ต้นทุนชีวิตจากโรงไฟฟ้าถ่านหินในประเทศไทย

ตนทนชวต : โรงไฟฟาถานหนกบภยคกคามตอสขภาพของคนไทย 1

กบภยคกคามตอสขภาพของคนไทย

พฤศจกายน 2558

ถานหน

ตนทนชวต

โรงไฟฟา

2 ตนทนชวต : โรงไฟฟาถานหนกบภยคกคามตอสขภาพของคนไทย

บทคดยอ 3บทท1:สถานะปจจบน 5บทท2:ระเบยบวธวจย 8บทท3:อนาคตพลงงานทยงยนไมอาจสรางไดจากถานหน 9บทท4:ผลกระทบตอสขภาพจากโรงไฟฟาถานหน 11บทท5:ผลกระทบของการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศจากโรงไฟฟาถานหน 16บทท6:ผลกระทบดานสงแวดลอมของโรงไฟฟาถานหน 17บทท7:สถานภาพของโรงไฟฟาถานหนในประเทศไทย 18บทท8:การขาดมาตรการคมครองทางกฎหมายตอสทธการเขาถงอากาศสะอาด? 19บทท9:กรณศกษาจงหวดกระบและจงหวดระยอง 21บทท10:ขอเสนอแนะ 25ภาคผนวก 28

สารบญ


ในขณะททวโลกกำาลงเตรยมตวเจรจาขอตกลงรวมกนในการประชมสมชชาภาคกรอบอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศสมยท 21 (Conference of Parties: COP) ณกรงปารส ประเทศฝรงเศส ในเดอนธนวาคม 2558 ทจะถงนประเทศไทยกำาลงตกอยในวงวนของการเปลยนแปลงกลาวคอจะเรมลดละเลกการพงพาการใชพลงงานจากเชอเพลงฟอสซลซงเปนสาเหตของอตราการเสยชวตกอนวยอนควรจำานวนนบพนๆ รายในแตละป หรอจะยงคงใชแนวทางแบบเดมๆ ในการผลตกระแสไฟฟา และปลอยใหผลกระทบอนรายแรงจากอตสาหกรรมถานหนทวความรนแรงขนในประเทศตอไป?

เราตางรกนมานานแลววา มลพษทางอากาศเปนสาเหตการเสยชวตของผคนนบลานทวโลก แตเมอเรวๆ น เอง ประเทศตางๆในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตจากอนโดนเซยสเวยดนามเพงจะสามารถระบขนาดผลกระทบทแทจรงจากถานหนทมตอประชากรของตน

รายงานฉบบนเปนงานวจยเพอเปดเผยตนทนจรงของการผลตไฟฟาจากถานหนทเปนภาระของสงคมไทย ตนทนทแลกมาดวยการสญเสยชวตกอนวยอนควร สงแวดลอมทถกทำาลาย สภาพภมอากาศทแปรปรวน ภาคการทองเทยวและธรกจขนาดเลกท ถกมองขาม และความมนคงทางพลงงานของประเทศท ถกกดกรอน ราคาทเราจะตองจายใหกบการผลตไฟฟาจากถานหนในประเทศไทยนนสงมากเกนไปแลว

บทคดยอ

ทนาเศรากคอ รฐบาลไทยยงวางแผนทจะสรางโรงไฟฟาถานหนเพมขนในพนทตางๆ ทวประเทศ รายงานฉบบนชใหเหนชดเจนวาแททจรงแลวยงมทางเลอกอนอก และมขอเสนอแนะเพอออกแบบใหประเทศไทยกาวไปสยคพลงงานหมนเวยนทสะอาดและเขาถงไดและเปนยคแหงความมนคงทางพลงงานทแทจรง

รายงานฉบบน เนนศกษาผลกระทบดานสขภาพจากโรงไฟฟาถานหนในไทย โดยขยายผลการศกษาของมหาวทยาลยฮารวารดกรณโรงไฟฟาถานหนในอนโดน เซย การปลอยมลพษจากโรงไฟฟาถานหนทำาใหประชาชนนบลานๆ คนไดรบฝนละอองทเปนพษและมลพษโอโซน เพมความเสยงตอการเกดโรคตางๆไมวาจะเปน หวใจลมเหลว เสนเลอดในสมองแตก มะเรงปอดซงเปนสาเหตการเสยชวตในอนดบตนๆ ของไทย คาดวาในปพ.ศ. 2554 มลพษทางอากาศจากโรงไฟฟาถานหนในประเทศไทยทำาใหมอตราการเสยชวตกอนวยอนควร 1,550 ราย (ชวงของความเ ชอมนท รอยละ 95 อยระหวาง 800-2,300 ราย)หาก โรง ไฟฟ า ถานหนท อ ย ในร ะห วางการ กอสร า ง แล ะท ม การวางแผนเปดดำาเนนการใชจรงทงหมดแลว อตราการเสยชวตจะเพมสงถง5,300รายตอป

รายงานน ยงรวมกรณศกษาเพมเตม 2 กรณคอ โครงการโรง ไฟฟาถานหนกระบ และ โรง ไฟฟาถานหนบ แอลซพ และเกคโค-วนทนคมอตสาหกรรมมาบตาพด

©gr

eenp

eace

/ L

uke

Dug

gleb

y


กรณศกษาดงกลาว เปนการจดทำาเพมเตมเพอวเคราะหคณภาพอากาศและผลกระทบตอสขภาพจากโรงไฟฟาแตละแหงอยางละเอยด จากขอบเขตรายงานเดมทมหาวทยาลยฮารวารดเคยนำาเสนอไว

มลพษทางอากาศเปนสาเหตหลกของการเสยชวตกอนวยอนควรมากกวา3ลานรายตอปมลพษทางอากาศสรางความเสยงตอการเปนโรคมะเรงปอด เสนเลอดในสมองแตก โรคหวใจและโรคทางเดนหายใจ การเผาไหมถานหนเพอผลตไฟฟาเปนหนงในแหลงกำาเนดของมลพษทางอากาศเหลาน

จากกรณศกษาทนำาเสนอในรายงานฉบบน พบวา การปลอยมลพษจากโรงไฟฟาถานหนบแอลพซ และเกคโค-วนกอใหเกดอตราการเสยชวตกอนวยอนควรราว 360 รายตอป ไปจนถงมากกวา 14,000 รายตลอดระยะเวลาการดำาเนนการทงหมด40ปของโรงไฟฟา

สวนการปลอยมลพษจากโครงการโรงไฟฟาถานหนกระบคาดวาจะมอตราการเสยชวตกอนวยอนควรราว 1,800 ราย ในชวงระยะเวลา 40 ป ของการดำาเนนการ

ในชวงวงวนของการเปลยนแปลงนเอง ขอคนพบจากรายงานเสนอตอรฐบาลไทยวาจะกำาหนดอนาคตดานพลงงานของประเทศไวอยางไร? มหลกฐานเชงประจกษมากมายทชใหเหนวาโรงไฟฟาถานหนสงผลกระทบรายแรงตอสขภาพและสงแวดลอม รวมถงเปนบอนทำาลายความมนคงทางพลงงานของประเทศ และจดยนของประเทศไทยในประชาคมโลก ถงเวลาของการเปลยนผานไปสระบบพลงงานหมนเวยนทสะอาด ปลอดภย และวางใจไดบนรากฐานทรพยากรของประเทศ ประเทศไทยจะไปทางไหน ระหวางเสนทางการพฒนาเศรษฐกจทยงยน และปกปองสงแวดลอมหรอจะเสนทางสกปรกแหงเชอเพลงฟอสซล?


ประเทศไทยพยายามดำาเนนการใหเปนไปตามแผนระดบชาตเพอบรรลเปาหมายทกำาหนดไวในภาคพลงงานดงตอไปน

• ความมนคงทางพลงงาน:การจดหาแหลงพลงงานทเพยงพอตอความตองการ• การพงพาพลงงาน:ลดการพงพาการนำาเขาพลงงาน• สนบสนนการใชพลงงานหมนเวยน:เพมสดสวนการใชพลงงานหมนเวยน• การใชพลงงานอยางมประสทธภาพ:ลดความเขมขนของการใชพลงงาน• การกระจายความเสยงของเชอเพลง• ลดการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด• ลดผลกระทบจากการจดหาพลงงานใหนอยลง• กำาหนดราคาการบรการดานพลงงานใหสมเหตสมผลและเปนธรรมตอผบรโภค

ดงประเดนทรายงานนชใหเหน การใหความสำาคญกบโรงไฟฟาถานหนและการวางแผนขยายโครงการโรงไฟฟาถานหนนนมความยอนแยงกนทงในดานนโยบายพลงงานกบผลประโยชนทประชากรสวนใหญในประเทศจะไดรบรายงานความเสยหายตางๆ ลวนระบวาผท ไดรบผลกระทบคอกลมคนผ ไมมอำานาจตอรองและดอยโอกาสในสงคม คนเหลานจะตองทกขทรมานจากโรคภยไขเจบอาทชาวบานนบพนๆ รายปวยเปนโรคทางเดนหายใจอยางรนแรงจากการทำาเหมองถานหนและโรงไฟฟาถานหนดงทจะกลาวถงในลำาดบถดไป มความขดแยงอยางรนแรงทเกดจากการดำาเนนกจการโรงไฟฟาถานหน(Polkla,2010)และราคาทสงขนเนองจากการลงทนทมากเกนความจำาเปน(Sirasoontorn,2008)เปนตน

ในขณะทรฐบาลไทยพจารณาทจะสรางโรงไฟฟาถานหนเพมขนแตทว า การใชถ านหน ในตลาดโลกม แนวโนมลดลงใน เช งโครงสราง โดยทการใชถานหนในสหรฐอเมรกา1และจน2นนลดลง

ในขณะทการจดหาถานหนเพอผลตไฟฟายงคงลนตลาดโลกขณะเดยวกนผนำาของประเทศตางๆ ทวโลกกำาลงเตรยมตวเขารวมการประชมสมชชาภาคอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศในเดอนธนวาคมน เพอเจรจาขอตกลงครงใหมในการลดการปลอยกาซเรอนกระจก

ขอตกลงดงกลาวจะมงเนนถงความจำาเปนในการจดสรรการลดการปลอยกาซเรอนกระจกในระดบโลกในแงของงบดลคารบอน (CarbonBudget) ทเหลออยนอยนด โดยผกำาหนดนโยบายตางเหนพองวาจำาเปนตองจำากดการเพมของอณหภมเฉลยผวโลกมใหมากไปกวา 2องศาเซลเซยส3 ซงเปนขาวรายสำาหรบอตสาหกรรมถานหน เพราะหมายถงวา เพอทจะบรรลเปาหมาย 2 องศาเซลเซยสให ได ตองไมนำาเอา 1 ใน 3 ของแหลงสำารองนำามน กวาครงหนงของแหลงสำารองกาซธรรมชาต และมากกวารอยละ 80 ของแหลงสำารองถานหนในปจจบน ขนมาใชตงแตป พ.ศ. 2553 จนถงป พ.ศ. 2593ตามทวารสารเนเจอรระบวา :

การดำาเนนการใหเปนไปตามพนธกรณน จะชวยลดคาใชจายจำานวนมหาศาลในการสำารวจหาเชอเพลงฟอสซลอยางไมจำาเปน เพราะแมจะมการคนพบใหมๆ กไมสามารถทำาใหการผลตสะสมรวมนนเพมขนได

ในขณะทอตสาหกรรมถานหนระหวางประเทศอยในภาวะขาลงผลกระทบจากถานหนตอภาวะโลกรอน สขภาพของชมชน และสงแวดลอมรวมถงกจการขนาดเลก นำาไปสการขาดการยอมรบทางสงคมของอตสาหกรรมถานหนในกลมประเทศทพฒนาแลว สถาบนการเงนระหวางประเทศ(InternationalFinancial Institutions: IFIs)อาทธนาคารโลก(WorldBank)ธนาคารเพอการนำาเขาและสงออกแหงสหรฐอเมรกา (USExportImportBank)และธนาคารเพอการบรณะและพฒนาแหงยโรป (EuropeanBank forReconstructionand Development) ไดตดสนใจยตการลงทนในกจการโรงไฟฟาถานหนแลวดงเชนกรณของกองทนความมงคงแหงชาต(Sovereign

สถานะปจจบน1

1 The US Coal Crash – Evidence for Structural Change http://www.carbontracker.org/report/the-us-coal-crash/2 Institute for Energy Economics and Financial Analysis. http://ieefa.org/in-chinas-turmoil-further-declines-for-coal/3 http://www.nature.com/nature/journal/v517/n7533/full/nature14016.html


Wealth Fund) ของประเทศนอรเวย มการเคลอนไหวเพอเพกถอนการลงทนดานถานหนเพมจำานวนขนอยางรวดเรวทวโลก ดงทเครอขาย CoalSwarm รายงานวา “สองในสามของโครงการโรงไฟฟาถานหนทเสนอใหมการกอสรางตงแตป พ.ศ. 2553 ไดหยดชะงกลงหรอยกเลกแผนการสรางไป

อตราการเพมขนของกำาลงผลตไฟฟาจากการเผาไหมถานหนคอยๆ ลดลง จากรอยละ 6.9 ในป พ.ศ. 2553 เปน รอยละ 2.7ในป พ.ศ. 2556”4 ดวยเหตน การเพมทนเพอโครงการใหมท เ กยวของกบถานหนจะยากลำาบากยงขน และแทบจะเปนไปไมไดเลย ภาระของโรคภยไขเจบท เกดจากการเผาไหมถานหนยงทำาใหอตสาหกรรมถานหนในไทยสญเสยการยอมรบทางสงคมโดยเฉพาะอยางยงเมอระบบพลงงานหมนเวยนเปนแนวทางท มราคาถกกวาและมอยทกหนแหง

4 Coal mining: In the depths. The Economist. 2015.


©gr

eenp

eace

/ L

uke

Dug

gleb

y


ขนตอนการศกษาผลกระทบดานสขภาพจากโรงไฟฟาถานหน มดงน

1) รวบรวมรายชอของโรงไฟฟาถานหนทเปดดำาเนนการ อยใน ระหวางการกอสราง อยระหวางการขออนญาตจดสราง และ อยในขนตอนการวางแผนกอสราง ไมวาจะเปนขอมลดาน ทำาเลทตงกำาลงการผลตและขอมลทางเทคนคอนๆ2) ประเมนการปลอยมลพษทางอากาศจากโรงไฟฟาถานหน ตามมาตรฐานท ใชควบคมการปลอยมลพษทางอากาศ การตดตงอปกรณควบคมมลพษ และปรมาณถานหนทนำามา ใช ในกระบวนการเผาไหมเพอผลตไฟฟา3) ใชแบบจำาลองการแพรกระจายสารเคมในบรรยากาศ (GEOS- Chem) อนทนสมยลาสดในการคาดคะเนการปลอยมลพษ ทมอยในปจจบน แบบจำาลองนประกอบดวยขอมลเกยวกบ การปลอยมลพษจากพนท และภาคสวนตางๆ จากนน นำาขอมลเหลานมากำาหนดปรมาณการปลอยมลพษท เปน

“บรรทดฐาน” ซงเปรยบเสมอนเครองมอในการวดความนา เชอถอของแบบจำาลองน4) นำาแบบจำาลองบรรยากาศมาคาดคะเนสดสวนในการปลอย มลพษทงหมดจากโรงไฟฟาถานหนในพนทตางๆ ดงน

a) สำ าหรบ โรง ไฟฟ าถ านหนท เ ป ดดำ า เนนการอย แล ว แบบจำาลองนจะแสดงใหเหนวาในแตละพนทจะมคณภาพ อากาศดขนมากนอยเพยงไรหากโรงไฟฟาถานหน ด งกล าวยต การปล อยมลพษทางอากาศแล ะ เม อ โรงไฟฟาเหลานหยดดำาเนนการโดยสนเชง แบบจำาลองน จ ะ เป นต วคาดคะ เนความสมพนธ ร ะหว า งสดส วน มลพษในปจจบนกบการปลอยมลพษจากโรงไฟฟา ถานหน b) สำาหรบโครงการโรงไฟฟาถานหนแหง ใหม มการใช แบบจำาลองอกแบบหนงโดยคาดคะเนถงปรมาณการ ปลอยมลพษทางอากาศทจะเกดขนจากโครงการโรง ไฟฟาถานหนแหงใหมมาพจารณาเพมเตม โดยจะแสดง ให เหนถงปรมาณการปลอยมลพษทคาดวาจะเกดขน จากโรงไฟฟาใหมในปรมาณเทาใด

5) นำาขอมลประชากรทมความละเอยดสงมาพจารณารวมกบ ผลลพธทไดจากแบบจำาลอง เพอประเมนจำานวนประชากรทจะ ไดรบผลกระทบจากมลพษจากโรงไฟฟาถานหน

6) นำาขอมลเกยวกบเครองชวดภาระโรคในระดบโลก (Global Burden of Disease) มาพจารณาทงในดานความเสยงใน การเกดโรคจากมลพษทางอากาศและพจารณาผลการศกษา ทางวทยาศาสตรทแสดงปรมาณความเสยงทโรคเหลานจะ เพมขน เมอมมลพษเพมขนในประเทศไทยและประเทศอนๆ ใน เอเชยตะวนออกเฉยงใต เพอแสดงถงผลกระทบตอสขภาพ ทงหมดทเกดจากโรงไฟฟาถานหน

นอกจากนแลวมกรณศกษาเกยวกบโรงไฟฟาถานหน 2 กรณ เพอประเมนผลกระทบตอสขภาพทงหมดทเกดจากโรงไฟฟาถานหนในประเทศไทย และนำาเสนอไวในรายงานฉบบน ประกอบดวย • โรงไฟฟาถานหนบแอลซพ (BLCP) และโรงไฟฟาถานหน เกคโค-วน (Gheco-One) ในเขตนคมอตสาหกรรม มาบตาพดจงหวดระยอง • โครงการโรงไฟฟาถานหนกระบ

กรณศกษาทงสองน ไดมการศกษาคณภาพอากาศโดยละเอยดและศกษาผลกระทบตอสขภาพท เกดจากโรงไฟฟาถานหนแตล ะ แห งซ งอย นอก เหนอขอบ เขตการว จ ยของฮาร วารด(Harvard Project) แบบจำาลองท ใช โดยฮารวารดครอบคลมพนทขนาด 1,500 กโลเมตร x 1,500 กโลเมตร รวมพนทของประเทศไทย กมพชา ทางตอนใตของเวยดนาม ลาว และเมยนมาร(พมา) ซงมประชากรอาศยอยในพนทดงกลาวนราว 150 ลานคนระเบยบวธวจยของฮารวารดจะประมาณถงคาการปลอยมลพษทางอากาศและประเมนผลกระทบตอสขภาพ นอกจากนยงนำาแบบจำาลอง CALPUFF (CALPUFF modeling system)มาใชศกษาการกระจายตวมลพษเพอใหเหนภาพดานผลกระทบตอภมภาคและทองถนจากโรงไฟฟาถานหนอยางละเอยด

2 ระเบยบวธวจย


ปจจบนราวรอยละ 40 ของการผลตไฟฟาทวโลก1 มาจากโรงไฟฟาถานหน ซงสรางความเสยหายแกโลกและเปนอนตรายตออนาคตของลกหลาน ถานหนกอใหเกดมลพษตลอดวงจร จากการทำาเหมองถานหน การขนสงและการแปรรป ไปจนถงการเผาไหมถานหนเพอผลตไฟฟา

มลพษทางอากาศจากโรงไฟฟาถานหนสามารถแพรกระจายในระยะทางหลายรอยกโลเมตรโดยกระแสลม สงผลกระทบตอสขภาพของมนษยและสงแวดลอม ในชวงหลายปน ในวงการแพทยและวทยาศาสตรเรมยอมรบแลววาฝนละอองขนาดเลกไมเกน2.5 ไมครอน (PM2.5) ในมลพษทางอากาศทปลอยออกจากโรงไฟฟาถานหนเปนอนตรายอยางยงตอสขภาพ

โรงไฟฟาถานหนปลอยมลพษจำานวนมหาศาลออกมา ไมวาจะเปนสารประกอบออกไซดของไนโตรเจน(NOx)สารประกอบออกไซดของซลเฟอร (SO2) ซงเปนสวนประกอบหลกในการเกดฝนกรด และฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอน โรงไฟฟาถานหนยงปลอยเขมาและอนภาคทนำาไปสการเกดฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5ไมครอน รวมถงโลหะหนกทเปนพษตางๆ เชนปรอทและสารหนเปนตน

มลพษทางอากาศจากถานหนคราชวตและทำาใหคนเจบปวยเปนจำานวนมาก2ในปพ.ศ.2554องคการอนามยโลกไดรวบรวมขอมลดานคณภาพอากาศจากเมอง 1,100แหงใน91ประเทศและพบวาประชากรทอาศยอยในเมองจำานวนมากกำาลงเผชญกบฝนละอองขนาดเลกทเพมปรมาณสงขนอยางรวดเรว หนงในแหลงกำาเนดหลกของฝนละอองเหลานคอโรงไฟฟาถานหน3 ทบวงพลงงานโลก(the International Energy Agency : IEA) รายงานวา แมวาถานหนจะเปนแหลงพลงงานหลกของโลกในสดสวนรอยละ 29ทวาถานหนกลบเปนสาเหตของการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดทวโลกถงรอยละ444

อนาคตพลงงานทยงยนไมอาจสรางไดจากถานหน3

1 International Energy Agency (IEA). 2014. Key World Energy Statistics 2014. http://www.iea.org/publications/freepublications/publication/key-world-energy-statistics-2014.html2 UniversityofIllinoisatChicagoSchoolofPublicHealth.2013.ScientificEvidenceofHealthEffectsfromCoalUseinEnergyGeneration.April2013.. http://noharm.org/lib/downloads/climate/Coal_Literature_Review_2.pdf 3 WorldHealthOrganization(WHO).2011.TacklingtheGlobalCleanAirChallenge.26September2011.http://www.who.int/phe/eNews_37.pdf.4 IEA. 2014. CO2 Emissions From Fuel Combustion Highlights 2014. http://www.iea.org/publications/freepublications/publication/co2-emissions-from-fuel-combustion-highlights-2014.html.5 Hansen,J.2009.Coal-firedpowerstationsaredeathfactories.Closethem.TheGuardian,15thFebruary,2009. http://www.theguardian.com/commentisfree/2009/feb/15/james-hansen-power-plants-coal6 Brune,M.WinningNumbers.ComingClean:TheBlogoftheExecutiveDirector-SierraClub.8th,April2015.http://sierraclub.org/michael-brune/2015/04/beyond-coal-climate-clean- energy.องคการขอมลขาวสารดานพลงงานแหงสหรฐอเมรกา(USEnergyInformationAdministration)ระบวาโรงไฟฟาจำานวน145แหง(15กกะวตต)จากโรงไฟฟาถานหนทงหมดจำานวน1,308แหงใน สหรฐ(310กกะวตตในปพ.ศ.2555)ถกปดลงในชวงปพ.ศ.2553และ2555นอกจากนสหรฐอเมรกาจะทำาการปดโรงไฟฟาถานหนอกมากกวา100แหงกำาลงการผลตรวม60กกะวตตภายในปพ.ศ.2563 สำานกบรหารสารเทศพลงงานสหรฐ(USEnergyInformationAdministration2014)และโครงการผประกอบการระดบมาตรฐานเออโอ(AEO2014)คาดการณวาภายในปพ.ศ.2559จะปดโรงไฟฟาถานหนใน จำานวนมากกวาทไดวางแผนไวhttp://www.eia.gov/todayinenergy/detail.cfm?id=15031.FormoreinformationonthegrowthofRE,seeBoren,Z.2014.

การเผาไหมถานหนเปนแหลงกำาเนดหลกของการปลอยกาซเรอนกระจก ซงเปนสาเหตของการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศในป พ.ศ. 2552 นายเจมส ฮนสน ผดำารงตำาแหนงหวหนาสถาบนกอดดารดเพอการศกษาหวงอวกาศ (Goddard Institute forSpaceStudies)ของนาซา(NASA)ในขณะนนไดนำาเสนอบทความเกยวกบการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดและปญหาสงแวดลอมอนเกดจากถานหนตอหนงสอพมพเดอะการเดยน(TheGuardian)หนงสอพมพรายวนของสหราชอาณาจกร โดยระบวา “โรงไฟฟาถานหนเปนโรงงานมรณะ จงปดมนซะ” และยงเนนยำาอกวา ถานหนเปนภยคกคามอนใหญหลวงตออารยธรรมมนษยและทกชวตบนโลก5

โรงไฟฟาถานหนกำาลงสญเสยความนยมทวโลก อนเนองมาจากปจจยตางๆ ไมวาจะเปนเรองประสทธภาพการใชพลงงานท เกดขนจรง ตนทนจรงของมลพษจากถานหน การมแหลงพลงงานหมนเวยนทมนคงและเขาถงได และความวตกกงวลและการตอตานการขยายตวของอตสาหกรรมถานหนทเพมมากขนยกตวอยางเชน ปจจบนสหรฐอเมรกามโรงไฟฟาถานหนทปลดระวางแลวหรอทกำาลงจะปลดระวางทงหมดมากกวา 200 แหงในชวงทมการหยดผลตไฟฟา 78 กกะวตตจากถานหน หรอรอยละ 23 ของพลงงานไฟฟาทงหมดนน กมการผลตไฟฟา46 กกะวตต จากแหลงความรอนใตพภพ แสงอาทตย และลม6เพมเขาไปแทน ตลาดการเงนของสหรฐยนยนถงการลดลงของการใชถานหน ดชนตลาดถานหนดาวโจนสของสหรฐฯ ตกลงถงรอยละ 76 ในชวง 5 ปทผานมา เหมองถานหนทใชตนทนสงในโลกทนนยมทรำารวยไดรบผลกระทบอยางรนแรงทสด

สหรฐอเมรกาไมใชประเทศเดยวทเรมขบเคลอนตวเองออกจากถานหน รายงานจำานวนมากจากประเทศจนระบถงการเปลยนแปลงนโยบายพลงงานอยางเขมงวดเพอลดการพงพาการผลตไฟฟา


7 Economist Intelligence Unit 2014: Coal’s last gasp in Europe. http://www.eiu.com/industry/article/741997658/coals-last-gasp-in-europe/2014-07-09 8 TheEuropeanWindandEnergyAssociation(EWEA).2013.WindinPower.http://www.ewea.org/fileadmin/files/library/publications/statistics/EWEA_Annual_Statistics_2013.pdf.

จากถานหน โดยมปจจยมาจากปญหามลพษทางอากาศและการเปลยนแปลงโครงสรางทางเศรษฐกจทบวงพลงงานโลก(IEA)ระบวาในไตรมาสแรกของป พ.ศ. 2558 จนผลตไฟฟาจากพลงความรอนลดลงรอยละ 3.7 ในขณะทการผลตไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตยและลมเพมขนมากกวารอยละ 20 ในขณะทการนำาเขาถานหนไดลดลงอยางมากถงรอยละ40

ปจจยสำาคญทนำา ไปสการลดการผลตไฟฟาจากถานหนในจนคอ การตระหนกรถงปญหาท เกดจากการเผาไหมถานหนซงเปนสาเหตหลกของมลพษทางอากาศอยางรนแรงทประเทศจนกำาลงเผชญอยนนเอง ทางการจนได สงการใหจงหวดตางๆทใชถานหนในการผลตกระแสไฟฟามากทสด ทำาการลดปรมาณการใชถานหนและใหปดโรงไฟฟาถานหนและโรงงานทกอมลภาวะทงหลายลง

ในทวปยโรป คาดวาโรงไฟฟาถานหนมากกวาหนงรอยแหงจะปดตวลงทงหมดภายในทศวรรษหนา อนเปนผลมาจากการขยายตวอยางรวดเรวของพลงงานหมนเวยน และมมาตรการใหมๆในการควบคมมลพษทางอากาศ7 ตงแตปพ.ศ.2553 เปนตนมากำาลงการผลตของโรงไฟฟาถานหนในทวปยโรปลดลง25กกะวตตในขณะเดยวกนการผลตไฟฟาจากแสงอาทตยและลมกลบเพมขนเปน 120 และ 90กกะวตตตามลำาดบ

โดยเฉพาะอยางยง กำาลงผลตไฟฟาทเกดขนใหมๆ ในทวปยโรปนนมาจากพลงงานหมนเวยนเปนหลก8

ดวยแรงผลกดนใหมการจดการกบถานหนซงเปนสาเหตของวกฤตการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทวโลกในปจจบน สงผลใหสถาบนการเงนระหวางประเทศ (International Financial Institutions:IFIs) อาท ธนาคารโลก (WorldBank) ธนาคารเพอการนำาเขาและสงออกแหงสหรฐ (USExport ImportBank) และธนาคารเพอการบรณะและพฒนาแหงยโรป (European Bank for Reconstructionand Development) ไดตดสนใจหยดใหเงนกเพอลงทนในกจการโรงไฟฟาถานหนแลวในปน รฐบาลนอรเวย ไดลงคะแนนเสยงอยางเปนเอกฉนทใหถอนกองทนบำานาญซงเปนกองทนความมงคงแหงชาต(SovereignWealthFund)กอนใหญทสดในโลกมลคา89,000ลานเหรยญสหรฐ ออกจากบรษทถานหน นบเปนเหตการณทไมเคยเกดขนมากอน การเคลอนไหวเพอเพกถอนการลงทนดานถานหนกอใหเกดกระแสในระดบหนง การสำารวจโดยเครอขายรณรงค CoalSwarm บงชวา “สองในสามของโครงการโรงไฟฟาถานหนทมแผนกอสรางตงแตปพ.ศ.2553ไดหยดชะงกลงหรอยกเลกไปอตราการเพมขนของกำาลงผลตไฟฟาจากถานหนคอยๆ ลดลงจากรอยละ6.9 ในป พ.ศ.2553 เปนรอยละ 2.7 ในป พ.ศ.2556”ดวยเหตนการเพมทนเพอโครงการใหมทเกยวของกบถานหนมความยากลำาบากยงขนและแทบจะเปนไปไมไดเลย


ผลกระทบตอสขภาพจากโรงไฟฟาถานหน4

มลพษจากโรงไฟฟาถานหนทงฝนละอองทเปนพษและมลพษโอโซนกอใหเกดผลกระทบตอประชาชนนบลานชวต และเพมความเสยงตอการเกดโรค อาท เสนโลหตในสมองแตก โรคหวใจและมะเรงปอด ซงเปนกลมโรคหลกทกอใหเกดการเสยชวตของประชาชนในประเทศไทยจากการคาดการณพบวา ในป พ.ศ. 2554 การปลอยมลพษทางอากาศจากโรงไฟฟาถานหนของประเทศไทยเปนสาเหตใหประชาชนอยางนอย 1,550 รายเสยชวตกอนวยอนควร (ชวงความเชอมนรอยละ 95 อยท 800-2,300 ราย) หากมการเดนหนาโครงการโรงไฟฟาถานหนตามแผนการกอสรางทงหมด ผลกระทบตอสขภาพจากโรงไฟฟาถานหนจะเพมขนและสงผลใหประชาชนเสยชวตกอนวยอนควร5,300รายตอป

จากกรณศกษาโรงไฟฟาถานหนในรายงานฉบบนพบวาการปลอยมลพษของโรงไฟฟาถานหน 2 แหง คอโรงไฟฟาถานหนบแอลซพและโรงไฟฟาถานหนเกคโค-วน นำามาซงการเสยชวตกอนวยอนควรของประชาชนราว 360 รายตอป และมการเสยชวตมากกวา14,000 รายตลอดระยะเวลา 40 ป ของอายการทำางานของโรงไฟฟาในขณะทการคาดการณการปลอยมลพษจากโครงการโรง ไฟฟ า ถ านหนกร ะบ จ ะทำ า ให ปร ะชาชน เส ยช ว ต กอนวยอนควร 1,800 รายตลอดระยะเวลา 40 ป ของอายการทำางานของโรงไฟฟา

การรบมลพษจากฝนละอองขนาดเลกมากไมเกน 2.5 ไมครอนในผใหญ

การรบมลพษจากฝนละอองขนาดเลกมากไมเกน 2.5 ไมครอน ในเดก

การรบมลพษจากโอโซนในผใหญ

รวม

เสนโลหตในสมองแตก

โรคหวใจขาดเลอด

มะเรงปอด

โรคหวใจและหลอดเลอดอน ๆ

โรคระบบทางเดนหายใจ

การตดเชอในระบบทางเดนหายใจสวนลาง


คากลาง

คาตำา

คาสง

190

540

70

90

160

0

90

1150

650

1670

260

620

80

120

200

10

260

1550

830

2300

ภายในประเทศไทย ทงหมด

การรบมลพษจากฝนละอองขนาดเลกมากไมเกน 2.5 ไมครอน ในผใหญ

การรบมลพษจากฝนละอองขนาดเลกมากไมเกน 2.5 ไมครอน ในเดก

การรบมลพษจากโอโซนในผใหญ

รวม

เสนโลหตในสมองแตก

โรคหวใจขาดเลอด

มะเรงปอด

โรคหวใจและหลอดเลอดอน ๆ


การตดเชอในระบบทางเดนหายใจสวนลาง


คากลาง

คาตำา

คาสง

320

1010

160

130

290

0

20

2040

1160

2960

610

1540

240

290

550

30

540

3790

2060

5600

ภายในประเทศไทย ทงหมด

การประมาณสาเหตการเสยชวตกอนวยอนควรจากการปลอยมลพษจากโรงไฟฟาถานหนในประเทศไทยปพ.ศ. 2554

การประมาณสาเหตการเสยชวตกอนวยอนควรทจะเกดขนในแตละป หากมการเปดดำาเนนการโครงการโรงไฟฟาถานหนตามแผน


1 Anenberg,S.,HorowitzL.,Tong,D.,West,J.2010.Anestimateoftheglobalburdenofanthropogenicozoneandfineparticulatematteronprematurehumanmortalityusing ` atmospheric modeling. Environ. Health Percept. 118: 1189-95..http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20382579.2 Greenpeace.2012.DangerousBreathing-PM2.5:MeasuringthehumanhealthandeconomicimpactsonChina’slargestcities.18thDecember2012. http://www.greenpeace.org/eastasia/Global/eastasia/publications/reports/climate-energy/2012/Briefing%20Dangerous%20Breathing%20-%20Greenpeace.pdf.3 Greenpeace.2012.DangerousBreathing.4 Krewski,D.etal.2009.ExtendedFollow-UpandSpatialAnalysisoftheAmericanCancerSocietyStudyLinkingParticulateAirPollutionandMortality.ResearchReportHealth Effects Institute140: 5-114. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19627030.5 Mehta,S.,Hwashin,S.,Burnett,R.,North,T.,Cohen,A.2011.Ambientparticulateairpollutionandacutelowerrespiratoryinfections:asystematicreviewandimplicationsfor estimatingtheglobalburdenofdisease.AirQuality,Atmosphere&Health6(1):69–83.http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3578732/.

PM 2.5 คออะไร

PM ยอมาจาก particulate matter หรอฝนละอองขนาดเลกมากในระดบไมครอนหรอ1ในลานสวนฝนละอองทมขนาดเลก10ไมครอนเรยกวา PM 10 ซงคำาจำากดความคาฝนละอองเหลานนยามมาจากอนภาคทมผลตอระบบทางเดนหายใจสปอด สำาหรบคาฝนละอองขนาดเลกมากไมเกน 2.5 ไมครอน จะเรยกวา PM 2.5 โดยจะเปนชนดฝนละอองทมขนาดเลกกวา1 ใน25สวนของเสนผาศนยกลางของเสนผมมนษย สามารถแพรกระจายเขาสระบบทางเดนหายใจเขาส ถงลมในปอดและกระแสเลอดโดยตรง สงผลอนตรายตอกระบวนการทำางานของอวยวะตางๆ ในรางกายและเพมความเสยงตอการเปนโรคเรอรง

ฝนละอองขนาดเลกสามารถจำาแนกออกเปน “อนภาคปฐมภม”ซ งปลอยสบรรยากาศโดยตรง สำาหรบ “อนภาคทตยภม” เปนการรวมตวผานปฏกรยาเคมในชนบรรยากาศของมลพษอนทถกปลอยออกมาในรปของกาซ ฝนละอองทเปนอนภาคปฐมภมประกอบดวยคารบอนอนทรย คารบอนพนฐาน แรธาตและเถาถานหนทมสวนประกอบของโลหะหนกหลายชนด “อนภาคทตยภม” สามารถแบงออกเปนสารอนทรย และสารอนนทรยโดยสารอนทรยประกอบขนจากปฏกรยาเคมทเกดจากการรวมตวของออกซเจนกบเบส (OH) กาซโอโซน (O3) หรอไนเตรท (NO3)สวนสารอนนทร ย เกดจากการทำาปฏกรยาของแอมโมเนยในบรรยากาศออกไซดของไนโตรเจนหรอซลเฟอร ไดออกไซดนนเกดเปนซลเฟตไนเตรท และแอมโมเนย

ในบรรดามลพษทปลอยออกมาจากโรงไฟฟาถานหน ฝนละอองขนาดเลกมากทเรยกวา PM 2.5 นนเปนมลพษขามพรมแดนและปนเปอนอยในชนบรรยากาศไดนาน เปนสาเหตใหเกดมลพษทางอากาศในระดบความเขมขนสง มความเปนไปไดทองคประกอบทางเคมของฝนละอองขนาดเลกทงหลายจะสงผลกระทบตอสขภาพและเปนท เขาใจกนวาฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอนเปนสงอนตรายไมวาจะมองคประกอบทางเคมใดๆกตามนอกจากนผลการศกษาและหลกฐานการศกษาวจยทระบวาฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอนแตละชนดสงผลตอสขภาพแตกตางกน

อยางไรนนยงคงมไมมาก ทงน การหายใจเอาฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอนเขาสรางกายสามารถกอใหเกดผลกระทบตอสขภาพทงในระยะสนและระยะยาว

ฝนละอองขนาดไมเกน2.5 ไมครอนเกดจากกจกรรมของมนษย เชนการเผาไหมเชอเพลงฟอสซลจากโรงไฟฟาและยานพาหนะทเปนแหลงสำาคญปลอยฝนละอองขนาดเลกมากนในชนบรรยากาศ1 แตเราไมควรเพกเฉยตอการเกดปฏกรยาของฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5ไมครอนในรปแบบอนๆ รองลงมาได ฝนละอองขนาดเลกไมเกน2.5 ไมครอน เกดจากปฏกรยาทางเคมกบมลพษทแพรกระจายในชนบรรยากาศ ไมวาจะเปนออกไซดของไนโตรเจน ซลเฟอรไดออกไซดสารอนทรยระเหยงายและแอมโมเนย

ฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอน เปนอนตรายอยางยงเนองจากขนาดท เลกและสามารถแพรกระจายลกลงสปอดและกระแสเลอด เปนเหตผลวาทำาไมฝนละอองขนาดเลกมากน จงเปนอนตรายตอรางกายมนษยมากกวาฝนละอองทมขนาดใหญกวา2

การไดรบฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอน เพมความเสยงตอการเปนโรคหลอดเลอดหวใจ โรคหลอดเลอดสมอง โรคเกยวกบทางเดนหายใจ และโรคมะเรง ซงลวนแตเปนสาเหตตอการเสยชวตทเพมขน3

สมาคมโรคมะเรงแหงสหรฐอเมรกา (American Cancer Society)ไดนำาเสนอหลกฐานทเดนชดทสดเกยวกบความเสยงตอสขภาพทเกดจากฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอน จากการตดตามศกษาคนอเมรกนเปนเวลากวา 20 ป พบวา ผทอาศยอยในเมองทมมลพษมความเสยงตอการเสยชวตจากโรคระบบทางเดนหายใจและโรคเกยวกบระบบหวใจและหลอดเลอดและโรคมะเรงปอดสงกวาผทอาศยในเมองทมมลพษนอยกวาอยางมาก ยกตวอยางเชน เมอมฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอนเพมขนเฉลย 10ไมโครกรม/ลกบาศกเมตร (10μg/m3) จะเพมความเสยงตอการเปนโรคมะเรงปอดรอยละ14 และเพมความเสยงตอการเสยชวตโดยรวมรอยละ 4-84 จากการศกษาอนพบวา เมอมการเพมขนในอตราเดยวกนน (10μg/m3) จะเพมความเสยงตอการเสยชวตของเดกจากการตดเชอในระบบทางเดนหายใจเฉยบพลนรอยละ125

การเปรยบเทยบฝนละออง

ขนาดเลกไมเกน2.5ไมครอน

เสนผมของมนษย เสนผาศนยกลางไมเกน

70ไมครอน

เมดทราย เสนผาศนยกลางไมเกน


ฝนละอองขนาดเลก เสนผาศนยกลางไมเกน


ฝนละอองขนาดเลก เสนผาศนยกลางไมเกน

2.5ไมครอน


6 Murray,C.etal.2010.Disability-adjustedlifeyears(DALYs)for291diseasesandinjuriesin21regions,1990–2010:asystematicanalysisfortheGlobalBurdenofDiseaseStudy 2010. The Lancet380 (9859): 2197-2223. http://www.thelancet.com/pdfs/journals/lancet/PIIS0140-6736(12)61689-4.pdf.7 HEAL 2013.

คารบอนไดออกไซด

ซลเฟอรไดออกไซด (SO2)

ไนโตรเจนออกไซด (NO2)

ฝนละอองขนาดเลกไมเกน 10 ไมครอน และฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอน

แอมโมเนย (NH2)

ไฮโดรเจนคลอไรด และฟลออไรด(HCI, HF)

ไดออกซนและฟวแรน

โพลไซคลกอะโรมาตกไฮโดรคารบอน

อโรมาตก ไฮโดรคารบอน

อลดไฮดรวมถงฟอมลดไฮด

สารปรอทจำาพวก เมทลเมอรควรในอาหาร

ตะกว (Pb)

พลวง (Sb), สารหน (As), เบอรลเลยม (Be), แคดเมยม (Cd), โครเมยม (Cr), นกเกล (Ni), ซเลเนยม (Se), แมงกานส (Mn)

เรเดยม (Ra)

ยเรเนยม (Ur)

ผลกระทบทางออมตอสขภาพจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

ผลกระทบตอระบบทางเดนหายใจและการทำางานของปอด กระตนโรคหดหอบและโรคหลอดลมอกเสบเรอรง ระคายเคองตา โรคหวใจ ภาวะขาดเลอด เสนเลอดในสมองแตก อกทงเกดรวมตวกบกาซออกซเจน เกดเปนฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอนในชนบรรยากาศ

โรคหดหอบกำาเรบ โรคปอดอดกนเรอรง หยดยงการเจรญเตบโตของปอด หวใจเตนผดจงหวะ หลอดเลอดในสมองแตก อกทงทำาปฏกรยาเคม กลายเปนฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอน ในกลม “อนภาคทตยภม “ในชนบรรยากาศและทำาปฏกรยากบสารประกอบอนทรยเมอไดรบแสงอาทตย และกลายเปนโอโซนระดบพนดนทเปนมลพษ

ระบบทางเดนหายใจ: โรคหดหอบพฒนาและกำาเรบ ปอดอดกนเรอรง มะเรงปอด หวใจและหลอดเลอด: หวใจเตนผดจงหวะ ภาวะหวใจลมเหลวระบบประสาท: เสนเลอดในสมองแตก

ระคายเคองตอระบบทางเดนหายใจ: เผาไหมผวหนงและดวงตา เปนสารตงตนของฝนละอองในกลม “ทตยภม”

ระคายเคองเรอรงตอผวหนง ดวงตา จมก คอ และทางเดนหายใจ

อาจเปนสารกอมะเรง: สงผลกระทบตอระบบสบพนธ ระบบภมคมกน และระบบตอมไรทอ ไดออกซนสะสมในหวงโซอาหาร

อาจเปนสารกอมะเรง: อาจสงผลรายตอการทำางานของตบ ไตและประสาทสมผส อาจทำาลายเชออสจและระบบซอมแซมการสกหรอ ของรางกาย

ระคายเคองตอผวหนง ตา จมก และคอ หายใจตดขด ปอดทำางานบกพรอง ตอบสนองชาตอการกระตนและสงเรา ดานการมองเหน ความบกพรองของระบบความจำา ปวดทอง สงผลตอการทำางานของตบและไต อาจสงผลรายตอระบบประสาท อกทงเบนซนเปนกอมะเรงทรนแรง

อาจเปนสารกอเกดมะเรง ระคายเคองตอตา จมก และคอ เกดอาการทางระบบทางเดนหายใจ

ทำาลายสมอง ระบบประสาท ไต และตบ

ทำาลายระบบประสาทของเดก อาจสงผลรายแรงตอการเรยนร ความจำา และพฤตกรรม อาจทำาลายไต และเปนสาเหตของกลมโรคหวใจและโลหตจาง

สารกอมะเรง (มะเรงปอด กระเพาะปสสาวะ ตบ และผวหนง) อาจกอผลกระทบรายแรงตอระบบประสาท ผวหนงของหลอดเลอดหวใจ ระบบทางเดนหายใจและระบบภมคมกน

สารกอมะเรง (มะเรงปอดและกระดก) ปอดอกเสบ โลหตจาง โรคฝ

สารกอมะเรง (ปอดและระบบตอมนำาเหลอง) โรคไต

มลพษ ความเสยงตอสขภาพทเกยวของ

มลพษทางอากาศทอนตรายในปรมาณสง

สารอนทรยระเหยงายทไมมสวนประกอบของมเทน

มลพษทมสารอนทรยเปนองคประกอบ

โลหะหนก

ไอโซโทปรงส

จากการศกษาเครองชวดโรคในระดบโลก พบวาใน ป พ.ศ. 25536ฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอนเปนสาเหตใหประชาชนทวโลก3.2ลานคนเสยชวตกอนวยอนควรตอมาองคการอนามยโลก(WHO) จงกำาหนดอยางเปนทางการใหฝนละอองขนาดเลกกวา 2.5ไมครอนจดอยในกลมท 1 ของสารกอมะเรงในป พ.ศ. 2556 และประกาศวาฝนละอองขนาดเลกไมเกน2.5ไมครอนเปนสาเหตการเสยชวตดวยมะเรงอนมสงแวดลอมเปนสาเหตหลก

ทเลวรายกวานนคอ โรงไฟฟาถานหนมไดปลอยมลพษออกมาแคเพยงฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอนเทานน ออกไซดของไนโตรเจนจากโรงไฟฟาถานหนมสวนทำาใหเกดกาซโอโซน (O3)ฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอนทปลอยออกจากโรงไฟฟาถานหนมโลหะหนกทเปนพษ สามารถแพรกระจายลกลงสปอดและกระแสเลอดเพมความเสยงตอการเสยชวตและเจบปวยจากโรคตางๆ โรงไฟฟาถานหนกอใหเกดซลเฟอรไดออกไซด ไนโตรเจนออกไซดฝนละอองขนาดเลกไมเกน10และ2.5ไมครอนปรอทตะกวสารหนโครเมยม และแคดเมยม มลพษเหลานลวนเปนสาเหตของโรคทแสดงในตารางดานขวาดงน7

การเผาไหมถานหนจะปลอยสารพษทงปรอทและสารหน มลพษทางอากาศจากโรงไฟฟาถานหนสามารถแพรกระจายผานทางลมกอใหเกดผลกระทบในพนทหลายรอยกโลเมตร มลพษทางอากาศจากโรงไฟฟาถานหนเพมความเสยงตอการเกดโรคราย อาทโรคมะเรงปอด ภาวะเสนเลอดในสมองแตกอยางเฉยบพลนโรคหวใจอาการเจบปวยจากระบบทางเดนหายใจเรอรง การตดเชอทางระบบทางเดนหายใจเฉยบพลน ทารก สตรมครรภ และผสงอายเปนผเปราะบางและสามารถไดรบผลกระทบอยางเฉยบพลนจากมลพษทางอากาศของโรงไฟฟาถานหน มลพษทางอากาศกอใหเกดความเสยงดานสขภาพทรายทสดทมนษยกำาลงเผชญอย และเปนสาเหตของการเสยชวตดวยมะเรงอนมสงแวดลอมเปนสาเหตหลก


ภาพท1

แสดงมลพษทางอากาศจากโรงไฟฟาถานหนและอนตรายตอสขภาพคนไดรบอนภาคทเปนพษโอโซนและโลหะหนกจากโรงไฟฟาถานหนผลกระทบตอสขภาพทรายแรงทสดเกดจากอนภาคขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอนทรวมตวกบซลเฟอร ไดออกไซดและไนโตรเจนออกไซด ฝนละออง และเขมาอนภาคเหลานสามารถซมลกเขาสปอดและกระแสเลอด กอใหเกดการเสยชวตและปญหาสขภาพมากมาย

ทมา: Rückerl R et al (2011). Health effects of particulate air pollution: A review of epidemiological evidence. Inhalation Toxicology 23(10): 555–592;PopeIIICA&DockeryDW(2006).HealthEffectsofFineParticulateAirPollution:LinesthatConnect.JAir&WasteManage.Assoc.56:709–742;.US EPA: Six Common Air Pollutants. www.epa.gov/airquality/urbanair; US EPA: Integrated Risk Information System (IRIS). www.epa.gov/IRIS

31 ModifieddesignfromGreenpeaceInterntional.SilentKillers.2013.DuplicationrequestJuly2015.

ซลเฟอร ไดออกไซด (SO2) โอโซน (O3)

ไนโตรเจนออกไซด(NOx)

เขมาและฝนสารหน

ตะกว

สารปรอท

โครเมยม

นกเกลแคดเมยม

อนภาค ขนาดเลกมาก

อนภาคหลก

มลพษทมอนภาคขนาดเลก โอโซน โลหะหนกทเปนพษ

การอกเสบ การแขงตวของเลอดเพมขนความดนเลอด

โรคมะเรงปอด โรคหดหอบการตดเชอและการไอปอดทำางานผดปกตการเจรญเตบโตของปอด ผดปกตในเดก

โลหะหนก ทเปนพษ

โอโซน


เสนโลหตในสมองแตกระดบสตปญญาลดลงโรคระบบประสาท สวนกลาง

หวใจลมเหลวจงหวะเตนของหวใจ ไมสมำาเสมอ

โรคหวใจ

นำาหนกตวเดกแรกเกดนอยภาวะการเจรญเตบโตชาคลอดกอนกำาหนดขดขวางการพฒนาทางรางกาย และจตใจ

สเปรมดอยคณภาพ


เพอทจะหลกเลยงผลกระทบอนเลวรายตางๆ จากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ไมวาจะเปนภยแลงทกระจายในวงกวาง นำาทวมและการยายถนฐานของประชากรอนเนองมาจากระดบนำาทะเลทสงขนอณหภมเฉลยผวโลกจะตองเพมขนไมเกน 2 องศาเซลเซยส (เปรยบเทยบกบระดบกอนยคอตสาหกรรม) และเพอใหบรรลเปาประสงคนการปลอยกาซเรอนกระจกสชนบรรยากาศจะอยในระดบสงทสดในป พ.ศ. 2558 และจากนนจะตองลดลงมาเรอยๆ จนเปนศนยในทายทสด ทงนหนงในสามสวนของการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดสชนบรรยากาศทงหมดนนมาจากการเผาไหมถานหน

ในป พ.ศ. 2556 รายงานการประเมนครงทหาของคณะกรรมการระหวางรฐบาลวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (IPCC)บงชวา เพอทจะหลกเลยงควารนแรงและหายนะจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศนน อณหภมเฉลยผวโลกจะตองเพมขนไมเกน2 องศาเซลเซยส เมอเทยบกบชวงยคกอนอตสาหกรรม และจะตองลดการปลอยกาซเรอนกระจกรอยละ 40-70 ให ไดภายในป พ.ศ. 2593การเผาไหมเชอเพลงถานหนเปนแหลงการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดทใหญทสด ในสดสวนมากถงรอยละ 40 ของการปลอยคารบอนไดออกไซดทงโลกในปพ.ศ. 2554 การเผาไหมถานหนจงเปนกจกรรมทปลอยกาซคารบอนไดออกไซดสชนบรรยากาศของโลกมากทสด1

ผลกระทบของการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศจากโรงไฟฟาถานหน5

1 IEA. CO2 Emissions From Fuel Combustion Highlights. 2014. ,2 EuropeanClimate.Newunabatedcoalisnotcompatiblewithkeepingglobalwarmingbelow2°C-Statementbyleadingclimateandenergyscientists. http://www.europeanclimate.org/documents/nocoal2c.pdf. 3 CoalSwarmandSierraClub2015:BoomandBust.TrackingtheGlobalCoalPlantPipeline. http://action.sierraclub.org/site/DocServer/Coal_Tracker_report_final_3-9-15.pdf?docID=173814 ThisreferstotheemissiontrajectoryoftheCurrentPoliciesScenarioinIEA:WorldEnergyOutlook2012.TheCO2emissionsfromnewcoal-firedpowerplantprojectswould significantlyovershoottheincreaseinpowersectorCO2emissionsintheCurrentPoliciesScenario,whichtheIEAestimatestobeconsistentwith5-6degreeglobalwarming.

ปจจบนแมจะมการนำาเทคโนโลยทมประสทธภาพมาใชเพอลดการปลอยคารบอนไดออกไซดจากการเผาไหมถานหนแลว แตการปลอยกาซเรอนกระจกจากโรงไฟฟาถานหนยงคงมปรมาณมากกวาทปลอยจากโรงไฟฟากาซธรรมชาตถง2เทาและมปรมาณสงกวาการผลตไฟฟาจากพลงงานหมนเวยนถง15เทา2

แผนการกอสรางโรงไฟฟาถานหนใหม 1,600 โรงทวโลกจะนำาไปสการปลอยคารบอนไดออกไซดทสงขนอยางชดเจน และสงผลกระทบรนแรงตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ3 การเพมขนของการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดอยางตอเนองเชนนจะทำาใหอณหภมเฉลยผวโลกสงขน 5-6 องศาเซลเซยสในปพ.ศ. 26434 ศาสตราจารยเควน แอนเดอสน นกวทยาศาสตรทมชอเสยงดานสภาพภมอากาศกลาววา “การเพมขนของอณหภมเฉลยผวโลก 4 องศาเซลเซยสในอนาคตนนไปดวยกนไมไดกบวถประชาคมโลก และอาจเกนกวาจะ “ปรบตว” ได สงผลทำาลายลางตอระบบนเวศ และเปนไปไดยากทจะรกษาสภาพแหงความเสถยรไว ได” สำาหรบการเผาไหมถานหนเ พอผลตไฟฟาในประเทศไทยนนม สดสวนรอยละ 21 ของการปลอยคารบอนไดออกไซดจากภาคพลงงานของประเทศในปพ.ศ.2557

©gr

eenp

eace

/ L

uke

Dug

gleb

y


โรงไฟฟาถานหน ไมเพยงแตเปนอนตรายตอชวตจากการปลอยมลพษและผลกระทบของมนทมตอสภาพภมอากาศ แตกอใหเกดสารพษในทกขนตอนซงสงผลกระทบตอแหลงนำา และทำาใหเกดการปนเปอนมลพษในแมนำาลำาคลอง โรงไฟฟาถานหนเปนวธการผลตไฟฟาทใชนำาอยางเขมขนวธการหนง โดยทนำาจดปรมาณมหาศาลถกนำามาใชและมการปนเปอนมลพษนบตงแตการทำาเหมองถานหนการเตรยมและแปรรปถานหน และกระบวนการสนดาปในโรงไฟฟาถานหน เหมองถานหนทำาใหแหลงนำาใตดนรอยหรอลง และปลอยมลพษสทะเลสาบและแมนำา นำาสะอาดทนำามาใชลางถานหนกลายเปนนำาเสยทเตมไปดวยสารพษ โรงไฟฟาถานหนตองใชนำาปรมาณมหาศาลในกระบวนการหลอเยนและในระบบควบคมมลพษบอพกตะกอนจากโรงไฟฟาถานหนยงปนเปอนสแหลงนำาธรรมชาตโดยรอบอกดวย

โดยทวไปแลวโรงไฟฟาถานหนทมกำาลงการผลตกระแสไฟฟา1,000เมกะวตต จะดงนำามาใชปรมาณเทยบเทากบทประชากร 500,000คนใช ในระยะเวลา 1 ป1 ทบวงพลงงานโลกรายงานวาปรมาณการใชนำาเพอผลตกระแสไฟฟาทวโลกจะเพมขนมากกวาสองเทาตวจาก66พนลานลกบาศกเมตรในปพ.ศ.2553เปน135พนลานลกบาศกเมตรภายในปพ.ศ.2578และกวาครงหนงของปรมาณนำาทเพมขนนมาจากถานหน2

โรงไฟฟาถานหนทใชนำาทะเลในกระบวนการหลอเยน (แทนทจะใชนำาจด)กสรางปญหาใหญดวยเชนกน นำาปนเปอนทมอณภมสงจากโรงไฟฟาเหลานทำาใหระบบนเวศทางทะเลอนเปราะบางเกดความเสยหายและถกทำาลายลง โดยเฉพาะทะเลในเขตรอน โรงไฟฟาถานหนสบนำาจากทะเลในปรมาณมหาศาลมาใช ในระบบหลอเยน เปรยบเสมอนเครองบดปลาขนาดมหมา คราชวตสตวนำาทถกสบเขาไปในทอสระบบกรองนำาของโรงไฟฟา

ควนจากโรงไฟฟาถานหนประกอบดวยสารเคมทเปนพษ สงผลกระทบตอทะเลสาบและแมนำาโดยรอบ งานวจยพบวา ปลาทจบจากแหลงนำาในทองถนทอยทศใตลมของโรงไฟฟาถานหนมสารปรอทสง

ผลกระทบดานสงแวดลอมของโรงไฟฟาถานหน6

1 Naidoo,K.TheUnquenchableThirstofanExpandingCoalIndustry.TheGuardian,1stApril2014. http://www.theguardian.com/sustainable-business/unquenchable-thirst-expanding-coal-industry.2 Greenpeace.2014.CoalImpactsonWater.21stMarch2014. http://www.greenpeace.org/international/en/campaigns/climate-change/coal/Water-impacts/. 3 UniversityofPittsburgSchoolsoftheHealthSciences.2007.HigherLevelsOfPollutantsFoundInFishCaughtNearACoal-firedPowerPlant.ScienceDaily,8thNovember2007. http://www.sciencedaily.com/releases/2007/11/071107083907.htm.

กวาปลาทขายตามทองตลาดถง19เทา3สารปรอทเปนพษตอระบบประสาท เปนโลหะหนกทสะสมในปรมาณมากขนตามหวงโซอาหารสรางกายของมนษย เมอกนปลาทปนเปอนสารปรอทเขาไป จะสงผลกระทบตอสขภาพของมนษย โดยเฉพาะอยางยง จะทำาลายพฒนาการทางสมองและรางกายของเดกๆ นอกจากน ฝนกรดกเปนอนตรายตอสงมชวตในนำา เปนตวการใหโลหะหนกเปนพษสามารถแพรกระจายออกไปในระบบนเวศทางนำา

การเผาไหมถานหนเพอตมนำาใหเดอดจนกลายเปนไอนำาไปหมนกงหนเพอผลตไฟฟา กอใหเกดเถาถานหนจำานวนมากรวมถงเ ถาหนกท อย กน เตา และ เถ า เบาท ตอง ใชอปกรณดก จบ ไ วกอนท ไอ เ สยจากการ เผาไหมจ ะลอยไปถ งปลายปลองของโรงไฟฟา เถาถานหนท เหลอจะถกปลอยออกมาทางปลองหรอไหลปนกบนำาผานออกมาทางทอเขาสโรงกำาจด แบบแรกจะเกดฝนฟงกระจายจากเถาถานหนและแบบหลงมกจะเกดการปนเปอนสนำาใตดนจากโลหะหนก และสารเคมเปนพษอนๆไหลลงสแหลงนำาธรรมชาตโดยรอบ เถาถานหนมกปนเปอนในดน เปนอนตรายตอระบบนเวศและสขภาพของมนษยโดยมโลหะหนกชนดอนตดมาดวยเชน อาเซนค แคดเมยม โครเมยมโคบอลท ทองแดง ตะกว และปรอท นอกจากนยงมสารกมมนตรงสตางๆ เชน เรเดยม ทอเรยมและยเรเนยมอกดวย


เมอเปรยบกบอนโดนเซย ซงทงประเทศมโรงไฟฟาถานหนราว 70แหง ประเทศไทยมโรงไฟฟาถานหนทมกำาลงการผลตมากกวา 300เมกะวตตจำานวน 5 แหง และโรงไฟฟาถานหนขนาดเลกทมกำาลงการผลตไมเกน100เมกะวตตจำานวน9แหงและเชนเดยวกบอนโดนเซยรฐบาลไทยวางแผนทจะเพมการใชถานหนโดยผลกดนใหมโรงไฟฟาถานหนขนาดใหญภายใตแผนพฒนากำาลงผลตไฟฟา พ.ศ. 2558-2579 (PDP2015) ทเปนกำาลงการผลตใหมรวมทงสน 7,390เมกะวตต ในชวง21ปขางหนา

ดงทไดกลาวไปแลว โรงไฟฟาถานหน นอกจากจะนำามาซงการเสยชวตกอนวยอนควรของชาวไทยนบพน ๆ รายแลวนน ยงเปนตวการทำาใหอากาศนำาและสงแวดลอมโดยรอบปนเปอนสารพษทำาใหชมชนตองยายถนทอยอาศย ทำาลายสถานททองเทยวอนมชอเสยงของประเทศไทยและเปนสาเหตของภาวะโลกรอน

สถานภาพของโรงไฟฟาถานหนในประเทศไทย7

แมเมาะ

บแอลซพ

เกคโควน

โกลว เอสพพ 3-5

ทาตม

เมองไออารพซ

วงศาลา มลล

อยธยา มลล

บางกอก เอชเอสเอฟซ

แกงคอย

บานโปงเอสพไอ

อำาเภอสามพราน

บานโปงเอสเคไอ

อลท คราฟท

ปราจนบร ไอพซ

ปราจนบร ยทพ

2400

1434

700

431

300

108

60

57

50

17

15

15

15

10

10

8

โรงไฟฟาถานหน กำาลงการผลต (เมกะวตต)

โรงไฟฟาทบสะแก

โรงไฟฟาเทพา*

โรงไฟฟากระบ

โรงไฟฟาแมเมาะ

โรงไฟฟาเอนพเอส ฉะเชงเทรา

โรงไฟฟาปราจนบร ทซพ

รวมทงหมด

ประกาศสราง

ประกาศสราง

วางแผน

เตรยมขอใบอนญาต

เตรยมขอใบอนญาต

วางแผน

2,800

2,000

800

600

600

20

5020

โรงไฟฟาถานหน สถานะของ โครงการ

กำาลงการผลต (เมกะวตต)

โครงการสรางโรงไฟฟาถานหนใหมในประเทศไทย

* โรงไฟฟาแหงนไมปรากฏอยในการศกษาผลกระทบโดยใชแบบจำาลองสภาพภมอากาศทนำาเสนอในรายงานฉบบนเนองจากในขณะทจดทำารายงานยงไมมการประกาศเกยวกบการสรางโครงการโรงไฟฟาแหงนขนาดของวงกลมแสดงใหเหนกำาลงการผลตไฟฟาจากถานหน

แผนทโรงไฟฟาถานหนทดำาเนนการ

แผนทโครงการกอสรางโรงไฟฟาถานหนใหมในประเทศไทย


มาตรฐานการปลอยมลพษ

มาตรฐานการปลอยมลพษในประเทศไทยเปดชองใหโครงการโรงไฟฟาถานหนแหงใหม ปลอยมลพษทางอากาศไดสงกวามาตรฐานทบงคบใชในสหภาพยโรป จน และสหรฐอเมรกาถง 10 เทา ยงไปกวานนแลว มาตรฐานคณภาพอากาศของประเทศไทยยงคอนขางมชวงโหวมาก เมอเทยบกบขอเสนอแนะในเรองนจากองคการอนามยโลกประเทศไทยกำาหนดมาตรฐานการปลอยฝนละอองขนาดเลกไมเกน2.5 ไมครอน (PM 2.5) ตอปจากโรงไฟฟาถานหน 25 ไมโครกรม/ลกบาศกเมตร (25μg/m3) สงกวามาตรฐานองคการอนามยโลก2.5เทาสวนมาตรฐานการปลอยของฝนละอองขนาดเลกไมเกน2.5ไมครอนตอวน 50 ไมโครกรม/ลกบาศกเมตร (50μg/m3) สงกวามาตรฐานองคการอนามยโลก2เทาเชนเดยวกบมาตรฐานการปลอยของฝนละอองขนาด 10 ไมครอนตอปของประเทศไทยกำาหนดคามาตรฐาน 50 ไมโครกรม/ลกบาศกเมตร (50μg/m3) ขณะทองคการอนามยโลกกำาหนดไวท 20ไมโครกรม/ลกบาศกเมตร (20μg/m3) และเกณฑมาตรฐานตอวนของประเทศไทยคอ 120 ไมโครกรม/ลกบาศกเมตร (120μg/m3)ทงทองคการอนามยโลกกำาหนดไวท 50 ไมโครกรม/ลกบาศกเมตร(50μg/m3) การกำาหนดมาตรฐานการปลอยมลพษทางอากาศขององคการอนามยโลกชใหเหนวามาตรฐานดงกลาวของประเทศไทยกำาลงละเมดประชาชน และแสดงใหเหนอยางชดเจนวากฎหมายและขอบงคบเรองการควบคมมลพษทางอากาศของประเทศไทยคมครองผปลอยมลพษมากกวาคมครองสทธของประชาชนในการเขาถงอากาศสะอาด

กฎหมายและขอบงคบการควบคมการปลอยมลพษทางอากาศของประเทศไทยจำาเปนตองมการทบทวนอยางเรงดวน ประชาชนตองการมาตรการทจะทำาใหเขาถงอากาศทสะอาด และจำาเปนตองทำาใหเกดขนในทนท

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรา 67วรรค 2 กำาหนดใหการดำาเนนโครงการหรอกจกรรมใดๆ ทอาจกอใหเกดผลกระทบตอชมชนอยางรนแรงทงทางดานคณภาพส ง แวดลอม ทรพยากรธรรมชาตและสขภาพจะกระทำาม ไดเวนแตจะไดศกษาและประเมนผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมและสขภาพของประชาชนในชมชน โครงการเหมองถานหนและโรงไฟฟาถานหนเปนโครงการทจดอยในประเภททอาจกอใหเกดผลกระทบตอชมชนอยางรนแรง จงจะตองจดทำารายงานผลกระทบดาน

การขาดมาตรการคมครองทางกฎหมายตอสทธการเขาถงอากาศสะอาด?8

มาตรฐานการปลอยมลพษในประเทศไทยเปดชองใหโครงการโรงไฟฟาถานหนแหงใหม ปลอยมลพษทางอากาศไดสงกวามาตรฐานทบงคบใชในสหภาพยโรป จน และสหรฐอเมรกา

ทงการปลอยฝนละอองขนาดเลกไมเกน2.5ไมครอน(PM2.5)และขนาด10ไมครอน(PM10)ของประเทศไทยในทกจงหวดทมการตดตงสถานตรวจวดสงเกนคามาตรฐานขององคการอนามยโลกทมา:WHOAmbientAirQualitydatabase,May2014.DataforThailandfortheyear2012

ซลเฟอรไดออกไซด ไนโตรเจนออกไซด ฝนละออง

จน จน(แควนหลก)

สหภาพยโรป

อเมรกา ขอเสนอของอนเดย

ไทย

600

500

400

300

200

100

0

mg/

Nm3

(@6%

O2)

คาเฉลยของฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอนในจงหวดตางๆ ของประเทศไทย

ฝนละอองขนาดเลกไมเกน2.5ไมครอน เกณฑมาตรฐานของประเทศไทยเกณฑมาตรฐานขององคการอนามยโลก

ชลบร

ภเกต

ยะลา

ฉะเชงเทรา

ราชบร

ระยอง

นราธวาส

นนทบร

สระแกว

สงขลา

ขอนแกน

สราษฏรธาน

เลย

นครสวรรค

กรงเทพฯ

สมทรปราการ

เชยงใหม

นาน

แมอองสอน

สมทรสาคร

ลำาพน

ปทมธาน

พะเยา

นครราชสมา

ลำาปาง

แพร

สระบร

อยธยา

เชยงราย

4035302520151050

ฝนละอองขนาด10ไมครอน เกณฑมาตรฐานของประเทศไทยเกณฑมาตรฐานขององคการอนามยโลก

คาเฉลยของฝนละอองขนาด 10 ไมครอนในจงหวดตางๆ ของประเทศไทย

ชลบร

ภเกต

ยะลา

ฉะเชงเทรา

ราชบร

นราธวาส

สงขลา

นนทบร

สระแกว

ระยอง

ขอนแกน

สราษฏรธาน

เลย

นครสวรรค

กรงเทพฯ

สมทรปราการ

เชยงใหม

นาน

แมอองสอน

สมทรสาคร

ลำาพน

ปทมธาน

พะเยา

นครราชสมา

ลำาปาง

แพร

สระบร

เชยงราย

80706050403020100


สงแวดลอมและสขภาพโดยเปนไปตามประกาศคณะกรรมการสขภาพแหงชาตเรองหลกเกณฑและวธการประเมนผลกระทบดานสขภาพจากนโยบายสาธารณะ พทธศกราช 2552

ภายใตพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมพทธศกราช 2535 ไดกำาหนดเพอประโยชน ในการรวมกนสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมของชาต บคคลอาจมสทธและหนาทในการไดรบขอมลและขาวสารจากทางราชการในเรองเกยวกบการสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม เวนแตขอมลหรอขาวสารททางราชการถอวาเปนความลบเกยวของกบการรกษาความมนคงแหงชาตหรอเปนความลบเกยวกบสทธสวนบคคลสทธในทรพยสนหรอสทธในทางการคาหรอกจการของบคคลใดทไดรบความคมครองตามกฎหมาย การไดรบชดใชคาเสยหายหรอคาทดแทนจากรฐในกรณทไดรบความเสยหายจากภยนตรายทเกดจากการแพรกระจายของมลพษหรอภาวะมลพษอนมสาเหตมาจากกจการหรอโครงการใดทรเรมสนบสนนหรอดำาเนนการโดยสวนราชการหรอรฐวสาหกจ

ภายใตพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมพทธศกราช 2535 ตามประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตฉบบท 10 (พทธศกราช 2535) ฉบบท 24 (พทธศกราช 2547)ฉบบท 36 (พทธศกราช 2553) วาดวยการกำาหนดมาตรฐานฝนละอองขนาดเลกมากไม เ กน 2.5 ไมครอนในบรรยากาศโดยทวไป โดยมการกำาหนดคามาตรฐานฝนละอองขนาดเลกมากไมเกน 2.5 มลลกรมตอลกบาศกเมตรในบรรยากาศโดยทวไปคาเฉลยในเวลา24ชวโมงจะตองไมเกน0.05มลลกรมตอลกบาศกเมตรและในเวลา1ปจะตองไมเกน0.025มลลกรมตอลกบาศกเมตร

อกทงภายใตพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 การออกประกาศของกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมวาดวยเรองการกำาหนดมาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากโรงไฟฟาใหม พทธศกราช 2553กำาหนดมาตรฐานการปลอยมลพษทางอากาศของโรงไฟฟาทใชถานหนเปนเชอเพลงดงน

โรงไฟฟาทใชถานหนเปนเชอเพลง ทมกำาลงการผลตไฟฟา ไมเกน 50 เมกะวตต

โรงไฟฟาทใชถานหนเปนเชอเพลง ทมกำาลงการผลตไฟฟา เกน 50 เมกะวตต

ไมเกน 80

ไมเกน 80

ไมเกน 360

ไมเกน 360

ไมเกน 200

ไมเกน 200

ชนดของเชอเพลงฝนละออง

(มลลกรมตอลกบาศกเมตร)กาซซลเฟอรไดออกไซด

(สวนในลานสวน)

กาซออกไซดของไนโตรเจนซงคำานวณผลในรป

กาซไนโตรเจนออกไซด(สวนในลานสวน)


นอกจากจะมการประมาณการผลกระทบตอสขภาพจากโรงไฟฟาถานหนโดยรวมในประเทศไทยแลว ยงมกรณศกษาเพมเตมอก2 กรณ เพอนำามาเสนอในรายงานฉบบนซงประกอบดวย

1. โรงไฟฟาถานหนบแอลซพและโรงไฟฟาถานหนเกคโค-วน ในนคมอตสาหกรรมมาบตาพดจงหวดระยอง2. โครงการโรงไฟฟาถานหนกระบ

กรณศกษาทงสองน ทำาการศกษาคณภาพอากาศโดยละเอยด และศกษาผลกระทบตอสขภาพทเกดจากโรงไฟฟาถานหนและโครงการโรงไฟฟาถานหนแตละแหง ซงอยเหนอขอบเขตการวจยในโครงการวจยของฮารวารด (Harvard Project) ทศกษาผลกระทบทจะเกดขนในพนท1500กโลเมตรx1500กโลเมตรครอบคลมประเทศไทยกมพชาทางตอนใตของเวยดนามลาวและเมยนมาร(พมา)มจำานวนประชากรอาศยอยในพนททำาการศกษานราว 150 ลานคน กรณศกษาทงสองกรณน ใชระเบยบวธวจยตามแบบของฮารวารดในการประมาณการปลอยมลพษทางอากาศและประเมนผลกระทบตอสขภาพ นอกจากนยงนำาแบบจำาลองของคาลพฟ (CALPUFFmodeling system) มาใชศกษาการกระจายของมลพษเพอใหเหนภาพผลกระทบตอภมภาคและทองถนจากโรงไฟฟาถานหนอยางละเอยดยงขน

การปลอยมลพษจากโรงไฟฟา

1. เพมระดบของอนภาคทเปนมลพษในอากาศ เพมความเสยงตอ การเกดโรคตางๆ อาทเสนโลหตในสมองแตกมะเรงปอดโรคหวใจ และโรคระบบทางเดนหายใจในผ ใหญ และเพมการตดเชอในระบบ ทางเดนหายใจในเดกนำาไปสการเสยชวตกอนวยอนควรจากการได รบกาซซลเฟอรไดออกไซด (SO2) และไนโตรเจนออกไซด (NOx) และฝนทถกปลอยออกมายงเปนตวการทนำาพาใหมนษย ไดรบ อนภาคขนาดเลกทเปนพษ2. เกดฝนกรดทสงผลกระทบตอพชและดน3. เกดการตกคางของโลหะหนกเปนพษ เชน ปรอท สารหน

นกเกล ตะกว และโครเมยมฝนละอองขนาด 10 ไมครอน

กรณศกษาจงหวดกระบและจงหวดระยอง9

5531,221

1,57020,977

2,06731,726

เกคโค-วนบแอลซพ

คาประมาณการปลอยมลพษจากโรงไฟฟาถานหน(ตน/ป)

โรงไฟฟาถานหนบแอลซพและเกคโค-วน

โรงไฟฟาถานหนบแอลซพประกอบดวยโรงไฟฟา2หนวยแตหนวยมกำาลงการผลต 717 เมกะวตต โดยผลตไฟฟาเขาระบบสายสงในป พ.ศ. 2549 และป พ.ศ. 2550 สวนโรงไฟฟาถานหนเกคโค-วนมกำาลงการผลตไฟฟา 700 เมกะวตต ผลตไฟฟาเขาระบบสายสงในป พ.ศ. 2555 โรงไฟฟาถานหนทงสองแหงนตงอยในเขตนคมอตสาหกรรมมาบตาพดจงหวดระยอง

พนทตามแบบจำาลองของคาลพฟ (ในกรอบสแดง) และแผนทแสดงความหนาแนนของประชากรในภมภาค

ฝนละอองขนาด 10 ไมครอน

ไนโตรเจน ออกไซด

ซลเฟอร ไดออกไซด


การประมาณความเขมขนของฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอน (PM 2.5) จากการปลอยมลพษจากโรงไฟฟาถานหนบแอลซพ

และเกคโค-วน เฉลยตอป (มลลกรม/ลกบาศกเมตร)

การประมาณความเขมขนสงสดของฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอน (PM 2.5) จากการปลอยมลพษจากโรงไฟฟาถานหนบแอลซพและ

เกคโค-วน (มลลกรม/ลกบาศกเมตร) ในระยะเวลา 24 ชวโมง

คาประมาณการจำานวนการเสยชวตกอนวยอนควรจากการไดรบ มลพษจากโรงไฟฟาถานหนบแอลซพ และเกคโค-วน

โรคหลอดเลอดสมองโรคหวใจขาดเลอดโรคปอดอดกนเรอรงมะเรงปอด หลอดลมและทอลมโรคทางเดนหายใจและหวใจเรอรงอน ๆ รวมทงหมด

100

160

30

40

30

360

60-140

100-210

21-47

15-59

16-37

220-500

การประมาณการณทด

ทสด

ชวงความ เชอมน 95%

โรงไฟฟาถานหนยงสงผลกระทบตอคณภาพอากาศของแหลงทองเทยวบรเวณใกลเคยงอยางเกาะเสมด เกาะแสมสารและพทยาพนททองเทยวทางทะเลทสำาคญและพนทชายฝงทะเลภาคตะวนออกรวมทงกรงเทพมหานคร โดยเฉพาะอยางยงในชวงเดอนกมภาพนธถงกนยายน เมอลมพดจากทางทศใตมายงทศตะวนตกเฉยงใตและในชวงสภาวะอากาศทแยทสด ในแตละวนฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอนจากโรงไฟฟาถานหนทงสองแหงสามารถแพรกระจายเขาสพนทแหลงทองเทยวในสดสวนรอยละ 40 และในเขตกรงเทพมหานครรอยละ20เมอเปรยบเทยบกบคาเฉลยรายป

การปลอยสารมลพษจากโรงไฟฟาถานหนทงสองแหงกอใหเกดการเสยชวตกอนวยอนควรประมาณ 360 รายตอป (รอยละ 95ชวงความเชอมนรอยละ 95 เปน 220-500 คน)


©gr

eenp

eace

/ L

uke

Dug

gleb

y

โครงการโรงไฟฟาถานหนกระบ

โครงการโรงไฟฟาถานหนกระบวางแผนใหมกำาลงการผลต 800เมกะวตต ทำาเลทตงของโครงการอยไมหางไกลจากแหลงทองเทยวทมชอเสยงและเขตพนทชมนำาปากแมนำากระบ

การตกลงมาสะสมโดยตรงของเถาลอยในพนทราว 86.19 ตารางกโลเมตรของพนทชมนำาปากแมนำากระบคาดวาจะมประมาณ9ตนตอป หรอประมาณ 40 กโลกรมตอตารางกโลเมตร การตกลงมาสะสมของกรดในหนวยเทยบเทาของซลเฟอรไดออกไซดนนจะอยในราว 95 ตนตอป หรอประมาณ 450 กโลกรมตอตารางกโลเมตรคณภาพนำาและระบบนเวศมแนวโนมทจะไดรบผลกระทบทงจากการตกลงมาสะสมโดยตรงบรเวณผวนำาและนำาจากแมนำาและลำาธารทไหลมาสอาว คาดวาจะมการตกสะสมของเถาลอยจากการเผาไหมถานหนในโรงไฟฟาในอาวและลมนำาทงหมดประมาณ150ตนตอป

การประมาณคาทเปนตวชวดมาจากการวเคราะหโดย USGS ของตวอยางถานหนอนโดนเซยสองตวอยางจากกาลมนตน1 ทกๆ 150ตนของเถาลอยจากการใชถานหนอนโดนเซยในกระบวนการเผาไหมเพอผลตกระแสไฟฟาจะมทองแดง 5-15 กโลกรม มแมงกานส 5-40กโลกรมมนกเกล20-40กโลกรมและมตะกว2-6กโลกรม

ผลกระทบตอสขภาพทสำาคญทสดจะเกดขนทงฝงตะวนออกและตะวนตกของพนทโครงการ โดยพนทฝงตะวนตกจะไดรบผลกระทบในวนทไมคอยมลม ระหวางเดอนพฤศจกายนถงเดอนเมษายนเมอลมประจำาทศพดจากทศตะวนออกไปยงทศตะวนออกเฉยงเหนอในชวงทสภาวะอากาศแยทสด การปลอยมลพษจากโครงการโรงไฟฟาถานหนกระบจะมอตราเพมขนของฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอน เฉลยคดเปนรอยละ 20-30 เมอเทยบกบคาเฉลยรายป

การปลอยมลพษจากโครงการโรงไฟฟาถานหนกระบอาจกอใหเกดการเสยชวตกอนวยอนควรประมาณ 1,800 รายตลอดอาย 40 ปของการดำาเนนการโรงไฟฟา(คาความเชอมนรอยละ95เปน1,100-2,500)คาประมาณการณเหลานไดพจารณาถงอตราการเสยชวตทเกดจากการเปลยนผานทางระบาดวทยาทเปลยนแปลงไปดวย

การปลอยมลพษของโรงไฟฟาถานหนนำาไปสการสะสมของโลหะหนกและการทบถมของเถาถานหนทปลวอยในอากาศ การสะสมนจะเกดขนในชวงทฝนตกในฤดมรสมตะวนตกเฉยงใตพดผาน พนทฝงตะวนออกของโครงการโรงไฟฟาถานหนกระบ จะมการตกสะสมของมลพษมากทสดและจดสำาคญนนรวมถงบรเวณพนทชมนำาปากแมนำากระบ

1 ประมาณการจากการคำานวณการสะสมตวของโลหะหนกในตะกอนดน1-2จากเถาถานหนทยงไมถกเผาไหมและเถาลอยในปลอง ประกอบกบผลการทดลองเชงประจกษโดยLinaketal2000 http://www.tandfonline.com/doi/adf/10.1080/10473289.2000.1046417

อตราการเสยชวตกอนวยอนควรทคาดวาจะเกดขนจาก โครงการโรงไฟฟาถานหนกระบในชวงอายการใชงาน 40 ป

โรคหลอดเลอดสมองโรคหวใจขาดเลอดโรคปอดอดกนเรอรงมะเรงปอด หลอดลมและทอลมโรคทางเดนหายใจและหวใจเรอรงอน ๆ รวมทงหมด

500

770

170

180

130

1,750

310-700

500-1,050

102-230

76-289

80-182

1,060-2,450

การประมาณการทดทสด

ชวงความ เชอมน 95%

PM2.5289

PM10651

NOx4,790

SO25,554

การปลอยมลพษจากโครงการโรงไฟฟาถานหนกระบ (ตน/ป)

ฝนละอองขนาดเลก ไมเกน 2.5 ไมครอน

ฝนละอองขนาด 10 ไมครอน

ไนโตรเจน ออกไซด

ซลเฟอร ไดออกไซด


การประมาณคาความเขมขนของฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอนจากโครงการโรงไฟฟาถานหนกระบเฉลยตอป (ไมโครกรม/ลกบาศกเมตร)

แบบแผนการตกสะสมของเถาลอยจากโครงการโรงไฟฟาถานหนกระบ ทคาดวาจะเกดขนในพนทชมนำาปากแมนำากระบ

(เฉลยไมโครกรม/ตารางเมตร)

การประมาณคาความเขมขนสงสดของฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอน (PM 2.5) จากการปลอยมลพษจากโครงการโรงไฟฟา

ถานหนกระบ (มลลกรม/ลกบาศกเมตร) ในระยะเวลา 24 ชวโมง

การประมาณคาการตกสะสมของกรด (เทยบเทาซลเฟอร ไดออกไซด)จากโครงการโรงไฟฟาถานหนกระบทคาดวาจะเกดขนในพนทชมนำาปาก

แมนำากระบ (เฉลยไมโครกรม/ตารางเมตร)


ขอเสนอแนะ10

ประเทศไทยตกอยในสถานการณทจะตองพจารณาวาจะจดการอยางไรกบความตองการใชพลงงานในศตวรรษท 21 เรายงคงพยายามใชวธการแบบเดมๆ โดยขยายโรงไฟฟาถานหนไปเรอยๆ หรอจะไขวควาโอกาสสำาคญนเพอเรงรดพฒนาระบบพลงงานหมนเวยนทสะอาดและปลอดภย เปนทางเลอกพลงงานทปกปองสขภาพอนามยของผคน อาชพ สงแวดลอม สภาพภมอากาศการทองเทยวและความมนคงแหงชาตของประชาชนในประเทศ

รายงานฉบบนชใหเหนอยางชดเจนถงตนทนของการเผาไหมถานหนเพอผลตไฟฟานนจะตองแลกมาดวยอะไรบางจากขอคนพบนนำาไปสขอเสนอแนะทอยบนพนฐานของการปกปองสขภาพความเปนธรรมความชดเจนและความมนคงของชาต

ประการแรก : ประเทศไทยไมจำาเปนตองสรางโรงไฟฟาถานหนแหงใหม

จากการวเคราะหของมหาวทยาลยฮารวารด หากเปนไปตามแผนทจะมการกอสรางโรงไฟฟาถานหน ประเทศไทยจะมจำานวนผเสยชวตกอนวยอนควรประมาณ 1,550 รายในแตละป และจะเพมเปนสามเทาถาโครงการโรงไฟฟาถานหนใหมทงหมดไดรบการอนมตใหกอสราง เปนการสญเสยชวตผคนอยางไมมความจำาเปน เราตองเปลยนผานไปสระบบพลงงานหมนเวยนโดยเรวและนำาเอาเทคโนโลยทเกยวของกบการใชพลงงานอยางมประสทธภาพใหเพยงพอตอความตองการ และรกษากำาลงผลตสำารองไฟฟารอยละ 15 โดยไมจำาเปนตองพงพาถานหนดวยเหตนเราสามารถยกเลกโครงการโรงไฟฟาถานหนทงหมดทอยในแผนได

ประการทสอง : รายงานฉบบนแสดงใหเหนวาประเทศไทยจำาเปนตองยกระดบการควบคมดแลและกฎขอบงคบดานมลพษทางอากาศจากโรงไฟฟาถานหนใหเขมงวดมากขน ประเทศไทยตองมกฎหมายอากาศสะอาด (Clean Air Act)

รฐบาลไทยมหนาทดแลประชาชนในชาต กฎหมายของไทยจะตองจดการกบภยอนตรายจากโรงไฟฟาถานหน ไนโตรเจนออกไซดและซลเฟอร ไดออกไซดเปนสาเหตหลกของการกอตวของฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอนในกลม “อนภาคทตยภม” ผานปฏกรยาเคมในชนบรรยากาศ เราไมสามารถ

เพกเฉยตอผลกระทบมลพษทางอากาศจากโรงไฟฟาถานหนทปลอยฝนละอองขนาดไมเกน 2.5 ไมครอนนไดอกตอไป จะตองมการตรวจวดมลพษทางอากาศ โดยเฉพาะอยางยงฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอนและสารปรอทจากแหลงกำาเนดดวย ไมใชเพยงแคตรวจวดในชนบรรยากาศทวไปทกระทำากนอยในปจจบนเทานน นอกจากน เกณฑมาตรฐานการปลอยซลเฟอรไดออกไซด ไนโตรเจนออกไซดและฝนละอองของประเทศไทยยงสงกวาประเทศอนๆ อยมาก ดงนน จงจำาเปนตองมการทบทวนโดยพจารณาจากเกณฑบงคบใชระดบโลกประชาชนไทยมสทธทจะไดรบอากาศทสะอาดเหมอนกบทอนในโลก และจำาเปนตองมการปรบเปลยนเกณฑมาตรฐานมลพษทางอากาศเพอใหมนใจไดวาจะเกดขนจรงประการทสาม : แผนการจดการผลกระทบตอสงแวดลอมระดบยทธศาสตร

ซงเปนแนวทางดานนโยบายเพอประเมนผลกระทบจากการลงทนดานถานหนในประเทศไทย จะตองตดสนใจอยางมประสทธภาพและประสทธผลเพอการพฒนาพลงงานทยงยนและเพอใหแนวคดนเปนไปไดจรง กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมตองจดการประเมนผลกระทบสงแวดลอม (EIA)กระทรวงสาธารณสขตองจดการประเมนผลกระทบตอสขภาพ(HIA) สำาหรบโครงการโรงไฟฟาถานหน และกระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยตองปฏบตหนาทและมบทบาทใหมากขนในการสรางสขภาพทดแกคนไทย และตองนำาขอมลทมอยทงหมดทนำาเสนอในรายงานฉบบนไปพจารณา การประเมนผลกระทบตอสขภาพและสงแวดลอมท เ กดจากการปลอยมลพษคารบอน รายงาน EIA/EHIA จะตองกระทำาอยางมประสทธภาพมากขน กระทรวงท เ กยวของจะตองมบทบาทอยางแขงขนในประเมนผลกระทบตอสขภาพและสงแวดลอมจากโครงการโรงไฟฟาถานหน และตองจดการตรวจสอบใหถถวนถงความเสยหายทเกดขนจากโรงไฟฟาถานหนเหลาน

อตสาหกรรมถานหนไมควรถกเลอกปฏบตแตกตางไปจากภาคพลงงานอนๆ ในสงคมไทย หากโรงไฟฟาถานหนปลอยมลพษเกนกวากำาหนด จะตองถกปรบตามอตราทเกดขนจรง จำาเปนทจะตองมการเรยกเกบเงนคาปรบเพมสำาหรบการปลอยกาซไนโตรเจนออกไซด (สารตงตนของฝนละอองขนาดเลกไมเกน2.5 ไมครอนในกลม “อนภาคทตยภม” หากปราศจากบทบงคบ


และบทลงโทษอยางเขมงวดแลว จะทำาใหอตสาหกรรมถานหนขาดแรงจงใจในการปรบเปลยนพฤตกรรมอนเลวรายดงทเปนอยปจจบน

ขนตอนแรกในการจดการกบฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5ไมครอนอยางมประสทธภาพ คอการสรางเครอขายเฝาระวงและตดตามประเมนผลกระทบจากมลพษทางอากาศของโรงไฟฟาถานหนทวประเทศ ระบแหลงทมาของการปลอยมลพษทสำาคญ และสงเสรมการวจยดานผลกระทบตอสขภาพสงแวดลอม สงคม และเศรษฐกจ ทเกดจากฝนละอองขนาดเลกไมเกน 2.5 ไมครอน นอกจากนยงจำาเปนตองนำาระบบการจดการแหลงกำาเนดมลพษท เปนระบบและสาธารณชนสามารถเขาถงได โดยอางองฐานขอมลการตดตามผลและงานวจยตางๆ เชน ทะเบยนการปลดปลอยและเคลอนยายมลพษออกสสงแวดลอม (PRTR) รฐบาลควรสงการใหมการตรวจสอบอปกรณเครองมอควบคมมลพษทโรงไฟฟาถานหนอยางสมำาเสมอ ตดตามผลอยางแขงขนและลงโทษอยางเขมงวดหากมการปลอยมลพษเกนกวาทกำาหนดไว

ประการสดทาย : รฐบาลไทยตองบญญตกฎหมายทมงเนนการใชพลงงานหมนเวยน

โรงไฟฟาถานหนจะเปนสงทไมจำาเปน เมอรฐบาลไทยใหความสนใจในพลงงานหมนเวยนและการใชพลงงานทมประสทธภาพอยางจรงจง โรงไฟฟาถานหนทงหมดทงทอยในระหวางวางแผนหรอเปดดำาเนนการนนสามารถถกทดแทนไดโดยการใชแผนทมกลยทธอนแขงแกรง เพอประสทธภาพดานพลงงาน และโดยการผานรางพระราชบญญตพลงงานหมนเวยน พระราชบญญตฉบบนจะกำาหนดใหประเทศไทยตองรบซอพลงงานหมนเวยนเปนลำาดบแรกในการซอขายไฟฟา การใชโครงขายไฟฟาอจฉรยะและการพฒนาแหลงพลงงานหมนเวยนและปรบเปลยนใหมระบบโครงขายพลงงานหมนเวยนในระดบประเทศ

กรนพซคาดการณวา ในปพ.ศ. 2573 เมอโรงไฟฟาถานหนทงหมดทวางแผนไว (และทอยในระหวางการกอสราง) ไดเปดดำาเนนการจรง การผลตไฟฟาจากพลงงานหมนเวยนจะมราคาถกกวาการผลตไฟฟาจากถานหน ในอดตประเทศไทยเคยเปนผนำาโครงการผผลตขนาดเลก (SPP) และโครงการผผลตขนาดเลกมาก (VSPP) และจะยงคงรกษาความเปนผนำาน ไว ได ในอนาคต กรนพซเสนอทางเลอกทดกวาโครงการถานหนสกปรกของรฐบาล ประเทศไทยตองการทางออกแบบบรณาการทสามารถนำาไปประยกตใช ได ในทกภมภาคของประเทศ เพอตอบสนองตอความตองการพลงงานทสงขน จงจำาเปนตองมระบบการกระจายศนยพลงงานและพฒนาการผลตกระแสไฟฟาเสรมเพมเตมในระดบชมชนและทองถน

ประเทศไทยสามารถหาทางออกจากปญหาการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทเปนประโยชนตอทกฝาย เพมการจางงานใหทองถน และใหอำานาจกบชมชน เปนการสนบสนนประชาชนใหมงสการใชพลงงานหมนเวยน และใหโอกาสธรกจประเทศไทยไดเตบโตไดประเทศกำาลงอยในสถานะทตองตดสนใจแลว


©gr

eenp

eace

/ L

uke

Dug

gleb

y


ภาคผนวก

การศกษาผลกระทบตอสขภาพจากโรงไฟฟาถานหนมกใชระเบยบวธทเรยกวา impact-pathway approach คอตดตามตรวจสอบมลพษทางอากาศตงแตเรมมการปลอยมลพษจากแหลงกำาเนดสการแพรกระจาย การเปลยนรปทางเคมของมลพษทปลอยออกมาจนถงระดบมลพษทปรากฏในพนทตาง ๆ จำานวนประชากรทไดรบมลพษ ผลกระทบตอสขภาพทเพมขน และผลกระทบตอสขภาพทงหมดทเกดขนในระดบประชากรทงหมด

การปลอยมลพษ (ซลเฟอร ไดออกไซด,

ไนโตรเจนออกไซด, ฝน)

แบบจำาลองบรรยากาศ ททนสมย (Geos-Chem) จากมหาวทยาลยฮาวารด

แผนทความหนาแนนของประชากรความละเอยดสงจากนาซา

ผลการศกษาระบาดวทยา ทกวางขวาง

อตราการเสยชวตจากโรคมะเรงปอด เสนเลอดในสมองแตก

โรคหวใจ โรคทางเดนหายใจเรอรง และการตดเชอในระบบทางเดน

หายใจสวนลาง ของแตละประเทศ

ฐานขอมลโรงไฟฟาถานหนท

จดทำาขนสำาหรบโครงการน

อตราการปลอยมลพษจาก สำานกสถต บรษท และการศกษา จากสถาบนศกษาทเปนทางการ

มาตรฐานการปลอยมลพษ ของแตละประเทศ

ขอมลการใชเชอเพลงจาก IFA

การแพรกระจายและคณสมบตทางเคม

ในบรรยากาศ

การรบมลพษจาก ฝนละอองขนาดเลกมาก

ไมเกน 2.5 ไมครอน ในกลมประชากร

ผลกระทบตอสขภาพ

การปลอยสารมลพษ

การศกษาผลกระทบตอสขภาพจากโรงไฟฟาถานหน จำาเปนตองใชขอมลโดยละเอยดเกยวกบทำาเลทตง การดำาเนนการ และการปลอยมลพษของโรงไฟฟาตาง ๆ โดยรวบรวมขอมลรายชอโรงไฟฟาถานหนในประเทศททำาการศกษาและขอมลทางเทคนคของโรงไฟฟาเหลานอยางละเอยดอางองตามฐานขอมลของ PlattsWorld Electric Power Plants ประกอบกบแผนผงแสดงโครงการสรางโรงไฟฟาถานหนแหงใหมอยางละเอยดทจดทำาขนโดยองคกรCoalSwarmและกลมองคกรในประเทศตางๆทเขารวมโครงการน

ขอมลเกยวกบการดำาเนนการโรงไฟฟาถานหน (ประสทธภาพความรอนและกำาลงการผลต) สวนใหญไดมาจากฐานขอมลขององคกร CARMA (Carbon Monitoring for Action) คาเฉลยของแตละประเทศจะคำานวณไดจากหมวดหมของโรงไฟฟาถานหนแตละขนาดและปจจยดานไอนำา เมอใชวธนในการคาดการณปรมาณการใชถานหนทงหมดของแตละประเทศในปพ.ศ. 2554 พบวาผลลพธทไดคอนขางตรงกบขอมลในรายงานจากทบวงพลงงานโลกโดยปรมาณการใชเชอเพลงจะแปรตามตวเลขของทบวงพลงงานโลกขอมลเกยวกบชนดของโรงไฟฟาถานหนจะถกนำามาใชโดยเฉพาะเพอแบงแยกโรงไฟฟาถานหนออกจากชนดอน

นอกจากน ไดคาดการณปรมาณกาซเชอเพลงโดยอางองถงปจจยปกตในการใชถานหนและลกไนตของเขตเศรษฐกจยโรป(EEA) และในการคาดการณเบองตนจะใชมาตรฐานการปลอยมลพษทางอากาศจากแหลงกำาเนดอตสาหกรรมในประเทศนนๆมาคำานวณปรมาณการปลอยสารมลพษทางอากาศ เชนPLN ซง เปนหนวยงานดานพลงงานแหงชาตของอนโดน เซยกล าว วา โรง ไฟฟ าของประ เทศ เม อ เผา ไหม ถ านหน ให ไดพล ง ง าน 4300 ก โล แคลอร จ ะ ให ซ ล เฟอ รร อยล ะ 0 .35ดงนน อตราการปลอยมลพษในอากาศของโรงไฟฟาเหลาน จงคำานวณโดยอางองรายงานปรมาณ “การใชเชอเพลงอยางใหความรวมมอ” ขององคกร Platts และวธการควบคมซลเฟอรไดออกไซดกใชวธคำานวณนเชนกน สำาหรบโรงไฟฟาทไมใชของ LPNท ไมมมาตรการควบคมกาซซลเฟอร ไดออกไซดในอนโดนเซยใหสนนษฐานวามการเผาไหมถานหนทอตราซลเฟอรรอยละ 0.6ทวาภาคพลงงานมกปฏบตตามขอบงคบได ไมสงกวากตำากวาทกฎหมายกำาหนดไว อาท บรษทผลตไฟฟาของญปนกลาววา


©Greenpeace

มระดบการปลอยมลพษทางอากาศตำากวามาตรฐานทกฎหมายกำาหนดไวอยางมาก ในขณะทโรงไฟฟาขนาดเลกในอนโดนเซยมกไมมมาตรการในการควบคมมลพษ สงผลใหเกดอตราการปลอยมลพษทางอากาศทสงกวามาตรฐานทอนโดนเซยกำาหนดไวดงนน จงมการปรบอตราการปลอยมลพษทางอากาศจากโรงไฟฟาโดยอางองขอมลดงตอไปน

• ขอมลเฉพาะของแตละโรงไฟฟาจากรายงานของบรษทผผลต ไฟฟา (ถาม) • คาเฉลยของการปลอยสารมลพษจากการผลตไฟฟาใน หนวยกรมตอกโลวตตตอชวโมง (g/kWh) จากรายงาน ความรบผดชอบตอสงคม (CSR Reporting) • สถตการปลอยมลพษของประเทศนน ๆ • ฐานขอมลการปลอยมลพษในภมภาคเอเชย (REAS 2.1) ซงประเมนการปลอยมลพษทางอากาศจากโรงไฟฟาถานหน ในแตละประเทศ ตามขนาดของปรมาณการใชถานหนท เปลยนแปลงไปจากปพ.ศ. 2551-2554

เมอมขอมลสถตใหม ๆ เกยวกบโรงไฟฟาพลงงานความรอนทงหมด คาเฉลยของการปลอยสารมลพษตอเชอเพลง 1 เทระจล(TJ) จะถกนำามาใชคะเนสดสวนของถานหนโดยอางองคาจากREASประกอบกบขอมลเกยวกบปรมาณการใชเชอเพลงจาก ทบวงพลงงานโลก (สถตแหงชาต) หรอใชขอมลจากรายงานของบรษทตางๆมาประกอบกน

(ประเทศไทย ซลเฟอร ไดออกไซด, ประเทศอนโดนเซย ซลเฟอร-ไดออกไซด, ประเทศฟลปปนส ฝน) แทบเปนไปไมไดเลยทจะยอมรบสถตแหงชาตวาดวยการปลอยสารพษทผประกอบการโรงไฟฟาขนาดใหญเปนผจดทำารายงานเอง โดยไมตงสมมตฐานเกยวกบอตราการปลอยสารพษทสงของโรงงานไฟฟาทเหลอ ซงไมมนำาหนกเพยงพอ และถงแมวาจะไดเลอกเฟนขอมลมาอยางดแลว จำาเปนตองใชการคาดการณอยางระมดระวง

ฐานขอมลทงหมดตำากวาทสำานกสถตแหงชาตหรอท REAS 2.1ไดคาดการณไวอยางมนยสำาคญ ในหลายกรณ มาตรฐานการปลอยมลพษจากโรงไฟฟาสำาหรบ PPM กลบระบเปนฝนละอองรวมทงหมด โดยจะคะเนสดสวนฝนละอองขนาดไมเกน 10 ไมครอนและ 2.5 ไมครอน โดยใชฐานขอมล AP-42 PM ของสำานกงานปกปองสงแวดลอมของสหรฐอเมรกา สำาหรบเทคโนโลยทใชควบคมฝนละอองแบบตาง ๆ ในโรงไฟฟา เมอ Platts มขอมลดานเทคนคเหลานอย ในกรณนอกเหนอจากน จะสนนษฐานวาเครองดกฝนแบบไฟฟาสถตไดระบายฝนละอองออกจากปลองทมความเขมขนตำากวา 500mg/Nm3 หรอไมกมกระบวนการเผาไหมทปราศจากการควบคม

เมอไมมขอมลทแนชดจะสนนษฐานวาโรงไฟฟาใหมๆจะไดมาตรฐานการปลอยมลพษทกำาหนดไว ยกเวนการปลอยกาซซลเฟอร ไดออกไซดจากโรงไฟฟาทม “การใชเชอเพลงอยางใหความรวมมอ”ซงจะใชหลกการคาดการณเดยวกบโรงไฟฟาทเปดดำาเนนการแลว


©Greenpeace/JonasGratzer

โดยสนนษฐานวาโรงไฟฟาแหงใหมจะมกำาลงการผลตรอยละ 80พจารณาประกอบกบขอมลทมอยเกยวกบโรงไฟฟาทจะเปดดำาเนนการในภมภาคเหลานและสำาหรบประเทศและผประกอบการโรงไฟฟาซงไดรายงานอตราการปลอยสารพษตามจรง วาไดผลทตำากวามาตรฐานทประเทศของตนกำาหนดไวนนจะใหสนนษฐานวาโรงไฟฟาแหงใหมจะสามารถทำาผลงานไดดกวาเมอคำานวณโดยใชอตราสวนเดยวกน นอกจากนแลว ประสทธภาพของการควบคมการปลอยมลพษใหนอยลงและใชเทคโนโลยแบบเฉพาะ จะวดไดจากการใชหมอไอนำาหมนเวยนแบบ bed boilers การลดซลเฟอร ไดออกไซดในไอเสย และอปกรณในการลดตวเรงปฏกรยาทไดรบการคดสรรมาอยางด การใชหมอตมทให ไนโตรเจนออกไซดตำา การใชหมอไอนำาแบบยงยวด การมมาตรการการควบคมการเผาไหมถานหนซบบทมนสโดยไมปลอยกาซไนโตรเจนออกไซดและการใชเครองเกบฝนแบบเสนใยหรอถงกรองนนเอง สำาหรบโรงไฟฟาแหงใหมซงยงไมปรากฏขอมลเกยวกบเทคโนโลยการควบคมฝนละออง กใหสนนษฐานวาไดมการตดตงเครองดกจบฝนแบบไฟฟาสถต ซงมอตราการดกจบฝนได ไมนอยกวารอยละ 99 ในประเทศทมมาตรการเกยวกบการปลอยมลพษอยางชดเจนสำาหรบโรงไฟฟาใหม เชน ฟลปปนสอนโดนเซยและเมยนมาร (พมา)กใหสนนษฐานวาโรงไฟฟาเหลานจะมอตราการปลอยมลพษในอตราทตำาทสดเทาทมาตรฐานกำาหนดไวไมใชอตราสงสดทปลอยสารมลพษออกมาได

แบบจำาลองสภาพอากาศ

แบบจำาลองสภาพอากาศนจดทำาขนโดยกลมนกวจยจากมหาวทยาลยฮารวารด ภายใตการนำาของ ศ.แดเนยล จาคอปสโดยนำาแบบจำาลองการแพรกระจายของสารเคมในบรรยากาศอนทนสมยลาสด (GEOS-Chem) มาแสดงองคประกอบทางภมอากาศของโลก เพอบอกความหนาแนนของฝนละอองในอากาศบนพนผวและปรมาณโอโซน แสดงสถานการณจำาลองการปลอยมลพษจากโรงไฟฟาถานหนทงในปจจบนและในอนาคต แบบจำาลองGEOS-Chem นถกนำามาใชอยางแพรหลาย เปนแบบจำาลององคประกอบของบรรยากาศทงในระดบภมภาคและระดบโลกทไมจำากดลขสทธ แบบจำาลองนแสดงการเคลอนยายและพฒนาการทางเคมของกลมมลพษแตละชนดในบรรยากาศ และการปลอยมลพษจากแหลงกำาเนดหนง ไปจนถงความเขมขนของตวรบ กลมนกวจยของศ.จาคอปสมประสบการณสงและเปนทยอมรบดานการผลตแบบจำาลององคประกอบสภาพอากาศในระดบภมภาคและสากลทแสดงคณภาพอากาศ และโปรแกรมคอมพวเตอรทเกยวกบภมอากาศตาง ๆ แบบจำาลอง GEOS-Chem ของ ศ.จาคอปส มกลมนกวจยมากกวา 100 รายทวโลกใหการสนบสนนอยและดำาเนนการภายใตกลมดำาเนนการของศ.จาคอปสณมหาวทยาลยฮารวารด


ในอนดบแรก จะนำาแบบจำาลองนมาทดสอบโดยใชแหลงขอมลตาง ๆเกยวกบการปลอยสารมลพษทางอากาศ จากนนจะตดขอมลเกยวกบการปลอยมลพษจากโรงไฟฟาถานหนทเปดดำาเนนการอยออกไปและเรมทดสอบใหม ผลความแตกตางของระดบมลพษทไดจากการทดสอบทงสองครง แสดงใหเหนถงปรมาณมลพษทเกดจากโรงไฟฟาถานหนนนเอง เมอตองการคาดการณผลกระทบตอคณภาพอากาศจากโรงไฟฟาถานหนแหงใหม จะทำาการเพมขอมลเกยวกบปรมาณการปลอยสารมลพษจากโรงไฟฟาถานหนแหงใหมเขาไปผนวกกบปรมาณการปลอยสารมลพษจากโรงไฟฟาถานหนจากแหลงขอมลทงหมดทมอยเดม เกดเปนฐานขอมลใหม และนำาฐานขอมลนมาทดสอบสำาหรบโรงไฟฟาถานหนใหมตอไป

ผลกระทบตอสขภาพ

การประเมนผลกระทบตอสขภาพจากโรงไฟฟาถานหน ใชการคาดการณผลกระทบตอสขภาพทงหมดจากมลพษทางอากาศ โดยอางองการศกษาภาระโรคระดบโลกทตพมพ ในวารสารแลนเซต(Lancet) ในปพ.ศ. 2555 วารสารฉบบน เปนวารสารทางการแพทยอนทรงคณคา การประเมนทำาไดโดยพจารณาโครงสรางอายของประชากร อตราการเสยชวตตาง ๆ ทมสาเหตเกยวของ

กบมลพษทางอากาศ ระดบมลพษทางอากาศในพนท ตางๆในประเทศไตหวนแบบจำาลองสภาพอากาศจะคาดการณระดบมลพษทางอากาศทงหมดในแตละพกดสถานทและสดสวนมลพษทเกดจากการปลอยมลพษจากโรงไฟฟาถานหนแตละประเทศ ผลลพธท ไดจะแสดงปรมาณผลกระทบตอสขภาพจากโรงไฟฟาถานหนการประเมนผลกระทบตอสขภาพทเกดจากมลพษทางอากาศจากการคมนาคมขนสงซงจดทำาโดยธนาคารโลกในป พ.ศ. 2557 กใชวธนเชนเดยวกน


Greenpeaceisanindependentglobalcampaigningorganization

that acts to change attitudes and behaviour, to protect and

conserve the environment, and to promote peace.

Greenpeace Thailand

1371CapitalBuilding,GFloor,PaholyothinRoad,SamsenNai,

Payathai,Bangkok,10400

greenpeace.or.th

Printed on recycled paper with soya ink

Thankyouto:ResearchTeamHarvardUniversityAtmosphericChemistryModelingGroup(ACMG)GreenpeaceInternationalPublication:GreenpeaceSoutheastAsia,November2015

ResearchConsultant:LauriMyllyvirtaJulieMackenChariyaSenpong

EditorialBoard:ArifFiyantoInthiraThanakeereeTanitKlaewyothaTaraBuakamsriSomrudeePanasudtha

Design:TanadetWong-Uparaj

Cover:BLCPCoalPowerPlant©Greenpeace/VinaiDithajohn

Documents

ต้นทุนชีวิตจากโรงไฟฟ้าถ่านหินในประเทศไทย