สงทไมควรมองขามเกยวกบกฎหมายแรงงาน

โดยพวงทอง โชคบญเจรญ

นกวชาการแรงงานชำานาญการกองคมครองแรงงาน

กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

การคมครองแรงงานในบทบาทกรมสวสดการ และคมครองแรงงาน

พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541มาตรา 15 ใหนายจางปฏบตตอลกจางชายและหญงโดยเทาเทยมกนในการ

จางงาน เวนแตลกษณะหรอสภาพของงานไมอาจปฏบตเชนนนไดมาตรา 53 ในกรณทงานมลกษณะและคณภาพอยางเดยวกนและปรมาณเทา

กน ใหนายจางกำาหนดคาจาง คาลวงเวลา คาทำางานในวนหยด และคาลวงเวลาในวนหยดใหแกลกจางเทาเทยมกน ไมวาลกจางนนจะเปนชายหรอหญง

นโยบาย พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541คคมครองแรงงานโดยไมเลอกปฏบตทงแรงงานไทยและ

แรงงานตางดาว โดยแรงงานจะไดรบสทธขนพนฐานตามทกฎหมายกำาหนด ขอมลขาวสาร และการเขาถงบงบรการ เชน คาจางขนตำา ชวโมงการทำางาน วนหยด วนลาตาง ๆ สภาพแวดลอมการทำางานทปลอดภย การจดสวสดการตามทกฎหมายกำาหนด

หวขอในการบรรยาย- ขอบงคบเกยวกบการทำางาน- สญญาจาง- การทดลองงาน- ความเทาเทยมกนในการจางงาน- เวลาทำางาน- การทำางานลวงเวลา- การคำานวณการจายคาลวงเวลา (OT)- การหกคาจาง- การจางแรงงานเดก

ขอบงคบเกยวกบการทำางาน

มนคออะไรนะ

ออ.. ขอบงคบเกยวกบการทำางานคอการกำาหนดสททธทหนาท สภาพการจาง สภาพการทำางานระหวางนายจาง กบลกจาง

การจดทำาขอบงคบเกยวกบการทำางานการจดทำาขอบงคบเกยวกบการทำางานจะตองทำาอยางไร

นะใหนายจางทมลกจางตงแต 10 คนขนไปตองจดทำาขอบงคบเกยวกบการทำางานนะสท แลวตองทำาเปภนภาษาไทยดวยนะ

ขอบงคบเกยวกบการทำางานขอบงคบฯ อยางนอยจะตองมหวขอ ดงน1. วนทำางาน เวลาทำางานปกตท และเวลาพก2. วนหยดและหลกเกณฑการหยด3. หลกเกณฑการทำางานลวงเวลาและการทำางานในวนหยด4. วนและสถานทจายคาจาง คาลวงเวลา คาทำางานในวนหยด และคาลวงเวลาในวนหยด5. วนลาและหลกเกณฑการลา6. วทนยและโทษทางวทนย7. การรองทกข8. การเลทกจาง คาชดเชย และคาชดเชยพทเศษ

ขอบงคบเกยวกบการทำางาน

ขอมลผลการจดอนดบของประเทศไทย ตามรายงานผลการวทจย เรอง Doing Business 2015 ของธนาคารโลก

มจำานวนประเทศทธนาคารโลกดำาเนทนการสำารวจทงสทน 189 ประเทศ โดยรายงานดงกลาวเปภนการศกษาเกยวกบขนตอนและระยะเวลาการใหบรทการ การอำานวยความสะดวก ตนทนคาใช

จาย และกฎหมาย กฎ ระเบยบตาง ๆ ของรฐวามสวนสนบสนน หรอเปภนอปสรรคตอการดำาเนทนธรกทจอยางไร

ตวชวดในการศกษา 10 ดาน1. การเรทมตนธรกทจ (Starting a Business) 2. การขออนญาตกอสราง (Dealing with Construction Permits) 3. การขอใชไฟฟา (Getting Electricity) 4. การจดทะเบยนทรพยสทน (Registering Property) 5. การไดรบสทนเชอ (Getting Credit) 6. การคมครองผลงทน (Protecting Investors) 7. การชำาระภาษ (Paying Taxes) 8. การคาระหวางประเทศ (Trading Across Boarders)

9. การบงคบใหเปภนไปตามขอตกลง (Enforcing Contracts) 10. การแกปญหาการลมละลาย (Resolving Insolvency) โดยมเกณฑการพทจารณา 4 เรองหลก ไดแก ขนตอนในการ

ดำาเนทนการทงาย (Easier) ระยะเวลาในการดำาเนทนการทรวดเรวว (Faster) คาใชจายในการดำาเนทนการทตำา (Cheaper) และกฎหมาย กฎ ระเบยบทเออตอการดำาเนทนการ (Smarter Regulations)

สญญาจาง

สญญาไมจำาตองเปนหนงสอหรอวาจาหรอเปนทเขาใจโดยปรยาย

สญญาจางไมเปนธรรมสญญาจาง ขอบงคบเกยวกบการทำางาน หรอคำาสง ของนายจาง ทำาใหนายจางไดเปรยบลกจางเกนสมควร ศาลมอำานาจสงใหใชบงคบเทาทเปนธรรมได

1212

1313

คำาพพากษาฎกาท 2364/2545 ระยะเวลาทดลองงานเปนการจางไมมกำาหนดระยะเวลาการ

จางทแนนอน เมอนายจางเลกจางลกจางทดลองงานจบงตองบอกกลาวลวงหนา

คำาพพากษาฎกาท 6796/2546 สญญาจางทระบวา ในระยะเวลาทดลองงานนายจางมสทธ

บอกเลกสญญาจางเมอใดกได โดยไมตองแจงเหตผลของการเลกจาง ขดตอ ม. 17 แหง พ.ร.บ. คมครองแรงงานฯ ไมมผลใชบงคบ

ความเทาเทยมกนในการจางงานนยามคำาวา “ลกจาง” ไมไดมการแบงแยก เชอชาต สญชาต

ศาสนา หรอสผว

นายจางตองปฏบตตอลกจางชายและหญงโดยเทาเทยมกนในการจางงาน เวนแตลกษณะหรอสภาพของงานไมอาจปฏบตได

งานทมลกษณะและคณภาพอยางเดยว ปรมาณเทากน นายจางตองจายคาจาง คาลวงเวลา คาทำางานในวนหยด และคาลวงเวลาในวนหยดใหแกลกจางเทาเทยมกนไมวาจะเปนชายหรอหญง

กำาหนดวนทำางานปกตสปดาหะละกวนกำาหนดเวลาทำางานปกตวนละ 8 ชม. หรอ ตามท นจ./ ลจ. ตกลงกน แตสปดาหะหนบงไมเกน 48 ชม. งานทอาจเปนอนตรายตอสขภาพและความ ปลอดภย เวลา

ทำางานปกตวนละไมเกน 7 ชม. สปดาหะไมเกน 42 ชม.

เวลาทำางาน

การทำางานลวงเวลา การทำางานลวงเวลาไมนอยกวา 2 ชม. ใหมเวลาพกทำา ทำางานลวงเวลา 20 นาท การจายคาทำางานลวงเวลาในวนทำางานปกตใหจาย - จายไมนอยกวา 1.5 เทา สำาหรบการทำางานลวงเวลาใน

วนทำางานปกต - จายไมนอยกวา 3 เทา สำาหรบการทำางานลวงเวลา ในวน

หยด• หามลกจางเดกทำางานลวงเวลา และทำางานในวนหยด

ลกจางทำางานลวงเวลาในวนทำางานปกต ไดคาทำางานไมนอย กวา 1.5 เทา

สตรการคด 300 บาท ÷ 8 ชม. = 37.5 บาท 37.5 บาท X 1.5 เทา X จำานวน ชม.ททำา OT = คา OT ทไดทำางานลวงเวลาในวนหยดไดไมนอยกวา 3 เทา สตรการคด 300 บาท ÷ 8 ชม. = 37.5 บาท 37.5 บาท X 3 เทา X จำานวน ชม. ททำา OT = คา OT ในวนหยด

ทได

การคำานวณการจายคาลวงเวลา (OT)

การหกคาจางหามหกคาจางลกจาง ยกเวนเปนการหกตามมาตรา 76 แหง

พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541• ชำาระภาษเงนไดตามจำานวนทลกจางตองจาย• ชำาระคาบำารงสหภาพแรงงานตามขอบงคบของสหภาพ• ชำาระหนสหกรณะออมทรพยะ• เปนเงนประกนตาม ม.10 หรอชดเชยคาเสยหายใหแกนายจาง

ซบงลกจางไดกระทำาโดยจงใจ หรอประมาทเลนเลออยางรายแรง โดยไดรบความยนยอมจากลกจาง

คำาพพากษา ศาลแรงงานภาค 2คดหมายเลขดำาท 393/2558

คดหมายเลขแดงท 176/2558 โจทกะเปนบรษทฯ มอบหมายใหบรษท แดง จำากด จดหาแรงงาน

ตางดาวใหกบโจทกะ ตอมาบรษท แดงฯ ไดสงคนงานใหกบโจทกะ โดยโดยโจทกะเปนผออกคาใชจายในการเดนทางใหกอนแรงงานตางดาวจบงทำาหนงสอยนยอมใหหกคาจาง เพอเปนคาใชจายในการเขามาทำางาน พตร.เหนวาเปนการหกคาจางขดตอ ม.76 แหง พ.ร.บ.คมครองฯ จบงมคำาสงใหโจทกะคนคาจางใหแกแรงงานตางดาว โจทกะเหนวากระทรวงแรงงานมบนทบก

MOU กบประเทศของแรงงานตางดาว วากรณมคาใชจายในการดำาเนนการเพอเขามาทำางานในประเทศไทยหากแรงงานตางดาว

ไมสามารถงจายได นายจางไทยจะจายแทนคนงานลวงหนา นายจางสามารถงหกคาใชจายจากเงนเดอนของลกจางไดไมเกน

เดอนละ 1,000 บาท และลกจางไดใหความยนยอมจบงอทธรณะคำาสง พตร. และขอทเลาการบงคบคดตามคำาสงของ พตร. ตอ

ผจว. ในฐานะผรบมอบอำานาจจากอธบดกรมสวสดฯ ใหยกคำาอทธรณะของโจทกะบางสวน โดยใหโจทกะคนเงนใหลกจางบางสวน

และไมตองคนคาจางแกลกจางบางสวน ศาลแรงงานภาค 2 พเคราะหะแลวการหกคาจาง

ตามขอตกลง MOU เปนการขดตอ ม. 76 แหง พ.ร.บ. คมครองฯ ซบงเปนกฎหมายเกยวกบความสงบเรยบรอยและศลธรรมอนดของประชาชน ขอตกลงหรอความยนยอมดงกลาว ตกเปนโมฆะ เมอ ผวจ. ซบงไดรบมอบหมายจากอธบด มคำาสง

แลวคำาวนจฉยยจบงเปนทสด ตามม. 141 โจทกะไมอาจฟองขอเพกถงอนคำาวนจฉยยของจำาเลย (ผวจ.) ได

การจางแรงงานเดก

- หามจางเดกอายตำากวา 15 ป- อายตำากวา 18 ป หามทำางานลวงเวลาหรอในวนหยด- หามใชแรงงานเดกทำางาน ปมมโลหะ เลอยยนตะ สารเคมอนตราย

ทำาความสะอาดเครองจกร ฯลฯ- หามทำางานในสถงานทโรงฆาสตวะ เลนการพนน สถงานบรการ- หามจายคาจางใหแกบคคลอน

โทษการใชแรงงานเดก

รางพระราชบญญตคมครองแรงงาน (ฉยบบท..) พ.ศ. .... โดยเพมโทษการใชแรงงานเดกอายตำากวาทกฎหมายกำาหนดจาก จำาคกไมเกน 1 ป ปรบไมเกน 2 แสนบาท หรอทงจำาทงปรบ

เปนจำาคกไมเกน 2 ป หรอปรบตงแต 4-8 แสนบาท ตอลกจาง 1 คน หรอทงจำาทงปรบ

การบงคบใชแรงงานหมายความวา หมายความวา การขมขนใจใหทำางานหรอใหบรทการการขมขนใจใหทำางานหรอใหบรทการ๑๑. . โดยทำาใหกลววาจะเกทดอนตรายโดยทำาใหกลววาจะเกทดอนตราย๒๒. . โดยขเขวนดวยประการใดๆโดยขเขวนดวยประการใดๆ๓๓. . โดยใชกำาลงประทษรายโดยใชกำาลงประทษราย๔๔. . โดยทำาหบคคลนนอยในภาวะทไมสามารถขดขนไดโดยทำาหบคคลนนอยในภาวะทไมสามารถขดขนได

การคามนษยะดานแรงงานมการกระทำา

จดหา

ดวยวทธการ วตถประสงค

ขมข บงคบ

รบไว

ใชกำาลงบงคบ

จดใหอยอาศย

หลอกลวง

เพอแสวงหา

ประโยชน

โดยมทชอบจากการบงคบ

ใชแรงงาน

ซอ ขาย จำาหนาย บคคล

พามาจากหรอสงไปยงทใดหนวงเหนยวกกขง ลกพาตว

ฉอฉลใชอำานาจโดยมทชอบ

โดยใหเงทนหรอผลประโยชนอนๆ แกผปกครองหรอผดแลบคคลนนเพอใหเกทดความยทนยอม

อำานาจของพนกงานตรวจแรงงานมาตรา 139 แหงพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 1. เขาไปในสถงานประกอบกจการ หรอสำานกงานของนายจาง

และสถงานททำางานของลกจางในเวลาทำาการ เพอตรวจสภาพการทำางานของลกจางและสภาพการจาง สอบถงามขอเทจจรง ถงายภาพ ถงายสำาเนาเอกสารทเกยวกบการจาง การจายคาจาง คาลวงเวลา คาทำางานในวนหยดและทะเบยนลกจาง เกบตวอยางวสด หรอผลตภนฑะ เพอวเคราะหะเกยวกบความปลอดภยในการทำางานและกระทำาการอยางอนเพอใหไดขอเทจจรงในอนทจะปฏบตการใหเปนไปตามพระราชบญญตน

อำานาจของพนกงานตรวจแรงงาน

มาตรา 139 แหงพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541

2. มหนงสอสอบถงามหรอเรยกนายจาง ลกจาง หรอบคคลซบงเกยวของมาชแจงขอเทจจรง หรอใหสงสงของ หรอเอกสารทเกยวของเพอประกอบการพจารณา

- 3. มคำาสงเปนหนงสอใหนายจางหรอลกจางปฏบตใหถงกตองตามพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541

บทบาทของพนกงานตรวจแรงงาน 1. ใหความคมครองแกลกจางใหไดรบสทธประโยชนะตาม

กฎหมายวาดวยการคมครองแรงงาน 2. สงเสรมใหนายจางปฏบตตามกฎหมาย ปรบปรงสภาพการ

จาง สภาพการทำางาน และจดสวสดการ3.สงเสรมใหนายจาง ลกจาง ไดรบความรความเขาใจและผลประโยชนะทจะไดรบ ใหตางฝายปฏบตถงกตองเกยวกบสทธและหนาทตามกฎหมาย

4.สงเสรมใหเกดความสมพนธะอนดระหวางนายจางและลกจาง ความรวมมอรวมใจในการทำางาน ลดความขดแยง

การใชสทธของลกจาง เมอนายจางฝาฝนหรอไมปฏบตตามเกยวกบสทธได

รบเงนอยางหนบงอยางใด ตามพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 และลกจางมความประสงคะจะไดรบสทธตาม พระราชบญญตฯ น พนกงานตรวจแรงงานมหนาทในการดำาเนนการใหลกจางมสทธทจะยนคำารองตอพนกงานตรวจแรงงาน (ตามแบบ คร.7) ณ ทองททลกจางทำางานอย /หรอทองทภมลำาเนาของนายจาง/สถงานประกอบกจการตงอย

ชองทางการเขาถงบงสทธของนายจาง ลกจาง @ สำานกงานสวสดการและคมครองแรงงานจงหวด 76

จงหวด@ สำานกงานสวสดการและคมครองแรงงานกรงเทพมหานครเขต 1- 10@ กองความปลอดภยแรงงาน ถงนนบรมราชชนน ตลงชน กรงเทพฯ โทร. 024489128-39 โทรสาร 024489143@ กรมสวสดการและคมครองแรงงาน ชน 11 แขวง/เขตดนแดง กรงเทพฯ 10400 โทร. 022468994,022463192

3232

ถงาม-ตอบwww.Labour.go.thwww.Labour.go.th

กลมงานปองกนและแกไขปญหาการคมครองแรงงานกลมงานปองกนและแกไขปญหาการคมครองแรงงาน

โทรโทร. . 0-2246-29380-2246-2938