1

อ.รชฎาภรณ พฒนะ

เปนการศกษาถงเรองมนษยและสงคม ทจะเลอกใช

ทรพยากรทมคา และหามาไดยาก ไปผลตสนคาและบรการชนด

ตางๆ ตลอดชวงเวลา ไมวาการเลอกนนจะผานการใชเงนหรอไม

กตาม และกระจายสนคาและบรการนนเพอการบรโภคใน

ปจจบนและอนาคต ระหวางคนและกลมบคคลตางๆ ในสงคม

(Paul A. Sammuelson)

2

เรมศกษาจาก Macro ส Micro มองเศรษฐศาสตรเปนพฤตกรรมมนษย ไมใชเทคนคการคด

นยามของเศรษฐศาสตร คอ วชาทางสงคมทศกษาเกยวกบการเลอกใชทรพยากรทมอยจ ากดใหเกดประโยชนสงสด ในการผลตสนคาและบรการ (Goods & Services) สนองความตองการอนไมสนสดของมนษย

การศกษาเศรษฐศาสตรตองฝกฝนใหเกดความแมนย าในหลกการจนถงจดหนง จะสามารถน าไปประยกตใชไดอยางเกดผลด

ในทางเศรษฐศาสตร ไมวาจะท าอะไรทไดมาฟรๆ แตสงคมไมฟร สงคมจะมความสญเสย เรยกวา “เสยโอกาส” ทจะท าอกหลายอยาง หรอ “ตนทนคาเสยโอกาส” (Opportunity Cost)

ตองสามารถโยงหลกทางเศรษฐศาสตรเพออธบายปรากฏการณตางๆ ของสงคมโลก สงคมภายในประเทศ ในองคกร

เศรษฐศาสตรมความส าคญและสมพนธโดยตรงตอสงคม ตอบคคล ตอผประกอบการ ตอผลประโยชนของชาต และตอการพฒนาเศรษฐกจ

เปนการศกษาพฤตกรรมการบรโภค การออม การ

ลงทน การงบประมาณของรฐบาล ดลการคา และ

ดลการช าระเงนของประเทศ นโยบายการคลง นโยบายการเงน

และการจางงานของประเทศ รวมถงการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ

สภาวะเงนเฟอ สภาวะเงนฝด หรอความมเสถยรภาพของระดบ

ราคาสนคาทวไป (ทมไดเจาะจงสนคาใดสนคาหนง)

3

เปนการศกษาพฤตกรรมหนวยยอย เชน หนวย

ผลตตางๆ ผลตสนคาทเหมอนกนหรอใกลเคยงกน

เปนการศกษาสงทเปนจรงโดยมแนววเคราะหตามแนวสงท

เปนจรง ม 3 ประเดนหลก ทมสวนสมพนธในการศกษา คอ

1. องคกรอตสาหกรรม

2. ทฤษฎเศรษฐศาสตรอตสาหกรรม

และ 3. นโยบายของรฐบาล

4

อตสาหกรรม (Industry) มหลายความหมาย สรปไดดงน

1.“ การท าสงของเพอใหเกดผลประโยชนเปนก าไร การประกอบธรกจขนาดใหญทตอง

ใชแรงงานและทนมาก ” (พจนานกรมราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525)

2.“ เปนการประกอบอตสาหกรรมรวมตลอดไปถงการท าหตถกรรม การด าเนนกรรมวธและการซอมสงของ การท าเหมองแร การผลต

และการจ าหนายพลงงานไฟฟาหรอพลงงานอยางอน การขนสง การ

อตสาหกรรมการทองเทยว การกอสราง การปรบปรงพนท และเกษตรกรรม

พาณชย ” (พรบ. IFCT แหงปท.ไทย พ.ศ. 2502

3. “ อาคารสถานทหรอยานพาหนะทใชเครองจกร มก าลงรวมตงแต 2 แรงมาขนไป หรอใชคนงานตงแต 7 คนขนไป โดยใชเครองจกรหรอไมกตาม เพอใชส าหรบผลต ประกอบ บรรจ ซอม ซอมบ ารง ทดสอบ ปรบปรง แปรสภาพ หรอ

ท าลายสงใดๆ ทงนตามประเภทหรอชนดของโรงงานทก าหนดในกระทรวง ”

(พระราชบญญ ตโรงงาน พ.ศ. 2512)

4. “ เปนการงานทเกยวของกบการผลตหรอ พฤตกรรมทางเศรษฐกจของมนษยทใชแรงงานคนเขากระท าตอธรรมชาต เพอสราง และเพมพนมลคาใชสอยอนไดแก

การเกษตร การเลยงสตว การประมง การท าเหมองแร การพาณชย

อตสาหกรรมประกอบการ การคาระหวางประเทศ เปนตน ” (ญปน)

5

แคบ หมายถง การผลตหรอการแปรสภาพของวตถสงของใหเปน

ผลตภณฑส าเรจรปเพอการคา หรอด าเนนการผลตสงของหรอสนคา โดยมโรงงาน

เปนทท าการผลต ทเรยกวา อตสาหกรรมประเภทโรงงาน (Manufacturing industry)

กวาง หมายถง การประกอบธรกจตางๆทตองอาศยเงนลงทน วตถดบ

เครองจกร และแรงงาน มาผสมผสานกนเพอผลตสนคาและบรการส าหรบซอขายกน

ในทองตลาด ไดแก การกอสราง การโรงแรม การโทรคมนาคม การขดเจาะน ามน

การพมพ อตสาหกรรมรถยนต ปโตรเคม

ประเภทของอตสาหกรรมแบงไดหลายแบบ ดงน

1. แบงอตสาหกรรมออกเปน 3 สาขา (Colin Clark “The Conditions of Economic Progress”) ดงน

อตสาหกรรมสาขาทหนง ไดแก การเกษตร การเลยงสตว การประมง

การปาไม การลาสตว

อตสาหกรรมสาขาทสอง ไดแก การท าเหมองแร หตถอตสาหกรรม

การกอสราง สาธารณปโภค

อตสาหกรรมสาขาทสาม ไดแก การพาณชย การเงน การประกนภย

การขนสงหนวยงานราชการ การบรการ และอนๆ

6

แบงอตสาหกรรมออกเปน 4 สาขา ดงน

1) เหมองแร

2) อตสาหกรรมโรงงาน

3) การกอสราง

4) ไฟฟา ประปา และสาธารณปโภค

เพอแสดงโครงสรางทางเศรษฐกจของประเทศ โครงสรางทางดานการบรโภคทงภาครฐ

และภาคเอกชน การสะสมทน และการสงออก – การน าเขา การแบงหมวดหมแบงโดยใชรหสตงแต 01 – 33 เชน

01 การเพาะปลก 07 การผลตเครองดม

02 การเลยงปศสตว 08 การผลตยาสบ

03 การประมง 09 การผลตสงทอ

04 การท าปาไม 10 การผลตเครองแตงกาย

05 การท าเหมองแรและยอยหน ยกเวนรองเทา

06 การผลตอาหาร

7

นยมใชในเรองเกยวกบการคาระหวางประเทศ โดยแบงเปน 9 หมวด ไดแก1. หมวดอาหาร2. หมวดยาสบและเครองดม3. หมวดวสดกอสราง4. หมวดสนคากงส าเรจรปขนตน5. หมวดสนคากงส าเรจรปขนสง6. หมวดสนคาบรโภคสนเปลอง7. หมวดสนคาถาวร8. หมวดสนคาเครองจกร9. หมวดอปกรณการขนสง

เปนระดบตวเลข 5 หลก เชน31119 การผลตผลตภณฑเนอสตว

31142 การผลตน าปลา31410 การบมใบยาสบ ตวเลขหลกท 1 ระบหมวดของกจกรรม ตวเลขหลกท 2 บอกกจกรรมในกลมหลก ตวเลขหลกท 3 บอกกจกรรมในกลมยอย ตวเลขหลกท 4 และ 5 บอกชนดของอตสาหกรรม

8

แบงภาคเศรษฐกจออกเปน 11 สาขา และสาขาอตสาหกรรมแบงเปน 20 ประเภทไดแก1. อาหาร 11. เคมภณฑและผลตภณฑเคม

2. เครองดม 12. น ามนปโตรเลยม3. ยาสบ 13. ยางและผลตภณฑยาง

4. สงทอ 14. ผลตภณฑจากแรอโลหะ

5. สงทอส าเรจรปยกเวนรองเทา 15. อตสาหกรรมโลหะขนมลฐาน6. หนงสตว ผลตภณฑหนงสตวและรองเทา 16. ผลตภณฑโลหะ

7. ไมและไมกอก 17. การซอมเครองจกรทไมใชไฟฟา8. เครองเขยนและเครองตกแตง 18. เครองจกรทใชไฟฟาและอปกรณ

9. กระดาษและผลตภณฑกระดาษ 19. อปกรณการขนสง

10. การพมพและการพมพโฆษณา 20. อนๆ

1.3.1 การแบงประเภทของอตสาหกรรมตามล าดบขนของการผลต แบงเปน 3 ขน ดงน

1. อตสาหกรรมขนปฐม (Primary industry) เปนอตสาหกรรมพนฐานทยงไมมการแปรรป เชน การท านา การประมง การเลยงสตว การขดแร ขด

น ามน

2. อตสาหกรรมขนกลาง (Secondary industry) เปนอตสาหกรรมทน าเอาผลผลตจากอตสาหกรรมขนปฐมมาแปรรป เชน อตสาหกรรมกลนน ามน

โรงสขาวการแปรรปสตวน าแชแขง อตสาหกรรมผลตผลไมกระปอง

3. อตสาหกรรมขนท 3 (Terteary industry) เปนอตสาหกรรมทท าหนาทในการจ าหนาย แลกเปลยน และใหบรการ เชน การขนสง การคา และ

การธนาคาร

9

แบงไดเปน 2 ประเภท ไดแก

1. อตสาหกรรมหนก (Heavy industry) เปนอตสาหกรรมทผลตสนคาหรอผลตภณฑทมน าหนกมาก ตองใชเครองมอ เครองจกร แรงงาน และ

เงนทนมากรวมทงใชเทคโนโลยระดบสงดวย เชน อตสาหกรรมประกอบรถยนต

การผลตเหลกเสน การผลตเครองจกรกล

2. อตสาหกรรมเบา (Light industry) เปนอตสาหกรรมทผลตสนคาหรอผลตภณฑทมน าหนกเบา ใชเครองมอ เครองจกร แรงงาน และเงนทนนอย

และใชเทคโนโลยระดบต า เชน อตสาหกรรมทอผา อตสาหกรรมผลต

ของเดกเลนเสอผาส าเรจรป รองเทา อาหารกระปอง

ประเทศไทยก าหนดเกณฑของธรกจขนาดกลางและขนาดยอม (SME) ไวดงน

ประเภทกจการ การจางงาน (คน) สนทรพยถาวร (ลานบาท)

ผลตสนคา 51 - 200 เกนกวา 50 แตไมเกน 200

บรการ 51 - 200 เกนกวา 50 แตไมเกน 200

คาสง 26 - 50 เกนกวา 50 แตไมเกน 100

คาปลก 16 -30 เกนกวา 30 แตไมเกน 60

ประเภทกจการ การจางงาน (คน) สนทรพยถาวร (ลานบาท)

ผลตสนคา ไมเกน 50 ไมเกน 50

บรการ ไมเกน 50 ไมเกน 50

คาสง ไมเกน 25 ไมเกน 50

คาปลก ไมเกน 15 ไมเกน 30

ธรกจขนาดกลาง

ธรกจขนาดยอม

10

ขออางเหลานมการกลาวอางกนบอยๆ ขอใหพจารณาดวาจรงหรอไม

1. สรางมลคาเพม (Value – added) สง2. เกดการสรางงาน และการจางงาน3. การไดรบเทคโนโลย และการพฒนานวตกรรม

4. ชวยในการลดการขาดดลการคา5. ประโยชนอนๆ เชน

- การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ

- การผลกดนสนคาเกษตรซงเปนอาหารของโลกสครวโลก

- อตสาหกรรมเปนหนาเปนตาของประเทศ

เปาหมายของหนวยผลต จะเปนตวก าหนดพฤตกรรมของหนวยผลต

ถาหนวยผลตตองการก าไรสงสด (Maximize Profit)

จะผลต ณ. ระดบผลผลตท MC = MR

แตหนวยผลตไมมเปาหมายอนบางเลยหรอ ?

อาจตองการรายรบรวมสงสด

อตราการเจรญเตบโตสงสด

หรอตองการความพอใจสงสด กได

11

ในสมยเศรษฐศาสตรส านก Neo – Classic หนวยธรกจตองการก าไรสงสด เนองจากเจาของกจการกบผด าเนนการเปนบคคลคนเดยวกน

แตปจจบน หนวยธรกจมใชกจการของเจาของคนเดยว

แตมกด าเนนการในรปบรษทซงมการขายหนเพอระดมทน การควบคมการจดการ

ตางๆ จงตกอยกบฝายจดการซงมใชเจาของเงนทน

แตจะเปนกลมผบรหารซงมความรบผดชอบตอผถอหนดงนน เปาหมายจงเปลยนไป

เปาหมายหรอ วตถประสงคของหนวยธรกจในยคโลกา ภวตน จงมขอบเขต

กวางขวางขน

1) สรางความพอใจใหแกลกคา

2) มก าไรของกจการอยางเพยงพอ

3) ใชเงนทนอยางมประสทธภาพ

4) สรางความมงคงเพมขน

5) ใหผลตอบแทนแกผเกยวของอยางยตธรรม

6) ปฏบตตอคสญญาและตอลกคาอยางเปนธรรม

7) เปนพลเมองดของสงคม

12

ความหมายของวชาเศรษฐศาสตรอตสาหกรรม ?

ความส าคญและประโยชนของวชาเศรษฐศาสตรอตสาหกรรม ?

วธการศกษาวชาเศรษฐศาสตร และเศรษฐศาสตรอตสาหกรรม ?

ความสมพนธและความเกยวของของวชาเศรษฐศาสตรอตสาหกรรมกบวชาอนๆ ?