Upload
others
View
6
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
บทท 4
ระบบตนทน : ตนทนงานสงทา
วธการคานวณตนทนผลตภณฑ
1. การคานวณตนทนผลตภณฑตามวธตนทนจรง (Actual
Costing)
2. การคานวณตนทนผลตภณฑตามวธตนทนปกต (Normal
Costing)
คาใชจายการผลตนนจะใชวธอตราทประมาณไวลวงหนา
(predetermined overhead rate) คณกบฐานในการปนสวน
(allocation base) ทเกดขนจรง
วธตนทนปกตเปนวธทไดรบความนยมมากกวาวธตนทนจรง
ดวยเหตผลหลก 3 ประการ
• 1. กจการไมสามารถทราบตนทนจรงทเกดขนไดทงหมด จนกวาจะไดทาการผลต
งานนน ๆ สาเรจลงแลว แตการใชตนทนปกตสามารถทาใหฝายบรหารทราบ
ขอมลตนทนผลตภณฑชนดนน อยางคราว ๆ เพอสามารถนาไปใชในการตดสนใจ
ไดอยางถกตอง เหมาะสม ตรงประเดน
• 2. การใชขอมลตนทนจรงอาจเกดความผนผวนในระยะสน ซงจะทาใหขอมล
ตนทนของผลตภณฑผดพลาดได
• 3. กรณทกจการใชตนทนปกต ทบนทกตนทนไวจะไมไดรบผลกระทบใด ๆ จาก
การใชทรพยากรของงานอน ๆ
ลกษณะกระบวนการผลต
1. การผลตแบบทละหนวย (Unit Production)
เนนการผลตผลตภณฑทสามารถจาแนกไดถงความแตกตางของผลตภณฑแตละหนวยไดอยางเดนชด
2. การผลตแบบทละกลม (Batch Production)
เนนผลตผลตภณฑใหเสรจสนทละกลมหรอทละชด โดยสามารถจาแนกความแตกตางระหวางกลมหรอระหวางชดนนไดอยางเดนชด
3. การผลตแบบสายการผลต (Assembly-Line Production)
กระบวนการผลตผลตภณฑแบบเดยวกนทงสายการผลต โดยตวผลตภณฑอาจมรปลกษณทคลายกนหรอเหมอนกนกบผลตภณฑอนๆ
4. การผลตแบบทงกระบวนการ (Process Production)
กระบวนการผลตผลตภณฑแบบเดยวกน โดยไมสามารถจาแนกความแตกตางระหวางผลตภณฑแตละหนวยได
ระบบตนทนงานสงทา
• บตรตนทนงาน (Job Cost Sheet) ระเบยนจดบนทกตนทน
ของงาน
• งานระหวางทา หรอ สนคาระหวางผลต (Work in
process) สนคาผลตไมเสรจ
• ทราบตนทนการผลตของสนคา ผลตเสรจแลว
• ตนทนสนคาทขาย (Cost of goods sold) ผลตเสรจและจาหนายได
• สนคาสาเรจรป (Finished goods) ผลตเสรจแตยงไมไดจาหนาย
ระบบตนทนงานสงทาในกจการใหบรการ
• ลกษณะธรกจใหบรการ มกจะใชระบบตนทนงานสงทาในการบนทกและคานวณ
ตนทน สดสวนของตนทนในงานบรการ สวนของคาแรงงานทางตรงและตนทนท
เกยวของกบคาแรงงานมกจะเปนตนทนทมสดสวนสงทสด
• ดงนนการคานวณอตราตนทนทประมาณไวลวงหนา จงมกใชชวโมงแรงงานหรอ
ตนทนคาแรงงานเปนฐานในการปนสวนตนทนทางออม สวนตนทนทางตรงอนๆ
กจะคานวณตนทนตามทเกดขนจรง
• จากการวเคราะหขอมลขางตนพบวา ตนทนคาตอบแทนสถาปนก คาตอบแทน
บคลากรทปรกษาภายนอกและ 20% ของคาใชจายอนๆ ในการดาเนนการ เปน
ตนทนทมความแตกตางกนตามลกษณะของงานออกแบบใหแกลกคาแตละราย จง
ถอวาเปนตนทนทางตรง สวนตนทนอนๆ ใหจาแนกเปนตนทนทางออม
• จากการสอบถามพบวา กจการมสถาปนก 12 คน โดยแตละคนสามารถจาแนก
ชวโมงการทางานตอปดงน
ชวโมงทใหบรการลกคา 1,600 ชวโมง
ชวโมงทใหลาหยด ลาปวย และพกรอน 240 ชวโมง
ชวโมงฝกอบรมพฒนาความร 160 ชวโมง
จานวนชวโมงรวม 2,000 ชวโมง
• หากกจการออกแบบงานเลขท A178 ใหบรษท รกษธรรม จากด ซงตองการให
กจการออกแบบอาคารสานกงานใหมทงภายในและภายนอกอาคาร โดยกจการ
ประมาณการวาจะตองใชชวโมงในการใหบรการลกคารายน 100 ชวโมง ประมาณ
คาตอบแทนการปรกษาวศวกรผควบคมการกอสราง 7,500 บาท และคาจดการดาน
เอกสารประมาณ 500 บาท กจการสามารถประมาณการตนทนของการใหบรการ
แกลกคารายน ตามขนตอนดงน
ขนท 1 การเลอกฐานในการปนสวนตนทน
• ในทนจะใชชวโมงทใหบรการลกคาเปนฐานในการปนสวน
ตนทน ชวโมงทใหบรการในการคานวณอตราการปนสวน
คาใชจายคอ 19,200 ชวโมง (1,600 ชวโมง x 12 คน)
ขนท 2 การคานวณคาตอบแทนสถาปนกสาหรบงานเลขท A178
• คาตอบแทนสถาปนกตอชวโมง = คาตอบแทนสถาปนก
ฐานการปนสวน
= 4,956,000 บาท
19,200 ชวโมง
= 258.125 บาทตอชวโมง
• คาตอบแทนสถาปนกสาหรบงานเลขท A178 = 258.125 บาท x 100 ชวโมง
= 25,812.50 บาท
ขนท 3 คานวณตนทนทางตรงของงานเลขท A178
• ตนทนทางตรง :
คาตอบแทนสถาปนก 25,812.50
คาตอบแทนวศวกรผควบคมฯ 7,500.00
คาจดการดานเอกสาร 500.00
รวมตนทนทางตรง 33,812.50
ขนท 4 ระบตนทนทางออม ซงสามารถจาแนกไดดงน
• เงนเดอนและสวสดการพนกงาน :
เงนเดอนเสมยนและธรการ 840,000.00
คาสวสดการพนกงาน 1,147,000.00 1,987,000.00
• คาใชจายดาเนนการ :
คาเชาสานกงาน 834,000.00
คาดาเนนการสานกงาน 369,000.00
คาประกนภยและภาษ 227,000.00
คากจกรรมวชาชพ 170,000.00
คาใชจายอนๆ 528,000.00 2,128,000.00
(660,000 บาท x 80%)
รวมตนทนทงสน 4,115,000.00
ขนท 5 คานวณตนทนทางออมคดเขางานเลขท A178
• อตราตนทนทางออม = ตนทนทางออมประมาณการ
ฐานในการปนสวน
= 4,115,000 บาท
19,200 ชวโมง
= 214.325 บาทตอชวโมง
• ตนทนทางออมคดเขางานเลขท A178 = 214.325 บาท x 100 ชวโมง
= 21,432.00 บาท
ขนท 6 คานวณตนทนของงานเลขท A178 ประกอบดวย
• ตนทนทางตรง :
คาตอบแทนสถาปนก 25,812.50
คาตอบแทนวศวกรผควบคมฯ 7,500.00
คาจดการดานเอกสาร 500.00 33,812.50
• ตนทนทางออม :
ตนทนทางออมคดเขางาน 21,432.50
รวมตนทนบรการของงานเลขท A178 55,245.00
ระบบบญชตนทนงานสงทาของกจการอตสาหกรรม
ลกษณะสาคญของระบบบญชตนทนงานสงทาของกจการอตสาหกรรม คอ
▫ การแยกงานหรอคาสงผลตงาน
▫ การจดทาบตรตนทนงานแยกตามงานแตละงาน
▫ แบบฟอรมของบตรตนทนงาน
ตวอยางท 2 บรษท พมพคาด จากด รบพมพการดประเภทตางๆ ตามคาสงของ
ลกคาโดยกจการมแผนกผลต 2 แผนก คอ
▫ แผนกออกแบบ ทาหนาทการคดถอยคาในการด วางรปแบบ และออกแบบตก
แตงงานศลปตางๆ
▫ แผนกพมพทาหนาทในการพมพการดและบรรจการดทพมพเสรจเขาบรรจ
ภณฑ
ในระหวางเดอนธนวาคม 25x1 กจการรบงานพมพการดทงสน 3 งานคองานเลขท
AQ-502,AQ-503 และ AQ-504 สวนงานเลขท AQ-501 นนกจการไดจดทาเสรจไว
แลวในเดอนพฤศจกายน 25x1 แตยงไมไดจดสงใหลกคา โดยไดรวบรวมตนทน
ตามบตรตนทนงานเลขท AQ-501 ไวหนาถดไป และกจการไดสงมอบใหลกคา
วนท 2 ธนวาคม 25x1 ในราคาทตกลงกนไว 74,750 บาท
สวนงานอนมรายละเอยดดงน
• งานเลยท AQ-502 เปนการพมพการดแตงงานจานวน 1,000 ใบ ลกคาคอคณ
นกปราชญ รกเดยว เรมผลตในวนท 6 ธนวาคม 25x1 และเสรจในวนท 15
ธนวาคม 25x1 และไดจดสงใหลกคาในวนเดยวกนน ราคาทตกลงไวกบลกคา
เทากบ 32,000 บาท
• งานเลขท AQ-503 เปนการพมพการดวนเกดจานวน 3,000 ใบ ลกคาคอรานเมตตา
เครองเขยน เรมผลตในวนท 11ธนวาคม 25x1 ในวนสนงวดยงผลตไมเสรจ
• งานเลขท AQ-504 เปนการพมพการดขอบคณผมอปการคณของบรษท จานวน
5,000 ใบ ลกคาคอบรษท สยามกล จากด เรมผลตในวนท 15 ธนวาคม 25x1 ในวน
สนงวดยงผลตไมเสรจ
บรษท พมพคาด จากด
เลขทงาน AQ-501
ประเภทงาน การดครสมาสต ชอลกคา คณสาราญชอบเทศกาล
วนเรมผลต 20 พฤศจกายน 25x1 วนทผลตเสรจ 30 พฤศจกายน 25x1
จานวนหนวย 4,000 ใบ วนสงของ 2 ธนวาคม 25x1
วตถดบทางตรง
วน/เดอน/ป ใบเบกวตถดบ แผนกผลต จานวนเงน
20 พ.ย. 25x1 MR 4923 แผนกออกแบบ 10,000
21 พ.ย. 25x1 MR 4926 แผนกพมพ 12,000
รวม 22,000
แรงงานทางตรง
วน/เดอน/ป รายงานสรปคาแรง แผนกผลต จานวนเงน
30 พ.ย. 25x1 JIT 1512 แผนกออกแบบ 9,000
30 พ.ย. 25x1 JIT 1513 แผนกพมพ 9,000
รวม 18,000
คาใชจายในการผลตคดเขางาน
วน/เดอน/ป แผนกผลต ฐานในการจดสรร
ปรมาณ อตรา
จานวนเงน คาใชจายการผลต ตอหนวย
30/11/25x1 ออกแบบ ชวโมงแรงงานทางตรง 360 ชม. 25 บาท/ชม. 9,000
30/11/25x2 พมพ ชวโมงเครองจกร 45 ชม. 240 บาท/ชม. 10,800
รวม 19,800
• กจการจดทาบตรบนทกเวลางาน โดยรวมใบเบกวตถดบ และรายละเอยดบตรลงเวลาของ
พนกงานประจาเดอน ธนวาคม 25x1 พบวาการเบกไดใชวตถดบงานตางๆ รวม 105,000 บาท
(จาแนกเปนวตถดบทางตรง 97,000 บาท และวตถดบทางออม 8,000 บาท) และมคาแรงงาน
ทงสน 100,000 บาท (จาแนกเปนคาแรงทางตรง 74,000 บาทและคาแรงทางออม 25,500 บาท ซง
ไมสามารถจาแนกใหกบงานใดงานหนงโดยเฉพาะ) โดยตนทนทเกดขนสามารถจาแนกเขาสงาน
ตางๆไดดงน
งานเลขท
AQ-502 AQ-503 AQ-504 รวม
วตถดบทางตรง
แผนกออกแบบ 5,000 11,000 24,000 40,000
แผนกพมพ 7,000 16,000 34,000 57,000
รวม 12,000 27,000 58,000 97,000
คาแรงงานทางตรง
แผนกออกแบบ 2,500 10,000 20,000 32,500
แผนกพมพ 5,000 13,000 24,000 42,000
รวม 7,500 23,000 44,000 74,500
แผนก (หนวย:บาท)
ออกแบบ พมพ รวม
วตถดบทางออม 5,000 3,000 8,000
คาแรงงานทางออม 13,500 12,000 25,500
คานา คาไฟ 3,280 4,920 8,200
เบยประกนภยโรงงาน 5,000 5,000
คาเสอมราคา-เครองจกร 7,000 7,000
คาใชจายเบดเตลด 1,500 1,200 2,700
รวม 23,280 33,120 56,400
ประมาณการชวโมงแรงงานทางตรง 1,250 1,600 2,850
ประมาณชวโมงเครองจกร 230 230
• คาใชจายการผลตอนๆ ประกอบดวย คานา คาไฟ 8,200 คาเบยประกนภยโรงงาน 5,000 คาเสอม
ราคาเครองจกร 7,000 บาท และคาใชจายเบดเตลดโรงงาน 2,700 บาท
ประมาณคาใชจายในการผลตแตละแผนก สาหรบเดอน ธนวาคม 25x1 ดงน
เลขทงาน
AQ-502 AQ-503 AQ-504 รวม
ชวโมงแรงงานทางตรง
แผนกออกแบบ 100 400 800 1,300
แผนกพมพ 200 520 960 1,680
รวม 300 920 1,760 2,980
ชวโมงเครองจกร
แผนกพมพ 25 65 120 210
สาหรบชวโมงแรงงานทางตรงและชวโมงเครองจกรทเกดขนจรง เปนดงน
1. นางานเลขท AQ-501 ทผลตเสรจสงมอบใหลกคา
• สาหรบงานทผลตเสรจแลว จะนาวนทสงมอบไปใสในนามบตรตนทนงาน ซงตาม
ตวอยาง งานเลขท AQ-501 ไดสงมอบใหลกคาวนท 2 ธนวาคม 25x1 ผรบผดชอบ
จะตองนา วนท 2 ธนวาคม 25x1 ไปใสในบตรตนทนงานเลขท AQ-501 แลวนา
บตรตนทนงานดงกลาวเกบเขาแฟมทสงมอบแลว
2. การรวบรวมตนทนวตถดบเขางาน
• ตามระบบบญชตนทนงาน จะตองแยกวตถดบออกเปน 2 ประเภทคอ วตถดบ
ทางตรงและวตถดบทางออม วตถดบทางตรงจะบนทกตนทนการผลตของแตละ
งานโดยตรง แตวตถดบทางออมจะถอเปนคาใชจายการผลต
• เมอพนกงานเขาทางานจะตองมการบนทกเวลาเขา-ออกจากงาน โดยใชบตรลง
เวลาโดยพนกงานจะสอดบตรลงเวลาเขาไปในเครองตอกบตรเปนประจาทกวน
แผนกบญชจะนารายละเอยดทไดจากบตรลงเวลางานของพนกงานทกคนมา
คานวณคาแรงงานประจาสปดาห หรอประจาเดอน ทงนแลวแตลกษณะของการ
วาจางงาน
3. การรวบรวมตนทนคาแรงงานเขาสงาน
4. การคานวณคาใชจายการผลตเขางาน
• จากขอมลจะพบวามการรวบรวมตนทนวตถดบทางตรง และคาแรงงานทางตรงคด
เขาสงานเลขท AQ-502, AQ-503และ AQ-504 แตไมสามารถระบไดอยางชดเจนวา
วตถดบทางออมจานวน 8,000 บาท และคาแรงงานทางออมจานวน 25,500 บาท
นนเปนตนทนของงานใดและมลคาเทาใด มคาใชจายการผลตทเกดขนจรง รายการ
อนๆ อกรวมทงสนเปนเงน 22,500 บาท ดงนนจะเหนไดวากวาทกจการจะทราบวา
มตนทนคานาคาไฟฟาเปนจานวนเทาใดนน
อตราคาผลตคดเขางานนน สามารถคานวณไดจากสตร
อตราคาผลตคดเขางาน = คาใชจายการผลตโดยประมาณ
ฐานในการปนสวนโดยประมาณ
ฐานในการปนสวนทนยมใชอยางแพรหลายไดแก
• 1. จานวนหนวยการผลต
• 2. ชวโมงแรงงานทางตรง
• 3. ตนทนคาแรงงานทางตรง
• 4. ชวโมงคาเครองจกร
• 5. ตนทนวตถดบทางตรง
• จากตวอยางของบรษท พมพคาด จากด หากกจการไดกาหนดอตราคาใชจายการ
ผลตคดเขางานแยกตามแผนกผลต โดยแผนกออกแบบใชชวโมงแรงงานทางตรง
เปนฐานในการปนสวน สวนแผนกพมพใชชวงโมงเครองจกรเปนฐานในการปน
สวน สามารถคานวณอตราคาใชจายการผลตคดเขางานไดดงน
รายการ แผนก
ออกแบบ พมพ
ประมาณคาใชจายการผลต (บาท) 22,780.00 33,120.00
การประมาณการชวโมงแรงงานทางตรง (ชวโมง) 1,250.00
การประมาณการชวโมงเครองจกร (ชวโมง) 230.00
อตราคาใชจายการผลตคดเขางาน (บาท/ชวโมง) 18.224 114.00
• เมอกาหนดอตราคาใชจายการผลตคดเขางานไดแลว ขนตอนตอมากคอ
คานวณคาใชจายการผลตคดเขางานตางๆ ตามสดสวนของฐานในการปน
สวนของแตละแผนกดงน
รายการ งานเลขท
AQ-502 AQ-503 AQ-504 รวม
แผนกออกแบบ 1,822.40 7,289.60 14,579.20 23,691.20
(18.224 บาท/ชม.)
แผนกพมพ 3,600.00 9,360.00 17,280.00 30,240.00
(144 บาท/ชม.)
รวม 5,422.40 16,649.60 31,859.20 53,931.20
5. การรวบรวมตนทนงานทผลตเสรจ • เมอกจการกาหนดคาใชจายการผลตใหกบงานตางๆ เรยบรอยแลวผจดการ
โรงงานหรอผควบคมการผลตจะเปนผประเมนความกาวหนาของงาน งานทผลตเสรจจะถก
สงไปยงแผนกควบคมคณภาพเพอรบรองคณภาพของสนคา
• สาหรบงานทผลตเสรจตามตวอยางน จะมเพยงงานเดยวเทานนคองานเลขท
AQ-502 ซงมตนทนรวมเทากบ 24,922.40 บาท พจารณาดงน
งานเลขท
AQ-502 AQ-503 AQ-504 รวม
ตนทนการผลต :
วตถดบทางตรง 12,000.00 27,000.00 58,000.00 97,000.00
คาแรงงานทางตรง 7,500.00 23,000.00 44,000.00 74,500.00
คาใชจายการผลตคดเขางาน 5,422.40 16,649.60 31,859.20 53,931.20
รวม 24,922.40 66,649.60 133,859.20 225,431.20
สวนการคานวณตนทนตอหนวยนน คานวณไดดงน
ตนทนสนคาสาเรจรปตอหนวย = ตนทนรวมของสนคาสาเรจรป
จานวนหนวยทผลตสาเรจ
= 24,922.40 บาท / 1,000 ใบ
= 24.9224 บาท/ใบ
การควบคมคาใชจายในการผลต
• เนองจากกจการตองประมาณคาใชจายการผลตเขาสการคานวณตนทนงานกอนท
จะทราบผลรวมของคาใชจายในการผลตทเกดขนจรง จงมการคานวณผลตาง
คาใชจายการผลตกบคาใชจาการผลตคดเขางานในแตละงวดมากนอยเพยงใดดงน
ผลตางคาใชจายการผลต = คาใชจายการผลตทเกดขนจรง – คาใชจายในการผลตคดเขางาน