บทท 1 บทนา

1.1 ทมาและความสาคญของปญหา

แมวาโดยสภาพภมศาสตรประเทศไทยจะไมถกจดอยในประเทศทมความเสยงตอภยธรรมชาตอยางรนแรง แตในชวงทศวรรษทผานมาประเทศไทยกลบตองประสบกบพบตภยทเกดจากน ามอมนษย โดยเปนผลมาจากการเรงรดพฒนาประเทศเพอใหสอดคลองกบนโยบายในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต นโยบายหลกทจะตองขยายการผลตในดานอตสาหกรรม มงหวงใหกาวทนความเจรญเตบโตของโลก ประกอบกบการใชเทคโนโลยสมยใหมททนสมย เพอเพมศกยภาพในการผลตทางอตสาหกรรม ทาใหมองขามความปลอดภยในชวต การบรหารจดการสาธารณภยทมประสทธภาพและประสทธผลจงเปนสงจาเปนอยางยงในสภาวการณในปจจบน เพอปองกนมให พบตภยเกดขนจนกระทงกอใหเกดอนตรายหรอความเสยหายตอชวตและทรพยสนของประชาชนและของรฐ หรอหากเกดพบตภยรายแรงขนมาแลว กสามารถทจะบรรเทาหรอลดระดบความสญเสยและผลกระทบทอาจจะเกดใหเหลอนอยทสด

ในชวงของการเรงพฒนาประเทศ รฐบาลทกยคทกสมยมนโยบายพฒนาเศรษฐกจและอตสาหกรรมของประเทศไทยมาอยางตอเนอง โดยมเปาหมายหลกคอ ความผาสกและการกนดอยดของประชาชนในประเทศ ขณะเดยวกนกเนนการกระจายความเจรญและกจกรรมทางเศรษฐกจออกไปสภมภาคอยางเปนระบบ และเพมประสทธภาพดานการคาและการลงทน สงผลใหระบบอตสาหกรรมเกดความตนตวและขยายตวอยางรวดเรวในประเทศไทย และนบตงแตประเทศไทย เรมใชแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เมอป พ.ศ. 2504 การพฒนาอตสาหกรรม นบเปน กลยทธประการหนงทรฐบาลเหนวา จะชวยพฒนาเศรษฐกจของประเทศไทยใหเจรญกาวหนาไดอยางรวดเรว จงไดมการสนบสนนการลงทนในภาคอตสาหกรรม ซงผลการสนบสนนอยางจรงจง ทาใหมการขยายตวของโรงงานอตสาหกรรมในเขตเมองใหญตางๆ ในประเทศไทย อาทเชน กรงเทพมหานคร สมทรปราการ ชลบร เปนตน อยางรวดเรว จนทาใหเกดความแออดและเกดปญหามากมาย ทงดานสาธารณปโภค การจราจร การเกดอคคภย ปญหาการรวไหลของสารเคมหรอวตถอนตรายจากโรงงานอตสาหกรรม ปญหาทางดานสงคม เปนตน (กตตสร แกวพพฒน, 2551)

2

นอกจากนประเทศสวนใหญทมการพฒนาดานอตสาหกรรม เพอเปาหมายในการเจรญเตบโตทางสถานะเศรษฐกจของประเทศ ปญหาสงแวดลอมมกเปนหนงในปญหาทตามมาพรอมกบการพฒนาดานอตสาหกรรมเสมอ ซงสาเหตสวนใหญจะมาจากการใชสารเคมและวตถอนตรายในภาคอตสาหกรรม และผลของการจดการทไมเหมาะสม ทาใหผทไดรบผลกระทบเรมตระหนกถงพษภยจากสารเคมและวตถอนตราย และจากการปฏวตอตสาหกรรมในครสตศตวรรษท 18 และ 19 คอชวงระหวาง พ.ศ. 2293 – 2393 ทเปรยบเสมอนรากเหงาของปญหาทแทจรงทรกนในปจจบน การปฏวตอตสาหกรรมกอใหเกดความกาวหนาทางวทยาการตางๆ มากมาย ไมวาจะเปนความกาวหนาทางเทคโนโลยทางการแพทยททาใหอตราการตายลดลง สงผลใหจานวนประชากรเพมขนอยางรวดเรว ประชากรทเพมขนทาใหมการบรโภคมากขน กาลงการผลตจงตองขยายตวขนเพอรองรบอตราการบรโภคทเพมขน ทาใหมการใชทรพยากรเพมมากขนเพอนาไปผลตเปนสนคารองรบความตองการทเพมขน รวมถงในภาคอตสาหกรรมทการผลตตองมสวนประกอบทนาสารเคมและวตถอนตรายมาใชเปนองคประกอบ ตามนโยบายการพฒนาประเทศจากประเทศเกษตรกรรม สความเปนประเทศอตสาหกรรม ทาใหการนาเขาสารเคมและวตถอนตรายจากตางประเทศมแนวโนมขยายตวในอตราทสงมาก แตเปนทนาสงเกตวาจากการเรงรดพฒนาประเทศใหทนตอความเจรญและกาวทนความเปนไปของโลกจนลมทจะใหความสาคญกบปญหาทจะตามมา ดงเชนการเกดเหตการณการรวไหลของสารเคมและเหตการณการระเบดของวตถอนตราย ทเกดขนในประเทศไทยหลายๆ ครง เชน ใน ป พ.ศ. 2534 เหตการณระเบดของสารเคมทคลงสนคาทาเรอคลองเตย ผลจากอบตเหตรายแรง ดงกลาว นอกจากจะมผเสยชวต 5 คน และอก 5 คน เสยชวตในสองอาทตยตอมา ยงมผทตองเขารบการรกษาจากผลของสารพษเฉยบพลน โดยเฉพาะสารพษเมทลโบรไมด และสารพษฟอรมลดไฮด ประมาณ 2,000 คน รวมถงผปวยอนๆ อก 10,000 คน ในป พ.ศ. 2535 เกดเพลงไหมอาคารของกรมสงเสรมการเกษตรทบางเขน จงนาสารเคมทเหลอฝงดนไวโดยไมมการกาจดกอน เมอใชรถไถปรบพนทดงกลาว สารเคมกเกดการฟงกระจายขนจนทาใหผสดกลนเขาไปมอาการวงเวยนศรษะและอาเจยน และในป พ.ศ. 2537 เกดอบตเหตเพลงไหมโรงงานโอเลฟนส จากด ในนคมอตสาหกรรมมาบตาพต จ.ระยอง เนองจากสารแนฟธารวจากทอสง สงผลใหพนกงานในโรงงานไดรบสารพษจาก สารแนฟธารวจานวนมาก (ภญโญ พานชพนธ และพณทพ รนวงษา, 2544)

นอกจากนจากการรวบรวมขอมลของสานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) ในชวงป พ.ศ. 2552 – 2553 พบวา เกดอบตภยจากสารเคมและวตถอนตรายในประเทศไทย 13 ครง ซงในแตละครงไดสงผลกระทบทาใหมผเสยชวตและบาดเจบจานวนมาก ดงขอมลตาราง 1.1 ดงน

3

ตาราง 1.1 สถตการเกดอบตภยจากสารเคมและวตถอนตรายในประเทศไทย ป พ.ศ. 2552 – 2553

วนท เหตการณ สถานท ความเสยหาย/การจดการ

7 ม.ค. 2552 ไฟไหมโรงงานผลตพลาสตกขนาดใหญ

หางหนสวนจากด เพมพรพลาสตก ซอยออนนช 63 เขตประเวศ กรงเทพฯ

ไมมผไดรบบาดเจบและเสยชวต แตตวโรงงานถกไฟไหมเสยหายทงหมด รวมมลคาความเสยหายประมาณ 30 ลานบาท

13 ม.ค. 2552 ไฟไหมโกดงเกบยางรถยนตกวาหนงแสนเสน

บรษท วทยาศรม จากด หม 8 ต.หนองขาม อ.ศรราชา จ.ชลบร

ไมมผไดรบบาดเจบและเสยชวต

15 ม.ค. 2552 ไฟไหมโรงงานผลตเมดพลาสตก

อาคารพาณชยสง 2 ชน ภายในซอยทาดนแดง 3 เขตคลองสาน กรงเทพฯ

ไมมผไดรบบาดเจบและเสยชวต

25 ก.พ. 2552 ไฟไหมโกดงเกบยางรไซเคล ทใชในการผลตพนรองเทา

บรษท พรเมยร โมลดส เทคโนโลย จากด ในเครอ รามาชส กรป จากด ตงอยท หม 8 ต.นาปา อ.เมอง จ.ชลบร

ไมมผไดรบบาดเจบและเสยชวต ตวอาคารโกดง และเครองจกรถกไฟไหมเสยหายทงหมด มลคาความเสยหายประมาณ 1 ลานบาท

26 ม.ค. 2552 ไฟไหมโรงงานรบกาจดขยะเคมอตสาหกรรม

บรษท บางปเอนไวรอน เมนทอล คอมเพลกซ จากด ในนคมอตสาหกรรมบางป อ.เมอง จ.สมทรปราการ

ไมมผไดรบบาดเจบและเสยชวต ตวอาคารเสยหายเลกนอย สวนหองควบคมและหองสานกงานเสยหายทงหมด มลคาความเสยหายประมาณ 8 ลานบาท

16 เม.ย. 2552 ไฟไหมโรงงานฉดเมดพลาสตก

บรษท นามนปโตรเลยมไทย จากด นคมอตสาหกรรมสมทรสาคร ซ.8 อ.เมอง จ.สมทรสาคร

ไมมผไดรบบาดเจบและเสยชวต โกดงถกเผาวอดทงหลง เครองจกรและพลาสตกทใชผลตแกลลอนบรรจนามนไหมเสยหายทงหมด มลคาความเสยหายไมตากวา 500 ลานบาท

4

ตาราง 1.1 (ตอ)

วนท เหตการณ สถานท ความเสยหาย/การจดการ

9 พ.ค. 2552 สารบางชนดทาปฏกรยาทางเคมอยางรนแรง จนทาใหเกดระเบดพรอมกบประกายไฟ ขณะทคนงานกาลงเทนาทองเหลองลงแบบหลอใบจกร

โรงงานหลอใบจกร รมถนนสายศรราชา - หนองยายบ หม 2 ตาบลสรศกด อาเภอศรราชา จงหวดชลบร

มผไดรบบาดเจบถกไฟลวก 3 ราย

25 พ.ย. 2552 สารโซเดยมเปอรซลเฟตรวไหล ขณะทาการขนยาย

บรเวณทาเทยบเรอ B3 ภายในทาเรอแหลมฉบง อ.ศรราชา จ.ชลบร

มผไดรบบาดเจบ 9 ราย

25 ธ.ค. 2552 สารกมมนตภาพรงส (IR192 อรเดยม) รวไหลออกมาจากพสดกลองกระดาษ ขณะทาการขนยาย

ภายในคลงสนคา คารโก ทาอากาศยานสวรรณภม

ไมมผไดรบบาดเจบและเสยชวต

15 ก.ค. 2553 มประกายไฟจากการ ออกเชอมกอสรางไปถกทอพลาสตก ทาใหเกดประกายไฟลกไหมและลกลาม เกดกลมควนไหลไปตามชองระบายอากาศ

โรงงานบรษท แมรกอท จวเวลล (ประเทศไทย) จากด นคมอตสาหกรรมไฮเทค ถนนสายเอเชย เลขท 200 หม 1 ต.บานเลน อ.บางปะอน จ.พระนครศรอยธยา

พนกงานถกนาตวสงโรงพยาบาล 300 คน เสยชวต 1 คน

19 ก.ค. 2553 ไฟไหมโรงงานผลตเมดพลาสตก

บรษท ดด พลาสตก จากด ตงอยในหมบาน ด เค เลขท 48/434 - 436 หม 5 แขวงทาขาม เขตบางบอน กรงเทพฯ

มผเสยชวต 1 ราย คาเสยหายโดยประมาณ 5 ลานบาท

5

ตาราง 1.1 (ตอ)

วนท เหตการณ สถานท ความเสยหาย/การจดการ

8 ก.ย. 2553

ไฟไหมบรษทผลตนาตาลเคม

ภายในบรษท อเอโน จากด ตงอยเลขท 394 หม 4 ซอยนคมอตสาหกรรมบางป โซน 7 C ตาบลแพรกษา อาเภอเมอง จงหวดสมทรปราการ

ไมมผไดรบบาดเจบและเสยชวต

22 ก.ย. 2553 สารเคมสาหรบยอมผา และกดสผม รวไหล มกลมควนสงกลนเหมนไปทวบรเวณโดยรอบ จากการตรวจสอบสารเคมเบองตนพบวา มสวนผสมของสาร 4 ชนด ไดแก สารแอมโมเนย สารโซเดยมเมตตาซรเคส สารโปรตสเซยมเปอซนเฟส และสารโซเดยมราซบเกรส

บรษท บวต โปรเฟสชนนอล จากด เลขท 8/293 หมบานเซนเตอรเพลส ถ.รามคาแหง ซอย 104 แขวงและเขตสะพานสง กทม.

มประชาชนโดยรอบบางสวนไดสดดมสารเคมดงกลาว และไมทราบขอมลเบองตนวาไดรบบาดเจบหรอผลกระทบกราย /เจาหนาทไดนาเชอกมากนพนทโดยรอบของตวอาคาร ใหเปนพนทอนตราย และประชาสมพนธใหประชาชนหลกเลยงการเขาใกลพนทดงกลาว พรอมใหความรในวธการปองกนสารพษเบองตน

ทมา: สานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.), 2553.

สาหรบสถานการณปญหาอบตภยทเกดจากสารเคมและวตถอนตรายในจงหวดลาพน จากขอมลของหนวยงานสนเทศวตถอนตรายและความปลอดภย โครงการศนยความเปนเลศแหงชาตดานการจดการสงแวดลอมและของเสยอนตราย จฬาลงกรณมหาวทยาลย (2554) ซงไดสารวจสถตอบตภยจากวตถอนตรายในประเทศไทย ป พ.ศ.2539 พบวามคนงานบรษทอเลคโทรเซรามคในนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ จงหวดลาพน เปนโรคพษอะลมนาเรอรงและโรคพษตะกวเรอรง เปนผลมาจากการไดรบสารเคมอาจเกดจากการสดดมและการสมผส

ตอมาใน ป พ.ศ. 2540 เกดปลาตายในแมนากวง ซงเปนผลกระทบจากการปลอยนาเสยจากโรงงานในเขตนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ จงหวดลาพน ทลกลอบปลอยน าเสย และของเสยจากกระบวนการผลตลงสแมน า ป พ.ศ. 2550 กรณบรษทลานนาโปรดกส จากด นคมอตสาหกรรมภาคเหนอทประกอบกจการผลตวาซาบ และน ามนหอมระเหย ไดปลอยกลนเหมนจากกระบวนการ

6

ผลตมาสชมชนโดยรอบสงผลกระทบตอประชาชนทสดดมกลนเหมนระยะยาวเกดอาการเจบปวย หนามด วงเวยนศรษะ และป พ.ศ. 2551 เกดไฟไหมในโรงงานเคฮน เซกไทยแลนด นคมอตสาหกรรมภาคเหนอ จงหวดลาพน ไฟไดไหมหองเกบสารเคมทใชในการผลตคาบเรเตอรรถจกรยานยนต (สานกงานอตสาหกรรมจงหวดลาพน, 2552)

จากเหตพบตภยทไดเกดจากสารเคมและวตถอนตราย ถอไดวา เปนพบตภยทรนแรง ผทไดรบผลกระทบอาจเสยชวตได ตลอดจนเปนพบตภยทสงผลระยะยาว ผทไดรบผลกระทบตองทกขทนกบอาการเจบปวย ชมชนจะตองสญเสยทรพยากรและสงแวดลอมทด ดงนนหากไมมระบบการจดการพบตภยทไดเกดจากสารเคมและวตถอนตรายทรดกมและปลอดภยแลว ยอมสงผลกระทบในวงกวางอยางหลกเลยงไมได ในการจดการปญหาดงกลาวน ประชาชนควรใหความสาคญและเลงเหนถงผลกระทบทอาจจะเกดขน ในสวนของการใหความรและความเขาใจตองเปนหนาทของหนวยงานทเกยวของ

โรงงานอตสาหกรรมในนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ จงหวดลาพน จดตงขนเพอตอบสนองนโยบายตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 4 (พ.ศ.2520 – 2524) ซงกาหนดใหมการกระจายการพฒนาอตสาหกรรมไปสภมภาคตาง ๆ เพอใหสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 5 (พ.ศ.2525 – 2529) ซงเนนใหมการพฒนาเมองหลกและเมองรองของภาคตางๆ การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทยจงไดมการจดตงนคมอตสาหกรรมภาคเหนอทจงหวดลาพน มเนอทประมาณ 1,788 ไร โดยเรมกอสรางและพฒนาพนทเมอเดอนเมษายน พ.ศ. 2526 และกอสรางแลวเสรจเมอเดอน มนาคม พ.ศ. 2528 โดยใชเงนลงทนทงสนประมาณ 358 ลานบาท โดยมวตถประสงคเพอใหบรการ ตลอดจนจดสงอานายความสะดวกในการดาเนนงานของผประกอบอตสาหกรรมและประกอบการคาเพอการสงออก เชน การมโรงบาบดนาเสย ประปา และโทรคมนาคม การจดใหมถนน ทอระบายนา ไฟฟา เปนตน ปจจบนมโรงงานอตสาหกรรมหลาย ประเภทเปนจานวนทงสน 63 โรงงาน โดยประเภทของโรงงานอตสาหกรรมทเปดดาเนนการ ประกอบดวย (สานกงานนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ จงหวดลาพน, 2554)

- อตสาหกรรมอเลกทรอนกส 21 โรงงาน - อตสาหกรรมการเกษตร 2 โรงงาน - อตสาหกรรมอาหารและเครองดม 10 โรงงาน - อสาหกรรมการกอสราง 1 โรงงาน - อตสาหกรรมผลตชนสวนและอปกรณจกรยานยนต เครองบน 13 โรงงาน - อตสาหกรรมแปรรปไม 2 โรงงาน - อตสาหกรรมอญมณและเครองประดบ 6 โรงงาน

7

- อตสาหกรรมเครองหนง 8 โรงงาน หลงจากทนคมอตสาหกรรมภาคเหนอเปดดาเนนการ ปรากฏวา ประสบปญหาการ

ลกลอบนากากของเสย ขยะอนตรายจากกระบวนการผลตในโรงงานอตสาหกรรมมาทงในพนทสาธารณะโดยรอบ และมโรงงานบางแหงปลอยของเสยจากกระบวนการผลตลงสแมน าสายหลกทประชาชนใชอปโภคบรโภค สงผลใหแมน าเนาเสย สงมชวตในน าตาย ประชาชนไมสามารถนาน ามาใชอปโภคบรโภคได นอกจากนพบวา ประชาชนทอยอาศยโดยรอบนคมอตสาหกรรมตองไดรบมลพษทางอากาศทถกปลอยออกมาจากนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ เชน กลนเหมนจากสารเคม ขยะ การเผาไหมในกระบวนการผลต เปนตน (นงคนช สาวะจนทร, 2551)

จากปญหาดงกลาว นคมอตสาหกรรมภาคเหนอ ถอเปนแหลงหนงทมความเสยงตอการเกดพบตภย ดงนนหนวยงานทเกยวของควรจะตองมมาตรการรองรบอยางเปนรปธรรม ซงไดแก มาตรการปองกน การจดทาแผน การฝกอบรม การเตรยมบคลากร เครองมอเครองใช การซอมแผน แผนการอพยพ การบรรเทา ตลอดจนภายหลงการเกดภยตองมการฟนฟอยางเปนระบบ ชดเจนและยงยน ขณะเดยวกนประชาชนทตงถนฐานอยโดยรอบโรงงานนคมอตสาหกรรมควรไดรบทราบผลกระทบทอาจจะเกดขน และเตรยมความพรอมทจะรบมอกบพบตภยน ถงแมประเทศไทยยงไมเคยเกดเหตการณทรนแรงจากอนตรายทเกดจากสารเคมและวตถอนตรายดงทเกดขนในตางประเทศ เชนการทบรษทเคมในประเทศออสเตรเลยปลอยใหมสารหนทสงกวาระดบทไดรบอนญาต รวไหลออกมาจากโรงงานทอยบนเกาะคราแกง ลงสแมน าฮนเตอร ในป พ.ศ. 2553 และกรณโรงไฟฟานวเคลยรทประเทศญปนระเบด ในป พ.ศ. 2554 หลงแผนดนไหว สงผลใหมสารกมมนตรงสรวไหล สงผลกระทบใหประชาชนโดยรอบไดรบอนตรายจากเหตการณรนแรงนกตาม กไมไดหมายความวาเราจะตองเพกเฉยตออนตรายทอาจจะเกดขน การเตรยมความพรอม การใหขอมล รวมถงการประชาสมพนธ นาจะเปนมาตรการทสาคญเพอใหไดเหนการตอบสนองตอพบตภยนจากประชาชน และองคกรทงภาครฐและภาคเอกชน

จากความสาคญของปญหาดงกลาว ผศกษาจงเกดความสนใจททาการศกษาการตอบสนองตอพบตภยทเกดจากสารเคมและวตถอนตรายของประชาชนทตงถนฐานอยโดยรอบนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ จงหวดลาพน เพอศกษาวาประชาชนมความตระหนกตอสารเคมและวตถอนตรายอยางไร และประชาชนมการตอบสนองตอพบตภยทเกดจากสารเคมและวตถอนตราย ในดานการปองกน การวางแผน การเตรยมการ และการฟนฟอยางไรบาง โดยผวจยหวงวาผลการศกษาจะเปนแนวทางในการกาหนดมาตรการ วางแผน ปองกน เตรยมความพรอมในการปองกนปญหาหรอผลกระทบทอาจเกดจากพบตภยทเกดจากสารเคมและวตถอนตราย รวมถงการพฒนากจกรรมทเปนประโยชนตอประชาชนในดานการปองกนภยพบต อาทเชน การใหความรความเขาใจเกยวกบพบตภยทเกดจาก

8

สารเคมและวตถอนตราย ตลอดจนการจดทากจกรรมฝกซอมในกรณทเกดพบตภยทเกดจากสารเคมและวตถอนตรายตอไป

1.2 วตถประสงคของการวจย

1.2.1 เพอศกษาบรบทของพบตภยทเกดจากอตสาหกรรม กรณภยดานสารเคมและวตถอนตรายในนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ จงหวดลาพน

1.2.2 เพอศกษาความตระหนกและการตอบสนองของประชาชนทอาศยอยโดยรอบนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ จงหวดลาพน ตอพบตภยทเกดจากสารเคมและวตถอนตราย

1.2.3 เพอเสนอแนะแนวทางการจดการพบตภยจากสารเคมและวตถอนตรายทเหมาะสมกบประชาชนทอาศยอยโดยรอบนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ จงหวดลาพน 1.3 สมมตฐานการวจย

ประชาชนทอาศยอยโดยรอบนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ จงหวดลาพน ทมอาย ระดบการศกษา และอาชพแตกตางกน มความตระหนกและการตอบสนองตอพบตภยทเกดจากสารเคมและวตถอนตราย แตกตางกน 1.4 ขอบเขตการวจย

1.4.1 ขอบเขตพนทศกษา การศกษาครงนทาการศกษาครอบคลมพนทบรเวณโดยรอบนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ

จงหวดลาพน ในเขตเทศบาลตาบลบานกลาง เนองจากพนทนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ จงหวดลาพน อยภายใตการดแลของเทศบาลตาบลบานกลาง จงหวดลาพน โดยในเขตเทศบาลตาบลบานกลาง มพนท 18.314 ตารางกโลเมตร (ประมาณ 11,446.25 ไร) อยหางจากทวาการอาเภอเมองลาพน ประมาณ 10 กโลเมตร มหมบานในความรบผดชอบ จานวน 12 หมบานดงน

หมท 1 บานพญาผาบ หมท 2 บานทาลอ-ศรคา หมท 3 บานขเหลก หมท 4 บานสนปาฝาย หมท 5 บานศรชม หมท 6 บานสงหเคง หมท 7 บานรองสาว หมท 8 บานแมยาก หมท 9 บานกลาง หมท 10 บานประตโขง หมท 11 บานหอชย หมท 12 บานแจมพฒนา

9

1.4.2 ขอบเขตประชากร การศกษาเรอง การตอบสนองตอพบตภย ทเกดจากสารเคมและวตถอนตรายของ

ประชาชนทตงถนฐานอยโดยรอบนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ จงหวดลาพน ทาการศกษาประชากรทอาศยอยโดยรอบนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ ลาพน ตาบลบานกลาง จงหวดลาพน มจานวนประชากรทงสน 9,124 คน แยกเปนชาย 4,217 คน หญง 4,850 คน โดยประชากรในแตละหมบานในเทศบาลตาบลบานกลาง จาแนกไดดงตาราง 1.2 ดงน

ตาราง 1.2 จานวนประชากรในเทศบาลตาบลบานกลาง

ชมชน จานวนประชากร (คน)

รวม ชาย หญง

1. บานพญาผาบ 2. บานทาลอ-ศรคา 3. บานขเหลก 4. บานสนปาฝาย 5. บานศรชม 6. บานสงหเคง 7. บานรองสาว 8. บานแมยาก 9. บานบานกลาง 10. บานประตโขง 11. บานหอชย 12. บานแจมพฒนา 13. ทะเบยนกลาง

251 275 301 370 394 615 511 609 278 299 175 189 7

294 310 323 414 435 792 593 689 290 382 164 206 12

545 585 624 784 829

1,407 1,104 1,298 568 627 339 395 19

รวม 4,274 4,850 9,124 ทมา: เทศบาลตาบลบานกลาง ขอมล ณ เดอนพฤษภาคม 2554

1.4.3 ขอบเขตเนอหา การศกษาครงน มงศกษาบรบทของพบตภยทเกดจากอตสาหกรรม กรณภยดานสารเคมและ

วตถอนตรายในนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ จงหวดลาพน ประกอบดวย การไดทราบขาวและประสบการณเกยวกบสารเคมรวไหลและวตถอนตรายระเบดในบรเวณนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ

10

จงหวดลาพน และประสบการณทเคยไดรบผลกระทบจากสารเคมและวตถอนตรายจากโรงงานในนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ จงหวดลาพน ในสวนของการศกษาถงความตระหนกของประชาชนตอสารเคมและวตถอนตรายจากนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ จงหวดลาพน เปนการศกษาถงความรสกและการรบรของประชาชนตอวตถอนตราย สารพษ วตถระเบด สารมพษ สารเคมอนตราย การจดการขยะอนตราย และสารพษทตกคางอยในสงแวดลอมโดยรอบนคมอตสาหกรรมลาพน

นอกจากนย งทาการศกษาถงการตอบสนองของประชาชนทอาศยอยโดยรอบนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ จงหวดลาพน ตอพบตภยทเกดจากสารเคมและวตถอนตราย โดยจาแนกเปนการศกษาถงการตอบสนองของประชาชน 3 ระยะ ไดแก การตอบสนองกอนการเกดพบตภย การตอบสนองระหวางการเกดพบตภย และการตอบสนองหลงจากเกดพบตภย ตลอดจนเพอทาการเสนอแนะแนวทางการจดการพบตภยจากสารเคมและวตถอนตรายทเหมาะสมกบประชาชนทอาศยอยโดยรอบนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ จงหวดลาพน 1.5 นยามศพทในการวจย

การตอบสนองตอภยพบต หมายถง การกระทาของบคคล เมอเกดความรสกและการรบรตอปญหา รวมถงการเตรยมตวของประชาชนตอการเปลยนแปลงทเกดขนจากการเกดพบตภยสารเคมและวตถอนตราย ในการศกษาครงนหมายถงการตอบสนองของชมชนทอาศยอยโดยรอบนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ จงหวดลาพน

ความตระหนกตอภยพบต หมายถง การแสดงออกถงความรสกรบร คดได มองเหนประโยชนและความสาคญโดยการแสดงออกมาในทศทางทตองการตามประสบการณ หรอความตระหนกเปนการรบร ฉกคด หรอมความรสกตอเหตการณใดเหตการณหนงหรอสานกถงบางสงบางอยางของประสบการณ ความตระหนกจะเกดขนเมอมเหตการณ สภาพแวดลอมในสงคมหรอสงเราภายนอกมากระตนใหเกดความตระหนก และสะทอนใหเหนทางพฤตกรรม ในการศกษาครงนหมายถง ความตระหนกตอภยพบตของชมชนทอาศยอยโดยรอบนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ จงหวดลาพน

พบตภยจากสารเคมและวตถอนตราย คอ เหตการณทเกดจากการกระทาของมนษยหรอกระบวนการผลตจากธาตและสวนประกอบ สารเจอปน สารปนเปอน รวมถงสารเคมหกรวไหล เพลงไหม หรอการระเบดของสารเคมในระหวางการเคลอนยายหรอขนสง การสมผสกบสารหรอวตถทมคณสมบตทางเคม นามาซงผลกระทบ ความสญเสยตอวถชวต คน ทรพยสน รวมถงสงแวดลอม ในการศกษาครงนหมายถง เหตการณพบตภยจากสารเคมและวตถอนตรายจากโรงงานนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ จงหวดลาพน

11

สารเคมและวตถอนตราย คอ ธาตหรอสารประกอบทมอยตามธรรมชาตซงรวมถงสารเจอปนทจาเปนสาหรบการคงตวของสารและสารปนเปอนจากกระบวนการผลตทมคณสมบตเปนพษหรอเปนอนตรายตอสขภาพอนามยของมนษยสงมชวต ทรพยสน และสงแวดลอม ในการศกษาครงนหมายถง สารเคมและวตถอนตรายทนาเขามาใชในโรงงานนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ จงหวดลาพน