42
กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกก

การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

  • Upload
    miach

  • View
    159

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร. วัตถุประสงค์เมื่อจบบทเรียนผู้เรียนสามารถ. 1. บอกแนวทางการซักประวัติและตรวจร่างกาย ระบบทางเดินอาหารได้ 2. บอกสิ่งผิดปกติที่เกิดขึ้นจากการตรวจร่างกายได้ 3. บอกการตรวจทางห้องปฏิบัติการและการตรวจพิเศษที่เกี่ยวข้องได้. - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

การตรวจประเมิ�นระบบทางเดิ�นอาหาร

Page 2: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

ว�ตถุ�ประสงค์�เมิ��อจบบทเร�ยนผู้��เร�ยนสามิารถุ

1.บอกแนวทางการซั�กประว�ติ�และติรวจร�างกายระบบทางเดิ�นอาหารไดิ�2.บอกสิ่��งผิ�ดิปกติ�ท��เก�ดิขึ้� นจากการติรวจร�างกายไดิ�3.บอกการติรวจทางห�องปฏิ�บ�ติ�การและการติรวจพิ�เศษท��เก��ยวขึ้�องไดิ�

Page 3: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

ท��มา: http://vichakarn.triamudom.ac.th/comtech/studentproject/final55/345/html/digestion_content.html

Page 4: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

การซั�กประว�ต�• อาการสิ่&าคั�ญท��น&ามาโรงพิยาบาล (Chief complaint) • ประว�ติ�การเจ*บป+วยป,จจ-บ�น (Present illness) • ประว�ติ�การเจ*บป+วยในอดิ�ติ (Past history) • ขึ้�อม/ลพิ0 นฐาน (Basic information) ไดิ�แก� ชน�ดิและ

ปร�มาณขึ้อง อาหาร จ&านวนม0 อติ�อว�น การแพิ�อาหาร การ เคั� ยว การกล0น อาการเบ0�อ อาหาร คัล0�นไสิ่� อาเจ�ยน หร0อ

เจร�ญอาหารมากกว�าปกติ� อาการท�องอ0ดิ ปวดิ ท�อง ฟั,นผิ- แผิลในปาก โรคัเหง0อก การขึ้�บถ่�ายอ-จจาระ เช�น จ&านวน

คัร� งติ�อว�น ล�กษณะ ปร�มาณ ป,ญหาในการขึ้�บถ่�าย เป6นติ�น การใช�ยา

Page 5: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

การตรวจร!างกาย (Physical examination)

• การติรวจร�างกายในระบบทางเดิ�นอาหารประกอบ ดิ�วย การติรวจภายใน ช�องปาก การติรวจท�อง

และการติรวจทวารหน�ก การติรวจช�องท�องคัวรใช� หล�กการดิ/และการฟั,งก�อน เพิราะการคัล&าและการ

เคัาะอาจท&าให�เสิ่�ยงการ เคัล0�อนไหวขึ้องล&าไสิ่�เปล��ยนไป

Page 6: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

การตรวจช่!องท�อง

ท��มา: http://quizlet.com/28447752/pd-abdomen-exam-checklist-flash-cards/

Page 7: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

หลั�กการตรวจท�อง• น�ยมให�ผิ/�ร �บบร�การนอนหงายในท�าท��สิ่บายและไม�

เกร*งแขึ้นสิ่องขึ้�างวางขึ้�างล&าติ�ว จ�ดิเสิ่0 อผิ�าให�เป8ดิ เฉพิาะสิ่�วนท��จะติรวจคั0อ ติ� งแติ�ระดิ�บเหน0อ xiphoid

process เล*กน�อยจนถ่�งห�วเหน�า สิ่�วนอ0�นๆใช�ผิ�า คัล-ม งอสิ่ะโพิกและเขึ้�าเล*กน�อย หน-นหมอน แนะน&า

ให�หายใจเขึ้�าออกล�กๆช�าๆ เพิ0�อช�วยให�กล�ามเน0 อ หน�าท�องหย�อนติ�ว และคัวรให�ผิ/�ร �บบร�การถ่�าย

ป,สิ่สิ่าวะก�อนติรวจท�องสิ่ถ่านท��ติรวจคัวรม�แสิ่งสิ่ว�างมากพิอ

Page 8: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

การดิ�• สิ่�งเกติการเคัล0�อนไหวขึ้อง ล&าไสิ่� และการเติ�นขึ้อง

เสิ่�นเล0อดิ Aorta บร�เวณล��นป;� ไดิ�ในคันท��ร/ปร�างผิอม การดิ/ล�กษณะขึ้องหน�าท�อง คัวรมองจากทางดิ�าน

ปลายเท�าขึ้� นไปทาง ศ�รษะขึ้องผิ/�ร �บบร�การ อาจพิบ ล�กษณะผิ�ดิปกติ�ไดิ�ดิ�งติ�อไปน� ท�องโติผิ�ดิปกติ� อาจ

เก�ดิจากการม�ไขึ้ม�น แก<สิ่ น& า หร0อก�อนในช�องท�อง การโป+งน/นหร0อม�ก�อนท��โติจน มองเห*นน/นขึ้� น รอย

แผิลเป6นหร0อรอยผิ�าติ�ดิ เสิ่�นเล0อดิดิ&าโป+งพิองสิ่ะดิ0อท��ถ่/กดิ�งร� งหร0อโป+งน/นขึ้� นจากการม�น& าในช�อง

ท�อง การเคัล0�อนไหวขึ้องกระเพิาะอาหาร หร0อล&าไสิ่� ท��มากหร0อน�อยกว�าปกติ�ในกรณ�ม�การอ-ดิติ�น ม�

ก�อนน/นโติท��บร�เวณขึ้า หน�บจากการม�ไสิ่�เล0�อน

Page 9: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

การฟั%ง

• ใช�ดิ�านbell วางบนหน�าท�องบร�เวณ umbilical area เพิ0�อฟั,งเสิ่�ยงท��เก�ดิจากการบ�บติ�วขึ้องล&าไสิ่� ซั��งเร�ยกว�า bouwel sound สิ่�งเกติล�กษณะเสิ่�ยงและน�บจ&านวนคัร� งติ�อนาท� การท��จะสิ่ร-ปว�าไม�ไดิ�ย�นเสิ่�ยงการเคัล0�อนไหวขึ้องล&าไสิ่� คัวรใช�เวลาฟั,งอย�างน�อย 3 นาท� ในภาวะปกติ� จะไดิ�ย�นเสิ่�ยงเคัล0�อนไหว กร*อกๆ คัล�ายเทน& าออกจากขึ้วดิ ไดิ�ย�น ท-ก 2 -10 ว�นาท� ในกรณ�ท��ล&าไสิ่�ขึ้ยายติ�วมากขึ้� น(dilatation) ล&าไสิ่�อ�กเสิ่บหร0ออ-ดิติ�น จะม�เสิ่�ยงดิ�ง กร- >งกร�?ง ซั��งเป6นเสิ่�ยงน& าปนก�บอากาศในล&าไสิ่�และม�กไดิ�ย�นเวลาผิ/�ป+วยม�อาการปวดิท�อง เสิ่�ยงการเคัล0�อนไหวจะลดิลง หร0อหายไปในกรณ�ท��ม�การอ�กเสิ่บร-นแรงขึ้องช�องท�อง หร0อม�การทะล-ขึ้องอว�ยวะในช�องท�อง

Page 10: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

การค์ลั&า

ท��มา: http://www.youtube.com/watch?v=j28rv-Qq7KM

Page 11: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

การค์ลั&ามิ� 2 ว�ธี�ใหญ่!ท��น�ยมิ ไดิ�แก!

• การค์ลั&าต�,น (light palpation) เป6นการคัล&าหร0อ ท��วไป เป6นการคัล&าท&าให�ผิ/�ป+วยเก�ดิคัวามอบอ-�นใจ

คัล&าเบาๆใช�อ- �งน� ววางช�ดิก�น คัล&าให�ท� �วท-กสิ่�วน การ ติรวจน� ม�ประโยชน@เพิ0�อหาบร�เวณท��กดิเจ*บ ซั��งอาจ

เป6นเฉพิาะท��หร0อท��วไป การเกร*งขึ้องกล�ามเน0 อหน�าท�อง

Page 12: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

• การค์ลั&าลั-ก ม�ประโยชน@ในการแยกอว�ยวะติ�างๆ ภายในช�องท�องออกจากก�น รวมท� งขึ้นาดิ ร/ปร�าง

ล�กษณะผิ�ว คัวามแขึ้*ง การเคัล0�อนไหว อาการเจ*บ เม0�อถ่/กกดิ เป6นติ�น

Page 13: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

การแปลัผู้ลั

• บร�เวณท��กดิเจ*บเร�ยกว�า Tenderness• เม0�อผิ/�ติรวจกดิบร�เวณท��ติรวจกดิปล�อยแล�วเจ*บ เร�ยกว�า Rebound

Tenderness พิบใน การอ�กเสิ่บขึ้องช�องท�อง (Peritonitis )ไสิ่�ติ��งอ�กเสิ่บเฉ�ยบพิล�น ( Acute Appendicitis) ว�ธี�น� ไม�ติรวจโดิยไม�จ&าเป6นเพิราะผิ/�ป+วยไดิ�ร�บคัวามเจ*บปวดิมาก

• เม0�อกดิจะเกร*งเร�ยกว�า Guarding• การเกร*งขึ้องกล�ามเน0 อหน�าท�องเป6นติลอดิเวลาเร�ยกว�า Rigidity (แขึ้*ง

ติลอดิ ) พิบใน Rupture Appendicitis PU Perforate• อาการกดิบร�เวณดิ�านซั�ายแติ�ผิ/�ป+วยจะร/ �สิ่�กเจ*บดิ�านขึ้วา เร�ยกว�า Rovsing

’ sing• การว�น�จฉ�ยแยกโรคัถ่-งน& าดิ�อ-ดิติ�นเฉ�ยบพิล�น(Acute cholecystitis )

ดิ�วยการคัล&าติ&าแหน�งขึ้องถ่-งน& าดิ� เร�ยกว�า Murphy ’ sing ว�ธี�การติรวจ คั0อให�ผิ/�ป+วยหายใจเขึ้�าเติ*มท�� ผิ/�ติรวจใช�ม0อขึ้วาเล0�อนติามเขึ้�าไปชายโคัรงขึ้วา ขึ้ณะท��ผิ/�ป+วยหายใจออกแล�วท&าให�ติ�องกล� นหายใจช��วขึ้ณะ Murphy ’ sing Positive

Page 14: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

การค์ลั&าต�บ

• อาจท&าโดิยวางฝ่+าม0อขึ้วาบนผิน�งหน�าท�องขึ้องผิ/�ป+วยทางขึ้วาขึ้องขึ้อบกล�ามเน0 อ rectus abdominis น� วม0อขึ้นานก�บแนวกล�ามเน0 อและปลายน� วช� ไปทางศ�รษะ หร0อวางน� วม0อให�ขึ้นานก�บขึ้อบชายโคัรงขึ้วา เร��มคัล&าใติ�ชายโคัรงขึ้วาประมาณ 10 เซันติ�เมติร หร0อติ&�ากว�าขึ้อบติ�บท��คัล&าไดิ� ว�ธี�การคั0อ กดิม0อลงบนหน�าท�องระหว�างผิ/�ป+วยหายใจออก แล�วให�ผิ/�ป+วยอ�าปากและหายใจเขึ้�าล�กๆระหว�างท��ผิ/�ป+วยหายใจเขึ้�า ผิ�อนแรงกดิเล*กน�อยแล�วดิ�นม0อขึ้� นบน ติ�บท��เคัล0�อนติ&�าลงมาเน0�องจากการเคัล0�อนไหวขึ้องกระบ�งลมจะชนก�บปลายน� ว และม0อจะเกยบนขึ้อบติ�บท&าให�คัล&าติ�บไดิ� ถ่�าย�งคัล&าไม�ไดิ�คั�อยๆเล0�อนม0อท��คัล&า ใกล�ชายโคัรงเขึ้�าไปเร0�อยๆ ถ่�าคัล&าพิบติ�บให�บอกขึ้อบเขึ้ติเป6นเซันติ�เมติร หร0อเป6นคัวามกว�างขึ้องน� วม0อ ติามปกติ�ช�วงขึ้องติ�บเท�าก�บ 10 -12 เซันติ�เมติร สิ่�งเกติคัวามคัมมน น-�มหร0อแขึ้*ง ผิ�วเร�ยบหร0อขึ้ร-ขึ้ระ กดิเจ*บหร0อไม�

Page 15: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

ท��มา: https://www.google.co.th/search?q=abdominal+exam&tbm

Page 16: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

การค์ลั&ามิ�ามิ

ท��มา: https://www.google.co.th/search?q=abdominal+exam&tbm

Page 17: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

• คัล&าม�ามโดิยใช�สิ่องม0อ ม0อซั�ายขึ้องผิ/�ติรวจใติ�ทรวงอกดิ�านซั�ายขึ้องผิ/�ป+วยและร� งสิ่�วนล�างขึ้อง

ทรวงอกมาทางขึ้�างหน�า ม0อขึ้วาคัล&าใติ�ชายโคัรง ซั�ายโดิยแนวน� วม0อติ� งฉากก�บขึ้อบชายโคัรง ว�ธี�

คัล&าคัล�ายก�บการคัล&าติ�บ ระหว�างผิ/�ป+วยหายใจเขึ้�าให�คัลายแรงกดิท��ม0อขึ้วาแล�วดิ�นม0อขึ้� นไปทางร�กแร�

ซั�าย ม�ามท��โติจะเคัล0�อนลงมากระทบปลายน� วและน� วม0อจะล0�นไปบนขึ้อบม�ามหร0อขึ้� วล�างขึ้องม�ามถ่�า

ไม�แน�ใจ ให�คัล&าซั& าในท�าผิ/�ป+วยนอนติะแคังท�บขึ้วา และงอติะโพิกและเขึ้�าซั�าย ผิ/�ป+วยท��ม�ามโติมากๆ

คัวรเร��มคัล&าในติ&าแหน�งติ&�าลงไป

Page 18: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

คัล&าไติ

ท��มา: http://uronotes2012.blogspot.com/2012/04/clinical-evaluation-of-urologic-patient.html

Page 19: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

คัล&าไติ• การค์ลั&าไต ก�อนการคัล&าก�อนอ0�นติ�องติรวจว�ากดิเจ*บท��

costrovertebral angle หร0อไม� โดิยใช�ปลายน� ว กดิท�� บร�เวณน� น หร0อใช�ฝ่+าม0อซั�ายวางแล�วท-บดิ�วย สิ่�นม0อดิ�าน

น� วก�อยขึ้องก&าป, นม0อขึ้วา ผิ/�ติรวจอย/�ดิ�านขึ้วาขึ้องผิ/�ป+วย ใช�ม0อท� งสิ่องขึ้�าง โดิยม0อซั�ายดิ�นดิ�านหล�งผิ/�ป+วยบร�เวณ

เอว ระหว�างชายโคัรง และ iliac crest ม0อขึ้วากดิจากดิ�าน หน�าติามแนวนอน ให�ปลายน� วอย/�เลยขึ้อบขึ้องกล�ามเน0 อ

rectus Abdominis ให�ผิ/�ป+วยหายใจเขึ้�าเติ*มท�� เม0�อสิ่-ดิการ หายใจเขึ้�าผิ/�ติรวจกดิม0อหน�าและม0อหล�งเขึ้�าหาก�น ไติสิ่�วน

ท��คัล&าไดิ�จะเคัล0�อนอย/�ระหว�างม0อท� งสิ่อง ทดิสิ่อบให�แน�ใจโดิยกระดิกม0อหล�งเพิ0�อให�ไติเคัล0�อนมากระทบม0อหน�า

Page 20: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

การเค์าะ

• การเคัาะม�ประโยชน@ในการติรวจหาสิ่ารน& าในช�องท�อง ในการว�ดิขึ้นาดิขึ้องติ�บ ม�าม และก�อนในช�องท�องร�วมก�บการคัล&า และการติรวจหาแก<สิ่ในกระเพิาะอาหาร ล&าไสิ่� และช�องท�อง หล�กการคั0อ ให�เคัาะจากสิ่�วนท��โปร�งไปหาสิ่�วนท��เสิ่�ยงท�บ ว�ธี�การติรวจ ใช�ปลายน� วกลางขึ้�างขึ้วาเคัาะเบาๆ ลงบนหน�าท�องขึ้องผิ/�ป+วยแล�วคั�อยๆเล0�อนไปย�งสิ่�วนติ�างๆขึ้องหน�าท�องจนท��ว สิ่�งเกติสิ่�วนใดิเคัาะท�บ สิ่�วนใดิเคัาะโปร�ง (tympanic) เม0�อม�ลมในล&าไสิ่� หร0อในท�องมากกว�าปกติ�จะเคัาะไดิ�เสิ่�ยงโปร�งมาก (hyper-tympanic) ถ่�าเป6นก�อน หร0อน& าจะเคัาะไดิ�เสิ่�ยงท�บ (hypo-tympanic หร0อ dull) ม�ดิ�งน�

Page 21: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

http://quizlet.com/22255378/pd-the-abdomen-flash-cards/

Page 22: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

การตรวจหาการเปลั��ยนท��ของเส�ยงเค์าะท-บ (shifting dullness)

• อาศ�ยหล�กท��ว�าสิ่ารน& าจะเปล��ยนท��อย/�ท��สิ่�วนติ&�าสิ่-ดิเสิ่มอ ว�ธี�การติรวจ ให�ผิ/�ป+วยนอนหงาย เคัาะหน�าท�องผิ/�ป+วยจากติรงกลางท�องไปทางดิ�านขึ้�างๆโดิยวางม0อซั�ายให�แนวน� วขึ้นานก�บแนวกลางล&าติ�ว เม0�อเสิ่�ยงเปล��ยนเป6นท�บให�วางน� วกลางม0อซั�ายไว�ติรงติ&าแหน�งน� นหร0อท&าเคัร0�องหมายไว� แล�วให�ผิ/�ป+วยนอนติะแคังท�บดิ�านติรงขึ้�าม เคัาะติรงติ&าแหน�งท��ท&าเคัร0�องหมายไว�แล�วเคัาะติ�อไปทางดิ�านขึ้�างขึ้องผิ/�ป+วยถ่�าม�สิ่ารน& าในช�องท�อง เสิ่�ยงเคัาะแติ�เดิ�มซั��งท�บจะเปล��ยนเป6นโปร�ง เร�ยกว�า ม�การเปล��ยนท��ขึ้องเสิ่�ยงเคัาะท�บ (shifting dullness) ว�ธี�น� จะติรวจไดิ�ผิลบวก เม0�อม�น& าในช�องท�องเก�นกว�า 1 ล�ติรขึ้� นไป

Page 23: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

shifting dullness

Page 24: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

การติรวจหาการสิ่��นสิ่ะเท0อนขึ้องสิ่ารน& า (fluid thill)

• ใช�หล�กท��ม�สิ่ารน& าในช�องท�องจะเป6นติ�วน&าให�เก�ดิ การสิ่��นสิ่ะเท0อนว�ธี�การติรวจ ให�ผิ/�ป+วยนอนหงายให�

ผิ/�ป+วยวางม0อลงบนหน�าท�องในแนวกลางล&าติ�วเพิ0�อก�นการสิ่��นสิ่ะเท0อนท��เก�ดิจากไขึ้ม�นหน�าท�อง

กระเพิ0�อม ผิ/�ติรวจวางฝ่+าม0อขึ้�างหน��งแนบก�บขึ้�าง ท�องผิ/�ป+วย อ�กม0อเคัาะท��ขึ้�างท�องดิ�านติรงขึ้�าม ถ่�า

การติรวจให�ผิลบวกจะร/ �สิ่�กว�าม�การสิ่��นสิ่ะเท0อนขึ้องสิ่ารน& ามากระทบม0อ

Page 25: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

fluid thill

• http://cluelessmedic.wordpress.com/2011/09/18/

non-alcoholic-fatty-liver-disease/

Page 26: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

การเค์าะต�บ

ท��มิา: http://www.easynotecards.com/print_list/7313

Page 27: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

การเค์าะต�บ

• เคัาะหาขึ้อบบนขึ้องติ�บโดิยเคัาะทรวงอกดิ�านขึ้วาจากบนลงล�างในแนว mid clavicular วางม0อซั�ายให�แนวน� วม0อขึ้นานก�บช�องซั��โคัรงปกติ�ไดิ�ย�นเสิ่�ยงท�บท��ช�องซั��โคัรงท�� 4 และจะท�บช�ดิเจนท��ช�องซั��โคัรงท�� 6 สิ่�วนการเคัาะหาขึ้อบล�างขึ้องติ�บให�เร��มเคัาะติ&�ากว�าขึ้อบขึ้องติ�บท��คัล&าไดิ� หร0อเคัาะติ&�ากว�าชายโคัรงขึ้วาประมาณ 10 เซันติ�เมติร และเคัาะขึ้� นไป ถ่�าเคัาะไม�ไดิ�เสิ่�ยงท�บท��บร�เวณติ�บอาจเน0�องมาจากอาจม�ภาวะถ่-งลมปอดิโป+งพิองมาก ม�แกสิ่ในล&าไสิ่�มาก สิ่�วนใหญ� ม�ขึ้นาดิ 6-12 cm in right midclavicular line

Page 28: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

การเค์าะมิ�ามิ• การติรวจหาขึ้อบล�างขึ้องม�ามโดิยเร��มเคัาะจากใติ�ชายโคัรง

ซั�ายขึ้� นไป ถ่�าเคัาะไม�ไดิ�ย�นเสิ่�ยงท�บ ให�เคัาะหาขึ้อบเขึ้ติขึ้องม�ามในท�าผิ/�ป+วยนอนติะแคังท�บขึ้วาและหายใจเขึ้�าเติ*มท�� แล�วเคัาะทรวงอกดิ�านซั�ายจากบนลงล�าง ในแนว mid-axillary หร0อหล�งแนวน� เล*กน�อย ติามปกติ�จะไดิ�ย�นเสิ่�ยงเคัาะท�บขึ้องม�าม ท��ซั��โคัรงท�� 9 และ 10 สิ่�วนช�องท�� 11 จะโปร�ง ถ่�าท�บแสิ่ดิงว�าม�ามโติ

• ว�ธี�เคัาะม�าม ให�ผิ/�ป+วยนอนราบเคัาะบร�เวณช�องซั��โคัรงท��ติ&�าสิ่-ดิในแนวเสิ่�นหน�าร�กแร� (anterior axillary line) ขึ้�างซั�าย ถ่�าม�ม�ามขึ้นาดิปกติ�จะเคัาะไดิ�เสิ่�ยงโปร�ง ท� งเวลาท��ผิ/�ป+วยหายใจเขึ้�าเติ*มท�� และหายใจออก บร�เวณขึ้องม�ามปกติ�จะเคัาะท�บอย/�บร�เวณเสิ่�นกลางหล�งร�กแร� (mid axillary line)

Page 29: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

การเคัาะม�ามเพิ0�อหาขึ้อบเขึ้ติ• เคัาะหาขึ้อบเขึ้ติร�มหน�า ให�ผิ/�ป+วยนอนหงายเคัาะไป

ติามยาวขึ้องซั��โคัรงท��10 ขึ้�างซั�าย ให�เคัาะติ� งแติ�ปลายซั��โคัรงดิ�านหน�า เคัาะไปทางสิ่�ขึ้�างดิ�านซั�ายจะพิบเสิ่�ยงท�บไดิ�ท��เสิ่�นก��งกลางร�กแร�

• หาขึ้อบเขึ้ติล�าง เคัาะติ� งแติ�ร�มล�างขึ้องซั��โคัรงท��12 ขึ้� นมาจะพิบเสิ่�ยงท�บขึ้องม�ามท��ใติ�ซั��โคัรงท�� 11

• หาขึ้อบเขึ้ติบน เคัาะแนวเสิ่�น axillary line ติ� งแติ�ม-มใติ�กระดิ/กสิ่ะบ�กเร0�อยลงมาจะพิบเสิ่�ยงท�บไดิ�ท��ซั��โคัรงท��9

Page 30: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร
Page 31: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร
Page 32: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

การเค์าะไต• (Costrovertebral angle tenderness,CVA)• เป6นการเคัาะไติเพิ0�อติรวจอาการเจ*บท��เก�ดิจากกรวยไติ

อ�กเสิ่บหร0อม�การอ�กเสิ่บขึ้องเน0 อไติเช�นการติ�ดิเช0 อ การ ติรวจท&าไดิ�โดิยให�ผิ/�ป+วยน��งติ�วติรง ผิ/�ติรวจย0นอย/�ดิ�าน

หล�งก&าม0อขึ้�างท��ถ่น�ดิแน�นๆแล�วท-บลงบนติ&าแหน�ง CVA ดิ�วยแรงพิอสิ่มคัวร โดิยใช�ก&าป, นดิ�านน� วก�อยสิ่�มผิ�สิ่ก�บผิ/�

ป+วยว�ธี�น� เร�ยกว�าการเคัาะโดิยติรง อ�กว�ธี�คั0อวางฝ่+าม0อดิ�านท��ไม�ถ่น�ดิบนติ&าแหน�งCVA แล�วท-บก&าป, นลงบนฝ่+าม0อถ่ามผิ/�ป+วยร/ �สิ่�กอย�างไรพิร�อมก�บสิ่�งเกติปฏิ�ก�ร�ยาผิ/�

ป+วย ภาวะปกติ� จะไม�ม�อาการเจ*บเม0�อถ่/ก ภาวะผิ�ดิปกติ� คั0อ ม�อาการเจ*บหร0อปวดิ

Page 33: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

ท��มิา: http://quizlet.com/31631958/pd-the-abdomen-flash-cards/

Page 34: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

การตรวจอว�ยวะส�บพั�นธี�แลัะทวารหน�ก• จะติรวจเม0�อม�ป,ญหาหร0อคัาดิว�าจะม�พิยาธี�สิ่ภาพิท��สิ่�วนน� น

ติ�องแจ�งให�ผิ/�ร �บบร�การทราบก�อน เป8ดิเผิยเฉพิาะในสิ่�วนท�� จ&าเป6นเท�าน� น เทคัน�คัท��ใช�คั0อการดิ/และคัล&า

• การติรวจผิ/�ชาย ให�สิ่�งเกติขึ้นบร�เวณห�วเหน�า ผิ�วหน�ง ติรวจหน�งห-�มปลาย ร/เป8ดิท�อป,สิ่สิ่าวะ ล/กอ�ณฑะคัล&าว�าอย/�

ในถ่-งท� งสิ่องขึ้�างหร0อไม� ขึ้นาดิปกติ�หร0อไม�• ภาวะปกติ� ผิ�วหน�งไม�ม�รอยโรคั การกระจายขึ้องขึ้นปกติ�

เป6นร/ปสิ่ามเหล��ยมปลายยอดิช� ไปสิ่ะดิ0อ ไม�ม�แผิลและการ อ�กเสิ่บ ล/กอ�ณฑะอย/�ในถ่-ง ขึ้นาดิประมาณ 4-5เซันติ�เมติร

และเท�าก�นร/เป8ดิท�อป,สิ่สิ่าวะอย/�ติรงกลางขึ้องปลาย องคัชาติ� หน�งห-�มปลายเป8ดิหมดิ ไม�ม�ก�อน ไม�ม�ไสิ่�เล0�อน

Page 35: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร
Page 36: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

• ภาวะผิ�ดิปกติ� ผิ�วหน�งม�รอยโรคัม�แผิล ก�อนสิ่��งคั�ดิ หล��งท��ผิ�ดิปกติ� ม�การอ�กเสิ่บติ�องติรวจละเอ�ยดิติ�อไป

• การตรวจในผู้��หญ่�ง ให�ผิ/�ร �บบร�การถ่�ายป,สิ่สิ่าวะก�อน จ�ดิท�านอนหงาย งอสิ่ะโพิกและเขึ้�า ในภาวะปกติ�

ผิ�วหน�งไม�ม�รอยโรคั การกระจายขึ้องขึ้นปกติ� คั0อในผิ/�หญ�งเป6นร/ปสิ่ามเหล��ยมปลายยอดิช� ลงล�างไม�ม�

แผิล ก�อนและการอ�กเสิ่บ ไม�ม�สิ่��งคั�ดิหล��ง ไม�ม�อว�ยวะ อ0�นโผิล�ออกมาท��ช�องคัลอดิ ไม�ม�ก�อน

• ภาวะผิ�ดิปกติ� ผิ�วหน�งม�รอยโรคั ม�การอ�กเสิ่บ แผิล ม� สิ่��งคั�ดิหล��งผิ�ดิปกติ� ม�ก�อน หร0อม�การโผิล�ขึ้องอว�ยวะ

อ0�นออกมาทางช�องคัลอดิหร0อม�ก�อนโติผิ�ดิปกติ�

Page 37: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

การตรวจทวารหน�ก• ใช�เทคัน�คัดิ/และคัล&า จ�ดิท�านอนคัว&�าเขึ้�างอช�ดิอก

หร0อนอนติะแคังซั�ายเขึ้�าและหล�งงอ ให�สิ่�วนก�นอย/�ช�ดิ ขึ้อบเติ�ยง สิ่�งเกติบร�เวณผิ�วหน�งว�าปกติ�หร0อไม� ม�

ร�ดิสิ่�ดิวงทวารหร0อไม� ม�ถ่-งน& าติ��งเน0 อหร0อการฉ�กขึ้าดิ การอ�กเสิ่บหร0อไม� การคัล&าจะติรวจเม0�อม�ป,ญหาติ�อง

ใช�ถ่-งม0อหล�อล0�นดิ�วยวาสิ่ล�นก�อนคัล&า ม0อซั�ายแหวกให�เห*นทวารหน�กให�ผิ/�ป+วยหายใจเขึ้�าออกล�กๆยาวๆเพิ0�อ

การผิ�อนคัลาย สิ่อดิน� วในท�ศทางช� ไปทางสิ่ะดิ0อ ให�สิ่�งเกติคัวามติ�งติ�วขึ้องกล�ามเน0 อห/ร/ดิจากน� นคัล&า

รอบๆผิน�งล&าไสิ่�ติรงโดิยรอบเสิ่ร*จแล�วให�ดิ�งม0อออกและติรวจดิ/ว�าม�เล0อดิสิ่�งเกติสิ่�ขึ้องอ-จจาระดิ�วย

Page 38: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร
Page 39: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร
Page 40: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

การตรวจทางห�องปฏิ�บ�ต�การแลัะการตรวจพั�เศษ

• การติรวจทางร�งสิ่�• 1.1 Upper gastrointestinal study หร0อ Upper GI

series เป6นการถ่�ายภาพิทางร�งสิ่�เป6นระยะ ภายหล�ง ผิ/�ป+วยร�บประทานสิ่ารท�บแสิ่ง Barium sulfate เพิ0�อ

ดิ/คัวามผิ�ดิปกติ� เช�น แผิล ก�อนเน0 อ การอ�กเสิ่บ ขึ้องหลอดิอาหาร กระเพิาะอาหาร และล&าไสิ่�เล*ก

สิ่�วนติ�น เป6นติ�น

Page 41: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

• Barium enema study หร0อ Lower GI series เป6นการถ่�าย ภาพิร�งสิ่� เป6นระยะภายหล�งท��ผิ/�ร �บบร�การไดิ�ร�บการสิ่วนสิ่าร

ท�บแสิ่ง Barium sulfate เขึ้�าไป ในทวารหน�ก เพิ0�อดิ/คัวามผิ�ดิ ปกติ�ขึ้องล&าไสิ่�ใหญ� เช�น เน0 องอก ติ��งเน0 อ เป6นติ�น

• การสิ่�องกล�อง Gastroscopy UGI endoscopy เป6นการสิ่อดิ สิ่ายยางท�� สิ่ามารถ่งอไปติามทางเดิ�นอาหาร โดิยสิ่�วนปลาย

ม�กล�องสิ่&าหร�บสิ่�องดิ/พิยาธี�สิ่ภาพิ เช�น เน0 องอก เสิ่�นเล0อดิ ขึ้อดิ การอ�กเสิ่บโป+งพิอง การอ-ดิติ�นขึ้องอว�ยวะ

• การติรวจช� นเน0 อ / สิ่ารคั�ดิหล��ง ทางพิยาธี�ว�ทยา

Page 42: การ ตรวจประเมินระบบทาง เดินอาหาร

• การติรวจทางเคัม�การท&างานขึ้องติ�บระดิ�บ Proteinในเล0อดิระดิ�บ Billirubin ในกระแสิ่เล0อดิLiver Enzyme Test ไดิ�แก� SGOT , SGPT

• การท&างานขึ้องติ�บอ�อน ดิ/ไดิ�จาก Pancreatic Enzyme Test

• ไดิ�แก� ระดิ�บ Amylase ในกระแสิ่เล0อดิ• Serum Gastrin• การติรวจอ0�นๆ Complete Blood Count

(CBC) Stool Exam Stool Occult Blood