คํานํา 3

กิตติกรรมประกาศ

ขอกราบขอบพระคุณ

คุณพอ คุณแม ที่เลี้ยงดู อบรม ส่ังสอน และใหกําลังใจเสมอมา

ขอขอบคุณ

อาจารยคณะเศรษฐศาสตร มหาวิทยาลัยเชียงใหม ที่ประสิทธ์ิประสาทวิชาความรูทางดานเศรษฐศาสตร

คณบดี รองคณบดี และเพือ่นอาจารย คณะเศรษฐศาสตร มหาวิทยาลัยรามคําแหง ที่ใหการสนับสนุนในการทํางานอยางดียิ่ง

ในกรณีที่ตองการซื้อเปนจํานวนมาก เพื่อใชในการสอน การฝกอบรม การสงเสริมการขาย หรือเปนของขวัญพิเศษ เปนตน กรุณาติดตอสอบถามราคาพิเศษไดที่ ฝา่ยขาย บริษัท ซีเอ็ดยูเคช่ัน จํากัด (มหาชน) เลขที่ 1858/87-90 ถนนบางนา-ตราด แขวงบางนา เขตบางนา กรุงเทพฯ 10260 โทรศัพท 0-2739-8222 โทรสาร 0-2739-8359

หากมีคาํแนะนําหรือติชม สามารถติดต่อได้ท่ี comment@se-ed.com

เจาะประเด็นเดน เศรษฐกิจไทย โดย วรรณพงษ ดุรงคเวโรจน

ราคา 170 บาท สงวนลิขสิทธ์ิในประเทศไทยตาม พ.ร.บ. ลิขสิทธ์ิ พ.ศ. 2559 โดย วรรณพงษ ดุรงคเวโรจน หามคัดลอก ลอกเลียน ดัดแปลง ทําซ้ํา จัดพิมพ หรือกระทําอื่นใด โดยวิธีการใดๆ ในรูปแบบใดๆ ไมวาสวนหนึ่งสวนใดของหนังสือเลมนี้ เพื่อเผยแพรในส่ือทุกประเภท หรือเพื่อวัตถุประสงคใดๆ นอกจากจะไดรับอนุญาต 0 4 6 - 2 0 0 - 2 0 8 0 9 5 6 7 6 6 4 3 2 1 0 9

ขอมูลทางบรรณานุกรมของหอสมุดแหงชาติ วรรณพงษ ดุรงคเวโรจน.

เจาะประเด็นเดน เศรษฐกิจไทย. -- กรุงเทพฯ : ซีเอ็ดยูเคช่ัน, 2559.

200 หนา.

1. ไทย-ภาวะเศรษฐกิจ.

I. ช่ือเร่ือง.

338.9

ISBN : 978- 616-08-2676-6

จดัพมิพแ์ละจดัจาํหน่ายโดย

เลขที่ 1858/87-90 ถนนบางนา-ตราด แขวงบางนา เขตบางนา กรุงเทพฯ 10260 โทรศัพท 0-2739-8000

พิมพท่ี บริษัท วี.พร้ินท (1991) จํากัด เลขที่ 23/71-73 หมู 1 ซอยเทียนทะเล 10 ถนนบางขุนเทียน-ชายทะเล แขวงแสมดํา เขตบางขุนเทียน กรุงเทพฯ 10150 โทรศัพท 0-2451-3010 นายวิชัย กาญจนพัฒนา ผูพิมพผูโฆษณา พ.ศ. 2559

คํานํา 3

กิตติกรรมประกาศ

ขอกราบขอบพระคุณ

คุณพอ คุณแม ที่เลี้ยงดู อบรม ส่ังสอน และใหกําลังใจเสมอมา

ขอขอบคุณ

อาจารยคณะเศรษฐศาสตร มหาวิทยาลัยเชียงใหม ที่ประสิทธ์ิประสาทวิชาความรูทางดานเศรษฐศาสตร

คณบดี รองคณบดี และเพือ่นอาจารย คณะเศรษฐศาสตร มหาวิทยาลัยรามคําแหง ที่ใหการสนับสนุนในการทํางานอยางดียิ่ง

ในกรณีที่ตองการซื้อเปนจํานวนมาก เพื่อใชในการสอน การฝกอบรม การสงเสริมการขาย หรือเปนของขวัญพิเศษ เปนตน กรุณาติดตอสอบถามราคาพิเศษไดที่ ฝา่ยขาย บริษัท ซีเอ็ดยูเคช่ัน จํากัด (มหาชน) เลขที่ 1858/87-90 ถนนบางนา-ตราด แขวงบางนา เขตบางนา กรุงเทพฯ 10260 โทรศัพท 0-2739-8222 โทรสาร 0-2739-8359

หากมีคาํแนะนําหรือติชม สามารถติดต่อได้ท่ี comment@se-ed.com

เจาะประเด็นเดน เศรษฐกิจไทย โดย วรรณพงษ ดุรงคเวโรจน

ราคา 170 บาท สงวนลิขสิทธ์ิในประเทศไทยตาม พ.ร.บ. ลิขสิทธ์ิ พ.ศ. 2559 โดย วรรณพงษ ดุรงคเวโรจน หามคัดลอก ลอกเลียน ดัดแปลง ทําซ้ํา จัดพิมพ หรือกระทําอื่นใด โดยวิธีการใดๆ ในรูปแบบใดๆ ไมวาสวนหนึ่งสวนใดของหนังสือเลมนี้ เพื่อเผยแพรในส่ือทุกประเภท หรือเพื่อวัตถุประสงคใดๆ นอกจากจะไดรับอนุญาต 0 4 6 - 2 0 0 - 2 0 8 0 9 5 6 7 6 6 4 3 2 1 0 9

ขอมูลทางบรรณานุกรมของหอสมุดแหงชาติ วรรณพงษ ดุรงคเวโรจน.

เจาะประเด็นเดน เศรษฐกิจไทย. -- กรุงเทพฯ : ซีเอ็ดยูเคช่ัน, 2559.

200 หนา.

1. ไทย-ภาวะเศรษฐกิจ.

I. ช่ือเร่ือง.

338.9

ISBN : 978- 616-08-2676-6

จดัพมิพแ์ละจดัจาํหน่ายโดย

เลขที่ 1858/87-90 ถนนบางนา-ตราด แขวงบางนา เขตบางนา กรุงเทพฯ 10260 โทรศัพท 0-2739-8000

พิมพท่ี บริษัท วี.พร้ินท (1991) จํากัด เลขที่ 23/71-73 หมู 1 ซอยเทียนทะเล 10 ถนนบางขุนเทียน-ชายทะเล แขวงแสมดํา เขตบางขุนเทียน กรุงเทพฯ 10150 โทรศัพท 0-2451-3010 นายวิชัย กาญจนพัฒนา ผูพิมพผูโฆษณา พ.ศ. 2559

คํานํา 5

คํานํา

เมื่อพูดถึงวิชาเศรษฐศาสตร หลายคนอาจจะเบือนหนาหนีและนึกถึงวิชาที่เขาใจยากหรือใชคณิตศาสตรเปนหลัก และคิดวาคอนขางหางไกลจากความเปนจริง แตแทจริงแลว เศรษฐศาสตรเกี่ยวของกับชีวิตประจําวันอยางมาก โดยเปนวิชาที่เกี่ยวของกับการตัดสินใจที่ดีที่สุดในแงของการบริโภคและการผลิต การออม การลงทุน และการใชชีวิตทั่วๆ ไป รวมถึงเปนความพยายามในการจัดสรรทรัพยากรที่มีอยูอยางจํากัดเพื่อตอบสนองความตองการของมนุษยเพื่อใหเกิดความพึงพอใจสูงสุด ซึ่งหลักเศรษฐศาสตรสามารถประยุกตใชทั ้งในระดับบุคคล ครอบครัว ประเทศ รวมถึงโลก

ผมเอง ในฐานะอาจารย นักวิจัย และนักวิชาการ ไดมีโอกาสติดตามขาวสารทางดานเศรษฐกิจ สังคม และดานอื่นๆ ที่เกี่ยวของอยูเสมอ และพบวามีประเด็นทางดานเศรษฐกิจที่นาสนใจใหศึกษาขอมูลเพิ่มเติม ดวยเหตุนี้จึงเปนที่มาของหนังสือเรื่อง "เจาะประเด็นเดน เศรษฐกิจไทย" ซึ่งผมไมเพียงตั้งใจใหเปนหนังสือสําหรับนิสิตนักศึกษาในระดับอุดมศึกษาเทานั้น แตต้ังใจใหประชาชนทั่วไปไดอานดวย จึงไดรวบรวมและเขียนขึ้นอยางละเอียดรอบคอบ ใชภาษาที่กระชับและอานงาย เพื่อใหสามารถเขาถึงผูอานไดหลายระดับ

1 : หนี้เกษตรกรและการแก้ไขปัญหาด้วยโครงการนาโนไฟแนนซ ์ 5

6 เจาะประเด็นเด่นเศรษฐกิจไทย

หนังสือหนังสือเลมนี้เหมาะที่จะเปนจุดเริ่มตนที่ดีใหกับผูอานที่สนใจในการใชหลักเศรษฐศาสตรในการวิเคราะหขาวหรือประเด็นทางสังคมมากขึ ้น หรือเปนประเด็นใหไดศึกษาเพิ ่มเติมและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นในวงสนทนา ซึ่งลวนกอประโยชนแกสังคม อยางไรก็ตาม หากมีขอผิดพลาดประการใด กรุณาทวงติงและหรือชี้แนะ เพื่อที่ผมจะไดนํามาปรับปรุงแกไขในโอกาสตอไป

วรรณพงษ ์ ดุรงคเวโรจน์ ภาควิชาเศรษฐศาสตรการพัฒนา

คณะเศรษฐศาสตร มหาวิทยาลัยรามคําแหง

6 เจาะประเด็นเด่นเศรษฐกิจไทย

สารบัญ 7

สารบัญ

1. หนี้เกษตรกรและการแกไขปญหา ดวยโครงการนาโนไฟแนนซ _________________________ 9

2. การจัดต้ังหนวยงานจัดเก็บภาษีกึ่งอิสระ _______________ 31

3. เศรษฐกิจปลอดเงินสด ____________________________ 53

4. วิกฤตเศรษฐกิจจีน ยุค 2015 ________________________ 63

5. ดัชนีทุนมนุษยของไทย ____________________________ 77

6. ความเหลื่อมล้ําทางรายไดรายจังหวัด _________________ 85

7. ผลกระทบการขึ้นภาษีมูลคาเพิ่ม ____________________ 107

8. สถานการณการสงออกดําด่ิง _______________________ 117

9. ประสบการณการพัฒนาเศรษฐกิจของบังคลาเทศ และปากีสถาน ตอไทย ___________________________ 131

10. ไทยพลาดอะไรจาก TPP _________________________ 139

11. FTA กับความเหลื่อมล้ํา __________________________ 149

12. BREXIT กับเศรษฐกิจไทย ________________________ 155

13. เขตเศรษฐกิจพิเศษกับแรงงานขามชาติ _______________ 183

1 : หนี้เกษตรกรและการแก้ไขปัญหาด้วยโครงการนาโนไฟแนนซ ์ 7

1 : หน้ีเกษตรกรและการแก้ไขปัญหาด้วยโครงการนาโนไฟแนนซ์ 9

หนี้เกษตรกรและการแก้ไขปัญหา ด้วยโครงการนาโนไฟแนนซ์

"The ultimate goal of farming is not the growing of crops,

but the cultivation and perfection of human beings." - Masanobu Fuguoka

ภาคเกษตรกรรม (Agricultural sector) มีความสําคัญตอประเทศไทยมาต้ังแตอดีตจนกระทั่งถึงปจจุบัน เนื่องดวยลักษณะภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรที่เอื้อตอการทําเกษตร ทําใหสินคาเกษตรหรืออาหารอยางเชน ขาว น้ําตาล ยางพารา รวมถึงปาลมน้ํามันและผลไมตางๆ เปนสินคาหลักที่สรางอาชีพและนํารายไดสูคนไทยมาโดยตลอด

อยางไรก็ตาม ความสําคัญของภาคการเกษตรในไทยคอยๆ ลดลงอยางตอเนื่อง โดยมีภาคอุตสาหกรรมและการบริการเขามาแทนที่ ดังแสดงในตารางที่ 1

1 : หนี้เกษตรกรและการแก้ไขปัญหาด้วยโครงการนาโนไฟแนนซ ์ 9

10

เจาะประเด็นเด่นเศรษฐกิจไทย

ตารางท

ี่ 1: G

DP ภาคเกษต

ร ณ รา

คาปร

ะจําป

หนวย

: แสน

ลานบ

าท

2535

25

40

2545

2550

2551

2552

2553

2554

25

55

2556

ภาคเกษ

ตร

2.96

4.27

5.02

8.49

9.78

9.46

11.38

13

.11

14.29

14

.59

สัดสว

นตอ

GDP

10.08

9.0

7 8.7

09.3

5 10

.08

9.79

10.53

11

.60

11.57

11

.30

ภาคน

อกเกษต

ร 26

.40

42.83

52

.68

82.28

87

.29

87.08

96

.65

99.89

10

9.25

114.5

1

สัดสว

นตอ

GDP

89.92

90

.93

91.30

90

.65

89.92

90

.21

89.47

88

.40

88.43

88

.70

GDP

29.36

47

.10

57.70

90

.76

97.07

96

.54

108.0

2 11

3.00

123.5

5 12

9.10

ที่มา:

สํานัก

งานค

ณะกรรมการพั

ฒนาการเศรษ

ฐกจิแ

ละสังคม

แหงชาติ (2

556)

10 เจาะประเด็นเด่นเศรษฐกิจไทย

1 : หน้ีเกษตรกรและการแก้ไขปัญหาด้วยโครงการนาโนไฟแนนซ์ 11

ตารางที่ 1 แสดงใหเห็นวา ในชวง 20 ปที่ผานมา ผลผลิตจากภาคการเกษตรมีมูลคาประมาณ 10% ของผลผลิตทั้งหมดของประเทศ และไดเคยลดลงไปอยูที่ 8.70% ในป พ.ศ. 2545 ซึ่งเมื่อยอนกลับไปดู ณ ป พ.ศ. 2503 พบความสําคัญของภาคเกษตรดังแสดงในภาพที่ 1

เมื่อพิจารณาขอมูลจากธนาคารโลก (พ.ศ. 2556) พบวาสัดสวนของภาคเกษตรในไทยลดลงอยางตอเนื่อง โดยภาคเกษตรเคยมีบทบาทมากถึง 36.44% ของ GDP ทั้งหมด และคอยๆ ลดลงสู 25.93% ในป พ.ศ. 2514 และลดลงเหลือเพียง 8.66% ในป พ.ศ. 2536 และเพิ่มขึ้นมาสู 11.98% ในป พ.ศ. 2556

จากขอมูลลาสุดจากสํานักงานคณะกรรมการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ (2558) พบวา GDP ในภาคการเกษตรประจําไตรมาสแรก ป พ.ศ. 2558 หดตัวลง 4.8% เมื่อเทียบกับการหดตัว 3.2% เมื่อไตรมาสสุดทายป พ.ศ. 2557 (โดยเกษตรกรรม การลาสัตว และการปาไมหดตัวลง 5.3% ขณะที่การประมงขยายตัว 0.6%) โดยผลผลิตพืชที่สําคัญที่ลดลง ไดแก ขาวเปลือก ยางพารา ขาวโพดเล้ียงสัตว และปาลมน้ํามัน

ขณะที่การผลิตนอกภาคการเกษตรมีผลผลิตเพิ่มขึ้นกวา 4.1% เมื่อเทียบกับไตรมาสที่แลว โดยมีสาขาการผลิตดาวเดนหลายตัว เชน สาขาอุตสาหกรรม (การขยายตัวในกลุมอุตสาหกรรมโรงกลั่นน้ํามัน อิเล็กทรอนิกสและสวนประกอบ ยาสูบ) สาขาการกอสราง สาขาการคา และสาขาโรงแรมและภัตตาคาร เปนตน

1 : หนี้เกษตรกรและการแก้ไขปัญหาด้วยโครงการนาโนไฟแนนซ ์ 11

12

เจาะประเด็นเด่นเศรษฐกิจไทย

ภาพท

ี่ 1: เ

ปอรเซ

็นตขอ

งภาคเกษต

รตอ G

DP (วั

ดโดย

มูลคาเพิ่ม)

ที่ม

า: ธน

าคารโลก (

2556

)

36.44

25.92

15.73

8.66

11.98

010203040

250325052507250925112513251525172519252125232525252725292531253325352537253925412543254525472549255125532555

สัดสวนของภาคเก

ษตรตอ G

DP (V

alue-a

dded

)

12 เจาะประเด็นเด่นเศรษฐกิจไทย

1 : หน้ีเกษตรกรและการแก้ไขปัญหาด้วยโครงการนาโนไฟแนนซ์ 13

แมวาภาคเกษตรจะมีบทบาทนอยลงเรื่อยๆ แตประชากรสวนใหญของประเทศยังคงทํางานอยูในภาคดังกลาว

จากขอมูลของสํานักงานสถิติแหงชาติ (พ.ศ. 2557) พบวา ในเดือนธันวาคม ป พ.ศ. 2557 กวา 34.8% ของผูมีงานทําทั้งหมด ทํางานอยูในภาคการเกษตร ซึ่งประกอบดวยเกษตรกรรม การปาไม และการประมง โดยมีแรงงานทํางานท้ังส้ิน 13.47 ลานคน ทั้งนี้ เมื่อพิจารณาจากเอกสารของสํานักงานสถิติแหงชาติ (ม.ป.ป.) มีขอมูลระบุวา เม่ือป พ.ศ. 2533 แรงงานในภาคการเกษตรมีจํานวนกวา 63.4% ของแรงงานทั้งหมด ซึ่งแรงงานกลุมหนึ่งไดยายเขาไปทํางานในภาคบริการและภาคการผลิตมากขึ้น

เราจึงพบวา ทั้งแรงงานและความสําคัญของภาคเกษตรลดลงในชวงระยะเวลาที่ผานมา สําหรับชวงอายุของแรงงานในภาคการเกษตร พบวา แรงงานที่มีอายุ 15-39 ป มีการทํางานในภาคการเกษตรนอยลงอยางเห็นไดชัดในชวงป พ.ศ. 2530-2554

อยางไรก็ตาม กลับพบวาแรงงานชวงอายุต้ังแต 40 ปขึ้นไป จนกระทั่งเลยวัยเกษียณมีการเขามาทํางานในภาคดังกลาวเพิ่มมากข้ึน ซึ่งหากแนวโนมยังคงมีลักษณะเชนเดิม อาจเกิดปญหาจํานวนแรงงานขาดแคลนในภาคการเกษตรในอนาคต

1 : หนี้เกษตรกรและการแก้ไขปัญหาด้วยโครงการนาโนไฟแนนซ ์ 13

14 เจาะประเด็นเด่นเศรษฐกิจไทย

ดังนั้น เม่ือรายไดและจํานวนแรงงานของภาคการเกษตรลดลงอยางตอเนื่อง จึงมีความนาสนใจที่จะพิจารณาถึงชีวิตความเปนอยูในดานรายรับ รายจาย และหนี้สินของเกษตรกร

จากขอมูลของศูนยสารสนเทศการเกษตร สํานักงานเศรษฐกิจการเกษตร (พ.ศ. 2557) พบวา จํานวนครัวเรือนเกษตรทั่วประเทศเพิ่มขึ้นจาก 5,782,110 ครัวเรือน จากปเพาะปลูก 2550/51 เปน 5,910,791 ครัวเรือน ในปเพาะปลูก 2554/55 หรือเพิ่มขึ้นกวา 2.23% ทั้งนี้ ประชากรแรงงานเกษตรที่อายุ 15-64 ป มีเพิ่มขึ้นถึง 5.56% หรือจาก16.09 ลานคน เพิ่มเปน 16.98 ลานคน สําหรับรายไดเงินสดสุทธิพบวาเพิ่มขึ้นจาก 140,844 บาทตอครัวเรือนเปน 157,270 ตอครัวเรือนหรือเพิ่มขึ้นกวา 11.66%

แต การเพ่ิมขึ้นดังกลาวมาจากการเพิ่มขึ้นของรายไดนอกภาคเกษตร (ที่เติบโตกวา 20%) ขณะที่รายไดเงินสดสุทธิจากภาคเกษตรกลับลดลง 0.68% และมีตัวเลขที่นาสนใจคือเงินสดคงเหลือกอนชําระหนี้โดยเฉล่ียลดลงประมาณ 3% ในชวง 5 ปดังกลาว

ทั้งนี้ ขอมูลดานหนี้สินเกษตรกรแสดงในตารางที่ 2

14 เจาะประเด็นเด่นเศรษฐกิจไทย

1 : หนี้เกษตรกรและการแก้ไขปัญ

หาด้วยโครงการนาโนไฟแนนซ์

15

ตารางท

ี่ 2: ท

รพัยสิ

นปลายป

(บาท

/ครัวเร

ือน) ข

องครัวเร

อืนเกษต

รไทย

ภาค

2550

/51

2551

/52

2552

/53

2553

/54

2554

/55

51

/55

เหนือ

1,0

06,02

7 98

4,355

95

4,824

89

3,142

1,0

59,43

3 5.3

1

อีสาน

1,0

58,86

2 1,0

60,41

8 1,0

81,62

6 1,0

78,16

5 1,1

64,84

0 10

.01

กลาง

2,6

10,92

0 2,5

83,80

8 2,5

32,13

2 2,5

39,22

2 2,5

32,62

9 -3.

00

ใต

1,847

,298

1,892

,856

1,949

,642

2,062

,916

1,809

,282

-2.06

ทั่วปร

ะเทศ

1,399

,367

1,407

,480

1,421

,555

1,426

,388

1,438

,748

2.81

ที่มา:

ศูนย

สารสนเทศ

การเก

ษตร สํ

านักงาน

เศรษ

ฐกิจก

ารเกษต

ร (25

57)

1 : หนี้เกษตรกรและการแก้ไขปัญหาด้วยโครงการนาโนไฟแนนซ ์ 15

16 เจาะประเด็นเด่นเศรษฐกิจไทย

จากตารางที่ 2 พบวา ทรัพยสินปลายปของท่ัวประเทศเพิ่มเติม 2.81% จากปเพาะปลูก 2550/51 ถึงปเพาะปลูก 2554-2555 โดยเฉลี่ยแลว ครัวเรือนเกษตรมีทรัพยสินประมาณ 1.44 ลานบาทตอครัวเรือนทั่วประเทศ

เม่ือพิจารณาเปนรายภาค พบวา ทรัพยสินของครัวเรือนเกษตรภาคตะวันออกเฉียงเหนือหรือภาคอีสานมีการปรับตัวเพิ่มขึ้นสูงสุดกวา 10.01% จาก 1.05 ลานบาทในปเพาะปลูก 2550/51 เปน 1.16 ลานบาทในปเพาะปลูก 2554/55 รองลงมาเปนภาคเหนือที่มีการเจริญเติบโตในทรัพยสินในชวงเดียวกันเทากับ 5.31% อยางไรก็ตาม ครัวเรือนในภาคกลางและภาคใตมีทรัพยสินลดนอยลง 3% และ 2.06% ตามลําดับ ซึ่งนับวาไมเปนผลดีตอเกษตรกรเทาใดนัก

ถึงกระนั้น พบวาครัวเรือนเกษตรภาคกลางยังคงมีทรัพยสินสูงที่สุดเมื่อเทียบกับภาคอื่นๆ โดยมีทรัพยสินเฉลี่ยประมาณครัวเรือนละ 2.53 ลานบาท ทั้งนี้ ตัวเลขดังกลาวมาจากคาเฉลี่ยจึงตองพิจารณาคาเบี่ยงเบนมาตรฐานเพื่อพิจารณาการกระจายของการติดลบ ซึ่งขอมูลในสวนดังกลาวไมมีเผยแพร

สําหรับขอมูลดานหนี้เกษตรกรแสดงในตารางที่ 3

16 เจาะประเด็นเด่นเศรษฐกิจไทย

1 : หนี้เกษตรกรและการแก้ไขปัญ

หาด้วยโครงการนาโนไฟแนนซ์

17

ตารางท

ี่ 3: ข

นาดห

นี้สินป

ลายป

(บาท

/ครัวเร

ือน) ข

องครัวเร

อืนเกษต

รไทย

ภาค

2550

/51

2551

/52

2552

/53

2553

/54

2554

/55

51

/55

เหนือ

68

,593

74,09

8 76

,321

86,89

9 84

,530

23.23

อีสาน

48

,933

51,56

0 49

,498

55,73

5 74

,577

52.41

กลาง

54

,651

61,60

4 58

,524

61,43

3 87

,525

60.15

ใต

45,99

0 30

,666

33,73

3 36

,378

61,66

6 34

.09

ทั่วปร

ะเทศ

53,88

5 54

,409

54,06

1 59

,808

76,69

7 42

.33

ที่มา:

ศูนย

สารสนเทศ

การเก

ษตร สํ

านักงาน

เศรษ

ฐกิจก

ารเกษต

ร (25

57)

1 : หนี้เกษตรกรและการแก้ไขปัญหาด้วยโครงการนาโนไฟแนนซ ์ 17