บทที่ 4 การจัดการการกระจาย ......บทท 4 การจ ดการการกระจายส นค า 4-2 เอกสารประกอบการสอนรายว

บทท 4 การจดการการกระจายสนคา 4-1

เอกสารประกอบการสอนรายวชา LOG2401 การจดการโลจสตกสและซพพลายเชน

บทท 4 การจดการการกระจายสนคา (Distribution Management)

แนวคดหลก

การกระจายสนคาประกอบดวยกระบวนการตางๆ ในการน าสนคาไป ถงลกคา โดยมเ ปาหมายเพอตอบสนองความตองการและสรางความพงพอใจใหกบของลกคา ทงน ความส าเ รจของการกระจายสนคาจงขนอยกบการเคลอนยายสนคาของผผลต ทสอดคลองการประสทธภาพในการบรหาจดการ โลจสตกสและหวงโซอปทานและความตองการของลกคาในดาน “เวลาทลกคาตองการ สถานททถกตอง และตนทนทต าทสด”

การจดการการกระจายสนคาจงเกยวของกบรปแบบการขนสง ปรมาณสนคาทลกคาสงซอ และระยะเวลาในการจดสงสนคา อนจะน าไปสตนทนดานการขนสงและตนทนสนคาคงคลงทเ กดขนในการบรหารจดการสนคา ซงกระบวนการในการกระจายสนคาจะประกอบไปดวยหลายกจกรรมเ รมตงแตการจดการผลตภณฑทออกจากแหลงผลตไปจนกระทงการสงผลตภณฑไปยงรานคาหรอผบรโภค ดงนน การกระจายสนคาจงถอเปนกจกรรมทมความส าคญในการสรางความพงพอใจใหแกลกคาโดยการเพมประสทธภาพของการจดการโลจสตกส กลาวคอ การกระจายสนคาทดจะตองมการวางแผนในเ รองของปรมาณและรปแบบในการจดสงสนคาไปยงผบรโภคใหเกดความคมคามากทสด ซงความคมคาทเ กดขนขนอยกบปจจยหลายประการ ไดแก ปจจยดานผลตภณฑ ปจจยดานการขนสง ปจจยดานกฎหมาย และปจจยดานการรกษาความปลอดภย

ดงนน การจดการกระจายสนคาจงตองท าความเขาใจเกยวกบความหมาย ประเภทและรปแบบการกระจายสนคา รวมถงการจดการกระจายสนคาใหเกดประสทธภาพ เพอลดตนทนในการด าเนนการและสามารถสรางความพงพอใจใหแกลกคา วตถประสงคการเรยนร 1. เพอใหนกศกษาสามารถทราบความหมายและความส าคญของการกระจายสนคา 2. เพอใหนกศกษาเขาใจบทบาทหนาทของการกระจายสนคา 3. เพอใหนกศกษาสามารถวเคราะหรปแบบการกระจายสนคาทเหมาะสม 4. เพอใหนกศกษาสามารถเลอกกลยทธในการวเคราะหการกระจายสนคาไดอยางมประสทธภาพ หวขอการเรยนร หนวยท 1.1 ความหมายและความส าคญของการกระจายสนคา หนวยท 1.2 ระบบการกระจายสนคา หนวยท 1.3 การจดการการกระจายสนคา



หนวยท 1.1 ความหมายและความส าคญ ความหมาย

การกระจายสนคา (Physical distribution) หมายถง การด าเนนการเคลอนยายสนคาทงภายในองคการ และผานชองทางการจดจ าหนายเพอตอบสนองความตองการและสรางความพอใจใหกบลกคา ซงเกยวของกบกจกรรมหลายประเภท เชน การขนสง การเกบรกษา การบรรจหบหอ1

การกระจายสนคาจงเปนกระบวนการวางแผนการด าเนนงาน และการควบคมการเคลอนยายวตถดบ ชนสวนและสนคาส าเรจรปทงขาเขาและขาออกจากองคการธรกจ (Traffic Management) ในชองทางกระจายสนคาดวยตนทนทต า ตลอดจนการบรการเพอการตอบสนองความตองการของลกคาเปนส าคญ โดยทระบบนจะเชอมโยงการผลตสนคาและบรการเขากบการตลาดดวยการเคลอนยายสนคา ตลอดจนการไหลของขอมลขาวสารอยางมประสทธภาพ

นอกจากน การกระจายสนคายง หมายถง การเค ลอนยาย สน คาไปย งลกคา โดยผานกระบวนการขนสง คลงสนคา สนคาคงคลง การบรการลกคา/การรบค าสงซอ และการบรหารจดการ2 จากทกลาวมาขางตน จะพบวา การกระจายสนคาประกอบดวยกระบวนการตางๆ ในการน าสนคาไปยงลกคา โดยมเปาหมายเพอตอบสนองความตองการและสรางความพงพอใจใหกบของลกคา ทงน ความส าเรจของการกระจายสนคาจงขนอยกบการเคลอนยายสนคาของผผลตเพอตอบสนองความตองการ และสรางความพอใจใหกบลกคาในดาน “เวลาทลกคาตองการ สถานทท ถกตอง และตนทนทต าทสด” ความส าคญของการกระจายสนคา

การกร ะจาย สนค า ส วน ใหญ จะเ ก ย วข อ ง กบกา รจดก ารค ลง สน ค า และกา รขน ส ง (Transportation) ทงในดานการจดตารางเวลาการขนสง การเลอกวธการขนสง การจดการกระบวนการทางศลกากร ในกรณ เปนการขนสงระหวางประเทศ) เปนการปองกนความไมแนนอนของกระบวนการจดซอหรอเหตสดวสยทเกดขนกบผขายหรอความลาชาของการขนสงทท าใหเวลารอคอยยาวนานขน บางครงขนาดการขนสงหรอขนาดการผลตทประหยดมเกนปรมาณทของลกคาตองการท าใหจ าเ ปนตองมทวางไวเกบของทเหลอ คลงสนคาจงตองมสภาพทเหมาะสมทจะใชเ กบสนคา เชน มพน ททกวางขวางเพยงพอ ระบบการเคลอนยายของทสะดวกรวดเรวและปลอดภยตอสภาพสนคามระบบปรบอณหภมเพอรกษาสภาพสนคา เพอทจะเกบสนคา ใหพรอมทจะสงตอไปยงพนธมตรในซพพลายเชน สนคาในขนตอนตอไป ดงนน การกระจายสนคาจงเปนตวแปรหลกของแนวความคดการตลาด เนองจากการกระจายสนคามสวนในการลดตนทนและเพมความพอใจใหแกลกคาซงเ ปนการสรางคณคา (มลคาสวนเพมในสนคา) ตวอย างการกระจายหนงสอใน Amazon.com โดยเมอ ลกคาจากประเ ทศไทยสงซ อทางอนเตอรเนต หลงจากนนจะหาต าราทสงซอจากศนยกระจายสนคาทใกลสถานทสงซอหนงสอมากทสดหลงจากนนจะสงขอมลไปยงศนยกระจายสนคาโดยใชระบบบารโคด เมอไดรบค าสงผานซอฟทแวรทต าแหนงเกบต าราจะปรากฏแสงไฟขน คนงานจะหยบสนคาทสงตามระบบหยบตามแสงสแดง (Pick to 1 K.Y.Tippayawong สบคนจาก http://ie.eng.cmu.ac.th/elearning/255434/download/Chapter%2006_Market%20Distribution%20strategy%20in%20SCM.pdf 2 Global logistics and distribution



Light) แลววางบนสายพานล าเลยง ซงบารโคดจะท าการเลอกชองสงเพอบรรจกลอง แลวชงน าหนก จดสงใหผบรการขนสง เพอจดสงใหลกคาตอไป ลกคาจะสามารถรบหนงสอทสงประมาณ 15 วน ดงแสดงในรปท 4.1

รปท 4.1 การกระจายสนคาของ Amazon.com3 กจกรรมการกระจายสนคาจงเปนจดเปลยนส าคญส าหรบการบรหารจดการโลจสตกสสมยใหม

เพอใหการจดการการขนยายเพอใหถงจดหมายปลายทางทตองการ ดวยระยะเวลาในการขนสงทนอยลงแตปรมาณความตองการในการขนถายสนคายงมปรมาณสงขน แตการขนสงทางทะเลไมสามารถตอบสนองตอระยะเวลาทนอยได เนองจากการขนสงสนคาทางทะเลตองใชระยะเวลาในการขนสงทยาวนาน หลายบรษทจงเลอกใชการขนสงทางอากาศเปนหลกหรอเปนส ารองเพอเตมเตมในเมอการจดสงโดยปกตเรอมหาสมทรจะลาชา ส าหรบ ยกตวอยางเชน บรษทรองเทา Reebok และไนก และบรษทแฟชน เชน ปแอรการแดงทใชในการขนสงทางอากาศเปนวธการขนสงทจ าเปนในการท าธรกจ

ระยะหางในการท าธรกรรมเปนการเพมคาใชจายในการขนสงและกรพยากรณในระยะยาว และใชเวลาน าทนาน ความแตกตางของสภาพแวดลอมทางกฎหมาย รวมถงกฎระเบยบทมผลตอการก าหนดราคาคาใชจายในการขนสงและคาใชจายในการจดจ าหนาย ทมองไมเ หนในตลาดในประเทศ อปสรรคทางการคา ปญหาศลกากรและเอกสารมแนวโนมทท าใหเ กดการชะลอตวของระยะเวลาการท างานในการขนสงขามเขตแดนของประเทศ แมวาจะเปนความจรงในรปแบบทผานมการรวมตวกนเพอลดการกดกนการคาในระดบภมภาค เชน สหภาพยโรป NAFTA (North American ตกลงการคาเสร) และ

3 ดร.ค านาย อภปรชญาสกล (2537). สวนท 3 โลจสตกสและการจดการซพพลายเชน. โลจสตกสเพอการผลต และการจดการด าเนนงาน. บรษท ซ.วาย.ซซเทม พรนตง จ ากด. หนา 194



MERCOSUR (กรวยใตเขตการคาเสร) นอกจากนยงมการสงเสรมการรวมกลมและการรวมของ โลจสตก ในภมภาคใหมประสทธภาพทางเศรษฐกจทดขนและการแขงขน

กลยทธระหวางประเทศเพอการจดการโลจสตเกยวของกบนโยบายรฐบาลและโครงสรางพนฐานและบรการโลจสตกสภาพแวดลอม กลยทธโลจสตกแบบดงเดมทเกยวของกบการจดการความตองการทมงหวงตามการพยากรณและการคดเลอกสนคาคงคลง ดวยกลยทธนบรษทขามชาตจะประมาณการความตองการส าหรบอปกรณเชนเดยวกบความตองการจากลกคาและจากนนพยายามทจะจดการการไหลของวตถดบและสวนประกอบในการ ระบบการผลตทวโลกและการไหลของสนคาส าเ รจรปใหกบลกคาในลกษณะดงกลาวเพอลดสนคาคงคลงทถอโดยไมเ ปนอนตรายวงและการผลตโดยไมสญเสยยอดขายเนองจาก stockouts

ในอดตทผานมากลศาสตรและความนาเชอถอของการขนสงและการตดตามการไหลของสนคาเปนปญหาทส าคญ ดวยการใชทเพมขนของเทคโนโลยสารสนเทศแลกเปลยนขอม ลทางอเ ลกทรอนกสและการขนสงตอเนองหลายรปแบบ ( Intermodel Transport) , การจดตารางการผลตและการสงมอบสนคาขามพรมแดนของประเทศยงเปนเรองของการสงมอบแบบ Just-In-Time แมวาปญหาโครงสรางบางสวนยงคงอย ตวอยางเชนขอ จ ากด ในปจจบนในสหรฐอเมรกาแคน าดาบรการขนสงสนคาทางอากาศและ US-เมกซโก ความเรวของการไหลเวยนของสนคาของรถบรรทกขามชายแดนทเพมเวลาน าและเปนตวอยางของขอจ ากดของรฐบาลทตองมการเปลยนแปลงเพอความสะดวกในการเคล อนไหวไดเรวขนของสนคาขามพรมแดน จากทกลาวมาขางตน กลยทธและการจดการการกระจายสนคาจงเขามามบทบาทส าคญในการบรหารเวลาและปรมาณสนคาใหไปถงมอของลกคาไดตามทก าหนดไว



หนวยท 4.2 ระบบการกระจายสนคา โลจสตกสในการสนบสนนและการกระจาย

รปท 4.2 Supply and Distribution Logistics4

การแบงการไหลหรอการเคลอนยายในโลจสตกสสามารถแบงตามประเภทของผลตภณฑหรอวตถดบทใสเขาไปในกระบวนการผลตโดยมการแบงออกเปน 2 สวน คอ กอนกระบวนการผลต และหลงกระบวนการผลต หากเปฯกอนกระบวนการผลตจะใหความส าคญกบการไหลของวตถดบในการสนบสนนกระบวนการผลตใหมประสทธภาพ แตหากเกดหลงจากกระบวนการผลตจะใหความส าคญกบผลตภณฑ จากการแบงดงกลาวจงท าใหสามารถแบงรปแบบของการกระจายไดเปน 2 ประเภท คอ

1) ชองทางกการสนบสนนทางกายภาพ เกยวของกบชองวางของเวลาและพนทในการยนยนแหลงวตถดบและจดด าเนนการ

2) ชองทางการกระจายทางกายภาพ เกยวของกบเกยวของกบชองวางของเวลาและพนทในการยนยนจดด าเนนการและลกคา ทงน ผทเกยวของกบการกระจายสนคาประกอบดวย

1) Suppliers มบทบาทในการสนบสนนวตถดบไปยงผผลตเพอตอบสนองความตองการของผบรโภค

2) Manufactures โรงงานมบทบาทใน การจดซ อจดหาวตถดบเ มอ ลกค ามค วามตองการในผลตภณฑ

โดยแนวโนมทางการตลาดจะผลกดนใหมการเชอมโยงกบผคาปลก และผคาปลก เชน WalMart จะกลายเปนผเลนส าคญของตลาด โดยการลดความเขมแขงของโรงงาน

3) Wholesales ผคาสงเปนผกระจายในขนตลางในโซการกระจาย จดแขงของผคาสงจะมสงสดเมอผคา

ปลกสงซอของในปรมาณนอย ในบางอตสาหกรรม เชน อตสาหกรรมยา ผคาสงจะควบคมการกระจายทงหมดรวมถงการคาสง

4 Education and Culture DG. Chapter 2 – Logistics – Basic Concepts & Characteristics. COURIEI Routing through Innovative Emulation Learning Program.



4) Retailers ผคาปลกเปนขนสดทายของโซอปทาน จดแขงของผคาปลกคอความสามารถในการสอสาร

โดยตรงกบลกคาท าใหทราบความตองการของลกคา กจกรรมทางการเงนและขนาดของผคาปลกมความส าคญและมผลกระทบตอหนวยอนในหวงโซอปทาน องคประกอบหลกของระบบการกระจายสนคา ระบบการกระจายสนคาประกอบดวยกจกรรมทส าคญทเกยวของกบการเคลอนยายสนคาโดยมจดเรมตนภายหลงจากกระบวนการผลตเสรจสนลงและมการน าสนคาไปเกบไวในคลงสนคา เพอรอการจ าหนาย โดยประกอบดวยกจกรรมทงหมด 7 กจกรรมดงน

รปท 4.3 องคประกอบหลกของระบบการกระจายสนคา5

1. Order Processing เปนกจกรรมทเรมตนในกระบวนการกระจายสนคา เปนกระบวนการในการรบค าสงซอจาก

ลกคาและการวางแผนการจดการสนคาเพอใหไดปรมาณตามทลกคาตองการ รวมถง การก าหนดวธการในการสงมอบททนตามเวลาทก าหนด เพอใหลกคาไดสน คาทมคณภาพ กลาวคอ สนคาไมเ กดความเสยหาย และไดสนคาครบตามทสงซอไว

2. Warehousing คลงสนคาเปนสถานทในการจดเกบสนคารวมถงการเตรยมสนคาเพอน าสงไปยงลกคา

ซงภายในคลงสนคาจะมกจกรรมตางๆ ทกอใหเกดมลคาแกสนคากอนน าสงไปยงลกคา และปจจยส าคญของคลงสนคา คอ “การเลอกท าเลทตงคลงสนคา” และศนยกระจายสนคา (Distribution Center) 5 K.Y.Tippayawong สบคนจาก http://ie.eng.cmu.ac.th/elearning/255434/download/Chapter%2006_Market%20Distribution%20strategy%20in%20SCM.pdf

1. Order Processing

2. Warehousing

3. Inventory

5. Packaging

6. Transportation

7. Communication and Data

Interchange

4. Material Handling



เพอตอบสนองตอเปาหมายของการใหบรการและสรางความพงพอใจแกลกคา กลาวคอ การเลอกท าเลทตงทสะดวกตอการกระจายสนคาเพอใหสงสามารถกระจายสนคาไปยงลกคาไดสะดวกและทวถง รวมถงการพจารณาเสนทางการขนสงทมความสะดวกและสามารถเลอกรปแบบการขนสงทเหมาะสมได

หนาทของคลงสนคาและศนยกระจายสนคา ไดแก การเตรยมสนคาใหพรอมและมปรมาณมากพอส าหรบลกคา การรวบรวมสนคาจากแหลงตางๆ เพอน าไปสการแปรสภาพและการเพมมลคาใหกบสนคากอนน าสงสนคาไปยงลกคา การแจกจายสนค าตามความตองการของลกคา และการเปนศนยกลางในการรวบรวมผลตภณฑหลายๆ สายผลตภณฑ

3. Inventory Control การควบคมสนคาคงคลงเปนองคประกอบหลกของระบบการกระจายสนคา เนองจาก

ปรมาณสนคาคงคลงในคลงสนคามผลตอตนทนทางโลจสตกสส าหรบผประกอบการ โดยตนทนทเกยวกบคลงสนคา (ไมนบรวมมลคาของสนคา) แบงเปน 2 ประเภท คอ คาใชจายเกยวกบการเกบรกษาและคาใชจายเกยวกบการสงซอ ซงหากกระบวนการในการควบคมสนคาคงคลงไมมประสทธภาพคอมสนคาในคลงสนคามากเกนไปจะท าใหเกดตนทนการจดเกบสนคา และหากไมมสนคาคงคลงใน stock จะท าใหธรกจสญเสยโอกาสในทางการคา ซงการควบคมสนคาคงคลงจะตองด าเนนการควบคไปกบ การวางแผนส าหรบระดมสนคาคงคลงทเหมาะสม เพอใหเกดการจดการสนคาไดอยางมประสทธภาพ

4. Material Handling เ ปนการเ ลอกใชอปกรณในการเคลอนยายและการขนสงทเหมาะสม ท าใ หสนคาคง

คณลกษณะเดมไวกอนถงมอลกคา เพอสรางคณภาพและความนาเชอถอใหกบธรกจ 5. Packaging

การเลอกบรรจภณฑทเหมาะสมนอกจากจะเปนการสรางมลคาเพมใหกบตวผลตภณฑแลว ยงเปนการปองกนสนคาจากอนตรายอนเกดจากการเคลอนยายสนคาไปยงลกคาไดอกดวย การเลอกบรรจภณฑทเหมาะสมกบกบปรมาณและขนาดของสนคาจะชวยลดตนทนของบรรจภณฑ และตนทนในการขนสง เนองจากหากมการออกแบบบรรจภณฑทมความเหมาะสมกบรปแบบการขนสงและท าใหสามารถขนสงสนคาไดในคราวเดยวชวยประหยดเชอเพลง ก าลงคน และเวลาในการกระจายสนคาได

6. Transportation การเคลอนยายสนคาหรอจดสงสนคาไปยงผบรโภคจ าเปนตองพจารณาถงรปแบบในการ

ขนสงสนคาทเหมาะสมกบปรมาณสนคา ประเภทสนคา ระยะเวลาในการขนสงสนคา และตนทนอนจะเกดจากกจกรรมการขนสงสนคา

7. Communication and Data Interchange การสอสารและการแลกเปลยนขอมลจะท าใหผประกอบทราบถงสถานการณและความ

ตองการของลกคาและสามารถวางแผนหรอแกปญหาในการจดการการกระจายสนคาไปยงผบรโภคไดอยางมประสทธภาพ



รปแบบการกระจายสนคา (Type of Distribution)

รปท 4.4 รปแบบการกระจายสนคา (Type of Distribution)

รปแบบการขนสง

รปท 4.5 ปจจยการขนสงเพอการกระจายสนคา6

6 โกศล ดศลธรรม (2551). บทท 7 การสรางประสทธภาพการขนสง. Modern Business Logistics & Supply Chain Management_ _ how to make companies global competitive โลจสตกสและหวงโซอปทานส าหรบการแขงขนยคใหม. หนา 72

รปแบบการขนสงแบบดงเดม

รถไฟ รถบรรทก (ถนน) เรอ ทอ เครองบน

รปแบบการขนสงแบบดงเดม

รปแบบการขนสงแบบใหม

ตวแทน การขนสง

การขนสงตอเนองหลาย

รปแบบ ผจก. การขนสง สมาคมผสงสนคา

ขอจ ากดในการกระจายสนคา

รถไฟ รถบรรทก (ถนน) เรอ ทอ เครองบน

พนท คาใชจาย เวลา การแขงขน

ความพงพอใจของลกคา



การขนสงเปนกจกรรมทมสวนส าคญในการสนบสนนใหการกระจายสนคามประสทธภาพ เนองจากเปนกจกรรมทเกยวของกบตนทนการขนสง รวมถงมความสมพนธกบการสรางความพงพอใจใหกบลกคาในการสงสนคาไดทนตามเวลาในคณภาพทด สามารถแบงรปแบบไดตามลกษณะของยานพาหนะทใชในการขนสงสนคา7 ประกอบดวย ยานพาหนะสวนตว (Private Carrier) ธรกจเปนเจาของยานพาหนะขนสงสนคาของตนเอง ซงจะสามารถควบค มการขนสงไดด และประหยดค าใชจ ายไดในระยะยาว เชน รถบรรทกของหนงสอพมพรายวน ยานพาหนะสาธารณะ (Common Carrier) เปนบรการขนสงสาธารณะทด าเนนการโดยรฐบาลหรอรฐวสาหกจ ซงท าใหองคการธรกจสามารถขนสงในตนทนต า และไมตองลงทนยานพาหนะเอง เชน บรษท ร.ส.พ. รบจางขนสงสนคา ยานพาหนะทท าสญญา (Contract carrier) เปนการขนสงพ เศษส าหรบลกคาเฉพาะกลม เชน บรษ ท ซเคยวรคอร จ ากด ซงรบขนสงเงนสดส าหรบธนาคารตางๆ

นอกจากนยงสามารถแบงรปแบบการขนสงระหวางประเทศไดเปน 3 รปแบบ คอ Ocean Shipping การจดสงสนคาทางทะเล ม 3 ทางเลอก ไดแก ( 1) Liner Service ไดแก การบรการทม

เสนทางทก าหนดตามปกตในเสนทางทจดตงขน (2) Bulk shipping ไดแก การจดสงสนคาจ านวนมากใหบรการตามปกตสญญาเปนระยะเวลาทก าหนดไวลวงหนาของเวลา และ (3) การท างานผดปกต

เรอคอนเทนเนอรบรรจตคอนเทนเนอรขนาดมาตรฐานทชวยอ านวยความสะดวกในการโหลดและการขนถายสนคาและการถายโอนการขนสงของสนคา ขนสงสนคาทางทะเลมการใชอยางกวางขวางส าหรบการขนสงของหนกขนาดใหญหรอผลตภณฑ ทไมเนาเ สย รวมถงน ามนดบ เหลก และรถยนต เปนระยะเวลากวาปทอตราการจดสงสนคาไดรบลดลงเปนผลมาจากสงครามราคาระหวางสายการจดสงสนคา ตวอยางเชนอตราเฉลยส าหรบการขนสงต 20 ฟตจากเอเชยไปยงประเทศสหรฐอเมรกาลดลงจาก $ 4,000 ในป 1992 จะเปนต ากวา $ 1 ,680 โดย 2 ,009 แมวาผผลตสวนใหญพงพาผใหบรการขนสงสนคาทางทะเลระหวางประเทศทมอย แตบรษทสงออกขนาดใหญ เชน ฮอนดา และ ฮนไดมการขนสงของตวเองในเรอบรรทกสนคา ตวอยางเชน บรษทฮอนดาผผลตรถยนตญ ปนเปนเจาของเรอเดนสมทรของตวเองของเรอบรรทกสนคาไมเพยง แตการสงออกรถยนตญปนท ากบทวปอเมรกาเหนอในการเดนทางมงหนา แตยงจะสงถวเหลองทปลกในสหรฐอเมรกากลบไปยงประเทศญ ปนในการเดนทางไปทางทศตะวนตกของ กลยทธนถกออกแบบมาเพอเพมความจของเรอ

Air Freight การจดสงสนคาทางอากาศไดเตบโตอยางรวดเรวในชวงสามสบป แมวาปรมาณรวมของการคา

ระหวางประเทศโดยใชการขนสงทางอากาศยงคงคอนขางเลก ซงนอยกวารอยละ 2 ของการคาระหวางประเทศในสนคา แตการสงสนคาทางอากาศนบวาเปนรปแบบการสงสนคาทมมลคา กลาวคอ มากกวารอยละ 20 ของมลคาของสนคาทจดสงในการคาระหวางประเทศ

สนคาทมแนวโนมทจะถกสงทางอากาศโดยเฉพาะอยางยงถาเปฯสนคาทมสดสวนมลคาการปรมาณสง ตวอยางทวไปเปนชปเซมคอนดกเตอร , จอ LCT และเพชร สนคาทเนาเ สยงาย เชน การผลตภณฑจากดอกไมและดอกไมยงมแนวโนมทจะขนสงทางอากาศ การเปลยนแปลงในการออกแบบเครองบนไดเปดใชงานในขณะน ถายเทอากาศของผลตภณฑทคอนขางใหญ สามทศวรรษทผานมา

7 ดร.ค านาย อภปรชญาสกล (2537). สวนท 3 โลจสตกสและการจดการซพพลายเชน. โลจสตกสเพอการผลต และการจดการด าเนนงาน. บรษท ซ.วาย.ซซเทม พรนตง จ ากด. หนา 197



เครองบนใบพดขนาดใหญสามารถบรรทกไดเพยง 10 ตนของน าหนกสนคา เครองบนขนสงสนคาวนนจมโบด าเนนการมากกวา 30 ตนและเครองบนขนสงระยะไกลขนาดปานกลาง (เชน C-130 และ 32) สามารถบรรทกไดมากกวา 80 ตนสนคา เหลานเครองบนขนสงซปเปอรขนาดไดอ านวยความสะดวกการเจรญเตบโตของบรการจดสงทวโลกเชน FedEx, UPS, และเอชแอล ของทกภมภาคของโลกททงเอเชยแปซฟกเปนตลาดการขนสงทางอากาศไดรบความนยมมากทสดในวนนดวยเลขสองหลกอตราการเตบ โตปตอป

เอเชยไดกลายเปนโรงงานของโลกทจะ outsource การผลตสนคาและบรการ หาอนดบแรกของสนคาทจะยายออกจากพน ทในเอเชยแปซฟกทประเทศสหรฐอเมรการวมถงเครองใชส านกงานและคอมพวเตอรเครองแตงกายอปกรณโทรคมนาคมเครองจกรไฟฟาและสนคาทผล ตอน ๆ ไปทางทศตะวนตก (จากสหรฐอเมรกาไปยงเอเชย / แปซฟก) สนคาสวนใหญรวมถงเอกสารและแพคเกจขนาดเลกเครองจกรไฟฟาและผกและผลไม ใน 20 ปขางหนาการจราจรขนสงสนคาทางอากาศไปทางทศตะวนตกและมงหนาจะเตบโตทประมาณกาวเดยวกนประมาณรอยละ 7

Intermodal Transportation ดวยขอจ ากดดานกฏหมายการขนสงและกฏหมายการขนสงระหวางประเทศทหามไมใหรถตาง

แดนเขามาวงใหบรการในตางประเทศ ท าใหรปแบบการขนสงตอเนองหลายรปแบบเขามามสวนส าคญในการจดการการขนสงสนคาไปยงลกคาไดมประสทธภาพมากขน โดยทวไปเมอการขนสงเดนทางขามมหาสมทรพนผวหรอการขนสงทางอากาศเปนโหมดการขนสงเรมตนทขามพรมแดนแหงชาต เมออยบนทดนทพวกเขาสามารถสงตอไปโดยรถบรรทก, เรอ, ทางรถไฟหรอทางอากาศ แมวาประเทศทอยตดกนเชน แคนาดา สหรฐอเมรกา และเมกซโก เชน กฎระเบยบในประเทศตางๆหามการใชงานไม จ ากด ของรถบรรทกเดยวกนระหวางและขามเขตแดนของประเทศ เมอโหมดทแตกตางของการขนสงทมสวนเกยวของหรอแมกระทงเมอการขนสงจะถกโอนจากรถบรรทกหนงไปยงอกทชายแดนของประเทศเปนสงส าคญเพอใหแนใจวาพนทขนสงสนคาจะใชทโหลดเตมเพอใหคาใชจายลดลงในตอหนวยการขนสง

ในดานเศรษฐกจการขนสงมสวนสนบสนนการกระจายสนคาไปสตลาด โดยการปรบปรงการขนสงใหมประสทธภาพสงผลใหเกดประโยชน ดงน

1. ท าใหเกดการแขงขนมากขน การขนสงทมประสทธภาพจะชวยใหมการกระจายสนคาออกไปสตลาดไดกวางขวางมากขน สนคาหลายชนดสามารถขายในตลาดทอยหางไกลได ท าใหตลาดมการแขงขนกนมากขน และผบรโภคมโอกาสเลอกซอสนคาไดหลากหลายมากขน

2. ท าใหเกดการประหยดตอขนาดในการผลต การขนสงทมประสทธภาพจะชวยใหสามารถผลตสนคาไดในปรมาณมาก ๆ ซงจะเกดการใชประโยชนสงสดจากเครองจกรและแรงงานทใชในการผลต นอกจากนยงชวยใหมความอสระในการเลอกสถานทตงของโรงงานโดยไมจ าเปนตองใกลกบแหลงตลาดอกดวย

3. ท าใหสนคาทจ าหนายมราคาลดลง การขนสงทมประสทธภาพจะชวยท าใหตนทนของการขนสงลดต าลง ดงนนผลของการทตนทนคาขนสงลดลง กจะท าใหราคาสนคาทจ าหนายลดลงตามไปดวย ประเภทของการขนสงสนคา สามารถแบงออกเปน 5 ประเภท คอ การขนสงทางรถไฟ (rail) การขนสงรถยนตหรอรถบรรทก (truck) การขนสงทางน า (water) การขนสงทางอากาศ (air) และการขนสงทางทอ (pipeline) ซงการขนสงแตละประเภทมขอดและขอเสยทแตกตางกนออกไป (ตารางท 5.2) ดงน



ตารางท 5.2 ขอดและขอเสยของการขนสงแตละประเภท8

ประเภทการขนสง ขอด ขอเสย การขนสงทางรถไฟ (rail) 1. เหมาะสมส าหรบการขนสง

ในระยะทางปานกลางหรอไกลๆ คาขนสงสนคาตอหนวยจะต าเมอเปรยบเทยบกบการขนสงทางรถยนตทคดตามระยะทาง 2. สามารถขนสงสนคาไดครงละมาก ๆ 3. ปรบตวตามปรมาณการขนสงไดตามความตองการ เพราะสามารถทจะเพมหรอลดจ านวนตไดงาย 4. มความปลอดภยจากอบตเหตทอาจจะเกดขน

1. สงสนคาไดจ ากดเพยงทสถานและตามเสนทางทรางรถไฟไปถงเทานน ไมสามารถสงสนคาถงบานได 2. การขนถายสนคาไมสะดวก เพราะตองขนสงสนคาไปยงสถานรถไฟและรบสนคาจากสถานเองเชนกน จงตองอาศยการขนสงประเภทอนประกอบหากสถานตนทางหรอปลายทางอยหางจากแหลงทตองการขนสงสนคาไปให

การขนสงรถยนตหรอรถบรรทก (truck)

1. ใชเงนลงทนนอยเมอเปรยบเทยบกบการขนสงประเภทอนๆ 2. สะดวกและรวดเรว 3. มความยดหยนสงทงในขนาดระวางบรรทกและบรการ สามารถปรบเปลยนเสนทางและขนาดรถบรรทกใหมความเหมาะสมกบสภาพแวดลอมไดงาย 4. สามารถใหบรการถงบานได เนองจากการขนสงประเภทอน เชน รถไฟหรอเครองบน กตองอาศยรถยนตอกทอดหนง 5. สามารถบรการไดตลอดเวลาและทนเวลา ไมจ าเปนตองมตารางเวลาเหมอนรถไฟหรอเครองบน

1. บรรทกไดเฉพาะสนคาทมน าหนกไมมากนก เนองจากรถจะมความจนอยเมอเปรยบเทยบกบเรอ 2. เหมาะส าหรบการขนสงในระยะทางใกลถงปานกลางเทานน 3. มการแขงขนกนมาก เพราะผประกอบการสามารถใชบรการขนสงแบบนไดมาก

8 http://coursewares.mju.ac.th/BA330/TPChap6-96.htm

http://coursewares.mju.ac.th/BA330/TPChap6-96.htm



ประเภทการขนสง ขอด ขอเสย การขนสงทางน า (water) 1. สามารถขนสงในแตละครง

ไดปรมาณมาก 2. อตราคาขนสงถกกวาการขนสงประเภท 3. เหมาะกบการขนสงสนคาทมน าหนกมากทตองขนสงในระยะไกล โดยเฉพาะการขนสงระหวางประเทศ

1. ใชระยะเวลาในการขนสงมากกวาการขนสงประเภท 2. เสนทางเดนเรอบางแหงสามารถใชไดเปนฤดกาลเทานน 3. ไดรบผลกระทบจากการเกดปรากฏการณธรรมชาตมาก เชน เกดมรสม น าแหงหรอน าทวม เปนตน 4. ตองอาศยการขนสงประเภทอนประกอบเพอสงสนคาถงผรบสนคา

การขนสงทางอากาศ (air) 1. ใชเวลาในการขนสงนอย 2. สนคาแบบใหม ๆ โดยเฉพาะสนคาประเภทแฟชน สามารถสงไปยงตลาดตาง ๆ ทวโลกไดในเวลาทรวดเรว

1. เ ส ย ค า ใ ช จ า ย ใ น ก า รด าเนนงานคอนขางสง เพราะมอตราคาขน สงสน ค าส งก วาอตราคาขนสงประเภทอน ๆ 2. การขนสงขน อย กบสภาพภมอากาศท าใหเปนอปสรรคตอการขนสงหากสภาพภมอากาศไมเอออ านวย

การขนสงทางทอ (pipeline) 1. สามารถขนสงไดตลอด 24 ชวโมง 2. เปนการขนสงทสรางความมนใจไดวาสนคาจะถงจดหมายปลายทางโดยปลอดภย

1. ตองใชเงนลงทนสง 2. ขอจ ากดดานเสนทางการขนสง โดยเสนทางของทอทผานอาจประสบอปสรรคจากลกษณะธรรมชาต เชน ผานหบเขา เปนตน 3. มสนคาทจะขนสงโดยวธนเพยงไมกชนด เชน น ามน เปนตน

ประโยชนในการกระจายสนคา

1) การปองกนความเสยงตออตราเงนเฟอและความผนผวนของอตราแลกเปลยน (Hedging against Inflation and Exchange Rate Fluctuations) บรษทขามชาตยงสามารถใชสนคาคงคลงเปนเครองมอเชงกลยทธทจะจดการกบความผน

ผวนของสกลเงนและเพอปองกนความเสยงตออตราเ งนเฟอ โดยการเพมสนคาคงเหลอกอนคาเ สอมราคาใกลของสกลเงนแทนการถอเงนสดของบรษทซงสามารถลดความเ สยงของการสญเสยคาเ สอมราคาของสกลเงน สนคาคงเหลอสงยงชวยปองกนความเ สยงกบอตราเงนเฟอเพราะคาของสนคา / ชนสวนทจดขนในสนคาคงคลงทยงคงเหมอนเดมเมอเทยบกบอ านาจซอของสกลเงนทองถนซงตรงกบการลดคาเงน ในกรณดงกลาวผจดการโลจสตกสระหวางประเทศทจะตองประสานงานการด าเนนการกบสวนทเหลอของบรษทเพอใหคาใชจายในการรกษาระดบทเพมขนของสนคาคงเหลอเปนมากกวาการ



ชดเชยดวยก าไรจากการปองกนความเสยงกบความผนผวนของอตราเงนเฟอและสกลเงน หลายประเทศใชวธการเรยกเกบภาษทรพยสนในสนคาทเกบไว หากการเพมขนของตนทนการถอครองสนคาคงคลงทเพมขน ดวยการเพมภาษ

2) การไดรบประโยชนจากความแตกตางดานภาษ (Benefiting from Tax Differences) การไดรบประโยชนจากภาษทแตกตางกนสามารถเขยนออกกอนหกภาษในวธทสรางสรรค

เพอใหการเตรยมการขนสงภายในจรงสามารถท าก าไรได น กหมายความวาสงทและวธการทบรษทโอนภายในระบบการผลตทวโลกเปนหนาทของระบบภาษในประเทศตางๆและจากการถายโอนทมการท า เมอโอนของสวนประกอบจากประเทศไปยงประเทศ B C มภาษหกในประเทศ B (การสงออก) และไดรบเครดตในประเทศ C ทเปนสวนหนงของการประกอบในประเทศพฒนาทดในการถายโอนท าใหก าไรใหกบ บรษท ขามชาต . การเขาถงและการใชความรดงกลาวเปนมอขวาของ บรษท โลจสตกทขายบรการเหลานใหกบ บรษท ขามชาตทมความสนใจในการเพมประสทธภาพโลจสตกทวโลก

3) การบรณาการดานโลจสตกสและความสมหตสมผล (Logistical Integration and Rationalization) การบรณาการโลจสตกและความสมเ หตสมผล การบรณาการโลจสตกหมายถงการ

ประสานงานการผลตและการจดจ าหนายทวขอบเขตทางภมศาสตร ความแตกตางกนอยางรนแรงของโครงสรางแบบดงเดมของประเทศ ประกอบดวย การขายแยกองคกร การผลต คลงสนคา และการจดจ าหนายในแตละประเทศ ความสมเหตสมผล หมายถง การลดทรพยากรเพอใหบรรลการด าเนนงานมประสทธภาพมากขนและคาใชจายทมประสทธภาพ แมวากลยทธแยกแนวคดท บรษท สวนใหญ 'รวมถงทงสองดานของกลยทธโลจสตก ขอจ ากดของการกระจายสนคา

การกระจายสนคาเปนกจกรรมในการเชอมโยงการคาระหวางประเทศ การผลตขามชาต และการจดหาวตถดบ ชนสวน และอปกรณตางๆ ส าหรบการผลต การกระจายสนคามความซบ ซอนมากขนสงผลตอตนทนทเพมมากขน ซงมความส าคญตอความส าเ รจขององคกร ปจจยทหลากหลายน าไปสความซบซอนทเพมมากขนและตนทนโลจสตกสระดบโลกเมอเปรยบเทยบกบโลจสตกสในประเทศ ประกอบดวย

ระยะทาง ความแตกตางประการแรกไดแก ความแตกตางดานระยะทาง บอยครงโลจสตกสระดบโลก

ตองใชการขนสงชนสวนอปกรณและสนคาส าเ รจรปในระยะทางยาวกวาระยะทางทใช ในประเทศ ซงระยะทางทยาวกวาจะน าไปสตนทนการขนสงและการประกนภยส าหรบความเสยหายทสงกวา รวมถงคาใชจายทางออมทสงขนของคลงสนคาและสนคาคงคลง

ความผนผวนของอตราแลกเปลยน ความแตกตางทสองเกยวของกบการเปลยนแปลงของสกลเงนในการขนสงระหวางประเทศ

บรษทตองปรบการวางแผนทจะรวมการด ารงอยของสกลเงนและการเปลยนแปลงของอตราแลกเปลยน ตวอยางเชนในชวงกลางป 1990 เมอเงนสกลเยนของญปนมคาแขงตวมากกวาสกลเงนดอลลารสหรฐเมอเทยบกบสกลเงนในยโรปท บรษท ฮอนดา จงเปลยนกลยทธในการผลตรน Accord จากโรงงานทสหรฐอเมรกาใน Marysville, โอไฮโอ, มากกวาจากโรงงาน ในประเทศญปนไปยงยโรป



ตวกลางตางประเทศ (Foreign Intermediaries) ตวกลางเพมเตมสวนรวมในกระบวนการโลจสตกทวโลก เกดจากความจ าเปนทจะตอง

เจรจาตอรองระเบยบชายแดนของประเทศและจดการกบเจาหนาทรฐบาลทองถนและผ จดจ าหนาย แมวาตวแทนสงออกประเทศในประเทศของนายหนาและพอคาสงออกทท างานเปนตวกลางในการใหบรการการสงออกส าหรบบรษท ซงไมจ าเปนตองมความรเพยงพอเ กยวกบสภาวะตลาดตางประเทศของประเทศหรอการเชอมตอทเพยงพอกบเจาหนาทรฐบาลทองถนและผ จดจ าหนาย แตในประเทศแถบเอเชย เชน ญ ปน , เกาหล, และจน ยงม บคคลทท าหนาท "การเชอมตอ" กบหนวยงานภาครฐในประเทศจะเปนปจจยทท าใหเกดการเกดดลการคาในเศรษฐกจภาคตะวนตกและน ามาซงผลก าไรท สงสดหรอลดคาใชจายในการด าเนนการธรกจ ดงนนการท างานรวมกบชมชนธรกจในทองถนรวมทงทองถน หนวยงานก ากบดแลของรฐบาล

กฎระเบยบ การด าเนนการคาระหวางประเทศสวนใหญมการขนสงสนคาทางทะเล และเนองจาก

สหรฐอเมรกาเปนประเทศทการคาในการน าเขา-สงออกสนคาระหวางคคาในมหาสมทรแปซฟกและมหาสมทรแอตแลนตกทใหญทสดของโลก สหรฐอเมรกาไดมการก าหนดระเบยบในการใหบรการขนสงทางทะเลตามพระราชบญญตการคาทางทะเล 1920 (หรอทเ รยกวาพระราชบญญตโจนส) ทหามตางประเทศเปนเจาของกจการการขนสงผโดยสารและสนคาจากทาเ รอในประเทศหนงไปยงอกประเทศหนง โดยการจ ากดการเขาถงตลาดตางประเทศเพอการจดสงสนคาในประเทศ ซงถอเปนการกดกนทางการคา ตอมาในเดอนมนาคมป 2003 กวา 50 ประเทศรวมทงออสเตรเลย , แคนาดา, จน , สหภาพยโรปและญปนจงยนค าสงรวมกบองคการการคาโลกเรยกรองการเปดเสรบรการขนสงทางทะเลระหวางประเทศ ซงการเปดการคาเสรสงผลตอการเพมตนทนโลจสตกสของสหรฐอเมรกา

การรกษาความปลอดภย ในอดตการรกษาความปลอดภยไมไดเปนขอกงวลจนกระทงวนท 11 กนยายน 2001 เมอ

เกดการโจมตของผกอการรายเกดขนประเทศสหรฐอเมรกาจงเหนถงความส าคญของมาตรการรกษาความปลอดภยในประเทศและตางประเทศ เมอคาใชจายในการขนสงเพอการสงออกไดเพมขนเพราะมาตรการรกษาความปลอดภยพเศษทสายการขนสงสนคาและผประกอบการสถาน อยางไรกตาม ถาคาใชจายของผใชทรฐบาลเรยกเกบคาบรการหรอผใหบรการทสงเ กนไปหรอไดผลประโยชนไมคมคา ผสงออกอาจสญเสยตลาดเนองจากการเพมขนของคาใชจายในการขนสงและเบยประกน

ผจดการโลจสตกสทวโลกจะตองเขาใจคณสมบตเฉพาะของ รปแบบการขนสงทแตกตางกนเพอทจะใชประโยชนไดอยางเหมาะสม ซงปจจยทส าคญทสดในการก าหนดรปแบบการขนสงทดทสด ประกอบไปดวย 3 ปจจย ไดแก

(1) สดสวนมลคาการปรมาณ พจารณาจากมลคาทถกรวมเขาไปกบการใชวตถดบในการผลต (2) การเนาเสยงายของผลตภณฑ หมายถงการยอยสลายทมคณภาพในชวงเวลาและ / หรอ

ผลตภณฑทลาสมยไปตามวงจรชวตผลตภณฑ (3) คาใชจายในการขนสง ควรจะพจารณาตามของคาการปรมาณและเนาเสยงายของ

ผลตภณฑ



ศนยกระจายสนคา (Distribution Center) ศนยกระจายสนคาเปนสวนหนงทอยในกจกรรมของ Logistics โดยเปนกลไกใหเ กดการ

ขบเคลอนหรอเคลอนยายสนคาไปสลกคา ภายใตเงอนไขของเวลาและตนทนทสามารถแขงขยไดอย างมประสทธภาพ ซงโดยปกตใชรวมกบคลงสนคาเพอจดเกบสนคา โดยมหนาทคอรบสนคา ( Receive) การเคลอนยายเพอจดเกบ (Storage) การคนหาและเลอกหยบสนคา (Sorting and Picking) การจายสนคาออก (Dispatch) และการจดสงสนคา (Delivery) ในดานของการกระจายสนคา คลงสนคาเปนแหลงส ารองสนคาไวเผอ อปสงคทเพมขนอยางกะทนหนของลกคา องคการธรกจบางแหงใชคลงสนคาเปนศนยกลางการกระจายสนคาใหแกลกคาในบรเวณพนทหนงทระยะทางการขนสงไมหางไกลจากคลงสนคานนมากนก จงมคลงสนคาหลายแหงซงอยในท าเลทตงทเหมาะสมเพอท าหนาทเปนศนยกลางการขนสงกระจายใหทวเขตพนทเปนตลาดทงหมด ในปจจบนในยคสารสนเทศไรพรมแดน แนวโนมการเปลยนแปลงในคลงสนคาและศนยกระจายสนคาไดมการจดการเปลยนไป โดยใชการจดการซพพลายเชนมาเ กย วของมากขน มระบบสารสนเทศพาณชยอเลกทรอนกส ซงสงผลกระทบตอรปแบบการจดการแบบเดม โดยอนเตอรเนตท าใหการจดสงสนคาถขนปรมาณสงซอนอยลง การตอบสนองลกคารวดเรวในการเตมเมนค าสงซอ การวางผ งคลงสนคาเปนแบบการไหลทะลคลง (Flow through) ควบคมดวยระบบเทคโนโลยอตโนมตเพอควบคมกระบวนการเคลอนยาย ท าใหการท างานและการจดสงรวดเรวขน และแนวโนมในการท างานอกแบบหนงคอ การไมตองประกอบทโรงงาน (Postponement) โดยจะยายการประกอบสดทาย การก าหนดลกษณะสนคามาไวทศนยกระจายสนคาแทนเพราะโรงงานทประกอบสนคาเทคโนโลยสงทผลตหลงจากรบค าสงจะท างานลาชามาก ฉะนนศนยกระจายสนคาจงลงมาก ากบดแลตงแตระดบชนสวนจนประกอบเสรจ

การจดการคลงสนคาประเภท “Cross-Dock” หมายถง คลงสนคาทใชรบสนคา และสงสนคาในเวลาเดยวกน หรอเปนคลงสนคามการออกแบบเปนพเศษ เพอใชในการขนถายจากพาหนะหนงไปสอกพาหนะหนง สวนใหญจะเหมาะกบสถานทซงมลกษณะเปนศนยในการรวบรวมและกระจายสนคา ซงจะท าหนาทในการบรรจและคดแยกสนคา ชองทางกระจายสนคา ชองทางกระจายสนคา หมายถง เสนทางทผลตภณฑเคลอนยายไปยงตลาด ชองทางกระจายสนคาประกอบดวยผ ลต ( Producers) คนกลาง (Agents) ท เ กย วข อง ผบ ร โภ คหรอผ ใ ชทางอตสาหกรรม (Industrial consumer) ในการกระจายสนคาทมประสทธภาพจะขนอย กบเครอขายการสงมอบ (Delivery Network) ประกอบดวย ผผลต ผขายวตถดบ ผจดจ าหนาย และลกคา และสถานทในการจดการกระจายสนคา (Place) โดยตามนยามของตลาด คอ การจดหาสนคาและบรการทถกตองในเวลาทถกตองเหมาะสม ดวยราคาทเหมาะสม และในสถานททเหมาะสมดวย

ชองทางการจดจ าหนายระดบสากล (INTERNATIONAL DISTRIBUTION CHANNEL) รปแบบของการจดจ าหนายในทกประเทศ พบวา ชองทางการจดจ าหนายในตางประเทศมการ

เชอมโยงระหวางบรษทและลกคาในตลาดทวโลก บรษททตระหนกถงวตถประสงคทางการตลาดจะตองสามารถทจะท าใหผลตภณฑสามารถเขาถงตลาดเปาหมายในราคาทเหมาะสม บรษทจะไมสามารถท าเชนนไดหากความยดหยนของโครงสรางการจดจ าหนายไมมประสทธภาพและเปนภาระ การสรางชองทางการจดจ าหนายทเชอถอไดและมประสทธภาพระหวางประเทศสามารถเปนหนงในงานทส าคญทสดและมความทาทายทผจดการฝายการตลาดตางประเทศสามารถเผชญ



บรษทจะมแนวทางในการก าหนดระบบการจดจ าหนายในตางประเทศ ได 2 แนวทาง คอ 1. บรษทอาจตดสนใจทจะขายโดยตรงใหกบลกคาในตลาดตางประเทศโดยใช Sales force

ในทองถนของตวเองหรอผานทางอนเทอรเนต 2. บรษทอาจตดสนใจทจะใชทรพยากรของตวกลางทเ ปนอสระสวนใหญมกจะอยในระดบ

ทองถน บรษทออสเตรเลย ResMed ผผลตอปกรณทางการแพทยระบบทางเดนหายใจเปนตวอยางของ

บรษท ทใชตวเลอกแรก สวนใหญของยอดขายตางประเทศ ResMed ทถกสรางขนโดยการด าเนนการของพนกงานขายของตวเองจากทส านกงานขายของตวเองในประเทศสหรฐอเมรกา สหราชอาณาจกรและทวยโรป และเ อเชยตะวนออกเฉย งใต แมวาชองทางการจดจ าหนายโดยตรงอาจจะเปนทมประสทธภาพมากทสดจะประสบความส าเ รจเฉพาะในกรณทลกคามความเหมอนกนทางภมศาสตรมรปแบบการบรโภคทคลายกน Dell และ Hewlett-Packard เ ปนสองตวอยางของ บรษท ขามชาตในอตสาหกรรมคอมพวเตอรสวนบคคลทมระบบการจดจ าหนายทแตกตางกน Dell จ าหนายเครองคอมพวเตอรโดยตรงจากโรงงานประกอบในการวางผใช ทวโลกในขณะทผใช Hewlett-Packard ใชตวแทนและรานคาปลกระหวางประเทศ ลกคาของ Dell อาจตองรอหลายวนหรอสปดาหทจะไดรบเครองคอมพวเตอรในขณะทลกคาของเอชพสามารถเดนออกไปจากรานคาปลกทมเครองคอมพวเตอรไดทนท ในการตดสนใจทชองทางการจดจ าหนายนน บรษทตองพจารณาตนทนของการตอบสนองความตองการของลกคา ดงนน บรษทตองมการประเมนผลกระทบตอการบรการลกคาและคาใชจายตามทเปรยบเทยบการกระจายตวเลอกทแตกตางกนระหวางประเทศ ชองทางการจดจ าหนาย ทใชตวกลางตวแทนหรอรานคาทตงอยระหวางผผลตและลกคาในชองทางการจดจ าหนายมกจะมหลายระดบและใชตวกลางหลายมวตถประสงคเฉพาะของตวเองภายในชองทางการจดจ าหนาย การใชงานของตวกลางทสามารถคอนขางงายรวดเรวและกลยทธตนทนต าในตลาดตางประเทศ บรษทโดยเฉพาะอยางยงบรษทขนาดกลางและขนาดเลกทไมไดมทรพยากรในการด าเนนงานดานการตลาดของตวเองและ ระบบการจดจ าหนายในตลาดตางประเทศ รปท 4.4 แสดงใหเหนบางสวนของการก าหนดชองทางการจดจ าหนาย

รปท 4.6 INTERNATIONAL DISTRIBUTION CHANNEL ALTERNATIVES9

9 Global Logistics and distribution

Manufacture/Principle

Consumer

Local

Wholesaler

Retailer



การเลอกชองทางการกระจาย นอกเหนอจากการตอบสนองความตองการของลกคาและคาใชจายอน ๆ อกหลายปจจยทมอทธพลตอทางเลอกการใชชองทางการจดจ าหนายโดยบรษท ทจะเขาถงตลาดตางประเทศ รวมทงลกษณะของลกคาของบรษท: ชวงและทางเลอกของตวกลาง; คแขง สภาพแวดลอมทางการตลาด ; และจดแขงและจดออนของบรษท แตปจจยเหลานโดดเดนขนมาในฐานะทเปนความส าคญอยางยงในการเลอกชองทางการจดจ าหนายทเหมาะสมในแงของการตลาดทครอบคลมการควบคมและคาใชจาย การมตวกลางในชองทางการจดจ าหนายมากขนมแนวโนมทบรษทจะสญเสยการควบคม ทกแงมมทางการตลาดของผลตภณฑของบรษท หากบรษทมความประสงค ทจะมการควบคมอยางสมบรณในดานของการตลาดดงกลาวเปนราคาทสรางประเภทของรานคาผลตภณฑทควรจะมอยในระดบสนคาคงคลงและการสงเสรมการขายกมทางเลอกนอย แตจะตองมการพฒนาระบบการควบคมการกระจายสนคาของบรษทเอง นอกจากทบรษทจะตองพจารณาถงชองทางการกระจายแ ลวปจจยส าคญทท าใหชองทางการกระจายสนคามประสทธภาพไดแกการสรางเครอขายการกระจายสนคา เนองจากในการด าเนนการกระจายสนคาทงในระดบประเทศและระดบโลกทด าเนนการดวยบรษทเพยงอยางเดยวอาจกอใหเ กดตนทนและภาระในการด าเนนงานทมากกวาเมอเปรยบเทยบกบการหาพนธมตรในการด าเนนการกระจายสนคา อกทงเครอขายอาจมความรและความเขาใจในบรบทของพน ทและเสนทางการกระจายสนคาไดดกวาบรษทขามชาต เครอขายการกระจายสนคา หมายถง กระบวนการเชอมโยงรปแบบการใชกระบวนการและการผลตโดยทผลตภณฑหรอกลมผลตภณฑถกเคลอนยาย หรอ กระจายจากจดหนงของการผลตไปยงจดทสามารถสงผลตภณฑไปถงลกคาได ผานชองทางในการเชอมโยงกจกรรมตางๆ อนไ ดแก การตอรอง การขาย และการซอผลตภณฑและความเปนเจาของสนคาซงในการเคลอนยายในระบบการกระจายทหลากหลาย



รปท 4.7 เครอขายการกระจายสนคาในโครงสรางหวงโซอปทานหลก10

การกระจาย สนคา ในหวงโซอปทานสามารถด าเ นนการไดหลายรปแบบโยอาศ ยเครอขายในการด าเนนการกระจายสนคา ไมวาจะเปนการกระจายสนคาโดยตรงจากโรงงานผลตไปยงผคาปลก หรอ การกระจายสนคาผานคลงสนคาของโรงงานผลตเอง หรอ การกระจายสนคาผานคลงสนคาของผคาสง หรอ การกระจายสนคาผาน Parcels carrier หรอ การกระจายสคาผานตวแทนการจ าหนาย (Broker) หรอ การกระจายสนคาโดย Case & Carry ซงการเลอกใชเครอขายการกระจายสนคาขนอยกบตนทน ระยะทางในการกระจายสนคา จ านวนสนคาและความตองการของลกคา

10 Rushton, A., Croucker P., Baker P.,The handbook of logistics & distribution management, 3th Edition อางองใน Education and Culture DG. Chapter 2 – Logistics – Basic Concepts & Characteristics. COURIEI Routing through Innovative Emulation Learning Program.



รปท 4.8 ลกษณะการกระจายทางกายภาพและชองทางตลาด11

รปแบบของการกระจายสนคาโดยแบงตามชองทางการตลาดเ รมตงแตคลงสนคาจากการผลตสงไปขายในระดบประเทศโดยใชรถบรรทกของโรงงาน ในการสงผลตภณฑไปยงศนยกระจายสนคา จากศนยกระจายสนคาสนคาจะถกสงไปยงผคาสงโดยอาศยการเคลอนยายของ Third-party และถกล าเลยงไปทศนยกระจายสนคาในทองถน จากนนจะถกสงไปทราคาปลกโดยการขนสงภายในพน ท เพอน าไปจ าหนายใหกบผบรโภคตอไป

11 Rushton, A., Croucker P., Baker P.,The handbook of logistics & distribution management, 3th Edition อางองใน Education and Culture DG. Chapter 2 – Logistics – Basic Concepts & Characteristics. COURIEI Routing through Innovative Emulation Learning Program.



รปท 4.9 การใช Single Terminal station ในการจดการการกระจายสนคา12 ศนยกระจายสนคาในเครอขายการกระจายสนคาเปนสถานทอ านวยความสะดวกในการขนยายสนคาขน -ลงรถบรรทก, การบรรจและน าออกจากการขนสงไปยงสถานท ทก าหนดไวเพ อใหเ กดประสทธภาพในการใชงาน โดยมขอบเขตหลกทการด าเนนการใหสนคาไปถงลกคาในสถานททแตกตางกนเพอลดตนทนและเพมประสทธภาพการขนสง ซงการเพมประสทธภาพในการขนสงสนคาเ กดขนเมอปรมาณการขนสงสนคานอยกวาน าหนกบรรทกสนคาในการขนสงหนงครงโดยอาจใชยานพาหนะขนาดใหญได ตวอยางการวางแผนการกระจายสนคาทเหมาะสมโดยใช Single Terminal Station ท าใหเ กดการรวมสนคาและบรษทสามารถจดสงสนคาโดยเลอกใชยานพาหนะและรปแบบการขนสงทเหมาะสมได 12 S. Papadimitriou, O. Sxinas, Introduction to Logistics (greek), Stamoulis, 2004, Athens อางองใน Education and Culture DG. Chapter 2 – Logistics – Basic Concepts & Characteristics. COURIEI Routing through Innovative Emulation Learning Program.



หนวยท 4.3 การจดการกระจายสนคา

การจดการกระจายสนคาเชงความรวมมอ (Collaborative distribution) ความ รวมม อ ใน การวางแผนการพยากรณ การเ ต ม สน ค า ( Collaborative Planning

Forecasting and Replenishment : CPFR) คลายกบ VMI ซงผผลตรบผดชอบเองสวนมาก ซงท างานรวมกนทงซพพลายเชน ทงผขายสนคา ลกคา โรงงาน ผานระบบเวปไซท ทงการออกใบสงซอ การผลต การพยากรณ จนถงการกระจายสนคา สามารถลดระดบ สนคาคงคลงเพมผลประโยชนใหผเกยวของทงระบบ การจดการกระจายสนคาโดยการจางเหมาบคคลภายนอกกระจายสนคา (Distribution Outsource)

ในประเทศไทยปจจบนนยมใชบคคลภายนอกจดการกระจายสนคาให ซงบรษททรบกระจายสนคา เชน IDS Logistics, TNT, Schenker, Excel, Excel Logistics, Linfox, Toyota Teuso, NYK, KPN Logistics, EGL, ซ เม นต ไทย โลจสตก สและอกหลายบ รษทท รบกระจาย สนค า มลคาบรการรวมในป 2547 มมลคามากกวาหาแสนลานบาท ซงจะเหนวาสวนมากเปนผใหบรการตางชาต มบรษทคนไทยนอยมาก การใชบรการจากภายนอกเพอลดภาระการลงทนในระบบ รวมถงลดภาระทจะเกดในอนาคตจากการลงทนในสนทรพย พนกงาน และสนคาคงคลง การจดการชองทางการกระจาย (Channel Management)

การใชชองทางการจดจ าหนายทางออมมกใหผลในการสญเสยของการควบคม ทด าเนนงานดานการตลาดของบรษท การสญเสยการควบคมนจะมมากขนในชองทางการจดจ าหนายในตางประเทศมากกวาในประเทศ เพราะบรษทไมไดมการแสดงอยางถาวรในตลาดตางประเทศและตองพงพาการกระท าของตวกลางตางประเทศ ความแตกตางในความคาดหวงและเปาหมายระหวาง บรษท และตวกลางตางประเทศทสามารถน าไปสความขดแยงชอง ทจะจดการกบเ รองน บรษท ตองแขงขนจดการความสมพนธระหวางตวเองและตวกลางของพวกเขาและมกจะอยในหมตวกลางตวเองในความพยายามทจะสรางความสามคคทโดดเดนดวยความจงรกภกดของความรวมมอและเปดการสอสาร การเลอกของตวกลางจะกลายเปนสงส าคญในการกระบวนการของการรกษาความสมพนธกบชองทางทกลมกลนส าหรบ บรษท ทประสงคจะบรรลยอดขายตางประเทศและวตถประสงคทางการตลาดอน ๆ แนวทางบางอยางส าหรบการเลอกและการจดการกบตวกลางตางประเทศรวมถง 63

• การคนหาตวกลางทสามารถพฒนาตลาดไมเพยงแตเปนผทมรายชอทดเทานน • ตวกลางการเปนพนธมตรในระยะยาวไมไดเปนวธการชวคราวของการเขาสตลาด • ความแขงขนคนหาและเลอกตวกลาง; จะไมปลอยใหพวกเขาเลอกคณ • การสนบสนนตวกลางของคณโดยการกระท าทรพยากรเชนแนวคดการตลาดเงนและความร • ตรวจสอบใหแนใจตวกลางใหขอมลทคณตองการรวมทงขอมลทางการตลาดททนสมยและม

รายละเอยดขอมลการขายทมประสทธภาพ • ความพยายามทจะรกษาควบคมกลยทธทางการตลาดใหมากทสดเทาทเปนไปไดมากกวาท

กลยทธการตลาด • ความพยายามทจะท าใหการเชอมโยงกบตวกลางแหงชาตโดยเรวทสดเทาทเปนไปได

หลงจากการเขาสตลาดตางประเทศ



นอกจากน บรษทควรรกษาความสนใจทงในตวกลางและตลาดตางประเทศ ในการเตรยมทจะปรบใหเขากบสภาพการแขงขนในประเทศและพยายามทจะลดความขดแยงกบตวกลางใหเ รวทสดเทาทเปนไปได กลยทธการกระจายสนคา

กลยทธการกระจายสนคาจะเ กยวของกบการตดสนใจในเ รองรปแบบของชองทางการจดจ าหนาย ตลอดจนจ านวนระดบชองทางและจ านวนคนกลางทใชในแตละระดบ ทางเลอกในการกระจายสนคาม 3 วธ เพอครอบคลมเขตตลาด ไดแก การจดจ าหนายแบบทวถง การจดจ าหนายแบบเลอกสรร และการจดจ าหนายแบบผกขาด



กรณศกษา13 บรษท Frito-Lay เปนบรษททสามารถลดตนทนการขนสงดวยการรบสนคาจากผ จดหาหลายราย (Consolidate) และบรรทกของแบบเตมเทยวรถบรรทกเพอด าเนนการจดสงสนคาใหกบผคาปลก เรยกวา Milk Run ซงเ ปนหลกการจดสงสนคาไปยงปลายทางโดยตรง (Direct Shipping) และเปนปจจยลดตนทนการขนสงส าหรบผประกอบการทมคคาหลายราย ดวยเหตนผบรหารระบบโลจสตกสจงมบทบาทตดสนใจก าหนดเสนทางการจดสงอยางเหมาะสมโดยพจารณาจากปจจยทางภมศาสตรและระยะทางระหวางศนยกระจายสนคากบลกคา

นอกจากน ผผลตรถยนตรายใหญอยางโตโยตาไดใชหลกการ Milk Run เพอสนบสนนระบบการผลตแบบทนเวลาพอด ซงต าแหนงโรงงาประกอบรถยนตของโตโยตาในญ ปนหลายแหงไดตงอยบรเวณใกลเคยงกน เพอสะดวกกบการรบสงชนสวน ดวยหลกการรบชนสวนจากคคาหรอผผลตยอยรายเดยว เพอสงมอบใหกบโรงานตางๆ ในเครอ หรอเรยกวา “Milk runs from a single supplier to many plants” สวนโรงงานโตโยตาในอเมรกาไดใชหลกการรบของจากผผลตยอยหลายรายและสงมอบชนงานใหกบโรงงานทตงในเคนตกก สหรฐอเมรกา

13 โกศล ดศลธรรม (2551). บทท 7 การสรางประสทธภาพการขนสง. Modern Business Logistics & Supply Chain Management_ _ how to make companies global competitive โลจสตกสและหวงโซอปทานส าหรบการแขงขนยคใหม. หนา 70-71



แบบฝกหดทายบท

1. ใหนกศกษาอธบายความแกตางของรปแบบการกระจายสนคาแตละรปแบบ 2. ใหนกศกษาบอกปจจยทท าใหการกระจายสนคามประสทธภาพ 3. ใหนกศกษาอธบายความส าคญและบทบาทหนาทของศนยกระจายสนคา 4. ใหนกศกษาอธบายความส าคญและแนวทางในการเลอกชองทางการจดจ าหนาย

เอกสารอางอง โกศล ดศลธรรม (2551). บทท 7 การสรางประสทธภาพการขนสง. Modern Business Logistics &

Supply Chain Management - how to make companies global competitive โลจสตกสและหวงโซอปทานส าหรบการแขงขนยคใหม. กรงเทพฯ ฐานบคส.

ดร.ค านาย อภปรชญาสกล (2537). สวนท 3 โลจสตกสและการจดการซพพลายเชน. โลจสตกสเพอการผลต และการจดการด าเนนงาน. บรษท ซ.วาย.ซซเทม พรนตง จ ากด.

Education and Culture DG. Chapter 2 – Logistics – Basic Concepts & Characteristics. COURIEI Routing through Innovative Emulation Learning Program.

Global logistics and distribution K.Y.Tippayawong สบคนจาก

http://ie.eng.cmu.ac.th/elearning/255434/download/Chapter%2006_Market%20Distribution%20strategy%20in%20SCM.pdf

Documents

บทที่ 4 การจัดการการกระจาย ......บทท 4 การจ ดการการกระจายส นค า 4-2 เอกสารประกอบการสอนรายว