บทที่ - Krirk Universityromphruekj.krirk.ac.th/books/2551/3/06.pdf · สภาตำบลและองค์การบริหารส่วนตำบล พ.ศ

บทท

6

กรงเทพมหานคร และองคกรปกครองทองถนโดยรอบ INTEGRATED WATER POLLUTION MANAGEMENT OF BANGKOK AND SORROUNDING

LOCAL AUTHORITY ORGANIZATIONS IN THE METROPOLITAN AREAS

วชรนทร อนทพรหม

การบรณาการการจดการมลพษทางนำของ

168

ปท 26 ฉบบท 3 มถนายน - กนยายน 2551

*บทความนเรยบเรยงจากดษฎนพนธเรองการบรณาการการจดการมลพษทางนำของกรงเทพมหานครและองคกรปกครองทองถนโดยรอบ ซงไดผานการสอบปองกนดษฎนพนธเรยบรอยแลว โดยมคณาจารยทปรกษาและกรรมการสอบปองกนดษฎนพนธ 5 ทานคอ รองศาสตราจารย ดร.อทย เลาหวเชยร รองศาสตราจารย ดร.สมพร แสงชยผชวยศาสตราจารย ดร.วสาขา ภจนดา ดร.สชาต ศรยารณย และ ดร.พลอย สบวเศษ **นกศกษาปรญญาเอก โครงการปรชญาดษฎบณฑต (รฐประศาสนศาสตร) มหาวทยาลยรามคำแหง

6∫∑∑’Ë การบรณาการการจดการ

มลพษทางนำของกรงเทพมหานคร และองคกรปกครองทองถนโดยรอบ*

วชรนทร อนทพรหม**

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษา (1) ปญหามลพษทางนำทเกดขน

บรเวณทมความคาบเกยวระหวางกรงเทพมหานครกบองคการปกครองทองถนทอย

โดยรอบ (2) ขดความสามารถในการจดการมลพษทางนำของกรงเทพมหานคร

และองคการปกครองทองถนทอยโดยรอบ (3) รปแบบความสมพนธระหวางกรงเทพ

มหานครกบองคการปกครองสวนทองถนโดยรอบทเกดขน อนสบเนองมาจากปญหา

มลพษทางนำ ทเกดขนในบรเวณพนทคาบเกยวกน ทสงผลกระทบตอการจดการ

มลพษทางนำในพนทและ (4) นำเสนอ ตวแบบและวธการการจดการปญหามลพษ

ทางนำเชงบรณาการในบรเวณพนทคาบเกยวระหวางกรงเทพมหานครกบองคการ

ปกครองทองถนทอยโดยรอบทเกดประสทธผล โดยมเครองมอทใชในการวจย ไดแก

การสมภาษณแบบเจาะลกและการสนทนากลมกบผใหขอมลหลก และการสงเกต

ทงแบบมสวนรวม และแบบไมมสวนรวมแลวนำมาวเคราะหดวยการแจงนบ “แนวคด”

ทเปนประเดนของการศกษาตามทระบไวในวตถประสงค

169


การบรณาการการจดการมลพษทางนำของกรงเทพมหานคร และองคกรปกครองทองถนโดยรอบ

ผลการวจยสรปไดดงน

1. ปญหามลพษทางนำทเกดขนบรเวณพนทคาบเกยวระหวางกรงเทพมหานคร กบองคการปกครองทองถนทอยโดยรอบมความแตกตางกน ขนอยกบความหนาแนนของชมชน และปรมาณของการดำเนนกจกรรมตางๆ เชน การผลตทางการเกษตร การผลตดานอตสาหกรรม แตตนเหตของปญหามากทสด คอ บานเรอนทอยอาศย โดยเฉพาะในพนททมการอยอาศยอยางหนาแนนจะมปญหามาก 2. ขดความสามารถในการจดการมลพษทางนำของกรงเทพมหานคร และองคการปกครองทองถนทอยโดยรอบนนมความแตกตางกนมาก แบงไดเปน 3 ระดบคอ (1) องคการปกครองทมขดความสามารถสง เชน กทม. และเทศบาลนครตางๆ (2) องคการปกครองมขดความสามารถปานกลาง ไดแกเทศบาลเมอง และ อบต. ทมรายไดมาก และ (3) องคการปกครองมขดความสามารถตำไดแก อบต. ขนาดเลกตาง ๆ 3. รปแบบความสมพนธระหวางกรงเทพมหานครกบองคการปกครองสวนทองถนโดยรอบทเกดขน อนสบเนองมาจากปญหามลพษทางนำทเกดขนในบรเวณพนทคาบเกยวกน ทสงผลกระทบตอการจดการมลพษทางนำในพนทนนม 4 รปแบบ คอ (1) ความสมพนธทวไป (2) รปแบบความรวมมอ (3) รปแบบความขดแยง และ(4) รปแบบการชวยเหลอสนบสนนโดยรปแบบทมมากทสดคอ รปแบบทวไปกลาวคอ แตละองคการดำเนนงานดวยตนเอง ไมยงเกยวกน รองลงมาคอ รปแบบการชวยเหลอสนบสนนจากหนวยงานสวนกลาง หรอหนวยงานทมหนาทเกยวของ

สวนรปแบบความสมพนธทมนอยมาก คอ รปแบบความรวมมอและรปแบบของความ

ขดแยงกนระหวางองคการ 4. ตวแบบและวธการการจดการปญหามลพษทางนำเชงบรณาการในบรเวณทมความคาบเกยวระหวางกรงเทพมหานครกบองคการปกครองทองถนทอยโดยรอบใหเกดประสทธผล 3 ตวแบบ คอ (1) ตวแบบนโยบายการจดการมลพษทางนำ

(2) ตวแบบเครอขายรกษนำและ (3) ตวแบบหนสวนรกษนำโดยเลอกใชตวแบบท

เหมาะสมกบบรบทของแตละพนทเชน สภาพปญหามลพษทางนำในพนท ขดความสามารถขององคการปกครองสวนทองถน ความเขมแขงของชมชนและเครอขาย และปญหาและอปสรรคตางๆ

170


ABSTRACT

In this dissertation, (1) the problem of water pollution in areas with overlapping jurisdictions between Bangkok Metropolis and other administration organizations in its environs is investigated. In addition, (2) the capabilities in water pollution management of the Bangkok Metropolitan Administration (BMA) and these other administrative organizations are considered. Furthermore, (3) relationships between BMA and the aforesaid administrative organizations are taken into account insofar as they affect water pollution management in the area. Finally, (4) alternative models and effective integrated methods to deal with the problem of water pollution in the area under consideration are presented. Instruments of research were in-depth interviews and focus group discussions with major informants in addition to conducting both participatory and non-participatory observations. The data were analyzed through constructing a typology of the “concepts” embedded in salient factors of the domain under discussion through applications of the techniques of explanation and explication by reference to the objectives of this research project. Findings are as follows:

1. The researcher uncovered differences in how the problem of water pollution was broached by BMA and the circumambient administrative organs in the environs of Bangkok Metropolis. These differences were found to be functions of the population density of communities and whether agricultural or industrial activities were conducted in a given location. The greatest differentiating factor of concern, however, was the degree of dwelling density with areas of higher density experiencing more water pollution problems than those with lower density. 2. There were also many differences found in regard to capabilities in solving water pollution problems in respect to the different administrative

171



organizations. The capabilities manifested can be subsumed under the rubrics of three levels, to wit: (1) administrative organizations exhibiting high levels of capability, viz., BMA and city municipalities; (2) administrative organizations displaying moderate levels of capability, viz., town municipalities and local administrative organizations with high levels of revenue; and (3) administrative organizations with low levels of capability, viz., small local administrative organizations. 3. Four types of relationship between BMA and circumambient administrative organs in the environs of Bangkok Metropolis were found, to wit: (1) general relationships; (2) co-operative relationships; (3) conflicting relationships; and (4) supportive relationships. Found at the highest level of frequency were general relationships in the course of which each organization was autonomous and bore no relationships with others. Next in descending order of frequency were supportive relationships in the course of which central agencies or related agencies lent support to other organizations. Finally, the least frequent relationships were cooperative and conflicting, respectively. 4. The researcher projected three water pollution management models in addition to providing accounts of effectively integrated methods of water pollution management in the aforesaid overlapping jurisdictions. These three models are as follows: (1) a model of water pollution management policy; (2) a model of water conservation networks; and (3) a model of water conservation partners. The researcher determined which model was appropriate to the situation in each area considered. Factors taken into consideration in this instance were (1) the severity of the water pollution problem in a given area; (2) the capabilities displayed by local administrative organs; and (3) the respective strengths of community networks. Finally, problems in and obstacles to full implementation of model requirements were taken into account

172


ความเปนมาและความสำคญของปญหา

“มลพษสงแวดลอม (Pollution)” เชน มลพษทางนำ สวนใหญแลวจะเปน

ปญหาทครอบคลมพนทในวงกวาง ไมไดจำกดอยเฉพาะพนทใดพนทหนงเทานน

ทำใหการจดการกบปญหาสงแวดลอมทเกดขนดงกลาว จงไมใชเรองงายและมกจะ

เปนไปดวยความยากลำบาก ซงในบางครงปญหาสงแวดลอมนนมบรเวณครอบคลม

พนทการปกครองของหลายๆ องคกร และถาหากองคกรปกครองเหลานนมขด

ความสามารถในการจดการปญหาสงแวดลอมทเกดขนไมเพยงพอ หรอขาดความ

รวมมอทด หรอมลกษณะตางคนตางทำ หรอมการผลกภาระรบผดชอบปญหาสง

แวดลอมทเกดนนกยากทจะไดรบการแกไขได อยางไรกตามหากปญหามลพษสง

แวดลอม โดยเฉพาะมลพษทางนำทเกดขนและขยายวงกวางครอบคลมองคกรปกครอง

สวนทองถนหลายๆ องคกร เชนปญหานำเนาเสยในแมนำลำคลองตางๆ ซงไมได

มบทบญญตเกยวกบความรวมมอเพอแกปญหามลพษสงแวดลอมในลกษณะ

เฉพาะนไวแตอยางได แตมบทบญญตเกยวกบความรวมมอทวๆ ไป ไวใน พ.ร.บ.

เทศบาล พ.ศ. 2496 มาตรา 58 และ พ.ร.บ.ระเบยบบรหารราชการกรงเทพฯ

พ.ศ. 2528 มาตรา 95 เกยวกบการทจดตงเปนองคกรขนเรยกวา “สหการ” ซง

การจดตงสหการนจะทำไดกแตโดยตราเปนพระราชกฤษฎกา มฐานะเปนนตบคคล

และตองกำหนดชออำนาจหนาทและระเบยบการดำเนนงานไว แตไมมระบรปแบบ

ความรวมมอแบบสหการนไวใน พ.ร.บ. องคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540

พ.ร.บ. สภาตำบลและองคการบรหารสวนตำบล พ.ศ. 2537 และ พ.ร.บ. กำหนด

แผนและขนตอนการกระจายอำนาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542

และทผานมาในประเทศไทย ปรากฏการจดตงสหการเพยงครงเดยว เปนสหการท

จดกจการเกยวกบรถยนตโดยสารประจำทางระหวางเทศบาลนครกรงเทพกบ

เทศบาลเมองนนทบร เรยกวา“สหการระหวางเทศบาลนครกรงเทพ” แตสหการ

ดงกลาวไดถกยบเลกไป เนองจากประสบปญหาขาดทน นบจากนนมากไมเคยปรากฏ

สหการอกเลย มเพยงรปแบบความสมพนธทเกดขนทไมไดเปนนตบคคลรปแบบ

ตางๆ เกดขนเทานน ไดแก การรวมมอกนแกปญหาตางคนตางทำ หรอ ความขดแยง

173



ซงรปแบบความสมพนธตางๆ เหลานเกดขนสบเนองมาจากปญหาสงแวดลอมท

เกดขนในบรเวณทมความคาบเกยวกนหลายองคกรปกครอง เชนเดยวกนกบกรงเทพฯ

ทมพนทเชอมตอกบองคกรปกครองสวนทองถน 41 องคกร ซงสวนใหญเปน

องคการบรหารสวนตำบล (อบต.) ทไมมกฎหมายเกยวกบสหการบญญตไว วธ

การจดการมลพษสงแวดลอมเชงบรณาการของกรงเทพมหานคร ในบรเวณรอยตอ

ทเปนปญหาคาบเกยวกนกบองคกรปกครองอนๆ ใหเกดประสทธผลไดนนเปน

อยางไร เปนเรองทนาสนใจทตองคนหาคำตอบ

กรงเทพฯ เปนองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบพเศษทมขนาดใหญ ม

พนทเชอมตอกบ 6 จงหวด คอ ฉะเชงเทรา ปทมธาน นนทบร นครปฐม

สมทรสาคร และสมทรปราการ โดยมองคกรปกครองสวนทองถน คอ องคการ

บรหารสวนตำบลหรอเทศบาลตางๆ ของทง 6 จงหวด เปนจดเชอมตอ ดวยความ

เจรญของกรงเทพฯ ทเจรญเตบโตอยางรวดเรว จงทำใหพนทตำบลโดยรอบ

กรงเทพฯ ไดรบผลกระทบจากการขยายตวของความเจรญนดวย รวมถงปญหา

ทมาพรอมกบความเจรญเตบโตของสงคมเมอง คอ ปญหามลพษสงแวดลอมใน

ดานตางๆ นนเอง ซงในบางครงปญหามลพษสงแวดลอมทเกดขนบางอยาง เชน

มลพษทางนำ มกจะมความคาบเกยวหลายองคกรหรอมกจะมระดบความรนแรง

เกนกวาความสามารถขององคกรทองถนองคกรเดยวทจะจดการได ดงนนปญหา

มลพษทางนำทมความคาบเกยวกนกบหลายพนทการปกครอง และมความรนแรง

เกนขดความสามารถขององคกรเพยงองคกรเดยวทจะจดการได จำเปนตองมการ

บรณาการการแกปญหา กลาวคอ ตองไดรบความชวยเหลอสนบสนนจากองคกรท

มขดความสามารถสงกวาหรอตองไดรบการรวมมอกบองคกรทเกยวของกบปญหา

ดงกลาว จงจะสามารถแกไขปญหานนได ปญหามลพษทางนำทเกดขนบรเวณทม

ความคาบเกยวระหวางกรงเทพฯ กบองคกรปกครองสวนทองถนอนๆ ทอยโดย

รอบทเกดผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมหรอภาวะทเปนพษภยอนตรายตอ

สขภาพอนามยของประชาชนซงนำไปสความสมพนธระหวางองคกรรปแบบตางๆ

เพอแกปญหา โดยเฉพาะรปแบบความรวมมอแบบบรณาการทงทเปนทางการและ

ไมเปนทางการ เปนเรองทนาสนใจทจะศกษาอยางเปนระบบ เพอใหไดมาซง

174


คำตอบอนทจะนำไปสการสงเคราะหรปแบบการจดการมลพษทางนำในบรเวณทม

ความคาบเกยวระหวางกรงเทพมหานครกบองคกรปกครองทองถนทอยโดยรอบ

อยางมประสทธผล รปแบบทพงปรารถนาดงกลาวควรจะเปนเชนใด จงจะสามารถ

แกปญหามลพษทางนำตางๆ ทเกดขนในบรเวณทมการเชอมตอทเปนปญหาคาบ

เกยวระหวางกรงเทพมหานครกบองคกรปกครองสวนทองถนทอยโดยรอบได จง

เปนทมาของประเดนปญหาวจย 4 ขอ คอ (1) ปญหามลพษทางนำทเกดขนใน

บรเวณพนทคาบเกยวระหวางกรงเทพฯ กบองคกรปกครองสวนทองถนทอยโดยรอบ

มลกษณะเปนอยางไร มความรนแรงระดบใด ในแตละพนทโดยรอบกรงเทพมหานคร

มปญหาแตกตางกนอยางไร และในพนทใดมปญหารนแรงมากกวาพนทอนๆ

และยงยากซบซอนจนไมสามารถแกไขไดดวยองคกรใดองคกรหนงเทานน (2) ปญหา

และอปสรรคในการจดการมลพษทางนำ บรเวณพนทคาบเกยวระหวางกรงเทพมหานคร

กบองคกรปกครองสวนทองถนทอยโดยรอบ คออะไร (3) ลกษณะรปแบบความ

สมพนธ ทงทเปนทางการและไมเปนทางการ อนสบเนองมาจากปญหามลพษทาง

นำทเกดขนบรเวณพนทคาบเกยวระหวางกรงเทพมหานคร กบองคกรปกครอง

สวนทองถนทอยโดยรอบเปนอยางไร มลกษณะใดบาง และสงผลกระทบตอการ

จดการมลพษทางนำในพนทอยางไร และ (4) รปแบบ วธการ และ รายละเอยด

ของการจดการมลพษทางนำเชงบรณาการของกรงเทพมหานครกบองคกรทองถน

โดยรอบทมประสทธผลนนควรจะเปนเชนใด

การคนหาคำตอบจากคำถามของการวจยทง 4 ขอนน สามารถดำเนนการได

โดยการศกษาเอกสารทเกยวของ (Documentary Analysis) การสมภาษณแบบเจาะลก

(In-dept Interview) และการสนทนากลม (Focus Group) กบผใหขอมลหลก

(Key Informants) คอ ผบรหารและผปฏบตขององคการทเกยวของ เชน กรม

ควบคมมลพษ กรมโรงงานอตสาหกรรม สำนก เขต นายกองคกรปกครองสวนทองถน

นกวชาการสงแวดลอม นกวชาการสาธารณสข และประชาชนในพนท และใชการ

สงเกต (Observation) ทงแบบมสวนรวม (Participatory Observation) เชน การ

รวมกจกรรมเกยวกบการจดการมลพษทางนำทองคกรปกครองสวนทองถนจดขน

และแบบไมมสวนรวม (Non - Participatory Observation) เชน การสงเกตสภาพ

175



ปญหามลพษในแหลงนำสาธารณะ เปนตน ดานแนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรม

ตางๆ ทเกยวของ ทนำมาเปนแนวทางในการวเคราะหขอมลทเกบรวบรวมมา ไดแก

1. แนวคดพนฐานในการจดการสงแวดลอมและมลพษสงแวดลอมโดย

ทองถน ไดแก การเสนอแนวคดการกระจายอำนาจและการมสวนรวมของนครนทร

เมฆไตรรตน (2546) และ Thomas M. Koontz and Craig W. Thomas

(2006) การจดตงสถาบน องคกรกลางหรอองคกรเฉพาะกจของ Elinor Ostrom

(1990) การสรางสถาบนหรอองคกรกลางมาดำเนนการแทนองคกรปกครองสวน

ทองถนของ Sarah S. Elkind.(1994) โดย Tanya And Gerlak K.(2005) ท

เหนวาควรมองคกรกลางมาจดการในกรณปญหาหรอมผเกยวของจำนวนมาก และ

การนำหลกเศรษฐศาสตรมาใชของ E.G. Smith.(2007)

2. หลกการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนเพอจดการสงแวดลอม

ไดแก Shafritz J. and Ott S.(2001) ทกลาวถงผลงานของ Tom Burns and

G.M.Stalker เกยวกบ Mechanistic and Organic Systems ไววา ในสภาวะทคงท

(Stable Condition) ควรใชรปแบบองคกรแบบคงท ทใชรปแบบอยางเปน

ทางการได มการตดตอสอสารในแนวดง และใชการตดสนใจแบบมโครงสราง

สวนในสภาวะทไมคงท หรอสภาวะทมการเปลยนแปลงสงแวดลอมอยางรวดเรว

จำเปนตองใชรปแบบองคกรแบบมชวต ซงเปนองคกรมสวนรวมมากกวา นอกจากน

Shafritz J.and Ott S. (2001) ยงไดกลาวถงผลงานของ Arthur H. Walker &

Jay W. Lorsch เรอง Organizational Choice : Product versus Function ไววา

ควรออกแบบองคกรตามผลตภณฑหรอตามหนาท ซงโครงสรางองคกรทงสอง

แบบมความเหมาะสม ขนอยกบความเหมาะสมและธรรมชาตขององคกร เชน

เดยวกนกบ อทย เลาหวเชยร (2540) ทไดกลาวไววา ทฤษฎระบบเปดใหความ

สำคญกบสงแวดลอมและการปฏสมพนธกบสงแวดลอม ดงนนโครงสรางของหนวย

งานขนอยกบลกษณะของสงแวดลอมนนดวย และสถานะของคนในทฤษฎเกยวกบ

ระบบกคอการปรบตวใหเขากบสงแวดลอม สวนในกรณของทฤษฎเกยวกบสถานการณ

สถานะของคนกคอ ผทมความสามารถในการเรยนรการสนองตอบตอสงแวดลอม

ในเรองของการปรบโครงสราง และพทยา บวรวฒนา (2545) ไดกลาวถงการจด

176


รปแบบองคกรตามความเหมาะสมการจดรปแบบองคกรอกประการหนง คอ การ

จดองคกรโดยอาศยหลกของความเหมาะสม มชอเรยกคอ Contingency หรอ

Situational Models นอกจากนพทยา บวรวฒนา (2545) ยงไดกลาวถงองคกร

แบบโครงการ (The Adhocracy หรอ The Project Structure) องคกรบางประเภท

มสภาพแวดลอมทสลบซบซอนและเปลยนแปลงมาก ทำใหตองมวตถประสงคทจะ

คนคดความรใหมและสงประดษฐใหมทตองใชคนมความรเฉพาะดานหลายๆ

ดานมาปรกษาทำงานรวมกน

3. หลกการสรางความรวมมอเพอจดการสงแวดลอม ไดแกบทความของ

วทยาลยพฒนาการปกครองทองถน สถาบนพระปกเกลา (2549) ทนำเสนอ

ปญหาและอปสรรคในการปฏบตภารกจดแลสภาพสงแวดลอมขององคกร

ปกครองสวนทองถนทสำคญประการหนง คอ รฐไมไดสงเสรมใหเกดวฒนธรรม

ความรวมมอในการดำเนนการกำกบดแลสภาพสงแวดลอมอยางจรงจง ทงความ

รวมมอระหวางประชาชนกบองคกรปกครองสวนทองถน และระหวางองคกรปกครอง

สวนทองถนดวยกนเองและองคกรอนๆ สวนมมมองของ Ostrom Elinor (2001)

เหนวา เปนเพราะผมอำนาจไมใหความสำคญกบปญหา สวนแนวทางในการสราง

ความรวมมอระหวางองคกรปกครองสวนทองถน บญจง ขาวสทธวงษ (2543)

ไดเสนอไววาบทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนในภารกจดานการจดการสง

แวดลอมควรมแนวทางการบรหารจดการอยางไรใหเกดประสทธภาพสงสด แนวทาง

นนควรสนองตอบความตองการของประชาชนไดอยางมประสทธภาพ ดงนนรฐตอง

ใหการสนบสนนและประสานความรวมมอดานขอบเขตของกจกรรมตางๆ ระหวาง

องคกรปกครองสวนทองถนระดบตางๆ ดาน R. J. Rutherford, G.J.Herbert and

S.S.Coffen-Smout (2005) ไดนำเสนอกระบวนการมสวนรวมรปแบบ ESSIM

ซงไดจากการศกษาเรองการจดการทรพยากรทางทะเลเชงบรณาการและกระบวนการ

วางแผนดวยความรวมมอกน : การใชการจดการเชงบรณาการของ Eastern Scotian

Shelf Integrated Management (ESSIM) ทแสดงใหเหนถงภาพรวมของการใช

กระบวนการ รวมถงการประเมนการใชประโยชนจากทะเล จำเปนตองเรมตนจาก

การสรางกระบวนการวางแผนแบบมสวนรวม โดยพจารณาจากผลประโยชนและ

177



ผลกระทบตอฝายตางๆ โดยสวนสำคญคอการแลกเปลยนขอมลและการอภปราย

ระหวางกลมผมผลไดเสย ซงทำใหมขอมลสำคญทจะนำมาใชในการวางโครงสราง

การวางแผนแบบมสวนรวม โดยมการตงกลมทำงานรวมระหวางรฐกบทองถน เพอ

ทำงานรวมกบรฐบาล และเพอกำหนดนโยบายและกำกบการรวมมอในการบรหาร

ทรพยากรทางทะเล

4.ปจจยทเกยวของและสงผลตอการรวมมอกนเพอจดการสงแวดลอม

ผลการศกษาเอกสารทเกยวของกบการรวมมอกนเพอจดการสงแวดลอมในตาง

ประเทศ เชน องคกรปกครองสวนทองถน หนวยงานภาครฐและภาคเอกชน

ประชาชน พบวามปจจยทเกยวของและสงผลตอการรวมมอกน 9 ประการ ดงน

ประการท 1 การมสวนรวมของผทเกยวของทกระดบเปนปจจยสำคญลำดบตนๆ

ทสงผลตอการรวมมอกนเพอจดการสงแวดลอม เชน Elinor Ostrom (2001)

ชใหเหนถงปจจยทเกยวของและสงผลตอการรวมมอกนจดการสงแวดลอมท

สำคญประการหนงคอ การใหผทเกยวของและมสวนไดเสยในประโยชนสวนใหญ

เขามามสวนรวมในการกำหนดกฎเกณฑในการจดการ ดาน Leach D. William.(2006)

เสนอหลกการรวมมอจดการสงแวดลอมในแนวประชาธปไตยแบบมสวนรวม สวน

นกวชาการอกกลมหนง คอ Eric Verheij, Solomon Makoloweka, Hassan

Kalombo.(2004) เหนวาแนวทางการมสวนรวมในการเฝาระวงการทำลายสงแวดลอม

เปนแนวทางหนงทประสบความสำเรจในพนททยงมคนจำนวนหนงยงขาดจตสำนก

สาธารณะ นอกจากน Terry L.Cooper, Thomas A. Bryer และ Jack W. Meek.(2006)

ยงเหนวาการรวมมอรวมใจกนเพอจดการสงแวดลอม ตองยดประโยชนของประชาชน

เปนศนยกลาง ดานนกวชาการอกทานหนง คอ Mark Lubell.(2004) เหนวา การ

จดการสงแวดลอมในแนวทางของการมสวนรวมทแทจรงตองเปนผมสวนไดเสย

ในระดบรากหญา จงจะสงผลตอความสำเรจได Judith E. Innes, Sarah Connick,

David Booher (2007) เหนวาการรวมมอเพอจดการสงแวดลอมโดยใหผท

เกยวของและมสวนไดเสยเขามามสวนรวมในการวางแผนนนควรเปนแนวทางการ

รวมมอแบบไมเปนทางการ ประการท 2 ความตระหนกตอปญหาเปนปจจยสำคญ

อยางหนงทสงผลตอการรวมมอกนเพอจดการสงแวดลอม โดยนกวชาการทแสดง

178


ใหเหนความสำคญกบการมความตระหนกตอปญหาสงแวดลอม คอ Ostrom

Elinor (2001) ประการท 3 การกระจายอำนาจและการสนบสนนจากรฐบาลเปน

ปจจยสำคญอยางหนงทสงผลตอการรวมมอกนเพอจดการสงแวดลอม มการศกษา

โดยนกวชาการหลายๆทาน ทแสดงใหเหนความสำคญของปจจยน นกวชาการ

ทานแรกทสนบสนนแนวคดนคอ Ostrom Elinor (2001) ทศกษาพบวา บรรดา

ผใชประโยชนทตองพงพาอาศยทรพยากรสวนรวม และมความตงใจจะใชประโยชน

จากทรพยากรนอกเปนเวลานานๆ และมอสรภาพในการปกครองตวเองจนสามารถ

ตงกฎเกณฑของตวเองได นกวชาการอกทานหนงคอ Thomas M. Koontz.(2003)

เหนวาการกระจายอำนาจโดยใหประชาชนผมสวนไดเสยมอำนาจในการตดสนใจ

ในการวางแผนและดำเนนการ นนมความสำคญอยางยง อยางไรกตามนกวชาการ

อกทานหนง คอ Ernita Joaquin.(2005) เหนวาการจดการสาธารณะ ควรมความ

เปนอสระในการดำเนนงานภายใตการดแลของรฐ จะสงเสรมใหการจดการสาธารณะ

แบบมสวนรวมนใหประสบความสำเรจได ประการท 4 ความแตกตางทางกายภาพ

วฒนธรรม และผลประโยชนเปนปจจยสำคญอยางหนงทสงผลตอการรวมมอกน

เพอจดการสงแวดลอม มการศกษาโดยนกวชาการหลายๆ ทาน ทแสดงใหเหน

ความสำคญในประเดนน ไดแก Ostrom Elinor (2001) โดยคนพบจากกการ

ศกษาเรอง บทบาทของความขดแยงในการปฏบตการรวมกนของกลมทมความ

แตกตางกน : หลกฐานบางสวนจากชมชนในเขตปาไมของประเทศเนปาล พบวา

การจดระเบยบความรวมมอในกลมผใชทรพยากรรวมน ขนอยกบประเภทและ

ความกวางของความหลากหลายในชมชน นอกจากนน ปฏกรยาของบคคลในกลมชน

ทมความหลากหลายน กยงเปนผลทเกดขนมาจากประสบการณทผานมาในเรอง

ของความรวมมอและความเปนผนำดวย ประการท 5 การสรางกฎระเบยบยงคง

เปนปจจยสำคญอยางหนงทสงผลตอการรวมมอกนเพอจดการสงแวดลอม มการ

ศกษาโดยนกวชาการทแสดงใหเหนความสำคญของการสรางกฎระเบยบ คอ

N.K.Woodfield, J.W.S.Longhurst, C.I.Beattie, T.Chatterton and D.P.H.

Laxen (2006) และ Ostrom Elinor (2001) ประการท 6 การเรยนรและการ

ปรบตวของผมาใหม ประเดนน Ostrom Elinor (2001) ศกษาพบวาการปรบตว

179



เขาหากนของสมาชกในกลมชนทมการแบงชนชนนนสามารถทำได ถาความแตก

ตางนเกดขนมาเนองจากมการยายถนฐานเขามาทหลง ผมาใหมมกจะเรยนรและ

ยอมรบกฎระเบยบของผทอยมากอน ประการท 7 การชดเชยผทไดรบผลกระทบ

Ostrom Elinor (2001) ยงคนพบขอสำคญอกประการหนงคอ การทมผใช

ประโยชนทมความแตกตางกนมากกวาสองแบบขนไปนนจะเพมความขดแยงใน

การใชทรพยากร การชดเชยใหกบผทไดรบผลกระทบจะสามารถแกไขปญหาความ

ขดแยงนได ประการท 8 การมทางเลอกทหลากหลายเปนปจจยสำคญอยางหนง

ทสงผลตอการรวมมอกนเพอจดการสงแวดลอม มการศกษาโดย Caroline Hermans,

Jon Erickson, Tom Noordewier, Amy Sheldon, and Mike Kline.(2007) พบวา

การใชเทคนคการรวมมอกนวางแผนดวยเทคนคการวเคราะหการตดสนใจแบบ

หลายทางเลอก (Multicriteria decision analysis : MCDA) จะชวยทำใหม

เครองมอในการตดสนใจชนด เพอชวยใหกลมผมสวนไดสวนเสยสามารถรวมมอ

กนตดสนใจได ประการท 9 การประสานความรวมมอโดยองคกรกลางและการ

จดตงองคกรเฉพาะกจเปนปจจยสำคญอยางหนงทสงผลตอการรวมมอกนเพอ

จดการสงแวดลอม มการศกษาโดยนกวชาการทแสดงใหเหนความสำคญของปจจย

น ไดแก Spicer S.(2006 ) Sarah S. Elkind.(1994) และ Tanya Heikkila

And K. Gerlak.(2005) ทพบวา การรวมมอกนในลกษณะของการจดตงองคกร

เฉพาะกจขนมาจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เปนแนวทางทเหมาะ

สมกบปญหาขนาดใหญ และมผเกยวของหลายฝาย เนองจากจะสามารถแกปญหา

บางอยางไดดกวาการใหองคกรปกครองสวนทองถนดำเนนการเอง

จากการเกบรวบรวมขอมลแลวนำมาวเคราะหดวยแนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรมตางๆ

ทเกยวของ สามารถตอบคำถามของการวจยและวตถประสงคของการวจยไดดงน

จากวตถประสงคของการศกษาขอท 1 “เพอศกษาปญหามลพษทางนำทเกด

ขนบรเวณทมความคาบเกยวระหวางกรงเทพมหานครกบองคกรปกครองทองถน

ทอยโดยรอบ” ผลการศกษาพบวา ปญหามลพษทางนำทเกดขนบรเวณพนทคาบ

เกยวระหวางกรงเทพมหานครกบองคกรปกครองทองถนทอยโดยรอบมความ

แตกตางกน ขนอยกบความหนาแนนของชมชน และปรมาณของการดำเนนกจกรรม

180


เชน การผลตทางการเกษตร การผลตดานอตสาหกรรม แตตนเหตของปญหามาก

ทสดคอบานเรอนทอยอาศย โดยเฉพาะในพนททมการอยอาศยอยางหนาแนนจะ

มปญหามาก เชน ในพนทกลมเขตทอยอาศย ทเปนทตงของเขตสายไหม เขตหลกส

เขตดอนเมอง อบต.ลาดสวาย เทศบาลตำบลลำสามแกว เทศบาลตำบลหลกหก

เทศบาลตำบลบานใหม เทศบาลนครปากเกรด และเทศบาลนครนนทบร และ

บรเวณพนทกลมเศรษฐกจเมองดานทศตะวนออกเฉยงใต ทเปนทตงของเขตคลองเตย

เขตพระโขนง และเขตบางนา ซงทงสองกลมนมความหนาแนนของครวเรอนและ

ประชากรมาก ทำใหมการปลอยมลพษสแหลงนำสาธารณะจำนวนมาก สงผลทำให

นำเนาเสย เชน คลองเปรมประชากร คลองบางเขน ทมคา DO หรอ ปรมาณ

ออกซเจนทละลายในนำ เพยง 0.1 และ 0.3 มลลกรมตอลตร สวนคลองบางนา

คลองเตย และคลองพระโขนงนน มคา DO หรอปรมาณออกซเจนทละลายในนำ

0.0 มลลกรมตอลตร ในคลองบางนาและคลองเตย และ 0.8 มลลกรมตอลตรใน

คลองพระโขนง

พจารณาคณภาพแหลงนำทในรอบ 3 ป คอ ป 2548, 2549 และ 2550 จะ

พบวา มคณภาพแยลง โดยพจารณาจากปรมาณออกซเจนละลายในนำ (DO) ม

อย 7 แหง คอ แมนำเจาพระยาบรเวณทานำสรรพาวธทหารเรอ คลองบางเขน

คลองพระโขนง คลองเตย คลองเปรมประชากร คลองสนามชย และคลองประเวศ

บรรมย แตแหลงนำทมคณภาพดขนนนมเพยง 4 แหง คอแมนำเจาพระยาบรเวณ

ทานำนนทบร คลองทววฒนา คลองมหาสวสด คลองบางพลด และคลองแจงรอน

สะทอนใหเหนถงปญหามลพษทางนำทอาจจะรนแรงมากขนในอนาคต และยง

สะทอนใหเหนวาการจดการนำเสยทกรงเทพมหานครและองคกรปกครองสวน

ทองถนทอยโดยรอบนนไมไดผล และการไมใหความสำคญตอปญหาทแทจรงของ

ผนำองคกร จงไมสนใจทจะแกไขปญหามลพษทางนำในพนท เพราะมนำประปา

ใชกนอยางทวถงแลว ไมมความจำเปนทจะใชประโยชนอะไรจากแหลงนำสาธารณะน

นอกจากการสญจรและระบายนำเสยเทานน

จากวตถประสงคของการศกษาขอท 2 “เพอศกษาขดความสามารถในการ

จดการมลพษทางนำของกรงเทพมหานครและองคกรปกครองทองถนทอยโดยรอบ”

181



ผลการศกษาพบวา ขดความสามารถในการจดการมลพษทางนำของกรงเทพมหานคร

และองคกรปกครองทองถนทอยโดยรอบนนมความแตกตางกนมาก อาจจะแบง

ไดเปน 3 ระดบ คอ

(1) องคกรปกครองทมขดความสามารถสง เชน กรงเทพฯ และเทศบาลนคร

ตางๆ เชน เทศบาลนครปากเกรด เทศบาลนครนนทบร เปนตน องคกรปกครอง

เหลานมขดความสามารถในการจดการมลพษทางนำสง เนองจากมรายไดและงบ

ประมาณจำนวนมากหลายพนลานบาทตอป ดงนนองคกรปกครองเหลานจงมกจะ

ใชวธการทตองลงทนคอนขางมากในการจดการมลพษทางนำ เชน การสรางโรง

บำบดนำเสยขนาดใหญ รวมถงการสรางเขอนรมตลงและประตนำเพอแกปญหา

มลพษทางนำและปองกนนำทวมดวย

(2) องคกรปกครองมขดความสามารถปานกลาง เชน เทศบาลเมองตางๆ

และองคการบรหารสวนตำบลทมรายไดตอปจำนวนมาก และเนองจากองคกร

ปกครองเหลานมงบประมาณไมนอย กจกรรมหรอวธการจดการมลพษทางนำจง

มกจะเปนกจกรรมการรณรงคใหเกดความตะหนก โดยการจดสมมนา และการไป

ศกษาดงานนอกสถานท เชน เทศบาลบางกรวย เทศบาลกระทมลม และองคการ

บรหารสวนตำบลลาดสวาย

(3) องคกรปกครองมขดความสามารถตำ เชน องคกรบรหารสวนตำบลทม

รายไดนอยตางๆ และเนองจากองคกรปกครองเหลานมงบประมาณไมมากนก กจกรรม

หรอวธการจดการมลพษทางนำจงมกจะเปนกจกรรมพนฐานทนยมกน คอ การ

กำจดวชพชและการขดลอกคคลอง สวนกจกรรมอนๆ เชน การแจกถงดกไขมน

ใหประชาชนนำไปใชในบานเรอนนน ไดรบการสนบสนนจากหนวยงานอน เชน

กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน

ขดความสามารถของแตละองคกรปกครองจะแตกตางกน ดวยภารกจทตอง

รบผดชอบในการดแลและแกไขปญหาสงแวดลอมตามกฎหมายเฉพาะองคกร

และตามพรบ.ขนตอนและการกระจายอำนาจ 2542 เปนเรองทองคกรปกครอง

สวนทองถนปฏเสธไมได แตดวยขอจำกดในขดความสามารถของหลายๆ องคกร

ปกครอง การเพกเฉยตอปญหามลพษทางนำทเกดขนในพนทจงเปนแนวทางทนยม

182


ปฏบต สอดคลองกบแนวคดของดเรก ปทมสรวฒน (2548) ทพดถงปญหาการ

กระจายอำนาจของไทย ทไดถายโอนงานดานสงแวดลอมไปใหทองถน แตไมไดให

เงนหรอบคลากรมาดวย และไมไดใหอำนาจในการกำกบและตรวจสอบ ความเหน

ในลกษณะทเหนวาขดความสามารถขององคกรปกครองสวนทองถนไมเพยงพอ

ของวทยาลยพฒนาการปกครองทองถน สถาบนพระปกเกลา (2549) เหนวา

ปญหาและอปสรรคในการปฏบตภารกจกำกบดแลสภาพสงแวดลอมขององคกร

ปกครองสวนทองถนทสำคญประการหนง คอ ขดความสามารถขององคกรปกครอง

สวนทองถนยงไมเพยงพอในการดำเนนการกำกบดแลสภาพสงแวดลอม สวนแนวทาง

ในการแกไขปญหานนครนทร เมฆไตรรตน (2546) เหนวาการสรางขดความ

สามารถ (capacity building) หรอการพฒนาขดความสามารถของคนและองคกร

ทจะชวยตนเองและทจะดำเนนการรบผดชอบและนำนโยบาย จะสนบสนนการพฒนา

ทยงยนไปปฏบต

จากวตถประสงคของการศกษาขอท 3 “เพอศกษารปแบบความสมพนธท

เกดขน อนสบเนองมาจากปญหามลพษทางนำทเกดขนในบรเวณทมความคาบเกยว

ระหวางกรงเทพมหานครกบองคกรปกครองทองถนทอยโดยรอบ” ผลการศกษา

พบวา รปแบบความสมพนธทเกดขน อนสบเนองมาจากปญหามลพษทางนำทเกด

ขนในบรเวณทมความคาบเกยวระหวางกรงเทพมหานครกบองคกรปกครองทอง

ถนทอยโดยรอบนนม 4 รปแบบ คอ (1) ความสมพนธทวไป (2) รปแบบความ

รวมมอ (3) รปแบบความขดแยง และ (4) รปแบบการชวยเหลอสนบสนน โดย

รปแบบทมมากทสดคอ รปแบบทวไป คอไมมความสมพนธใดๆ เกดขนเลย ไม

วาจะมปญหามลพษทางนำเกดขนในบรเวณพนทคาบเกยวกนหรอไมกตาม สงผล

ทำใหมลพษทางนำในพนทไมไดรบการแกไข รปแบบความสมพนธทมมากรองลง

มาคอ รปแบบการชวยเหลอสนบสนนจากหนวยงานสวนกลาง หรอหนวยงานท

มหนาทเกยวของ สวนรปแบบความสมพนธทมนอยมากคอรปแบบความรวมมอ

และรปแบบความขดแยง ซงความรวมมอทเกดขนนนเปนความรวมมอในลกษณะพเศษ

จากวตถประสงคของการศกษาขอท 4 “เพอสงเคราะหหาตวแบบและวธการ

การจดการปญหามลพษทางนำเชงบรณาการในบรเวณทมความคาบเกยวระหวาง

183



กรงเทพมหานครกบองคการปกครองทองถนทอยโดยรอบทเกดประสทธผล”

ผลการศกษาพบวา ตวแบบและวธการการจดการปญหามลพษทางนำเชง บรณา

การในบรเวณทมความคาบเกยวระหวางกรงเทพฯ กบองคกรปกครองทองถนท

อยโดยรอบใหเกดประสทธผล 3 ตวแบบ คอ (1) ตวแบบนโยบายการจดการ

มลพษทางนำ (2) ตวแบบเครอขาย”รกษนำ” และ (3) ตวแบบหนสวน “รกษนำ”

โดยตวแบบแตละตวแบบนนมจดเดนจดดอยแตกตางกนไป การเลอกใชตวแบบ

แตละตวแบบนนขนอยกบปจจยองคประกอบหลายๆ ประการ เชน ลกษะทางการ

เมองทองถนของกรงเทพฯ และทองถนทอยโดยรอบ ขดความสามารถขององคกร

ปกครองทองถนทมพนทคาบเกยวกบกรงเทพฯ วฒนธรรมและคานยมของผนำ

องคกร และประชาชนในพนท เชน วฒนธรรมการมสวนรวม คานยมและความ

ตระหนกตอปญหาสงแวดลอม ดงนนการเลอกใชตวแบบแตละตวแบบนนควรคำนง

ถงปจจยองคประกอบตางๆ ดงกลาวขางตน เพอเลอกตวแบบทเหมาะสม โดย

การเลอกใชตวแบบทมจดเดนสมพนธกบปจจยทเปนองคประกอบสำคญในแตละ

พนท ตวอยางเชน

ตวแบบนโยบายการจดการมลพษทางนำ เหมาะสมกบพนททมลกษณะทางการ

เมองทองถนทใหความสำคญกบการพฒนาดานสาธารณปโภคพนฐานในพนท

และการขยายตวทอยอาศย โรงงานอตสาหกรรม และสถานประกอบการอนๆ

โดยไมไดสนใจผลกระทบตอสงแวดลอมมากนก นอกจากนตวแบบนโยบาย การ

จดการมลพษทางนำ ยงเหมาะสมกบในพนททประชาชนและผประกอบการตางๆ

ไมไดสนใจหรอตระหนกตอปญหามลพษสงแวดลอม และไมมวฒนธรรมของการ

มสวนรวม

ตวแบบเครอขาย “รกษนำ” เปนตวแบบทเหมาะกบพนทมคนบางคนหรอ

บางกลมใหความสำคญตอปญหามลพษทางนำ เชน ผนำองคกรปกครองสวนทองถน

ผนำองคกรอนๆ ทงภาครฐและภาคเอกชน เจาหนาทสงแวดลอม และผนำชมชน

ตลอดจนประชาชนทวไปในพนททมความตองการทจะแกปญหามลพษทางนำใน

พนท แตมขอจำกดหลายๆ ประการ จงมความตองการทจะรวมตวกนภายในพนท

และตางพนทเปนเครอขายรกษนำขนมา แตดวยลกษณะของเครอขายนนมลกษณะ

184


ของการรวมตวกนหลวมๆ ไมเปนทางการ สงผลตอขดความสามารถในการจดการ

มลพษทางนำทจำกด หากเครอขายนนมจำนวนสมาชกไมมากนกและไมเขมแขง

มากพอ ปลอยนานไปเครอขายนนอาจจะยตหรอลมเลกไดโดยงาย หากไมมกจกรรม

ของเครอขายอยางตอเนอง ซงตองใชเงนในการดำเนนกจกรรมพอสมควร เครอขาย

จงตองมกองทนมาสนบสนนการดำเนนกจกรรมทเพยงพอ

ตวแบบหนสวน “รกษนำ” เปนตวแบบทองคกรปกครองสวนทองถนให

ความสำคญกบปญหามลพษทางนำมากกวาหรอเทยบเทากบดานอนๆ และพรอม

ทจะใชงบประมาณจำนวนมากพอเพอแกไขปญหาตามความสามารถขององคกร

ปกครองสวนทองถนทจะดำเนนการได ดงนนตวแบบหนสวนรกษนำจงเปนตวแบบ

ทอาจจะนำไปสการแกปญหามลพษทางนำทมการบรณาการกนไดมากทสด และ

เปนแนวทางสำคญในการจดตงองคกรเฉพาะกจหรอสหการเพอแกปญหามลพษ

ทางนำในอนาคตของประเทศไทย

ขอเสนอแนะในการนำผลการวจยไปปฏบต

1. การเลอกใชตวแบบเชงบรณาการทเหมาะสม

ปญหาและอปสรรคตางๆ ทสงผลตอการจดการมลพษทางนำเชงบรณาการ

ในบรเวณทมความคาบเกยวระหวางกรงเทพมหานครกบองคกรปกครองทองถน

ทอยโดยรอบนนสามารถแกไขไดดวยการเลอกรปแบบและวธการทเหมาะสมจาก

3 ตวแบบมาใชใหเหมาะสมกบพนทจงเปนแนวทางทกรงเทพมหานครและองคกร

ปกครองทองถนทอยโดยรอบ ตองพจารณาดำเนนการหากในระยะอนสนไมสามารถ

แกไขปญหาและอปสรรคทมความยงยากสลบซบซอนได เชน ปญหาทางการเมอง

ปญหาโครงสรางขององคการ ปญหาการกระจายอำนาจ ฯลฯ รวมถงปญหาการม

สวนรวมและการขาดจตสำนกของประชาชนดวย

ดวยสภาพปญหามลพษทางนำทเกดในบรเวณทมความคาบเกยวระหวาง

กรงเทพมหานครกบองคกรปกครองสวนทองถนทอยโดยรอบทง 41 แหงนนม

สภาพปญหาและบรบททแตกตางกน ดงนนการเลอกรปแบบและวธการทเหมาะ

สมจาก 3 ตวแบบเพอแกไขปญหาใหเหมาะสมกบบรบทของแตละพนท ผวจยขอ

เสนอทางเลอกรปแบบดงตอไปน

185



1. กลมอนรกษศลปวฒนธรรมและการทองเทยว เปนกลมพนททมคณภาพ

นำไมคอยด แตองคกรปกครองทองถนทเชอมตอกบกรงเทพมหานคร คอ เทศบาล

เมองบางกรวย ไมไดมความตระหนกตอปญหามลพษทางนำในพนทมากนก เนองจาก

นำในลำคลองยงสามารถใชไดในชวงนำขน ดงนนการเลอกใชตวแบบนโยบายการ

จดการมลพษทางนำจงเหมาะสมกบบรบทพนทน เนองจากการกำหนดเปนนโยบาย

จากรฐบาลกลาง แลวสงการใหองคกรปกครองสวนทองถน เชน กรงเทพฯ และ

เทศบาลเมองบางกรวยนำไปปฏบตจะไดรบการยอมรบจากผปฏบตมากกวาวธ

การอนๆ

2. กลมเศรษฐกจเมองดานทศเหนอ เปนกลมพนททมคณภาพนำไมดหรอ

เนาเสยมาก และองคกรปกครองสวนทองถนทเชอมตอกบกรงเทพฯ คอ เทศบาล

นครนนทบร และประชาชนในพนทมความตระหนกตอปญหามลพษทางนำคอน

ขางมาก ดงนนตวแบบทเหมาะสมกบพนนจงม 2 ตวแบบ คอ

(1) ตวแบบเครอเครอขายรกษนำ เนองจากในพนทเทศบาลนคร

นนทบรมกลมประชาชนในชมชนตางๆ เชน ชมชนซอยพชยนนท จดตงกนเปน

เครอขายทคอนขางเขมแขงดแลคลองในพนทอยแลว ดงนนการจดตงเครอขาย

เพมเตมในดานพนทของกรงเทพฯ จะเปนการขยายเครอขาย จะทำใหเครอขาย ม

ความเขมแขงมากขนและจะทำใหประชาชน องคกรอนๆ ทงภาครฐและเอกชนใน

พนทไดประสานเขารวมกบเครอขายไดงายยงขน

(2) ตวแบบหนสวนรกษนำ เนองจากกรงเทพฯ และเทศบาลนคร

นนทบร มความตระหนกตอปญหามลพษทางนำเหมอนกน และมขดความสามารถ

ในการดำเนนการไมแตกตางกนมากนก ดงนนการเปนหนสวนกน เชน การจดตง

องคกรกลางหรอสหการ หรอ การสรางระบบบำบดนำเสยรวมกน จงมความเปน

ไปไดสง หากผบรหารทงสององคกรมความสนใจจะรวมมอกนในแบบทเปนทางการน

3. กลมเศรษฐกจเมองดานทศตะวนออกเฉยงใต เปนพนททมคณภาพนำ

ไมดหรอเนาเสยมาก แตสวนใหญจะเปนดานฝงกรงเทพฯ มากกวาดานจงหวด

สมทรปราการ เพราะมแมนำเจาพระยากนกลาง ทำใหองคกรปกครองสวนทองถน

ทเชอมตอทมคณภาพนำในพนทคอนขางด ไมไดตระหนกตอปญหา และจดให

186


มกจกรรมรวมกนนนไดนอยมาก ดงนนตวแบบทเหมาะสมกบพนทนคอตวแบบ

นโยบายการจดการมลพษทางนำ เพอใหกรงเทพมหานครและองคกรปกครองทองถน

ในจงหวดสมทรปราการ ไดดำเนนโครงการตามนโยบายโดยใชกจกรรมรวมกน

ไมมากนกได

4. กลมเศรษฐกจเมองดานทศตะวนตกเฉยงใต เปนพนททมคณภาพนำไม

คอยดหรอกำลงจะเนาเสยมาก แตสวนใหญจะเปนดานฝงกรงเทพมหานคร มาก

กวาดานจงหวดสมทรปราการเชนเดยวกนกบลกษณะของกลมเศรษฐกจเมองดาน

ทศตะวนออกเฉยงใต คอ มแมนำเจาพระยากนกลาง ดงนนตวแบบทเหมาะสมกบ

พนทนคอ ตวแบบนโยบายการจดการมลพษทางนำ เพอใหกรงเทพมหานครและ

องคกรปกครองทองถนในจงหวดสมทรปราการ ไดดำเนนโครงการตามนโยบาย

โดยใชกจกรรมรวมกนไมมากนกไดเชนเดยวกน

5. กลมเขตทอยอาศย เปนพนททมคณภาพนำไมดหรอเนาเสยมาก องคกร

ปกครองทองถนในจงหวดนนทบรและปทมธานทเชอมตอกบกรงเทพมหานคร ม

ทงทเปน อบต.เทศบาลตำบล เทศบาลเมอง และเทศบาลนคร ทบงบอกไดถงขด

ความสามารถทแตกตางของแตละองคกร แตสวนใหญไมไดตระหนกตอปญหา

มลพษทางนำในพนทมากนก และดวยลกษณะดงกลาวและมความแตกตางของแตละ

องคกรมาก ตวแบบทเหมาะสมจงควรเลอกใช 2 ตวแบบ ดงน

(1) ตวแบบนโยบายการจดการมลพษทางนำ ใชในบรเวณพนทกรงเทพ

มหานคร เชอมตอกบองคกรปกครองสวนทองถนทมขดความสามารถไมมากนก

เชน อบต. ลาดสวาย เทศบาลตำบลหลกหก และเทศบาลตำบลบานใหม

(2) ตวแบบหนสวนรกษนำ ใชในบรเวณพนทกรงเทพมหานคร เชอม

ตอกบองคกรปกครองสวนทองถนทมขดความสามารถสง เชน เทศบาลนครนนทบร

และ เทศบาลนครปากเกรด ในแนวทางกนเปนหนสวนการลงทนเพอจดการมลพษ

ทางนำทตองใชเทคโนโลยสงและมราคาคอนขางแพง

6. กลมเขตทอยอาศยผสมผสานพนทเกษตรกรรมดานทศตะวนออก เปน

พนททมคณภาพนำคอนขางด และพนททเชอมตอกบกรงเทพมหานคร เปนพนท

ขององคการบรหารสวนตำบลทงหมด ซงมขดความสามารถคอนขางจำกด และไม

187



ไดตระหนกตอปญหามลพษทางนำมากนก เนองจากคณภาพนำในพนทคอนขางด

ดงนนตวแบบทเหมาะสมทควรนำมาใชในบรเวณพนทน คอ ตวแบบนโยบายการ

จดการมลพษทางนำ เพอใหองคกรปกครองทองถนในพนทมโครงการทสรางความ

ตระหนกใหกบประชาชนพนทไดอยางตอเนองดวยการสนบสนนงบประมาณจาก

รฐบาลกลาง

7. กลมเขตทอยอาศยผสมผสานพนทเกษตรกรรมดานทศตะวนตก เปน

พนททมคณภาพนำคอนขางด และพนททเชอมตอกบกรงเทพฯ เปนพนทของ

องคกรปกครองทองถนทมขดความสามารถไมมากนกเชนเดยวกนกบพนทในกลม

เขตทอยอาศยผสมผสานพนทเกษตรกรรมดานทศตะวนออก ดงนนตวแบบทเหมาะสม

ทควรนำมาใชในบรเวณพนทน คอ ตวแบบนโยบายการจดการมลพษทางนำ เพอ

ใหองคกรปกครองทองถนในพนทมโครงการทสรางความตระหนกใหกบ

ประชาชนพนทไดอยางตอเนองดวยการสนบสนนงบประมาณจากรฐบาลกลางเชน

เดยวกน

8. กลมเขตควบคมและรกษาสภาพแวดลอมเมอง เปนพนททมคณภาพนำ

ไมคอยดหรอกำลงจะเนาเสยมาก และพนททเชอมตอกบกรงเทพฯ เปนพนทของ

องคกรบรหารสวนตำบลทงหมด ซงมขดความสามารถคอนขางจำกด และไมได

ตระหนกตอปญหามลพษทางนำมากนก ดงนนตวแบบทเหมาะสมทควรนำมาใชใน

บรเวณพนทน คอ ตวแบบนโยบายการจดการมลพษทางนำ เพอใหองคกรปกครอง

ทองถนในพนทมโครงการทสรางความตระหนกใหกบประชาชนพนทไดอยางตอ

เนองได

9. กลมเขตชมชนใหมรองรบสนามบนสวรรณภม เปนพนททมคณภาพนำ

ไมคอยดหรอกำลงจะเนาเสยมาก และมลกษณะคลายกบกลมเขตควบคมและรกษา

สภาพแวดลอมเมอง คอ พนททเชอมตอกบกรงเทพฯ เปนพนทขององคกรบรหาร

สวนตำบลทงหมด ซงมขดความสามารถคอนขางจำกด และไมไดตระหนกตอปญหา

มลพษทางนำมากนก ดงนนตวแบบทเหมาะสมทควรนำมาใชในบรเวณพนทน คอ

ตวแบบนโยบายการจดการมลพษทางนำ เพอใหองคกรปกครองทองถนในพนทม

โครงการทสรางความตระหนกใหกบประชาชนพนทไดอยางตอเนองไดเชนเดยวกน

188


2. แนวทางการแกไขปญหาและอปสรรคในการจดการนำเสย

ปญหาและอปสรรคในการจดการมลพษทางนำในบรเวณทมความคาบเกยว

ระหวางกรงเทพมหานครกบองคกรปกครองทองถนทอยโดยรอบ ทม อย 6 ประการ

ในแตละดานนนมแนวทางในการแกไขปญหาไดดงน

ปญหาประชาชน

ปญหาหลกทสงผลทำใหการจดการมลพษทางนำไมประสบความสำเรจ เนอง

มาจากปญหาของประชาชนเอง เพราะผทกอปญหามลพษทางนำมากทสดนนคอ

ประชาชนในพนทนนเอง สวนหนงทปญหามลพษนนไมสามารถแกไขได แมวาจะ

มการนำวธการและมการดำเนนการทหลากหลายมาใชกตาม แตดวยประชาชนผท

กอมลพษนนขาดจตสำนก ไมเขามามสวนรวมกบนโยบาย สงผลใหนโยบายการ

จดการมลพษทางนำนนไมประสบความสำเรจได ดงนนแนวทางการแกไขปญหาน

ผกำหนดนโยบายตองรณรงคใหประชาชนเขามามสวนรวมกบนโยบายในทกขนตอน

ทงการกำหนดนโยบาย การนำนโยบายไปปฏบต และการประเมนผลนโยบาย และ

เมอประชาชนเขามามสวนรวมในทกขนตอนมากขนแลว จะทำใหเกดความตระหนก

และจตสาธารณะไดในทสด ซงแนวทางการใหประชาชนเขามามสวนรวมกบนโยบาย

นน ตองใหประชาชนตระหนกถงปญหามลพษทางนำใหไดเสยกอน

ปญหาการขาดความรความเขาใจ คออกปญหาหนงททำใหประชาชนสราง

ปญหามลพษใหกบแหลงนำสาธารณะโดยไมไดตงใจ ดงนนองคกรปกครองทองถน

และหนวยงานทเกยวของ ตองใหความรทถกตองกบประชาชน และหยดการสนบสนน

กจกรรมของประชาชนทไมถกตองและสงผลกระทบตอสงแวดลอม เชนการฉดยา

ฆาวชพชในแหลงนำสาธารณะ

ปญหาการขยายตวของเมองทเกดขนอยางรวดเรว เปนปญหาหนงทหลายๆ

พนทรอบๆ กรงเทพฯ กำลงประสบปญหา เพราะนอกจากชมชนใหม เชน บาน

จดสรรทเกดขนมาใหมแลว ยงมปญหาประชากรแฝงตามมาอกมาก บางครงกม

การลกลำแหลงนำสาธารณะ และทำลายแหลงนำจนเนาเสยในทสด ดงนนแนวทาง

การแกไขปญหานนองคกรปกครองทองถนตองมการวางแผนทตอเนอง โดยการ

วางแผนเพอรองรบการขยายตวของชมชนเมองอยางเปนระบบ เชน การวางผงเมอง

189



การวางแผนปองกนและแกไขปญหามลพษสงแวดลอม รวมถงการวางแผนการจดการ

ประชากรแฝงไมใหมการลกลำแหลงนำสาธารณะดวย

ปญหาทางการเมองและปญหารปแบบการปกครอง

การเปลยนแปลงทางการเมอง โดยเฉพาะคณะผบรหารองคกรปกครองสวน

ทองถนทมาจากการเลอกตงทกๆ 4 ป สงผลตอหลายๆ นโยบายทผบรหารชด

กอนไดดำเนนการไวถกยกเลกได โดยเฉพาะนโยบายทไมไดอยในความสนใจหรอ

เกยวกบปากทองของประชาชนในพนท เชน ปญหาดานมลพษสงแวดลอม ดงนน

แนวทางการแกปญหาความไมตอเนองของนโยบายน กรงเทพมหานครและองคกร

ปกครองสวนทองถนทอยโดยรอบตองกำหนดใหนโยบายการจดการนำเสยนเปน

นโยบายสำคญ มการลงนามความรวมมอกนเพอปองกนและแกไขปญหากบ

องคกรอนๆ ทเกยวของ รวมถงมการวางแผนระยะยาวดวย จะทำใหการเมองทอง

ถนทอาจจะเปลยนแปลงในอนาคต ไมมผลกระทบตอนโยบาย

ปญหาการมอบอำนาจ เปนปญหาหนงทองคกรปกครองสวนทองถนไมมอำนาจ

ดแลแหลงนำสาธารณะในพนทของตน เนองจากแหลงนำสาธารณะนนอยในการ

กำกบดแลขององคการอนๆ เชน กรมชลประทานและกรมเจาทา สงผลทำใหองคกร

ปกครองสวนทองถนไมสามารถดำเนนการใดๆ ไดหากไมไดรบอนญาต เชน การ

ตดตงระบบบำบดนำเสย การสรางประตนำ ดงนนแนวทางการแกไขนน ตองมการ

มอบอำนาจใหองคกรปกครองสวนทองถนใหมอำนาจดแลแหลงนำสาธารณะใน

พนทของตนไดในระดบหนง หากองคกรปกครองสวนทองถนนนมความสามารถ

ในการบรหาร การจดการ และการดำเนนการนนเปนประโยชนตอสวนรวมและไม

เปนการทำลายสงแวดลอม แตทงนทงนนหนวยงานทมอำนาจหนาทรบผดชอบตอ

แหลงนำสาธารณะ ยงตองคอยดแลใหคำแนะนำ และควบคมในกรณทการจดการ

แหลงนำสาธารณะนนอยในสถานการณยงยากหรอเกนขดความสามารถของ

องคกรปกครองสวนทองถน

การมอบอำนาจใหองคกรปกครองสวนทองถนและประชาชนในพนท เปนปจจย

สำคญในการจดการสงแวดลอม ซงองคกรปกครองสวนทองถนไทยนนไดรบการ

มอบอำนาจหลายๆดาน แตจะมมากพอทจะดำเนนการไดเองหรอไมนนยงเปนท

190


สงสยอย อกทงขดความสามารถในการดำเนนการขององคกรปกครองสวนทองถน

หลงจากไดรบอำนาจแลวนนมเพยงพอหรอไม และทสำคญกระบวนการสงตออำนาจ

ใหแกชมชนและประชาชน เพอใหเกดกระบวนการมสวนรวมทสมบรณนนเกดขน

มากนอยเพยงใด

ปญหาผประกอบการ

ปญหาการหลกเลยงโดยอาศยชองโหวของกฎหมาย และปญหาการดำเนนธรกจ

แอบแฝงของผประกอบการทเหนแกตว ไมคำนงถงผลเสยตอสงคม และสงแวดลอม

มกจะเกดขนในพนททผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนและประชาชนใจด ไม

เขมงวด และอะลมอลวยกบผกระทำความผด ทำใหผประกอบการทไรจตสำนก

อาศยความดของคนในพนทนเขามาดำเนนการโดยไมเกรงกลวตอกฏหมายได ดงนน

แนวทางการแกไขนน องคกรปกครองสวนทองถนและประชาชนในแตละพนทตอง

ชวยกนดแลพนท รกและหวงแหนธรรมชาตและสงแวดลอมของตน และดำเนน

การทางกฎหมายกบผทเขามาทำลายอยางจรงจง โดยไมมขอยกเวน เพอเปนกรอบ

มาตรฐานไมใหมบคคลอนมาดำเนนการเชนน

ปญหาการนำเทคโนโลยลาสมยมาใชเปนปญหาหนงทผประกอบการทไมได

ตระหนกตอปญหาสงแวดลอมนำมาใช ซงแนวทางการแกปญหาสามารถดำเนนการ

ได 2 วธหลก คอ

1. การออกกฎหมายหามนำเขามาใช

2. จงใจใหใชเทคโนโลยทนสมย เชน การลดหรอยกเวนภาษ เปนตน

ปญหาองคกรทเกยวของ

ปญหาโครงสรางขององคกร คอปญหาสำคญอยางหนงขององคกรปกครอง

สวนทองถน เชนการรวมงานดานสงแวดลอมไวกบงานดานสาธารณสข สงผล

ทำใหปญหาดานสงแวดลอมไดรบความสนใจนอยลง และไมมบคลากรดานสงแวดลอม

ในการดำเนนงานและการประสานงานกบองคกรอนในการแกไขปญหาสงแวดลอม

ไดอยางถกตองและเขาใจตอสภาพปญหา ดงนนแนวทางการแกไขปญหานน ทง

กรงเทพมหานครและองคกรปกครองสวนทองถน ควรมการปรบปรงโครงสราง

องคกร โดยใหงานดานสงแวดลอมนนมความเปนเอกเทศ ไมรวมอยกบงานดาน

191



สาธารณสขเชนในปจจบน และสรรหาบคลากรดานสงแวดลอมเพมเตม

ปญหาดานงบประมาณในการดำเนนงานการจดการสงแวดลอม เปนปญหา

หนงทองคกรปกครองสวนทองถนขนาดเลกประสบปญหา ไมมรายไดหรองบประมาณ

ทเพยงพอ จงนำงบประมาณไปดำเนนการในดานอนมากกวาดานสงแวดลอม ดงนน

แนวทางการแกไขนน จำเปนอยางยงทองคกรทเกยวของ เชน กรมสงเสรมการ

ปกครองสวนทองถน และองคกรปกครองสวนทองถนทมขดความสามารถสง เชน

อบจ. ตองใหความชวยเหลองบประมาณและอนๆ ในดานการจดการมลพษสง

แวดลอม

ปญหากฎหมายและการบงคบใช

เมอมปญหามลพษทางนำแตไมมอำนาจดำเนนการ หรอมอำนาจหนาทตาม

กฎหมายไมเพยงพอ ทจะระงบการกอมลพษใหกบแหลงนำสาธารณะ เชน ใน

กรณโรงงานอตสาหกรรมปลอยนำเสยลงแหลงนำสาธารณะ องคกรปกครองสวน

ทองถนไมมกฎหมายบงคบใชไดเพยงพอ ดงนนแนวทางการแกไขปญหานน ควร

มการแตงตงใหผอำนวยการเขต และนายกองคกรปกครองสวนทองถน เปนพนกงาน

เจาหนาทเพมเตม ซงแตเดมมเพยงผวาราชการจงหวดเพยงคนเดยว เพอใหม

อำนาจหนาทในการยบยงการกระทำทกอมลพษใหกบสงแวดลอมไดทนท ไมลาชา

เชนในปจจบน

ปญหาการวางผงเมอง เปนปญหาหนงทมกถกมองขาม ไมมการบงคบใช

อยางจรงจง และไมไดมการประสานกบองคกรปกครองสวนทองถนอนทตดกนแต

อยคนละผงเมอง ดงนนแนวทางแกไข นอกจากจะบงคบใชผงเมองอยางจรงจงแลว

ตองมการเชอมตอผงเมองแตละแหงดวย เพอใหมลกษณะของการใชประโยชนใน

พนทในลกษณะเดยวกน แตหากพบวามการใชประโยชนพนททแตกตางกน เชน

พนทสเขยวทเปนเกษตรกรรม กบ พนทสมวงทเปนอตสาหกรรม ควรมการกำหนด

ใหมกนชน (Buffer) ระหวางผงเมองดวย

ปญหาการดำเนนการ

การบำบดนำเสย ทไมประสบความสำเรจนนสวนหนงเกดจากปญหาการใช

ระบบทไมสมบรณ ไมสามารถครอบคลมปญหา เชน ระบบบำบดนำเสยขนาดใหญ

192


ของกรงเทพมหานคร ทไมสามารถรวบรวมนำเสยมาบำบดไดทงหมด ซงแนวทาง

แกไขนสามารถทำได คอ การนำระบบบำบดนำเสยขนาดเลกมาใชในสวนทไม

สามารถตอทอนำเสยลงสระบบบำบดขนาดใหญได

ปญหาการดำเนนการจดการมลพษทางนำไมประสบความสำเรจประการหนง

คอการขาดกจกรรมรวมกนอยางตอเนอง โดยเฉพาะกจกรรมทมประชาชนมสวน

รวม ทำใหประชาชนไมเกดความตระหนก และไมนำไปปฏบตดวยจตสำนก ดงนน

การทจะสรางจตสำนกการรกษาแหลงนำสาธารณะใหเกดกบประชาชนไดนน

กรงเทพมหานครและองคกรปกครองสวนทองถน นนตองเพมความถและจดใหม

กจกรรมการดแลรกษาแหลงนำสาธารณะอยางตอเนอง

จากปญหาและอปสรรคในการจดการมลพษทางนำในบรเวณทมความคาบ

เกยวระหวางกรงเทพมหานครกบองคกรปกครองทองถนทอยโดยรอบ และแนวทาง

ในการแกไขปญหาทไดนำเสนอไวขางตน สามารถสรปเปนตารางตามลำดบความสำคญ

ของปญหาไดดงน

193



1. ปญหาประชาชน

- ขาดจตสำนกไมเขามาม

สวนรวมกบนโยบาย

- ขาดความรความเขาใจ

- การขยายตวของชมชน

เมอง

- สรางความตระหนก และจตสาธารณะ กำหนด

นโยบายตองรณรงคใหประชาชนเขามามสวนรวม

กบนโยบายในทกขนตอน ทงการกำหนดนโยบาย

การนำนโยบายไปปฏบต และการประเมนผล

- องคกรปกครองทองถนและหนวยงานท

เกยวของ ตองใหความรทถกตองกบประชาชน และ

หยดการสนบสนนกจกรรมของประชาชนทไม

ถกตองและสงผลกระทบตอสงแวดลอม

- ใชการวางแผนทมความตอเนอง โดยวางแผน

เพอรองรบการขยายตวของชมชนเมองอยาง

เปนระบบ เชน การวางผงเมองการวางแผน

ปองกนและแกไขปญหามลพษสงแวดลอม รวม

ถงการวางแผนการจดการประชากรแฝงไมใหม

การลกลำแหลงนำสาธารณะดวย

2. ปญหาทางการเมองและ

ปญหารปแบบการปกครอง

- การเปลยนแปลงทางการ

เมองและนโยบาย

- กำหนดใหนโยบายการจดการนำเสยนเปน

นโยบายสำคญ มการลงนามความรวมมอกน

เพอปองกนและแกไขปญหากบองคกรอนๆ ท

เกยวของ รวมถงมการวางแผนระยะยาวดวย จะ

ทำใหการเมองทองถนทอาจจะเปลยนแปลงใน

อนาคต ไมมผลกระทบตอนโยบาย

ตารางท 1 ปญหาอปสรรค และแนวทางแกไขในการจดการมลพษทางนำในบรเวณ

ทมความคาบเกยว ระหวางกรงเทพมหานครกบองคกรปกครองทองถน

ทอย โดยรอบ (เรยงลำดบตามความสำคญของปญหา)

ปญหาและอปสรรค แนวทางการแกไข

194


ตารางท 1 (ตอ)


- ขาดอำนาจในการจดการ

ปญหา

- หนวยงานทเปนเจาของแหลงนำสาธารณะ

ตองมอบอำนาจใหองคกรปกครองสวนทองถน

ใหมอำนาจดแลแหลงนำสาธารณะในพนทของตน

ไดในระดบหนง หากองคกรปกครองสวนทอง

ถนนนมความสามารถในการบรหาร การจดการ

และการดำเนนการนนเปนประโยชนตอสวนรวม

และไมเปนการทำลายสงแวดลอม

3. ปญหาผประกอบการ

- การหลกเลยงโดยอาศย

ชองโหวของกฎหมาย และ

ปญหาการดำเนนธรกจแอบแฝง

- ปญหาการใชเทคโนโลยท

ลาสมย

- องคกรปกครองสวนทองถนและประชาชนใน

แตละพนทตองชวยกนดแลพนท รกและหวงแหน

ธรรมชาตและสงแวดลอมของตน และดำเนนการ

ทางกฎหมายกบผทเขามาทำลายอยางจรงจง

โดยไมมขอยกเวน เพอเปนกรอบมาตรฐาน

แนวทางการแกปญหาสามารถดำเนนการได

2 วธหลก คอ

1. การออกกฎหมายหามนำเขามาใช

2. จงใจใหใชเทคโนโลยทนสมย เชน การลด

หรอยกเวนภาษ

4.ปญหาองคกรทเกยวของ

- ปญหาโครงสร างของ

องคกร

- ควรมการปรบปรงโครงสรางองคกร โดยใหงานดานสงแวดลอมนนมความเปนเอกเทศ ไมรวมอยกบงานดานสาธารณสขเชนในปจจบน และสรรหาบคลากรดานสงแวดลอมเพมเตม

195



- ปญหาดานงบประมาณในการดำเนนงานการจดการสงแวดลอม


ตารางท 1 (ตอ)

- องคกรทเกยวของ เชน กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน และองคกรปกครองสวนทองถนทมขดความสามารถสง เชน อบจ. ตองใหความชวยเหลองบประมาณและอนๆ ในดานการจดการมลพษสงแวดลอม

5. ปญหากฎหมายและการบงคบใช - อำนาจหนาทตามกฎหมายไมเพยงพอ - ปญหาการวางผงเมอง

- ควรมการแตงตงใหผอำนวยการเขต และนายกองคกรปกครองสวนทองถน เปนพนกงานเจาหนาทเพมเตม ซงแตเดมมเพยงผวาฯเพยงคนเดยว เพอใหมอำนาจหนาทในการยบยงการกระทำทกอมลพษใหกบสงแวดลอมไดทนท ไมลาชาเชนในปจจบน - บงคบใชผงเมองอยางจรงจง และมการเชอมตอผงเมองแตละแหงดวย เพอใหมลกษณะของการใชประโยชนในพนทในลกษณะเดยวกน แตหากพบวามการใชประโยชนพนททแตกตางกน เชน พนทสเขยวทเปนเกษตรกรรม กบ พนท สมวงทเปนอตสาหกรรม ควรมการกำหนดใหมกนชน (Buffer) ระหวางผงเมองดวย

6. ปญหาการดำเนนการ - ปญหาการใชระบบทไมสมบรณ และไมครอบคลมปญหา - ขาดกจกรรมรวมกนอยางตอเนอง

- นำระบบบำบดนำเสยขนาดเลกมาใชในสวนทไมสามารถตอทอนำเสยลงสระบบบำบดขนาดใหญได - กรงเทพมหานครและองคกรปกครองสวนทองถน นนตองเพมความถและจดใหมกจกรรมการดแลรกษาแหลงนำสาธารณะอยางตอเนอง เพอสรางจตสำนกการรกษาแหลงนำสาธารณะใหเกดกบประชาชน

196


ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

ผลการศกษาทพบวา การแกปญหามลพษทางนำโดยการจดตงสหการหรอ

รวมมอกนในเชงบรณาการระหวางกรงเทพฯ กบองคกรปกครองทองถนทอยโดย

รอบไมสามารถเกดขนไดนน สาเหตสำคญประการหนงคอ การไมใหความสำคญ

กบแหลงนำสาธารณะของประชาชนและผมอำนาจในพนท ทไมไดใชแหลงนำแบบ

สาธารณะประโยชนเหมอนในอดต จงทำใหมความผกพน รกและหวงแหนแหลงนำ

จนเกดประเพณการอนรกษแหลงนำสาธารณะ เชน ประเพณการลอยกระทงเกดขน

ดงนนการศกษาเพอหาวธการสรางความตระหนกตอปญหามลพษทางนำ และให

ความสำคญกบแหลงนำสาธารณะของประชาชน จงเปนแนวทางทนาสนใจศกษา

ซงอาจจะศกษากรณประเพณสำคญทเกยวกบการอนรกษนำ เชน ประเพณลอยกระทง

ประเพณการแขงเรอ เปนตน

การจดตงสหการเพอจดการมลพษทางนำทยากทจะเกดขนไดในประเทศไทย

ทเนองมาจากปญหาและอปสรรคหลายๆ ประการทไดกลาวมากอนหนานแลว

แนวทางทจะเปนไปไดในการจดตงสหการ คอรฐบาลตองเปนผรเรมนำรองจดตง

สหการในพนทใดพนทหนงทมความพรอม เชน พนทเชอมตอระหวางกรงเทพฯ

กบเทศบาลนครนนทบร และเทศบาลนครปากเกรด โดยรฐจะทำหนาทเปนผ

ประสานและเปนหนงหนสวนดวย (ใหงบประมาณสวนหนง) ดงนนการวจยแบบ

ปฏบตการ (Action Research) โครงการการจดตงสหการนำรองน จงเปนเรองท

นาสนใจเชนเดยวกน

การศกษาทนาสนใจอกประการหนง คอการศกษาองคประกอบการสรางเครอขาย

ดานสงแวดลอม โดยสนใจไปทปจเจกชน ชมชน หรอ องคการตางๆ ทประสบ

ความสำเรจในการดำเนนงานดานการอนรกษ หรอ จดการสงแวดลอมในลกษณะ

เครอขาย เชน นกอนรกษ การจดการปาชมชน การจดการแหลงนำสาธารณะ การ

ดแลรกษาสถาปตยกรรม ฯลฯ

197



เอกสารอางอง นครนทร เมฆไตรรตน.(2546). ทศทางการปกครองทองถนไทยและตางประเทศ

เปรยบเทยบ. กรงเทพฯ : บรษท สำนกพมพวญญชน จำกด.

นครนทร เมฆไตรรตน.(2548). “สหการ” การจดการสงแวดลอมขององคกรปกครอง

ทองถน. มตชนรายวน วนท 02 กนยายน พ.ศ. 2548 ปท 28 ฉบบท 10037

หนา 7.

บญจง ขาวสทธวงศ.(2543). สงแวดลอม นเวศวทยา และการจดการ. กรงเทพฯ :

สำนกพมพปทมทพย.

พทยา บวรวฒนา.(2545).ทฤษฎองคการสาธารณะ. กรงเทพฯ : สำนกพมพศกด

โสภาการพมพ.

พทยา บวรวฒนา.(2545). รฐประศาสนศาสตร : ทฤษฎและแนวการศกษา

(ค.ศ.1970-ค.ศ.1990). กรงเทพฯ : โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วทยาลยพฒนาการปกครองทองถน สถาบนพรปกเกลา.(2549). รายงานการวจยเรอง

ความรวมมอขององคกรปกครองทองถนไทยและตางประเทศ. นนทบร :

สถาบนพระปกเกลา.

อทย เลาหวเชยร.(2543). รฐประศาสนศาสตร : ลกษณะวชาและมตตางๆ. กรงเทพฯ

: สำนกพมพ เสมาธรรม.

Cooper L.T., Bryer A. T. and Meek W. J. (2006). Citizen-Centered Collaborative

Public Management. Journal of Public Affairs Education v. 13 no. 2

(Spring/Summer 2007) .

Elkind S. S. (1994) Regionalism Politics and the Environment: Metropolitan

Public Works in Boston, Massachusetts and Oakland, California, 1840 to

1940 and Beyond. UNIVERSITY OF MICHIGAN.DAI-A 55/08.

Heikkila T. and Gerlak K. A. (2005) The Formation of Large-scale Collaborative

Resource Management Institutions: Clarifying the Roles of Stakeholders,

Science, and Institutions. Policy Studies Journal 33 no.4583-612 N 2005.

Hermans C., Erickson J., Noordewier T., Sheldon A. and Kline M.(2007).

Collaborative Environmental Planning in River Management: An Application

198


of Multicriteria Decision Analysis in the White River Watershed in Vermont.

Journal of Environmental Management, Volume 84, Issue 4, September 2007.

Innes E. J., Connick S. and Booher D. (2007). Informality as a Planning Strategy:

Collaborative Water Management in the CALFED Bay-Delta Program.

Journal of the American Planning Association v. 73 no.2 (Spring 2007).

Joaquin E. (2005). Collaborative Public Management. Publius 35 no4 637-9

Fall 2005.

Koontz M. T. (2003). The Farmer, the Planner, and the Local Citizen in the Dell

: How Collaborative Groups Plan for Farmland Preservation. Landscape and

Urban Planning, Volume 66, Issue 1, 15 December 2003.

Koontz M. T. and Thomas W. C. (2006). What Do We Know and Need to Know

about the Environmental Outcomes of Collaborative Management?. Public

Administration Review (Washington, D.C.) v. 66 no.6 part supp (November/

December 2006).

Ostrom Elinor.(2001). The Contested Role of Heterogeneity in Collective Action

: Some Evidence from Community Forestry in Nepal. The Asia Foundation,

Kathmandu, Nepal and Indiana University, Bloomington, USA.

Rutherford R. J., Herbert G. J. and Coffen-Smout S. S.(2005). Integrated Ocean

Management and the Collaborative Planning Process : the Eastern Scotian

Shelf Integrated Management (ESSIM) Initiative. Marine Policy, Volume

29, Issue 1, January 2005.

Shafritz J. and Ott S. (2001). Classic of Organization Theory. Harcourt college

Publishers,Orlando Florida USA.

Smith E.G. (2007). G.R. Marshall Economics for Collaborative Environmental

Management. Agriculture and Agri-Food Canada, Lethbridge Research

Centre, Lethbridge, Alberta T1J 4B1, Canada, 4 May 2007.

Spicer S.(2006 ).Water Associations Collaborate With U.S. EPA On Utility

Management. Water Environment & Technology 18 no.8 30, 32 Ag 2006.

199



Verheij E., Makoloweka S. and Kalombo H. (2004) Collaborative Coastal Management

Improves Coral reefs and Fisheries in Tanga, Tanzania.Ocean & Coastal

Management, Volume 47, Issues 7-8, 2004.

William D. L.(2006). Collaborative Public Management and Democracy: Evidence

from Western Watershed Partnerships. Public Administration Review (Washington,

D.C.) 66 no6 supp 100-10 N/D 2006.

Woodfield N.K., Longhurst J.W.S., Beattie C.I., T. Chatterton and Laxen D.P.H.

(2006). Regional Collaborative Urban Air Quality Management : Case

Studies Across Great Britain. Environmental Modelling & Software,

Volume 21, Issue 4, April 2006.

Documents

บทที่ - Krirk Universityromphruekj.krirk.ac.th/books/2551/3/06.pdf · สภาตำบลและองค์การบริหารส่วนตำบล พ.ศ