1_Upravljanje otpadom-uvod

5/8/2018 1_Upravljanje otpadom-uvod - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/1upravljanje-otpadom-uvod 1/26

UPRAVLJANJE KOMPONENTAMAOKOLINEUpravljanje otpadom

Predmetni nastavnik

Prof.dr. Tarik Kupusovi, dipl.ing.gra AsistentiMr. Sci. Irem Silajdi, dipl.ing.okol.

Mr. Sci. Sanda Midi Kurtagi, dipl.ing.ma.



Teme koje e biti obraene1. Nastanak i karakteristike otpada,

funkcionalni elementi

2. Upravljanje vrstim otpadom

3. Tretman otpada

4. Izvori i vrste opasnog otpada

5. Prikupljanje i tretman opasnog otpada

6. Pravni okvir



Sadraj dananjeg predavanja1. Nastanak i karakteristike otpada,

funkcionalni elementi



Izvori vrstog otpada

1. Iz domainstva2. Od uslunih djelatnosti

3. Iz javnih ustanova4. Otpad sa javnih povrina5. Graevinski otpad6. Otpad sa postrojenja za tretman

7. Industrijski8. Poljoprivredni9. SPECIJALNI OTPAD (MEDICINSKI I OSTALI OPASNI

OTPAD)

KOMUNALNI

INDUSTRIJSKI



Tipovi vrstog otpada

� Otpad iz domainstva i uslunih djelatnosti ± Organski (sagorivi)- ostatci hrane, papir, karton,

plastika, tekstil, guma, koa, drvo i otpad iz dvorita

± Neorganski (nesagorivi) ± staklo, konzerve,aluminijum, metali, praina.

± Specijalni otpad- kabasti otpad, elektronika, bijelatehnika,

± Opasni otpad ± sredstva za ienje, boje, sredstvaza odravanje automobila, baterije, ulje i autogume.itd.




� Otpad iz javnih ustanova ± Otpad iz kola, zatvora i bolnica ±vrlo slian otpadu iz

domainstva

� Graevinski otpad ± Otpad od izgradnje, rekonstrukcije ili ruenja

graevinskih objekata (kamen, beton, praina,vodovodne cijevi, elektrine instalacije, itd)

� Otpad sa javnih povrina ± Grane, trava itd. od odravanja parkova, odravanje

ulica, uginule ivotinje, itd




� Otpad sa postrojenja za tretman ± vrsti i muljeviti otpad od prerade vode, otpadne

vode i iz industrijskih postrojenja za tretman otpada -muljevi, pepeo, ostatci od prerade u spalionicama,itd.

� Industrijski (zavisi od vrste industrije) ± Npr. koarska industrija ± dlaka, ostatci koe,

hemikalije, boja itd.)

� Iz poljoprivrede ± Ostaci od sjetve, etve, stoni izmet, ambalaa od

pesticida, itd.



Sastav vrstog otpada

� Pod sastavom se podrazumijevajuindividualne komponente koje ine nastalivrsti otpad i njihova relativna distribucija

koja se obino izraava u procentima poteini.

� Poznavati sastav vrstog otpada je

znaajno radi procjene koja nam jeoprema potrebna, te kako emo izgraditisistem, programe i planove za upravljanjevrstim otpadom.



Sastav vrstog otpada

Komunalni

70%

Industrijski

20%

Komercijalni

10%

Stvarna procentualna raspodijeljenost e zavisiti od:

� obima graevinskih radova u podruju

� prisustva industrije

� vrste postrojenja za tretman otpada



Sastav otpada u Tenju

Komunalni otpad 55.2%

Otpaci iz domainstva 30%

Kuni savjeti 8%

Uslune djelatnosti 17%

Otpaci sa javnih

povrina

0,2%

Industrijski otpad 44,8%

Dnevna produkcija po

stanovniku

1,55 kg



Odreivanje sastava otpada

� Komunalni otpad ± Uzimanje reprezentativnih uzoraka sa kamiona

± Uzimanje uzorka koji predstavlja ¼ otpada skinutog

sa kamiona ± Dalje usitnjavanje po principu ¼ dok se ne dobije

uzorak od oko 100 kg.

± Razdvajanje sastojaka u kategorije i vaganje

� Industrijski ± Ista procedura, samo se uzorak uzima odmah na

izvoru otpada, ne iz mijeanog uzorka sa kamiona



Vrijeme potrebno za razgradnju

pojedinih vrsta otpadaVrsta otpada Vr ij potrebno za razgradn j

Organski otpad (ostatci hrane i sl.) 1-2 sedmice

Papir 10-30 dana

Tekstil (pamuk) 2-5 mjeseci

Drvo 10-15 godina

Vuna 1 godina

Lim, aluminijum i ostali metal kaoto su konzerve

100-500 godina

Plastika 300-500 godina

Staklo Nije poznato



Funkcionalni elementi sistema

upravljanja vrstim otpadom1. Stvaranje otpada2. Rukovanje otpadom, odvajanje,

skladitenje i prerada na izvoru3. Prikupljanje4. Odvajanje, prerada i transformacija

vrstog otpada5. Transfer i transport6. Konano zbrinjavanje




upravljanja vrstim otpadom1. Stvaranje otpada

Trenutna praksa- Kada odreenematerijale ne smatramo vie potrebnimte ih odbacimo ili grupiemo zajedno radikonanog odlaganja.

OTPAD- KADA IZGUBI SV AKU EKONOMSKU I FUNKCIONALNUVRIJEDNOST




upravljanja vrstim otpadom2. Rukovanje otpadom i odvajanje,

skladitenje i prerada na izvoru

� Rukovanje otpadom - aktivnosti naupravljanju otpadom dok se on ne odloi ukontejner.

� Odvajanje - ponovna upotreba i reciklaa.

� Skladitenje- odlaganje u kontejnere� Prerada ± dvorino kompostiranje,

smanjenje zapremine sabijanjem




upravljanja vrstim otpadom3. Prikupljanje

Prikupljanje odloenog otpada iz kontejnera i

odvojenih/recikliranih materijala sa za topredvienim vozilima i transport do mjestapranjenja vozila (pogon za preradu, transfer stanica, konano odlagalite).

Nosi 50% trokova sistema upravljanja.

Neke industrije imaju same svoja odlagalita ili samizbrinjavaju svoj otpad na drugi nain (npr.odlagalita pepela u TE, opasni otpad)




upravljanja vrstim otpadom4. Odvajanje, prerada i transformacija

vrstog otpadaPodrazumijeva povrat odvo jenog kor isnog mater ijala,

odva jan je i preradu komponenti iz vrstog otpada(odvajanje krupnog otpada, odvajanje komponenti izotpada upotrebom sita, runo odvajanje, smanjenjeveliine rezanjem, odvajanje eljeznih materijalamagnetima, smanjenje volumena sabijanjem i

spaljivanjem) i n jegovu transformaciju (smanjenje volumena i teine

otpada hemijskom-spaljivanje ili biolokom-kompostiranjetransformacijom)

koja se odvija na lokacijama udaljenim od mjestanastanka otpada.




upravljanja vrstim otpadom5. Transfer i transport

� Transfer otpada iz manjih vozila u vea

vozila za transport ± stanice za transfer � Pratei transport otpada na velike

udaljenosti do mjesta za preradu otpada,odnosno odlagalita.




upravljanja vrstim otpadom6. Konano odlaganje

� Na divlja odlagalita ili sanitarne deponije

Moderno sanitarno odlagalite nije smetljiteve inenjerski projektirano odlagaliteotpada na povrini ili pod zemljom na nain

da se sprijei stvaranje neugodnosti iliopasnosti po javno zdravlje ili sigurnost kaoto su npr. kolonizacija insekata ilizagaenje podzemnih voda.



Integralno upravljanje vrstimotpadom

Definicija:Sistematski pristup upravljanju vrstim otpadom koji

kombinira i integrira ± smanjenje nastanka otpada na izvoru, ± ponovnu upotrebu, ± reciklau, ± Kompostiranje, ± povrat energije, i

± Konani tretmankako bi se sauvali i povratili resursi i otpad odloio nanain da se maksimalno zatiti ljudsko zdravlje i okoli



Hijerarhija u integralnomupravljanju vrstim otpadom

1. Smanjenjeotpada na izvoru

2. Recikliranje

3. Transformacijaotpada

4. Konanoodlaganje




1. Sman jen je otpada na izvoru ± Smanjenje koliine i/ili toksinosti otpada, ± Time se smanjuju trokovi kasnijeg upravljanja i

uticaji na okoli i zdravlje ± Moe se smanjiti na mjestu nastanka proizvoda -

kod dizajniranja, proizvodnje i pakovanja koristeiminimum toksini sadraje, minimum materijala zapakovanje ili produljivanjem vijeka trajanja

± Moe se smanjiti i u domainstvu, u privredi iliindustriji paljivim odabirom proizvoda i materijalakod kupovine.




2. Recikliran je

± Odvajanje i prikupljanje otpadnog materijala

± Pripremu ovog materijala za ponovnu upotrebu ilipreradu ili proizvodnju

± Ponovna upotreba, prerada i proizvodnja onogmaterijala

Recikliranje je vaan faktor kojim se smanjujepotreba za resursima i koliinom otpada koje jepotrebno odloiti na deponiji.




3. Transformacija otpada

Fizika, hemijska ili bioloka transformacija da se:

� Poboljaju efikasnost rada i sistem upravljanjaotpadom

� Povrate iz otpada korisni materijali

� Da se dobiju nusproizvodi npr. kompost i energijau formi toplote ili biogasa)

� Transformacijom otpada se takoer smanjujekoliina otpada koja se konano odlae nadeponiju




4. Konano odlagan je na deponiju

± Neto mora biti uinjeno sa

� otpadom koji se ne moe reciklirati a neupotrebljiv� otpadom koji je ostao nakon odvajanja korisnihmaterijala iz otpada

� Otpadom koji je ostao nakon iskoritenja korisnihnusproizvoda i energije

± Jedina preostala opcija je odlaganje nadeponiju koja zauzima najnie mjesto uhijerarhiji jer predstavlja najmanje preferirannain upravljanja otpadom.



Vrste materijala koje se mogupovratiti iz otpada

� Aluminij - konzerve i sekundarni aluminij (potrebno je95% manje energije da se proizvede konzerva izreciklirane nego iz sirovine)

� Papir ± stare novine, karton, ofis papir i mijeani papir

(npr. masni papir)� Plastika - ostatci iz proizvodnje, odbaena ambalaa� Staklo -ambalano staklo, ravno staklo (prozori),

presovano i zeleno staklo.

� eljezo i elik� Otpad sa javnih povrina, dvorita poljoprivrede(pogodan za kompostiranje)

� Graevinski otpad (ut, armature, elektro oprema, itd.)

Documents

1_Upravljanje otpadom-uvod