0

1

ชุดกิจกรรมเรื่องรู้จักสารรู้จักการเปลี่ยนแปลง เป็นชุดกิจกรรมที่จัดท าขึ้น ตามวัฏจักรการเรียนรู้แบบ 5Es ประกอบด้วยชุดกิจกรรมย่อยรวม 7 เล่ม

กิจกรรมเล่มนี้เป็นกิจกรรมเล่มที่ 1 เรื่องการแยกสารด้วยวิธีการกรอง ภายในเล่มประกอบดว้ย

1. แนวคิดของเรื่อง 2. มาตรฐานการเรียนรู ้3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 4. แบบทดสอบก่อนเรียน แบบถูกผิด จ านวน 15 ข้อ 5. กิจกรรมตามวัฏจักรการเรียนรู้แบบ 5Es 6. แบบทดสอบหลังเรียน แบบถูกผิด จ านวน 15 ข้อ

ชุดกิจกรรมนี้ ใช้เวลาทั้งสิ้น 90 นาที โดยนักเรียนควรปฏิบัติตามขั้นตอนต่าง ๆ ทุกขั้นตอนตามล าดับ ดังนี้

1. ศึกษาส่วนประกอบของชุดกิจกรรมอย่างละเอียด (5 นาที) 2. ท าแบบทดสอบก่อนเรียน (10 นาที) 3. ปฏิบัติกิจกรรม (35 นาที) 4. อภิปรายและร่วมกันสรุปความรู้ที่ได้จากการท ากิจกรรม (10 นาที) 5. ศึกษาความรู้เพิ่มเติมในขั้นขยายความรู ้(5 นาที) 6. ประเมินผลการปฏิบัติกิจกรรม (10 นาที) 7. ท าแบบทดสอบหลังเรียน (10 นาที) 8. ฟังครูเฉลยแบบทดสอบ (5 นาที)

ค าชี้แจงส าหรับนักเรียน

2

การกรอง เป็นการแยกสารผสมที่มีสถานะเป็นของแข็งที่ไม่ละลายในของเหลวหนึ่ง ๆ ออกจากของเหลวนั้น ๆ โดยใช้วัสดุกรองซึ่งมีรูพรุนขนาดเล็กกว่าอนุภาคที่เป็นของแข็ง ท าให้อนุภาคของของแข็งไม่สามารถผ่านวัสดุกรองได ้ส่วนอนุภาคของของเหลวซึ่งมีขนาดเล็กกว่า

รูพรุนของวัสดุกรองจะผ่านวัสดุกรองได ้

แนวคิด

หากอนุภาคของของแข็งเล็กกว่ารูพรุนของวัสดุกรอง จะสามารถผ่านวัสดุกรองได้ เช่นเดียวกับอนุภาคของ

ของเหลว

3

สาระที่ 3 สารและสมบัติของสาร

มาตรฐาน ว 3.1 เข้าใจสมบัติของสาร ความสัมพันธ์ระหว่างสมบัติของสารกับโครงสร้างและแรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาค มีกระบวนการสืบเสาะหาความรู้และจิตวิทยาศาสตร์ สื่อสารสิ่งที่เรียนรู้ น าความรู้ไปใช้ประโยชน์

ว 3.1 ม.2/3 ทดลองและอธิบายหลักการแยกสารด้วยวธิีการกรอง การตกผลึก การสกัด การกลั่น และโครมาโทกราฟี และน าความรู้ไปใช้ประโยชน์

มาตรฐานการเรียนรู้

4

จุดประสงค์การเรียนรู้

2. ทดลองแยกสารเนื้อผสมด้วยวิธีการกรองได้ (P)

3. นักเรียนมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ คือ มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ และมุ่งมั่นในการท างาน (A)

1. อธิบายหลักการแยกสารเนื้อผสมด้วยวิธีการกรองและน าความรู้ไปใช้ประโยชน์ไดไ้ด้ (K)

5

ค าสั่ง ใหน้ักเรียนเติมเครื่องหมาย หน้าข้อความที่ถูกต้อง และเติมเครื่องหมาย หน้าข้อความที่ผิด

…..…... 1. “การกรอง” เป็นการแยกสารเนื้อผสมที่ละลายน้ าได ้…..…... 2. ถ้ามีฝุ่นผงอยู่ในน้ าเชื่อม เราควรแยกฝุ่นผงออกด้วยวิธีการกรอง …..…... 3. วัสดุทีน่ ามาใช้กรองต้องมีรูพรุนใหญ่กว่าอนุภาคของของแข็งที่อยู่ในของเหลว …..…... 4. ของแข็งที่มีอนุภาคใหญ่กว่ารุพรุนของวัสดุกรองจะค้างอยู่บนวัสดุกรอง …..…... 5. การกรองจะมีประสิทธิภาพดหีรือไมน่ั้นขึ้นอยู่กับการเลือกอุปกรณ์หรือ วัสดุกรองให้เหมาะสม …..…... 6. เมื่อสารละลายเกิดการตกผลึก เราสามารถแยกผลึกของสารออกจาก สารละลายได้โดยการกรอง …..…... 7. ผ้าขาวบาง ทราย ถ่าน ส าลี สามารถน ามาใช้เป็นวัสดุกรองได้ …..…... 8. ชนิดและสถานะของตัวท าละลายไม่เกี่ยวข้องกับการกรอง …..…... 9. ของแข็งที่มีขนาดเล็กกว่า 10-4 cm ไม่สามารถผ่านกระดาษกรองได ้…..…...10. ของแข็งที่มีขนาดเล็กกว่า 10-7 cm ใช้กระดาษเซลโลเฟนกรองไม่ได้ (มีต่อด้านหลังอีกนะคะ)

แบบทดสอบก่อนเรียน(10 นาที)

6

…..…... 11. เราไม่สามารถกรองของแข็งออกจากสารละลายที่เป็นของเหลวโดยใช้ กระดาษเซลโลเฟน …..…...12. เราสามารถแยกของแข็งออกจากสารแขวนลอยที่เป็นของเหลวโดยใช้ กระดาษกรอง …..…...13. กระดาษกรองมีรูพรุนเล็กกว่ากระดาษเซลโลเฟน จึงสามารถแยกตัวละลาย ที่เปน็ของเหลวออกจากสารละลายที่เป็นของเหลวได้ …..…...14. เราสามารถแยกของแข็งออกจากสารแขวนลอยที่เป็นของเหลวโดยใช้ กระดาษกรอง …..…...15. เราสามารถใช้กระดาษกรอง กรองสารประเภทคอลลอยด์ได้

7

ค าสั่ง : นักเรียนสังเกตภาพต่อไปนี ้แล้วตอบค าถาม

ขั้นสร้างความสนใจ (5 นาที)

ที่มา : http://www.thaicoffeelove.com

- นักเรยีนคิดว่าภาพนี้เกี่ยวข้องกับสิ่งใด

8

ที่มา : http://115.31.137.49/sakaeo

- นักเรียนคิดว่าภาพนี้เกี่ยวข้องกับสิ่งใด

ที่มา : http://www.oknation.net/blog/saleman/2009/05/17/entry-1

- นักเรียนคิดว่าภาพนีเ้กี่ยวข้องกับสิ่งใด

9

ที่มา : http://www. http://oknation.nationtv.tv/blog/jarinasa/

2012/12/11/entry-1

- นักเรียนคิดว่าภาพนี้เกี่ยวข้องกับสิ่งใด

ที่มา : http://www.oknation.net/blog/civil/2009/09/12/entry-3

- นักเรียนคิดว่าภาพนี้เกี่ยวข้องกับสิ่งใด

10

ขั้นส ารวจและค้นหา (30 นาที)

การกรอง เป็นวิธีการแยกสารที่เป็นของแข็งออกจากของเหลว หรือใช้แยกสารแขวนลอยออกจากน้ า โดยใช้วัสดุ

กรองซึ่งมีรูพรุนขนาดเล็ก ท าให้อนุภาคของของแข็งที่มีขนาดใหญ่กว่ารูพรุนนั้นไม่สามารถผ่านวัสดุกรองได ้ส่วนอนุภาคของของเหลวหรือน้ าจะผ่านรูพรุนของวัสดุกรองได้

ในชีวิตประจ าวันเราจะคุ้นเคยกับการกรองในรูปของการใช้ผ้าขาวบางหรือกระชอนในการคั้นน้ ากะทิจากมะพร้าว แผ่นกรองอากาศในเครื่องปรับอากาศ อุปกรณ์กรอง

น้ าสะอาดในเครื่องกรองน้ า เป็นต้น

11

ค าสั่ง ให้นักเรียนออกแบบการแยกอนุภาคของของแข็งออกจากน้ าโคลนและ และน้ าผสมสี ด้วยการกรองโดยใช้วัสดุอุปกรณ์ที่ก าหนดให้ดังกิจกรรมเรื่องการกรอง และบันทึกข้อมูลต่าง ๆ ลงในแบบบันทึกกิจกรรม

การกรอง

1. ปัญหา .......................................................................................... .........................................

.................................................................................................................................................... ..

2. สมมติฐาน ............................................................................................................................

......................................................................................................................................................

3. ตัวแปร 3.1 ตัวแปรต้น : .................................................................................................................... 3.2 ตัวแปรตาม : .................................................................................................................. 3.3 ตัวแปรควบคุม : ............................................................................................................

เราไปท ากิจกรรม เรื่องการแยกสารด้วยวิธ ีการกรอง กันดีกว่าครับ

12

4. อุปกรณ์การทดลอง 1. น้ าโคลน 2. น้ าผสมสี 3. กระดาษกรอง 4. กรวยกรอง 5. แท่งแก้วคนสาร 6. บีกเกอร์ 7. ขวดรูปกรวย

5. วิธีทดลอง

................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ...................

............................................................................................................................. ...................

........................................................................................................ ........................................

............................................................................................................................. ...................

................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ...................

................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ...................

............................................................................................................................. ...................

.......................................................................................................... ......................................

................................................................................................................. ...............................

13

6. ผลการทดลอง

สาร การเปลี่ยนแปลงที่สังเกตได้เมื่อผ่านการกรอง

น้ าโคลน

...................................................................................

...................................................................................

..................................................................................

น้ าผสมสี

...................................................................................

...................................................................................

.................................................................................. 7. อภิปรายและสรุปผลการทดลอง

อภิปรายผลการทดลอง

............................................................................................................................. ...................

................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ...................

............................................................................................................................................. ...

............................................................................................................................. ...................

................................................................................................................. ...............................

สรุปผลการทดลอง

................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ...................

................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ...................

............................................................................................................................. ...................

............................................................................................................ ....................................

............................................................................................................................. ...................

14

ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป (10 นาที)

เป็นอย่างไรบ้างครับ จากที่ได้ช่วยกันศึกษาเกี่ยวกับ การกรองไปแล้ว เพื่อน ๆ ลองช่วยกันวิเคราะห ์

ผลการทดลอง โดยอภิปรายในประเด็นต่อไปนี้นะครับ

(1) น้ าโคลนและน้ าผสมสมีีลักษณะอย่างไร ? (2) หลังจากที่น าสารนี้ไปกรองแล้วได้ผลอย่างไร ? (3) นักเรียนคิดว่าเราสามารถแยกองค์ประกอบของสารเนื้อผสมที่ไม่ละลายน้ า ได้โดยวิธีการใด ?

15

เก่งมากครับเพื่อน ๆ ต่อไปเรามาท าความรู้จักกับกระดาษกรองและกระดาษเซลโลเฟน ซึ่งเป็นวัสดุ

กรองที่เรามักใช้กันในห้องปฏิบัติการนะครับ

กระดาษกรอง มีรูพรุนขนาด 10-4 cm จึงใช้กรอง สารแขวนลอย ซึ่งมีขนาดอนุภาคของของแข็ง

ในของเหลวที่ใหญ่กว่า 10-4 cm

กระดาษเซลโลเฟน มีรูพรุนขนาด 10-7 cm จึงใช้กรองสารที่มีขนาดอนุภาคของของแข็งในของเหลว

ที่ใหญ่กว่า 10-7 cm ได้ สารดังกล่าวได้แก่ สารแขวนลอย และคอลลอยด์ ซึ่งมีขนาดอนุภาค

ของแข็งอยู่ระหว่าง 10-7 - 10-4 cm

ถ้าเป็นสาระละลาย จะมีขนาดอนุภาคของของแข็งในของเหลวที่เล็กกว่า 10-7 cm จึงไม่สามารถแยกของแข็งออกจากของเหลวได้ด้วยวิธีการกรองครับ

16

สารที่จะสามารถแยกได้ด้วยวิธีการกรองจะต้องมีลักษณะเป็นอย่างไร ?

............................................................................................................................. ...................

........................................................................................................................................ ........

......................................................................................................................... .......................

............................................................................................................................. ...................

..................................................................................... ...........................................................

................................................................................................................. ...............................

................................................................................................................................................

...................................................................................................................................... หลักการแยกสารด้วยการกรองมีอย่างไรบ้าง ?

............................................................................................................................. ...................

........................................................................................... .....................................................

............................................................................................................................. ...................

................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ...................

................................................................................................................. ...............................

............................................................................................................................. ...................

เพื่อน ๆ ลองตอบค าถามต่อไปนี้ เพื่อทดสอบความรู้กันนะครับ

17

ถ้าเราต้องการแยกเศษฝุ่นผงเล็ก ๆ ออกจากน้ าเชื่อม เราสามารถใช้อะไร เป็นวัสดุกรองได้บ้าง ?

............................................................................................................................. ...................

............................................................................................................................. ...................

.................................................................................................. ..............................................

............................................................................................................................. ...................

................................................................................................................................................

................................................................................................................. ...............................

................................................................................................................................................

เราสามารถน าวิธีแยกสารด้วยการกรองมาใช้ประโยชน์อย่างไรได้บ้าง ?

............................................................................................................................. ...................

................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ...................

................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ...................

................................................................................................................. ...............................

................................................................................................. ...............................................

ถ้าเราต้องการแยกเกลือที่ละลายอยู่ในน้ าเกลือออกมา โดยวิธีการกรอง เราสามารถใช้อะไรเป็นวัสดุกรองได้บ้าง ?

........................................................................................................................................... .....

............................................................................................................................ ....................

............................................................................................................................. ...................

........................................................................................ ........................................................

............................................................................................................................. ...................

................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ...................

18

เพื่อน ๆ คงพอจะสรุปได้แล้วนะครับว่า สารที่เราจะน ามาแยกด้วยการกรองนั้นต้องเป็นสารผสมระหว่างของแข็งกับของเหลว โดยที่อนุภาคของของแข็งต้องมีขนาดใหญ่กว่ารูพรุนของวัสดุกรอง ดังนั้นจึงต้องเลือก

วัสดุกรองให้เหมาะสม จึงจะสามารถแยกสารได ้อย่างมีประสิทธิภาพ

ส าหรับการกรองสารในห้องปฏิบัติการนั้น เรามักใช้วัสดุกรอง เช่น - กระดาษกรอง ใช้กรองสารแขวนลอย ซึ่งมีขนาดอนุภาคของของแข็งใหญ่กว่า 10-4 cm - กระดาษเซลโลเฟน ใช้กรองสารที่มีขนาดอนุภาคของของแข็งใหญ่กว่า 10-7 cm

19

ขัน้ขยายความรู ้(5 นาที)

รูปแบบการกรองน้ าโดยทั่วไปซึ่งเป็นที่รู้จักนั้น ส่วนใหญ่จะเป็นการน าน้ าประปาหรือน้ าบาดาล มากรองเพื่อท าให้น้ านั้นสะอาดข้ึนและปราศจากกลิ่นรบกวนต่าง ๆ ทั้งนี้ก็เพื่อท าให้เกิดความมั่นใจ

ในการบริโภคเพิ่มมากขึ้น

ทั้งนี้การกรองน้ าโดยทั่วไปนั้น เราสามารถพบได้ว่ามีรูปแบบต่าง ๆ กันมากมาย โดยรูปแบบ

ที่เรารู้จัก เช่น สารกรอง เช่น ทรายกรอง กรวดกรอง คาร์บอนเม็ด เรซิ่น หรือไส้กรอง

แบบแท่ง เช่น ไส้กรองใยโพลีโพไพลีน ไส้กรองคาร์บอนอัดแท่ง ไส้กรองเซรามิก

ฯลฯ

20

การกรองน้ าตามที่พักอาศัยนั้นส่วนใหญจ่ะมีคาร์บอน เป็นส่วนประกอบอยู่ด้วยเสมอเพื่อกรองหรือดูดซับกลิ่น สี หรือคลอรีน ซึ่งเป็นตัวการท าให้เกิดกลิ่นในน้ าประปา ทั้งนี้เมื่อน้ าผ่านการกรอง

ด้วยคาร์บอนกลิ่นของคลอรีนหรือกลิ่นต่าง ๆ ที่อยู่ในน้ าก็จะ หมดไป ท าให้เราอาจจะคิดว่า น้ านั้นสะอาด แต่ความจริงแล้ว

น้ านั้นยังไม่ได้สะอาดอย่างแท้จริง เพราะการกรองไม่สามารถกรองเชื้อโรคต่าง ๆ ได้

การกรองน้ าทุกรูปแบบต้องได้รับการดูแลในเรื่อง การเปลี่ยนหรือการล้างสารกรองหรือไส้กรองเมื่อ

ถึงเวลาที่ก าหนด ไม่เช่นนั้นประสิทธิภาพในการกรอง จะลดลง หรือไม่สามารถกรองสิ่งใดได้เลย ดังนั้น เราจึง

ควรดูแลท าความสะอาดหรือเปล่ียนไส้กรอง อย่างสม่ าเสมอเพื่อให้คงประสิทธิภาพในการกรองไว ้

21

ภาพเครื่องกรองน้ าอย่างง่าย ที่มา : www.pinterest.com/jacksontang/

เราสามารถน าความรู้เรื่องหลักการกรองไปใชผ้ลิต เครื่องกรองน้ าแบบง่าย ๆ ได้ ดังภาพ

22

ภาพตัวอย่างระบบเครื่องกรองน้ า 2-3 ขั้นตอน และล าดับไส้กรองน้ า ที่มา : www.duan-daw.com/article/10

อาจน าความรู้เรื่องหลักการกรองน้ าไปผลิตเป็นเครื่องกรองน้ าส าหรับอุปโภคบริโภคได ้

ดังภาพ

23

ภาพถังกรองน้ าอย่างง่าย

ที่มา : http://www.banidea.com/biochar-water-treatment-systems/

จากที่ได้ศึกษาเรื่องการกรอง และตัวอย่างการน าความรู้เรื่องการกรองไปใช้ประโยชน์มากมาย ถ้าเพื่อน ๆ จะออกแบบเครื่องกรองน้ าเพื่อใช้ในบ้านโดยใช้วัสดุดังนี้ (1) ถ่าน (2) หินขรุขระ (3) ทรายก่อสร้าง เพื่อน ๆ จะเลือกใช้วัสดุใดใส่ลงไปในภาชนะขนาดใหญ่ทั้ง 3 ดังรูป ลองช่วยกันคิดและบอกเหตุผลด้วยนะคะ

..............

.............. ………………………………

…………………………

4.น้ าสะอาด

24

บันทึกการเรียนรู้ เรื่อง.............................................................

ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2559 วันที่..........เดือน.................................พ.ศ................. รายวิชา ว22101 วิทยาศาสตร์ 3 ครูผู้สอน นางชลธิกาญจน์ จินาจันทร ์

1. ในการจัดการเรียนรู้เรื่องนี้ นักเรียนได้ท ากิจกรรมอะไรบ้าง ……………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. จากข้อ 1 กิจกรรมที่นักเรียนประทับใจมีอะไรบ้าง เพราะเหตุใด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. นักเรียนได้เรียนรู้ และเกิดความคิด/แนวคิดใหม่อะไรบ้าง และความคิด/แนวคิดนั้นเชื่อมโยงกับความรู้เดิมอะไรบ้าง อย่างไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

ขั้นประเมิน (10 นาที)

25

4. นักเรียนจะน าประสบการณ์ ความคิด และสิ่งที่ได้จากการเรียนรู้ในครั้งนี้ไปใช้ ประโยชน์อย่างไร เมื่อใด เพื่ออะไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

5. ข้อสงสัยที่เกิดจากการเรียนรู้ในเรื่องนี/้สิ่งที่ต้องการหาค าตอบต่อไป ……………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

(ลงชื่อ)...........................................................นักเรียน

26

ค าสั่ง ให้นักเรียนเติมเครื่องหมาย หน้าข้อความที่ถูกต้อง และเติมเครื่องหมาย หน้าข้อความที่ผิด

……….. 1. “การกรอง” เป็นการแยกสารเนื้อผสมที่ละลายน้ าได ้……….. 2. วัสดุที่น ามาใช้กรองต้องมีรูพรุนใหญ่กว่าอนุภาคของของแข็งที่อยู่ในของเหลว ……….. 3. การกรองจะมีประสิทธิภาพดีหรือไม่นั้นขึ้นอยู่กับการเลือกอุปกรณ์หรือ วัสดุกรองให้เหมาะสม ……….. 4. ผ้าขาวบาง ทราย ถ่าน ส าลี สามารถน ามาใช้เป็นวัสดุกรองได้ ……….. 5. ของแข็งที่มีขนาดเล็กกว่า 10-4 cm ไม่สามารถผ่านกระดาษกรองได ้……….. 6. เราไม่สามารถกรองของแข็งออกจากสารละลายที่เป็นของเหลวโดยใช้ กระดาษเซลโลเฟน ……….. 7. กระดาษกรองมีรูพรุนเล็กกว่ากระดาษเซลโลเฟน จึงสามารถแยกตัวละลาย ที่เป็นของเหลวออกจากสารละลายที่เป็นของเหลวได้ ……….. 8. ถ้ามีฝุ่นผงอยู่ในน้ าเชื่อม เราควรแยกฝุ่นผงออกด้วยวิธีการกรอง ……….. 9. ของแข็งที่มีอนุภาคใหญ่กว่ารุพรุนของวัสดุกรองจะค้างอยู่บนวัสดุกรอง ………..10. เมื่อสารละลายเกิดการตกผลึก เราสามารถแยกผลึกของสารออกจาก สารละลายได้โดยการกรอง (มีต่อด้านหลังอีกนะคะ)

แบบทดสอบหลังเรียน (10 นาที)

27

………..11. ชนิดและสถานะของตัวท าละลายไม่เกี่ยวข้องกับการกรอง

………..12. ของแข็งที่มีขนาดเล็กกว่า 10-7 cm ใช้กระดาษเซลโลเฟนกรองไม่ได ้

………..13. เราสามารถใช้กระดาษกรอง กรองสารประเภทคอลลอยด์ได้

………..14. เราสามารถแยกของแข็งออกจากสารแขวนลอยที่เป็นของเหลวโดยใช้ กระดาษกรอง

………..15. เราสามารถแยกของแข็งออกจากสารแขวนลอยที่เป็นของเหลวโดยใช้ กระดาษกรอง

28

บรรณานุกรม

กระทรวงศึกษาธิการ (2551) หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 กรุงเทพฯ โรงพิมพ์องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์ กิ่งฟ้า สินธุวงษ์ (2550) "พื้นฐานทางจิตวิทยาของการเรียนการสอน" ใน ประมวลชุดวิชา สารัตถะและวิทยวิธีทางวิชาวิทยาศาสตร ์หน่วยที ่6 หน้า 15-21 นนทบุรี บัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช สาขาวิชาศึกษาศาสตร ์ นันทยา ศรีขาว (2552) เจาะลึกตารางธาตุ กรุงเทพฯ ส านักพิมพ์แพนสยาม จ ากัด สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (2553) วิทยาศาสตร์ 3 กรุงเทพฯ โรงพิมพ์ สกสค. ลาดพร้าว

แหล่งอ้างอิงออนไลน์

ครึ่งชีวิตของธาตุกัมมันตรังสี ออนไลน์ เข้าถึงได้จาก : http://www.scimath.org (วันที่ค้นข้อมูล 20 เมษายน 2558)

ธาตุกัมมันตรังสี ออนไลน์ เข้าถึงได้จาก : http://www.vcharkarn.com (วันที่ค้นข้อมูล 20 เมษายน 2558)

ภาพการกรองกะท ิออนไลน์ เข้าถึงได้จาก : http://www.oknation.net/blog/saleman/2009/05/17/entry-1 (วันที่ค้นข้อมูล 16 เมษายน 2558)

ภาพการกรองกาแฟ ออนไลน์ เข้าถึงได้จาก : http://www.thaicoffeelove.com (วันที่ค้นข้อมูล 16 เมษายน 2558)

ภาพการกรองเนื้อตาล ออนไลน์ เข้าถึงได้จาก : จัดหางานจังหวัดสระแก้ว, http://115.31.137.49/sakaeo (วันที่ค้นข้อมูล 16 เมษายน 2558)

ภาพการกรองน้ า ออนไลน์ เข้าถึงได้จาก : http://www.oknation.net/blog/civil/ 2009/09/12/entry-3 (วันที่ค้นข้อมูล 16 เมษายน 2558)

ระบบการกรองน้ าโดยทั่วไป ออนไลน์ เข้าถึงได้จาก : http://www.waternetplc.com/th/ (วันที่ค้นข้อมูล 18 เมษายน 2558)

29