Upload
gojian
View
212
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
ดิ�เรก ชั�ยนาม
งานอดิ�เรก มี�ความีหมีายว�าเราใช้ เวลาว�างในการทำ�าอะไร บางคนช้อบขั�บรถไปช้มีภู�มี�ประเทำศ ช้อบเล�นดนตร�บ าง ช้อบเล�นก�ฬาบ าง ปล�กต นไมี ทำ�าสวนบ าง ฯลฯ ส�าหร�บขั าพเจ้ าน�(นช้อบอ�านหน�งส)อ และก+ช้อบมีาต�(งแต�อย��โรงเร�ยน แต�ทำ�-เร �-มีอ�านเป.นประจ้�าค)อภูายหล�งทำ�-ส�าเร+จ้การศ/กษาจ้ากมี�ธยมีศ/กษา ต�(งแต� พ . ศ . ๒๔๖๖ ถ าขั าพเจ้ ามี�เวลาว�างเป.นอ�นต องอ�านหน�งส)อ เฉพาะอย�างย�-งเวลากลางค)นขั าพเจ้ าไมี�เว นเลย แมี จ้ะไปเทำ�-ยวเตร�หร)อไปธ6ระกล�บด/กด)-นประการใด ก+ต องให ได อ�าน มี�ฉะน�(นจ้ะร� ส/กว�าเราขัาดอะไรไปอย�างหน/-ง และขั าพเจ้ าก+อาจ้กล�าวได ว�า ในระหว�าง ๔๐ ป8กว�ามีาน�( หน�งส)อได ให ความีร� ความีค�ดและแนวปฏิ�บ�ต�ในช้�ว�ตขัองขั าพเจ้ าเป.นอ�นมีาก
หน�งส)อทำ�-ขั าพเจ้ าช้อบอ�านมี�หลายประเภูทำด วยก�น ประเภูทำแรกค)อ หน�งสื�อการเม�องระหว่�างประเทศ ประเภูทำสอง ว่รรณคดิ� ประเภูทำสามี ประว่�ติ�ศาสืติร� ประเภูทำส�- ชั�ว่�ติบุ�คคลสื าค�ญของโลก
หน�งสื�อการเม�องระหว่�างประเทศ ได ช้�วยขั าพเจ้ ามีาก ให เขั าใจ้ถ/งสถานการณ์;ขัองโลก ขัองประเทำศต�างๆ เหต6ใดประเทำศน�(นประเทำศน�(จ้/งเด�นนโยบายต�างประเทำศด�งน�(น เป=ดห�เป=ดตาให มีองซึ้/(งเขั าไปถ/งความีเป.นจ้ร�ง แต�แน�นอน ว�าการอ�านหน�งส)อประเภูทำน�(จ้ะต องระว�ง เพราะหากเราไมี�มี�ความีร� เป.นมี�ลฐานอย��บ าง ก+อาจ้เขั าใจ้ผิ�ดไปได หน�งส)อประเภูทำน�(แทำบทำ6กเล�มี ขั าพเจ้ าจ้ะศ/กษาก�อนอ�านว�า ผิ� แต�งมี�อาช้�พอะไร เช้�นเป.นคร� หร)อน�กการทำ�ต หร)อน�กประพ�นธ; ฯลฯ เช้)(อช้าต�อะไร มี�ประสบการณ์;มีาอย�างไร
เร�$องว่รรณคดิ� เจ้ าค6ณ์อน6มีานราช้ธนเคยอธ�บายว�า วรรณ์คด� หมีายถ/ง หน�งส)อทำ�-ประพ�นธ;ไว ด วยการใช้ ความีค�ด ร อยกรองถ อยค�าให สละสลวยเหมีาะเจ้าะ เป.นหน�งส)อช้น�ดพรรณ์นาโวหาร อ�านแล วทำ�าให เก�ดอารมีณ์;ด�ดด)-มีสะเทำ)อนใจ้ ส�วนหน�งส)อทำ�-ไมี�ใช้�วรรณ์คด�ค)อ หน�งส)อทำ�-มี6�งเอาแต�เหต6ผิล เป.นเร)-องจ้ร�งและมี6�งเป.นหน�งส)อส�-งสอน อย�างไรก+ด� บางคราวก+คล ายวรรณ์คด�เหมี)อนก�น แต�วรรณ์คด�หร)อหน�งส)อทำ�-ไมี�ใช้�วรรณ์คด�ทำ�(ง ๒ ประเภูทำน�( มี�ทำ�(งด�และไมี�ด� แต�วรรณ์คด�ทำ�(ง ๒ ช้น�ดน�(นอาจ้เป.นบทำเร�ยนสอนเราได เป.นอย�างด� ขั อส�าค�ญก+ค)อต องต�(งปณ์�ธานว�า เราจ้ะเก+บเอาแต�ส�วนด� ส�-งไมี�ด�น� (นทำ�(งไปเส�ย ปBญหามี�ว�าทำ�าอย�างไรจ้ะร� ได ว�าวรรณ์คด�ตอนใดด� ตอนใดไมี�ด� ค�าตอบน�(นง�ายทำ�-ส6ด ส�-งทำ�-ไมี�ด�ก+ค)อส�-งทำ�-ต�วเราเองร� อย��แก�ใจ้ว�า ถ าปฏิ�บ�ต�ตามี คนส�วนมีากจ้ะไมี�เห+นพ องด วย เราจ้ะร� ส/กละอายขัายหน า ถ าเราประพฤต�ตามี เฉพาะอย�างย�-งถ าเร)-องปรากฏิจ้นคนภูายนอกได ล�วงร� วรรณ์คด�ทำ�-เราจ้ะอ�านหาความีร� ความี
เพล�ดเพล�นน�(น มี�มีากมีายทำ6กภูาษา แต�โดยเฉพาะภูาษาไทำยก�บภูาษาอ�งกฤษ จ้ะกล�าวถ/งวรรณ์คด�ไทำยก�อน
วรรณ์คด�ไทำยมี�มีากหลายซึ้/-งอาจ้หาได ไมี�ยาก และขั อทำ�-น�าภู�มี�ใจ้ส�าหร�บวรรณ์คด�ขัองเราน�(น ในสมี�ยแรกทำ�-ส6ดก+เก�-ยวด วยพระพ6ทำธศาสนาเป.นส�วนมีาก ขัอยกต�วอย�างเช้�น เร)-อง พระปฐมสืมโพธิ�กถา หร)อเร)-องมหาเว่สืสื�นดิรชัาดิก ในแผิ�นด�นสมีเด+จ้พระนารายณ์;มีหาราช้ ถ/งก�บมี�ช้)-อมีาจ้นทำ6กว�นน�(ว�าเป.นสมี�ยทำองแห�งกาพย;กลอน มี�วรรณ์คด�ด�ๆมีากหลาย แต�ขั อทำ�-น�าพ�ศวงค)อช้�ว�ตขัองกว�ส�าค�ญๆ ขัองเราก+ด� ขัองฝร�-งเช้�น อ�งกฤษก+ด� มี�กจ้ะเป.นช้�ว�ตทำ�-ต องผิจ้ญก�บความียากล�าบาก และมี�ความีประพฤต�ส�วนต�วในทำางแปลกๆ แต�อย�างไรก+ตามี เราจ้ะต องไมี�ไปพ�จ้ารณ์าในความีประพฤต�ส�วนต�วขัองทำ�าน เราเทำ�ดงานน�พนธ;ขัองทำ�านมีากกว�า เพราะช้�(นงานทำ�-ทำ�านทำ�(งไว ให พวกเราในสมี�ยน�( ล วนแต�ประกอบด วยหล�กปร�ช้ญาบ าง ภูาษ�ตบ าง หร)อไมี�ก+เป.นกาพย;กลอนทำ�-ทำ�าความีสะเทำ)อนใจ้ให เราส6ขัสบายใจ้ ในเมี)-อได อ�าน อ�นเป.นค6ณ์ประโยช้น;ให เรามี�ก�าล�งใจ้ปฏิ�บ�ต�งานในหน าทำ�-ขัองเราได ด�ไมี�มีากก+น อย แต�แน�นอนในขัณ์ะเด�ยวก�น เราก+ต องระมี�ดระว�งในเมี)-อบทำความีตอนใดช้�กน�าเราไปในทำางเส)-อมี เราก+ละเส�ย อ�กน�ยหน/-งเราต องร� จ้�กเอาประโยช้น;จ้ากงานขัองทำ�านเหล�าน�(น
ในสมี�ยพระนารายณ์;น�( ขั าพเจ้ าขัอยกต�วอย�างกว�เร)องนามีมีาหน/-งทำ�าน ค)อศร�ปราชัญ� เพราะพวกเราร� จ้�กก�นด�แล ว ศร�ปราช้ญ;มี�ความีสามีรถแต�งโคลงได ต�(งแต�อาย6 ๑๒ และบางคราวบ�ดาแต�งไมี�ได กล�บช้�วยแต�งเส�ยด วยซึ้�(า แต�ความีคะนองขัองศร�ปราช้ญ;มีากไป ในทำ�-ส6ดก+จ้บช้�ว�ตลงด วยอาการอ�นน�าสงสารด�งทำ�-ทำราบก�นอย��แล ว
ในร�ช้กาลพระบาทำสมีเด+จ้พระพ6ทำธเล�ศหล า ก+มี�กว�ส�าค�ญอ�กทำ�านหน/-งซึ้/-งพวกเราร� จ้�กก�นด�ค)อ สื�นทรภู่*� ทำ�านผิ� น�(ก+อ�กทำ�-มี�ช้�ว�ตอ�นเศร าและตกระก�าล�าบาก ต�ดค6กต�ดตะราง แต�งานขัองทำ�านก+ย�งมี�ช้�ว�ตอย��มีาจ้นกระทำ�-งทำ6กว�นน�( ภูาษ�ตขัองส6นทำรภู��มี�คต�หลายขั อ เช้�น " ทำ6กว�นน�(มี�ทำร�พย;เขัาน�บถ)อ "" เอาเง�นมี�ดค�ดงานเหมี)อนอย�างเจ้Fก ได ก�นเล+กก�นน อยอร�อยใจ้ " หร)อ " อ�นคดอ)-นหมี)-นคดก�าหนดแน� เว นเส�ยแต�ใจ้มีน6ษย;ส6ดก�าหนด ทำ�(งลวงล�องอเง�(ยวทำ�(งเล�(ยวลด ถ/งคลองคดก+ย�งไมี�เหมี)อนใจ้คน " " อ�นขั าไทำยได พ/-งเขัาจ้/งร�ก แมี นถอยศ�กด�Gส�(นอ�านาจ้วาสนา เขัาหน�ายหน�มี�ได อย��ค��ช้�วา แต�ว�ช้าต�ดกายจ้นวายปราณ์ " แต�มี�ภูาษ�ตบทำหน/-งซึ้/-งทำ6�มีถ�ยงก�นอย��มีาก " ร� อะไรก+ไมี�ส� ร� ว�ช้า ร� ร �กษาต�วรอดเป.นยอดด� "
มี�ผิ� ต�ก�นมีากว�าสอนให เห+นแก�ต�ว ให ล)มีหน าทำ�- แต�ก+มี�ผิ� แย งว�า ทำ�านเทำ�ดการมี�ความีร� ส�วนประโยคหล�งน�(นเป.นค�าประช้ดพวกทำ�-เห+นแก�ต�วต�างหาก
ส6นทำรภู��มี�ปฏิ�ภูาณ์ว�องไวมีาก เร)-องปฏิ�ภูาณ์ขัองส6นทำรภู��น�(บ�ดาขั าพเจ้ าเคยเล�าให ฟัBง ขั าพเจ้ าจ้�าไมี�ได ว�าทำ�านได มีาจ้ากหน�งส)อเล�มีใด ว�นหน/-งส6นทำรภู��ตามีเสด+จ้พระมีหากษ�ตร�ย;ทำางช้ลมีารค เขั าใจ้ว�าในร�ช้กาลพระบาทำสมีเด+จ้พระพ6ทำธเล�ศหล า พอถ/งปIอมีแห�งหน/-งทำรงร�บส�-งว�า " ถ/ง
ปIอมีปJน ภู��ต องย)นให ปJนย�ง " ส6นทำรภู��ก+ย)นขั/(น แต�ปJนก+ไมี�ย�ง ส6นทำรภู��เมี)-อยเลยกราบทำ�ลตอบว�า " ปJนก+น�-งภู��ต องน�-งคอยฟัBงปJน " แล วก+น� -งลง เป.นต น พ/งระล/กว�าในสมี�ยน�(นพระมีหากษ�ตร�ย;ทำรงอ�านาจ้สมีบ�รณ์าญาส�ทำธ�ราช้ย; ถ าร6 �มีร�ามีกราบทำ�ลตอบไมี�ได น� -งลงเฉยอาจ้ถ�กเฆี่�-ยนก+ได
หน�งส)อ สามีกFก ฉบ�บราช้บ�ณ์ฑิ�ตสถานก+น�าอ�าน ขั าพเจ้ าเคยลองอ�านและทำ�าหมีายเหต6ตอนทำ�-เป.นปร�ช้ญาหร)อคต�ด� จ้�าได เลาๆ ว�า มี�ไมี�น อยกว�า ๒๐๐ แห�ง เวลาน�(ก+ด�เหมี)อนมี�ผิ� เขั�ยน สืามก+ก ฉบุ�บุนายท�น และฉบุ�บุว่ณ�พก
พระราช้น�พนธ;ขัองพระบาทำสมีเด+จ้พระป=ยะมีหาราช้ ร�ช้กาลทำ�- ๕ และพระบาทำสมีเด+จ้พระมีหาธ�รราช้ ร�ช้กาลทำ�- ๖ ก+น�าอ�าน เขั าใจ้ง�าย เร าใจ้ให ร�กช้าต�บานเมี)อง ค�ดสนองค6ณ์ช้าต�บ านเมี)องทำ6กว�ถ�ทำาง
ส�าหร�บวรรณ์คด�ขัองอ�งกฤษก+มี�มีากทำ�-ส6ด ตายแล วเก�ดใหมี�อ�กหลายช้�ว�ตก+อ�านไมี�หมีด วรรณ์คด�เหล�าน�( ถ าผิ� อ�านอ�านแล วพยายามีกล�-นกรองเอาแต�ส�-งทำ�-ด� จ้ะทำ�าให จ้�ตใจ้บร�ส6ทำธ�G ใจ้งามี สมีองด� มี�ความีกระหายอยากเป.นคนด� อยากทำ�าประโยช้น;ให แก�ช้าต�ให มีากทำ�-ส6ด เน)-องจ้ากวรรณ์คด�ขัองอ�งกฤษมี�มีากมีายหลายประเภูทำ ทำ�-เป.นนวน�ยายก+มี� ประว�ต�ศาสตร;ก+มี� จ้ร�ยศ/กษาก+มี� โดยประพ�นธ;เป.นโคลงบ าง กลอนบ าง ร อยแก วบ าง ฯลฯ ฉะน�(น ขั าพเจ้ าจ้ะขัอยกต�วอย�างมีาให ด�ส�กสองรายทำ�-ผิ� แต�งมี�ช้)-อมีาก ความีจ้ร�งมี�อ�กมีากมีาย แต�ขั าพเจ้ ายกมีาเพ�ยงสองทำ�านเพราะเห+นว�าจ้ะเก�นความีจ้�าเป.น
คนแรกค)อเช้กสเป8ยร; พวกเราคงได ย�นช้)-อทำ�านผิ� น�(มีาแล ว เช้กสเป8ยร;ตายไปแล ว ๓๐๐ กว�าป8 แต�ช้)-อย�งโด�งด�งมีาจ้นทำ6กว�นน�( และด�งไปทำ�-วโลก ไมี�เฉพาะเกาะอ�งกฤษ บทำประพ�นธ;ขัองเช้กสเป8ยร;เต+มีไปด วยหล�กปร�ช้ญาทำ�(งส�(น สอนให ร� น�ส�ยมีน6ษย; สอนถ/งหล�กศ�ลธรรมี ความีกล าหาญ ความีเส�ยสละ ความีร�กอ�นแทำ จ้ร�ง ความีงามีตามีธรรมีช้าต� ความีร�กช้าต� เช้กสเป8ยร;เขั�ยนเร าใจ้เร)-องร�กช้าต� ในเร)-อง King John ซึ้/-งซึ้าบซึ้/(งตร/งตราย�-งน�ก This England
never did, nor never shall, lie at the proud foot of a conqueror ซึ้/-งแปลว�า อ�งกฤษไมี�เคย และจ้ะไมี�ยอมีหมีอบอย��แทำบเทำ าขัองผิ� ช้นะเป.นอ�นขัาด ระหว�างสงครามีขั าพเจ้ าเคยน/กถ/งประเทำศไทำยตามีวาทำะขัองเช้กสเป8ยร; และเขั�ยนด�งน�( This Thailand,
many times overran, but never conquered ประเทำศไทำยเราน�( ถ�กศ�ตร�ย�-าย�หลายคร�(ง แต�ไมี�เคยปราบเราได
มี�อ�กคนหน/-งช้)-อ Samuel Smile เขั�ยนหน�งส)อสอนง�ายถ/งหล�กธรรมีต�างๆ เก�-ยวก�บจ้ร�ยศ/กษาทำ�(งส�(นประมีาณ์ ๕ - ๖ เล�มี เป.นหน�งส)อทำ�-อ�านแล วไมี�เบ)-อ เร าใจ้ให เราประพฤต�ด�ค�ดก าวหน า พ/-งต�วเอง มี�ศ�ลธรรมี โอบอ อมีอาร� ละมี6นละมี�อมี อ�อนโยน แต�ไมี�ใช้�อ�อนแอ เป.นน�กก�ฬา สไมีล;เขั�ยนหน�งส)อเหล�าน�(ราว ๗๐ - ๘๐ ป8มีาแล ว และก+ตายไปนานแล ว แต�หน�งส)อขัองสไมีล;มี�อย��ในห องสมี6ดขัองช้าวอ�งกฤษผิ� ทำ�-สนใจ้การอ�านหน�งส)อทำ6กคร�วเร)อน หน�งส)อขัองสไมีล; ช้�วยสร างคน ทำ�(งอ�งกฤษ และต�างด าว ให เป.นคนทำ�-เจ้ร�ญก าวหน าใหญ�โตมีากหลาย
ประว่�ติ�ศาสืติร� ขั าพเจ้ าช้อบอ�านมีาก ความีจ้ร�งทำ�านผิ� ฟัBงแทำบทำ6กทำ�านก+คงเร�ยนประว�ต�ศาสตร;ก�นมีาแล ว แต�ขั าพเจ้ าเอาความีร� ส/กขัองขั าพเจ้ ามีากล�าว ค)อโดยมีากเมี)-อเวลาเราเร�ยนน�(นย�งเป.นเด+กอย�� ถ าตอนน�(เรามีาทำบ ทำวนอ�กคร�(งหน/-ง จ้ะได ประโยช้น;มีาก ค�ากล�าวทำ�-ว�า ประว�ต�ศาสตร;ย�อมีอ6บ�ต�ซึ้�(าน� (นเป.นความีจ้ร�ง จ้ากประว�ต�ศาสตร;เราจ้ะเห+นบทำเร�ยนทำ6กด าน ทำางปกครอง ทำางเศรษฐก�จ้ และทำางส�งคมี เป.นต น ประว�ต�ศาสตร;เป.นประโยช้น;เฉพาะอย�างย�-งน�กปกครองและน�กกฎหมีาย เช้�นการจ้ะวางโครงการปฏิ�ร�ปให บ านเมี)องเจ้ร�ญ บทำเร�ยนในเร)-องน�(นมี�กจ้ะหาได มีากมีายจ้ากประว�ต�ศาสตร; ไมี�เพ�ยงในเร)-องน�( ประว�ต�ศาสตร;ช้�วยให เรามี�ก�าล�งใจ้สร างอ6ปน�ส�ยให ด� ให สะอาด ให ประณ์�ต
ชั�ว่ประว่�ติ� การอ�านหน�งส)อเก�-ยวก�บช้�วประว�ต�ขัองบ6คคลส�าค�ญขัองโลก ส�าหร�บความีร� ส/กขัองขั าพเจ้ า ไมี�มี�หน�งส)อวรรณ์คด�ใดทำ�-เร าใจ้ในทำางทำ�-ด�ย�-งกว�าช้�วประว�ต� การศ/กษาช้�วประว�ต�ขัองบ6คคลส�าค�ญขัองโลกทำ�าให เราเห+นหล�กส�าค�ญ ซึ้/-งทำ�านผิ� น� (นด�าเน�นช้�ว�ต ทำ�าให มี�ความีใฝRส�งในทำางถ�ก ได ปร�ช้ญาต�างๆและภูาษ�ตจ้ากทำ�านเหล�าน�(น เราสามีารถจ้ะสาวเอาได ว�า มี�อะไรอย��เบ)(องหล�งทำ�-ทำ�าให มีหาบ6ร6ษเหล�าน�(นเด�นงานขัองทำ�านไปอย�างน�(นอย�างน�( ทำ�าไมีทำ�านจ้/งสามีารถกวาดส�-งอ6ปสรรคไปได ทำ�านเหล�าน�(นมี�อ6ปน�ส�ยอย�างใด มี�ก�าล�งใจ้เขั มีแขั+งเพ�ยงใด ครองช้�ว�ตโดยมี�ความีประพฤต�อย�างใด การอ�านหน�งส)อประเภูทำน�( บางทำ�เราได กล)นเอาส�-งด�ๆ เขั าไปหลายอย�างโดยทำ�-เราไมี�ร� ส/กต�ว ส�าหร�บมีหาบ6ร6ษขัองไทำยเราตามีประว�ต�ศาสตร; ก+มี�พระมีหากษ�ตร�ย;หลายพะองค; และร�ฐบ6ร6ษหลายทำ�าน ทำ�-ได น�าช้าต�ไทำยฝRาอ6ปสรรคมีาจ้นเรามี�เอกราช้ได อย��ทำ6กว�นน�( ส�าหร�บต�างประเทำศก+มี�มีากหลาย ขั าพเจ้ าขัอยกประว�ต�มีาให ด� ซึ้/-งทำ�านคงเดาได ค)อ แฟรค�กล�น โรสืเว่ลสื� เชัอร�ชั�ล และ มหาติมะ คานธิ�
แต�ตามีความีเห+นขัองขั าพเจ้ า ช้�วประว�ต�บ6คคลส�าค�ญทำ�-ส6ดในโลกทำ�-เราควรศ/กษาก�อนค)อ พระพ�ทธิประว่�ติ � ซึ้/-งพอค นคว าหาศ/กษาได โดยง�าย เพราะหล�กฐานมี�อย��มีากมีาย เฉพาะอย�างย�-งในภูาษาไทำย แมี ภูาษาต�างประเทำศก+มี�แทำบทำ6กภูาษา ตามีพระพ6ทำธประว�ต�แสดงให เห+นว�า สมีเด+จ้พระส�มีมีาส�มีพ6ทำธเจ้ า ทำ�(งๆ ทำ�-พระองค;ทำรงเป.นมีน6ษย;ป6ถ6ช้นธรรมีดาอย�างเราๆ น�-เอง แต�ทำ�านทำรงเป.นเอกอ�ครอ�จ้ฉร�ยะบ6คคล สามีารถปฏิ�บ�ต�พระองค;ด�เล�ศ หร)อทำ�-เร �ยกก�นว�า perfect ทำรงวางหล�กปฏิ�บ�ต�ให พวกเราปฏิ�บ�ต� เป.นหล�กซึ้/-งไมี�มี�ใครโต แย งได พระพ6ทำธประว�ต�เป.นเคร)-องจ้รรโลงใจ้ให เราซึ้/-งเป.นพ6ทำธศาสน�กช้น พยายามีประกอบแต�ความีด� ส�งเสร�มีให เราช้�าระจ้�ตให ใสสะอาด ส�งเสร�มีให เรามี�ความีหว�งในช้�ว�ต และมี�ความีศร�ทำธา
โรสืเว่ลสื� เป.นประธานาธ�บด�ขัองสหร�ฐอเมีร�กา ต�(งแต� ค . ศ . ๑๙๓๓ จ้นถ/งอส�ญกรรมีใน ค . ศ . ๑๙๔๕ เป.นประธานาธ�บด�คนแรกทำ�-สมี�ครและได ร�บเล)อกต�(งต�อถ/ง ๓ คร�(ง ๓ คราว โรสเวลส;ไมี�เพ�ยงเป.นคนทำ�-ส�าค�ญทำ�-ส6ดขัองสหร�ฐอเมีร�กา แต�เป.นคนส�าค�ญขัอโลกด วย เมี)-อตาย ทำ�-วโลกเส�ยดายอาล�ยน�ก ส�าหร�บในสหร�ฐอเมีร�กา น�กประว�ต�ศาสตร;กล�าวว�า แทำบทำ6กคร�วเร)อนร องไห แมี ปรปBกษ;ทำางการเมี)องขัองโรสเวลส;เองก+ยอมีร�บว�าอเมีร�กาส�(นคนด� โลกส�(นคนด� เมี)-อเป.นเช้�นน�(เราต องค นคว าด�ว�าบ6คคลช้น�ดน�(ต องมี�ด�อะไร อเมีร�กาและโลกจ้/งยอมีร�บน�บถ)อ
และบ�ช้า เทำ�าทำ�-ขั าพเจ้ าทำราบ มี�ผิ� เขั�ยนช้�วประว�ต�ขัองทำ�านในแง�ต�างๆ ไมี�น อยกว�า ๒๐ เล�มี ทำ�-เขั�ยนระหว�างทำ�านมี�ช้�ว�ตอย��ก+มี� แต�ส�วนมีากเขั�ยนเมี)-อทำ�านตายไปแล ว
ปBญหามี�ต�อไปว�า โรสเวลส;เป.นมีหาบ6ร6ษจ้ร�งหร)อไมี� ขั อน�(ไมี�มี�ปBญหา เพราะถ าไมี�เป.น โลกก+คงไมี�สนใจ้ในการตายขัองทำ�าน แล วอะไรเล�าทำ�-ทำ�าให ทำ�านเป.นใหญ�ได ในขั อน�(ต องศ/กษาล�กษณ์ะประจ้�าต�วขัองทำ�าน มี�ผิ� อธ�บายว�า ทำ�านมี�ค6ณ์สมีบ�ต� ๕ ประการส�าหร�บเป.นร�ฐบ6ร6ษ ค)อ ( ๑ ) ความีกล าหาญ courage ( ๒ ) ขั�นต� ( ๓ ) สามีารถค นเส นผิมีทำ�-บ�งภู�เขัาได เมี)-อคนส�วนมีากหาไมี�ได มีองเห+นการณ์;ไกล ( ๔ ) มี�หล�กการปฏิ�บ�ต� อ6ดมีคต�ด�งามี ( ๕ ) ร� จ้�กใช้ คน
มี�ผิ� ต�ทำ�านว�า บางทำ�เกรงใจ้คน แทำนทำ�-จ้ะตอบปฏิ�เสธ แต�ก+ไมี�กล า แต�น�-ก+เป.นเพ�ยงขั อเล+กน อย และต องไมี�ล)มีว�า น�กประว�ต�ศาสตร;ยอมีให ว�าทำ�านเป.นน�กการเมี)องทำ�-เช้�-ยวช้าญทำ�-ส6ด ในประว�ต�ศาสตร;ขัองสหร�ฐอเมีร�กา ขั อสร6ปทำ�-ว�ากล าหาญ ค)อทำ�านไมี�เกรงใครในเมี)-อทำ�านร� ด�ว�า conscience ขัองทำ�านใสสะอาด ทำ�านกล าร�บผิ�ดช้อบในเร)-องส�าค�ญๆ ทำ�านมี�ขั�นต�อดทำนต�อการใส�ร ายต�างๆ ใจ้เย)อกเย+น ทำ�-ว�าทำ�านสามีารถค นผิมีบ�งภู�เขัาได ก+เพราะตามีประว�ต�มี�หลายเร)-องทำ�-พวกร�ฐมีนตร�ขับไมี�ได แต�ทำ�านขับได ในเวลาไมี�ก�-นาทำ� ทำ�-ว�ามี�หล�กการอ6ดมีคต�ด�งามีก+ค)อ ทำ�านย/ดหล�กน�(และไมี�เคยเด�นออกนอกหล�กเลย ค)อให ทำ6กคนมี�ช้�ว�ตเป.นส6ขั ไมี�ว�าหญ�งช้ายหร)อเด+ก และทำ�านย�งหว�งพยายามีให หล�กน�(ไปถ/งคนทำ�-วโลกอ�กด วย อยากให ทำ6กช้าต�มี�เอกราช้อ�สระ
มี�ผิ� กล�าวว�า สหร�ฐอเมีร�กายอมีให บ6คคลทำ�-เป.นเอกมีหาบ6ร6ษขัองอเมีร�กาเพ�ยง ๓ ทำ�าน ค)อ จ้อร;จ้ วอช้�งต�น อ�บราฮั�มี ล�นคอล;น และแฟังค;กล�น โรสเวลส; และการทำ�-โรสเวลส;มี�ว�ถ�ช้�ว�ตใหญ�โตทำ�าบ6ญค6ณ์ให แก�ช้าต�มีากมีายได น�( เพราะเหต6หลายประการ อาทำ� การศ/กษาอบรมี มี�เล)อดโรสเวลส;ซึ้/-งเคยเป.นประธานาธ�บด�มีาคนหน/-งแล ว มี�ภูร�ยาทำ�-สามีารถมีากทำ�-ส6ด หาต�วจ้�บยาก และอ�กน�ยหน/-งค)อเมี)-อหน6�มีเคยร� ส/กปมีด อย เคยเป.นอ�มีพาต จ้/งมี�มีานะว�าจ้ะต องบากบ�-นเป.นห�วหน าประเทำศให ได
ต�อมีาก+มี�ทำ�านเซึ้อร;ว�นสต�น เช้อร;ช้�ล ขัองอ�งกฤษ ทำ�านผิ� น�(ไมี�เพ�ยงคนอ�งกฤษ แต�โลกก+ยอมีร�บว�าเป.นมีหาบ6ร6ษ จ้ร�งอย�� โลกให โรสเวลส;มีากกว�าเช้อร;ช้�ล แต�ในอ�งกฤษเช้อร;ช้�ลก+เป.นทำ�-หน/-งขัองอ�งกฤษ ไมี�มี�ใครเทำ�ยบส�าหร�บในย6คน�( ช้�ว�ตขัองทำ�านผิ� น�(พ�สดารมีาก ทำ�านเก�ดในสก6ลขั6นนาง บ�ดาเป.นลอร;ด ป�Rช้)-อ Duke แห�ง Marborough ซึ้/-งเป.นแมี�ทำ�พทำ�-มี�ช้)-อเส�ยง แต�มีารดาทำ�านเป.นอเมีร�ก�น มี�น�ส�ยช้อบรบ เคยเขั า public school ทำ�- Harrow แล วไปเขั าโรงเร�ยนนายร อยทำ�- Sanhurst ส�าเร+จ้เป.นนายทำหาร เคยสมี�ครไปรบทำ�-ค�วบาทำ�(งๆ ทำ�-อ�งกฤษไมี�ใช้�ค��สงครามี และในขัณ์ะเด�ยวก�น ร�บจ้ างเป.นผิ� แทำนส�งขั�าวสงครามีให หน�งส)อพ�มีพ;อ�กด วย ต�อมีาไปร�บราช้การทำ�-อ�นเด�ย อาสาไปรบพวกปBวร;ทำ�-อาฟัร�กาใต ( เล�าถ/งเร)-องหน�จ้ากค�ายเช้ลย ) ต�อมีาค�ดเล�นการเมี)องเป.นสมีาช้�กพรรคคอนเซึ้อร;เวต�ฟั แล วย ายไปล�เบอร�ล แล วกล�บมีาเขั าคอนเซึ้อร;เวต�ฟัอ�ก ในเร)-องย ายพรรคน�(มี�ผิ� ต�เช้อร;ช้�ลว�า ไมี�แน�นอน แต�มี�ผิ� แก แทำนว�าเช้อร;ช้�ลเป.นคนถ)ออ6ดมีคต�อย�างแรงกล า เมี)-อไมี�สามีารถให พรรคมี�ความีเห+นด วย ก+ลาออกจ้ากพรรค
พ�ดถ/งนโยบายการเมี)อง จ้ร�งอย�� เช้อร;ช้�ลเป.นคอนเซึ้อร;เวต�ฟั ช้อบให มี�เมี)องขั/(น ช้อบประเพณ์�เด�มี เกล�ยดพวกเลเบอร;ซึ้/-งถ)อนโยบายส�งคมีน�ยมีมีาก แต�ถ าพ�ดถ/งในฐานะเป.นมีหาบ6ร6ษร�กช้าต�แล ว เช้อร;ช้�ลไมี�เป.นรองคนอ�งกฤษคนใด เน)-องจ้ากเช้อร;ช้�ลมี�ก�าล�งใจ้ และมี� Character แขั+ง ฉะน�(นในเวลาปกต�บ านเมี)องส6ขัสบาย ราษฎรจ้/งมี�กไมี�อยากให ร�บใช้ ช้าต� เพราะเกรงจ้ะรบตะบ�นไป แต�เวลาค�บขั�นเป.นต องกล�บเขั ามีาทำ6กคราว และก+น�าช้าต�ช้นะด วย
เช้อร;ช้�ลเป.นศ�ลป=นช้�างเขั�ยน น�กประพ�นธ; และไมี�ใช้�ส�กแต�ว�าเป.นอย�างธรรมีดาเทำ�าน�(น แต�เป.นศ�ลป=นช้�(นทำ�-มี�ฝ8มี)อ เช้อร;ช้�ลเป.นคนเด+ดขัาด ฝ8ปากคมี ถ อยแถลงขัองทำ�านคนช้อบฟัBง เขั าใจ้พ�ดตร/งตราจ้�ตใจ้คน ต�วอย�างตอนเขั าร�บเป.นนายกร�ฐมีนตร�ในสงครามีโลกคราวทำ�-แล ว ไปแถลงต�อสภูาสามี�ญว�า " ขั าพเจ้ าขัอแถลงก�บสภูา อย�างเด�ยวก�นก�บทำ�านร�ฐมีนตร�ทำ�-มีาร�วมีคณ์ะขั าพเจ้ าว�า ขั าพเจ้ าไมี�มี�อะไรนอกจ้ากโลห�ต งาน น�(าตา และน�(าเหง)-อ " ค�าพ�ดขัองทำ�านก�นใจ้สภูาและประช้ากรทำ�(งช้าต� ถ/งก�บถ)อเป.นภูาษ�ตประจ้�าประเทำศ เมี)-อทำ�านถ/งอส�ญกรรมี ทำ�-วโลกก+แสดงความีไว อาล�ย
มีหาตมีคานธ� ทำ�านคานธ�น�(ก+เป.นผิ� หน/-งทำ�-ไมี�เพ�ยงอ�นเด�ยน�บถ)อว�าเป.นมีหาบ6ร6ษ แมี โลกก+ยอมีร�บเคารพน�บถ)อ จ้ร�งอย�� การทำ�-อ�นเด�ยได เอกราช้เน�( เพราะความีสามีารถขัองร�ฐบ6ร6ษอ�นเด�ยหลายทำ�าน เพราะความีใจ้กว างขัองอ�งกฤษ แต�ผิ� ทำ�-ควรได เก�ยรต�มีากทำ�-ส6ดค)อทำ�านคานธ� ทำ�านคานธ�เก�ดใน ค . ศ . ๑๘๖๙ เป.นเช้)(อช้าต�ฮั�นด� ในสก6ลเวศย;หร)อพ�อค าทำ�-พอมี�อ�นจ้ะก�น อาย6 ๑๘ ไปเร�ยนกฎหมีายทำ�-อ�งกฤษ เป.นเนต�บ�ณ์ฑิ�ตขัอง Inner Temple กล�บมีาว�าความีทำ�-บอมีเบย; ในค . ศ . ๑๘๙๓ ถ�กส�งไปว�าความีทำ�-อาฟัร�กาใต การไปอาฟัร�กาใต คร�(งน�(ได เป.นเหต6ให เปล�-ยนว�ถ�ช้�ว�ตขัองคานธ� คานธ�ไปพบสภูาพขัองเพ)-อนร�วมีช้าต�ในประเทำศน�(นอย��ในอาการอ�นน�าสงสาร ทำ�(งด านส�งคมีและการเมี)อง เพราะถ�กเจ้ าขัองประเทำศด�ถ�กกดขั�-ย�-งกว�าอย��ในอ�นเด�ยเส�ยอ�ก คานธ�จ้/งเล�กว�าความี เง�นทำองมี�เทำ�าใดสละหมีด และอย��ในอาฟัร�กาใต ถ/ง ๒๐ ป8 ต�(งตนเป.นห�วหน าช้�วยพวกอ�นเด�ย โดยเร�ยกร องขัอความีย6ต�ธรรมี และช้�กช้วนไมี�ให คนอ�นเด�ยร�วมีมี)อก�บร�ฐบาล คานธ�ถ�กด�หมี�-นเหย�ยดหยามี ถ�กร�ฐบาลอาฟัร�กาจ้�าค6กหลายคร�(ง จ้นกระทำ�-งร�ฐบาลอาฟัร�กาใต ผิ�อนตามี แต�ก+ย�งกดไว มีาก แต�พอถ/งสงครามีโลกคร�(งทำ�- ๑ คานธ�กล�บร�วมีมี)อก�บร�ฐบาลอ�งกฤษในการพยาบาลอาสากาช้าด เสร+จ้สงครามีแล วคานธ�กล�บมีาอ�นเด�ย เร�-มีช้�กช้วนให ช้าวอ�นเด�ยขัอปกครองตนเอง
คานธ�ไมี�ช้อบร6นแรง ช้อบใช้ การแขั+งส�ทำธ�โดยว�ธ�ส�นต� (Civil Disobedient) การไมี�ร�วมีมี)อ ( เล�าถ/งการสนทำนาก�บจ้�นทำรโภูส ) พวกสาน6ศ�ษย;ทำ�-เห+นด วย ลาออกจ้ากราช้การมีากหลายมีาสน�บสน6น คานธ�ช้�กช้วนให เด+กๆ ออกจ้ากโรงเร�ยนร�ฐบาลให หมีด และไมี�ซึ้)(อส�นค าอ�งกฤษ เพ)-อแสดงว�าอ�นเด�ยก+ทำ�าขัองใช้ ได เอง ทำ�านเร�-มีทำอผิ าใช้ ทำ�านแนะว�าอ�นเด�ยจ้ะแขั+งต องไมี�แยกก�น พวกอ�สลามีก�บฮั�นด�ควรร�วมีมี)อก�น ควรเล�กช้�(นวรรณ์ะ ( เล�าถ/งช้�(นต�างๆ ขัองอ�นเด�ย ) ควรห ามีการด)-มีส6ราอย�างเด+ดขัาด และทำ�านคานธ�มี�ค6ณ์ความีด�ทำ�-ส6ด ค)อหล�กอ�นใดทำ�-ทำ�านประกาศออกไป ทำ�านย/ดปฏิ�บ�ต�จ้นอวสานแห�งช้�ว�ต ในทำ�-ส6ดช้าวอ�นเด�ยทำ6กช้�(นทำ6กเช้)(อช้าต� พาก�นขันานนามีทำ�านว�า " มีหาตมีะ " ซึ้/-งแปลว�า " ว�ญญาณ์อ�นใหญ�ย�-ง " และโลกก+ร� จ้�กทำ�านด วยนามีอ�นน�( เน)-องจ้ากทำ�านเป.นห�วหน าส�าค�ญ จ้/งถ�กจ้�บขั�งหลายคร�(ง แต�ในทำ�-ส6ดก+ต องปล�อย ร�ฐบาลอ�งกฤษได ต�(งกรรมีาธ�การขั/(นพ�จ้ารณ์า เพ)-อให อ�นเด�ยปกครองตนเองหลาย
คร�(ง แต�กรรมีาธ�การก+ไมี�เสนอให เอกราช้เด+ดขัาด พวกอ�นเด�ยจ้/งฮั)อก�นขั/(นอ�ก ขั�ดขั)นต�างๆ เช้�นไมี�ยอมีปฏิ�บ�ต�ตามีกฎหมีาย ( เล�าเร)-องภูาษ�เกล)อ ) ร�ฐบาลอ�งกฤษจ้�บคนอ�นเด�ยเขั าค6กประมีาณ์ ๕๐ , ๐๐๐ คน เมี)-อเก�ดสงครามีโลกคร�(งทำ�- ๒ ญ�-ป6Rนต�พมี�าได ก�าล�งทำ�าทำ�าจ้ะเขั าอ�นเด�ย คานธ�ประกาศไมี�ต�อต าน (non-resistance) แต�ให ต�อต านโดยส�นต�ว�ธ� ในขัณ์ะเด�ยวก�นก+เร�ยกร องเอกราช้จ้ากอ�งกฤษ คร�(นเมี)-อ ค . ศ . ๑๙๔๖ พรรคเลเบอร;ได ขั/(นเป.นร�ฐบาล จ้/งมี�การเจ้รจ้าก�น และตกลงทำ�-จ้ะให อ�นเด�ยปกครองตนเอง
คานธ�เป.นอ�จ้ฉร�ยะบ6คคลหาผิ� เสมีอเหมี)อนได ยาก นโยบายขัองทำ�านค)อ อยากให อ�นเด�ยได เอกราช้ อยากให เพ)-อนร�วมีช้าต�ไมี�ว�าเช้)(อช้าต�ใดมี�ความีส6ขั อยากให มีน6ษยโลกมี�ความีส6ขั ไมี�ฆี่�าฟัBนก�น แต�การทำ�-จ้ะล6จ้6ดประสงค;น�(ต องไมี�ใช้ ก�าล�ง ทำ�านปฏิ�เสธความีส6ขัทำ6กอย�าง ไมี�ยอมีใช้ ขัอง แมี แต�เป.นขัองธรรมีดาส�าหร�บช้�ว�ต ทำ�านใช้ ผิ าน6�ง ๒ - ๓ ผิ)น พ�นกายตลอดช้�ว�ตขัองทำ�าน ต�(งแต�เล�กว�าความี ในช้�ว�ตขัองทำ�านทำ�านถ�กจ้�าค6กหลายคร�(ง เพราะทำ�าความีด� อดอาหาร ๑๕ คร�(ง จ้นเก)อบส�(นช้�ว�ต เพ)-อเร�ยกร องความีร�วมีมี)อให ช้าต� แต�มีหาบ6ร6ษช้�(นด�อย�างน�(ก+ย�งถ�กคนฆี่�าตาย
พ�ดถ/งเร)-องการอ�านหน�งส)อ ขั าพเจ้ าเคยไปร�บราช้การใน ๓ ประเทำศด วยก�น ค)อ ญ�-ป6Rน อ�งกฤษ และสหพ�นธ;สาธารณ์ร�ฐเยอรมี�น เทำ�าทำ�-ส�งเกต ประช้าช้นใน ๓ ประเทำศน�( น�ยมีการอ�านหน�งส)อมีากกว�าเราน�ก ทำ�-สะด6ดตาขั าพเจ้ ามีากทำ�-ส6ดค)อ ไมี�ว�าในรถโดยสาร รถใต ด�น รถไฟั ตามีถนนหนทำาง จ้ะพบคนอ�านหน�งส)อแทำบทำ�(งน�(น ตามีร านขัายหน�งส)อก+แน�นไปหมีด
มี�ผิ� เล�าว�าร านขัายหน�งส)อในถนนแช้ร�-งครอส กร6งลอนดอนร านหน/-ง มี�ช้ายคนหน/-งจ้ะโดยไมี�มี�เง�นซึ้)(อหร)อเส�ยดายเง�นก+ไมี�ทำราบ ทำ6กๆว�นเวลาบ�ายโมีง จ้ะมีาด�ทำ�-ต� หน�งส)อเก�ามี6มีร าน แล วก+หย�บหน�งส)อมีาอ�านซึ้/-งขั�(นเอาไว ต�(งแต�ว�นก�อนแล ว ก+ย)นอ�านจ้นเก)อบจ้นบ�าย ๒ โมีงก+ขั�(นไว แล วก+ไปทำ�างาน ร6 �งขั/(นก+มีาอ�านอ�ก อ�กรายหน/-งเป.นช้ายช้รามี�ทำร�พย;มีาก แต�ไมี�ช้อบจ้�ายทำร�พย; ทำ6กๆ คร/-งเด)อนจ้ะมีาทำ�-ร านน�( ค นหย�บหน�งส)อไป ๒ - ๓ เล�มี แต�ไมี�จ้�ายทำร�พย; เจ้ าขัองร านคอยเฝIาด�แล วก+จ้ดไว ว�าหน�งส)ออะไรบ าง ราคาเทำ�าใด แล วก+ส�งบ�ลไปเก+บก�บเลขัาน6การๆ จ้ะร�บส�งเช้+คมีาช้�าระทำ6กคร�(ง ไมี�โต ถ�ยง
ถ าทำ�านเป.นน�กเลงหน�งส)อ ทำ�านจ้ะร� ด�ว�าใจ้ขัองน�กเลงหน�งส)อด วยก�นไมี�ช้อบให ใครหย�บย)มีหน�งส)อ เพราะเกรงผิ� ย)มีเอาไปจ้ะไมี�ค)น ไมี�ใช้�ต�(งใจ้จ้ะโกง แต�บางทำ�ก+ล)มีบ าง หร)อเห+นเป.นหน�งส)อด�ก+เก+บเอาไว ถ าขั าพเจ้ าจ้�าไมี�ผิ�ด ด�เหมี)อนกว�น�พนธ;ฝร�-งเศสเร)องนามีช้)-อ Anatole
France ว�นหน/-งมี�ผิ� มีาย)มีหน�งส)อทำ�านๆ ปฏิ�เสธ และกล�าวว�า ฉ�นให เธอย)มีไมี�ได เด�Uยวไมี�ค)น ไปด�หน�งส)อในต� ฉ�นเถอะ มี�หน�งส)อมีากมีายทำ�-ฉ�นขัอย)มีมีาและก+ย�งไมี�ได ค)นเจ้ าขัอง โดยสร6ป ตามีประสบการณ์;ขัองขั าพเจ้ า ขั าพเจ้ าเห+นว�า การอ�านหน�งส)อในยามีว�างเป.นก�จ้กรรมีอ�นหน/-งซึ้/-งทำ�าให ช้�ว�ตเราเพล�ดเพล�น จ้�ตใจ้ด� ได ความีร� ในว�ช้าการทำ�(งหลาย และค�ดประกอบแต�ก6ศลกรรมี