ชุดโครงการ - Kasetsart Universityof value chain development แก ผ เก ยวข อง อ นจะเป นการแก ป ญหาแก เกษตรกรและผ

รายงานความกาวหนา ครงท 3

ชดโครงการ

“การขบเคลอนการพฒนาการสหกรณและการคาทเปนธรรม ระยะท 8” (1 มนาคม 2559 – 30 กนยายน 2559)

โดย

รองศาสตราจารยจฑาทพย ภทราวาท และคณะ

ตลาคม 2559

ค ำน ำ

รายงานความกาวหนาชดโครงการ “การขบเคลอนการพฒนาการสหกรณและการคาท

เปนธรรม ระยะท 8” สญญาเลขท RDG5840001 ฉบบนเปนรายงานความกาวหนาของการวจยครง

ท 3 ในหวงเวลาระหวางเดอนมนาคม-กนยายน 2559 ซงมงเนนไปทการสงเคราะหและน าเสนอแนว

ทางการพฒนาระบบสงเสรมการจดการเรยนรภายใตกระบวนทศนใหม เพอยกระดบสมรรถนะผน า

การเปลยนแปลง แนวทางการยกระดบมลคาเพมสนคาเกษตร การขยายผลตวแบบธรกจแนวใหม

เพอเปนกลไกการพฒนาเศรษฐกจชมชนและสหกรณ การจดท าเอกสารแผยแพรผลงานวจยในรป

สงพมพและสอสรางสรรคแกกลมเปาหมายและสาธารณะ ตลอดจนการจดเวทเสวนาวชาการเพอ

เฉลมฉลอง 100 ป การสหกรณไทยซงมรายละเอยดในเลม

ใครขอขอบคณ รศ.ดร.ปทมาวด โพชนกล และผอ านวยการสกว. ทมผบรหารและ

บคลากรสกว. ผทรงคณวฒ เครอขายนกวจย นกสหกรณ และทมงานสถาบนวชาการดานสหกรณท

ใหความรวมมอในการด าเนนการวจยจนส าเรจลลวงตามแผนการวจยทก าหนดไว หากมขอผดพลาด

ประการใด คณะผวจยขอนอมรบไวทงสน

รองศาสตราจารย จฑาทพย ภทราวาท

หวหนาชดโครงการวจย

ตลาคม 2559

บทสรปผบรหาร

รายงานความกาวหนาชดโครงการ “การขบเคลอนการพฒนาการสหกรณและการคาทเปน

ธรรม ระยะท 8” ครงท 3 (กมภาพนธ-กนยายน 2559)

รายงานความกาวหนาชดโครงการ “การขบเคลอนการพฒนาการสหกรณและการคาท

เปนธรรม ระยะท 8” ฉบบนเปนการรายงานความกาวหนาครงท 3 ในหวงเวลาการวจยระหวางเดอน

มนาคม-กนยายน 2559 โดยภายใตแผนงานการวจยส าหรบโครงการยอยจ านวน 5 โครงการ ไดเสรจ

สนไปแลว ยงคงเหลอเฉพาะกลมงานวจยเชงยทธศาสตรและระบบสนบสนนการวจยทมงเนนไปทการ

สงเคราะหและน าเสนอแนวทางการพฒนาระบบสงเสรมจดการเรยนรเพอเพมพนสมรรถนะผน าการ

เปลยนแปลงภายใตกระบวนทศนใหม ขอเสนอส าหรบแนวทางยกระดบมลคาเพมสนคาเกษตร ขอเสนอ

ส าหรบแนวทางการขยายผลตวแบบธรกจแนวใหมเพอเปนกลไกการพฒนาเศรษฐกจชมชนและสหกรณ

การจดเวทเสวนาวชาการเพอการเฉลมฉลองวาระครบ 100 ปการสหกรณไทย และการจดท าเอกสาร

และสอเรยนรเผยแพรผลงานวจยสสาธารณะ

ผลการด าเนนการวจยในหวงเวลาดงกลาว ทมกลยทธไดจดกจกรรมวจยรวมกบภาคทงสน

38 กจกรรม แบงออกเปน 4 กลมกจกรรมไดแก การตดตามประเมนผล การเผยแพรความร/นวตกรรม

การตอยอดงานวจย การเชอมโยงเครอขายและการพฒนาทมงาน มผเขามามสวนรวมทงสน 1,687 คน

896 องคกร โดยในกลมขององคกรระหวางประเทศ ไดแก Procasur, IDACA, Asian Institute of

Technology and CIRAD Scholl of Environment, Tractus Asia Ltd, FAO, MAF, dorard ฝรงเศส

ผลการตดตามผลลพธการวจยในกลมงานวจยการพฒนาระบบสงเสรมการจดการเรยนร

เพอเพมพนสมรรถนะผน าการเปลยนแปลงภายใตกระบวนทศนใหม ซงเสรจสนไปแลว 3 โครงการ ได

บทสรปส าหรบขอจ ากดในการขบเคลอนการพฒนาระบบสงเสรมการเรยนรฯ 6 ประการ โดยทมวจยได

ตอยอดการพฒนาเปนกรอบการพฒนาระบบสงเสรมการเรยนร 8 ขนตอน (Platform of Strategic

Framework to Develop Learning System) มขอเสนอเชงนโยบายเพอลดขอจ ากดและสรางโอกาสททา

ทาย 3 ประการ ไดแก 1) การสนบสนนใหมการด าเนนการโครงการวจยและพฒนา (R&D) ส าหรบ

โครงการจดตงระบบสงเสรมการเรยนรเพอยกระดบสมรรถนะผน าการเปลยนแปลงตามกรอบ

Strategic Framework for Value Chain Development ในกลม Trainers ผน าสหกรณ ผน าชมชน

เจาหนาทรฐ 2) สนบสนนการท าคมอการเรยนรดวยตนเอง (Self-learning handbook) และใหมสอ

เรยนรตามกรอบ Strategic Framework for Value Chain Development3) สนบสนนการเผยแพรชด

ความรและกรอบแนวคด “การพฒนาโซคณคาเพอการยกระดบมลคาเพมผลตภณฑ"แกสาธารณะ

ผานกลไกสถาบนการศกษา หนวยงานทเกยวของ

ผลการตดตามผลลพธการวจยในกลมงานวจยการยกระดบมลคาเพมสนคาเกษตร จ านวน

2 โครงการ ซงไดด าเนนการควบคกบการตอยอดด าเนนการโครงการชมชนสนบสนนเกษตรกร (CSA)

(2)

ทมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ซงขอสรปไดชใหเหนระดบการพฒนาโซคณคาของ 3 โครงการดงกลาว

ซงครอบคลมกจกรรมทเกยวของกบ Functional Upgrading, Process Upgrading, Product Upgrading

และ Chain Upgrading ทเปนตนแบบและมแนวปฏบตทด และสรางผลกระทบแกผมสวนไดสวนเสย

ภายใตโซคณคา ทงในการปรบเปลยนทศนคตและพฤตกรรม ราคาผลผลตทสงขน การเพมปรมาณการ

จ าหนายผลผลต การยกระดบมาตรฐานคณภาพผลตภณฑ การขยายเครอขายธรกจ และการบรณา

การความรวมมอของหนวยงานรฐ ภาควชาการ ชมชน และเอกชนเพอการขบเคลอนการพฒนาระบบ

ธรกจเชงคณคาเพอบรรลเปาหมายรวมกนในการแกปญหาแกเกษตรกร และผประกอบการรายยอย

ควบคกบการเปดโอกาสการเขาถงผลผลตคณภาพแกผบรโภค ทมกลยทธและผทรงคณวฒไดประมวล

ขอมลเกยวกบขอจ ากดและน าไปสการพฒนากรอบแนวทางการพฒนาโซคณคาเพอการยกระดบ

มลคาเพมผลตภณฑ ทเรยกวา Strategic Framework for Value Chain Development ซงประกอบดวย

การด าเนนการ 9 ขนตอน ประกอบดวย 1) การก าหนดกลมเปาหมายเกษตรกร/กลมเกษตรกร ในการ

รเรมโครงการ 2) วเคราะหสถานการณโดยใช Value Chain Analysisเพอพจารณาขอจ ากดและโอกาส

ทางธรกจ 3) ก าหนดแนวคดธรกจ วตถประสงค และเปาหมายธรกจ 4) ก าหนดแนวทางเชงกลยทธใน

การยกระดบมลคาเพม 5) การก าหนดตลาดเปาหมายและกลยทธการตลาด 6) การออกแบบโซคณคา

กจกรรม และระบบการเชอมโยงภาคพนธมตรธรกจและผมสวนไดสวนเสย 7) การจดท าแผนธรกจ

แผนการจดหาเงนทนและการจดสรรผลประโยชน 8) การด าเนนธรกจภายใตโซคณคา 9) การตดตาม

ประเมนผลและขอมลปอนกลบเพอการพฒนา โดยทมกลยทธไดน าไปทดลองด าเนนการกบกลม

เกษตรกรทเปนกรณศกษา และพฒนามาเปนคมอการเรยนรดวนตนเองส าหรบการพฒนาโซคณคาเพอ

การยกระดบมลคาเพมผลตภณฑ (Self-Learning Handbook for Value Chain Development) ส าหรบ

ขอเสนอเชงนโยบายการขยายผลการสงเสรมการพฒนาโซคณคาเพอการยกระดบมลคาเพมนน ผม

สวนไดสวนเสยภายใตโซคณคา ทงเกษตรกร ผน าสถาบนเกษตรกร เจาหนาทสงเสรม ผประกอบการ

และผบรโภค จ าเปนตองปฏบตตามหนาทและกจกรรม ภายใตขอตกลงอยางมประสทธภาพเพอการ

บรรลเปาหมายรวม และควรใหมการสนบสนนการเผยแพรชดความรตามกรอบ strategic framework

of value chain development แกผเกยวของ อนจะเปนการแกปญหาแกเกษตรกรและผประกอบการราย

ยอยทตองเผชญหนากบปญหาเขงโครงสราง และยงจะชวยสนบสนนนโยบายการยกระดบขด

ความสามารถของประเทศไดอกแนวทางหนง

ส าหรบขอเสนอในการขยายผลตวแบบธรกจแนวใหมสการพฒนาเศรษฐกจชมชนนน ทม

กลยทธไดใชโอกาสในฐานะคณะอนกรรมาธการปฏรปเศรษฐกจดานการเกษตร สภาขบเคลอนการ

ปฏรปประเทศ สรางกระบวนการมสวนรวมในการวเคราะหสถานการณและพฒนาขอเสนอการปฏรป

การเกษตรกาวหนา ซงคณะท างานไดน าเอาแนวคดของ farmer shop ไปพฒนาเปนตวแบบธรกจราน

รอยยมประชารฐ (C3S) ทจะผลกดนใหเปนกลไกในการขบเคลอนเศรษฐกจชมชน ซงไดผานความ

เหนชอบจากทประชมคณะอนกรรมาธการปฏรปเศรษฐกจดานการเกษตร เมอคราวการประชมอน

(3)

กรรมาธการฯ ครงท 23 เมอวนท 2 สงหาคม 2559 ณ หองประชม 217 อาคารรฐสภา 2 โดยในสวน

ของขอเสนอไดก าหนดให ส านกงานการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) หรอหนวยงานทไดรบ

มอบหมายตามมตคณะรฐมนตร เปนเจาภาพในการด าเนนโครงการขยายผลการน าไปใชประโยชน ซง

สอดคลองกบการขบเคลอนการจดตงและด าเนนงานตวแบบธรกจ Farmer Shop ของ ส.ป.ก. โดย

ปจจบนไดมการจดตงและด าเนนงานราน Farmer Shop ใน สจล. และมแผนงานวจยในระยะตอไป

ขอเสนอส าหรบแนวทางเชงยทธศาสตรการพฒนาการสหกรณสศตวรรษทสอง ซงทมวจย

ไดยกรางและสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยไดไปใชเปนกรอบทศทางเชงยทธศาสตรการพฒนา

ขบวนการสหกรณในระหวางป 2560-2564 นอกจากนนภายใตสถานการณทาทายทมาจากนโยบาย

รฐบาลในเรองการปรบเปลยนหนวยงานก ากบดแลกลมสหกรณการเงน ปจจบนหวหนาโครงการวจย

ไดรบการแตงตงใหเขาไปมสวนรวมเปน อนกรรมการปฏรปสหกรณ และคณะท างานจดท าขอเสนอ

ปฏรประบบบรหารจดการและก ากบดแลสหกรณออมทรพยและเครดตยเนยน และไดน าเสนอแนวคด

การปฏรประบบการเงนสหกรณใน 5 ประเดน ประกอบดวย 1) ขอเสนอการปรบปรงหนวยงานและ

ระบบการก ากบดแล 2) ขอเสนอการปฏรประบบบรหารจดการ 3) ขอเสนอการปฏรปการพฒนา

บคลากร 4) ขอเสนอการปฏรประบบความคมครองสมาชกและความมนคงของสหกรณ 5) ขอเสนอ

การปฏรปกฎหมาย ซงความคบหนาจะไดน าเสนอในรายงานวจยในระยะรายงานขนสดทาย

ผลการจดเวทเสวนาวชาการในวาระครบ 100 ปการสหกรณไทย ไดด าเนนการในวนท 16

กนยายน 2559 ภายใตการสนบสนนของสกว.และภาคภาควชาการและขบวนการสหกรณรวม 7

หนวยงาน มผเขารวมเวททงสน 659 คน มผลการประเมนความคดเหนในภาพรวมอยในระดบ “ดมาก"

โดยมขอเสนอใหสถาบนวชาการดานสหกรณและสกว.สนบสนนการจดกจกรรมอยางตอเนองและให

เนนเรองการเผยแพรผลงานวจยในการสรางสรรคนวตกรรมน าคณคาสหกรณ ซงปจจบนไมม

หนวยงานใดด าเนนการในรปแบบดงกลาว

(a)

สารบญ

หนา

ค าน า

บทสรปผบรหาร (1)

สารบญ (a)

บทน า 1

ความส าคญและทมาของปญหาทท าวจย 1

วตถประสงคของการวจย 2

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3

ขอบเขตของโครงการวจย 3

กรอบแนวคดการวจย 3

กรอบแนวทางการวจย 4

กจกรรมการวจย 6

ผลการวจยในหวงเวลารายงานความกาวหนา ระยะท 3 18

การพฒนาระบบสงเสรมการเรยนรฯ 18

แนวทางการขยายผลการพฒนาโซคณคาเพอการยกระดบมลคาผลตภณฑ 23

แนวทางการขยายผลตวแบบธรกจแนวใหมสการพฒนาเศรษฐกจชมชน 33

แนวทางเชงยทธศาสตรการพฒนาการสหกรณสศตวรรษทสอง 43

ผลการด าเนนการวจยของโครงการพฒนาระบบสนบสนนการเรยนร 45

แผนการวจยในระยะตอไป 53

เอกสารอางอง 54

ภาคผนวก

ภาคผนวกท 1: รายงานการประชมชดโครงการฯ 1-1

ภาคผนวกท 2: ภาพกจกรรมชดโครงการฯ 2-1

(b)

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 1.1 แนวทางเชงกลยทธของชดโครงการฯ ในระยะท 8 4

ตารางท 2.1 ผลลพธการพฒนาระบบสงเสรมการเรยนรของหนวยงานฯ 19

ตารางท 2.2 ผลการประเมนผลโครงการฯ 22

ตารางท 2.3 ผลลพธการพฒนาโซคณคาเพอการยกระดบมลคาเพม 28

สารบญรป

หนา

รปท 1.1 กรอบแนวทางการวจยชดโครงการฯ ระยะท 8 6

รปท 2.1 กรอบการพฒนาระบบสงเสรมการเรยนร 21

รปท 2.2 ยอดขายขาวและผกอนทรย ระหวางมถนายน 2558-กนยายน 2559 27

รปท 2.3 โซคณคาผลตภณฑและบรการสผบรโภคทเปนตลาดเปาหมาย 28

รปท 2.4 กรอบแนวคดการพฒนาโซคณคาเพอยกระดบมลคาเพม 29

รปท 2.5 วฏจกรและขนตอนการพฒนาโซคณคา 31

รปท 2.6 ระบบธรกจรานรอยยมประชารฐ 36

รปท 2.7 กรอบแนวทางเชงยทธศาสตรการพฒนาระบบธรกจ รานรอยยมประชารฐ 39

รปท 2.8 เปาหมายและยทธศาสตรการพฒนาการสหกรณไทยในระยะท 2 43

1. บทน ำ

1.1. ควำมส ำคญและทมำของปญหำทท ำวจย

สถานการณโลกในปจจบนตกอยในภาวะยากล าบาก อนสบเนองมาจากปญหาเชง

โครงสรางดาน เศรษฐกจ สงคม และคานยมของคนในสงคม ตลอดจนทศทางเชงนโยบายทให

ความส าคญกบ”วตถนยม”และ “ก าไร” จงเปนแรงจงใจใหเกด การแขงขน แยงชงทรพยากรในการผลต

สนคาและบรการเพอสรางความมงคงแก เจาของกจการ และตอบสนองความตองการแกผบรโภคทม

ความตองการไมมทสนสด ซงเปนสาเหตส าคญ ของปญหาวกฤตเศรษฐกจ สงแวดลอม ความยากจน

ความเหลอมล าไมเปนธรรมในสงคม ซงนบวนยงทวความรนแรงมากขน และสงผลกระทบตอชวตความ

เปนอยของมวลมนษยชาตในวงกวาง

ดวยตระหนกถง ความจ าเปนทตองท าให คนทกสวนฝายในสงคมทกระดบไดตระหนกถง

หายนะทจะเกดขนในอนาคต และหนมารวมมอกนในการวางกรอบแนวทางการพฒนาไปในทศทางทจะ

ชวยกอบกสถานการณ เพอใหคนในสงคมไดอยรวมกนอยางมความสข มสนตภาพและสามารถธ ารง

รกษาทรพยากรธรรมชาตใหมเหลอไปถงคนรนหลง ดงนน ภาคผน าความคดหลายฝายจงไดผนกก าลง

ความรวมมอกน เพอหาแนวทางส าหรบทศทางการพฒนาทจะกอใหเกดความสมดลทงดานสงคม

เศรษฐกจและสงแวดลอม หนงในนน ไดแก องคการสหประชาชาตโดยปจจบนได จดท าเปนรางกรอบ

การพฒนาทยงยน หลงป2558 ซงไดก าหนดเปาหมาย/ตวชวดทจะน าไปใชเปนบรรทดฐานส าหรบแนว

ปฏบตสการบรรลเปาหมายรวมกน โดยมประเดนทส าคญไดแก การขจด ความยากจนและความหวโหย

โดยสรางความมนคงทางอาหารและสงเสรมการเกษตรยงยน การสรางสขภาวะ และชวตความเปนอยท

ดในทกเพศวย การสรางโอกาสการศกษาอยางเทาเทยม และมโอกาสในการเรยนรตลอดชวตส าหรบ

ทกเพศวย สงเสรมการพฒนาเศรษฐกจทเตบโตอยางยงยนทเนนใหเกดความเสมอภาคและเทาเทยม ม

การจางงานอยางทวถง จดใหมโครงสรางพนฐานทสามารถรองรบการพฒนาอสาหกรรมทยงยนและ

การธ ารงรกษาทรพยากรสงแวดลอม ดวยการสรางสรรคนวตกรรม การลดชองวางส าหรบปญหา

ความเหลอมล าระหวางประเทศ การจดการน าเพออปโภคบรโภคและสขอนามยพนฐานอยางยงยน การ

สงเสรมองคกรในทกระดบทด าเนนการเพอความยตธรรมและเทาเทยม ความมสนตสขและยงยน การ

สรางกลไกเพอผนกพลงระหวางภาคความรวมมอในระดบโลกในแนวทางการพฒนาทยงยน(Millennium

Development Goal Report 2014,General Assembly United Nation)

การก าหนดยทธศาสตรการปฏรปประเทศไทยในปจจบนกเชนเดยวกน ไดมงเนนไปท

เปาหมายการลดความเหลอมล า สรางความเปนธรรมในสงคม การแกปญหาความยากจน ควบคไปกบ

การยกระดบสมรรถนะการแขงขนของประเทศ โดยคาดหวงทจะใหทกสวนฝายทงภาครฐ เอกชน ภาค

วชาการ และชมชน ไดเขามามสวนรวมในก าหนดยทธศาสตรเพอน าไปสนโยบายพฒนาประเทศสการ

บรรลเปาหมายตามทคาดหวง อกทงเพอเตรยมความพรอมในการเผชญกบความทาทายใหมของไทยใน

การกาวสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ในป พ.ศ.2558 ซงจะเปนไปการตามแผนงานการจดตง

2

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC Blueprint) ทไดก าหนดลกษณะส าคญของประชาคมอาเซยนไว 4

ประการ ไดแก การเปนตลาดและฐานการผลตเดยวกน การเปนภมภาคทมขดความสามารถในการ

แขงขนสง การเปนภมภาคทมพฒนาการทางเศรษฐกจทเทาเทยมกนและการเปนภมภาคทบรณาการ

เขากบเศรษฐกจโลกไดอยางสมบรณ (ส านกอาเซยน, 2550)

ดวยตระหนกดถงความจ าเปนในการด าเนนการวจยและพฒนา เพอใหไดมาซงชดความร

และนวตกรรมสนบสนนการพฒนาเพอไปใชประโยชนในการขบเคลอนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมส

การบรรลเปาหมายตามวสยทศนดงกลาวขางตน การด าเนนการชดโครงการวจย “การขบเคลอนการ

พฒนาการสหกรณและการคาทเปนธรรม: The DC&F” ซงไดด าเนนการอยางตอเนองโดยสถาบน

วชาการดานสหกรณ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร และภาควจย ภายใตการสนบสนนของส านกงาน

กองทนสนบสนนการวจย (สกว.) โดยเนนไปทการน าคณคาสหกรณ ในการสรางกระบวนการรวมกลม

สรางเครอขายความรวมมอในระหวางสหกรณ สถาบนเกษตรกรและผประกอบการรายยอย โดยม

เปาหมายเพอการยกระดบขดความสามารถในการแขงขนและการสรางมลคาเพมส าหรบผลตภณฑและ

บรการ โดยผลงานวจยไดกอเกดเปนนวตกรรมตนแบบธรกจเชงสรางสรรคทน าจดแขงของสหกรณและ

ประยกตเอาการจดการโซคณคามาใชในการเชอมโยงธรกจรวมกบภาคพนธมตรสเปาหมายรวม ซง

ปจจบนไดด าเนนการในรปของศนยเรยนรมชวต (Living Learning Center) เพอเผยแพรชดความรและ

แนวปฏบตทดแกผสนใจในสหกรณและชมชน อกทงการน าไปใชเผยแพรในขบวนการสหกรณ หนวยงาน

รฐและประเทศเพอนบาน (บางประเทศ) โดยมสถาบนวชาการดานสหกรณ ท าหนาทเปนหนวยกลยทธ

(Strategic Unit) ในการเผยแพรแนวคด ชดความร สมมนาสอเรยนร คลงความรและทมกลยทธ เพอ

สนบสนนการขบเคลอนการพฒนาการสหกรณและการคาทเปนธรรมแกสาธารณชน

การวจยในระยะท 8 จะเปนไปเพอตอยอดการวจย โดยมจดมงหมายส าคญทจะสงเคราะห

ชดความรและจดท าขอเสนอเชงนโยบายและกรอบทศทางเชงยทธศาสตรในการพฒนาการสหกรณใน

หวงเวลากาวสศตวรรษทสองของการสหกรณไทย ในป พ.ศ. 2560 อกทงการจดท าขอเสนอเชง

นโยบายและกรอบทศทางเชงยทธศาสตรการปฏรปการเกษตรภายใตกระบวนทศนใหม ตลอดจนการ

จดเวทเสวนาวชาการในวาระการเฉลมฉลองครบ 100 ปการสหกรณไทยในป 2559

1.2. วตถประสงคของกำรวจย

1.2.1 เพอสงเคราะหแนวทางการพฒนาระบบสงเสรมการเรยนรเพอยกระดบสมรรถนะ

ดานการประกอบการแกเกษตรกรและผเกยวของในแนวทางการพฒนาทยงยน

1.2.2 เพอสงเคราะหรปแบบและแนวทางการยกระดบมลคาเพมในสนคาทผลตโดย

เกษตรกรรายยอย กรณขาวอนทรย และผกอนทรย

1.2.3 เพอวเคราะหสถานการณปจจยสภาพแวดลอมทเกยวของและจดท าขอเสนอเชง

นโยบายและกรอบแนวทางเชงยทธศาสตร มาตรการ แนวทางการปฏบต โครงสรางพนฐาน และระบบ

สนบสนนทจ าเปนในการขบเคลอนการพฒนาการสหกรณสศตวรรษทสอง ภายใตกระบวนทศนใหม

3

1.2.4 เพอจดท าขอเสนอเชงนโยบายและกรอบแนวทางเชงยทธศาสตร มาตรการ แนว

ปฏบตส าหรบผเกยวของ โครงสรางพนฐานและระบบสนบสนนทจ าเปนในการปฏรปการเกษตรภายใต

กระบวนทศนใหม

1.3. ประโยชนทคำดวำจะไดรบ

1.3.1 ชดความร คลงความร แหลงเรยนร นวตกรรมตวแบบระบบสงเสรมการเรยนรทม

การปรบเปลยนสาระการเรยนรทสอดคลองกบบรบทโลกใหม เพอน าไปใชในการยกระดบสมรรถนะ

ดานการประกอบการแกเกษตรกรและผเกยวของ

1.3.2 นวตกรรมตวแบบระบบธรกจภายใตกระบวนทศนใหมของขาวอนทรย และผก

อนทรยส าหรบเกษตรกรรายยอยทสามารถน าไปใชในการลดขอจ ากดในการเขาถงตลาด การเพม

ดมานดในกลมผบรโภคทงในชมชนและสากล

1.3.3 ไดขอเสนอเชงนโยบายและกรอบแนวทางเชงยทธศาสตรการขบเคลอนสหกรณส

ศตวรรษทสอง มาตรการ และแนวปฏบต การพฒนาโครงสรางพนฐานและระบบสนบสนนตาง ๆ

1.3.4 ขอเสนอเชงนโยบายและกรอบแนวทางเชงยทธศาสตรการปฏรปการเกษตรภายใต

กระบวนทศนใหม มาตรการ แนวปฏบต การพฒนาโครงสรางพนฐานและระบบสนบสนนทจ าเปน

1.3.5 ไดคลงความร สอสรางสรรค ศนยเรยนร ชดความรและนวตกรรมสนบสนนการ

ปฏรปการเกษตรภายใตกระบวนทศนใหม โดยใชคณคาสหกรณ กรอบแนวคดการคาทเปนธรรม และ

การพฒนาทยงยน

1.3.6 กอเกดเปนสงคมฐานความรระหวางภาค นกวจย นกพฒนา เอกชน สหกรณ และ

ชมชนเขามามสวนรวมในการขบเคลอนการพฒนาชมชน การปฏรปการเกษตร และการสหกรณภายใต


1.4. ขอบเขตของโครงกำรวจย

การด าเนนการวจย ภายใตชดโครงการ การขบเคลอนการพฒนาการสหกรณและการคาท

เปนธรรม ระยะท 8 ประกอบดวย ทมกลยทธของชดโครงการฯ ทมหนาทในการออกแบบวธการวจย

และบรหารจดการงานวจยภายใตชดโครงการฯ ใหเปนไปตามแผนการวจย ภายใตกรอบ Logical

Framework ทด าเนนการในลกษณะของการตอยอดขยายผลน าทนความร/นวตกรรมของชดโครงการฯ

และทเกยวของภายใตเครอขาย คลงขอมลและศนยสารสนเทศ มาใชประโยชนในการขบเคลอนงานวจย

สการบรรลวตถประสงคทก าหนด

1.5. กรอบแนวคดกำรวจย

กรอบแนวคดการวจยของชดโครงการในระยะท 8 เปนไปภายใตกรอบ Logical Framework

ทมปจจยน ำเขำเปนการสนบสนนจากทมกลยทธ ชดความร-นวตกรรม-คลงความรของชดโครงการฯ

4

และทนสนบสนนการวจยมาใชในการขบเคลอนกลยทธและกจกรรมตามแผนการวจยของชดโครงการฯ

ซงประกอบดวยกลมวจย 3 กลมการวจย 7 โครงการ เพอใหไดมาซงผลผลตการวจย (Outputs)

ผลลพธการวจยในระยะสน (Short-term Outcomes) และผลลพธการวจยในระยะยาว (Long-term

Outcomes) ดงรายละเอยดในตารางท 1.1

ตารางท 1.1 แนวทางเชงกลยทธของชดโครงการฯ ในระยะท 8

1.6 กรอบแนวทำงกำรวจย

กรอบแนวทางการวจยในครงนจะประกอบดวย การด าเนนการทส าคญใน 6 ขนตอน (รปท

1.1) ไดแก

5

1.6.1 การออกแบบระบบการวจย วธการวจย การเกบรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล

และการจดท ารายงานวจยของชดโครงการ

1.6.2 การบรหารจดการงานวจยใน 3 กลมการวจย ซงประกอบดวยโครงการวจยจ านวน

7 โครงการทมทมกลยทธ เปนตวจกรในการสนบสนนการขบเคลอนการวจยของโครงการวจยตางๆท

ส าคญไดแก การใหค าแนะน า การประสานงานภาคในพนทการวจยเพอการรวมกลมสรางเครอขาย

ธรกจ ตลอดจนการตดตามการวจย การสนบสนนการจดเวทถอดบทเรยนและแบงปนความรซงกนและ

กน ควบคไปกบการพฒนาคลงขอมล ศนยเรยนร และสอสรางสรรค เพอใหเปนไปตามแผนการวจย

1.6.3 การผนกก าลงระหวางทมกลยทธ ทมวจยโครงการตาง ๆ ภาคและผทรงคณวฒใน

การเผยแพรชดความร/นวตกรรม กรอบแนวคดการปฏรปการเกษตรภายใตกระบวนทศนใหม ผาน

กลไกการจดเวท shared vision แกกลมเปาหมายทงภาครฐ เอกชน ชมชนในระหวางชวงเวลาการวจย

เพอสรางแนวรวมการขบเคลอนกระบวนทศนใหมในการปฏรปการเกษตรและการสหกรณ อกทงการ

ประสานงานภาคทงในและตางประเทศในการเชอมโยงธรกจชมชนและสนคาชมชนสสากลในแนวทาง

การคาเปนธรรมและการพฒนาทยงยน

1.6.4 การวเคราะหสถานการณปจจยสภาพแวดลอมเพอก าหนดแนวทางเชงยทธศาสตร

โดยใช (SWOT Matrix Analysis) และจดท าขอเสนอเชงนโยบายส าหรบการปฏรปการเกษตรภายใต

กระบวนทศนใหมและการปฏรปสหกรณสศตวรรษท 2

1.6.5 การสงเคราะหและจดท ารายงานวจยในภาพใหญของชดโครงการฯ การสงเคราะห

และน าเสนอกรอบแนวทางการพฒนาระบบสงเสรมการจดการเรยนรภายใตกระบวนทศนใหม เพอ

ยกระดบสมรรถนะผน าการเปลยนแปลง ( smart farmers smart entrepreneurs smart teachers smart

officers) การสงเคราะหและน าเสนอกรอบแนวทางยทธศาสตรการยกระดบมลคาเพมสนคาเกษตร

(กรณขาวอนทรย ผกอนทรย) การสงเคราะหและน าเสนอกรอบแนวทางยทธศาสตรการขบเคลอนตว

แบบธรกจแนวใหมเพอเปนกลไกการพฒนาเศรษฐกจชมชนและสหกรณ

1.6.6 การจดท าเอกสารเผยแพรผลงานวจยในรป สอสรางสรรค เอกสารแผนแมบทการ

ปฏรปการเกษตรภายใตกระบวนทศนใหม เอกสารเผยแพรกรอบแนวทางการปฏรปขบวนการสหกรณส

ศตวรรษท 2 ชดความรตวแบบธรกจ ตวแบบหลกสตรเรยนร และจากการวจยตาง ๆ

6

รปท 1.1 กรอบแนวทางการวจยชดโครงการฯ ระยะท 8

1.7 กจกรรมกำรวจย (ระหวางเดอนมนาคม-กนยายน 2559)

การขบเคลอนการวจยของทมกลยทธในหวงเวลาของรายงานความกาวหนาระยะท 3 เปนไปตาม

แผนการวจยโดยไดด าเนนกจกรรมใน 4 กลมกจกรรม ไดแก การตดตามประเมนผล การเผยแพรความร/นวตกรรม

การตอยอดงานวจย การเชอมโยงเครอขายและการพฒนาทมงาน รวมทงสน 49 กจกรรม มผเขารวมกจกรรม 1,949

คน 896 องคกร ดงรายละเอยดในตาราง

ล า

ดบ ว/ด/ป โครงการ กจกรรม

กลม

เปาหมาย จ านวน

ผเขารวม สถานท ผลลพธ

1 1/03/59 ชดโครงการวจย

การขบเคลอนการ

พฒนาการสหกรณ

และการคาทเปน

ธรรม

การประชม

ความรวมมอ

ระหวาง กตส.-

สว.สก. ในการ

ด าเนนโครงการ

ยกระดบความร

ผานกลไกบญช

กตส./

สว.สก. 6 หองประชม

กรมตรวจ

บญชสหกรณ

เทเวศน

การด าเนนโครง การ

ยกระดบความรผาน

กลไกบญชรวมกบ

สถาบนฯ


การขบเคลอน

การพฒนาการ

สหกรณและ

การคาทเปนธรรม

ประชมคณะท างาน

ขบเคลอนการปฏรป

เศรษฐกจการเกษตร

แบบกาวหนาภายใต

คณะกรรมาธการ

การปฏรปเศรษฐกจ

ดานการเกษตร

คณะ

ท างาน

Modern

Farming

8 หองประชม

219 ชน 2

อาคารรฐสภา

2

ทประชมเหนชอบใน

กรอบคดและหลกการ

ของตวแบบธรกจ

Farmer Shop และจะ

น าไปก าหนดนโยบาย

การขบเคลอนการปฏรป

เศรษฐกจสความยงยน

7

ล า


กลม








ประชมคณะอน

กรรมาธการการ

ปฏรปเศรษฐกจ

การเกษตร

คณะอน

กรรมาธก

าร,

หนวยงาน

ใหขอมล

เรอง

เกษตร

อนทรย


219 ชน 2


2

คณะท างานขบเคลอน

การปฏรปการเกษตร

แบบกาวหนา เสนอ

แนวทางแกปญหาการ

เกษตรเชงระบบภายใต

แนวคดการยกระดบ

มลคาเพมสนคาเกษตร

ผานกลไกนวตกรรมตว

แบบธรกจทมการจด

การโซคณคาในระบบ

ธรกจ โดยเสนอตวแบบ

ธรกจ Famer Shop ทม

ความแตกตางจาก

ธรกจรานคาปลกทงใน

เรองแนวคดและ

วตถประสงคของการ

ด าเนนการ โดยม

แนวคดแกปญหาความ

เหลอมล า กระตนการ

บรโภคสนคาในประเทศ

การมหนวยงานให

ความร ความเขาใจใน

การด าเนนธรกจ






ผอ านวยการ

สถาบนฯ ในฐานะผ

ประสานงานชด

โครงการวจยไดเขา

รวมเปนสกขพยาน

ในพธลงนาม MOU

ระหวาง

ผประกอบการไมซ

และเครอขาย

วสาหกจชมชนกลม

ขาวสจธรรม

อ านาจเจรญ

นกวชาการ,

นกวจย,

ผประกอบ

การ,ตวแทน

เครอขายฯ,

นกขาว

52 โรงแรมสาม

พรานรเวอร

ไซด

ขอตกลงความรวมมอ

ในการท าธรกจรวมกน

ระหวางเครอขาย

ผประกอบการโรงแรม

และเครอขายวสาหกจ

ชมชนกลมขาวสจธรรม

อ านาจเจรญ

8

ล า


กลม



5 95/3/41 โครงการเกษตร

ปลอดภยสชมชน :

ชมชนเกอหนน

(เกษตรกรCSA)

น าสนคาอาหาร

ปลอดภยมา

จ าหนายแก

ประชาคม มก .

ประชาคม

มก . 59 ณ โรงอาหาร

กลาง .มก 2

ม ผ ซ อ ซ า ร า ย 29

บาท 424129 ยยอดขา

ผลการประเมนในภาพ

รวมอยในระดบมาก

6 17/03/59 ชดโครงการ วจย


พฒนา การ



การประชมความ

รวมมอระหวาง

กตส.-สว.สก.ในการ

ด าเนนโครงการ

ยกระดบความรผาน

กลไกบญช

กตส./

สว.สก. 6 ณ หอง

ประชม 214

ชน 2 อาคาร

วจยและ

พฒนา

รางกรอบกระบวน

การยกระดบธรรมาภ

บาลทางการเงนการ

บญช ของสหกรณ



พฒนาการ







คณะอน

กรรมาธ

การ,

กสส.,

กรม

วชาการ

เกษตร,

กรมการ

ขาว, กรม

สงเสรม

อตสาห

กรรม

21 หองประชม 217

อาคารรฐสภา2 การขบเคลอนขาวเพอ

ความยงยนดวยการ

สงเสรมการเกษตร

ตนแบบเสนอใหมการ

สรางมลคาเพมและยก

ระดบขดความ สามารถ

ของผประกอบการราย

ยอยและการสราง

กระแสเชงนโยบายใน

การสงเสรมใหกบนสต

นกศกษาสรางนวตกรรม

ใหเกดผลตภณฑใหม ๆ






จดเวท ASEAN

Learning Route on

Agricultural

Cooperatives

Procasur

และภาค

รวมจด

อาท AFA,

LVC, AF,

EU, IFAD,

and SDC

50 อาคารเค.ย

โฮม ม.เกษตร โครงการ “เสนทางการ

เรยนรเกยวกบ สหกรณ

การเกษตรในอาเซยน”

และน าผลงาน วจยไปใช

ประโยชน โดยเผยแพร

เครอขายคณคาผลไม

เปนกรณศกษาของ

เสนทางการเรยนรใหแก

ผแทนจากประเทศใน

อาเซยน 7 ประเทศและ

ผเกยวของ

9

ล า


กลม



9 95/3/25 เกษตรปลอดภยส

ชมชน :


เกษตรกร(CSA)


ปลอดภยมาจ าหนาย

แกประชาคม มก .




มผซอซ า ยอดขาย ราย 49

ผ ล ก า ร บ า ท 2 4 2 5 9

ประเมนในภาพรวมอยใน

ระดบมาก

10 30/03/5

9 ชดโครงการวจย





ประชมน าเสนอ

รายงาน

ความกาวหนา

และรายงานฉบบ

สมบรณ

สกว./

ผทรงคณ

วฒ/ทม

วจย

ภายใตชด

โครงการ/

สว.สก.

19 ณ หอง

ประชม 601


วจยและ

พฒนา

ขอคดเหนและ

ขอเสนอแนะจาก

ผทรงคณวฒในการ

ด าเนนการวจยภายใต

ชดโครงการฯ






ประชม

คณะท างาน

ขบเคลอนการ


การเกษตร แบบ

กาวหนาภายใต

คณะกรรมาธการ

การปฏรป

เศรษฐกจดาน


คณะ

ท างาน

Modern

Farming


208 อาคาร

รฐสภา2

แนวทางการขบเคลอน

ของคณะท างานการ


การเกษตร แบบ

กาวหนา (Modern

Farming) โดยใชแนวคด

Public – Private –

People Partnership

(PPPP)










คณะอน

กรรมาธ

การ


217 อาคาร

รฐสภา2

แนวทางการแกไข

ปญหาราคายางพารา

อยางยงยน และ







ประชมประชา

พจารณ เรอง

กาวใหมการ

ตรวจสอบกจการ

สหกรณ

กตส.,กส

ส. สว.

สก.,

ขบวนการ

สหกรณ

45 ณ หอง

ประชม

ฝกอบรม 404

ชน 4 กรม

ตรวจบญช

สหกรณ ธปท.

แนวทางการตรวจสอบ

กจการสหกรณทเปน

มาตรฐานสากล

10

ล า


กลม



14 11-

12/04/59

ชดโครงการวจย





ประชมภาค

เครอขายศนย

เรยนรมชวตกลม

ชาวสวนผลไม

คณภาพ

ประธาน

กลม

เครอขาย,

ทายาท

เกษตรกร,

สกจ.

8 สกก.เขาคชฌ

กฎ จ.จนทบร แผนการด าเนนการ

ศนยเรยนรมชวตกลม

ชาวสวนผลไมคณภาพ

ในอนาคต

ทใหความส าคญกบ

ขอมล โดยเรยนรจาก

ประสบการณฝนแลงใน

ปนเพอวางแผนเกยวกบ

ปรมาณการใชน า เพอ

น าไปใหทกคนไดเรยนร

และสามารถวางแผนใน

ภาพรวมได ซงการ

ด าเนนการของศนย

เรยนรในอนาคตจะเนน

การถายโอนความร

ใหกบทายาท เกษตรกร

เพอใหกลมสามารถเดน

ตอไปไดดวยตนเอง โดย

มคนรนเกาเปน พเลยง

เมอกลมเขมแขงกจะท า

ใหสามารถขยายไปส

ประชาชนทสนใจอน

ตอไปได ทงน รศ.จฑา

ทพย ภทราวาท เสนอให

ทางศนยเรยนร ไดจดท า

หอประวตLearning

Route เพอใหคนทสนใจ

เขามารวมเรยนร


ชมชน :










ม ผ ซ อ ซ า ร า ย 4 5

บาท 54529 ยอดขาย



16 26/04/59 ชดโครงการวจย ประชมคณะอน คณะอน 13 หองประชม น าเสนอ Civil State

11

ล า


กลม










กรรมาธ

การ 219 อาคาร

รฐสภา2 Smile Shop (C3S) ทได

น าแนวคดตวแบบธรกจ

Farmer Shop มา

ประยกตใชในการ

ออกแบบ ในทประชม

คณะอนกรรมาธการ

ปฏรปเศรษฐกจดาน






การคา

ทเปนธรรม

เผยแพรผลลพธ

การวจยผาน

รายการชวยคด

ชวยท า “สงเสรม

เกษตรกร”

รายการ

ชวยคด

ชวยท า

ชอง 3

2 สถานไทยทวส

ชอง 3 เผยแพรผลลพธการ

วจยสามพรานโมเดล

และเครอขายวสาหกจ

ชมชนกลมขาวสจธรรม

อ านาจเจรญในรายการ

ชวยคดชวยท า






ประชมเชง

ปฏบตการ เรอง

ธนาคารสหกรณ

จ าเปนจรงหรอ ?

คนใน

ขบวนกา

ร

สหกรณ

34 ณ หอง 601


วจยและ

พฒนา

ขอคดเหนการจดตง

ธนาคารสหกรณของ

หนวยงานในขบวน

สหกรณ


ชมชน :










ม ผ ซ อ ซ า ร า ย 7



รวมอย ในระดบมาก

ทสด






ตวแทนจาก Asian

Institute of

Technology and

CIRAD Scholl of

Environment ได

เขาพบผอ.สถาบน

เพอประชมหารอ

ผอ./Dr.

Nicolas

Faysse

2 ณ หอง

ประชม 214


วจยและ

พฒนา

แนวทางความรวมมอ

การวจยเรองสหกรณ

เพอยกระดบ

ความสามารถ

ในการแขงขน

12

ล า


กลม








นกวจย จาก

Tractus Asia Ltd

ขอสมภาษณ

ขอมลการวจย

เกยวกบการ

พฒนาโซคณคา

ในสนคาเกษตร

ผอ./

ผทรงคณ

วฒ/

นกวจย

จาก

Tractus

Asia Ltd.

4 ณ หอง

ประชม 214


วจยและ

พฒนา

ใหขอมลเกยวกบ

ผลงานวจยของ

เครอขายคณคาขาว

คณธรรมและตวแบบ

ธรกจ Farmer Shop

รวมทงขอมลเกยวกบ

กระบวนการพฒนาโซ

คณคาในกลมเกษตรกร

และปจจยส าคญตอ

ความส าเรจในการ

พฒนา value chain ใน

ระดบสากล (Global

Value Chain)


ชมชน :










มผซอซ า ยอด ราย 2

ขาย ผลการ บาท 34145

ประเมนในภาพรวมอย

ในระดบมากทสด






ประชมยกระดบ

ทมวจยภายใตทม

กลยทธ

ทมกล

ยทธ 8 จ. เพชรบร เพอยกระดบสมรรถนะ

ของทมวจยใหมความ

พรอมและสามารถ

สรางสรรคงานวจย

ภายใตทมกลยทธได

อยางมประสทธภาพ






ประชมหารอแนว

ทางการพฒนา

ระบบการเงน

สหกรณไทย

ผทรงคณ

วฒ/

ผอ.สว.

สก.

6 ณ หอง

ประชม 214


วจยและ

พฒนา

หารอแตงตง

คณะท างานพฒนา

ระบบการเงนสหกรณ

ไทย และแลก เปลยน

ขอคดเหนขอมลเชง

นโยบายเพอพฒนา

ระบบการเงนสหกรณ

13

ล า


กลม












คณะอน

กรรมาธ

การ


219 ชน 2


2

น าเสนอ Civil State

Smile Shop (C3S) ซง

พฒนาจากตวแบบ

ธรกจ Farmer Shop ท

ถกออกแบบมาเพอลด

ชอง วางของโซอปทาน

ทเปน อยและเพอ

สรางสรรคระบบธรกจ

รานคาปลกทางเลอก

มงเนนการแก ปญหา

ใหกบเกษตรกรใหม

ความมนคง มงคง และ

ยงยน






ประชมหารอ

ระหวางสถาบนฯ

รวมกบ BSCM

(ดร.มนส ชผกา)

ทมกล

ยทธ/BS

CM

4 ณ หอง

ประชม 214


วจยและ

พฒนา

BSCM รายงานความ

กาวหนาโครงการน า

รองเพอพฒนาคณภาพ

ชวตเกษตรกรไทยกบ

ทมกลยทธ


ชมชน :










ม ผ ซ อ ซ า ร า ย 4 2









ประชมคณะ

อนกรรมการ


จดตงธนาคาร

สหกรณ ครงท

1/2559

ผมสวน

เกยวขอ

ง

63 ณ หอง

ประชม 115

กระทรวง

เกษตรและ

สหกรณ

- ขอคดเหนแนวทาง

การจดตงธนาคาร

สหกรณ

- การแตงตง

คณะท างานศกษา

รปแบบธนาคาร

สหกรณท

เหมาะสม

- ก าหนดแผน

ปฏบตงานของ

คณะอนกรรมการ

14

ล า


กลม





สหกรณ






ประชมหารอแนว

ทางการขบเคลอน

สเกษตรกรแบบ

กาวหนาดวย

“Civil State Smile

Shop”

คณะท าง

าน

modern

farming

4 ณ หอง

ประชม 214


วจยและ

พฒนา

ขอสรปเพอน าเสนอ


สเกษตรกรแบบ

กาวหนา C3S ในเวท

สปท.


ชมชน :










มผซอซ า ราย 41





ชมชน :










มผซอซ า 47ราย

ยอดขาย บาท 54499








ประชมโครงการ

ประกาศเกยรต

คณนกสหกรณ

และสหกรณทม

คณคาแหงป

ประจ าป 2559

คณะกรร

มการสรร

หานก

สหกรณ

และ

สหกรณท

มคณคา

6 ณ หองประชม

214 ชน 2

อาคารวจย

และพฒนา

- แนวทางการ

ด าเนนงานการ

ประกาศเกยรตคณ

นกสหกรณและ

สหกรณทมคณคา

แหงป 2559

-Theme เวทเสวนา

วชาการฯประจ าป

2559

33 22-

27/7/59 ชดโครงการวจย





เขารวม

ประชมสมมนา

วชาการ“Sustaining Community Change :

Building Local

Capacity to Sustain

หน.ชด

โครงการ 3 ณ ประเทศ

สหรฐอเมรกา ไดความรและแนว

ปฏบตทดในการพฒนา

ชมชนในแนวทางการ

พฒนาทยงยน เพอ

น ามาใชในการปฏบต

ภารกจภายใตความ

15

ล า


กลม



Community

Development

Initiatives”

รบผดชอบ


ชมชน :








มก .

15 ณ โรงอาหาร


มผซอซ า ราย 25




35 2/8/ 59 ชดโครงการวจย









คณะอน

กรรมาธ

การฯ


219 อาคาร

รฐสภา 2

น าเสนอรานรอยยม

ประชารฐ (C3S) ซง

พฒนาจากตวแบบ

ธรกจ Farmer Shop

เพอใชเปนกลไกในการ

พฒนาเศรษฐกจชมชน

และน าไปสการ

เชอมโยงธรกจเกดเปน

โซคณคาโดยมกลไก

ประชารฐใหการ

สงเสรมสนบสนนอยาง

มแบบแผน ในทประชม

คณะอนกรรมาธการ

ปฏรปเศรษฐกจดาน







ประชมหารอการ

ก ากบดแล

สหกรณออม

ทรพยและ

สหกรณเครดตย

เนยนและการ


สหกรณ

ผอ./

บคลากร

สศค.


201 ชน 2

สศค.

แนวทางการก ากบดแล

สหกรณออมทรพยและ

สหกรณเครดตยเนยน

และการจดตง

หนวยงานการก ากบ

ดแล

37 6/8259 ชดโครงการวจย



ระดมความเหน

เชงวพากษ

ประเดน การ

ผอ.สว.

สก./ผ

ทรง

8 ณ โรงแรม

สวนดสต

เพลส

ทศทางการพฒนาการ

ตลาดขาวอนทรยใน

ประเทศไทย

16

ล า


กลม




การคาทเปนธรรม พฒนาการตลาด

ขาวอนทรยใน

สงคมไทย

คณวฒ มหาวทยาลย

สวนดสต







ความรวมมอการ

จดเวทเสวนา

วชาการประจ าป

2559รวมกบ

สนนบาตสหกรณ

แหงประเทศไทย

ทมกล

ยทธ/

สสท.

9 ณ หอง

ประชม 214


วจยและ

พฒนา

ภารกจความรวมมอ

ระหวางสว.สก.และ

สสท.ในการจดเวท

เสวนาวชาการประจ าป

2559 เนองในวาระ

ครบ 100 ปการ

สหกรณไทย

39 95/8/8 เกษตรปลอดภยสชมชน : ชมชนเกอหนนเกษตรกร(CSA)

น ำสนคำอำหำรปลอดภยมำจ ำหนำยแกประชำคม มก .

ประชำคม มก .

03 ณ โรงอำหำรกลำง 2 มก.

มผซอซ ำ ยอดดำย รำย 6ผลกำร ทำบ 22129ประเมนรนภำภรใมอยรนระดทมำก


น ำสนคำอำหำรปลอดภยมำจ ำหนำยแกประชำคม มก .



มผซอซ ำ รำย 9 ยอดดำย ผลกำร ทำบ 22793ประเมนรนภำภรใมอยรนระดทมำก






ประชม

คณะกรรมการ

สรรหาสหกรณ

และนกสหกรณท

มคณคา

คณะ

กรรมกา

รสรรหา

ฯ

8 ณ หอง

ประชม 214


วจยและ

พฒนา

ผลการพจารณา

คดเลอกสหกรณและ

นกสหกรณทมคณคา

แหงป 2559






รวมอภปรายเรอง

เกยวกบการ

ปฏรประบบ

บรหารจดการ

และก ากบดแล


ทรพยและสหกรณ

เครดตยเนยน

หนวยงา

นใน

ขบวน

การ

สหกรณ

200 ณ หองคอน

เวนชนเซน

เตอร ชน 4

โรงแรมรามา

การเดนส

กรงเทพ

ทศทางการบรหาร

จดการและก ากบดแล



43 95/5/9 เกษตรปลอดภยส น ำสนคำอำหำร ประชำคม 23 ณ โรงอำหำร มผซอซ ำ ยอดดำย รำย 4

17

ล า


กลม



ชมชน : ชมชนเกอหนนเกษตรกร(CSA)

ปลอดภยมำจ ำหนำยแก


มก . กลำง 2 มก. ผ ลก ำ ร ท ำบ 1 2 89 3ประเมนรนภำภรใมอยรนระดทมำก







เตรยมงาน

ประกาศเกยรต

คณนกสหกรณ

และสหกรณทม

คณคาแหงป 59

รวมกบสสท.

ทม

กลยทธ/

สสท.

9 ณ หอง

ประชม 214


วจยและ

พฒนา

หนาทความรบผดชอบ

ของสว.สก.และสสท.ใน

วนงานเสวนาฯ






งานประกาศ

เกยรตคณนก


สหกรณทม

คณคาแหงป

2559 และการ

เสวนาวชาการ”

เดนเครอง

ยทธศาสตร ส

การปฏรป

สหกรณไทยใน

ศตวรรษทสอง”

สกว./

สว.สก./

สสท./

ภาควชา

สหกรณ/

สปก./

ชสอ./

ชสค./

ชสท./และ

ภาค

พนธมตร

659 ณ หอง

ประชม

สธรรม อาร

กล ชน 1

อาคาร

สารนเทศ 50

ป มก.

การประกาศเกยรตคณ

นกสหกรณและ

สหกรณทมคณคาแหง

ป 2559 และเสวนา

วชาการ”เดนเครอง

ยทธศาสตร สการ

ปฏรปสหกรณไทยใน

ศตวรรษทสอง” และ

เผยแพรบทนทรรศการ

ผลงานวจยและ

เครอขาย


น ำสนคำอำหำรปลอดภยมำจ ำหนำยแก




มผซอซ ำ ยอดดำย รำย 9 ท ำบ 1 2 79 3ผ ลก ำ รประเมนรนภำภรใมอยรนระดทมำก

47 21/9/ 59 ชดโครงการวจย





แนวทางส าหรบ

การจดตงการ

รวมกลม

ชาวบานหรอ

การจดตง

สหกรณ

ทมกล

ยทธ/

มลนธ

แมฟา

หลวง

4 ณ หอง

ประชม 214


วจยและ

พฒนา

ค าแนะน า ในเรอง

แนวทางส าหรบการ

จดตงการรวมกลม

ชาวบานหรอการจดตง

สหกรณ ในโครงการ

“ปลกปา ปลกคน”

18

ล า


กลม








ประชมจดท า

ขอเสนอการ







เนยน

หนวยงาน

ใน

ขบวนการ

สหกรณ

30 ณ หอง

ประชมรชน

แจมจรส

แนวทางการบรหาร









ประชมจดท า

ขอเสนอการ







เนยน ครงท

2/2559

หนวยงา

นใน

ขบวนกา

ร

สหกรณ

30 ณ หอง

ประชมรชน

แจมจรส

แนวทางการบรหาร




2. ผลกำรวจยในหวงเวลำรำยงำนควำมกำวหนำ ระยะท 3

การด าเนนการวจยในหวงเวลารายงานความกาวหนา ระยะท 3 เนนไปทการจดเวทและ

น าเสนอกรอบแนวทางการพฒนาระบบสงเสรมการเรยนรภายใตกระบวนทศนใหม เพอยกระดบสมรรถนะ

ผน าการเปลยนแปลง การสงเคราะหและน าเสนอกรอบแนวทางยทธศาสตรการยกระดบมลคาเพมสนคา

เกษตร การสงเคราะหและน าเสนอกรอบแนวทางยทธศาสตรการขบเคลอนตวแบบธรกจแนวใหมเพอเปน

กลไกการพฒนาเศรษฐกจชมชนและสหกรณ ตลอดจนการจดท าเอกสารเผยแพรงานวจยสสาธารณะและ

การจดเวทเสวนาวชาการในวาระครบ 100 ป การสหกรณไทย ซงมรายละเอยดดงน

2.1 กำรพฒนำระบบสงเสรมกำรเรยนรเพอยกระดบสมรรถนะผน ำกำรเปลยนแปลงภำยใต


2.1.1 ทนเดมส ำหรบกำรพฒนำระบบสงเสรมกำรเรยนรเพอยกระดบสมรรถนะผน ำกำร

เปลยนแปลงภำยใตกระบวนทศนใหม

19

การขบเคลอนการวจยของชดโครงการฯ ในกลมวจยการพฒนาระบบสงเสรมการเรยนรเพอ

ยกระดบสมรรถนะแกกลมเปาหมายทมหนวยงานภาควจย 3 หนวยงาน ประกอบดวย ส านกงานการ

ปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) ชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด (ชสค.) และ

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร (มทร.ธญบร) โดยการด าเนนการวจยทง 3 โครงการไดเสรจ

สนไปแลวตงแตเดอนกมภาพนธ 2559 มผลลพธการวจยการพฒนาตวแบบหลกสตรและผน าการ

เปลยนแปลงดงรายละเอยดในตารางท 2.1

ตารางท 2.1 ผลลพธการพฒนาระบบสงเสรมการเรยนรของหนวยงานทเปนภาควจยภายใตชดโครงการฯ

โครงการวจย ผลลพธตวแบบหลกสตร ผลลพธผน าการ

เปลยนแปลงทผานหลกสตร คณสมบตทพงประสงคของผน า

การเปลยนแปลง

1. โครงการวจยการพฒนา

ระบบสงเสรมเรยนรเพอ

ยกระดบสมรรถนะการ

แขงขนผานกลไก

หนวยงานรฐ (ส.ป.ก.)

หลกสตร Smart Officers

ส.ป.ก., หลกสตรผน า

การเปลยนแปลงในการ

สงเสรมเกษตรกรสการ

พฒนาทยงยน

จ านวน 13 คน เปนผน าการเปลยนแปลงในการ

สงเสรมเกษตรกรในแนว

ทางการพฒนาทยงยน มจต

ส านกรกองคกร และงานใน

ภารกจ มความสามารถในการ

จดการเชงกลยทธและสงเสรม

การยกระดบขดความสามารถ

แกเกษตรกรเพอสราง

มลคาเพมสนคาเกษตร




แขงขนผานกลไกสถาบน

เกษตรกร (ชสค.)

หลกสตร Smart Co-ops

ชสค. จ านวน 19 คน ผน าทมจตวญญาณสหกรณ

น ามาใชในการบรหารจดการ

เพอน าประโยชนสสมาชกและ

ชมชน มภาวะผน าแบบมสวน

รวม มทกษะในการจดการโซ

อปทานในธรกจ




แขงขนผานกลไกสถาบน

การศกษา (มทร.ธญบร)

หลกสตรเทคโนโลยการ

เกษตร ส าหรบนกศกษา

ระดบปรญญาตร คณะ

เทคโนโลย การเกษตร

มทร.ธญบร

จ านวน 223 คน ทกษะ 6 ดาน คดเชงระบบ

ทกษะดาน IT และการสอสาร

ท างานเปนทม รจกปรบตว

ทกษะการเปนผประกอบการ

และคดสรางสรรค

หมายเหต: 1) วนย เมฆด า และคณะ4 2559. โครงการวจยการพฒนาระบบสงเสรมเรยนรเพอยกระดบสมรรถนะการแขงขนผานกลไกหนวยงานรฐ.

2) เครอวลย ชลนย และคณะ4 2559. โครงการวจยการพฒนาระบบสงเสรมเรยนรเพอยกระดบสมรรถนะการแขงขนผานกลไกสถาบนเกษตรกร.

3) ผศ ญ.สพ.รงสวรรค วรรณสทธ และคณะ4 2559. โครงการวจยการพฒนาระบบสงเสรมเรยนรเพอยกระดบสมรรถนะการแขงขนผาน

กลไกสถาบนการศกษา.

20

2.1.2 สรปบทเรยนแนวทำงกำรพฒนำระบบสงเสรมกำรเรยนรเพอยกระดบสมรรถนะ

ของผน ำกำรเปลยนแปลง

ภายใตการด าเนนการของทมกลยทธทมภารกจในการสนบสนนทมวจยในการพฒนาระบบ

สงเสรมการเรยนรเพอยกระดบสมรรถนะผน าการเปลยนแปลงใน 3 กลมเปาหมายของภาค 3

หนวยงาน โดยกระบวนการพฒนาเปนไปภายใตกรอบการพฒนา 8 ขนตอน

ขนตอนท 1: ก าหนดโครงการพฒนาระบบสงเสรมการเรยนรขององคกรโดยใชกลไกระบบ

วจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม ดวยการก าหนดกลมเปาหมายทองคกรตองการสรางผน าการ

เปลยนแปลงในแนวทางการพฒนาทยงยน

ขนตอนท 2: การสรางกระบวนการมสวนรวมระหวางผมสวนไดสวนเสยในการวเคราะห

สถานการณเพอก าหนดสาระการเรยนร (Contents) โดยใหครอบคลมสาระการเรยนรทเชอมโยงกบ

เปาหมายเชงยทธศาสตรการพฒนาทยงยน กรอบยทธศาสตรการพฒนาประเทศ คณคา-หลกวธการ

สหกรณ

ขนตอนท 3: การก าหนดคณลกษณะทพงประสงค โดยจะพจารณาสาระส าคญของ

วสยทศน พนธกจขององคกร บทบาทหนาทความรบผดชอบของผน าการเปลยนแปลงท เปน

กลมเปาหมาย

ขนตอนท 4: การทบทวนวรรณกรรมและประสานงานผทรงคณวฒเพอก าหนดสาระการ

เรยนรจากแนวคดทฤษฎ นวตกรรม และวรรณกรรมทเกยวของ

ขนตอนท 5: การพฒนาหลกสตรและการวางกลไกการจดการเรยนร โดยยดแนวทางของ

Backward design เพอสรางกระบวนการเรยนรทน าไปสการลดขอจ ากดทเปนอย อกทงเปนไปตาม

แนวคดการเรยนรตลอดชวต (Life-long learning) และการจดท าโครงการเรยนร (Project based learning)

ขนตอนท 6: การทดลองใชหลกสตรกบกลมเปาหมาย โดยด าเนนการภายใต Training

Program และทมวทยากร

ขนตอนท 7: การประเมนผลการจดหลกสตร โดยใชแบบประเมนผลการเรยนร (Pre-test,

Post-test) จากผเขารบการอบรมควบคกบการประชมถอดบทเรยนระหวางผมสวนไดสวนเสย

ขนตอนท 8: การตดตามผลและการขยายผลการน าไปใชประโยชนในหนวยงาน จะ

ด าเนนการภายใตทมกลยทธของชดโครงการ

21

รปท 2.1 กรอบการพฒนาระบบสงเสรมการเรยนร

2.1.3 ขอคนพบกำรวจย: ขอจ ำกดในกำรขบเคลอนกำรพฒนำระบบสงเสรมกำรเรยนรฯ

การประมวลขอมลจากการสงเกตการณระหวางการขบเคลอนโครงการวจยฯ ทง 3

โครงการ การจดเกบขอมลจากการประเมนผลผเขารบการอบรม และการประชมสนทนากลมเปาหมาย

ระหวางผมสวนไดสวนเสยทงผทรงคณวฒ วทยากร ผบรหารหนวยงาน และนกวจย ซงไดน าทงขอมล

เชงคณภาพมาสรปส าหรบขอจ ากดในการขบเคลอนการพฒนาระบบสงเสรมการเรยนรเพอยกระดบ

สมรรถนะผน าการเปลยนแปลง ดงน

1) องคกรสวนใหญใหความส าคญกบนโยบายการพฒนาบคลากรเปนอนดบรอง และ

แผนงานโครงการมกจะด าเนนการตามแบบแผนทเคยปฏบตมา ไดแก การสงคนไปเขารบการอบรม

จากภายนอก โดยก าหนดตวชวดทจ านวนคนและงบประมาณ

2) ขาดผน าระดบสงขององคกรทม Strategic vision ในเรองการพฒนาผน าการ

เปลยนแปลงตามกรอบสมรรถนะภายใตวสยทศน พนธกจขององคกร ซงยอมสงผลตอการยกระดบ

สมรรถนะผน าการเปลยนแปลงอยางเปนรปธรรม

3) ขาดวทยากรทมความรแบบสหวทยาการ อาทเชน ดานการจดการโซอปทานในธรกจ

การสรางทกษะการเปนผประกอบการ การเชอมแผนธรกจ การจดการการผลตทไดคณภาพ

มาตรฐาน และการจดการดานการเงน

22

4) ขาดแหลงความรและกลไกการใหความรและขอมลขาวสารทจ าเปนแกเกษตรกร ยงม

ขอจ ากดและสรางความเขาใจทไมถกตอง อาทเชน เกษตรอนทรย GAP การพฒนาทยงยน ความร

พนฐานดานการเงน คณคา-หลกการสหกรณ

5) ขาดตวแบบหลกสตรท เหมาะสมในการยกระดบสมรรถนะตามกรอบ (Core

competency) ส าหรบบคลากรกลมตาง ๆ

6) กลมเปาหมายทเปนเกษตรกร ผน าเกษตรกร ผน าสหกรณทมความตองการเขาสระบบ

การเรยนรสการยกระดบสมรรถนะฯ มนอย

2.1.4 กำรตดตำมประเมนผลโครงกำรวจยในกลมกำรวจยเพอพฒนำระบบสงเสรมกำร

พฒนำสมรรถนะผน ำกำรเปลยนแปลง จ านวน 3 โครงการ โดยใชวธการสนทนากลมเปาหมาย โดย

ใชวธการตงประเดนค าถาม

ตารางท 2.2 ผลการประเมนผลโครงการฯโดยใชวธการสนทนากลมเปาหมายโดยการตงประเดนค าถาม

ประเดนค าถาม Project I Project II Project III

1. โครงการพฒนาระบบสงเสรมไดก าหนดไวเปนนโยบาย

ของหนวยงาน

2. มความเปนไปไดมากนอยเพยงใดในการน าไปใชภายหลง

สนสดโครงการ

3. ทานตระหนกเหนความส าคญของระบบสงเสรมฯตาม

กรอบการวจย

4. ทานคดวากลมเปาหมายภายใตภารกจมความสนใจ

อยากเรยนรตามระบบสงเสรมฯ

5. ขอจ ากดในการหาทมวทยากร

2.1.5 ขอเสนอแนะเชงนโยบำย

เพอลดขอจ ากดการขบเคลอนการพฒนาระบบสงเสรมและพฒนาสมรรถนะผน าการ

เปลยนแปลงภายใตกระบวนทศนใหม จงมขอเสนอเชงนโยบายดงน

1) การสนบสนนใหมการด าเนนการโครงการวจยและพฒนา (R&D) ส าหรบโครงการจดตง

ระบบสงเสรมการเรยนร เพอยกระดบสมรรถนะผน าการเปลยนแปลงตามกรอบ Strategic

23

Framework for Value Chain Development ในกลมTrainers ผน าสหกรณ ผน าชมชน เจาหนาทรฐท

เกยวของ

2) การจดท าคมอการเรยนรดวยตนเอง (Self-learning handbook) และสอเรยนรตาม

กรอบ Strategic Framework for Value Chain Development

3) การเผยแพรระบบสงเสรมการเรยนร “การพฒนาโซคณคาเพอการยกระดบมลคาเพม

ผลตภณฑแกสาธารณะผานกลไกสถาบนการศกษา หนวยงานทเกยวของ

2.2 แนวทำงกำรขยำยผลกำรพฒนำโซคณคำเพอกำรยกระดบมลคำผลตภณฑ

2.2.1 ทนเดมส ำหรบกำรพฒนำโซคณคำเพอกำรยกระดบมลคำเพมผลตภณฑ

การขบเคลอนการด าเนนการวจยของชดโครงการฯในระยะท 8 ในกลมวจยการยกระดบ

มลคาเพมผลตภณฑ ซงประกอบดวย 2 โครงการ ไดแก โครงการยกระดบมลคาเพมผลตภณฑขาว

อนทรย (ศานต เกาเอยน และคณะ, 2559) และโครงการยกระดบมลคาเพมผลตภณฑผกอนทรย (อรษ

นวราช, 2559) ซงไดสนสดโครงการไปเมอเดอนกมภาพนธ 2559 นน ไดด าเนนการภายใตการ

สนบสนนของทมกลยทธ โดยใชกรอบแนวคดการยกระดบมลคาเพม (Moving up the value chain)

ประยกตจาก Stan Shih’s Smiling Curve รวมกบการตอยอดการพฒนาโซคณคาของทมกลยทธและ

ภาควจยส าหรบโครงการชมชนชวยเกษตรกร (Community Supported Agricultures: CSA)

2.2.2 กำรตอยอดด ำเนนกำรโครงกำร CSA

1) หลกกำรและเหตผล

โครงการเกษตรปลอดภยสชมชน ชมชนเกอหนนเกษตรกร :(Community Supported

Agriculture: CSA) เปนความรวมมอระหวางสถาบนวชาการดานสหกรณ ส านกงานการปฏรปทดนเพอ

เกษตรกรรม หรอ สการ “ ทไดด าเนนการตามแผนการวจยภายใตชดโครงการ และภาคเครอขาย .ก.ป.

ซงในโครงการจะมการจ าหนายสนคา ”กรณและการคาทเปนธรรมขบเคลอนการพฒนาการสห

ซ ปลอดภย งกคอขาวอนทรยและผกอนทรย โดยขาวอนทรยจะมอยจ าหนาย 2 ชนด คอ ขาวกลอง

อ านาจเจรญและขาวหอมอ านาจเจรญ ทเปนผลผลตจาก เครอขายวสาหกจชมชนกลมขาวสจธรรม “

ทด าเนนการภายใตภารก ”กลมเกษตรกรรนใหม“ หรบผกอนทรยจะมาจากส า ”อ านาจเจรญ จงานของ

สและยงสามารถชวย ปลอดภย มคณภาพ ไดบรโภคสนคาด .มก มาจ าหนายใหกบประชาคม .ก .ป .

เกษตรกรและชมชนมตลาดรองรบผลผลตทออกมาสตลาดในปรมาณมากในบางชวงฤดกาล

โครงการ CSA เกดขนจากการประชมรวมกนในเวทงานวจยเพอเปนการกระตนอปสงคและ

หาชองทางการตลาดใหกบกลมเกษตรกร โดยทเกษตรกรผปลกขาวและผกอนทรยเปนกลมทไดรบการ

รบรองมาตรฐาน และมความมงหวงทจะใหผบรโภคไดทานอาหารทปลอดภย เกษตรกรไดวางแผนการ

24

ผลต ท าการเพาะปลกและท าการขนสง โดยจะคดเลอกขาวและผกทมคณภาพเพอมาจ าหนายใหแก

ผบรโภค

2) วตถประสงค

2.1 เภอจ ำหนำยผกและดำใอนบรยแกประชำคมมก. 2.2 เภอเปนกำรดยำยตลำดผกและดำใอนบรยแกเกษตรกรรนรหมภำยรตโครงกำรคใำมรใมมอ

และเครอดำยใสำหกจชำในำผปลกดำใอนบรยอ ำนำจเจรญ

3) แผนกำรด ำเนนกำร

โครงการ CSA มแผนการจ าหนายทกวนจนทรเวนจนทร เวลา - 57.3514.00 ณ โรง

อาหารกลาง 2 มหาวทยาลยเกษตรศาสตร เรมด าเนนการตงแตวนจนทรท 8 มถนายน พ.ศ. 2558

ครงท ว/ด/ป ทด ำเนนกำร

ครงท 4 ในจนบรบ 8 มถนำยน ภ.ศ.2998 ครงท 2 ในจนบรบ 6 กรกฎำคม ภ.ศ.2998 ครงท 3 ในจนบรบ 20 กรกฎำคม ภ.ศ.2998 ครงท 1 ในจนบรบ 0 สงหำคม ภ.ศ.2998 ครงท 9 ในจนบรบ 17 สงหำคม ภ.ศ.2558 ครงท 2 ในจนบรบ 14 กนยำยน ภ.ศ.2558 ครงท 7 ในจนบรบ 28 กนยำยน ภ.ศ.2998 ครงท 5 ในจนบรบ 12 ตลำคม ภ.ศ.2998 ครงท 5 ในจนบรบ 26 ตลำคม ภ.ศ.2998 ครงท 45 ในจนบรบ 5 ภฤศจกำยน ภ.ศ.2998 ครงท 44 ในจนบรบ 20 ภฤศจกำยน ภ.ศ.2998 ครงท 42 ในจนบรบ 14 ธนใำคม ภ.ศ.2998 ครงท 43 ในจนบรบ 28 ธนใำคม ภ.ศ.2998 ครงท 44 ในจนบรบ 11 มกรำคม ภ.ศ.2995 ครงท 49 ในจนบรบ 29 มกรำคม ภ.ศ.2995 ครงท 42 ในจนบรบ 8 กมภำภนธ ภ.ศ.2995 ครงท 47 ในจนบรบ 25 กมภำภนธ ภ.ศ.2995 ครงท 45 ในจนบรบ 14 มนำคม ภ.ศ.2555 ครงท 45 ในจนบรบ 28 มนำคม ภ.ศ.2555 ครงท 25 ในจนบรบ 29 เมษำยน ภ.ศ.2995 ครงท 24 ในจนบรบ 16 ภฤษภำคม ภ.ศ.2995 ครงท 22 ในจนบรบ 03 ภฤษภำคม ภ.ศ.2995 ครงท 23 ในจนบรบ 10 มถนำยน ภ.ศ.2995

25

ครงท ว/ด/ป ทด ำเนนกำร

ครงท 21 ในจนบรบ 27 มถนำยน ภ.ศ.2995 ครงท 25 ในจนบรบ 11 กรกฎำคม ภ.ศ.2995 ครงท 22 ในจนบรบ 29 กรกฎำคม ภ.ศ.2995 ครงท 27 ในจนบรบ 8 สงหำคม ภ.ศ.2995 ครงท 25 ในจนบรบ 22 สงหำคม ภ.ศ.2995 ครงท 25 ในจนบรบ 9 กนยำยน ภ.ศ.2995 ครงท 35 ในจนบรบ 15 กนยำยน ภ.ศ.2995 ครงท 34 ในจนบรบ 0 ตลำคม ภ.ศ.2995 ครงท 32 ในจนบรบ 17 ตลำคม ภ.ศ.2995 ครงท 33 ในจนบรบ 01 ตลำคม ภ.ศ.2995 ครงท 31 ในจนบรบ 14 ภฤศจกำยน ภ.ศ.2995 ครงท 39 ในจนบรบ 28 ภฤศจกำยน ภ.ศ.2995 ครงท 32 ในจนบรบ 15 ธนใำคม ภ.ศ. 2995

4) ผลกำรด ำเนนกำร

โครงการเกษตรปลอดภยสชมชน : ชมชนเกอหนนเกษตรกร (CSA) ด าเนนการภายใต

แผนงานโครงการวจยการพฒนาระบบสงเสรมการเรยนร

เพอยกระดบสมรรถนะการแขงขนผานกลไกสถาบน

หนวยงานรฐ ปท 2 และโครงการวจยการยกระดบมลคาเพม

ขาวอนทรยทผลตโดยเกษตรกรรายยอย ปท 2 ซงจะจดขน

ทกวนจนทรเวนจนทร เวลา 57.35 - 41.55 น. ณ โรง

อาหารกลาง 2 มหาวทยาลยเกษตรศาสตรในระหวางเดอน

มถนายน 2995 - กนยายน 2995 จดขนทงหมด 35 ครง

โดยทมงานเกษตรกรรนใหมไดน าผกอนทรย จ านวน 37 ชนด

ไดแก กวางตง ผกกาดขาว ผกโขมแดง ผกโขมเขยว คะนา

บอกฉอย มะเขอมวง มะเขอเลก ผกบง วอเตอรเครสเขยว

วอเตอรเครสแดง ฮองเต ผกสลด เบบแครอท ถวฝกยาว

ถวพลมวง ตนออนทานตะวน หวไชเทา พรกขหน เหด

สายบว จงจฉาย แกนตะวน คะนาเหดหอม คะนาเมกซโก

ปวยเลง ผกหวาน มะนาว ดอกแค มะเขอยาว มะเขอเปาะ เหดนางฟา พรกหยวก เมลอน กลวย

มะละกอ และเสาวรส และขาวอนทรยแบรนด “ขาวหอมอ านาจเจรญ” มาจ าหนาย

26

โครงการ CSA ครงท 4-35 มผสนใจซอสนคาจ านวน 44911 ราย มผตอบแบบสอบถาม

จ านวน 224 ราย มผซอเฉลย 94 ราย มผขาย 2 ราย

และมผตอบประเมนแบบสอบถามเฉลยทงหมด 5 ราย

ผลการประเมนในภาพรวมเฉลย มความคดเหนใน

ระดบมากคดเปนรอยละ 1.45 ความคดเหนในดานการ

ใหบรการของกลมเกษตรกรผขายสนคา4ความสด-

สะอาด4ความเชอมนในความปลอดภย4ความเหมาะสม

ดานสถานท 4 ความเหมาะสมดานราคา4 ความ

เหมาะสมในเวลาทจดจ าหนาย4บรรจภณฑและความ

หลากหลายของสนคาเฉลยอยในระดบมากคดเปนรอย

ละ 1.3141.3541.2541.2941.2341.2541.47 และ 3.55

ตามล าดบ ส าหรบยอดจ าหนายผกอนทรยจ านวน

4954392 บาทและขาวอนทรยจ านวน 344555 บาท

รวมยอดจ าหนายทงสนจ านวน 4544112 บาท บาท รายละเอยดดงรปท 2.2

การด าเนนโครงการทผานมา ไมเพยงแตเกษตรกรจะสามารถวางแผนการผลตและเพมอป

สงคในการผลตเทานน แตเมอใหเกษตรกรไดมาพบเจอกบผบรโภคจะสงผลใหเกษตรกร รบรขอมล

ความตองการของผบรโภค สามารถค านวณจ านวนการผลตเพอใหไดคณภาพและปรมาณทผบรโภค

ตองการ และยงเปนการเพมศกยภาพในการฝกใหเกษตรกรสามารถเปนผประกอบการ สามารถวาง

แผนการผลต วางแผนการขนสง การตงราคา การจดเกบ การจดวางสนคา ฯ และในระยะหลงๆ

เกษตรกรไดเตรยมอปกรณประกอบการขาย เชน ปายกระดานด าเพอน ามาเขยนราคาขายของขาวและ

ผกแตละชนดและเตรยมการจดวางสนคาใหดนาสนใจมากขน

กไดใหความ ส าหรบผบรโภคทเดนผานโครงการฯสนใจเขามาสอบถามขอมลของ

โครงการฯ และเมอท าการพดคยกบเกษตรกรผขายและทราบวาเปนขาวและผกอนทรย กท าใหผบรโภค

ซอสนคากลบไป บางคนกพาเพอนหรอผทสนใจกลบมาซอดวย จนในปจจบนโครงการมลกคาประจ า

ทมารอซอขาวและผก และในบางวนทเกษตรกรเปดจ าหนายชากวาปกต จะมลกคามาเฝารอเพอซอ

สนคาอยกอนแลว และผบรโภคในโครงการไมไดมเพยงแตเปนผทอยในวยกลางคนเทานน แตยงมผท

เปนวยท างาน รวมทงนสตกใหความสนใจ ท าใหเหนวากระแสการรกษสขภาพ ไมใชเพยงแตวยกลางคน

เทานน มหลายคนหลายวยและไมไดมเพยงแตผหญงเทานนทใหความสนใจ มผบรโภคทเปนผชายไม

นอยทเปนลกคาประจ าของโครงการฯ

27

รปบ 2.2 ยอดดำยดำใและผกอนบรย ระหใำงมถนำยน 2558-กนยำยน 2559

2.2.3 ผลกำรประเมนโครงกำรวจย"กำรพฒนำโซคณคำ"

การตดตามประเมนผลหลงสนสดโครงการโดยใชกรอบการวดระดบการพฒนาตามแนวทาง

เชงกลยทธภายใตกรอบแนวคด Stan Shih 's Smiling Curve ชใหเหนวา ทง3โครงการ มการพฒนาทง

4 แนวทางเชงกลยทธ ประกอบดวย functional upgrading process upgrading product upgrading และ

chain upgrading อกทงสามารถสรางการเปลยนแปลงแกเกษตรกรและผมสวนไดสวนเสยทงในดานการ

ปรบเปลยนทศนคตและพฤตกรรม การไดรบราคาทสงขน ปรมาณการจ าหนายทมากขน มการพฒนา

มาตรฐานคณภาพผลตภณฑและบรรจภณฑ มการพฒนาเครอขายธรกจโดยการจดการความสมพนธ

ใหม กบภาค นอกจากนนยงพบวา มหนวยงานทงภาครฐ ภาควชาการ ผน าชมชน และเอกชนใหความ

สนใจเขามามสวนรวมในการขบเคลอนการพฒนา สการบรรลปณธานและเปาหมายรวม(Public Private

Partnership: PPP) ดงรายละเอยดในตารางท 2.3

28

ตารางท 2.3 ผลลพธการพฒนาโซคณคาเพอการยกระดบมลคาเพม

ชอโครงการ

ระดบการพฒนาโซคณคา ตวชวดการเปลยนแปลง

Functional upgrading

Process Upgrading

Product Upgrading

Chain Upgrading

ราคา ปรมาณธรกจ

ทศนคต/พฤตกรรม

คณภาพผลตภณฑ/มาตรฐาน

เครอขาย PPP

โครงการฯผกอนทรย (สามพรานโมเดล)

x x x x X x x x x x

โครงการฯขาวอนทรย เครอขายวสาหกจฯขาวสจธรรมอ านาจเจรญ

x x x x x x x x x x

โครงการ CSA x x x x x x x x x x

2.2.4 สรปบทเรยนจำกกำรวจย: กรอบคดและแนวทำงกำรพฒนำโซคณคำเพอกำร

ยกระดบมลคำเพม

1) ควำมหมำยโซคณคำ

โซคณคา หมายถง การเชอมโยงกจกรรมทครอบคลมตงแตตนน าไปจนถงการสงมอบ

ผลตภณฑแกผบรโภคคนสดทาย ซงประกอบดวยกจกรรมตาง ๆ ไดแก กจกรรมในระดบตนน ำ

ประกอบดวย การพฒนาปจจยการผลต การผลต กจกรรมระดบกลำงน ำ ประกอบดวย การแปรรป

ผลตภณฑ การเกบรกษา บรรจภณฑ ฯลฯ กจกรรมระดบปลายน า ประกอบดวย การตลาด การ

กระจายสนคา เพอน าผลตภณฑและบรการสผบรโภคในตลาดเปาหมาย โดยมการจดการความสมพนธ

ระหวางภาคพนธมตรธรกจ การสรางกลไกภายใตขอมลขาวสารระหวางผมสวนไดสวนเสยเพอการ

ขบเคลอนแผนธรกจสเปาหมายรวม ทงนจะมกจกรรมสนบสนนและสงอ านวยความสะดวกจาก

หนวยงานรฐ สถาบนการเงน สมาคม ในดานโครงสรางพนฐาน กฎหมาย กฎระเบยง เกณฑมาตรฐาน

คณภาพผลตภณฑ การวจย การใหความรและค าปรกษา นวตกรรมและเทคโนโลยตาง ๆ

รปท 2.3 โซคณคาผลตภณฑและบรการสผบรโภคทเปนตลาดเปาหมาย แหลงทมา: ประยกตจากILO: 2009. Value Chain Development for Dacent work, page 3

29

2) ควำมส ำคญของกำรพฒนำโซคณคำ

การพฒนาโซคณคาจะชวยสนบสนนเกษตรกรรายยอยโดยใชกลไกของกลม /สถาบน

เกษตรกร ในการวางระบบธรกจดวยการจดการความสมพนธระหวางพนธมตรธรกจเพอการยกระดบ

กจกรรมภายใตโซคณคาเพอการบรรลเปาหมายรวม (Mutual Goals)

การพฒนาโซคณคาดงกลาวชวยลดชองวาง (Gaps) และเพมโอกาส (Opportunities)

ของภาคพนธมตรธรกจในดานตาง ๆ ไดแก การเพมประสทธภาพการผลต การลดตนทนการผลต การ

สรางอ านาจการตอรอง การพฒนาผลตภณฑ และการเขาถงตลาดเปาหมาย

3) กรอบแนวคดกำรพฒนำโซคณคำ

การพฒนาโซคณคาเปนการออกแบบส าหรบแนวทางการพฒนาระบบธรกจของผม

สวนไดสวนเสยภายใตโซคณคาเพอบรรลเปาหมาย(รวม) โดยกรอบแนวคดการพฒนาโซคณคาในทน

เปนไปตามแนวคดการพฒนาโซคณคาเพอการยกระดบมลคาเพมทประยกตมาจากแนวคดของ Stan

Shih’s Smiling Curve (รปท 2.4)

รปท 2.4 กรอบแนวคดการพฒนาโซคณคาเพอยกระดบมลคาเพม แหลงทมา: ประยกตจากแนวคดStan Shih’s Smiling Curve

ในรปท 2.4 ชใหเหนวา กจกรรมภายใตโซคณคานน เรมตนจากการวจยและพฒนา การ

ออกแบบธรกจและสรางแบรนดการจดหาปจจยการผลต การผลต การตลาด และการกระจายสนคา

โดยผประกอบการทจะไดประโยชนสงสด คอ ผทอยในสวนของกจกรรมทง 2 ขางของ Smile Curve

30

ไดแก ผเปนเจาของแบรนด หรอผทท าหนาทในการจดจ าหนายและกระจายสนคาแกลกคา และเปนผท

มอ านาจตอรองสงและสามารถก าหนดบทบาทและหนาทใหกบสมาชกอน ๆ ในโซคณคา ภายใตกรอบ

แนวคดดงกลาว การยกระดบขดความสามารถในการแขงขนของผมสวนไดสวนเสยในโซคณคา

สามารถด าเนนการได 4 แนวทาง คอ

1) การยกระดบตวผลตภณฑ (Product Upgrading) ดวยการพฒนาผลตภณฑใหมคณภาพ

มาตรฐาน ตรงตามความตองการของลกคาทเปนตลาดเปาหมาย

2) การยกระดบกระบวนการผลต (Process Upgrading) เปนการเพมประสทธภาพใน

กระบวนการผลตดวยการใชเทคโนโลย นวตกรรม และกระบวนการบรหารจดการทมประสทธภาพ

3) การยกระดบสถานะในโซคณคา(Functional Upgrading) ไดแก การยกระดบหนาทของ

ผประกอบการไปในทศทางทจะสรางมลคาเพมไดมากขน เชน เกษตรกรแปรรปผลตภณฑปลานล

ตากแหงเพอจ าหนายและสรางแบรนดสนคาเปนของตนเอง

4) การขยายธรกจไปในโซคณคาอนเพอเพมโอกาสทางการตลาด (Chain Upgrading)

เราอาจจดกลมกจกรรมภายใตโซคณคาไดเปน 4 กลมกจกรรม ประกอบดวย กลม

แรก: การวจยและพฒนา (R&D)การออกแบบธรกจ การสรางแบรนดสนคา กลมทสอง: การจดหา

ปจจยการผลต กลมทสาม: การผลตสนคา-แปรรปผลตภณฑ กลมทส: การตลาด การจดจ าหนาย

การกระจายสนคา

กลาวโดยสรป การยกระดบขดความสามารถของผมสวนไดสวนเสยภายใตโซคณคาเพอ

ยกระดบมลคาเพม สามารถด าเนนการไดโดยผานกระบวนการวจยและพฒนาเพอการยกระดบขด

ความสามารถดานเทคโนโลย การสรางสรรคนวตกรรม และองคความรใหมเพอการพฒนาผลตภณฑ

สรางแบรนดผลตภณฑ ตลอดจนการออกแบบธรกจเพอการสรางกลยทธการตลาดและการกระจาย

สนคาสผบรโภคในตลาดเปาหมาย

4) กรอบแนวทำงกำรพฒนำโซคณคำ

การพฒนาโซคณคาผลตภณฑมกรอบแนวทางการด าเนนการทส าคญทงหมด 9

ขนตอน (รปท 2.5)

31

รปท 2.5 วฏจกรและขนตอนการพฒนาโซคณคา

ขนตอนทหนง: การก าหนดกลมเปาหมายทเปนเกษตรกร/กลมเกษตรกรทจะเขารวม

โครงการพฒนาโซคณคา อาจเกดขนไดหลายกรณ เชน เปนความตองการของเกษตรกร/กลมเกษตรกร

เอง หรออาจเปนไปภายใตโครงการพฒนาของหนวยงานรฐ ในหนวยเรยนรท 5 จะน าเสนอกรณศกษา

ของโครงการพฒนาโซคณคากลมเกษตรกรบางโพ จ.ชลบร ซงตอไปนจะเรยกวากลมเกษตรกรบางโพ

ขนตอนทสอง: เปนการวเคราะหสถานการณโดยใช Value Chain Analysis ส าหรบ

กรณศกษาโซคณคาปลานลของกลมเกษตรกรโพพระ ทมผลลพธส าคญคอขอจ ากดและโอกาสทาง

ธรกจ

ขนตอนทสำม: การก าหนดแนวคดธรกจ ซงจะกลาวถงรายละเอยดทส าคญ ไดแก

วตถประสงคและเปาหมายรวมในการด าเนนธรกจ

ขนตอนทส:การก าหนดแนวทางเชงกลยทธในการพฒนาโซคณคาเพอการยกระดบ

มลคาเพม โดยมประเดนทน ามาพจารณาวาจะใชแนวทางกลยทธอะไรใน 4 แนวทางกลยทธ ไดแก

• การยกระดบตวผลตภณฑ (Product Upgrading)

• การยกระดบกระบวนการผลต (Process Upgrading)

• การยกระดบสถานะในโซคณคา (Function Upgrading)

• การขยายธรกจไปรวมกบโซคณคาอนเพอเพมโอกาสการตลาด (Chain Upgrading)

ขนตอนทหำ:การก าหนดตลาดเปาหมายและกลยทธการตลาด โดยมประเดนทน ามา

พจารณาทส าคญ ไดแก

32

• การก าหนดตลาดเปาหมาย (End Market) หาลกคาทเปนเปาหมายหลกคอใคร

ลกคาตองการผลตภณฑอะไร และอะไรคอเปาหมายการตลาด

• ท าอยางไรจงจะน าผลตภณฑไปสงมอบแกลกคาใหเกดความพงพอใจและเปนไป

ตามเปาหมายการตลาด

ขนตอนทหก:การออกแบบระบบธรกจภายใตโซคณคา ซงจะพจารณาในประเดนทส าคญ

ไดแก

• กจกรรมภายใตโซคณคา

• โครงสรางและองคประกอบของภาคพนธมตรธรกจ และผมสวนไดสวนเสยภายใตโซ

คณคาผลตภณฑ

• ระบบการเชอมโยงภาคพนธมตรธรกจและผมสวนไดสวนเสยในโซคณคา โดยระบ

วาใครท าอะไร อยางไร เพอบรรลเปาหมายรวม (Mutual Benefit)

ขนตอนทเจด:การจดท าแผนธรกจ ซงมสาระส าคญดงน

แนวคดธรกจ การวเคราะหสถานการณ แผนการตลาด แผนการพฒนาผลตภณฑ/บรการ

ความเสยงและแผนรองรบความเสยง และแผนการเงน

ขนตอนทแปด:การด าเนนธรกจภายใตโซคณคาเพอการบรรลเปาหมายรวม

การด าเนนธรกจภายใตโซคณคาเพอการบรรลเปาหมายรวมนน อาจกลาวไดวาเปนการ

จดการความสมพนธใหมระหวางภาคพนธมตรธรกจและผมสวนไดสวนเสย โดยมจดมงหมายส าคญ

เพอการยกระดบมลคาเพมผลตภณฑ/บรการและการบรรลเปาหมายรวม

ขนตอนทเกำ:การตดตามประเมนผล และขอมลปอนกลบ

การตดตามประเมนผลเปนไปเพอการเปรยบเทยบผลการด าเนนการกบแผนทวางไววาม

ความส าเรจหรอไมมากนอยเพยงใด ซงจะมการรายงานเปนขอมลปอนกลบเพอการน าไปปรบปรงการ

ด าเนนงานตอไป

2.2.5 ขอคนพบจำกกำรวจย: ขอจ ำกดในกำรพฒนำโซคณคำเพอกำรยกระดบมลคำเพม

ผลตภณฑ

แมวานโยบายและยทธศาสตรการพฒนาประเทศจะใหความส าคญกบการพฒนาโซคณคา

เพอการยกระดบมลคาเพมผลตภณฑ เพอลดขอจ ากดแกเกษตรกรและผประกอบการรายยอย แตยงม

ขอจ ากดดงน

1) ขาดแหลงเรยนรและระบบขอมลขาวสารสนบสนนการพฒนาเกษตรกรและผน าการ

เปลยนแปลง

2) นโยบายการสงเสรมมกเปนในรปแบบ Outside-in Development ดงนนเมอสนสด

โครงการกไมสามารถบรรลตวชวดการพฒนาเพอการยกระดบมลคาเพมไดอยางยงยน

33

3) ขาดผน าการเปลยนแปลงทจะเปนผน ากลมเกษตรกร สหกรณ ในการพฒนาโซอปทาน

ดวยการยกระดบมลคาเพมตามกรอบแนวทาง Strategic Framework ซงจะไมสามารถน าไปสการ

บรรลเปาหมายได

4) ผเกยวของวาขาดกระบวนทศนและความร ทกษะ ในการพฒนาโซคณคา ซงเปน

ยทธศาสตรส าคญในการยกระดบมลคาเพม ตามแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ซงจะชวยสราง

โอกาสทางเลอกภายใตกระบวนทศนใหมใหเกษตรกร ผประกอบการรายยอย ซงเปนกลมเปาหมาย

การพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ

2.2.6 สรปและขอเสนอแนะเชงนโยบำย

การพฒนาโซคณคาผลตภณฑภายใตชดโครงการฯ มวตถประสงคหลกในการลดขอจ ากด/

อปสรรคและเปดโอกาสทางเลอกแกเกษตรกรรายยอย โดยใชกลไก “การรวมกลม-สถาบนเกษตรกร-

สหกรณ” เพอใชเปนตวจกรในการขบเคลอนกระบวนการพฒนาโซคณคา จากขอมลในตารางท 2.3

ชใหเหนระดบการพฒนาโซคณคาและตวชวดการเปลยนแปลง ซงเปนผลกระทบ (Impact) จากการ

พฒนาโซคณคาทเปนผลลพธ (Output) ของการวจย

การตดตามผลภายหลงสนสดโครงการวจย โดยใชกรอบการประเมนตามกรอบ

ยทธศาสตรการพฒนาโซคณคา (Strategic Framework for Value Chain Development) ชใหเหนวาการ

พฒนาโซคณคามใชเรองงาย อกทงมความเสยงและความทาทายจากการเปลยนแปลงทเปนพลวต

(Dynamics Change) ทงน ผมสวนไดสวนเสยภายใตโซคณคา ทงเกษตรกร ผน าสถาบนเกษตรกร

เจาหนาทสงเสรม ผประกอบการ และผบรโภค จ าเปนตองปฏบตตามหนาทและกจกรรม ภายใต

ขอตกลงอยางมประสทธภาพเพอการบรรลเปาหมายรวมจงเหนควรใหมการสนบสนนการเผยแพรชด

ความรตามกรอบstrategic framework of value chain development แกผเกยวของ อนจะเปนการ

แกปญหาแกเกษตรกรและผประกอบการรายยอยทตองเผชญหนากบปญหาเขงโครงสราง และยงจะ

ชวยสนบสนนนโยบายการยกระดบขดความสามารถของประเทศไดอกแนวทางหนง

2.3 แนวทำงกำรขยำยผลตวแบบธรกจแนวใหมสกำรพฒนำเศรษฐกจชมชน

การขยายผลตวแบบธรกจแนวใหมสการพฒนาเศรษฐกจชมชน ในหวงเวลารายงาน

ความกาวหนา ระยะท 3 มดงน

2.3.1 รำนรอยยมประชำรฐ

1) หลกกำรและเหตผล

รฐบาลภายใตการน าของฯพณฯพลเอกประยทธ จนทรโอชา ไดวางกรอบทศทาง

เชงยทธศาสตร ในหวงเวลา 20 ป ภายใต platform "ประเทศไทย 4.0" ซงมงใหความส าคญกบการ

พฒนาทมประชาชนเปนศนยกลาง มขดความสามารถสงเพอเปนก าลงส าคญและเขามามสวนรวมใน

34

การพฒนาประเทศสการบรรลวสยทศน “มนคง มงคง ยงยน” เพอสานตอนโยบายการขบเคลอน

ยทธศาสตรประเทศ โดยเนนไปทกลมเปาหมายเกษตรกร และผมสวนไดสวนเสยภายใตกรอบการ

พฒนา "ประเทศไทย 4.0" ดงกลาวขางตน ประกอบกบปจจยทงหลายทไดกลาวถงและสภาพเศรษฐกจ

การเกษตรของประเทศ รวมทงชวตความเปนอยของเกษตรกรไทย ท าใหตระหนกไดวาภาคเกษตรกรรม

ไทยคงไมสามารถพงพาการสงออกใหขบเคลอนเพยงอยางเดยวได จงจ าเปนตองมการสรางสมดลของ

เศรษฐกจ มงเนนการผลกดนเกษตรกรรมภายในใหเขมแขงและเตบโตดวยตวเองควบคกนไปกบการ

ผลกดนการสงออก

น ามาสการเสนอ "ตวแบบธรกจการพฒนาเศรษฐกจชมชนตามแนวทางปรชญา

เศรษฐกจพอเพยง" ซงไดผานการทดลองภายใตกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมระหวาง

ภาคภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคม ทมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ในระหวางป พ.ศ. 2553-

2558 และรจกกนในนามของ "Farmer Shop" ซงผลการวจยไดชใหเหนวา "ตวแบบธรกจ Farmer Shop"

สามารถจดประกายความคดใหผบรโภคหนมาใสใจอดหนนสนคาเกษตรและเกษตรแปรรปทมคณภาพ

และอยากใหมรานดงกลาวอยในชมชน จะไดเปนลกคาประจ า อกทงยงเปดโอกาสแกเกษตรกร สถาบน

เกษตรกร ผประกอบการ SMEs OTOPs มโอกาสในการจ าหนายสนคาทมคณภาพมากขนและเสย

คาใชจายการตลาดต ากวาทตองจายในอตรารอยละ 35 จากราคาขาย โดยมขอเสนอเชงนโยบายและ

สาธารณะในการขยายผล Farmer Shop ไปจดตงและด าเนนงานในชมชนเพอการยกระดบมลคาเพมใน

กลมสนคาอาหารปลอดภย ทผลตโดยเกษตรกร สถาบนเกษตรกร SMEs และOTOPs ในขณะเดยวกนก

เปนการสรางโอกาสทางเลอกในการพฒนาสมรรถนะการเปนผประกอบการแกประชาชนตามนโยบาย

ของรฐบาลอกดวย (ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย, 2557) ในปจจบนมการด าเนนการราน Farmer

shop อยทส านกงานการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล ธญบร และ

สหกรณการเกษตร 3 แหง

ผลการประชมระดมความคดของคณะท างานเกษตรกาวหนา (Modern Farming)

ภายใตคณะอนกรรมาธการปฏรปเศรษฐกจดานการเกษตร สภาขบเคลอนการปฏรปประเทศเหนวา

ควรน าเสนอใหใช “รานรอยยมประชารฐ (Civil State Smile Shop: C3S.)" เปนสวนหนงส าหรบกลไก

การปฏรปภาคการเกษตรไทย โดยพจารณาเหนวา รานรอยยมประชารฐ จะท าหนาทเปนกลไกในการ

พฒนาเศรษฐกจชมชน ทมผประกอบการทเปนเจาของรานท าหนาทในการจดหาสนคาและบรการจาก

ภาคเครอขายผผลต (เกษตรกร สถาบนเกษตรกร SMEs OTOPs) มาจ าหนายตามความตองการของ

ภาคเครอขายผบรโภคทอยในชมชน (คอนโดมเนยม หมบาน หนวยงาน สถานศกษา สหกรณ) ภายใต

กระบวนการบรหารจดการธรกจอยางเปนมออาชพ จะน าไปสการเชอมโยงโซคณคาและการยกระดบ

มลคาเพมแกสนคาเกษตรไทย และการสานตอนโยบายการสงเสรมตลาดภายในประเทศของรฐบาล

อาจกลาวไดวา รานรอยยมประชารฐ (Civil State Smile Shop: C3S) เปนการบรณา

การ"การจดการโซคณคา" "หลกการสหกรณ" และ "แนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยงแบบกาวหนา"

35

มาใชในการบรหารจดการธรกจอยางเปนมออาชพ ซงจะกอใหเกดรปแบบการพฒนาชองทางการ

จ าหนายสนคาเกษตรแนวใหม การสรางมลคาเพมแกสนคาเกษตรแปรรป การเพมสมรรถนะการเปน

ผประกอบการโดยการเรยนรจากการปฏบตจรง และทส าคญ คอ กลไกรานรอยยมประชารฐจะชวย

กระตนใหเกดอปสงคในสนคาทผลตโดยเกษตรกร สถาบนเกษตรกร SMEs OTOPs ซงจะน าไปสการ

บรรลเปาหมายในการขบเคลอนยทธศาสตรการปฏรปภาคการเกษตรไทยดงทคาดหวง


1) เพอสงเสรมทกษะการประกอบการมออาชพแกผสนใจผานการเรยนรจากการ

ปฏบตจรงดวยการเปนเจาของรานคารอยยมประชารฐ

2) เพอสงเสรมการสรางมลคาเพมผลตภณฑแปรรปจากสนคาเกษตรผานกลไก

การเชอมโยงโซคณคาในระบบธรกจ รานคารอยยมประชารฐ

3) เพอกระตนอปสงคการบรโภคผลตภณฑเกษตรแปรรปแกกลมผบรโภคในชมชนผาน

กลไกรานคารอยยมประชารฐ

3) ประโยชนทคำดวำจะไดรบ

1) การแกไขปญหาทางการตลาดของภาคการเกษตรไทยในรปแบบใหม ภายใตแบรนด

รานรอยยมประชารฐ (Civil State Smile Shop)

2) กอเกดเปนระบบธรกจทมการเชอมโยงเครอขายดานอปทาน (ผผลต) และเครอขาย

ดานอปสงค (ผบรโภค) ซงจะเปนการเปดโอกาสทางการตลาดแนวทางใหมส าหรบสนคาเกษตรและ

เกษตรแปรรป

3) กลไกของรานรอยยมประชารฐทมการบรหารจดการทดตามแนวคดธรกจ จะชวย

ปลกจตส านก และปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคของคนในชมชนทเปนทตงของราน ใหหนมาอดหนน

สนคาของเกษตรกรไทย ตามนโยบายลดการพงพาการสงออกของรฐบาล

4) วธกำรขยำยผล

4.1) กรอบแนวคด

1) แนวคดธรกจของรำนรอยยมประชำรฐ คอ เปนรปแบบของรานคาทมงสราง

ระบบธรกจภายใตแนวคด "รานคาปลกทผผลตและผบรโภคเปนเจาของรวมกน" ทจ าหนายสนคา

ประเภทอาหาร สนคาอปโภค และของใชในชวตประจ าวนเพอใหบรการแกชมชน มนโยบายอยางชดเจน

ทจะน าสนคาทเปนผลตภณฑของเกษตรกร สถาบนเกษตรกร สหกรณ SMEs OTOPs ทมคณภาพ

มาตรฐาน เขามาวางจ าหนายในรานฯ โดยใชแบรนดรานรอยยมประชารฐชวยสรางอปสงคดานผบรโภค

ใหกวางขวางขน

2) เจตนำรมณ เพอสรางสรรคระบบธรกจทางเลอกโดยผประกอบการยคใหม

ทมความสามารถ ในการสรางฐานลกคาประจ าในชมชน ใหหนมาสนใจอดหนนสนคาทมคณภาพและ

36

ผลตโดยเกษตรกร สถาบนเกษตรกร สหกรณ SMEs OTOPs อนจะน าไปสการยกระดบมลคาเพมแก

ผลตภณฑเกษตรของไทยตามนโยบายรฐ

3) กำรวำงแผนธรกจ การออกแบบระบบธรกจรานฯ โดยการสรางโซคณคา

(Value Chain) ดวยการเชอมโยงธรกจกบภาคพนธมตรธรกจเพอน าสนคาจากเครอขายผผลตมา

จ าหนายตามความตองการของผบรโภค (ทเปนลกคาประจ า)

4) นวตกรรมของ Civil State Smile Shop มทง 4 รปแบบ คอ Process

Innovation (การสรางสรรคกระบวนการใหม) Product Innovation (การสรางสรรคผลตภณฑรปแบบ

ใหม) Service Innovation (การสรางสรรคบรการรปแบบใหม) Business Model Innovation (การ

สรางสรรคธรกจรปแบบใหม)

5) ระบบธรกจ จะกอใหเกดกระบวนการเชอมโยงธรกจกบภาคเครอขายทงตน

ทาง กลางทางและปลายทาง โดยทเกษตรกร สถาบนเกษตรกร และผประกอบการรายยอย จะอยในฐานะ

ภาคเครอขายดานอปทาน เปนผสงมอบสนคาตามแผนธรกจรวมกบผประกอบการรานฯ โดยสนคาท

น ามาขายนนจะตองมคณภาพมาตรฐานและสามารถตรวจสอบยอนกลบได ในขณะทผประกอบการราน

รอยยมประชารฐจะท าหนาทในฐานะผประกอบการรานฯ ท าหนาทในการบรหารจดการอยางมออาชพ

ประกอบดวยการวางแผนการตลาด การจดการดานโลจสตกส การจดการสนคาคงคลง การจดท าบญช

และสรางความพงพอใจแกผบรโภคซงเปนภาคเครอขายดานอปสงค ซงในทสดจะเขามาเปนสมาชกประจ า

ของรานฯ และไดรบการจดสรรเงนเฉลยคนตามสวนซอ Patronage refund (รปท 2.6)

รปท 2.6 ระบบธรกจรานรอยยมประชารฐ

4.2) ขนตอนกำรด ำเนนงำนของรำน C3S

1) การสรางเครอขายอปทานส าหรบสนคาเกษตรแปรรป ๓ หมวด ไดแก ประเภท

อาหาร ประเภทสนคาอปโภค และประเภทของใช ของทระลก โดยผานกจกรรมการจดเวทสรางความ

37

เขาใจเพอคนหาผประกอบการรายยอยและผผลตทเหนในแนวทางระบบคณคาและการคาทเปนธรรม

ตลอดจนการเชอมโยงบคคลเหลานนเปนเครอขายพนธมตรธรกจ และเขาสเวทการคดสรรสนคา

2) การจดเวทใหความรเพอพฒนาสนคาและบรรจภณฑใหไดคณภาพมาตรฐาน

3) การบรหารจดการโซอปทานทไดรบการคดเลอกเขารวมโครงการ ผานกลไกศนย

เรยนร Civil State Smile Shop เพอวางระบบการสงซอ การจดสงสนคา การวางบล และการตรวจสอบ

ยอนกลบสนคาใหเปนไปตามเงอนไขทก าหนด

4) จ าหนายสนคาแกผบรโภค การบรหารจดการรานคาปลก ซงมองคประกอบ 3

สวน ไดแก การวางแผน การด าเนนงาน และการประเมนผล ประกอบไปดวยกจกรรมทส าคญ ไดแก

- การวางกรอบทศทางการด าเนนงาน Civil State Smile Shop

- การก าหนดสถานทตง และการวเคราะหปจจยสภาพแวดลอมเพอก าหนด

แผนธรกจใหสอดคลองกบกลมเปาหมายผบรโภค

- การตกแตงรานและการจดวางสนคา

- การจดหมวดหม (ประเภท) และรายการสนคาเพอจ าหนาย

- การจดซอ

- การก าหนดราคา

- การจดจ าหนายผานชองทางการตลาดตาง ๆ เชน การจ าหนายหนาราน การ

จ าหนายผานแคตตาลอก การขายตรง (Direct Marketing)

- การจดการสนคาคงคลง

- การบญชและการควบคม

- การรายงานผลการด าเนนงาน

5) การสรางแบรนด Civil State Smile Shop การจดตงและด าเนนโครงการตวแบบ Civil

State Smile Shop เปนเรองของการสรางสรรคระบบธรกจเชงคณคา โดยเนนใหผบรโภคทเปน

กลมเปาหมายจดจ าแบรนด รสกผกพน เหนคณคา และอดหนนสนคาอยางตอเนอง ดวยการจดบธสงเสรม

การขาย การประชาสมพนธ ฯลฯ โดยมงใหคนในสงคมตระหนกในคณคา "สนคามคณภาพ ราคาเปนธรรม"

5) กรอบแนวทำงเชงยทธศำสตร

ภายใตแนวคดการด าเนนธรกจรานรอยยมประชารฐดงกลาวขางตนจงไดก าหนดกรอบ

แนวทางเชงยทธศาสตรทส าคญไว 3 ประการดงน

5.1) ยทธศำสตรกำรพฒนำสมรรถนะแกผประกอบกำร

ยทธศาสตรการพฒนาสมรรถนะแกผประกอบการจะมงเนนการบมเพาะความร

และทกษะแกผประกอบการใหม (Startup) และผประกอบการทสนใจจดตงและด าเนนการรานรอยยม

ประชารฐ ประกอบดวย

38

- การสนบสนนทางดานการเงนส าหรบผประกอบการรายใหมแกผสนใจเปน

ผประกอบการรานรอยยมประชารฐ โดยพจารณาควบคกบความคมคาในการลงทน

- การสรางระบบและกลไกการพฒนาสมรรถนะแกผประกอบการอยางเปน

มออาชพ และผประกอบการทเปนตวอยางทดใหกบผทสนใจอน ๆ ทมความสนใจทจะเขามาด าเนน

ธรกจรานรอยยมประชารฐตอไปในอนาคต ประกอบดวย การจดตงและด าเนนการศนยเรยนร ทมพ

เลยงเพอใหค าปรกษาแนะน าดานการบรหารจดการและใหความรทเกยวของ ฯลฯ

5.2) ยทธศำสตรกำรสนบสนนกำรเชอมโยงธรกจ

ยทธศาสตรการสนบสนนการเชอมโยงธรกจ จะเกยวของกบการสนบสนนกจกรรม

ของภาคทเกยวของในระบบธรกจรานรอยยมประชารฐ ประกอบดวย

- การสนบสนนการเชอมโยงธรกจกบภาคเครอขายดานอปทาน ไดแก เกษตรกร

สถาบนเกษตรกร ผประกอบการ SMEs OTOPs เพอเปดโอกาสใหมการคดสรรสนคาทมคณภาพ เขาส

ระบบจดหาของรานฯ อยางกวางขวาง

- การกระตน และสรางการรบรของผบรโภคทมตอตวแบบธรกจรานรอยยม

ประชารฐในฐานะการเปนกลไกการพฒนาเศรษฐกจชมชนบนการพงพาและรวมมอกน

- การสรางกลไกการประสานความรวมมอระหวางหนวยงานรฐทเกยวของ

ในการสนบสนนใหเกดการเชอมโยงโซคณคาในระบบธรกจรานรอยยมประชารฐ

- การสรางกลไกการตดตามก ากบมาตรฐานสนคาทวางจ าหนายในรานรอยยม

ประชารฐ เพอประโยชนทมตอสขอนามยส าหรบภาคผบรโภคและการรกษาภาพลกษณของ House

Brand รานรอยยมประชารฐใหเปนทประจกษในสายตาของผบรโภค

5.3) ยทธศำสตรกำรสงเสรมใหรำนรอยยมประชำรฐเปนกลไกกำรพฒนำ

เศรษฐกจชมชนเขมแขงตำมแนวทำงปรชญำเศรษฐกจพอเพยงแบบกำวหนำ

ยทธศาสตรการสงเสรมรานรอยยมประชารฐเปนกลไกการพฒนาเศรษฐกจชมชน

เขมแขง และนอมน าแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยงแบบกาวหนาประกอบดวย

- การสราง House Brand รานรอยยมประชารฐใหเปนทเชอมนไววางใจและหนมา

เปนลกคาประจ า เพอเปดโอกาสใหประชาชนพงพาและรวมมอกนตามแนวทางปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยง โดยใชหลกการรวมซอ และรวมมอในการจดหาสนคามคณภาพในราคายตธรรมมาบรโภคใน

ครวเรอน ซงจะชวยลดขอจ ากดและเปดโอกาสใหกบสนคาเกษตรของไทยไดเขาถงตลาดและผบรโภค

ไดมากขน

- การสรางคลสเตอรรานรอยยมประชารฐ ใหมจ านวนมากขนเพอน าไปสการลด

ตนทนตอหนวยในการจดหาสนคาและบรการ ตลอดจนการเพมขดความสามารถในการด าเนนธรกจ

ของรานฯ

39

ทงน การด าเนนยทธศาสตรทงสามดานนนจ าเปนตองด าเนนไปพรอม ๆ กนโดยม

องคกรเจาภาพท าหนาทประสานงานเพอบรณาการการท างานรวมกนในการขบเคลอนยทธศาสตรการ

พฒนาธรกจรานรอยยมประชารฐใหสามารถเตบโต เพอใหเปนทางเลอกหนงในการเพมโอกาส

การตลาดส าหรบสนคาของภาคเกษตรไทย (รปท 2.7)

รปท 2.7 กรอบแนวทางเชงยทธศาสตรการพฒนาระบบธรกจ รานรอยยมประชารฐ

6) ขอเสนอในกำรปฏรป

6.1) กำรก ำหนดเจำภำพในกำรเตรยมกำรส ำหรบกลไกและระบบสนบสนนกำร

สงเสรมกำรขบเคลอนกำรพฒนำรำนรอยยมประชำรฐ (Civil State Smile Shop: C3S)

จากแนวคดและกรอบแนวทางเชงยทธศาสตรการพฒนารานรอยยมประชารฐ

ดงกลาวขางตน จ าเปนตองมการปฏรปและวางแผนการท างานรวมกนของหนวยงานทเกยวของ เพอ

พฒนาระบบและกลไกสนบสนนการขบเคลอนการพฒนารานรอยยมประชารฐ และขยายผลขบเคลอน

ในลกษณะของคลสเตอร เพอเพมประสทธภาพในการด าเนนธรกจ และการสรางเศรษฐกจชมชน

เขมแขงตามแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยง จงควรใหมการแตงตง steering committee เพอท า

หนาทเปนองคกรเจาภาพรบผดชอบในการผลกดนเชงนโยบายและแผนยทธศาสตร ตลอดจนการ

ตดตามการขบเคลอนการพฒนาตามกรอบแนวคด และแนวทางเชงยทธศาสตร สการบรรลเปาหมาย

โดยมภารกจส าคญดงน

1) การประสานภาคสถาบนการเงนทมภารกจเกยวของ เพอพฒนากลไกและ

ระบบสนบสนนดานการเงนส าหรบผประกอบการรายใหม ในเบองตนอาจเปนธนาคารเพอการเกษตร

และสหกรณการเกษตร (ธ.ก.ส.) หรอ ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว.)

40

2) การประสานภาคหนวยงานรฐทมภารกจเกยวของกบการสงเสรมการจดตง

รานคาชมชน ในเบองตน ไดแก ส านกงานปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม (สปก.) (มแผนงาน) มหาวทยาลย

เทคโนโลยราชมงคล (มแผน) กรมสงเสรมสหกรณ สถาบนพฒนาองคกรชมชน (พอช.) กรมการพฒนา

ชมชน กระทรวงศกษาธการ หรอ องคกรพฒนาเอกชน เปนตน

3) การประสานภาคสถาบนการศกษา และองคกรทมความเชยวชาญในการ

พฒนากลไกและระบบการสรางสมรรถนะผประกอบการ รานรอยยมประชารฐ ใหเปนมออาชพ

4) การวางกลไกการตดตามประเมนผลและรายงาน ตลอดจนการยกระดบ

การขบเคลอนการพฒนาฯ สการบรรลเปาหมายภายในหวงเวลาทก าหนด

6.2) แนวทำงกำรสงเสรมกำรจดตงและด ำเนนงำนรำนรอยยมประชำรฐ

ขอเสนอส าหรบแนวทางการด าเนนการมดงตอไปน

1) การสงเสรมการจดตงและด าเนนงานรานตนแบบ ตามแผนการด าเนนงาน

ของส านกงานการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร และ

สหกรณการเกษตร (บางแหง) เพอเปนแหลงเรยนรตนแบบแกผประกอบการรายใหม

2) การจดประชมเชงปฏบตการ แกหนวยงานทมภารกจเกยวของ เพอเผยแพร

แนวคด และวางแผนการสงเสรมการจดตงและด าเนนงานรานรอยยมประชารฐภายใตภารกจ Steering

Committee และขบเคลอนภายใต Platform C3S1

3) การออกแบบส าหรบระบบโลจสตกสของกลมคลสเตอรรานรอยยมประชารฐ

เพอการลดตนทนตอหนวยธรกจและการเชอมโยงธรกจในดานการจดหาสนคาจากเครอขายดานอปทาน

4) การสนบสนนการจดตงและด าเนนงานรานรอยยมประชารฐ ใหเปนไปตาม

แผนสงเสรมผประกอบการใหมของหนวยงานภาค โดยค านงถงความคมคาในการลงทน

5) การสรางสอประชาสมพนธและรณรงคใหมการเผยแพรแนวคดและแนว

ปฏบตทดในการจดตงและด าเนนงานรานรอยยมประชารฐอยางตอเนองเพอน าไปสการสรางคานยม

ใหมในหมผบรโภค

6.3) กำรสนบสนนกำรเชอมโยงธรกจ และกำรยกระดบคณภำพมำตรฐำนสนคำ

เกษตรแกภำคเครอขำยดำนอปทำน

แนวทางการด าเนนการเปนไปเพอลดขอจ ากด ในการจดสงสนคาของภาค

ผประกอบการใหทนเวลาและเปนไปอยางมประสทธภาพควบค ไปกบการยกระดบมาตรฐานคณภาพ

สนคาใหตรงตามความตองการของตลาดเปาหมายผบรโภคในชมชน (เมอง) โดยมขอเสนอดงตอไปน

1 Platform จะถกออกแบบภายใตแนวคดธรกจ C๓S และมกลไกการเผยแพรแกผสนใจภายใตทมงานทมความเชยวชาญและเขาใจในแนวคดธรกจดงกลาว

41

1) การสนบสนนการขบเคลอนในรปแบบของขบวนการรานรอยยมประชารฐ

(Civil State Smile Shop Movement) เพอกอเกดเปนขบวนการทางสงคมทมงใหเกดการแลกเปลยน

เรยนรระหวางกน ตามยทธศาสตรการพฒนาประเทศทมงใหประชาชนเปนศนยกลาง

2) การสนบสนนการยกระดบมาตรฐานสนคาเกษตรแปรรป เพอใหเปนสนคา

จ าหนายภายใต House Brand รานรอยยมประชารฐ

3) การสงเสรม ภาคดานอปทานในการพฒนาสนคาและผลตภณฑ ใหสามารถ

ตอบสนองความตองการของผบรโภคในชมชนอนจะน าไปสการยกระดบมลคาเพมในผลตภณฑแปรรป

เกษตร

4) การพฒนาโครงสรางพนฐานและสงอ านวยความสะดวกในการกระจายสนคา

ในระยะแรกจะด าเนนการสรางเครอขายพนธมตรกบผประกอบการดานระบบโปรแกรมส าเรจรป ระบบ

ขนสง และกระจายสนคา เพอการขยายผลการขบเคลอนการพฒนาในอนาคต

7) หนวยงำนทรบผดชอบ

ส านกงานการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) หรอหนวยงานทไดรบมอบหมาย

ตามมตคณะรฐมนตร

2.3.2 รำน Farmer Shop โดย สจล.

1) เกรนน ำ

สจล.โมเดล เปนผลงานสรางสรรคทแสดงใหเหนการท างานรวมกนระหวางภาครฐ ภาค

วชาการและภาคชมชนโดยน าเอาชดความรจากงานวจยไปใชประโยชน ในการพฒนาหลกสตรการ

เรยนรตลอดชวตและการน าไปตอยอดพฒนาผลงานสรางสรรคของเกษตรกรรนใหมภายใตการน าของ

สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง (สจล.) และรจกกนในนามของ สจล.โมเดล

ผศ.ดร.รวมจตร นกเขาและคณะอาจารยจาก สจล. ไดศกษาวจยเชงพฒนาในการสราง

คน สรางอาชพ สรางตลาดและเครอขาย “สจล.ชมพรโมเดล : สรำงและพฒนำเกษตรกรรนใหม”

โดยการสนบสนนและถายทอดองคความรผลงานวจย “ธรกจฐานสงคม” จากสถาบนวชาการดาน

สหกรณ มหาวทยาลยเกษตรศาสตรเพอเปนเครองมอในการใชแกปญหาเศรษฐกจ-สงคม บนหลกการ

พงพาและรวมมอกนส ระบบการคาทเปนธรรม : Farmer shop กจกรรมด ำเนนงำนใน 3 สวน

• งำนสรำงคน การสรางเกษตรกรรนใหมทสามารถวเคราะหทางเลอกในการผลต

ทางการเกษตร การจดการผลผลตตลอดหวงโซอปทานและเชอมโยงชมชนเครอขายความ

รวมมอ ผานหลกสตรการพฒนาเกษตรกรมออาชพยคใหม และหลกสตรการพฒนาผน า

เกษตรกรรนใหม

- เกดตนแบบการเรยนการสอนแบบฐานอาชพเกษตรกรรม ในระดบปรญญา โดย

เนนกระบวนการคด วเคราะห และการสรางทางเลอกเพอการตดสนใจสงผลตอเนองใหผเรยนท

42

ส าเรจการศกษามพฒนาการทดขน สามารถเขาสอาชพเกษตรกรรมอยางมนใจมรายไดไมนอยกวา

เงนเดอนระดบปรญญาตร

- เกดตนแบบบรณาการการพฒนารวมกนระหวาง สจล.ชมพร หนวยงานในสงกด

กระทรวงเกษตรและสหกรณระดบจงหวด มกลมชมชนเกษตรกรรมใหมในเขตปฏรปทดน

- เกดตนแบบการสงเสรมอาชพเกษตรกรรมอยางมสวนรวม ยกระดบความสามารถ

ในการจดการอาชพตนเองของเกษตรกรทอยในเขตปฏรปทดน

2) กำรขยำยผลสหลกสตรใหม

1)1) หลกสตรการพฒนาผน าการเปลยนแปลงภาคการเกษตรกรรม โดยการเปด

ฝกอบรมชวงวนหยดเสาร-อาทตย เพอสรางโอกาสใหคนทยงท างานอยในภาคเอกชนหรอภาครฐท

ตองการปรบเปลยนเขาสอาชพเกษตรกรรม

1)2) หลกสตรการพฒนาผน าการเปลยนแปลงในการสงเสรมเกษตรกรสการพฒนาท

ยงยน (Smart officer) เปนหลกสตรทมงเปลยนแปลงเจาหนาทรฐ ใหเปนนกสงเสรมและพฒนาทมขด

ความสามารถในทกษะ 3 มต ไดแก ทศนคต วธคด และความร ในการจดการภารกจสเปาหมาย

อยางเปนองครวม ทสอดคลองกบบรบททหลากหลาย ในป 2558 หลกสตรนยงไดรบเปนผลงานวจย

เดนจาก สกว

1)3) หลกสตรธรรมเกษตรและหลกสตรชาวนามออาชพ

● กำรสรำงอำชพ จดตงศนยปฏบตการโครงการสรางและพฒนาเกษตรกรรนใหม

สจล. ชมพร เพอเปนพนทฝกอบรมทดลองอาชพผาน Project – Based Learning (PBL) ปจจบนได

ยกระดบเปน สถาบนพฒนานวตกรรมการเกษตรพระจอมเกลา ด าเนนการใน พนทด าเนนการ กวา 80

ไร ใน สจล. ชมพร ทเนนการเรยนรดวยการปฏบตจรง จนเกดตนแบบฐานเกษตรอนทรย การผลต

พชผกปลอดภย การปยอนทรย การผลตพนธพช พนธขาวไรและขาวไรอนทรยเพอบรโภค

● กำรสรำงตลำดและเครอขำย บรหารจดการผลผลตบนแนวคดการคาทเปนธรรม

เพอสรางความเปนธรรมใหแกทกฝาย ตงแตผผลต ผจดจ าหนาย ผบรโภค โดยผผลตไดผลตสนคาทม

คณภาพ ตลอดจนผบรโภคไดรบสนคาทมคณภาพและราคาทเหมาะสม จนเกดตนแบบ

- เกดตนแบบผน าเกษตรกรรนใหมเชงพนท

- เกดแบรนดสนคาทมคณภาพสนคา /มมาตรฐานสนคา /มเครองหมายรบรอง

(Organic Leader Farm, Quality Product NF – FARM)

- เครอขายสนคาชมชนในพนทในหลายจงหวด

- เกดตนแบบตลาดชมชนรวมใจ สจล ชมพร ด าเนนการโดย กลมเกษตรกรรนใหม

ชมชน และเครอขายเกษตรกร

43

- เกดรานคา Farmer shop ในพนทสนามบนชมพรและตลาดเกษตรกรชมพร

- เกดรานคา Farmer shop ในพนท สจล.กรงเทพ

ในระหวางการสงเสรมและพฒนา สจล.ชมพรโมเดล ไดเกดผลผลตทเปนสงใหมหรอท

เรยกวา นวตกรรม ดวยเพราะสถานการณทเปลยนเเปลงทงในดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม

การกาวเทาทนความเปลยนเเปลงนนเกษตรกรตองปรบตวและเรยนรในสงใหมๆ พรอมการแสวงหา

วธการทจะท าใหเกดการเปลยนแปลงทเหมาะสมในตวเองทงดานทศนคต ความรและทกษะปฏบตจรง

จนเกดความเชอมนและความรสกมนใจ คอกำร “พงตนเอง” ผลงานการศกษาวจยจะเปนฐานของ

ความส าเรจและการพฒนาตอยอดใหดยงขนอยางมเหตผลและทส าคญสามารถท าซ าไดอยางมนใจ

2.4 แนวทำงเชงยทธศำสตรกำรพฒนำกำรสหกรณสศตวรรษทสอง

2.4.1 ควำมเดม

การจดท ากรอบทศทางเชงยทธศาสตรการพฒนาการสหกรณสศตวรรษทสอง ซงได

น าเสนอในรายงานความกาวหนา ระยะทสอง (รปท 2.8)

รปท 2.8 เปาหมายและยทธศาสตรการพฒนาการสหกรณไทยในระยะท 2

44

2.4.2 กำรตอยอดกำรพฒนำกรอบทศทำงเชงยทธศำสตรกำรปฏรประบบกำรบรหำร

จดกำรและกำรก ำกบดแลสหกรณออมทรพยและเครดตยเนยน

1) ควำมเปนมำ: นายกรฐมนตรไดมขอสงการเมอวนท 14 มถนายน 2559 ให

กระทรวงการคลงรวมกบส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา กระทรวงเกษตรและสหกรณ ธนาคารแหง

ประเทศไทย และหนวยงานทเกยวของจดท ากฎหมายเพอปฏรประบบบรหารจดการและก ากบดแล

สหกรณออมทรพยใหมประสทธภาพมากยงขน โดยใหเรงด าเนนการใหแลวเสรจและเสนอ

คณะรฐมนตรภายใน 3 เดอน (ภายในวนท 14 กนยายน 2559)ซงกระทรวงการคลงโดยส านกงาน

เศรษฐกจการคลงไดหารอรวมกนกบกระทรวงเกษตรและสหกรณ และเสนอรางกฎหมายใหหนวยงานท

เกยวของรวมกนพจารณาโดยมสาระส าคญดงน

1.1 จดตงองคกรอสระเพอสงเสรมและก ากบดแลสหกรณออมทรพยและสหกรณ

เครดตยเนยน รวมถงผใหบรการทางการเงนทมใชสถาบนการเงน (Non-bank)

1.2 มคณะกรรมการก ากบและสงเสรมกจการทางการเงน ท าหนาทในการก าหนด

หลกเกณฑการก ากบดแล และหลกเกณฑของกองทนคมครองสมาชกสหกรณ

1.3 มกองทนคมครองสมาชก เพอคมครองเงนฝากและคาหนของสมาชกสหกรณ

ในวงเงนทก าหนดเพอเพมความมนใจของสมาชกและประชาชน รวมทงเสรมสรางเสถยรภาพในระบบ

สหกรณ

1.4 เกณฑการก ากบดแลตามล าดบชน โดยแบงตามขนาดสนทรพยและความ

ซบซอนทางธรกรรม

2) ควำมคบหนำ

สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย จงมค าสงแตงตงคณะท างานจดท าขอเสนอปฏรป

ระบบบรหารจดการและก ากบดแลสหกรณออมทรพยและเครดตยเนยน โดย รศ.จฑาทพย ภทราวาท

เปนหนงในคณะท างานดงกลาว และไดน าเสนอแนวคดในการปฏรป 5 ประการ ประกอบดวย

2.1 ปรบปรงหนวยงานและระบบการก ากบดแล

2.2 ปฏรประบบบรหารจดการ

2.3 ปฏรปการพฒนาบคลากร

2.4 ปฏรประบบความคมครองสมาชกและความมนคงของสหกรณ

2.5 ปฏรปกฎหมายสหกรณ

45

2.5 ผลกำรด ำเนนกำรวจยของโครงกำรพฒนำระบบสนบสนนกำรเรยนร

2.5.1 กำรจดเวทเสวนำวชำกำรประจ ำปเพอเฉลมฉลองในวำระ 100 ป กำรสหกรณไทย

1) ควำมเปนมำ

เนองในวาระ ทป 2559 เปนปครบรอบหนงศตวรรษของการสหกรณไทย สถาบน

วชาการดานสหกรณ และหนวยงานภาค ภายใตการสนบสนนของส านกงานกองทนสนบสนนการวจย จะ

ไดจดงานเสวนาวชาการภายใตเรอง "เดนเครองยทธศาสตร สการปฏรปสหกรณไทยในศตวรรษทสอง"

โดยการเปดเวทดงกลาวถอเปนสวนหนงของกจกรรมการวจยภายใตชดโครงการ "การ

ขบเคลอนการพฒนาการสหกรณและการคาทเปนธรรม" โดยมสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย ในฐานะ

องคกรกลางของขบวนการสหกรณไทย และหนวยงานทเกยวของเปนเจาภาพรวมจด โดยน าเอาประเดน

ส าหรบเสาหลกยทธศาสตรการปฏรปสหกรณไทยทจะใชเปนกรอบทศทางการยกระดบการสหกรณไทยใน

ศตวรรษทสองมาเปดประเดนการเสวนาเพอการแลกเปลยนความคดเหนสสาธารณชน พรอมกบนจะได

ประกาศเกยรตคณนกสหกรณและสหกรณทมคณคาแหงป 2559 การมอบรางวลผลงานนวตกรรมของ

สหกรณ และการจดบทแสดงนทรรศการและผลงานนวตกรรมของสหกรณตางๆ ในงานดวย


2.1 เพอเปดโอกาสใหมการเสวนาแลกเปลยนความคดเหนในประเดนเสาหลก

ยทธศาสตรการปฏรปการสหกรณไทยในระหวางผเกยวของโดยใชฐานขอมลทไดจากการวจยเปนกรอบ

การอภปราย

2.2 เพอเผยแพรผลงานวจยและผลงานนวตกรรมสรางสรรคทไดรบรางวลในป 2559

มาเผยแพร แกสาธารณชนและผสนใจ

1.3. เพอประกาศเกยรตคณนกสหกรณและสหกรณทมคณคาแหงป 2559

3) กจกรรม

การด าเนนกจกรรมประกอบดวย 3 กลมกจกรรม

1.1. กำรจดเวทเสวนำ

ภาคเชา: เวทเสวนาเรอง “เดนเครองยทธศาสตร สการปฏรปสหกรณไทยใน

ศตวรรษทสอง”

วทยากร: ดร.กอบศกด ภตระกล

ดร.วณะโรจน ทรพยสงสข

รศ.ดร.ปทมาวด โพชนกล

ดร.กก ดอนส าราญ

รศ.จฑาทพย ภทราวาท

คณศรบรณ ณฐพนธ

46

ภาคบาย: เวทเสวนาเรอง “ตวชวดความส าเรจสหกรณ : อะไรทใช อะไรทไมใช”

วทยากร: ดร.ปรชา สทธกรณไกร

คณวนย เมฆด า

คณศรชย ออสวรรณ

คณสภาพ จนทรภรมย

พลโท ดร.วระ วงศสวรรค

อ.วรเทพ ไวทยาวโรจน

3.2 กำรจดเวทประกำศเกยรตคณ

การจดเวทประกาศเกยรตคณในปนมหนวยงานทเขามามสวนรวมในการเสนอชอ

ทงสน 37 หนวยงาน ทงหนวยงานรฐ ไดแก กรมสงเสรมสหกรณ กรมตรวจบญชสหกรณ ธนาคารเพอ

การเกษตรและสหกรณการเกษตร ส านกงานการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม ส านกงานสหกรณจงหวด

ชมนมสหกรณ และสหกรณตาง ๆ รวมเสนอชอสหกรณเขารวมการคดเลอกทงสนจ านวน 40 สหกรณ

นกสหกรณจ านวน 40 คน ผลการคดเลอกของคณะกรรมการสรรหาฯ เหนสมควรใหมการประกาศ

เกยรตคณแกนกสหกรณทมคณคาแหงป พ.ศ. 2559 จ านวน 6 ทาน ไดแก 1.) นายสระ พาขนทด 2.)

นางณฐตกานต พฒนราช 3.) นายจกรกฤต แกวทอง 4.) นายแพทยชชวาล กอสกล 5.) นายนอง จนทร

ประไพ 6.) นายมงคล เทอกสบรรณ และประกาศเกยรตคณแกสหกรณทมคณคาแหงป พ.ศ. 2559

จ านวน 5 สหกรณ ประกอบดวย 1.) สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด 2.) สหกรณผใชน าหนองเตยน

จ ากด 3.) สหกรณเดนรถเพชรบรณ จ ากด 4.) สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด 5.)

สหกรณเครดตยเนยนศนยกลางเทวา จ ากด มผเขารวมงานจ านวน 659 คน

47

3.3 กำรจดบทนทรรศกำรน ำเสนอผลงำนวจย

1) ซมประกำศเกยรตคณนก

สหกรณและสหกรณทมคณคำ แหงป 2559

มนกสหกรณไดรบรางวล 6 ทาน

และสหกรณไดรบรางวล Co-ops of the year จ านวน 5

สหกรณ จดเพอประกาศเกยรตคณแกผไดรบรางวล เชญ

ถายรปเปนทระลกส าหรบวนแหงประวตศาสตร

2) บทกลอน “รอยปสหกรณ รอยบทกลอนปรทรรศน”

บทกวเลาเรองราวของการสหกรณไทย จ านวน 100 บทกลอน แตงโดยทาน

อาจารยวรเทพ ไวทยาวโรจน นกสหกรณแหงชาตและผทรงคณวฒสถาบนวชาการดานสหกรณ

3) บทวำรสำรฅนสหกรณ

ทมงานสถาบนวชาการดานสหกรณ เปดบทเพอเผยแพรวารสาร ปจจบนเปนฉบบท 33 และรณรงคสมาชกวารสารอย ทราบวาถาวนนใครสมครสมาชก 3 ป และ Check in Facebook วารสารฅน สหกรณ มของสมนาคณใหมากมาย อาท เสอโปโล Farmer Shop กระเปา คณบญซอ และหนงสอการตน

48

4) บทสอสงพมพส ำนกงำนกองทนสนบสนนกำรวจย (สกว.)

บทสงพมพ สกว. มเอกสาร สงพมพเกยวกบงานวจยมากมาย ลองแวะไปด

วนนทมงานสกว.มาใหบรการแกประชาคมเอง

5) บท สจล.โมเดล

บทภาคเครอขายวจย ส.ป.ก. โชวผลงาน สจล.โมเดลทน าตวแบบธรกจ

Farmer Shop ไปขยายผลเชอมโยงผผลตและผบรโภค โดยน าผลผลตผกผลไมอนทรยมาจ าหนายในงาน

6) บทเครอขำยคณคำผลไมคณภำพ จ.จนทบร (คชฌกฎโมเดล)

เปนหนงในงานวจยเครอขายคณคาของชดโครงการการขบเคลอนการ

พฒนาการสหกรณและการคาทเปนธรรม มกระบวนการสรางสรรคนวตกรรมเครอขายคณคาผลไม

จนไดรบรางวลมากมาย ไดแก รางวลองคกรทมคณคาสหกรณแหงป 2556 และรางวลผลงานวจยเดน

สกว. ป 2557 วนนน าผลไมคณภาพมาจ าหนาย อาท ลองกอง สละ และเงาะโรงเรยน (หลงฤด)

49

7) บทขำวหอมอ ำนำจเจรญ ภำยใตโครงกำรวจยกำรยกระดบมลคำเพมขำว

อนทรยทผลตโดยเกษตรกรรำยยอย

กลมชาวนาภายใตเครอขายวสาหกจชาวนาอ านาจเจรญ เอาขาวแบรนดขาว

หอมอ านาจเจรญมาจ าหนายถงท มชาวนามารวมเรยนร 12 ชวต เครอขายมการเชอมโยงกบตลาด

ประสบความส าเรจไดอยางนาสนใจ

8) บทสหกรณโคนมนครปฐม จ ำกด (สหกรณทมคณคำแหงป 2557)

เปนสหกรณทไดรบรางวลสหกรณทมคณคาเมอป 2557 และไดน าโมเดลตว

แบบธรกจ Farmer Shop ไปใชในธรกจสหกรณ ไดน าผลตภณฑนมของสหกรณมาใหเราไดชมกน

9) บทสนคำสหกรณกำรเกษตรล ำพระเพลง จ ำกด: สนคำหมโครำช

(สหกรณทมคณคำแหงป 2558)

น าผลตภณฑของสหกรณมาจ าหนาย โดยเฉพาะ “หมโคราช”

50

10) บทสหกรณกำรเกษตรดำนขนทด จ ำกด

ประธานกรรมการสหกรณไดรบรางวลนกสหกรณทมคณคาแหงป 2559 ขอ

น าผลตภณฑของสหกรณและกลมสตรสหกรณมารวมโชวและจ าหนาย

11) บทสหกรณกำรเกษตรสงเนน จ ำกด

ปนสหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด ไดรบรางวลสหกรณทมคณคาแหงป

2559 สหกรณรวมน าผลตภณฑของสหกรณและกลมเกษตรกรมาจ าหนาย

12) กรมสงเสรมสหกรณ

น าเสนอยทธศาสตร 20 ป ของกรมสงเสรมสหกรณใหคนในขบวนการ

สหกรณไดทราบทศทางการพฒนาการสหกรณไทยในอนาคต รวมเรยนรการชวยเหลอสมาชกปลดหน

ของสหกรณการเกษตรหนองหญาไซ จ ากด จ.สพรรณบร และรวมชนชมกบรางวลทกรมสงเสรม

สหกรณไดรบในป 2559

51

13) ชมนมสหกรณกำรเกษตรแหงประเทศไทย จ ำกด

น าเสนอตลาดสนคาสหกรณออนไลน ทชมนมเปนแมขายในการน าผลตภณฑ

ของสหกรณการเกษตรมาจ าหนายในรปของ E-commerce

14) สนนบำตสหกรณแหงประเทศไทย

ในฐานะทเปนองคการกลางสหกรณแหงประเทศไทย สนนบาตสหกรณแหง

ประเทศไทยจดบทน าเสนอประวตบดาสหกรณไทย และจ าหนายแสตมปทระลกรอยปสหกรณไทย

15) กองทนกำรออมแหงชำต

กองทนประกนเงนออม ออมอยางไรใหฉลาด มเงนใชบนปลายอยางยงยน

52

16) บทกำแฟกระบ

มกาแฟมาบรการฟร โดยคณถนด เบกนา ภาคเครอขายวจย Farmer Shop

3.4 ผลกำรประเมนกำรจดงำนเสวนำและขอเสนอแนะ

จากการรวบรวมแบบประเมนความคดเหนในงานประกาศเกยรตคณนกสหกรณ

และสหกรณทมคณคาและงานเสวนาวชาการ ประจ าป 2559 ภายใตหวขอ “เดนเครองยทธศาสตร ส

การปฏรปสหกรณไทยในศตวรรษทสอง” เมอวนศกรท 16 กนยายน 2559 เวลา 8.30-16.00 น. ณ

หองประชมสธรรมอารกล อาคารสารนเทศ 50 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ผลประเมนอยในระดบ

"ดมาก"มคาคะแนน 4.04 มรายละเอยดดงน

ผตอบแบบสอบถามเปนเพศชาย รอยละ 49.60 และเพศหญง รอยละ 50.40 สวน

ใหญสงกดอยในสหกรณ คดเปนรอยละ 54.36 รองลงมาสงกดในหนวยงานรฐ คดเปนรอยละ 30.05

สงกดอนๆ คดเปนรอยละ 6.88 สงกดเสถาบนการศกษา คดเปนรอยละ 5.50 และสงกดเอกชนนอย

ทสด คดเปนรอยละ 3.21 ผตอบแบบสอบถามสวนใหญไดมสวนรวมกจกรรมกบสถาบนวชาการดาน

สหกรณในดานการประชมวชาการ คดเปนรอยละ 47.21 รองลงมาคองานฝกอบรม คดเปนรอยละ

35.19 งานวจย คดเปนรอยละ 10.73 และอน ๆ คดเปนรอยละ 6.87 ผตอบแบบสอบถามไดรบหนงสอ

เชญทสงไปทหนวยงานตนสงกด คดเปนรอยละ49.60 รองลงมาคอเวปไซตสถาบนวชาการดานสหกรณ

คดเปนรอยละ 13.61 และ เครอขาย/สอตางๆ คดเปนรอยละ 16.67 , เหตผลทมางานประกาศเกยรต

คณนกสหกรณและสหกรณทมคณคาและงานเสวนาวชาการ ประจ าป 2559 เพราะตองการความรใหม

จากสถาบนวชาการดานสหกรณ คดเปนรอยละ 55.16 รวมฉลองงานประกาศเกยรตคณ คดเปนรอย

ละ 41.12 และมความประสงคจะมาเขารวมงานอกในปถดไป คดเปนรอย 91.10

ความพงพอใจในดานการจดเวทเสวนาพบวาผตอบแบบสอบถามมความพงพอใจใน

ระดบ"ดมาก"ทงในหวขอความรทไดรบจากเวทเสวนา(เชา) ความรทไดรบจากเวทเสวนา(บาย) สวนผล

การประเมนความเหมาะสมของวทยากรภาค(บาย)อยในระดบ"ด"

ความพงพอใจในดานโซนนทรรศการพบวาผตอบแบบสอบถามมความพงพอใจใน

ระดบ"ดมาก"ส าหรบบทประกาศเกยรตคณ บทของหนวยงานรฐ และบทสอสงพมพ อยในระดบ"ด"

53

ความพงพอใจในภาพรวมของการจดงาน ดานการใหบรการ/สงอ านวยความสะดวก

สถานท อาหาร การลงทะเบยนพบวาผตอบแบบสอบถามมความพงพอใจในระดบ"ดมาก"

ความคดเหนเกยวกบวารสารฅนสหกรณ พบวาในดานเนอหาในเลมนาสนใจมผเหน

ดวยคดเปนรอยละ 98.50 ในดานทานสนใจอยากเปนสมาชกวารสารฅนสหกรณมผเหนดวย คดเปน

รอยละ 88.30

ความคดเหนของผตอบแบบสอบถามสวนใหญพบวา ควรมการจดสมมนาทกๆป

เพอเผยแพรผลงานวจยทเปนความรใหมในการน าคณคาสหกรณ ควรขยายเวลาจดงานใหมากขน , ไม

ควรตงเกาอเสรม และขอใหรฐเหนความส าคญของสหกรณ

3. แผนกำรวจยในระยะตอไป

ภายใตกรอบเวลา 6 เดอน )กนยายน 2559-กมภาพนธ 2560) จะไดด าเนนการตาม

แผนการวจยเพอใหไดผลงานดงน

3.1 ขอเสนอเชงนโยบายและยทธศาสตรการขบเคลอนการสหกรณและการคาทเปนธรรม:

เสนทางการปฏรปสหกรณสศตวรรษท 2 ทผานเวทระดมความคดจากภาคทเกยวของและการประชา

พจารณ

3.2 ขอเสนอเชงนโยบายและกรอบแนวทางเชงยทธศาสตรการปฏรปการเกษตรภายใต

กระบวนทศนใหม )ในแนวทางการคาทเปนธรรมและการพฒนาทยงยน( ทผานเวทระดมความคดจาก

ภาคทเกยวของและการประชาพจารณ

3.3 เอกสารเผยแพรชดความร/นวตกรรมสนบสนนการขบเคลอนการพฒนาการสหกรณ

และการคาทเปนธรรม เพอการเฉลมฉลอง 100 ป การสหกรณไทย

3.4 คมอการสงเสรมการเรยนรส าหรบนกสหกรณภายใตกระบวนทศนใหม (Smart

Cooperators) เพอการเผยแพรสสาธารณะ

3.5 คมอสงเสรมการเรยนรสหกรณกระบวนทศนใหมแกเยาวชน และผสนใจ

3.6 ขอเสนอเชงนโยบายส าหรบแนวทางการสรางภาคและสถาบนพฒนาผน าสหกรณ )ใน

อาเซยน( ภายใตการมสวนรวมของเครอขายนกวจย และภาคขบวนการสหกรณในอาเซยน

54

เอกสารอางอง

กลมงานคณะกรรมาธการสงเสรมราคาผลตผลเกษตรกรรม. 2559. กรอบการปฏรปเศรษฐกจ.

รายงานผลการด าเนนงาน คณะกรรมาธการปฏรปการเกษตร อตสาหกรรม พาณชย

การทองเทยวและบรการ น าเสนอตอสภาปฏรปแหงชาต. กรงเทพฯ

คณะท างานขบเคลอนการปฏรปเศรษฐกจการเกษตรแบบกาวหนา. 2559. แนวทางการขบเคลอนส

เกษตรกรแบบกาวหนาดวย Civil State Smile Shop: C3S. น าเสนอตอคณะอน

กรรมาธการขบเคลอนการปฏรปเศรษฐกจดานการเกษตร ในคณะกรรมาธการขบเคลอนการ

ปฏรปดานเศรษฐกจ เมอวนท 2 สงหาคม 2559.

เครอวลย ชลนย และคณะ. 2559. รายงานวจยฉบบสมบรณโครงการพฒนาระบบสนบสนนการ

เรยนรผานกลไกสถาบนเกษตรกร ปท2. สถาบนวชาการดานสหกรณ คณะเศรษฐศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. (อดส าเนา)

จฑาทพย ภทราวาท. . 2559. การจดการโซอปทานในธกจสหกรณ. กรงเทพฯ: ภาควชาสหกรณ

คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

__________ . 2559. รายงานวจยความกาวหนา ชดโครงการ “การขบเคลอนการพฒนาการ

สหกรณและการคาทเปนธรรม ระยะท 8”. กรงเทพฯ: สถาบนวชาการดานสหกรณ คณะ

เศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

__________. 2558. กรอบทศทางเชงยทธศาสตรการพฒนาการสหกรณกาวสศตวรรษทสอง.

กรงเทพฯ: สถาบนวชาการดานสหกรณ คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

__________. 2558. ขอเสนอแนวทางการปฏรปการเกษตร. เสนอตอคณะอนกรรมาธการการปฏรป

การเกษตร อตสาหกรรม พาณชย การทองเทยว และบรการ (สปช.)

__________. 2558. รายงานวจยฉบบสมบรณการขยายผลตวแบบธรกจ Farmer Shop เพอใช

เปนกลไกการพฒนาเศรษฐกจชมชนและเชอมโยงธรกจสนคาชมชนสสากล. กรงเทพฯ.

(อดส าเนา)

__________. 2558. Farmer Shop. June 30, 2559. http://www.cai.ku.ac.th/farmershop/

html/index.php (online).

55

__________. 2556. รายงานวจยฉบบสมบรณโครงการวจยการพฒนาและด าเนนการตวแบบ

Farmer Shop ระยะท 2. กรงเทพฯ. (อดส าเนา)

__________. 2554. รายงานวจยฉบบสมบรณโครงการวจยการพฒนาและด าเนนการตวแบบ

Farmer Shop. กรงเทพฯ. (อดส าเนา)

__________ . 2553. การจดท าแผนกลยทธสหกรณ. กรงเทพฯ: สถาบนวชาการดานสหกรณ คณะ

เศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

__________. 2553. คมอการจดท าแผนธรกจ. โรงพมพมหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

__________. 2550. การบรหารการเปลยนแปลงในสหกรณการเกษตร. โรงพมพมหาวทยาลยธรกจ

บณฑตย.

ปสากลแหงสหกรณ พ.ศ. 2555. [ออนไลน]. Available from: http://fsct.com/IYC.pdf

รงสวรรค วรรณสทธ และคณะ. 2559. รายงานวจยฉบบสมบรณ โครงการพฒนาระบบสนบสนน

การเรยนรผานกลไกหนวยงานสถาบนการศกษา ปท2. สถาบนวชาการดาน สหกรณ คณะ

เศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. (อดส าเนา)

วนย เมฆด า และคณะ. 2559. รายงานวจยฉบบสมบรณโครงการพฒนาระบบสนบสนนการเรยน

รผานกลไกหนวยงานรฐ ปท2. สถาบนวชาการดานสหกรณ คณะเศรษฐศาสตร


ศานต เกาเอยน และคณะ. 2559. รายงานวจยฉบบสมบรณ โครงการยกระดบมลคาเพมขาว

อนทรยทผลตโดยเกษตรกรรายยอย ปท2. สถาบนวชาการดานสหกรณ คณะเศรษฐศาสตร


สถาบนวชาการดานสหกรณ. 2556. รายงานฉบบสมบรณ โครงการวจย “โรงเรยนลกชาวนาเพอ

เพมสมรรถนะการท าการเกษตรเชงธรกจ : มตใหมแหงการเรยนรจากแปลงนาสการ

พฒนาทยงยน”. กรงเทพฯ: สถาบนวชาการดานสหกรณ คณะเศรษฐศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สถาบนวจยการเรยนร. [ออนไลน]. 2556. แหลงทมา: http://lripsm.wix.com/21st#!about_us/cjg9]

56

สถาบนวชาการดานสหกรณ. 2557. 14 ป การสรางสรรคงานวจย ชดโครงการวจย : การพฒนา

สหกรณและการคาทเปนธรรม. กรงเทพฯ: สถาบนวชาการดานสหกรณ.

สายสดา ศรอไร และคณะ. 2559. รายงานความกาวหนา โครงการพฒนาการสนบสนนการเรยน

ร. สถาบนวชาการดานสหกรณ คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.(อดส าเนา)

สมเกยรต ตงกจวานชย, เสาวรจ รตนค าฟ และ ณฐสฏ รกษเกยรตวงค. “สการสรางนวตกรรมและการ

พฒนาเทคโนโลยของภาคอตสาหกรรมการผลต.” บทความเสนอตอ การสมมนาวชาการ

ประจ าป 2556 “โมเดลใหมในการพฒนา: สการเตบโตอยางมคณภาพโดยการเพมผลตภาพ”,

กรงเทพฯ, ประเทศไทย, 18 พฤศจกายน 2556.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. 2550. “แผนพฒนาเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาต ฉบบท11”. [ออนไลน]. แหลงทมา: http://www.nesdb.go.th/

Portals/0/news/plan/p11/data/02/data07.pdf

อครสงฆมณฑลกรงเทพฯ. [ออนไลน]. (ม.ป.ป.). แหลงทมา:

http://www.edba.in.th/EDBA_M/index.php?option=com_content&view=article&id=737]

อรษ นวราช และคณะ. 2559. รายงานวจยฉบบสมบรณ โครงการยกระดบมลคาเพมผกอนทรยท

ผลตโดยเกษตรกรรายยอย ปท2. สถาบนวชาการดานสหกรณ คณะเศรษฐศาสตร


Anong Sinthusiri. [ออนไลน]. 2556. แหลงทมา: http://anongswu502.blogspot.com/]

Baldwin, R. 2012. Global supply chain: why they emerged, why they matter, and where

they are going?, CEPR Discussion Paper No, 9103, August.

Cliff Mills and Will Davies. 2013. Blueprint for a Co-Operative Decade. Switzerland:

International Co-operative Alliance.

Foundation for Partnership Initiatives in the Niger Delta. 2011. A Report on Aquaculture Value

Chain Analysis in the Niger Delta (online). Nigeria. (Cited 13 March 2016).

www.ndpifoundation.org

Gereffi, G. and Korzeniewicz, M., eds. 1994.Commodity Chains and Global Capitalism.

Westport, CT: Praeger.

57

Herr, M and Muzira, T. 2009. Value Chain Development for Decent Work: A guide for

development practitioners, government and private sector initiatives

(online).Genève.(Cited 12 March 2016). www.ilo.org.

Humphurey, J. amd Schnitz, H. 2002. How does insertion in global value chains affect

upgrading industrial Clusters?, Regional Studies, 36(9), 1017-1027

Innovision Consulting Private Limited. 2012. Value Chain Analysis & Feasibility Analysis

(online). Dhaka.(Cited 13 March 2016).www.worldfishcenter.org

Jacques H. Trienekens. 2012. A Framework Analysis on Value Chain in Developing

Country.

Kaplinsky, R. 2010. The Role of Standards in Global Value Chains and their impact on

Economic and Social Upgrading. Policy Research Paper 5396. Washington: World

Bank.

Keane, J. 2014. Aid for trade and Global Value Chains: Issues for South Asia (online).

Kathmandu.(Cited 10 March 2016). www.sawtee.org/publications/Policy-Brief-26.pdf.

Krainet. 2010. Documentation for tilapia aquaculture. Bangkok: The agricultural cooperative

federation of Thailand.

Kula, O., Downing, J. & Field, M. 2006.Globalization and The Small Firm: An Industry value

chain approach to economic growth and poverty reduction. USAID, USA. (Micro-

report).

Meine Pieter Van Digk and Jacques Trienekens. 2012. Using a Partnership to Achieve

Sustainable Development of the Palm oil Value Chain in Malaysia.

Patrawart. 2014. A New Business Model for Fairness in Supply Chain Management. The 12th SARD

Workshop The Society of Asian Retailing and Distribution (SARD) “Challenging Issues in

Asian Retail Internationalization: Focusing on Primary Industries in the Emerging

Markets”. 28-30 November 2014, Kasetsart University.

http://www.worldfishcenter.org/

58

Ruben R.,M. van Boekel, A. van Tilburg and J. Trienekens (eds.). 2007. Governance for Quality

in Tropical food chains. Wageningen Academic Publishers, Wageningen, The

Netherlands, p.309

USAID. 2008. In-Depth End Market Analysis and Bottom-up Business Environment Reform,

Implementation Paper Series.

USAID. 2006. Globalization and The Small Firm: An Industry Value Chain Approach to

Economic Growth and Poverty Reduction.

World Bank. 2013. Joining, Upgrading and being Competitive in Global Value Chain: A

Strategic Framework Policy Research Working Paper 6406, April.

ภาคผนวกท 1

รายงานการประชม ชดโครงการวจย “การขบเคลอนการพฒนาการสหกรณและการคาทเปนธรรม ระยะท 8”

ระยะเวลาด าเนนการ (มนาคม ถง กนยายน 2559)

1-1

รายงานการประชมหารอโครงการความรวมมอกบกรมตรวจบญชสหกรณ

วนองคาร ท 1 มนาคม 2559

ณ หองประชมกรมตรวจบญชสหกรณ เทเวศร

ผเขารวมประชม

1. คณสมปอง อนทรทอง อธบดกรมตรวจบญชสหกรณ

2. นายประยวน พนธสวสด รองอธบดกรมตรวจบญชสหกรณ

3. รศ.จฑาทพย ภทราวาท ผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณ

4. คณสจตรา พนธมะบ ารง ผอ านวยการส านกมาตรฐานการบญชและการสอบ

บญช

5. คณวไลรตน เทวะผลน นกวชาการตรวจสอบบญชช านาญการพเศษ

6. น.ส.สายสดา ศรอไร รองผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณ

เรมประชมเวลา 9.30 น.

ผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณไดกลาวถงขอมลทไดจากการขบเคลอนงานวจย

ดานสหกรณทชใหเหนจดออนของสหกรณทส าคญ ๆ ไดแก เรองธรรมาภบาลในสหกรณ ซงสงผล

กระทบตอภาพลกษณของสหกรณ จงไดปรกษาหารอกบผอ.สจตรา พนธมะบ ารง มาโดยตลอด

ส าหรบแนวทางการลดจดออน ขอจ ากด และการยกระดบการจดการดานการเงน บญช ซงเปน

เครองมอส าคญทงดานการวางแผน การจดการ การควบคมภายใน และการประเมนผล

ทานอธบด มนโยบายวาแนวทางทกรมตรวจบญชสหกรณตองการด าเนนการคอ การให

ความร แกผเกยวของกบสหกรณ การวางระบบการเงน บญช การวางระบบเตอนภย เพอชวยยกระดบ

การจดการสหกรณ โดยหลงจากหารอ ทานอธบดมบญชาใหทงสองฝายเขยนขอเสนอโครงการ

ระยะเวลา 3 ป ภายใตการมสวนรวมระหวางกรมตรวจบญชสหกรณ และสถาบนวชาการดานสหกรณ

โดยอยากใหมการด าเนนการในสวนทเกยวกบการท างานรวมกนเพอสรางตวแบบสหกรณทมระบบ

บรหารจดการทมการควบคมภายในทดมระบบบนทกบญชทถกตอง มกลไกการจดการเรยนรแก

สมาชก ระบบเตอนภยโดยกรมตรวจบญชสหกรณ สวนสถาบนฯท าหนาทจดการเรยนร เพอยกระดบ

สมรรถนะแกสมาชกและผเกยวของ

โดยสรป ทานอธบดจงไดมอบหมายใหไปจดท าขอเสนอโครงการ และมอบใหผอ.สจตรา

จดหางบประมาณป 2559 มาเรมตนท างาน และหากไมพอทานจะของบประมาณจากรมต.

เลกประชมเวลา 10.15 น.

1-2

รายงานการประชม

คณะท างานขบเคลอนการปฏรปเศรษฐกจการเกษตรแบบกาวหนา (Modern Farming) ครงท 5

วนองคาร ท 1 มนาคม 2559

ณ หองประชมกรรมาธการ 208 ชน 2 อาคารรฐสภา


1. คณดสต ลลาภทรพนธ ประธานคณะท างาน

2. รศ.จฑาทพย ภทราวาท รองประธาน

3. คณศกดชย อนทโสตถ คณะท างาน

4. วาทรอยเอกจตร ศรธรานนท คณะท างาน

5. คณนรนทร พสนธราธรรม คณะท างาน

6. คณภวนาท โงวสวรรณ คณะท างาน

7. คณวรญญา ผพทกษผล เลขานการคณะท างาน


รศ.จฑาทพย ภทราวาท ผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณ ในฐานะรองประธาน

คณะท างานฯ ไดรบมอบหมายใหน าเสนอผลงานวจย “ตวแบบธรกจ Farmer Shop” ในทประชม

คณะท างานขบเคลอนการปฏรปเศรษฐกจการเกษตรแบบกาวหนา (Modern Farming) เพอน าไปก าหนด

นโยบายการขบเคลอนการปฏรปประเทศดานเศรษฐกจ (รายละเอยดดงเอกสารแนบ) มประเดนท

นาสนใจจากทประชม ดงน

ทประชมเหนชอบในกรอบคดและหลกการของตวแบบธรกจ Farmer Shop และจะน าตว

แบบธรกจ Farmer Shop ไปก าหนดนโยบายการขบเคลอนการปฏรปเศรษฐกจสความยงยน โดยมง

เปาหมายไปทหนวยงาน/องคกรทเปนคมตรทสามารถน าไปสความยงยน อาท สหกรณในโรงเรยน

มหาวทยาลยราชภฎ ส านกงานคณะกรรมการอาชวศกษา(สอศ.) องคกรปกครองทองถน(อปท.)

ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร(ธ.ก.ส.) และกระทรวงพาณชย ทงนตองไมกระทบกบ

ระบบธรกจภาคเอกชน

การน าตวแบบธรกจ Farmer Shop ไปก าหนดเปนวทยาการจดการในมหาวทยาลยราชภฎ

และอาชวะทวประเทศในการสรางผประกอบการรนใหม ใหมพนทส าหรบนกศกษาไดฝกงาน มทกษะ

ของการเปนผประกอบการ เมอเรยนจบแลวมอาชพ มเงนใหกยมในการเปนผประกอบการธรกจ

Farmer Shop แตอาจมเงอนไขในการเลอกท าเลทตงมาเสนอประกอบการของกภายใตกฎ กตกาของ

Farmer Shop

1-3

การก าหนดนโยบายการขบเคลอนการปฏรปประเทศดานเศรษฐกจเนนไปท Fairtrade,

Profit & Sharing

ทประชมมอบหมายใหคณวรญญา ผพทกษผล ยกราง paper ซงจะใชตวแบบธรกจ

Farmer Shop ในการขบเคลอนไปโอเบส และ Digital economy โดยม รศ.จฑาทพย ภทราวาท เปนท

ปรกษายกราง และน าเขาทประชมคณะท างานฯในครงตอไป


1-4

ผอ านวยการสถาบนฯ ไดเขารวมเปนสกขพยานในพธลงนาม MOU

ผประกอบการไมซซอสนคาจากกลมเครอขายวสาหกจชมชนกลมขาวสจธรรมอ านาจเจรญ

วนพฤหสบดท 3 มนาคม พ.ศ.2559 เวลา 16.30 น.

ณ โรงแรมสามพรานรเวอรไซดจ.นครปฐม

รศ.จฑาทพย ภทราวาท ผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณไดเขารวมเปนสกข

พยานในพธลงนาม MOU โครงการสงเสรมผประกอบการไมซจดซอสนคาเกษตรจากเกษตรกรโดยตรง

หรอ Farm to Function จากกลมเครอขายวสาหกจชมชนกลมขาวสจธรรมอ านาจเจรญ

ดวยส านกงานสงเสรมการจดประชมและนทรรศการ (องคกรมหาชน) หรอ ทเสบ รวมกบ

โครงการสามพรานโมเดล และพนธมตรธรกจไหมไทย สนองนโยบายประชารฐ เรงรณรงค

ผประกอบการไมซไทยใหตระหนกถงความส าคญของสงแวดลอมและสงคม จงผนกพนธมตร ลงนาม

MOU โครงการสงเสรมผประกอบการไมซจดซอสนคาเกษตรจากเกษตรกรโดยตรง หรอ Farm to

Function กบกลมเครอขายวสาหกจชมชนกลมขาวสจธรรมอ านาจเจรญ โดยตงเปายอดสงซอขาวไมต า

กวา 600 ตน ภายในระยะเวลา 2 ป

ถอเปนความส าเรจอกขนหนงของการวจยทไดมการเชอมโยงและตอยอดธรกจระหวาง

โครงการวจยการยกระดบมลคาเพมผกอนทรยทผลตโดยเกษตรกรรายยอย และโครงการวจยการ

ยกระดบมลคาเพมขาวอนทรยทผลตโดยเกษตรกรรายยอย ในการยกระดบการผลต และเชอมโยง

พนธมตรทางการตลาดของเกษตรกรกลมเครอขายวสาหกจชมชนกลมขาวสจธรรมอ านาจเจรญกบ

ภาคพนธมตรกลมธรกจโรงแรม ภายใตการประสานงานของกลมธรกจเชงคณคาสามพราน

ปจจบนม 9 ผประกอบการไมซทเขารวมโครงการ โดยทง 9หนวยงานไดลงนามความ

รวมมอกบกลมเครอขายวสาหกจชมชนกลมขาวสจธรรมอ านาจเจรญ สงมอบขาวออรแกนกทได

มาตราฐานเกษตรอนทรยนานาชาตแบบไมผานพอคาคนกลาง ส าหรบโครงการ Farm to Functions

นบเปนโครงการแรกของโลกในการรวมกลมภาครฐ ภาคเอกชน ผประกอบการไมซ เพอสนบสนน

เศรษฐกจภาคชมชน

1-5

คณะนกศกษาโครงการหลกสตรการจดการการพฒนาชนบท หลกสตรนานาชาต

จากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกนดงานสถาบนวชาการดานสหกรณ

วนศกรท 4 มนาคม พ.ศ. 2559 เวลา 09.00-12.00 น.

ณ หอง 601 ชน อาคารวจยและพฒนามหาวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน

รศ.จฑาทพย ภทราวาท ผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณ ไดใหการตอนรบคณะ

นกศกษา ในชนเรยนวชา Seminar in Rural Development โครงการหลกสตรการจดการการพฒนา

ชนบท (Master of Rural Development Management, MRDM ) หลกสตรนานาชาต จากบณฑต

วทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน โดยม รศ.ดร.สมศกด ศรสนตสข อาจารยประจ าวชาเปนหวหนาคณะ

พรอมดวยนกศกษานานาชาต 20 คน เขาศกษาดงานโดยผอ านวยการไดน าเสนอภารกจของสถาบนฯ

การด าเนนงานวจย ชดความรและวตกรรมจากการวจย การถอดบทเรยนตาง ๆ และไดการแลกเปลยน

ความคดกบกบนกศกษาถงแนวทางการด าเนนกจกรรมสหกรณในมตตาง ๆ และรวมใหความคดเหนตอ

การน าเสนอโครงรางการวจยของนกศกษาดวย

1-6

โครงการเกษตรปลอดภยสชมชน : ชมชนเกอหนนเกษตรกร ครงท 18

วนจนทรท 14 มนาคม 2559 เวลา 07.30-14.00 น.

ณ โรงอาหารกลาง 2 มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

โครงการ CSA ครงท 18 จดขนเมอวนจนทรท 14 มนาคม 2559 มยอดขายจากการ

จ าหนายผกอนทรย 12,055 บาท ขาวอนทรย 410 บาท มผซอประมาณ 92 ราย มผซอซ ามากกวา 25

ราย มผขาย 2 ราย และมผประเมนแบบสอบถามทงหมด 10 ราย ผลการประเมนในภาพรวม มความ

คดเหนในระดบมาก ความคดเหนในดานความเชอมนในความปลอดภย, ความเหมาะสมดานราคา,

ความหลากหลาย, ความสด-สะอาด, บรรจภณฑ, ความเหมาะสมดานสถานท, ความเหมาะสมใน

เวลาทจดจ าหนายและการใหบรการของกลมเกษตรกรผขายสนคาอยในระดบมาก

1-7


ความรวมมอระหวาง กตส.-สว.สก. ในการด าเนนโครงการยกระดบความรผานกลไกบญช

วนพฤหสบดท 17 มนาคม พ.ศ.2559

ณ หองประชม 214 อาคารวจยและพฒนา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร



2. คณสจตรา พนธมะบ ารง ผอ านวยการส านกมาตรฐานการบญชและการสอบบญช

3. คณวไลรตน เทวะผลน นกวชาการตรวจสอบบญชช านาญการพเศษ

4. คณอมรรตน คณานนท นกวชาการตรวจสอบบญชช านาญการพเศษ

5. น.ส.สายสดา ศรอไร รองผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณ

6. น.ส.อรวภา มากมง เจาหนาทวจย


สบเนองจากการประชมโครงการความรวมมอระหวางกรมตรวจบญชสหกรณ (กตส.) และ

สถาบนวชาการดานสหกรณ (สว.สก.) เมอวนท 1 ม.ค. 2559 ทผานมา ทานอธบดกตส. ไดมอบหมาย

ใหคณสจตรา พนธมะบ ารง ผอ านวยการส านกมาตรฐานการบญชและการสอบบญชและทมงาน

เรมตนด าเนนการความรวมมอ ในการด าเนนโครงการยกระดบความรผานกลไกบญช จงเปนทมาใน

การประชมครงน โดยทมงานกตส. ไดเขาพบผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณ เพอหาแนว

ทางการด าเนนโครงการและจะน าผลจากการประชมไปเสนอตอทานอธบดฯตอไป ในการประชม

มรายละเอยด ดงน

คณสจตรา พนธมะบ ารง ไดเลาถงปญหาการทจรตของสหกรณ โดยเฉพาะอยางยงเมอ

เกดปญหาจากสหกรณเครดตยเนยนคลองจน จ ากด ทท าใหคนในวงการสหกรณหลายๆทานมความ

เปนหวงและแจงเบาะแสความผดปกตของสหกรณเขามาท กตส. ทางกตส.จงอยากไดเครองมอในการ

ตรวจสอบสหกรณทมความผดปกต โดยไมรอใหสหกรณมปญหาเปนระบบ Warning ทจะมการแจง

เตอนเมอสหกรณมความผดปกตโดยไมใชเปนการสมตรวจอยางในอดต อยากท างานแบบในเชงรกและ

ปองกนกอนปญหาจะเกดขน

ผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณ ไดใหค าแนะน ากบทม กตส. โดยในโครงการ

ความรวมมอจะตองมการสงเสรมใหสหกรณมการควบคมภายในโดยใชธรรมาภบาล เพอแกปญหา

ทจรตของสหกรณโดยคณะกรรมการสหกรณ ผตรวจสอบกจการและผตรวจสอบบญชตองท างาร

รวมกน เปนการยกระดบธรรมาภบาลระบบบญชและการเงน อาจจะด าเนนการในรปแบบการวจยแบบ

Pilot Project เพอใหไดขอคนพบ”แนวทางการยกระดบขดความสามารถผตรวจสอบบญชเพอเปนกลไก

1-8

ส าคญโดยหลกธรรมาภบาล” และมการ Follow Up มทม Coaching เกบขอมลประมวลผลและตดตาม

และตองมตวชวดและการท าตดตามผล 1 ป และในโอกาสครบรอบ 100 ปการสหกรณไทย อยากจด

งานคนสเหยาผตรวจสอบกจการสหกรณออมทรพยอยางผช านาญการทง 17 รน เพอใหผตรวจสอบ

กจการฯไดมการแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกนในขบวนการสหกรณ ผตรวจสอบกจการอาจให

ขอคดเหนขอเสนอแนะและพดคยถงปญหาทแตละสหกรณพบแนวทางวธแกปญหาและแนวทางการ

ปองกนการทจรตภายในสหกรณ

ในการประชมมขอสรป ดงน

1. ทประชมรวมวางกรอบการยกระดบธรรมาภบาลทางการเงน การบญชของสหกรณ ซง

จะมทงคณะกรรมการ ผตรวจสอบกจการสหกรณ ผตรวจสอบบญชสหกรณทง 3 ฝายเขามามสวนรวม

และตดตามเพอใหไดขอคนพบ โดยจะใช Pilot Project เพอใหไดขอคนพบ โดยทม Coaching ตดตามผล

1 ป

2. จดงานคนสเหยาผตรวจสอบกจการสหกรณออมทรพยอยางผช านาญการทง 17 รน

เพอใหผตรวจสอบกจการฯ ไดมการพดคยแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกนในขบวนการสหกรณ


1-9

โครงการเกษตรปลอดภยสชมชน : ชมชนเกอหนนเกษตรกร ครงท 19 วนจนทรท 28 มนาคม 2559 เวลา 07.30-14.00 น.


โครงการ CSA ครงท 19 จดขนเมอวนจนทรท 28 มนาคม 2559 มยอดขายจากการ






1-10

รายงานสรปการเสวนา

เรอง สถานการณของภาคการเกษตร สหกรณการเกษตร และสถาบนเกษตรกรไทย

และมมมองทมตอ AEC

ภายใตโครงการ: เสนทางการเรยนรเกยวกบสหกรณการเกษตรในอาเซยน

ณ หองนนทร 1 ชน 4 อาคาร เค.ย.โฮม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน กรงเทพฯ

วนจนทร ท 28 มนาคม พ.ศ. 2559

ผเขารวมเสวนา

1. Ms.Norizah Binti Muhamad Rep for Chair ASWGAC

2. Mr.Zainal Fuad MTCP2/La Via Campesina

3. Mr.Ariel Halpern Vice President PROCASUR Corporation

4. Lany Rebagay MTCP2/AFA

5. Mr.Luhur Pradjarto ACEDAC

6. ผศ.ดร.นชนารถ มงคง คณบดคณะเศรษฐศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร


8. คณเชดชย พรหมแกว ผอ านวยการส านกพฒนาธรกจสหกรณ

9. คณอดลย กาญจนวฒน รองผจดการธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณ


10. คณจนทรธดา มเดช รองเลขาธการส านกงานเศรษฐกจการเกษตร

11. คณชชาต อนสวาง สมาชกสภาขบเคลอนการปฏรปประเทศ และ

ผจดการสหกรณการเกษตรศรประจนต จ ากด

12. ดร.กก ดอนส าราญ ประธานกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณ

แหงประเทศไทย

13. คณอรษ นวราช กรรมการผ จ ดการโ รงแรมสวนสามพรา น

รเวอรไซด

14. คณปตาชย เดชไกรศกด ผบรหาร บรษทสยามออรการนค จ ากด

เนองดวยพมพเขยว AEC (AEC blueprint) ตองการสงเสรมสหกรณการเกษตรในฐานะเปน

เครองมอส าคญในการยกระดบการเขาถงตลาดของเกษตรกรในภมภาคควบคไปกบสรางความม นคง

ทางอาหาร บทบาททส าคญของสหกรณการเกษตรในการเปนสวนหนงของยทธศาสตรดงกลาวจะตอง

ไดรบการยอมรบกอน ดงทเคยจดเสวนาเมอเดอนกนยายน พ.ศ. 2558 ทกรงโซล สาธารณรฐเกาหล

1-11

ภายใตเครอขาย FSTC และ NACF ในหวขอ “การสมมนาเพอปรบปรงประสทธภาพการตลาดสนคา

อาหารในบทบาทของสหกรณการเกษตร”

ดงนน จงไดมการรเรมด าเนนการโครงการภายใตการสนบสนนของ EU และ International

Fund for Agricultural Development (IFAD) ภายใตภาคพนธมตรระหวาง ASEAN Foundation โดย

PROCASUR จะจดใหมเสนทางการเรยนรส าหรบสหกรณการเกษตร โดยในวนนก าหนดเปนการการ

เสวนาวชาการ

1. กลาวตอนรบผเขารวมเสวนา

Ms.Norizah Binti Muhamad : ครงนเปนโอกาสอนดทมาพดคยกนวา ท าอยางไรให

สามารถพฒนาคณภาพชวตของเกษตรกรโดยเฉพาะเกษตรกรรายยอยได ท าอยางไรให

สามารถรบมอกบความเปลยนแปลง รวมถงการพฒนาตาง ๆ ทเกดขนได

องคกรตาง ๆ พยายามท าใหประชาคมอาเซยน รวมถงเกษตรกรในประชาคมอาเซยนม

คณภาพชวตทดขน และสามารถแกไขปญหาตาง ๆ ของตนเองไดอยางมประสทธภาพ

Mr.Zainal Fuad : เราพยายามคนหาวา สหกรณจะชวยเหลอเกษตรกรไดอยางไร เพราะ

กอนหนานเราไมไดคนเคยกบสหกรณมากอน จงคดวา ถาจะตองไปรวมกบอาเซยนแลว เกษตรกร

จ าเปนตองรวมมอกนเปนสหกรณเพอใหเสยงของพวกเราดงขน

ในแนวคดการจดตงสหกรณ มผเหนวา การรวมตวเกษตรกรเปนสหกรณไมใชมผลแค

ในทางเศรษฐกจเทานน แตวายงเปนการรวมตวทางสงคมดวย เพราะฉะนนท าอยางไรจงท าใหคณภาพ

ชวตของเกษตรกรนนดยงขน เกษตรกรมความเขมแขงขน พงพาตนเองไดมากขน นอกจากนยงเหนวา

สหกรณเปนกลไกและเครองมอทท าใหสามารถเชอมตอระหวางเกษตรกรกบหนวยงานภาคตาง ๆ

ปจจบนการจดตงสหกรณในอนโดนเซยไมไดมกฎหมายรองรบ เปนพยายามของพวกเรา

เองมากกวาทจะรวมตว ดงนน เราจงพยายามผลกดนใหเกดกฎหมายสหกรณขน แตกฎหมายทออกมา

กไมไดอยในความตองการของพวกเรา เราเลยลมกฎหมายนน และตอนนพยายามรางกฎหมายขนใหม

ใหสอดคลองกบความเปนจรงรวมทงเปนความตองการของเกษตรกรและสหกรณตาง ๆ

ประเดนในอาเซยนมการพดถง คอ เรองความมนคงทางอาหาร สทธในการถอครองทดน

ทเกยวของกนคอ เราอยากผลตอาหารใหเพยงพอ แตเราไมมสทธในทดน ปญหาตรงนต องแกไขไป

พรอม ๆ กนดวย

Mr.Ariel Halpern : หลาย ๆ ทานเปนเกษตรกรทท างานในพนท วนนเราไมไดมาสอน

แตเปนการแบงปนกบทานวา ทไหนท าอะไร ทจะชวยใหทานพฒนางานทท าอยได

เสนทางการเรยนรครงนจะมาหาทางออกวา ท าอยางไรใหชวตความเปนอย ของเกษตรกร

ในพนทชนบทดขน งานของเราไมไดมองแคการพฒนาภาคการเกษตร แตรวมไปถงการพฒนาพนท

ชนบทและพนทหางไกล การทเรามทงเกษตรกร หนวยงานภาครฐ หนวยงานเอกชน มารวมกน เปนการ

1-12

กระจายเสยงของเราใหดงขน ใหคนในภมภาคนเขาใจมากขนวา ความส าคญของภาคการเกษตรมขนาด

ไหน รวมถงการรวมกลมเปนสหกรณจะชวยใหคนพฒนาคณภาพชวตไดอยางไรบาง

ทกวนน การทรวมกนเปนอาเซยนมเปาหมายทยงใหญ เราจะตองการสรางความมนคง

ความสมดลในดานตาง ๆ ไมวาจะเปนดานเศรษฐกจ การบรการสาธารณสข รวมถงการพฒนาคณภาพ

ชวตในภาพรวม แตอยางไร ตองไมลมวามความหลากหลายกลมทรวมเปนชมชน สงคม และประเทศ

ตาง ๆ ดวยคนทอยในระดบรากหญาเปนพลงผลกดนใหประเทศกาวหนาไปได

เราใหความส าคญกบคนรากหญาเหลาน เพราะหากไมมเครอขายเหลานประเทศจะไม

สามารถขบเคลอนไปไดเลย ดงนน วนน คนเหลานจงมความส าคญทจะจดประกายท าใหเกดการ

พฒนาขน ตอใหเราพดถงการพฒนาทยงใหญ เชน ความมนคงทางอาหาร ความกาวหนาใหมๆ แตหาก

ขาดกลมคนเหลานไปไมมแขนขา กระดกสนหลงของชาต ความส าเรจนนคงเกดขนไมได การทคนกลมน

จะมความเขมแขงคอ การพฒนาความร ความเขาใจ ไมวาคนเหลานนจะอยสถานะใด ความร ความ

เขาใจ ยอมจ าเปน

เราตระหนกดวา การแลกเปลยนดวยค าพดหรอเอกสารยงไมเพยงพอ ตองอาศยการไป

เหนของจรง ลงมอท าจรง แบบนเทานน เราจงแกไขปญหาและพฒนาไดแทจรง สวนตวอยางทน ามา

เสนอเปนเพยงสวนนอย เพราะยงมอกมากในภมภาคทไมไดน ามาเสนอ

ผศ.ดร.นชนารถ มงคง : มหาวทยาลยเกษตรศาสตรใหความส าคญกบดานการเกษตร

และสหกรณ สถาบนวชาการดานสหกรณเองกเปนสวนหนงของคณะเศรษฐศาสตรทมงสงเสรมงาน

ดานสหกรณ และพยายามใหความรกบเกษตรกร และท าอยางไรใหเกษตรกรมพลง มศกยภาพมากขน

เพอจ าหนายผลผลตไดดขน

ดร.กก ดอนส าราญ : ขอขอบคณสถาบนวชาการดานสหกรณทจดการเสวนาขน ตนเหน

ดวยกบวตถประสงคในการสมมนาทจะหยบยกประสบการณของประเทศตาง ๆ เกยวกบการสงเสรม

บทบาทของสหกรณการเกษตรกบการทาทาย การสรางโอกาสในบรบทของประชาคมอาเซยน เพอ

ยกระดบความมนคงทางอาหารและผประกอบการรายยอย โดยแผนทเกยวของกบการสงเสรม

การเกษตรในอาเซยนในรปแบบการสรางอ านาจตอรองในตลาดสนคาสหกรณ เพอประโยชนของ

เกษตรกรรายยอย ทงสรางความมงคงทางอาหาร

ในภาคสหกรณการเกษตรของประเทศไทยมความหลากหลายในหลายเรอง ไมวาการ

สงออก โดยเฉพาะขาวซงเปนสนคาสงออกอนดบตนของประเทศ โดยป พ.ศ. 2557 มการสงออกขาวถง

รอยละ 3 ของ GDP สนคาเกษตรทงหมดสงออกรอยละ 9 ของ GDP และรอยละ 40 ของประชากรไทย

ท างานอยในภาคการเกษตรและเกยวเนองกบการเกษตร สนคาเกษตรอน ๆ ของไทย เชน ผลตภณฑ

ประมง มนส าปะหลง ยางพารา น าตาล สนคาอตสาหกรรมแปรรป เชน ปลาทนากระปอง สบปะรด

กระปอง กงแชแขง ทส าคญ ประชากรในพนทท าการเกษตรมากกวารอยละ 80 มสวนเกยวของกบ

สหกรณการเกษตร

1-13

สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย (สสท.) เปนองคกรของขบวนการสหกรณในประเทศ

ไทยตามพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. 2542 ทกสหกรณทกอตงขนตามกฎหมายจะตองเปนสมาชกของ

สสท. ปจจบนสหกรณในประเทศไทยม 7 ประเภท ตามรายงานอยางเปนทางการของกรมตรวจบญช

สหกรณมสหกรณระดบทองถนอยประมาณ 8,000 สหกรณ ประมาณครงหนงของจ านวนนเปน

สหกรณภาคการเกษตร

ขอขอบคณทกทานทรวมการเสวนา ขอใหไดรบประโยชน

2. สถานการณของสหกรณการเกษตรในอาเซยน: สงทาทาย และการกาวยาง

Ms.Norizah Binti Muhamad : การน าเสนอเกยวของกบสหกรณในอาเซยนเปน

อยางไร มความส าเรจอะไร มเปาหมายอะไรมอปสรรคอะไรทรออย

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนพยายามเปดตลาดสนคาในหมประเทศสมาชกใหกวางขน

เนองจากสนคาเกษตรเปนสนคาส าคญ เลยอยากมองวาสหกรณสามารถเขาส AEC โดยอาศยสหกรณ

เพราะสหกรณเปรยบเสมอนเปนตวแทนของเกษตรกร โดยเฉพาะเกษตรกรรายยอยทไมสามารถขาย

สนคาไดในตลาด AEC ทเปนตลาดใหญไดโดยตรง

ส าหรบ AEC เราพดถงตลาดเสรอาเซยน ตอไปอาเซยนจะเปนตลาดใหญตลาดเดยว เปน

แหลงซอขายผลผลต ซงแปลวา เราท าลายก าแพงของแตละประเทศลงเหลอตลาดเดยว นนเปนสาเหต

วาตองท าใหสหกรณการเกษตรเกงขน เพราะเมอมตลาดเดยวทกคนจะแขงขนกนมากขน

แผนแมบทของ AEC มการพดถงการสงเสรมสหกรณการเกษตร คอ การทเศรษฐกจเสร

อาเซยนจะเตบโตไดตองมการท างานของสหกรณการเกษตรทเขมแขงและเกษตรกรไดประโยชนจาก

การท างานของสหกรณ ดงนน การสงเสรมสหกรณการเกษตรกเปนการสงเสรมเกษตรกร แตทงสอง

ตองท างานรวมกน

เมอมการรวมกนในรปแบบประชาคมอาเซยน ประเทศสมาชกตองประสานงานและรวมมอ

กน จงตองมาคยกน เพราะลกษณะการพฒนาของสหกรณในแตละประเทศไมเหมอนกน จงตองสราง

เครอขายประสานงานระหวางสหกรณการเกษตรนานาชาตขน มแผนงานทชดเจนขน คณะท างานทจะ

ดแลเรองสหกรณการเกษตร โดยเฉพาะมการประชมระดบนานาชาตวาดวยสหกรณการเกษตร สงเสรม

ความรความเขาใจแกเกษตรกรในเรองสหกรณการเกษตร

อยากใหมกลมการท างาน โครงการยอย ๆ แตละประเทศ เพราะแตละประเทศมความ

เชยวชาญไมเหมอนกน เชน ประเทศบรไนมการสงเสรมใหท าฟารมผงซงอาจท าไมไดในทกประเทศ เรา

ตองหาโอกาสวา ในประเทศตาง ๆ สามารถสรางความเขมแขงในสหกรณการเกษตรไดอยางไร

เราเนนการสงเสรมสหกรณการเกษตรใหมการจดท านโยบายทเหมาะสม รวมถงสงเสรม

เจาหนาทภาครฐและภาคสหกรณ อปสรรคของเรา คอ การสอสารและเผยแพรขอมลยงไมเพยงพอ ท า

ใหตวอยางทดของประเทศหนงไมสามารถสงผานไปยงอกประเทศหนงไดดเทาทควร เปนจดส าคญท

1-14

ทางเราตองปรบปรง เพราะเราเชอวา ภมภาคอาเซยนจะมความมนคงทางอาหารและเศรษฐกจทดได

จะตองมภาคการเกษตรทเขมแขง

ตวอยางปญหาภาคการเกษตรในหลาย ๆ พนท อยางเชน ดนเสอมโทรม คณภาพดนแยลง

หรอการขาดแหลงท าการเกษตร เปนปญหาทหลาย ๆ ประเทศตองเผชญ เมอเกษตรกรรายยอยตอง

เผชญปญหาเหลาน กยอมสงผลตอผลผลตทจะน าไปขายในสหกรณ

ในสหกรณหรอองคกรเกษตรกรจะแบงงานเปนสามดาน ไมวาจะเปนดานการบรหาร ดาน

การสงเสรม และดานการลงทน ดงนน การสงเสรมอะไรตองมเงนทนเขามาหมนเวยน เงนทนทวาใหคน

ทสมาชกสามารถน าเงนสวนนไปใชท าการเกษตรได

ในประเทศมาเลเซยมกระทรวงทดแลสหกรณโดยเฉพาะ โดยมสหกรณการเกษตร

ประมาณ 500 สหกรณ ทงนหนวยงานทดแลสหกรณจะแบงเปนระดบภาค ระดบจงหวด ยอยลงมา

ส าหรบสหกรณการเกษตรในมาเลเซยกจะมการชวยเหลอตวเอง เชน หาเงนทนเอง โดยมไดรบการ

สนบสนนเพมเตมจากภาครฐ

ลกษณะ กฎหมาย หรอหนวยงานทเกยวของในสหกรณการเกษตรตอไปในอาเซยน อาจจะ

ตองมมาตรฐานทก าหนดเดยวกนวา การรวมกลมเปนสหกรณจะเปนอยางไร มกฎหมายอยางไร ใคร

ดแล หรอหากเปนกรณสหกรณการเกษตร จะมใครเปนสมาชกบาง จะสงเสรมใหเกษตรกรมรายไดมาก

ขนอยางไรบาง เปนเรองทอาเซยนตองแกไข ตอนนเรารสกวา หลาย ๆ คนท าอะไรคลาย ๆ กน แตไมได

จดระบบใหเหมอนกน หากมระบบทเปนเอกภาพ กจะสามารถท างานไดมประสทธภาพมากขน

3. เสวนาโตะกลมเรอง “สถานการณของภาคการเกษตร สหกรณการเกษตร และสถาบน

เกษตรกรไทย และมมมองทมตอประชาคมเศรษฐกจอาเซยน”(ภาคเชา)

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : อยางทพวกเรารกนวาประเทศไทยเปนประเทศทมโอกาส

เปนอยางมากเมอเปด AEC หากมองในแงของภมศาสตรประเทศไทยอยตรงศนยกลาง

ของประเทศในอาเซยน นอกจากนนโยบายของรฐบาลกเปดเสรทางการคา อยางไรก

ตาม ประเทศไทยอยในสถานะของ upper middle income country economy เมอเทยบ

กบ GDP แลว เรามขนาดเศรษฐกจโตเปนอนดบ 2 ของประเทศในกลมอาเซยน

ประเทศไทยมลกษณะเหมอนกบหลายประเทศในอาเซยนทพฒนาเศรษฐกจจากฐานทาง

การเกษตร ปจจบนประเทศไทยพฒนาเปนประเทศอตสาหกรรมและบรการเปนเศรษฐกจหลก ถาเทยบ

กบ GDP ในปจจบน ภาคอตสาหกรรมและบรการเรามสดสวนรอยละ 90 สวนมลคาธรกจการเกษตรม

เพยงรอยละ 10 เทานน อยางไรกตาม ประเทศไทยไดรบการขนานนามวาเปนประเทศผสงออกเรอง

อาหารในตลาดโลกตดอนดบ 1 ใน 10 มาโดยตลอด

ดวยตระหนกดวา ภาคการเกษตร ภาคอตสาหกรรมและบรการของประเทศไทยเหมอนกบ

ประเทศในกลมอาเซยน ทในชวงหลายปทผานมาไดรบผลกระทบจากภาวะเศรษฐกจตกต า ฉะนน

รฐบาลกมนโยบายทจะยกระดบการพฒนา โดยมองวา ทศทางเชงยทธศาสตรในอนาคตประเทศไทย

1-15

วางต าแหนงของตวเองเปนครวของโลก ฉะนน ในยทธศาสตรตาง ๆ จงไดวางแผนตาง ๆ ในการพฒนา

ภาคการเกษตร ทส าคญจะใชสหกรณการเกษตรและสถาบนเกษตรกรเปนองคกรของประชาชนในการ

ขบเคลอนการพฒนาเปนครวของโลก

ถามองยทธศาสตรประเทศวาในอนาคตอก 5 ปขางหนา (พ.ศ. 2563) เราหวงวาจะเปน

ประเทศทขบเคลอนเศรษฐกจซงเปน high value added มการเพมมลคาเพมกบสนคา โดยเฉพาะสนคา

การเกษตร โดยมการเปลยนผานจากปจจบนไปสอนาคต สการเปนเปาหมายประเทศทมการยกระดบ

เศรษฐกจทมมลคาสง มสงทส าคญทอยากจะเรยนใหทราบคอ ณ ปจจบนประเทศไทยยงขายสนคา

เกษตรเปนสนคาซงไมมแบรนด ในอนาคตจะเปลยนไปเปนการสรางแบรนดใหแกสนคาการเกษตร

สงส าคญทฝายรฐจะตองจดการคอการสนบสนนในการยกรางกฎหมาย การพฒนาโครงสรางพนฐาน

ตาง ๆ

ปจจบนรฐบาลใชพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. 2542 เปนเครองมอในการพฒนาการ

สหกรณไทยโดยสงผานใหคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตมหนาทในดานนโยบายและยกราง

แผนแมบทในระดบชาตและสงผานนโยบายไปสระดบลาง ขณะเดยวกนขบวนการสหกรณในสนนบาต

สหกรณแหงประเทศไทยเปนองคกรขนสงสดดแลขบวนการสหกรณทง 7 ประเภท ส าหรบสหกรณ

การเกษตรมชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยเปนองคกรขนสงสดของขบวนการสหกรณ

การเกษตร แบงกลมขบวนการสหกรณการเกษตรออกเปน 3 ระดบตงแตสหกรณขนปฐม สหกรณ

ระดบจงหวด และสหกรณระดบชาต สวนขบวนการสหกรณประเภทอน ๆ จะแบงเพยง 2 ระดบ

ขบวนการสหกรณไทยยงไดรบการสนบสนนจากธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณ

การเกษตรซงเปนสถาบนการเงน มหนวยงานราชการ คอกรมสงเสรมสหกรณสนบสนนดานธรกจ กรม

ตรวจบญชสหกรณสนบสนนการสอบบญช และส านกงานปฏรปทดนเพอเกษตรกรรมทชวยสงเสรม

สหกรณการเกษตรในพนททมการจดทดนเพอเกษตรกรรม และอกหลาย ๆ หนวยงานจากมหาวทยาลย

ตาง ๆ คอยสนบสนนดานการวจยและพฒนา

ตามททราบแลวสหกรณภาคการเกษตรทจ านวนประมาณรอยละ 50 ของจ านวนสหกรณ

ทจดทะเบยนตามกฎหมายสหกรณไทย มผลประกอบการ 3 ป ตามขอมลของกรมตรวจบญชสหกรณ

พบวาธรกจหลกของสหกรณภาคการเกษตรเปนเรองธรกจสนเชอ รองลงไปจงไปธรกจการตลาด การ

จดหาสนคามาจ าหนาย และการออมทรพย อยางไรกตามพบวา อตราการเตบโตของธรกจในกลมน

ลดลงซงคงเปนกนทกประเทศ เปนผลมาจากเศรษฐกจโลก ท าใหภาควชาการสหกรณรวมมอกบกรม

สงเสรมสหกรณและ ธกส. และขบวนการสหกรณทวประเทศ เรมน าแนวคดการยกระดบโซคณคา

(Moving Up the Value Chain) โดยคดวา ท าอยางไรจะใหสหกรณภาคการเกษตรมความสามารถใน

การแขงขนมากขน มการปรบทง functional upgrading, process upgrading and product upgrading ซง

เรามตวแบบธรกจหลาย ๆ แบบเชน เครอขายคณคาขาวคณธรรม สามพรานโมเดล เครอขายคณคา

ผลไม

1-16

ล าดบตอไปขอเชญคณ จนทรธดา มเดช รองเลขาธการส านกงานเศรษฐกจการเกษตร เลา

ทศทางเชงนโยบายทกระทรวงเกษตรและสหกรณไดวางแผนเกยวกบการสงเสรมสหกรณภาค

การเกษตรและภาคการเกษตรของประเทศไทยมอะไรบาง

คณจนทรธดา มเดช : ขอเลาเกยวกบการเกษตรของไทยมความส าคญแคไหน

สามารถดไดจากประเทศไทยมประชากรในภาคการเกษตรประมาณ 24 ลานคน

จ านวนประชากรทงหมด 65 ลานคน โดยจ านวนนเปนวยแรงงานประมาณ 17 ลานคนท

ท างานในภาคเกษตร กอใหเกดมลคาในภาคการเกษตรประมาณ 1.3 ลานลานบาท

แตอยางททาง รศ.จฑาทพย ภทราวาท ไดกลาวไว GDP ในภาคการเกษตรมเพยงรอยละ

10 ของประเทศ แตเพราะตองดแลคนถง 24 ลานคน จงเปนเรองทมความส าคญกบประเทศไทยและ

รฐบาลเปนอยางมาก ภาคเกษตรของไทยสวนใหญเปนเกษตรกรรายยอย มทดนประมาณ 20 ไรตอ

ครวเรอน ถอวาเปนเกษตรกรรายเลก ๆ

มลคาในภาคการเกษตร 1.3 ลานลานบาท หลก ๆ มาจากพชประมาณรอยละ 68

รองลงมาเปนประมงและปศสตวอยางละรอยละ 15 พชส าคญ ไดแก ขาว รอยละ 30 ยางพารา รอยละ

25 ออย ปาลม มนส าปะหลง และขาวโพด ดงนน ในชวง 2 ป ททงขาวและยางพารามปญหาราคา

ตกต าจงสรางปญหาใหกบภาคการเกษตรอยางมาก ขาดรายไดทจะไปจนเจอครอบครว สวนการ

ประมงมสนคาส าคญ คอ สตวทะเล ปศสตวไดแก ไกเนอและสกร รองลงมาเปนไขไกและน านมดบ

สนคาเกษตรสวนใหญเปนสนคาเพอการสงออก

อยางไรกตามเกษตรกรในภาคการเกษตรสามารถท ารายไดไดเพยงประมาณ 4,800

ดอลลาร (170,000 บาท) ตอครวเรอน หากเฉลยทงประเทศจะมรายไดเฉลยตอหวประมาณ 8,000

ดอลลารตอคน มากกวารายไดของประชากรในภาคเกษตร 7 เทา รฐบาลจงตองเขามาดแลเปนอยาง

มากเพอใหเกษตรกรมชวตความเปนอยทดขน

ปจจบนแรงงานภาคการเกษตรมอายมาก คนหนมสาวไมคอยท าเกษตรเพราะเหนอยยาก

รายไดต า จงเขาสภาคอตสาหกรรม รฐบาลจงแกไขปญหาดวยการปรบโครงสรางภาคการเกษตร

โดยเฉพาะรฐบาลปจจบนพยายามใหเกษตรกรมารวมกนท าเกษตรแปลงใหญ เพอสะดวกในการบรหาร

จดการเพอการลดตนทนการผลต ยงมการจดตงศนยเรยนรเพอพฒนาผลตผลทางการเกษตรในทก

อ าเภอ

ปญหาทส าคญนอกจากเรองแรงงานสงอาย คอ ทดนของเกษตรกรมนอย ท าใหท า

การเกษตรอยางเดยวแลวมรายไดไมเพยงพอเลยงครอบครว เชน ขาวทเกษตรกรในภาคเหนอหรอภาค

อสานสามารถปลกไดเพยงหนงครงในหนงป สวนภาคกลางเดมสามารถปลกขาวสองถงสามครงตอป

แตเนองจากสองปทผานมามปญหาเรองฝนแลงมาก รฐบาลสนบสนนใหเกษตรกรหนไปปลกพชน านอย

รายไดจากขาวจงลดลงไป

1-17

ถามาดการเขาส AEC รฐบาลพยายามใหความรกบเกษตรกรวา AEC คออะไร ม

ความส าคญอยางไร เพราะฉะนน ควรจะพฒนาคณภาพสนคาใหมมาตรฐานสงขนเพอแขงขนกนเอง

ภายในอาเซยน เนองจากอาเซยนเปนตลาดหลกของประเทศไทย ในขณะทตางคนตางแขงขนกนกม

ความรวมมอกนเพอเปดไปสตลาดโลก เชน ขาวซงเรามผผลตส าคญ ๆ ในอาเซยนกพยายามมาหารอ

ความรวมมอระหวางกนทจะพฒนาคณภาพ ดงนน รฐบาลจงสอสารกบเกษตรกรไทยใหรวา ควร

ปรบตวอยางไรเพอคาขายกบประเทศเพอนบาน

จากการทตลาดเปดกวาง สงทประเทศไทยตองระวง คอ การลกลอบคาขายเนองจาก

สนคาจากประเทศเพอนบานราคาถกกวาประเทศไทย การดแลโรคแมลงทตดมาจากประเทศเพอนบาน

และเรองคณภาพสนคา

ตรงนเปนภาพกวาง ๆ วากระทรวงเกษตรและสหกรณด าเนนการเกยวกบ AEC หาก

พจารณาเรองการจดท ายทธศาสตรทางกระทรวงมยทธศาสตร พ.ศ. 2560-2564 ขณะนก าลงเสนอ

เขาคณะรฐมนตรเพอบรรจในวาระเพอประกาศออกมาใชในเรว ๆ น มหลก ๆ อย 4 เรอง คอ การสราง

ความเขมแขงใหภาคเกษตร เกษตรกร สถาบนเกษตรกร การเพมประสทธภาพการบรหารจดการสนคา

เกษตร การเพ มขดความสามารถดวยเทคโนโลยและนวตกรรม และการบรหารจด การ

ทรพยากรธรรมชาต

รศ.จฑาทพย ภทราวาท

ขอสรปสวนส าคญ คอ เราเหนปญหาของเกษตรกรไทย เชนตอนนมเรองผสงอาย ฉะนน

นโยบายส าคญของภาครฐคอ ท าอยางไรถงจะสรางทายาทเกษตรกร ท าอยางไรถงจะหานวตกรรมมา

ชวยเสรมแรง ถาพดถงเรองนโยบายเกษตรแปลงใหญ ยทธศาสตรทก าลงจะมแผนพฒนาเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาต ฉบบท 12 ยทธศาสตรของกระทรวงเกษตร หรอเวลาสงผานยทธศาสตรจาก

กระทรวงเกษตรและสหกรณไปยงกรมสงเสรมสหกรณจะมการวางต าแหนงสหกรณอยางไร

การจดการสนคาเกษตรทเหนชองวางวาการสงผานสนคา การคาชายแดน เปนปญหาส าคญ กระทบกบ

สขภาวะ สขอนามย กระทบไปยงการสรางความมนคงทางอาหาร การยกระดบมาตรฐานสากล ท

ส าคญ คอ การท าการเกษตรทประเทศไทยเนนการจดการทรพยากร สงแวดลอม มงสการพฒนาท

ยงยน

คณอดลย กาญจนวฒน : ขอแบงเปนสามประเดนหลกในภาพกวาง ๆ

หนง คอ บทบาท/ภารกจของ ธกส. ทเกยวกบสหกรณการเกษตรและสถาบนเกษตรกรท

ส าคญ วาเขาไปเกยวของอยางไรบาง

สอง คอ ชใหเหนถงแนวปฏบตทดของ ธกส. ทไดเขาไปมสวนรวมกบการพฒนาภาค

การเกษตรของไทย

และ สาม คอ จดเปลยน/นโยบาย ทส าคญในภาคการเกษตร ซงก าลงจะด าเนนนโยบาย

บางเรอง

1-18

บทบาทของ ธกส. โดยท ธกส. เองจดตงขนมาตามพระราชบญญต ในระยะแรกเปนไปเพอ

แกปญหาใหเกษตรกรเขาถงแหลงเงนทนทเปนธรรม เนองจากเกษตรกรมหนนอกระบบซงมดอกเบยสง

ธกส. เปนธนาคารของรฐทพฒนาโดยมงเนนยกระดบคณภาพชวตของเกษตรกร ธกส.

เขาถงเกษตรกรประมาณ 7.5 ลานครวเรอน คดเปนประมาณรอยละ 95 ของครวเรอนเกษตรกร

ทงหมด

ยทธศาสตรทส าคญและเกยวของกบสหกรณการเกษตรและสถาบนเกษตรกร คอ

ยทธศาสตรท 2 ของธนาคารทมงเพมขดความสามารถของภาคการเกษตร เพอใหสามารถรองรบ AEC

ประเดนทส าคญซงธนาคารด าเนนการมสามเรองหลก ๆ ไดแก หนง ใหการสนบสนนทางดานการเงน

แกสหกรณการเกษตรและสถาบนเกษตรกร โดยมเปาหมายไมนอยกวา 130,000 ลานบาทตอปใน

ภาพรวม สงทด าเนนการ หลงจากทพบวา การใหเพยงสนเชอไมสามารถตอบโจทยของเกษตรกรได จง

มการปรบจดเนนการด าเนนการของธนาคารมาเนนการพฒนาน าการใหสนเชอ ดงนน จงมกระบวนการ

นอมน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชพฒนาภาคชนบทของประเทศไทย

สวนของสหกรณ เราสนบสนนความพรอม การยกระดบ โดยแบงเปน 3 ระดบ เพอให

ความชวยเหลออยางเหมาะสม กลมทหนงเปนสหกรณทเนนการพงตนเอง ธนาคารสนบสนนการชวย

แกไขปญหาพนฐานของสหกรณ เชน การวางโครงสรางพนฐาน กลมทสองเปนสหกรณทมการพฒนาด

ขน กจะสนบสนนใหสามารถใหบรการและมเสถยรภาพมากขน กลมทสามเปนสหกรณทจะเปนตนแบบ

ใหแกสหกรณอนซงมขดความสามารถขยายธรกจของตนเองได โดยคาดหวงวาสหกรณเหลานนจะ

สามารถด าเนนธรกจไดครบสดาน คอ การท าธรกจเครดต การท าธรกจซอ การท าธรกจขาย และการ

บรการ ปจจบน สหกรณในสองกลมแรกยงมจ านวนมากกวากลมทสาม

นอกจากน ธกส. ยงเขาไปสนบสนน เชอมโยงเพอสรางมลคาเพมในการบรณาการให

สหกรณไดท าธรกจทเชอมโยงตลอดโซอปทานใหมากขน และเนนใหสหกรณท าธรกจรวบรวมผลผลต

การแปรรป และการตลาดมากขน ธกส. จะเขาไปสนบสนน value chain financing ในทกขนตอนของตน

น า กลางน า และปลายนน

ในการด าเนนการ ธกส. มบทบาท 4 เรอง คอ หนง การเขาไปชวยแกปญหาพนฐานให

สถาบนเกษตรกร สอง คอ การเขาไปสนบสนนใหเกดความเขมแขงในการรวมมอกนระหวางสหกรณ

เพราะความเขมแขงของสหกรณมทมาจากการรวมตวของสมาชกทเขมแขง สาม สนบสนนการ

กอใหเกดนวตกรรมในการท าธรกจทมเทคโนโลยในการทจะดงมลคาสวนตางกลบคนมาสสมาชกและ

เกษตรกรไดอยางไร ส คอ การเขาไปเปนทปรกษาหลาย ๆ ดานใหกบสหกรณ ทงดานการผลต

การตลาด และการเงน แตไมไดหมายความวา ธกส. จะเกงทกเรอง แตจะน าผรมาชวย

ในเรอง Value Chain Financing เราเนนไปทพชหลก 9 ชนด ไดแก ขาว ขาวโพด มน

ส าปะหลง ออย ยางพารา ปาลมน ามน กาแฟ ผลไม และโคเนอ โดยเรมจากการผลต มกระบวนการ

สหกรณเขาไปรวบรวมและตอยอดไปสตลาดทเพมมากขน ตวอยางทอยากพดถง คอ สหกรณ

1-19

การเกษตรการตลาดลกคา ธกส. ซงการรวมตวของเกษตรกรทลกคาของ ธกส. มาเปนสมาชก

ประมาณ 4,000 คน โดยปลกขาวประมาณ 40,000 ไร โดยสหกรณฯ จะท าหนาทรวบรวมผลผลต ทง

จากสมาชกโดยตรงและจากชมชนทอยใกลเคยงสหกรณ

ตวอยางเชน สกต. รอยเอด ไดรบการสนบสนนสนเชอจาก ธกส. เพอการลงทนและการม

โรงสขาวของตนเอง เพอทจะมก าลงการผลตเพยงพอสามารถรวบรวมผลผลตและมมาแปรรปได เมอ

สกต. แหงนแปรรปขาวเปลอกเปนขาวสารแลวกจะน าไปสการตลาด การตลาดจะมหลายระดบ ทงใน

และตางประเทศ ผลตภณฑของ สกต. หากจ าหนายในประเทศจะมการสงไปยงจงหวดตาง ๆ ผาน

สกต. อนซงม 17 แหงเพอเปนจดกระจายสนคาแกผบรโภค มการสงขาวมายงกรงเทพฯ ทบรษทไทย

ธรกจเกษตรซง ธกส. สนบสนนการจดตงและมผถอหนรอยละ 90 เปน สกต. ธกส. ถอหนรอยละ 10

บรษทแหงนท าหนาทเจรจาตอรองการจดหาปจจยการผลต การคา และการตลาดตาง ๆ ใหกบ สกต.

เหมอนเปนศนยกลางใหกบ สกต. ทวประเทศ ดงนน ขาวทสงมาจงกระจายในกรงเทพฯ

ดวยระบบขางตนท าใหเกดวงจรของคณคาและเปนตวอยางหนงทประสบความส าเรจท

นาสนใจและก าลงยกระดบเพมมากขนตอไปในลกษณะคลสเตอรในการรวบรวมขาวในกลม สกต.

ดวยกน เวลานก าลงรวมกนอยและท าแบรนดใหม (A Rice) เพอท าตลาดและท าเรองขาวหอมมะล

ยงมตวอยางความส าเรจของ สกต. อก เชน สกต. ทเชยงรายทรวมมอกบบรษทกาแฟเพอ

ผลตจดเกบกาแฟใหกบทางบรษท หรอ สหกรณทอ าเภอทายาง จงหวดเพชรบรซงท ากลวยหอมทอง

สงออก

เรองทสาม นโยบายทส าคญท ธกส. ก าลงด าเนนการ คอ เราไดตอยอดแนวคด Value

Chain Financing ซงเปนนโยบายระดบองคกรใหกลายเปนนโยบายระดบประเทศ เราเชอการปฏรปภาค

การเกษตรจะเปนไปไมไดถาไมมตวอยางทประสบความส าเรจ และการปรบเปลยนใหเกษตรกรมาท า

เกษตรแบบสมยใหมเปนเรองยากพอสมควร จงตองมเกษตรกรแบบใหมทเปน Smart Farmer

จะท าอยางไรใหเกษตรกรมาเปนผประกอบการเกษตรแบบใหม จงมแนวนโยบายทส าคญท

รฐบาลใหความเหนชอบ คอ การท า “ผประกอบการเกษตร SMAE” คอ Small and Medium

Agricultural Enterprise โดยมเปาหมายใหเกดหวขบวนในการปรบเปลยนภาคการเกษตร 1 ต าบล 1

SMAE โดยมเปาหมายท 7,200 ต าบล โดยต าบลหนงจะใหสนเชอประมาณ 10-20 ลานบาท รวมวงเงน

72,000 ลานบาท ภายในปนซงเปนสนเชอแบบ soft loan ดอกเบยรอยละ 4 ระยะเวลา 7 ป แตสญญา

สามารถกยาวไดถง 10 ป

อกเรองทส าคญและก าลงด าเนนการ คอ เราเหนวา การตลาดเปนหวใจส าคญของภาค

การเกษตร สงท ธกส. ก าลงท าคอการตอยอดการตลาดออกเปน 4 ระดบ คอ หนง การตลาดทองถนก

จะเกดขน เรมตนงาย ๆ รอบ ธกส. ในพนท เรยกวา ตลาดประชารฐ เกษตรกรสามารถน าสนคามาขาย

ได สอง การตลาดทเชอมโยงระหวาง สกต. ในแตละจงหวดขามกน เพราะวาแตละจงหวดมผลผลตไม

เหมอนกน จงน ามาแลกเปลยนกน สาม คอ ตลาด e-commerce เราไดเปดเวบไซตเพอเนนตลาดแบบ B

1-20

to C โดยตรง หลงจากนนมแผนยกระดบรองรบ SMAE คอการขนไปขายบน Alibaba และ ส คอ การน า

ผลผลตไปส Modern Trade ทจะท าใหไปขางหนาได

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : ขอเพมเตมขอมลวา สหกรณการเกษตรเพอการตลาด

ลกคา ธกส. เปนสหกรณระดบจงหวด ประเภทสหกรณการเกษตร มทกจงหวด เปน

ลกคา ธกส. ในรปแบบสถาบนเกษตกร

สงนาสนใจ คอ B to C หรอ E-commerce หรอ SMAE และเรายงเหนตวละครทกาวเขามา

สระบบธรกจสถาบนเกษตรกรภายใตการสนบสนนของ ธกส. โจทยทาทาย คอ การใหสนเชอทเรยกวา

Value Chain Financing ตามนโยบายของ ธกส. วาจะส าเรจแคไหน เพยงใด เปนไปตามทศทางของ

กระทรวงเกษตรและสหกรณหรอไม จะบรรลเปาหมายของประเทศทจะใชแนวคดปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงเพอยกระดบชวตความเปนอยของเกษตรกรไทยไดอยางไร

คณเชดชย พรหมแกว : ในฐานะทเปนผแทนของหนวยงานรฐบาล ขอเรยนวา หนาทของ

กรมสงเสรมสหกรณ คอ เผยแพรหลกการ อดมการณ และวธการสหกรณใหประชาชนทงประเทศได

รบรและน าไปใชในชวตประจ าวน รวมทงจดตงและรบจดทะเบยนสหกรณทวประเทศ สงเสรมและ

พฒนาสหกรณทจดทะเบยนแลวใหบรการสมาชกไดด บทบาทสดทายท าใหสหกรณเจรญขนเพอ

ตอบสนองความตองการของสมาชก

ล าดบของการพฒนาสหกรณบานเราในอดต ท าไมสหกรณภาคการเกษตรยงมธรกจหลก

เปนเรองสนเชอ ขอเรยนวา การจดตงสหกรณในประเทศไทยเปนการเปดโอกาสใหเกษตรกรรายยอย

เขาถงแหลงทน เพราะปญหาการประกอบอาชพในอดตเปนเรองการขาดแคลนเงนทน ประกอบกบ

ประเทศไทยด าเนนนโยบายแบบทนนยมอยแลว เจาของปจจยการผลตตาง ๆ กจะใหปจจยการผลตเปน

การยมแลวช าระ นอกจากนนแลวผลผลตของเกษตรกรถกเอาเปรยบดานราคาทงตอนทใหยมและตอน

รวบรวมผลผลตมาตราคาช าระหน หรอเจาของปจจยการผลตอาจปลอยสนเชอออกมาใหกอนแลวคอย

เกบคนทหลง ท าใหตนทนทางการเกษตรในเรองดอกเบยสง บทบาทของ ธกส. เองเปนการใหสนเชอแก

เกษตรกรทมฐานะมนคง มทรพยสนจ านองเสยไปสวนใหญ ดงนน การตงสหกรณในสมยแรกจงเปนการ

ตงขนมาเพอหาทนมาบรหารและใหสมาชกกยมไปประกอบอาชพ ธรกจหลกเลยเปนธรกจสนเชอและ

ยงคงอยถงปจจบน

การพฒนาสหกรณภาคการเกษตรเรมพฒนามาตงแตกฎหมายสหกรณ พ.ศ. 2518 และ

พฒนาอกครงเมอพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. 2542 ใชบงคบ ตอนนนเองบทบาทสหกรณเรมเปลยน

จากการทสหกรณใหเงนกอยางเดยวตองมามองเรองธรกจทสหกรณท าอยควรเพมรายไดสมาชกดวย

เราเรมมการกลาวถงมลคาสนคาเกษตรเพอใหสมาชกมรายได ดงนน บทบาทของกรมสงเสรมสหกรณ

ตงแต พ.ศ. 2542 เปนตนมามการพฒนาสหกรณใหเรยนรการรวบรวมผลผลตแลวไปจดการขาย ใหม

ๆ เปนการรวบรวมมาคดเกรดแลวจ าหนาย ตอมาเพมการตงโรงงานแปรรปสนคาเกษตรเบองตน

เพราะรวาถาขายผลผลตไปสด ๆ จะไดราคาต า แตถาสหกรณแปรรปกจะขายไดราคาสงขน เชน

1-21

สหกรณลงทนสรางโรงสขาวโดยภาครฐใหการสนบสนนปจจยพนฐานแปรรปเปนขาวสารแลวจ าหนาย

ชวงแรกจ าหนายเปนกระสอบ ตอมาพฒนาบรรจภณฑใหมหลากหลาย

ประเดนตอมา คอ ใหสหกรณเรยนรเรองการตลาด ตวอยาง สมาชกสหกรณทปลกสมโดย

ชวงแรกใหสหกรณรวบรวมเอาไปขาย ถารวบรวมแบบคละเกรดมา อาจเปนการเหมาสวน ตราคาวา

หนงรอยลกขายได 100 บาท แตพอมการคดเกรดตามขนาดลกสม ขนาดตางกนกราคากน ผลคอจะได

ราคาสมทมมลคาเพม จากนนเรยนรตอไปวาคนซอสมเพอกนหรอเพอท าอยางอน เชน คนน าสมขาย

นอกจากนยงตองรวาขายทไหนจงจะไดราคา นนคอ ทศทางการพฒนาระบบการตลาดในสหกรณ

แตการพฒนาเพยงเทานไมพอ เพราะโลกเปลยนแปลงทกวน ตอนนคนกลวตายมากขน

แนวโนมตอไปสหกรณภาคการเกษตรตองผลตสนคาทมคณภาพเปนอนดบหนง เพราะเรยนรวาตลาด

สนคาคณภาพหรอสนคาสขภาพเปนตลาดทผซอยอมจายเงน ดงนน ในภาคของการพฒนา ณ วนน เรา

ก าลงสงเสรมระบบการผลตใหมมาตรฐานโดยมการรบรองวาสนคานปลอดภย เชนเดยวกบผลตภณฑ

ปศสตวทตองปลอดภย ถาเราพฒนาแบบนได รายไดสวนใหญจะไดแกสหกรณ และสหกรณกจะน าไป

แบงปนกบสมาชกได ภายใตทรพยากรจ ากดเราสามารถสรางมลคาในสนคาเกษตรได

ประเดนสดทาย สหกรณตองรวมเปนเครอขาย เพอใหเกดการเรยนรซงกนและกน แตละ

เครอขายเองกตองมการเชอมโยงธรกจซงกนและกน เพออยางนอย ๆ กลมหนงผลตสนคากจะ

กลายเปนวตถดบของอกกลมเพอน าไปแปรรป การคาขายจะพงแตตลาดภายนอกไมได ตองอาศย

ตลาดภายในดวย แปลวา บทบาทของรฐทจะสงเสรมสหกรณเปนการสงเสรมใหใชจดแขงของเครอขาย

ในสหกรณใหมการเชอมโยงธรกจซงกนและกนเพอลดตนทนดานโลจสตกส เพราะปจจบนตนทนดานน

สงมาก ตนทนดานน คอ การแยกยายกระจายเกบ เราจะแยกสนคาเปนเกรดตาง ๆ เพอจ าหนาย เรา

กระจายสนคาไปถงผบรโภคไดอยางไรทมตนทนต าโดยการเชอมโยงระหวางเครอขายซงกนและกน เรา

รกษาสนคาอยางไรไมใหปรมาณสงเกน สนคาถงมอผบรโภคตามความตองการ

สหกรณยงตองท าธรกจเพอสงคมดวย สหกรณตองดแลดานสวสดการ ไมวาจะเปน

สวสดการของตวสมาชกเอง สงคมทสหกรณอย

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : เหนไดชดวานโยบายของกรมสงเสรมสหกรณเกอบสอง

ทศวรรษทเปลยนไป ตองมองบรบทของสหกรณตามโลกทเปลยน พฤตกรรมผบรโภคเปลยน ทส าคญ

คอ สหกรณตองมเครอขาย เครอขายของกลมสนคา และในเครอขายดวยกนเอง สหกรณทมาเปนภาค

เครอขายตองวางต าแหนงใหถก ใครมจดแขงอะไรมความสามารถหลกอะไร ถงจะเกดประโยชนสงสด

เหนดวยทกรมสงเสรมสหกรณรณรงคใหสหกรณมองเหนบทบาททเปนอตลกษณของ

ตนเองท าธรกจอยางไรตองค านงถงบรการของสมาชก รวมถงการเอออาทรตอชมชน

(ชวงตอบค าถาม)

1-22

คณอดลย กาญจนวฒน : ในเรองการใหสนเชอไดอยางไร ธกส. ด าเนนการเหมอน

ธนาคารทวไป คอ

1) มโมเดลการท าธรกจทมความเปนไปไดเพยงใด

2) มระบบการบรหารจดการทดพอหรอไมส าหรบธรกจนน

3) ขดความสามารถทจะด าเนนธรกจได

4) cash flow ในการด าเนนธรกจเปนอยางไร ซงเกยวของกบแผนการผลตและแผนการ

ตลาดของธรกจนน ๆ

5) หลกประกนทแสดงความมนใจไดวาจะมความสามารถในการช าระหน

ส าหรบการจายคนเงนกแตกตางกนตามประเภทของการผลต

คณเชดชย พรหมแกว : ในเรองการคาชายแดนกบสหกรณภาคการเกษตร สหกรณ

การเกษตรของไทยมสมาชกประกอบอาชพการเกษตร โดยขอมลเปรยบเทยบพบวา

ประเดนทหนง ประเทศไทยมตนทนทางการเกษตรสงกวาประเทศเพอนบานไมวาจะเปน

ขาว ขาวโพด มนส าปะหลง หรอตนทนการเลยงปศสตว

ประเดนทสอง คนไทยไปลงทนในประเทศรอบ ๆ เชาพนทท าการเกษตร กรรมการหรอ

สมาชกสหกรณกไปท า พอไดสนคากกลบเขามาขายในประเทศไทย ท าใหเกดปญหาลกลอบสนคา

รฐบาลเลยออกนโยบายเพอปกปองสนคาในประเทศ โดยทจะใหสหกรณเปนองคกรหลกในการสราง

ศนยรบซอพชผลการเกษตรของตางประเทศ ไมไดเปนการชวย แตเปนการรวบรวมสนคาตางประเทศท

น าเขามาใหมารวมเปนทเดยวกน แลวมาพจารณาวาจะสงตอไปประเทศทสาม หรอเกบไวใชในประเทศ

ในยามทสนคาภายในขาดแคลน

แสดงใหเหนวา บทบาทของสหกรณการเกษตรตอไปนตองท างานเพอชวยเหลอสมาชกของ

เราเองในดานราคาสนคาเกษตร โดยทอาจจะตองปรบหรอเปลยนพฤตการณหรอการท าธรกจ โดยรฐ

อดหนนปจจยพนฐาน นโยบายนเรมตนมาไดหนงปเศษ บดนอยชวงเตรยมความพรอมของสหกรณ

นโยบายของรฐจงเปนการพฒนาใหสหกรณการเกษตรเปนหนวยในการแกปญหาการลกลอบพชผล

การเกษตรเขามา รกษาเสถยรภาพราคาสนคาในประเทศ และจดการสนคาทเขามาไปสประเทศทสาม

คณจนทรธดา มเดช : เกยวกบเรองสงคมผสงอาย แมวา ในภาคการเกษตรจะมคน

สงอายมากกจรง แตในปจจบนกมคนอายไมมากเขาสภาคการเกษตร

คณอดลย กาญจนวฒน : นบตงแตการกอตงธนาคาร เกษตรกรสวนใหญซงเปนลกคา

รายยอยกไมมหลกประกน เรากอาศยการท า group guarantee ทจะเปนหลกประกนให ตงแต 5 คนขน

ไป และยงเปนขอดในการลดตนทนการใหสนเชอกบเกษตรกรรายยอย ขณะเดยวเรากจดใหมกลม

เกษตรกรมาบรหารจดการทจะเปนพนฐานของการเปนสมาชกสหกรณการเกษตรในอนาคตขางหนา

หากมความพรอม

1-23

4. เสวนาโตะกลมเรอง “สถานการณของภาคการเกษตร สหกรณการเกษตร และสถาบน

เกษตรกรไทย และมมมองทมตอประชาคมเศรษฐกจอาเซยน”(ภาคบาย)

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : จากทเมอเชาไดคยกนไปในรอบแรก เราคงเหนการพฒนา

สหกรณการเกษตรทจะน าประโยชนไปใหกบเกษตรกรรายยอยอยางแทจรง ในปจจบนเราตองมการ

ปรบตวใหเขากบโครงสรางของเศรษฐกจและสงคม และเหนอยแลววาเราใชกลไกของสหกรณ

การเกษตร สถาบนเกษตรกร ตองใชอดมการณ หลกการสหกรณเปนทตง และทส าคญ การทเราจะน า

โซคณคามาใชในระบบธรกจของสหกรณคงตองมภาคยทธศาสตรทมองสถานการณแบบ win-win

ไมไดเอาประโยชนเขาตวเอง

หลายทานกลาวไวแลววานโยบายของรฐมทงบวกและลบกบรายยอย ในทางกลบกนเรา

เหนวา เอกชนบางครงกลายเปนภาคยทธศาสตร อยางเชนตวอยางของระบบการคาทเปนธรรม วนนเรา

คงไดรบเรองราวด ๆ ทเปนแนวปฏบตทดทเราจะพฒนาโซคณคาและน าไปสเกษตรกรรายยอย

คณปตาชย เดชไกรศกด : ตอนเรมตนธรกจ ตนดทงโซคณคา ทงเครอขายวาท าไม

ชาวนาถงจน ในชวง 10 ปทผานมา รฐใชเงนไปจ านวนมากในลกษณะการโปรยเงนเพอใหชาวนาหายจน

แตไมไดมการเชอมกนระหวางชาวนา นโยบายรฐ และพอคาคนกลาง ความเปนจรงทเกดขน คอ โรงส

ขาวอยากซอขาวถกแตขายไดแพง ๆ ดงนน ชาวนาไมรวยขน ดงนน ตนคดวา ตองตงโซคณคาใหม จง

เขาไปคยกบชาวนา ตงสหกรณการเกษตรใหเกษตรกรเปนสมาชก ก าหนดราคาทเปนธรรม มการตง

ราคาลวงหนาแตกตางกนตามชนดขาวทผลต

แตอยางททราบกนวา ตนทนการผลตของประเทศไทยสงทสด แตไดปรมาณนอยทสดใน

อาเซยน ดงนน ชาวนาจงจน ตนจงสอนเทคนคการเพาะปลก สอนใหชาวนาพฒนาวธการปลก และ

ผลกดนใหการปลกของชาวนาไดรบรองเกษตรอนทรย ดงนน จงเกดเปนสามสวนม สหกรณ ตนทน-

ผลผลต ปรบเปนการผลตแบบเกษตรอนทรย ผลทไดคอ ชาวนามรายรบเพมขน 12 เทาในชวง 5 ปท

ผานมา

ตนยงพบวา สหกรณสวนใหญมโรงสอยแลว แตขนาดเลก ไมมประสทธภาพ จงไดเลอก

สหกรณทมโรงสทมคณภาพมาท างาน สงผลใหชาวนามโรงสเปนของตนเอง เมอผลผลตด โรงสด กขาย

ไดราคาสง มเงนทนมาหมนเวยน เงนกลบไปสประชาชนมากขน บรษทของตนไมไดเปนเจาของอะไรเลย

เปนเพยงตลาดตวเลอกหนงใหแกชาวนา ทงน ขาวทสไดเอาไปขายทฮองกง สงคโปร อเมรกา ยโรป

และมการพฒนาเปนผลตภณฑทมาจากขาว

สงทส าคญอกประการ คอ พยายามก าหนดราคาตลาดใหเหนในชวงเวลาทระยะยาวมาก

ขน ชาวนาจงเหนวา ขาวทผลตไดจะขายไดเทาไร ท าใหพวกเขาพยากรณรายไดของตนเอง

ตนไดเรยนรวา ตองมการท างานรวมกนระหวางภาครฐกบเอกชน ตางคนตางท าสงทตน

ถนด แตไปในทศทางเดยวกน จรง ๆ แลวภาครฐอยากจะชวยเกษตรกร แตอาจชวยไมถกจดหรอไม

จรงจงมากเพยงพอ เพราะกลไกภาครฐท างานตองการตอบสนอง KPIs ของหนวยงานตน แต KPIs ไมได

1-24

เปนตวเงน ตางจากเอกชนทความส าเรจวดกนทรายรบ เชน ปตอไปรายรบของเอกชนแหงหนง ๆ จะ

เปนเทาไร ซงเปนสวนหนงของโมเดลธรกจ

คณอรษ นวราช : โรงแรมสามพรานรเวอรไซดท างานรวมกนเกษตรกรในพนทมา

ยาวนาน เพราะเราตองการใหมผก ผลไมเกษตรอนทรยใหลกคาของโรงแรม โดยเรมจากซอผลตภณฑ

ทเปนอนทรยกอน

ในอ าเภอสามพราน จงหวดนครปฐมมเกษตรกรประมาณ 55,000 ราย ใชสารเคมเยอะ

เกษตรกรเหลานเผชญปญหาตนทนทสงขนและการเปนหน หากมองในระดบประเทศ รอยละ 30 เปน

เกษตร แตนอยกวารอยละ 1 ทท าเกษตรอนทรยซงเปนทงปญหาและโอกาส สงทเราพยายามท าโมเดล

สามพราน คอ พยายามเปลยนใหเกษตรกรมาท าเกษตรอนทรยแทนการพงพาการใชสารเคม

ตอนแรกทเขาไปคย เกษตรกรไมเชอวาตนจะไปชวย แตกชแจงวาไมใช เปนการมาท างาน

รวมกน โดยมาซอราคาเดยวกบทเคยซอจากพอคาคนกลาง เชน เดมเคยซอพอคาคนกลางในราคา 40

บาท กมาซอเกษตรกรผผลตในราคาเดยวกน แปลวา เกษตรกรจะไดเงนมากขนและมสขภาพทดขน ท า

ใหคนเหลานสามารถยนบนล าแขงของตนเอง ไมตองพงพาใคร เพราะใชโมเดลธรกจพงตนเองตามกลไก

ตลาด ไมตองพงนโยบายของรฐบาล เราจะท าลายระบบเดม ๆ ทตองพงพานโยบายของรฐบาลอนเปน

การตดแขนตดขาสหกรณใหจบลง

เราพยายามใชโซคณคาตาง ๆ เชน การซอตรงกบเกษตรกร การเปดตลาดเกษตรกรใน

พนทโรงแรมโดยเราเปนตวกลางใหเกษตรกรอนทรยเขาถงโมเดรนเทรดตาง ๆ แลวกตอนนคนท

ตองการไดผลผลตจากเกษตรอนทรยกไดเจอเกษตรกรตวจรงโดยเราเปนตวเชอม มการซอขายกนใน

ราคาสงออก

งานของตนไมไดดแคตลาดหรอการขายสนคาปลายทางอยางเดยว แตพยายามท าใหหวง

โซอปทานสนลง โดยตดคนกลางออกไป ท าอยางไรใหของจากเกษตรกรถงมอผบรโภคโดยตรง

อยางเชน การรวมกลมของชาวนา แลวเราเปนทปรกษาใหเขา ชวยใหเขาไดรบการรบรองเกษตรอนทรย

หรอมาตรฐานอน ๆ และเมอเกษตรกรสามารถผลตสนคาทด เรากชวยใหเขาเขาสตลาดไดตอไป

ตอนนทมทปรกษามแค 8 คน ไดรบทนสนบสนนจากหนวยงานตาง ๆ ท างานกบองคกร

ตาง ๆ ซงเกยวของกบการสงเสรมทยงยน ตนไมไดท างานคนเดยวใครกตามทมศกยภาพ ท างานรวมกน

ไดกเชญมา เรองนเปนบทเรยนทอยากใหทกคนเรมท างานเลย ตามหาคนใกลตวทชวยคณได สราง

เครอขาย ท างานเปนกลมกอน นอกจากน หากมองเรองโซแหงคณภาพจะมองทงระบบจงไมใชแคระบบ

การขาย แตตองมองตงแตการผลต การเกบเกยว การจดการทรพยากร การเปดตลาด การตงราคา

การหาตลาด และตนทน ซงเปนองคประกอบรวมกน

1-25

คณชชาต อนสวาง : สหกรณการเกษตรอยไดดวยตวของตวเอง พงพาตนเองและพงพา

ซงกนและกนมาโดยตลอด ดงนน สหกรณการเกษตรสามารถอยดวยความเขมแขงได หากถามวา

ขณะนนโยบายปฏรปของสหกรณในประเทศไทยมทศทางและเปาหมายอยางไร ขอเรยนทกทานวา คอ

จะท าอยางไรใหสหกรณเปนกระแสหลกในการพฒนาประเทศได

สงส าคญทนกสหกรณมคอ ตองรวมกนซอและรวมกนขายถงจะมอ านาจตอรองกบพอคาคน

กลาง หากรวมตวกนไดเปนสหกรณกรวมกนซอของไดถกลง มอ านาจตอรองในขนตอนการผลตตาง ๆ

ตอมา คอ การสรางเครอขายทกภาคสวน รฐบาลมองเหนวา หนวยงานตาง ๆ ตางคนตาง

คด ตอไปนตองมเครอขายรวมกน ผลกดนใหสมาชกมฐานะเปนทยอมรบของสงคมได เชดหนาชตาไดวา

เปนสมาชกของสหกรณ

สนบสนนใหมการพฒนาสหกรณโดยน าจดแขงของสหกรณมาเปนตวอยางใหคนเหน

ขณะนกรมสงเสรมสหกรณและรฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณพยายามจดชนสหกรณให

เปนสชน ชนทมสมาชกประสบความส าเรจมากเปนชนหนง และลดหลนกนไป สวนสหกรณทยงไมดพอ

อาจจะถกยบรวม ควบรวมใหเหลอนอย ใหอยได

การพฒนากจการสหกรณใหมความทนสมย เกดขนโดยลดตนทนการผลต เพมรายได ขยาย

โอกาสใหเกษตรกรสมาชกสามารถมรายไดเพมขนจากเดมได และผลกดนใหสหกรณยนอยไดดวยตวเอง

ทส าคญทสดคอ ตองท าใหเกดความโปรงใสในขบวนการสหกรณ เรงสรางวนยทางการเงน

ขบวนการสหกรณมความสามารถทงคน งบประมาณ นอกจากนยงอยากใหสหกรณจดทนส าหรบการ

วจยและพฒนาสหกรณ

ทางดานกฎหมาย การปฏรปกฎหมายและนโยบายรฐเพอยกระดบการพฒนาการสหกรณ

ใหเออตอกรมสงเสรมสหกรณ และพฒนาภายใตอดมการณและวธการสหกรณใหเหมาะสมกบสหกรณ

แตละประเภท และใหเปนหมวดหมสากล

แกปญหาสนคาราคาตกต าโดยก าหนดเอาไวในตวกฎหมายในการท าธรกจของสหกรณ

การจดหาตลาดรองรบบรการ สนคาเกษตร และชมชน ซงจรง ๆ ในระดบทองถนมตลาด

นดอยแลว

พฒนาใหเปนศนยกลางการเรยนร พฒนาระบบการบรหารจดการทด มการน าเรอง

เทคโนโลยสารสนเทศมาใช เรงรดใหจดตงสภาเกษตรแหงชาต

สงเสรมใหมหลกประกนความเสยงโดยการจดท าทะเบยนเกษตรกรใหชดเจน

เชอวา สหกรณจะเขมแขงได ส าคญทสดตองมการพงพาตนเองกอน

ในสหกรณการเกษตรมเบญจธรรมของสหกรณซงสามารถยดถอกนได ความซอสตย

ความเสยสละ ความไววางใจซงกนและกน ชวยเหลอซงกนและกน และเอออาทรซงกนและกน

เพมเตมวา ในสวนของสหกรณการเกษตรมในหลวงและพระบรมวงศานวงศใหความสนใจ

เรองสหกรณมาก สหกรณตองอยอยางพอเพยง คอ มเหตผล มภมคมกน มความพอประมาณ ซง

1-26

อธบายไดยดยาว ในหลวงทรงตรสใหอยภายใตความรและคณธรรม ในกรณอาเซยนจะมเรอง

พระพทธศาสนา ในพระพทธศาสนาจะมความเมตตา ความขยน ความอดทน เปนตน ถาสหกรณ

การเกษตรจะด าเนนการใหประสบความส าเรจ ตองท าภายใตเศรษฐกจพอเพยงและทฤษฏใหม ความ

พอเพยงในกรณนคอ มไรนาสวนผสม ดงนน สหกรณจะเขมแขงไดสมาชกตองมความขยน อดทน เพม

ขดความสามารถในการแขงขนทางธรกจ และขณะนรฐเองมองเหนความส าคญของขบวนการสหกรณ

เรมใหมการปฏรป ขบเคลอนเรองสหกรณ

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : ทานพดชดวา จดยนของสหกรณคอ ตองมจตวญญาณ

สหกรณ แตตองไขวควาเอานวตกรรมและชวนภาคทงภาครฐและเอกชนเขามาชวยใหสหกรณมอ านาจ

การตอรอง และยงเนนเบญจธรรมทจะสรางความเชอมมนไววางใจระหวางฅนสหกรณดวยกนเอง

ดร.กก ดอนส าราญ : จากสถตสหกรณจะเหนวา ภาคเกษตรมคนอย 6 ลานคนของ

ประเทศ แตตวเลขการรวมซอรวมขายกบตวเลขการแปรรปใน 100 เปอรเซนต มคาเพยง 0.5 จาก

ปรมาณ 17,000 ลานบาท ชใหเหนวาการหมนซอผลผลตเกษตรรอยละ 90 แตสงทเปนมลคาการเพม

ผลผลตแปรรปมเพยงรอยละ 0.5

ตวเลขนเองแสดงวา คณภาพของคนเกษตร ซอมาขายไปไดไมมาก มลคาตองเกดจากการ

แปรรปไดมาตรฐานผลผลตและตนทนท า ดงนนเพมจาก 0.5 เปนรอยละ 20 บงเอญในภาคเกษตรม

กลมเกษตรกรอก 5,000 กลม สหกรณอกประมาณ 4,000 สหกรณ SMEs อก 70,000 ราย

ทน คณสมบตกฎหมายของพวกเราตดอยนดเดยว คอ เวลาทสหกรณจะเขาไปซอขายบาง

เรองท าไมได ขอยกเวนในอาเซยนดแลวมประเทศไทยทสงเสรมขบวนการสหกรณแบบไมเสยภาษเงนได

ตรงนคอจดเดนของสหกรณ

สสท. มจดประสงคหลกเพอพฒนาคนในขบวนการสหกรณ ไมใชสหกรณแตองคกรขน

สงสด ซงมชมนมสหกรณพฒนาคนไปดวย ดงนน ภาพของ สสท. ไดเงนคาบ ารงจากสหกรณทว

ประเทศ สหกรณละไมเกน 10,000 บาท ไมใชพฒนาคน

สสท. เหนวาปรมาณการแปรรปมนอย ยอมไมมทาง ถาขบวนการสหกรณไมแปรรป

ผลผลตของตนเอง ปจจบนมเครอขายเพมขน 200 กวาเครอขาย ท างาน แลวสงตอเปนแบรนด coop

แตยงเหลอเรองมาตรฐานกบการก าหนดราคา วนนในสวนของ สสท. และขบวนการสหกรณเรม

ขบเคลอนเรมจบกลม เชนกลมโคเนอ กลมโคนม กลมมนส าปะหลงเชอมโยงกน เดมเราอยอยางหลวม

ๆ วนนจงตองเพมการแปรรปเพอใหคณภาพชวตของขบวนการสหกรณ เกษตรกร ดขน เพราะม

คณภาพ ราคาก าหนดได

นโยบายของรฐบาลมเอกชนประมาณ 24 รายมารวมมอ ขบวนการสหกรณมสนคาวาง

อยางหลวม ๆ ไมเปนแบรนดทวไปอยางของตางประเทศ กรณของประเทศกวางในรานเทาทท าไดแต

ความเชอมโยง การโลจสตกสยงไมครอบคลม

1-27

เขาใจวาภายในปสองปคงมความชดเจนวาแตละสายการผลตภณฑจะกาวตอไปอยางไร

นโยบายรฐบาลเปนอยางไร แลวขบวนการสหกรณกไปเพอพฒนา รวมเชอมโยง การแปรรปตรงนจะ

เกดขน โดยเฉพาะนโยบายรฐบาลเรองทดนแปลงใหญ ในสหกรณภาคการเกษตรมทดนแปลงใหญ

ประมาณ 5 ลานไร กเรมท าและขาย แตสวนใหญไมไดขายผลผลตในอาเซยน แตไปขายทญปน จน เชน

มงคด ทเรยน

สสท. เองไดรวมมอกบANGKASA มาเลเซย เพราะเขามสมาชกสมทบเปนเดกอายตงแต

7 ปขนไป จงมรานเปดมากวา 4,000 ราน จงมการเชอมโยงกน และม สปป. ลาว เวยดนาม บางสวน

นอกจากน สหกรณการเกษตรไทยประสบปญหาขาดแคลนนกบญชและนกการตลาด ใน

สวนของ สสท. จงพงเปาไปทการพฒนาคนดานนรวมกน

(ชวงตอบค าถาม)

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : เครอขายเจรญโภคภณฑเปนบรษททท าอตสาหกรรมเกษตร

และธรกจของเขาครอบคลมโซอปทานตงแตระดบการผลต การแปรรป การสงออก ทกเรอง หลาย

ทศวรรษทผานมา เครอเจรญโภคภณฑไดรวมมอกบสหกรณหลายแหงท าเกษตรพนธสญญาโดย

ชวยเหลอปจจยการผลตแกเกษตรกรและรบซอผลผลต

นกวชาการเหนวา ขอดของเครอเจรญโภคภณฑ คอ ส าหรบเกษตรกรรายยอยทไมอยาก

เสยง ไดรบการการสนบสนนเรองปจจยการผลต การรบประกนผลผลตตามเกษตรพนธสญญากถอเปน

โชคดของเกษตรกร แตหากเปนเกษตรกรทขยน อยากทาทายความเสยง อยากหาโอกาสในการไดสวน

แบงการตลาดจากการสงสนคาไปจ าหนายยงผบรโภคคนสดทาย เกษตรกรเหลานนจะไมไดรบโอกาส

จากเครอเจรญโภคภณฑ นนหมายความวา เกษตรกรทรกการตอส อยากไดโอกาสทางเลอกมกจะเขา

มารวมกลมเปนสหกรณการเกษตร ใชหลกการรวมซอรวมขาย

เมอเชาไดอธบายแลววาสหกรณการเกษตรใด ๆ ด าเนนธรกจแบบเอนกประสงค แตอยาง

ท ดร.กก กลาวไว ทเหนภาพใหญพบวา สวนใหญเหนชองวางสหกรณการเกษตรทยงท าเฉพาะการ

รวบรวมวตถดบมาแปรรป เชน รวบรวมขาวเปลอกมาท าเปนขาวสาร แตยงไมไดแปรรปเปนผลตภณฑ

ทจะสรางมลคาเพมใหกบสนคาเกษตร ตอนนอยททศทางยทธศาสตรของขบวนการสหกรณทจะยกดบ

โซคณคาตอไป

สหกรณการเกษตรจะตองมความสามารถทงในการสงเสรมการจดการฟารมทจะสงเสรม

ใหเกษตรกรยกระดบมาตรฐานการผลตตงแตฟารมซงเปนระดบตนน า ระดบกลางน าตองแปรรปและ

ตองตดตอกบผสงออก สงทส าคญตอนนคอ การสรางศนยเรยนรเพอใหเรยนรวาตอไปนทศทางการ

พฒนาการเกษตรของประเทศ

เราคงตองยดมนในสหกรณ และน านวตกรรมมาใช เชน โซคณคา และจะตองท าให

สหกรณเขมแขง รวมกน และไมเฉพาะแตในประเทศเทานน ขอขอบคณทกทาน

1-28

ประชมวางแผนการด าเนนการศนยเรยนรมชวตกลมชาวสวนผลไมคณภาพในอนาคต

วนจนทรท 11 เมษายน พ.ศ.2559

ณ วดปาตะเคยนทอง อ.เขาคชฌกฎ จ.จนทบร

ผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณประชมวางแผนการด าเนนการศนยเรยนรมชวต

กลมชาวสวนผลไมคณภาพในอนาคตรวมกบ สกจ.จนทบร ประธานศนยเรยนรกลมชาวสวนผลไม

คณภาพ และทายาทเกษตรกร จ.จนทบร เมอวนจนทรท 11 เมษายน พ.ศ.2559 ณ วดปาตะเคยนทอง

อ.เขาคชฌกฎ จ.จนทบร รศ.จฑาทพย ภทราวาท และทมงาน เดนทางไปรวมประชมกบหลวงพอวชย

ประกอบทรพย ประธานศนยเรยนรกลมชาวสวนผลไมคณภาพ, คณศศธร วเศษ สหกรณจงหวด

จนทบร และทายาทเกษตรกร ณ วดปาตะเคยนทอง อ.เขาคชฌกฎ จ.จนทบร เพอประชมวางแผนการ

ด าเนนการศนยเรยนรมชวตกลมชาวสวนผลไมคณภาพในอนาคต ทใหความส าคญกบขอมล โดยเฉพาะ

ในปนทแลงมากปรมาณน ามไมเพยงพอ เราตองมการเรยนรจากประสบการณวาในปนเรามปรมาณน า

เทาไร และใชน าไปเทาไร เกดเปนตนทนการใชน าเทาไร เพอน าไปใหทกคนไดเรยนร ใหสามารถวางแผน

ในภาพรวมได การด าเนนการของศนยเรยนรในอนาคตจะเนนการถายโอนความรใหกบทายาท

เกษตรกรเพอใหกลมสามารถเดนตอไปไดดวยตนเอง โดยมคนรนเกาเปนพเลยง เมอกลมเขมแขงกจะ

ท าใหสามารถขยายไปสประชาชนทสนใจอนตอไปได โดย รศ.จฑาทพย ภทราวาท เสนอใหทางศนย

เรยนรไดจดท าหอประวต Learning Route เพอใหคนทสนใจเขามารวมเรยนร และวางแผนพาทายาท

เกษตรกรไปศกษาดงานประเทศญปนเพอเพมพนความรและเปดโลกทศนใหสามารถน าตวแบบทดมา

ปรบใชใหเกดความยงยนในอาชพตอไป

1-29

โครงการเกษตรปลอดภยสชมชน : ชมชนเกอหนนเกษตรกร ครงท 20 วนจนทรท 25 เมษายน 2559 เวลา 07.30-14.00 น.


โครงการ CSA ครงท 20 จดขนเมอวนจนทรท 25 เมษายน 2559 มยอดขายจากการ

จ าหนายผกอนทรย 9,065 บาท ขาวอนทรย 1,040 บาท มผซอประมาณ 60 ราย มผซอซ ามากกวา 10





1-30

รายการชวยคดชวยท า ตอน สงเสรมเกษตรกร

ออกอากาศ เมอวนจนทร ท 9 พฤษภาคม 2559

ทางสถานวทยโทรทศนทวสชอง 3

ผด าเนนรายการ : คณศรบรณ ณฐพนธ ผประกาศขาวและพธกรสถานวทยโทรทศนทวสชอง 3

แขกรบเชญ : รศ.จฑาทพย ภทราวาท ผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณ

คณศรบรณ ณฐพนธ : สบเนองจากวนเกษตรกรแหงชาต หาวธการท าใหเกษตรกรลมตาอาปากอย

ไดมฐานะด มสขภาพด ท าไดอยางไร ความหวงของพนองชาวนาหนมาปลกเกษตรอนทรยมาเรยนร

วธการจดระบบการคาขายใหเปน การค านวณตนทน ระบบ logistic การหาตลาดไดอยไดแนนอน

สขภาพด รายไดด คราวนจะรวยเหมอนชาวนาญปนแนนอน

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : มกรณตวอยางของโครงการผกอนทรย ชวงป2552 กลมธรกจเชงคณคา

สามพรานคดขนมาวาจงหวดนครปฐมมการใชสารเคมมากทสดในประเทศ ท าอยางไรชาวสวนผก

อนทรยมปญหาเพราะวาคนไมรวาอนทรยจรงหรอเปลา สามพรานmodel กบตลาดสขใจยกระดบตวเอง

ขนมาเปนhouse brand ตลาดสขใจการนตไดวาเกษตรกรทมาคาขายในตลาดสขใจไดรบการรบรองจาก

เกษตรอนทรย โดยกลมธรกจกลมสามพรานเอางบประมาณจาก สกว. ไปตรวจสอบใชระบบการรบรอง

ชมชนรบรองตวเอง

คณศรบรณ ณฐพนธ : เราจะรไดอยางไรวาเกษตรอนทรยเปนผกปลอดสารพษจรง ปกตซอมาเพราะ

ตดปาย เราเปนผบรโภคกไมร กรมวทยาศาสตรการแพทยมเครองมอตรวจไหมบางทไปบอกเจาหนาท

กระทรวงสาธารณสขเจาหนาทไมพอ เจาหนาทนอยหรอตรวจเองไดไหม ตลาดสขใจท าเปนตวอยาง

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : อยางเวลาท าวจยเราเหนแนวปฏบตทดมประโยชน ในยโรปมการจดตง

สหกรณผบรโภค สมาคมผบรโภค มกระบวนการอบรมวาเราจะไปตรวจสอบอยางไร ระบบทเราท ากบ

ผกอนทรยสวนสามพรานเรากสรางระบบกลมขนมาเปนชมชนผปลกผกไปอบรม มกอช. เปนหนวยงาน

ของรฐ และ มกอช.กมอบอ านาจใหชมชนรบรองตวเอง มการสมตรวจกนเอง โดยมนกวจยของเราเขา

ไปไดผลดมาก

1)ชวยแกปญหาของรฐทคนไมพอ

2)ระบบมมาตรฐานเดยวกน

3)ท าใหมหนวยงานรบรอง ซงผบรโภคจะไดรบประโยชน ซงตรงนจะเปนทางออกแกปญหา

ประเดนหนง องคกรทเราไวใจ มการสมตลอดเวลาไมตองไมใหรตว มมาตรการลงโทษคอตองออกจาก

กลมปรบปรงเมอไรกลบมาได

1-31

คณศรบรณ ณฐพนธ : ในตางประเทศเขมแขงมาก ในเมองไทยถารฐบาลจรงจงเกยวกบเรองสขภาพ

คนไทยตงแตตนทางแบบนตองสงเสรมใหภาคเอกชนมพละก าลงทเขมแขงชวยกนตรวจสอบอาหารวาม

สารไหมหรอมยาฆาแมลงหรอไม สามารถท าได อาจารยท าเปนตวอยาง

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : ชดความรของเราตงเปนศนยเรยนรอยทกลมธรกจเชงคณคาสามพรานก

ขยายผลไปใหนกเรยนนกศกษา หรอชมชนเกษตรกรจ านวนมาก มตางประเทศมาดงาน

คณศรบรณ ณฐพนธ : ยงมปญหาใหญอกอยางคอสงทเราก าลงพดก าลงชวยคดชวยท ามนตอง

กระทบกบเรองของธรกจตางชาตอยางบรษทขายปย ภาครฐเองกลงทนขายปย อาจารยมองภาพวา

อยางไร

คณศรบรณ ณฐพนธ :เรองนมความพยายามกนมาตลอดอยากจะพฒนาคณภาพชวตเกษตรกร

ปญหาคอกระทบตอผประกอบการขนาดใหญ นกการเมอง อาจารยมองวาอยางไรในการแกปญหา

รศ.จฑาทพย ภทราวาท :จากทศกษาและตดตามมานานในหลายประเทศและในทประชมวชาการ เรา

เลยใชขบวนการทางสงคมเปนsocial movement ลงไปทรากฐานในขณะเดยวกนฐานรากกตองเขมแขง

รากฐานตองกระตนเกษตรกรใหมจตส านกเกษตรอนทรย อนทรยทไดรบการรบรองมาตรฐาน ใน

ขนตอนการผลต สวนผบรโภคจะท าอยางไร ตองกระตนจตส านกผบรโภคอยางไรใหเค าเจอกน

มาตรการตรงนในแวดวงขบวนการเกษตรอนทรยใหรฐก าหนดวาระแหงชาต ตงเปาวามมาตรการ

อยางไร เชนชวยรบรองมาตรฐาน ชวยลดภาษ ชวยสรางแรงจงใจ ชวยลดอตราดอกเบยเงนกของ ธกส.

ของเกษตรกร เกษตรอนทรยจะชวยเคาอยางไร ขณะเดยวกนกตองสราง outlet green market ม

กระบวนการทางสงคมสภาผบรโภคไปสมตรวจไปชวยกนเปนหเปนตา ผบรโภคจะเปนก าลงส าคญทจะ

เรยกรองและในทสดเทรนตอนนในหางสรรพสนคาหลายแหงมshelf ของเกษตรอนทรยและตองไปท

แปลงไปสมตรวจดวยตนเอง เชน the mall, farm to table ถาผประกอบการเปนพอคาคนกลางเอาใจใส

และผบรโภคสนบสนนและเกษตรกรกเหนวาทางนเปนทางทถกตอง นกวชาการไปชวยเตมนวตกรรมวา

ท าอยางไร ภาครฐมาชวย ตวแบบประชารฐ

คณศรบรณ ณฐพนธ : อาจารยคดวาเราจ าเปนตองออกกฎหมายหรอไม

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : จ าเปนสงทรฐจะชวยมองวามเรองนโยบายรฐ มาตรการกลไกของรฐ

ตวชวดความส าเรจของรฐคอท าอยางไรใหผผลตและผบรโภคมนใจในเกษตรอนทรยวาอยทไหนจะไปซอ

ทไหน สตกเกอรทจะรบรองตองชดเจนมาตรการการรบรองโดยกลมชมชน และถาใครผดจรรยาบรรณ

จะมมาตรการลงโทษ ในหลายประเทศกฎหมายบอกวารฐจะตองมการลดภาษ มมาตรการจงใจ

แมกระทงการเรยนการสอน การใหความรแกภาคประชาชน like long learning จะชวยเกษตรกรอยางไร

ใหเคาท าเกษตรอนทรย เกษตรอนทรยท าอยางไรจะลดความเหลอมล าไมเปนธรรมในกระบวนการ

การตลาดการเขาถงผบรโภคตรงนถาแกกฎหมายไดลดชองวางเปนขอจ ากดหนงกจะชวยได

คณศรบรณ ณฐพนธ : เรองนถอวาเปนการประหยดงบประมาณแผนดนเรองการดแลสขภาพ

ไมอยางนนคนเปนมะเรงอาจเปนโรคทเกดจากยาฆาแมลง

1-32

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : มตวเลขจากสาธารณสขของอเมรกาปพ.ศ.2553วาคนเปนมะเรงของ

อเมรกาตรวจพบสารพษคนอเมรกนควรลดการบรโภคทมสารพษจะเหนไดวาตลาดทใหญทสดของ

เกษตรอนทรยกลายเปนตลาดอเมรกาและยโรปมขอมลขาวสารถงผบรโภค

คณศรบรณ ณฐพนธ : มทางออกแนนอน เหนอนาคตสดใสของพนองชาวเกษตรกรไทย เพยงแตวา

พวกเราทกคนเอาจรงหรอเปลารวมมอกน รฐสนบสนนอยางจรงจงหรอไม

1-33

ธนาคารสหกรณส าคญจรงหรอ?

วนท 12 พฤษภาคม 2559 ณ หองประชม 601 ชน 6 อาคารวจยและพฒนา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

รายชอผเขารวมประชม

1. รศ.จฑาทพย ภทราวาท ผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณ 2. อาจารยวรเทพ ไวทยาวโรจน ผทรงคณวฒ 3. ผศ.ดร.ณรงค กเจรญประสทธ ผทรงคณวฒ 4. ดร.ปรชา สทธกรณไกร ผทรงคณวฒ 5. คณสรศกด นาคสวสด ผทรงคณวฒ 6. ผศ.เตมใจ สวรรณทต ผทรงคณวฒ 7. คณอาร ฉายโชน ผอ านวยการกองพฒนาสหกรณดานการเงนและรานคา กรมสงเสรมสหกรณ 8. คณสวช นอยอม ผอ านวยการกลมพฒนาสหกรณออมทรพยกรมสงเสรมสหกรณ 9. คณเยาวลกษณ หาญวรวงศชย ผเชยวชาญดานพฒนาธรกจสหกรณออมทรพยกรมสงเสรมสหกรณ 10. คณอ านาจ อตถโกวทยวงศ รกษาการในต าแหนงผเชยวชาญดานการบรหารการเงนสหกรณ 11. คณจรสศร แกวเกาะสะบา นกวเคราะหนโยบายและแผนช านาญการพเศษกรมตรวจบญชสหกรณ 12. คณกญญาภทร ถมยาวงศ นกวเคราะหนโยบายและแผนช านาญการกรมตรวจบญชสหกรณ 13. คณพวงวรรณ ไกรสนธ ผเชยวชาญดานวางระบบและพฒนา กรมตรวจบญชสหกรณ 14. คณชยวฒ มณฑะนานนท ผอ านวยการกลมจดตงและสงเสรมสหกรณส านกงานสหกรณ จงหวดนนทบร 15. ดร.กก ดอนส าราญ ประธานกรรมการฯสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย 16. คณฆนรจ จนทรแสง หวหนาส านกงานนโยบายและแผนงาน สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย 17. คณสภาพ จนทรภรมย ประธานกรรมการฯชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด 18. คณดาบชย ใจสศก ผจดการใหญชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด 19. คณอนนต ชาตรประชวน ผจดการใหญชมนมสหกรณออมทรพยแหงประเทศไทย จ ากด 20. ดร.มนส ชผกา ผจดการสหกรณสหกรณออมทรพยขาวหงส-ทอง(กลมเจยเมง) จ ากด 21. คณสมศร หลมตระกล ผจดการสหกรณสหกรณออมทรพยขาราชการสรรพากร จ ากด 22. คณสรยพร ภม ผตรวจสอบอาวโส ฝายตรวจสอบ 3 ธนาคารแหงประเทศไทย 23. คณณชารย องศรตน ผวเคราะหอาวโส ทมกลยทธสถาบนการเงน

ฝายกลยทธสถาบนการเงน ธนาคารแหงประเทศไทย 24. คณเกยรตรตน เลกอดากร ผจดการสหกรณสหกรณออมทรพยเอไอเอส จ ากด 25. คณวโชต นาคลดา รองผจดการชมนมสหกรณออมทรพยไทยไอซท จ ากด

1-34

26. คณวนย นยโมสถ ทปรกษาสหกรณออมทรพยการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย จ ากด 27. คณธรพล โกวทหตถกจ กรรมการสหกรณออมทรพยโรงพยาบาลหาดใหญ จ ากด 28. คณรฐกานต ศรทองสข เจาหนาทชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด 29. คณพรพมล พงษบรบรณ ผจดการสหกรณสหกรณออมทรพย ททแอนดท จ ากด

บทความ “ธนาคารสหกรณส าคญจรงหรอ?” ทน ามาเผยแพรใหผอานในฉบบนเปนขอสรป

ทไดจากเวทประชมเชงปฏบตการ ซงจดขนโดยสถาบนวชาการดานสหกรณ และหนวยงานภาค

เครอขาย อาท กรมสงเสรมสหกรณ กรมตรวจบญชสหกรณ สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย ชมนม

สหกรณออมทรพยแหงประเทศไทย จ ากด ชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด ซงไดคด

เฉพาะขอสรปในชวงบายมาใหสมาชกไดอานกน รายละเอยดทนาสนใจมดงน

รศ.จฑาทพย ภทราวาท ผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณ กลาวเปดเวทการ

ประชมเชงปฏบตการ เรอง “ธนาคารสหกรณจ าเปนจรงหรอ ?” โดยขอใหทประชมรวมกนพจารณา

ส าหรบแนวทางการพฒนาระบบการเงนสหกรณจากขอเสนอทกรมสงเสรมสหกรณไดเสนอไวในท

ประชมคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตเมอ วนท 12 พฤษภาคม 2559 ซงประกอบดวย 4

แนวทาง ดงทชแจงไวในชวงเชา

ในเบองตน ทประชมไดรวมกนพจารณาและมขอสรปวาแนวทางทเปนไปไดนาจะเปนใน 2

แนวทาง คอ 1) การจดตงธนาคารสหกรณโดยเปด Window กบธ.ก.ส. 2) สถาบนขนยอดโดยใชกลไก

ของชมนมเปนศนยกลางทางการเงน โดยทประชมไดแบงการประชมกลมยอยออกเปน 2 กลมเพอ

พจารณารายละเอยดมาน าเสนอ

ผลการประชมกลมยอย ปรากฏวาภายหลงจากการอภปรายแลกเปลยนความคดเหน โดย

ใชขอมลเชงวเคราะหและกรอบแนวปฏบตตามหลกการของตวแบบธรกจสหกรณและระบบธนาคารใน

ทสดไดมขอสรปวา แนวทางทเหมาะสมคอ การยกระดบชมนมสหกรณใหเปนศนยกลางทางการเงนของ

สหกรณแตละประเภท ควบคไปกบการสรางมาตรการ และกลไกทน าไปสแนวปฏบตทเปน

มาตรฐานสากล ทสนบสนนการเชอมโยงธรกจในระบบสหกรณ เพอสรางคณคาและมลคาเพมในธรกจ

สหกรณ มการพฒนาสมรรถนะแกผมสวนเกยวของใหมทกษะดานการบรหารการเงน ใหมนคงและม

เสถยรภาพ และธ ารงรกษาอตลกษณสหกรณทยดมนในปรชญา การสงเสรมการออม และสรางวนย

ทางการเงนแกสมาชกและชมชน เพอความมนคงทางเศรษฐกจทเชอมโยงจากฐานราก ผานกลไกของ

ระบบการเงนในระบบเศรษฐกจแขงขนอยางเทยงธรรมและเทาเทยม โดยมรายละเอยดส าหรบประเดน

การอภปรายแลกเปลยนความคดเหนโดยสงเขปดงน

คณอนนต ชาตรประชวน : ผจดการใหญชมนมสหกรณออมทรพยแหงประเทศไทย จ ากด

ภาพฝนกคอ เลอกแนวคดท 4.1 เราใชธนาคารสหกรณทมอยแลวคอ ธ.ก.ส. ตองดสงทเรา

ตองการ ตองดวากลไกทมอยแลวไมสามารถตอบสนองไดจรงหรอเปลา อยากใหดทวตถประสงคหลกด

1-35

ทเปาหมายวามกลไกอะไรบาง คดวาจะท าสหกรณใหเปนของทกประเภท ถาจะใชชมนมสหกรณออม

ทรพยคดวาอาจจะล าบาก เพราะวาในการทจะขยายขอบเขตทง 7 ประเภท ทแตละประเภทมความถนด

แตกตางกน

ผศ.เตมใจ สวรรณทต: ผทรงคณวฒ

ในรนตนเองเปนรน Baby Boom หลงจากนนเปนรน Gen X คนจะค านงถงรายไดมากขน

สวนใหญจะท างานในรฐวสาหกจ รน Gen Y ไดศกษาเทคโนโลยเปนอยางดและพยายามทจะเปนอสระ

รน Gen Z ตองการบรการทเชอมโยง สะดวกรวดเรว มการใชเทคโนโลย เพราะฉะนนความตองการของ

สงคมมนเปลยนไปแลว ตองสะดวก รวดเรว และปจจยตางๆทจะตอบสนองสงคมทเราพดอยคอ

สหกรณและธนาคาร สหกรณแกปญหาเศรษฐกจและสงคม แตธนาคารจะเพมเตมขนมาในเรองการ

รกษาเสถยรภาพทางการเงนและเศรษฐกจ ถาเงนในตลาดเยอะ ธนาคารแหงประเทศไทยกจะออก

พนธบตรเพอดดเงนจากธนาคารพาณชย เพอรกษาเสถยรภาพ ธรกจตางๆกมความส าคญทจะรกษา

เสถยรภาพของเศรษฐกจ และสงคม สหกรณและธนาคารบรการโดยรวบรวมทรพยากรทางการเงน

ธนาคารรวบรวมเพอใหบรการดานการเงนและสงเสรมเศรษฐกจ ใหขยายธรกจ ขยายการเงน สหกรณก

เชนเดยวกน รวบรวมเงนแตเนนการกระจายปจจยการผลตใหเปนธรรม โดยเฉพาะผทมฐานะดอยทมเงน

ฝากหรอกยมเงนกไดรบความเปนธรรมในอตราดอกเบยทไมแพงและอตราเงนฝากกสง แตอยาลมวา

สหกรณนน สหกรณออมทรพยมการเวนภาษ ในสหกรณออมทรพยผเปนสมาชกจงไดประโยชนอยาง

มหาศาล ทกสวนของสถาบนการเงนทอยในประเทศไทยมบทบาทส าคญในการสรางความเปนธรรมใน

การรกษาเสถยรภาพทางการเงนและเศรษฐกจของประเทศ และทสหกรณมมากเพราะสหกรณมความ

ใกลชดกบสมาชกกสามารถใหบรการไดกวางขวาง มสวสดการ มการคนก าไรในรปแบบอะไรกตาม เรา

ก าลงพฒนาตามในรปแบบ Gen Z เพราะในปจจบนมการใชเทคโนโลยทสะดวกรวดเรว

คณอนนต ชาตรประชวน:

อยากไดสถาบนทมอยแลว คอ ธ.ก.ส. ทเรามาคยกนวา ธ.ก.ส. มขอจ ากด ขอใหลบภาพ

ออกกอน เราจะสราง ธ.ก.ส. ใหม อาศย Feasibility ทมอยแลว ทมสาขา มบคลากร แตเราจะก าหนด

Function ใหมอยางไรทจะสามารถตอบโจทยได ทก Function ทธนาคารพาณชยท ากอยากใหเปนอยางนน

แลวเพมในเรองการสรางเกณฑการก ากบดแลสหกรณ เพราะลกคาตองมคณภาพและตองการใหเปน

Last insource ดแลสภาพคลองของสหกรณ และจากทคยกนในกลมมความคดเหนมากมาย และราน

สหกรณตองคดวาจะท าอยางไรใหอยได แหลงทมาจากเงนทนจะท าอยางไร กคดกนวาสหกรณทมเงน

เหลอกตองน าเงนเหลอไปฝาก ธ.ก.ส. แตกมความคดวาฝากไปแลวดอกเบยต า อยางนนในเรองเงนฝาก

กคดวาตดสนใจใหเปนอสระ แตเรองเงนหน กอยากใหเปนอสระ เพราะฉะนนทระดมความเหนในกลม

กลายเปน ไมไดตางอะไรกบชมนมทมอย ดงนนในกลมกมมตรวมกนวา สงทเราตองการกคอ Function

ของชมนม เรากตองชวยกนวาจะท าอยางไรกบชมนม

ดร.มนส ชผกา: ผจดการสหกรณออมทรพยขาวหงสทอง (กลมเจยเมง) จ ากด

1-36

จรงๆแลวขอจ ากดกคอ พอพดวา ธนาคาร เรากไปไมเปนเพราะเราเปนสหกรณ เรามองไม

ออกวาทมาของเงนของรายไดจะมาอยางไร การบรการลกคาจะท าอยางไร เราระดมสมองกนกยงคดไม

ออก แตถาเราเปลยนค าพดวา ถาเปนเราจะหาธนาคารกลางสหกรณไดไหม พอพดแบบนทกคนเหน

ภาพ เพราะเหมอนเปนภารกจของชมนมแตวาเขมขน แขงแกรงขน สหกรณเปนสมาชกจะฝากเงนจะซอ

หนหรออยางไรกแลวแต แตธนาคารกลางกตองมฝมอ ธนาคารกลางจะใชความรความสามารถทมเขา

ไปดแลสหกรณทมปญหากบสมาชกไมใหเกดปญหา ถาสหกรณการเกษตรเกดปญหาและสหกรณม

ปญหา ธนาคารกตองเขาไปชวยหรออาจจะเรยกไดวาเขาไป Take over สหกรณนนไดเลย ทกคนเลยลง

ความเหนวาอยางน ภารกจกคลายๆกบชมนม เหมอนกบสนนบาต แตวาตงเปนองคาพยพขนมาใหม

และกคดวาแนวทางอยางนจะสามารถด าเนนไปได

คณดาบชย ใจสศก: ผจดการใหญชมนมสหกรณเครดต ยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด

ขอเสรมในการปรบเปลยนธ.ก.ส. เพอการตอบสนองตอสหกรณแตกมขอจ ากดของ ธ.ก.ส.

ทไมใชเปนแคขอจ ากดของ ธ.ก.ส. อยางเดยว แตเปนขอจ ากดสหกรณดวย จงตองมาดทการเปน Apex

คดวาใกลเคยง และคดวาท างายกวา สงทไดพดในกลมคอ ในทางการเงน การเชอมตอไมใชวาจะให

ธนาคารหรอ ธ.ก.ส. ท าการรบฝากโดยตรงกบสมาชกรายยอย แตจะตองไปทชมนมกอน ไปทสหกรณ

แลวคอยไปทสมาชก จะตองเปนล าดบ เชอวาสหกรณทเกดใหมกจะเกดขนได ความจรงชมนมมนคงอย

แลวและจะมนคงมากขน จงตองมการปรบบทบาทใหตอบสนองมากขน

รศ.จฑาทพย ภทราวาท:

ชวนใหลองพจารณาตวแบบสหกรณในหลายประเทศทคนยงเขาใจวาเปนธนาคาร แต

แทจรงแลว เปนสหกรณ ทไดมการยกระดบในการพฒนา ทงในกระบวนการด าเนนธรกจ นวตกรรม

ดานการเงนทใหบรการแกสมาชก ซงเทยบเคยงกบธนาคาร แตท าหนาทเปนศนยกลางในการระดมทน

และจดสรรเงนทนใหแกกลมธรกจสหกรณ ซงมทงตวอยางทเปนตวแบบและแนวทางปฏบตทด และไมด

ตวอยางเชน กรณของ Sanasa Development Bank ทประเทศศรลงกา ทเปนกรณศกษาทนาสนใจ ทไป

แยกคน กบเงนออกจากกน จงอยากใหคณอนนตชวยสรปประเดนใหทประชมไดรบทราบ

คณอนนต ชาตรประชวน :

อยากใหกรมสงเสรมสหกรณศกษากรณของประเทศศรลงกา ทจากเดมชมนมสหกรณ

ออมทรพยทศรลงกาเขมแขงและมจ านวนเยอะกวาประเทศไทยเพราะมชนบทเยอะ ทมแนวคดคลายๆ

เรา ไดมการจดตงเปน Sanasa Development Bank เปนธนาคารเพอการพฒนาสหกรณ เปนการแยก

Function ของชมนมเปน 2 สวน คอดานธรกรรมทางการเงนทตงขนเปน Bank และในดานการ

พฒนาการฝกอบรม การสงเสรม ทชมนมยงท าอยเดม แผนคอ Sanasa Development Bank จะอดหนน

ชมนมในดานวชาการและพฒนา แรกๆหลกเกณฑกมความยดหยนทจะแกปญหาใหสหกรณได แตเมอ

ท าไปกตองเขาสมาตรฐานธนาคาร โดยธรรมชาตของสหกรณทมทงเขมแขงและไมเขมแขง ในทสด

สหกรณทไมเขมแขงไมสามารถทจะใชเงนกของธนาคารได กเปนปญหาตกคางวาสหกรณขนาดเลกหรอ

1-37

มปญหาใครจะดแล ชมนมจะมาดแลกไมไดเพราะฐานการเงนถกยายเขาไปธนาคารหมดแลว และเงนท

ชมนมฯกไมพอทจะท าการ ท าใหสหกรณขาดคนดแล

คณชยวฒ มณฑะนานนท: ผอ านวยการกลมจดตงและสงเสรมสหกรณ ส านกงาน

สหกรณจงหวดนนทบร

เหนวาควรพฒนาชมนมสหกรณเปน APEX ทางการเงน เพราะชมนมไมทงหลกการ

สหกรณแนนอน ถาเปนธนาคารกไมแน ทกคนมความเหนวาควรพฒนาชมนมสหกรณทง 7 ประเภท ใน

วนนเราควรพฒนาชมนมทมความพรอมมากทสด คอ ชมนมสหกรณออมทรพยแหงประเทศไทย จ ากด

หรอ ชสอ. ใหเปนองคกรทางการเงนสงสด วธการในการพฒนา ชสอ. มอย 3 เรอง เรองทหนง คอ

การแกกฎหมายโดยจะแก 4 ประเดน ในสวนท 1 เรองสมาชก การจะท าให ชสอ. เปนศนยกลางทาง

การเงน สมาชกอาจจะตองม 2 ประเภท คอ สมาชกปกตกรบบรการปกต ถอหนเขาออกไดตามปกต แต

สมาชกสมทบถาถอหนเพอการลงทนในสหกรณจะถอนไมได จะถอนไดกเมอมการเลกสหกรณหรอเลก

ชสอ. และสหกรณทจะถอหนตองเปนส านกงานสาขาในแตละจงหวด คอ จงหวดละ 1 แหง คอ เอา

สมทบเปนสาขาของ ชสอ. ในเรองเงนปนผล สมาชกสมทบอาจมกฎหมายวาจะมเงนปนผลเพมขน

เนองจากหนนถอนไมได สวนท 2 ในกรณของกรรมการ ปจจบนมาจากการเลอกตงทกวนนม 15 คน

อาจจะแกกฎหมายวา ผทรงคณวฒมาจากการแตงตงของแบงคชาต กรรมการคมครองเงนฝากใน

อตราสวนทเทาๆกน ตองมการก าหนดวาระการด ารงต าแหนงใหชดเจน เพราะเปนการบรหารการเงน

ใหสหกรณทกประเภท วาระตองชดเจน สวนท 3 ตอไปตองแกกฎหมายให ชสอ. มอ านาจด าเนนการกบ

สหกรณทกประเภท อาจจะมเรอง Agency exchange หรอการออกหนก หนงสอค าประกนสหกรณหรอ

เจาหนาท แตตองท ากบสหกรณเทานน สวนท 4 คอ ตองปรบบทบาทของ Regulator คอเจาหนาทของ

กรมสงเสรมสหกรณ อาจตองก าหนดบทบาทนายทะเบยนสหกรณ เชน เกณฑการใหสนเชอของ

สหกรณ ทางกรมสงเสรมสหกรณตองจดระดบความมนคงของสหกรณแตละประเภท เรองท 2 ถาจะม

ค าสงใหพฒนา ชสอ. ใหเปนศนยกลางทางการเงน ตองมค าสงใหสถาบนคมครองเงนฝากประกาศให

ชสอ. เปนสถาบนการเงนทไดรบการคมครอง หมายความวาเงนทสมาชกมาฝากท ชสอ. ตองไดรบการ

คมครอง เรองท 3 ในระยะ 10 ปแรก ตองสนบสนนบางประการ เชน มผเชยวชาญในการวางระบบการ

บรหาร การฝกอบรม เจาหนาท การจดการระบบความปลอดภยทางการเงน การวางระบบเครอขาย

ระบบอเลกทรอนกส ในกลมคดวาการจะพฒนาสหกรณจงเหนควรวา ควรพฒนาชมนมสหกรณทม

ความพรอมใหเปนศนยกลางทางการเงนของสหกรณกอน


ขอเสนอใหทประชมชวยกนพจารณาเกยวกบ Platform ยกระดบชมนมสหกรณ ไปสการ

เปนศนยกลางทางการเงนวาจะมวธการอยางไร ซงผใหความเหนในเวท ดงน

คณอนนต ชาตรประชวน :

1-38

หลายๆเรองเรมไดเลย ไดมการพดคยกนวาเรองส าคญคอ คน เราจะรอใหคนคดเองก

ล าบาก ในสวนของ Regulator คอ กรมสงเสรมสหกรณ กรมตรวจบญชสหกรณ และชมนมสหกรณ

แบงคชาต ตองชวยในเรอง Corporate Governance : CG เราตองท าแบบ Practical Framework คอ ม

รปแบบทเปนรปธรรม ผจดการท าอะไรได ท าอะไรไมได ทมาของคณะกรรมการตองชดเจน จาก

Corporate Governance ทม 6 ดาน เราตองมาชวยกนคด อยางเชน อาจารยจฑาทพย ภทราวาท

สถาบนวชาการดานสหกรณ ตองเขามาเพราะเปนกลาง ตองเขามาเขยนวาใน 6 ขอ อะไรควรท า ไม

ควรท า ขอแนวทางของแบงคชาตกได เอามาปรบใหเขากบระบบของเรา อกสวนหนง คอ เกณฑการ

ก ากบดแลสหกรณ คอ Prudential standard ทจะท าใหเกด Safe & Sound Systems ในระบบสหกรณ

ตองมอะไรบางทเปนและทตองท า เชน ตองมการจดท างบประมาณเงนสดลวงหนา และอกหลายเรอง

แตเราตดวากรมสงเสรมสหกรณกบงคบไมได เราจงตองใหอ านาจ Regulator ตรงนขอฝากการบาน ถา

ท าไดจะเปนประโยชนไมใชเฉพาะชมนมแตเปนประโยชนตอสหกรณดวย โดยคนทจะเขามาบรหารตองม

Corporate Governance ใหได ระบบการบรหารจดการตองม ในเรองธรกจการเงน ซงเปนหวใจส าคญ

ของการเงนสหกรณทประชาชนน ามาฝาก ตองไดรบการดแลอยางด


ในสวนทคณอนนต ชาตรประชวน ไดกลาวมอย 2 เรองคอ คนตองมจรยธรรม ปฏบตตาม

เงอนไขทถกวางในบรบท และตองเปนมออาชพ คอ ม Skill ทจะท าใหเกดความมนคง เสถยรภาพ เปนท

เชอถอไววางใจ ตอไปในเวทใหทประชมไดเสนอค าถามหรอแสดงความคดเหน มรายละเอยด ดงน

คณดาบชย ใจสศก:

มค าถามวา จ าเปนหรอไมทศนยกลางของขบวนการสหกรณตองมทเดยว คดวาไม

จ าเปนตองมทเดยว คดวาทไหนพรอมตามเกณฑหรอมาตรฐานท คพช. ก าหนด เชนวา การทชมนมจะ

เปนชมนมระดบชาตตองเปนอะไรบาง ณ วนนเมอการออกแบบสหกรณ 7 ประเภท สหกรณแตละ

ประเภทมหวอย กคอ มองคกรกลาง มศนยกลางทางการเงนทมกระบวนการเงนอยแลว และมการ

เชอมกนอยแลว ในวนนถาเราจะพฒนาปรบปรงกไมนาจะมากทจะใหชมนมระดบชาตชดเจนมากยงขน

ใหมการดแลกน คดวาหลกการจะไมเพยนอยางแนนอน เรองจรยธรรม คณธรรมกเชอมน ขอเรยนวา

ทบอกวาชมนมสหกรณเครดตยเนยนมปญหาสวนหนงคอ ระหวางการด าเนนการทางกฎหมาย สหกรณ

ขนปฐมกบชมนมมอ านาจเหมอนกนหมดเลย ทงทมาตรา 105 บอกไวแลววา ไมตองไปแกกฎหมายหรอ

พรบ. ออกแคกฎกระทรวงกสามารถขยายได ชมนมเปนอะไรตางๆไดมากมาย ในสวนนเปนสวนของผ

สงเสรม Regulator ทจะตองมาท าในบทบาทนแลวจะท าใหขบวนการเกดความเขมแขง สหกรณมความ

พรอมอยแลว ในเรองหลกการ อดมการณ วธการเขมแขงกวาทอน สหกรณไทย 100 ปแลว คดวา

เขมแขงอยในตวแตเราตางคนตางอย บางทกฎหมายมอยแลวแตเราไมไดใชทงหมด บางอยางเปน

อปสรรคเราอาจจะแกไขเพมเตมใหสหกรณเขมแขง

1-39

ทประชมไดตงโจทยวา สหกรณใหญๆบางแหง ทมเงน ม Gap หรอมชองวางอะไรทจะเขา

ไปชวยสหกรณเลกๆ และใครทจะเขามาชวย หรอตองมมาตรการหรอกฎหมายอะไร ตรงนเราจะแก

อยางไร

ผศ.เตมใจ สวรรณทต :

จากประสบการณ คดวาจะท าอยางไรทจะท าใหสงคมในสวนทสหกรณเกยวของใหมความ

เชอมนทดในสภาวการณทเปลยนแปลง วธใหเกดความเชอมน คอ คณะกรรมการตองสรางความเขาใจให

สมาชก โดยการประชมจะเปนการสรางความเชอมนไดอยางด จากทเคยเปนประธานสหกรณออมทรพย

มหาวทยาลยธรรมศาสตร จ ากด มา 10 ป เปนรองประธานฯ มา 10 ป ไดสรางเงนกองทนกลาง ทนสะสม

ทนส ารอง จนตอนนมการสรางเพมมประมาณ 35% ของหน ท าใหจายเงนปนผลไดด ท าใหเกดความ

เชอมนและการใหบรการสมาชกททนสมย สมาชกไดรบความสะดวกสบาย ในป 2540 ภาวะเศรษฐกจ

ไมด หลายสหกรณเกดปญหาเนองจากสมาชกเหนวาแบงค บรษทเงนทนลมกเลยคดวาท าไมสหกรณจะ

ลมไมได ทบางสหกรณอยรอดเพราะหนวยงานชวย ถาเราจะเปนสวนหนงของ ธ.ก.ส. คอจะสรางความ

เชอมนวามแหลงเงนทนสดทายและมกตกากลางทจะรกษาความเชอมน และรกษาเสถยรภาพทางการ

เงนไดดวย สหกรณออมทรพยโตขนและจะโตขนเรอยๆ เพราะฉะนนการเขาถอหนและมสวนรวม ตาม

ความเหนนาจะ 10% ของเงนส ารองทจะสรางความเชอมน และอยากเสนอธนาคารกลางม Regulation

ทควบคมธนาคารพาณชย และมเครองมอทด ถา Regulation ออกโดยกรมสงเสรมสหกรณรวมกบกรม

ตรวจบญชสหกรณรวมกบ ธ.ก.ส. ทเราถอหนจะสรางความเชอมน ในปจจบนถาจะเปน Apex

organizing ใหมศนยกลาง เราม ชสอ. และ ธ.ก.ส. แตชมนมสหกรณบรการและรานคาทไมเขมแขงกไม

ควรไปยงกบกจการท Well done แลว เราตองเตรยมพรอมความเชอมนทงในปจจบนและอนาคต

คณวนย นยโมสถ: ทปรกษาสหกรณออมทรพยการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย จ ากด

มองวาหนวยงานก ากบ คอ กรมสงเสรมสหกรณและกรมตรวจบญชสหกรณ ควรก ากบดแล

บางสวนโดยแบงคชาต การรกษาสภาพคลอง กองทนบรหารความเสยง อนนตองท าไมใชแนะน า ตองม

กตกา เงนของสหกรณทเหลอวธทงายทสด เอาเงนส ารองทเกบไวไมต ากวา 10% ลงทนในหลกทรพยของ

รฐบาลหรอรฐวสาหกจ จะเปน Future fund อะไรกได และใหรฐไปบรหารจดการ และหลกทรพยกจะเปน

การสรางความมนคง แตบทบาทของ Regulation ตองมอ านาจมากกวาน ตองแกไขกอนทจะสายเกนไป

คณดาบชย ใจสศก:

วนนเครองมอทก ากบดแล อ านาจนายทะเบยนคดวาเพยงพอ ในเรองการก ากบทผานมา

เปนลกษณะตองก ากบตอเนอง ไมใชมาปลอยจนเกดความเสยหาย บางแหงไมมปญหาแตเกดกรณท

คลองจน กท าใหกลายเปนมปญหา ท าใหตองงดท า บางอยางตองกลบมาทบทวน ขอพดในสวนของ

Model ของเครดตยเนยน ในการเปนสหกรณ ภาครฐแบงสหกรณเปน 2 ประเภท คอภาคเกษตรและ

นอกภาคเกษตรแลวเครดตยเนยนอยนอกภาคเกษตร แตในความเปนจรงสมาชกมากกวา 80% เปน

คณวนย นยโมสถ

ทปรกษาสหกรณออมทรพยการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย จ ากด

1-40

เกษตรกร เราพดมาตลอดวาเราไมใชสหกรณอยางเดยวแตเราเปนธนาคารชมชน เหตทลมเหลวเพราะ

วงศสมพนธและพนทด าเนนการกวางเกนไป ยงวกฤตทคลองจนถาไมมชมนมสหกรณเครดตยเนยน เขา

ไปอมชกคดวาลมไปอกคอนขางเยอะ ทผานมาชมนมสหกรณเครดตยเนยนเขมแขงมากพอทจะดแล

สหกรณเครดตยเนยนอกพนกวาแหง ในปจจบน ถาเราจะไปชวยสหกรณประเภทอนเรากตองคด

เหมอนกน แตถามราชการมาการนต เหมอนมาค าประกนจะไดมการถายโอนเงนทเหลออยากใหมการ

หมนเวยนในขบวนการสหกรณ ไมอยากไปซอพนธบตร หนก หรอฝากใหเงนออกจากระบบสหกรณ

คณสมศร หลมตระกล: ผจดการสหกรณออมทรพยขาราชการสรรพากร จ ากด

ขออนญาตตอบค าถามทวา ท าไมสหกรณใหญๆมเงนเหลอท าไมไมใหสหกรณอนบาง ตอบ

ไดวาเราไมมนใจ สมยอยมหาวทยาลยเกษตรศาสตรเราเคยใหภาคการเกษตรก เพราะมโรงส

พระราชทาน แตถาดแคงบเราไมให เพราะมสหกรณการเกษตรบางแหงทเราใหไปแลวมประเดนไมได

เงนคน เพราะฉะนนท าอยางไรทจะมตวกลางทจะรบผดชอบใหมการนต เพราะเงนทนทกบาททกสตางค

ของสมาชกเราขาดทนไมได ถาใหไปเราไมมนใจ เพราะสมาชกไมรจกค าวาขาดทน และเมอใหไปแลวก

ไมรวาจะไดคนหรอเปลา ประเดนทสอง ขอสนบสนนทานวนย นยโมสถ วาทนส ารองเปนเงนออมเปน

ของทกคน ถาเปนสหกรณนองใหมเรากจะเอาทนส ารองไปตอใหสมาชกก แตถาเปนสหกรณใหญเราจะ

น าตนทนท 0% ไปจดสวสดการ เงนสะสม 10% 20% ตองบงคบไปเลยวาใหซอพนธบตร กองทน

Infrastructure และใหดอกผล สงส าคญอกเรองคอ ผทก ากบดแลตองท างานใหเขมแขง

คณสรศกด นาคสวสด: ผทรงคณวฒ

ฟงแลวคอนขางเหนดวยกบขอเสนอทใหชมนมสหกรณเปนตวการนตหรอเปน APEX ใน

ระบบของสหกรณทมอยใหเกดการหมนเวยน แตสวนทขาด คอ การชวยเหลอซงกนและกน ซงไดเคย

เสนอไวกบกรมสงเสรมสหกรณวา ท าไมเราไมยกชมนมใหมารบผดชอบในกระบวนการ ใหเงนอยใน

ระบบสหกรณโดยผานชมนมแตละประเภท ซงวนนมขอเสนอทตรงกบทเคยเสนอไว และในวนนเราท าได

เลย ไมตองแกกฎหมาย เพราะมชองท าไดอยแลว ทพดวาการท าชมนมเสมอนเปนธนาคาร เราไม

เจาะจงชมนม ถอวาเทาเทยมกน แตวาชมนมทยงไมมประสทธภาพกยง ไมควรเขามาเปนผน าในระบบ

เพราะสงทกฎหมายเตรยมไวแลว คอ มาตรา 105 ทจะสามารถใชเปนเครองมอได อ านาจกระท าการท

ยงไมไดก าหนดในมาตรา 66 กใหสามารถก าหนดไดโดยเฉพาะชมนมสหกรณ แตตอนนยงไมมใครท า

อะไรมากกวามาตรา 66 ไมมใครมาอธบายวาชมนมจะท าอะไรนอกเหนอมาตรา 66 แตเรารตอนเขยน

กฎหมายวาศกยภาพสหกรณท าไดแคน แตในอนาคตเราคดวาเผอสหกรณจะท าอะไรไดอก จงเปด

Option ไว เราไดค าตอบวา ถาใหชมนมท าเยยงธนาคาร เปนในรปสหกรณแตกจกรรมเหมอนธนาคาร

ถาอยากไดทน ออกหนก มการลงทน ตองเขยนใหมในมาตรา 105 มชองทางท าไดไมตองแกกฎหมาย

แคยงไมมเครองมอ คดวาทางกรมสงเสรมสหกรณพรอมทจะแกไขการกระท าการใหชมนม ในขอ

กฎหมายคดวาไมมขออปสรรค ตอมาเปนเรองบรหาร ไมอยากเอากฎหมายมาบงคบ ใหควบคมกนเอง

1-41

ไดหรอไมโดยผานชมนมสหกรณ ท าใหเขมแขงแลวเขยนก าหนดในคณสมบต และดแลขอบงคบโดยยด

หลกนตธรรม ตองอยในกรอบนนเขยนอยางไรท าตามนน ซงหลกนตธรรมเปน 1 ใน 6 ของการบรหาร

จดการทด เพราะฉะนนคดวาเราพรอม แตทกทานพรอมหรอยงทจะแกขอบงคบแลวปฏบตตาม โดยท

รฐไมตองเขาไปควบคม ถาเราคดในแนวนความเหนทคดไววา เราจะปองกนอยางไร วาเงนทเราปลอย

ไปจะไมไดรบคน สหกรณทมเงนมากจะเอาเงนใหสหกรณมเงนนอยก เราจะปองกนความเสยงอยางไร

ตองมระบบควบคมความเสยง ตอนนชมนมม 7 ประเภท แตม 3 ชมนม คอ ชมนมสหกรณการเกษตร

แหงประเทศไทย จ ากด ชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด และชมนมสหกรณออม

ทรพยแหงประเทศไทย จ ากด ทเขมแขง อาจจะเปด Option ไดเลย แลวจะเอากตกาของแบงคชาต กลต.

หรอระบบสภาบญช เขยนลงในขอบงคบเลย ดแลกนเองไดไหม คดวาตอนนดแลกนเองได ถาผดก

ลงโทษกนจรงจง ฟองรองกนจรงๆ ใครผดตองลงโทษ อยางนรฐกใหความรวมมอเตมท เพราะสหกรณ

เรยกรองตลอดใหรฐใหมตลาด พอเขาไปควบคมกบอกสหกรณมอสระ อยากใหเหนวาไมตองออกกตกา

อะไร แคเอาทเราเหนในองคกรมาเขยนในขอบงคบแลวท าตามขอบงคบ เชอวาเดนไดและระบบสหกรณ

ไมเสยหาย

คณสมศร หลมตระกล :

ในเรองกฎกระทรวงมาตรา 105 ทประกอบการเยยงธนาคารพาณชย ควรตองระมดระวง

เรองการเสยภาษธรกจเฉพาะ ถาจะใหท าไดตองยกเวนภาษ ไมอยางนนตองเสย 3.3% แลว ชสค. ชสอ.

และชสท. คดวาคณภาพของคณะกรรมการยงไมพรอม และเรองควบคมดแลกนเองกท าไมได เพราะม

คนเปนกลมอยแลว คณภาพของคนทเปนหวง

อ.วรเทพ ไวทยาวโรจน: ผทรงคณวฒ ทบอกวาไมคอยกลาใหสหกรณการเกษตรก เพราะไมมนใจ

คดวาเปนเรองในอดตแลว เพราะสหกรณการเกษตรในปจจบนไมไดเปนอยางนน เพราะมทดน มโรงส

เหลานนเปนหลกประกนทดกวาเอาคน 15 คนมาเซนค าประกน อกอยางหนง เราไมไดใชเครองมอทาง

การเงน ถาเราวตกวาเงนจะสาบสญ เรากมเครองมอหลายตวทจะน ามาใชในการประกนความมนคง

เชน การแปลงสนทรพยเปนทน ในวงการสหกรณเราใชเครองมอทางการเงนนอยตว และอยากท าความ

เขาใจในเบองตนวา ธนาคารไมใชค าตอบสดทายของทกอยาง ประเทศไทยมกจะใชค าวาธนาคารเปน

ค าตอบสดทาย ขาดแคลนอะไรกมกจะนกถงธนาคาร เราจงมธนาคารเลอด ธนาคารโค แตเรองทจรง

มนไมใช ถาเราไมมเงนเราตงธนาคาร เราจะมเงนเลยหรอ สงเหลาน อยากเรยนฝากไว ถาจะท าเรอง

สถาบนการเงนในชวงนการออกพระราชบญญตเฉพาะส าหรบธนาคาร คงจะท ายากและใชเวลานาน

กวาจะออกมาเปนรปเปนรางเพราะยงไมเคยเหนตนรากเลย ถาเราคดวาตงกอนเรากตององธนาคาร

พาณชยเปนแบบ เมอตงกตองเปนแบบธนาคารพาณชยอยางนจะไปกนใหญ กตองละทงหลกสหกรณ

การไวเนอเชอใจ การรบผดชอบเหนใจ เพราะเปนเรองของธรกจไปแลว การเรยนวา ตอนนเราอดอนตน

ใจตรงไหนหรอ เราจนแตมตรงไหนหรอ บางคนมาบอกวากลวจะเกด Coop run เหมอน Bank run การ

ทดสอบสหกรณทดสอบมาหลายหน มววฒนาการมาเรอย ในป 2539-2540 เปนบททดสอบทรนแรง

1-42

มากในสภาพระบบเศรษฐกจของประเทศไทย ระบบสหกรณซงเปนระบบการใชเงนภายในของสหกรณ

ไมไดรบการกระทบการเทอน ซงพบวาไมมสถาบนประกนเงน กรณเครดตยเนยนคลองจนหรอกรณ

สหกรณลอตเตอร อยางสหกรณครนครศรธรรมราช วนเดยวสมาชกถอนเงน 40 ลานบาท สหกรณคร

เชยงราย สมาชกปาวรองวาสหกรณเสยหาย สมาชกกตกใจกน แตสดทายกอยได และเจาหนาทกรม

แทนทจะใหขอมล Positive แตกลบใหขอมล Negative การสงเสรมตองสงเสรมใหแขงแรง เราตองคดถง

ชาวบาน และทสหกรณการเกษตรผกไห ตองชนชมทมศว. ทมาอดฉด ในสองวนเลอดจงหยดไหล จะ

เหนไดวาการตนเตนตกใจของสมาชกเกดจากการทดสอบ ไมไดเกดจากเจตนารมณจรงๆ อกอยางทขอ

ฝากไว คอเรองมาตรฐานคณภาพสหกรณ ทอยากใหสหกรณถอเปนบรรทดฐานวาเราตองม ตอนนเรา

มตวชวดสหกรณหลายอยางเชน Pearl, Camel, Ratio ตางๆ ทจะพยากรณความเคลอนไหวทาง

การเงนของสหกรณและขอมลสามารถดไดเปนปจจบน และสมาชกในยคนคอนขางทจะไดเปรยบ

สมาชกสมยกอนทหางไกลขอมล ตอไปเชอวาสมาชกสามารถตรวจสอบความเคลอนไหวทางการเงน

จาก Mobile phone ได ซงจะท าใหไมตองกลวการโจษขาน เมอเกดอะไรกสามารถตรวจดขอมลไดเลย

ณ เวลาน เราคดวาอยากจะมสถาบนการเงนของสหกรณ แตขอใหเขาใจกอนวา ในโลกนแบงสถาบน

การเงนเปน 2 แบบคอ Open system อยางธนาคารพาณชย อกอยางคอ Open loop system เชน ธ.

ก.ส. ทมเงอนไขเฉพาะสหกรณเทานน คาขายไมได หรอธอส. ใหเฉพาะเรองการกเงนเรองการสรางบาน

แตสหกรณเปนระบบ Close System ทตองเปนสมาชก อยากใหเขาใจตรงนกอน และการรวมตวของ

สหกรณถามองด มสหกรณหนวยผลต คอ สหกรณการเกษตร สหกรณประมง สหกรณนคม แลว

ผลตผลออกมาตองมสหกรณบรการขนสนคาออกมาจากหนวยผลตและออกสตลาดคอ สหกรณ

รานคา มสหกรณออมทรพย สหกรณเครดตยเนยน เปน Financial Distribution ท Support เรองเงน

เปนสมบรณในตวของมนเอง แตเราไมไดใชวงจรนอยางเตมทเพราะหวาดระแวงกน และอยางทสองเรา

ไมไดศกษาวาถาเรากลวความเสยงแลวเรามอะไรเปนหลกประกน เราตองหาทางทจะท าโดยใหมความ

เสยงต า ไมใชวาบอกวามความเสยงแลวเลกเลย อยางนไมถก การมสถาบนกลางทางการเงน เราตอง

มาคดวามนมความจ าเปนมากแคไหน ขณะนเราอตคด ขดสน เดอดรอน ทกขยาก ชกชา ไมทนการ

เสยง สภาพแยจรงหรอไม การชวยเหลอพงพากนเราท าไมไดเลยหรอ เรามหลกประกนพอสมควรทาง

เสถยรภาพการเงน สหกรณหลายแหงกรอดไดเมอมภยมา แตการทจะคดเผอไวกไมมปญหา

รศ.จฑาทพย ภทราวาท: ผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณ

กลาวสรปการประชมโดยมขอสงเกตวา การอภปรายแลกเปลยนความคดเหนในวนนทก

ทานไมไดมองภารกจของตนเอง แตไดใชประสบการณของทกทานแลวมาระดมความคดเชงวเคราะห

เพอใหมค าตอบส าหรบโจทยเบองตนทกรมสงเสรมฯ ไดน าเสนอวา ทางเลอกทจะยกระดบการ

พฒนาการเงนม 4 ทางเลอก ซงเราไดขอสรปวา แนวทางในการยกระดบชมนมสหกรณใหท าหนาทเปน

ศนยกลางทางการเงนของสหกรณมความเหมาะสมมากทสด ทเราเหนชดมอย 3 ชมนม คอ ชมนม

สหกรณออมทรพยแหงประเทศไทย จ ากด ชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด และ

1-43

ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด โดยพจารณาวากฎหมายทมอยในปจจบนกเปดโอกาส

ในการยกระดบชมนมเปนศนยกลางทางการเงน หากเราตองการใหมการคมครองเงนฝาก พฒนา

สงเสรมธรกจ ท าหนาทเปนศนยกลางทางการเงนกสามารถด าเนนการได ซงนคอสงทเราตองการและน

กคอธนาคารสหกรณ ทมความยดหยนมากทเดยว เพราะเราตองการใหเปนธนาคารของประชาชนท

พวกเขารวมเปนเจาของ รวมจดการและรวมใชบรการ แตสงทส าคญทสด คอ เราตองรวมมอกนในการ

สรางความเขาใจวา สหกรณไมไดท าเรองธรกจแตเปนเครองมอของประชาชนในการสงเสรมการออม

การสรางวนยทางการเงน การสรางเสรมประสบการณทางธรกจแกประชาชน บนหลกการพงพาตนเอง

การแกปญหาการประกอบอาชพ และการสรางสวสดการแกสมาชกและชมชน เพอการมชวตความ

เปนอยทด สงทส าคญไมยงหยอนไปกวานนกคอ การสรางทกษะประสบการณแกผเกยวของ การ

ก าหนด กฎระเบยบ เงอนไข การก ากบดแลของหนวยก ากบดแล อาทเชน กรมสงเสรมสหกรณ กรม

ตรวจบญชสหกรณ ควรก าหนด กรอบจรรยาบรรณ ส าหรบผน าทน าไปสระบบทโปรงใส ตรวจสอบได

และเปนธรรมภบาล ตองใหคนเชอมนไววางใจในระบบสหกรณ

ขอสรปทงหมดทอภปรายในทน พรอมรายชอของทกๆทานสถาบนวชาการดานสหกรณ จะ

ไดจดท าเปนรายงานสรป และยนดมอบใหผสนใจและหนายงานทเกยวของโดยเฉพาะทางกรมสงเสรม

สหกรณในฐานะแมงาน และใครขอขอบคณทกทานทใหเกยรตมารวมเวท หวงวาโอกาสหนาจะไดม

โอกาสมาแลกเปลยนเรยนรรวมกนอก และขอปดการประชม

1-44

โครงการเกษตรปลอดภยสชมชน : ชมชนเกอหนนเกษตรกร ครงท 21 วนจนทรท 16 พ.ค. 2559 เวลา 07.30-14.00 น. ณ โรงอาหารกลาง 2 มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

โครงการ CSA ครงท 21 จดขนเมอวนจนทรท 16 พฤษภาคม 2559 มยอดขายจากการ






1-45

โครงการเกษตรปลอดภยสชมชน : ชมชนเกอหนนเกษตรกร ครงท 22 วนจนทรท 30 พ.ค. 2559 เวลา 07.30-14.00 น. ณ โรงอาหารกลาง 2 มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

โครงการ CSA ครงท 22 จดขนเมอวนจนทรท 30 พฤษภาคม 2559 มยอดขายจากการ

จ าหนายผกอนทรย 3,410 บาท ผกอนทรย 410 บาท มผซอประมาณ 37 ราย มผซอซ ามากกวา 6 ราย

มผขาย 2 ราย และมผประเมนแบบสอบถามทงหมด 7 ราย ผลการประเมนในภาพรวม มความคดเหน

ในระดบมาก ความคดเหนในดานความเชอมนในความปลอดภย, ความเหมาะสมดานราคา, ความ

หลากหลาย, ความสด-สะอาด, บรรจภณฑ, ความเหมาะสมดานสถานท, ความเหมาะสมในเวลาทจด

จ าหนายและการใหบรการของกลมเกษตรกรผขายสนคาอยในระดบมาก

1-46

นกวจยจาก Tractus Asia Ltd. ขอสมภาษณขอมลการวจยจากสถาบนวชาการดานสหกรณ

วนจนทร ท 30 เดอน พฤษภาคม พ.ศ. 2559

ณ หองประชม 214 ชน 2 อาคารวจยและพฒนา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

เมอวนท 30 พฤษภาคม 2559 Mr.Daniel Bellefleur และ Mr.Antonio Sequeros นกวจย

จาก Tractus Asia Ltd. ขอเขาพบผอ านวยการเพอสมภาษณขอมลการวจยเกยวกบการพฒนาโซคณคา

ในสนคาเกษตรของสถาบนวชาการดานสหกรณ โดยมผอ านวยการและกรรมการสถาบนวชาการดาน

สหกรณ ใหการตอนรบ ณ หองประ ชมศนยสารสนเทศสหกรณ อาคารว จยและพฒนา

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

Mr.Daniel Bellefleur และ Mr.Antonio Sequeros ท างานวจยเกยวกบเรองของการเชอมโยง

หวงโซคณคาในอาเซยน ภายใตนโยบายของกระทรวงตางประเทศญปนทตองการศกษาวจยแนว

ทางการเชอมโยงโซคณคาระหวางทวปเอเชยและละตนอเมรกา โดยไดมการคนควางานวจยทเกยวของ

พบวาสถาบนวชาการดานสหกรณมผลงานวจยเชงลกเกยวกบการพฒนาโซคณคาในสนคาเกษตรกร

จงไดตดตอขอสมภาษณ โดยมประเดนทสนใจ ไดแก

1) ท าอยางไรทเราจะเชอมโยงโซคณคาระหวางกลม SMEs, OTOP และอะไรคอ

กระบวนการทน าไปสความส าเรจ

2) สถาบนฯใหความส าคญกบ Global Value Chain มากนอยแคไหน

ผอ านวยการสถาบนฯ (รศ.จฑาทพย ภทราวาท) และกรรมการสถาบนฯ (รศ.ดร.สาโรช อง

สมาลน) ไดใหขอมลเกยวกบผลงานวจยของเครอขายคณคาขาวคณธรรมและตวแบบธรกจ Farmer

Shop รวมทงขอมลเกยวกบกระบวนการพฒนาโซคณคาในกลมเกษตรกรและปจจยส าคญตอ

ความส าเรจในการพฒนา value chain ในระดบสากล (Global Value Chain)

ขอสงเกตของสถาบนวชาการดานสหกรณกคอวาแลวประเทศไทย จะท าอยางไรในเรอง

ของการวางแผนพฒนาทจะยกระดบขดความสามารถในการแขงขนธรกจดานการเกษตรในฐานะท เรา

เปนประเทศผสงออก ท าอยางไรทเราจะสามารถเชอมโยงนโยบายไปสการปฏบตในเรองของการพฒนา

ตลาดฐานการผลตเดยว (Single Market) ในอาเซยน และมขอสงเกตวาญปนใหการสนบสนนเปนอยาง

ยงโดยใหประเทศอนโดนเซยเปนศนยกลางในอาเซยน โครงการทงหลายไมวาจะเปนเรองงานวจยหรอ

การพฒนากจะใชกลไกทมฐานส าคญอยทประเทศอนโดนเซย ซงสถาบนจะไดตดตามเรองราวและ

น าเสนอในเวบไซตสถาบนวชาการดานสหกรณอยางตอเนอง

1-47

การประชมหารอแนวทางการพฒนาระบบการเงนสหกรณไทย

วนพธท 8 มถนายน 2559



1.รศ.จฑาทพย ภทราวาท ผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณ

2.คณสรจตต แกวชงดวง ผทรงคณวฒสถาบนวชาการดานสหกรณ

3.อาจารยวรเทพ ไวทยาวโรจน ผทรงคณวฒสถาบนวชาการดานสหกรณ

4.ดร.ปรชา สทธกรณไกร ผทรงคณวฒสถาบนวชาการดานสหกรณ

5.น.ส.สายสดา ศรอไร รองผอ านวยการสถาบนวชาการสหกรณ

6.น.ส.ซลวาณ สาเมาะ เจาหนาทวจย


เนองดวยผอ านวยสถาบนวชาการดานสหกรณด ารงต าแหนงคณะกรรมการกนส. ซงมการ

กลาวถงธนาคารสหกรณเปนระยะๆ และเปนคณะอนกรรมาธการปฏรปเศรษฐกจและสหกรณ จดท า

ชดโครงการแผนแมบทขบวนการปฏรปสหกรณในศตวรรษท 2 จากการทคพช.มมตจดตงเรองธนาคาร

สหกรณ จงไดมการจดเวทประชมเชงปฏบตการเมอวนท 12 พฤษภาคม 2559 มผเขารวมประชมในเวท

ดงกลาวจ านวน 30 คน จงเปนทมาของการจดตงคณะท างานการพฒนาระบบการเงนสหกรณไทย

วตถประสงคการหารอในครงนคอเพอแตงตงคณะท างานพฒนาระบบการเงนสหกรณไทย

ซงครอบคลมทงเรองการยายกระทรวง ธนาคารสหกรณ ยทธศาสตรประเทศ และรวมอภปราย

แลกเปลยนขอมลเชงนโยบายเพอพฒนาระบบการเงนสหกรณ

คณสรจตต แกวชงดวง : สหกรณการเงนนบวนยงโตขน จากประสบการณตนมองวา

สหกรณยงขาดตวก ากบดแล เรองระเบยบการใหเงนสมาชกก การเปนตวอสระการเงนในสหกรณ

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : ณ ปจจบน สหกรณไมไดสงเสรมการออมและสรางวนยทาง

การเงน

คณสรจตต แกวชงดวง : เงนทใหสหกรณอนก หลกเกณฑของสหกรณยงไมไดตามท

ตองการ จดแขงทสหกรณออมทรพย คอมการ หก ณ ทจาย ส าหรบสหกรณเครดตยเนยนไมมระบบ

หก ณ ทจาย เนองจากรสถานภาพของตวสหกรณเองด สมาชกมวนย และมกลไกบรหารความเสยง ใน

อดตมระบบประกนหน ประกนหน กรณสมาชกทกเสยชวต แตการบรหารของผบรหารยงท าในลกษณะ

เอาใจสหกรณสมาชก ตนขอแบงสหกรณการเงนในประเทศไทยเปน 2 กลมคอ 1.สหกรณทมการหก ณ

ทจาย และสหกรณทไมมการหก ณ ทจาย

1-48

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : ขอมลเชงเปรยบเทยบระหวางโมเดลสหกรณออมทรพยกบ

สหกรณเครดตยเนยน รปแบบการรวมตวสหกรณเครดตยเนยนมระบบเครอขายในแนวดง wacc Q acc

Q เหนระบบประกนความเสยง คมครองระบบเครดตยเนยน นอกจากนนมเรองการปลกฝงการออม จต

ตารมย แมไมมการหก ณ จาย สามารถมความเขมแขงมนคง ในขณะทระบบสหกรณออมทรพย

สหกรณของคนมเงนเดอนจดแขงมระบบหก ณ ทจาย ซงเปนระบบการเงนสหกรณชมชนของคนม

เงนเดอน สวนธนาคารทไมใชชมชน( financial Intermediate ) ทเอาก าไรเปนตวตง มการบรการทด

สรางความประทบใจ เปนธนาคารทลกคาเลอก แตเราไมใช เราจะพดถงระบบของชมชนของคนม

เครอขายหนวยงานเดยวกน หรอชมชนเครดตยเนยน ตนพยายามหาขอมลชแจงผก าหนดนโยบาย

(Policy maker)ทพยายามท าลายระบบชมชน เราก าลงจะหาอตลกษณของสหกรณแทจรง คอการเปน

ชมชน (community)ทบรการในวงกวางแตมความเปนชมชนในตว เชนการไฟฟานครหลวงมหนวยงาน

สวนกลางและสวนภมภาคทมเครอขายเชอมโยงกนทวประเทศ

มงานวจยของยโรป เชนในประเทศฝรงเศษ rabo bank ของเนเธอรแลนด coop bank ของ

องกฤษ ไรฟไฟเซนของเยอรมนและทอนๆไดตดตามชวงวกฤตเศรษฐกจ ทายทสดตองยอมรบวาเมอเปด

กวางเปนธนาคารพาณชยเปลยนแปลงจากชมชนเปนสหกรณของสมาชกชวงแรกดแตผานไปประมาณ

1-2 ป ประสบปญหา จากกรณเชนนหากเชอมโยงกบกระทรวงการคลงทจะจดตงธนาคารสหกรณกบ

ออกกฎหมาย ม.44 ยายสหกรณเครดต ยเนยนกบสหกรณออมทรพย มขอดขอเสยอยางไร

ดร.ปรชา สทธกรณไกร : ตนขอยอนไปถงเวทสมนา “ธนาคารสหกรณจ าเปนจรง

หรอ?” ส าหรบความเหนของตน อยาเปลยนวตถประสงค เพราะวตถประสงคของธนาคารกบสหกรณม

ความแตกตางกน ส าหรบเรองธนาคารเปนเรองของMaximize profit สงทธนาคารจะไดคนคอชองวาง

ระหวางอตราดอกเบยเงนฝากกบอตราดอกเบยเงนก ขณะนไดไมต ากวา 5 บาท ซงเปนชองวางทเอา

เปรยบประชาชนมาก กระแสของธนาคารมาแรงมการปรบอตราดอกเบย กรอบธนาคารท าใหมความ

เสยงตอบคคล ธนาคารคมครองเฉพาะผถอหนซงมจ านวนไมมาก ส าหรบระบบสหกรณเปนเรองของ

maximize welfares แกปญหาเศรษฐกจและสงคม ความเปนสหกรณมลกษณะเฉพาะ สหกรณม

วตถประสงคท ชดเจน มระบบการวด(scale)ท เหมาะสมสามารถด ารงความแขงแกรงฐานของ

community concern ไดงายทงในเรองกลมสมาชกสหกรณ กลมมวลชนในแดนด าเนนงานในระดบอ าเภอ

จงหวดหรอหนวยงาน ซงมลกษณะเฉพาะในเรองผลประโยชน การสงเสรมการออม สวสดการทมความ

เหมาะสมแกสมาชก เมอใดทมลกษณะเฉพาะแบบนระบบสหกรณออมทรพยมหนวยงานเขามา

เกยวของระบบsalary reduction ยงสามารถอยไดแตพอมแดนด าเนนงานกวาง เราจะพบวาแดน

ด าเนนงานกวางของธนาคารสหกรณในยโรปนนลกๆแลวมสวนไปท ารายสหกรณเครดตยเนยนดวยกน

สหกรณเครดตยเนยนทมขนาดเลกบางแหงจะถกบบจากกลไกองคกรใหญ แตธนาคารสหกรณเมอ

แดนด าเนนงานกวางบางแหงเปนระดบเลก บางแหงเปนระดบใหญจงท าใหกรอบของสหกรณเครดตย

เนยนดอย ถาเกดมธนาคารสหกรณขนในประเทศไทยทมกรอบอยางเหมาะสมไมควรเปน primary

1-49

cooperative เพราะจะเปนดนแดนการด าเนนงานทท าลายฐานสหกรณทในระดบรากหญาซงเปนองคกร

ทแขงแกรงของชมชนและทราบความตองการของชมชนไดดทสด ถามแดนด าเนนงานทกวางเสยงไม

ไดมาจากชมชนแตมาจากสวนกลาง โอกาสของcommunity concern หรอ concern to community จะลด

ระดบลง เมอเปลยนธนาคารตองอยในกรอบมาตรฐาน มกลไกหลายประการทเปดชองเอาเปรยบผออม

ชองวางระหวางฐานการออมกบการฝากปกตควรอยประมาณเฉลยรอยละ 3-3.5 แตทกวนนเกน ท าให

การออมออนแอ เมอเปนเชนนนสงทจะถกผลกดนจะท า ใหธนาคารเขามาในรปแบบการลงทน

ประกอบดวยกลไกทมความซบซอนมากขน ประชาชนรากหญายอมเขาใจยากมความเสยงมากขนใน

เรองการลงทน บางครงอาจมทางเลอกการลงทนส าหรบบคคลทเขาใจฐานการออม แตประชาชนไมม

เครดต ตองสรางองคกร สรางเครดต ในทสดขณะนมสถาบนการเงนทมบรษทแมเปนธนาคารและม

บรษทลกเตมไปหมดเลยเปดทงสนเชอสวนบคคล และลาสดเปดบรษทลกเปนนาโน ท าใหดอกเบยแพง

ขน คนรากหญาทไมมฐานการออมเขาไปถงสนเชอยากขน สรางสหกรณเครดตยเนยน สรางกลมใหผไม

มโอกาสรวมกนคนเรยนรการออมและมโอกาสเขาถงสนเชออยางเหมาะสมกบตนเอง ตอนนสหกรณ

เครดตยเนยนก าลงจะถกคกคามใหญ เหมอนกบวาเปนธนาคารจะดแตตนกยงกงวลวาวตถประสงคจะ

เปลยนไป

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : จากทดร.ปรชา สทธกรณไกร กลาวถงอยาเปลยน

วตถประสงคและอยาเปลยนโครงสรางของสหกรณทประเทศไทยอยากใหประชาชนเปนศนยกลาง

ดร.ปรชา สทธกรณไกร : กลไกทออกมากลวในทนลมละลาย แตไมใชกลไกเพอประชาชนรากหญา

ตนไมขดของในเรองจดตงธนาคารสหกรณแตมนไมใชทางเดนของ Primary Cooperative จะท าใหเครดต

ยเนยนทงหลายไมมพลงสกบธนาคารสหกรณทมแดนด าเนนงานทวประเทศ

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : มงานวจยหนงไดพดถงวตถประสงคของสหกรณทตงขนมา

ตอนแรกเขามาเพอสงเสรมผทมเงนเหลอออม และเอาเงนสวนเหลอไปใหกกบผทตองการเงน ปรบจาก

saving cooperatives กลายเปน credit cooperativesจากทท าการออมอยางเดยวขยายใหโอกาสผท

เดอดรอนกลายเปนพลงวตถประสงคหนงทแบงปนกนในชมชน แตดกวานนถาเอาเงนสวนเหลอไปลงทน

กบเกษตรกรรายยอย สรางโรงงานแปรรปแตเปนเจาของธรกจ ซงลกษณะนธนาคารไมสามารถใหได

เพราะไมมเครดต ลกษณะเครอขายแบบนท าใหสามารถตอบค าถามกบผทจะยาย 2 สหกรณไป

กระทรวงการคลงได ซงแสดงใหเหนวาผก าหนดนโยบาย(Policy Maker) ยงไมมองถงการเชอมโยง

ระหวางธรกรรมทางการเงนของคนรากหญา ยงไมเขาใจสหกรณอยางแทจรง สหกรณเงนคอเงน แต

สหกรณจรงๆแลวคอเรองของคนมาแกปญหา สรางสวสดการ(well fair) สรางธรกจทเปนเจาของ

พฒนาใหเกดระบบความเปนธรรม ลดความเหลอมล า ยกตวอยางทดร.ปรชา สทธกรณไกร กลาวถง

ธนาคารลดดอดเบยเปนการผลกภาระใหคนจน ถามธนาคารสหกรณกลมคนเหลานจะมาหาทนท เรา

ตองแกปญหาหรอไม คณะกรรมการเอาเงนสหกรณลงทนแตเงนตนเองไมกลาเสยง เพราะเปน free

riderตนจะไมชชมนม แตชถงเครอขาย เราตองดโครงสรางพนฐานกบทนทรพยากร ทนเศรษฐกจทมอย

1-50

เดม 2.2 ลานลานบาท แตอยาคดวาเปนเงนสด(cash) ทนโครงสรางส านกงานสหกรณทตองลงทนมาก

แตความรเรองธรกจตองยกระดบ เพราะฉะนนควรแกกฎหมายใหนกวชาการระดบสงมการทดสอบ

ประเมนผล วดความเชยวชาญ กลนกรองเพอจะไดลดจดออนลง

อาจารยวรเทพ ไวทยาวโรจน : ตนมค าถามวา1.สหกรณมความจ าเปนอะไร

เดอดรอนอะไร ตดขดอะไรหรอจะชวยเหลออะไรทจะตองจดตงธนาคารสหกรณขนมา 2. ถาตงธนาคาร

สหกรณตองมกฎหมายรองรบเฉพาะถาจะใชพระราชบญญตธนาคารพาณชยเปนไปไมไดเพราะขดตอ

หลกสหกรณ 3. ระบบ Financial facilities ของสหกรณกบธนาคารตางกนเพราะของสหกรณเปนระบบ

ปดธนาคารเปนระบบเปด โอกาสทจะเกดธนาคารสหกรณเปนไปไมไดเพราะตราบใดสมาชกยงคงอย

สหกรณยงรอด ตอบโจทยไดเลยอยางกรณสหกรณเครดตยเนยนคลองจน เปนกรณทออกนอกลนอก

ทางไมใชนอกกรอบ ซงหากคดนอกกรอบสามารถคดไดแตจะคดนอกปรชญาสหกรณไมได ถากรม

สงเสรมสหกรณด าเนนการตงแตแรก ความเสยหายจะไมเกดขน สงเหลานท าใหคนคดวาระบบสหกรณ

มปญหา ทจรงไมมปญหา

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : ทงหมดทงปวงเกดจากนโยบาย top down policy ใชหรอไม

โดยไมไดเอาวตถประสงคหรอภารกจหนวยงานรฐเปนตวตง

อาจารยวรเทพ ไวทยาวโรจน : นโยบายอยเหนอเหตผล

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : ถาสหกรณเครดตยเนยนกบสหกรณออมทรพยยายไป

กระทรวงการคลงดหรอไมดอยางไร

จากทประชมไดมการสรปความคดเหนดงตารางตอไปน

ด ไมด

1.Policy Maker ไดแกปญหาความเปนระบบทาง

เศรษฐกจ จากสหกรณออมทรพยและสหกรณ

เครดต ยเนยน โดยมกระทรวงการคลง

ก ากบดแล

1.เครอขายทสรางวงสมพนธตามวตถประสงค

สหกรณ (ก าไรอยางเหมาะสม สวสดการเพอมวล

สมาชก)

2.กลไกจะเปลยนระบบปดเปนระบบเปด (ระบบ

ปดสหกรณมวงสมพนธควบคมกนเองโดยใช

อดมการณสหกรณ กฎหมาย ขอบงคบ ระเบยบ

ควรปรบใหทนเหตการณ)

3.กลไกของขบวนการสหกรณจะเปลยนจาก

วตถประสงคเดมจากการแกปญหาเศรษฐกจ

สงคมบนหลกการพงพารวมมอกน คดเพอสมาชก

และชมชน

1-51

ด ไมด

4.ตวแบบธรกจทประชาชนเปนเจาของใชบรการ

หายไป(กลไกจะไปใชประโยชนกบShare Holder

ซงเปนกลมนอย)

5.บรบททางการเงนจะกลายพนธจากเดม คอ

เออเฟอ การแกปญหาเศรษฐกจ มทดนท ากน ท

อยอาศย บตรไดศกษาเลาเรยน

6.ระบบสหกรณจะไดรบผลกระทบ

7.เอกภาพในการตดสนใจ(autonomous)

คณสรจตต แกวชงดวง : ตนมองวาไมจ าเปนตองมหนวยงานใหมขอแคมกฎเกณฑการ

ก ากบทางการเงน มกฏหมายมาครอบคลมการปฏบตไดและมมาตราฐานทางการเงน ( Financial

Standard)

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : มาตราฐานทางการเงนเพอไมใหเกดความเปราะบางควรม

อะไรบาง

อาจารยวรเทพ ไวทยาวโรจน : มาตราฐานทางการเงน 1.จะตองมตวชวดทชดเจน 2.

จะตองมสภาพคลองทชดเจน 3. จะตองมเครอขายทชดเจน 4.จะตองมทนภายในทชดเจน 5. จะตอง

รกษาวงจรขบวนการทชดเจน


1-52


วนจนทรท 13 มถนายน พ.ค. 2559 เวลา 07.30-14.00 น.


โครงการ CSA ครงท 23 จดขนเมอวนจนทรท 13 มถนายน 2559 มยอดขายจากการ




ความหลากหลาย, ความสด-สะอาด, ความเหมาะสมดานสถานท, ความเหมาะสมในเวลาทจด

จ าหนายและการใหบรการของกลมเกษตรกรผขายสนคาอยในระดบมาก ส าหรบความคดเหนดาน

บรรจภณฑของสนคาทจ าหนายอยในระดบปานกลาง

1-53

ประชมคณะอนกรรมาธการการปฏรปเศรษฐกจการเกษตร ครงท 20

วนองคารท 14 มถนายน 2559 เวลา 13.30-16.30 น

ณ หอง 219 อาคารรฐสภา 2


1. นายเลศวโรจน โกวฒนะ ประธานอนกรรมาธการ

2. นายอทย สอนหลกทรพย อนกรรมาธการ

3. นายชชาต อนสวาง อนกรรมาธการ

4. รศ.จฑาทพย ภทราวาท อนกรรมาธการ

5. นายดสต ลลาภทรพนธ อนกรรมาธการ

6. นายธนต โสรตน อนกรรมาธการ

7. วาท ร.อ.จตร ศรธรานนท อนกรรมาธการ

8. คณนรนทร พสนธราธรรม อนกรรมาธการ

9. นายภวนาท โงวสวรรณ อนกรรมาธการ

10. นายสตตพล ดาราวฒ ทปรกษา

11. ทมทปรกษา


วาระท 1 เรองแจงเพอทราบ

ก าหนดการศกษาดงานแนวทางการขบเคลอนโครงการ Esan Rice City: Karasin Model ของ

คณะอนกรรมาธการขบเคลอนการปฏรปประเทศดานเศรษฐกจ ในวนท 8 กรกฎาคม 2559 ณ หอง

ประชมศาลากลางจงหวดกาฬสนธ

วาระท 2 เรองรบรองรายงานการประชม

วาระท 3 เรองพจารณา

3.1 การขบเคลอนปรบกระบวนทศนสเกษตรกรแบบกาวหนา กรณศกษา: Civil State Smile

Shop

คณดสต ลลาภทรพนธ ประธานคณะท างานฯ น าเสนอ Civil State Smile Shop ซงพฒนา

จากตวแบบธรกจ Farmer Shop ในรปแบบของรานคาปลกทมงสรางระบบธรกจภายใตแนวคด “รานคา

ปลกทผผลตและผบรโภคเปนเจาของรวมกน” ทถกออกแบบมาเพอลดชองวางของโซอปทานทเปนอย

1-54

เพอสรางสรรคระบบธรกจรานคาปลกทางเลอกมงเนนการแกปญหาใหกบเกษตรกรใหมความมนคง มง

คง และยงยน ในการลดความเหลอมล า สรางความเปนธรรมในสงคม

คณนรนทร: ตองหาอตลกษณของเราใหได และอาจตงเปนสมาคมการคา (สมาชกใน

ชมชน) ในอนาคต แตตองดนโยบายของรฐบาล มฉะนนจะไปซ ากบนโยบายรฐ โดยทกคนเปนเจาของ

เพราะใชแนวคดของสหกรณแตไมไดจดทะเบยนเปนสหกรณ

คณธนต: C3S 1) มความเหมอนและตางกนรานโชหวยในตางจงหวดอยางไร 2) ตางจาก

สหกรณรานคาอยางไรทไมไดแสวงหาก าไร 3) Farmer Shop ทเนนเรองคาปลกใหน าหนกสนคาเกษตร

แปรรปไมไดเอาก าไรเปนตวตง โดยน าผลก าไรมาแบงปนกน 4) สาเหตของปญหาสวนใหญเปนปญหา

ของเกษตรกรอยากใหแกสาเหตของปญหาทจะเปนทมาของค าตอบ C3S 5) สนคาทจะมาจ าหนายใน

รานมาจากไหน เหมอนจะผลตเองใชหรอไม เพราะ paper เขยนเหมอนจะผลตเอง หากซอควรเตมวา

สนคามาจากไหน

รศ.จฑาทพย: รานโชหวงเปนรานคาทซอสนคามาจากหางสรรพสนคามาจ าหนาย

Farmer Shop ไดสรางเครอขายอปทาน 300 ราย ใช C3S เปนศนยเรยนรในชมชน ใชหลกการของราน

สหกรณมาปนผล รานสหกรณบานเราไปไมรอดเพราะยงไปซอของ Macro มาขาย เราตองลดโซใหสน

ลง ตองตดอาวธทางปญญาใหกบผประกอบการเพอใหท า Feasibility กอนการตงราน ทงนคณะท างาน

จะรบไปปรบ paper ในอนาคต C3S จะเปน One stop shoping ส าหรบคนคอนโด

ประธาน: สมมตหากเรามราน 1 ราน จะมสนคาอะไรบางเขาราน

คณอทย: เราตองสรางเครอขายของสนคาและท าการรวมกนเพอสงสนคา เชน กรณขาว

ในพนทภาคอสาน ล าไยภาคเหนอ ฯลฯ

คณจตร: เสนอ 4 เรอง คอ Aging Society เครองยนต ICE ก าลงจะตาย เปลยนมาเปน

AE และ IOT (Internet of thing) ขวางการเกดไมได แตเราเดนเรองการเกษตร แตควรเรยง detail ใหด

เอาสวนทไมเกยวของออกจะท าใหชดเจนขน C3S จะเปนตว connect และ connect ในสวนทเขาไมม

C3S จดเรมตนดแลว แตตองปรบอกหนอยเพราะไมเชนนนอาจโดยตกลบแตใหเนนดานเกษตรซง

รฐบาลนาจะเหนชอบในการชวยเกษตรกร

คณดสต: ใชชอ C3S ไมตองโฆษณามาก เพราะรฐโฆษณาใหเราแลว และมอบหมายให

รศ.จฑาทพย ภทราวาทชวยเกลาให

คณสตตพล: C3S แนวคดดมากแตภาพใหญเกน ซงเปนชองทางการจ าหนายของสนคา

เกษตร เปน Outlet ของเกษตรกรในชมชน ตองก าหนดเจาภาพของโครงการ C3S คอใคร และตองม

การตดตาม วดผลอยางไร มTimeframe เทาไร

1-55

รายงานการประชมหารอ สว.สก. กบ BSCM

วนพฤหสบดท 16 มถนายม พ.ศ. 2559

ณ ศนยสารสนเทศสหกรณ หอง 214 อาคารวจยและพฒนา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร



2.ดร.มนส ชผกา ผจดการสหกรณออมทรพยขาวหงษทอง(กลมเจยเมง) จ ากด

3.น.ส.สายสดา ศรอไร นกวจย

4.น.ส.ภาวน พวงงาม เจาหนาทวจย


ดร.มนส ชผกา ผจดการสหกรณออมทรพยขาวหงสทอง จ ากด น าเสนอความคบหนา

จากการด าเนน"โครงการน ารองเพอพฒนาคณภาพชวตเกษตรกรไทย” ซงเปนโครงการตอยอดจาก

โครงการอบรมหลกสตรชาวนามออาชพทไดด าเนนการตามขอตกลงความรวมมอทางวชาการกบ สว.

สก โดยมจดมงหมายเพอเพมขดความสามารถแกเกษตรกรใหประกอบอาชพไดอยางยงยน และมชวต

ความเปนอยทด อกทงเพอสรางทางเลอกใหมแกชาวนาในการลดตนทน เพมผลผลตตอไร และใชกลไก

ตลาดแทนการเขารวมโครงการรบจ าน าขาว ภายใตกรอบระยะเวลา 3ป ตงแต วนท25มกราคม 2556

ถงวนท 24 มกราคม 2559 นน โดยสถาบนฯไดเรมด าเนนการอบรมตงแตวนท 29 พฤษภาคม 2556

ถงวนท 28 กมภาพนธ 2557

โครงการดงกลาวประสบความส าเรจเปนอยางมากตงแตตนน าไปจนถงปลายน าซง

ความส าเรจสวนหนงมาจากสถาบนวชาการดานสหกรณ เพอใหเกษตรกรมตนทนการผลตต าและม

ผลผลตสงโดยไมตองพงพาจากภาครฐเนนการพงพาตนเอง ซงไดด าเนนการทงหมด 3 จงหวด ไดแก

จงหวดศรสะเกษ จงหวดอบลราชธาน และจงหวดอ านาจเจรญ ซงในจงหวดอ านาจเจรญท าเฉพาะเรอง

เมลดพนธขาวอยางเดยว โดยโครงการดงกลาวมวตถประสงคดงน1.ตองการรกษาศกยภาพขาวหอม

มะลไทย 2.ตองการพฒนาคณภาพชวตเกษตรกรไทย 3.ตองการสรางความมนคงใหกบอาชพเกษตรกร

ไทย 4.การฟนฟสภาพดนเพอการเพาะปลก

ในปการผลต พ.ศ.2558 จงหวดอ านาจเจรญมพนทเพาะปลกเมลดพนธทเขารวมโครงการ

ประมาณ 2,000ไรมผลผลตทไดทงหมดประมาณ 600,000 กก. โดย BSMCจะรบซอทงหมดและให

ราคาสงกวาราคาตลาด 2.30 บาท จากความส าเรจทเกดขนจงหวดศรสะเกษและจงหวดอ านาจเจรญ

มพนทเพาะปลกทเขารวมโครงการประมาณ 10,000 ไร สามารถลดตนทนได 18% ผลผลตเพมขน

25% ก าไร3,000-4,000 บาท/ไร และในปการผลตพ.ศ.2559 พนทเพาะปลกทเขารวมโครงการ

เพมขนประมาณ 12,000 ไร

1-56

BSCM ใหสนเชอโดยไมคดอตราดอกเบยโดยออกคาไถนา คาเมลดพนธ คาปย ลวงหนา

แลวเรยกเกบคนจากผเขารวมโครงการเมอไดผลผลต รวมถงการตรวจสอบดน แนะน าวธการปลก การ

ประสานงาน การวางแผนการผลต ผลผลตทไดจากเกษตรกรBSCM รบซอทงหมด และใหราคาเพม

0.20บาท จากราคาตลาด แตไมไดบงคบวาตองขายใหBSCMเทานน

ผลการเปรยบเทยบ

ผลสรป

โครงการ

ผลผลตนา

หยอด 57/58

ผลผลตนา

หวาน 57/58

ผลผลตเฉลย 559 กก./ไร 451 กก./ไร

ผลผลตเพมขนจ านวน 108 กก./ไร หรอ 24 % คาใชจายลดลง 485 บาท/ไร หรอ 18.83%

การผลตนาหวานใชเมลดพนธประมาณ 30 กก./ไร สวนการผลตนาหยอดใชเมลดพนธประมาณ

10 กก/ ไร การท านาหยอดถอเปนการลดตนทน มการแนะน าใหใชปยเคมลดลง สนบสนนใหใชปยอนทรย

ในชวงแรกใชปยอนทรยพรอมกบปยเคม จนในทสดเกษตรกรไดปรบเปลยนมาใชปยอนทรยทงแปลง เนองจาก

เกษตรกรมความกลวไมกลา เปลยนใชปยอนทรยภายในครงเดยว

ในภาคอสานเกษตรกรปลกขาวเฉลยได 20 ไร ก าไรประมาณไรละ 3,000 บาท (รวมก าไร

โดยประมาณ 60,000 บาท) ในภาคอสานปลกขาวไดปละครง BSCM ไดปรกษากบเกษตรกรจงหวดหลงจาก

การเกบเกยวขาวไดทดลองปลกฟกทอง แตงโม มะนาว ถวเหลอง แตยงไมไดประสบความส าเรจเทาทควรซง

ยงคงตองพฒนาตอไปในเรองของแหลงน าและการตลาด

สงทเกษตรกรจะไดรบจาก าการเขารวมโครงการ

1.ใหสนเชอสนคาทางการเกษตรกบสมาชกโดยหกจายเมอเอาขาวมาขาย ไมมดอกเบยใดๆ

2.สนบสนนเครองหยอดใหเพยงพอกบพนทการหยอด

3.อบรมใหความรกบสมาชก

4.ใหค าปรกษาและประสานงานตางๆกบสมาชกเพอประโยชน

5.รบซอขาวจากสมาชกในราคาบวกเพมจากราคาตลาด

จากผลการรายงานความกาวหนา รศ.จฑาทพย ภทราวาท ผอ านวยการสถาบนวชาการดาน

สหกรณ ไดใหขอเสนอแนะในทประชมวาBSCM มประสบการณในการแปรรปผลผลตขาวประมาณ

30 ประเทศ BSCM มวสยทศนวา ถาขายขาวอยางเดยว คอ จดต าสด ตองมการแปรรป การกระจายสนคา และ

มองตลาดสนคา โดยใชหลก smile curve มาใชในการพฒนายกระดบราคา และยกระดบสนคาใหสงขน รวมถงให

ความส าคญกบการจดการโซอปทาน ตงแตตนน าไปจนถงปลายน า ตนน าคอหลกสตรทเกษตรกรไดเรยนร การ

ปลกจตส านกใหเกษตรกรส านกรกบานเกด รวมถงเรองสหกรณออมทรพย ถาใชสหกรณเปนแกนในการพฒนา

ชมชนเพอเปนmodelตนแบบใหภาครฐหนกลบมาสนใจในการพฒนาชมชนโดยใชสหกรณ ทงนทเรมจาก

ภาคเอกชนเพราะเอกชนมพนทตลาด มแหลงเงนทน เมอเกษตรกรขายไดเงน สวนหนงออมไวทสหกรณ อกสวนท

เหลอเอาไปใช ท าใหสหกรณโตขน รวมทงเสนอให ดร.มนส ชผกา จดท า mapping ของ BSCM เพอน ามา

วางแผนในการจดท าmodelธรกจแบบครบวงจร รวมถงการพฒนา หลกสตรอบรมในอนาคต

คาใชจาย/

ตนทน

นาหยอด

(บาท/ไร)

นาหวาน (บาท/

ไร)

ตนทนเฉลย 2,575 3,060

1-57


วนจนทรท 27 มถนายน พ.ค. 2559 เวลา 07.30-14.00 น.


โครงการ CSA ครงท 24 จดขนเมอวนจนทรท 27 มถนายน 2559 มยอดขายจากการ

จ าหนายผกอนทรย 6,800 บาท ขาวอนทรย 1,040 มผซอประมาณ 60 ราย มผซอซ ามากกวา 14 ราย

มผขาย 2 ราย และมผประเมนแบบสอบถามทงหมด 7 ราย ผลการประเมนในภาพรวม มความคดเหน

ในระดบมาก ความคดเหนในดานความเชอมนในความปลอดภย, ความเหมาะสมดานราคา, ความ

หลากหลาย, ความสด-สะอาด,บรรจภณฑ,ความเหมาะสมดานสถานท, ความเหมาะสมในเวลาทจด

จ าหนายและการใหบรการของกลมเกษตรกรผขายสนคาอยในระดบมาก

1-58

ประชมหารอแนวทางการขบเคลอนสเกษตรกรแบบกาวหนาดวย Civil State Smile Shop

วนพฤหสบด ท 23 มถนายน 2559




2. คณสตพล ดาราวฒ คณะท างานการขบเคลอนการปฏรปเศรษฐกจ

การเกษตรแบบกาวหนา (Modern Farming)

3. คณภวนาท โงวสวรรณ คณะท างานการขบเคลอนการปฏรปเศรษฐกจ

การเกษตรแบบกาวหนา (Modern Farming)

4. น.ส.สายสดา ศรอไร รองผอ านวยการสถาบนวชาการสหกรณ

5. น.ส.ภาวน พวงงาม เจาหนาทวจย

6. น.ส.ซลวาณ สาเมาะ เจาหนาทวจย


รศ.จฑาทพย ภทราวาท ผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณ ในฐานะอนกรรมาธการ

การขบเคลอนการปฏรปเศรษฐกจการเกษตรแบบกาวหนา (Modern Farming) พรอมดวยคณะท างาน

คณภวนาท โงวสวรรณ และคณสตพล ดาราวฒ รวมประชมหารอการน าเสนอแนวทางการ

ขบเคลอนสเกษตรกรแบบกาวหนาดวย Civil State Smile Shop (C3S.) “รานรอยยมประชารฐ”

ผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณ กลาววารสกเปนหวงรานประชารฐ ทมแนว

ทางการท างานทบเสนเดมโดยซอสนคาจากหางสรรพสนคาแมคโครเขารานตามปมน ามน ซงตางจาก

ราน Farmer Shop ทพยายามหาเสนทางน าสนคา SMES , สนคาOTOP มาเชอมกบสนคาเกษตรทไม

สามารถเกบถาวรได

คณสตตพล ดาราวฒ : ตอบโจทยจดเดนท าไมไมน าโมเดล C3S ไปใชในรานสหกรณ

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : จากงานวจยในชวงสองทศวรรษทผานมารานสหกรณไมสามารถตอบโจทย

ได เพราะในรานสหกรณมการใชระบบน าสนคาจากหางสรรพสนคา เชน หางแมคโครมาขาย จดออน

สวนมากเกดจากกรรมการสหกรณไมมหวธรกจ ผจดการท างานตงรบอยางเดยว ซง concept หลกของ

C3S ตวละครหลกมผประกอบการในชมชน จากทมผถามวาจะท าเปนเฟรนไชสหรอไม ซงตนตอบวาไม

จดเดนของ C3S คอเปนการลดชองวางในเรอง SMEs , OTOP และสนคาสหกรณ ประเภทอาหาร

อปโภคบรโภคทจ าเปน มรานคาทเปน outlet ส าหรบสนคาประเภทน แตจะไมเปนการท างานตงรบ

จะท างานเชงรกแทน ตองหาลกคาประจ า จดเดนเครอขายมาทหลง ผประกอบการเปนผสรางและปลก

คนในชมชนเปนลกคาประจ าตองหาสนคาเปน One Stop Shopping

1-59

คณสตตพล ดาราวฒ : เปาหมายผประกอบการตองเปนผจดการทงโซตองหาลกคาตงแตตนทางหา

สนคา ขายสนคา เกบเงน ไมใชตวรานคาทรอผซอ แตตองเปนสนคาทกระจายออกไป อาจท าราน

ออนไลน ตองหามอขาย เปนผจดการทเกง มความสามารถ

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : ตนไดเฝามองหานวตกรรมทจะชวยแกปญหาชองวางสหกรณตลอดในชวง

สามทศวรรษทผานมา วนหนงไปเจอรานทซดนย ประเทศออสเตรเลยและไดน ามาเปนตนแบบราน

farmer shop เปนรานหนงทมconcept เปนสหกรณ ตนไดสอบถามขอมลจากรานวาลกคาของคณคอ

ใคร ซงไดค าตอบวารานมสมาชกประมาณ 1,200 คน ในรานมสนคาทกอยางทเปนความตองการของ

สมาชก มการประชมทกเดอน สมาชกจะบอกวาตองการสนคาอะไร ผจดการจะหาในสงทสมาชก

ตองการ นอกจากนนผจดการตองเกง ประหยดคาใชจาย สามารถท าเองไดทกอยาง รวมทงไปหา

สนคา แนวคดตรงนสามารถตอบโจทยไดคอหนงประเทศไทยตองการสรางสงคมผประกอบการเปนการ

Training by doing สองสามารถแกปญหาสนคา OTOP, SMEs แตผจดการตองเขาถงผบรโภค หาสนคา

ทถกสขลกษณะ food mind โดยไมตองขนสงไกลนนคอสทธพเศษ (priority)

คณภวนาท โงวสวรรณ : ตนเหนวาเรองท าเลทจะตงรานส าคญ ถาตงอยไกลจากชมชนก าลงซอม

นอยซงไมตางจากรานคาทวไป ถาหากมองถงในชมชนใหญ คนอาศยอยมาก และสรางแรงจงใจ

เปรยบเสมอนใหทกคนเปนเจาของราน เชน คอนโดมเนยม แฟลต สมาชกสามารถซอใกลบานและ

เดนทางไดสะดวก

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : เราจะอธบายอยางไรในเมอทานนายกฯจะปลกผบรโภคมาซอของในรานท

ตนเองเปนเจาของ แลวสงซอสนคาโดยใหผจดการรานหาสนคา กอใหเกดการพฒนาเศรษฐกจ ลดการ

น าเขาสนคา จะไดยทธศาสตรทสามารถตอบโจทยได

คณภวนาท โงวสวรรณ : ตนมองโมเดลถาเรมตนจากสถานศกษา เชญเปนสมาชกไมยากนก

คณสตตพล ดาราวฒ : โมเดลนหนงเพอสรางผประกอบการ สองเราจะน าเสนออยางไรใหกรรมการฯ

เหนความแตกตางระหวางโมเดล C3S กบรานสหกรณถามการน าเสนอสองประเดนนอยางชดเจนจะ

สามารถสรางผประกอบการในชมชนได

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : ตนคดวาสามารถเสนอนโยบายรฐบาลรปแบบอยางนได แตตองมหนวยงาน

ทเชยวชาญเพอรบนโยบายมาสานตอ ตนมองวากระทรวงพาณชยสามารถท าหนาทตรงนได เนองจากม

ทม Coaching

คณสตตพล ดาราวฒ : ผผลต ผซอ ชมชนคอสภาพแวดลอม สรางผประกอบการสรางทงทมอยางไร

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : เปนการเชอมผประกอบการทงดาน supply side และ demand side เรา

ไมใชแคเปดรานแลวใหคนเขามาซออยางเดยวซงมความแตกตางจากรานทวไป นอกจากนนตองปลก

ฝกคนรนใหมเปนผประกอบการ เพอตอบโจทยเมอสหกรณเปนจดออน นคอนวตกรรมทจะชวยลด

จดออนของรานสหกรณ ยกระดบรานสหกรณใหเชอมกนทงโซคณคา ซงเราไมน ามาเปรยบเทยบกบ

รานอน ผประกอบการตองประกบโซคณคาของตนเอง ไมวาจะเปนสนคาเนาเสยงาย ผกสด อาหารสด

1-60

เมอมสมาชกและรานเปนระบบ เราจะรวาตองเอาผกชนดนเทาไหรตอสปดาห โดยใหสมาชกสงมากอน

แลวใหผจดการหาสนคามาขาย

คณสตตพล ดาราวฒ : ประเดนนตองใหมความตางจากรานสหกรณหรอ7-11 ตองพงระวงการใช

ถอยค าทไมเปนการโจมตรานอน

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : เพราะฉะนนจงอยากใหนกธรกจมาชวยใหค าปรกษา ภาพนใชสหกรณ

หรอไม องคกรมนเปลยนจากองคกรเปนเครอขาย ในเบองตนน าเสนอเปนการสรางโซคณคา

คณภวนาท โงวสวรรณ : ท าอยางไรใหคนเหนวาเปนบรรยากาศนน มความแตกตางจากรานทอย

ขางๆได

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : เราใชบตรสมาชกและมการเฉลยคน ตามทคณสตตพล ดาราวฒ ถาม

ท าไมไมท าโอทอป จากทตนไดท าวจย กรรมการมระบบ พนกงานอยนานๆมคาคอมมชชน แนวคดการ

บรหารจดการ สรางหนอแตกใหมเปนbest practice ดกวา

คณภวนาท โงวสวรรณ : ท าไมไมท าใหรานสหกรณเปนแบบน เปนเครองมอ จดเรยนรเพอการศกษา

และพฒนา

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : เราไมสามารถท าไดเพราะสหกรณเลอกสมาชก สมาชกเลอกกรรมการ

และไปออกแบบรวมทงนโยบายรฐสหกรณมทงจดแขงและจดออน ถากรรมการ สมาชกไมเหนดวยกจะ

ไมเกดขน แตนโยบายสปท. สปช. มกลไกยกระดบขดความสามารถในการแขงขน ซงมผมอทธพลใน

ระบบเศรษฐกจประมาณ 6 กลม แตจะท าอยางไรทจะลดความเหลอมล า รฐบาลพยายามสรางกลไกท

จะลดความเหลอมล าซงยงไมมกลไกทจะแกปญหานได เพราะฉะนนการสรางคนไทยทมอาชพเกษตรให

มทกษะในธรกจ แทนทจะสอนในต าราใหกบนกศกษา และหากรฐใหการสนบสนนงบประมาณแก

กระทรวงพาณชยหรอหนวยงานทมความสามารถตงเปนทม Coaching ขนมาผานส านกงานสงเสรม

วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม(สสว.) จะตอบโจทยความกาวหนาอยางไร เพราะสถาบนเกษตรกร

ยงขาดตลาดทจะเขาถงผบรโภค ท าไมไมน าสนคาเขารานสะดวกซอเพราะเมอเขาแลวขาดทน โอกาสใน

คอนโดมเนยมหรอชมชนขนาดใหญมมากกวา โดยใหกระทรวงพาณชยมาชวยโปรโมต กลม Start up

เขาโรงเรยนผน า

คณภวนาท โงวสวรรณ : เรามบทเรยนทเปนบทสรปพรอมทจะถายทอดเพอใหเกดกระบวนการนาจะ

สามารถน ามาใชได

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : จรงๆการถายทอดตนไมไดมความรอะไรทใหมแตเปนความรการบรหาร

จดการรานคาปลก รานคางายๆ การจดชนวางสนคา ลองใชคอมพวเตอรพนฐาน ชดความรงายๆ

ความรบญช การเงนเบองตนเปนการฝกทกษะผทจะปนผประกอบการ ไมใชท า 1 ปแลวลมเลกกจการ

ตนเปนทปรกษารานสหกรณ กบสหกรณการเกษตรมากพอสมควร ธรกจซอเจงหมด เพราะไมรตนทน

สนคาขาย จรงๆเปนสนคาทหายจากสตอคและสนคาช ารดดวย

คณสตตพล ดาราวฒ : จรงๆตองรตนทนตอบาท

1-61

รศ.จฑาทพย ภทราวาท สหกรณตองปรบตวกอนจะปดกจการ ตนคดวานาจะเปนอนกรรมการเปนผ

น าเสนอเรองแนวทางการขบเคลอนสเกษตรกรแบบกาวหนาดวย Civil State Smile Shop เพราะม

ประสบการณหลากหลาย ดเดน สามารถสรางผประกอบการและสรางทางเลอกใหเกษตรกรม outlet

เปนของตนเอง สรางแพคเกจดๆเพมมลคาได อยางกรณตลาดสวนสามพราน มระบบการบรหาร

จดการ และมเปาหมาย Go organic vendor เกษตรกรเรยนรวาผบรโภคตองการอะไร ซงมคนพยายาม

ท าเลยนแบบแตไมประสบผลส าเรจเพราะผจดการมความสามารถนอย นอกจากนตองมทมวชาการ ทม

สงเสรม มตลาด มเครอขายผลไม เครอขายขาว

คณสตตพล ดาราวฒ : ตนคดวาเปน Concetp สหกรณ

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : สหกรณท าไมไดเพราะวาไมเหมอนเดม ตองสรางผน าสหกรณใหม

กรมสงเสรมสหกรณไดเขาไปสงเสรมแตกลบกลายเปนรานคนเฝาของ บางแหงผจดการขยน กรรมการ

เปลยนมปญหา บางแหงกรรมการเหนดวย ผจดการมสองบญช แตยงมสหกรณทดทสามารถท าได

ประมาณ 30 เปอรเซนของรานสหกรณทงหมด ซงเราไมสามารถชไดเพราะมปจจยตวภายในอกมาก เงน

ไมใชประเดนปญหาแตเปนปญหาระบบ mind set นอกจากนบางครงนโยบายรฐทท ารายสหกรณเอง

รานทประสบความส าเรจ เชนราน sizzler ทอยากไดขาวอนทรยแลวมาท าหนง ชาวนายกระดบมลคาเพม

ตองเขาถงตลาด เขาถงผบรโภค เปนนวตกรม จากงานวจยทตนใหสหกรณ 45 จงหวด ในรอบ 10 ป ดวย

งบประมาณหลายรอยลานบาท ตนไมใชไมรกสหกรณแตตองเรมโดยสหกรณเอง การท าวจยทท าจะไม

เนนวชาการ เปนการท าเชงธรกจ ไมวาจะเปนเครอขายขาว เครอขายยางพารา และอนๆ

สหกรณการผลตท าไมยาก แตจะท าอยางไรใหสหกรณรานคามาเชอม เสนอ

นวตกรรมใหมและใหกรมสงเสรมสหกรณหรอหนวยงานอนทมความสามารถ ซงตนพยายามกระชบ

รายงานน าเสนอฯ จดเดนของเราสรางผประกอบการแตเปนคอนเซปตสหกรณ เชน สหกรณการเกษตร

ปราสาทสรนทร จ ากด สหกรณการเกษตรวสย จ ากด สงทท าวจยราน Farmer Shop ในระยะเวลา 3 ป

และไดท าคมอขนตอนกอนจะเปดราน ตองมการวจยตลาดกอน ลกคาตองการสนคาอะไร แลวม

เครอขาย คดวาซ ากบรานประชารฐหรอไม แตราน C3S เปนการพฒนาทกษะเชอมระบบธรกจทงหมด

และมพเลยงมาชวย ถายทธศาสตรประเทศตองการสรางเปนผประกอบการเราจะเสนออยางไร เปน

สนคาเกษตรหรอเกษตรแปรรป ตองออกแบบสรางผประกอบการในชมชน มขนตอนอยางไร ภายใน

ระยะเวลาทก าหนดไวเชน 3 เดอน 6 เดอน เปนขนตอนการสรางผประกอบการ know how อยางไรและ

จะตงขอเสนออยางไร

คณภวนาท โงวสวรรณ : ตนขอเลาของธนาคารกรงเทพไดท าหวขอเกษตรกาวหนา หลกธนาคาร

กรงเทพจะเขาไปสงเสรมโดยสอนเกษตรกรเรองเดยวคอเปนผประสานตลาด ท าตวเองใหเปนพอคาคน

กลาง ตงแตระดบลางของตนเองและกลมสมาชก

1-62

ส าหรบปญหาทเจอมาใหมจากทตนไดเขาประชมทกระทรวงฯเปนปญหาผผลตเพมขน

เนองจากทดนมการปลอยเชาและภาษทดนถกลงและงายขน เกษตรกรมทดนเพาะปลกเพมขน ท าให

เกดปญหาทดนลนตลาด

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : ตนคดวาหนวยงานทใกลทสดคอส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและ

ขนาดยอม หรอ สสว. เพราะตรงกบภารกจหลกของสสว. โดยอาจชวนธนาคารเพราะมเงนทน ไมวาจะ

เปนกลม startup กลมธกส. และอนๆ คนไทยจะไปรอดไดตองมคณสมบตของการเปนผประกอบการ

การเจรจาตอรอง

ประเทศไทยเปนประเทศผลตอาหาร ท าไมถงคดเรองสนคาเกษตรเพราะสนคาเกษตร

ถงทางตนทงเรองตลาด ของเนาเสยงาย บางทมแคโชวรม ยงไมมกลไก คนไทยยงมฐานะยากจน ถก

เอาเปรยบ ไมมอ านาจตอรอง ถกยดทดนซงเปนเรองการตอโซคณคา

ส าหรบเรองเกษตรอนทรยจากขอสรปงานวจยเกษตรอนทรยท ามากไมไดตองท าแบบ

เขมงวด (intensive) ท างานปราณต ถาท าแปลงใหญมนยาก รฐคดดแตมนสวนทาง ตนไดมโอกาส

ตดตาม MR.Micle ชาวออสเตรเลย ท าเกษตรอนทรยแบรนตดตลาด และมผบรโภคไปซอตามตลาดนด

ตางๆ เพราะมความเชอมนและไดถาม MR.Micle เกษตรอนทรยทมการรบรองสงผลดกบใคร และท าไม

ถงไมขยายผลผลตเพมขน ซง MR.Micle ไดตอบวาดกบผบรโภค สวนทไมขยายผลผลตเพมเพราะตอง

จางคนงานเพม ท าใหก าไรไดนอยลง ลงทนเพมขน ซงจ าเปนตองมใครบอกเกษตรกรยงขยนยงจน ท า

แปลงเลกไดเงนมากกวา อยางกรณผลไมเชนกน พอวชยมพนท 100 ไร ไดวางแผนเวนพนทท า

การเกษตร โดยท าเฉพาะสวนและดแลใสปยอยางด

คณภวนาท โงวสวรรณ : ดแลผปลกเมลอน ทางภาคเหนอเชนจงหวดล าพน เกษตรกรเปนผประสาน

ตลาดผลตตามค าซอจ านวน 2,000 ลก เกษตรกรจะไมท าคนเดยว จะมการกระจาย เชนเกษตรกรผลต

รายละ100 ลก เกษตรกร 20 คน และท าใหไดรายไดตลอดและราคาดดวย ถาคนหนงท า 400-500 ลก

จะลมเหลวหมดเลย สดทายธนาคารกรงเทพเขามาสอนใหมและแบงตลาดท าใหสามารถอยได

คณสตตพล ดาราวฒ : สมมตวาเปนการจ าลองค าถามจากเวทน าเสนอฯ แนวคดของ csss เปน

อยางไร?

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : แนวคด Civil State Smile Shop (c3s) เปนแนวคดตวแบบธรกจทจ าลอง

รานคาปลกทมผประกอบการซงเปนเจาของราน แตรานตรงนจะไมเหมอนรานทวๆไปเพราะวาจะมการ

สรางเครอเครอขายเปนภาคทงดาน Supply side & Demand side ในรานเลย ลกษณะนราน c3s จะเปน

การแกปญหาการท าธรกจของเกษตรกรทไมสามารถขายสนคาไปถงผบรโภคทมความตองการสนคาได

คณสตตพล ดาราวฒ : ราน Civil State Smile Shop (c3s) ใครเปนเจาของ? และจดตงทไหน?

รศ.จฑาทพย ภทราวาท จากทท าวจย เจาของมความหลากหลาย เชน ผประกอบการคนเดยว หาง

หนสวน เชน หมอกองม 7 หนสวน สหกรณการเกษตรปราสาท จ ากด สหกรณการเกษตรโคนม

1-63

นครปฐม จ ากด เอาไปท าในสหกรณ รานสหกรณกรงเทพ จ ากด รานสวสดการมหาวทยาลยน าไปจด

shelf ได เจาของรานจะเปนไปตามรปแบบธรกจ ในสหกรณการเกษตรอยในธรกจซอ

คณสตตพล ดาราวฒ : สนคาเปนอยางไร?

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : สนคาตองมองตลาดเปาหมายเปนหลก เวลาปฏบตจรงทมโคชชงตองไป

สอนวจยตลาดเพอใหสามารถอยไดอยางยงยนกอนทจะออบแบบรานตองมเงนทนหมนเวยนเทาไหร

เมอตงรานสมบรณแบบใครจะมาซอ ขนาดพนทจะเปดราน ในเรองแหลงทมาของสนคา การจยตลาด

จะเปนการลดจดออนการตงรานทงหลายในอดตทผานมาของประเทศไทย ทตงรานสองสามปกลมเลก

กจการเพราะไมมทกษะดานธรกจ มองตลาดไมชด ตรงนจะเปนกลไกททมสงเสรมมารบผดชอบจะตอง

ชวยยกระดบทกษะการเปนผประกอบการทจะหนมาท าธรกจอยางไร

คณสตตพล ดาราวฒ : ประโยชนทสมาชกจะไดรบ?

รศ.จฑาทพย ภทราวาท :ประโยชนทจะไดรบมองสมาชกเปนสองดานคอการทผผลตและผบรโภค

เปนเจาของรวมกน เจาของรานเปนผประสานงานเปนการเชอมโซทงสายผทจะไดประโยชนคอ ผทเปน

ทางดานอปทานงานวจยตอบโจทย สามารถลดคาใชจายทางตลาดคาจพประมาณ 4 % ถาระบบธรกจ

เขาท จะหาตลาดไดจะมoutlet กระจายสนคา SMES , OTOP ในขณะเดยวกนผบรโภคเมอมบตรสมาชก

ซอสะสมแตมจะไดเงนเฉลยคน ตรงนจรงๆเปนลกษณะConcept สหกรณแตเปนนวตกรรมใหม

คณสตตพล ดาราวฒ : จากท รศ.จฑาทพย ภทราวาท ไดอธบายค าตอบโดยใชเวลาประมาณ 5

นาทเหนภาพชด เนอหาครบ ตนคดวางานนนาจะส าเรจ

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : หวใจส าคญอยากไดคนสกคนทอยากมอาชพ ทมเท

คณสตตพล ดาราวฒ : ตองเปนเกษตรกรทรวมกลม วสาหกจชมชน เปนคนในพนท

รศ.จฑาทพย ภทราวาท : เปนการสรางสงคมผประกอบการรายยอย โดยจะเนนสนคาจากเครอขาย

เกษตรกรเปนหลก สนคาอาหารทยงมชองวางการเขาถงตลาด ซงเมอถงจดนไมใชงานของสว.สก. แต

เปนเรองของอนกรรมการฯ ซงชวงแรกจะเรมอยางไรเราสามารถถายโอนทนขอมลและอนๆ รวมกนได


1-64


วนจนทรท 11 กรกฎาคม พ.ค. 2559 เวลา 07.30-14.00 น.


โครงการ CSA ครงท 25 จดขนเมอวนจนทรท 11 กรกฎาคม 2559 มยอดขายจากการ




ความหลากหลาย, ความสด-สะอาด,บรรจภณฑ,ความเหมาะสมดานสถานท, ความเหมาะสมในเวลาท

จดจ าหนายและการใหบรการของกลมเกษตรกรผขายสนคาอยในระดบมาก ส าหรบความคดเหนดาน



วนจนทรท 25 กรกฎาคม พ.ค. 2559 เวลา 07.30-14.00 น.


โครงการ CSA ครงท 26 จดขนเมอวนจนทรท 25 กรกฎาคม 2559 มยอดขายจากการ




ความหลากหลาย, ความสด-สะอาด,บรรจภณฑ,ความเหมาะสมดานสถานท, ความเหมาะสมในเวลาท

จดจ าหนายและการใหบรการของกลมเกษตรกรผขายสนคาอยในระดบมาก ส าหรบความคดเหนดาน


1-65


การประกาศเกยรตคณนกสหกรณและสหกรณทมคณคาแหงป ประจ าป 2559 ครงท1/59

วนศกรท 15 กรกฎาคม 2559

ณ หองประชม 214 ชน2 อาคารวจยและพฒนา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร


1.อาจารยเชญ บ ารงวงศ ประธานกรรมการ

2.อาจารยวรเทพ ไวทยาวโรจน กรรมการ

3.รศ.จฑาทพย ภทราวาท กรรมการ

4.คณสรจตต แกวชงดวง กรรมการและเลขานการ

5.คณสายสดา ศรอไร ผชวยเลขานการ

6.คณภาวน พวงงาม เจาหนาทวจย


วาระท1 เรองประธานแจงเพอทราบ

1.1 ประธานกรรมการเปดการประชมและมอบหมายให รศ.จฑาทพย ภทราวาท กลาว

เปดการประชม อาจารยวรเทพ ไวทยาวโรจน ไดแตงกลอนกลบท รอยปสหกรณ รอยบทกลอนบ

รทรรศน

1.2 ทมเลขาฯไดรายงานใหทประชมทราบถงการด าเนนการโดยจะจดสงหนงสอเชญเสนอ

ชอนกสหกรณและสหกรณทมคณคา ประจ าป 2559 โดยจะจดสงทางไปรษณย สงไปเมอวนท 21

มถนายน 2559 และก าหนดใหสงกลบภายในวนท 15 สงหาคม 2559 ดงน

- กรมสงเสรมสหกรณ

- สหกรณจงหวด 77 แหง

- กรมตรวจบญชสหกรณ

- ส านกงานตรวจบญชสหกรณ 77 แหง

- ชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด

- ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด

- เครอขายเปาบนจน 265 แหง

ทประชมไดเพมเตมใหจดสงหนงสอเชญเสนอชอนกสหกรณและสหกรณทมคณคา

ประจ าป 2559 ไปยงส านกงาน ธ.ก.ส.

มตทประชม รบทราบ

1-66

วาระท2 เรองเพอพจารณา

2.1 แนวทางการด าเนนการประกาศเกยรตคณฯประจ าป 2559

ทประชมมความเหนวานกสหกรณทมคณคาไมจ าเปนตองอยในต าแหนง ไมจ าเปนตองเปน

ผจดการ เนนไปทบคคล อาจเปนเจาหนาท สมาชกหรอผน าทมสวนรวม เลอกคนทมคณคาไมใชเลอก

คนทท าก าไรเกง โดยใชคณสมบตของนกสหกรณทมคณคาตามทไดก าหนดไวดงเอกสารแนบ

ทประชมไดพจารณาคณสมบตของนกสหกรณทมคณคา โดยมมตก าหนดหลกเกณฑการ

พจารณาดงน

• คณสมบตทควรไดรบการยกยองใหเปนนกสหกรณทมคณคาแหงป

1.มตดานคณคาสหกรณ

ขอมลทแสดงวาเปนผน าทมคณคาตองานสหกรณสะทอนอยในตวบคคลอยางเปน

รปธรรม

2.มตดานกระบวนทศน

ขอมลทแสดงคณสมบตวาเปนผมความคดรเรมสรางสรรค มองการณไกลและมการ

วางแผนการด าเนนงานของสหกรณไปในทศทางทสรางคณคาตามเอกลกษณสหกรณ

มากกวาเกณฑปกต

3.มตดานหลกการด าเนนงาน

มผลงานเชงประจกษในการผลกดนใหสหกรณของตนโดยมการปฏบตในทศทางท

เปนธรรมาภบาลและเปนประโยชนตอสมาชก

4.มตดานแนวปฏบตทด

มหลกฐานทแสดงใหเหนความมงมนในการผลกดนใหมแนวปฏบตตามหลกการ

สหกรณ และเปนแบบอยางทด

มผลงานสรางสรรคนวตกรรมทกอเกดการเพมคณคาหรอมลคาเพมในสหกรณ

อยางเปนรปธรรม

• คณสมบตทสมควรไดรบการยกยองใหเปนสหกรณทมคณคาแหงป

1.มตดานคณคาสหกรณ

สหกรณมผลการด าเนนงานทแสดงใหเหนถงอตตลกษณของการเปนองคกรอสระ

และพงพาตนเองตามคานยมพนฐานสหกรณ อนเปนทางเลอกทดกวาของประชาชน

สหกรณตองรบใชและชวยเหลอสมาชกเพอยกระดบฐานะความเปนอยของสมาชก

ใหดขน

2.มตดานกระบวนทศน

มหลกฐานทแสดงใหเหนการเชอมโยงแผนกลยทธไปสการปฏบตอยางเปนรปธรรม

(เชน แสดงใหเหนการประเมนผลตามตวชวดทก าหนด)

1-67

มการน านวตกรรมไปใชในการยกระดบการท างานเพอเพมประสทธภาพของ

สหกรณ

3.มตดานหลกการด าเนนงาน

มการด าเนนงานทแสดงใหเหนถงระบบการบรหารจดการทด โดยปฏบตตาม

หลกการสหกรณและมการตดสนใจด าเนนงานของสหกรณโดยอสระบนพนฐานแหง

ประโยชนสขของสมาชก(โดยแสดงหลกฐานเปนรปธรรมใหเหนชดเจน)

4.มตดานแนวปฏบตทด

สหกรณมกลไกในการก าหนดแผนการด าเนนงานทเปนประโยชนตอประสทธภาพ

และการน าประโยชนสสมาชกและชมชน

2.2 Theme เวทเสวนาวชาการฯ ประจ าป2559

อาจารยวรเทพ ไวทยาวโรจน ไดใหขอสงเกตในปทผานมาเชญวทยากรจ านวนมากท าให

วทยากรแตละคนมเวลาในการพดนอย เวลาไมกระชบ ควรลดจ านวนวทยากร

รศ.จฑาทพย ภทราวาท ไดเสนอทประชมวาในป 2559 เวทเสวนาเรองกรอบทศทางเชง

ยทธศาสตรการพฒนาการสหกรณไทยในหวงเวลากาวสศตวรรษท 2 เปาหมาย มงยกระดบขด

ความสามารถของการสหกรณเพอลดความเหลอมล า สรางความเปนธรรมในสงคม

ยทธศาสตรท 1 ยกระดบการมสวนรวมของภาคสหกรณเพอความเขมแขงเปน ปกแผน

ยทธศาสตรท 2 ยกระดบมลคาเพมแกผลตภณฑสหกรณ

ยทธศาสตรท 3 พฒนาระบบการเงนสหกรณทเออตอความมนคงมเสถยรภาพ

ยทธศาสตรท 4 พฒนาระบบสนบสนนและสงอ านวยความสะดวก

โดยน าC3S ทเสนอ สปท.จดท าแบบจ าลองนทรรศการโชวผลงานใหผรวมงานโดยใชการ

จ าหนายจรง พวกขาว ผลไม ผกออแกรนคฯ และแบบจ าลองธนาคารสหกรณภายในงานประกาศ

เกยรตคณฯ

ส าหรบวทยากรในเวทเสวนาชวงบาย ทประชมเสนอบคคลดงตอไปน คอ

คณพมลพกตร มหาขนธ สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

สหกรณออมทรพยกลมเจยเมง จ ากด

คณเพทาย ปทมจนทรตน สค.ศนยกลางเทวา จ ากด

คณชชาต อนสวาง ผจดการสหกรณการเกษตรศรประจนต จ ากด

คณสามตร เชษฐศาสตร ผจดการสหกรณสงหบร จ ากด

สหกรณนคมแมสอด จ ากด จ.ตาก

2.3 การสรรหานกสหกรณและสหกรณทมคณคาโดยวธแมวมอง

ทประชมเสนอใหใชเครอขายเปาบนจน ผตรวจสอบกจการสหกรณและคณะกรรมการ

2.4 แผนการด าเนนงาน

1-68

15 ก.ค. 2559 การประชมคณะกรรมการสรรหาฯครงท 1

17 ส.ค. 2559 การประชมคณะกรรมการสรรหาฯครงท 2

26 ส.ค. 2559 การประชมคณะกรรมการสรรหาฯครงท 3

7 ก.ค. 2559 การประชมคณะกรรมการสรรหาฯครงท 4

16 ก.ค. 2559 เวทเสวนาวชาการ

วาระท3 เรองอนๆ

Civil State Smile Shop

โครงการ“การยกระดบขดความสามารถของผมสวนไดสวนเสยในการพฒนาโซคณคาปลา

นลในประเทศไทย”


1-69


วนจนทรท 8 สงหาคม พ.ค. 2559 เวลา 07.30-14.00 น.


โครงการ CSA ครงท 27 จดขนเมอวนจนทรท 8 สงหาคม 2559 มยอดขายจากการ

จ าหนายผกอนทรย 2,125 บาท ขาวอนทรย 1,040 บาท มผซอประมาณ 46 ราย มผซอซ ามากกวา

6 ราย มผขาย 2 ราย และมผประเมนแบบสอบถามทงหมด 5 ราย ผลการประเมนในภาพรวม มความ




1-70

ประชมคณะอนกรรมาธการการปฏรปเศรษฐกจการเกษตร ครงท 20

วนท 2 สงหาคม 2559 เวลา 13.30-16.30 น

ณ หอง 219 อาคารรฐสภา 2


1. นายเลศวโรจน โกวฒนะ ประธานอนกรรมาธการ

2. คณอ านวย ปะตเส ทปรกษา

3. นายชชาต อนสวาง อนกรรมาธการ

4. รศ.จฑาทพย ภทราวาท อนกรรมาธการ

5. นายดสต ลลาภทรพนธ อนกรรมาธการ

6. นายธนต โสรตน อนกรรมาธการ

7. วาท ร.อ.จตร ศรธรานนท อนกรรมาธการ

8. คณนรนทร พสนธราธรรม อนกรรมาธการ

9. นายเสนย สวรรณด อนกรรมาธการ

10. นายภวนาท โงวสวรรณ อนกรรมาธการ

11. นายสตตพล ดาราวฒ ทปรกษา


คณะท างานขบเคลอนการปฏรปเศรษฐกจการเกษตรแบบกาวหนา (Modern Farming)

ไดน าเสนอ Civil State Smile Shop ซงออกแบบมาเพอลดชองวางของโซอปทานและสรางทางเลอกใหม

ใหกลมเปาหมายทมปญหาดานการจ าหนายผลผลตดานการเกษตร กอใหเกดระบบการบรหารจดการ

โซคณคา ใหผมสวนไดสวนเสยทจะเขามาท าธรกจรวมกนมการแบงผลก าไรและผลประโยชนเพอลด

ความเหลอมล า อกทงยงสงผลดใหผประกอบการดาน supply side ใหมตลาดทางเลอกใหม และ

ผประกอบการรานคาไดม การเชอมโยงโดยน าสนคาทมคณภาพและราคาเหมาะสมมาจ าหนายแก

ผบรโภคในชมชนท าใหผบรโภค ในชมชนสามารถเขาถงสนคาและบรการทมคณภาพราคาเปนธรรม

การปฏรปภาคการเกษตรไทยดวย “รานรอยยมประชารฐ” (Civil State Smile Shop : C3S.) เปนการบร

ณาการการจดการโซคณคา หลกการสหกรณและแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยงแบบกาวหนา มา

ใชในการบรหารจดการธรกจอยางมออาชพ ซงจะกอใหเกดรปแบบการพฒนาชองทางการจ าหนาย

สนคา เกษตรแนวใหมเปนการสรางมลคาเพมแกสนคาเกษตรแปรรป และเพมสมรรถนะการเปน

ผประกอบการ โดยสงเสรมใหมการเรยนรจากการปฏบตจรง ตลอดจนท าหนาทเปนกลไกในการพฒนา

เศรษฐกจชมชน อกทงยงชวยกระตนใหเกดอปสงคในสนคาทผลตโดยเกษตรกรซงจะน าไปสการบรรล

เปาหมายในการขบเคลอนยทธศาสตรการปฏรปภาคการเกษตรไทย

1-71

กรอบและแนวคดของรานรอยยมประชารฐ (Civil State Smile Shop : C3S.) รานรอยยม

ประชารฐมรปแบบเปนรานคาชมชนทมงสรางระบบธรกจภายใตแนวคด “รานคาปลก ทผผลตและ

ผบรโภคเปนเจาของรวมกน” มการจ าหนายสนคาประเภทอาหาร สนคาอปโภคและของใช ใน

ชวตประจ าวนเพอใหบรการแกชมชน โดยน าสนคาทเปนผลตภณฑของเกษตรกร สถาบนเกษตรกร

สหกรณ SMEs OTOPs ทมคณภาพมาตรฐานเขามาวางจ าหนายในรานฯ โดยใชแบรนดรานรอยยม

ประชารฐ เพอสรางอปสงคดานผบรโภคใหกวางขวางขน โดยมเจตนารมณเพอสรางสรรคระบบธรกจ

ทางเลอก โดยผประกอบการยคใหมทมความสามารถในการสรางฐานลกคาประจ าในชมชน ใหหนมา

สนใจอดหนนสนคา ทมคณภาพและผลตโดยเกษตรกร สถาบนเกษตรกร สหกรณ SMEs OTOPs อนจะ

น าไปสการยกระดบ มลคาเพมแกผลตภณฑเกษตรของไทยตามนโยบายรฐ ตลอดจนมการออกแบบ

ระบบธรกจรานฯ โดยการสรางโซคณคา (Value Chain) ดวยการเชอมโยงธรกจกบภาคพนธมตรธรกจ

เพอน าสนคาจากเครอขายผผลต มาจ าหนายตามความตองการของผบรโภค (ทเปนลกคาประจ า)

ขอสงเกตและขอเสนอแนะของทประชม 1. รปแบบของรานรอยยมประชารฐ (Civil State

Smile Shop : C3S.) จะตองมความทนสมย มการจ าหนายผลตภณฑทางดานการเกษตรทหลากหลาย

และเปนสนคา OTOP ทไดมาตรฐาน 2. การด าเนนงานของรานรอยยมประชารฐ ควรสรางเครอขายเพอ

เพมชองทางในการผลตและ การจ าหนายสนคา รวมถงการค านงถงตนทนของระบบโลจสตกสทจะ

น ามาใชในการจดสงสนคา 3. ควรมมาตรการเพอก าหนดมาตรฐานของสนคาใหมคณภาพ 4. ควร

ก าหนดหนวยงานหลกทจะดแลเรองดงกลาวใหชดเจนเพอขบเคลอนการด าเนนงาน และสงเสรมราน

ตนแบบอยางเปนรปธรรม

1-72

รายงานสรป

การประกาศเกยรตคณนกสหกรณและสหกรณทมคณคาแหงป ประจ าป 2559

รวมกบสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

วนจนทร ท 8 สงหาคม 2559


ผเขาประชม

1.รศ.จฑาทพย ภทราวาท ผอ านวยการสภาบนวชาการดานสหกรณ

2.รศ.กก ดอนส าราญ ประธานกรรมการด าเนนการ สสท.

3.คณณกรณ ตรรกวรพท ผอ านวยการ สสท.

4.คณเกรยงไกร ข าอนทร รองผอ านวยการ สสท.

5.คณเบญจมาส พรพทกษพนธ หวหนางาน สสท.

6.คณฆนรจ จนทรแสง หวหนางานและแบบแผน

7.คณฉลองรฐ มามเกต นกวชากรสหกรณสมพนธ

8.คณสายสดา ศรอไร รองผอ านวยการสภาบนวชาการดานสหกรณ



ดร.กก ดอนส าราญ ประธานกรรมการด าเนนการสสท. คณณกรณ ตรรกวรพท

ผอ านวยการ สสท. และคณะท างาน เขารวมประชมหารอรวมกบ รศ.จฑาทพย ภทราวาท ผอ านวยการ

สถาบนวชาการดานสหกรณ เพอเตรยมการงานประกาศเกยรตคณนกสหกรณและสหกรณทมคณคา

แหงป2559และการเสวนาวชาการ“เดนเครองยทธศาสตรสการปฏรปสหกรณไทยในศตวรรษทสอง”

เนองในโอกาส 100 ปการสหกรณไทย ทจะจดขนในวนท 16 กนยายน พ.ศ.2559 ระหวางเวลา 08.30-

16.00น. ณ หองประชมสธรรม อารกล ชน 1 อาคารนเทศ 50 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน

ผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณกลาวรายละเอยดก าหนดการงานประกาศเกยรต

คณฯ เวทเสวนาภาคเชา10.30-12.30 น. วทยากรประกอบดวย ดร.กอบศกด ภตระกล‚รศ.ดร.ปทมาวด

โพชนกล‚ดร.กก ดอนส าราญและ รศ.จฑาทพย ภทราวาท ผด าเนนรายการคอ คณศรบรณ ณฐพนธ

สวนเวทภาคบาย13.30-16.00หวขอคอตวชวดความส าเรจสหกรณ อะไรทใช อะไรทไมใช วทยากร

ไดแก ดร.ปรชา สทธกรณไกร‚คณสวรรณ บรพรนสรณ‚คณศรชย ออสวรรณ‚คณสภาพ จนทรภรมย‚

พลโท ดร.วระ วงศสรรค ผด าเนนรายการคอ อ.วรเทพ ไวทยาวโรจน

ดร.กก ดอนส าราญ ประธานกรรมการด าเนนการสสท.เสนอมอบรางวลทงสนไมเกน21

รางวลโดยแบงสหกรณเปน7ประเภท ประเภทละ3รางวล ใชเวลาในการมอบรางวลไมเกน20 นาท

รางวลนวตกรรมInno Coop คอรางวลของสหกรณดานวตกรรมอนทรงคณคา ผอ านวยการสนนบาต

1-73

สหกรณแหงประเทศไทยกลาววาผลการประกาศเกยรตคณฯประจ าป2559จะเรยบรอยประมาณวนท 5

กนยายน พ.ศ.2559 ทงนไดมการนดหมายประชมเตรยมความพรอมในวนท 8 กนยายน พ.ศ.2559

ประธานกรรมการด าเนนการสสท.ไดมอบเงนสนบสนนงานประกาศเกยรตคณนกสหกรณ

และสหกรณทมคณคาแหงป2559และการเสวนาวชาการ“เดนเครองยทธศาสตรสการปฏรปสหกรณ

ไทยในศตวรรษทสอง”เนองในโอกาส 100 ปการสหกรณไทย จ านวน 100‚000 บาท

ผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณไดสรปการประชมหารอวาทางสสท.ตองมการ

ประชาสมพนธและขอรายชอกลมโควตาประมาณ 200 เพอสงหนงสอเชญรวมถงจะมการประชมหารอ

เพอเตรยมความพรอมอกครงในวนท 8 กนยายน พ.ศ.2559

ปดประชมเวลา 11.30น.

1-74


วนจนทรท 22 สงหาคม พ.ค. 2559 เวลา 07.30-14.00 น.


โครงการ CSA ครงท 28 จดขนเมอวนจนทรท 22 สงหาคม 2559 มยอดขายจากการ

จ าหนายผกอนทรย 2,750 บาท ขาวอนทรย 1,230 บาท มผซอประมาณ 50 ราย มผซอซ ามากกวา



ความหลากหลาย, ความสด-สะอาด, บรรจภณฑ, ความเหมาะสมในเวลาทจดจ าหนายและการ

ใหบรการของกลมเกษตรกรผขายสนคาอยในระดบมาก และความเหมาะสมดานสถานทอยในระดบ

มากทสด

1-75


การประกาศเกยรตคณนกสหกรณและสหกรณทมคณคาแหงป ประจ าป 2559 ครงท2/59

วนพธ ท 24 สงหาคม 2559


ผเขาประชม

1.อาจารยเชญ บ ารงวงศ ประธานกรรมการ

2.อาจารยวรเทพ ไวทยาวโรจน กรรมการ

3.รศ.จฑาทพย ภทราวาท กรรมการ

4.ผศ.ดร.ณรงค กเจรญประสทธ กรรมการ

5.คณสรจตต แกวชงดวง กรรมการและเลขานการ

6.คณสายสดา ศรอไร ผชวยเลขานการ

7.คณปทมาพร ส าราญถน เจาหนาทบรหารงานทวไป



วาระท1 เรองประธานแจงใหทราบ

1.1 จ านวนนกสหกรณและสหกรณทถกเสนอชอประจ าป2559

คณปทมาพร ส าราญถน กลาวสรปจ านวนนกสหกรณทถกเสนอชอจ านวน 40 ราย และ

สหกรณทถกเสนอชอจ านวน 40 ราย จากผเสนอชอจ านวน 37 แหง


วาระท2 เรองรบรองรายงานการประชมฯครงท1/2559

คณสายสดา ศรอไร ไดกลาวรายงานการประชมครงท1/2559 ใหแกผเขาประชมพรอม

เอกสารรายงานการประชมครงท1/2559


วาระท3 เรองเพอพจารณา

3.1 การพจารณาคดเลอกนกสหกรณทมคณคาประจ าป 2559

คณสายสดา ศรอไร กลาวรายงานขอมลนกสหกรณทถกเสนอชอจ านวน 40 ทาน พรอม

ทงประวตและคณสมบตประจ าตวทแสดงใหเหนองคประกอบ 4 มตของผน าทมคณคา คอ 1.มต ดาน

คณคาสหกรณ 2.มตดานกระบวนทศน 3.มตดานหลกการด าเนนงาน 4.มตดานแนวปฏบตทด

ผลการพจารณาคดเลอกนกสหกรณทมคณคา ดงรายชอตามประเภทสหกรณ

ตอไปน

1.สหกรณเครดตยเนยน

1-76

นายยอม ศรแจ ต าแหนง ทปรกษาสหกรณเครดตยเนยนโรงเรยนวดหนองแก จ ากด

จงหวดเพชรบร ผเสนอชอ ส านกงานสหกรณจงหวดเพชรบร ผลการคดเลอกสรปวา ไมผานคณสมบต

เนองจากเปนทปรกษาสหกรณฯ

นางเพทาย ปทมจนทรตน ต าแหนง กรรมการด าเนนการสหกรณเครดตยเนยน

ศนยกลางเทวา จ ากด จงหวดกรงเทพฯ ผเสนอชอ ชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด

ผลการคดเลอกสรปวา นางเพทาย ปทมจนทรตน เคยไดรบรางวลนกสหกรณทมคณคาแหงป 2552

นายนอง จนทรประไพ ต าแหนงประธานกรรมการด าเนนการสหกรณเครดตยเนยน

บานหนองกระทมพฒนา จ ากด จงหวดเพชรบร ผเสนอชอ ชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย

ผลการคดเลอกสรปวา ไดรบรางวลนกสหกรณทมคณคาประจ าป2559 เนองจากเปนผมความ

ประพฤตเปนแบบอยางทดในคณธรรม 5 ประการ ความซอสตย เสยสละ รบผดชอบ เหนใจและ

ไววางใจซงกนและกน เปนผยดมนในหลกประชาธปไตยใหความเสมอภาค สหกรณมการด าเนนงานท

เปนธรรมาภบาลเปนประโยชนตอสมาชก

นายส าราญ เรองสจ ต าแหนงประธานสหกรณเครดตยเนยนพฒนาชมชนบานพ

ตะแบก จ ากด จงหวดประจวบครขนธ ผเสนอชอ สหกรณเครดตยเนยนพฒนาชมชนบานพตะแบก

จ ากด ผลการคดเลอกสรปวา มลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

นายธระวทย วงศเพชร ประธานกรรมการสหกรณเครดตยเนยนไทยฮอนดา จ ากด

จงหวดกรงเทพฯ ผเสนอชอ สหกรณเครดตยเนยนไทยฮอนดา จ ากด ผลการคดเลอกพบวา ไมม

เอกสารประกอบการพจารณา

2.สหกรณบรการ

นายนวตน วงศซอ ต าแหนงประธานกรรมการสหกรณเดนรถเพชรบรณ จงหวด

เพชรบรณ ผเสนอชอ กรมตรวจบญชสหกรณ ผลการคดเลอกพบวา มลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

นายจ ากด เบยวบงเกด ต าแหนงประธานกรรมการเดนรถกระทมแบน จ ากด จงหวด

สมทรสาคร ผเสนอชอส านกงานสหกรณจงหวดสมทรสาคร ผลการคดเลอกพบวา ไมมเอกสาร

ประกอบหารพจารณา

3.สหกรณออมทรพย

นายประเสรฐ งามวงศพาณชย ต าแหนงประธานกรรมการด าเนนการสหกรณออม

ทรพยครภเกต จ ากด จงหวดภเกต ผเสนอชอ กรมตรวจบญชสหกรณ ผลการคดเลอกพบวา มลกษณะ

ทวๆไป ไมมลกษณะเดน

นางสรนทรา ชยบรนทร ต าแหนงรองผจดการสหกรณออมทรพยครชยนาท จ ากด ผ

เสนอชอ ส านกงานสหกรณจงหวดชยนาท ผลการคดเลอกพบวา มลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

1-77

นายแพทยชชวาล กอสกล ต าแหนงประธานกรรมการด าเนนการสหกรณออมทรพย

โรงพยาบาลหาดใหญ จ ากด จงหวดสงขลา ผเสนอชอ ส านกงานสหกรณจงหวดสงขลา ผลการ

คดเลอกสรปวา ไดรบรางวลนกสหกรณทมคณคาประจ าป2559 เนองจาก เปนผทเสยสละ มภาวะผน า

ท าตวเปนแบบอยางทดของผน ามงการบรหารจดการทด เนนกระบวนการมสวนรวมของสมาชก ไดจด

โครงการพบปะเยยมเยยนสมาชกทกหนวยสงกดทกคน ทกเดอน จนท าใหบคลากรของโรงพยาบาล

หาดใหญเปนสมาชกสหกรณถงรอยละ98 จากบคลากรทงหมด

นายนรนทร เชงสะอาด ต าแหนงรองประธานกรรมการสหกรณออมทรพย

สาธารณสขรอยเอด จ ากด จงหวดรอยเอด ผเสนอชอสหกรณทรพยสาธารณสขรอยเอด จ ากด ผลการ

คดเลอกพบวา เอกสารประกอบการพจารณามขอมลและภาพกจกรรมพนฐานทสหกรณตองท า ไมม

อะไรเดน

นายแพทยสมเกยรต ธาตรธร ต าแหนงทปรกษาคณะกรรมการด าเนนการสหกรณ

ออมทรพยวชรพยาบาล จ ากด จงหวดกรงเทพฯ ผเสนอชอ สหกรณออมทรพยวชรพยาบาล จ ากด ผล

การคดเลอกสรปวา ไมผานคณสมบตเนองจากเปนทปรกษาสหกรณฯ และเปนผทรงคณวฒ

รศ.วศษฐพร สขสมบต ต าแหนงประธานกรรมการสหกรณออมทรพยมหาวทยาลย

เทคโนโลยสรนาร จ ากด จงหวดนครราชสมา ผเสนอชอ ส านกงานสหกรณจงหวดนครราชสมา ผลการ

คดเลอกพบวา มลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

นายจรญ เผอดจนทก ต าแหนงรองประธานกรรมการสหกรณออมทรพย

สาธารณสขนครราชสมา จ ากด จงหวดนครราชสมา ผเสนอชอ สหกรณออมทรพยสาธารณสข

นครราชสมา จ ากด ผลการคดเลอกพบวา มลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

นายพมพลกษณ อยวฒนา ต าแหนงรองประธานกรรมการสหกรณออมทรพย

สาธารณสขสมทรสงคราม จ ากด จงหวดสมทรสงคราม ผเสนอชอ สหกรณออมทรพยสาธารณสข

สมทรสงคราม จ ากด ผลการคดเลอกพบวา มลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

นายสมชาย เพชรอ าไพ ต าแหนงประธานกรรมการสหกรณออมทรพยสาธารณสข

พษณโลก จ ากด จงหวดพษณโลก ผเสนอชอ สหกรณออมทรพยสาธารณสขพษณโลก จ ากด ผลการ

คดเลอกพบวามลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

นายวชต สนธวณช ต าแหนงรองประธานกรรมการด าเนนการสหกรณออมทรพย

กรมปาไม จ ากด จงหวดกรงเทพฯ ผเสนอชอสหกรณออมทรพยกรมปาไม จ ากด ผลการคดเลอกพบวา

มความนาสนใจแตในเรองของการท าATMยงไมมความจ าเปน

รอยต ารวจเอกสวทย มากดวง ต าแหนงประธานกรรมการสหกรณออมทรพย

ต ารวจสราษฏรธาน จ ากด จงหวดสราษฏรธาน ผเสนอชอ ส านกงานสหกรณจงหวดสราษฏรธาน ผล

การคดเลอกพบวา มลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

1-78

เรออากาศเอกกนก ทองเผอด ต าแหนงประธานกรรมการสหกรณออมทรพย

พนกงานการบนไทย จ ากด จงหวดกรงเทพฯ ผเสนอชอ สหกรณออมทรพยพนกงานการบนไทย จ ากด

ผลการคดเลอกพบวา มลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

นายสมชาย คณวฒ ต าแหนงประธานกรรมการสหกรณออมทรพยครชมพร จ ากด

จงหวดชมพร ผเสนอชอ สหกรณออมทรพยครชมพร จ ากด ผลการคดเลอกพบวา มลกษณะทวๆไป ไม

มลกษณะเดน

นายค าพอง มนจต ต าแหนงประธานกรรมการสหกรณออมทรพยอนามยสรนทร

จ ากด จงหวดสรนทร ผเสนอชอ สหกรณออมทรพยอนามยสรนทร จ ากด ผลการคดเลอกพบวา ม

ลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

นางสาวขนฏฐา กาญจนรงสนนท ต าแหนงประธานกรรมการสหกรณออมทรพย

กรมการพฒนาชมชน จ ากด จงหวดกรงเทพฯ ผเสนอชอ สหกรณออมทรพยกรมการพฒนาชมชน

จ ากด ผลการคดเลอกพบวา มความนาสนใจขอยกไปพจารณาในปหนา

นายสมอาจ ตงเจรญ ต าแหนงประธานกรรมการสหกรณออมทรพยโรงพยาบาล

กาฬสนธ จ ากด จงหวดกาฬสนธ ผเสนอชอ สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลกาฬสนธ จ ากด ผลการ

คดเลอกพบวามความนาสนใจขอยกไปพจารณาในปหนา

นายประสาน ชนาพงษจาร ต าแหนงประธานกรรมการสหกรณออมทรพยหา

วทยาลยสโขทยธรรมาธราช จ ากด จงหวดนนทบร ผเสนอชอ สหกรณออมทรพยหาวทยาลยสโขทย

ธรรมาธราช จ ากด ผลการคดเลอกพบวา มความนาสนใจขอยกไปพจารณาในปหนา

นายประชม รจาคม ต าแหนงรองประธานกรรมการสหกรณออมทรพยสาธารณสข

ชยภม จ ากด จงหวดชยภม ผเสนอชอ สหกรณออมทรพยสาธารณสขชยภม จ ากด ผลการคดเลอก

พบวา มลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

นางสาวสตยาลกษณ มนตชยภม ต าแหนงรองประธานกรรมการสหกรณออม

ทรพยสาธารณสขชยภม จ ากด จงหวดชยภม ผเสนอชอ สหกรณออมทรพยสาธารณสขชยภม จ ากด

ผลการคดเลอกพบวา มลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

4.สหกรณการเกษตร

นายสมบต นวสนธ ต าแหนงผจดการสหกรณการเกษตรบางกล า จ ากด จงหวด

สงขลา ผเสนอชอ ส านกงานสหกรณจงหวดสงขลา ผลการคดเลอกพบวา มลกษณะทวๆไป ไมม

ลกษณะเดน

นายไตรภพ จบศร ต าแหนงทปรกษาสหกรณการเกษตรหนองมะโมง จ ากด จงหวด

ชยนาท ผเสนอชอ ส านกงานสหกรณจงหวดชยนาท ผลการคดเลอกสรปวา ไมผานคณสมบตเนองจาก

เปนทปรกษาสหกรณฯ

1-79

นายสระ พาขนทด ต าแหนงประธานกรรมการสหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

จงหวดนครราชสมา ผเสนอชอ ส านกงานสหกรณจงหวดนครราชสมา ผลการคดเลอกสรปวา ไดรบ

รางวลนกสหกรณทมคณคาประจ าป2559 เนองจาก เปนประธานกรรมการด าเนนการ4สมย ยด

หลกการสหกรณอยางมงมน จนสามารถฟนฟกจการสหกรณจากทเคยประสบปญหาขาดทนในหวง

เวลากอนเวลา2550จนถงปจจบน สหกรณไมมหนและมก าไรทกป เปนผรเรมสงเสรมการประกอบ

อาชพของสมาชกอยางครบวงจร โดยเฉพาะเรองการสงเสรมอาชพฟารมสกร

นายกตพงศ พงศสรเวท ต าแหนงประธานทปรกษาสหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

จงหวดนครราชสมา ผเสนอชอ ส านกงานสหกรณจงหวดนครราชสมาผลการคดเลอกพบวา มลกษณะ


นางบญเกด ภานนท ต าแหนงผจดการสหกรณการเกษตรเกษตรวสย จ ากด จงหวด

รอยเอด ผเสนอชอ ส านกงานสหกรณจงหวดรอยเอด‚ธกส. ผลการคดเลอกพบวา นางบญเกด ภา

นนท เคยไดรบรางวลนกสหกรณทมคณคาแหงป 2554

นายอารย มาตยวเศษ ต าแหนงผจดการสหกรณการเกษตรเมองรอยเอด จ ากด

จงหวดรอยเอด ผเสนอชอ ส านกงานสหกรณจงหวดรอยเอด ผลการคดเลอกพบวา มลกษณะทวๆไป

ไมมลกษณะเดน

นายภสทธ ทดคย ต าแหนงผจดการสหกรณการเกษตรวาปปทม จ ากด จงหวด

มหาสารคาม ผเสนอชอส านกงานสหกรณจงหวดมหาสารคาม ผลการคดเลอกพบวา มลกษณะทวๆไป


นายสมศกด ปนตารน ต าแหนงประธานกรรมการสหกรณการเกษตรรองกวาง

จ ากด จงหวดแพร ผเสนอชอ สหกรณการเกษตรรองกวาง จ ากด ผลการคดเลอกพบวา มลกษณะ


5.รานสหกรณ

นายมงคล เทอกสบรรณ ต าแหนงประธานกรรมการรานสหกรณโรงพยาบาลส

ราษฎรธาน จ ากด จงหวดสราษฎรธาน ผเสนอชอส านกงานสหกรณจงหวดสราษฎร ผลการคดเลอก


6.สหกรณการเกษตรในเขตปฏรปทดน

นางณฐตกานต พฒนราช ต าแหนง ผจดการสหกรณการเกษตรปฎรปทดนบานตน

มะพราว จ ากด จงหวดสราษฎรธาน ผเสนอชอ ส านกพฒนาและถายทอดเทคโนโลย ผลการคดเลอก

สรปวา ไดรบรางวลนกสหกรณทมคณคาประจ าป2559 เนองจาก เปนผน าทมคณคาตองานสหกรณ

สะทอนอยในตวบคคลอยางเปนรปธรรม ยดหลกความซอสตย สจรต มความขยนหมนเพยรในการ

ท างาน และไมท าใหสหกรณเกดความเสยหาย มการสงเสรมการประกอบอาชเสรมรายไดใหสมาชก

และโครงการแปรรปของกลมแมบาน

1-80

นายสนท ชยยะ ต าแหนงประธานกรรมการสหกรณการเกษตรปฎรปทดนบานตน

มะพราว จ ากด จงหวดสราษฎรธาน ผเสนอชอ ส านกพฒนาและถายทอดเทคโนโลย ผลการคดเลอก


นายนโรจน ตนะทพย ต าแหนงประธานกรรมการสหกรณการเกษตรปฏรปทดนทา

วงผา จ ากด จงหวดนาน ผเสนอชอ ส านกพฒนาและถายทอดเทคโนโลย ผลการคดเลอกพบวา ม

ลกษณะทวๆไปไมมลกษณะเดน

7.สหกรณกลมพเศษ

นายสมศกด เมฆนอย ต าแหนงประธานกรรมการด าเนนการสหกรณผใชน าหนอง

เตยน จ ากด จงหวดเพชรบร ผเสนอชอส านกงานสหกรณจงหวดเพชรบร ผลการคดเลอกพบวา ม

ลกษณะทวๆไปไมมลกษณะเดน

นายจกรกฤต แกวทอง ต าแหนงประธานกรรมการด าเนนการสหกรณกองทนสวน

ยางคลองปาง จ ากด จงหวดตรง ผเสนอชอกรมตรวจบญชสหกรณ ผลการคดเลอกสรปวา ไดรบรางวล

นกสหกรณทมคณคาประจ าป2559 เนองจาก ใชหลกการพงพาและรวมมอกนในการแกปญหาและ

พฒนาสหกรณจนสามารถยนหยดในการเปนองคการธรกจทพงของสมาชก รวมถงการน าเอา

นวตกรรม“สถานงาน”ควบคมกระบวนการผลตยางทมคณภาพ และเชอมโยงไปสตลาดโดยตรงกบ

บรษทท าใหสามารถยกระดบมลคาเพมผลตภณฑยางแกสมาชก

3.2 การพจารณาคดเลอกสหกรณทมคณคาประจ าป2559

คณสายสดา ศรอไร กลาวรายงานขอมลสหกรณทถกเสนอชอจ านวน 40 ราย พรอมทง

ประวตและคณสมบตทสมควรไดรบการยกยองใหเปนสหกรณทมคณคาตามองคประกอบ 4 มต คอ1.

มตดานคณคาสหกรณ 2.มตดานกระบวนทศน 3.มตดานหลกการด าเนนงาน 4.มตดานแนวปฏบตทด

ผลการพจารณาคดเลอกสหกรณทมคณคา ดงรายชอตามประเภทสหกรณตอไปน

1.สหกรณเครดตยเนยน

สหกรณเครดตยเนยนนาดนสามคค จ ากด จงหวดอ านาจเจรญ ผเสนอชอชมนม

สหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด ผลการคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะทวๆไป ไมม


สหกรณเครดตยเนยนศนยกลางเทวา จ ากด จงหวดกรงเทพฯ ผเสนอชอชมนม

สหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด ผลการคดเลอกพบวา ไดรบรางวลสหกรณทมคณคา

ประจ าป2559 เนองจาก สหกรณด าเนนงานโดยใชหลกการ จตตารมณ คณธรรม เปนแนวทางในการ

ปฏบตงาน โดยไมไดมงเนนก าไรสงสด สงเสรมใหสมาชกพงพาตนเองตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

จดการอบรมใหความรดานการเงน การประหยด อดออมแกผสนใจทงกอนสมครเขาเปนสมาชกและ

ฟนฟใหผเปนสมาชก

1-81

สหกรณเครดตยเนยนบานหนองกระทมพฒนา จ ากด จงหวดเพชรบร ผเสนอชอ

ชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด ผลการคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะทวๆไป ไม

มลกษณะเดน

สหกรณเครดตยเนยน อปพ.บานมะเดอทอง จ ากด จงหวดประจวบครขนธ ผเสนอ

ชอชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด ผลการคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะทวๆไป


สหกรณเครดตยเนยนชมชนพลแสน จ ากด จงหวดนครราชสมา ผ เสนอชอ

ส านกงานสหกรณจงหวดนครราชสมา การคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

สหกรณเครดตยเนยนไทยฮอนดา จ ากด จงหวดกรงเทพฯ ผเสนอชอสหกรณเครดต

ยเนยนไทยฮอนดา จ ากด ผลการคดเลอกพบวา ไมมเอกสารประกอบการพจารณา

2.สหกรณบรการ

สหกรณสลอเลกภเกต จ ากด จงหวดภเกต ผเสนอชอ กรมตรวจบญชสหกรณ ผล

การคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

สหกรณเดนรถเพชรบรณ จ ากด จงหวดเพชรบรณ จ ากด จงหวดเพชรบรณ ผเสนอ

ชอ ส านกงานสหกรณจงหวดเพชรบรณ ผลการคดเลอกพบวา ไดรบรางวลสหกรณทมคณคาประจ าป

2559 เนองจาก สหกรณมผลการด าเนนงานทแสดงใหเหนถงอตลกษณของการเปนองคกรอสระและ

พงพาตนเองตามคานยมพนฐานสหกรณ อนเปนทางเลอกทดกวาของประชาชนผลการคดเลอกพบวา

สหกรณมลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

3.สหกรณออมทรพย

สหกรณออมทรพยสหภาพแรงงานไทยเรยอน จ ากด จงหวดอางทอง ผเสนอชอ

สหกรณออมทรพยสหภาพแรงงานไทยเรยอน จ ากด ผลการคดเลอกพบวา เอกสารประกอบการ

พจารณาไมชดเจน ขอมลไมครบ

สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด จงหวดชลบร ผเสนอชอสหกรณออม

ทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด ผลการคดเลอกพบวา ไดรบรางวลสหกรณทมคณคาประจ าป2559

เนองจากใหความส าคญกบการสรางวนยทางการเงนแกสมาชก และใชหลกการสหกรณสราง

กระบวนการมสวนรวมตามหลกประชาธปไตยในการบรหารจดการสหกรณฯใหเปนสถาบนการเงนท

สมาชกเปนเจาของ สามารถน าไปสการยกระดบชวตความเปนอยของสมาชกและชมชน

สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลพระปกเกลา จ ากด จงหวดจนทบร ผเสนอชอ

สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลพระปกเกลา จ ากด การคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะทวๆไป ไมม


1-82

สหกรณออมทรพยมหาวทยาลยเชยงใหม จ ากด จงหวดเชยงใหม ผเสนอชอ

สหกรณออมทรพยมหาวทยาลยเชยงใหม จ ากด การคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะทวๆไป ไมม


สหกรณออมทรพยสาธารณสขสงขลา จ ากด จงหวดสงขลา ผเสนอชอส านกงาน

สหกรณจงหวดสงขลา การคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

สหกรณออมทรพยสาธารณสขสมทรสงคราม จ ากด จงหวดสมทรสงคราม ผเสนอ

ชอสหกรณออมทรพยสาธารณสขสมทรสงคราม การคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะทวๆไป ไมม


สหกรณออมทรพยครเพชรบรณ จ ากด จงหวดเพชรบรณ ผเสนอชอส านกงาน

สหกรณจงหวดเพชรบรณ ผเสนอชอส านกงานสหกรณจงหวดเพชรบรณ การคดเลอกพบวา สหกรณม


สหกรณออมทรพยกรมสงเสรมการเกษตร จ ากด จงหวดกรงเทพฯ ผเสนอชอ

สหกรณออมทรพยกรมสงเสรมการเกษตร จ ากด การคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะทวๆไป ไมม


สหกรณออมทรพยมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร จ ากด จงหวดนครราชสมา ผ

เสนอชอส านกงานสหกรณจงหวดนครราชสมา การคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะทวๆไป ไมม


สหกรณออมทรพยกรมปาไม จ ากด จงหวดกรงเทพฯ ผเสนอชอสหกรณออมทรพย

กรมปาไมจ ากด การคดเลอกพบวา สหกรณฯมความนาสนใจ แตเมอเทยบกบสหกรณออมทรพย

โรงพยาบาลชลบร จ ากด นนพบวาสหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด สามารถครอบครมค

วามหมายของค าวาสหกรณไดมากกวา

สหกรณออมทรพยกรมการพฒนาชมชน จ ากด จงหวดกรงเทพฯ ผเสนอชอ

สหกรณออมทรพยกรมการพฒนาชมชน จ ากด การคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะทวๆไป ไมม


สหกรณออมทรพยกรมชลประทาน จ ากด จงหวดกรงเทพฯ ผเสนอชอ สหกรณออม

ทรพยกรมชลประทาน จ ากด การคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

สหกรณออมทรพยต ารวจสราษฎรธาน จ ากด จงหวดสราษฎรธาน ผเสนอชอ

ส านกงานสหกรณจงหวดสราษฎรธาน การคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

สหกรณออมทรพยครสราษฎรธาน จ ากด จงหวดสราษฎรธาน ผเสนอชอชอ


1-83

สหกรณออมทรพยอนามยสรนทร จ ากด จงหวดสรนทร ผเสนอชอสหกรณออม

ทรพยอนามยสรนทร จ ากด การคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

สหกรณออมทรพยมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช จ ากด จงหวดนนทบร ผเสนอ

ชอสหกรณออมทรพยมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช จ ากด การคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะ


สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลกาฬสนธ จ ากด จงหวดกาฬสนธ ผเสนอชอสหกรณ

ออมทรพยโรงพยาบาลกาฬสนธ จ ากด การคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

สหกรณออมทรพยสาธารณสขนครราชสมา จ ากด จ าหวดนครราชสมา ผเสนอชอ

สหกรณออมทรพยสาธารณสขนครราชสมา จ ากด การคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะทวๆไป ไมม


4.สหกรณการเกษตร

สหกรณการเกษตรสวรรณภม จ ากด จงหวดกาญจนบร ผเสนอชอส านกงาน

สหกรณจงหวดกาญจนบร การคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

สหกรณการเกษตรทาชาง จ ากด จงหวดสงหบร ผเสนอชอกรมตรวจบญชสหกรณ

การคดเลอกพบวา เอกสารประกอบการพจารณาไมชดเจน ขอมลไมครบ

สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด จงหวดนครราชสมา ผเสนอชอส านกงานสหกรณ

จงหวดนครราชสมา ผลการคดเลอกพบวา ไดรบรางวลสหกรณทมคณคาประจ าป2559 เนองจาก

สหกรณมผลการด าเนนงานทแสดงใหเหนถงอตลกษณของการเปนองคกรอสระและพงพาตนเองตาม

คานยมพนฐานของสหกรณ มโครงการสงเสรมอาชพใหสมาชกสรางรายไดเสรมใหครอบครว มการน า

เทคโนโลยคอมพวเตอรมาใชในการยกระดบการท างานเพอเพมประสทธภาพของสหกรณตลอดจน

สรางกลไกการตดตอสอสารผานโซเชยลมเดยตางระหวางกรรมการและพนกงาน

สหกรณการเกษตรเกษตรวสย จ ากด จงหวดรอยเอด ผเสนอชอส านกงานสหกรณ

จงหวดรอยเอด‚ธกส การคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

สหกรณการเกษตรหนองหญาไซ จ ากด จงหวดสพรรณบร การคดเลอกพบวา ผด

เงอนไขเนองจากไมมผลงนามผเสนอชอ

สหกรณการเกษตรวาปปทม จ ากด จงหวดมหาสารคาม ผเสนอชอส านกงาน

สหกรณจงหวดมหาสารคาม การคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

สหกรณการเกษตรรองกวาง จ ากด จงหวดแพร ผเสนอชอ สหกรณการเกษตรรอง

กวาง จ ากด การคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

5.สหกรณนคม

1-84

สหกรณนคมแคนดง จ ากด จงหวดบรรมย ผเสนอชอส านกงานสหกรณจงหวด

บรรมย การคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดนๆ

6.รานสหกรณ

รานสหกรณโรงพยาบาลสราษฎรธาน จ ากด จงหวดสราษฎรธาน ผเสนอชอ


7.สหกรณการเกษตรปฏรปทดน

สหกรณการเกษตรปฏรปทดนทาวงผา จ ากด จงหวดนาน ผเสนอชอส านกงานการ

ปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม(ส านกพฒนาและถายทอดเทคโนโลย) การคดเลอกพบวา สหกรณม


สหกรณการเกษตรปฏรปทดนบานตนมะพราว จ ากด จงหวดสราษฎรธาน ผเสนอ

ชอส านกงานการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม(ส านกพฒนาและถายทอดเทคโนโลย) การคดเลอกพบวา

สหกรณมลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

7.สหกรณการเกษตรรปพเศษ

สหกรณกองทนสวนยางคลองปาง จ ากด จงหวดตรง ผเสนอชอกรมตรวจบญช

สหกรณการคดเลอกพบวา สหกรณมลกษณะทวๆไป ไมมลกษณะเดน

สหกรณผใชน าหนองเตยน จ ากด จงหวดเพชรบร ผเสนอชอส านกงานสหกรณจงหวด

เพชรบร ผลการคดเลอกพบวา ไดรบรางวลสหกรณทมคณคาประจ าป2559 เนองจาก สหกรณ

ใหบรการสบน าเพอการเกษตรใหแกสมาชกโดยใชทนของสหกรณในการบรหารการจดการทงหมด โดย

อยในขอบเขตการบรหารงานของคณะกรรมการด าเนนการของสหกรณ ทางสหกรณจดใหมกจกรรม

การถางคลองสง และขดลอกคคลอง โดยสมาชกของสหกรณมสวนรวมในการด าเนนงานและใหความ

รวมมอเสมอมา การด าเนนการดงกลาวทางสหกรณด าเนนการโดยไมมคาใชจายใดๆทงสนถอเปนความ

สามคคอกรปแบบหนงทสงผลใหสหกรณผใชน าหนองเตยน จ ากด น าไปสความยงยนในการพฒนา

ธรกจตอไป

คณสายสดา ศรอไร ไดสรปผลผไดรบการคดเลอกนกสหกรณ และสหกรณทมคณคา

ประจ าป 2559 ดงรายชอตอไปน

นกสหกรณทมคณคาป2559

1.นายนอง จนทรประไพ สหกรณเครดตยเนยนบานหนองกระทมพฒนา จ ากด

จงหวดเพชรบร

2.นายแพทยชชวาล กอสกล สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลหาดใหญ จ ากด

จงหวดสงขลา

3.นายสระ พาขนทด สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด จงหวดนครราชสมา

4.นายจกรกฤต แกวทอง สหกรณกองทนสวนยางคลองปาง จ ากด จงหวดตรง

1-85

5 .นายมงคล เทอกสบรรณ ร านสหกรณ โ รงพยาบาลส ราษฎร ธาน จ าก ด

จงหวดสราษฎรธาน

6.นางณฐกานต พฒนราช สหกรณการเกษตรปฎรปทดนบานตนมะพราวจ ากด

จงหวดสราษฎรธาน

สหกรณทมคณคาป2559

1.สหกรณเครดตยเนยนศนยกลางเทวา จ ากด จงหวดกรงเทพฯ

2.สหกรณเดนรถเพชรบรณ จ ากด จงหวดเพชรบรณ

3.สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด จงหวดชลบร

4.สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากดจงหวดนครราชสมา

5.สหกรณผใชน าหนองเตยน จ ากด จงหวดเพชรบร


วาระท4 เรองอนๆ

4.1 กลอนเกยรตคณนกสหกรณและสหกรณทมคณคา ประจ าป2559

ทประชมมอบหมายให อาจารยวรเทพ ไวทยาวโรจน แตงกลอนเกยรตคณนกสหกรณ

และสหกรณทมคณคา ประจ าป2559 เนองในโอกาสงานงานประกาศเกยรตคณและเวทเสวนาประจ าป

2559 “เดนเครองยทธศาสตร สการปฏรปสหกรณไทยในศตวรรษทสอง”เนองในโอกาส 100 ปการ

สหกรณไทยในวนศกรท 16 กนยายน 2559



1-86


วนจนทรท 5 กนยายน 2559 เวลา 07.30-14.00 น.


โครงการ CSA ครงท 29 จดขนเมอวนจนทรท 5 ก.ย. 59 มยอดขายจากการจ าหนาย

ผกอนทรย 1,850 บาท ขาวอนทรย 410 มผซอประมาณ 30 ราย มผซอซ ามากกวา 4 ราย มผขาย 2

ราย และมผประเมนแบบสอบถามทงหมด 5 ราย ผลการประเมนในภาพรวม มความคดเหนในระดบ

มาก ความคดเหนในดานความเชอมนในความปลอดภย, ความเหมาะสมดานราคา, ความหลากหลาย,

ความสด-สะอาด, บรรจภณฑ, ความเหมาะสมในเวลาทจดจ าหนายและการใหบรการของกลม

เกษตรกรผขายสนคาอยในระดบมาก และความเหมาะสมดานสถานทอยในระดบมากทสด

1-87

รายงานการประชมหารอเตรยมงาน

การประกาศเกยรตคณนกสหกรณและสหกรณทมคณคาแหงป ประจ าป 2559

รวมกบสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

วนองคาร ท 6 กนยายน 2559



1.รศ.จฑาทพย ภทราวาท ผอ านวยการสภาบนวชาการดานสหกรณ

2.รศ.กก ดอนส าราญ ประธานกรรมการด าเนนการ สสท.

3.คณณกรณ ตรรกวรพท ผอ านวยการ สสท.

4.คณเกรยงไกร ข าอนทร รองผอ านวยการ สสท.

5.คณเบญจมาส พรพทกษพนธ หวหนางาน สสท.

6.คณฆนรจ จนทรแสง หวหนางานและแบบแผน

7.คณฉลองรฐ มามเกต นกวชากรสหกรณสมพนธ

8.คณสายสดา ศรอไร รองผอ านวยการสภาบนวชาการดานสหกรณ


10.คณศวาวสตร ผลสมบรณ เจาหนาทวจย

เรมประชมเวลา 10.30น.

ดร.กก ดอนส าราญ ประธานกรรมการด าเนนการสสท. ‚คณณกรณ ตรรกวรพท

ผอ านวยการ สสท. และคณะท างาน เขารวมประชมหารอรวมกบ รศ.จฑาทพย ภทราวาท ผอ านวยการ

สถาบนวชาการดานสหกรณ เพอเตรยมการงานประกาศเกยรตคณนกสหกรณและสหกรณทมคณคา

แหงป2559และการเสวนาวชาการ“เดนเครองยทธศาสตรสการปฏรปสหกรณไทยในศตวรรษทสอง”

เนองในโอกาส 100 ปการสหกรณไทย ทจะจดขนในวนท 16 กนยายน พ.ศ.2559 ระหวางเวลา 08.30-

16.00น. ณ หองประชมสธรรม อารกล ชน 1 อาคารสารนเทศ 50 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

บางเขน

ผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณกลาวรายละเอยดก าหนดการงานประกาศเกยรต

คณฯ เวทเสวนาภาคเชา10.30-12.30 น. วทยากรประกอบดวย ดร.กอบศกด ภตระกล‚รศ.ดร.ปทมาวด

โพชนกล‚ดร.กก ดอนส าราญและ รศ.จฑาทพย ภทราวาท ผด าเนนรายการคอ คณศรบรณ ณฐพนธ

สวนเวทภาคบาย13.30-16.00 น. หวขอคอตวชวดความส าเรจสหกรณ อะไรทใช อะไรทไมใช วทยากร

ไดแก ดร.ปรชา สทธกรณไกร‚คณสวรรณ บรพรนสรณ‚คณศรชย ออสวรรณ‚คณสภาพ จนทรภรมย‚

พลโท ดร.วระ วงศสรรค ผด าเนนรายการคอ อ.วรเทพ ไวทยาวโรจนและพธการมอบรางวลประกาศ

1-88

เกยรตคณนกสหกรณและสหกรณทมคณคาแหงป ประจ าป 2559 จ านวน 11 รางวล ซงประกอบไป

ดวย รางวลนกสหกรณทมคณคาแหงป 6 รางวล และรางวลสหกรณทมคณคาแหงป 5 รางวล

ประธานด าเนนงาน สสท. ไดมอบเงนสนบสนนงานประกาศเกยรตคณนกสหกรณและ

สหกรณทมคณคาแหงป ประจ าป 2559 และการเสวนาวชาการ “เดนเครองยทธศาสตรสการปฏรป

สหกรณไทยในศตวรรษทสอง” เนองในโอกาส 100 ป การสหกรณไทย จ านวน 100,000 บาท ซงจะ

โอนเงนเขาบญชของสถาบนวชาการดานสหกรณ

ผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณมขอเสนอเพมเตมเกยวกบกระเปาทจะน ามาแจก

ในงานประกาศเกยรตคณนกสหกรณและสหกรณทมคณคาแหงป ประจ าป 2559 ซงประกอบไปดวย

วารสารและเอกสารก าหนดการ สวนสนนบาตสหกรณจะเพมเอกสารขอใหสงเอกสารมากอนวนท 14

กนยายน 2559

คณเกรยงไกร ข าอนทร รองผอ านวยการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยไดมขอเสนอ

เพมเตมเกยวกบระยะเวลาในการขนกลาวเสวนาของวทยากร คนละประมาณ 10-15 นาท และไดมการ

ปรกษาหารอเกยวกบการขนกลาวเสวนาของวทยากรละขอรวมจดบธของสนนบาตสหกรณโดย

ภายในบธจะม ประวตสหกรณ แสตมป 100 ปสหกรณและวารสารตางๆ

เลกประชมเวลา 14.30

1-89

รายงานสรป

งานการประกาศเกยรตคณสหกรณและนกสหกรณทมคณคาแหงป 2559

และเสวนาวชาการ “เดนเครองยทธศาสตร สการปฏรปสหกรณไทยในศตวรรษทสอง”

วนศกรท 16 กนยายน 2559 ระหวางเวลา 08.30-16.00 น.

ณ หองประชมสธรรม อารกล อาคารสารนเทศ 50 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพฯ

รายชอผเขารวม

1. ฯพณฯ องคมนตร อ าพล เสนาณรงค มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

2. ดร.จงรก วชรนทรรตน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

3. ผศ.ดร.วราภา มหากาญจนกล มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

4. คณพรหมโชต ไตรเวช กรมการทองเทยว

5. คณนรนทร พสนธราธรรม สภาขบเคลอนการปฎรปประเทศ

6. คณธนภท แสงอรณ นกวชาการพาณชยช านาญการ

7. นายแพทยสมเกยรต ธาตรธร สถาบนวชาการดานสหกรณ

8. ผศ.ดร.กมปนาท เพญสภา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

9. รศ.ดร.สาโรช องสมาลน สถาบนวชาการดานสหกรณ

10. คณเอนน ซอสวรรณ มลนธอาจารยจ าเนยร สาระนาค

11. อาจารยเชญ บ ารงวงศ สถาบนวชาการดานสหกรณ

12. ผศ.ดร.ณรงค กเจรญประสทธ คณะเศรษฐศาสตร

13. คณสรจตต แกวชงดวง สถาบนวชาการดานสหกรณ

14. คณดวงทพย ระเบยบ สถาบนวชาการดานสหกรณ

15. นายมงคล เทอกสบรรณ รานสหกรณโรงพยาบาลสราษฏรธาน จ ากด

16. นางสาวพมลพกตร มหาขนธ สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

17. นายจกรกฤต แกวทอง สหกรณกองทนสวนยางคลองปาง จ ากด

18. นายสมศกด เมฆนอย สหกรณผใชน าหนองเตยน จ ากด

19. นายแพทยชชวาล กอสกล สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลหาดใหญ จ ากด

20. นายกตพงศ พงศสรเวท สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

21. นายนวตน วงศซอ สหกรณเดนรถเพชรบรณ จ ากด

22. นายนอง จนทรประไพ สหกรณเครดตยเนยนบานหนองกระทมพฒนา จ ากด

1-90

23. นายวระโชต ชณหรงโรจน สหกรณเครดตยเนยนศนยกลางเทวา จ ากด

24. นายสระ พาขนทด สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

25. นางณฐตกานต พฒนราช สหกรณการเกษตรปฏรปทดนบานตนพราว จ ากด

26. คณผองศร สมะวฒนา สหกรณการเกษตรบางน าเปรยว จ ากด

27. คณสมาล ทองธระ สหกรณการเกษตรล าพระเพลง จ ากด

28. คณบญเกด ภานนท สหกรณการเกษตรเกษตรวสย จ ากด

29. คณจต เพชรกาล สหกรณการเกษตรบางกล า จ ากด

30. คณชชาต อนสวาง สหกรณการเกษตรศรประจนต จ ากด

31. คณธนภท แสงอรณ นกวชาการพาณชยช านาญการ

32. คณจฑามาศ ลปการถกล กรมตรวจบญชสหกรณ

33. นายแพทยสมเกยรต ธาตรธร สถาบนวชาการดานสหกรณ

34. คณอนนต ชาตรประชวน ชมนมสหกรณออมทรพยแหงประเทศไทย จ ากด

35. อาจารยเชญ บ ารงวงศ สถาบนวชาการดานสหกรณ

36. ผศ.ดร.ณรงค กเจรญประสทธ คณะเศรษฐศาสตร

37. คณสรจตต แกวชงดวง สถาบนวชาการดานสหกรณ

38. ศ.นพ.สทธพนธ จตพมลมาศ ส านกงานสนบสนนการวจย

39. รศ.ดร.ประภาส ปนตบแตง ส านกงานสนบสนนการวจย

40. ดร.สลาภรณ บวสาย ส านกงานสนบสนนการวจย

41. นางสาวจฑารตน ทนนไชย ส านกงานสนบสนนการวจย

42. นางสาวภทรา ทพยภาระ ส านกงานสนบสนนการวจย

43. นางสาวเสาวภาคย ทวสข ส านกงานสนบสนนการวจย

44. นางสาวรตนวด เศรษฐจตร ส านกงานสนบสนนการวจย

45. ดร.กอบศกด ภตระกล ส านกนายกรฐมนตร

46. ดร.วณะโรจน ทรพยสงสข กรมสงเสรมสหกรณ

47. รศ.ดร.ปทมาวด โพชนกล ส านกงานสนบสนนการวจย

48. ดร.กก ดอนส าราญ สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

49. อาจารยวรเทพ ไวทยาวโรจน

50. ดร.ปรชา สทธกรณไกร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

51. คณวนย เมฆด า ส านกงานปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม

52. คณศรชย ออสวรรณ ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด

1-91

53. คณสภาพ จนทรภรมย ชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด

54. พลโท ดร.วระ วงศสรรค ชมนมสหกรณออมทรพยแหงประเทศไทย จ ากด

55. รศ.จฑาทพย ภทราวาท สถาบนวชาการดานสหกรณ

56. คณศรบรณ ณฐพนธ สถานวทยโทรทศนไทยทวสชอง 3

57. คณผกามาศ ธนพฒนพงศ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

58. คณดาบชย ใจสศก ชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด

59. คณเครอวลย ชลนย ชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด

60. นางทศนย สมธ กลมเครดตยเนยนรวมใจชาวเชยงราย

61. นายชยวฒ มณฑะนานนท ส านกงานสหกรณจงหวดนนทบร

62. นางพชรพร เครอษา ชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด

63. รศ.ศานต เกาเอยน สกท.มก.

64. นายธวชชย ศลแสน กรมสงเสรมสหกรณ

65. นายไพรวลย ค าสารรกษ ชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด

66. นายสรยา เพชรสข ชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด

67. นายไพศาล ววฒนาทพย ชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด

68. นายวตกานต ตงทองสข

69. คณกสมา บท

70. ผศ.ดร.รงสรรค ปตปญญา ภาควชาสหกรณ

71. นายรอง สมใจ ชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด

72. นายคนศร คมภกด ชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด

73. คณเกศรนทร โรจนสมสทธ ชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด

74. คณสหพล สงขเมฆ บรษทสหประกนชวต จ ากด

75. รศ.สรเดช จนตกานนท คณะเกษตร

76. อาจารยรตนา โชตเลอศกด

77. นางสาวยวด ตงทวะนนท ส านกงานตรวจบญชสหกรณนนทบร

78. นางสรส ปอมเมอง ส านกงานตรวจบญชสหกรณนนทบร

79. นางสาววรกนยา ศรธญพงศ ส านกงานตรวจบญชสหกรณนนทบร

80. นางสาวยพา โงวตระกล ส านกงานตรวจบญชสหกรณก าแพงเพชร

81. นางสาวบญรตน อาจหาญรณฤทธ ส านกงานตรวจบญชสหกรณกรงเทพมหานคร

82. นางสาวพนดา ทองดวง ส านกงานตรวจบญชสหกรณกรงเทพมหานคร

1-92

83. นายสมชาย ประทมแมน ส านกงาน ธ.ก.ส. จงหวดปทมธาน

84. นายปญญา อนทรพยง ส านกงาน ธ.ก.ส. จงหวดอางทอง

85. นายเกษมทศน บญอนนต ส านกงาน ธ.ก.ส. จงหวดอางทอง

86. นางศวพร สรฉนท ส านกงาน ธ.ก.ส. จงหวดชยนาท

87. นางอบลรตน รตนชาตชย ส านกงาน ธ.ก.ส. จงหวดชยนาท

88. นางบงอร มงม ส านกงาน ธ.ก.ส. จงหวดชยนาท

89. นายวเชยร เอยมสภา ส านกงาน ธ.ก.ส. จงหวดชยนาท

90. น.ส.ใกลรง รอดประเสรฐ ส านกงาน ธ.ก.ส. จงหวดชยนาท

91. นางอษา เรองฤทธ ส านกงาน ธ.ก.ส. จงหวดชยนาท

92. นายพฒพฒน รชตะฐานพงศ ส านกงาน ธ.ก.ส. จงหวดชยนาท

93. นายธตวฒน สนตจารโรจน ส านกงาน ธ.ก.ส. จงหวดชยนาท

94. นายภม จนทชม รานสหกรณจฬาลงกรณมหาวทยาลย จ ากด

95. นางธราภรณ เทอกสบรรณ รานสหกรณโรงพยาบาลสราษฏรธาน จ ากด

96. นายเสฎฐวฒ เทอกสบรรณ รานสหกรณโรงพยาบาลสราษฏรธาน จ ากด

97. นายเวยงศกด วชยดษฐ รานสหกรณโรงพยาบาลสราษฏรธาน จ ากด

98. นางชญานตม ทมทวน รานสหกรณโรงพยาบาลสราษฏรธาน จ ากด

99. นางกาญจนา ภรมยนก รานสหกรณโรงพยาบาลสราษฏรธาน จ ากด

100. นางสายใจ พราหมณศรชาย รานสหกรณโรงพยาบาลสราษฏรธาน จ ากด

101. นางสาวสชารย อนทเชอ รานสหกรณโรงพยาบาลสราษฏรธาน จ ากด

102. นายจรงกร เมองแกว รานสหกรณโรงพยาบาลมหาราชนครราชสมา จ ากด

103. จาเอกนท วาสกร รานสหกรณจงหวดตาก จ ากด

104. นายชมพร จนทศร รานสหกรณจงหวดตาก จ ากด

105. นายจรนทร ภษณะภบาลคปต รานสหกรณจงหวดตาก จ ากด

106. นายช านาญ ชรตน รานสหกรณโรงพยาบาลพทลง จ ากด

107. นางสาวชนรตน ชมพาท รานสหกรณโรงพยาบาลพทลง จ ากด

108. นายอนวฒน สวรรณสขม รานคาปฏบตงานการไฟฟาฝายผลตฯ

109. นางพรพมล พงษบรบรณ สหกรณออมทรพยททแอนดท จ ากด

110. นายจรญ วงศค า สหกรณออมทรพยครเชยงใหม จ ากด

111. นายสมควร รงเรอง สหกรณออมทรพยครฉะเชงเทรา จ ากด

112. นางสาวสมณฑา ประสงคศร สหกรณออมทรพยการยางแหงประเทศไทย จ ากด

1-93

113. นางสาวขวญจต ดารารตนทว สหกรณออมทรพยจฬาลงกรณมหาวทยาลย จ ากด

114. นางสาวธฤษวรรณ อ าพนพงษ สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

115. นายนรตน จ านงจต สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

116. นายช านาญ ลมภกด สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

117. นางถาวร ทองประกอบ สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

118. นางแสงระว ก าเนดค า สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

119. นางสาวอญชญ เตชะวรากร สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

120. นางกลยาณ กลนสหราย สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

121. นายวรพนธ ปราศจากศคร สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

122. นายบนลอ แววรววงศ สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

123. นางจนทนา พงษสมบรณ สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

124. นางรงตะวน ชลพทกษพงษ สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

125. นายสรเสกซ อรญวงศ สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

126. นางสาวกนตสน ศลปมะใบ สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

127. นายธนเสฏฐ พงศปยเดช สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

128. นางสาวกลยา อยสข สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

129. นางสาววรนดา จ านงคผล สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

130. นางสาววไลวรรณ สมงาม สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

131. นางเรณ สอนเครอ สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

132. นายด ารงค พลสวสด สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

133. นางสาวสภาภรณ ทองดารา สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

134. นางวาสนา ศร สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

135. นางภคน ธนะเกษม สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

136. นางสาวสงวาล ศรมงคลากล สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

137. นางสาวดษณ เปรมศร สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

138. นางสาวกลยา ภงคานนท สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

139. นางสภาณ จรญรตน สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

140. นางสาวสมคด หงษไทย สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

141. นายมานต แสงด สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลชลบร จ ากด

142. นายสมศกด โกศยสข สอ.สหภาพแรงงานรถไฟแหงประเทศไทย จ ากด

1-94

143. นายภญโญ เรอนเพชร สอ.สหภาพแรงงานรถไฟแหงประเทศไทย จ ากด

144. นางโชตกา บญรงศร

สหกรณออมทรพยสหภาพแรงงานรถไฟแหงประเทศไทย

จ ากด

145. นายโอภาส สมนารถ สหกรณออมทรพยครนครพนม จ ากด

146. นายถนอม จนหาญ สหกรณออมทรพยครมหาสารคาม จ ากด

147. นายพงศศกด สมครพงศ สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลหาดใหญ จ ากด

148. นายศรมร พรหมจนดา สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลหาดใหญ จ ากด

149. นายนตนย แสงราว สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลหาดใหญ จ ากด

150. นางดษฎ รามสต สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลหาดใหญ จ ากด

151. นายธรพล โกวทหตถกจ สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลหาดใหญ จ ากด

152. นางศรอร ภทรพกฤษณา สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลหาดใหญ จ ากด

153. นายจตต ลาวลตระกล สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลหาดใหญ จ ากด

154. นางธนดา คงศรเจรญ สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลหาดใหญ จ ากด

155. นางสาวจฑามาศ ถราวฒ สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลหาดใหญ จ ากด

156. นางสาวเสาวลกษณ คงศร สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลหาดใหญ จ ากด

157. นายสทธชย องภากรณ สหกรณออมทรพยกรมปาไม จ ากด

158. นายวชต สนธวณช สหกรณออมทรพยกรมปาไม จ ากด

159. นายโชคชย เลศเกยรตวงศ สหกรณออมทรพยกรมปาไม จ ากด

160. นายน าศกด ประสาร สหกรณออมทรพยกรมปาไม จ ากด

161. นายณรงค มหรรณพ สหกรณออมทรพยกรมปาไม จ ากด

162. นายสเทพ บวจนทร สหกรณออมทรพยกรมปาไม จ ากด

163. นายณรงค ทองขจร สหกรณออมทรพยกรมปาไม จ ากด

164. นายวรตน นตพทกษชน สหกรณออมทรพยมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช จ ากด

165. นางถวล ปญญางามเนตร สหกรณออมทรพยมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช จ ากด

166. นางรววรรณ ชอดอก สหกรณออมทรพย กทม. จ ากด

167. นายเรองเดช แพรบ ารง สหกรณออมทรพย กทม. จ ากด

168. นายเชษฐา สยนานนท สหกรณออมทรพยครแพร จ ากด

169. นายสรวธ ทรงประยร สหกรณออมทรพยครแพร จ ากด

170. นายอนสรณ พรมรงกา สหกรณออมทรพยครแพร จ ากด

171. นายวรทศน ศรเดชพนธ สหกรณออมทรพยครแพร จ ากด

1-95

172. นางธดาพรรณ วฒนนานช สหกรณออมทรพยพนกงานการปะปานครหลวง จ ากด

173. นางสาวอภญดา สวารชร

สหกรณออมทรพยการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย

จ ากด

174. นายชโลทร สวรรณลาภเจรญ


จ ากด

175. นางสาววภาจรย ศลยพงษ


จ ากด

176. นายวนย นยโมสถ


จ ากด

177. นายจรญ เผอดจนทก สหกรณออมทรพยสาธารณสขนครราชสมา จ ากด

178. นางอาร โคตรประทม สหกรณออมทรพยสาธารณสขนครราชสมา จ ากด

179. นางวญญา ผกกระโทก สหกรณออมทรพยสาธารณสขนครราชสมา จ ากด

180. นางศชญญา แตงอย สหกรณออมทรพยสาธารณสขนครราชสมา จ ากด

181. นางพมพปวน ปรดวงษ สหกรณออมทรพยสาธารณสขนครราชสมา จ ากด

182. นายวฑรย จตตวธน สหกรณออมทรพยกรมสงเสรมการเกษตร จ ากด

183. นายปรชา ดลยการณย สหกรณออมทรพยครสตล จ ากด

184. นางสาวเดอน ลมาน สหกรณออมทรพยครสตล จ ากด

185. นายเกยรตรตน เลกอดากร สหกรณออมทรพย เอไอเอส จ ากด

186. นายเชาวเลศ ขวญเมอง สหกรณออมทรพยขาราชการกระทรวงศกษาธการ จ ากด

187. นายเอนก ศรส าราญรงเรอง สหกรณออมทรพยขาราชการกระทรวงศกษาธการ จ ากด

188. นายลดทา ชนะภย สหกรณออมทรพยสามญศกษาจงหวดนครราชสมา จ ากด

189. นายชม จรโคกกรวด สหกรณออมทรพยสามญศกษาจงหวดนครราชสมา จ ากด

190. นายชาต ฟาปกาสต สหกรณออมทรพยพนกงานบรษทการบนไทย จ ากด

191. นายยทธนา ถกจตต สหกรณออมทรพยพนกงานบรษทการบนไทย จ ากด

192. นายกตตศกด อมเจรญ สหกรณออมทรพยพนกงานบรษทการบนไทย จ ากด

193. นายประพนฑ ปนรงโรจน สหกรณออมทรพยพนกงานบรษทการบนไทย จ ากด

194. นายทวศลป มวงถก สหกรณออมทรพยพนกงานบรษทการบนไทย จ ากด

195. นายอนรกษ เอยมใย สหกรณออมทรพยพนกงานบรษทการบนไทย จ ากด

196. นายจรนทร บญเนตร สหกรณออมทรพยพนกงานบรษทการบนไทย จ ากด

197. นายสรกฤช วรรณลกษณ สหกรณออมทรพยพนกงานบรษทการบนไทย จ ากด

198. นายณรงค เจยมทอง สหกรณออมทรพยพนกงานบรษทการบนไทย จ ากด

1-96

199. นายสรสทธ ศรประภา สหกรณออมทรพยพนกงานบรษทการบนไทย จ ากด

200. นางสนตตา ทนตานนท สหกรณออมทรพยพนกงานบรษทการบนไทย จ ากด

201. นายวนเทพ บวรพานช สหกรณออมทรพยพนกงานบรษทการบนไทย จ ากด

202. นางชนญญา วชรพงศเมธ สหกรณออมทรพยพนกงานบรษทการบนไทย จ ากด

203. นายกตต ศรพงษ สหกรณออมทรพยพนกงานบรษทการบนไทย จ ากด

204. นายสมชาย สขเขตร สหกรณออมทรพยพนกงานบรษทการบนไทย จ ากด

205. นายประสทธ เวยงลอ สหกรณออมทรพยพนกงานบรษทการบนไทย จ ากด

206. นายมนตร พมเกตแกว สหกรณออมทรพยพนกงานบรษทการบนไทย จ ากด

207. นายไพศาล อมเจรญ สหกรณออมทรพยพนกงานบรษทการบนไทย จ ากด

208. นายณฐสณฑ เกตประจกษ สหกรณออมทรพยพนกงานบรษทการบนไทย จ ากด

209. นายประเสรฐ ยงเยองคง สหกรณออมทรพยพนกงานบรษทการบนไทย จ ากด

210. ดร.ชชาต กาญจนธนชย ส านกงานสหกรณออมทรพยครนนทบร จ ากด

211. นายวทยา นอยประเทศ ส านกงานสหกรณออมทรพยครนนทบร จ ากด

212. นายสงบ สนสน ส านกงานสหกรณออมทรพยครนนทบร จ ากด

213. นายธาดาศกด วชรปรชาพงษ สหกรณออมทรพยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ จ ากด

214. นายเฉลยว พนธสดา สหกรณออมทรพยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ จ ากด

215. นายดเรก แจมสรยา ส านกงานสหกรณออมทรพยครสราษฎรธาน จ ากด

216. รศ.ทพ.ทะนง ฉตรอทย สหกรณออมทรพยมหาวทยาลยเชยงใหม จ ากด

217. นางบษบา ใจจนทร สหกรณออมทรพยมหาวทยาลยเชยงใหม จ ากด

218. นางกรทพย โนจา สหกรณออมทรพยมหาวทยาลยเชยงใหม จ ากด

219. นายมารต บญเพน สหกรณออมทรพยเบญจมตร จ ากด

220. นายชชชย ฉนทรตนโชค สหกรณออมทรพยสาธารณสขสมทรสงคราม จ ากด

221. นายศดดก ลาลวน สหกรณอสลามอบนเอาฟ จ ากด

222. นพ.พจน ธรคปต สหกรณออมทรพยวชรพยาบาล จ ากด

223. นางสาวมณวรรณ เมองกลาง สหกรณออมทรพยวชรพยาบาล จ ากด

224. นพ.กตตนนท ไทยศรวงศ สหกรณออมทรพยโรงพยาบาลพระปกเกลา จ ากด

225. นายประชม รจาคม สหกรณออมทรพยสาธารณสขชยภม จ ากด

226. นายบญเทยน ค าช สหพนธสหกรณออมทรพยผใชแรงงาน (สอร.)

227. นายธงชาต คงภกด สหพนธสหกรณออมทรพยผใชแรงงาน (สอร.)

228. นางเรยม ดหลกแกว สหพนธสหกรณออมทรพยผใชแรงงาน (สอร.)

1-97

229. นายธะนนท โพธประสทธ สหพนธสหกรณออมทรพยผใชแรงงาน (สอร.)

230. นางสาวรศม พรหมสงข สหพนธสหกรณออมทรพยผใชแรงงาน (สอร.)

231. นายธนากร ดหลกแกว สหพนธสหกรณออมทรพยผใชแรงงาน (สอร.)

232. คณศรวฒน อนทรมงคล สหกรณออมทรพยกรมปศสตว จ ากด

233. นางสาวพนตตา ทองเลก สหกรณออมทรพยกรมศลกากร จ ากด

234. นายสมศกด ศรทองวฒน

สหกรณออมทรพยสหภาพแรงงานรฐวสาหกจการไฟฟา

นครหลวง จ ากด

235. นายกตวช กรตโชตกล

สหกรณออมทรพยสหภาพแรงงานรฐวสาหกจการไฟฟา

นครหลวง จ ากด

236. นางสมาล ยกตานนท สหกรณออมทรพยกรมประมง จ ากด

237. นายสมบรณ เยนเอง สหกรณออมทรพยกรมประมง จ ากด

238. นางสาววนทนา บอโพธ สหกรณออมทรพยบรษท ทโอท จ ากด

239. นางสาวรพพรรณ วรพจน สหกรณการเกษตรล าพระเพลง จ ากด

240. นายประนอม วนมา สหกรณการเกษตรปราสาท

241. นายทฆนนท ผลเกด สหกรณการเกษตรปราสาท

242. นายมนส พรคด สหกรณการเกษตรเขาคชกฎ จ ากด

243. นายนวฒน มแสงเงน สหกรณการเกษตรเขาคชกฎ จ ากด

244. นางรงสตยา เดชศร สหกรณการเกษตรเขาคชกฎ จ ากด

245. นายประเสรฐ เตาทอง สหกรณการเกษตรเขาคชกฎ จ ากด

246. นางสรางค พมโพธทอง สหกรณการเกษตรเขาคชกฎ จ ากด

247. นายอรา มะลา สหกรณการเกษตรเกษตรวสย จ ากด

248. นางภม ชางถม สหกรณการเกษตรเกษตรวสย จ ากด

249. นายประเสรฐ จตรเพชร สหกรณกองทนสวนยางคลองปาง จ ากด

250. นางสาวศภวรรณ ขวญด สหกรณกองทนสวนยางคลองปาง จ ากด

251. นายคนอง สมดจตร สหกรณกองทนสวนยางคลองปาง จ ากด

252. นายธ ารงค เพยรด สหกรณกองทนสวนยางคลองปาง จ ากด

253. นายวนต นวลยอง สหกรณกองทนสวนยางคลองปาง จ ากด

254. นางอรณรตน หวงด สหกรณกองทนสวนยางคลองปาง จ ากด

255. นายวรตน ไทยกลาง สหกรณกองทนสวนยางคลองปาง จ ากด

256. นายจารวฒ ออนแกว สหกรณกองทนสวนยางคลองปาง จ ากด

257. นางอาร ขวญด สหกรณกองทนสวนยางคลองปาง จ ากด

1-98

258. นางนตยา ขวญด สหกรณกองทนสวนยางคลองปาง จ ากด

259. นายสธร ยสาร สหกรณผใชน าหนองเตยน จ ากด

260. นายสละ โอจารทพย สหกรณผใชน าหนองเตยน จ ากด

261. นายธงชย สขสม สหกรณผใชน าหนองเตยน จ ากด

262. นายรง เกตรตน สหกรณผใชน าหนองเตยน จ ากด

263. นายรงโรจน ภโต สหกรณผใชน าหนองเตยน จ ากด

264. นายวงศธร พดทอง สหกรณผใชน าหนองเตยน จ ากด

265. นายณรงคฤทธ ดเลศ สหกรณผใชน าหนองเตยน จ ากด

266. นางสาวออมใจ มผล สหกรณผใชน าหนองเตยน จ ากด

267. นางอารดา นทศเกษม สหกรณผใชน าหนองเตยน จ ากด

268. นางสาวนจร แสงสวาง สหกรณผใชน าหนองเตยน จ ากด

269. นางไฉไล ประเสรฐ สหกรณผใชน าหนองเตยน จ ากด

270. นางสาวจ าปา บญหล า สหกรณผใชน าหนองเตยน จ ากด

271. นายกล พทธรกษา สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

272. นายสมบรณ เฉยสงเนน สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

273. นายทว กรนสงเนน สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

274. นายประเสรฐ บรมย สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

275. นายสมบญ กลบสงเนน สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

276. นายประทป เดชสงเนน สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

277. นายยงยทธ เสาะสงเนน สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

278. นายวลย ฉาบสงเนน สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

279. นางวลาวณย ประเทศ สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

280. นายวชรศกฎ ภกด สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

281. นายช าเนยน ค ากระโจม สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

282. นายอภชาต พงสงเนน สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

283. นางสาวอญชรา อทยพฒนพงษ สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

284. นายวรชาต ชมภ สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

285. นายปรยทธ มอมขนทด สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

286. นายวชรา มงสงเนน สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

287. นายทรงรกษ จลศร สหกรณการเกษตรปฏรปทดนเกษตรวสยหนง จ ากด

1-99

288. นางสาวผองศร ลานรอบ สหกรณการเกษตรปฏรปทดนเกษตรวสยหนง จ ากด

289. นางผนมล ไชยจนลา สหกรณการเกษตรปฏรปทดนเกษตรวสยหนง จ ากด

290. นายสพจน ปดตงกาเน สหกรณการเกษตรปฏรปทดนเกษตรวสยหนง จ ากด

291. นางดวงจนทร สมภาร สหกรณการเกษตรปฏรปทดนเกษตรวสยหนง จ ากด

292. นายสมพศ สรพล สหกรณการเกษตรปฏรปทดนเกษตรวสยหนง จ ากด

293. นางสาวฉตรวด วจาระจกร สหกรณการเกษตรปฏรปทดนเกษตรวสยหนง จ ากด

294. นางสาววไลพร สเทยง สหกรณการเกษตรปฏรปทดนเกษตรวสยหนง จ ากด

295. นายบรรพต แสงทอง สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

296. นายปญญวฒน พาขนทด สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

297. นายพษณ หวงมขกลาง สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

298. นายอวน จงโกเยน สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

299. นายประสทธ ชอบสะอาด สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

300. นายกลง สมขนทด สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

301. นายประเสรฐ ชาญพลกรง สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

302. นายละมอม เขยนจอหอ สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

303. นายสวงค จ ารสประเสรฐ สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

304. นายสมเกยรต ปรวฒนสนทร สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

305. นายแสวง เออดขนทด สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

306. นายประเสรฐ บกขนทด สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

307. นายเดน ชอบใหญ สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

308. นายเนบม พนพาล สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

309. นายกฤษณา จาระนย สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

310. นายวรตน เดชขนทด สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

311. นายบญธรรม รงเรอง สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

312. นายศภกญชย ธรรมเสมอ สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

313. นายเอกพงศ วระแพทย สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

314. นายแปลก จนขนทด สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

315. นายเสกสรร ซายจนทก สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

316. นายอนรก กนอก สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

317. นายเสนอ ขวนขนทด สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

1-100

318. นางดอกไม เมยกขนทด สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

319. นายโสพารา ขวนขนทด สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

320. ก านนทวป พนชนะ สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

321. นางสะอาด พนชนะ สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

322. นายชมพร ชมขนทด สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

323. นางสาวสมศร ถาวอรส สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

324. นางศศนนท พนขนทด สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

325. นางอรพรรณ พาขนทด สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

326. นายอครพงษ พาขนทด สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

327. นางหร าพอง พาขนทด สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

328. นายสนท ไชยะ สหกรณการเกษตรปฏรปทดนบานตนพราว จ ากด

329. นางกนกทพย สายใจบญ สหกรณการเกษตรปฏรปทดนบานตนพราว จ ากด

330. นางกนจรย จลมล สหกรณการเกษตรปฏรปทดนบานตนพราว จ ากด

331. นางวนเพญ บญทรพย สหกรณการเกษตรปฏรปทดนบานตนพราว จ ากด

332. นายสทธชย สงหเสนย สหกรณการเกษตรปฏรปทดนบานตนพราว จ ากด

333. นางสาวสวภทร รตนานภาพ สหกรณการเกษตรปฏรปทดนบานตนพราว จ ากด

334. นางอารวรรณ เทยบทน สหกรณการเกษตรปฏรปทดนบานตนพราว จ ากด

335. นางสาวนงลกษณ พมศร สหกรณการเกษตรปฏรปทดนบานตนพราว จ ากด

336. นางสาวนฤมนส เพชรยนต สหกรณการเกษตรปฏรปทดนบานตนพราว จ ากด

337. นายสขสนต มงคลโคตร สหกรณการเกษตรเมองศรสะเกษ จ ากด

338. นายประยร นาคสงหทอง สหกรณการเกษตรเมองศรสะเกษ จ ากด

339. นายสทธชย เบาหลง สหกรณการเกษตรศรกนทรารมย จ ากด

340. นายวนตย อาจสาล สหกรณการเกษตรอทมพรพสย จ ากด

341. นางสาวสงวาลย ทมหอม สหกรณโคนมนครปฐม จ ากด

342. นางสาวนจนารถ ปนกมภ สหกรณโคนมนครปฐม จ ากด

343. นายทว เกดเรยน สหกรณโคนมนครปฐม จ ากด

344. นายสมคด ศรปทม สหกรณโคนมนครปฐม จ ากด

345. นายประสาน แกวสน สหกรณโคนมนครปฐม จ ากด

346. นางสาวจรนช ศรนอยเมอง สหกรณโคนมนครปฐม จ ากด

347. นางสาวศรญญา เลยงอ านวย สหกรณโคนมนครปฐม จ ากด

1-101

348. นายวชย วฒวงษวณช สหกรณโคนมนครปฐม จ ากด

349. นายทนงศกด มคลองแบง สหกรณโคนมนครปฐม จ ากด

350. นางสาวกลธดา สงหส นกศกษา

351. นางสาวนลน สาระกล ส านกงานสหกรณจงหวดชยนาท

352. นายธวช หมอเหลก ส านกงานสหกรณจงหวดชยนาท

353. นางสาวธดา ภกดนรา ส านกงานสหกรณจงหวดชยนาท

354. นางสธนย กสพนธ ส านกงานสหกรณจงหวดอบลราชธาน

355. นางสาวองศธร คลงแกว ส านกงานสหกรณจงหวดอบลราชธาน

356. นางศศธร วเศษ ส านกงานสหกรณจงหวดจนทบร

357. นางสาวชตมา วงษแกว ส านกงานสหกรณจงหวดจนทบร

358. นางธ ารงคลกษณ นกเสยง ส านกงานสหกรณจงหวดจนทบร

359. นางสาวคณตา เพชรคง ส านกงานสหกรณจงหวดจนทบร

360. นางสาวนษฐภรรด เชอเมองพาน ส านกงานสหกรณจงหวดจนทบร

361. นางสาวเสาวนตย ประครองสน ส านกงานสหกรณจงหวดจนทบร

362. นางสาวชนดา วงษแกว ส านกงานสหกรณจงหวดจนทบร

363. นายชาตนกรบ พวงส าล ส านกงานสหกรณจงหวดจนทบร

364. นายมนชาธป วรกาญจนานนท ส านกงานสหกรณจงหวดสงขลา

365. นายนฐพร รอดแปน ส านกงานสหกรณจงหวดเพชรบรณ

366. นางสาวปานทพย พอคาชาง ส านกงานสหกรณจงหวดเพชรบรณ

367. นายดเรก บญตวง ส านกงานสหกรณจงหวดเพชรบรณ

368. นางเกดศร รอดเกษม ส านกงานสหกรณจงหวดอางทอง

369. นายสวฒน แกวเฮยง ส านกงานสหกรณจงหวดอางทอง

370. นายศรโพธ วายพกตร ส านกงานสหกรณจงหวดอางทอง

371. เรออากาศตรปรชา บญม ส านกงานสหกรณจงหวดอางทอง

372. นางพชรย นาคเอยม ส านกงานสหกรณจงหวดสมทรสาคร

373. นายสถตยชย วรานนทวนช ส านกงานสหกรณจงหวดสมทรสาคร

374. นางวไล พานช ส านกงานสหกรณจงหวดสมทรสาคร

375. นายจงรกษ ขาวบรสทธ ส านกงานสหกรณจงหวดสมทรสาคร

376. นางอญชล เทยมวงศ ส านกงานสหกรณจงหวดสมทรสาคร

377. นายเกรยงไกร นาคเอยม ส านกงานสหกรณจงหวดสมทรสาคร

1-102

378. นายนคร ประสาทพร ส านกงานสหกรณจงหวดสมทรสาคร

379. นายเกรยงวฒ ศรชวงประเสรฐ ส านกงานสหกรณจงหวดสมทรสาคร

380. นางบญราศ หนเธาว ส านกงานสหกรณจงหวดสมทรสาคร

381. นายนนทวฒน แกวอ าด ส านกงานสหกรณจงหวดสราษฎรธาน

382. นายธนสาร ประทมวง ส านกงานสหกรณจงหวดนครราชสมา

383. นายส าเรง ดวงด ส านกงานสหกรณจงหวดนครราชสมา

384. นายวทยา จนตจนทรวงศ ส านกงานสหกรณจงหวดเลย

385. นางสภาพ ไทยนอย ส านกงานสหกรณจงหวดนครนายก

386. นางสายชล ลอมนคง ส านกงานสหกรณจงหวดนครนายก

387. นางวชร บญญา ส านกงานสหกรณจงหวดนครนายก

388. นางวรรณา ศรประภาษมงคล ส านกงานสหกรณจงหวดนครนายก

389. นางสาวกญญา ตรงคง ส านกงานสหกรณจงหวดนครนายก

390. นายวลด วรรณราม ส านกงานสหกรณจงหวดนครนายก

391. นางจตรลดดา นวะบศย ส านกงานสหกรณจงหวดนครนายก

392. นายศกดดา เทพทอง ส านกงานสหกรณจงหวดสงหบร

393. นางเรณ หาบปผา ส านกงานสหกรณจงหวดสงหบร

394. นายสรศกด เพงภาค ส านกงานสหกรณจงหวดสงหบร

395. นายมานพ อครศลปวงศ ส านกงานสหกรณจงหวดสงหบร

396. นางสมกลน ฉมบรษ ส านกงานสหกรณจงหวดสงหบร

397. นายเกรยงศกด สวรรณวฒนกล ส านกงานสหกรณจงหวดสงหบร

398. พ.อ.สรศกด จนทรนมะ ส านกงานสหกรณจงหวดสงหบร

399. นางสาวมณฑาทพย ปรชาเจรญวนชย ส านกงานสหกรณจงหวดสงหบร

400. นายสมบต เชอนาค ส านกงานสหกรณจงหวดสงหบร

401. นางวฒนา แสวงเจรญ ส านกงานสหกรณจงหวดสงหบร

402. นายอบล เทพทอง ส านกงานสหกรณจงหวดลพบร

403. นางสาววนทน แยมทศน

404. นางสาวภสสมณฑ แปนเอม กรมสงเสรมสหกรณ

405. นายพงศธร ศรชย กรมสงเสรมสหกรณ

406. นางพรระว ถนอมทรพย กรมสงเสรมสหกรณ

407. นางสาวกญญณช ดเรกศลป กรมสงเสรมสหกรณ

1-103

408. วาทรอยตรหญงมนสนนท ตนเสยงสม กรมสงเสรมสหกรณ

409. นายมนตร เทพโพธา กรมสงเสรมสหกรณ

410. นางเกตนภส สารกอง กรมสงเสรมสหกรณ

411. นางสาวศรรตน สเนรกลกตต กรมสงเสรมสหกรณ

412. นางสาวณฐมน ภทรพลกล กรมสงเสรมสหกรณ

413. นางสาววรางคณา ปฏสนธ กรมสงเสรมสหกรณ

414. นางวลด แกวพรหม กรมตรวจบญชสหกรณ

415. นางวชร วชระสมานนท กรมตรวจบญชสหกรณ

416. นางสาวสกญญา มลกลาง กรมตรวจบญชสหกรณ

417. นางสาวธญญา ศกลรตนชย กรมตรวจบญชสหกรณ

418. นายภากร มหตตการ กรมตรวจบญชสหกรณ

419. นายสรศกด เทวะผลน กรมตรวจบญชสหกรณ

420. นางสาวสดารตน นาอนนต กรมตรวจบญชสหกรณ

421. นางสาวรตนา โฉมแพร กรมตรวจบญชสหกรณ

422. นางสาวนฤมล จนทร กรมตรวจบญชสหกรณ

423. นางสาวพรกมล ศรออน กรมตรวจบญชสหกรณ

424. นางสาวพรทพา พงเดช กรมตรวจบญชสหกรณ

425. นางสาวปณยนช โรจนารณ กรมตรวจบญชสหกรณ

426. นางสาวสรวรรณ เกดผล กรมตรวจบญชสหกรณ

427. นางสาวภญญรตน เจยตระกล กรมตรวจบญชสหกรณ

428. นางสาวรงทพย ประดษฐพม กรมตรวจบญชสหกรณ

429. นางสาวสปรญญา สทธ กรมตรวจบญชสหกรณ

430. นางสาวภาจรา จรสอทย กรมตรวจบญชสหกรณ

431. นางอจฉราพร ชยอาภรณ กรมตรวจบญชสหกรณ

432. นางสาวพทญา อะวส กรมตรวจบญชสหกรณ

433. นายชยยทธ มตรวารสมพนธ สหกรณบรการขนสงและการคา จ ากด

434. นางสาวสมาล แซเอยว สหกรณบรการขนสงและการคา จ ากด

435. นายมณฑา จนทรนอย สหกรณเดนรถเพชรบรณ จ ากด

436. นายธวชชย ชนไตรภพ สหกรณเดนรถเพชรบรณ จ ากด

437. นางประนอม หรญรศม สหกรณเดนรถเพชรบรณ จ ากด

1-104

438. นางยพเยาว สทธโส สหกรณเดนรถเพชรบรณ จ ากด

439. นางวณดา ค าแกว สหกรณเดนรถเพชรบรณ จ ากด

440. นายประเทอง ฉนเฉยว สหกรณเดนรถเพชรบรณ จ ากด

441. นางสนนท แกวภรมย สหกรณเดนรถเพชรบรณ จ ากด

442. นายบญช สวดโสม สหกรณเครดตยเนยนบานหนองกระทมพฒนา จ ากด

443. นายนกล จนทรประไพ สหกรณเครดตยเนยนบานหนองกระทมพฒนา จ ากด

444. นายสมพนธ ชอเกต สหกรณเครดตยเนยนบานหนองกระทมพฒนา จ ากด

445. นายเจรญ ผวผอง สหกรณเครดตยเนยนบานหนองกระทมพฒนา จ ากด

446. นางสาวทน พนธสงข สหกรณเครดตยเนยนบานหนองกระทมพฒนา จ ากด

447. นายสท เลศเมอง สหกรณเครดตยเนยนบานหนองกระทมพฒนา จ ากด

448. นางชนกพร ค าโพธ สหกรณเครดตยเนยนบานหนองกระทมพฒนา จ ากด

449. นางบณยาพร ทองม สหกรณเครดตยเนยนบานหนองกระทมพฒนา จ ากด

450. นางสาวแผว พราหมณชน สหกรณเครดตยเนยนบานหนองกระทมพฒนา จ ากด

451. นายสรน ใจทน สหกรณเครดตยเนยนบานหนองกระทมพฒนา จ ากด

452. นายรวด ผวผอง สหกรณเครดตยเนยนบานหนองกระทมพฒนา จ ากด

453. นายสานตย ใหนช สหกรณเครดตยเนยนบานหนองกระทมพฒนา จ ากด

454. นายชวน บตรประเสรฐ สหกรณเครดตยเนยนบานหนองกระทมพฒนา จ ากด

455. นางเบญญาภา พนธเสน สหกรณเครดตยเนยนบานหนองกระทมพฒนา จ ากด

456. นายเนยม เกตพยคฆ สหกรณเครดตยเนยนบานหนองกระทมพฒนา จ ากด

457. นายเฉลม จนทรจวง สหกรณเครดตยเนยนบานหนองกระทมพฒนา จ ากด

458. นายวศรต แดงประดบ สหกรณเครดตยเนยนบานหนองกระทมพฒนา จ ากด

459. นายเสวยน โนตา สหกรณเครดตยเนยนศนยกลางเทวา จ ากด

460. นางพมลรตน ขนแผว สหกรณเครดตยเนยนศนยกลางเทวา จ ากด

461. นางเพทาย ปทมจนทรตน สหกรณเครดตยเนยนศนยกลางเทวา จ ากด

462. นายชอบ เพชรมา สหกรณเครดตยเนยนศนยกลางเทวา จ ากด

463. นางสาวศภวรรณ เกตเหลก สหกรณเครดตยเนยนศนยกลางเทวา จ ากด

464. นายเอกรช สมตนาวน สหกรณเครดตยเนยนศนยกลางเทวา จ ากด

465. นางสวาร พนธกลอ าไพ สหกรณเครดตยเนยนศนยกลางเทวา จ ากด

466. นายประมวล เปลงรศม สหกรณเครดตยเนยนศนยกลางเทวา จ ากด

467. นายวสพล ปณขนธ สหกรณเครดตยเนยนศนยกลางเทวา จ ากด

1-105

468. นางสาวกรรณกา ศรกายะ สหกรณเครดตยเนยนศนยกลางเทวา จ ากด

469. นายอไร ปทมจนทรตน สหกรณเครดตยเนยนศนยกลางเทวา จ ากด

470. นางหทยรตน มณฑานนท สหกรณเครดตยเนยนศนยกลางเทวา จ ากด

471. นายววฒน รณเกยรต สหกรณเครดตยเนยนศนยกลางเทวา จ ากด

472. นายอนวตร บญยน สหกรณเครดตยเนยนศนยกลางเทวา จ ากด

473. นายอนนต หนแกว สหกรณเครดตยเนยนศรกดจอกพฒนา จ ากด

474. นางทศนย ทมกานนท สหกรณเครดตยเนยนพระหฤทยเชยงใหม จ ากด

475. นายวนจ สภาจนทร เครอขายวสาหกจขาวสจธรรม

476. นายค าโจม วงศอาษา เครอขายวสาหกจขาวสจธรรม

477. นายประมวล ขนเพชร เครอขายวสาหกจขาวสจธรรม

478. นายสมจตร ศรบรณ เครอขายวสาหกจขาวสจธรรม

479. นายอดลย โคลนพนธ เครอขายวสาหกจขาวสจธรรม

480. นายล าพน ขนทอง เครอขายวสาหกจขาวสจธรรม

481. นายเสน จนทะศร เครอขายวสาหกจขาวสจธรรม

482. นายสาทร ค าผาลา เครอขายวสาหกจขาวสจธรรม

483. นายจรสส บอแกว เครอขายวสาหกจขาวสจธรรม

484. นายโฮม อนทรทอง เครอขายวสาหกจขาวสจธรรม

485. คณอรษ นวราช โครงการวจยการยกระดบมลคาเพมผกอนทรย ปท 2

486. คณวชย มสวสด โครงการวจยการยกระดบมลคาเพมผกอนทรย ปท 2

487. คณสงเวยน เอกจน โครงการวจยการยกระดบมลคาเพมผกอนทรย ปท 2

488. นายวทเอก สวางจตร สปก.

489. น.ส.ลลตา พงอดม สปก.

490. นางสาวกรตยา สวสดภาพ สพท. สปก.

491. น.ส.สชพ อยเลศ กอฟ. สปก.

492. น.ส.พลาพนธ โคกสอ านวย สปก.

493. นายวทยพงศ มกรศรวฒน สปก.

494. น.ส.ปราณ ชาอน สปก.

495. น.ส.จนตชตา จรรยาวจตร สปก.

496. น.ส.ผกาวรรณ วนต สปก.

497. น.ส.มณฑารตน ชระหมาน สปก.

1-106

498. น.ส.นนธยา แถลงการณ สปก.

499. น.ส.นชาภา เลกวญญาน สปก.

500. นายประชา หาญบญศร สปก.

501. นายประจวบ เปลยนราศ สปก.

502. นางสาวบญสง ชมคง สปก.

503. นายดนย ขนจนทร สปก.

504. นายธนวฒน แกวมณชย สปก.

505. นายพรชย ปามทา สปก.

506. นายวสพล พชรเมฆา สปก.

507. นายสนต สนฟง เชยงใหม

508. นางอตพร กาวโหย เชยงใหม

509 นายอทย ศรนรจน เชยงใหม

510. นายอทธกร ภนน กาญจนบร

511. น.ส.กลอมจตร ภทรบตร กาญจนบร

512. น.ส.กลอยใจ ภทรบตร กาญจนบร

513. น.ส.ดษฐ ชตธร กาญจนบร

514. น.ส.ปราณ สดแสดง จนทบร

515. นางกรชชชญา อยชมสข ปทมธาน

516. น.ส.รจาภา ทองนอย พระนครศรอยธยา

517. นายศลชย หลอเลศธรรม พระนครศรอยธยา

518. นายศภชย เรขศลป พระนครศรอยธยา

519. น.ส.เซยมเกยว แซโกว ระยอง

520. น.ส.ดวงรตน พลสข ระยอง

521. นายนท จตตสวาง ระยอง

522. นายพเชษฐ ช านาญเรยน ระยอง

523. น.ส.สภาพร เจนใจ ระยอง

524. นายสมพร ผองใส ระยอง

525. น.ส.อรณชา ชจนทร ระยอง

526. นายไตรสทธ ชตพฒนวงศกร นครพนม

527. นายนรวร ประทปอมฤต นครราชสมา

1-107

528. นายสรศกด ไวจนทก นครราชสมา

529. นายอรรถพล เสยมก าปง นครราชสมา

530. นายเสนห ทองใบ ชมพร

531. นายภาณ ทวพล สราษฏรธาน

532. นายวรรณศกด วรพนธ สราษฏรธาน

533. นายบญเกอ จนเชย

534. นางสาวสายสดา ศรอไร สถาบนวชาการดานสหกรณ

535. นางสาวพรตมา คงศร สถาบนวชาการดานสหกรณ

536. นายพรพงษ แสงนาค สถาบนวชาการดานสหกรณ

537. นางสาวปทมาพร ส าราญถน สถาบนวชาการดานสหกรณ

538. นางสาวซลวาณ สาเมาะ สถาบนวชาการดานสหกรณ

539. นางสาวภาวน พวงงาม สถาบนวชาการดานสหกรณ

540. นายศวาวสตร ผลสมบรณ สถาบนวชาการดานสหกรณ

541. นางสาวเพญพร พนธสวรรณ คณะเศรษฐศาสตรเกษตร

542. นางสาวชยานนท โตจ านงค คณะเศรษฐศาสตร

543. นางสาวขวญดาว สญญเจรญ คณะเศรษฐศาสตร

544. นางสาวชญานภส แสงนาค

545. นายชยรตน สรอยแสง สหกรณออมทรพยธนาคารออมสน จ ากด

546. นางอาภา ไหลนานานกล ชมนมสหกรณออมทรพยต ารวจแหงชาต จ ากด

547. พล.ต.อ.นพจน วระสนทร ชมนมสหกรณออมทรพยต ารวจแหงชาต จ ากด

548. นางสาวกรนภา ชยวฒน กรมสงเสรมสหกรณ

549. คณวฤทธ ศภบรรพต สหกรณเครดตยเนยนศนยกลางเทวา จ ากด

550. คณกรรณกา กองดน สหกรณเครดตยเนยนศนยกลางเทวา จ ากด

551. คณมณ นามดวง สหกรณเครดตยเนยนศนยกลางเทวา จ ากด

552. คณละเมยด สบสม สหกรณเครดตยเนยนศนยกลางเทวา จ ากด

553. คณปยะดา จนตนา สหกรณเครดตยเนยนศนยกลางเทวา จ ากด

554. คณจราสข สจกล

555. คณจราพร โสภา

556. นางวรรณ ค ารกษ

557. คณสนย เหมอนสมย

1-108

558. คณทองพน ไชยทพย

559. นายกฤษดา ชาย

560. คณเสรมศร สกลฟง

561. นายธนศกด กาบสรอย ชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด

562. นายสม เอกขนทด สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

563. นางสาวกฤษณ แกมขนทด สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

564. คณกฤตญาว แสงสวรรณ สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

565. คณภมรนทร เปยจนทก สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

566. นางค าผน กวขนทด สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

567. นางชศร กกขนทด สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

568. นายมาโนช นาขนทด สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

569. นางส าเรยง เมกขนทด สหกรณการเกษตรดานขนทด จ ากด

570. นางวรรธนา ครฑประโคน สหกรณการเกษตรเมองบรรมย จ ากด

571. คณศรวรรณ ศรนภา สหกรณการเกษตรเมองบรรมย จ ากด

572. นางบญเตอน หาญสงคราม สหกรณการเกษตรเมองบรรมย จ ากด

573. นายประทป สบรมย สหกรณการเกษตรเมองบรรมย จ ากด

574. นางส ารด โชสงเนน สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

575. คณพรรณ เสรอจฉรยะกล สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

576. นายบญมา ไพรจก สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

577. นางเพญศร คลองบญนาค สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

578. คณประจกษ อนทรพญา สหกรณการเกษตรวดสงห จ ากด

579. นายบรรพต อมสงเนน สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

580. นายประชา ตงตา สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

581. นายสมนก ฉ าสงเนน สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

582. คณอารย โปรดสงเนน สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

583. นางนวลใย สนงเหลอม สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

584. นางสาวเรณ ตนสงเนน สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

585. นายภาณ เยยละนท สหกรณเครดตยเนยนนนทบร จ ากด

586. นายอาทตย แสงทอง สหกรณเครดตยเนยนนนทบร จ ากด

587. นางสาววณา บญขวญ สหกรณบรการเพอการศกษาและพฒนาอาชพ

1-109

588. นางสาวละเมยด ศรสโข สหกรณบรการเพอการศกษาและพฒนาอาชพ

589. คณสญญา ล าเจยกเทศ สหกรณบรการเพอการศกษาและพฒนาอาชพ

590. คณอจฉรา ศรสข สหกรณบรการเพอการศกษาและพฒนาอาชพ

591. คณวรนนท ศรสขพรอม สหกรณบรการเพอการศกษาและพฒนาอาชพ

592. นายหนกาญจน ค าพาลา

593. นางสาวเสาวนย กองวบลศป ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคม

แหงชาต

594. ผศ.จรชย สงหฤกษ มสธ.

595. คณชาญชย ตองประสงค ศษยเกา MCE

596. นายมานตย เหลาวไลเลศ สหกรณออมทรพยพนกงานบรษทการบนไทย จ ากด

597. นายสมพร ใหมโสภา สหกรณออมทรพยพนกงานบรษทการบนไทย จ ากด

598. นายประสาน ชนาพงษจาร สอ.มสธ.

599. นายบรรเจด หงสบรบท สหกรณการเกษตรวสย จ ากด

600. นางระเบยบ บญทอง สนนบาตสหกรณ

601. นายวเชยร ชอเพชร ธ.ก.ส.

602. นางนาตยา สวรรณสาโรจน คณะเศรษฐศาสตร

603. นางศศวมล อยด คณะเศรษฐศาสตร

604. นางสาวกรองกนก ภาณพงศประดษฐ คณะเศรษฐศาสตร

605. นายณฐวฒ รปไธสง คณะเศรษฐศาสตร

606. นางสาวธญพชชา ทองโสภา คณะเศรษฐศาสตร

607. นางสาววชราพร วงศวเศษนนท คณะเศรษฐศาสตร

608. นางสาวปงพร ศรพร คณะเศรษฐศาสตร

609. นายสชล มงคลวจตสกล คณะเศรษฐศาสตร

610. นางสาวศจภรณ รกมตร คณะเศรษฐศาสตร

611. นางสาวณชากร บวเทศ คณะเศรษฐศาสตร

612. นายศภกฤต อดลพทยากรณ คณะเศรษฐศาสตร

613. นายมานะ สดสงวน สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

614. นายเอนก ศรส าราญรงเรอง สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

615. นายณกรณ ตรรกวรพท สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

616. นายเกรยงไกร ข าอนทร สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

1-110

617. นายสทศน จนทรเงยบ สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

618. นางเบญจมาส พรพทกษพนธ สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

619. นางสาวสารน ไกรพจน สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

620. นางสตยา เพชรคต สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

621. นางฉลองรฐ มามเกต สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

622. นางสาวจรรตน กาญจนด สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

623. นายประทน บญตย สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

624. นายศร ศรพยคฆ สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

625. นายกมลศกด นนตา สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

626. นายเวรกา ค าถา สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

627. นายศราวฒ บตมะ สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

628. นายวระวฒน วถแมน สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

629. นายบณฑต แทนอสระ สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

630. นางสาวแววตา ออนพนา สหกรณออมทรพยครมธยมนครพนม

631. นายคมสน ศรมานะศกด สหกรณออมทรพยครมธยมนครพนม

632. นายภานมาศ กตศรวรพนธ สหกรณออมทรพยครมธยมนครพนม

633. นายมณ บญศรมณชย สหกรณออมทรพยสาธารณสขหนองคาย

634. นายประจวบ หวนวเศษ สหกรณออมทรพยกรมประชาสมพนธ

635. นายศรเมอง จนตศร สหกรณออมทรพยกรมประชาสมพนธ

636. นายชาญชย ตงช ชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด

637. นายนลทวช สมาธ ชมนมสหกรณออมทรพยแหงประเทศไทย จ ากด

638. นางสนาร มทรพย สหกรณออมทรพยพนกงานบรษทขนสง จ ากด

639. นางสาวศศมาศ พรรณรตน ชมนมสหกรณออมทรพยแหงประเทศไทย จ ากด

640. พนต ารวจเอกหญงวนดา หาญบญเศรษฐ ชมนมสหกรณออมทรพยต ารวจแหงชาต จ ากด

641. ดร. ไพเลศ สมานนท สหกรณออมทรพยกระทรวงศกษาธการ

642. นายไพรตน ยงยงค สหกรณเครดตยเนยนหนองพลบพฒนา

643. นายสทศน กองปา สหกรณออมทรพยครแพร จ ากด

644. นายจรญ สมบรณ สภากาชาดไทย

645. นางนตยา ตงพงษ สหกรณออมทรพยครชยภม จ ากด

646. นายชยนาม นนทราณวฒน สหกรณออมทรพยครอตรดตถ จ ากด

1-111

เรมเสวนาเวลา 10.30 น.

เนองในวาระ ทป 2559 เปนปครบรอบหนงศตวรรษของการสหกรณไทย สถาบนวชาการ

ดานสหกรณ และหนวยงานภาค ภายใตการสนบสนนของส านกงานกองทนสนบสนนการวจย จะไดจด

งานเสวนาวชาการภายใตเรอง "เดนเครองยทธศาสตร สการปฏรปสหกรณไทยในศตวรรษทสอง" โดย

น าเอาประเดนส าหรบเสาหลกยทธศาสตรการปฏรปสหกรณไทยทจะใชเปนกรอบทศทางการยกระดบ

การสหกรณไทยในศตวรรษทสองมาเปดประเดนการเสวนาเพอการแลกเปลยนความคดเหนส

สาธารณชน โดยไดรบเกยรตจากวทยากรรวมเสวนาทง 5 ทาน ไดแก ดร.กอบศกด ภตระกล ผชวย

รฐมนตรประจ าส านกนายกรฐมนตรและสมาชกสภาขบเคลอนการปฏรปประเทศ (สปท.) ดร.วณะโรจน

ทรพยสงสข อธบดกรมสงเสรมสหกรณ รศ.ดร.ปทมาวด โพชนกล รองผอ านวยการส านกงาน

กองทนสนบสนนการวจย ดร.กก ดอนส าราญ ประธานกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหง

ประเทศไทย และรศ.จฑาทพย ภทราวาท ผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณ ผด าเนนการ

รายการโดย คณศรบรณ ณฐพนธ ผประกาศขาวและพธกรสถานวทยโทรทศนไทยทวสชอง 3

คณศรบรณ ณฐพนธ:

เรองราวของสหกรณเปนเรองทสนใจมานานแลว สหกรณมสมาชกจ านวนมากตวเลข

ลาสด 16 ลานคนมเงนหมนเวยนในสหกรณทง 7 ประเภทประมาณ 2.2 ลานลานบาท ถาเทยบกบตว

647. นางปารชาต มนตร สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

648. นางนตยา อทยพฒนพงษ สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

649. นางสนนทา พรหมสงเนน สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

650. นางเนตนภา ชมภ สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

651. นางนภา วเชยรนอย สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

652. นายทรน ฉายสงเนน สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

653. นางภลดา พลสงเนน สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

654. นางทพยสคนธ วทยาอนบาล สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

655. พลตท.มงคล กมลบตร ชมนมสหกรณออมทรพยแหงประเทศไทย จ ากด

656. นางวาสนา พทธรกษา สหกรณการเกษตรสงเนน จ ากด

657. นายสมพล ตนตสนตสม สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

658. นายสรศกด ยมปญญา ชมนมสหกรณออมทรพยครไทย จ ากด

659. คณสเพญพร พนธสวรรณ

1-112

เงนทหมนเวยนอยในบญชเงนฝากธนาคารสถาบนการเงนอยในธนาคารพาณชย 11 ลานเปนของ

สหกรณ คดเปน 20 % ถอวาเปนเงนจ านวนมาก และถอวาเปนเงนหมนเวยนของคนประชากรสวนใหญ

ของประเทศ เปนหลกแนวคดสอดคลองกบแนวพระราชด ารปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เพราะฉะนนการ

ทจะรวมมอกนพฒนาสหกรณเปนสงทมความจ าเปน เพราะวาสหกรณนาจะเปนทางเลอกและเปน

ทางออกส าหรบการแกไขปญหาเศรษฐกจในสงคมไทย

ถาทานผมเกยรตไดตดตามขาวสารจะเหนไดวาระบบการเงนการธนาคารในปจจบน ก าลง

ปรบตวอยางรนแรง เรองของเทคโนโลยเขามามบทบาทมากมระบบการแลกเปลยนทไมใชเปนตวเงน

ผานธนาคารพาณชยหลายรปแบบ อยางบทคอยน โลกเปลยนไปมระบบการเงนแบบใหมทไมตองผาน

ธนาคาร หลายๆ คนมองวาธนาคารจะลดบทบาทลง ธนาคารพาณชยจะลดความส าคญลง และมระบบ

การท าธรกรรมทางการเงนในรปแบบใหม เกดค าถามเพมขนวาจะมผลกระทบมาถงสหกรณทพวกเรา

เปนสมาชกหรอไม สหกรณตองเปลยนไป ตองปรบตวหรอทรนแรงไปกวานนคอ สหกรณยงจะมอยหรอ

เปลา อางองจากงานวชาการ อางองจากผปฏบต อางองจากแนวนโยบายของรฐไปสการปฏบต เพอให

ทกทานไดทราบทศทาง กอนทเราจะขบเคลอนเดนเครองยทธศาสตร สการปฏรปสหกรณไทยใน

ศตวรรษทสอง ควรจะเปนอยางไรตอไป เรมจากงานวจยทเราจะมาแสวงหาค าตอบดวยกนในโลกท

เปลยนแปลงไปอยางรวดเรว สถาบนทเรยกวาสหกรณ ยงจ าเปนอยหรอไมส าหรบสงคมไทย และ

ส าหรบสงคมโลก มาดงานวชาการกนวาทานผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณและนกสหกรณ

แหงชาต ทานท างานวจยออกมาไดผลออกมาเปนอยางไร


ประเดนทผด าเนนรายการถาม คอมองเหนโอกาสทาทายของสหกรณหรอไม ชวนมองใน

สามระดบ คอ ระดบโลก ระดบประเทศ และระดบขบวนการสหกรณ มองเรองสหกรณมบทบาท

ความส าคญอยางไร สงทไดรบมอบหมายจากทานประธานสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยไปรวมราง

กรอบทศทางเชงยทธศาสตรไดมโอกาสชวนภาคในขบวนการสหกรณ สงเคราะหงานและน าเสนออยใน

งานของ สกว. ทมอบหมายในวาระครบรอบ 100 ป การมสวนรวมในการยกรางกรอบทศทางจากลาง

ขนสบนเปนขบวนการทเกดจากการมสวนรวมของประชาชน

จากค าถามทวา สหกรณส าคญไหม ทกทานทอย ในทนคงตอบไดเลยวาส าคญมาก ใน

ศตวรรษท 21 โลกมอะไรเปลยนไปเยอะ อยางเชนมลแวรของธนาคารออมสน นกวชาการตงขอสงเกต

ใครจะชวย หลายคนมองแตกตางกน นกเศรษฐศาสตรมองวาในประเทศทกประเทศมภาคสวนธรกจ 3

ภาคสวน คอ 1)ภาคเอกชนในระดบโลกกมธรกจยกษใหญมไมเกน 10 กลมทเปนเจาของธรกจทงหมด ม

การเชอมโยงธรกจโดยใชนวตกรรมการเชอมโยงโซอปทานมผลตภณฑหลายแบรนดการสรางสรรค

นวตกรรมถอวาเปนสงทดในการพฒนาเศรษฐกจโลก 2) ภาครฐรฐบาลในทกประเทศคงตองหวงใย

ประชาชนเปนธรรมดาและชวยสรางสวสดการพฒนาโครงสรางพนฐานยกรางกฎหมายใหในโยบาย

1-113

ตางๆทจะคมครองใหประชาชนอยดมสขและทส าคญทสด โจทยททาทายกคอ ตองมการกระจายรายได

ทเปนธรรมเพราะโลกปจจบนมความเหลอมล า คนจนทมความอดอยากหวโหย ขอมลของ FAO บอกวา

มตวเลขถง 800 ลานคน ประเทศเราเปนประเทศทผลตอาหารมนเกดอะไรขนกบพลเมองโลก 3)

มนษยชาตเปนสมาชกสหกรณทวโลก 1,000 ลานคน และในเครอขายของขบวนการสหกรณโลกทเรา

เรยกวาสมพนธภาพโลก ในชวงวกฤตเศรษฐกจนบตงแตป พ.ศ. 2540 เปนตนมา ประเทศทวโลกภายใต

ภาคขององคการสหประชาชาตเหนพองตองกนวาคนทยงอยรอดกคอสหกรณ จะเหนไดชดวาหลายๆ

มหาวทยาลยเรมเอาเรองของสหกรณมาสอน เรมมองตวแบบทชอวาสหกรณ ทงนสหกรณเตบโตและ

พฒนามา 100 กวาป ปจจบน 127 ประเทศทเปนภาคเครอขายของสมพนธภาพสหกรณระหวาง

ประเทศ เราม platform การขบเคลอนพฒนา ทกวนนทกสหกรณในโลกตองขบเคลอนการพฒนา ม

เปาหมายสดทายคอเราจะเปนผน าในป พ.ศ. 2563 เราบอกทวโลกวาสหกรณจะเปนผน าการพฒนาท

ยงยนและสหกรณจะเปนทางเลอกใหชมชน เปนทางเลอกใหประชาชนบนพนฐานเบ องตน คอการ

สงเสรมการออม การสรางวนยทางการเงน สรางระบบบรหารจดการการเชอมโยงธรกจ คน เงนทน

สรางระบบการบรหารจดการ สรางสรรคนวตกรรมเรองของงานวจย การสรางมลคาเพม ถอวาเปน

โอกาสททาทายของกลมสหกรณทวโลกคอ ท าอยางไรจะมพนทเหลอใหกบประชาชนบนโลกทเปน

ปจเจกบคคลรายยอยมธรกจเปนของตนเอง และทส าคญทสด องคการแรงงานระหวางประเทศไดย า

ใหกบภาคสหประชาชาตวา ใหรฐบาลทกประเทศดค าแนะน าท 193 ค าแนะน าตรงนจะเปนขอชบง

ส าหรบนโยบายรฐทเหมาะสมทจะสนบสนนสหกรณซงเปนมาตรฐานสากล เมอมรฐมนตรทดแลงาน

สหกรณ จะมการประชมทก 3 ป ปฏญญาบาหลลาสดทประชมกนทอนโดนเชย ทานรฐมนตรกระทรวง

เกษตรไดรบมาตรงนเปนเรองส าคญซงตรงกบปฏญญาสากล ปฏญญาสากลทส าคญทสดกคอรฐบาล

ทกประเทศควรจะเปดโอกาสพนททางเศรษฐกจใหประชาชนรายยอยรวมทงภาคการเกษตรไดมโอกาส

เปนเจาของธรกจดวยตวเอง ยอนกลบมาดในประเทศไทย โอกาสดทแผนยทธศาสตรชาต 20 ป ไดเขยน

ถงการพฒนาทมประชาชนเปนศนยกลาง การพฒนาทมงไปในเรองของการสรางความมนคง มงคง

ยงยน ทานผชวยรฐมนตรบอกวาจะเอาแนวทางเศรษฐกจพอเพยงมาใช นกสหกรณรสกดใจกนอยาง

มากเพราะทายทสดแลวแนวทางการพฒนาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงกคอเรองของสหกรณ

จากค าถามทวาผน าการขบเคลอนตาม platform ของสหกรณทเปนสากลควรเปนใคร ขอ

ตอบวาทานประธานสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย เพราะวากระบวนการพฒนาสหกรณตองเรม

จากคน คนตองมจตวญญาณทจะพงพาและรวมมอกนทมอยในใจจากนนใจคนตองพาใหกาวเดนไป

การเรยนรอยางไมรจบ เรยนรใหมทกษะการเปนผประกอบการ สหกรณเปนองคการธรกจมความ

แตกตางกบเอกชนทเนน maximize profit/Minimize cost ตรงจดนเปนกลไกส าคญในการพฒนา

เศรษฐกจ

ภาคสวนเศรษฐกจทเรยกวาสหกรณ เราใชค าวา “ขบวนการสหกรณ” นกวชาการมอง

ขบวนการสหกรณเปนขบวนการทางสงคม (social movement) ทตองขบเคลอนดวยคนทมใจรกสหกรณ

1-114

ซงคนทมใจรกสหกรณตองมสมรรถนะ ตวเองไดมโอกาสไปดงานกลมสหกรณมอนเดรกอน ประเทศ

สเปน กลมสหกรณมอนเดรกอน มธนาคารเปนของตนเอง ธนาคารทวาคอธนาคารออมทรพย ม

มหาวทยาลย รานคาปลก กลมโรงงานอตสาหกรรมเปนของตนเอง กลมธรกจนท าไดเพราะรฐบาลเปด

โอกาสใหท าเชนเดยวกบเอกชนแตกระบวนการพฤตกรรมเปนแบบสหกรณ ซงสหกรณตองมการเรยนร

ตองปรบเปลยนแนวคด ตองรวาเราจะผลตสนคาทบรโภคได ทกวนนเรายงคงขายแตยางพารา ขาย

ผลไม สวนสนคาอปโภคและบรโภคตองไปซอของเอกชน โจทยททาทายของเราในศตวรรษหนาจะ

เปนไปไดไหม ทสหกรณของเราจะเชอมโยงวสาหกจชมชน กลมสตรสหกรณ กลมสถาบนเกษตรกรทจะ

พฒนาสนคาอาหารทมมาตรฐานอาหารปลอดภย (food safety) และจะมรานสหกรณแบบ famer shop

เชอมโยงแบบโซคณคาเหมอนทรานสหกรณทไดรบรางวล รานคาชมชนสนคาทผลตโดยคนในชมชน

เกษตรกรรายยอย ตวแบบไมวาจะเปนผลตภณฑนมทเอามาจากเกษตรกรผเลยงโคนมของสหกรณ

จงหวดนครปฐมซงไดรบรางวล หรอตวแบบชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด ทาน

ประธานไดน าเสนอในเรองของตวแบบธรกจกระจายสนคาทรวบรวมสนคาจากสหกรณ ผลงานวจยท

ชใหเหน ณ วนน เราเหนประเดนทเปนชองวางส าคญ ดงน

1. คนทเกยวของกบสหกรณไมรจกสหกรณจรง เรองการปฏบตดแนวปฏบตทดอยท

ชมพร‚คชฌกฎ, สามพรานเปนการกระท าดวยใจ การกระท าดวยทกษะ และการกระท าทมรปธรรมเปน

สนคาและบรการเรามสหกรณเจยเมงเปนแบบอยางทแบงคชาตตองเขามาดวาสามารถปลดหนของ

สมาชกจากบตรเครดตทถอไว 19 ใบไดอยางไร เรามทนด าเนนงานเหลอ 2.2 ลานลาน จรงๆแลวอยใน

แผนขบวนการ แผนธรกจอยทสหกรณ อยทสนคา อยทสตอกสนคาอยทเงนทนทเราใชเปนสวสดการ

ประเดนตรงนอยากใหรฐบาลหนมามองตองท าอยางไร สมมตเราสะสมเงนออมอยางคนทมเงนเดอน

ประจ าหรอเกษตรกรเกบเงนจากการขายขาวเกบเงนไวเปนทนสะสมเรยกวาเงนออม ท าอยางไรจะ

ลงทนท าธรกจการเกษตรซงมความเสยงจากภยแลง โรคระบาดและน าทวม อยากไดกลไกของรฐทจะ

บอกวาท าอยางไรทจะประกนความเสยงเพราะการประกนพชผลในตอนนยงไมเพยงพอ เพราะเราไมม

เขอน เราไมมการขดคลองระบายน า infrastructure เราไมด ถาใหเลอกการอ านวยความสะดวกในเรอง

ของนโยบายรฐกบเรองกฎหมายเราไมไดอยากไดกฎหมายเพราะพฤตกรรมขนอยกบกระบวนการทาง

จตวญญาณและทกษะการประกอบการทเปนมาตรฐานสากลมากกวา

2.คนวงในไมเขาใจสหกรณจรงๆ คนวงในมใครบาง ไดแก สมาชก 10 กวาลานคน สมาชก

ในครอบครวๆ ละ 3 คน รวมประมาณ 40 ลานคน งานวจยของ สกว. เคยลงไปในแตละชมชนพบวา

ผบรโภค 40 ลานคน สามารถท าอะไรไดหลายอยางถอวาเปนประเดนทาทายอยในยทธศาสตรใน

ศตวรรษท 2 ท าอยางไรจะกระตนใหคนในสหกรณ 40 ลานคนหนมาบรโภคสนคาทตนเองผลตกอน

3. ประเดนทเปนชองวางยทธศาสตรอกอนหนงกคอการยกกระบวนการการบรหารจดการ

หลกสหกรณสากล 7 ประการ สามารถตอบโจทยหลกธรรมาภบาล เหลอแตเพยงผก ากบดแลคอ

หนวยงานภาครฐจะสรางนวตกรรมหรอ platform แตยงขาดการเชอมโยงธรกจระหวางกน คนใน

1-115

สหกรณออมทรพยยงไปซอขาวสารเอกชนไมวาขาวสารเอกชนแบรนดตางๆกคอ ขาวสารทมาจาก

สหกรณทงสน อนนคอขอคนพบจากงานวจย ท าอยางไรทเราจะมผลตภณฑและบรการทมนวตกรรมไป

แปรรปใหเปนสนคาทรบประทาน จะตองมกลไกการเรยนร การเรยนรจะตองเปนการเรยนรตลอดชวต

(real-time training)เพราะโลกเปลยนเรวตองยกระดบขดความสามารถของคนวงในใหอยใน DNA

ยกรางแผนยทธศาสตรสงทเราเหนตรงกนผานกระบวนการทประชมใหญสามญประจ าป

สนนบาตสหกรณ ทานรองอธบดน าไปขบเคลอนคณะกรรมการพฒนาสหกรณแหงชาตหรอแผนแมบท

ตงแตปหนาเปนตนไป คดกนวาวสยทศนทฝน คอ มงยกระดบขดความสามารถของสหกรณ วางต าแหนง

สหกรณใหชดเพอลดความเหลอมล าสรางความเปนธรรมในสงคมเรามเสาหลกยทธศาสตร 4 เสา เพอ

ลดชองวางและรบโอกาสททาทาย คอ

เสาหลกท1 ยทธศาสตรทตองยกระดบการมสวนรวมของภาคสหกรณทงภาครฐ ‚

ภาคเอกชนชมชนและสหกรณใหเขมแขง ทผานมาเรามหลายแผนแตเราไมไดเคลอนจรงเพราะภาพใน

อนาคตภาพฝนหรอวสยทศน (vision) ทไมเหมอนกนเปนหนาทของทานอธบดและทานประธานสนนบาต

ตองชวยอนเคราะหตองชวยท าใหคน 40 ลานคนเปนผบรโภค

เสาหลกท 2 ตองยกระดบมลคาเพม จากทฤษฎ smile curve เรารเลยวา 100 ปทผานมา

เราอยทต าแหนงต าสดของการสรางมลคาเพมกคอ ผลตเปนขาวสาร น ายางพารา ยางแผน ตอไปใน

ศตวรรษทสองเราตองยกระดบการกระจายสนคา ตองลดตนทน ทส าคญทสดเราตองสรางตวแบบ

ธรกจ สกว.ใหศนยเรยนรในชมชน 6 แหง หลกสตร smart officer‚ หลกสตร smart farmer‚ หลกสตร

smart cooperators‚ หลกสตรเปาบนจนเพอเปนต าราคมอการเรยนร

เสาหลกท 3 ตองพฒนาระบบการเงนทเออตอการพงพาและรวมมอกน หวใจส าคญคอท า

อยางไรทเราจะมระบบการเงนทเออตอการเปนทนในการพฒนาอาชพ พฒนาคณภาพชวต

เสาหลกท 4 เราอยากไดปจจยเกอหนนเพอเดนเครองยทธศาสตรกฎหมายทมโครงสราง

ของขบวนการสหกรณทด มหนวยงานก ากบดแลทเขาใจสหกรณอยางแทจรง


ขอสนบสนนงานวจยของทาน รศ.จฑาทพย โดยเฉพาะททานบอกวาสหกรณตองผลตของ

ททานไดและตองยกระดบมาตรฐานคณภาพสนคาของสหกรณ เราจะเปนประเทศทเนนในเรองของ

อาหารใหโดงดงไปทวโลก เพราะฉะนนเชอวาสหกรณของเรามโอกาสทจะเดนไปแนวทางนไดเชนกน

ผวจยศกษามา 10 กวาปไดผลออกมาคอยทธศาสตร 4 เสาหลกเปนแนวปฎบต ในสวนของผใหทนได

เหนแผนยทธศาสตรคดวาจะเดนหนาและตอยอดอยางไร เรยนเชญทานรศ.ดร.ปทมาวด โพชนกล

รศ.ดร.ปทมาวด โพชนกล:

ถาพดถงสหกรณมความคดถงการตอยอด อยางททานรศ.จฑาทพย พดถงเสาหลกทตอง

ท ารวมกน ค าถามแรกๆทถามเกยวกบสหกรณทวามองอยางไร มองวาม 2 สวน คอ สวน1) ดาน

1-116

อดมการณ 2) ดาน business model ใหมๆ เพราะโลกเปลยนแปลงไป เรามสหกรณหลากหลายแบบทง

สหกรณออมทรพย‚สหกรณการผลต‚สหกรณบรการ‚สหกรณผใชน า ฯลฯ ค าถามททาทายมากคอ เรา

จะพฒนาสหกรณเหลานตอไปขางหนาไดอยางไรเพอใหทนโลกทเปลยน ในระดบโลกองคกรภาคธรกจ

ก าลงเขมขนและไปกองอยในหนวยธรกจคนจะท าอะไรไดบาง อยากมองใน 2 ประเดน คอ อดมการณ

และ business model แบบใหมทจะกาวไปขางหนา ถามวา market share ของสหกรณจรงๆ เปนเทาไร

ตอนนเรามสหกรณผผลตขาวจ านวนมากแตเราไมสามารถทจะสราง market share รวมกนได

กลายเปนวาแบรนดสหกรณยงแขงดวยกนเอง เรามศกยภาพสงแตการทไมไดมองถงการรวมมอกนบาง

ทอาจกลายเปนจดออน ถามองเปาหมายรวมกนแลวฝากกรมสงเสรมสหกรณอยางเชน ขาวจาก

เครอขายสหกรณตองคลมตลาด 40-50% ของตลาดขาวในประเทศไทยซงไมไดหมายความวาเปนการ

ผกขาด แตเรามเปาหมายรวมกน อยากแชรประสบการณจากประเทศญปนอยางทญปนเคาสรางแบ

รนดมแคแบรนดเดยวคอ JA สหกรณการเกษตรทญปน เมอผบรโภคเหนแบรนด JA มนมความหมายใน

เชงคณภาพและมความหมายในเชงคณคา เครอขายทมแบรนดรวมกนสามารถมชอได ค าถามคอใครจะ

ท างานตรงน มองถงชมนมสหกรณ สนนบาตสหกรณ กรมสงเสรมสหกรณ

นอกจากเรองของการแปรรปผลตภณฑแลว เรองทส าคญอกเรอง คอการเชอมโยง อยาง

ชมนมสหกรณไดมองเรองโลจสตกสการขนสงเปนเรองทส าคญมาก ถอวาเปนตนทนทางการตลาด ถา

จดการเรองตนทนสวนนไดการเชอมโยงการสรางแบรนดของความเปนสหกรณกถอวาเปนไปได เปน

เรองของการเชอมโยงสหกรณในสนคาแตจะมนามสกลยอยสนคาในแตละพนท ซงคณภาพนนจะมอย

สวนของชอยอยในแตละพนทจะบอกถงอตลกษณเฉพาะเปนการรวมเฉพาะหนง product ถามวามการ

เชอมโยงแบบอนไดไหม อยางทรศ.จฑาทพยพดถงแบบทสอง เครอขาย value chain หวงโซอปทานถอ

วาเปนเครอขายอกแบบหนง เรามองการสรางเครอขายเชงคณคาตงแตตนน า กลางน า ปลายน า ไมใช

แคขาวอยางเดยว กอนทจะเปนขาวตองเรมตงแตปจจยการผลต เทคนคการผลต การเเปรรปจากโรงส

ขายและสงออก การรวมมอกนคอ ผลตภณฑทอยในหวงโซคณคา รปแบบทสามมองในภาคธรกจ ขาว

ลาสด Monsanto ไปท า integration กบ Bayer บรษทMonsanto ขายพนธการเกษตร บรษท Bayer ขาย

ยา เรามองวาธรกจตองการก าไรสงสดแตเขาสามารถรวมมอกนได ค าถามคอ สหกรณกบสมาชก

รวมมอกนไดไหม เปนรปแบบของของความรวมมอเรยกวาการบรณาการ (integration) อาจไมใชหวงโซ

ในเชงธรกจ อยางเชน เกษตรกรปวยไขในขณะเดยวกนเกษตรกรกปลกขาวอนทรย สามารถไปเชอมโยง

กบโรงพยาบาลไดไหม คอลกษณะของการบรการภาคธรกจกบการรวมมอ

ความทาทายวาเครอขายสหกรณทเราท ากนอยมคาขนสงและการตดตอสอสารมตนทนสง

ตอนนมอนเตอรเนต แอบพลเคชนตางๆ ค าถามคอ เครองมอใหมๆจะเขามาชวยเปนเครองมอในการ

หลอรวมขบวนการสหกรณไดอยางไร ตวแปรทส าคญอยางท รศ.จฑาทพยไดกลาวถงคอแผน

ยทธศาสตรระบบการเงน หลายๆ พนทมธนาคารของหมบานหรอขององคกรกลมแตเปนธนาคารเพอให

วสาหกจอนๆในหมบานท างานตอไปได ฉะนนกลมองคกรการเงนไมใชแคการกยมเงนแตใชอปกรณ

1-117

การเงนเปนจดหลอลนธรกจหรอกลมวสาหกจในชมชนแทนเงนในระบบทฉกเฉนหรอเมอมความ

ตองการเงนอยางเรงดวน ธรกจหรอวสาหกจชมชนมเงนหรอผลก าไรกเอามาฝากกบกลมการเงน

รปแบบนยงคงมอยแตอาจเรมจางหายไปหรอถกมองขามความส าคญทางการเงนทจะเขาไปเชอมโยง

ระบบธรกจสหกรณ เรามสหกรณออมทรพยใหญๆมากมาย แตสหกรณออมทรพยทไปเชอมโยงเปน

ธนาคารของกลมวสาหกจชมชนในพนทมมากนอยแคไหน และมประสทธภาพแคไหน แตทายทสดไมวา

จะเปนรปแบบไหนไมวาจะเปนสหกรณเดยวๆหรอสหกรณทเปนเครอขาย อยากใหเราเรยนรจากการ

ด าเนนธรกจแบบสมยใหม แตเราไมคอยไดพดถง คอการบรหารความเสยง สหกรณออมทรพยมความ

เสยงอกแบบหนง สหกรณผบรโภคมความเสยงอกแบบหนง สหกรณรานคามความเสยงอกแบบหนง

สหกรณการผลตมความเสยงอกแบบหนง ค าถามคอพวกเราในขบวนการสหกรณรกนไหมวาความ

เสยงของเราคออะไร กลบมาทปรชญาเศรษฐกจพอเพยงยงมแนวคดบางอยางทเรายงตโจทยไมแตก

ตวอยางเชน ความรคคณธรรม อดมการณ 2 เงอนไขทส าคญมากและแทรกอยในทกระดบตงแตระดบ

อดมการณความคด ในระดบผน ากตองการความรคคณธรรม ในระดบระบบการจดการกตองการ

ความรคคณธรรม เรองของความพอประมาณ อยางกลมสหกรณออมทรพยเราตองการยอดเงนสง

ทสดเงนฝากใหมากทสดและตองการยอดเงนกสงสดใชหรอไม ความพอประมาณอยทเราก าหนด

เปาหมาย ในขณะเดยวกนความพอประมาณคอเปาหมายทประกนความเสยงของธรกจ เปาหมายคอ

ความอยรอดของธรกจในขณะเดยวกนสมาชกอยได คณธรรม คอ ความมเหตมผลและมภมคมกน ถอ

วาเปนเครองมอบรหารความเสยงในเรองของการบรหารจดการ เรามสหกรณทมประสทธภาพมากมาย

แตตองการการผนกก าลงและตองการการเชอมโยง ค าถามกคอวาใครจะเปนผเชอมโยง ภาควชาการม

บทบาทเปนสวนหนงในการเชอมโยงสมาชกกบตลาด เชอมโยงประชาชนกบสหกรณ แตในระดบภาค

วชาการอยางเดยวคงยงไมพอและทส าคญเมอการวจยจบลงภาควชาการถอยออกมา สมาชกและ

สหกรณจะอยไดไหม ฉะนนคดวายงตองการเครองมอตางๆในการเชอมโยงและใหความส าคญกบ

บทบาทของชมนมสหกรณ‚บทบาทของสนนบาตสหกรณและกรมสงเสรมสหกรณ แตตองมา

วางเปาหมายรวมทเปนรปธรรม สวนภาควชาการเองจะสงเสรมในเรองการหารปแบบ ทายสดคดวาสง

ทส าคญทสดคอ สหกรณตองเปนองคกรการเรยนรและการจดการรวมกน (adaptive management)

หมายถง การปรบตวโดยใชความร ใชขอมล และขอมลนนตองถกตอง เมอพดถงการพฒนาทยงยน

การลดปญหาความยากจน เราสามารถใชขบวนการสหกรณเขาไปเปนตวชวย อาจคดวาเปนการ

คาดหวงขบวนการสหกรณทคอนขางสงแตจรงๆแลวเปนไปได


ในเรองของการขยายความยทธศาสตรท รศ.ดร.ปทมาวด ถาเราสามารถทจะตอยอด

สหกรณจะยงใหญ มความมนคงมากขนกวาเดม และจะเปนเสาหลกการพฒนาประชาชนคนไทยใน

ระดบรากหญาใหเขมแขง ในมมมองของนกปฏบตของนกสหกรณทท างานมายาวนานพบเจอสมาชก

1-118

รวมถงผน าสหกรณมากมายทานมความคดเหนอยางไรตอการก าหนดยทธศาสตรทจะขบเคลอน

อยางไรในอนาคต ทานประธานกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย ดร.กก ดอน

ส าราญ

ดร.กก ดอนส าราญ:

ผมถอวาวนนคอวนประวตศาสตรของขบวนการสหกรณไทย ค าพดของรฐบาลทพดค าแรก

คอปลกพชอยางแมนย ารวมถงการเลยงสตวใหพอดกบการขาย ค าทสองคอเปดชองทางการตลาด

ผลตภณฑแบบใหมๆจากนวตกรรมงานวจย ภาพรวมทออกมาสหกรณอย7ประเภทอยกนแบบหลวมๆ

อยางสหกรณการเกษตรม ธ.ก.ส. ดแล จายเงน 6 ลานครอบครวเปนเงน 1.3 ลานลานผานคน 4-5

ลานคน ภาคเกษตรทเปนสหกรณมหนาทรวบรวมผลผลตไปขายเอาสนคามาวาง เมอ10กวาปทแลวป

พ.ศ.2548 ไมมการแปรรป ปพ.ศ.2513 จากตวเลขทงระบบ 2.2 ลานลาน ภาคเกษตร 4‚000 ทงกรม

ประมงมหนวยจายเงนคอธนาคารของรฐบาล สหกรณมหนาทรวบรวมผลผลตและวางสนคา สงทขาด

คอความแมนย าในการผลต ชมนมสหกรณการเกษตรเปด E-Commerce ระบบดจทลทรนแรงผานบน

หนาจอสงเหลานเปนขอมลทภาคเกษตร6ลานครวเรอนทมธนาคาร ธ.ก.ส . ทเปนนโยบายภาครฐ

ฐ า น ข อ ม ล ท เ ป น ป ร ะ โ ย ช น ต อ น น โ ล ก ม ก า ร เ ป ล ย น แ ป ล ง แ ล ะ ม ก า ร พ ฒ น า อ ย า ง

กรมวทยาศาสตรการแพทยประกาศสามารถตรวจผลตภณฑการเกษตรไมต ากวา 500-700ชนด

ภายในเวลาไมนานถอวาเปนหนวยงานทตองการในตอนนเราตองการสนคาและอาหารปลอดภย

ขณะเดยวกนมลคาเพมแค 23‚000 ลาน จะปลกพชอยางไรใหไดมาตรฐานและการหาชองทาง

การตลาด งานวจยfarmer shop‚งานวจย 6 ศนยการเรยน รฐบาลเปด 882 ศนยอ าเภอละ 1 ศนยเปน

นวตกรรมทมารองรบ ภาคเกษตรทเดนเครอขาย3แสน3หมนลานธรกจบวกกบ ธกส. 1.2 ลานรวมแลว

1.7 เทากบนอกภาคการเกษตรปรมาณธรกจ 1.8 ลานแตฝงหนงปลอยชนรายคนโดยทภาคสหกรณ

ปลอยบางตามสมควร เราพยายามทวงใหเหนวาวนนความอยอยางหลวมๆของพวกเราเงนลน100‚000

ลานมนควรไหลกลบเขาสระบบจากการคดนอกกรอบ วนนเราไดอานสงคจากรฐภาษทางออมสงทรฐ

ควรใหคอคนสวสดการและพฒนาคน คดเปนดเปอรเซนแค0.4 หรอ40สตางคจากคน12ลานคน

ปลกจตส านกเรองอดมการณหลกการยอมรบและปฎรปตนเองใหได สงทเราตองเดนหนาก

คอการพงพาตนเอง ตองมคนก ากบดในเรองของคณภาพของคนและหลกการบรหาร‚การควบคมภายใน

การสอบทานเปนเครองชวดเรองนเปนเรองใหญทจะทงเซทระบบ แผนกลยทธชใหเหนตรงกน ฉะนนเรอง

วนยทางการเงนเราจะสรางธรรมาภบาลและความโปรงใสใหเกดขน ซงแนวคดของสหกรณทง 8‚000

กวาแหงจะไปพรอมๆ กนภายใตอตลกษณของแตละประเภทแตยงมโซรอยดวยอดมการณและหลกการ

เดยวกน เราเหนพองตรงกนหลายเรองตองปฏรปตนเองเพอขบเคลอนไมวาจะเปนเรองของกองทน

เสถยรภาพหรอทจะเกดขนกองทนพฒนาคน สงเหลานคอสงทขบวนการสหกรณรบมาแลวพรอม

1-119

ขบเคลอนเปนนโยบายไปพรอมกบรฐ เราเหนตวเลขเหนนโยบายทมา นอมรบนโยบายรฐบาลทออกมา

เบองตน และเดนไปพรอมๆกนตามแผนทเราคดโดยใชplatformและงานวจยเปนสเสาหลกในการพฒนา


เปนประเดนทนาสนใจสอดรบกบงานวจยของทาน รศ.จฑาทพยเรองของการระดมความ

ชวยเหลอคอแบงปนความชวยเหลอสหกรณออมทรพย ดร.กก อาจน าเงนทมอยไปกระจายชวยเหลอ

ภาคเกษตรทตองการลงทนหรอผประกอบการอะไรใหมๆ ถาท าไดจะแกปญหา ไดสมภาษณผแทนของ

ธนาคารกสกรไทยบอกวามธรกจหรออตสาหกรรม 1‚000 แหง ธนาคารทวไปจะปลอยสนเชอดวยความ

ระมดระวงเรยกไดวาจะไมคอยปลอยสนเชอใหเกษตรกรหรอผทประกอบอาชพเกษตรกรรมเพราะวา

ราคาพชผลเกษตรราคาไมนงฉะนนจงปลอยกดวยความระมดระวงมากขน ทางเลอกเรายงมสหกรณ แต

วาอยางท ดร.กก พดคอเราตองมกองทนตองมการประกนความเสยงจงจะสามารถขบเคลอนไปไดอยาง

ปลอดภยและมประสทธภาพสงสดคยกบภาคฝายผปฎบตการจรงทงงานวชาการงานของสมาชกของ

สหกรณเอง นโยบายภาครฐทางยทธศาสตรเรองของยทธศาสตรชาต 20 ป รฐบาลเองกมองเรองของ

สหกรณไมนอยเหมอนกนมาฟงการขยายความการตความของทางรฐบาลตวแทนของผชวยรฐมนตร

ประจ าส านกนายกรฐมนตร ในฐานะทเปนสมาชกสภาปฏรปแหงชาตทานดร.กอบศกด ภตระกล

ดร.กอบศกด ภตระกล:

ในวาระครบรอบ 100 ปของสหกรณจะขอพดทงหมดสามประเดน ประเดนทหนง ในเรอง

ของความจ าเปนในการมสหกรณ ประเดนทสอง เรองของแนวทางการพฒนาวาเราจะพฒนากนอยางไร

และในขณะเดยวกนรฐบาลมแนวโยบายในการจดการอยางไรบาง และประเดนทสาม พดในเรองของ

แนวทางการเดนหนาเพอการกาวขามอปสรรคตางๆทรออย

ประเดนทหนง เรองของความจ าเปนในการมสหกรณทมการพดถงในชวงแรก ขอตอบ

อยางชดเจนวา อยางไรกตองมสหกรณ โดยเฉพาะอยางยงสหกรณออมทรพย และสหกรณอน

เพราะวาธนาคารจะไมไปตางจงหวด ยงเปนชนบทดวยแลว ธนาคารคดเหมอนธรกจทวไปถาธรกจไม

มากไปตงสาขาแลวไมสามารถท าธรกรรมตางๆไดตามทตงใจไวมนเปนตนทนท าใหไมคมทน ซงพอไม

คมทนกหมายความวาประชาชนกตองดแลตนเองเราตองอาศยอดมการณการรวมมอชวยกนและกดแล

ตนเอง ในขณะทธนาคารไมมา ในความเปน จรงการทธนาคารไมมาเปนสงทด เพราะค าตอบอยทเรา

ไมใชทธนาคาร อยทเราจะรวมมอกนไดดมากนอยแคไหน ถาธนาคารไปกจะปลอยสนเชอแบบนาย

ธนาคารคอวาตองมหลกประกน เครองค าประกน มเครดตหรอไม ธนาคารจะไมสนใจวาเปนคนด หรอ

ตงใจท างาน ท ามาหากนเพราะไมใชเกณฑของธนาคาร แตถาเปนสหกรณจะถามเขาประชมทกครงไหม

ตงใจท างานหรอเปลา มคนในชมชนรบรองหรอไม พวกนเอามาใชกบสหกรณได แตน ามาใชกบธนาคาร

ไมได ถงแมวาธนาคารจะพยายามแคไหนธนาคารไมมทางทจะเขาไปท าหนาทไดเหมอนกบสถาบน

1-120

การเงนของเราเอง เราจะรวมมอกนสรางธนาคารของตนเองดวยเงนของเราเองและรวมกนพจารณา

สนเชอดวยกนเอง นคอหวใจทจะเปนก าลงส าคญทไมมใครจะมาทดแทนเราได อ านาจอยในมอของเรา

ในสวนนการพฒนาตอบรบกบโจทยรฐบาลทตงใจไวหลายเรอง โดยเฉพาะอยางยงหนงในยทธศาสตร

ชาตทม 6 ดาน ดานหนงทส าคญกคอ เรองของความเทาเทยม และการสรางความเขมแขงบนฐานราก

ฐานรากจะเขมแขงไดตองเรมจากการอยรวมกน การอยรวมกนมนเกดพลงเมอเกดพลงแลวสามารถท า

อะไรหลายอยางทท าเพอตวเองได ไมวาจะเปนสหกรณการเกษตร‚สหกรณดานการเงน ตวอยาง

สหกรณหนองสาหราย จงหวดกาญจนบร สหกรณจะมการพดคยกน ผลสรปในทประชมตองการใชเงน

ถาเปนเมอกอนประชมเสรจกตองรอรฐบาล รฐบาลจะใหเงนกตองรอตอไปแตทนมเงนของสหกรณเองท

เกดจากการรวมตว อดมการณสหกรณการรวมมอกนของสหกรณ คอค าตอบทไมวาอะไรกไมสามารถ

มาทดแทนได

ประเดนทสอง ท าอยางไรสหกรณจงจะเปนพลงของเราอยางแทจรง ท าอยางไรสหกรณจง

จะมความมนคงเพราะสหกรณหลายแหงมปญหา ท าอยางไรกบสหกรณทเรามอย 100 ป เพอยกระดบ

อกขนเพอสหกรณจะเปนพลงของตนเองไดอยางแทจรง ตองกลบไปคดเรองท าไมสหกรณตองแยกกน

อย สงส าคญคอกองทนการออม รวมถงสถาบนการเงนชมชน ตองมระบบทสามารถท าธรกรรมตางๆ

ได อยางทตลาดพชยจงหวดนนทบร มสถาบนการเงนชมชนทม click call banking ซงเปนโปรแกรม

คอมพวเตอรสามารถฝากถอนเหมอนกบธนาคารทวไป ท าไมสหกรณ 8‚000 แหง ไมท าซอรฟแวรท

สามารถท าระบบบญชรายงานตดตามผลรทกอยางตามระยะเวลาทตองการ ถาสหกรณท างานรวมกน

ไดกจะกลายเปนเครอขาย 8‚000 แหงของสหกรณทวประเทศ ถาสหกรณสามารถลกขนมายนดวยกน

รบรองวาธนาคารพาณชยมสะเทอน ธนาคารไมสามารถอยไดเปนเพราะวาไมมธนาคารไหนจะใกลชด

กบประชาชนและจะเขาใจประชาชนถง 8‚000 สาขาทวประเทศ ธนาคารทใหญทสดมแค 1‚000 สาขา

เรองของความมนคงท าอยางไรจงจะมความมนคงดานการลงทน สหกรณหลายแหงมปญหาเรองของ

การลงทน คอไปลงทนในสงทยาก สงทไมเขาใจ สดทายเกดความเสยหาย จากทไดคยในสภาปฏรปคด

วาเราตองยกระดบองคกรก ากบสหกรณเพอใหองคกรก ากบสหกรณมบคลากรทเหมาะสมสามารถชวย

ได คดวาสหกรณของเราตองการผก ากบทดเพราะวาสมาชกตองการ หวใจส าคญกคอวาเราตองหาคน

กลางเขามาดใหเราวาเปนไปไดหรอไม ค าถามทถามวาเราจะพฒนาไปไดอยางไร หลายคนอยากได

สหกรณอเนกประสงค มค าถามวาท าไมตองเปนสหกรณการเกษตร‚สหกรณประมง‚สหกรณนคม‚

สหกรณรานคา‚สหกรณบรการ‚สหกรณออมทรพย และสหกรณเครดตยเนยน ท าไมท าสหกรณ

การเกษตรแลวจะไปคาขายตองไปเปดสหกรณรานคา ท าไมถงเปนสหกรณเดยวท าทกอยางไมได

สหกรณออมทรพยทเขมแขงท าไมไมรวมตวเปนธนาคารสหกรณ อยางยโรปกาวไปไกลกวาเรามาก

เพราะเขารวาถาเกดตางคนตางอยไมสามารถเปนธนาคารทเขมแขงได เราควรมธนาคารเปนของเราเอง

ธนาคารพาณชยไมไดคดอยางสหกรณ ธนาคารพาณชยตองการก าไรแตถาสหกรณมธนาคารของ

สหกรณเองบนพนฐานหลกการและอดมการณรวมกนธนาคารแหงนกจะสามารถตอบโจทย แลว

1-121

นโยบายนทานนายกกเหนดวยทานนายกบอกวาอยากจะตงธนาคารสหกรณใหเกดขน อยากจะปฏรป

กฎหมายสหกรณ อยากก ากบดแลสหกรณใหดขน


ไดฟงแนวคดใหมหลายๆ แนวคดทท าใหเหนวา ยทธศาสตรกาวตอไปสศตวรรษทสองของ

สหกรณมโอกาสทจะเตบโตมนคงและจะเปนไปตามความประสงคของสมาชกสหกรณทวประเทศทเปน

รปธรรมมากขน แนวทางทจะรบนโยบายและน าไปสการปฏบต คนทจะเขาไปชวยในการรางเพอการแกไข

กฎหมายกคอกระทรวงเกษตรและสหกรณ เพราะฉะนนวนนเรามตวแทนของกระทรวงเกษตรและ

สหกรณทจะมาเลาเรองใหฟงวาสามารถสนองนโยบายรฐบาลตอไปหรอไมอยางไร ทานอธบดกรม

สงเสรมสหกรณ ดร.วณะโรจน ทรพยสงสข

ดร.วณะโรจน ทรพยสงสข:

สหกรณเปนกลไกส าคญทสดในการลดความเหลอมล าในสงคมทงทางเศรษฐกจและทาง

สงคมเปนกลไกทมศกยภาพเกดจากความรวมมอของทกๆคนทมความปรารถนาเดยวกนมความ

ประสงคเดยวกนมความตองการเดยวกนทมารวมตวในการทจะสรางความเขมแขงกบมวลสมาชกของ

ตวเองในภารกจทตวเองตองการ สงหนงทอยากฝากเปนค าถามกอนจะเรมกคอตอนททานรวมตวกนวน

แรกกบการททานอยในวนนทานยงเหมอนเดมหรอไม สงทไดรบฟงจากวทยากรในสวนของกรมสงเสรม

สหกรณเองอยากจะกราบเรยนเลยวาวนนกระทรวงเกษตรและสหกรณเรามแผนพฒนาสหกรณ

แผนพฒนาความเขมแขงสหกรณทเราด าเนนการมาในระยะเวลาสองป พ.ศ 2559 จนถง พ.ศ. 2560

สหกรณทเราตงเปนฐานในการพฒนากคอ 8‚230 แหง ทง 7 ประเภท เรามแผนและแนวทางทชดเจน

รวมทงเรองของกรมสงเสรมสหกรณ ในปจจบนเราไดวางแนวทางในการพฒนาสหกรณจากนไป 20 ป

ขางหนา ป พ.ศ. 2559 ถง 2579 กรมสงเสรมสหกรณไดมการประชมและมการก าหนดแนวทางอก 20

ป ในการวางเปาหมายไวเราตองการใหสหกรณมความเขมแขง เปนกลไกและเปนเครองมอทม

ประสทธภาพในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมในฐานรากอยางยงยนตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

เพราะวาสหกรณเกดขนมา เราท าตามแนวทางของในหลวงมาตลอด การพงตนเอง การอยรวมกนดวย

ความรกความสามคค การใชเหตผลรวมกนในการท างาน มระบบประชาธปไตยทเขมแขง ฐานราก

ประชาธปไตยของสงคมเกดจากสหกรณหนงคนตอหนงเสยงไมวาคนนนจะมหน 1 ลานหรอคนนมหน

1,000บาท กสามารถออกเสยงไดเทากน ถอวาสหกรณเปนฐานรากทส าคญของประชาธปไตย ฐานราก

ของความปรองดอง ฐานรากของความซอสตยสจรตในสงคม เพราะฉะนนไมตองตอบค าถามเลยวา

ท าไมสหกรณยงตองอยหรอเปลา เชอวาสหกรณยงยนหยดอยกบประเทศไทยและจะเปนกลไกส าคญใน

การทจะสรางบานเมองของเรามความเขมแขง สงคมสหกรณ ความเปนสหกรณถอเปนเปาหมายส าคญ

1-122

มากๆในการขบเคลอนทเราตองการ สหกรณทเราเขยนไวในกฎกระทรวง 7 ประเภทเปนแคการแบงแยก

ตามวตถประสงค แตไมไดแบงแยกใหออกจากกน

ไดทราบมาวาสถาบนการศกษาและรฐบาลใหความส าคญตอขบวนการสหกรณวาตองการ

ใหสหกรณเปนหนวยงานในการขบเคลอนความมนคงทางเศรษฐกจไมวาจะเปนภาคเกษตรหรอวาภาค

สงคม สดทายขบวนการสหกรณกจะเปนคนสรางความเขมแขงใหกบประชาชนในพนทนน เปน

หนวยงานในการสรางการประสานงานการชวยเหลอเรองของกระบวนการในการด าเนนการ เรอง

กระบวนการขบเคลอนของคนในอนาคตการวางเปาหมายในการเดนทาง คอ 4S

S1: smart coop ท าอยางไรใหสหกรณมความเขมแขงมความมนคงมความแขงแรงมการ

จดการทดสมาชกมคณภาพชวตทดมการดแลตามอดมการณของสหกรณทแทจรง

S2: smart business การเชอมโยงเครอขายสหกรณการท าธรกจในธรกจทสหกรณมความ

ถนด ไมปรารถนาใหสหกรณใดสหกรณหนงตองท าตนน าถงปลายน าแตปรารถนาใหสหกรณทมความ

ถนดในแตละเรองท าในสงทตวเองถนดเอาเครอขายของสหกรณมาประกบกนจบสหกรณทมความถนด

แลวตอchainใหครบทกchain จะท าใหสหกรณเกดความเขมแขง

S3: smart network ท าอยางไรใหเครอขายสหกรณกลบมารวมตวไมใชตางคนตางไปตอง

กลบมาเปนnetworkเดยวกนการสรางชมชนรวมกนการน างานวจยดๆท ไดน ามาจากการน า

ประสบการณของสหกรณทส าเรจเปนเรองของการเรยนรซงกนและกนท ายงไงทจะมชมชนของการ

เรยนรทจะสรางขนกรมสงเสรมสหกรณขอรบเปนเจาภาพวาจะสรางชมชนของการเรยนรใน

กระบวนการสหกรณ และจะตองเปน learning organization

S4: การสราง smart officer การทมขาราชการทมมาตรฐานเดยวกน รบฟงจากสหกรณ

หลายๆทวาเจาหนาทของเรายงไมมมาตรฐานในการคดในการก ากบดแลทเปนมาตรฐานเดยว ตอนน

กรมสงเสรมสหกรณพยายามทจะสราง smart officer เราตงโรงเรยนผตรวจการสหกรณขนเพอทจะให

ขาราชการกรมสงเสรมสหกรณเขามาเรยนรเรายงท าคมอนายทะเบยนสหกรณขน ซงตอนนให

งบประมาณไปพมพคมอเพอแจกใหสหกรณจงหวดทกจงหวด ส านกงานตรวจบญชทกจงหวดสหกรณ

ทกสหกรณในประเทศไทยจะไดรบคมอนซงตอนนก าลงด าเนนการซงภายในเดอนหนากจะแจกได

เพอทจะไดมองในทศทางเดยวกน

นอกเหนอจากการวางแผนในการพฒนาสหกรณการวางยทธศาสตร 20 ป ซงใช

ยทธศาสตรของชาตเปนเครองมอในการก าหนดทศทางในการด าเนนการพฒนาสหกรณ พยายามท าใน

เรองของการก ากบดแลใหอยในกฎหมายเพอใหมกระบวนการในการใชกฎหมายมความชดเจนมากขน

ไมมการด าเนนการนอกกรอบทเราคดวาไมเหมาะสมแตเหนอสงอนใดคอ ท าอยางไรทจะท าใหทกคนม

กรอบแนวคดในทางเดยวกนมกระบวนการคดและการพฒนาไปในทศทางเดยวกนมธรรมาภบาลในการ

ดแลสหกรณรวมกนเปนการบรณาการในการท างานทมประโยชนส าหรบวงการสหกรณ การก ากบดแล

1-123

สหกรณ เปนการสรางความเขมแขงความมนคงใหกบสมาชก การก ากบดแลเอาคนทเขามความร

เชยวชาญนกถงประโยชนส าคญตอขบวนการสหกรณในอนาคต


สเสาหลกตามยทธศาสตรทมการวจยถงการเดนหนาแนวนโยบายของรฐบาล ทงผทไดรบ

ชวงเพอการปฏบตรวมถงภาคปฏบตจรงๆ พวกตวแทนของสหกรณไปในแนวทางเดยวกน ตองการคนให

ความรตองการคนทเปนคนกลางทจะสรางเครองมอใหมๆ เรองของพฒนาทกษะดานไอท เทคโนโลย

ระบบการเงน การแกกฎหมาย ลงไปสนโยบายลงและการปฏบต ฉะนนตอนนตองการแรงผลกดนของ

สมาชกสหกรณทกทานเพอจะขบเคลอนยทธศาสตรนเดนหนาและเปนจรง ตอนนไมไดอยทรฐบาลแลว

เพราะรฐบาลสนบสนนเตมทนกวชาการท างานอยางเตมท ภาคราชการกเตรยมความพรอม แตการ

เดนหนายทธศาสตรตองมปญหาอปสรรค ส าคญคอวาเราจะมองขนไปขางหนา คาดการณ ประเมนการ

ถามอปสรรคจะแกอยางไร เราตองการนกเศรษฐศาสตรอยาง ดร.กอบศกด มาชวยชแจงใหเหนถาม

ปญหาอปสรรคทานมองอยางไรจะแกไขอยางไรไดบาง

ดร.กอบศกด ภตระกล:

เหนภาพตรงกนวาจะเปลยนสหกรณเปนอยางไรนน คอเราจะท าใหมนเกดขนไดอยางไรน

คอสงทเปนปญหาของประเทศไทย ในรอบหลายหลายปทผานมาเรามความปรารถนา มแผนแตเราไม

ท า เรานงบนกนวามนไมดแตเรากลกขนมาท านคอหวใจทส าคญ อปสรรคส าคญของการปฏรปคอ

ความทไมอยากเปลยนแปลง ณ วนนถงเวลาตองมการเปลยนแปลง ทานทเปนนกสหกรณบอกไปด

สหกรณในตางประเทศโดยเฉพาะในยโรปแลวกรสกเสยดาย เรากเรมตนมาพรอมกบเขาแตเขาเลยมา

ไกลแลวท าไมเรายงไมกาวไกลเทาเขา เราไมไดมศกยภาพดอยกวา อยากจะบอกวาหนงปครงเปนเวลา

ทส าคญมนจะยากขนเรอยๆพอหนงปครงแลวจะมการเลอกตง เกดปญหาความตอเนองอยากให

สหกรณรวมตวกนเรยกรองใหชดเจนวาอยากไดอะไร ทส าคญอปสรรคอยทวามนจะมความตอเนอง

หรอเปลา มนอยทวาคนทเขามาจะสนใจมากนอยแคไหนรฐบาลหลายรฐบาลสนใจแควา GDP ขน

เทาไหร จะมการลงทนมากนอยแคไหน แตพอเปนเรองของปากทองประชาชนความเขมแขงของฐานราก

มองไมเหน เราคอกลไกส าคญในการสรางความเขมแขงใหกบประเทศชาตอยางแทจรง ถาสมาชกของ

สหกรณ 30 ลานคนเขมแขง ประเทศกเขมแขงดวย หลายอยางทเปนปญหาในประเทศไทยมนเรมตน

จากคนขางลางไมสามารถบรหารจดการตนเองได ไมสามารถออมเงนไดถาคน 30 ลานคนบรหาร

ตวเองไมได ออมไมไดแลวประเทศไทยจะเขมแขงไดอยางไร แตคนทจะตอบค าถามนไดดทสดกคอตว

สหกรณเอง จะท าใหสมาชกบรหารจดการตวเองไดอยางไร ถาเกดเราท าไดกจะมการเปลยนแปลงท

ส าคญทสดเกดขนในประเทศไทย

1-124


เรมตนจากงานวจยเราจบดวยการปฏบตของภาครฐ ตอนนเรมจากมมมองของภาครฐบอก

วาจะมปญหาอปสรรคอะไร เอาโจทยปญหาอปสรรคมาตงแลวใหนกวชาการกบภาคสหกรณบอกวาจะ

แกปญหานอยางไร


ถาจะเปลยนในศตวรรษทสอง หากประเทศเราอยากจะยกระดบขดความสามารถในการ

แขงขนเราอยากลดความเหลอมล า หมายความวาอยากใหคนรายยอยยกระดบขนมาเปนผประกอบการ

ทานผชวยรฐมนตรบอกวาถากฎหมายไมเออแกใหเปนอเนกประสงค ทานอธบดทานย าการเปนองคการ

ธรกจทเราไดงานวจยของ สกว. ลงไปเรยนรกบประชาชน เรมตนทานประธานตองชดกอนวาทานไป

register เปนองคกรธรกจทมวตถประสงคอะไร เมอใดกตามทกฎหมายอนญาตประธานตองมาแถลง

นโยบายวาจะท าอะไรใหสมาชก เพราะผน าสหกรณไดรบปากสมาชกวาจะมาท าอะไร แตโจทยของเรา

ไมไดท าก าไรแตเรามาบรการ เรามายกระดบฐานะความเปนอยของสมาชก นกวจย ADB ถามวาในยคท

เราม argument กนเรองจะยายสหกรณออมทรพยเปนเรองสากล สหกรณออมทรพยคน 1,000 ลาน

คนทวโลก เชอวาหนาทหลกคอสงเสรมการออมสรางวนยทางการเงนเพอความมนคงทางเศรษฐกจแต

ไมสามารถชวยไดเพราะวาเปนองคการธรกจ ตองมความเสยง การลมเหลวของสหกรณบางแหงเปน

ตวอยางทลมเหลว เราตองเปลยนโดยเรมตนจากประชาชน งานวจยท สกว. ใหท าตองไปถามประชาชน

ในสหกรณทเปนสมาชกวาอยากไดอะไร‚ อยากใหสหกรณบรการอะไร‚ มทนอะไร‚ มนวตกรรมหรอยง

ถาไมมภาควชาการจะชวยอยางไร ถากรรมการไมมผก ากบจะตองชวยอยางไร‚ถาตองแกตองเวนวรรค

กรรมการ สงตางๆตองคยกนตองท าใหผน าเขมแขง แตสงทเราขาดมากทสดในการเคลอน คอ องค

ความรและนวตกรรม ค าวาธนาคารสหกรณหรอค าวาองคการธรกจสหกรณแมเปนค าๆเดยวกนแต

ประสบการณเรยนรของเรามผน าสหกรณกวา 70,000 ราย ผลดเปลยนกนมา แตละรายมองไมตรงกน

ททานอธบดบอกวาตองท าใหเหนภาพตรงกน ถาเราจะเดนเครองตองสราง platform ตามวตถประสงค

สงทฝายจดการตองท ากคอตองเปน smart officer ตวชวดความส าเรจตองอยทสมาชก ตองยกระดบ

ชวตความเปนอย ADB ถามวาหวขบวนท าอะไร ขบวนการสหกรณโลกมเครอขาย ค าวาเครอขายทผาน

มาอาจจะเชย เพราะเปน bottom up และอาจไมไดเชอมโยงกน เพราะฉะนนขอ platform การก ากบดแล

ทด ขอ platform ระบบการบรหารจดการทด นวตกรรมสรางสรรคเปนสงส าคญ

รศ.ดร.ปทมาวด โพชนกล:

ประเดนแรก ในเรองของเครอขายทส าคญมากอกอยางหนงคอ เครอขายพนธมตรนอก

ขบวนการสหกรณ จ าเปนมากเพราะตองเสรมความเขมแขงในหลายๆมต เครอขายวชาการเปนเพยงแค

สวนหนงโดยเฉพาะอยางยงถาเรามหนวยงานก ากบดแล องคกรก ากบดแลตองเปนกลยานมตในการก ากบ

1-125

ดแลการบรหารจดการไปดวยกน หนวยงานก ากบดแลไมควรท าหนาทเปนหนวยงานทตรวจสอบแคถกผด

เพราะจะไมเกดประโยชนแกขบวนการพฒนาและตองมององคกรก ากบดแลเปนหนงในพนธมตร

ประเดนทสอง ในเรองของขอจ ากดของการเรยนรแตการเรยนรตองตโจทยใหแตกวา

อะไรบางทเราเรยนร เรยนรในเรองธรกจอยางเดยวไมพอตองเปนธรกจทมคณภาพ ค าวาคณภาพเปน

หวใจส าคญของความส าเรจของสหกรณหลายๆทเปนตนแบบ เรองของการเรยนรการบรหารความเสยง

ขอย าวา ถาทางกรมสงเสรมสหกรณมในเรองของ academy การบรหารความเสยงเปนหวใจผบรหารหรอ

ผบรหารธนาคารในระดบสงตองไปเรยนเรองการบรหารความเสยง ท าไมไมจดหลกสตรไปใหผบรหาร

สหกรณ ประเดนทเปนการเรยนรคดวาการเรยนรคอเครอขายในเรองของไอทเรองของนวตกรรมใหมๆเปน

สวนส าคญ การเรยนรมความเชอวาการเรยนรจะท าใหเราเปลยนความคดการเปลยน ความคดสามารถ

เปลยนคนได บทเรยนเปนเรองส าคญทจะปรบเปนเครอขายดวยอยากยกตวอยางเครอขายการตรวจสอบ

จากชาวบานกลมสจจะออมทรพย กลมนสามารถตรวจสอบเองโดยไมตองรอกรมสงเสรมสหกรณมา

ตรวจอยางเดยวไดเพราะฉะนนกระบวนการตรงนคดวาเกดการเรยนรได

ประเดนทสาม ความส าคญในเรองการแกปญหาความคดของเราเอง ท าอยางไรเราจะให

สหกรณเปนอสระทางการเมองจากการตดสนใจ แตในการตดสนใจถาเมอไหรการตดสนใจขนอยกบ

การเมอง คดวาท าใหเรามองภาพการบรหารจดการสหกรณทอาจจะบดเบอนและอาจจะมองขามเรอง

ของสมาชกเพราะวาการตดสนใจเปนเงอนไขทางการเมอง คดวาเปนความคดทส าคญอยางท ดร .กอบ

ศกดพดถง วาอยท เราเองถาเราตงเปาไดชดเจนคดวาในภาพอนาคตขางหนาไมวาการเมองจะ

เปลยนแปลงไปอยางไรอยทสหกรณอยทสมาชกถาสหกรณยดสมาชกเปนตวตงจะเปนภมคมกนใน

ระดบหนงในการท างานของสหกรณ

ดร.วณะโรจน ทรพยสงสข:

ในขบวนการสหกรณมหวขบวนทง 7 ประเภทครบและมนใจวาเปนหวขบวนทมความ

เขมแขงและยนยนในเรองของเครอขายและจะขอรบแนวคดแลวกมมมองของทานวทยากรไปเปน

แนวทางในการด าเนนงานของกรมสงเสรมสหกรณเพอใหกระบวนการสหกรณมความเขมแขงยงขน


ขอปดทายดวยคนสหกรณ คงจะสอสารกบคนสหกรณดวยวาเราควรจะมองดวยกนเปน

อยางไรจะเดนหนาดวยกนอยางไรเพอชาวสหกรณ

ดร.กก ดอนส าราญ:

กจกรรมทจะพดขอเรยกกจกรรมวากจกรรมสามเสาในโรงเรยนตชด. เนองจากเดกป .1 ถง

ม.3 มาฝากเงนจากการเกบออม ออมเสรจแลวรวมกลมกนไปเลยงเปดเลยงไกท ากจกรรมกนในภาค

1-126

การเกษตร เหลอเทาไหรกน ามาเปนรานคาหมนเวยนสามเสา วถชวตของชาวบานกบวถชวตทเราเฝา

สอนในโรงเรยน คอวถชวตแบบอยางในวนน เราเหนแลววาประเภทไมไดแบงแยก แตอยาลมวาใครจะ

อยตนน า กลางน า หรอปลายน า หรอทงระบบสงสด 18 กจกรรมอเนกประสงคซงสามารถเกดขนและ

ยนยนวากจกรรมสามเสาเปนวถชวตทจะพฒนา จดบกพรองทตองไดรบการแกไขอยางเรวภายใต

เครองมอของรฐทตองออกกฎหมายอาจเปนฉบบ 100 ป ทเราเฝารอภายใตการเชอมโยงระบบดวย

อดมการณและหลกการในแบบโครงสรางทควรจะเปนไมวาการเชอมโยง การผลต การตลาด และการ

บรการการเชอมโยงเครอขาย เชอมโยงวชาการกบการเอาองคความรเอานวตกรรมพนฐานมาพฒนา


ไดเหนภาพชดในสวนของภาครฐบาล ภาคราชการ ภาควชาการ และพวกเราชาวสหกรณ

ขออนญาตใชค าททานผชวยรฐมนตรยกขนมาเปนประเดนของอปสรรค ถาแกปญหาอปสรรคได เรา

ผนกก าลงสรางเครอขายได เรายอมรบการเปลยนแปลงได เรารบด าเนนการได และเราท าอยาง

ตอเนองได สหกรณของเราจะเขมแขงมนคงและสามารถทจะกาวเขาสศตวรรษทสองไดแนนอน

ปดเวทเวลา 13.00 น.

1-127

สรปเวทเสวนา เรอง “ตวชวดความส าเรจสหกรณ: อะไรทใช อะไรทไมใช”

วนท 16 กนยายน 2559 เวลา 14.00-16.30 น.

ณ หองประชมสธรรม อารกล อาคารสารนเทศ 50 ป ม.เกษตร

เพอเหนความส าคญของ การก าหนดตวชวดความส าเรจในสหกรณ ทจะเชอมโยงไปสแผน

ของสหกรณ กระบวนการท างานในสหกรณ และเปาหมายและความส าเรจทก าหนดไวในแผน ทผานมา

ขอบงชจากการวจยของสถาบนวชาการดานสหกรณ และงานวจยอกหลายชนชวา การจดการสหกรณ

ของเรายงเปนแบบดงเดม คอมกท าไปตามสไตลผน า สหกรณใดมผน าทเกงเรองการวางแผนกมกมแผน

ทด (แตอาจไมไดน าไปใช) สหกรณใดผบรหารเกง กมกสรางบารม มคนรกแมท าผดยงไมมโจทก แต

สหกรณใดโชคดมผบรหารมจตวญญาณสหกรณอยางแทจรง แมไมเกงตงแตเขาสวงการ แตทานกจะม

ความมงมน มานะ จนสามารถน าพาสหกรณไปสความส าเรจ ตามสญญาประชาคมทสมาชกและชมชน

ไดรบประโยชน ในวนนมผน าขบวนการสหกรณแตละประเภทและนกวชาการ มาใหมมมองในฐานะทม

ประสบการณในการขบเคลอนการพฒนาดวยตนเอง ไดแก ดร.ปรชา สทธกรณไกร อาจารยประจ า

ภาควชาสหกรณ คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลย เกษตรศาสตร คณวนย เมฆด า ผอ านวยการกลม

พฒนาเกษตรกรรนใหมและยวเกษตรกร คณศรชย ออสวรรณ ประธานกรรมการด าเนนการชมนม

สหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจ ากด คณสภาพ จนทรภรมย ประธานกรรมการด าเนนการชมนม

สหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด พลโท ดร.วระ วงศสวรรค ประธานกรรมการด าเนนการ

ชมนมสหกรณออมทรพยแหงประเทศไทย จ ากด ผด าเนนการเสวนาโดย อ.วรเทพ ไวทยาวโรจน นก

สหกรณแหงชาตและผทรงคณวฒสถาบนวชาการดานสหกรณ

อ.วรเทพ ไวทยาวโรจน:

ส าหรบในภาคบายมเรองนาสนใจมากทจะเปนประโยชนตอทานโดยเฉพาะอยางยงประเดน

เสนอวาสหกรณแบบใดเปนสหกรณทดและสหกรณแบบใดเปนสหกรณทไมด ดไดอยางไร ดทสมาชก

ผลผลต สนทรพย ซงมการวดอยางไร ประเดนทหลายฝายหลายทานตดใจกนมาตลอด ทางสถาบนฯได

น าประเดนนมาน าเสนอและเชญนกวชาการมารวมในเวทวา ในมมมองของแตละทานมความคดเหน

อยางไร อะไรบางทจะเปนตวชวดวาสงนด สงนไมด สงนเดน สงนดอย ดกนตรงไหน และขอส าคญทาน

จะไดรบแนวคดมมมองตาง ๆ ทจะน าไปใชเปนการปรบปรงคณภาพ เสรมแนวคด และแนวทางปฏบตใน

สหกรณของทานตอไป ล าดบแรกเรยนเชญ ดร.ปรชา สทธกรณไกร น าเสนอมมมองของทาน

ดร.ปรชา สทธกรณไกร:

สวนใหญเปนนกวชาการและคนในแวดวงสหกรณทมหวใจในการท างานเพอคนสวนมาก

หากมองในมมวชาการของตนมองวาตวชวดสหกรณ ณ ปจจบน เครองมอทใชในการชวดเปนเครองมอ

ทจะวดตวองคกรสหกรณ แตยงขาดกลมตวชวดบางกลมทมความส าคญและมความจ าเปน

1-128

จดหมายของสหกรณม 2 เรอง คอ สหกรณเปนองคกรทรวมตวกนของคนทวไปและคน

ธรรมดาทมจดมงหมายทางเศรษฐกจและทางสงคม สวนการรวมตวกนภายใตบรบทวฒนธรรมทาง

สงคมในแตละประเทศจะมความแตกตางกน

ในอดตคนเปรยบเทยบสหกรณเหมอนตนสน 2 ตนหรอสนค สนตนนทเจรญเตบโตเพอ

ด ารงจดมงหมายทางเศรษฐกจเพอใหมวลสมาชกมฐานะทางเศรษฐกจทดขน ในอดตปรมาจารยทาง

สหกรณใชค าวาเพอการกนดอยด จรงๆแลวตวชวดการกนด อยด อาจจะวดยาก อยางนอยฐานะทาง

เศรษฐกจและการเขาถงโอกาสทมวลสมาชกเปนเจาของ เปนผใชบรการ และเปนผไดรบผลประโยชน

จากการบรการขององคกรสหกรณนนเปนกลมคนกลมใหญ ดงนนจะบอกไดวาองคกรสหกรณเปน

บรบทขององคกรทเรยกวา การลดความเหลอมล า การกระจายความมงคง ในแตละประเทศใชสหกรณ

เปนเครองมอในการทจนหรอเปนตวกลไกในระบบเศรษฐกจท าใหโอกาสคนธรรมดามสวนเปนเจาของ

องคกรเพอแกปญหาทางเศรษฐกจได

ส าหรบวตถประสงคในเชงสงคม บางครงเราไมไดกลาวถงก าไรอยางเดยว จะกลาวถงการ

ทจะท าใหองคกรอยไดภายใตบรบทนนๆ การท าในเรองสงคม การท าใหคณภาพชวตของสมาชกดขน

การใหความเขมแขงแกเกษตรกรและประชาชนธรรมดา และในเรองอนๆไมวาจะเปนความรหรอ

แมกระทงสวสดการทเหมาะสม

ดงนนเมอมวตถประสงคหลกๆ 2 เรอง ตวชวดกลมแรก สวนใหญวดทสหกรณ ประเมนท

สหกรณ ตวชวดความสามารถท าก าไรในตวสหกรณ เชน ROE ROA ตวชวดเหลานถกตองเปนตวชวด

แตความเหมาะสมเกดขนหรอไม ความเหมาะสมขององคกรสหกรณใชเกณฑอยางนเชนกนแตใชเกณฑ

ทเหมาะสมเพราะองคกรสหกรณไมใชองคกรทแสวงหาก าไรสงสด แตเปนองคกรทตองมประสทธภาพ

ในการท าก าไรอยางเหมาะสม

องคกรสหกรณตงแตเดมจะไมตองการเรองการใชค าศพทในสมยเดม เชน ค าวา การกน

แรง ชนชนทไดเปรยบ ชนชนทเสยเปรยบ (exploitation) แตปจจบนองคกรสหกรณมวตถประสงคใหม

ความเหมาะสมดงนนสงเกตไดจากก าไร เชน สนเชอสหกรณเปนเชงสวสดการและมความเหมาะสม

อตราการคดดอกเบยสหกรณไมไดคดอยางมหาโหด ถาเกดคดดอกเบยมหาโหดจะสงเกตวาสหกรณม

ก าไรสงมากซงไมไดหมายความวาสหกรณนนดหรอประสบความส าเรจ จงไมสามารถชวดทางเดยวได

จงท าใหมเรองของอตราความเหมาะสม ดงนนการใชประสทธภาพ ความสามารถในการท าก าไรจะตอง

มเกณฑอยางเหมาะสมหรอประสทธภาพในการบรหารจดการ

แมกระทงเรองของสหกรณตองมการชวดองคกร เชน เรองธรรมาภบาล คานยมสหกรณ

หรอคณคาสหกรณทเรยกวาการเปดเผยหรอความโปรงใส เพอคมครองมวลสมาชก ซงสมาชกสวน

ใหญไดฝากผฝากไข ฝากเงนออมใหกบองคกรสหกรณทสมาชกมความเชอมน แตอนาคตตองมการ

ปรบปรงเพอเพมประสทธภาพเกยวกบเรองการบรหารความเสยง เรองธรรมาภบาล ระบบการควบคม

ภายใน ทงหมดนเปนตวชวดทมงไปสตวองคกรสหกรณเปนหลก

1-129

ทงนยงมตวชวดทยงขาดไปหลายสวน ตนขอเรยกตวชวดสวนนวาเปนตวชวดความดและ

ความมประโยชนของสหกรณ สวนใหญจะอยในสวนเศรษฐกจและสงคม หลายสหกรณพบวาสามารถท

จะพฒนาคณภาพชวต สรางโอกาสในการสรางอาชพใหกบสมาชกโดยไมไดค านงถงก าไร เชน สหกรณ

ภาคการเกษตร ท าใหเกษตรกรมทางเลอกทด สงนเปนสงทมประโยชนของสหกรณ สวนความดท

สหกรณจะเดนดวยความเหมาะสมทตนบอกตงแตตนคอก าไรของสหกรณตองเปนก าไรทเหมาะสม เปน

ก าไรทไมชอบเรองของการเอารดเอาเปรยบ ดงนนเปนอะไรทเราตองบอกใหครบ บอกใหหมด บอก

ความจรงทกเรอง จะตางกบองคกรทวไปทบอกไมหมด บอกบางสวน ไมบอกขอเทจจรงหลายสวน เชน

ดอกเบย 0 % แททจรงไมเปนศนยเปอรเซน คาธรรมเนยมฟรแตแททจรงแลวไมไดคดรายครงแตคด

แบบเหมาจาย เราจะพบวาระบบสหกรณจะตองเปนขอเทจจรงทมธรรมาภบาล และมความโปรงใสใน

ตวเอง เพยงแตวาความสามารถในเรองการควบคมภายในองคกรตองใหเปนระบบคมครองกบ

ประชาชนมากขน ดงนนถาพดถงเรองสนเชอ โอกาสในเรองสนเชอถาเปนองคกรธรกจสนเชอเปนตวท า

ก าไร แตในระบบสหกรณค าวาสนเชอคอสนเชอเชงสวสดการ สนเชอเหลานไมไดมองสมาชกผก เปน

ลกคาทจะตองเอาก าไรอยางมโหฬาร ดงนนสหกรณจะควบคมอตราดอกเบยทเหมาะสมเขามา

เกยวของ และอตราดอกเบยทแทจรงจะมการคนใหตามสดสวนทสมาชกท าธรกจกบสหกรณ ลกษณะ

ดงกลาว ผใดกตาม ชมชนใดกตาม ทมโอกาสเขาถงสนเชอของสหกรณ จะมทางเลอกการเขาถงสนเชอ

นนคอทมาท าไมสมยกอนสหกรณประเภทการเงน เชน สหกรณเครดต ตงชอวา Credit Cooperative

เปนสหกรณทสรางเครดตใหกบคนธรรมดา ซงสถาบนการเงนอนไมสามารถใหได เพราะมกฎเกณฑ

กตกา ระบบสหกรณคดมาตรฐานตามแบบสหกรณซงมความเปนเจาขององคกรเขามาเกยวของ แลวใช

ระบบสรางเครดตในการการนตซงกนและกน จะสงเกตไดจากในสญญาเงนกสามญจะใชมวลสมาชก

ดวยกนค าประกน และโอกาสเขาถงสนเชอมลกษณะเฉพาะตว นอกจากนสงเกตสหกรณการเงนใน

ปจจบน เชน สหกรณออมทรพยในระบบราชการและรฐวสาหกจคอนขางชดเจน และเรมขยายตวไปยง

สถานประกอบการภาคเอกชนยงมชองวางจ านวนมากทสถานประกอบการจะสรางทางเลอกการเขาถง

สนเชออยางเหมาะสมใหกบผคน ดงนน ดชนทมประโยนชวดไดจากระบบสวสดการทจดขนของสหกรณ

ซงสวนใหญน าไปจดสรรผลก าไร ยกเวนบางสหกรณสวนหนงน าไปเปนคาใชจายในการด าเนนงาน แต

สหกรณสวนใหญจดสรรก าไรสรางเปนกองทนตางๆแลวน าไปจดสวสดการในหลายรปแบบ บางคน

บอกวาเปนสวสดการเรมตงแตเกดจนถงเสยชวต ตามรปแบบก าไรทเหมาะสม ถาเปนรปแบบนแสดงวา

สหกรณมการด าเนนงานอยางเหมาะสม

สวนภาคความเขมแขงตองท าใหคนร เขาใจ ในอดตสหกรณแหงแรกของโลกคอสหกรณ

รอชเดลจะมชวงเวลาใหความรแกสมาชก ความเขาใจทจะด ารงอยในทางเศรษฐกจทฟดเคอง ผทม

ความรจะมการแนะน าเพอน รปแบบนเปนการสรางความเขมแขงกบวถ ชวตคน ท าใหเกดจดมงหมาย

หลกทางเศรษฐกจคอท าใหฐานะทางเศรษฐกจดขน จดมงหมายหลกทางสงคมคอท าใหคณภาพชวตด

ขน ซงตนบอกไปแลววาจดมงหมายเปนตวตง แตยงมสหกรณบางแหงอาจจะลมจดมงหมายทางสงคม

1-130

โดยใหความส าคญกบธรกจเปนหลก ท าใหความดของสหกรณลดลงไปบางและหากมองสหกรณสวน

ใหญยงคงด ารงวตถประสงคทงเศรษฐกจและสงคมอย ดงนนสหกรณโดยภาครวมแลวสวนใหญเปน

องคกรทมความดและความมประโยชนทเกดขนกบมวลสมาชก ชมชน สงคม และประเทศชาตนนเอง

อ.วรเทพ ไวทยาวโรจน จากททาน ดร.ปรชา สทธกรณไกร ไดกลาวถงในเรองของ

สหกรณเปรยบเสมอนกบเปนตนสนค ในตนสนตนแรกหรอดานหนงนนเปนการลดความเหลอมล าทาง

สงคมคอ การกระจายรายได การกระจายความกนดอยด อกดานหนงเปนการท าใหองคกรอยไดและ

ปรบปรงคณภาพชวตของสมาชกทมอยในสหกรณ รวมทงสรางความรความเขมแขงใหกบการด ารงชวต

ของสมาชกดวย

ส าหรบในเรองของตวชวดความสามารถวดไดหลายตว เชน return on equity (ROE) return

on asset(ROA)เปนตน อยางไรกตามใหค านงถงในเรองการบรหารความเสยงเปนหลก ไมเอาก าไรเปน

ตวตงสงสด แตตองท าก าไรเพอน ามาสรางความเขมแขง และจดสรรเปนสวสดการแกสมาชกอยาง

เหมาะสม

สงส าคญสหกรณมความแตกตางกบองคกรอนคอเรองธรรมาภบาล สหกรณไมมระบบ

การคดดอกเบยแบบมหาโหด ทเรยกวาดอกเบยเงนกนอกระบบ(Roll shark) ซงเปนตวเดนของสหกรณ

อาจมบางบางสหกรณทออกนอกลนอกทางแตเปนสวนนอย สหกรณของเรายงคงเปนสหกรณทม

คณภาพและยงรกษาวธการในการบ ารง ดแลสมาชกใหเปนประโยชน

ตอไปขอเรยนเชญคณวนย เมฆด า ผอ านวยการกลมพฒนาเกษตรกรรนใหม และยว

เกษตรกร เราจะพบอยเสมอวาการท ากนของประชาชนมปญหา เพราะฉะนนตองหาทางจดสรรทท ากน

ใหกบผทขาดแคลนทดน การด าเนนงานดงกลาวมอะไรทเปนตวชวดทจะบอกวาสงนนดแลว ถกตองแลว

คณวนย เมฆด า จรงๆแลวตนอยนอกโครงการ ดวยเปนเจาหนาทสงเสรมและท างาน

กบเกษตรกรทงรกและชอบกบระบบสหกรณ ตนมความกงวลหลายเรองทเราบอกวาระบบสหกรณด

หรอไม ตนขอสะทอนจากการทไดสมผสและท างานเชงพนท ในชวง 3 ปทผานมาไดเขามามสวนรวมกบ

ทางสถาบนวชาการดานสหกรณ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ไดเหนคณคา ระบบการจดการสหกรณท

สามารถเชอมโยงไปสการปฏบต ซงจรงๆในสวนสปก.ไมไดมบทบาทหนาทรบผดชอบโดยตรงกบสถาบน

วชาการดานสหกรณเพอหาทางออก แตเปนหนวยงานเดยวทมกฎหมายคมครองในเรองการจดทดน

แลวใหเฉพาะสทธ กรรมสทธยงเปนของ สปก. นนเปนภาระผกพนธทจะท าอยางไรใหเกษตรกรสามารถ

อยไดกบทดนของ สปก.ไดอยางยงยน ปจจบนจะเหนขาวคอนขางมากในเรองทดนของสปก.อนาคตจะ

เปนอยางไร กฎหมายมาตรา 44 เกดขนมาเพราะอะไร เมอชวงเชาวทยากรไดกลาววาการจดสรรทดน

ภายใตมาตรา 44 ตองจดแบบใด หนวยงานสปก.พยายามออกกระบวนการ กฏ กตกา เพอใหเกษตรกร

สามารถด ารงอยไดในพนททเราจดให แตแนนอนตวชวดในมมมองของตน ไมไดวดทตวสหกรณ อยางไร

1-131

กแลวแตตวสถาบนยงมความส าคญ สดทายตองไปดทตวสมาชกทจะสามารถคมครองทดนของ สปก.

ไดหรอไม

ตนขอสะทอนในสวนของ สปก.เนองจากเปนคนอยในวงการและมบทบาทหนาทในความ

รบผดชอบ ณ ปจจบนทดนสปก.มประมาณ 37 ลานไร กลมเปาหมาย 2.4 ลานครอบครว มสหกรณ

การเกษตรในเขตปฏรปทดนประมาณ 150 กวาสหกรณ ถาประเมนตวชวด หากวดทตวสหกรณตนไม

แนใจวาวดไดหรอไม ถาวดทตวสมาชกยงยาก เนองจากเกดจากการเปลยนมอเปลยนสทธทมนายทน

เขาไปเกยวของแทน สงนตนคดวาเปนตวชวดของสหกรณนนเอง

ส าหรบบทบาทหนาทของเจาหนาทสปก.อกอนหนงคอการปลอยสนเชอแกเกษตรกร ซง

ทางสปก. มสนเชอกองทนปฏรปทดนทจะตองปลอยใหกบกลมสหกรณในเขตปฏรปทดนภายใต

แผนงานและโครงการทวเคราะหอยางตกผลก แตสดทายถกนโยบายก ากบ เชน ปนตองปลอยใหได 100

ลานบาทหรอ 500 ลานบาท ค าถามวาเจาหนาทจะท าอยางไรในเมอมตวชวดก ากบไว เจาหนาท ตอง

บงคบใหสหกรณเขยนโครงการเพอจะขอเงนก นคอตวชวดทหนง ตวชวดทสอง การเกบเงนก นคอเปน

ตวชวดความส าเรจของเจาหนาท ถามวาจรงๆใชหรอไม ตนขอไมตอบแตเหนไดอยางชดเจน ซงสะทอน

ปญหาดงกลาวไดวาตกลงสหกรณจะเดนกนอยางไร

จากทวทยากรกลาวในชวงเชาอกเรองหนงทส าคญคอชองวางและนโยบายทจะไปส

เกษตรกร มความเปนไปไมไดถาไมมเจาหนาทเปนผรบผดชอบ หลายเรองเจาหนาทไมสามารถแปลง

สาร แปลงนโยบายเขาสการปฏบตได บางเรองเกดจากนโยบาย ระยะเวลาก ากบ ตนไดเคยกลาวหลาย

ครงในหลายเวทวาการเรงรดการใชเงน บางเรองเรงรดได บางเรองไมจ าเปนตองเรง โดยเฉพาะ

ขบวนการถายทอดชดความรไปสพนท ไตรมาสแรกตองด าเนนการใหเสรจโดยใชเงนทง 100 % ถามวา

เกษตรกรไดอะไรจากไตรมาสแรกหรอไม พอถงไตรมาส 2 และ 3 ไมสามารถด าเนนการตอได

เนองจากเงนถกใชไปแลว

สงทตวโครงการหรอจากการท างานมความกงวลเปนอยางมาก ขอคนพบจากทางผบรหาร

มองวาถาเปนอยางนแลวกระบวนการจดการทจะน าความรมาสเกษตรกรจรงๆควรมอะไรบางทจะเปน

เครองมอหรอกลไก ซงจากการท าวจยรวมกบสถาบนวชาการดานสหกรณ มก.ภายใตความรวมมอ ท าให

ไดเหนวาตวชดความรท สว.สก.ท ามา ไมวาจะเปนชดความรการขบเคลอนการพฒนาการสหกรณและ

การคาทเปนธรรมและอนๆอกหลายเรองในตลอดระยะเวลา 3ปทผานมา ตนไดเขามาศกษาเรมเหน

คณคาของสหกรณ จรงๆตวสหกรณตนมองวาไมจ าเปนตองจดตงเปนสหกรณ เพราะกฎหมายยากมาก

จากทตนไดท าโครงการเกษตรกรรนใหมทงหมด 13 รน จ านวน 1,000 กวาคน ไมสามารถตงสหกรณได

ซงความเปนจรงแลวอยากจดตงสหกรณ แตกระบวนการสหกรณมขอจ ากด ตองรวมคนตงแต 10 คนขน

ไป การรวมกลมเกษตรกรคดรวมกนเปนสงทยากมาก แตเปนภารกจหนงทจะท าใหการขบเคลอนใหส าเรจ

ถาวดทการจดตงนนตนคดวาไมมปญหา แตถาวดความส าเรจของคนทเปนสมาชกนนยาก

1-132

การท าวจยรวมกบสถาบนวชาการดานสหกรณ มก.ภายใตความรวมมอ ทางสปก.ไดชด

ความร ชดหนง อยางไรกตามถาจะท าสหกรณในเขตปฏรปทดนใหเจรญเตบโต มงคงตองพฒนาทตว

เจาหนาทกอน ถาเจาหนาทไมมความสามารถตวนโยบายลงไปจะมปญหา นอกจากนนแลวการเรงรด

เวลาและเงนเปนตวชวดทส าคญเชนกน ดงนนตองมการพฒนา smart officer จากทท ามาตลอด 1 ป ได

เรมเหนตวหลกสตร กระบวนการท างาน เปนตวชวดหนวยงานของกระทรวงเกษตรและสหกรณ และ

จากการทเจาหนาทสปก.ไดด าเนนการระยะเวลาหนงแตสดทายยงไมบรรลเปาหมายถงแมจะมsmart

officer กตามเนองจากตวเจาหนาทยงท างานไมได เมอไมเหนตวแบบในเชงพนท เราจงตองก าหนด

เปาหมายวายงไมตองตงสหกรณแตใชรปแบบกระบวนการสงเสรมและพฒนาอยางครบกระบวนการ

ตงแตตนน า กลางน า ปลายน า วนนท าใหเกด สจล.โมเดล ทเหนภาพชดวา การพฒนาจรงๆ ตว

เจาหนาทตองเขาใจตงแตคด วเคราะห วางแผน และจดการ

จากการท สปก.มการแกกฎหมายมาตรา 44 ซงปกต สปก.ไมเคยจดทดนในรปแบบ

สหกรณ เมอมการแกกฎหมายสามารถจดทดนใหกบสหกรณได ตนมความกงวลวาถาสหกรณไมไดเกด

จากจตวญญาณของสมาชกอยางแทจรงแตเกดจากความอยากไดทดนเปนเรองใหญ จากทวทยากร

เสวนาชวงเชาไดกลาวถงการสงเสรมสหกรณไมใชเรองงาย ถามเปาหมายทอยากไดทดนไมไดอยากได

อาชพ

จรงๆตนขอขอบคณสว.สก. จากหวขอเวทเสวนาชวงเชา”เดนเครองยทธศาสตร สการ

ปฏรปสหกรณไทยในศตวรรษทสอง”ตรงกบสงทไดท ามาตลอดระยาเวลา 3 ป ทผานมา ซงวทยากร

ชวงเชาไดกลาววาสวนตรงนกระทรวงเกษตรฯสามารถขบเคลอนงานใหเปนรปธรรมได หลงจากได

ท างานชวงหนง ทางผบรหารไดเหนงานทสว.สก.ของมก.และหนวยงาน สกว.ทไดใหทนสนบสนนฯ ณ

วนนไมเพยงพอหากท าแคกระบวนการตนน า กลางน าไมส าเรจ ถาผลตไดขายไมเปนกจบ แตขายทไหน

เปนเรองทเราตองวางแผน และไดขอคนพบวาหากจะท างานดานการพฒนาดานการสหกรณตวชวดทด

ทสดคอตวสมาชก หากเปนสวนของสปก.เมอไหรทเกษตรกรไมขายทดน มความยงยนในทดนของสปก.

มรายได มความพอเพยง มเรองของคณธรรม มเรองธรกจฐานสงคมทไมเอาเปรยบซงกนและกน ตนถอ

วางานสหกรณเปนไปได

อ.วรเทพ ไวทยาวโรจน จากทคณวนย เมฆด า ไดกลาวถง สงส าคญทสดของสปก.

คอไมใชท าเรองของสหกรณและไมไดมหนาทในการจดตงสหกรณ แตเหนประโยชนในการทจะม

สหกรณชวยใหมการท างานรวมกนทด แรกๆพยายามทจะใหมการจดตงสหกรณ แตดรวมๆแลวเปนไป

ดวยความล าบาก อยางไรกตามไดพยายามทจะใหมตวชวดตางๆเกดขนเพอทจะท าใหเกดความตองการ

ในการทจะรวมตวกนท าประโยชนรวมกน

ส าหรบตวชวดคออะไร เปนสงส าคญทสดทเกดความส าเรจในการทจะท าเงนได และท

ส าคญตองมบคลากร smart officer ในการทจะท าใหงานเดนไปไดอยางมประสทธภาพ สงทด าเนนการ

1-133

ในขณะนคอพยายามท าใหคนทไปใชทดนในกรรมสทธของสปก.ตองท าใหทดนเกดประโยชนสงสด

รวมทงมการฝกอบรม ใหความร เพอทจะใหผทไดทดนไปใชประโยชนจรงๆ และไมไดไปขายตอหรอท า

ผลประโยชนอยางอน นอกจากนไดอบรมในเรองคณธรรม ความเออเฟอเผอแผ ไมเอารดเอาเปรยบ ไม

เหนแกประโยชนสวนตน สงนเปนสงททาง สปก.จะจดท าขนในสวนทเกยวกบสมาชกของสปก.

ในล าดบตอไปขอเรยนเชญประธานกรรมการด าเนนการชมนมสหกรณการเกษตรแหง

ประเทศไทยจ ากด คณศรชย ออสวรรณ มความคดเหนอยางไร

คณศรชย ออสวรรณ ส าหรบตวชวดความส าเรจของสหกรณอะไรทใช อะไรทไมใช

เปนประเดนทนาสนใจมากทมการกลาวถง สหกรณแบบใดทใช สหกรณแบบใดทไมใช ในปจจบนเรา

สามารถหาขอมลสหกรณไดมากขนจากสอตางๆ(social media)ท าใหเรามขอมลขาวสาร ความร ความ

เขาใจและน ามาปฏบต แกไข หรอมาสรางภมคมกนใหกบสหกรณ นอกจากนเรมมค าพดวาสหกรณแท

และสหกรณเทยม

สาเหตส าคญทเกดสหกรณในโลกม 2 ประการ คอ

1 เกดจากการถกเอาเปรยบ

2 เกดจากการขาดแหลงเงนทน

หลงจากทมการพฒนาสหกรณขนมาก ากบแลวจะเหนวาสหกรณมววฒนาการในประเภท

ตางๆมากขน เชน สหกรณออมทรพยทเรามองเหนภาพชดในเรองเงนลงทนดอกเบยต า แตยงสามารถ

สรางก าไรจากการด าเนนงานเปนจ านวนมาก เปนเหตใหธนาคารพาณชยสนใจ ถาหากไมมสหกรณออม

ทรพยก าไรสวนเกนนตองเปนของธนาคารอยางแนนอน และเมอมองในแงเงนฝากท าใหสมาชกสหกรณม

รายไดทสงขนและมนคง นอกจากนตองใหความรในเรองวนยทางการเงนดวย ซงผไดรบรางวลสวนมาก

เปนผทใหความส าคญในเรองของวนยทางการเงนควบคกบเรองสหกรณภาคการเงนดวย

สวนสหกรณการเกษตรหลายๆแหงมทนด าเนนงานคอนขางนอย เพราะสหกรณการเกษตร

ตองเรมจากคนยากคนจนเปนเกษตรกรสวนใหญ ทมการรวมทน มหนนอย ตองใชเวลาหลายสบปกวาท

สหกรณจะเรมมก าไร มเงนหนสะสมทเกบไวในสหกรณเอง เพราะฉะนนการโตอยางชาๆตนมองวาเปน

เรองทท าแบบถกตอง สหกรณไมควรท าอะไรทเกนก าลง แตอยางนอยสหกรณสามารถดแลสมาชก ให

ประโยชนเกดแกสมาชก สามารถตอรองหรอลดการเอาเปรยบ ไมวาจะเปนเรองตาชงตองเปนเสนตรง

ไมหลอกลวง จรงๆแลวการเกดสหกรณรอชเดลแหงแรกของโลกเกดจากการโกงน าหนกของตราชง จะ

เหนไดจากสญลกษณในสหกรณรอชเดลจะมการโชวตราชงทอยบนโตะ ฉะนนเรองการถกเอาเปรยบ

เรองของการตดเงนดอกเบยต าเปนทมาของสหกรณ สหกรณแตละประเภทมความแตกตางกน

โดยเฉพาะภาคการเงนและภาคการเกษตร

ตนคดวาตวชวดของสหกรณอาจมสวนคลายกบในสวนภาคราชการ กรมตรวจบญช

สหกรณ กรมสงเสรมสหกรณ มการตรวจงาน ตรวจชนสหกรณหรอมการประเมนสหกรณตามเกณฑ

1-134

ตางๆทก าหนดไว ตวชวดดานตางๆมหลายดาน เชน ตวชวดดานการท ากจกรรมของสหกรณ การ

ควบคมภายในของสหกรณ การมสวนรวมของสมาชก และเรองธรรมาภบาลของสหกรณทมการ

ตรวจสอบใหคะแนนเปนประจ าทกป ตนเชอวาเกณฑตวชวดการประเมนของหนวยงานรฐคอนขางทจะม

ระดบและเปนมาตรฐานทถอวาใชในการวางแผนในปตอไปของสหกรณตางๆได

นอกจากนนแลวหากมองผลการด าเนนงานของสหกรณการเกษตรในแตละปจะเหนวา ณ

วนน อยในระดบทนาภมใจระดบหนงในเรองของก าไรสทธ ซงสหกรณการเกษตรทวประเทศมก าไรสทธ

อยทประมาณ 4,500 ลานบาท ปกอน 5,000 ลานบาท ก าไรลดลงรอยละ10 เนองจากเกดจาก

ผลกระทบทางภาวะเศรษฐกจ การสงออก ฝน ภยแลง ภยธรรมชาตตางๆ แตถาหากมองสหกรณ

การเกษตรทมผลก าไรตงแต 10,000 บาทขนไป มประมาณรอยละ 80 แสดงวาอยในเกณฑทนาพอใจ

แตยงมสหกรณทขาดทนสะสมอกรอยละ 20 ทนาเปนหวงพอควร สหกรณทมก าไรเกน 5 ลานบาทอย

ในภาคการเกษตรมประมาณ 200 แหง สหกรณออมทรพยมประมาณ 600 กวาแหง สหกรณกลมน

เปนกลมน า จะท าอยางไรใหกลมน ามาชวยกลมระดบกลางและกลมระดบลางไดเปนสงหนงทตองคด

ตอไป ตนอยากบอกวานเปนตวชวดทด าเนนการเปนประจ าทกปในสวนราชการ

หากมองตวชวดทสมาชกสหกรณตองการ อนไหนเปนสงทใช วดไดจากความสขของ

สมาชก ตนไดมโอกาสไปเยยมสหกรณการเกษตรหลายแหง แตละแหงทไปพยายามเกบขอมล น าไป

ศกษาความแตกตางของสมาชกสหกรณแตละแหง คณภาพชวตของสมาชกมความแตกตางกนอยางไร

และสวนทประสบความส าเรจและในสวนทยงไมประสบความส าเรจมนขาดอะไรซงสามารถมองได

หลายมม หากมองเรองใหญๆมองได 4 เรอง คอ

เรองแรก มองเรององคความร สหกรณมสมาชกทมคณภาพชวตทด สมาชกมความสข

สวนใหญสหกรณใหความส าคญกบการใหองคความรกบสมาชก รวมถงเรองการใชเทคโนโลย มขอมล

ขาวสาร มการสงเสรมดานอาชพใหกบสมาชก ซงสมาชกของสหกรณประเภทนจะมองคความรในเรอง

การผลตเหนอกวาสหกรณอนๆและไมท าพชเชงเดยว มการปลกพชอนเสรม คอไมไดปลกขาวอยาง

เดยว มการปลกพชระยะสน เชน ขาวโพด ผก พรก ถว กลวย มะเขอเทศ หวไชเทา เปนการสรางรายได

ใหแกเกษตรกรสงมาก เกษตรกรบางคนไดเงนเปนลาน องคความรเหลานเปนความรทผน าสหกรณหรอ

นกปราชญเกษตรมอยแลว เพราะฉะนนสหกรณเองตองใหความรการสรางวนยทางการเงนดวยการ

สงเสรมการออม รจกคณคาการใชเงน เปนเรองทสหกรณตองลงลกใหกบสมาชก

เรองทสอง มองเรองการบรหารจดการสหกรณ ตนมองวาสหกรณการเกษตรยงมปญหา

อย ตนอยากใหมสถาบนดๆฝกอบรมใหความรกบผน าสหกรณ คอสรางผน าสหกรณและฝายการ

จดการสหกรณ ตนคดวาในอนาคตประเทศไทยอยากใหมมหาวทยาลยหรอวทยาลยดานสหกรณ

แมกระทงในแตละชมนมสหกรณเรมมการคดเรองแบบนนอกจากฝกอบรมประจ าป หรออาจมการ

จดตงสถาบนฝกอบรมขนมาของตนเองได และมการบรหารจดการภาครฐทตองมความสมพนธ

เกยวของดวย

1-135

เรองทสาม มองเรองของการตลาด เปนสวนหนงทจะน าไปสความสขของสมาชก สหกรณ

การเกษตรเปนสหกรณประเภทเดยวทมตลาดกลาง ตนเคยเสนอเรองตลาดกลางเพอการขายสงส าหรบ

สหกรณการเกษตรเพอทสามารถเชอมโยงการผลตไปสผบรโภค การผลตตองตอบสนองตอผบรโภค ใน

ขณะเดยวกนตองใหความเปนธรรมในเรองของราคา เมอมตลาดกลางท าใหงานสหกรณนนเกด

ประโยชนยอนกลบไปยงสมาชก ตอนนไดท าเรองชองทางตลาดใหมเปนตลาดอเลกทรอนค ( E-

commerce) สามารถดาวนโหลดไดทเวบไซตของชสท. เปนโครงการทคอนขางภมใจทประสพผลส าเรจ

เรองสดทาย เรองจดสวสดการสมาชก มมมองทสมาชกมการเปรยบเทยบกบสหกรณอน

ในเรองสวสดการมความแตกตางอยางไร บางแหงท าเหมอนกน บางแหงมความหลากหลาย มความ

นาสนใจ การท างานของสหกรณอยากงวลเรองการจายเงนเปนสวสดการใหสมาชก เพราะวาเปาหมาย

ของเราเปนตวสมาชก เพราะฉะนนเวลามก าไรควรจดสรรก าไรสทธมงเนนไปทการใหสวสดการสมาชก

มากทสดเทาทจะท าได การตงเงนกองทนตางๆเปนอ านาจของสหกรณสามารถท าไดโดยเฉพาะ

เงนกองทนทท าในเรองสวสดการใหแกสมาชกรวมทงสวสดการของพนกงานดวย ดงนนตนมองวาเรอง

สวสดการเปนจดหนงทมความส าคญในการมองของสมาชก การท าโครงการขาวแกงสหกรณ จานละ

10 บาท คนงงวาท าท าไม ตนบอกวาเปนหนาทของสหกรณ ในยคขาวยากหมากแพง คาครองชพ

กลางวนเปนเรองทสมาชกทกคนเจอหมด ถาหากสหกรณท าโครงการสวสดการในเรองอาหารทตองกน

ทกวน เปนเรองทสมาชกทกคนตอบรบและมความพงพอใจ ตอนนมอย 100 กวาสาขา ตนรสกไดวา

สหกรณยมแยมแจมใส พนกงานไดรบประทานของถก สมาชกรสกมทพง จากทไดมการประเมนของ

สมาชกจากตวชวดท าอยางไรใหสมาชกมความสขกบสหกรณ จะเหนไดชดเจนในชวงการประชมใหญ ด

จากรอยยมของสมาชก หากสมาชกไมสดใสแสดงวาสหกรณไมสดใส ตวชวดทตนกลาวถงทงหมดนเปน

ตวชวดทชสท.ท าอยทงแงมมลายลกษณอกษรจากหนวยงานราชการและตวชวดในมมมองของสมาชกท

สมาชกตองการ

อ.วรเทพ ไวทยาวโรจน ประธานกรรมการด าเนนการชมนมสหกรณการเกษตรแหง

ประเทศไทย จ ากด มความเหนวา เรองของการด าเนนงานของสหกรณมทงสหกรณแทและสหกรณ

เทยม ซงในขณะนสหกรณบางแหงไดกลายพนธเปนสหกรณเทยม ดงนนพบวาการจะดเรองสหกรณ

ตองเกดจาก 2 อยาง คอ

1.เกดจากการถกเอารดเอาเปรยบ

2.การขาดแคลนเงนทนทจะน าเงนไปท าธรกจ

สงส าคญในขณะนปญหาของสหกรณการเกษตรคอมทนด าเนนงานคอนขางนอย

ขอเทจจรงเราจะพบวาสหกรณการเกษตรกบสหกรณออมทรพยจะมความแตกตางกนเพราะวาสหกรณ

ออมทรพยจะมการเกบเงนหนทกเดอน แตสหกรณการเกษตรไมม เปนขอแตกตางเรองทนด าเนนงาน

อยางชดเจน ขอส าคญในการด าเนนการของสหกรณการเกษตรตองการทจะใหมการประเมนผลทม

1-136

ประสทธภาพไมวาจะเปนในดานธรรมา ภบาล ตวชวดเรองการกนดอยดของสมาชก ในเรองของ

การใหความร การวางแผน สทธประโยชน เปนตน ขอส าคญทสดในเรองของการด าเนนงานของ

สหกรณการเกษตรนาสนใจตรงทวายงมจดทขาดทนอยมาก จ าเปนตองหาทางปรบปรงแกไข ตองใหม

การเสรมสรางองคความรตางๆ เทคโนโลย ศนยขอมลขาวสาร การสงเสรมอาชพ โดยเฉพาะการปลก

พช และอยากเหนการเกดของสถาบนใหความรแกผด าเนนการ คณะกรรมการ ผปฏบตงานในสหกรณ

จะเปนสถาบนหรอมหาวทยาลยกไดแตอยากใหเปน learning organization ใหได

ขอส าคญจะตองใหสมาชกมความกนดอยดเปนประโยชนทงสองฝาย ผบรโภคและผผลต

ชสท.ไดประสบความส าเรจจากการเอาอเลกทรอนกสมาท าดานการตลาด e-market สมกบยคสมย

ดจตอลทม กระทรวงดจตอลอยางเปนทางการ ดงนนการทม e-market ในสวนของสหกรณเปน

ประโยชนคอนขางมาก นอกจากนพยายามท าใหมสวสดการชวยคาครองชพ เชน โครงการขาวแกง

ราคา 10 บาท

ส าหรบตวชวดของสหกรณใดเดน ด ไมด อยางไร ดไดจากเวลาประชมใหญหนาตาของ

สมาชกมความรสกอยางไร หากเปนหนาตาเศรา แสดงวาสหกรณมปญหา ถาการประชมนนม

บรรยากาศทด สมาชกหนาตาแจมใส ยมแยม มเสยงหวเราะ เปนสงทบงบอกตวชวดทส าเรจ สหกรณ

นนบรรลผลในการด าเนนงาน นเปนตวอยางทชดเจนเหนไดงายจากสภาพทปรากฎใหตามความเปนจรง

ตอไปเรยนเชญคณสภาพ จนทรภรมย ประธานกรรมการด าเนนการชมนมสหกรณ

เครดตยเนยนแหงประเทศไทย จ ากด ในสวนเครดตยเนยนซงเปนสหกรณชมชน สถาบนการเงนของ

ชมชน เปนประโยชนตอชมชน มการด าเนนงานอยางไร มตวชวดอยางไร

คณสภาพ จนทรภรมย จากประเดนเสวนาตวชวดความส าเรจสหกรณอะไรทใช อะไร

ทไมใช ตนขอเรยนวาตนมความรในเรองสหกรณไมมากนก แตทถกเลอกเปนประธาน ชสค.เนองจาก

เหนความจรงใจตอระบบสหกรณ ชสค.รสกโชคดทมคณะทปรกษา 10 กวาทานคอยชวยเหลอและให

ค าปรกษาดวยดตลอดมา จงท าใหสหกรณเครดตยเนยนอยในสงคมไดอยางเขมแขงถงแมจะเจอ

สถานการณทท าใหภาคลกษณของเครดตยเนยนลดต าลงแตสามารถฝาวกฤตตรงนนได

จากทคณศรบรณ ณฐพนธ ไดกลาวถงวาในสถานการณโลกทเปลยนแปลงไป ระบบ

การเงนใหมๆ เขามาแทนทและขบวนการสหกรณจะมทยนไดในสงคมหรอไมอยางไร คนจะหนตามระบบ

ใหมและทงระบบเดมหรอไม ในสวนตนจากทไดเขามาสมผสในสหกรณ ตนมนใจและเชอมนวาระบบ

สหกรณจะยงอยในสงคมไทยและจะเจรญกาวหนาตอไปอยางมนคง ซงดไดจากในปจจบนวทยาการ

กาวหนา ระบบการเงนกาวหนาพฒนาไปไกลมาก ประเทศใหญๆในโลกนเกดวกฤตทางการเงนเมอ 3-5

ปทแลว แมแตในประเทศไทยทมวกฤตทางการเงนเมอประมาณปพ.ศ. 2540-2542 สถาบนการเงนท

อยไดดทสดคอสหกรณและธนาคาร ออมสนทมความมนคงและมผลกระทบนอยทสด เพราะฉะนน

1-137

เมอระบบการเงนเดนไปถงความสงสดของความเจรญกาวหนาท าใหถงทางตน ในทสดจะกลบมาสวถ

เดมคอวถสหกรณ วถการพงพาตนเอง

และในระบบสหกรณเราจะกาวไปไดอยางรวดเรวมากนอยขนาดไหน อปสรรคส าคญคอ

ระบบการเมองทเปนตวฉดรงระบบสหกรณมากทสด จรงๆแลวรฐบาลทมาจากการเลอกตง ถาตองการ

สงเสรมใหผคนในสงคมไทยกวา 60 ลานคน สามารถพงพาตนเองไดและแบงเบาภาระของรฐไดดทสด

คอระบบสหกรณ ถารฐเชอมนใหสหกรณเครดตยเนยนพฒนาคนในประเทศนได เรามกระบวนการสตร

ส าเรจในการพฒนา มวธการในการใหความร มวธการในการใหการศกษาคนในระบบ สรางวนยทาง

การเงน แตวารฐบาลทมาจากการเลอกตงไมเหนความส าคญ เพราะวาวธการนชาไมทนใจ ระบบ

การเงนตองการก าหนดนโยบายในวนนเกดผลส าเรจในวนพรงน ท าใหเกดเหตตองมเงนกวาหนงแสนหก

หมนลานบาทลงไปในพนททวประเทศใหคนไดจบตองเงนและเกดความศรทธาตอนโยบายของการเมอง

ในทสดคนวงทางการเมอง ตนไดมโอกาสอยในเวทสมาชกสภาจงหวดตลอด 25 ป ตนรดวาเปนอยางไร

ถามวาเงนจ านวนดงกลาวความส าเรจจะวดไดหรอไม ความส าเรจทวดไดอนหนงคอประชาชนมหนาท

คาดหวงและคอยรบเงน รฐมหนาทตองใหอยางเดยว ความพงพาตนเองไมม จนถงขณะนยงไมสามารถ

วดความส าเรจแทจรงดงกลาวได เพราะฉะนนอปสรรคการพฒนาสหกรณคอนโยบายของรฐและระบบ

การศกษา ถงแม รศ.จฑาทพย ภทราวาท จะมผลงานวจยดเดนทชวาวธการทดทสดทสรางความ

เขมแขงคอวธการสหกรณ ถาการเมองไมน าผลวจยนไปใชตอ กจบแคในมหาวทยาลย สงหนงทอยากม

สวนรวมท าไมระบบสหกรณ 100 ปมาแลว ความส าเรจยงมไมมากตามทเราคาดหวง นคออปสรรค

ถาระบบสหกรณจะเปลยนแปลง ตนอยากเรยกปฏรประบบสหกรณหรอปฏวตระบบ

สหกรณ ในโอกาสนกระบวนการสหกรณทง 7 ประเภทรวมทงสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยจะตอง

มการปรบเปลยนระบบทงหมดเพอทจะกาวไปสอกกาวหนง ตองรวมมอกนอยางจรงจงจงจะสามารถ

เปลยนแปลงได

ตวชวดทตนอยากชลงไปวาในกระบวนการสหกรณเครดตยเนยนทเราเชอวาเปนสงทชวด

ความส าเรจของสหกรณท าอยางไร

ประการทหนง ดจากรายงานผลการด าเนนงานทแสดงถงผลการปฏบตงานในรอบ 1 ปท

ผานมา ถาคณะกรรมการด าเนนงานสามารถเสนอผลการด าเนนงานเปนทพอใจตอมวลสมาชกของ

สหกรณสงนเปนตวชวดตวหนงทบงชวาความส าเรจแตละสหกรณหรอชมนมเปนเชนไรอยทผล

ประกอบการในแตละแหง

ประการทสอง สหกรณมความมนคงและปลอดภย คอ สมาชกทจะเอาเงนมาลงหน มา

ฝาก รบสวสดการกบสหกรณ มความมนใจ เพราะสหกรณมความมนคง เขมแขง ปลอดภยท าให

สมาชกเชอไดวาสหกรณเปนทพงอยางแทจรง

ประการทสาม เรองความศรทธา และความเชอมนตอมวลสมาชกและตอสาธารณชน นน

เปนตวชวดตวหนงทชใหเหนถงความส าเรจในการบรหารจดการตอระบบสหกรณและสหกรณ

1-138

ประการทส เรองระบบการควบคมตรวจสอบภายในทจะท าใหเกดตวชวดได

มขอยอย 1. มวนยทางการเงน สหกรณเครดตยเนยนไมเหมอนสหกรณออมทรพย

สหกรณเครดตยเนยนมสมาชกหลากหลาย สวนใหญสมาชกอยในภาคการเกษตร อยในชมชน อย ใน

ชนบท ไมสามารถหก ณ ทจายได เพราะสมาชกไมไชผทมรายไดประจ า บางคนอยหางจากตวสหกรณ

ออกไปประมาณ 10-15 กโลเมตร พอถงสนเดอนสมาชกทจะเอาเงนมาออม ลงหน ฝาก ช าระหน ตอง

ขบมอเตอรไซค ขจกรยาน หรอเดนมาทสหกรณ นเปนตวชวดทมวนยทางการเงนของสมาชก

นอกจากนนระบบการบรการจดการของผบรหารสหกรณเปนอกตวหนงทจะท าใหเกด

ความศรทธาตอมวลสมาชกเพราะการบรหารจดการตองมความนาเชอถอ มความเหมาะสม เปน

ตวชวดทท าใหเราเชอไดวาความส าเรจของสหกรณตางๆ ส าหรบสหกรณเครดตยเนยนใชหลกการ

ขางตนวดคณภาพและประสทธภาพของสหกรณเปนเชนไร

อ.วรเทพ ไวทยาวโรจน ทานประธานชสค.ไดใหขอคดวา ความเปนจรงแลวสหกรณ

เครดต ยเนยนไดรบผลกระทบจากปญหารอบดานแตสามารถอยรอดตลอดรอดฝงมาไดเพราะ

คณคาในตวสหกรณ

แตอยางไรกตาม ทานมองวาระบบการเมองเปนสวนหนงและมอทธพลอยางมากตอการ

พฒนาและเจรญเตบโต การกาวหนาตามหลกการและอดมการณของเครดตยเนยน ซงสมมตวาหาก

รฐบาลน าเงนหนงแสนหกหมนลานบาททใหกบกองทนหมบานมาใหสหกรณเครดตยเนยนมาบรหาร

จดการแทนจะเปนประโยชนตอมวลสมาชกและประชากรทกระจายอยตามชมชนเลกๆทวไปไดมาก สง

ส าคญทตอบโจทยไดคอเราจะเหนวาเมอรฐเขามายงเกยวมาก จงเปนตวตอบไดวาสหกรณผานมา 100

ป ไมสามารถเจรญเตบโตไปไดไกล เหนควรทจะตองปฏรปสหกรณใหมอยางรวดเรว

ในสวนทเกยวกบตวชวดมตวชวดทชดเจนหลายตว คอ

1.การรายงานผลการด าเนนงานของสหกรณ เราจะเหนไดจากการรายงานผลการ

ด าเนนงานในทประชมใหญวาในปทผานมาสหกรณมผลการด าเนนงานในลกษณะใด

2.ความมนคง ความเขมแขง เสถยรภาพของสหกรณในการด า เนนงาน ท าใหสมาชกม

ความศรทธาแคไหนจงกลาน าเงนมาเพมหน กลาน าเงนมาฝากไวในสหกรณ

3. ความศรทธา ความเชอมนของสมาชกทมตอเครดตยเนยนรวมทงความศรทธา เชอมน

ตอสาธารณชนทมตอสหกรณเครดตยเนยน

4. ระบบการควบคมและการตรวจสอบภายในของสหกรณเครดตยเนยนมระบบทด รดกม

และเปนทไววางใจ

5. ความซอตรงของสมาชกเพราะสหกรณเครดตยเนยนไมมการหก ณ ทจาย เพราะฉะนน

ใครเปนหนตองมาช าระคนเอง ใครอยากเอาเงนมาถอหนกเอาเงนมาถอหนเอง ใครอยากฝากเงนมา

ฝากเอง

1-139

6.ตวบรหารจดการ ตองมการบรหารจดการโปรงใส มระบบ มระเบยบ ท าใหสมาชกม

ความเชอถอ มความมนใจวามการบรหารงานและด าเนนงานทด เพราะสงเหลานเปนตวชวดทจะท าให

เรามนใจไดวาสหกรณเครดตยเนยนมเสถยรภาพ มนคง เจรญเตบโต เขมแขงพอทจะท าใหสมาชกม

ความเชอถอได

ตอไปเรยนเชญ พลโท ดร.วระ วงศ สวรรค ประธานชสอ. ในสวนสหกรณออมทรพยม

ตวชวดอะไรบางทเปนจดเดนทวดใหเหนชดเจนเปนทประจกษมผลการด าเนนงานอยางไร

พลโท ดร.วระ วงศสวรรค อยางไรกตามสหกรณออมทรพยคลายๆกบสหกรณ

อนคอ ตองมอดมการณ มหลกการสหกรณ แตมจดเดนในเรองการเงน ส าหรบจดดอย บางคนมอง

ภาพสหกรณออมทรพยเทยบกบธนาคารพาณชย ซงจรงๆแลวตางกนมาก และทกระทรวงการคลงมอง

วาสหกรณออมทรพยคลายกบธนาคารพาณชยเพราะฉะนนตองไปรวมกบประเภท nonbank แตในทาง

กลบกนผบรหารเปนผบรหารทางการเงนมแนวคดธรกจทงหมด เชน ปลดกระทรวงการคลง เลขาธการ

กระทรวงการคลง ส านกงานประกนภย ตลาดหลกทรพย ถาหากมาคมสหกรณออมทรพยกบสหกรณ

เครดตยเนยนจะท าใหสหกรณทงสองประเภทเปนธรกจแนวธนาคารอยางแนนอน หวธรกจมาคม

สหกรณ เราจงไมเหนดวย พวกเราชาวสหกรณไมไดมสทธมาบรหารสหกรณ ผลสดทายเราตองไมยอม

อยากใหพวกเราสบายใจ เราจะตองชวยเหลอซงกนและกน อยดวยกนทง 7 ประเภท โดยเฉพาะ

สหกรณออมทรพยทมจดเดนหลายประการเพราะมเงนมากกวาประเภทอน และมความมนคงไมแพ

ธนาคารพาณชย เพราะฉะนนจงเชอมนตอระบบของสหกรณออมทรพย ขอเทจจรงอนหนงของผทเปน

สมาชกออมทรพยจะตองเปนผทมเงนเดอน ปจจบนมกฎหมายบญญตตองหกเงนเดอนใหสหกรณเปน

ล าดบแรกหลงจากหกกองทนตางๆ ซงตวนเปนตวชวดทยงเสรมความมนคงและสามารถเปนทหนงใน

เรองการเงนได

ตอไปในยคศตวรรษ101 เราตองคดใหม ท าใหม ตองมการเปลยนแปลง ปฏรป จะท า

อยางไรกตามตองยดหลกการสหกรณ สหกรณออมทรพยมประมาณ 1,400 แหง ท าอยางไรเงนสวนน

จะไปชวยเหลอสหกรณตางๆ เราตองรวมมอกนทกสหกรณ ยนหยดทจะอยดวยกนแตผลสดทายผลจะ

ออกมาเปนเชนไรไมสามารถตอบได แต ณ วนนเราจะจบมออยางเหนยวแนน ใจยงอยทกระทรวง

การเกษตรและสหกรณ เพราะฉะนนยคใหมเราตองชวยกนพฒนาตนเอง เชอมนในเรองเงนมาฝากไวท

ชมนมสหกรณออมทรพยแหงประเทศไทย ใหชมนมสหกรณออมทรพยแหงประเทศไทยเปนศนยกลาง

ทางการเงนรวมทง 7 ประเภท แตเมอไหรทชมนมตางๆเขมแขง สามารถน ามาไวทชมนมของตนเอง

ตอไปได แตถาหากเรามศนยรวมทางการเงนไวเปนทเดยวกนจะท าใหสหกรณมความมนคง สามารถ

ชวยเหลอแบบทนทวงทอยาง ATM (real time) คอ การบรหารงานสหกรณอาจมโอกาสเกดขอผดพลาด

เราสามารถขอยมเงนจากกองทนกลางเพอแกปญหาใหสหกรณอยรอดได ส าหรบวธการทจะท าใหเปน

1-140

ศนยกลางทางการเงนเราตองชวยกนคด ออกแบบ จะท าอยางไร ตรงนเปนหวใจส าคญทจะสรางความ

มนคงสงสดและเปนจดเดนของสหกรณ

อกประการหนงในอดตท าไมสหกรณมการพฒนาไปชา มตวอะไรบางทเปนอปสรรค อนดบ

แรกคนสหกรณเปนอปสรรคเนองจากคนสหกรณมหลายประเภท สอง กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ

ตางๆของทางราชการทลาสมย สดทายภาครฐ แตยคใหมแลวเราตองพฒนากลมเหลาน ตนไดนงคดมา

ตลอดสหกรณมการเรยกสมาชกมาอบรมแมกระทงกรรมการ แตเรากยงไมซงในความเปนสหกรณ

ยกเวนคนทจตใจรกเปนนกสหกรณ อนนถอวามจตวญญญาณสหกรณ แตสมาชกทมเปนพนเปนหมน

คน รวมหลายสหกรณเปนแสนคน การเปนสมาชกสหกรณเปนโดยดวยอะไร ดวยความสมครใจหรอถก

ใหเปนสมาชก เพราะเหนประโยชนของสหกรณในการกเงน ฝากเงน แตไมมความรเรองสหกรณคอ

อะไร จะท าอยางไรใหสมาชกมจตวญญาณสหกรณตนคดวาตองมอยในหลกสตรในโรงเรยนสอนตงแต

เดกใหมความรเปรยบเสมอนการเขาใจบวก ลบ คณ หาร ตนขอชนชมสหกรณเครดตยเนยนทไดท า

ต าราเรองสหกรณ และไดมโอกาสมสวนรวมท าต าราเรยนดวย ต ารามตงแตป.1-ป.6 และมธยม แตวา

ทกวนนเปนเพยงวชาเลอกเทานน ท าใหนกเรยนในโรงเรยนสวนใหญไมไดเรยนเรองสหกรณ ถาหากทาน

มโอกาสเปนนายกรฐมนตรหรอรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ อยากใหชวยเอาระบบสหกรณใส

ในรฐธรรมนญ หรอกฎหมายการศกษา โรงเรยนตองใหความรแกผเรยนตงแตระดบประถมไปจนถง

มหาวทยาลย เชอวาทกคนจะมจตวญญาณเปนนกสหกรณ ซงตอนนมเพยงเลกนอยเทานน ส งผลให

การพฒนาสหกรณเปนไปดวยความอยางล าบากเพราะไมทราบวาสหกรณคออะไร ตรงนเปนหวใจ

ส าคญเพราะคนส าคญทสด

ทกวนนขอฝากวาตนในฐานะมาเปนหวหนาขบวนการสหกรณไดมโอกาสในเรองการ

บรหารงานและพวกเราทเปนกรรมการสหกรณทท าใหการด าเนนงานลาชาสงผลเปนอปสรรคตวหนง

ซงเกดจากการเลอกตงสมาชกมาบรหารสหกรณโดยทเนนเลอกคนด มความซอสตยแตมความรเรอง

สหกรณไมมากนกเมอไดเรยนรจนเขาใจกหมดวาระ ยงไมทนไดพฒนาสหกรณ ท าใหพฒนาสหกรณ

เปนไปไดยาก แตเมอเลอกคนรมาบรการสหกรณบางคนเขาไปคดแตจะหาผลประโยชนสวนตน จงท าให

พวกเราหลายทานคดวาไมตองพฒนาสหกรณมาก แตยดหลกการสหกรณเขาไว เพอชวยเหลอสมาชก

สหกรณ ท าอยางไรใหสมาชกร ารวย อยด กนด

การบรหารสหกรณใหส าเรจตองดทสมาชกเปนหลก การกมากกนอยไมส าคญ การกนอย

บางครงเปนผลเสย การกมากเพอท าธรกจเปนหลกเปนฐานสกวนหนงสมาชกจะมคณภาพชวตทดขน

เพราะฉะนนหลกการสหกรณเพอใหสมาชกมคณภาพชวตทดขนตองชวยเหลออยางรวดเรว นกบรหาร

สหกรณตองมวสยทศน มภาวะผน า(ผน าแบบผรบใช)เพราะสมาชกเปนเจาของ เพราะฉะนนการเปน

ผรบใชเราตองเปนผมความร ความสามารถ มภาวะผน าดแลสมาชกได ตนเองในฐานะเปนประธานชสอ.

เมอไปท าหนาทตางๆ ประธานในความหมายของตนคอผรบใชเบอรหนง รบใชดวยความเสยสละ

ซอสตย สจรต โปรงใส พรอมใหการตรวจสอบ การบรหารสหกรณอยางนเปนจดเดนเชนกน

1-141

ขอยกตวอยางสหกรณหลายแหงทตนเคยไปบรรยาย มโครงการชวยเหลอสมาชกหลาย

โครงการ สหกรณมโครงการทเปนนวตกรรมใหม คดใหมท าใหม อยางเชน โครงการปลดหนนอกระบบ

ของสมาชก มสมาชกรายหนงมอาชพเปนคนขบรถ รายไดตอเดอนประมาณ 10,000 บาท ไดเลาในสงท

ภมใจวา ไดไปกเงนนอกระบบ 4-5 แสนบาท กอนทจะเขาโครงการกบสหกรณเงนเดอนทงหมดตอง

น าไปจายดอกเบย แตหลงจากเขารวมโครงการท าใหมเงนเหลอเกบฝากไวกบสหกรณเปนเงนจ านวน

หนง เนองจากสหกรณจายดอกเบยเพยงรอยละ 50-60 สตางค แตกตางจากดอกเบยเงนกนอกระบบ

ตองจายรอยละ 10-20 นคอเปนตวชวดความส าเรจทท าใหคณภาพชวตของสมาชกดขน เราจะบรหาร

สหกรณอยางไรใหเกดผลส าเรจกบสมาชกไดอยางทยกตวอยางแมแตคนเดยวกตาม

ขอฝากทานไววาชสอ. พรอมทจะรวมมอกบทกทาน ตนยงเปนหวงสหกรณทยงไมมนคงอก

หลายแหง เราในฐานะผบรหารตองไปจดระบบใหดแลวบรหารดวยความจรงใจภายใตระบบธรรมาภ

บาล แลวเรองกรณศกษาอยางสหกรณเครดตยเนยนคลองจนจะไมเกดขน

อ.วรเทพ ไวทยาวโรจน ประธานชสอ.กลาววา ความจรงแลวสหกรณของเรามจดดอย

ท าใหคนอนบางคนเขาใจวาเราคลายๆกบธนาคาร ท าใหกระทรวงการคลงคดจะน าสหกรณทง 2

ประเภทมาอยในกระทรวงการคลง จดในกลม nonbank แตอยางไรกตามเรากยงยนหยดวาเราไมใช

ธนาคารและไมใชสถาบนการเงนประเภท nonbank ดวย เราจะดแลคนของพวกเราเองอยในแวดวงของ

คนในขบวนการสหกรณ ของกระทรวงเกษตรและสหกรณ

ในยค 100 ปทผานมาควรเปนยคทมการเปลยนแปลง ปรบปรง สวนใหญยดหลกสหกรณ

เปนตวหลกในการด าเนนงาน เมอเราอยในสหกรณเราตองตระหนกในเรองของคณคาตองถอหลกยามม

มาฝาก ยามยากมาถอน เดอดรอนมาก สหกรณพรอมอยางยงทจะใหบรการในเรองน โดยเฉพาะททาน

ประธานชสอ.ไดปวารณาตนวาทางชมนมสหกรณออมทรพยแหงประเทศไทยยนดทจะเปนศนยกลาง

ทางการเงนใหกบเราเพราะวาตวชมนมสหกรณออมทรพยมความมนคงทางการเงน เชอใจไดและ

สามารถเปนทพงได

ท าไมสหกรณรอยปแลวถงพฒนาชา ซงมอปสรรค 3 เรอง คอ

1.คน คณภาพของคนในสหกรณ

2.กฎเกณฑ ระเบยบ ไมทนสมย

3.ภาครฐมาแทรก ชน า ท าใหเกดปญหาในการด าเนนงานของสหกรณ

เพราะฉะนนสหกรณไทยยคใหมตองพฒนาอยางรวดเรว สมาชกสหกรณตองมจต

วญญาณในการเปนสหกรณและเขาใจความหมายของสหกรณอยางแทจรง และไดกลาวถงสหกรณ

เครดตยเนยนทไดมการท าหลกสตรเรองสหกรณในระดบประถมศกษา มธยมศกษา แตนาเสยดายเปน

วชาเลอกเทานน ถาหากพวกเราในทนมโอกาสเปนนายกรฐมนตรหรอรฐมนตรวาการศกษาธการคน

ตอไป ขอใหชวยพจารณาใหเปนภาคบงคบวาการศกษาอบรมในเรองสหกรณจะตองมอยในภาค

1-142

การศกษาจะตองจนเดกตงแตเลก ใหมความคดความอานในเรองผลประโยชนสหกรณโดยเฉพาะใน

เรองของการหาผลประโยชนทบซอน เปนตน

ส าหรบตวชวดความส าเรจของสหกรณมอะไรบาง จรงๆดไดจากการบรการของสหกรณ

การใหสมาชกไดกยมเงนแลวสามารถเอาเงนทกจากสหกรณไปท าประโยชนไดหรอไม มคณภาพชวตทด

ขนหรอไม ขณะเดยวกนกตองพฒนาผบรหารสหกรณใหเปนผมวสยทศน มภาวะผน าซ งผน ามหลาย

แบบตองเปนผน าแบบผรบใชไมใชแบบใชอ านาจ ตองท าใหสมาชกมการกนด อยด ไดรบผลประโยชน ม

ความสขทจะอยกบสหกรณ นอกจากนการด าเนนงานของสหกรณตองโปรงใส แลวพรอมตรวจสอบได

ขอส าคญทสดทเนนอยเสมอ ในการด าเนนงานและการบรหารงานสหกรณทจะรวาม

ตวชวดทดหรอไมอยางไรถาหากสหกรณนนมธรรมมาภบาลแลว ทกสงทกอยางจะไปดวยด

คณสภาพ จนทรภรมย แนวทางทจะพฒนาขบวนการสหกรณในประเทศไทยไปส

ความมนคงและความอยด กนด ของมวลสมาชกทคาดการณในขณะนมประมาณ 30 ลานคน จะท า

อยางไรใหกลมคนเหลานมความเขมแขง เราเชอมนในระบบสหกรณ ระบบธรรมาภบาลของสหกรณ

ตองยอมรบวาผคนในสงคมนปฏเสธการเมองไมได ตวการเมองเปนผก าหนดนโยบายไปสพนอง

ประชาชนในระดบลาง ถาเหนวาระบบสหกรณเปนระบบทจะสรางความเขมแขงใหกบประเทศได อยาก

ใหมการเขยนกฎหมายใหผแทนชมนมสหกรณทง7-8 ประเภท ตงแตสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

และชมนมตาง ๆประเภทละ 1คน ไปท าหนาทแทนสมาชกในรฐสภาดวย ถาผแทนของสหกรณมโอกาส

อยในรฐสภา ตนเชอวากระบวนการสหกรณเขมแขง เนองจากเปนผ แทนสมาชกเปนผทผาน

กระบวนการในการกลนกรองการท างานหลายป และอกอยางหนงจตใจถกฝงลกกบระบบสหกรณท

เปนระบบแบงปน ชวยเหลอซงกนและกนไมเหมอนระบบทนนยม ตนมนใจวาระบบสหกรณ

เจรญกาวหนา เพราะการเมองเปนผก าหนดนโยบายทจะสงผลกระทบตอมวลสมาชกทงประเทศ

คณวนย เมฆด า วนนตองบอกวาตวขบเคลอนสหกรณเชงคณคาถอวาเปนเรองส าคญ

ในสวนทรบผดชอบอยตอนนเราอาจจะตองไดเหนสหกรณเกดขน โดยเฉพาะสหกรณการเกษตรทจะ

เกดขนอกไมต ากวา 20-30 สหกรณในเรวๆน นนหมายความวาการเกดขนของสหกรณตวสมาชกหรอ

ตวคนทจะเปนตวขบเคลอนจ าเปนอยางยงทจะตองรและเขาใจในการท าใหสหกรณมคณคาเกดขนใหได

เรามนใจวาในสวนท สปก.ท าไปแลวการท างานเชงระบบทเอามาวจย ณ วนนเราม smart officers ม

หลกสตร มsmart farmer มตนแบบ ภารกจทใหญตอไปนคอการจดคนในรปแบบท

กฎหมายสปก.ไดออกไปแลวในเรองของการจดในรปแบบของกลมหรอสหกรณทจะเขาสทดนทก าลงจะ

เกดขน เพราะฉะนนคนทจะเขาสทดนสปก.ตอไปนอกประมาณ 200,000-300,000 ไร จะตองเขาใน

รปแบบสหกรณ และจดทดนท ากนโดยรปแบบสหกรณ ตรงนเปนอกภารกจอกประมาณ 5 เดอนกวาๆ

ทจะไดเหนกระบวนการท างานและจะใชในเรองของบทเรยน กระบวนการท างานทมตวแบบ ม

1-143

กระบวนการ มหลกสตรทคอนขางจะพรอม และไดรบภารกจจากผบรหารด าเนนการในสวนของ

กลมเปาหมายทจะลงไป ซงปรากฎวากลมเปาหมายมาจากตางถน ตางอ าเภอ ตางพนท ไมแนใจวาจะ

รวมหลอหลอม รวมจตใจกนเพอจะขยบขบเคลอนภายใตภารกจนอยางไร สวนใหญทเขามาหนกใจมาก

ทสดเพราะตองการทดน แตถาตองการอาชพ ขยบขบเคลอนโดยใชรปแบบสหกรณ คณคาสหกรณ ตรง

นทางกระทรวงเกษตรและสปก.พรอมใหความชวยเหลอ เรามความรวมมอ มสถาบนวชาการดาน

สหกรณ มสกว. มเครอขาย ทจะเขามาท างานรวมกน ฝากตดตามเรองนเผอจะไดเขามามสวนรวม

ผลกดนรปแบบ สหกรณในพนทสปก.ตอไป

คณศรชย ออสวรรณ ขอเปด เพลงตะเกยงทอง ซงเปนหนงในอลบมเพลงสหกรณทชสท.

ไดจดท าขนในโอกาส 100 ป สหกรณไทย เพอเทดพระเกยรตพระราชวรวงศเธอกรมหมนพทยาลง

กรณ พระบดาแหงการสหกรณไทย เนอเพลงในเพลงตะเกยงทอง มเนอรองวาประเทศไทย

เปนประเทศเกษตรกรรม อาชพเกษตรกรเปนมรดกทบรรพบรษมอบใหลกหลาน ส าหรบสหกรณนน

เปรยบเสมอนตะเกยงทตองไปสองแสงสวางใหการเกษตรในทองทงนนใหมความสวางไสว มความ

เจรญกาวหนาในทางอาชพเกษตรกร ส าหรบพวกเราทเปนสมาชกสหกรณนนกเปรยบเสมอนน ามนทจะ

เตมตะเกยงดวงน เพอใหสามารถสองแสงสวางไดอยางยงยนเพอประโยชนตอลกหลานในอนาคต ขอ

โอกาสนเปนก าลงใจใหกบผน าสหกรณทกทานท างานดวยความเสยสละดวยหวใจ พวกเราเปนสมาชก

สหกรณชวยกนเตมน ามนใหกบตะเกยงสหกรณของเราใหแสงสวางนมความสวางไสวตลอดไป

ดร.ปรชา สทธกรณไกร ถาอยากจะพดบางเรองในเรองของตวชวด บางตวเหมอนเรา

ไมไดวด อยางเชน เรองสนเชอสหกรณคนจะสะดดเอางายๆวาสหกรณปลอยสนเชอจรงๆหรอไม

สมาชกสหกรณหนงรวมเงนออม ค าวา เงนออมในระบบสหกรณประกอบดวยทนเรอนหนและเงนฝาก

บางทรวมแลวอาจนอยกวาเงนกกได แตจรงๆแลวตรงนขาดตวทจะไปชวดความด ความมประโยชนทตน

บอก เพราะวาค าวาหนมสองเรองคอหนทเกดประโยชนกบหนทเกดโทษ คนทเปนสมาชกสหกรณทได

ประโยชนจากการเปนสมาชกสหกรณดๆจะพบวาสามารถสรางเนอสรางตว ไดท ไดทนท ากน ไดขยาย

ฟารม ขยายอาชพเกษตรกรรม ท าใหเกดอาชพทมนคง จากทตนไดดสมาชกสหกรณการเกษตร

โดยเฉพาะสมาชกสหกรณโคนม ปจจบนครอบครวสมาชกสหกรณโคนมเชนท อ.มวกเหลก จ.สระบร

ผลจากการวจยของนสตปรญญาโทพบวา คาเฉลยของรายไดของสมาชกเกษตรกรสวนใหญเปนขนาด

กลางขนไป รายไดเฉลยหลงหกคาใชจายตกเดอนละแสนกวาบาท แสดงวาครอบครวเกษตรกรมอาชพ

ทมนคง เลยงดลกหลานไดดเพราะเคามวนยใชหนเปนดอกเงน ในตางประเทศขบวนการสหกรณเนนท

income generating roll หนทไปสรางเงนใหม ถาเกดหนทเรามตวชวดไประบวาสามารถตดตาม

วตถประสงคไดวาหนนนสวนใหญเกดประโยชนไดบาง ไดทนท ากน ไดสมรส กเรยน ส าหรบหนทเกด

โทษมกเกดจากสงทเปนอบายมข สงมนเมาตางอนนต ถาเปนอยางนนสงทสหกรณในฐานะปนองคกร

1-144

ทางสงคมการเงนพฒนาคณภาพดงนนตองมตวชวดในเรองการพฒนาคณภาพชวต การพฒนาคณภาพ

สมาชก และในแตละตวชวดมเกณฑชวดทจะเปนตวชวาอะไรด ไมด คอเกณฑความพอเหมาะพอด

เหมาะสม โดยไมไดเนนก าไรสงสด เชน จ านวนสนเชออยางหมาะสม การควบคมความเสยงในระดบท

เหมาะสม การบรหารจดการตางๆ สดทายท าอยางไรองคกรทางสหกรณจะเดนไดเตมทไมใชเพยง

สถาบนการเงน ไมใชองคทท าเศรษฐกจอยางเดยว แตเปนองคกรทางสงคมตองพฒนาคณภาพชวต

ตองสงเสรมใหความรใหความเขมแขง ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเขามาชวยได ถาเปนอยางนเราจะ

พบวาสมาชกจะมคณภาพชวตทด ซงเสนทางของสหกรณเปนแนวทางทดสอดคลองกบแนวคดปรชญา

เศรษฐกจพอเพยง

พลโท ดร.วระ วงศสวรรค ส าหรบวนนท เปนเรองเดนเครองยทธศาสตร เพอ

ปฏรป สหกรณไทย ขอฝากไววา เรากาวเขาส100 ปทหนง ขอใหพวกเราทกสหกรณลองกลบไปด

สหกรณตนเองวาตอไปควรท าอะไรใหมอยางนอยเพอเปนการลดรายจายเพมรายได ท าอยางไรให

สมาชกสหกรณมคณภาพชวตทดขน

อ.วรเทพ ไวทยาวโรจน ในนามผด าเนนอภปรายขอขอบพระคณทานวทยากรและทก

ทานไดมาใหขอคดมมมองทดทเปนประโยชน ขอบคณผเขารวมเวทเสวนาทกทานทไดอย ณ ทนทให

ความสนใจเอาใจใสเปนอยางยง และขอขอบคณอยางสงมหาวทยาลยเกษตรศาสตรทจดใหมวนน

โดยเฉพาะอยางยงสถาบนวชาการดานสหกรณ รศ.จฑาทพย ภทราวาท ทท าใหพวกเรามวนทส าคญใน

วนน ขอบคณครบ สวสดครบ

1-145


วนจนทรท 19 กนยายน 2559 เวลา 07.30-14.00 น.


โครงการ CSA ครงท 30 จดขนเมอวนจนทรท 19 กนยายน 2559 มยอดขายจากการ

จ าหนายผกอนทรย 1,750 บาท ขาวอนทรย 910 บาท มผซอประมาณ 47 ราย มผซอซ ามากกวา



ความหลากหลาย, ความสด-สะอาด, บรรจภณฑ, ความเหมาะสมในเวลาทจดจ าหนายและการ

ใหบรการของกลมเกษตรกรผขายสนคาอยในระดบมาก และความเหมาะสมดานสถานทอยในระดบ

มากทสด

1-146


แนวทางส าหรบการจดตงการรวมกลมชาวบานหรอการจดตงสหกรณ

วนพธ ท 21 กนยายน 2559




2.นางสาวอสรา ฉมคง ผจดการสวนพฒนาธรกจมลนธแมฟาหลวง

3.นางสาวณฏฐา นรารจนธนนต นกวางแผนกลยทธมลนธแมฟาหลวง

4.นายศวาวสตร ผลสมบรณ เจาหนาทวจย


นางสาวอสรา ฉมคง ผจดการสวนพฒนาธรกจมลนธแมฟาหลวงและนางสาวณฏฐา นรา

รจนธนนต นกวางแผนกลยทธมลนธแมฟาหลวงไดขอเขาพบผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณ

เพอขอค าแนะน า ในเรองแนวทางส าหรบการจดตงการรวมกลมชาวบานหรอการจดตงสหกรณ ใน

โครงการ “ปลกปา ปลกคน”ปจจบนก าลงด าเนนการใน 5 อ าเภอในจงหวดนาน

นางสาวอสรา ฉมคง ผจดการสวนพฒนาธรกจมลนธแมฟาหลวงและนางสาวณฏฐา

นรารจนธนนต นกวางแผนกลยทธมลนธแมฟาหลวงไดขอค าแนะน าเกยวกบการรวมกลมชาวบาน ,

การท าใหชาวบานในพนทเกดความเชอมนใน , การท าใหชาวบานรสกวาตวเองเปนเจาของธรกจ ซงจะ

ตอยอดมาจากโครงการปลกปาของมลนธแมฟาหลวง

ผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณไดใหค าแนะน าแก ทางมลนธแมฟาหลวงวา ตอง

มการท า contract farming , มเครอขาย Network , การหาภาคพนธมตรในการท าธรกจตงแตตนน าไป

ถงผบรโภค , กางวางแผนเพอนทจะลดตนทนตอหนวยของสนคา , การแปรรป , การท าแบรนด , การ

พฒนา Value Chain ของผลตภณฑ

ผอ านวยการสถาบนวชาการดานสหกรณไดมขอเสนอแนะเพมเตมเกยวกบการท า Focus

Mapping วาจะลงพนทไหนบางท าอยางไร การหาสนคาทดแทน ตลาดเปาหมาย รวมถงการท าแผน 5

ป ตองการท า Work Shop ตวอยางเชน การน าเสนอใน 5 พนท จะไดดศกยภาพในพนทได ดรฐวสาหกจ

ชมชน SME OTOP การดนวตกรรมและโรงงานการผลตทใหมทสด ตวอยางเชน car funding อกทง

มลนธควรเชญนกวชาการทจะลงพนทไปใหความรแกชาวบานกเปนสงส าคญ เพอทจะรองรบการ

เพมขนของสนคาในอนาคต

ปดประชมเวลา 15.30 น.

ภาคผนวกท 2

ภาพกจกรรม ชดโครงการวจย “การขบเคลอนการพฒนาการสหกรณและการคาทเปนธรรม ระยะท 8”

ระยะเวลาด าเนนการ (มนาคม ถง กนยายน 2559)

2-1

ภาพกจกรรมชดโครงการวจย

การขบเคลอนการพฒนาการสหกรณและการคาทเปนธรรม ระยะท 8

การประชมความรวมมอระหวาง กตส.- สว.สก. ในการด าเนนโครงการยกระดบความรผานกลไกบญช

วนองคารท 1 มนาคม พ.ศ.2559 ณ หองประชมกรมตรวจบญชสหกรณ เทเวศน

ประชมคณะท างานขบเคลอนการปฏรปเศรษฐกจการเกษตรแบบกาวหนา

ภายใตคณะกรรมาธการการปฏรปเศรษฐกจดานการเกษตร

มนาคม-เมษายน พ.ศ.2559 ณ หองประชม 219 ชน 2 อาคารรฐสภา 2

ผอ านวยการสถาบนฯ ในฐานะผประสานงานชดโครงการวจยไดเขารวมเปนสกขพยานในพธลงนาม

MOU ระหวางผประกอบการไมซและเครอขายวสาหกจชมชนกลมขาวสจธรรมอ านาจเจรญ

วนพฤหสบดท 3 มนาคม พ.ศ.2559 ณ โรงแรมสามพรานรเวอรไซด จ.นครปฐม

2-2

การประชมความรวมมอระหวาง กตส.-สว.สก. ในการด าเนนโครงการยกระดบความรผานกลไกบญช

วนพฤหสบดท 17 มนาคม พ.ศ.2559 ณ หองประชม 214 ชน 2 อาคารวจยและพฒนา

ประชมคณะอนกรรมาธการปฏรปเศรษฐกจการเกษตร

มนาคม-มถนายน พ.ศ.2559 ณ หองประชม 219 ชน 2 อาคารรฐสภา 2

ผอ านวยการสถาบนฯ ในฐานะผประสานงานชดโครงการวจยไดเขารวมเปนสกขพยานในพธลงนาม

MOU ระหวางผประกอบการไมซและเครอขายวสาหกจชมชนกลมขาวสจธรรมอ านาจเจรญ

เมอวนพฤหสบดท 3 มนาคม พ.ศ.2559 ณ โรงแรมสามพรานรเวอรไซด จ.นครปฐม

2-3

จดเวท ASEN Learning Route on Agricultural Cooperatives

เมอวนจนทรท 28 มนาคม พ.ศ.2559 ณ อาคาร เค.ยโฮม มหาลยเกษตรศาสตร

ประชมน าเสนอรายงานความกาวหนาและรายงานฉบบสมบรณ

เมอวนพธท 30 เมษายน พ.ศ.2559 ณ หองประชม 601 ชน6 อาคารวจยและพฒนา

2-4

ประชมประชาพจารณ เรอง "กาวใหมการตรวจสอบกจการสหกรณ"

วนองคารท 5 เมษายน พ.ศ.2559 ณ หองประชมฝกอบรม 404 ชน 4 กรมตรวจบญชสหกรณ ธปท.

ประชมภาคเครอขายศนยเรยนรมชวตกลมชาวสวนผลไมคณภาพ

วนท 11-12 เมษายน พ.ศ.2559 ณ สกก.เขาคชฌกฎ จ.จนทบร

เผยแพรผลลพธการวจยผานรายการชวยคดชวยท า“สงเสรมเกษตรกร”

วนจนทรท 9 พฤษภาคม พ.ศ.2559 ณ สถานโทรทศนไทยทวสชอง 3

2-5

ประชมเชงปฏบตการ เรองธนาคารสหกรณส าคญจรงหรอ?

วนพฤหสบดท 12 พฤษภาคม พ.ศ.2559 ณ หอง 601 ชน 6 อาคารวจยและพฒนา มก.

ตวแทนจาก Asian Institute of Technology and CIRAD School of Environment

ไดเขาพบ ผอ.สถาบนฯ เพอประชมหารอ

จนทรท 23 พฤษภาคม พ.ศ.2559 ณ หองประชม 214 ชน 2 อาคารวจยและพฒนา มก.

นกวจยจาก Tracts Asia Ltd ขอสมภาษณขอมลการวจยเกยวกบการพฒนาโซคณคาในสนคาเกษตร

จนทรท 30 พฤษภาคม พ.ศ.2559 ณ หองประชม 214 ชน 2 อาคารวจยและพฒนา มก.

2-6

ประชมยกระดบทมวจยภายใตทมกลยทธ

จนทรท 3 มถนายน พ.ศ.2559 จ.เพชรบร

ประชมหารอแนวทางการพฒนาระบบการเงนสหกรณไทย

วนพธท 8 มถนายน พ.ศ. 2559 ณ หองประชม 214 ชน 2 อาคารวจยและพฒนา มก.

ประชมหารอระหวางสถาบนฯรวมกบ BSCM

วนพฤหสบดท 16 มถนายน 2559 ณ หองประชม 214 ชน 2 อาคารวจยและพฒนา

2-7

ประชมคณะอนกรรมการขบเคลอนการจดตงธนาคารสหกรณ ครงท1/2559

วนองคารท 21 มถนายน พ.ศ.2559 ณ หองประชม 115 กระทรวงเกษตรและสหกรณ

ประชมหารอแนวทางการขบเคลอนสเกษตรกรแบบกาวหนาดวย“Civil State Smile Shop”

เมอวนพฤหสบดท 23 มถนายน พ.ศ.2559 ณ หองประชม 214 ชน 2 อาคารวจยและพฒนา มก.

ประชมโครงการประกาศเกยรตคณนกสหกรณและสหกรณทมคณคาแหงปประจ าป 2559

วนศกรท 15 กรกฎาคม พ.ศ.2559 ณ หองประชม 214 ชน 2 อาคารวจยและพฒนา มก.

2-8

เขารวมประชมสมนาวชาการ“Sustaining Community Change: Building Local Capacity to Sustain

Community Development Initiatives”

วนท 22-27 กรกฎาคม พ.ศ.2559 ณ ประเทศสหรฐอเมรกา

ประชมคณะกรรมการสรรหาสหกรณและนกสหกรณทมคณคาประจ าป 2559

เมอวนพธท 24 สงหาคม พ.ศ.2559 ณ หองประชม 214 ชน 2 อาคารวจยและพฒนา มก.

2-9

งานประกาศเกยรตคณนกสหกรณและสหกรณทมคณคาแหงป 2559 และการเสวนาวชาการ

เดนเครองยทธศาสตร สการปฏรปสหกรณไทยในศตวรรษทสอง

วนพธท 16 กนยายน พ.ศ. 2559

ณ หองสธรรม อารกล อาคารสารนเทศ 50 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

2-10

แนวทางส าหรบการจดตงการรวมกลมชาวบานหรอการจดตงสหกรณ

วนพธ ท 21 กนยายน 2559

ณ ศนยสารสนเทศ หอง 214 ชน 2อาคารวจยและพฒนา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

โครงการเกษตรปลอดภยสชมชน : ชมนมเกอหนนเกษตรกร (CSA)

วนจนทรเวนจนทร ระหวางเดอนมนาคม – กนยายน 2559


Documents

ชุดโครงการ - Kasetsart Universityof value chain development แก ผ เก ยวข อง อ นจะเป นการแก ป ญหาแก เกษตรกรและผ