36
หนังสืออ่านประกอบการเรียน สาระสุขศึกษา รู ้หลบ รู ้หลีก กลุ ่มสาระการเรียนรู ้สุขศึกษาและพลศึกษา ชั ้นมัธยมศึกษาปีที2 เรื่องโดย : กัญญา สุขศิริ ภาพโดย : ตุ ๊กตา เล่มที10

10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

1

หนงสออานประกอบการเรยน สาระสขศกษา

รหลบ รหลก

กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ชนมธยมศกษาปท 2 เรองโดย : กญญา สขศร ภาพโดย : ตกตา

เลมท 10

Page 2: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

2

รหลบ รหลก

Page 3: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

3

ค าน า

หนงสออานประกอบการเรยนเลมน จดทาขนเพอใชอานประกอบ การเรยนร กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา (สขศกษา) รายวชา พ 22101 ชนมธยมศกษาปท 2 หนวยการเรยนรท 2 วยรนกบเรองเพศ โดยมงเนนใหผเรยนมความรความเขาใจเกยวกบสาระท 2 ชวตและครอบครว ไดนาเอาเนอหามาดาเนนเปนเรองราว เพอใหเกดความนาสนใจในการเรยนร โดยใชตวละครและสถานทแปลกใหมในการดาเนนเรองราว เพอใหการเรยนร เปนไปอยางมประสทธภาพ

ผจดทาหวงวาหนงสอเลมน จะเปนประโยชนแกคร นกเรยน และบคคล ทวไป และขอขอบคณผทมสวนเกยวของในการจดทาหนงสออานประกอบการเรยน เลมน ใหสาเรจลลวงดวยดไว ณ โอกาสน

นางสาวกญญา สขศร ครชานาญการพเศษ โรงเรยนอนบาลชมพวงวทยา

Page 4: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

4

รหลบ รหลก

พอถงวนหยดเสารอาทตย อรวภามกจะขอตามคณแมไปททางานดวย

คณแมของอรวภาเปนพยาบาล อยทโรงพยาบาลแหงหนง อรวภาชอบไปทนนเพราะไดชวยเหลอผปวยและไดความรในเรองเกยวกบสขภาพของตนเองอกดวย คณปานอมซงเปนพยาบาลอยทเดยวกนกบคณแมของอรวภา มกจะใหความรเกยวกบสขภาพเปนประจา “คณแมขา วนนอรขอตามแมไปทโรงพยาลดวยนะคะ” อรวภาพดกบคณแมในเชาวนหยดวนเสาร “อรมการบานใหทารายงานเรอง โรคตดตอทางเพศสมพนธคะ จงจะไปหาความรทนนดวย จะไดเอามาทารายงาน” อรวภาอธบายเหตผลทขอไปดวยใหคณแมฟง

ภาพ

Page 5: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

5

เมอไปถงททางานของคณแม อรวภายกมอไหวทกทายเพอนรวมงานของคณแม แลวรบตรงไปหาคณปานอม ซงเขามาทางานกอนแลว อรวภาชอบไปคยกบปานอมเพราะปานอมใจด อธบายเรองตางๆ ใหอรวภาฟงเสมอ “สวสดคะปานอม” อรวภายกมอไหวแลวเดนตรงเขาไปหา “สวสดจะหลานสาว วนนมาชวยปาทางานหรอจะ” ปานอมสงเสยงทกทาย “ทงมาชวยงานและมาใหปาชวยดวยคะ” อรวภาตอบ “ใหปาชวยเรองอะไรจะ” “อรไดการบาน คณครใหหาขอมลเรองโรคตดตอทางเพศสมพนธคะ คณปาชวยอธบายใหอรฟงดวยนะคะ” อรวภาขอรองคณปานอมใหชวย “ปาใกลจะเสรจงานแลว เดยวปาจะอธบายใหฟงนะ” ปานอมบอก ดงนนอรวภาจงรบเขาไปชวยปานอมทางาน จะไดเสรจเรวขน

ภาพ

Page 6: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

6

“มานงตรงน” ปานอมเรยกอรวภาใหไปนงทโซฟามมหอง แลวปานอมกเรมอธบายเรองโรคตดตอทางเพศสมพนธใหอรวภาฟง อรวภาเตรยมสมดมาบนทกขอมลไวดวย

ภาพ โรคตดตอทางเพศสมพนธเกดจากการทชายหรอหญงมความสมพนธทางเพศกบผทปวยเปนโรคตดตอนนๆ มกจะเกดบรเวณอวยวะสบพนธหรอบรเวณอวยวะขบถาย โรคทตดตอทางเพศสมพนธแบงออกเปน 2 กลมใหญๆ โรคบางชนดมการแพรจากมารดาไปสทารก นบวาเปนโรคทมอนตรายอยางยง จงควรเรยนรและทาความเขาใจถงวธปองกนตนเองใหปลอดภย โรคตดตอทางเพศสมพนธเปนกลมอาการของโรคทมกมการตดตอและแพรกระจายโดยการมเพศสมพนธกบคนทปวยเปนโรคนนๆ สวนบรเวณทพบ เชอโรคมากมกพบบรเวณอวยวะสบพนธและบรเวณอวยวะขบถาย

Page 7: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

7

โรคตดตอทางเพศสมพนธ แบงออกไดเปน 2 กลมดงน 1. โรคตดตอทางเพศสมพนธกลมท 1 เปนโรคทเดมเรยกวา กามโรค หรอ V.D. (Venereal Disease) มอยดวยกน 5 ชนด ไดแก โรคซฟลส โรคหนองใน โรคแผลรมออน กามโรคของตอมและทอน าเหลอง แผลกามโรคเรอรงทขาหนบ 2. โรคตดตอทางเพศสมพนธกลมท 2 เปนโรคตดตอทางเพศสมพนธทมการวนจฉยแลววาทาการรกษายาก อาจเกดโรคแทรกซอนและถงแกชวตได ไดแก โรคเรม โรคหดหงอนไก โรคพยาธในชองคลอด โรคเชอราในชองคลอด โรคกลาก โรคหด โรคโลน “คณปาขา ทาไมมนยากจง มเอกสารใหอรไปอานดวยไดไหมคะ” อรวภาทาเสยงออ เพราะเรมจดบนทกขอมลไมทน “มซจะ ปาจะเอาแผนพบใหนะ คอยไปอานเพมเตมเอา ตอนนฟงปาอยางเดยวกไดจะ” ปานอมบอก “คอยยงชว” อรวภาถอนหายใจ แลวนงตามสบายเพราะไมตองจดบนทกขอมลแลว

ภาพ

Page 8: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

8

“ปาจะเลารายละเอยดของโรคตดตอทางเพศสมพนธใหฟงนะ” ปานอมเรมอธบายรายละเอยดเกยวกบโรคตางๆ ใหอรวภาฟง โรคซฟลส ซฟลสเปนโรคตดตอทางเพศสมพนธชนดหนงทมอนตรายสามารถทาใหเกดโรคแกระบบตางๆ ของรางกายไดหลายระบบ เชน ซฟลสระบบหวใจและหลอดซฟลส (Syphilis) เปนตน นอกจากนหากมารดาทเปนโรคซฟลสจะถายทอดโรคสทารกในครรภได เรยกวา ซฟลสแตกาเนด สาเหตของโรค เกดจากเชอ Treponema Pallidum ซงเปนเชอแบคทเรยรปรางเกลยวสวานลกษณะบอบบาง หวทายแหลมเกลยวสมาเสมอ ขนาดเกลยวเทากนจานวนเกลยวม 6 - 14 เกลยว ยาว 6 - 15 ไมครอน ตรวจพบเชอดวยกลองจลทรรศนพเศษ การตดตอ 1. โดยการมเพศสมพนธกบคนทเปนโรคในระยะตดตอโดยเชอจะเขาทางแผลทผวหนง โรคทตดตองายคอ แผลรมแขงและผนในระยะท 2 2. มารดาทเปนซฟลสจะถายทอดโรคสทารกในครรภโดยตดเชอกอนเกด โดยแมทตงครรภเปนซฟลสจะปลอยเชอผานรกไปยงเดก 3. ตดตอโดยการรบเลอดจากผทเปนโรคซฟลส ระยะฟกตว ประมาณ 10 - 90 วน อาการของโรค 1. ภายหลงจากไดรบเชอมาแลวประมาณ 10 - 90 วน จะมแผลเกดขนทอวยวะสบพนธและอาจเกดทอนๆ แผลสวนมากจะเปนแผลเดยว แตบางครงอาจเปนหลายๆ แผล ลกษณะแผลจะเปนขอบแขงไมเจบ ถาไมไดรบการรกษาแตแผลสะอาดแผลอาจจะหายไปเอง แตโรคนยงไมหายเพราะยงมเชอฝงตวอย

Page 9: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

9

2. เปนระยะทเชอเขาตอมน าเหลองและอยในเลอดกระจายไปทวรางกายทาใหผนเกดขนทวตวและฝามอ ฝาเทา ผนนเรยกวา “ออกดอก” เปนผนไมเจบ ไมคน ควรวง ผมรวง ทวไปหรอเปนหยอมๆ ตอมน าเหลองโต อาการเหลานอาจจะหายเองไดแตเชอยงคงอยในรางกาย 3. โรคนจะสงบลงโด ยผทปวยไมมอาการอะไรเลยเปนเวลานานๆ ไดหลายปแตถาไมไดรบการรกษาจะคอยๆ ลกลามไปทาลายอวยวะทสาคญของรางกาย เชน หวใจและหลอดเลอด ระบบประสาท กระดกทาใหพการและตายได 4. ซฟลสแตกาเนด หญงมครรภทตดเชอซฟลสแลวไมไดรบการรกษาเชออาจจะถายทอดไปยงทารกในครรภได ทาใหทารกตายในครรภหรอตายหลงคลอด ทารกบางคนทรอดชวตและเมอโตขนอาจพบความผดปกตไดคอ ดงจมกยบ เพดานปากโหว กระดกหนาแขงโคง ฟนหนาแหวงเวา แกวตาอกเสบและอาจตาบอดได เสนประสาทฟอ หหนวก สมองเสอมเพราะเชอเขาไปทาลายระบบประสาท โรคซฟลส โรคซฟลสอาการออกดอก โรคหนองใน โรคหนองในเปนโรคตดตอทางเพศสมพนธทพบบอยโรคหนง มระยะ การฟกตวทสนและแพรกระจายไดรวดเรวและยงกอใหเกดภาวะแทรกซอนทเปนอนตราย เชน การอกเสบในองเชงกราน การตงครรภนอกมดลก การเปนหมน เปนตน

Page 10: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

10

สาเหตของโรค เกดจากเชอ Neisseria Gonorrhoea รปรางของเชอเปนเชอแบคทเรยรปรางคอนขางกลมอยกนเปนคหนดานเวาเขาหากน ดคลายเมลดกาแฟหรอเมลดถวยอมสแดง การตดตอ โดยการมเพศสมพนธกบผทเปนโรค ระยะฟกตว ประมาณ 1 - 10 วน สวนใหญภายใน 5 วน อาการของโรค 1. ในผปวยชายจะมอาการปสสาวะแสบขดและมหนองขนขนไหลจากทอปสสาวะ ถาไมไดรบการรกษาโรคจะลกลามไปยงบรเวณใกลเคยงทาใหเกดภาวะแทรกซอนได เชน ตอลกหมากอกเสบ อณฑะอกเสบ ซงทาใหเปนหมนได 2. ในผปวยหญงจะมอาการตกขาว กลนเหมน ปสสาวะแสบขดจากการอกเสบททอปสสาวะและปากมดลก ถาไมไดรบการรกษาทถกตองโรคกจะลกลามตอไป ทาใหเกดภาวะแทรกซอนได เชน ตอมบาณธลนอกเสบ เปนฝบวมโต การอกเสบในองเชงกราน ปกมดลกอกเสบ การอดตนของทอรงไข ซงทาใหเปนหมนหรอตงครรภนอกมดลกได เปนตน 3. ในทารกแรกเกด เดกเกดใหมอาจตดเชอหนองในจากมารดาไดถามารดาเปนโรคนอย เชอโรคเขาตาเดกขณะเดกคลอดผานทางชองคลอดทาใหตดเชอเกดอาการตาอกเสบ หนอง หากรกษาไมทนจะทาใหเดกตาบอดสได โรคหนองใน

Page 11: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

11

โรคแผลรมออน โรคแผลรมออน เปนโรคตดตอทางเพศสมพนธโดยเกดเปนแผลบรเวณอวยวะเพศ ซงเชอจะเขาทางแผลหรอรอยถลอก ลกษณะขอบแผลจะนมเปนแผลลกสกปรก เมอถกแผลจะเจบมากมกมหลายๆ แผล เชอจากแผลอาจจะลามไปตามทอน าเหลอง ทาใหตอมน าเหลองบรเวณขาหนบโต สาเหตของโรค เกดจากเชอ Hacmophilus Ducreyi รปรางของเชอ เปนเชอแบคทเรย รปรางเปนแทงสนและหนาหวทายมน เรยงตวเปนแถวทงสนและยาวดคลายฝงปลาวายตามกนไป ระยะฟกตว ประมาณ 4 - 7 วน อาการของโรค เมอเรมเปนครงแรกแผลจะเลกคลายแผลเปอย พนสกปรก ขอบยนและไมเรยบ รอบๆ แผลจะมอาการอกเสบสแดง ไมแขง แตเจบมาก มกจะมหลายๆ แผล คนไขบางรายมอาการอกเสบของตอมน าเหลองบรเวณ ขาหนบสวนมากเปนขางเดยว ตอมน าเหลองจะเจบขนและโตหลงจากนนแผล จะเรมนมและเปนหนอง เมอฝแตกจะเปนแผลใหญลกลามตอไป ในผชาย มกพบแผลทใตหนงหมปลายหวองคชาตและปากทอปสสาวะ ในผหญง มกพบทบรเวณดานในของแคมใหญและแคมเลก อกทงมอาการปากทอปสสาวะอกเสบดวย โรคแผลรมออน

Page 12: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

12

กามโรคของตอมและทอน าเหลอง โรคตดตอทางเพศสมพนธเกดขนทตอมและทอน าเหลองบรเวณขาหนบหรอเรยกโรคนวาฝมะมวง มกจะเกดในประเทศทมอากาศรอนมากกวาประเทศทมอากาศหนาว สาเหตของโรค เกดจากเชอ Chlamydia Trachomatis ม 3 Serotypes คอ L1, L2, และ L3 รปรางของเชอ เปนเชอแบคทเรย รปรางคอนขางกลมอยกนเปนกลม ลกษณะคลายเขมกลดซอนปลาย การตดตอ โดยทางเพศสมพนธ ระยะฟกตว ประมาณ 2 สปดาหถง 6 เดอน อาการของโรค เรมตนเปนตมสแดงจากนนแผลแตกและขยายตวชาๆ ปากแผลสงขน เนอในแผลมสแดงเรอๆ ไมมอาการเจบปวด แตถามการตดเชออนอาจมการเจบปวดไดพบแผลนไดบรเวณอวยวะเพศ หวเหนา ชองคลอด ปากมดลกและทวารหนก ฝทขาหนบมกจะไมพบแตจะมกอนเนอใตผวหนงบรเวณขาหนบอยใตผวหนง ถาไมรกษาจะแตกเปนแผลเรอรง ไมสาสอนทางเพศและใชถงยางอนามยทกครงทมเพศสมพนธ

Page 13: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

13

โรคตดตอทางเพศสมพนธกลมท 2 เรม สาเหต เกดจากเชอไวรส Herpe Simplex Virus ระยะฟกตว ประมาณ 4 - 7 วน การตดตอ โดยการรวมเพศและสมผสทางเพศกบผปวย อาการของโรค อาการเรมแรกของเรมคอ คนและแสบบรเวณทตดเชอและมตมใสๆ ขนอยเปนกลม ตอมาตมนจะแตกเปนสะเกดหายไปไดเองภายใน 1 - 2 สปดาห บรเวณทพบบอย ไดแก รมฝปาก อวยวะเพศชาย ชองคลอด ปากมดลก ทวารหนก อาจพบไดททอปสสาวะ เยอบตา ผปวยทตดเชอครงแรกจะมอาการรนแรงมาก ใชเวลานานกวาจะหาย สวนผปวยทเปนโรคซ าๆ กนหลายครงอาการของโรคจะเปนนอยและหายเรว ทารกทคลอดผานทางชองคลอดของมารดาทปวยเปนเรมจะตดเชอจากมารดาได โรคหดหงอนไก สาเหต เกดจากการตดเชอไวรสชอ Human Papilloma Virus ระยะฟกตว ประมาณ 1 - 6 เดอน การตดตอ โดยการรวมเพศและสมผสทางเพศกบผปวย อาการของโรค เปนตงเนอออนๆ สชมพ คลายหงอนไก หดชนดนมกขนตรงบรเวณทอบชนและอน ในผชาย มกพบทอวยวะเพศสวนทอยใตหนงหมปลายทอปสสาวะ และอณฑะ ในผหญง พบทปากชองคลอด ผนงชองคลอด ปากม ดลก ทวารหนก หดจะเรมจากขนาดเลกๆ และโตขนเรอยๆ การตงครรภจะทาใหหดโตเรวกวาปกต ทารกทคลอดผานทางชองคลอดของมารดาทปวยเปนโรคหดหงอนไก จะตดเชอจากมารดาได

Page 14: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

14

โรคพยาธในชองคลอด สาเหต เกดจากเชอโปรโตซวชอ Trichomonas Vaginalis การตดตอ สมผสทางเพศกบผปวย อาการของโรค ในผหญงจะมอาการตกขาวผดปกต มกลนเหมน สเหลองแกมเขยว มฟอง ระคายเคองบรเวณอวยวะเพศ เจบปวดเวลารวมเพศ คน แสบบรเวณปากชองคลอด ในผชายมอาการเพยงเลกนอยมของเหลวเปนเมอกใสไหลออกมาหรอมเมอกปนหนอง มอาการคนหรอเจบในทอปสสาวะ โรคเชอราในชองคลอด สาเหต เกดจากเชอรา Candida Albicans การตดตอ จากการสมผสทางเพศกบผปวย อาการของโรค ในผหญงมอาการคนมากนอยกวากน บางคนมอาการปวดแสบ ปวดรอน ระคายเคอง ปสสาวะขดหรอบอยกวาปกต เจบในชองคลอดระหวางรวมเพศ อาจมตกขาวใสๆ หรอขาวขนเปนกอน อาการทพบบอยทสดคอบรเวณปากชองคลอดมสแดงจด บางรายพบไดทขาหนบ ตนขารอบทวารหนกและหวเหนา ในผชายมอาการคน ปวดแสบ ปวดรอนหรอเจบทอวยวะเพศ บางครงมเมอกสขาวหรอมหนองเลกนอยออกจากทอปสสาวะ ถงอณฑะ ขาหนบอาจมผนแดงเปนขย โรคกลาก สาเหต เกดจากเชอราพวก Dermatophyte การตดตอ สมผสทางเพศกบผปวยหรอใชของรวมกบผปวย

Page 15: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

15

อาการของโรค เรมจะเปนตมแดงๆ ทตนขาหนบแลวลกลามเปนวงไปท ตนขาดานใน หรอทหวเหนา ถงอณฑะ รอบทวารหนก เปนผน มลกษณะแดง มสะเกดและขอบชดเจน มอาการคน โรคโลน สาเหต เกดจากเชอ Phthirus Pubis ระยะฟกตว ประมาณ 30 วน การตดตอ สมผสทางเพศกบผปวย อาการของโรค โลนลกษณะคลายเหา อาศยอยตามรากขน ออกไขตาม รากขนชอบดดเลอดทาใหคนบรเวณหวเหนา รอบทวารหนก หนาอก ลาตว รกแร ขนตา คว แตไมพบทศรษะ การปองกนโรคตดตอทางเพศสมพนธ 1. ไมมเพศสมพนธกบผทเปนโรคหรอสงสยวาจะเปนโรค 2. ไมใชเสอผาหรอของใชรวมกบผปวย 3. ควรตรวจเลอดเมอสงสยวาจะไดรบเชอ 4. ควรใชถงยางอนามยทกครงเมอมเพศสมพนธ การรกษาโรคตดตอทางเพศสมพนธ โรคตดตอทางเพศสมพนธ ตองรกษาโดยการใชยาปฏชวนะ จงควรปฏบตตามคาแนะนาของแพทย ไมควรรกษาโดยการซอยามากนเอง เพราะอาจใชยาทไมถกกบชนดของเชอโรคทาใหเชอดอยายากแกการรกษา และอาจไดรบอนตรายจากการแพยาอกดวย

Page 16: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

16

การปฏบตตนเพอปองกนโรคตดตอทางเพศสมพนธ 1. รกษารางกายใหแขงแรงสมบรณอยเสมอ 2. เมอตดเชอควรงดมเพศสมพนธเดดขาด 3. งดเวนการสาสอนทางเพศ 4. เมอสงสยวาเปนโรคควรรบไปพบแพทยเพอตรวจหาเชอ 5. ใชถงยางอนามยเมอมเพศสมพนธ 6. งดดมเครองดมทมแอลกอฮอลเมอมอาการของโรค 7. สตรมครรภเมอไดรบเชอตองรกษาใหหายขาด มฉะนนเชออาจตดไปถงทารกได 8. รกษาอวยวะเพศใหสะอาดอยเสมอ “คณปาขา เหนอยหรอยงคะ เดยวอรไปเอาน ามาใหดมนะคะ” พดจบ อรวภากไปรนน าใสแกวมาใหปานอมดม “ยงเหลอเรองโรคเอดสนะ หนอรเอาเอกสารไปศกษาเองไดไหมจะ ปาจะไปทางานแลว” “ไดคะคณปา แคนกเปนพระคณอยางยงแลวคะ” อรวภายกมอไหวขอบคณปานอม

ภาพ

Page 17: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

17

อรวภารอจนคณแมเลกงานจงพากนกลบบาน หลงจากรบประทานอาหารเยนเสรจแลว อรวภากนาเอกสารทปานอมใหมาอานเรองโรคเอดส โรคเอดส เอดสเปนโรคทรายแรง ปจจบนยงไมมยาชนดใดทใชรกษามแตเพยงยาทสามารถยบย งการแบงตวของเชอไวรสเอดส ซงอาจจะยดอายผตดเชอไดอกเลกนอยเทานน การเรยนรวธการดาเนนชวตตนเองใหพนจากการเปนโรคนมความสาคญยง นอกจากนแลวการปฏบตตนเมอไดรบเชอ การปองกน รวมทงการใหคาแนะนาผปวยเปนโรคน จงมความจาเปนและสาคญอยางยง ความหมายของค าวาเอดส โรคเอดส (AIDS) เปนโรคตดตอทเปนอนตรายและยงไมมยารกษา แตสามารถปองกนได เอดสเกดจากเชอไวรส HIV ซงเขาไปทาลายระบบภมคมกนโรคหรอกลไกตอตานเชอโรคของรางกาย รางกายจงตดเชอโรคตางๆ ไดงาย ผปวยตดเชอเอดสมกมสภาพรางกายและจตใจออนแอ ตองการความรก ความเขาใจจากคนใกลชดและการยอมรบจากสงคม เอดสไมตดตอจากการอยรวมกน รบประทานอาหารหรอใชของรวมกน แตจะตดตอจากการมเพศสมพนธ AIDS ยอมาจากคาวา Acquired Immune Deficiency Syndrome A มาจากคาวา Acquired หมายถง ภาวะทเกดขนภายหลง I มาจากคาวา Immune หมายถง ภมคมกน D มาจากคาวา Deficiency หมายถง ความบกพรอง S มาจากคาวา Syndrome หมายถง กลมอาการและมอาการหลายอยาง โรคเอดสจงมความหมายวา กลมอาการของโรคทเกดจากการเสอมหรอความบกพรองของภมคมกนของรางกาย ซงไมไดเปนมาแตกาเนด

Page 18: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

18

สาเหตของโรค โรคเอดสเกดจากการตดเชอ HIV ซงจะโจมตเมดเลอดขาวหลายชนดในรางกาย ทาใหเมดเลอดขาวทางานไมดหรอถกทาลายไปในทสด มผลทาใหภมคมตานทานของรางกายออนแอลง ทาใหเกดโรคตดเชอแทรกซอนตางๆ ไดงายบางโรคมยารกษา บางโรคยงไมมยารกษา รกษาโรคหนงหายกเปนอกโรคหนง ทาใหสขภาพทรดโทรมลงไปเรอยๆ จนเสยชวตในทสด ในปจจบนยงไมมยาอะไรทจะกาจดเชอ HIV ใหหมดไปจากรางกายได จะมแตยาทลดปรมาณเชอลงจนถงระดบทไมทาอนตรายระบบภมตานทานของรางกาย แตยามราคาแพงและตองกนสมาเสมอ โรคเอดสเปนเหมอนโรคเรอรงทวไปทตองกนยารกษาตลอด แตในความเปนจรงแลวโรคเอดสไมใชโรคทางกายอยางเดยว แตมผลกระทบทางดานจตใจตอผปวยและครอบครวมากกวาโรครายอนๆ เชน มะเรงหลายเทาตวคนทตดเชอหรอครอบครวของคนทตดเชอจะไมกลาเลาใหคนอนฟงวาตนเอง หรอญาตของตนเองตดเชอ เพราะกลวคนอนจะรงเกยจหรอดถก นอกจากนโรคเอดสยงมผลกระทบตอสภาพเศรษฐกจและสงคม ทงในระดบครอบครวและระดบประเทศ ดงนนจงมความจาเปนทตองมการเตอนสตปองกนไมใหมผตดเชอเพมขน เพราะเปนโรคทปองกนไดและเพอลดผลกระทบจากโรคเอดสในผทตดเชอแลวใหเบาบางลง คนทสมผสกบผปวยโรคเอดสหรอคนทไดรบเชอเอดสเขาไปในรางกาย ไมจาเปนตองมการตดเชอเอดสเสมอไป ขนอยกบครงทสมผส จานวนและความรนแรงของไวรสเอดสทเขาสรางกาย รวมทงภาวะภมตานทานของรางกาย ซงถา มการตดเชออาการทเกดขนมหลายรปแบบหรอหลายระยะตามการดาเนนของโรค ลกษณะและอาการของโรค ลกษณะและอาการของผตดเชอเอดสแตกตางกนมากกลาวคอ มตงแตไมปรากฏอาการจนถงอาการของมะเรงหรอโรคตดเชอทรายแรง และสามารถทาใหเสยชวตไดอยางรวดเรว ในยคแรกๆ ของการเกดโรคนหรอโรคนเรมเปนทรจก

Page 19: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

19

ของคนทวไป ศนยควบคมโรคตดตอของประเทศสหรฐอเมรกา ไดแบงระยะการตดเชอเอดสออกเปน 4 ระยะดงน 1. ระยะอาการเฉยบพลน ผตดเชอไวรสเอดส (HIV) จะแสดงอาการคลายไขหวดใหญ มไข เจบคอ ตอมน าเหลองโตทนททไดรบเชอหรอหลงจากนนไมนาน อาการเหลานจะหายไปไดเองภายใน 2 - 6 สปดาห 2. ระยะไมแสดงอาการ ผตดเชอเอดสในระยะนจะไปแสดงอาการใดๆ เลยจนตลอดชวตหรออาจเกดขนเมอใดกได ถงแมวาผตดเชอจะไมแสดงอาการใดๆ แตสามารถแพรเชอไดตลอดเวลา การตรวจเลอดทาใหทราบไดวามการตดเชอเกดขนหรอไม 3. ระยะตอมน าเหลองโตทวไป ผตดเชอเอดสในระยะนจะมอาการตอมน าเหลองโตทวรางกายตงแต 2 แหงขนไป โดยไมทราบสาเหตนานกวา 3 เดอน บรเวณทพบบอย ไดแก รกแร ขาหนบ หลงห ลาคอ และอาการจะรนแรงขนเรอยๆ 4. ระยะทโรคแทรก เปนระยะทผตดเชอไวรสเอดสมอาการของโรคอนๆ เกดขนนอกเหนอไปจากการทมตอมน าเหลองโต ซงในระยะนถอวาผตดเชอไวรสเอดสไดปวยเปนโรคเอดสแลว ตอมาไดมการจดแบงระยะอาการของผตดเชอไวรสเอดสออกเปน 3 ระยะ ซงเปนทยอมรบกนทวโลก และกระทรวงสาธารณสขของไทยไดแบงระยะอาการออกเปน 3 ระยะดวย ดงน 1. ระยะตดเชอไวรสเอดส เปนระยะทมอาการสมพนธกบโรคเอดสหรอไมมอาการใดๆ เกดขนเลยหลงจากไดรบเชอไวรสเอดสแลว บางรายอาจมอาการเจบคอหรอไขหวดบาง แตจะหายไดเอง ระยะนหากทาการตรวจน าเหลองกจะพบเชอไวรสเอดส 2. ระยะอาการสมพนธกบโรคเอดส ผตดเชอไวรสเอดสจะมอาการอยางใ ดอยางหนง ดงน

Page 20: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

20

2.1 มไขสงเกน 37-8 องศาเซลเซยส เปนพกๆ หรอตดตอกนนานเกน 3 เดอนโดยไมทราบสาเหต 2.2 อจจาระรวงเรอรงนานเกน 3 เดอน โดยไมทราบสาเหต 2.3 นาหนกลดเกนรอยละ 10 ของน าหนกตวนานเกน 3 เดอน โดยไมทราบสาเหต 2.4 ตอมน าเหลองบรเวณคอ รกแร และทขาหนบโตมากกวา 1 แหงขนไปนานเกน 3 เดอน โดยไมทราบสาเหต 2.5 เหงอออกมากผดปกตในตอนกลางคนนานเกน 3 เดอน โดยไมทราบสาเหต 2.6 มเชอราในชองปาก 2.7 มแผลเกดขนทลน เยอเมอกในปาก อวยวะเพศของสตร โดยแผลจะมลกษณะขาวนน ซงเปนอาการของมะเรงในระยะแรก 2.8 เปนโรคเรมหรองสวด 3. ระยะโรคเอดส ผปวยจะมโรคหรอภาวะแทรกซอนอนๆ เขามาซงแสดงถงภาวะภมคมกนในรางกายเสอม เกดการตดเชอในระบบตางๆ เชน 3.1 การตดเชอของระบบทางเดนอาหาร ทาใหมอาการทองเดนอยา งรนแรง กลนอาหารลาบาก ตดเชอราทหลอดอาหาร 3.2 การตดเชอของระบบประสาทมอาการสมองอกเสบ เซลลประสาทเสอม ความจาเสอม หลงลมงาย อมพาต พดชาลง เคลอนไหวชา คดคาพดไมคอยออก มอารมณแปรปรวน หงดหงด ซม เปนโรคขตา ปวดศรษะมาก แขนขาไมมแรง 3.3 การตดเชอของระบบทางเดนหายใจ เกดปอดบวม ปอดอกเสบ วณโรค ไอ จาม หอบถ เจบคอ

Page 21: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

21

3.4 เกดอาการทวๆ ไป เชน ตอมน าเหลองโตหลายแหง ออนเพลยมาก น าหนกลด มไขเรอรงเปนมะเรงบางชนด เปนตน การแพรกระจายของโรค เชอไวรสเอดส (HIV) เปนเชอทพบไดในของเหลวทอยตามสวนตางๆ ของรางกายผปวย เชน เลอด น าเหลอง น ากาม น าในชองคลอด น าตา น าลาย เปนตน แตจากการตรวจวนจฉยพบวา เชอไวรสเอดสทมปรมาณมากพอทจะแพรไดมเฉพาะในเลอด น ากามและน าในชองคลอดเทานน สวนของเหลวอนๆ ในรางกาย เชน น าลายและน าตาพบวา มเชอไวรสเอดสอยในปรมาณนอยและยง ไมเคยมรายงานวาสามารถแพรเชอผานทางน าลายได ดงนนการแพรเชอตดตอจงมได 3 ทาง คอ 1. การแพรทางเพศสมพนธ เชอไวรสเอดสสามารถแพรไดทงจากชายสชาย ชายสหญง หญงสชาย และหญงสหญง ผานทางการรวมเพศ โดยเฉพาะการรวมเพศในรปแบบวตถาร ดงนนกลมบคคลทเสยงตอการตดเชอเอดสจงไดแก กลมสาสอนทางเพศ ชายรกรวมเพศหรอเกย (Homo sexual) ชายรกสองเพศ (Bisexaul) หญงหรอชายโสเภณ และบคคลอนๆ ทมเพศสมพนธกบบคคลกลมเสยง 2. การแพรเชอทางเลอดและผลตภณฑจากเลอด การรบเชอผานทางกระแสเลอดเปนวธการแพรเชอทมผลมากทสด โอกาสตดเชอขนอยกบปรมาณเชอไวรสทมอยในเลอด การแพรทางเลอดพบไดบอยใน 3 กรณ คอ กรณแรก รบเลอดขณะทาการผาตดเพอรกษาโรคเลอดบางชนด เชน โรคฮโมพเลย (Hemophilia) กรณทสอง การใชเขมหรอกระบอกฉดยาทปนเปอนเชอไวรสเอดส ไมวาจะเปนการฉดสารเสพตดหรอการฉดยาชนดอนใดกตาม

Page 22: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

22

กรณทสาม โดยการรบบรจาคอวยวะจากผทตดเชอไวรสเอดส หรอการผสมเทยมโดยไดรบอสจของผตดเชอ 3. การแพรจากมารดาสทารก เชอไวรสเอดส สามารถแพรจากมารดาไปสทารกไดตงแตกอนคลอด ขณะคลอดและหลงคลอด โดยเชอไวรสเอดสจะผานทางของเหลวจากมารดาไปสทารก แตไมไดหมายความวาโรคเอดสสามารถถายทอดทางพนธกรรมได สาหรบปญหาทวาเชอไวรสเอดสสามารถแพรผานทางน านมของมารดาไปสทารกไดหรอไมนน ปจจบนยงไมมหลกฐานเพยงพอทจะสรปได แตเพอเปนการปองกนการแพรเชอจากมารดาสทารก แพทยมกไมแนะนาใหมารดาเลยงบตรดวยนมแม จากขอมลการแพรกระจายเชอไวรสเอดส พบวาเชอจะไมแพรผานทางอาหาร น า อากาศ ยง แมลง หรอสตวนาโรคอนใดและไมแพรผานทางการสมผสภายนอก เชน การอยอาศยรวมกนในชมชนแออด การใชหองน า หองสวม โทรศพท เสอผา ตลอดจนการรบประทานอาหารรวมกนไมทาใหตดเชอไวรสเอดสได เปนตน การปองกน ปจจบนทราบกนแลววาทกคนมโอกาสเลยงตอการตดเชอโรคเอดสไดถาไมรจกการปองกน ซงเชอไวรสเอดสไมสามารถตดตอทางการดารงชวตประจาวน แตตดตอไดทางเลอด ทางน าอสจและของเหลวในชองคลอด ดงนนจงไมควรกงวลหรอกลวจนเกนเหต ประชาชนทวไปสามารถปองกนโรคเอดสได ดงน 1. มเพศสมพนธกบคชวตของตนเพยงคนเดยว 2. พยายามหลกเลยงการมเพศสมพนธกบชาวตางชาต หรอผทตดเชอเอดสหรอกลมทเสยงตอการตดโรค 3. ใชถงยางอนามยทกครงเมอมเพศสมพนธกบผอน โดยเฉพาะอยางยงโสเภณ

Page 23: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

23

4. ใชเขมฉดยาหรอกระบอกฉดยาเพยงครงเดยว ไมใชซ าหรอใชรวมกบบคคลอนโดยไมลาง แลวตมในน าเดอดกอน 5. ไมรบบรการฝงเขม สกผวหนงหรอเจาะหดวยเขมทไมสะอาดหรอไมไดฆาเชอ 6. ไมใชแปรงสฟน มดโกนหรอของใชททาใหเกดรอยถลอกบนผวหนงรวมกบผอน การรกษา ปจจบนยงไมมยารกษาโรคเอดสมเพยงแตยาทสามารถยงย งการแบงตวของเชอไวรสเอดส ซงอาจจะยดอายผตดเชอไดอกเลกนอยเทานน ยาดงกลาวมราคาแพงมากและอาจทาใหเกดอาการแทรกซอนได ดงนนการปองกนการตดเชอเอดสจงเปนสงสาคญทสด การตรวจเลอด ประชาชนทวไปสามารถขอรบบรการตรวจเลอดไดตามสถานท ดงน 1. กรงเทพมหานคร 1.1 โรงพยาบาลของรฐทกแหง 1.2 โรงพยาบาลเอกชนบางแหง 1.3 คลนกนรนามของสภากาชาดไทยในบรเวณสถานเสาวภา (สวนง) ถนนพระราม 4 2. ตางจงหวด 2.1 ศนยกามโรคเขตทกเขต 2.2 โรงพยาบาลของมหาวทยาลยทกแหง 2.3 โรงพยาบาลจงหวด 2.4 ศนยวทยาศาสตรการแพทย 2.5 โรงพยาบาลเอกชนบางแหง

Page 24: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

24

2.6 คลนกนรนาม ในบางจงหวดทมโรคเอดสระบาดมากกจะมคลนกนรนามสาหรบใหบรการ เชน สานกงานสาธารณสขจงหวด โรงพยาบาลจงหวด เปนตน พฤตกรรมเสยงตอการเกดโรคเอดสส าหรบวยรน วธหลกเลยงการตดเชอเอดสปฏบตไดดงน วธท 1 หลกเลยงโอกาสทจะนาไปสการมเพศสมพนธ เชน 1. งดดมสราของมนเมาหรอสารเสพตด 2. การอยสองตอสองในทลบตา วธท 2 เมอหลกเลยงโอกาสดงกลาวในวธท 1 ไมไดใหปฏบตดงน 1. หากมความรสกทางเพศและยบย งชงใจไมไดใหใชวธสาเรจความใครดวยตนเอง 2. หากตองมเพศสมพนธใหใชถงยางอนามยทกครง การปฏบตตนของผทตดเชอเอดส เมอทราบวาตนเองตดเชอเอดสแลวควรปฏบตตว ดงน 1. ดแลรกษารางกาย เครองใชและทอยอาศยใหสะอาดอยเสมอ 2. ออกกาลงกายเปนประจา 3. รบประทานอาหารทมประโยชนตอรางกาย 4. งดอาหารหมกดองและเครองดมทมแอลกอฮอลผสมอย 5. ใชถงยางอนามยทกครงทมเพศสมพนธ 6. พบแพทยเปนระยะๆ และปฏบตตามคาแนะนาอยางเครงครด 7. หมนทาสมาธ 8. หลกเลยงการตงครรภเพราะเดกมโอกาสรบเชอไวรสเอดสจากแมได 9. ไมควรเขาใกลผปวยโรคอนๆ เพราะผตดเชอเอดสจะตดเชอโรคอนๆ ไดงาย 10. เลกใชสารเสพตดทกชนด

Page 25: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

25

การตงครรภโดยไมพงประสงค การตงครรภโดยไมพงประสงคของวยรนเกดจากการมเพศสมพนธกอนวยอนควร เปนการตงครรภททงสองฝายยงไมมความพรอมในทกๆ ดาน จงกอใหเกดปญหาตามมาอยางมากมายทงดานครอบครว เศรษฐกจและสงคม อตราการเสยงดานสขภาพของมารดาทเปนวยรนและทารกในครรภกมมาก โดยเฉพาะการคลอดกอนกาหนดและโรคโลหตจาง ทางดานสงคมกมปญหาเรองการศกษา ครอบครวกไมมนคงและโอกาสทจะไดงานดๆ กมนอยลง นอกจากนนยงมปญหาอนอก เชน พอแมโกรธลงโทษไมใหความชวยเหลอ หรอบางคนหลงจากทาแทงหรอยกลกใหคนอนไปเลยงจะรสกผดและเกดอาการซมเศรา การตงครรภโดยไมพงประสงคสวนใหญเกดจากการไมไดคมกาเนด การทวยรนสวนมากไมคมกาเนดเพราะคดวาจะไมตงครรภหรอหาวธคมกาเนดไมไดและวยรนหญงบางคนอาจปลอยใหตนเองตงครรภเนองจากไดรบแรงผลกดนบางอยาง เชน ผหญงตองการพสจนวาตนเองมรางกายททาหนาทไดอยางสมบรณ ตองการประชดพอแมทหามปรามเกยวกบเรองเพศหรอตองการผกมดผชายโดยใชเงอนไขของการตงครรภ วยรนจานวนนอยมากทจะคมกาเนดเมอมการรวมเพศครงแรก ทงนอาจจะเปนเพราะไมมความร หาวธคมกาเนดหรอยาคมกาเนดไมได นอกจากนนวยรนชายจะไมสนใจการคมกาเนด เชน รสกวาการคมกาเนดทาใหการรวมเพศไมเปนธรรมชาต ไมมความรบผดชอบหรอไดรบความรผดๆ เกยวกบการเสยงตอการตงครรภ เพศหญงเปนเพศทควรระวงและใหความสาคญกบสถานการณเสยงตอการมเพศสมพนธมากทสดเพราะไดรบความเสยหายหรอสญเสยความบรสทธได โดยเฉพาะความใกลชดกบเพศตรงขามในลกษณะของแฟนหรอเพอนสนท ดงนนเมอตกอยในสถานการณคบขนทเสยงตอการมเพศสมพนธควรหาทางหลกเลยงและปฏเสธทนทเพราะไมเหมาะสมและยงไมถงวยอนสมควร

Page 26: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

26

ผลทตามมาอาจทาใหเกดปญหาการตงครรภโดยไมพงประสงค และสงผลกระทบตออนาคตอยางมาก ลกษณะของปญหาจากการตงครรภโดยไมพงประสงค มดงน 1. ฝายหญงตงครรภและกาลงศกษาเลาเรยนอยนน เมอตงครรภกไมอาจเรยนตอไปไดทาใหตองออกจากการเรยนกลางคน ซงหมายถงอนาคตการศกษาเลาเรยนหมดไปอยางสนเชง 2. ในบางกรณเมอตงครรภขนมกไมกลาบอกพอแมหรอผปกครองทราบ จงตดสนใจหนออกจากบานไปเผชญชวตดวยตนเอง เมอคลอดลกกเกดปญหาตามมามากมายทงปญหาทางสงคมและปญหาทางเศรษฐกจ 3. บางกรณตดสนใจทาแทงเพอยตการตงครรภโดยหวงกลบมาใชชวตและเลาเรยนไดตามปกต การทาแทงเปนเรองผดศลธรรม ผดกฎหมาย และสงผลกระทบตอสขภาพ การทาแทงโดยผทาแทงไมใชแพทยอาจเปนอนตราย เชน ตกเลอด ตดเชอ เปนตน ทาใหเสยชวตไดหรอบางรายตองตดมดลกทงจงทาใหไมสามารถตงครรภไดอก 4. การตงครรภโดยไมพงประสงค บางกรณทาใหเกดภาวะจายอมทตองแตงงานกนโดยทงสองฝายยงไมพรอมในการใชชวตคและภาวะในการเลยงดบตร ซงทาใหเกดปญหาครอบครวนาไปสการหยารางในทสด พฤตกรรมทเสยงตอการมเพศสมพนธและตงครรภโดยไมพงประสงค 1. การแตงกายทรดรป นงนอยหมนอย นงสน เสอสายเดยว เกาะอก 2. การแสดงกรยาย วยวน เดน ยน นง ไมสารวม 3. การพดจาสองแงสองงาม ชกชวนเพศตรงขาม 4. การปลอยเนอปลอยตวใหเพศตรงขาม สมผสรางกายของตนเอง 5. การเทยวเตรยามวกาล ไปในทไมเหมาะสม 6. การดมสรา เครองดมทมแอลกอฮอลหรอยาเสพตด 7. การไวเนอเชอใจคนอน หรอคนแปลกหนาอาจถกลอลวงไปในทางทไมด

Page 27: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

27

8. การคบเพอนไมดจะถกชกชวนใหมความประพฤตทเสยงตอการมเพศสมพนธ วธการปองกนพฤตกรรมทเสยงตอการมเพศสมพนธและตงครรภโดยไมพงประสงค 1. การแตงกายทรดกม สภาพ เรยบรอย 2. การแสดงกรยาทสารวมในการยน เดน นง ทกๆ อรยาบถ 3. การพดจาสภาพ ไมพดจาอนาจาร 4. รกนวลสงวนตว 5. ไมไปเทยวเตรยามวกาล หรอบรเวณทไมปลอดภย 6. ไมดมเครองดมแอลกอฮอล และไมเสพยาเสพตดทกชนด 7. เลอกคบเพอ นด 8. การระวงสงเกตเหตการณผดปกตรอบๆ ตวเรา 9. การตดตามขาวสารสงคมปจจบน ใหรเทาทนเหตการณ 10. การเขาออกบานใหเปนเวลา “ลกอร เขานอนไดแลวนะจะ” เสยงของคณแมรองเตอนลกสาว ใหรบเขานอน “คะ คณแม” อรวภารองตอบ แลวเกบเอกสารใหเรยบรอย พรงนตองตนแตเชามาทาการบานเรองนสงคณคร อรวภาคดวาการไดศกษาเรองนทาใหรจกวธการปองกนตนเองใหปลอดภยจากโรคตดตอทางเพศสมพนธ

Page 28: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

28

กจกรรมสงเสรมการเรยนร

ค าชแจง จงตอบคาถามตอไปน 1. วธปองกนตนเองและหลกเลยงจากโรคตดตอทางเพศสมพนธสามารถ ปองกนไดอยางไร

....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... .......................................................................................................................

....................................................................................................................... 2. โรคเอดสมวธปองกนไดอยางไร

....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... 3. การหลกเลยงพฤตกรรมเสยงนาไปสการตงครรภโดยไมพงประสงค

สามารถปฏบตตนไดอยางไร .......................................................................................................................

....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... .......................................................................................................................

Page 29: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

29

แบบทดสอบทายเลม เรอง รหลบรหลก

ค าสง จงทาเครองหมาย ทบตวอกษรหนาคาตอบทถกทสด 1. ปจจยสาคญทสดทจะชวยปองกนการเกดโรคไดคอขอใด

ก. รสาเหตการเกดโรค

ข. มพฤตกรรมการปองกน

ค. มการออกกฎหมายควบคมการระบาดของโรค

ง. มการรณรงคใหประชาชนรกษาสขภาพของตนเอง

2. “อยาไวใจทาง อยาวางใจคน” ตรงกบขอใด ก. อยาเดนทางคนเดยว

ข. อยาไวใจคนแปลกหนา

ค. อยาไปในสถานทเปลยว

ง. อยาประมาทในการเดนทางและการคบคน

3. พฤตกรรมการสงเสรมสขภาพทควรปฏบต เรยกอกอยางหนงวาอะไร

ก. การดารงชพ

ข. การมสขภาพด

ค. การเลยงชพชอบ

ง. การดารงชพเพอสขภาพด

4. ขอใดเปนเหตการณลวงละเมดทางเพศทมสาเหตมาจากการแตงกายทไมเหมาะสม

ก. ใสเสอสายเดยว ถกชงทรพย

ข. ใสกางเกงขาสน ถกหลอกใหดมสรา

ค. ใสกางเกงเอวตา ถกชวนไปเทยว

ง. ใสเสอเกาะอก ถกฉดไปขมขน

Page 30: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

30

5. ขอใดเปนการปฏเสธทเหมาะสมและไดผล รวมถงถกหลกของการปฏเสธ ก. ปฏเสธอยางเดดขาด

ข. ปฏเสธอยางนมนวล แตคลมเครอ

ค. ปฏเสธอยางชดเจนและไมเสยดายความสมพนธ

ง. ปฏเสธโดยออม เพอไมใหเขาตอรองมาก

6. การปองกนไมใหคนรกลวงเกนได จดเปนวธการปองกนตนเองแบบใด ก. การปดกนตนเอง

ข. การปดกนโอกาส

ค. การปดกนอารมณ

ง. การปดการตอรอง

7. การหลกเลยงจากสงกระตนทางเพศจดเปนพฤตกรรมขอใด ก. การตอรองตนเอง

ข. การรจกปฏเสธตนเอง

ค. การหลกเลยงการมเพศสมพนธ

ง. การปดโอกาสตอพฤตกรรมเสยงทางเพศ

8. ถาผหญงกาลงจะถกแฟนหนมลวงละเมดทางเพศ คาพดใดนาจะไดผลดทสด

ก. ทาแบบนไมดนะ

ข. เรายงเดกยงไมถงเวลานะ

ค. อยานะ ไมอยางนนจะเลกคบกบเธออยางเดดขาด

ง. เธอเปนผชายทฉนรก อดทนอกหนอยนะ อยาทาใหฉนเสยหายเลย

9. ถานกเรยนตกอยในสถานการณทไมสามารถหลกเลยงการมเพศสมพนธได วธสดทาย

ทนกเรยนควรปฏบตคออะไร

ก. ใชถงยางอนามย

ข. รองใหคนชวย

ค. เปดเผยรางกาย

ง. ตอสจนไดรบอนตราย

Page 31: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

31

10. พฤตกรรมใดทเสยงตอการมเพศสมพนธและตงครรภโดยไมพงประสงค

ก. การพดจาสภาพ

ข. การเลอกคบเพอนทด

ค. การแตงกายสภาพเรยบรอย

ง. การดมเครองดมทมแอลกอฮอล

แบบทดสอบยากไหมครบเพอน ๆ มาดเฉลยกอนดกวาวาทาไดถกกขอ

หนาถดไปเลยครบ

Page 32: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

32

แนวค าตอบกจกรรมสงเสรมการเรยนร

1. วธปองกนตนเองและหลกเลยงจากโรคตดตอทางเพศสมพนธสามารถ ปองกนไดอยางไร

1) การแตงกายทรดรป นงนอยหมนอย นงสน เสอสายเดยว เกาะอก

2) การแสดงกรยาย วยวน เดน ยน นง ไมสารวม

3) การพดจาสองแงสองงาม ชกชวนเพศตรงขาม

4) การปลอยเนอปลอยตวใหเพศตรงขาม สมผสรางกายของตนเอง

5) การเทยวเตรยามวกาล ไปในทไมเหมาะสม

6) การดมสรา เครองดมทมแอลกอฮอลหรอยาเสพตด

7) การไวเนอเชอใจคนอน หรอคนแปลกหนาอาจถกลอลวงไป

ในทางทไมด

8) การคบเพอนไมดจะถกชกชวนใหมความประพฤตทเสยง

ตอการมเพศสมพนธ 2. โรคเอดสมวธปองกนไดอยางไร 1) มเพศสมพนธกบคชวตของตนเพยงคนเดยว

2) พยายามหลกเลยงการมเพศสมพนธกบชาวตางชาต หรอผทตด

เชอเอดสหรอกลมทเสยงตอการตดโรค

3) ใชถงยางอนามยทกครงเมอมเพศสมพนธกบผอน โดยเฉพาะ

อยางยงโสเภณ

4) ใชเขมฉดยาหรอกระบอกฉดยาเพยงครงเดยว ไมใชซ าหรอใช

รวมกบบคคลอน โดยไมลาง แลวตมในน าเดอดกอน

Page 33: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

33

5) ไมรบบรการฝงเขม สกผวหนงหรอเจาะหดวยเขม

ทไมสะอาดหรอไมไดฆาเชอ

6) ไมใชแปรงสฟน มดโกนหรอของใชททาให

เกดรอยถลอกบนผวหนงรวมกบผอน

3. การหลกเลยงพฤตกรรมเสยงนาไปสการตงครรภโดยไมพงประสงค สามารถปฏบตตนไดอยางไร

1) การแตงกายทรดกม สภาพ เรยบรอย 2) การแสดงกรยาทสารวมในการยน เดน นง ทกๆ อรยาบถ

3) การพดจาสภาพ ไมพดจาอนาจาร

4) รกนวลสงวนตว

5) ไมไปในเทยวเตรยามวกาล หรอบรเวณทไมปลอดภย

6) ไมดมเครองดมแอลกอฮอล และไมเสพยาเสพตดทกชนด

7) เลอกคบเพอด

8) การระวงสงเกตเหตการณผดปกตรอบๆ ตวเรา

9) การตดตามขาวสารสงคมปจจบน ใหรเทาทนเหตการณ

10) การเขาออกบานใหเปนเวลา

Page 34: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

34

เฉลยแบบทดสอบทายเลม

1. ข 6. ข 2. ข 7. ง 3. ง 8. ค 4. ง 9. ก 5. ค 10. ง

Page 35: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

35

บรรณานกรม

กระทรวงศกษาธการ, กรมวชาการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพ สกสค.ลาดพราว.

ประพนธศร สขสารจ. (2551). การพฒนาการคด. กรงเทพฯ : หางหนสวน จากด 9119 เทคนคพรนตง. สชาต โสมประยร (2546). สขศกษาและพลศกษาชวงชนท 3. กรงเทพฯ :

ประสานมตร. สมบต ตาปญญา. (ม.ป.ป.). คมอคลายเครยด ความรเรองความเครยด

การปองกนและแกไข. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : เหรยญบญการพมพ. อภลกษณ เทยนทอง และยงค สนตภาพ. (2553) หนงสอเรยนรายวชา พนฐานสขศกษาและพลศกษา ชนมธยมศกษาปท 2. กรงเทพฯ : ประสานมตร.

อทย สงวนพงษ และสณฏฐา สงวนพงษ. (2554). หนงสอเรยนรายวชา พนฐานสขศกษาและพลศกษา ชนมธยมศกษาปท 2. กรงเทพฯ : บรษท

พฒนาคณภาพวชาการ (พว) จากด.

Page 36: 10 รู้หลบ รู้หลีกคน ค วร วง ผมร วง ท วไปหร อเป นหยอ มๆ ต อมน า เหล องโต อาการเหล

36

ผจดท า

ชอ : นางสาวกญญา สขศร เกด : 28 เมษายน 2501 สถานทเกด : อาเภอหลงสวน จงหวดชมพร ทอยปจจบน : 524/1 หม 1 ตาบลชมพวง อาเภอชมพวง จงหวดนครราชสมา ตาแหนงปจจบน : คร วทยฐานะชานาญการพเศษ สถานททางาน : โรงเรยนอนบาลชมพวงวทยา

สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา นครราชสมา เขต 7

การศกษา : ศกษาศาสตรมหาบณฑต (ศษ.ม.) พลศกษา