บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบรายงานผลการใชรปแบบมตแหงคณภาพจาก

ผลการทดสอบระดบชาตทสงผลตอการบรหารงานวชาการ สำนกงานเขตพนทการศกษาประถม

ศกษาระยอง เขต 2 ผรายงานศกษาเอกสารคนควาจากแหลงขอมลตางๆ ทงทเปนเอกสารตำรา

ตลอดจนงานวจยทเกยวของกบการบรหารดานวชาการ ในรปแบบเดยวกน เพอเปนแนวทางพน

ฐานและกรอบความคดในการศกษา โดยนำเสนอการคนควาดงน

1. ทฤษฎการบรหารวงจรคณภาพเดมมง (PDCA)

1.1 ความสำคญของวงจรคณภาพเดมมง (PDCA)

1.2 การบรหารงานดวยวงจรควบคมคณภาพ

1.3 ความหมายของวงจรควบคมคณภาพ

1.4 ขนตอนการบรหารงานตามวงจรควบคมคณภาพ

1.5 การนำวงจรควมคมคณภาพมาใชในการบรหารการศกษา

1.6 ประโยชนของวงจรคณภาพเดมมง

2. การทดสอบระดบชาต

2.1 การสอบ NT (National Test)

2.1.1 ความเปนมาและความสำคญ

2.1.2 วตถประสงค

2.1.3 วธดำเนนการ

2.2 การสอบ O-NET (Ordinary National Educational Test)

2.2.1 ความเปนมาและความสำคญ

2.2.2 วตถประสงค

2.2.3 แนวปฏบตเพอความโปรงใสในการจดสอบ O-NET ปการศกษา 2560

2.2.4 การนำผลการทดสอบ O-NET ไปใชพฒนาคณภาพการเรยนการสอน

3. การบรหารงานวชาการ

3.1 แนวคดเกยวกบการบรหารงานวชาการ

3.2 ความหมายของงานวชาการ

3.3 ความสำคญของงานวชาการ

3.4 หลกการบรหารวชาการ

3.5 กระบวนการบรหารงานวชาการ

3.6. ขอบขายการบรหารงานวชาการ

9

4. แนวคด/ทฤษฎทเกยวของกบการพฒนาคณภาพการศกษา

4.1 ทฤษฎการสะทอนกลบ (Reflection Theory)

4.2 ทฤษฎการกำหนดเปาหมาย (Goal Setting Theory)

4.3 ทฤษฎภาวะผนำ (Leadership Theory)

1. ทฤษฎการบรหารวงจรคณภาพเดมมง (PDCA)

1.1 ความสำคญของวงจรคณภาพเดมมง (PDCA)

แนวคดวงจรคณภาพเดมมง (PDCA) วอลทเตอร ชวฮารท เปนผพฒนาขนเปนคนแรก

ในป ค.ศ. 1939 และเอดวารด เดมมง เปนผนำมาเผยแพรในญปนในป ค.ศ. 1950 เปนทรจกกน

อยางแพรหลาย ทำใหนยมเรยกวงจรนในอกชอหนงวา “วงจรเดมมง” (Deming Cycle)นอกจากน

โนรอะค คะโน ยงไดกลาวถงวงจรคณภาพของเดมมงวาเปนวงจรแหงการบรหาร สวนฮโตช คเม

กลาววา จดมงหมายทแทจรงของวงจรคณภาพของเดมมง ซงเปนกจกรรมพนฐานในการบรหาร

คณภาพนนมใชเพยงแคปรบแกผลลพธทเบยงเบนออกจากเกณฑมาตรฐานใหกลบมาอยในเกณฑ

ทตองการเทานนแตเพอกอใหเกดการปรบปรงดวยการปองกนมใหเกดผลเสยซำซอน เรอรงพรอม

กบยกระดบมาตรฐานใหสงขนในแตละรอบของ P D C A อยางตอเนองเปนระบบและมการ

วางแผน P D C A มใชเปนแควงแหวนทเบนราบหากแตเปนขดลวดทมวนไตสงขนไปเรอย ๆ

1.2 การบรหารงานดวยวงจรควบคมคณภาพ

ปจจบนเปนทยอมรบกนทวโลกวา กลยทธในการบรหารทดทสด คอการมงเนนคณภาพและ

ในปจจบนคณภาพเปนเรองของความพงพอใจของลกคาหรอผรบบรการ ความหมายของคณภาพ

จงมงใหลกคาพงพอใจหรอตรงตามความตองการของลกคา ทางการศกษา ลกคาหมายถง ผเรยน ผ

ปกครอง ชมชน และหนวยงานทเกยวของ (กรมวชาการ, 2544ก. หนา 5)

การปรบปรงคณภาพ(Quality Improvement) หมายถงการยกระดบคณภาพในมมมองของ

ลกคาใหสงขน มคณคา (Value) ตอลกคามากขน เชน ราคาสนคาลดลง ขณะทคณภาพยงดเหมอน

เดม ราคาสนคาเทาเดม ขณะทสนคามสมรรถนะในการใชงานมากขน ราคาสนคาสงขนเลกนอย

แตสมรรถนะหรอหนาทการใชงานสรางความพงพอใจ หรอเกดคณคาตอสงคากกวาเงนทจายไป

นนเอง

P D C A หรอวงจรเดมมง คอขนตอนการพฒนางาน พฒนาหนวยงาน พฒนาองคกร โดยม

การพฒนาทกษะของบคลากรควบคกนไป เรมจากการวางแผน/กำหนดเปาหมาย (P : Plan)แลวนำ

แผนงานไปปฏบต (D : Do) ทำการตรวจสอบผลการปฏบตวาบรรลเปาหมายทวางไวหรอไม (C :

Check) ถายงไมบรรลเปาหมายกทำการแกไข/ปรบปรงวธการปฏบต หรอทบทวนเปาหมายแตถา

บรรลเปาหมายแลว กสามารถปรบปรงคาเปาหมายททาทายมากยงขนตอไป (A : Act)

10

1.3 ความหมายของวงจรควบคมคณภาพ

นรนทร เนาวประทป (2540: 3) กลาวถง การควบคมคณภาพ หมายถง กระบวนการทจด

ทำขนเพอใหไดคณภาพของผลตภณฑตามทกำหนดมาตรฐานไวรวมทงคอยตดตามแกไขไมให

ผลตภณฑทผลตออกมามขอบกพรองและเสยหาย

วรภทร ภเจรญ (2541: 27) กลาววา วงจรควบคมคณภาพ หมายถง ระบบกรบรหารงาน

ทมคณเปนทรจกแพรหลายระบบหนงประกอบดวยขนตอนการวางแผน(Plan) การปฏบตตาม

แผน (do) การตรวจสอบหรอการประเมน (Check) การนำผลการประเมนยอนกลบไปปรบปรง

แกไขการทำงาน (Action) การใชวงจรคณภาพ ตองดำเนนการอยางมวนยใหครบวงจรหมนเวยนไป

ไมมหยดหยอน

จากความหมายดงกลาว สรปไดวา ความหมายของวงจรควบคมคณภาพ หมายถง

กระบวนการบรหารงานหรอการจดระบบการทำงานใหมประสทธภาพเพอใหผลผลตทออกมาม

คณภาพไดมาตรฐานตรงตามเปาหมายกำหนด

1.4 ขนตอนการบรหารงานตามวงจรควบคมคณภาพ

เอดวารด เดมมง (1950, อางองใน ชนนทร แสงแกว, 2546: 34) ไดเสนอขนตอนการ

บรหารงานคณภาพ “วงจรเดมมง” (Deming Cycle) ไว 4 ขนตอน คอ

1. การจดทำและการวางแผน(Plan) ประกอบดวย การทำความเขาใจวตถประสงคให

ชดเจนแลวกำหนดหวขอควบคม (Control Item) ซงตามปกตไดแก Q-C-D-S-M-E (Quality Cost

Delivery Safety Morale Environment) การกำหนดคาเปาหมายทตองการเพอใหบรรลเปาหมาย

และการกำหนดวธดำเนนการเพอใหบรรลเปาหมาย

2. การปฏบตตามแผน (Do) ประกอบดวย การหาความรเกยวกบวธดำเนนการนน

ดวยวธการฝกอบรมหรอศกษาดวยตนเอง การดำเนนการตามวธการทกำหนด การเกบรวบรวม

บนทกขอมลทเกยวของและผลลพธของหวขอควบคม

3. การตรวจสอบ ตดตามและประเมนผล (Check) ประกอบดวยการตรวจสอบ

วาการปฏบตงานเปนไปตามวธการทำงานมาตรฐานหรอไม การตรวจสอบวาคาทวดได (ของ

ตวแปรทเกยวของ) อยในเกณฑมาตรฐานหรอไม และการตรวจสอบวา (ของหวขอควบคม) ได

ตามเปาหมายทวางไวหรอไม

4. กำหนดมาตรฐานแกไขปญหาและขอเสนอแนะททำใหไมเปนไปตามแผน (Act)

สมศกด สนธเวชญ (2541. หนา 39-41) ไดกลาวไววา วงจรควบคมคณภาพม 4 ขนตอน

ดงน

1. การวางแผน (Plan) จะชวยพฒนาความคดตาง ๆ เพอนำไปสรปและแบบทเปน

จรงขนมาในรายละเอยดใหพรอมในการเรมตนลงมอปฏบต (do)

2. ปฏบต (Do) ประกอบดวยการทำงาน 3 ระยะ คอ 1) การวางแผนกำหนดการโดย

แยกยจกรรมตาง ๆ กำหนดเวลาทคาดวาตองใชในกจกรรมแตละอยาง การจดสรรทรพยากรตาง ๆ

2) การจดทำแบบเมทรกซ (matrix management) ซงสามารถดงเอาผเชยวชาญหลายแขนงจาก

แหลงตาง ๆ มาได 3) การพฒนาขดความสามารถในการทำงานของผรวมงาน

11

3. การตรวจสอบ (Check) ทำใหรบรสภาพการณของงานทเปอยเปรยบเทยบกบสงท

วางไว

4. การแกไขปญหา (Act) ผลการตรวจสอบหากพบวาเกดขอบกพรองขน ทำใหงาน

ทดำมตรงตามเปาหมายหรอผลงานไมไดมาตรฐานใหปฏบตการแกไขปญหาตามลกษณะปญหาท

คนพบ

1.5 การนำวงจรควมคมคณภาพมาใชในการบรหารการศกษา

สำนกงานคณะกรรมการประถมศกษาแหงชาต (2541: 46) ไดอธบายไววาคณภาพเปน

สงทไมหยดนง มการเคลอนตวเองใหสงขนเสมอ การปรบปรงหรอพฒนาโรงเรยนมกระบวนการท

เปนวงจรเหมอนเกลยวสวานแตละวงจรประกอบดวยการวเคราะหจดทตองการปรบปรงหรอ

พฒนาการจดทำแผน การนำแผนสการปฏบตและการประเมนผลการดำเนนงานของโรงเรยน และ

ผลจากการประเมนจะทำใหไดขอมลพนฐานทเปนแนวทางสำหรบจดทควรปรบปรงพฒนาโรงเรยน

ตอไป ซงเปนการเรมตนวงจรใหญทสงกวาเดม

สมศกด สนธรเวชญ (2541: 39) กลาววาการบรหารจดการคณภาพภายในโรงเรยนนน

ควรใชวงจรควบคมคณภาพในทกกจกรรม เชน การเรยนการสอน ฝายบรหารและบรการ วฏจกร

ของเดมมง หรอวงจรควบคมคณภาพ PDCA ซงมาจากคำวา Plan Do Check Action และแปลวา

วางแผน ปฏบต ตรวจสอบ ปรบปรง ซงจะตองดำเนนการอยางมวนยใหครบวงจรหมนเวยนไปไมม

หยดหยอน จดมงหมายทแทจรงของวงจรควบคมคณภาพ เปนกจกรรมพนฐานในการบรหาร

คณภาพนนมใชเพยงแตปรบแกผลลพธทเบยงเบนออกจากเกณฑมาตรฐานใหกลบมาอยในเกณฑท

ตองการเทานน แตเพอใหเกดการปรบปรงดวยการปองกนมใหเกดการเสยซำซอน เรอรง พรอมกบ

การยกระดบมาตรฐานใหสงขนแตละรอบของ PDCA ดงภาพ

ภาพ 1 วงจรควบคมคณภาพ (Quality control circle: PDCA)

(สมศกด สนธรเวชญ, 2541. 34`44)

12

1.6 ประโยชนของวงจรคณภาพเดมมง

กรมวชาการ (2544: 29) กลาววาวงจรเดมมงมประโยชนตอนกเรยน โรงเรยน ประชาชน

หนวยงานและสงคม ดงน

๑. นกเรยนมความรความสามารถ มคณลกษณะตางๆ ครบถวนตามหลกสตรมาตรฐาน

การศกษาและสอดคลองกบความตองการของนกเรยน

๒. โรงเรยนมทศทางการจดการศกษาทชดเจนตามมาตรฐานกลางทกำหนดโดยมระบบ

บรหารคณภาพ มการทำงานทเปนมาตรฐานจากความรวมมอของบคลากรทกฝาย มการแสดงความ

รบผดชอบในการจดการศกษาทสามารถตรวจสอบไดอยางสมำเสมอและตอเนอง

๓. ชมชนมความมนใจในการจดการศกษาของโรงเรยน เขารวมจดการศกษา และสงบตร

หลานเขาเรยนในโรงเรยน

๔. สถานศกษาและหนวยงานทรบผจบการศกษามความมนใจและพงพอใจในคณภาพ

ของผจบการศกษา รบนกศกษาเขาศกษาตอหรอทำงาน

๕. สงคมมนใจในการจดการศกษาและมหลกประกนคณภาพของการจดการศกษาและ

การรายงานผลกบสาธารณชน

2. การทดสอบระดบชาต

2.1 การสอบ NT (National Test)

2.1.1 ความเปนมาและความสำคญ

NT คอ การสอบประเมนคณภาพการศกษาขนพนฐานระดบชาต (NT : National

Test ) จดโดยสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ) ซงถอวาเปนการทดสอบเพอ

ใชประเมนคณภาพของการเรยนการสอน และจดสอบในระดบชน ป.3 – ป.6 โดยการสอบ NT

จะมขอสอบทใชมาตรฐานเดยวกนกบการทดสอบนานาชาต (PISA) ซงเนนการทดสอบใน 3

ดานไดแก 1) การอานออกเขยนได 2) การคดคำนวณ 3) ความสามารถดานเหตผล

2.1.2 วตถประสงค

เพอทดสอบความสามารถพนฐานของผเรยนระดบชาต (National Test: NT)

ชนประถมศกษาปท 3 ในดานภาษา (Literacy) ดานคำนวณ (Numeracy) และดานเหตผล

(Reasoning Abilities) สำหรบสวนกลาง ศนยสอบ และสนามสอบ

2.1.3 วธดำเนนการ

การทดสอบความสามารถพนฐานของผเรยนระดบชาต (National Test: NT)

ถอเปนการประเมนคณภาพของผเรยนในระดบชาตอยางหนง ดงนนการบรหารจดการสอบจง

จำเปนตองมประสทธภาพและไดมาตรฐาน ซงจะสงผลใหผลทไดจากการทดสอบความสามารถ พนฐานของผเรยนระดบชาตมความนาเชอถอและเปนทยอมรบจากหนวยงานตางๆ ในการทดสอบ

ครงนสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงไดกำหนดแนวปฏบตเพอความโปรงใสใน

การบรหารจดการสอบ ดงตอไปน

13

1) การจดสนามสอบ ศนยสอบจดสนามสอบ โดยกำหนด 1 กลมเครอขาย

โรงเรยนเปน 1 สนามสอบ (กลมเครอขายโรงเรยนอาจเรยกชอตางกน เชน ศนยเครอขาย กลม

คณภาพ กลมโรงเรยน เปนตน) โดยกำหนดใหโรงเรยนทเปนสนามสอบ จะตองมนกเรยนตงแต

10 คน ขนไป ทงนใหศนยสอบเปนผพจารณาเลอกโรงเรยนในกลมทมความพรอม

ความเหมาะสมเพอเปนสนามสอบ หากมความจำเปน เชน โรงเรยนมนกเรยนจำนวนมาก หรอ

นกเรยนเดนทางมาสอบลำบาก อาจใหโรงเรยนเหลานเปนสนามสอบกได ขนอยกบดลยพนจของ

คณะกรรมการระดบศนยสอบแตตองคำนงถงความโปรงใสและยตธรรมในการสอบ

2) การแตงตงคณะกรรมการระดบสนามสอบ ศนยสอบแตงตงคณะ

กรรมการระดบสนามสอบ ประกอบดวย ประธานสนามสอบ กรรมการกลาง กรรมการคมสอบ

กรรมการตรวจขอสอบเขยนตอบ กรรมการรบ-สงแบบทดสอบและกระดาษคำตอบ นกการ

ภารโรง และกรรมการอนๆ ตามความเหมาะสม สำหรบกรรมการคมสอบ และ กรรมการตรวจ

ขอสอบเขยนตอบ ตองมาจากตางสถานศกษา หรอตางกลมเครอขายโรงเรยนทเปนสนามสอบ

โดยใชวธการหมนเวยนหรอสลบกน ขนอยกบดลยพนจของคณะกรรมการระดบศนยสอบ แตตอง

คำนงถงความโปรงใสและยตธรรมในกำรสอบ

3) การรบ-สงกลองแบบทดสอบและกระดาษคำตอบ การจดรบ-สงกลอง

แบบทดสอบและกระดาษคำตอบนน สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานจะมระบบการ

ขนสงเอกสารทมความเครงครดและปลอดภยสง

3.1) ในการรบสงกลองแบบทดสอบและกระดาษคำตอบในทกศนยสอบ

จะตองใหผประสานงานระดบศนยสอบเปนผลงนามทกครง และศนยสอบเกบรกษากลองแบบ

ทดสอบและ กระดาษคำตอบไวในหองมนคงหรอหองทปดมดชด มผทคอยดแลตลอดเวลา

3.2) ศนยสอบสงมอบแบบทดสอบและกระดาษคำตอบ พรอมเอกสาร

ประกอบการสอบ ใหกบประธานสนามสอบหรอตวแทน ในตอนเชาของวนสอบ

3.3) หลงจากเสรจสนการสอบ ใหประธานสนามสอบหรอตวแทนท

มหนาทรบ–สง กระดาษคำตอบระดบสนามสอบเปนผรบผดชอบนำซองกระดาษคำตอบสงมอบให

ศนยสอบ

3.4) ศนยสอบตรวจสอบความเรยบรอยของซองกระดาษคำตอบบรรจลง

ในกลอง พรอมสงมอบใหสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

4) กลองบรรจแบบทดสอบและกระดาษคำตอบ การบรรจแบบทดสอบและ

กระดาษคำตอบ สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จะบรรจแบบทดสอบและกระดาษ

คำตอบ 3 ดาน ใสกลองแยกเปนรายหองสอบ โดยกลองบรรจแบบทดสอบ ตองแขงแรง และปด

ผนกดวยเทปกาว อนญาตใหประธานสนามสอบเปดกลองบรรจแบบทดสอบไดไมเกน

1 ชวโมงกอนถงเวลาสอบตอหนาตวแทนกรรมการคมสอบ

5) การตดตามการบรหารการทดสอบ

5.1) สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานศกษา รวมกบ

สำนกงานเขตพนท การศกษา หรอหนวยงานตนสงกดของสถานศกษาทเขารวมการทดสอบ

14

ทำการตดตามตรวจเยยม การทดสอบตามมาตรฐานการทดสอบ โดยคณะกรรมการจากสำนกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จะสมตรวจเยยมศนยสอบและสนามสอบ ในชวงกอนวนสอบ

วนสอบ และหลงวนสอบ

5.2) ศนยสอบตรวจเยยมสนามสอบในชวงกอนวนสอบ วนสอบ และ

หลงวนสอบ

6) การรบแจงเรองรองเรยนเกยวกบความไมโปรงใสในการสอบ สำนกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน เปดชองทางรบแจงเรองรองเรยน ในความไมโปรงใสในการ

สอบ 4 ชองทาง ไดแก ศนยสอบทดำเนนการจดสอบ โทรศพทหมายเลข 0-2288-5783 และ

0-2288-5787 - E-mail: evaluation.obec@gmail.com - facebook ของกลมประเมนคณภาพการ

ศกษา สำนกงานคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐาน

7) ระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการปฏบตของผกำกบการสอบ พ.ศ.

2548 สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ขอใหบคลากรประจำสนามสอบทกทาน

ปฏบตตามระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการปฏบตของผกำกบการสอบ พ.ศ. 2548 อยาง

เครงครด เพอใหการทดสอบเปนไปดวยความเรยบรอยและเปนมาตรฐานเดยวกนทวประเทศ

2.2 การสอบ O-NET (Ordinary National Educational Test)

2.2.1 ความเปนมาและความสำคญ

O-NET (Ordinary National Educational Test) : การทดสอบทางการศกษาระดบชาต

ขนพนฐาน เพอทดสอบ ความรและความคดรวบยอดของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

ชนมธยมศกษาปท 3 และชนมธยมศกษาปท 6 ตามมาตรฐานการเรยนรในหลกสตรแกนกลาง

การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

สรปไดวา นกเรยนทจะไดคะแนนจากการทดสอบ O-NET จงตองเปนนกเรยน ทม

ความรและความคดรวบยอดตามมาตรฐานการเรยนรในหลกสตรแกนกลาง การศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2551

2.2.2 วตถประสงค

1. เพอทดสอบความรและความคดของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ตาม

หลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช 2551

2. เพอทดสอบความรและความคดของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

3. เพอนำผลการทดสอบไปใชเปนองคประกอบหนงในการจบการศกษา ตาม

หลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช 2551

4. เพอนำผลการสอบไปใชในการปรบปรงคณภาพการเรยนการสอนของ

โรงเรยน

5. เพอนำผลการทดสอบไปใชในการประเมนผลการเรยนรของนกเรยนระดบชาต

6. เพอนำผลการทดสอบไปใชในวตถประสงคอน

15

สรปไดวา การทดสอบ O-NET มวตถประสงคทเออตอประโยชนของนกเรยน คร ผ

บรหารทกระดบในการพฒนาคณภาพการจดการศกษาของประเทศ

2.2.3 แนวปฏบตเพอความโปรงใสในการจดสอบ O-NET ปการศกษา 2560

การจดสนามสอบในชนประถมศกษาปท 6 ใหจดสนามสอบโดยกำหนด 1 กลม

เครอขายโรงเรยน เปน 1 สนามสอบ (กลมเครอขายโรงเรยนอาจเรยกชออยางอน เชน กลม

คณภาพ กลมประสทธภาพ กลมโรงเรยน) โดยรวมโรงเรยนในกลม ทงหมดแลวศนยสอบพจารณา

เลอกโรงเรยนใดโรงเรยนหนงในกลมทมความเหมาะสมเปนสนามสอบ ในชนมธยมศกษาปท 3

ใหจดสนามสอบโดยกำหนด 1 อำเภอหรอกลมเครอขายโรงเรยนเปน 1

สนามสอบ

การแตงตงตวแทนศนยสอบไปประจำ ทสนามสอบ ศนยสอบพจารณาแตงตงตวแทน

ศนยสอบไปประจำทสนามสอบ โดยใหศนยสอบพจารณาแตงตงจากบคลากร ภายในศนยสอบ คร

ตางเครอขายทมคณสมบตเหมาะสมหรอจากหนวยงานอนๆ ตามความเหมาะสม อตรา 2 คน/

สนามสอบ เพอทำหนาทเปนผดแลความเรยบรอยภายในสนามสอบและทำหนาทในการรบ-สง

แบบทดสอบและกระดาษ คำตอบ

การแตงตงตวแทน สทศ.ประจำสนามสอบ ในวนสอบจะมบคลากร คร อาจารยและ

นกศกษาระดบปรญญาเอก โท ตร หรอนสต/นกศกษาชนปท 3 - 4 ของมหาวทยาลยราชภฏและ

มหาวทยาลยของรฐ เขาสงเกตการปฏบตงานของสนามสอบและรายงานผลใหสถาบนทดสอบฯ

ทราบ

การแตงตงคณะกรรมการระดบสนามสอบ ศนยสอบแตงตงคณะกรรมการระดบ

สนามสอบ ตำแหนงหวหนาสนามสอบ กรรมการกลางและกรรมการคมสอบจากตางกลมเครอ

ขายโรงเรยนทเปนสนามสอบทงชดโดยใชวธการหมนไขวกน

การรบ-สงกลองแบบทดสอบและกลองกระดาษคำ ตอบ เมอศนยสอบไดรบกลอง

แบบทดสอบและกลองกระดาษคำตอบจาก สทศ. ศนยสอบตองเกบรกษากลองแบบทดสอบและ

กลองกระดาษคำตอบในหองมนคงหรอหองทปดมดชด มผทคอยดแลตลอดเวลา กอนสงมอบให

ตวแทนศนยสอบนำกลองบรรจแบบทดสอบและกลองกระดาษคำตอบไปสงมอบใหสนามสอบใน

ตอนเชาวนสอบ หลงจากเสรจสนการสอบในแตละวน ใหตวแทนศนยสอบเปนผรบผดชอบนำ

กลองบรรจซองกระดาษ คำตอบเพอสงกลบ สทศ. พรอมเอกสารประกอบการสอบสงมอบใหศนย

สอบหลงเสรจสนการสอบ

กลองบรรจแบบทดสอบและกลองกระดาษคำ ตอบ กลองบรรจแบบทดสอบตองปด

แนนหนาแลวปดทบดวยเทปกาวเฉพาะของ สทศ. และมดดวยสายรดเฉพาะ ของ สทศ. โดย

สทศ.อนญาตใหหวหนาสนามสอบเปดกลองบรรจแบบทดสอบไดไมเกน 1 ชวโมง กอนถงเวลา

สอบตอหนากรรมการกลางและตวแทนศนยสอบ

จำนวนชดขอสอบทใช ขอสอบแตละวชามจำนวน 6 ชด ในแตละชดจะมการจดเรยง

ลำดบขอทแตกตางกน โดย สทศ.ไดจดสลบชดขอสอบไวเปนทเรยบรอยแลว กรรมการคมสอบ

ตองแจกแบบทดสอบเปนรปตว U ตามท สทศ.กำหนด

16

การตดตามการบรหารการทดสอบ สทศ.รวมมอกบหนวยงานตนสงกด ในการ

ตดตามการบรหารการทดสอบตามมาตรฐานการทดสอบทางการ ศกษาแหงชาต โดยคณะทำงานจะ

เขาตรวจเยยมศนยสอบและสนามสอบ ในชวงกอนวนสอบและหลงวนสอบ

การรบแจงเรองรองเรยน เรองความไมโปรงใสในการสอบ สทศ.เปดชองทางรบแจง

เรองรองเรยนกรณพบในความไมโปรงใสในการสอบ 4 ชองทาง คอ สายตรงผบรหาร จดหมาย

E-mail : testing@niets.or.th และ call center 0-2217-3800

ระเบยบ สทศ. วาดวยแนวทางปฏบตเกยวกบการดำเนนการทดสอบ พ.ศ. 2557

สทศ. ขอใหบคลากรประจำสนามสอบปฏบตตามระเบยบของ สทศ. วาดวยแนวทางปฏบตเกยว

กบการดำเนนการทดสอบ พ.ศ.2557 อยางเครงครด เพอใหการทดสอบเปนไปดวยความเรยบรอย

และเปนมาตรฐานเดยวกนทวประเทศ

ใบรายงานผล O-NET สทศ. จดทำใบรายงานผลการทดสอบ O-NET ม 2 แบบ

คอ แบบรายบคคลและแบบรายโรงเรยน รวมทงสน 6 แบบ ดงน แบบท 1 ใบรายงานผลการ

ทดสอบ O-NET รายบคคล แบบท 2 ใบรายงานผลการทดสอบ O-NET แบบรายโรงเรยน

ม 6 ฉบบ ดงน ฉบบท 1 ใบรายงานผลการทดสอบ O-NET รายบคคล (สถานศกษา) ฉบบท 2คา

สถตระดบโรงเรยน แยกตามมาตรฐานการเรยนร ฉบบท 3 รอยละของนกเรยนทตอบถกใน

แตละขอ ระดบโรงเรยน ฉบบท 4 ชวงคะแนนของผเขาสอบ ระดบโรงเรยน ฉบบท 5 คาสถต

ระดบโรงเรยน แยกตามสาระการเรยนร ฉบบท 6 คาสถตระดบโรงเรยน แยกตามรายวชา

2.2.4 การนำผลการทดสอบ O-NET ไปใชพฒนาคณภาพการเรยนการสอน

1) ระดบนกเรยน ใบรายงานผลการทดสอบระดบชาตขนพนฐาน

(O-NET) แสดงคะแนนของนกเรยนรายบคคล โดยนกเรยนดผลคะแนนของตนเองในแตละวชาวา

สงกวา หรอตำกวาคาเฉลยของ ระดบโรงเรยน ระดบสงกดและระดบประเทศ เพอประเมนและ

พฒนาตนเองใหมผลการเรยนดยงขน

2) ระดบครผสอน ครผสอนแตละรายวชาดผลคะแนนรายวชาทตนเอง

สอนจากใบรายงานผลการทดสอบ O-NET ฉบบท 1 ใบรายงานผล การทดสอบ O-NET ราย

บคคล (สถานศกษา) ฉบบท 2 คาสถตระดบโรงเรยนแยกตามมาตรฐานการเรยนร และฉบบท 5

คาสถตระดบโรงเรยนแยกตามสาระการเรยนร

3) ระดบผบรหารสถานศกษา ตองพจารณาคาสถตในทกกลมสาระวชาและ

ใบรายงานผลฉบบท 6 คาสถตระดบ โรงเรยนแยกตามรายวชา ซงผบรหารสามารถพจารณาผล

การสอบในภาพรวมของวชาจากคะแนนเฉลยของโรงเรยนเทยบเคยงกบโรงเรยนทอยในจงหวดหรอ

โรงเรยนทอยในสงกดเดยวกนทมสภาพแวดลอมในการจดการเรยนการสอนทใกลเคยงกน และ

ระดบประเทศ เพอนำมาปรบปรงและพฒนาการเรยนการสอนของโรงเรยนยงขน โดยใชระบบการ

นเทศฯ แลวสงเสรม สนบสนน

4) ระดบเขตพนทการศกษา พจารณาจากใบรายงานผลฉบบท 6 คาสถต

ระดบโรงเรยนแยกตามรายวชา ฉบบท 5 คาสถตระดบโรงเรยน แยกตามสาระการเรยนร และ

17

ฉบบท 2 คาสถตระดบโรงเรยน แยกตามมาตรฐานการเรยนร ซงในระดบเขตพนทการศกษา

สามารถนำไปใชในการสงเสรม สนบสนนสถานศกษาในสงกดได

5) ระดบตนสงกด ตนสงกดของโรงเรยนทกโรงเรยน สามารถนำผลการ

สอบ O-NET ไปวเคราะหเพอพฒนาครผสอนในสงกดใหมความร ความชำนาญในสาขาวชาท

สอน กระตนผบรหารสถานศกษาใหนเทศ กำกบตดตาม จดทำระบบชวยเหลอนกเรยนทมผล

สมฤทธทางการเรยนตำกวาเกณฑมาตรฐาน รวมทงผลกดนใหมการปรบปรงและพฒนาการเรยน

สอน การวดและประเมนผล

6) ระดบประเทศ การทดสอบ O-NET เปนขอสอบกลาง โดยนกเรยนผเขา

สอบตองทำแบบทดสอบเดยวกนทวประเทศ ดงนน ผลการทดสอบ O-NET จงมประโยชนตอ

นกเรยน ครอาจารย ผบรหารสถานศกษา เขตพนทการศกษา ตนสงกด และระดบประเทศ

เนองจากผลการ ทดสอบ O-NET เปนสงสะทอนผลการจดการศกษาในระดบชนเรยน

ระดบโรงเรยน และสะทอนถงคณภาพนกเรยน อกทงยงใชผลการทดสอบในการประเมนตนเอง

(แขงกบตวเอง) และประเมนเทยบกบผอน (แขงกบเพอน) ไดอกดวย

3. การบรหารงานวชาการ

3.1 แนวคดเกยวกบการบรหารงานวชาการ

การบรหารงานวชาการเปนหวใจสำคญของการบรหารสถานศกษาและเปนสวนหนงของ

การบรหารการศกษาทผบรหารจะตองใหความสำคญเปนอยางยง เนองจากเกยวของกบกจกรรมทก

ชนดในสถานศกษา โดยเฉพาะการปรบปรงคณภาพการเรยนการสอน ซงเปนจดมงหมายกลของ

สถานศกษาใหมประสทธภาพของงานวชาการยงเปนเครองชวดความสำเรจและความสามารถของผ

บรหารอกดวย จากการศกษาเอกสารเกยวกบแนวคดเกยวกบบรหารงานวชาการ ผวจยไดศกษาใน

สวนของความหมายจองการบรหารงานวชาการ ความสำคญงานวชาการ หลกการบรหารงาน

วชาการ กระบวนการบรหารงานวชาการและขอบขายการบรหารงานวชาการ ซงรายละเอยดดงน

3.2 ความหมายของงานวชาการ

ผบรหารสถานศกษาควรคำนงถงหลกการบรหาร คอ ตองมเปาหมายและวตถประสงค

ของสถานศกษาทชดเจน ตองมเทคนคและวธการในการบรหารงานวชาการและมการวดผล

ประเมนผลงานวชาการ (ปรยาพร วงศอนตรโรจน, 2543: 23) นอกจากนยงมหนวยงานทเกยวของ

ตลอดจนนกวชาการหลายทานไดอธบายถงความหมายของการบรหารงานวชาการ ดงน

ถนอมรตน สทธเสน (2549: 10) ไดอธบายความหมายของการบรหารงานวชาการ

หมายถง การทจะบรหารการงานกจกรรมทกสงทกอยางภายในโรงเรยน การเรยนการสอนของผ

เรยนทเกยวกบหลกสตรกระบวนการเรยนร การวดผลประเมนผล สอการเรยนการสอน การประกน

คณภาพการวจยเพอสงเสรมปรบปรงการเรยนการสอนใหเกดผลดและมประสทธภาพ

พทธธรา รตนชย (2550: 19) ไดกลาวถงการบรหารงานวชาการ หมายถงกระบวนการ

บรหารกจกรรมทกอยางทเกยวของกบการพฒนาคณภาพการศกษา ถอเปนภารกจหลกของบรหาร

18

สถานศกษาทจะนำพาใหสถานศกษาบรรลวตถประสงคทตงไวซงผบรหารจะตองใหความสำคญ

เปนอยางยงและเขาใจขอบเขตองการบรหารงานวชาการเปนอยางด รวมทงตองบรหารงานวาการให

มความชดเจน และมความแขงแกรง เนองจากงานวชาการเปนดชนบงชถงมาตรฐานคณภาพสถาน

ศกษา

รงรชดาพร เวหะชาต (2550: 30) กลาวถง การบรหารงานวชาการวาเปนกระบวนการ

หรอกจกรรมการดำเนนงานทกอยางทเกยวกบการปรบปรงการเรยนการสอนตลอดจนประเมนผล

ใหดขน เพอใหเปนไปตามจดมงหมายของหลกสตรและใหเกดประโยชนสงสดกบผเรยน

สรปไดวา ความหมายของการบรหารงานวชาการ หมายถง การมเปาหมาย และ

วตถประสงคของสถานศกษาอาศยหลกแหงประสทธภาพ และหลกแหงประสทธผล และเนนใน

เรองการจดทำหลกสตร การจดกระบวนการเรยนร อาศยความรวมมอของชมชนและสงคม มการ

สรางเครอขาย โดยมงเนนคณภาพและมาตรฐาน

3.3 ความสำคญของงานวชาการ

งานวชาการถอเปนหวใจของโรงเรยน สวนงานดานอนๆ เปนองคประกอบทจะทำให

สถานบนการศกษาดำเนนไปดวยความราบรน เพราะหนาทของโรงเรยน คอการใหความรแก

นกเรยน คณภาพของโรงเรยนจะพจารณาไดจากผลงานดานวชาการ งานวชาการเปนงานทมความ

สำคญในการจดระบบงานใหรดกม และมการดำเนนงานอยางมประสทธภาพ นอกจากนยงมหนวย

งานทเกยวของตลอดจนนกวชาการหลายทานไดอธบายถงความสำคญของงานวชาการไวดงน

ชมศกด อนทรรกษ (2547: 3-4) มความเหนวาการบรหารงานวชาการเปนงานหลกทผ

บรหารตองใหความสำคญมากทสด และมลกษณะงาน ดงน

1. เปนสาระสำคญของการศกษาทสถานศกษาไดกำหนดวตถประสงค เปาหมายและ

ภารกจตางๆ ไวอยางชดเจน ทำใหสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ

2. เปนงานทบงชถงความสำเรจในการบรหารงานของผบรหาร งานวชาการตองเดน

เนนความเปนเลศทางวชาการ ซงผลประโยชนสงสดจะตองเกดกบผเรยนหรอนกศกษา

3. เนนบรการทางการศกษา หนวยงาน หรอสถานศกษา มหนาทจดบรการใหแกผ

เรยน มงใหไดรบความร เพอเปนประโยชนในการพฒนาตนเองและสงคมโดยสวนรวม

4. เปนการแสดงถงองคความรวชาชพ งานวชาการในศาสตรสาขาใดกตามจะตอง

แสดงลกษณะเฉพาะในองคความรออกมาใหชดเจน หนวยงาน หรอสถานศกษาแตละระดบจะตอง

จบบทบาทหนาทใหบคลากรไดปฏบตงานตามศกยภาพ และองคความรทมอยใหมากทสด

5. เปนประโยชนตอการพฒนาการศกษา งานวชาการชวยสรางความรใหเกดประโยชน

ขนโดยอาศยกระบวนการทางวทยาศาสตร เชน การคนควา การวจย และพฒนาใหเนนการ

พฒนาการศกษา

ปรยาพร องศอนตรโรจน (2548: 8) ไดกลาววา การใชเวลาในการบรหารงาน และการ

ใหความสำคญของสถานศกษา งานในความรบผดชอบของผบรหารโดยแยกงานออกเปน

19

7 ประเภท พบวา การบรหารงานวชาการคดเปนรอยละ 40 งานบรหารบคลากรรอยละ 20 การ

บรหารกจกรรมนกเรยนนกศกษารอยละ 20 การบรหาการเงน งานอาคารสถานท งานบรหารความ

สมพนธกบชมชน และงานบรหารทวไปแตละงานคดเปนรอยละ 5 จากงานทง 7 งานดงกลาว จะ

เหนไดวาผบรหารโรงเรยนไดใหความสำคญของการบรหารงานวชาการ และกำหนดสดสวนไวมาก

ทสดเมอเทยบกบงานอนๆ

มยเรศ โคตรชมพ (2550: 16) ไดกลาววา การบรหารงานวชาการเปนกระบวนการทสำ

คยและเปนหวใจของการบรหารการศกษา มาตรฐานหรอคณภาพของการศกษาจะปรากฏเดนชด

เมอการบรหารงานวชาการประสบผลสำเรจ สวนงานอนๆนน มความสำคญในลกษณะทถอเปน

งานสนบสนนเพอใหงานวชาการดำเนนไปอยางมประสทธภาพ ดงนน ผบรหารและอาจารยสอน

ตองใหความสำคญกบงานวชาการเปนอนดบแรก โดยมงหวงใหผเรยนไดบรรลจดมงหมายทกำหนด

ไว การบรหารสถานศกษาจะมคณภาพหรอมาตรฐานมากนอยเพยงใดยอมขนอยกบการบรหารงาน

วชาการ

รงรชดาพร เวหะชาต (2550: 28) ไดกลาวถง ความสำคญของการวชาการวา เปนงาน

หลกหรอเปนภารกจหลกของสถานศกษา ทพระราชบญญตการศกษาแหงชต พ.ศ.2545 และทแกไข

เพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545 มงใหกระจายอำนาจในการบรหารจดการใหสถานศกษามากทสด ดวย

เจตนารมณทจะใหสถานศกษาดำเนนการไดโดยอสระ คลองตว รวดเรว สอดคลองกบความวา

ตองการของผเรยน สถานศกษา ชมชน ทองถน และการมสวนรวมจากผมสวนไดสวนเสยทกฝาย

ซงเปนปจจยทสำคญททำใหสถานศกษามความเขมแขงในการบรหารและการจดการ สามารถ

พฒนาหลกสตรและกระบวนการเรยนร ตลอดจนการวดผล ประเมนผลรวมทงการวดปจจยเกอ

หนนการพฒนาคณภาพนกเรยน ชมชน ทองถนไดอยางมประสทธภาพ

ปรยาพร วงศอนตรโรจน (2553: 1) ไดกลาววา งานวชาการนนเปนงานหลกของผ

บรหารสถานศกษา ไมวาสถานศกษาจะเปนประเภทใด มาตรฐานและคณภาพของสถานศกษาจะ

พจารณาไดจากผลงานวชาการ เนองจากงานวชาการเกยวของกบหลกสตร การจดโปรแกรมการ

ศกษาและบคลากรทกระดบของสถานศกษา

อณากรรณ สวนมะมวง (2553: 23-24) ไดกลาววา การบรหารวชาการมความสำคญ

อยางมาก เพราะเปนกจกรรมการจดเกยวกบงานดานพฒนาหลกสตรของสถานศกษา ดานวดผล

ประเมนผล ดานพฒนาสอ นวตกรรมและเทคโนโลยเพอการศกษา ดานนเทศการศกษา ดานสงเสรม

และสนบสนนงานวชาการแกบคคล ครอบครว องคกร หนวยงาน และสถาบนอนทจดการศกษา

ดานจดการเรยนการสอน ทจะสรางผเรยนใหมคณภาพ มความร มจรยธรรม และคณสมบตตามท

ตองการเพอนำไปใชในการดำรงชวตในสงคมตอไปไดเปนอยางด

สรปไดวา ความสำคญของงานวชาการในโรงเรยน เปนงานทมความสำคญสงสด ใช

เวลาในการบรหารงานมากทสด ผบรหารโรงเรยนจำเปนตองบรหารงานวชาการ เพอใหเกดคณภาพ

และผลประโยชนแกผเรยน ผบรหารโรงเรยนจะตองรบผดชอบงานวชาการเปนอนดบแรกและตอง

ใหสนบสนน สงเสรม และตดตามการทำงานของครเพอใหการเรยนการสอนบรรลจดประสงคของ

หลกสตรและเปนไปอยางมประสทธภาพมากทสด

20

3.4 หลกการบรหารวชาการ

ในการบรหารงานวชาการจะตองอาศยหลกการ เพอชวยใหการบรหารงาน

บรรลเปาหมายทวางไว นอกจากนยงมหนวยงานทเกยวของตลอดจนนกวชาการหลายทานได

อธบายถงหลกการในการบรหารงานวชาการ ดงน

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2550: 58-71) กลาววา ขอบขาย และภารกจ

งานวชาการ มดงน

1. การพฒนาหรอดำเนนการเกยวกบการใชความเหนการพฒนาสาระหลกสตรทองถน

2. การวางแผนดานงานวชาการ

3. การจดการเรยนการสอนในสถานศกษา

4. การพฒนาหลกสตรของสถานศกษา

5. การพฒนากระบวนการเรยนร

6. การวดผล ประเมนผลและดำเนนการเทยบโอนผลการเรยน

7. การวจยเพอพฒนาและสงเสรมใหมแหลงเรยนร

8. การนเทศการศกษา

9. การแนะแนว

10. การพฒนาระบบประกนคณภาพภายในและมาตรฐานการศกษา

11. การสงเสรมชมชนใหมความเขมแขงทางวชาการ

12. การสงเสรมความรวมมอในการพฒนาวชาการกบสถานศกษาและองคกรอน

13. การสงเสรมและสนบสนนงานวชาการแกบคคล ครอบครว องคกร หนวยงาน

สถานประกอบการและสถาบนอนทจดการศกษา

14. จดทำระเบยบและแนวปฏบตเกยวกบงานดานวชาการของสถานศกษา

15. การคดหนงสอแบบเรยน เพอใชในสถานศกษา การพฒนาและใชสอเทคโนโลย

เพอการศกษา

พรชนก ตายหวดง (2550: 40) ไดกลาววา หลกการบรหารงานวชาการ คอ การจดทำแผน

งานวชาการ ทสอดคลองกบวตถประสงคหรอนโยบายหลกของสถานศกษา การรวมมอกนทำงาน

และการกระจายอำนาจ มการจดตงคณะกรรมการทปรกษางานวชาการ

สรยนต อนทเจรญศานต (2552: 20) ไดกลาววา แนวทางในการพฒนาการบรหารงาน

วชาการเปนเทคนควธการของผบรหารครและผทมสวนเกยวของนำไปปฏบตเพอพฒนางาน

วชาการใหมประสทธภาพและคณภาพของการศกษา

ชมพล ฝงใหญ (2552: 6) ไดกลาววา แนวทางในการบรหารศกษาจะตองมความแตกตาง

ระหวางบคคลและสามารถของบคลากร มการกระจายอำนาจสวนกลางไปสระดบปฏบต การจด

ระบบประกนคณภาพการศกษา การบรหารงานโดยมออาชพและการมสวนรวมของผมสวน

เกยวของ

สมชาย ชเลศ (2553: 15) ไดกลาววา หลกการในการบรหารงานวชาการนน ผบรหารตองใช

หลกในการกระจายอำนาจใหบคคลทกคนไดมสวนรวมในการรบผดชอบรวมกน ลดหลนตาม

21

หนาทของแตละคนโดยทผบรหารจะตองใชวธการประชาธปไตยในการดำเนนการ ผบรหารตอง

คอยกระตนใหครมความกระตอรอรน ขยนขนแขง สอนอยางมประสทธภาพและสนใจหาความร

เพมเตมอยเสมอโดยทผบรหารตองปฏบตตนเปนแบบอยางแกคร รวมทงตองมเสรภาพเพอใหเกด

ประสทธผลแทจรง

อำนวย มสมทรพย (2553: 32) ไดกลาววา หลกการบรหารวชาการในสถานศกษาประกอบ

ดวย ดานหลกสตรและการบรหารหลกสตร ดานการจดการเรยนการสอน ดานการนเทศการศกษา

ดานการบรหารวชาการ และดานการประกนคณภาพการศกษาอยางมประสทธภาพ

ปรยาพร วงศอนตรโรจน (2553: 3-4) ไดใหขอบขายการบรหารงานวชาการ ดงน

1. การวางแผนเกยวกบงานวชาการในเรองแผนการปฏบตงานวชาการโครงการสอน

เนอหา การสอนและการบนทกการสอน

2. การดำเนนงานเกยวกบการเรยนการสอน ในดานเวลาเรยน ตารางสอน การจดชน

เรยน การจดครเขาสอน การจดแบบเรยนตามทกระทรวงกำหนด การปรบปรงการเรยนการสอน

และการทดลองปฏบตทสามารถปฏบตไดจรงและเกดผลตอผเรยน

3. การบรหารเกยวกบการเรยนการสอนไดแก การจดสงอำนวยความสะดวกในการสง

เสรมหลกสตรการจดสอการเรยนการสอน การจดหองสมดและการนเทศเพอเออตอการศกษา ของ

ผเรยนโดยมผสอนเปนผแนะนำแกไข

การวดและประเมนผล เปนกระบวนการชวยในดานการตรวจสอบและวเคราะหผลการ

เรยนรของผเรยนใหมประสทธภาพมากขน

สรปไดวา หลกการบรหารงานวชาการ หมายถง การจดทำแผนการบรหารงานวชาการให

เปนไปตามวตถประสงคหรอนโยบายหลกของสถานศกษา และผบรหารตองใชหลกในการกระจา

ยอำนาจใหบคคลทกคนไดมสวนรวมในการรบผดชอบรวมกน เพอพฒนางานวชาการใหม

ประสทธภาพและประสทธผลมากยงขน

3.5 กระบวนการบรหารงานวชาการ

กระบวนการบรหารงานวชาการเรมตนจากการวางแผนกอนการดำเนนงานซงผ

บรหารตองกำหนดนโยบายและวางแผนในดานวชาการใหสอดคลองกบวตถประสงคของผบรหาร

หลกสตรโดยครมสวนรวมในการวางแผน จากนนจงเรมดำเนนงานซงเปนขนตอนทผบรหารตอง

จดและดำเนนงานรวมทงควบคมดแลการปฏบตงานตามแผนทวางไว และสดทายคอขนสงเสรม

ควบคม ตดตามผลการดำเนนงานวชาการเพอใหไดมาตรฐานวชาการ (ปรยาพร วงศอนตรโรจน.

2543: 19-20) นอกจากนยงมหนวยงานทเกยวของตลอดจนนกวชาการหลายทานไดอธบายถง

กระบวนการบรหารงานวชาการ ดงน

กระทรวงศกษาธการ (2546: 13) กลาวถงกระบวนการการบรหารวชาการในสถาน

ศกษาขนพนฐานทเปนนตบคคลวาตองนำหลกการ ซงวาดวยการบรหารกจการบานเมองและสงคม

ทด ซงเรยกกนโดยทวไปวาธรรมาภบาลมาบรณาการในการบรหารและจดการศกษา เพอเสรมสราง

22

ความเขมแขงใหกบโรงเรยนในฐานะทเปนตบคคลดวยหลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความ

โปรงใส หลกการสวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลกความคมคา

กระทรวงศกษาธการ (2550: 30-32) ไดกำหนดวา การบรหารจดการของสถานศกษา

ซงมหนาทใหบรการการศกษาแกประชาชนและเปนสถานศกษาของรฐจงนำหลกการวาดวยบรหาร

จดการบานเมองและสงคมทด ซงทเรยกทวไปวา ธรรมาภบาล มาบรณาการในการบรหารและ

จดการศกษาเพอเสรมสรางความเขมแขงใหกบโรงเรยนทเปนนตบคคล หลกการดงกาวไดแก หลก

นตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลก

ความคมคา

ธวช ดารารตน (2548: 13) ไดกลาววา กระบวนการบรหารงานวชาการ คอการ

วางแผนงานวชาการ การกำหนดเปาหมายและการตดสนใจเลอกแนวทางวธปฏบตทดทสดไวลวง

หนาในการดำเนนงานวชาการ

อำนวย มสมทรพย (2553: 32) ไดกลาววา กระบวนการบรหารวชาการในโรงเรยนเปน

งานทมความละเอยดออนครอบคลมงานตางๆ เปนวงกวาง การบรหารงานถาจะใหบรรลผลตามเปา

หมายทวางไว ผบรหารและครตองทมเทกำลงกาย กำลงใจ ตองเปนผมความคดรเรมสรางสรรคและ

มการทำงานเปนทมทมประสทธภาพ

ยกตนนท หวานฉำ (2555: 11) ไดกลาววา กระบวนการบรหารงานวชาการ คอ

กระบวนการในการทำงาน โดยมผบรหารสถานศกษาปฏบตภารกจอยางเปนระบบในสถานศกษาท

ดำเนนการ 4 ดาน คอ ดานการบรหารวชาการ ดานการบรหารงบประมาณ ดานการบรหารงาน

บคคล และดานการบรหารงานทวไป

สรปไดวา กระบวนการบรหารงานวชาการ หมายถง การวางแผนพฒนาหรอการวางแผน

กลยทธ โดยการนำแผนไปปฏบตเพอใหบรรลจดมงหมายทตงไว เพอตรวจสอบการดำเนนงาน ซง

ประกอบดวยการประเมนผลระหวางการดำเนนงาน การประเมนเมอสนสดงานและการรายงาน

3.6 ขอบขายการบรหารงานวชาการ

งานบรหารวชาการมขอบขายครอบคลมเกยวกบงานดานหลกสตร และการ

เรยนการสอน ตงแตการวางแผนเกยวกบงานวชาการ การจดดำเนนงานเกยวกบการเรยนการสอน

การจดบรการการสอน ตลอดจนการวดและประเมนผล รวมทงตดตามผลและสอการสอนรวมไปถง

การพฒนาการสอน ตลอดจนการดำเนนกจการของโรงเรยนจะตองเปนไปตามหลกสตรและระเบยบ

วการของการเรยนการสอน จำเปนจะตองเปลยนแปลงหลกสตรใหสอดคลองกบความตองการของ

สงคมทกระยะ ดวยการจดเนอหาวชาใหทนสมย บางครงกการเพมวชาใหมๆ เขาไปดวยผลทเกดขน

กบนกเรยนอยางแทจรงนน เกดจากการเรยนการสอนดงนนเมอหลกสตรเปลยนกจำเปนตองอบรม

ครตามไปดวยเพราะการใชหลกสตรในโรงเรยนจะมสวนเกยวโยงไปถงการจดตารางสอน การจดชน

เรยน วธสอน การใชอปกรณการสอนและการประเมนผลดวย ถามองในดานของงานสถานศกษา

การบรหารงานวชาการ ไดแก งานควบคมดแลหลกสตร การสอน อปกรณการสอน การจดการเรยน

คมอคร การนเทศการศกษา การเผยแพรงานวชาการ การวดผลการศกษา การศกษาวจย การ

23

ประเมนมาตรฐานสถานศกษาเพอปรบปรงคณภาพและประสทธภาพสถานศกษา (ปรยาพร วงศ

อนตรโรจน. 2553: 3) นอกจากนยงมหนวยงานทเกยวของตลอดจนนกวชาการหลายทานไดอธบาย

ถงขอบขายของการบรหารงานวชาการ ดงน

สำนกงานการปฏรปการศกษา (2545: 13-19) ไดเสนอขอบขายงาน ดานการบรหารงาน

วชาการไวดงน

1. การพฒนาหลกสตรสถานศกษา

1.1 จดทำหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบสภาพปญหาความตองการของผ

เรยน ผปกครอง ชมชนและสงคมตามกรอบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

1.2 บรหารจดการหลกสตรสถานศกษา

1.3 นเทศเพอการพฒนาการใชหลกสตรภายในสถานศกษา

1.4 ตดตาม ประเมนผล และปรบปรงหลกสตรสถานศกษา และรายงานผลใหกบ

เขตพนทการศกษารบทราบ

2. การพฒนากระบวนการเรยนร

2.1 จดทำแผนการเรยนรโดยผเรยนมสวนรวม

2.2 จดกระบวนการเรยนร ใหยดหยนตามความเหมาะสมทงดานเวลาและสาระ

การเรยนรและผเรยน

2.3 จดกระบวนการเรยนรเนนผเรยนเปนสำคญ โดยใหผเรยนไดเรยนรดวยการ

ปฏบตจรงจากแหลงเรยนรและเครอขายการเรยนรการใชการแนะแนวเปนสวนหนงของการจด

กระบวนการเรยนร

2.4 ใหผปกครอง ครอบครว ชมชนและสงคมสวนใหญเขามามสวนรวมในการจด

กระบวนการเรยนร

2.5 สงเสรมใหครไดรบการพฒนาวธการจดการกระบวนการเรยนรอยางหลาก

หลายและตอเนอง

3. การวดผล ประเมนผล การเทยบโอนผลการเรยน

3.1 กำหนดระเบยบการวดและประเมนผลของสถานศกษา

3.2 จดทำเอกสารหลกฐานการศกษา ใหเปนไปตามระเบยบการวดและประเมนผล

ของสถานศกษา

3.3 การวดผล ประเมนผล เทยบโอนประสบการณ เทยบโอนผลการเยน และ

อนมตผลการเรยน

3.4 จดใหมประเมนผลการเรยนทกชวงชนและจดใหมการซอมเสรมกรณทมผ

เรยนไมผานเกณฑการประเมน

3.5 จดใหมการพฒนาเครองมอในการวดและประเมนผล

3.6 มการเทยบโอนผลการเรยนโดยคณะกรรมการ จดระบบสารสนเทศ ดานการ

วดผลประเมนผล และการเทยบโอนผลการเรยนเพอใชในการอางอง ตรวจสอบและใชประโยชนใน

การพฒนาการเรยนการสอน

24

4. การประกนคณภาพภายในและมาตรฐานการศกษา

4.1 จดใหมระบบการประกนคณภาพการศกษาระดบประถมศกษา

4.2 สนบสนนสงเสรมใหมระบบการประกนคณภาพในระดบหนวยงานภายใน

สถานศกษา

4.3 กำกบ ตดตาม ตรวจสอบ ประเมนผล และรายงานผลการประกนคณภาพการ

ศกษาของสถานศกษา

4.4 ปรบปรงและพฒนา ระบบการประกนคณภาพการศกษา ของสถานศกษา

5. การพฒนาและใชสอและเทคโนโลยเพอการศกษา

5.1 สงเสรมและสนบสนน ใหครผลตพฒนาและใชสอและเทคโนโลยทมความ

เหมาะสมเพอการศกษา

5.2 จดหา จดทำสอและเทคโนโลยเพอการศกษาใหกบครและผเรยนไดใชอยาง

เพยงพอและหลากหลาย

6. การพฒนาและสงเสรมใหมแหลงเรยนร

6.1 จดใหมแหลงเรยนรทงภายในและภายนอกสถานศกษาใหพอเพยงและตอง

สอดคลองกบการจดการเรยนร

6.2 สงเสรมใหครและผเรยนไดใชแหลงเรยนรทงในและนอกสถานศกษาเพอการ

พฒนาการเรยนร

7. การวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา

7.1 สงเสรมและสนบสนนใหครทำวจย เพอพฒนาผเรยนหลกสตรกระบวนการ

เรยนรการใชสอและอปกรณการเรยนการสอน

7.2 รวบรวมและเผยแพรผลงานวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษาทงสนบสนนให

ครนำผลการวจยมาใชเพอพฒนาคณภาพการศกษา

8. การสงเสรมชมชนใหมความเขมแขงทางวชาการ

8.1 ดำเนนการเสรมความรและประสบการณการใหชมชน โดยรวมมอกบบคคล

ชมชน องคกร หนวยงานและสถาบนทางสงคมอน

8.2 สงเสรมและสนบสนนใหชมชนสามารถเลอกสรรภมปญญาและวทยาการ

ตางๆ เพอพฒนาชมชนใหสอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการโดยรวมมอกบบคคล ชมชน

องคกร หนวยงาน และสถาบนทางสงคมอน

8.3 สนบสนนและชวยเหลอใหมการแลกเปลยนความรและประสบการณซงกน

ระหวางชมชน โดยรวมมอกบบคคล ชชน องคกร หนวยงานและสถาบนสงคมอน

สถานศกษาขนพนฐานทเปนนตบคคล ซงการบรหารงานวชาการของสถานศกษาทก

ระดบ ทกประเภทตองดำเนนการใหประสบความสำเรจทง 5 ดาน มขอบขายงานวชาการ

(กระทรวงศกษาธการ. 2546: 33-34) ไว 12 ดาน ดงน

1. การพฒนาหลกสตรสถานศกษา

25

2. การพฒนากระบวนการเรยนร

3. การวดผลประเมนผลและการเทยบโอนผลการเรยน

4. การวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา

5. การพฒนาสอนวตกรรมและเทคโนโลยเพอการศกษา

6. การพฒนาแหลงเรยนร

7. การนเทศศกษา

8. การแนะแนวการศกษา

9. การพฒนาระบบประกนคณภาพในสถานศกษา

10. การสงเสรมความรทางวชาการแกชมชน

11. การประสานความรวมมอในการพฒนาวชาการกบสถานศกษาอน

12. การสงเสรมสนบสนนแกบคคล ครอบครวองคกรหนวยงานและสถาบนอน

กระทรวงศกษาธการ (2546: 32-38) ไดกำหนดกรอกการบรหารงานวชาการ สถาน

ศกษานตบคคลทจดการศกษาตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2544 จำนวน 5 ดาน และได

กำหนดใหงานทง 5 ดานครอบคลมขอบขายงานวชาการ 12 งาน ดงน

1. ดานการกำหนดนโยบายวตถประสงคการบรหารงานวชาการหมายถง การ

กำหนดนโยบาย กรอบทศทางการบรหาร เพอเปนเครองมอสำหรบผบรหารในการบรหารจดสถาน

ศกษาใหบรรลเปาหมาย และวตถประสงคทกำหนด และเปนเครองชนำการกำหนดแนวทางการ

ปฏบตจากปจจบนสอนาคต มหลกและแนวทางการดำเนนงานทประกนความสำเรจทงเชงปรมาณ

และคณภาพชดเจนสามารถนำไปสการปฏบตได

2. ดานการประสานงานวชาการ หมายถง การตดตอสอสารระหวางผบรหาร

สถานศกษากบบคคลภายในและภายนอกองคกรเพอใหเกดความคด ความเขาใจตรงกนในการรวม

มอปฏบตงานใหสอดคลอง ทงเวลา และกจรรม จะตองกระทำใหบรรลวตถประสงคอยาง

สมานฉนทและมประสทธภาพเพอใหงานดำเนนไปอยางราบรน ไมเกดการทำงานซำซอน ขดแยง

หรอเหลอมลำกน

3. ดานการอำนวยความสะดวกในงานวาการ หมายถง การสงเสรม ชวยเหลอ

ปรกษา แนะนำ สงการ ประสานกจกรรม การตดตอ การมอบหมายภารกจตางๆ เพอใหการบรหาร

งานวชาการสำเรจลลวงและบรรลวตถประสงค เปาหมาย หรอแผนทวางไว

4. ดานการสงเสรและสนบสนนในงานวชาการ หมายถง การใหความสำคญและ

การขยายขอบเขตการบรหารการงานวชาการใหด มคณภาพอยางสมบรณดวยสงเสรมและ

สนบสนน ดานงบประมาณ วสดอปกรณ อาคารสถานท บลากร ความร โอกาสและกำลงใจ เพอให

บรรลผลตามวตถประสงคและเปาหมายทมความเปนไปไดอยางเปนรปธรรม สามารถจะดำเนนการ

ไดอยางตอเนอง มนคงและยงยน

5. ดานการนเทศ กำกบ ตดตาม ประเมนผล และรายงานผลกรประเมนงาน

วชาการ หมายถง ผบรหารสถานศกษามการกำหนดระเบยบ หรอแนวทางการนเทศ กำกบ ตดตาม

ประเมนผล และรายงานผลการประเมนงานวชาการอยางชดเจน ตลอดจนการเปดโอกาสใหบคลากร

26

และผมสวนเกยวของเขามามสวนในการปฏบตงาน เพอปรบปรงแกไข และการพฒนาการทำงาน

ของบคลากรทกคนในสถานศกษาและสงผลตอการพฒนาคณภาพของผเรยน

มณรตน ภญโญภาพสกล (2549: 23) ไดกลาวถงขอบเขตของการบรหารงานวชาการไว

ดงน คอ

1. การจดการหลกสตรและแผนการเรยนร ประกอบดวย การวเคราะหและจดทำ

หลกสตร การจดทำแผนการเรยนร การวางแผนดำเนนงานวชาการ

2. การจดการเรยนการสอน ประกอบดวย การจดตารางสอน การกำหนดผสอน

การดำเนนการสอน การจดกจกรรมตามหลกสตร การจดกจกรรมนอกหลกสตร

3. การจดสอและวสด เพอการเรยนการสอน ประกอบดวย การจดดำเนนการเกยว

กบวสดอปกรณ สอหองสมด นวตกรรม ตลอดจนเทคโนโลยเพอการเรยนการสอน

4. การนเทศและการพฒนาการเรยนการสอน ประกอบดวย การวดและประเมน

ผลการเรยนของนกเรยน การประเมนผลการสอนของคร การประกนคณภาพภายในและมาตรฐาน

การศกษา

ดงนน จะเหนไดวา จากการประมวลขอบขายงานวชาการจากนกศกษา และองคกร

ทางการศกษาขางตนสามารถสรปขอบขายงานวชาการเปนงานทมขอบขายครอบคลมหลายดาน

อนจะกอใหเกดประโยชนและสงเสรมใหเกดประสทธภาพแกผเรยนโรงเรยนดประจำตำบลดาน

ตางๆ ซงสามารถสรปขอบขายของงานวชาการทผวจยสนใจศกษา 5 ดาน ดงน ดานการจดการ

หลกสตรการนำหลกสตรไปใช ดานการจดกจกรรมการเรยนการสอน ดานการพฒนาสอและการนำ

ไปใช ดานการวดผลและประเมนผล และดานการนเทศการสอน

4. แนวคด/ทฤษฎทเกยวของกบการพฒนาคณภาพการศกษา

4.1 ทฤษฎการสะทอนกลบ (Reflection Theory)

การสะทอนคด หมายถง กระบวนการคดไตรตรองทวนสอบ (Reflective Thinking)

เปนการพจารณาสงตางๆอยางรอบคอบโดยใชสตและสมาธ ซงเปนวธการททำใหตวเราไดทบทวน

และสะทอนการทำงานของตน (Reflective Practice) โดยสามารถแสดงออกไดทงการพดและการ

เขยน เพอใหเกดความเขาใจและเกดการเรยนรจากประสบการณ แสวงหาคำตอบโดยใชเหตผล

แกไขปญหานำไปสการพฒนาปรบปรงตนเอง และปรบปรงงานใหมประสทธภาพมากขน (Johns.

2000)

ความสำคญของการสะทอนคด การสะทอนคดมความสำคญตอการศกษา เพราะทกวนน

มความรใหมๆเกดขนทกวน ทำใหความรทมอยเดมเรมลาสมยไมเหมาะกบผเรยนในสภาพปจจบน

โดยเฉพาะวชาชพทตองพบกบสถานการณทไมคาดคดอยเสมอ และตองหาทางแกไขเฉพาะหนาอย

ตลอดเวลา ตองมการตดสนใจ มความรบผดชอบสงและตองปฏบตตามจรรยาบรรณของวชาชพ

27

สรปไดวา การทมผปฏบตมโอกาสไดสะทอนคดดวยตนเองนน เปนการฝกการสงเกต การ

คดวเคราะห จดระบบความคด เพอใหสอสารกบผอนไดอยางเขาใจ ตองเปนผทชางสงเกต เชอม

โยงความร เปนนกคดและมการตงคำถามทดโดยใชเหตผลในการอางอง

องคประกอบและหลกการการสะทอนคด

ดานครผสอน

1. ครควรสรางแรงจงใจหรอกระตนใหนกศกษาสนใจการเรยน มการใชคำถาม

ปลายเปด กระตนใหคดเพอใหนกศกษาไดแสดงความคดเหนไดอยางตอเนอง

2. ครควรจะสะทอนคดนกศกษาไดทงแบบบคคลหรอแบบกลม ขนอยกบหวขอ

หรอ สถานการณทตองการสะทอน ตามความเหมาะสม

3. ครตองเปนผฟงทด เปดใจ มความเขาใจและเปนกนเองกบนกศกษา เปนท

ปรกษาไววางใจได และแกปญหาได

4. ครตองมความอดทน ควบคมอารมณไดด และพดจานาเชอถอ อบอน ไมออกคำ

สง พรอมใหนกศกษาเขาหาไดตลอดเวลา

5. ครตองเปนผททำหนาทลดความขดแยง สอนใหนกศกษากลาและเกง กระตน

การเรยนรอยเสมอ

6. ครควรใหความรวมมอกนทกคนอยางพรอมเพรยง ไมปดภาระใหใครคนใดคน

หนง

7. ครควรมการเสรมแรงโดยการชมเชยเมอนกศกษาทำได

8. ครควรเปนกลยาณมตร เขาใจความแตกตางระหวางบคคล

9. ครตองสามารถเชอมโยงความรและหาแนวทางแกไขปญหารวมกบนกศกษาได

อยางเหมาะสม

10. ครควรมหนาตาทยมแยมแจมใส ไมตำหนนกศกษา ตองนง ไมชนำแตควรตง

คำถามทเปนเหตเปนผล

11. ครควรมการมอบหมายงานลวงหนาเพอใหนกศกษามเวลาเตรยมตวและคด

วเคราะห และตดตามการสะทอนคดอยางสมำเสมอ ครตองระบเปาหมาย หวขอการสอน

วตถประสงคและ requirement ทชดเจน

12. ครควรเปนคนชางสงเกต เปดใจใหนกศกษาไดระบายความรสก ควรไวตอ

ความรสก

ดานนกศกษา

1. จะตองมการเตรยมความพรอมในการเรยนร ตองเขาใจในลกษณะวธการเรยน

การสอนโดยการสะทอนคด และมสวนรวมในการวางแผนการเรยนร

2. ตองฝกการคดวเคราะห ตองมการวางแผนทด แบงเวลาในการเขยนให เหมาะสม

3. ตองเขาใจ สรปประเดนและเขยนสงทไดจากการเรยนร

4. มอสระในการเขยน มความกระตอรอรน และมทกษะการตงคำถามทด

28

5. มการเรยนรจากสภาพการจรง เรยนรตรงกบความตองการ ความสนใจและ

ความถนดของตน

6. นำสอตางๆ มาใชในการเรยนรไดอยางเหมาะสม

7. กลาแสดงความคดเหน มการสงเกตทด มความรบผดชอบ มวนย และตรงตอ

เวลา

8. มการใชความคด ความสามารถเชอมโยงการเรยนร

9. มความสขในการเรยนการสอน

ดานวธการจดการเรยนการสอน

1. ใชการวเคราะหกรณศกษา การประชมกลม การสนทนาเปนรายบคคล

2. ใชบนทกการเรยนรในการจดการเรยนการสอน เชน Journal writing หรอ

Learning log สามารถนำไปใชในการสะทอนความคดนกศกษาทงในภาคทฤษฏและปฏบต การ

สะทอนการคดโดยการเขยนบนทก ควรใหเวลาในการสะทอนคดอยางเหมาะสม ไมสนจนเกนไป

เชน ควรใหนกศกษาลองฝกเขยนในสปดาหแรก จากนน ควรสะทอนการคดในสปดาหถดไป

3. ในการสะทอนคดสามารถทำในชวง การทำ Pre-post conference จะชวยให

นกศกษาไดมการเตรยมความพรอมกอนการเรยนการสอน

4. การสะทอนคดทำบางครงตอหนาผปวยเราไมสามารถสะทอนไดทนท แต

สามารถมการแบงปนแลกเปลยนเรยนรไดภายหลง เชน กรณทตองดแลผปวยฉกเฉน เมอเสรจการ

ปฏบตการพยาบาล ครสามารถซกถามถงเหตผลการปฏบตไดภายหลง

5. การเรยนการสอนตองมความสอดคลองกบวตถประสงคการเรยนร

การวดและประเมนผล

1. ควรใช Authentic assessment ในการประเมน แตควรมการทำขอตกลงระหวาง

ครและนกศกษา ซงจะตองมการกำหนดสงทตองการวดใหชดเจน

2. ประเมนจากการเขยนสะทอนผลการเรยนร โดยใหเขยนภายหลงการเรยนรใน

แตละวน หรอสปดาห วาตองเรยนรอะไรเพมเตม มปญหาดานใดบาง ตองการอะไร เพอเปน

แนวทางในการพฒนาการเรยนการสอนตอไป

ขนตอนของการสะทอนคด

การสะทอนคดท Gibbs ไดเสนอไว ประกอบไปดวย 6 ขนตอน คอ

1. การบรรยายทเกดจากความรสกทกำลงเผชญกบสถานการณนนๆ

2. การแลกเปลยนประสบการณรวมกน โดยการสะทอนการคดจากกาสงเกต

ความรสก และการรบร

3. การประเมนวเคราะหประสบการณรวมกนวาเปนไปในทางดหรอไมด

4. รวมกนวเคราะหสถานการณโดยภารรวม

5. สรปแนวคดและวธแกไขปญหารวมกนโดยใชเหตผลประกอบ

6. การวางแผนเพอนำไปใช

29

4.2 ทฤษฎการกำหนดเปาหมาย (Goal Setting Theory)

ทฤษฎการกำหนดเปาหมายของลอค (Locke) และเลแธม (Latham) โดยมวตถประสงคท

ตองการทำใหสำเรจ

การกำหนดเปาหมาย (Goal Setting) เปนกระบวนการในการกระตนพนกงานและทำให

พวกเขารบรถงบทบาทหนาททชดเจนโดยการกำหนดเปาหมายขององคกรไว มไวเพอจดมงหมาย

2 ประการไดแก

1) ใชเปนกรอบเพอจงใจในการบรหารงาน และดำเนนการใหบรรลเปาหมายนน

2) ใชเปนเครองมอเพอควบคมการทำงานใหมประสทธภาพ

คณสมบตของเปาหมาย (Goal Characteristics)

1) ความยากของเปาหมาย (Goal Difficulty) คอระดบความทาทายของเปาหมายและ

พยายามทจะตองใช เพอใหบรรลเปาหมาย การกำหนดเปาหมายทด ไมควรใหยากไปจนพนกงาน

ไมสามารถปฏบตได

2) ลกษณะเฉพาะของเปาหมาย (Goal Specificity) หมายถง ความชดเจนของเปา

หมาย รวมถงการระบเปาหมายทเฉพาะเจาะจงใหชดเจน เชน เปาหมายดานราคา กำไร ผลผลต

3) การยอมรบเปาหมาย (Goal Acceptance) หมายถง การทพนกงานยอมรบเอาเปา

หมายทบรษทหรอหวหนางานกำหนด ไปเปนเปาหมายของตนเอง

4) ความมงมนตอเปาหมาย (Goal Commitment) หมายถง ระดบความมงมน และ

ความผกพนของบคคลทมตอเปาหมาย วธการทใหพนกงานยอมรบและเกดความมงมนตอเปา

หมาย สามารถทำไดโดยใหพนกงานมสวนรวมในการกำหนดเปาหมาย

นอกจากคณสมบตทง 4 ทกลาวมาแลว ยงสามารถกลาวถงคณสมบตของเปาหมายในอก

แงมมไดดงน

1. Specific การกำหนดเปาหมาย จะตองมความเฉพาะเจาะจง โดยพนกงานจะม

ความพยายามเพมขน เมอมการกำหนดเปาหมายทมแบบแผนชดเจนและระบดวยวาจะสามารถ

ทำงานสำเรจไดอยางไร

2..Measurable เปาหมายนนตองสามารถวดได โดยอาจจะวดไดในแงปรมาณหรอ

คณภาพ และเปาหมายทดไมควรเปนเปาหมายทไมสามารถวดไดงาย เพราะอาจทำใหเกดปญหา

ตามมาได

3. Acheivable เปาหมายควรจะมความทาทาย โดยทไมยากเกนไปจนทำใหพนกงาน

สญเสยแรงจงใจ

4. Relevant เปาหมายตองมความสมพนธกบลกษณะของงานทพนกงานนนทำอยและ

ไมอยนอกเหนอการควบคม

5. Time framed เปาหมายทดตองมการกำหนดระยะเวลาการดำเนนงานใหชดเจน

6. Exciting เปาหมายจะสามารถบรรลผลไดด เมอพนกงานมความยนดทจะทำ ไมใช

การยอมทำตาม เปาหมายททาทาย จะทำใหเกดการตนตวเพราะพนกงานเหลานนตองการทจะทำ

30

เปาหมายทวางไวใหสำเรจและเพอความกาวหนาในงานททำ และควรเปดโอกาสใหพนกงานไดม

สวนรวมในการกำหนดเปาหมายเพราะจะทำใหพนกงานรสกเปนเจาของเปาหมายและมความมงมน

มากขน

7. Reviewed พนกงานควรไดรบขอมลปอนกลบเกยวกบความกาวหนาของงานททำ

เพอใหการทำงานดงกลาวมประสทธภาพมากยงขน

กลาวโดยสรปสามารถเรยกคณสมบตของการกำหนดเปาหมาย ไดสนๆวา

SMARTER

ภาพ 2 กรอบความคดทฤษฎการกำหนดเปาหมาย

จากรป จะเหนไดวา การปฏบตงาน (Performance) เปนผลทเกดจาก 3 สวน

ประกอบกน คอ

- การใชความพยายามเพอใหบรรลเปาหมาย (Goal Directed Effort)

- การสนบสนนจากองคกร (Organizational Support)

- ความสามารถและคณลกษณะของผปฏบตงาน (Individual Abilities and Traits)

เมอการปฏสมพนธทง 3 สวนประกอบ กบปจจยสงเสรม ทสรางมาจากทงแรงจงใจ

ภายในและภายนอก จะสงผลลพธสดทายทเกดขนกบตวพนกงาน คอ ความพอใจในการทำงาน

(Satisfaction)

การประยกตทฤษฎการกำหนดเปาหมายใชในงานบรหาร

1. ผลวจยระบวา คนเราจะทำงานไดผลดทสด เมอไดรบมอบหมายใหทำงานท

มเปาหมายชดเจน

2. กำหนดเปาหมายงานใหมความยงยาก แตยงอยในวสยทจะทำไดสำเรจ (Assign

difficult but acceptable performance goals) และควรเปดโอกาสใหพนกงานมสวนรวมในการ

กำหนดเปาหมายดวยตนเอง เพราะจะทำใหเกดความรสกรวมในการกำหนดเปาหมายดวยตนเอง

31

เพราะจะทำใหเกดความรสกรวมในการเปนเจาของเปาหมาย และเกดความมงมนและความพยายาม

เพมเพอใหบรรลเปาหมายนนๆ

3. การไดขอมลปอนกลบเพอใหทราบถงความกาวหนาทจะบรรลเปาหมาย (Provide

feedback concerning goal attainment) การใหขอมลปอนกลบมสวนสำคญ เมอใชรวมกบการ

กำหนดเปาหมายจะชวยเพมประสทธภาพการทำงาน

4.3 ทฤษฎภาวะผนำ (Leadership Theory)

ความหมายของภาวะผนำ โดยทวไปนกวชาการมกจะถอวา “ผนำ” (Leaders) เปนตว

บคคลหรอกลมบคคล (Persons) สวนภาวะผนำ (Leadership) นน เปนสงทแสดงออกมา

(Actions) จากบคคลทเปนผนำอยางเปนกระบวนการ ดงนนการจะเขาใจความหมายของ “ผนำ”

มกจะไมเปนปญหามากนก ทงนเพราะจะรวาใครเปนผนำนน กมกจะพจารณาจากตำแหนง

(Position) ของบคคลหรอกลมบคคลดงกลาว การทำความเขาใจเกยวกบภาวะผนำหรอความเปน

ผนำ (Leadership) นนเปนเรองยาก แตอยางไรกตามนกวชาการไดใหความหมายของภาวะผนำเอา

ไวตางๆกน หลายทศนะดงน

ภาวะผนำ หมายถง กระบวนการทผใชอทธพลหรออำนาจทตนมอยในการชกนำหรอโนม

นาวใหผใตบงคบบญชาภายในองคกรหรอในกลมคนในสถานทตางๆ เพอใหสมาชกของกลมได

ปฏบตหนาทของตนอยางมประสทธภาพทสดใหบรรลเปาหมายขององคกร (ประสาน หอมพล

และทพวรรณ. หอมพล. 2540: 83)

ภาวะผนำ หมายถง กระบวนการของการสงการและใชอทธพลตอกจกรรมตางๆ ของ

กลมสมาชกภายในองคกร (สมยศ นาวการ. 2538: 400)

ภาวะผนำ หมายถง ความสามารถของบคคลในการหลอมความแตกตางทางดานความคด

ความสนใจ ความตองการ หรอพฤตกรรมของบคคล หรอบคคลในองคการใหหนไปในทศทาง

เดยวกนอยางมศลปะ ไมมความขดแยงในองคกรอกตอไปในขณะใดขณะหนง หรอสถานการณ

ตางๆ เพอใหบรรลวตถประสงค และเปาหมายทกำหนดไว

ภาวะผนำ หมายถง พฤตกรรมสวนตวของบคคลคนหนงทจะชกนำกจกรรมของกลมให

บรรลเปาหมายรวมกน (Yuki. 1998: 2)

สรปไดวา ภาวะผนำหมายถง กระบวนการทผนำใชอทธพลและอำนาจทมของตน

กระตนชนำใหบคคลอนเกดความเตมใจแลวกระตอรอรนปฏบตงานใหเปนเปนตามวตถประสงค

ขององคกร หรอของกลม