14
1 เอกสารประกอบการเรียนวิทยาศาสตร์เรื่องการดารงชีวิตของพืช อ. น้าตาล ส่วนประกอบของพืช พืชประกอบด้วยอวัยวะที่สำคัญต่อกำรดำรงชีวิต ได้แก่ รำก ลำต้น ใบ ดอก ผล และเมล็ด ซึ ่งอวัยวะแต่ละส่วนของพืชนั ้นมีหน้ำที่และส ่วนประกอบแตกต่ำงกัน แต่ทำงำนเกี่ยวข้องและ สัมพันธ์กันหำกขำดอวัยวะส่วนใดส่วนหนึ ่งไป อำจทำให้พืชนั ้นผิดปกติหรือตำยได และยังมี ปัจจัยบำงประกำรที่จำเป็นต่อกำรเจริญเติบโตของพืช รูปแสดงส่วนประกอบต่างๆ ของพืช 1. ราก รำกคือ อวัยวะที่เป็นส ่วนประกอบของพืชที่ไม่มีคลอโรฟิลล์ ไม่มีข้อ ปล้อง ตำและใบ รำก เจริญเติบโตตำมแรงดึงดูดของโลกลงสู่ดิน มีขนำดและควำมยำวแตกต่ำงกันรำกของพืชมีหลำย ชนิด ได้แก่ รากแก้ว เป็นรำกที่งอกออกมำจำกเมล็ด โคนของรำกแก้วจะมีขนำดใหญ่แล้วค่อยๆ เรียวไป จนถึงปลำยรำก รากแขนง เป็นรำกที่แตกออกมำจำกรำกแก้ว จะเจริญเติบโตขนำนไปกับพื ้นดิน และ สำมำรถแตกแขนงไปได้เรื่อยๆ รากฝอย เป็นรำกที่มีลักษณะและขนำดโตสม ่ำเสมอกัน จะงอกออกมำเป็นกระจุก รากขนอ่อนหรือขนราก เป็นขนเส้นเล็กๆ จำนวนมำกมำยที่อยู่รอบๆ ปลำยรำก ทำหน้ำทีดูดน ำและแร่ธำตุ

1 เอกสารประกอบการเรียน ...elsd.ssru.ac.th/nungrutai_ca/pluginfile.php/34/block_html...1 เอกสารประกอบการเร

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 1 เอกสารประกอบการเรียน ...elsd.ssru.ac.th/nungrutai_ca/pluginfile.php/34/block_html...1 เอกสารประกอบการเร

1

เอกสารประกอบการเรยนวทยาศาสตรเรองการด ารงชวตของพช อ. น าตาล

สวนประกอบของพช

พชประกอบดวยอวยวะทส ำคญตอกำรด ำรงชวต ไดแก รำก ล ำตน ใบ ดอก ผล และเมลด ซงอวยวะแตละสวนของพชนนมหนำทและสวนประกอบแตกตำงกน แตท ำงำนเกยวของและสมพนธกนหำกขำดอวยวะสวนใดสวนหนงไป อำจท ำใหพชนนผดปกตหรอตำยได และยงมปจจยบำงประกำรทจ ำเปนตอกำรเจรญเตบโตของพช

รปแสดงสวนประกอบตางๆ ของพช 1. ราก

รำกคอ อวยวะทเปนสวนประกอบของพชทไมมคลอโรฟลล ไมมขอ ปลอง ตำและใบ รำกเจรญเตบโตตำมแรงดงดดของโลกลงสดน มขนำดและควำมยำวแตกตำงกนรำกของพชมหลำยชนด ไดแก

รากแกว เปนรำกทงอกออกมำจำกเมลด โคนของรำกแกวจะมขนำดใหญแลวคอยๆ เรยวไปจนถงปลำยรำก

รากแขนง เปนรำกทแตกออกมำจำกรำกแกว จะเจรญเตบโตขนำนไปกบพนดน และสำมำรถแตกแขนงไปไดเรอยๆ

รากฝอย เปนรำกทมลกษณะและขนำดโตสม ำเสมอกน จะงอกออกมำเปนกระจก รากขนออนหรอขนราก เปนขนเสนเลกๆ จ ำนวนมำกมำยทอยรอบๆ ปลำยรำก ท ำหนำท

ดดน ำและแรธำต

Page 2: 1 เอกสารประกอบการเรียน ...elsd.ssru.ac.th/nungrutai_ca/pluginfile.php/34/block_html...1 เอกสารประกอบการเร

2 รำกของพชสำมำรถจ ำแนกได 2 ระบบ ไดแกระบบรำกแกวและระบบรำกฝอยม

รำยละเอยดดงน 1. ระบบรากแกว หมำยถง ระบบรำกทมรำกแกวเปนรำกหลกเจรญเตบโตไดเรว ขนำด

ใหญและยำวกวำรำกอนๆ และมรำกแขนงแตกออกมำจำกรำกแกว ทปลำยรำกแขนงจะมรำกขนออนงอกออกมำ เชน รำกผกบง มะมวง เปนตน

2. ระบบรากฝอย หมำยถง ระบบรำกทมรำกฝอยเปนจ ำนวนมำก ไมมรำกใดเปนรำกหลก

มลกษณะเปนเสนเลกๆ แผกระจำยออกไปโดยรอบๆ โคนตน ทปลำยรำกฝอยจะมรำกขนออนงอกออกมำ เชน รำกขำวโพด รำกหญำ รำกมะพรำว เปนตน

หนาทของราก มดงน

1. ยดล ำตนใหตดกบพนดน 2. ดดน ำและธำตอำหำรทละลำยน ำจำกดน แลวล ำเลยงขนไปยงสวนตำงๆ ของพช โดย

ผำนทำง ล ำตนหรอกงนอกจำกนรำกพชอกหลำยชนดยงท ำหนำทพ เศษตำงๆ อกเชน 1. รากสะสมอาหาร เปนรำกทท ำหนำทเปนแหลงเกบสะสมอำหำรไวส ำหรบล ำตน เชน รำกมนแกว รำกแครอท รำกมนส ำปะหลงและรำกหวผกกำด เปนตน

Page 3: 1 เอกสารประกอบการเรียน ...elsd.ssru.ac.th/nungrutai_ca/pluginfile.php/34/block_html...1 เอกสารประกอบการเร

3

รปแสดงพชทมรากสะสมอาหาร

2. รากค าจน เปนรำกทชวยค ำยนและพยงล ำตนไว เชน รำกโกงกำง รำกขำวโพด เปนตน

รปแสดงรากค าจนของโกงกาง

3. รากยดเกาะ เปนรำกส ำหรบยดเกำะล ำตนหรอกงไมอน เชน รำกพลดำง รำกฟโลเดนดรอน เปนตน

รปแสดงรากยดเกาะของพลดาง

4. รากสงเคราะหแสง พชบำงชนดเดมมสเขยวตรงปลำยของรำกไวส ำหรบสรำงอำหำร โดยวธกำรสงเครำะหแสง เชน รำกกลวยไม รำกไทร เปนตน

รปแสดงรากสงเคราะหแสงของไทร

5. รากหายใจ เปนรำกทมลกษณะแหลมๆ โผลขนมำเหนอดนและน ำ ชวยในกำรดดอำกำศ เชนรำกแสม รำกล ำพ เปนตน

Page 4: 1 เอกสารประกอบการเรียน ...elsd.ssru.ac.th/nungrutai_ca/pluginfile.php/34/block_html...1 เอกสารประกอบการเร

4

รปแสดงรากหายใจของแสม

2. ล าตน

ล ำตน คอ อวยวะของพชทโดยทวไปเจรญอยเหนอพนดนตอจำกรำก มขนำด รปรำง และลกษณะแตกตำงกนไป ล ำตนมทงล ำตนอยเหนอดน เชน มะละกอ มะมวง มะนำว ชมพ เปนตน และล ำตนอยใตดน เชน ขง ขำ ขมน กลวย หญำแพรก พทธรกษำ เปนตน

ล าตนใตดน ล าตนเหนอดน

ล ำตนประกอบดวยสวนส ำคญ 3 สวน ไดแก ขอ ปลอง และตำ ดงน 1) ขอ เปนสวนของล ำตนบรเวณทมกง ใบหรอตำงอกออกมำ ล ำตนบำงชนดอำจมดอก

งอกออกมำแทนกง หรอมหนำมงอกออกมำแทนกงหรอใบ 2) ปลอง เปนสวนของล ำตนทอยระหวำงขอแตละขอ 3) ตำ เปนสวนประกอบทส ำคญของล ำตน ท ำใหเกดกง ใบและดอก ตำมรปรำงโคงนน

หรอรปกรวย ประกอบดวยตำยอดและตำขำง

Page 5: 1 เอกสารประกอบการเรียน ...elsd.ssru.ac.th/nungrutai_ca/pluginfile.php/34/block_html...1 เอกสารประกอบการเร

5

รปแสดงสวนประกอบของล าตน

หนาทของล าตน มดงน

1. เปนแกนชวยพยงอวยวะตำงๆ ไดแก กง ใบ ดอก ผล และเมลด ชวยใหใบกำงออก รบแสงแดดเพอประโยชนในกำรสรำงอำหำร โดยวธกำรสงเครำะหดวยแสง

2. เปนทำงล ำเลยงน ำและแรธำตทรำกดดขนมำสงตอไปยงใบและสวนตำงๆ ของพช 3. เปนทำงล ำเลยงอำหำรทใบสรำงขน สงผำนล ำตนไปยงรำกและสวนอนๆ นอกจำกนล ำตนของพชอกหลำยชนดยงท ำหนำทพเศษตำงๆ อก เชน

1. ล าตนสะสมอาหาร เปนล ำตนทท ำหนำทเปนแหลงเกบสะสมอำหำร จะมล ำตนอยใตดน เชน ขง ขำ ขมน เผอก มนฝรง เปนตน

รปแสดงล าตนสะสมอาหารของขงและขา 2. ล าตนสงเคราะหแสง พชบำงชนดมล ำตนเปนสเขยวไวส ำหรบสรำงอำหำร โดยวธกำรสงเครำะหดวยแสง เชน กระบองเพชร พญำไรใบ ผกบง เปนตน 3. ล าตนขยายพนธ เชนโหระพำ พลดำง โกสน คณนำยตนสำย ลลำวด เปนตน 4. ล าตนเปลยนไปเปนมอพน เพอชวยพยงค ำจนล ำตน เชน บวบ ต ำลง น ำเตำ เปนตน

Page 6: 1 เอกสารประกอบการเรียน ...elsd.ssru.ac.th/nungrutai_ca/pluginfile.php/34/block_html...1 เอกสารประกอบการเร

6

3. ใบ ใบ คอ อวยวะของพชทเจรญออกมำจำกขอของล ำตนและกง ใบสวนใหญจะมสำรสเขยว

เรยกวำ คลอโรฟลล ใบมรปรำงและขนำดแตกตำงกนไปตำมชนดของพช ใบประกอบดวย กำนใบ แผนใบ เสนกลำง และเสนใบ

รปแสดงลกษณะของใบแบบตางๆ

นอกจำกนใบของพชยงมลกษณะอนๆ ทแตกตำงกนอก ไดแก 1. ขอบใบ พชบำงชนดมขอบใบเรยบ บำงชนดมขอบใบหยก 2. ผวใบ พชบำงชนดมผวใบเรยบเปนมน บำงชนดมผวใบเรยบหรอขรขระ 3. สของใบ พชสวนใหญจะมใบสเขยว แตบำงชนดมใบสอนเชน แดง สม เหลอง เปนตน 4. เสนใบ เสนใบของพชมกำรเรยงตวใน 2 ลกษณะ ไดแก 1) เรยงตวแบบรางแห เชน ใบมะมวง ต ำลง อญชน ชมพ 2) เรยงตวแบบขนานเชน ใบกลวย หญำ ออย มะพรำว เปนตน ชนดของใบ มดงน 1. ใบเดยว คอ ใบทมแผนใบเพยงแผนเดยวตดอยบนกำนใบทแตกออกจำกกงหรอล ำตน เชน ใบมะมวง ชมพ กลวย ออย ฟกทอง ใบเดยวบำงชนดอำจมขอบใบเวำหยกลกเขำไปมำกจนดคลำยใบประกอบ เชน ใบมะละกอ สำเก มนส ำปะหลง เปนตน

2. ใบประกอบคอ ใบทมแผนใบแยกเปนใบยอยๆ หลำยใบ ใบประกอบยงจ ำแนกยอย

Page 7: 1 เอกสารประกอบการเรียน ...elsd.ssru.ac.th/nungrutai_ca/pluginfile.php/34/block_html...1 เอกสารประกอบการเร

7

รปแสดงใบประกอบแบบขนนกของกหลาบ หนาทของใบ มดงน

1. สรำงอำหำร ใบของพชจะดดแกสคำรบอนไดออกไซดเพอน ำไปสรำงอำหำร เรยกกระบวนกำรสรำงอำหำรของพชวำ กำรสงเครำะหดวยแสง

2. คำยน ำ พชคำยน ำทำงปำกใบ 3. หำยใจ ใบของพชจะดดแกสออกซเจนและคำยแกสคำรบอนไดออกไซด

นอกจำกนใบยงอำจเปลยนแปลงไปเพอท ำหนำทพเศษอนๆ เชน 1. สะสมอาหาร เชน ใบวำนหำงจระเข กลบของกระเทยม และหวหอม เปนตน 2. ขยายพนธ เชน ใบคว ำตำยหงำยเปน ใบเศรษฐพนลำน เปนตน

รปแสดงใบคว าตายหงายเปนสวนทใชขยายพนธ

3. ยดและพยงล าตนใหไตขนทสงได เชน ใบต ำลง ใบมะระ และถวลนเตำ เปนตน 4. ลอแมลง เชน ใบดอกของหนำวว ใบดอกของเฟองฟำ เปนตน 5. ดกและจบแมลง ท ำหนำทจบแมลงเปนอำหำร เชน ใบหมอขำวหมอแกงลง ใบกำบหอยแครง 6. ลดการคายน าของใบ เชน ใบกระบองเพชรจะเปลยนเปนหนำมแหลม เปนตน

Page 8: 1 เอกสารประกอบการเรียน ...elsd.ssru.ac.th/nungrutai_ca/pluginfile.php/34/block_html...1 เอกสารประกอบการเร

8

4. ดอก ดอก คอ อวยวะสบพนธของพช ท ำหนำทสบพนธแบบอำศยเพศ ทเกดมำจำกตำชนดตำ

ดอกทอยตรงบรเวณปลำยยอด ปลำยกง บรเวณล ำตนตำมแตชนดของพช ดอกประกอบดวยสวนตำงๆ ดงน

รปแสดงสวนประกอบของดอกไม

ดอกประกอบดวยสวนตำงๆ 4 สวน แตละสวนจะเรยงเปนชนเปนวงตำมล ำดบจำกนอกสดเขำสดำนใน คอ กลบเลยง กลบดอก เกสรเพศผ และเกสรเพศเมย ดงน

1. กลบเลยง เปนสวนของดอกทอยช นนอกสดเรยงกนเปนวง เรยกวำ วงกลบเลยง สวนมำกมสเขยว เจรญเปลยนแปลงมำจำกใบ ท ำหนำทปองกนอนตรำยตำงๆ จำกสงแวดลอม แมลงและศตรอนๆ ทจะมำท ำอนตรำยในขณะทดอกยงตมอย นอกจำกนยงชวยในกำรสงเครำะหดวยแสง จ ำนวนกลบเลยงในดอกแตละชนดอำจไมเทำกน ดอกบำงชนดกลบเลยงจะตดกนหมดตงแตโคนกลบจนเกอบถงปลำยกลบ มลกษณะคลำยถวยหรอหลอด เชน กลบเลยงของดอกชบำ แตง บำนบร แค บำงชนดมกลบเลยงแยกกนเปนกลบๆ เชน กลบเลยงของดอกบวสำย พทธรกษำ กลบเลยงของพชบำงชนดอำจมสอนนอกจำกสเขยว ท ำหนำทชวยชอแมลงในกำรผสมเกสรเชนเดยวกบกลบดอก

2. กลบดอก เปนสวนของดอกทอยถดจำกกลบเลยงเขำมำขำงใน มสสนตำงๆ สวยงำม เชน สแดง ชมพ ขำว มกมขนำดกลบใหญกวำกลบเลยงบำงชนดมกลนหอม บำงชนดตรงโคนกลบดอกจะมตอมน ำหวำนเพอชวยลอแมลงมำชวยผสมเกสร

3. เกสรเพศผ เปนสวนของดอกทอยถดจำกกลบดอกเขำมำขำงใน ประกอบดวยกำนชอบเรณ อบเรณ ซงภำยในบรรจละอองเรณมลกษณะเปนผงสเหลอง อบเรณท ำหนำทสรำงละอองเรณ ภำยในละอองเรณเซลลสบพนธเพศผ

Page 9: 1 เอกสารประกอบการเรียน ...elsd.ssru.ac.th/nungrutai_ca/pluginfile.php/34/block_html...1 เอกสารประกอบการเร

9

4. เกสรเพศเมย เปนสวนของดอกทอยชนในสด ประกอบดวยยอดเกสรเพศเมย กำนยอดเกสรเพศเมย รงไข ออวล และเซลลไข

ชนดของดอก มดงน

ดอกของพชโดยทวไปมสวนประกอบทส ำคญครบ 4 สวน คอ กลบเลยง กลบดอก เกสรเพศผและเกสรเพศเมย แตดอกของพชบำงชนดมสวนประกอบไมครบ 4 สวน จงจ ำแนกดอกเปน 2 ประเภท โดยพจำรณำจำกสวนประกอบเปนเกณฑ ไดแก

1. ดอกสมบรณ คอ ดอกทมสวนประกอบครบ 4 สวน ไดแก กลบเลยง กลบดอก เกสรเพศผ และเกสรเพศเมย เชน ดอกชบำ ดอกกหลำบ ดอกอญชน เปนตน

รปแสดงลกษณะดอกสมบรณของดอกชบา

2. ดอกไมสมบรณ คอ ดอกทมสวนประกอบไมครบ 4 สวน เชน ดอกหนำวว ดอกต ำลง ดอกฟกทอง ดอกมะละกอ

รปแสดงลกษณะดอกไมสมบรณของดอกฟกทอง ถำพจำรณำเกสรของดอกทท ำหนำทสบพนธเปนเกณฑ จะจ ำแนกดอกเปน 2 ประเภท ไดแก

1. ดอกสมบรณเพศคอ ดอกทมเกสรเพศผและเกสรเพศเมยอยในดอกเดยวกน เชน ดอกชบำ ดอกมะมวง ดอกตอยตง ดอกอญชญ ดอกมะเขอ เปนตน

2. ดอกไมสมบรณ คอ ดอกทมเกสรเพศผหรอเกสรเพศเมยอยภำยในดอกเพยงเพศเดยว ดอกทมเกสรเพศผอยำงเดยว เรยกวำ ดอกเพศผ และดอกทมเกสรเพศเมยอยำงเดยว เรยกวำดอก

Page 10: 1 เอกสารประกอบการเรียน ...elsd.ssru.ac.th/nungrutai_ca/pluginfile.php/34/block_html...1 เอกสารประกอบการเร

10 เพศเมย เชน ดอกฟกทอง ดอกบวบ ดอกต ำลง ดอกมะละกอ แตถำพจำรณำจ ำนวนดอกทเกดจำกหนงกำนดอกเปนเกณฑ จะจ ำแนกดอกออกเปน 2 ประเภท ไดแก

1. ดอกเดยว คอ ดอกทเกดขนบนกำนดอก เปนดอกเดยวโดดๆ เชน ดอกจ ำป ดอกชบำ เปนตน

2. ดอกชอ คอ ดอกทเกดเปนกลมบนกำนดอก ประกอบดวยดอกยอยหลำยดอก แตละดอกยอยมกำนดอกยอยอยบนกำนดอกเชน ดอกหำงนกยง ดอกกลวยไม ดอกทำนตะวน หนาทของดอก มดงน 1. ชวยลอแมลงใหมำผสมเกสร 2. ท ำหนำทผสมพนธ 5. ผล

ผล (fruit) คอ รงไข ท เจ รญ เตบโตเตม ทแลว (mature ovary) รงไขดงก ลำว เจรญเปลยนแปลงมำภำยหลงกำรปฏสนธ ซงจะมเมลดอยภำยในหรอเจรญมำโดยไมไดรบกำรปฏสนธ ( parthenocarpy) ผลประเภทหลงนโดยทวไปจะไมมเมลด เมลดเปนแหลงสะสมสำรพนธกรรมของพชชนดนน ๆ และสำมำรถขยำยพนธตอไปได ผลของพชบำงชนดอำจมสวนอน ๆ ของดอกเจรญควบคมำกบรงไขและกลำยเปนสวนหนงของผลดวย เชน มงคด แอปเปล ฝรง ทบทม มกลบเลยงรวมอย ชมพ แอปเปล และมะเดอมสวนของฐำนดอกรวมอย เปนตน 6. เมลด (Seed)

เมลดประกอบดวยสวนส ำคญ คอ เปลอกหมเมลด ตนออน และอำหำรส ำหรบเลยงตนออน สวนทคลำยตนและใบเลกๆ อยภำยในเมลด คอ ตนออนและ สวนทมสขำวหนำ แยกออกไดเปน 2 ซก คอ อำหำรส ำหรบเลยงตนออน

เปลอกหมเมลดเกดมำจำกเยอทหมไข ท ำหนำทปองกนอนตรำย ลกษณะการงอกของเมลด แบงออกเปน 2 แบบ คอ

1. กำรงอกทชใบเลยงขนมำเหนอดน 2. กำรงอกทฝงใบเลยงไวใตดน

Page 11: 1 เอกสารประกอบการเรียน ...elsd.ssru.ac.th/nungrutai_ca/pluginfile.php/34/block_html...1 เอกสารประกอบการเร

11

ปจจยทจ าเปนตอการเจรญเตบโตของพช น า เปนปจจยทจ ำเปนอยำงยงตอกำรเจรญเตบโตของพช พชตองกำรน ำเพอประโยชนตำง ๆ ดงน 1. เปนตวท าละลายแรธาต ปย หรอธำตอำหำรตำง ๆ ทเรำใสใหกบพช พชไมสำมำรถน ำไปใชได ถำไมมน ำ เพรำะพชไมมปำกเหมอนสตว แตจะใชวธกำรดดซม (Osmosys) ผำนรเลก ๆ บรเวณรำกขนออน 2. ใชในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง น ำเปนวตถดบอยำงหนงในกระบวนกำรสงเครำะหดวยแสง หรอกระบวนกำรปรงอำหำรของพช 3. ชวยควบคมอณหภมภายในตนพช กำรคำยน ำของพชจะชวยใหอณหภมภำยในตนพชลดลง ท ำใหไมเหยว พชจะคำยน ำออกทำงรใบ การใหน าแกพช ตองดชนดของพชทปลกวำตองกำรน ำมำก หรอนอยแคไหน กำรรดน ำใหกบพช ควรรด เวลาเชา หรอเวลาเยน ไมควรรดตอนเทยง แสงแดด มควำมจ ำเปนตอกำรเจรญเตบโตของพช กลำวคอ พชตองใชแสงแดดเปนพลงงำนใน กระบวนการสงเคราะหดวยแสง (ปรงอำหำร) ถำไมมแสงแดด พชปรงอำหำรไมได พชกตองตำยไป เรำจะเหนไดวำ พชทเรำปลกในทรม เชนปลกไวรมหนำตำงในบำน จะเอนออกไปทำงหนำตำงเพอรบแสง พชทปลกใตพชใหญ จะมล ำตนสงชะลด เพอขนไปรบแสงทพชตนใหญบง ป ย พชตองกำรอำหำรไปเลยงสวนตำงๆ ตองกำรน ำ แสงแดด แรธำตตำงๆ เพอน ำไปใชในกำรสรำงอำหำร แรธำตทจ ำเปนตอพชมหลำยชนด เชน ไนโตรเจน ฟอสฟอรส โพแทสเซยม แรธำตอำหำรตำงๆ เหลำน พชไดมำจำกหลำยทำง ทส ำคญคอไดจำกปย ปยใหธำตอำหำรทจ ำเปนแกพช เพอใชบ ำรงล ำตนใหเจรญเตบโต และมดอก มผล ธำตอำหำรทส ำคญ ไดแก 1) ธาตไนโตรเจน ชวยสรำงควำมเจรญเตบโตของผล และชวยใหใบหรอสวนทยงออนของพชมสเขยว 2) ธาตฟอสฟอรส ชวยสรำงควำมเจรญของดอก และเมลด ชวยในกำรสงเครำะหดวยแสง ชวยใหรำกเจรญเตบโตไดเรว ท ำใหล ำตนแขงแรงไมลมงำย ท ำใหพชดดธำตไนโตรเจนไดดยงขน 3) ธาตโพแทสเซยม ชวยเสรมสรำงเปลอก และล ำตนใหแขงแรง ชวยในกำรสรำงแปง

Page 12: 1 เอกสารประกอบการเรียน ...elsd.ssru.ac.th/nungrutai_ca/pluginfile.php/34/block_html...1 เอกสารประกอบการเร

12 และน ำตำล ชวยใหพชมควำมตำนทำนโรคไดดยงขนส ำหรบกำซคำรบอนไดออกไซด และออกซเจน พชไดรบในรปของกำซไฮโดรเจน จะไดรบจำกน ำ ซงพชจะน ำมำสงเครำะหแสงใหเกดผลตผลเปนแปง การตอบสนองตอสงเราของพช

เมอสภำพแวดลอมมกำรเปลยนแปลง พชซงเปนสงมชวตจะมปฏกรยำตอกำรเปลยนแปลงนน ๆ แตเนองจำกพชมกำรเคลอนไหวทชำมำกจนบำงครงเรำไมสำมำรถสงเกตเหนไดในทนท ตองใชเครองมอถำยรปทสำมำรถก ำหนดระยะเวลำได เพอชวยในกำรสงเกตพฤตกรรมของพช

กำรตอบสนองตอสงแวดลอมของพชเกดขนเมอม สงเรำ มำกระตน กำรตอบสนองตอสงเรำของพชจะมลกษณะเหมอนกนหรอแตกตำงกนตำมชนดของพช สงเรำทท ำใหพชเกดกำรตอบสนอง เชน แสงสวาง เสยง และการสมผส

การตอบสนองของพชตอสงเรา การตอบสนองตอสงเราภายใน สงเรำภำยในทมผลตอกำรแสดงพฤตกรรมกำรตอบสนองของพช คอ ฮอรโมน ซงฮอรโมนจะควบคมกำรเจรญเตบโตของพชดวย ฮอรโมนพชชนดหนง คอ ออกซน (Auxin) ออกซนจะถกผลตโดยเซลลทอยบรเวณปลำยรำกและปลำยยอดพช ซงจะกระตนกำรเจรญเตบโตของยอดพชแตจะยบย งกำรเจรญของรำก ออกซน จะถกกระตนจำกสงเรำภำยนอก คอ แสงและแรงดงดดของโลก 2 กรณ ดงน กำรตอบสนองของพชตอแสง (Phototropism) เมอพชไดรบควำมเขมของแสงไมเทำกนทกดำน พชจะโคงหรอเอยงยอดไปทำงทมควำมเขมขนของแสงมำกกวำเสมอ กำรตอบสนองของพชตอแรงโนมถวงของโลก (Geotropism) รำกพชจะเจรญไปในทศทำงเดยวกบแรงโนมถวงของโลก สวนล ำตนจะเจรญไปในทศทำงตรงขำมกบแรงโนมถวงของโลก การตอบสนองตอสงเราภายนอก สงเรำภำยนอก ไดแก แสง อณหภม น ำ และกำรสมผส ซงสงเรำเหลำนจะไปกระตนใหฮอรโมนทเกยวของกบกำรเจรญเตบโตของพชกระจำยไปยงสวนตำง ๆ ในปรมำณทไมเทำกนโดยพชมกำรตอบสนองตอสงเรำตำง ๆ ดงน

Page 13: 1 เอกสารประกอบการเรียน ...elsd.ssru.ac.th/nungrutai_ca/pluginfile.php/34/block_html...1 เอกสารประกอบการเร

13

การตอบสนองตอแสง พชสวนใหญจะมกำรตอบสนองตอแสง โดยเฉพำะพชทไดรบควำมเขมของแสงไมเทำกนทกดำน พชจะโคงไปทำงทมควำมเขมขนของแสงมำกกวำ กำรตอบสนองตอแสงทไมเทำกนนมกจะพบกบพชทปลกในทรม ท ำใหพชพยำยำมทหนไปทำงดำนทแสงสองมำ เชน กำรปลกตนไมใกลหนำตำง ตนไมจะหนยอดไปทำงหนำตำง ตนทำงตะวนจะหนดอกตำมทศทำงกำรสองแสงของดวงอำทตยตลอดทงวนตงแตเชำจรดเยน กำรหบและกำรบำนของดอกไม มแสงมำกระตนใหกลมเซลลดำนนอกและดำนในมอตรำกำรเจรญเตบโตแตกตำงกน ซงนกวทยำศำสตรไดอธบำยเหตผลกำรหบและกำรบำนของดอกไมไว ดงน 1) กำรหบของดอกไม เกดจำกกลมเซลลทอยดำนนอกของกลบดอกมกำรเจรญเตบโตเรวกวำเซลลทอยดำนใน 2) กำรบำนของดอกไม เกดจำกกลมเซลลทอยดำนในของกลบดอกมกำรเจรญเตบโตเรวกวำกลมเซลลทอยดำนนอก พชตระกลถวทมกำรหบและกำงใบ เชน มะขำม จำมจร พชกลมนมกลมเซลลลกษณะพเศษอยตรงกำนใบเรยกวำ พลไวนส (Pulvinus) ท ำใหกำนใบมลกษณะพองออก ภำยในประกอบดวยเซลลทมขนำดใหญ ผนงบำง เมอไดรบน ำเขำไปจะท ำใหเซลลเหลำนเตง ใบจะกำงออก ถำเซลลเหลำนสญเสยน ำเซลลกจะแฟบลง ท ำใหกำนใบหบ ทงนจะมแสงเปนสงเรำทมำกระตนเมอไมมแสงเซลลทเตงจะสญเสยน ำใหกบเซลลขำงเคยงและท ำใหใบหบลง เมอไดรบแสงในเวลำกลำงวน เซลลจะไดรบน ำกลบคนมำจนเซลลเตงเตมทและท ำใหใบกำงออกอกครง กำรเคลอนไหวของเซลลคม จะเกดขนโดยมแสงเปนสงเรำภำยนอกมำกระตน ท ำใหพชเกดกำรสงเครำะหดวยแสงและมน ำตำลสะสมอยภำยในเซลลคมมำก ท ำใหควำมเขมขนขอสำรละลำยน ำตำลในเซลลคคมสงกวำควำมเขมขนของสำรในเซลลทอยขำงเคยง น ำจำกเซลลขำงเคยงจงออสโมซสผำนเขำเซลลคมจนเซลลคมเตงเตมท แตเนองจำกผนงของเซลลคมมควำมหนำไมเทำกน คอ ผนงดำนทอยตดกบปำกใบจะหนำกวำดำนอนท ำใหผนงเซลลโกงตวออกไปทำงดำนขำง สงผลใหปำกใบทอยระหวำงเซลลคมเปดแยกหำงออกจำกกน เรยกวำ ปำกใบเปด การตอบสนองตออณหภม ชนดของพชตำมระดบควำมสงของภเขำนนแสดงใหเหนถงกำรตอบสนองตออณหภมไดชดเจน เชน ภเขำทำงภำคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทยเรมจำกบรเวณชงเขำ ซงสภำพดนคอนขำงแหงแลง เมอมำถงควำมสงประมำณ 900 เมตร อำกำศจะคอนขำงเยนกวำบรเวณเชงเขำ สภำพปำจงเปลยนไปเปนปำดบแลง ซงประกอบดวยไมสงใหญ จ ำพวกไมยำง กระบก ขนปกคลมพนดน เมอขนสระดบ 1,000 เมตร สภำพอำกำศคอนขำงเยน ปำสวนใหญเปนปำดบเขำ

Page 14: 1 เอกสารประกอบการเรียน ...elsd.ssru.ac.th/nungrutai_ca/pluginfile.php/34/block_html...1 เอกสารประกอบการเร

14 ตนไมสวนใหญเปนพวกชอบอำกำศเยน มควำมชนสง เชน จ ำปปำ ตนไมสงใหญนก บนยอดเขำซงสงประมำณ 1,200 เมตรขนไป อำกำศเยนตลอดป สภำพปำจะเปลยนไปโดยสนเชง โดยตนไมสวนใหญเปนสน นอกจำกนยงมพวกพชจบแมลง เชน หยำดน ำคำง หมอขำวหมอแกงลง เปนตน การตอบสนองตอน า กำรตอบสนองของพชตอปรมำณน ำ สงเกตไดจำกพชชทเจรญเตบโตในบรเวณทแหงแลง เชน พชในทะเลทรำย ซงบรเวณทะเลทรำยในแตละปจะมฝนตกเฉลยนอยกวำ 250 มลลเมตรตอป ดงนนพชทขนในทะเลทรำยจะตองมกำรปรบตวเพอตอบสนองตอปรมำณน ำทมนอย โดยพชบำงชนดจะมพชบำงชนดลดขนำดของใบหรอเปลยนใหอยในรปของหนำมเพอลดกำรสญเสยน ำ การตอบสนองตอการสมผส กำรตอบสนองตอกำรสมผสของพชมหลำยรปแบบ เชน ใบไมยรำบเมอถกสมผส ใบจะหบ เนองจำกทโคนของใบมดตอมมรบสมผสเมอถกกระตนจะสงควำมรสกไปยงใบ ท ำใหใบหบไดหรอตนหมอขำวหมอแกงลง เมอแมลงตกลงไปฝำใบจะปดทนทหรอตนกำบหอยแครง เมอแมลงมำสมผสในสวนของใบทมลกษณะคลำยฝำ ฝำนนจะถกปดเขำหำกน ท ำใหแมลงไมสำมำรถหลดรอดออกมำได