หน่วยการเรียนรู้ที่ 1pdd.ac.th/book/somporn.pdf · หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 รายวิชา ประวัติศาสตร์

หนวยการเรยนรท 1

รายวชา ประวตศาสตร รหสวชา ส 31104 เวลา 1 ชวโมง

เรอง ความเปนมาของชน ชาตไทย

ชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนภดนแดงวทยา

ช

สาระส าคญ ประวตศาสตรไทยมความเปนมายาวนาน โดยมประเดนส าคญทางประวตศาสตรอยมากมาย เชน แนวคดความเปนมาของชนชาตไทย อาณาจกรโบราณในดนแดนไทย การปฏรปบานเมองในรชสมยรชกาลท 5 ไทยกบการเขารวมสงครามโลกครงท 1 การเปลยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 ไทยกบการเขารวมสงครามโลกครงท 2 บทบาทของพระมหากษตรยในการพฒนาชาตไทยซงประเดนเหลานมความส าคญทจะตองเรยนรและวเคราะหเพอใหเกดความเขาใจประเดนส าคญทางประวตศาสตรวามอะไรเกดขน เกดขนเพราะเหตใดและสงผลอยางไรตอสงคมและประเทศโดยรวม

มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด สาระท 4 ประวตศาสตร มาตรฐาน ส 4.3 เขาใจความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรม ภมปญญาไทย มความรก ความภมใจและธ ารงความเปนไทย ตวชวด ม. 4-6/1 วเคราะหประเดนส าคญของประวตศาสตรไทย ม. 4-6/2 วเคราะหความส าคญของสถาบนพระมหากษตรยตอชาตไทย สาระการเรยนร 1. แนวคดเกยวกบความเปนมาของชนชาตไทย 2. อาณาจกรโบราณในดนแดนไทยและอทธพลทมตอสงคมไทย 3. ปจจยทมผลตอการสถาปนาอาณาจกรไทย สมรรถนะส าคญของผเรยน 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 3. ความสามารถในการแกปญหา คณลกษณะอนพงประสงค 1. รกชาต ศาสน กษตรย 2. รกความเปนไทย 3. ใฝเรยนร 4. มงมนในการท างาน

2

แบบทดสอบกอนเรยน

เรอง ความเปนมาของชนชาตไทย

ค าชแจง ใหนกเรยนท าเครองหมาย X ลงในกระดาษค าตอบทถกทสดเพยงขอเดยว 1. ขอใดเปนแนวคดเรองถนก าเนดของชนชาตไทยทนกประวตศาสตรไทยในปจจบนไมยอมรบ ก. อยบรเวณเทอกเขาอลไต ข. อยบรเวณตอนใตของจน ค. อยบรเวณประเทศไทยปจจบน ง. อยทางตอนใตของประเทศไทย 2. สาเหตส าคญทท าใหเกดความตนตวในการศกษาเกยวกบความเปนมาของชนชาตไทยคอขอใด ก. ตองการเผยแพรวฒนธรรม ข. ตองการพลงความรกชาต ค. ตองการใหประชาชนเหนความส าคญของวชาประวตศาสตร ง. ตองการแสดงใหเหนความเกาแกของอารยธรรมของชนชาตไทย 3. หลกฐานใดมประโยชนในการศกษาเรองถนเดมของชนชาตไทยนอยทสด ก. ต านานอณาจกรโยนกเชยงแสน ข. แหลงโบราณคดบานเชยง จงหวดอดรธาน ค. แผนทกรงศรอยธยาของพอคาชาวฝรงเศส ง. งานเขยนเรองชนชาตไทยของนกวชาการตางประเทศ 4. หลกฐานประเภทใดสนบสนนแนวคดทวากลมชนชาตไทยอยบรเวณตอนใตของจน ก. หลกฐานทางโบราณคด ข. หลกฐานทางดานภาษา ค. หลกฐานทางดานพนธศาสตร ง. หลกฐานทางดานววฒนาการ 5. ขอใดเปนขอมลพนฐานส าคญของแนวคดถนเดมของชนชาตไทยอยทางตอนใตของจน ก. ภาษา ข. หลกฐานจน ค. กลมเลอด ง. กายวภาคศาสตร

3

6. แนวคดทวาถนเดมของชนชาตไทยอยบรเวณหมเกาะแถบเสนศนยสตรของภมภาคเอเชยตะวนออก เฉยงใตขดกบหลกการทางมานษยวทยาในขอใด ก. การตงถนฐานและการอพยพ ข. การรวมกลมและการแบงชนชน ค. ความเปนมาทางภาษาพดและการประดษฐตวอกษร ง. ความอดมสมบรณของทรพยากรและการจดการทรพยากร 7. ธรรมจกรและกวางหมอบ เปนโบราณวตถในยคใด ก. ละโว ข. ฟนน ค. ศรวชย ง. ทราวด 8. การทพระมหากษตรยไทยทรงมฐานะเปนสมมตเทพ เปนคตความเชอใด ก. คตดงเดม ข. พราหมณ-ฮนด ค. พทธศาสนาแบบเถรวาท ง. พทธศาสนาแบบมหายาน 9. หลกฐานประเภทใดทท าใหการศกษาเรองอาณาจกรตาง ๆ ในดนแดนประเทศไทยนาเชอถอมากทสด ก. จารก ข. ต านาน ค. เอกสารจน ง. จดหมายเหต 10. ปจจยทส าคญทเปนตวก าหนดลกษณะของการสถาปนาอาณาจกรไทยคออะไร ก. สภาพทางเศรษฐกจ ข. สภาพทางภมศาสตร ค. ความเขมแขงของกษตรยและกองทพ ง. ความเจรญกาวหนาทางวฒนธรรม

4

11. นบตงแตการสถาปนาอาณาจกรสโขทยเรอยมาจนถงรตนโกสนทร ขอใดเปนเหตผลส าคญอนดบ แรกททกอาณาจกรค านงถงในการเลอกตงราชธาน ก. ตงอยบรเวณแมน าสายใหญ ข. มชยภมทดในการปองกนขาศก ค. อยใกลแหลงทรพยากรธรรมชาต ง. อยใกลถนทอยอาศยของพอคาชาวตางชาต 12. ในการสถาปานากรงธนบรและกรงรตนโกสนทรมปจจยทางการเมองทเหมอนกนตามขอใด ก. ท าสงครามกอบกอสรภาพจากพมา ข. สรางเมองหลวงทมแมน าผากลางเมอง ค. มไพรพลจ านวนมากท าใหสรางเมองหลวงไดรวดเรว ง. เกดปญหาความวนวายภายในอาณาจกรมากอน 13. เหตใดการสถาปนาอาณาจกรอยธยา จงไมถกตอตานจากอาณาจกรสโขทย ก. กษตรยอยธยาเปนเชอพระวงศของสโขทย ข. เหนวาเปนคนไทยเหมอนกน ค. อยธยายอมสงบรรณาการให ง. สโขทยก าลงออนแอ 14. ขอใดมใชสาเหตทพระเจาอทองทรงเลอกกรงศรอยธยาเปนราชธาน ก. มปราการธรรมชาตอยแลว ข. สภาพพนทมความอดมสมบรณ ค. มปอมปราการทสรางขนพรอมอยแลว ง. มทตงชมชนเปนเมองอยแลว 15. อทธพลในขอใดทเปลยนแปลงฐานะของกษตรยจากคนธรรมดาเปนสมมตเทพ ก. อทธพลมาจากพวกมอญ และพมา ข. เพอความสะดวกในการปกครองประเทศ ค. สบทอดววฒนาการของสถาบนกษตรยสมยสโขทย ง. ขนบธรรมเนยมของกมพชาและศาสนาพราหมณ

5

เนอหาท 1 แนวคดเกยวกบความเปนมาของชนชาตไทย

แนวคดท 1 ชนชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอนเหนอของจน แถบภเขาอลไต แนวคดท 2 ชนชาตไทยมถนก าเนดอยตอนกลางของจน แถบมณฑลเสฉวน แนวคดท 3 ชนชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอนใตของจน แนวคดท 4 ชนชาตไทยมถนก าเนดอยในบรเวณทเปนประเทศไทยในปจจบน แนวคดท 5 ชนชาตไทยมถนก าเนดอยแถบหมเกาะ มาเลเซยและอนโดนเซยในปจจบน

การศกษาเรองถนก าเนดของชนชาตไทย ไดเรมขนเมอประมาณ 100 ปเศษมาแลว โดยนกวชาการชาวตะวนตก ตอมาไดมนกวชาการสาขาตาง ๆ ทงคนไทยและชาวตางประเทศไดศกษาคนควาตอมาเปนล าดบจนถงปจจบน การศกษาคนควาไดอาศยหลกฐานตาง ๆ เชน โครงกระดกมนษย เครองมอเครองใช เอกสารโบราณจน หลกฐานทางภาษาและวฒนธรรมทองถน ผลจากการคนควาปรากฏวานกวชาการและผสนใจเรองถนก าเนดของชนชาตไทยตางเสนอแนวคดไวหลายอยาง แตยงไมมแนวคดใดเปนทยอมรบกนในปจจบน ในระยะแรกๆ นกวชาการสวนใหญเชอวาถนก าเนดของชนชาตไทยอยในดนแดนประเทศจน ตอมาไดอพยพยายถนกระจายออกไป และไดเสนอแนวความคดเกยวกบถนก าเนดของชนชาตไทย ดงน

6

1 . แนวค ด ผ เสนอแนวคดน ค อ ข น ว จ ต รม าตรา

(รองอ ามาตยโท สงา กาญจนาคพนธ) ขาราชการทมความสน ใจป ระวต ศ าสตร ไทย ม ค ว าม เห น สอดคล อ งก บแนวความคดน จงไดน ามาขยายความตอ โดยไดศกษาคนควาและเขยนผลงานออกเผยแพรในหนงสอชอ หลกไทย ซงพมพเผยแพรเมอ พ.ศ. 2471 โดยมจดมงหมายส าคญประการหนง คอ เพอใหเกดความจงรกภกดตอชาต จงน าเสนอวาชาตไทยเปนชาตทเกาแก มอายยอนหลงไปถงการเรมตนของมนษยบนโลก เรองถนเดมของไทยจงถกน าไปเชอมโยงกบความรเกยวกบถนก าเนดของมนษย ตามองคความรทเปนอยในเวลานน ทเชอวาอยบรเวณเทอกเขาอลไต (Altai) ซงปจจบนอยในประเทศมองโกลเลย

ภาพท 1 แผนทแสดงแนวคดถนก าเนดของชนชาตไทยอยแถบภเขาอลไต ทมา : https://www.gsbgen.com/index.php?page=smartgen&id=46740

แนวคดท 1 ชนชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอนเหนอของจน แถบภเขาอลไต

ภาพท 2 : ขนวจตรมาตรา (รองอ ามาตยโท สงา กาญจนาคพนธ) ผเสนอแนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอนเหนอของจน แถบภเขาอลไต

ทมา : http://www.siambookshop.com

7

“....... ในชนแรกทเดยว ไทยจะมชาตภมอยตรงไหนนน ไมมทางทราบไดชด แตอาจกลาวไดกวาง ๆ วามแหลงเดมอยในบรเวณภเขาอลไตอนเปนบอเกดของพวกมงโกลดวยกนเทานน ภายหลงจงแยกลงมาขางใต มาตงภมล าเนาใหญโตขนในลมน าเหลอง ขณะทจนแยกไปเรยงรายอยตามชายทะเลสาบคสเปยนทางดานตะวนตก พรอมกนกบพวกตาต ซงเทยวไปมาอยแถวทะเลทรายชาโมหรอโกบใกล ๆ กบบานเกดนนเอง พวกไทยไดชยภมเปนอขาวอน าบรบรณดกวาพวกอน ๆ จงเจรญกาวหนาบรรดาสายมงโกลดวยกน.......” (ขนวจตรมาตรา)

2. ขอมล แนวคดถนก าเนดของชนชาตไทยอยแถบภเขาอลไต พฒนาขนมาจากท

นกวชาการชาวตะวน และศกษาเกยวกบถนเดมของชนชาตไทย โดยผบกเบกคนส าคญ คอ แตรรออง เดอ ลา คเปอร (Trerien de la Couperie) ซงไดเขยนเรอง Cradle of the Shan Race (ถนฐานเดมของชนชาตชาน) เมอ พ.ศ. 2428 กลาววา ชนชาตชานหรอไทซาน หรอสยาม มถนก าเนดอยในมณฑลเสฉวนของจน ตอมา ดร.วลเลยม คลฟตน ดอดด (Dr. william Clifton Dodd) หมอสอนศาสนาชาวอเมรกน พบวาหมชนทเชอกนวาเปนชนชาตไทยนน ไดตงถนฐานเปนรฐอยแวนแควนอยในประเทศจนแลว กอนทจนจะอพยพลงมา โดยเสนอแนวคดนในงานเขยนเรอง The Tai Race : The Elder Brother of the Chinese ซงเขาไดอาศยหลกฐานประเภทต านานและพงศาวดาร และจดหมายเหตของจนในการคนควา เมอ 2094 ป กอนพทธศกราช ขณะนนจนยงอยทางทะเลแคสเบยน หรออยระหวางการเคลอนยายมงสตะวนออก ยงไมไดตงอาณาจกรลงในดนแดนทเปนประเทศจนเวลาน และประวตศาสตรทขงจอ เขยนเอง เรมตนทพระเจาเยา เมอ 1814 ป กอนพทธศกราช กยงเปนระยะเวลาทอาณาจกรจนยงไมไดตงถนฐานมนคง การส ารวจดนแดนซงกระท าในรชสมย พระเจาย เมอประมาณ 150 ป พบวาทางทศตะวนตกเฉยงเหนอของมณฑลเสฉวนปจจบน เขตแดนจนในครงนนไปจดอาณาเขตของอาณาจกรใหญอาณาจกรหนงชอวา ตามง ซงเปนพวกเดยวกบพวกทมาตงอาณาจกรนานเจา เมอป พ.ศ. 1172 และพวกตามงนเรยกตวเองวาอายลาว จากหลกฐานพบวา กอนนมอาณาจกรของคนไทยเราเรยกตนเองวา “อายลาว” ตอมาจงใชค าวา “ไท” หลงอายลาว นอกจากอายลาวแลวเรายงมชอเรยกกนหลายอยาง เชน มง ลง ปา ตามหลกฐานกลาววาถนฐานของไทยอยระหวางแมน าฮวงโหและแมน ายงจอหรอแยงซ และในจดหมายเหตจนเรยกชอคนไทยครงแรกวา “ตามง” ซงกคอ “อายลาว” ทไวเรยกตวเองนนเอง

8

3. การประเมนคณคาของหลกฐานและการตความหลกฐาน หลกฐานและ

ขอมลทเสนอโดยนกวชาการชาวตะวนตกไดจากแหลงขอมลตอไปน 3.1 หลกฐานของจน ซงมอยมากมายและมอายยอนหลงไปประมาณ 2,000 ป โดยหลกฐานจนกลาวถงผคนเชอชาตตาง ๆ ในลกษณะรวม เชน พวกเยว 100 เผา แตไมไดบอกชดเจนวาเปนเชอชาตใด 3.2 การเดนทางเขาไปในดนแดนจน มทงหมดสอนศาสนา นกภาษาศาสตร นกโบราณคด นกประวตศาสตร เปนตน โดยไปศกษาเกยวกบผคนทอยในประเทศจน โดยเฉพาะทางใตและภาคตะวนออกเฉยงใตของจน จากหลกฐานและขอมลของนกวชาการชาวตะวนตกดงกลาว นกวชาการไทยบางทาน เชน ขนวจตรมาตรากรบมา และขยายพนทในการศกษาออกไป จนถงบรเวณเทอกเขาอลไต ทงนเพอใหไทยเปนชาตทเกาแกและมความเจรญมานาน

4. การวเคราะห สงเคราะหขอมล และความรใหม จากหลกฐานทกลาวมา

แสดงใหเหนวายงมหลกฐานหรอขอมลไมเพยงพอทจะสนบสนนหรอยอมรบแนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอนเหนอของจน แถบภเขาอลไต ซงการเชอมโยงเรองนของผเขยนหลกไทย กเพอสงเสรมใหผอานเกดความจงรกภกดตอชาต ตามแนวการเขยนประวตศาสตรชาตนยม ในปจจบนความรทางวชาการไดมความกาวหนามากกวาเดม มการคนพบหลกฐานใหม ๆ จนท าใหแนวคดดงกลาวลาสมย เชน 4.1 จากขอมลใหมพบวาถนก าเนดของมนษยตามหลกฐานในปจจบนอยททวปแอฟรกา และมอายประมาณ 4 ลานปมาแลวมไดอยททวปเอเชย

ภาพท 3 ดร.วลเลยม คลฟตน ดอดด หมอสอนศาสนาชาวอเมรกน ทมา : http://www.khamkoo.com.

9

4.2 การขดคนพบหลกฐานทางโบราณคดบรเวณเทอกเขาอลไต พบวาไมหลกฐานทเกยวของกบคนไทยแตอยางใด 4.3 ถนก าเนดของคนจน นกโบราณคดจนเชอวาอยในบรเวณโคงใหญของแมน าหวงเหอ (หรอแมน าเหลอง) มไดอยในบรเวณเทอกเขาอลไต นอกจากนปจจบนนกวชาการตางปฏเสธแนวคดน เพราะมเหตผลและหลกฐานคดคานหลายประการ ดงน 1. ทนกวชาการไทยบางทานเหนวา ไต ชอเทอกเขาอลไตเปนภาษาไทย หมายถงไท นน ศาสตราจารยเฉนหลวฟาน แยงวา อลไตเปนภาษาทเจของเผาเชอสายตรกในจน แปลวา ทองค า ทงนเพราะเทอกเขาอลไตอดมไปดวยแรทองค ามไดเกยวของกบค าวา ไท แตอยางใด 2. สภาพภมประเทศและภมอากาศของเทอกเขาอลไตเปนทงหญาเหมาะแกการเลยงสตว ไมเหมาะกบการด ารงชพของชนชาตไทย 3. พบภาพเขยนสทหนาผาทางดานใตของเทอกเขาอลไตเปนภาพสตวตาง ๆ ภาพคนขมาลาสตว ภาพการเลยงปศสตว ภาพการฟอนร า แสดงใหเหนความเปนอยและวฒนธรรมของกลมชนเรรอน มใชวฒนธรรมของไทย 4. การอพยพจากเทอกเขาอลไตตองเดนทางไกลมาก ผานทะเลทรายกวางใหญทรกนดาร จงไมนาเปนไปได หรอถาเปนไปไดกคงจะเหลอผรอดชวตไมมากนก ปจจบนมผคดคานแนวความคดนมาก เนองจากหลกฐานทมอยไมเพยงพอ ประเกอบกบเทอกเขาอลไตอยในเขตหนาว ซงอยหางไกลจากประเทศไทยในปจจบนมาก หากมการอพยพโยกยายลงมาจรงกจะตองผานอากาศหนาวเยน และทะเลทรายอนกวางใหญทเตมไปดวยความทรกนดาร เปนระยะทางยาวไกลยากทจะมชวตรอดมาเปนจ านวนมากได ดงนน จะเหนไดวาการวเคราะหและการใชความรทกาวหนาและนาเชอถอมากกวาในปจจบน ท าใหสามารถสรปไดวา “บรเวณเทอกเขาอลไตไมใชถนเดมของชนชาตไทย” นกเรยนควรร 1. เทอกเขาอลไต (Althai Shan) อยระหวางประเทศจน ประเทศมองโกลเลย ประเทศคาซคสถาน และตอนใตของประเทศรสเซย สวนทอยในทวปเอเชย ยอดสงสดมความสงประมาณ 4,572 เมตร จากระดบทะเลปานกลาง และเปนตนน าของแมน าอรตชและแมน าออบ 2. มณฑลเสฉวน ตงอยทางตอนกลางคอนไปทางใตของประเทศจน ภมประเทศเปนทราบสง มน าอดมสมบรณ บรเวณใจกลางเปนลมแมน าแดง แมน าฉางเจยงตดผานทางตอนใต ทางตะวนตกเฉยงเหนอตดตอกบภเขาตาปาชาน และทางตะวนตกเปนภเขาสงชนไปจนถงเขตแดนทราบสงทเบต

10

1. แนวคด แนวคดนเชอวาถนเดมของชนชาตไทยอยในบรเวณทปจจบนเปนมณฑลซอ

ชวน ฉานซ หเปย อานฮย หหนาน เจยงซ แลวจงอพยพมาทางตอนใตของจน และคอยอพยพลงมาสคาบสมทรอนโอจนและประเทศไทย ศาสตราจารยแตเรยง เดอ ลาคเปอร (Terrien de Lacouperie) เปนผรเรมแนวคดน นกวชาการไทยหลายทานสนบสนน ไดแก สมเดจพระเจาบรมวงศเธอกรมพระยาด ารงราชานภาพ หลวงวจตรวาทการ ( กมเหลยง วฒนปฤดา ) พระบรหารเทพธาน และพระยาอนมานราชธน (ยง เสถยรโกเศศ )

แนวคดท 2 ชนชาตไทยมถนก าเนดอยตอนกลางของจน แถบมณฑลเสฉวน

ภาพท 4 แผนทแนวคดถนก าเนดของชนชาตไทยอยในบรเวณตอนกลางของจน ทมา : https://www.gsbgen.com/index.php?page=smartgen&id=46740

11

2. ขอมล ศาสตราจารย แตรรออง เดอ ลาคเปอร (Terrien de la Couprie) แหง

มหาวทยาลยลอนดอน เปนผเสนอแนวความคดน เมอ พ.ศ. 2428 ลาคเปอรไดแนวความคดนจากการคนควาประวตศาสตรและนรกตศาสตร (ภาษาโบราณ) โดยเสนอความเหนไวในบทน าของหนงสอ The Cardle of The Shan Race ตพมพทองกฤษใน พ.ศ. 2428 ในบทความนลาคเปอรสรปวาคนเชาตไทยเดมตงถนฐานอยทางตะวนตกเฉยงเหนอของมณฑลเสฉวน สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาด ารงราชานภาพ ไดทรงแสดงทศนะในแนวเดยวกนไวในพระนพนธ เรอง แสดงบรรยายพงศาวดารสยาม เมอ พ.ศ. 2467 วาดนแดนแถบประเทศไทยแตเดมเปนถนทอยของพวกละวา มอญ เขมร คนไทยอยแถบทเบตตดตอกบเขตแดนจน (มณฑลเสฉวนปจจบน) ราว พ.ศ. 500 ถกจนรกราน จงอพยพมาอยทยนนาน และแยกยายกนไปทางตะวนตก คอ เงยว ฉาน ทางใตคอ สบสองจไทย และทางตอนลางคอ ลานนา ลานชาง ศาสตราจารย พระยาอนมานราชธน (เสถยรโกเศศ) ไดกลาวไวในหนงสอ ทเขยนขนจากการรวบรวมขอมลเอกสารชอ เรองของชาตไทย (พ.ศ. 2483) วา “ถนเดมของคนไทยอยทางตอนกลางของประเทศจนในลมแมน าแยงซ ฝงซายตงแตมณฑลเสฉวนไปจดทะเลทางตะวนออก”

ภาพท 5 สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาด ารงราชานภาพ ทมา : https://th.wikipedia.org/wiki.

12

พระบรหารเทพธาน กลาวไวในผลงานซงไดจากการศกษาคนควาคอเรอง พงศาวดารชาตไทย (พ.ศ. 2496) วาถนเดมของไทยอยบรเวณตอนกลางของจน ตอมาอพยพลงมาทมณฑลยนนาน และคอย ๆ ลงมาทางเอเชยตะวนออกเฉยงใต หลวงวจตรวาทการ เปนอกทานหนงสนใจเรองถนก าเนดของชาตไทยทานไดแสดงทศนะไวใน หนงสอ สยามกบสวรรณภม (พ.ศ. 2467) และงานคนควาเรองชนชาตไทย (พ.ศ. 2499) สรปวาเดม คนไทยอยทางตอนกลางของจน ในดนแดนซงเปนมณฑลเสฉวนร ฮเป อนฮย และเกยงซใน ปจจบน แลวคอย ๆ อพยพลงมาสมณฑลยนานและแหลมอนโดจน

ภาพท 6 ศาสตราจารย พระยาอนมานราชธน (เสถยรโกเศศ) ทมา : https://th.wikipedia.org/wiki.

ภาพท 7 หลวงวจตรวาทการ ทมา : https://th.wikipedia.org/wiki.

13

3. การประเมนคณคาของหลกฐานและการตความหลกฐาน หลกฐานทใชในแนวคดนมาจากหลกฐาน 3 แหลงดวยกน ไดแก หลกฐานประเภท ภาษาศาสตร ความคลายคลงกนดานภาษา หลกฐานเอกสารจน ทนกวชาการตความวา ชนชาต ทปรากฏในเอกสารจนนาจะเปนชนชาตไทย

4. การวเคราะห สงเคราะหขอมล และความรใหม ปจจบนไดมหลกฐานการคนควา ใหม ๆ แยงแนวความคดนวาคนไทยเปนพวกประกอบอาชพการเพาะปลกพชเมองรอน โดย เฉพาะการปลกขาว จงนาจะอยในทราบลมในเขตรอนชนมากกวาบรเวณทเปนภเขาอนฮย หรอทราบสงซงมอากาศหนาว แตอยางไรกตาม ปจจบนนกวชาการสวนใหญไมยอมรบแนวคดดงกลาวนเนองจาก 1) พนฐานทฤษฎมาจากการตความภาษาในเอกสารจนรวมกบหลกฐานทางดาน ภาษาและความคลายคลงของวฒนธรรม แตวามเหตผลนอยเกนไปในดานความคลายของภาษา และขนบธรรมเนยมประเพณ เปนสงทสามารถถายทอดกนระหวางกลมชนได 2) จากการคนพบทางโบราณคดทหมบานซานซงตย มณฑลซอชน พ.ศ. 2519 พบ ประตมากรรมส ารดขนาดใหญจ านวนมากมทงรปคนศรษะและหนาคน หลอส ารดหลายขนาด เปนของปลายสมยราชวงศชาง ลวนแตมรปรางสณฐานและใชเครองนงหมตางจากชนชาตไทย จงเปนหลกฐานยนยนวาไทยมไดมถนเดมอยในบรเวณน บรเวณทางตอนใตของจนในทน หมายถง บรเวณซงปจจบนเปนมณฑลยนนานของจน ตอนเหนอของเวยตนาม รฐฉานของพมา และรฐอสสมของอนเดย

1. แนวคด แนวคดนเกดจากนกเดนทาง หมอสอนศาสนา นกวชาการทเดนทางเขาไปทาง

ตอนใตของประเทศจน ในบรเวณมณฑลยนนาน (หยนหนาน) ไกวเจา (กยโจว) กวางส (กวางซ) กวางตง (กวางตง) พบวา มคนทพดภาษาไทย มวฒนธรรมไทยอยเปนจ านวนมาก และยงมคนไทย อาศยอยแผกระจายจนถงเวยดนามตอนเหนอ ลาว พมา และอนเดยตะวนออกในบรเวณทเปน มณฑลอสสม โดยผคนในดนแดนดงกลาวตางกมภาษาและวฒนธรรมเปนแบบไทยทงสน

แนวคดท 3 ชนชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอนใตของจน

14

2. ขอมล ขอมลของแนวคดนไดจาก อารซล รอสส โคลฮน (Archibal Ross Colquhoun)

หลงจากเขาเดนทางส ารวจโดยออกเดนทางจากวางตง ประเทศจนไปทางตะวนตกถงเมอง มนฑะเลยในพมา เมอ พ.ศ. 2428 ในหนงสอชอ ไครเซ (Chryse) อ.เอช. ปารคเกอร (E.H. Parker) ปารคเกอรเคยเปนกงสลองกฤษประจ าเกาะไหหล า และไดเขยนบทความเรอง นานเจา พมพเผยแพรเมอ พ.ศ. 2437 สรปใจความส าคญวา นานเจา ซงไดรบการสถาปนาขนเปนอาณาจกรทยนานนนเคยเปนของไทย โวลแฟรม อเบอรฮารด (Wolfram Eberhard) ชาวเยอรมนไดศกษาเรองนเมอ พ.ศ. 2491 และไดแสดงแนวความคดไวในหนงสอชอ A History of China ยนยนวาคนไทยมถนก าเนด ใกลปากแมน าแยงซ ในมณฑลเสฉวน ตอมาไดอพยพถอยรนลงมาจนถงมณฑลยนนาน

ภาพท 8 แผนทแนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอนใตของจน ทมา : https://www.gsbgen.com/index.php?page=smartgen&id=46740

ภาพท 9 โวลแฟรม อเบอรฮารด ทมา : https://pawatsadsukhothai.wordpress.com

https://pawatsadsukhothai.wordpress.com/

15

พระยาประชากจกรจกร (แชม บนนาค) ผแตงหนงสอพงศาวดารโยนก ซงเชอวาถนก าเนด ของชนชาตไทยอยกระจดกระจายในบรเวณตอนใตของจน รวมไปถงรฐอสสมของอนเดย โดยการ ศกษาคนควาจากพงศาวดารพมา รามญ ไทยใหญ ลานชาง และพงศาวดารจน พงศาวดารเหนอ พระราชพงศาวดารสยาม และพงศาวดารเขมรกบ ศาสตราจารย ขจร สขพานช (พ.ศ. 2456 – 2521) ซงเคยเปนกรรมการช าระประวตศาสตร ไทย กมความเชอวาถนก าเนดของคนไทยอยทางตอนลางของจน หลงจากทไดคนควาหลกฐาน ทางฝายไทยตรวจสอบกบความเหนของอเบอรฮารด และหมอดอดด แลวลงความเหนวา คนไทย มถนก าเนดเดมอยตอนใตของจนในเขตมณฑลกวางตง กวางส ตอมาไดอพยพมาทางตะวนตก ตงแตมณฑลเสฉวนลงลางเรอยมาจนเขาเขตสบสองจไทยลงมาในเขตประเทศลาว

ภาพท 10 หนงสอพงศาวดารโยนก ทมา : https://www.kaidee.com/product-129361888

ภาพท 11 ศาสตราจารย ขจร สขพานช ทมา : http://khunmaebook.tarad.com/product.detail_646347_th_4222438

16

3. การประเมนคณคาของหลกฐานและการตความหลกฐาน

หลกฐานทส าคญซงเปนพนฐานของแนวคดน คอ หลกฐานทางดานมานษยวทยากบ หลกฐานทางดานภาษาศาสตร เปนหลกฐานทไดมาจากการศกษาการตงถนฐาน วถการด ารงชวต ในกลมชนทพดภาษาตระกลไทย พบวา ชนกลมนตงถนฐานกระจายเปนบรเวณกวางทางตอนใต ของจน ลกษณะวฒนธรรมชนชาตไทยจะสมพนธกน

4. การวเคราะห สงเคราะหขอมล และความรใหม จากหลกฐานทงหลายทกลาวมา เมอท าการวเคราะหและสงเคราะหขอมลแลว แนวความคดนเปนทยอมรบกนอยางกวางขวาง ในปจจบน นกวชาการาชาวตะวนตกบางทานไดขยายแนวความคดนออกไป ท าใหมสมมตฐานใหม ๆ เพมขน อยางเชนมขอเสนอวา ถนก าเนดของคนไทยนาจะอยมณฑลกวางสและมณฑลกวางตง เพราะอยในเขตรอนชน บางกวานาจะอยหางไกลจากนานเจาไปทางตะวนออก คอแนวเขตแดน ระหวางมณฑลกวางสของจนกบบรเวณทตอกบเขตของเวยดนาม เปนตน

นกเรยนควรร 1. รฐอสสม อยทางตะวนออกเฉยงเหนอประเทศอนเดย มประชากรเชอสายไท (Tai) อย 2 กลม ไดแก ไทยอาหม (Tai Ahom) และไทพาเก (Tai Phake) ซงในปจจบนประชากรบางสวนยงคงรกษาวฒนธรรมของตนไวไดอยางนาชนชม เชน การนบถอพระพทธศาสนา และการใชค าศพททออกเสยงใกลเคยงกบภาษาไทย 2. นานเจา อาณาจกรทตงอยทางทศตะวนตกเฉยงใตของจน หรอบรเวณมณฑล ยนนานในปจจบน นกวชาการทางประวตศาสตร ภาษาศาสตร และมานษยวทยาในอดตเคยมแนวความคดวา คนในอาณาจกรนานเจานนนาจะเปนคนไทยหรอบรรพบรษของคนไทยในปจจบน ซงตอมาไดมการผสมผสานระหวางชาตพนธอน และอพยพลงมาสดนแดนสวรรณภม ซงแนวความคดนไดรบการสนบสนนจาก มร.ว. คกฤทธ ปราโมช เมอครงด ารงต าแหนงนายกรฐมนตรและเดนทางไปเยอนสาธารณรฐประชาชนจนใน พ.ศ. 2518 แตกมขอโตแยงเปนจ านวนมาก

17

แนวคดท 4 ชนชาตไทยมถนก าเนดอยในบรเวณทเปนประเทศไทยในปจจบน

ภาพท 12 แผนทชนชาตไทยมถนก าเนดอยในบรเวณทเปนประเทศไทยในปจจบน ทมา : https://www.gsbgen.com/index.php?page=smartgen&id=46740

18

อาณาบรเวณทเปนประเทศปจจบน หมายถง อาณาบรเวณทเรยกวา สวรรณภม ไดแก ดนแดนทเปนคาบสมทรอนโดจน ครอบคลมถงบรเวณตอนใตของจนปจจบน และตอนเหนอของ พมาปจจบน ลงไปจนถงแหลมมลาย

1. แนวคด การปฏเสธความคดวานานเจาไมใชอาณาจกรของคนไทย ท าใหนกวชาการ บางคนเสนอแนวความคดใหมเกยวกบถนเดมของชนชาตไทย โดยเสนอวาคนไทยอยบนผนแผน ดนไทยปจจบนมาตงแตแรก โดยอางวามการพบโครงกระดกมนษยทมอายเกาแกถงหมนปและ มนษยเหลานนกไดสรางสมความเจรญมานานแลวเชนกน แนวคดนเชอวา ถนเดมของชนชาตไทย อยในประเทศไทย ดร.ควอรตซ เวลส (Quaritch Wales) เปนผรเรมแนวคดน มผเชยวชาญ ดานกายวภาคศาสตร ใหการสนบสนน คอ นายแพทยสด แสงวเชยร นอกจากนนยงมนกวชาการ คอ ศรศกร วลลโภดม และสจตต วงษเทศ

2. ขอมล ส าหรบขอมลของแนวคดทวาชนชาตไทยมถนก าเนดอยในบรเวณทเปนประเทศ-

ไทยในปจจบนนน ไดจากการส ารวจและขดคนทบรเวณสองฝงแควนอยและแควใหญ จงหวด กาญจนบร ของคณะส ารวจไทย-เดนมารก พ.ศ. 2503 – 2505 และ พ.ศ. 2509 และการส ารวจ และขดคนทบานเชยง จงหวดอดรธาน และในพนทในเขตจงหวดของแกน สกลนคร และ นครพนม ดวยความรวมมอของมหาวทยาลยฮาวาย สหรฐอเมรกา และบรตชมวเซยม ณ กรง ลอนดอน ประเทศองกฤษ พ.ศ. 2509 – 2510

ภาพท 13 นายแพทยสด แสงวเชยรผเชยวชาญดานกายวภาคศาสตร ทมา : www.tarnnamjai.org/index.php?

19

3. การประเมนคณคาของหลกฐานและการตความหลกฐาน

หลกฐานตาง ๆ ทงของจน ต านานของไทย และหลกฐานทางโบราณคดเกยวกบผคน บนผนแผนดนไทยแตเดมนน ยนยนไดวามผคนตงถนฐานบนผนแผนดนไทยมานานแลว แตก ไมมหลกฐานใดทแสดงใหเหนอยางชดเจน และนาเชอถอไดวาผคนเหลานนเปนคนไทย ดงนน แนวคดนจงตองการหลกฐานเพอสนบสนนแนวคดใหชดเจนและนาเชอถอไดมากกวา รวมทง ขอเสนอของสจตต วงษเทศ กยงไมมหลกฐานทนาเชอถอไดมากมาสนบสนนแนวคดดงกลาว

4. การวเคราะห สงเคราะหขอมล และความรใหม จากหลกฐานทผานมาเมอท าการ

วเคราะหและสงเคราะหขอมลแลว ท าใหไดเชอวาถนเดมของไทยไมนาจะอยบนแผนดนไทยปจจบน แตคนไทยไดอพยพลงมาภายหลง หลกฐานทกลาวถงคนไทยเปนครงแรกในเอเชยตะวนออกเฉยงใตในพทธศตวรรษท 16 ปรากฏอยในจารกของพวกจาม ทปราสาทโพนคร เมองญาตรง ในประเทศเวยดนามปจจบน และตอมาคอ ภาพสลกขบวนทหารไทยทระเบยงทางทศใตของปราสาทหนนครวดในพทธศตวรรษ ท 17 พรอมกบจารกบอกวาเปนชาวเสยมหรอชาวสยาม ซงนาจะมความเกยวพนกบคนไทยบน พนแผนดนไทย

1. แนวคด แนวคดนเสนอวาคนไทยเรมแรกอยบรเวณหมเกาะแถบเสนศนยสตรของภมภาค

เอเชยตะวนออกเฉยงใต ในบรเวณทเปนประเทศอนโดนเซย ฟลปปนส คาบสมทรมาลาย แลว อพยพขนมาบนภาคพนทวป เลยขนไปถงจนตอนใตแลวจงอพยพลงมาใหมบนแผนดนปจจบน

2. ขอมล ขอมลของแนวคดนไดมาจากความคลายคลงกนของผคน ภาษา และกลมเลอด ระหวางคนไทยกบผคนบรเวณหมเกาะแถบเสนศนยสตร กลาวคอ มรปราง หนาตา สผว คลายคลงกน เชน ค าวา “ตาย” ในภาษาไทย ฟลปปนส ใชค าวา “ประตาย” หรอ “ฉน” ซงเปน สรรพนามแทนตนเองในภาษาไทย ฟลปปนสใชค าวา “อาก” ในท านองเดยวกนค าวา “ก” ใน ภาษาไทย โดยเสนอแนวคดน คอ รธ เบเนดกต ( Ruth Benedict ) ใน พ.ศ. 2485 มนกวชาการ ไทยสนบสนน คอ นายแพทยสมศกด พนธสมบญ

แนวคดท 5 ชนชาตไทยมถนก าเนดอยแถบหมเกาะมาเลเซยและอนโดนเซยในปจจบน

20

นายแพทยสมศกด สวรรณสมบรณ ไดตรวจกลมเลอดของคนไทย คนชวาและคนจน พบวา กลมเลอดของคนไทยมเปอรเซนตความถของยนสเหมอนกบของชาวเกาะชวา นาจะมความ เกยวของกนในทางใดทางหนง คนไทยจงนาจะเคยอาศยอยในหมเกาะชวา นายแพทยประเวศ วะส พบวามเฮโมโกลบน อ (Hgb. E) ในเลอดของคนภาคตะวนออก- เฉยงเหนอของไทยมาก เชนเดยวกบทพบในกลมของชาวมอญ ละวา และเขมร แตแทบไมพบใน คนจน จงไมนาเปนไปไดทคนไทยจะเคยอาศยอยในดนแดนประเทศจน

ภาพท 14 แผนทชนชาตไทยมถนก าเนดอยแถบหมเกาะ มาเลเซยและอนโดนเซยในปจจบน ทมา : https://www.gsbgen.com/index.php?page=smartgen&id=46740

ภาพท 15 นายแพทยประเวศ วะส ทมา : https://th.wikipedia.org/wiki /ประเวศ_วะส.

21

3. การประเมนคณคาของหลกฐานและการตความหลกฐาน จากขอมลตาง ๆ

มขอทควรวเคราะห คอ เสนทางอพยพทวาจากทะเลขนมาบนผนแผนดนใหญ แลวเลยขนไปถง บรเวณภเขา และอพยพลงมาอก ซงวธการอพยพเชนนขดกบหลกการอพยพ ทโดยทวไปแลวจะ อพยพจากทสงลงสทราบทมความอดมสมบรณมากกวา แตการอพยพของคนไทยตามแนวคดน กลบเปนไปในทางตรงกนขาม ซงเปนเรองทท าใหเขาใจยากวา ท าไมคนจงอพยพจากทอดม สมบรณมากไปสทมความอดมสมบรณนอย

4. การวเคราะห สงเคราะหขอมล และความรใหม จากขอมลดงกลาวเมอท าการ

วเคราะหและสงเคราะหขอมลแลว ท าใหเชอวาเปนเรองยากมาก หรอเปนเรองทเชอถอไดนอย วาชนชาตไทยมถนก าเนดอยแถบหมเกาะ มาเลเซยและอนโดนเซยในปจจบนเพราะหลกฐาน สนบสนนมนอย และขดแยงกบขอเทจจรงบางเรอง เชน การอพยพของผคน หลกการเคลอนยาย ทางวฒนธรรม เปนตน สรปไดวา แนวคดเกยวกบความเปนมาของชนชาตไทยบางแนวคด เชน แนวคดทวาถนเดม ของไทยอยบรเวณเทอกเขาอลไต เปนเรองทไมมหลกฐานสนบสนนอยางเพยงพอ สวนแนวคดท วาถนเดมของไทยอยในประเทศไทยปจจบน และอยบรเวณหมเกาะแถบเสนศนยสตรของเอเชย ตะวนออกเฉยงใต กขดแยงกบหลกฐานทางดานจารก ดงนน จงมแตแนวคดทวาชนชาตไทยมถน ก าเนดอยทางตอนใตของจนเทานนทมหลกฐานสนบสนนมาก คอ หลกฐานจน และทฤษฎการ อพยพ การเคลอนยายเมองหลวง ตลอดจนการทมเผาคนไทยเปนจ านวนมากอาศยอยบรเวณ ดงกลาวในปจจบน จงอาจสรปไดวา จากขอมลหลกฐานเทาทมอยในปจจบน แนวคดนมความ เปนไปไดหรอมโอกาสเปนจรงมากกวาแนวคดอน การเรยนรเกยวกบความเปนมาของชนชาตไทย จะชวยใหนกเรยนมความรความเขาใจในรากเหงาของตนเองมากยงขน

นกเรยนควรร จาม กลมชาตพนธในอาณาจกรจามปา ในราวพทธศตวรรษท 8-10 มศนยกลางอยบรเวณตอนกลางของประเทศเวยดนามในปจจบน จามเปนชนชาตหนงทมความเจรญรงเรอง แตปจจบนอาศยอยกระจดกระจายตามแถบภเขา ลมแมน าโขง และมจ านวนไมนากนก ถนก าเนดของจามยงไมทราบชดเจนวามาจากไหน แตเมอพจารณาจากภาษาพดจงมการสนนษฐานวา เปนพวกมาลาย พวกจามเดมนบถอพระพทธศาสนา ฝายมหายาน และศาสนาพราหมณ-ฮนด กระทงภายหลงม ชาวมาลายขามทะเลมาเผยแผศาสนาอสลามในจามปา พวกจามโดยมากจงเปลยนมานบถอศาสนาอสลาม แตกยงมความเชอทางศาสนาพราหมณ - ฮนดปะปนอยในจารตประเพณตาง ๆ

22

แบบฝกเสรมทกษะ เนอหาท 1 เรอง แนวคดเกยวกบความเปนมาของชนชาตไทย

จดประสงค นกเรยนสามารถบอกแนวคดเกยวกบความเปนมาของชนชาตไทยได จากการท าความเขาใจเรองตาง ๆ อยางละเอยดทมขนตอนของการพจารณา แยกแยะประเดน การหาขอมลในแตละสวน การพจารณาความสมพนธของขอมล และการรวบรวมขอมลทเปนหลกฐานส าคญเพอน ามาเปนเกณฑในการสรปและตดสนใจอยางเหมาะสม โดยใชหลกการส าคญ 3 ลกษณะ คอ 1) การคดวเคราะหเนอหา เปนการจ าแนกขอเทจจรงออกจากขอสมมตฐานและสรปขอความนน ๆ ได 2) การคดเคราะหความสมพนธ เปนการวเคราะหขอมลทมอยโดยการเชอมโยงเหตและผล สรางความสมพนธระหวางสมมตฐานและขอสรป และ 3) การคดวเคราะหหลกการ เปนการวเคราะหรปแบบ วตถประสงค ทศนคต และความคดเหนของผเขยนทตองการสอสาร เพอใหเกดทกษะการคดชนสงทมความส าคญตอการด าเนนชวต ซงตองอาศยการฝกฝนจนเชยวชาญเพอน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนของนกเรยน

พวกเรามาท ากจกรรมกนเถอะนะครบ

23

ค าชแจง ใหนกเรยนใชทกษะการคดวเคราะหตามหมวกสขาวทแสดงถงความเปนกลาง เปนการคด หาขอมล ตวเลข ขอเทจจรงตาง ๆ จากการใชค าถามทกระตนใหเสนอขอมลทเปนขอเทจจรง จากการอาน การสงเกต หรอเหตการณ เปนตน แลวกาถก (√) หรอ ผด (×) ของขอค าถาม แนวคดเกยวกบความเปนมาของชนชาตไทยใหถกตอง

กจกรรมท 1 ตามแนวคดหมวกสขาว

……….1. ขนวจตรมาตราเปนผสนบสนนแนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอนเหนอของจน แถบภเขาอลไต ……….2. แตรรออง เดอ ลา คเปอร เปนผบกเบกแนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอน เหนอของจน แถบภเขาอลไต ……….3. หนงสอหลกไทยซงพมพเผยแพรเมอ พ.ศ. 2471 โดยมจดมงหมายเพอใหเกดความ จงรกภกดตอชาต ……….4. สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาด ารงราชานภาพ ไดสนบสนนชนชาตไทยมถน ก าเนดอยตอนกลางของจน แถบมณฑลเสฉวน ……….5. อ.เอช. ปารคเกอร (E.H. Parker) ปารคเกอรเปนผบกเบกแนวคดชนชาตไทยมถน ก าเนดอยทางตอนใตของจน ………..6. พระยาประชากจกรจกร (แชม บนนาค) เปนผแตงหนงสอพงศาวดารโยนก ……….7. รฐอสสม อยทางตะวนออกเฉยงเหนอประเทศจน ……….8. ดร.ควอรตซ เวลส (Quaritch Wales) เปนผรเรมแนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอย ทางตอนใตของจน ..........9. นายแพทยสมศกด พนธสมบญเปนผสนบสนนแนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยใน บรเวณทเปนประเทศไทยในปจจบน ………10. นายแพทยประเวศ วะส พบวามเฮโมโกลบน อ (Hgb. E) ในเลอดของคนภาค ตะวนออก เฉยงเหนอของไทยมาก

24

กจก

ค าชแจง ใหนกเรยนใชทกษะการคดวเคราะหตามหมวกสแดง ทแสดงถงการมองทางดาน

อารมณ ความรสก การหยงรและสญชาตญาณ จากการใชค าถามทกระตนเพออธบายความรสกตอขอมลเรองราว หรอเหตการณ เปนตน แลวใหนกเรยนตอบค าถาม ใหถกตอง ครบถวน

กจกรรมท 2 ตามแนวคดหมวกสแดง

1. แนวคดทวาชนชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอนเหนอของจน แถบภเขาอลไตมทมาอยางไร

2. แนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยตอนกลางของจน แถบมณฑลเสฉวนมทมาอยางไร

3. แนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอนใตของจนมทมาอยางไร

4. แนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยในบรเวณทเปนประเทศไทยในปจจบนมทมาอยางไร

5. แนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยแถบหมเกาะมาเลเซยและอนโดนเซยในปจจบนมทมา อยางไร

………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………

25

กจก

ค าชแจง ใหนกเรยนใชทกษะการคดวเคราะหตามหมวกสเหลอง ทแสดงถงความสดใส สวาง เปนการมองในดานบวก แงด ความเปนไปได เปนประโยชน รวมทงเหตผลในการยอมรบ จากการคนหาขอดหรอจดเดนของขอมล เรองราว หรอเหตการณ เปนตน แลวใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตอง

กจกรรมท 3 ตามแนวคดหมวกสเหลอง

1. มหลกฐานอะไรบางทสนบสนนวาชนชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอนเหนอของจน แถบ ภเขาอลไต

. 2. มหลกฐานอะไรบางทสนบสนนวาชนชาตไทยมถนก าเนดอยตอนกลางของจน แถบมณฑล เสฉวน

3. มหลกฐานอะไรบางทสนบสนนวาชนชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอนใตของจน

4. หลกฐานอะไรบางทสนบสนนวาชนชาตไทยมถนก าเนดอยในบรเวณทเปนประเทศไทยใน ปจจบน

5. หลกฐานอะไรบางทสนบสนนวาชนชาตไทยมถนก าเนดอยแถบหมเกาะมาเลเซยและ อนโดนเซยในปจจบน

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

…….

……………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

…..

26

ค าชแจง ใหนกเรยนใชทกษะการคดวเคราะหตามหมวกสด า ทแสดงถงความมด เปนการมองดานลบ ขอเสย เหตผลในการปฏเสธ จดดอย ขอผดพลาด การระบสาเหตของปญหา ความไมสมบรณ และ ความลมเหลว เปนตน แลวใหนกเรยนตอบค าถามใหถกตอง

กจกรรมท 4 ตามแนวคดหมวกสด า

1. เพราะเหตใดนกวชาการสวนใหญจงไมเหนดวยกบแนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยทาง ตอนเหนอของจน แถบภเขาอลไต

2. นกเรยนคดวานานเจาเปนอาณาจกรของคนไทยหรอไม

3. เพราะเหตใดนกวชาการจงไมเหนดวยกบแนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยตอนกลาง ของจน แถบมณฑลเสฉวน

4. เพราะเหตใดแนวคดทวาชนชาตไทยมถนก าเนดอยในบรเวณทเปนประเทศไทยในปจจบน จงยงไมไดรบการยอมรบ

5. เพราะเหตใดแนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยแถบหมเกาะมาเลเซยและอนโดนเซยใน ปจจบนไดรบการเชอถอนอย

………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

…..

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

27

ค าชแจง ใหนกเรยนใชทกษะการคดวเคราะหตามหมวกสเขยว ทแสดงถงความอดมสมบรณ ความเจรญงอกงาม เปนการมองดวยความคดใหม ๆ และความคดสรางสรรค วธแกไข การเปลยนไปสสงทดกวาหรอทางเลอกใหม เปนตน แลวใหนกเรยนตอบค าถามใหถกตอง

กจกรรมท 5 ตามแนวคดหมวกสเขยว

1. เพราะเหตใดแนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอนใตของจน จงไดรบการยอมรบมาก

2. ขอมลใดเปนพนฐานส าคญของแนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอนใตของจน

3. แนวคดทวาชนชาตไทยมถนก าเนดอยแถบหมเกาะมาเลเซยและอนโดนเซยใน ปจจบนขดกบหลกการทางมนษวทยาอยางไร

4. โครงกระดกมนษยโบราณขดพบทจงหวดใด

5. กายวภาคศาสตรเปนวชาทศกษาเกยวกบเรองใด

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

.

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

......

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

28

ค าชแจง ใหนกเรยนใชทกษะการคดวเคราะหตามหมวกสฟา ทแสดงถงการควบคมเปรยบเหมอนทองฟาทปกคลมอยเหนอทกสง เปนการก าหนดจดเนนหรอจดสนใจของการคด การกระตน การประเมน และการสรปการคดของแตละคน แลวตดสนใจ หรอสรปขอมล เชน ขอคด ความร ทไดรบ ทางเลอกทจะน าไปปฏบต เปนตน แลวใหนกเรยนตอบค าถามใหถกตอง

กจกรรมท 6 ตามแนวคดหมวกสฟา

1. ขอจ ากดในการศกษาเกยวกบถนเดมของชนชาตไทยคออะไร

2. หลกฐานประเภทใดสนบสนนแนวคดทวาชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอนใตของจน

3. สาเหตส าคญทท าใหเกดความตนตวในการศกษาเกยวกบความเปนมาของชนชาตไทยคอ

4. หลกฐานใดมประโยชนในการศกษาเรองถนเดมของชนชาตไทย

5. จงบอกประโยชนของการเรยนแนวคดเกยวกบความเปนมาของชนชาตไทย

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

..

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

29

เฉลยแบบฝกเสรมทกษะ เนอหาท 1 เรอง แนวคดเกยวกบความเปนมาของชนชาตไทย

เฉลยกจกรรมท 1 ตามแนวคดหมวกสขาว

…√….1. ขนวจตรมาตราเปนผสนบสนนแนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอนเหนอของจน แถบภเขาอลไต …X….2. แตรรออง เดอ ลา คเปอร เปนผบกเบกแนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอน เหนอของจน แถบภเขาอลไต …√….3. หนงสอหลกไทยซงพมพเผยแพรเมอ พ.ศ. 2471 โดยมจดมงหมายเพอใหเกดความ จงรกภกดตอชาต …√….4. สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาด ารงราชานภาพ ไดสนบสนนชนชาตไทยมถน ก าเนดอยตอนกลางของจน แถบมณฑลเสฉวน …√….5. อ.เอช. ปารคเกอร (E.H. Parker) ปารคเกอรเปนผบกเบกแนวคดชนชาตไทยมถน ก าเนดอยทางตอนใตของจน …√…..6. พระยาประชากจกรจกร (แชม บนนาค) เปนผแตงหนงสอพงศาวดารโยนก …X….7. รฐอสสม อยทางตะวนออกเฉยงเหนอประเทศจน …X…..8. ดร.ควอรตซ เวลส (Quaritch Wales) เปนผรเรมแนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอย ทางตอนใตของจน ....X...9. นายแพทยสมศกด พนธสมบญเปนผสนบสนนแนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยใน บรเวณทเปนประเทศไทยในปจจบน …√…10. นายแพทยประเวศ วะส พบวามเฮโมโกลบน อ (Hgb. E) ในเลอดของคนภาค ตะวนออก เฉยงเหนอของไทยมาก

30

เฉลยกจกรรมท 2 ตามแนวคดหมวกสแดง

1. แนวคดทวาชนชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอนเหนอของจน แถบภเขาอลไตมทมาอยางไร

2. แนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยตอนกลางของจน แถบมณฑลเสฉวนมทมาอยางไร

3. แนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอนใตของจนมทมาอยางไร

ผเสนอแนวคดน คอ ขนวจตรมาตรา ในหนงสอชอ หลกไทยซงพมพเผยแพรเมอ พ.ศ. 2471 โดยมจดมงหมายส าคญประการหนง คอ เพอใหเกดความจงรกภกดตอชาตจงน าเสนอวาชาตไทยเปนชาตทเกาแก มอายยอนหลงไปถงการเรมตนของมนษยบนโลก เรองถนเดมของไทยจงถกน าไปเชอมโยงกบความรเกยวกบถนก าเนดของมนษย ศาสตราจารย แตรรออง เดอ ลาคเปอร (Terrien de la Couprie) แหง มหาวทยาลยลอนดอน เปนผเสนอแนวความคดน เมอ พ.ศ. 2428 ลาคเปอรไดแนวความคดนจากการคนควาประวตศาสตรและนรกตศาสตร (ภาษาโบราณ) โดยเสนอความเหนไวในบทน าของหนงสอ The Cardle of The Shan Race ตพมพทองกฤษใน พ.ศ. 2428 ในบทความนลาคเปอรสรปวาคนชาตไทยเดมตงถนฐานอยทางตะวนตก เฉยงเหนอของมณฑลเสฉวน

แนวคดนเกดจากนกเดนทาง หมอสอนศาสนา นกวชาการทเดนทางเขาไปทางตอนใตของประเทศจน ในบรเวณมณฑลยนนาน ไกวเจา กวางส กวางตงพบวามคนทพดภาษาไทย มวฒนธรรมไทยอยเปนจ านวนมาก และยงมคนไทยอาศยอยแผกระจายจนถงเวยดนามตอนเหนอ ลาว พมา และอนเดยตะวนออกในบรเวณทเปนมณฑลอสสม

31

เฉลยกจกรรมท 2 (ตอ) ตามแนวคดหมวกสแดง

4. แนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยในบรเวณทเปนประเทศไทยในปจจบนมทมาอยางไร

5. แนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยแถบหมเกาะมาเลเซยและอนโดนเซยในปจจบนมทมา อยางไร

การปฏเสธความคดวานานเจาไมใชอาณาจกรของคนไทย ท าใหนกวชาการ บางคนเสนอแนวความคดใหมเกยวกบถนเดมของชนชาตไทย โดยเสนอวาคนไทยอยบนผนแผนดนไทยปจจบนมาตงแตแรก โดยอางวามการพบโครงกระดกมนษยทมอายเกาแกถงหมนปและมนษยเหลานนกไดสรางสมความเจรญมานานแลวเชนกน เรองถนเดมของไทยจงถกน าไปเชอมโยงกบความรเกยวกบถนก าเนดของมนษย

คนไทยเรมแรกอยบรเวณหมเกาะแถบเสนศนยสตรของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตในบรเวณทเปนประเทศอนโดนเซย ฟลปปนส คาบสมทรมาลาย แลวอพยพขนมาบนภาคพนทวป เลยขนไปถงจนตอนใตแลวจงอพยพลงมาใหมบนแผนดนปจจบนเฉยงเหนอของมณฑลเสฉวน

32

เฉลยกจกรรมท 3 ตามแนวคดหมวกสเหลอง

1. มหลกฐานอะไรบางทสนบสนนวาชนชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอนเหนอของจน แถบภเขาอลไต

2. มหลกฐานอะไรบางทสนบสนนวาชนชาตไทยมถนก าเนดอยตอนกลางของจน แถบมณฑล เสฉวน

3. มหลกฐานอะไรบางทสนบสนนวาชนชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอนใตของจน

4. หลกฐานอะไรบางทสนบสนนวาชนชาตไทยมถนก าเนดอยในบรเวณทเปนประเทศไทยใน ปจจบน

5. หลกฐานอะไรบางทสนบสนนวาชนชาตไทยมถนก าเนดอยแถบหมเกาะมาเลเซยและ อนโดนเซยในปจจบน

หลกฐานของจน ทกลาวถงผคนเชอชาตตาง ๆ ในลกษณะรวม เชน พวกเยว 100 เผา การเดนทางเขาไปในดนแดนจน มทงหมดสอนศาสนา นกภาษาศาสตร นกโบราณคด นกประวตศาสตร เปนตน

หลกฐานประเภทภาษาศาสตร ความคลายคลงกนดานภาษา หลกฐานเอกสารจนทนกวชาการตความวา ชนชาตทปรากฏในเอกสารจนนาจะเปนชนชาตไทย

หลกฐานทางดานมานษยวทยากบหลกฐานทางดานภาษาศาสตร เปนหลกฐานทไดมาจากการศกษาการตงถนฐาน วถการด ารงชวตในกลมชนทพดภาษาตระกลไทย

นายแพทยสด แสงวเชยร ไดท าการศกษาโครงกระดกของมนษยสมยหนใหมจ านวน 37 โครง พบวาโครงกระดกมนษยโบราณทพบใน จ. กาญจนบร มลกษณะทางกายวภาคเหมอนกบโครงกระดกคนไทยในปจจบนเกอบทกอยาง

เสนทางอพยพทวาจากทะเลขนมาบนผนแผนดนใหญ แลวเลยขนไปถงบรเวณภเขาและอพยพลงมาอก

33

เฉลยกจกรรมท 4 ตามแนวคดหมวกสด า

1. เพราะเหตใดนกวชาการสวนใหญจงไมเหนดวยกบแนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยทาง ตอนเหนอของจน แถบภเขาอลไต

2. นกเรยนคดวานานเจาเปนอาณาจกรของคนไทยหรอไม

3. เพราะเหตใดนกวชาการจงไมเหนดวยกบแนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยตอนกลาง ของจน แถบมณฑลเสฉวน

เพราะยงไมมหลกฐานเพยงพอมาสนบสนน และจากการศกษาคนควาของนกวชาการท าใหสรปไดวา ถนเดมของไทยไมไดอยบรเวณเทอกเขาอลไต จากเหตผลดงน 1) ไมพบหลกฐานทางโบราณคดบรเวณเทอกเขาอลไต วามความเกยวของกบชนชาตใด 2) บรเวณเทอกเขาอลไตมอากาศหนาวเยนมาก แหงแลง

นานเจาอาจไมใชอาณาจกรของคนไทย เนองจากภาษาทปรากฏในหนงสอหมานซ นกภาษาศาสตรพบวาตรงกบภาษาของพวกโลโล ซงอยในตระกลภาษาทเบต พมา สวนวฒนธรรมการน าพยางคสดทายของพอมาเปนพยางคแรกของชอลก ถอวาไมใชวฒนธรรมไทย

การตความภาษาในเอกสารจนรวมกบหลกฐานทางดานภาษาและความคลายคลงของวฒนธรรม แตวามเหตผลนอยเกนไปในดานความคลายของภาษาและขนบธรรมเนยมประเพณ

34

เฉลยกจกรรมท 4 (ตอ) ตามแนวคดหมวกสด า

4. เพราะเหตใดแนวคดทวาชนชาตไทยมถนก าเนดอยในบรเวณทเปนประเทศไทยในปจจบน จงยงไมไดรบการยอมรบ

5. เพราะเหตใดแนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยแถบหมเกาะมาเลเซยและอนโดนเซยใน ปจจบนไดรบการเชอถอนอย

เนองจากไมมหลกฐานใดทแสดงใหเหนอยางชดเจนและนาเชอถอไดวาผคนบนผนแผนดนไทยแตเดมนนเปนคนไทย

เพราะหลกฐานสนบสนนมนอยและขดแยงกบขอเทจจรงในบางเรอง เชน การอพยพของผคน หลกการเคลอนยายทางวฒนธรรม เปนตน

35

เฉลยกจกรรมท 5 ตามแนวคดหมวกสเขยว

1. เพราะเหตใดแนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอนใตของจน จงไดรบการยอมรบมาก

2. ขอมลใดเปนพนฐานส าคญของแนวคดชนชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอนใตของจน

3. แนวคดทวาชนชาตไทยมถนก าเนดอยแถบหมเกาะมาเลเซยและอนโดนเซยใน ปจจบนขดกบหลกการทางมนษวทยาอยางไร

เนองจากมหลกฐานสนบสนนมาก ไดแก หลกฐานจนและทฤษฎการอพยพ การเคลอนยายเมองหลวงตลอดจนการทมคนเผาไทยเปนจ านวนมากอาศยอยบรเวณดงกลาวในปจจบน

ภาษา และวฒนธรรมอน ๆ ของกลมชนทอาศยอยทางตอนใตของจน รวมถงในรฐอสสมของอนเดย ทผลการศกษาวจยของนกวชาการสาขา ตาง ๆ โดยเฉพาะภาษาศาสตร สนนษฐานวา เปนกลมคนไทและอาจเปนถนฐานเดมของชนชาตไทย

การตงถนฐานและการอพยพซงหลกการทางมานษยวทยาอธบายวา มนษยสวนใหญจะตงถนฐานบรเวณทมทรพยากรธรรมชาตอดมสมบรณ จงมการอพยพจากทสงลงมาตงถนฐานบรเวณทราบซงมแหลงน า ดงนนแนวคดทวาชนชาตไทยมถนก าเนดอยแถบหมเกาะมาเลเซยและอนโดนเซยในปจจบนจงไมสอดคลองกบหลกการขางตน

36

เฉลยกจกรรมท 5 (ตอ) ตามแนวคดหมวกสเขยว

4. โครงกระดกมนษยโบราณขดพบทจงหวดใด

5. กายวภาคศาสตรเปนวชาทศกษาเกยวกบเรองใด

จงหวดกาญจนบร

เปนวทยาศาสตรแขนงหนงวาดวยโครงสรางของสงมชวต ทงมนษย สตว และพชพฒนาขนจากความรเรองววฒนาการ

37

เฉลยกจกรรมท 6 ตามแนวคดหมวกสฟา

1. ขอจ ากดในการศกษาเกยวกบถนเดมของชนชาตไทยคออะไร

2. หลกฐานประเภทใดสนบสนนแนวคดทวาชาตไทยมถนก าเนดอยทางตอนใตของจน

3. สาเหตส าคญทท าใหเกดความตนตวในการศกษาเกยวกบความเปนมาของชนชาตไทยคอ

4. หลกฐานใดมประโยชนในการศกษาเรองถนเดมของชนชาตไทย

5. จงบอกประโยชนของการเรยนแนวคดเกยวกบความเปนมาของชนชาตไทย

หลกฐานโดยเฉพาะหลกฐานทเปนลายลกษณอกษร การศกษาจงตองอาศยขอมลจากลกษณะทางวฒนธรรม เชน ภาษาพดและวธการทางวทยาศาสตร เชน ลกษณะทางกายวภาค

หลกฐานทางดานภาษาศาสตร และหลกฐานทางดานมานษยวทยา

ตองการแสดงใหเหนความเกาแกของอารยธรรมของชนชาตไทย

ต านานอาณาจกรโยนกเชยงแสน แหลงโบราณคดบานเชยง จงหวดอดรธาน งานเขยนเรองชนชาตไทยของนกวชาการตางชาต

ชวยใหเรามความรความเขาใจในรากเหงาของตนเองมากยงขน

38

เนอหาท 2 อาณาจกรโบราณในดนแดนไทยและอทธพลทมตอสงคมไทย

ภมภาคตาง ๆ ในดนแดนไทยในอดตเคยเปนทตงของอาณาจกรโบราณหลายสมย หลายอาณาจกร ดงปรากฏหลกฐานทางโบราณคดและหลกฐานประวตศาสตร เชน จารกตาง ๆ และเรองราวในเอกสารจดหมายเหตจน ซงพฒนาการของแตแวนแควนหรออาณาจกรเหลานลวนแตมอทธพลตอพฒนาการของสงคมไทยหลายดาน บนผนแผนดนไทยมอาณาจกรโบราณตงอยในทกภาคของประเทศไทย เชน ทภาคกลางมอาณาจกรทราวด ซงแผอทธพลทางอารยธรรมออกไปไกลทวทกภาคของไทย ภาคใตมอาณาจกรตามพรลงคซงเจรญรงเรองทางพระพทธศาสนา ทางเหนอมลานนา และภาคตะวนออกเฉยงเหนอมอาณาจกรโคตรบรณ เปนตน

1. อาณาจกรทวารวด ราวพทธศตวรรษท 11-16 เปนอาณาจกรสมยประวตศาสตรทมหลกฐานแนนอนแหงแรกบนผนแผนดนไทย เรองราวของทวารวดปรากฏอยในบนทกการเดนทางของหลวงจนอจง ทเรยกชอในบนทกวา “โถ-โล-โป-ต” ตงอยในบรเวณลมแมน าเจาพระยาและอาจมศนยกลางอยทจงหวดนครปฐม เพราะพบเหรยญทนครปฐมมจารกภาษาสนสกฤตวา “ศรทวารวตศวรปณย” แปลวา “การบญของผใหญศรทวารวด” ในการขดคนทางโบราญคดทเมองนครชยศร (นครปฐม) ไดพบหลกฐานสมยทวารวดจ านวนมาก เชน ธรรมจกรศลา พระพทธรปศลาขนาดใหญประทบนงหอยพระบาทปางแสดงธรรมรวมถงโบราญสถานขนาดใหญ นอกจากนยงมการคนพบจารกโบราณทเขยนดวยภาษามอญไดรบอทธพลพระพทธศาสนานกายเถรวาท ศลปวฒนธรรมตลอดจนแบบแผนในการปกครองจากอนเดย เกดการผสมผสานจนเปนอารยธรรมทวารวดทแพรหลายไปยงภมภาคตาง ๆ ของไทย ทางดานศาสนาไดรบอทธพลจากพทธศาสนาโดยเฉพาะนกายเถรวาทจนท าใหทวารวดกลายเปนอาณาจกรของชาวพทธใหความส าคญตอการท าบญ

อาณาจกรโบราณในดนแดนไทย

อาณาจกรโบราณในภาคกลาง

39

ทงสถาปตยกรรมทางพระพทธศาสนาทส าคญในสมยทวารวดและยงปรากฏใหเหนจนปจจบน คอ พระปฐมเจดย (องคเกา) ทจงหวดนครปฐม

2. อาณาจกรละโว ราวพทธศตวรรษท12-18 ศนยกลางอยทเมองละโวหรอลพบรใน

ปจจบน ละโวเปนเมองส าคญหนงในสมยทวารวด ตงอยในบรเวณทมแมน าส าคญ 3 สายไหลผานคอ แมน าเจาพระยา แมน าปาสก และแมน าลพบรท าใหมความอดมสมบรณ และมเสนทางตดตอกบเมองในลมแมน าปาสก ทราบสงโคราช และเขตตดตอกบทะเลสาบเขมร เปนศนยกลางการตดตอระหวางชมชนโดยรอบ สงผลใหละโวกลายเปนชมชนขนาดใหญทมเศรษฐกจด เมอพวกขอมหรอเขมรขยายอทธพลเขามาในลมแมน าเจาพระยา ละโวไดกลายเปนเมองประเทศราชของขอมและไดรบอารยธรรมของขอมดวย ดานเศรษฐกจ อาชพส าคญของชาวละโวคอการเกษตร เพราะมพนทอดมสมบรณและมการตดตอคาขายกบชมชนตางถน เชน จน อนเดย หลกฐานทแสดงถงการตดตอคาขาย เชน เครองถวยจน และละโวยงไดสงทตไปยงเมองจน โดยจดหมายเหตจนในพทธศตวรรษท17-19 เรยกละโววา “เมองหลอห” ละวาภายใตอทธพลขอม พระพทธศาสนานกายมหายานและศาสนาพราหมณ-ฮนด ไดเขามามบทบาทในละโวแทนพระพทธศาสนานกายเถรวาท โดยเฉพาะในสมยพระเจาชยวรมนท 7 (พ.ศ.1724-1861) มการสรางสถาปตยกรรม และประตมากรรมตามความเชอในศาสนาเหลาน เชน พระปรางคสามยอด ปรางคแขก เทวรปพระโพธสตวอวโลกเตศวร

ภาพท 16 ธรรมจกรศลาและกวางหมอบ เปนโบราณวตถสมยทวารวด พบทจงหวดนครปฐม ทมา : http://119.46.166.126/self_all/selfaccess8/m2/221/lesson2/web4.php.

40

อาณาจกรโบราณในภาคเหนอทส าคญมดงน

1) อาณาจกรโยนกเชยงแสน ราวพทธศตวรรษท 12-19 มศนยกลางอยทเมองเชยงแสน (อ าเภอเชยงแสน จงหวดเชยงราย) เรองราวของอาณาจกรโยนกเชยงแสน ปรากฏอยในต านาน สงหนวตกมารและต านานลวจงกราช กลาวถงเจาชายสงหนวตกมาร ผสบเชอสายเจานายไทจาก มณฑลยนนานทางตอนใตของจน ไดอพยพผคนลงมาประมาณพทธศตวรรษท 13 มากอตงเมองท เชยงแสน ชออาณาจกรโยนกเชยงแสน ตอมาพวกขอมเขายดครองอาณาจกรโยนกเชยงแสน และ ขบไลผปกครองเดมออกไป พระเจาพรหมกมารเชอสายของกษตรยโยนกเชยงแสนสามารถกอบก เอกราช และสรางเมองใหมขนทเวยงชยปราการ แตหลงพระเจาพรหม พวกขอมทเมองสะเทนใน พมายกทพมารกราน พระเจาไชยสรโอรสของพระเจาพรหมจงพาผคนอพยพหนมาสรางเมองใหมทก าแพงเพชร จนกระทงในพทธศตวรรษท 19 อาณาจกรโยนกเชยงแสนจงถกรวมเปนสวนหนงของอาณาจกรลานนา

ภาพท 17 พระปรางคสามยอด จงหวดลพบร ทมา : http://thai-history-art-tourism.blogspot.com/2015/12/blog-post.html.

อาณาจกรโบราณในภาคเหนอ

41

2) อาณาจกรหรภญชย ราวพทธศตวรรษท 13-19 ตงอยทเมองหรภญชยหรอจงหวดล าพน

ในปจจบน ต านานจามเทววงคหรอต านานเมองหรภญชยกลาววา ฤาษวาสเทพเปนผสรางเมองหรภญชย และขอใหกษตรยละโวสงเชอสายพระวงศมาปกครอง ละโวจงสงพระนางจามเทวผเปนพระราชธดามาเปนปฐมกษตรยแหงหรกภญชย จนถงปลายพทธศตวรรษท 17 พระอาทตยราชไดปกครองหรภญชย และไดสรางความเจรญรงเรองโดยเฉพาะการท านบ ารงพระพทธศาสนา ทรงสรางพระธาตหรภญชย สรางวดท าใหบานเมองมความสงบสข

ภาพท 18 สถาปตยกรรมในสมยโยนกเชยงแสน ทมา : http://historydo.blogspot.com/2017/09/blog-post.html

ภาพท 19 กกดหรอสวรรณจงโกฏ ศลปแหงอาณาจกรหรภญชย ทมา : https://mgronline.com/travel/detail/9520000036990

เจดยกกดหรอสวรรณจงโกฏ ตามต านานพนเมองลานนาเลาวา พระเจามหนญศ โอรสพระนางจามเทวโปรดใหสรางขนเพอบรรจอฐของพระราชมารดา เหตทผคนเรยกขานเจดยองคนวา กกด ม 2 ทมา คอ เดมเปนเจดยมยอดเปนปลองไฉนแตตอนหลงช ารดหกหายไป เลยถกเรยกวา กกด ทหมายถง ยอดกดดวน สวนอกสาเหตหนง อาจจะกกด หมายถง เจดยซงเปนกฎของพระสงฆกเปนได กอนจะเรยกเพยนมาเปนกกดจนทกวนน

42

3) อาณาจกรลานนา ราวพทธศตวรรษท 19-25 มศนยกลางอยทเมองนพบรศรนครพงค

เชยงใหม (จงหวดชยงใหม) ผกอตงอาณาจกรลานนา คอ พระยามงรายมหาราช (พ.ศ. 1804-1854) ซงเดมปกครองเมองเชยงแสน ขณะนนในภาคเหนอมอาณาจกรนอยใหญหลายแหง เชน หรภญชย เขลางค (ล าปาง) โยนกเชยงแสน พระยามงรายมหาราชสามารถปราบปรามและรวบรวมแวนแควน ตาง ๆ ในภาคเหนอเขาดวยกนเปนอาณาจกรลานนาและตงราชธานแหงใหมขนทเวยงกมกาม แตประทบอยไมนานกยายเมองอยทเชยงใหมใน พ.ศ.1839 อาณาจกรลานนามความเจรญรงเรอง หลายดาน ทส าคญดงน 3.1) ดานภาษา ลานนามตวอกษรใชสามแบบ คอ อกษรธรรมลานนาหรออกษรตวเมอง อกษรฝกขามทดดแปลงมาจากตวอกษรของพอขนรามค าแหงมหาราช และอกษรขอมเมองหรออกษรไทยนเทศ 3.2) ดานการปกครอง สามารถขยายอาณาเขตออกไปอยางกวางขวางโดยรวบรวมหว เมองตาง ๆ เขาเปนสวน หนงของอาณาจกรลานนาซงปกครองแบบสมบรณาญาสทธราชย มกฎหมายทใชปกครองเรยกวา “มงรายศาสตร” 3.3) ดานศาสนา พระพทธศาสนาลทธลงกาวงศจากสโขทยและพมามการสงคายนาพระไตรปฎกใน พ.ศ. 2020 เปนครงท 8 มการสรางวดหลายแหง เชน วดเจดยหลวง วดโพธาราม มหาวหาร (วดเจดยเจดยอด) เปนตน

ภาพท 20 วดเจดยหลวงวรวหาร อาณาจกรลานนา ทมา : https://thaiphakdee123.wordpress.com

43

อาณาจกรโบราณในภาคตะวนออกเฉยงเหนอทส าคญ มดงน

1) อาณาจกรโคตรบรณ (พทธศตวรรษท 12-16) มศนยกลางอยทนครพนมมอาณาเขตครอบคลมพนทภาคตะวะนออกเฉยงเหนอ ตลอดจนดนแดนฝงซายของแมน าโขง เรองราวของอาณาจกรโคตรบรณปรากฏอยใน “ต านานอรงคธาต” ทกลาวถงความเปนมาของชมชนในอาณาจกร และประวตการสรางพระธาตพนม อาณาจกรโคตรบรณไดรบอทธพลจากอนเดยม การปกครองโดยกษตรยนบถอพระพทธศาสนานกายเถรวาทตามแบบทวารวดและมความเชอพนเมองเรองการนบถอสงศกดสทธและการบชาพญานาค ศาสนสถานทส าคญของอาณาจกร คอ พระธาตพนม

ภาพท 21 พระธาตพนมบรมเจดย อาณาจกรโคตรบรณ ทมา : https://th.wikipedia.org/wiki i/วดพระธาตพนมวรมหาวหาร

อาณาจกรโบราณในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

44

ภาพท 22 โบราณสถานในอาณาจกรอศานประ ทมา : http://suriyamardeegun.blogspot.com.

2) อาณาจกรอศานประ (พทธศตวรรษท 12-18) หรออาณาจกรขอมรงเรอง

ขนในสมยพระเจาอศานวรมน เรองราวของอาณาจกรอศานประหรอเจนละ ปรากฏอยในจดหมายเหตจนราชวงศตาง ๆ และในบนทกของราชทตจน ชอ โจว ตากวน เขยนบนทกเรองราวของอาณาจกรเจนละไวในชอ “บนทกวาดวยขนบธรรมเนยมประเพณของเจนละ” สมยพระเจาชยวรมนท 7 เปนยคทอาณาจกรขอมเปนปกแผนและเจรญรงเรองทางดานศลปะวทยาการสงสด มการสรางศาสนสถานเปนปราสาทหนขนาดใหญขนหลายแหง เชน ปราสาทนครธม ปราสาทตาพรหม ปราสาทหนพมายจงหวดนครราชสมา ปราสาทหนพนมรง ปราสาทเมองต า จงหวดบรรมย ปราสาทศรขรภม จงหวดสรนทร พระปรางคสามยอด จงหวดลพบร ปราสาทเมองสงห จงหวดกาญจนบร เปนตน อาณาจกรขอมไดเผยแพรอารยธรรมไปยงรฐทอยใกลเคยงหลายดาน ทงดาน การปกครอง ไดแก การปกครองแบบสมบรณาญาสทธราชย ความเปนสมมตเทพของกษตรย ระบบขนนางการปกครองแบบจตสดมภ และกฎหมายพระธรรมศาสตร ดานศาสนาและความเชอไดแก ศาสนาพราหมณ-ฮนด พระพทธศาสนานกายอาจรยวาทหรอมหายาน ดงจะเหนไดจากโบราณสถานและโบราณวตถ เชน ปราสาทหน เทวรปพระโพธสตว ศวลงค พระพทธรปปราง - นาคปรก ความเชอเรองพญานาค เปนตน

45

อาณาจกรโบราณในภาคใตทส าคญ มดงน

1) อาณาจกรลงกาสกะ (พทธศตวรรษท 7-14) มอาณาเขตควบคลมพนทในจงหวดปตตานและจงหวดยะลา มศนยกลางอยทอ าเภอยะรง จงหวดปตตาน พฒนาขนมาจากการเปนเมองทาส าคญทมการตดตอกบตางชาตโดยเฉพาะจนและอนเดยแตมความสมพนธทใกลชดกบจนมากกวาโดยสงทตไปเมองจนถง 6 ครง เปนศนยกลางส าคญของพระพทธศาสนานกายมหายาน จากการขดคนทางโบราณคดทอ าเภอยะรงจงหวดปตตาน พบประตมากรรมส ารดพระโพธสตว อวโลกเตศวร และสถปจ าลองรปทรงตาง ๆ จ านวนมาก

ภาพท 23 พระโพธสตวอวโลกเตศวร ทมา : www.9chaichana.com/blogview-51.html

2) อาณาจกรตามพรลงค (พทธศตวรรษท 13-18) มศนยกลางอยทนครศรธรรมราช มหลกฐานทกลาวถงตงแตพทธศตวรรษท 8 โดยเอกสารอนเดยโบราณกลาวถงอาณาจกรตามพรลงคในชอ “ตมลง” “ตมพลงค” เอกสารจนสมยราชวงศถง เรยกวา “ถามเหรง” สมยราชวงศซงเรยกวา “ตานหมาลง” ตอมาเรยกวา “อาณาจกรนครศรธรรมราช”

อาณาจกรโบราณในภาคใต

46

ดานศาสนา พทธศตวรรษท 18 พระเจาจนทรภานศรธรรมาโศกราชทรงยกทพไปโจมตลงกา 2 ครง เพอแยงชงพระทนตธาตจากลงกา ท าใหอทธพลของพระพทธศาสนานกายเถรวาท ลทธลงวงศและศลปะแบบลงกาเขามาเผยแผและฝงรากลกอยในอาณาจกรนครศรธรรมราช ศาสนวตถทส าคญ คอ พระบรมธาต จงหวดนครศรธรรมราช พระพทธรปประทบยนส ารดปางประธานธรรม ท าใหนครศรธรรมราชกลายเปนศนยกลางส าคญของการเผยแผพระพทธศาสนาในดนแดนไทย ซงพระสงฆจากนครศรธรรมราชไดน าพระพทธศาสนาลทธลงกาวงศไปเผยแผยงกรงสโขทยตงแตสมยพอขนรามค าแหงมหาราช

ภาพท 24 พระบรมธาตเจดย จงหวดนครศรธรรมราช ทมา : https://www.sanook.com/travel/943042

3) อาณาจกรศรวชย (พทธศตวรรษท 13-19) มศนยกลางอยทเมองปาเลมบงบนเกาะ สมาตรา ประเทศอนโดนเซย มอทธพลครอบคลมตงแตเกาะชวาในอนโดนเซย ขนมาถงอ าเภอ ไชยา จงหวดสราษฎรธาน อนง มนกวชาการบางทานเชอวาศนยกลางของอาณาจกรศรวชยอยทอ าเภอไชยาดานศาสนา ในระยะแรกอาณาจกรศรวชยทไชยานบถอศาสนาพราหมณ-ฮนดและพระพทธศาสนานการมหายาน ตอมานบถอพระพทธศาสนานการเถรวาทจากทวารวด และพระพทธศาสนา ลทธลงกาวงศจากนครศรธรรมราชดงปรากฎศาสนสถานและศาสนาวตถในศาสนาตาง ๆ เชน พระบรมธาตไชยา อ าเภอไชยา พระพทธรปปางนาคปรกส ารด ทวดหวเวยงอ าเภอไชยา เทวรปพระโพธสตวอวโลกเตศวร วดศาลาทง อ าเภอไชยา

47

อาณาจกรโบราณตาง ๆ ในดนแดนไทย ไดสรางสรรคอารยธรรมและรบอารยธรรมจากภายนอกโดยเฉพาะอารยธรรมอนเดยจนมความเจรญรงเรอง อารยธรรมความเจรญของหลายอาณาจกรไดถกสบทอดตอ ๆ กนมา และมอทธพลตอสงคมไทยในหลายดาน นอกเหนอไปจากขนบธรรมเนยมประเพณแลว ทส าคญไดแก ดานศาสนาและความเชอโดยเฉพาะศาสนาพราหมณ-ฮนด และพระพทธศาสนา ดานรปแบบการปกครอง ดานภาษาและกฎหมาย และดานศลปกรรม ดงน 1. ดานศาสนาและความเชอ มดงน 1.1 การนบถอศาสนาพราหมณ-ฮนด เปนศาสนาทเผยแผเขามากอนพระพทธศาสนาและมอทธพลตอคนพนเมองมาแตเดม คนไทยยอมรบการนบถอคตบางเรองของศาสนาพราหมณ-ฮนด ควบคไปกบพระพทธศาสนา เชน การบชาเทพพระเจาควบคกบการบชาพระพทธรป ทงนอทธพลของศาสนาพราหมณ-ฮนด ไดเขามามบทบาทในพระราชส านก เชน พระราชพธราชาภเษก พระราชพธจรดพระนงคลแรกนาขวญ การเคารพนบถอองคพระมหากษตรยเปนสมมตเทพ สวนในงานพธของชาวบานทรบเอาธรรมเนยมของศาสนาพราหมณ-ฮนด ไดแก การเจม การรดน า นอกจากนยงพบมรดกวฒนธรรมของอาณาจกรโบราณสถาน เชน เทวรป- พระนารายณ พระอศวรศวลงค ปราสาทหนตาง ๆ เชน ปราสาทหนพมาย ปราสาทหนพนมรง ปราสาทเมองสงห 1.2 การนบถอพระพทธศาสนา เรมตงแตกรงสโขทยเปนราชธาน กไดรบเอาพระพทธศาสนา รวมทงรปแบบศลปะและสถาปตยกรรมมาจากเมองนครศรธรรมราช ซงเปนศนยกลางของอาณาจกรตามพรลงค โดยนมนตพระเถระจากเมองนครศรธรรมราชใหขนมาเทศนาสงสอนชาวสโขทย นบจากนนเปนตนมา พระพทธศาสนากไดหยงรากลกกลายเปนศาสนาประจ าชาตของคนไทยนบตงแตสมยสโขทยจนมาถงปจจบน 2 ดานรปแบบการปกครอง อาณาจกรโบราณในดนแดนไทยไดรบรปแบบการปกครองจากอนเดย ท าใหมการปกครองระบอบกษตรย มพธกรรมและการปฏบตตาง ๆ ทเกยวเนองกบการยกยองกษตรย เชน พระราชพธบรมราชาภเษก คตความเชอวากษตรยเปนสมมตเทพ เปนตน ซงมตและพธกรรมเหลานไดสบทอดตอมาในสมยอาณาจกรของคนไทย 3. ดานภาษาและกฎหมาย จากหลกฐานประเภทจารกท าใหทราบวา อาณาจกรโบราณตาง ๆ ในดนแดนไทยมการใชภาษาตาง ๆ เชน บาล สนสกฤต ปลลวะ มอญ เขมร และมกฎหมายทไดรบมาจากอนเดยและกฎหมายพนเมอง เชน กฎหมายมงรายศาสตร กฎหมายอยธยา

อทธพลของอาณาจกรโบราณทมตอสงคมไทย

48

4. ดานศลปกรรม ผลงานดานประตมากรรม สถาปตยกรรมของอาณาจกรโบราณสวนใหญเปนผลงานทสรางขนอทศแดพระพทธศาสนา เชน เจดย พระปรางค พระธรรมจกร เทวรป รปแบบงานศลปกรรมหลายประเภทไดรบการสบทอดตอกนมา เชน พระปฐมเจดย จงหวดนครปฐม เจดยทวดชางลอม จงหวดสโขทย ธรรมจกรทเมองโบราณศรเทพ จงหวดเพชรบรณ

ภาพท 25 วดพระปฐมเจดย ราชวรมหาวหาร จ.นครปฐม ทมา : http://www.dhammathai.org/watthai/central/watprapathomchedi.php

ภาพท 26 เจดยประธาน โบราณสถานวดชางลอม จงหวดสโขทย ทมา : https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/94/Wat_Chang_Lom_Si_Satchanalai.jpg

49

แบบฝกเสรมทกษะ เนอหาท 2 เรอง อาณาจกรโบราณในดนแดนไทยและอทธพลทมตอสงคมไทย

จดประสงค นกเรยนสามารถอธบายอาณาจกรโบราณในดนแดนไทยและอทธพลทมตอสงคมไทย จากการท าความเขาใจเรองตาง ๆ อยางละเอยดทมขนตอนของการพจารณา แยกแยะประเดน การหาขอมลในแตละสวน การพจารณาความสมพนธของขอมล และการรวบรวมขอมลทเปนหลกฐานส าคญเพอน ามาเปนเกณฑในการสรปและตดสนใจอยางเหมาะสม โดยใชหลกการส าคญ 3 ลกษณะ คอ 1) การคดวเคราะหเนอหา เปนการจ าแนกขอเทจจรงออกจากขอสมมตฐานและสรปขอความนน ๆ ได 2) การคดเคราะหความสมพนธ เปนการวเคราะหขอมลทมอยโดยการเชอมโยงเหตและผล สรางความสมพนธระหวางสมมตฐานและขอสรป และ 3) การคดวเคราะหหลกการ เปนการวเคราะหรปแบบ วตถประสงค ทศนคต และความคดเหนของผเขยนทตองการสอสาร เพอใหเกดทกษะการคดชนสงทมความส าคญตอการด าเนนชวต ซงตองอาศยการฝกฝนจนเชยวชาญเพอน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนของนกเรยน


50

ค าชแจง ใหนกเรยนใชทกษะการคดวเคราะหตามหมวกสขาวทแสดงถงความเปนกลาง เปนการคด หาขอมล ตวเลข ขอเทจจรงตาง ๆ จากการใชค าถามทกระตนใหเสนอขอมลทเปนขอเทจจรง จากการอาน การสงเกต หรอเหตการณ เปนตน แลวกาถก (√) หรอ ผด (×) ของขอค าถาม แนวคดเกยวกบอาณาจกรโบราณในดนแดนไทยและอทธพลทมตอสงคมไทยใหถกตอง


..........1. อาณาจกรทวารวดเปนอาณาจกรโบราณในภาคกลาง

……….2. อาณาจกรละโวเปนอาณาจกรโบราณในภาคเหนอ

………3. อาณาจกรโยนกเชยงแสนเปนอาณาจกรโบราณในภาคเหนอ

………..4. อาณาจกรหรภญชยเปนอาณาจกรโบราณในภาคเหนอ

……….5. อาณาจกรลานนาเปนอาณาจกรโบราณในภาคกลาง

…….…6. อาณาจกรโคตรบรณเปนอาณาจกรโบราณในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

………7. อาณาจกรลงกาสกะเปนอาณาจกรโบราณในภาคใต

……….8. อาณาจกรศรวชยเปนอาณาจกรโบราณในภาคใต

……….9. การเจม การรดน าเปนความเชอของศาสนาพทธ

………10. การนบถอพระพทธศาสนา เรมตงแตกรงสโขทยเปนราชธาน

51

กจก

ค าชแจง ใหนกเรยนใชทกษะการคดวเคราะหตามหมวกสแดง ทแสดงถงการมองทางดาน

อารมณ ความรสก การหยงรและสญชาตญาณ จากการใชค าถามทกระตนเพออธบายความรสกตอขอมลเรองราว หรอเหตการณ เปนตน แลวใหนกเรยนตอบค าถาม ใหถกตอง ครบถวน


1. อาณาจกรทวารวดศนยกลางอยทใด

2. อาณาจกรละโวมศนยกลางอยทใด

3. อาณาจกรลานนามศนยกลางอยทใดและใครเปนคนกอตง

4. อาณาจกรโคตรบรณมศนยกลางอยทใด

5. อาณาจกรศรวชยมศนยกลางอยทใด

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

52

กจก



1. การขดคนทางโบราญคดทเมองนครชยศร (นครปฐม) มอะไรบาง และมประโยชนอยางไร

2. อาณาจกรละโวตงอยในบรเวณทมแมน าส าคญ 3 สายไหลผานมขอดอยางไรบาง

. 3. อาณาจกรลานนามความเจรญรงเรองทส าคญในดานใดบาง

4. อาณาจกรอศานประมการสรางศาสนสถานเปนปราสาทหนขนาดใหญทส าคญอะไรบาง

5. อาณาจกรตามพรลงคมศาสนวตถทส าคญคออะไร และมความส าคญอยางไร

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……

53



1.เพราะเหตใดอาณาจกรโยนกเชยงแสนจงถกรวมเปนสวนหนงของอาณาจกรลานนา

2. พวกขอมเขามามอทธพลตอชาวละวาอยางไรบาง

3. เพราะเหตใดผคนเรยกขานเจดยสวรรณจงโกฏวาเจดยกกด

4. เพราะเหตใดพระเจาจนทรภานศรธรรมาโศกราชทรงยกทพไปโจมตลงกา 2 ครง

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

54

ค าชแจง ใหนกเรยนใชทกษะการคดวเคราะหตามหมวกสเขยว ทแสดงถงความอดมสมบรณ ความเจรญงอกงาม เปนการมองดวยความคดใหม ๆ และความคดสรางสรรค วธแกไข การเปลยนไปสสงทดกวาหรอทางเลอกใหม เปนตน แลวใหนกเรยนตอบค าถามใหถกตอง


1. เพราะเหตใดการเกษตรจงเปนอาชพส าคญของชาวละโว

2. ต านานอรงคธาตของอาณาจกรโคตรบรณกลาวถงเรองใด

3. อาณาจกรขอมไดเผยแพรอารยธรรมทส าคญอะไรบางไปยงรฐทอยใกลเคยง

4. อาณาจกรลงกาสกะเปนศนยกลางส าคญของพระพทธศาสนานกายใด

5. ศาสนสถานและศาสนาวตถในศาสนาตาง ๆ ทส าคญในอาณาจกรศรวชยมอะไรบาง

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

55



1. อาณาจกรโบราณตาง ๆ ในดนแดนไทย ไดสรางสรรคอารยธรรมและรบอารยธรรมจาก ภายนอกในดานใดบาง

2. การนบถอศาสนาพราหมณ-ฮนดมอทธพลตอคนไทยอยางไรบาง

3. อาณาจกรโบราณในดนแดนไทยไดรบรปแบบการปกครองมาจากประเทศใดและมการ ปกครองอยางไร

4. อาณาจกรโบราณตาง ๆ ในดนแดนไทยมการใชภาษาและกฎหมายใดบาง

5. สถาปตยกรรมของอาณาจกรโบราณสวนใหญเปนผลงานทสรางขนเพอวตถประสงคใด

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

….

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

56

เฉลยกจกรรมท 1

ตามแนวคดหมวกสขาว

.....√....1. อาณาจกรทวารวดเปนอาณาจกรโบราณในภาคกลาง

….×….2. อาณาจกรละโวเปนอาณาจกรโบราณในภาคเหนอ

…√.…3. อาณาจกรโยนกเชยงแสนเปนอาณาจกรโบราณในภาคเหนอ

…√...4. อาณาจกรหรภญชยเปนอาณาจกรโบราณในภาคเหนอ

…×….5. อาณาจกรลานนาเปนอาณาจกรโบราณในภาคกลาง

…√.…6. อาณาจกรโคตรบรณเปนอาณาจกรโบราณในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

…√…7. อาณาจกรลงกาสกะเปนอาณาจกรโบราณในภาคใต

…√….8. อาณาจกรศรวชยเปนอาณาจกรโบราณในภาคใต

…×….9. การเจม การรดน าเปนความเชอของศาสนาพทธ

…√…10. การนบถอพระพทธศาสนา เรมตงแตกรงสโขทยเปนราชธาน

เฉลยแบบฝกเสรมทกษะ เนอหาท 2 เรอง อาณาจกรโบราณในดนแดนไทยและอทธพลทมตอสงคมไทย

57


1. อาณาจกรทวารวดศนยกลางอยทใด

2. อาณาจกรละโวมศนยกลางอยทใด

3. อาณาจกรลานนามศนยกลางอยทใดและใครเปนคนกอตง

4. อาณาจกรโคตรบรณมศนยกลางอยทใด

5. อาณาจกรศรวชยมศนยกลางอยทใด

ตงอยในบรเวณลมแมน าเจาพระยาและอาจมศนยกลางอยทจงหวดนครปฐม เพราะพบเหรยญทนครปฐมมจารกภาษาสนสกฤตวา “ศรทวารวตศวรปณย” แปลวา “การบญของผใหญศรทวารวด”

ศนยกลางอยทเมองละโวหรอลพบรในปจจบน ละโวเปนเมองส าคญหนงในสมยทวารวด ตงอยในบรเวณทมแมน าส าคญ 3 สายไหลผานคอ แมน าเจาพระยา แมน าปาสก และแมน าลพบรท าใหมความอดมสมบรณ

มศนยกลางอยทเมองนพบรศรนครพงคเชยงใหม (จงหวดชยงใหม) ผกอตงอาณาจกรลานนา คอ พระยามงรายมหาราช (พ.ศ. 1804-1854)

มศนยกลางอยทนครพนมมอาณาเขตครอบคลมพนทภาคตะวะนออกเฉยงเหนอ ตลอดจนดนแดนฝงซายของแมน าโขง

มศนยกลางอยทเมองปาเลมบงบนเกาะ สมาตรา ประเทศอนโดนเซย มอทธพลครอบคลมตงแตเกาะชวาในอนโดนเซย ขนมาถงอ าเภอไชยา จงหวดสราษฎรธาน

58


1. การขดคนทางโบราญคดทเมองนครชยศร (นครปฐม) มอะไรบาง และมประโยชนอยางไร

2. อาณาจกรละโวตงอยในบรเวณทมแมน าส าคญ 3 สายไหลผานมขอดอยางไรบาง

3. อาณาจกรลานนามความเจรญรงเรองทส าคญในดานใดบาง

ธรรมจกรศลา พระพทธรปศลาขนาดใหญประทบนงหอยพระบาทปางแสดงธรรมรวมถงโบราญสถานขนาดใหญ คนพบจารกโบราณทเขยนดวยภาษามอญ ไดรบอทธพลพระพทธศาสนานกายเถรวาท ศลปวฒนธรรม ตลอดจนแบบแผนในการปกครองจากอนเดย เกดการผสมผสานจนเปนอารยธรรมทวารวดทแพรหลายไปยงภมภาคตาง ๆ ของไทย ทางดานศาสนาไดรบอทธพลจาก พทธศาสนาโดยเฉพาะนกายเถรวาทจนท าใหทวารวดกลายเปนอาณาจกรของชาวพทธใหความส าคญตอการท าบญ

ท าใหมความอดมสมบรณ และมเสนทางตดตอกบเมองในลมแมน าปาสก ทราบสงโคราช และเขตตดตอกบทะเลสาบเขมร เปนศนยกลางการตดตอระหวางชมชนโดยรอบ สงผลใหละโวกลายเปนชมชนขนาดใหญทมเศรษฐกจด เมอพวกขอมหรอเขมรขยายอทธพลเขามาในลมแมน าเจาพระยา ละโวไดกลายเปนเมองประเทศราชของขอมและไดรบอารยธรรมของขอมดวย

1) ดานภาษา มตวอกษรใชสามแบบ คอ อกษรธรรมลานนา อกษรฝกขาม และอกษรขอมเมอง 2) ดานการปกครอง มกฎหมายทใชปกครองเรยกวา “มงรายศาสตร” 3) ดานศาสนา พระพทธศาสนาลทธลงกาวงศจากสโขทยและพมามการ สงคายนาพระไตรปฎก

59

เฉลยกจกรรมท 3 (ตอ) ตามแนวคดหมวกสเหลอง

4. อาณาจกรอศานประมการสรางศาสนสถานเปนปราสาทหนขนาดใหญทส าคญอะไรบาง

5. อาณาจกรตามพรลงคมศาสนวตถทส าคญคออะไร และมความส าคญอยางไร

ปราสาทนครธม ปราสาทตาพรหม ปราสาทหนพมายจงหวดนครราชสมา ปราสาทหนพนมรง ปราสาทเมองต า จงหวดบรรมย ปราสาทศรขรภม จงหวดสรนทร พระปรางคสามยอด จงหวดลพบร ปราสาทเมองสงห จงหวดกาญจนบร

พระบรมธาต จงหวดนครศรธรรมราช พระพทธรปประทบยนส ารดปางประธานธรรม ท าใหนครศรธรรมราชกลายเปนศนยกลางส าคญของการเผยแผพระพทธศาสนาในดนแดนไทย ซงพระสงฆจากนครศรธรรมราชไดน าพระพทธศาสนาลทธลงกาวงศไปเผยแผยงกรงสโขทยตงแตสมยพอขน-รามค าแหงมหาราช

60


1. เพราะเหตใดอาณาจกรโยนกเชยงแสนจงถกรวมเปนสวนหนงของอาณาจกรลานนา

2. พวกขอมเขามามอทธพลตอชาวละวาอยางไรบาง

3. เพราะเหตใดผคนเรยกขานเจดยสวรรณจงโกฏวา เจดยกกด

4.เพราะเหตใดพระเจาจนทรภานศรธรรมาโศกราชทรงยกทพไปโจมตลงกา 2 ครง

พวกขอมทเมองสะเทนในพมายกทพมารกราน พระเจาไชยสรโอรสของพระเจาพรหมจงพาผคนอพยพหนมาสรางเมองใหมทก าแพงเพชร จนกระทงในพทธศตวรรษท 19 อาณาจกรโยนกเชยงแสนจงถกรวมเปนสวนหนงของอาณาจกรลานนา

ละวาภายใตอทธพลขอม พระพทธศาสนานกายมหายานและศาสนาพราหมณ-ฮนด ไดเขามามบทบาทในละโวแทนพระพทธศาสนานกาย เถรวาท โดยเฉพาะในสมยพระเจาชยวรมนท 7 มการสรางสถาปตยกรรม และประตมากรรมตามความเชอในศาสนา เชน พระปรางคสามยอด ปรางคแขกเทวรปพระโพธสตวอวโลกเตศวร

กกดม 2 ทมา คอ เดมเปนเจดยมยอดเปนปลองไฉนแตตอนหลงช ารดหกหายไป เลยถกเรยกวา กกด ทหมายถง ยอดกดดวน สวนอกสาเหตหนง อาจจะกกด หมายถง เจดยซงเปนกฎของพระสงฆกเปนได กอนจะเรยกเพยนมาเปนกกดจนทกวนน

เพอแยงชงพระทนตธาตจากลงกา ท าใหอทธพลของพระพทธศาสนานกายเถรวาท ลทธลงวงศและศลปะแบบลงกาเขามาเผยแผและฝง รากลกอยในอาณาจกรนครศรธรรมราช

61


1. เพราะเหตใดการเกษตรจงเปนอาชพส าคญของชาวละโว

2. ต านานอรงคธาตของอาณาจกรโคตรบรณกลาวถงเรองใด

3. อาณาจกรขอมไดเผยแพรอารยธรรมทส าคญอะไรบางไปยงรฐทอยใกลเคยง

เพราะมพนทอดมสมบรณและมการตดตอคาขายกบชมชนตางถน เชน จน อนเดย หลกฐานทแสดงถงการตดตอคาขาย เชน เครองถวยจน และละโวยงไดสงทตไปยงเมองจน โดยจดหมายเหตจนในพทธศตวรรษท17-19 เรยกละโววา “เมองหลอห”

ความเปนมาของชมชนในอาณาจกร และประวตการสรางพระธาตพนม อาณาจกรโคตรบรณไดรบอทธพลจากอนเดยมการปกครองโดยกษตรยนบถอพระพทธศาสนานกายเถรวาทตามแบบทวารวดและมความเชอพนเมองเรองการนบถอสงศกดสทธและการบชาพญานาค ศาสนสถานทส าคญของอาณาจกร คอ พระธาตพนม

ดานการปกครอง ไดแก การปกครองแบบสมบรณาญาสทธราชย ความเปนสมมตเทพของกษตรย ระบบขนนางการปกครองแบบจตสดมภ และกฎหมายพระธรรมศาสตร ดานศาสนาและความเชอไดแก ศาสนาพราหมณ-ฮนด พระพทธศาสนานกายอาจรยวาทหรอมหายาน ดงจะเหนไดจากโบราณสถานและโบราณวตถ เชน ปราสาทหน เทวรปพระโพธสตว ศวลงค พระพทธรปปรางนาคปรก ความเชอเรองพญานาค เปนตน

62

เฉลยกจกรรมท 5 (ตอ) ตามแนวคดหมวกสเขยว

4. อาณาจกรลงกาสกะเปนศนยกลางส าคญของพระพทธศาสนานกายใด

5. ศาสนสถานและศาสนาวตถในศาสนาตาง ๆ ทส าคญในอาณาจกรศรวชยมอะไรบาง

นกายมหายาน จากการขดคนทางโบราณคดทอ าเภอยะรงจงหวดปตตาน พบประตมากรรมส ารด พระโพธสตวอวโลกเตศวร และสถปจ าลองรปทรงตาง ๆ จ านวนมาก

พระบรมธาตไชยา อ าเภอไชยา พระพทธรปปางนาคปรกส ารด ทวดหวเวยงอ าเภอไชยา เทวรปพระโพธสตวอวโลกเตศวร วดศาลาทง อ าเภอไชยา

63


1. อาณาจกรโบราณตาง ๆ ในดนแดนไทย ไดสรางสรรคอารยธรรมและรบอารยธรรม จากภายนอกในดานใดบาง

2. การนบถอศาสนาพราหมณ-ฮนดมอทธพลตอคนไทยอยางไรบาง

3. อาณาจกรโบราณในดนแดนไทยไดรบรปแบบการปกครองมาจากประเทศใดและ มการปกครองอยางไร

4. อาณาจกรโบราณตาง ๆ ในดนแดนไทยมการใชภาษาและกฎหมายใดบาง

5.สถาปตยกรรมของอาณาจกรโบราณสวนใหญเปนผลงานทสรางขนเพอวตถประสงคใด

ดานศาสนาและความเชอโดยเฉพาะศาสนาพราหมณ-ฮนด และพระพทธศาสนา ดานรปแบบการปกครอง ดานภาษาและกฎหมาย และดานศลปกรรม

มบทบาทในพระราชส านก เชน พระราชพธราชาภเษก พระราชพธจรดพระนงคลแรกนาขวญ การเคารพนบถอองคพระมหากษตรยเปนสมมตเทพ สวนในงานพธของชาวบานทรบเอาธรรมเนยมของศาสนาพราหมณ-ฮนด ไดแก การเจม การรดน า

ไดรบรปแบบการปกครองจากอนเดย ท าใหมการปกครองระบอบกษตรย มพธกรรมและการปฏบตตาง ๆ ทเกยวเนองกบการยกยองกษตรย เชน พระราชพธบรมราชาภเษก คตความเชอวากษตรยเปนสมมตเทพ

บาล สนสกฤต ปลลวะ มอญ เขมร และมกฎหมายทไดรบมาจากอนเดยและกฎหมายพนเมอง เชน กฎหมายมงรายศาสตร กฎหมายอยธยา

เปนผลงานทสรางขนอทศแดพระพทธศาสนา เชน เจดย พระปรางค พระธรรมจกร เทวรป

64

การสถาปนาอาณาจกรไทยทงกรงสโขทย กรงศรอยธยา กรงธนบร และกรงรตนโกสนทร ลวนเกดจากปจจยทแตกตางกน โดยปจจยหลก ๆ ไดแก ปจจยทางภมศาสตร ปจจยทางการเมอง และประวตศาสตร ปจจยทมผลตอการสถาปนากรงสโขทย ไดแก 1) ปจจยทางภมศาสตร การเลอกทตงเมองหลวงในอดตสวนใหญมกใกลแมน า แตเมองสโขทยไมไดตงอยรมน าเพราะแมน ายมอยหางจากตวเมองสโขทยไปประมาณ 13 กม. การเลอกตงเมองหลวงทสโขทยคงเปนเพราะสโขทยเปนเมองส าคญมาแตเดม นอกจากน การทสโขทยยงตงอยทามกลางเทอกเขาถนนธงชย เทอกเขาตะนาวศร และเทอกเขาเพชรบรณท าใหอากาศไมรอนมากจนเกนไป และมลมมรสมพดผาน จงท าใหมฝนตกชก รวมทงมทรพยากรธรรมชาตอดมสมบรณ 2) ปจจยทางการเมองและประวตศาสตร กอนการสถาปนาอาณาจกรสโขทย ในเขตสโขทยและศรสชนาลยมชมชนทมผน าไทยอยกอนแลว เชน พอขนศรนาวน าถม เจาเมองเชลยง พอขนผาเมอง เจาเมองราด โอรสของพอขนศรนาวน าถม และพอขนบางกลางหาว เจาเมองบางยาง (ตอมาคอพอขนศรอนทราทตย) ตอมาเมอพอขนศรนาวน าถมสนพระชนมลง ขอมสบาดโขลญล าพงซงอาจเปน ขนนางเขมรไดเขายดเมองศรสชนาลย สโขทย พอขนผาเมองและพอขนบางกลางหาวไดทรงชวยกนตอสขบไลขอมสบาดโขลญล าพง และพอขนศรอนทราทตยสถาปนาอาณาจกรสโขทยขนมา กลาวไดวาบรเวณสโขทยมพฒนาการทางการเมองมานานแลวกอนมการสถาปนาอาณาจกร ดงพบโบราณสถานทมอทธพลเขมร ซงสรางกอนตงกรงสโขทย เชน ศาลตาผาแดง พระปรางควดศรสวายและวดพระพายหลวง เปนตน

เนอหาท 3 ปจจยทมผลตอการสถาปนาอาณาจกรไทย

1. กรงสโขทย (พ.ศ. 1792 - 2006)

65

ปจจยทมผลตอการสถาปนากรงศรอยธยา ไดแก 1) ปจจยทางภมศาสตร กรงศรอยธยามสภาพภมศาสตรทเหมาะสมตอการสถาปนาอาณาจกร เนองจากตงอยบรเวณทราบลมกวางใหญ มแมน าล าคลองหนองบงมากและมความอดมสมบรณ ท าใหการเกษตรกรรมไดผลด รวมทงมแมน าส าคญหลายสายไหลผาน คอ แมน าลพบรทางเหนอ แมน าปาสกทางตะวนออก แมน าเจาพระยาทางตะวนตกและทางใต กรงศรอยธยาจงตดตอกบหวเมองตาง ๆ ไดสะดวก รวมทงตงอยไมไกลจากอาวไทย ท าใหกรงศร-อยธยาพฒนาเปนเมองทาทส าคญของภมภาค มการตดตอคาขายกบดนแดนตาง ๆ ทงทอยใกลเคยง เชน เขมร มอญ และดนแดนทอยหางไกล เชน อนเดย จน อาหรบ และชาตตะวนตก ท าใหไดรบวฒนธรรมตางชาตมาผสมผสานกน 2) ปจจยทางการเมองและประวตศาสตร กรงศรอยธยามพฒนาการมาจากอาณาจกรละโวและสพรรณบร เมอพระเจาอทองมาตงเมองทกรงศรอยธยาไดทรงสรางวงทบรเวณเวยงเหลกกอน ตอมาทรงเหนวาบรเวณหนองโสนหรอบงพระรามในปจจบนมความเหมาะสมมากกวา จงทรงยายวงไปบรเวณหนองโสน จะเหนไดวาการสถาปนากรงศรอยธยาไดมการพจารณาทงในดานภมศาสตรและมพฒนาการทางการเมองการปกครองมากอน ท าใหกรงศรอยธยามความพรอมในการตงเปนอาณาจกร ปจจยทมผลตอการสถาปนากรงธนบร ไดแก 1) ปจจยทางภมศาสตร เมอสมเดจพระเจาตากสนมหาราชสถาปนาราชธานแหงใหมยงเปนชวงทบานไมมนคง การเลอกตงเมองทกรงธนบรจงค านงถงปจจยทางดานความมนคงเปนหลก กรงธนบรอยในจดยทธศาสตรทด เพราะอยรมแมน าเจาพระยาและอยไมไกลจาก อาวไทย หากขาศกยกทพมาแลวสไมไดกสามารถหนออกทางทะเลได 2) ปจจยทางการเมอง เมอกรงศรอยธยาลมสลาย สมเดจพระเจาตากสนมหาราชไดเปนผน าในการขบไลกองทพพมาและสถาปนาตนขนเปนกษตรย ตงราชธานใหมทกรงธนบร เพราะกรงศรอยธยาเสยหายจนยากจะฟนคนดงเดม

2. กรงศรอยธยา (พ.ศ. 1893 - 2310)

3. กรงธนบร (พ.ศ. 2310 - 2325)

66

ปจจยทมผลตอการสถาปนากรงรตนโกสนทร ไดแก 1) ปจจยทางภมศาสตร กรงรตนโกสนทรถกตงขนบนฝงตะวนออกของแมน าเจาพระยา ตรงขามกบกรงธนบร การยายเมองหลวงมายงทใหมหรอฝงกรงเทพ ฯ เพราะมพนทกวางขวางกวากรงธนบรซงเหมาะแกการขยายบานเมองตอไปในอนาคต นอกจากน กรงเทพ ฯ ยงมทตงทดในการตดตอคาขายกบตางชาตเพราะอยใกลปากอาวไทย 2) ปจจยทางการเมอง ในชวงปลายสมยธนบรเกดความไมสงบขนในบานเมองและเกดกบฏพระยาสรรค หลงจากปราบกบฏพระยาสรรคแลว สมเดจพระยามหากษตรยศกไดสถาปนาราชวงศจกรและกรงรตนโกสนทร พรอมกบส าเรจโทษสมเดจพระเจาตากสนมหาราชตามธรรมเนยมการเมองในอดต

4. กรงรตนโกสนทร (พ.ศ. 2325 - ปจจบน)

67

แบบฝกเสรมทกษะ เนอหาท 3 เรอง ปจจยทมผลตอการสถาปนาอาณาจกรไทย

จดประสงค นกเรยนสามารถบอกและวเคราะหปจจยทมผลตอการสถาปนาอาณาจกรไทย จากการท าความเขาใจเรองตาง ๆ อยางละเอยดทมขนตอนของการพจารณา แยกแยะประเดน การหาขอมลในแตละสวน การพจารณาความสมพนธของขอมล และการรวบรวมขอมลทเปนหลกฐานส าคญเพอน ามาเปนเกณฑในการสรปและตดสนใจอยางเหมาะสม โดยใชหลกการส าคญ 3 ลกษณะ คอ 1) การคดวเคราะหเนอหา เปนการจ าแนกขอเทจจรงออกจากขอสมมตฐานและสรปขอความนน ๆ ได 2) การคดเคราะหความสมพนธ เปนการวเคราะหขอมลทมอยโดยการเชอมโยงเหตและผล สรางความสมพนธระหวางสมมตฐานและขอสรป และ 3) การคดวเคราะหหลกการ เปนการวเคราะหรปแบบ วตถประสงค ทศนคต และความคดเหนของผเขยนทตองการสอสาร เพอใหเกดทกษะการคดชนสงทมความส าคญตอการด าเนนชวต ซงตองอาศยการฝกฝนจนเชยวชาญเพอน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนของนกเรยน


68

ค าชแจง ใหนกเรยนใชทกษะการคดวเคราะหตามหมวกสขาว ทแสดงถงความเปนกลาง เปนการคดหาขอมล ตวเลข ขอเทจจรงตาง ๆ จากการใชค าถามทกระตนใหเสนอขอมลทเปนขอเทจจรงจากการอาน การสงเกต หรอเหตการณ เปนตน แลวแลวกาถก (√) หรอ ผด (×) ของขอค าถามเกยวกบปจจยทมผลตอการสถาปนาอาณาจกรไทยใหถกตอง


.........1. เมองสโขทยไมไดตงอยรมน าเพราะแมน ายมอยหางจากตวเมองสโขทยไปประมาณ 13 กม. …..…2. เมองสโขทยตงอยทามกลางเทอกเขาถนนธงชย เทอกเขาตะนาวศร และเทอกเขา เพชรบรณ …..…3. ศาลตาผาแดง พระปรางควดศรสวายและวดพระพายหลวงสรางหลงกรงสโขทย ........4. กรงศรอยธยาตงอยบรเวณทราบลมกลางใหญ ........5. กรงศรอยธยาพฒนาเปนเมองทาทส าคญของภมภาค มการตดตอคาขายกบดนแดนตาง ๆ ........6. กรงธนบรอยในจดยทธศาสตรทดเพราะอยรมแมน าเจาพระยาและอยไมไกลจากอาวไทย ........7. สมเดจพระเจาตากสนมหาราชไดเปนผน าในการขบไลกองทพเขมรและสถาปนาตนขนเปน กษตรย ........8. กรงรตนโกสนทรถกตงขนบนฝงตะวนออกของแมน าเจาพระยา ตรงขามกบกรงธนบร ........9. ฝงกรงเทพ ฯ มพนทกวางขวางกวากรงธนบรซงเหมาะแกการขยายบานเมองตอไปใน อนาคต .......10. กรงเทพ ฯ ยงมทตงทดในการตดตอคาขายกบตางชาตเพราะอยใกลทะเลอนดามน

69

ค าชแจง ใหนกเรยนใชทกษะการคดวเคราะหตามหมวกสแดง ทแสดงถงการมองทางดานอารมณ ความรสก การหยงรและสญชาตญาณ จากการใชค าถามทกระตนเพออธบายความรสกตอขอมลเรองราว หรอเหตการณ เปนตน แลวใหนกเรยนตอบค าถามสน ๆ ใหถกตอง ครบถวน


1. การสถาปนาอาณาจกรไทยทงกรงสโขทย กรงศรอยธยา กรงธนบร และกรงรตนโกสนทร เกดจากปจจยใดบาง

2. กรงสโขทยมการเลอกตงเมองตามปจจยทางภมศาสตรอยางไรบาง

3. กรงศรอยธยามการเลอกตงเมองตามปจจยทางภมศาสตรอยางไรบาง

4. กรงธนบรมการเลอกตงเมองตามปจจยทางภมศาสตรอยางไรบาง

5. กรงรตนโกสนทรมการเลอกตงเมองตามปจจยทางภมศาสตรอยางไรบาง

........................................................... .....................................................................

................................................................................................................................

.

........................................................ ........................................................................

................................................................................................................................

...............................................................................................................................

........................................................ .......................................................................

..

................................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

......................................................... .....................................................................

..

70



1. การทสโขทยยงตงอยทามกลางเทอกเขาถนนธงชย เทอกเขาตะนาวศร และเทอกเขา เพชรบรณ ท าใหเกดผลดอยางไร

2. การทกรงศรอยธยาตงอยบรเวณทราบลมกวางใหญ มแมน าล าคลองหนองบงมากรวมทงม แมน าส าคญหลายสายไหลผาน รวมทงตงอยไมไกลจากอาวไทยท าใหเกดผลดอยางไร

3. การทกรงศรอยธยาตงอยบรเวณไมไกลจากอาวไทยท าใหเกดผลดอยางไร

4. การทกรงธนบรอยรมแมน าเจาพระยาและอยไมไกลจากอาวไทยท าใหเกดผลดอยางไร

5. การทกรงรตนโกสนทรถกตงขนบนฝงตะวนออกของแมน าเจาพระยา ตรงขามกบกรงธนบร ท าใหเกดผลดอยางไร

............................................................................................................................. .

..............................................................................................................................

............................................................................................................................. .

..............................................................................................................................

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

..

............................................................................................................................

............................................................................................................................

..

............................................................................................................................

............................................................................................................................

71



1. กอนสมยกรงสโขทยเมอพอขนศรนาวน าถมสนพระชนมลงแลวเกดเหตการณใดขน

2. การสนสดของอาณาจกรสโขทยเกดขนมาจากสาเหตใด

3. กรงศรอยธยามพฒนาการมาจากอาณาจกรใด

4. เพราะเหตใดกรงศรอยธยาจงลมสลาย

5. เพราะเหตใดกรงธนบรจงลมสลาย

........................................................................................................ .................

.............................................................. ...........................................................

......

............................................................................................................. .............

............................................................. ...........................................................

......................................................................................................................... .

........................................................................................................................

........................................................................................................................

........................................................................................................................

..

.........................................................................................................................

.........................................................................................................................

72

ค าชแจง ใหนกเรยนใชทกษะการคดวเคราะหตามหมวกสเขยว ทแสดงถงความอดมสมบรณ

ความเจรญงอกงาม เปนการมองดวยความคดใหม ๆ และความคดสรางสรรค วธแกไข การเปลยนไปสสงทดกวาหรอทางเลอกใหม เปนตน แลวใหนกเรยนตอบค าถามใหถกตอง


1. เพราะเหตใดพระเจาอทองจงทรงยายวงไปบรเวณหนองโสน

2. การทกรงศรอยธยาตงไมไกลจากอาวไทยท าใหมความส าคญอยางไรบาง

3. จากค ากลาวทวา “กรงธนบรอยในจดยทธศาสตรทด” มความหมายวาอยางไร

4. ปจจยทางการเมองทส าคญในสมยกรงธนบรมอะไรบาง

5. กรงรตนโกสนทรถกตงขนบนฝงตะวนออกของแมน าเจาพระยา ตรงขามกบกรงธนบรม ความส าคญอยางไร

.............................................................................................................................

............................................................................................................................

...

............................................................................................................................. ..

..............................................................................................................................

.

............................................................................................................................. ..

..............................................................................................................................

............................................................................................................................. ..

..............................................................................................................................

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

...

73



1. สรปปจจยทมผลตอการสถาปนากรงสโขทยมาโดยสงเขป

2. สรปปจจยทมผลตอการสถาปนากรงศรอยธยามาโดยสงเขป

3. สรปปจจยทมผลตอการสถาปนากรงธนบรมาโดยสงเขป

4. สรปปจจยทมผลตอการสถาปนากรงรตนโกสนทรมาโดยสงเขป

...........................................................................................................................

...........................................................................................................................

.......

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

.

..........................................................................................................................

............................................................. .............................................................

......

...........................................................................................................................

.........................................................................................................................

74

เฉลยแบบฝกเสรมทกษะ เนอหาท 3 เรอง ปจจยทมผลตอการสถาปนาอาณาจกรไทย

เฉลยกจกรรมท 1 ตามแนวคดหมวกสขาว

...√...1. เมองสโขทยไมไดตงอยรมน าเพราะแมน ายมอยหางจากตวเมองสโขทยไปประมาณ 13 กม.

...√…2. เมองสโขทยตงอยทามกลางเทอกเขาถนนธงชย เทอกเขาตะนาวศร และเทอกเขา เพชรบรณ ...×…3. ศาลตาผาแดง พระปรางควดศรสวายและวดพระพายหลวงสรางหลงกรงสโขทย ....√...4. กรงศรอยธยาตงอยบรเวณทราบลมกลางใหญ ....√..5. กรงศรอยธยาพฒนาเปนเมองทาทส าคญของภมภาค มการตดตอคาขายกบดนแดนตาง ๆ ....√..6. กรงธนบรอยในจดยทธศาสตรทดเพราะอยรมแมน าเจาพระยาและอยไมไกลจากอาวไทย ....×..7. สมเดจพระเจาตากสนมหาราชไดเปนผน าในการขบไลกองทพเขมรและสถาปนาตนขนเปน กษตรย ....√...8. กรงรตนโกสนทรถกตงขนบนฝงตะวนออกของแมน าเจาพระยา ตรงขามกบกรงธนบร ....√...9. ฝงกรงเทพ ฯ มพนทกวางขวางกวากรงธนบรซงเหมาะแกการขยายบานเมองตอไปใน อนาคต ....×...10. กรงเทพ ฯ ยงมทตงทดในการตดตอคาขายกบตางชาตเพราะอยใกลทะเลอนดามน

75


1. การสถาปนาอาณาจกรไทยทงกรงสโขทย กรงศรอยธยา กรงธนบร และกรงรตนโกสนทร เกด จากปจจยใดบาง

2. กรงสโขทยมการเลอกตงเมองตามปจจยทางภมศาสตรอยางไรบาง

3. กรงศรอยธยามการเลอกตงเมองตามปจจยทางภมศาสตรอยางไรบาง

4. กรงธนบรมการเลอกตงเมองตามปจจยทางภมศาสตรอยางไรบาง

5. กรงรตนโกสนทรมการเลอกตงเมองตามปจจยทางภมศาสตรอยางไรบาง

ปจจยทางภมศาสตร ปจจยทางการเมอง และประวตศาสตร

กรงสโขทยไมไดตงอยรมน าเพราะแมน ายมอยหางจากตวเมองสโขทยไปประมาณ 13 กม. ตงอยทามกลางเทอกเขาถนนธงชย เทอกเขาตะนาวศร และเทอกเขาเพชรบรณท าใหอากาศไมรอนมากจนเกนไป

ตงอยบรเวณทราบลมกวางใหญ มแมน าล าคลองหนองบงมากและมความอดมสมบรณ ท าใหการเกษตรกรรมไดผลด รวมทงมแมน าส าคญหลายสายไหลผาน

การเลอกตงเมองทกรงธนบรจงค านงถงปจจยทางดานความมนคงเปนหลก กรงธนบรอยในจดยทธศาสตรทด เพราะอยรมแมน าเจาพระยาและอยไมไกลจากอาวไทย หากขาศกยกทพมาแลวสไมไดกสามารถหนออกทางทะเลได

กรงรตนโกสนทรถกตงขนบนฝงตะวนออกของแมน าเจาพระยา ตรงขามกบกรงธนบร การยายเมองหลวงมายงทใหมหรอฝงกรงเทพ ฯ เพราะมพนทกวางขวางกวากรงธนบรซงเหมาะแกการขยายบานเมองตอไปในอนาคต

76


1. การทสโขทยยงตงอยทามกลางเทอกเขาถนนธงชย เทอกเขาตะนาวศร และเทอกเขา เพชรบรณ ท าใหเกดผลดอยางไร

2. การทกรงศรอยธยาตงอยบรเวณทราบลมกวางใหญ มแมน าล าคลองหนองบงมากรวมทงม แมน าส าคญหลายสายไหลผาน รวมทงตงอยไมไกลจากอาวไทยท าใหเกดผลดอยางไร

3. การทกรงศรอยธยาตงอยบรเวณไมไกลจากอาวไทยท าใหเกดผลดอยางไร

4. การทกรงธนบรอยรมแมน าเจาพระยาและอยไมไกลจากอาวไทยท าใหเกดผลดอยางไร

5. การทกรงรตนโกสนทรถกตงขนบนฝงตะวนออกของแมน าเจาพระยา ตรงขามกบกรงธนบร ท าใหเกดผลดอยางไร

ท าใหอากาศไมรอนมากจนเกนไป และมลมมรสมพดผานจงท าใหมฝนตกชก รวมทงมทรพยากรธรรมชาตอดมสมบรณ

มความอดมสมบรณ ท าใหการเกษตรกรรมไดผลด

ท าใหกรงศรอยธยาพฒนาเปนเมองทาทส าคญของภมภาค มการตดตอคาขายกบดนแดนตาง ๆ ทงทอยใกลเคยง

หากขาศกยกทพมาแลวสไมไดกสามารถหนออกทางทะเลได

เพราะมพนทกวางขวางกวากรงธนบรซงเหมาะแกการขยายบานเมองตอไปในอนาคต นอกจากน กรงเทพ ฯ ยงมทตงทดในการตดตอคาขายกบตางชาตเพราะอยใกลปากอาวไทย

77


1. กอนสมยกรงสโขทยเมอพอขนศรนาวน าถมสนพระชนมลงแลวเกดเหตการณใดขน

2. การสนสดของอาณาจกรสโขทยเกดขนมาจากสาเหตใด

3. กรงศรอยธยามพฒนาการมาจากอาณาจกรใด

4. เพราะเหตใดกรงศรอยธยาจงลมสลาย

5.เพราะเหตใดกรงธนบรจงลมสลาย

ขอมสบาดโขลญล าพงไดเขายดเมองศรสชนาลย สโขทย พอขนผาเมองและพอขนบางกลางหาวไดทรงชวยกนตอสขบไลขอมสบาดโขลญล าพง และพอขนศรอนทราทตยสถาปนาอาณาจกรสโขทยขนมา

เมอสนรชสมยพอขนรามค าแหงมหาราชแลว อาณาจกรสโขทยเรมเสอมอ านาจลง พระมหากษตรยองคตอมาไมสามารถรกษาอาณาจกรใหคงสภาพเดมไวได จงท าใหหวเมองตาง ๆ ทเคยตกอยใตอ านาจของสโขทยตางพากนแขงขอตงตนเปนอสระ

อาณาจกรละโวและสพรรณบร

เปนความขดแยงทางทหารครงทสองระหวางราชวงศโกนบองแหงพมา กบราชวงศบานพลหลวงแหงอยธยา พมาสงกองทพเขาบกครองอยธยาแลวท าลายลางพระนคร

ในชวงปลายสมยธนบรเกดความไมสงบขนในบานเมองและเกดกบฏ พระยาสรรค

78


1. เพราะเหตใดพระเจาอทองจงทรงยายวงไปบรเวณหนองโสน

2. การทกรงศรอยธยาตงไมไกลจากอาวไทยท าใหมความส าคญอยางไรบาง

3. จากค ากลาวทวา “กรงธนบรอยในจดยทธศาสตรทด” มความหมายวาอยางไร

4. ปจจยทางการเมองทส าคญในสมยกรงธนบรมอะไรบาง

5. กรงรตนโกสนทรถกตงขนบนฝงตะวนออกของแมน าเจาพระยา ตรงขามกบกรงธนบรม ความส าคญอยางไร

ทรงเหนวาบรเวณหนองโสนหรอบงพระรามในปจจบนมความเหมาะสม

มากกวาทงในดานภมศาสตรและมพฒนาการทางการเมองการปกครอง

เปนเมองทาทส าคญของภมภาค มการตดตอคาขายกบดนแดนตาง ๆ ทงทอยใกลเคยง เชน เขมร มอญ และดนแดนทอยหางไกล เชน อนเดย จน อาหรบ และชาตตะวนตก ท าใหไดรบวฒนธรรมตางชาตมาผสมผสานกน

เพราะอยรมแมน าเจาพระยาและอยไมไกลจากอาวไทย หากขาศกยกทพมาแลว

สไมไดกสามารถหนออกทางทะเลได

สมเดจพระเจาตากสนมหาราชไดเปนผน าในการขบไลกองทพพมาและสถาปนาตนขนเปนกษตรย ตงราชธานใหมทกรงธนบร

พนทกวางขวางกวากรงธนบรซงเหมาะแกการขยายบานเมองตอไปในอนาคต

79


1. สรปปจจยทมผลตอการสถาปนากรงสโขทยมาโดยสงเขป

2. สรปปจจยทมผลตอการสถาปนากรงศรอยธยามาโดยสงเขป

1) ปจจยทางภมศาสตร ตงอยทามกลางเทอกเขาถนนธงชย เทอกเขาตะนาวศร และเทอกเขาเพชรบรณท าใหอากาศไมรอนมากจนเกนไป และมลมมรสมพด ผานจงท าใหมฝนตกชก รวมทงมทรพยากรธรรมชาตอดมสมบรณ 2) ปจจยทางการเมองและประวตศาสตร เมอพอขนศรนาวน าถมสนพระชนมลง ขอมสบาดโขลญล าพง ไดเขายดเมองศรสชนาลย สโขทย พอขนผาเมองและ พอขนบางกลางหาวไดทรงชวยกนตอสขบไลขอมสบาดโขลญล าพง และ พอขนศรอนทราทตยสถาปนาอาณาจกรสโขทยขนมา

1) ปจจยทางภมศาสตร ตงอยบรเวณทราบลมกวางใหญ มแมน าล าคลอง หนองบงมากและมความอดมสมบรณ ท าใหการเกษตรกรรมไดผลด รวมทง มแมน าส าคญหลายสายไหลผาน คอ แมน าลพบรทางเหนอ แมน าปาสกทาง ตะวนออก แมน าเจาพระยาทางตะวนตกและทางใต 2) ปจจยทางการเมองและประวตศาสตร กรงศรอยธยามพฒนาการมาจาก อาณาจกรละโวและสพรรณบร เมอพระเจาอทองมาตงเมองทกรงศรอยธยาได ทรงสรางวงทบรเวณเวยงเหลกกอน ตอมาทรงเหนวาบรเวณหนองโสนหรอ บงพระรามในปจจบน

80

เฉลยกจกรรมท 6 ตามแนวคดหมวกสฟา (ตอ)

3. สรปปจจยทมผลตอการสถาปนากรงธนบรมาโดยสงเขป

4. สรปปจจยทมผลตอการสถาปนากรงรตนโกสนทรมาโดยสงเขป

1) ปจจยทางภมศาสตร การเลอกตงเมองทกรงธนบรจงค านงถงปจจยทางดาน ความมนคงเปนหลก กรงธนบรอยในจดยทธศาสตรทด เพราะอยรมแมน า เจาพระยาและอยไมไกลจากอาวไทย หากขาศกยกทพมาแลวสไมไดกสามารถ หนออกทางทะเลได 2) ปจจยทางการเมอง เมอกรงศรอยธยาลมสลาย สมเดจพระเจาตากสน มหาราชไดเปนผน าในการขบไลกองทพพมาและสถาปนาตนขนเปนกษตรย ตงราชธานใหมทกรงธนบร เพราะกรงศรอยธยาเสยหายจนยากจะฟนคน ดงเดม

1) ปจจยทางภมศาสตร กรงรตนโกสนทรถกตงขนบนฝงตะวนออกของแมน า เจาพระยา ตรงขามกบกรงธนบร มพนทกวางขวางกวากรงธนบรซงเหมาะแก การขยายบานเมองตอไปในอนาคต นอกจากน ยงมทตงทดในการตดตอ คาขายกบตางชาตเพราะอยใกลปากอาวไทย 2) ปจจยทางการเมอง ในชวงปลายสมยธนบรเกดความไมสงบขนในบานเมอง และเกดกบฏพระยาสรรค หลงจากปราบกบฏพระยาสรรคแลว สมเดจพระ ยามหากษตรยศกไดสถาปนาราชวงศจกรและกรงรตนโกสนทร พรอมกบ ส าเรจโทษสมเดจพระเจาตากสนมหาราชตามธรรมเนยมการเมองในอดต

81

แบบทดสอบหลงเรยน


ค าชแจง ใหนกเรยนท าเครองหมาย X ลงในกระดาษค าตอบทถกทสดเพยงขอเดยว 1. แนวคดทวาถนเดมของชนชาตไทยอยบรเวณหมเกาะแถบเสนศนยสตรของภมภาคเอเชยตะวนออก เฉยงใตขดกบหลกการทางมานษยวทยาในขอใด ก. การตงถนฐานและการอพยพ ข. การรวมกลมและการแบงชนชน ค. ความเปนมาทางภาษาพดและการประดษฐตวอกษร ง. ความอดมสมบรณของทรพยากรและการจดการทรพยากร 2. ธรรมจกรและกวางหมอบ เปนโบราณวตถในยคใด ก. ละโว ข. ฟนน ค. ศรวชย ง. ทราวด 3. การทพระมหากษตรยไทยทรงมฐานะเปนสมมตเทพ เปนคตความเชอใด ก. คตดงเดม ข. พราหมณ-ฮนด ค. พทธศาสนาแบบเถรวาท ง. พทธศาสนาแบบมหายาน 4. หลกฐานประเภทใดทท าใหการศกษาเรองอาณาจกรตาง ๆ ในดนแดนประเทศไทยนาเชอถอมากทสด ก. จารก ข. ต านาน ค. เอกสารจน ง. จดหมายเหต 5. ปจจยทส าคญทเปนตวก าหนดลกษณะของการสถาปนาอาณาจกรไทยคออะไร ก. สภาพทางเศรษฐกจ ข. สภาพทางภมศาสตร ค. ความเขมแขงของกษตรยและกองทพ ง. ความเจรญกาวหนาทางวฒนธรรม

82

6. นบตงแตการสถาปนาอาณาจกรสโขทยเรอยมาจนถงรตนโกสนทร ขอใดเปนเหตผลส าคญอนดบ แรกททกอาณาจกรค านงถงในการเลอกตงราชธาน ก. ตงอยบรเวณแมน าสายใหญ ข. มชยภมทดในการปองกนขาศก ค. อยใกลแหลงทรพยากรธรรมชาต ง. อยใกลถนทอยอาศยของพอคาชาวตางชาต 7. ในการสถาปานากรงธนบรและกรงรตนโกสนทรมปจจยทางการเมองทเหมอนกนตามขอใด ก. ท าสงครามกอบกอสรภาพจากพมา ข. สรางเมองหลวงทมแมน าผากลางเมอง ค. มไพรพลจ านวนมากท าใหสรางเมองหลวงไดรวดเรว ง. เกดปญหาความวนวายภายในอาณาจกรมากอน 8. เหตใดการสถาปนาอาณาจกรอยธยา จงไมถกตอตานจากอาณาจกรสโขทย ก. กษตรยอยธยาเปนเชอพระวงศของสโขทย ข. เหนวาเปนคนไทยเหมอนกน ค. อยธยายอมสงบรรณาการให ง. สโขทยก าลงออนแอ 9. ขอใดมใชสาเหตทพระเจาอทองทรงเลอกกรงศรอยธยาเปนราชธาน ก. มปราการธรรมชาตอยแลว ข. สภาพพนทมความอดมสมบรณ ค. มปอมปราการทสรางขนพรอมอยแลว ง. มทตงชมชนเปนเมองอยแลว 10. อทธพลในขอใดทเปลยนแปลงฐานะของกษตรยจากคนธรรมดาเปนสมมตเทพ ก. อทธพลมาจากพวกมอญ และพมา ข. เพอความสะดวกในการปกครองประเทศ ค. สบทอดววฒนาการของสถาบนกษตรยสมยสโขทย ง. ขนบธรรมเนยมของกมพชาและศาสนาพราหมณ

83

11. ขอใดเปนแนวคดเรองถนก าเนดของชนชาตไทยทนกประวตศาสตรไทยในปจจบนไมยอมรบ ก. อยบรเวณเทอกเขาอลไต ข. อยบรเวณตอนใตของจน ค. อยบรเวณประเทศไทยปจจบน ง. อยทางตอนใตของประเทศไทย 12. สาเหตส าคญทท าใหเกดความตนตวในการศกษาเกยวกบความเปนมาของชนชาตไทยคอขอใด ก. ตองการเผยแพรวฒนธรรม ข. ตองการพลงความรกชาต ค. ตองการใหประชาชนเหนความส าคญของวชาประวตศาสตร ง. ตองการแสดงใหเหนความเกาแกของอารยธรรมของชนชาตไทย 13. หลกฐานใดมประโยชนในการศกษาเรองถนเดมของชนชาตไทยนอยทสด ก. ต านานอณาจกรโยนกเชยงแสน ข. แหลงโบราณคดบานเชยง จงหวดอดรธาน ค. แผนทกรงศรอยธยาของพอคาชาวฝรงเศส ง. งานเขยนเรองชนชาตไทยของนกวชาการตางประเทศ 14. หลกฐานประเภทใดสนบสนนแนวคดทวากลมชนชาตไทยอยบรเวณตอนใตของจน ก. หลกฐานทางโบราณคด ข. หลกฐานทางดานภาษา ค. หลกฐานทางดานพนธศาสตร ง. หลกฐานทางดานววฒนาการ 15. ขอใดเปนขอมลพนฐานส าคญของแนวคดถนเดมของชนชาตไทยอยทางตอนใตของจน ก. ภาษา ข. หลกฐานจน ค. กลมเลอด ง. กายวภาคศาสตร

84

ชอ……………………………………………….ชน……………เลขท……………

แบบทดสอบกอนเรยน แบบทดสอบหลงเรยน

ขอ ก ข ค ง ขอ ก ข ค ง

1 1

2 2

3 3

4 4

5 5

6 6

7 7

8 8

9 9

10 10

11 11 12 12 13 13 14 14 15 15

กระดาษค าตอบ แบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน


85

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน


1. ก 2. ง 3. ค 4. ข 5. ก

6. ก 7. ง 8. ข 9. ก 10. ข

11. ข 12. ง 13. ง 14. ค 15. ง

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

เรอง ประเดนส าคญทางประวตศาสตรไทย

1. ก 2. ง 3. ข 4. ก 5. ข

6. ข 7. ง 8. ง 9. ค 10. ง

11. ก 12. ง 13. ค 14. ข 15. ก

.

86

เลขท

ชอ – สกล

ผลการทดสอบ ผลการประเมนกจกรรมตามเนอหา

กอน

เรยน

(15)

หลง

เรยน

(15)

เรอง

ท 1

(35)

เรอง

ท 2

(34)

เรอง

ท 3

(34)

รวม

(103)

รวม

เฉลย

เฉลยรอยละ

แบบบนทกผลการเรยนร


กลมท............ชอกลม.................................................. หอง...........

ประธานกลม.......................................................................................................................

เลขานการกลม....................................................................................................................

จากผลการเรยนโดยใชเอกสารประกอบการเรยน เรอง ความเปนมาของชนชาตไทย

ของกลมท.................................. พบวา

ผลการทดสอบกอนเรยน.............................................................

ผลการทดสอบหลงเรยน.............................................................

87

บรรณานกรม

ออนไลน. กกดหรอสวรรณจงโกฏ. เขาถงไดจาก https://mgronline.com/travel/detail/9520000036990. สบคนเมอ 22 มถนายน 2561. ออนไลน. ประวตความเปนมาของชนชาตไทย. เขาถงไดจาก

http://www.siambookshop.com. สบคนเมอ 11 มถนายน 2561. ออนไลน. ประวตความเปนมาของ ชนชาตไทย ตอนท 1 แนวคดดานถนก าเนดของคนไทย. เขาถง

ไดจาก https://www.gsbgen.com/index.php?page=smartgen&id=46740 สบคนเมอ 1 มถนายน 2561.

ออนไลน.ธรรมจกรศลาและกวางหมอบ. เขาถงไดจาก http://119.46.166.126/self_all/selfaccess8/m2/221/lesson2/web4.php. สบคนเมอ 21 มถนายน 2561.

ออนไลน.นายแพทยประเวศ วะส. เขาถงไดจาก https://th.wikipedia.org/wiki. สบคนเมอ 11 มถนายน 2561.

ออนไลน.นายแพทยสด แสงวเชยร. เขาถงไดจาก www.tarnnamjai.org/index.php? สบคนเมอ 11 มถนายน 2561.

ออนไลน.พระปรางคสามยอด. เขาถงไดจาก http://thai-history-art-tourism.blogspot.com/2015/12/blog-post.html. สบคนเมอ 11 มถนายน 2561.

ออนไลน.โวลแฟรม อเบอรฮารด. เขาถงไดจาก https://pawatsadsukhothai.wordpress.com. สบคนเมอ 16 มถนายน 2561.

ออนไลน.วดเจดยหลวงวรวหาร อาณาจกรลานนา. เขาถงไดจาก https://thaiphakdee123.wordpress.com. สบคนเมอ 11 มถนายน 2561.

ออนไลน. ศาสตราจารย พระยาอนมานราชธน (เสถยรโกเศศ) . เขาถงไดจาก https://th.wikipedia.org/wiki. สบคนเมอ 11 มถนายน 2561.

https://th.wikipedia.org/wiki

88

ออนไลน. กกดหรอสวรรณจงโกฏ. เขาถงไดจาก https://mgronline.com/travel/detail/9520000036990. สบคนเมอ 22 มถนายน 2561. ออนไลน. สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาด ารงราชานภาพ. เขาถงไดจาก

https://th.wikipedia.org/wiki. สบคนเมอ 11 มถนายน 2561. ออนไลน.สถาปตยกรรมในสมยโยนกเชยงแสน. เขาถงไดจาก

http://historydo.blogspot.com/2017/09/blog-post.html. สบคนเมอ 15 มถนายน 2561.

ออนไลน. หมอสอนศาสนาชาวอเมรกน. เขาถงไดจาก http://www.khamkoo.com. สบคนเมอ 11 มถนายน 2561.

ออนไลน.หนงสอพงศาวดารโยนก. เขาถงไดจาก https://www.kaidee.com/product-129361888. สบคนเมอ 15 มถนายน 2561.

ออนไลน.หลวงวจตรวาทการ. เขาถงไดจาก https://th.wikipedia.org/wiki. สบคนเมอ 15 มถนายน 2561.

ออนไลน.อนสรณงานพระราชทานเพลงศพ ศาสตราจารย ขจร สขพานช. เขาถงไดจาก http://khunmaebook.tarad.com/product.detail_646347 th 4222438. สบคนเมอ 11 มถนายน 2561.

https://th.wikipedia.org/wiki

http://khunmaebook.tarad.com/product.detail_646347%20th%204222438

Documents

หน่วยการเรียนรู้ที่ 1pdd.ac.th/book/somporn.pdf · หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 รายวิชา ประวัติศาสตร์