นพ.ถาวรั�ฐ เรั�อนโรัจน�รั� �งนายแพทย�ชำ�านาญการั

โรังพยาบาลมะเรั�งล�าปาง

Leading Cancers in Northern Thailand*

*Cancer Incidence in Northern Thailand 2003-2007

Female breast cancer in Northern Thailand; 2003-2007*

*Cancer Incidence in Northern Thailand 2003-2007

พบอุ�บ�ติ�การณ์�สู�งสู�ดในช่�วงอุายุ� 50-54 ปี�

มะเร�งเติ�านมส่�วนปรัะกอบหล�กของเต้$านม

ต้�อมส่รั$างน�%านมท�อน�าน�%านมเน�%อนม (เน�%อเย�&อเก'&ยวพ�น ไขม�น เส่$นเล�อด ท�อ

น�%าเหล�อง)มะเรั�งเต้$านมส่�วนใหญ� ม'เซลล�ต้$นก�าเน,ดมาจาก

เซลล�บ�ท�อน�าน�%านมส่�วนใหญ�เก,ดในผู้.$หญ,ง

ปี�จจ�ยุเสู!"ยุงสู#าหร�บมะเร�งเติ�านมปี�จจ�ยุที่!"เปีลี่!"ยุนแปีลี่งไม�ได�เพศอาย� พ�นธุ�กรัรัม

: 5-10% ของมะเรั�งเต้$านมเป1นโรัคแบบท'&ม'การัถ�ายทอดทาง พ�นธุ�กรัรัม โดยผู้.$ป3วยรั�บย'นท'&ม'ความผู้,ดปกต้,มาจากพ�อแม�

ปรัะว�ต้,มะเรั�งเต้$านมภายในครัอบครั�วปรัะว�ต้,ส่�วนต้�วเคยเป1นมะเรั�งเต้$านมเชำ�%อชำาต้,ความหนาแน�นของเน�%อเต้$านมภาวะหรั�อโรัคในเต้$านมบางอย�างรัะยะเวลาการัม'ปรัะจ�าเด�อนการัฉายแส่งบรั,เวณทรัวงอก

ปี�จจ�ยุเสู!"ยุงสู#าหร�บมะเร�งเติ�านมปี�จจ�ยุที่!"เก!"ยุวข้�อุงก�บการใช่�ช่!ว�ติการัม'บ�ต้รั

ไม�ม'บ�ต้รั หรั�อม'บ�ต้รัคนแรักหล�งอาย� 30 ป7 เพ,&มโอกาส่เส่'&ยง เล�กน$อยการัค�มก�าเน,ด

ยาเม�ดค�มก�าเน,ด ผู้ลการัศ8กษาย�งไม�ย�นย�นชำ�ดเจนว�าเพ,&มโอกาส่เส่'&ยงการัรั�กษาด$วยฮอรั�โมนทดแทนในว�ยหมดปรัะจ�าเด�อน

ฮอรั�โมนรัวม (เอส่โต้รัเจน และ โปรัเจส่เต้อโรัน ) เพ,&มโอกาส่เส่'&ยงเล�กน$อย

ปี�จจ�ยุเสู!"ยุงสู#าหร�บมะเร�งเติ�านมการัให$นมบ�ต้รั

พบว�าลดโอกาส่เส่'&ยงในบางการัศ8กษา แต้�ต้$องให$นานต้�อเน�&องอย�างน$อย 1.5-2 ป7

แอลกอฮอล�โรัคอ$วนการัออกก�าล�งกาย

เด,นเรั�วๆอย�างน$อย 1.25-2.5 ชำ�&วโมงต้�อส่�ปดาห�ลดโอกาส่เส่'&ยง

อุาการแลี่ะอุาการแสูดงข้อุงมะเร�งเติ�านมในรัายท'&เป1นรัะยะเรั,&มแรักม�ก

ไม�ม'อาการัคล�าพบก$อนในเต้$านม (แข�ง

ไม�เจ�บ ขอบเขต้ไม�ชำ�ด)เต้$านมบวมม'การัเปล'&ยนแปลงของ

ผู้,วหน�งแดง หนาต้�วเป1นส่ะเก�ดรัอยบ�<ม

เจ�บเต้$านมหรั�อห�วนมห�วนมบ�<ม หรั�อม'

ของเหลวออกจากห�วนม

คล�าพบก$อนบรั,เวณรั�กแรั$

อาการัและอาการัแส่ดงจากอว�ยวะท'&มะเรั�งแพรั�กรัะจายไป

การว�น�จฉั�ยุมะเร�งเติ�านม“Triple assessment”การัซ�กปรัะว�ต้, ต้รัวจเต้$านมและส่�วนอ�&นท'&เก'&ยวข$องการัต้รัวจทางรั�งส่'ว,ทยาของเต้$านมการัต้รัวจทางพยาธุ,ว,ทยา

เต้$านมบวมแดง

ห�วนมบ�<ม

ม'ต้��ม ผู้�&น หรั�อแผู้ลท'&ผู้,วหน�ง

การติรวจที่างร�งสู!ว�ที่ยุาเพ+"อุช่�วยุว�น�จฉั�ยุโรคข้อุงเติ�านมภาพถ่�ายุเอุ�กซเรยุ�เติ�านม (Mammogram)

ชำ�วยในการัแบ�งกล��มของรัอยโรัคในเต้$านมท'&ต้รัวจพบไม�พบรัอยโรัคพบรัอยโรัคท'&ไม�น�า

ส่งส่�ยว�าจะเป1นมะเรั�งพบรัอยโรัคท'&อาจจะเป1น

มะเรั�ง

Digital mammography

Breast Imaging Reporting and Data System

BIRADS 0 : incomplete studyBIRADS 1 : NegativeBIRADS 2 : Benign findingBIRADS 3 : Probably benign findingBIRADS 4 : Suspicious abnormalityBIRADS 5 : Highly suggestive of malignancyBIRADS 6 : Known biopsy proven malignancy

Abnormal microcalcificationPleomorphic Branching

อุ�ลี่ติราซาวน�เติ�านม (Ultrasonography)

ไม�เจ�บ ไม�ต้$องรั�บรั�งส่'ชำ�วยแยกรัอยโรัคท'&เป1นถ�งน�%า (cyst ) ออกจาก

ก$อนได$ม'ปรัะโยชำน�ในรัายท'&เน�%อเต้$านมม'ความหนาแน�น

มาก

การติรวจช่�1นเน+1อุ (Biopsy)ท�าในรัายท'&การัต้รัวจทางรั�งส่'ว,ทยาหรั�อการัต้รัวจรั�างกายพบ

รัอยโรัคท'&ส่งส่�ยว�าอาจจะเป1นมะเรั�งน�าต้�วอย�างเซลล�หรั�อชำ,%นเน�%อบรั,เวณท'&ส่งส่�ยไปต้รัวจทางพยาธุ,

ว,ทยาโดยท�&วไปม' 3 ว,ธุ'

เจาะด.ดด$วยเข�มธุรัรัมดา (Fine needle aspiration biopsy)

เจาะต้�ดด$วยเข�มขนาดใหญ� (Core needle biopsy)ผู้�าต้�ดน�าชำ,%นเน�%อไปต้รัวจ (Surgical biopsy)

ปรั8กษาแพทย�เพ�&อเล�อกว,ธุ'ท'&เหมาะส่ม

FNA

CNB

Stereotactic Mammography

Needle-localized wide excision

ระยุะข้อุงโรคมะเร�งพ,จารัณาจากขนาดและล�กษณะของก$อนมะเรั�งท'&เต้$านมการักรัะจายของเซลล�มะเรั�งไปย�งต้�อมน�%าเหล�องข$างเค'ยงการักรัะจายของเซลล�มะเรั�งไปย�งอว�ยวะอ�&น

อว�ยวะท'&ม'การักรัะจายของมะเรั�งเต้$านมไปได$

การพยุากรณ์�โรคระยุะ อุ�ติราการรอุดช่!ว�ติที่!" 5 ปี�0 93%

I 88%

IIA 81%

IIB 74%

IIIA 67%

IIIB 41%

IV 15%

การร�กษามะเร�งเติ�านมการัรั�กษาหล�กปรัะกอบไปด$วยการัผู้�าต้�ด (Surgery)รั�งส่'รั�กษา (Radiation therapy)เคม'บ�าบ�ด (Chemotherapy)การัรั�กษาด$วยยาต้$านฮอรั�โมน (Hormone therapy)การัรั�กษาแบบม��งเป=า (Targeted therapy)

การัผู้�าต้�ดเต้$านมออกท�%งข$างพรั$อมเลาะต้�อมน�%าเหล�อง

Modified Radical Mastectomy (MRM)

ภาวะแทรักซ$อนท'&รั�นแรังของการัผู้�าต้�ดรั�กษามะเรั�งเต้$านมภาวะข$อไหล�ต้,ด (shoulder stiffness)

ควรักรัะต้�$นให$ผู้.$ป3วยเรั,&มขย�บแขนต้�%งแต้�ว�นท'&ส่องหรั�อส่ามหล�งผู้�าต้�ด

การับรั,หารัแขนป=องก�นไหล�ต้,ด

แขนบวม (lymphedema)ส่�มพ�นธุ�ก�บความมากน$อยของการัเลาะต้�อมน�%า

เหล�องส่�มพ�นธุ�ก�บการัฉายแส่งบรั,เวณรั�กแรั$

Halsted Radical Mastectomy

การัผู้�าต้�ดแบบส่งวนเต้$านม (Breast conservation surgery)

Sentinel lymph node biopsy

ข$อห$ามของการัท�าการัผู้�าต้�ดแบบส่งวนเต้$านมม'มะเรั�งหลายก$อน (multicentricity)Diffuse malignant microcalcification

เคยได$ก�บการัฉายรั�งส่'ท'&เต้$านมข$างน�%นมาก�อนหญ,งต้�%งครัรัภ� 3-6 เด�อนหล�งการัพยายามท�า Lumpectomy แล$ว

ย�งคงได$ผู้ล positive margin

การัเส่รั,มส่รั$างเต้$านมข8%นใหม� (Breast reconstruction)ใชำ$เน�%อเย�&อของผู้.$ป3วยเอง (Autologous

reconstruction)Transverse Rectus Abdominis

Myocutaneous flap (TRAM flap)Latissimus dorsi myocutaneous flap (LD)Inferior and superior gluteal flapLateral transverse thigh flap

ใชำ$เต้$านมเท'ยม (Prosthetic reconstruction)

ร�งสู!ร�กษาเป1นการัรั�กษาเส่รั,มหล�งการัผู้�าต้�ดป=องก�นการักล�บเป1นซ�%าเฉพาะท'&รั�กษาอาการัจากการักรัะจายของโรัค

มะเรั�งเต้$านมกรัะจายไปส่มองมะเรั�งเต้$านมกรัะจายไปกรัะด.ก

ผู้ลแทรักซ$อนจากรั�งส่'รั�กษาขณะก�าล�งรั�บการัรั�กษาอ�อนเพล'ยคล�&นไส่$ อาเจ'ยนการัเปล'&ยนแปลงของผู้,วหน�งอาการักล�นเจ�บ (transient esophagitis)

หล�งจากครับการัรั�กษาแล$วTelangiectasiaArm edemaRadiation pneumonitis or fibrosis

เคม!บ#าบ�ด

เคม!บ#าบ�ดให$เป1นการัรั�กษาเส่รั,มหล�งการัผู้�าต้�ด

ลดโอกาส่การักล�บเป1นซ�%าของโรัคให$ก�อนผู้�าต้�ด

เพ�&อลดขนาดของก$อนมะเรั�งเพ�&อทดส่อบการัต้อบส่นองของโรัคต้�อยา

ส่.ต้รัท'&ใชำ$ให$เป1นการัรั�กษาหล�ก

รัะยะท'&ม'การักรัะจายไปอว�ยวะอ�&นแล$ว

เคม!บ#าบ�ดผู้ลข$างเค'ยงท'&อาจเก,ดข8%นได$ผู้มรั�วงเย�&อบ�ชำ�องปากอ�กเส่บเบ�&ออาหารัคล�&นไส่$ อาเจ'ยนเม�ดเล�อดขาวต้�&าการัเปล'&ยนแปลงของปรัะจ�าเด�อนชำาปลายม�อ ปลายเท$าผู้ลต้�อห�วใจ

ยุาติ�านฮอุร�โมนข8%นอย.�ก�บชำน,ดของมะเรั�งว�าม'ต้�วรั�บ

ฮอรั�โมนหรั�อไม�พ,จารัณาต้ามการัม'ปรัะจ�าเด�อนของผู้.$

ป3วยด$วยเล�อกใชำ$ในกรัณ'เด'ยวก�บยาเคม'บ�าบ�ดผู้ลข$างเค'ยงน$อยกว�ายาเคม'บ�าบ�ด

การร�กษาแบบม��งเปี4าเป1นยากล��มใหม�ท'&ม'ความจ�าเพาะก�บเซลล�มะเรั�ง

มากข8%นใชำ$รั�วมก�บยาเคม'บ�าบ�ดการัต้อบส่นองต้�อการัรั�กษาด'ข8%นผู้ลข$างเค'ยงลดลงใชำ$ได$ในรัายท'&ม'ต้�วรั�บยาเท�าน�%น

ข้อุบค�ณ์คร�บ