Upload
khangminh22
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
73-1 544(075)
691
. -: / . . ,
. . , . . .; . . . -, 2013. . 1. . 237 .
ISBN 978-5-4437-0163-9
) .
, ,
. 3- -
.
. . . .
-
«» 2009–2018 .
© , 2013
© . . , . . , . . ,. . , . . , . . ,. . , . . ,. . , . . , . . ,. . , 2013
ISBN 978-5-4437-0163-9
3
-. -
, 12 , 1961 .
, , , , -.
, -: . .,
. ., . ., . ., . .,. ., . ., . ., . .,. ., . ., . ., . .,. ., . ., . ., . .,
. ., . ., . ., . .,. . . ., . ., . .,
. ., . ., . ., . .,. ., . ., . ., . .,
. ., . ., . ., . .,. ., . ., . ., . .,. ., . ., . ., . .,
. ., . ., . .-
10 . ,
, .
.-
, ( , -, - , ,
.), -
4
, .
. .
, ,, -
« » ( -,
, , ,SSITKA, , ,
.).
– ., -
. ., . ., . .,. ., . ., . , . ., . .,
. , . ., : .,., ., ., ., .,
., ., ., ., -., ., ., ., ., .,
., ., ., ., .,., ., ., ., .,
., ., ., ., -., ., ., .
.,
. , ,
. , , .
, , , -
,-
, .. . , . .
5
1961 . - ( .- .
, ) . . . . , ) ( )
. ». – , -
, –. . . . ,
. – ( ),
. . . , –
, ,
. ), .- . .
, -
. , ,
. -,
, , , , .
. , ,
, .
.
: « », « -
6
», « », « -» ( . . ), « »
. . . . ( ,).
() ( .
. . ); ;.
. . , . -
, -, – .
. . , . . . . .
. « -
», 1966 .
. . . , .
.. . -
-,
, –, ,
.
, , (
, , ). , , ,
7
. . . ,
. -
, . . . . ( , , , ), -
1967 ., – .: «…
».
1963–1972 .
. , , .- . . .
. . :. . ( ) . . ( )
. . ( )
8
, 1971 . , . . . . . . ,
. .
, : . . , . . ,. . , . . , . . , . . .
: . . . . . , . . ,. . , . . , . . , . . ,. . , . . .
: . . , . . , . . ,. . , . . , . . , . . ,. . .
9
1. 1.1.
(R) -:
RUI ,I – , , U –
. R, .
[ ]. – , -
. [ ].1 = 1 / = 1 1 2·c2 A2.
( ) – 1 ,
1 2, , ( . . 1.1.2).
–1 –1 –1. –1.
–1 –1
–1. ( )
,
, 1 ,
1 . :
0 ,m
0 – -, m – ( -
) . -2 .–1 , 1,1-
, 2 –1.
10
. , ( ), c
) ( ). ,
, . . ( :
Hf0 , – 10; Hf
0
« Hf0»11,
.) ,
–1 2 .–1, – 3. , -./ .
-i. 1,1-
,+ – .
- ( . .
) 0, -
. . 1.3).
( ):
0 ,A m0 – -
m ,A – , , .
– – , , 1,1-
0:
0 1 2 0b b C 0 01 2 ,i i ib b C (1.1)
10 . ., . ., . . -. : , 1974.
11 . ., . . -. .: , 1992.
11
0i – ,i – .
b1 b2, , 2
3 2 11 6,07 10 ( );
6A
F BbN
(1.2)
21
20
2,3 10 ( ),8A
F BbN RT
(1.3)
9 102 / 3,29 10 ( ).B F RT (1.4)
(1.1)–(1.4) – , 0,1953; F – ;
– ; – . .b1, b2 25 ,
, .,
(1.1)–(1.4), .-
0,001–0,1 C
1 ,a C bC
*, a b – .,
, , 0 :
0 . (1.5) 1,1- -
0 1 2 0 .b b C (1.6)
- . Vi [ –1]
E [ –1]:Vi = Wi E.
12
Wi [ 2 –1 –1] . -. = 1 -
(96 500 .):F W
ti, , :
WtW W
.WtW W
V -r F
.6
FVr
, , ( e – ):
,6
ii
i
Z eWr
– ( . . 2.1.8) ,
.-
. , , -
. , . ,
, . ,
, , -. .
ra,
13
21
0
2 ,aFr I B I
RT 25
9 1 3 9 102 / 0,103 10 ) 3,29 10 ).B F RT ( (
10–2 3 . – -
(1.6)., b1 b2:
2 ,B
, / , :1 .B
,
,2 2
= = .
(b1 I1/2) -:
2 2 1 1/ 2 1/ 2
1 1
2 2 3 2 21 2 1
) ( )6 )
.
A
F Bb I IN
b2 I1/2 :2 1/ 2 2 1/ 2 2 1/ 2 1/ 2
1/ 22 2 1/ 2
0
1.A
F B Ib IN RT
b1 b2
1 21 2 11 ,b
1 22 .b
15
) (). , ,
. –, .
, .
, , ( . 1.2),
.
++++++
------
++++++ -
--
---
-
-
-
+
+
+
. 1.2.
-,
. , .
. ,
.
. ,
. , ( ,
16
.) .
- ,
. :
0
1 .( )
l dlRS l
R =, .
R.
0,1 N 0,01 N 25 , 0,1 = 0,01289 –1, 0,01 = 0,001411 –1.
R . -
-. ,
XX
.R
, , - ( ) .
.
, , « 4120», -
« ». 1–10 .
, ( . 1.3). -
KCl (0,1 N 0,01 N) 25 ,
17
( . . 1.4 . 1.1).
,,
. -. ( )
. -,
-, .
. 1.3. « 4120»
« » 99 199 ),
. « »
Windows.Dcom.exe,
.
-,
, « ».
18
. 1.4. .
-
, ,
.
, :
« », . . .
, , ,
Dcom.exe, .
« 4120»,
.
. , -
( . 1.4).
. 1.5. . , 1 2,
3 4, ,
.
19
, -.
« 4120» -, . 1.5.
, 1 2, ,
« » 3 4. --
. -
. ,
, .
1.3. 1.3.1. -1.
,
. , ,. -
-
, .
:2KOH HCl KCl H O.
, ,
. , ,
.a – , y –
, .
20
(y < a) ( )
K K H H Cl Cl K H ClC C C y a y a
.Cl H H K
a y (1.7)
(y > a) :( )
K K OH OH Cl Cl K OH ClC C C y y a a
.K OH OH Cl
y a(1.8)
K Cla . (1.9)
( ) 0H K
, (1.7) (1.8),
, – . ,y ,
( . 1.6).
y
. 1.6.
, HCl KOH.
:– H ;
OH
– HCl ;KOH
– HW ;OH
W
21
– OH H HCl KOH;– K OH .
:– 0,01 N KCl,
;– HCl KOH ( 0,01 N HCl,
, 0,2 N KOH, -);
– 100–150 ;– ,
, 25 ;– ;– 50 ;– « 4120» .
1. , 25 .2. 50 KCl,
, 15 ..
( . 1.4).3. 60–70 HCl, -
.4.
50 HCl, , 15 .
,
.5. KOH.
KOH , , .
, .
. KOH, .
.
22
1. , .
25. .
2. . , 3–4 KOH
. . .
3. 3–4 KOH. -.
4. KOH .
.
-.
, , .
.
KCl, KCl 0,01 0,001411 –1 –1 25 .
KCl.,
(1.7)–(1.9), ,K
,Cl H
,OH
, .K Cl
H+ OH–
HCl KOH.
K+ Cl–.
23
, . 1.6, .
-1-1 .
, : 1) KOH; 2)
, -
; 3) -. : 0
aC a – -, y – ,
. 1. . -
-1. 2. . ,
, :2KOH HA KA H O .
, . ,
, ., KA , -
, ,. « »
(y < a) KOH , A– K+
. :
.H A Ha
HA
C C C yK
C a y,
(a – y) a, . . , , , H+
y:.aH
C K a y const y « »
24
( / ) ( ) .H H K K A A H K A
C C C const y y
, .
, , .
« » (y > a) :( )
K K OH OH A A K OH AC C C y y a a
.K OH OH A
y a
:.
K Aa
, « » , . . KOH.
, y « » « ». -
y , ddy
y – .
2 , KOH.
:–
A.
,K
, , ;– 0,01 N -
, -.
,
, .
25
« » -.
1. 3. . -
. aw(weak) as (strong).
. 1» {y < as}. -
, , .
H , K+, Cl -.
. ,,
1. 2» {as< y < (as + aw)}. ,
( ) , .
,y 2.» {y > (as + aw)}. ,
. « », 1 2, ,
. « 1» « 2» , « ». ,
. 4. ( , )
. , – ,
3.
26
1.3.2. -2.
– --
25 .-
:
3 2 3 3CH COOH H O CH COO H O .,
,
3 3
3 2 2 3 2
2
,(1 )
CH COO H O A
CH COOH H O H O CH COOH H O
a a C f fKa a C f f
(1.10)
– ; – ;
2H OC – ; fi – -; << .
, ,
2.a H OK K C
, – ,
: , ,
, -f :
,f f f lg ,1
A IfB I
I – ; A B – ; flg – . 25 1,1- -
A = 0,509, B 1. (10)
2 22 0,509lg lg lg .
(1 ) (1 )1 1A AA A
aA A
C CC CKC C
, 1,1-.
27
– – (1.6),
0 1 2 0
.Ab b C
, ,
0
.
, 0 .
-
10 1 2 0
.ii Ab b C
.
:– KCl 0,01 N,
;– (C1 0,5 N
C2 0,1 N, );
– ;– ;– 100 – 10 .;– ;– ;– ;– « 4120» .
100
3. 10 0,3
28
0,005 . : 0,3 N; 0,25 N; 0,2 N;0,15 N; 0,1 N; 0,075 N; 0,05 N; 0,03 N; 0,01 N; 0,005 N.
25 . ,
, .
( 0,5 N) . 100
3 , .
, .
0,1 N. KCl,
. .
10 1
. .
. 4.
. 25 .
2 . . , ( . 1.1).
1.1
.-
,-
-,
–1
--,
2 –1
,-
),1 = / 0
,-
),2
1…10
29
. 1.2.
1.2
/ 2 AC
2
lg(1 )
AC1
A
A
CC
lgKa Ka
1…10
. 1.1 1.2,
.
1.4. -1 -21. ?
?2. : -
, , -, , .
3. -?
.4. , -
?5. « 4120».6. – .
? ?7. , -
.
-1 -2. . . .: . .,
1969.. ., . . .
.: , 1980.. ., . . -
. .: , 1976.
30
1.1
1.3i0
25 [ 2 –1]
i0
i0
H+ 349,8 OH– 198,3
Li+ 36,68 F– 55,4
Na+ 50,10 Cl– 76,35
K+ 73,50 Br– 78,14
Rb+ 77,81 I– 78,84
Ag+ 61,90 ClO4– 67,36
NH4+ 73,55 BrO3
– 55,741/2 Ca2+ 59,50 NO3
– 71,461/2 Ba2+ 63,63 C2H5COO– 35,81/2 Mg2+ 56,6 H2PO4
– 36,01/2 Cd2+ 54,0 1/2 SO4
2– 80,021/3 La3+ 69,7 1/2 S2O6
2– 93,0
1.4 KCl –1
KCl,
,
0 20 25
0,01 0,0776 0,1278 0,1413
0,02 0,1521 0,2501 0,2765
0,1 0,715 1,167 1,288
1,0 6,541 10,207 11,180
31
2. 2.1.
– , -
, -.
, -,
.
( ), ( ),
( ).,
, ,
. --
, . ,
- ( . :
-1– -3, . 67–68).
2.1.1. ?,
, , . . ,
-. , ,
, . , ,
, .
, . –
32
, , .
2000 . 200- « », ,. ,
, , ».
) , .
– (1836 .), ,
, –.
, , KCl ( . 2.1).
. 2.1. –
, – -,
, , .
– :
« »,
33
. – ( 2+ + 2 – M),
. ,
. – ( 2+ + 2 –),
. ,
. – , – .
« »,
, Fe2+ Fe3+.
Fe3+ + – Fe2+ . –
. , ,
«Pt/ », ,. ,
, (III) , ,
, . -, ,
, – Fe2+.
, .
, ( ). -
, - ( )
. -),
.
,
34
. ,
, » . -
, « », .
, .
. , ,
.
2.1.2. .
, ). -
, -,
. – , , ,
, ., -
( ) ,
. , q [ ]
[ ] W = q E . , 1 , -
1 ( ), 1,6 10–19 . - 1 ,
35
, Z ,
,W Z F E (2.1)F [ ] – ( -
), Z – .
, W’, :
.dG SdT VdP W,
, , :
.G W (2.2)
(2.1) (2.2), E
:.G ZFE (2.3)
– . – ,
0 2 2 0Zn Cu Zn Cu .E
, G. ,
(2.3) , :
.P P
G ES ZFT T
,
.
– :
36
20
2
( )ln ,( )
a ZnG G RTa Cu
a(Zn2+) a(Cu2+) – ( ) , 0G – .
(–Z F) - (2.3),
– :2
02
( )ln ,( )
RT a ZnE EZF a Cu
Z – , , E0 (= 0,916 ) –
..
0 ln ,ii
RTE E aZF
(2.4)0 – -
, . . , , ,
, . E0
K :0 ln .RTE K
ZF
, .
, .
, , , .
, . ,
. ( Zn2+|Zn)
Zn2+ + 2e– Zn,
37
( Cu2+|Cu) – Cu2+ + 2e– Cu.
0 2ln ( ),2RT a Zn
F0 2ln ( ).
2RT a Cu
F Pt Fe3+,Fe2+
30
2
( )ln .( )
RT a FeF a Fe
( )
0 ( )ln ,( )
RT oxZF red
(2.5)
( )ox ( )red – .
, P, = const 0G . -
(2.3) -, > 0.
, .
1. , (
), – (). , –
Zn Zn2+ + 2e– ( ), Cu2+ + 2e– Cu ( ).
Zn|Zn2+||Cu2+|Cu. -, –
; , , .
2. - ( ) ( ) = – .
38
3. , -, ,
. ,
, –. ,
, , .
2.1.3. ,
, . , -. –
. Ag+|Ag,
Ag e Ag,.
0 ln ( ).RT a AgF
(2.6)
,
, , .
, .
, , ,
,
.
.Cl–,AgCl|Ag – , - Ag+|Ag,
AgCl, ,
39
12. Cl–
, , -
. , :
, -. ,
L(AgCl) = [a(Ag+)] [a(Cl–)],
(2.6)
).(ln)(ln)(ln
)()(ln)(ln
02
0
00
ClaF
RTClaF
RTAgClLF
RTClaAgClL
FRTAga
FRT
(2.7)
.0 –
, 20 – -
. ,
.-
AgCl e Ag Cl .-
. .
Cl–,Hg2Cl2|Hg ,
). KCl KCl 1,0 3,8 .
12 , .
. .
40
-:
1/2 2 2Hg Cl e Hg Cl .,
, Cl–:0 ln ( ).RT a Cl
F (Pt, Au,
Pd, Ir). -
. Pt, H2|H+, . 2.2,
2H e 1 2H .,
, 2–3.
2
00.5
( )ln .H
RT a HF P
(2.8)
. 2.2.
1
1 ,
( ). -
. -
.
4 , – 17 . -
.
41
2.1.4. , ,
, . , -
. -
.-
: .,,
, KCl .
, K+ Cl– .
, KCl, .
,
. , -,
, ,,
. , ,
, -, .
. KNO3, NH4NO3, RbCl.
. , ,
. , , ,
HCl, . .
42
2.1.5. , . .
, , . ,
,,
. -
( ). -- ,
.
2.1.6.
. , , ( -
) . , , , . () . 1 , -
2
0 00.5
( )ln ,H
RT a HF P
2
0 00.5
( )ln ln ( ),H
RT a H RT a HF P F
2,3ln ( ) .RT RTE a H pHF F
-, -
. ,
( ).
. , . .
43
, . -
, ,
13.,
, - ( )
+. 0,1 M, ( )
, . +
, -. ,
, -.
-+
. ,
:0 ln ( ),H H
RT a HF
0H ,
. , , .
0 10, . . H+ 10.
13 , -,
. .
, , .
44
-,
. , , -
, ., -.,
() .
, – ( . 2.3).
, «K». , ,
, , .
HCl0.1 N) )
HCl0.1 N )
. 2.3.
0,1 N HCl. :
HCl ( -), KCl
., HCl -
, ,. 2.4. pH
.
47
, , , . 2.7.
. 2.7. - (
): 1 – ; 2 – ,
HCl;3 – KCl; 4 –
KCl ; 5 – -
; 6 – ; 7 –
( . 2.8), , .
. 2.8.
48
2.1.7. –
, , ,
. -,
, .,
, ,
.
, . 2.3.
, . , -
. , .
-, -
Cl–
. , , KCl, – , Cl– -
. , Cl–
, , -
. -
( –).
, -.
-. -
,
49
( . 2.9).
. ,,
- ( , KCl)
, Cl–
. 2.9.
, . , :
0,058 lg ( ),E E a Cl (2.9)E – , :
1) -;
2) ;3) .
( ) ZA aA, (2.9)
0,058 lg .M AA
E E aZ
(2.10)
, ,
, (2.10) , :
/0,058 lg ( ) ,A B
B
Z ZM A A B B
aA
E E a K aZ
50
aA – ; aB – ; ZA – , ZB –
; KA/B – -.
10–3–10–5, . .
. – 10–10–10–14. .
.-
. , , - -
, . . 2.10
.
,
NO3– 4,3 – 1,0 2,0 – 9,0 CO3
2–, Cl–, NO2–
K+ 5,0 – 1,0 2,0 – 9,0 NH4+, Na+
Ca2+ 5,0 – 1,0 2,0 – 9,0 Mg2+, Ba2+, Zn2+
NH4+ 4,7 – 1,0 3,0 – 8,5 K+, Na+
Ag+ 5,0 – 1,0 3,0 – 9,0 Hg2+
F– 5,0 – 1,0 4,0 – 7,0 Fe3+, Al3+
S2– 5,0 – 1,0 13,0 – 14,0 Hg2+
Cu2+ 5,0 – 1,0 3,0 – 7,0 Hg2+, Ag+, Fe3+
Cl– 4,0 – 1,0 3,0 – 9,0 S2–, I–, Br–
Br– 5,0 – 1,0 3,0 – 9,0 S2–, I–, Cl–
I– 5,0 – 1,0 3,0 – 9,0 S2–, Cl–, Br–
CN– 5,0 – 2,0 11,0 – 13,0 S2–, I–, Ag+
. 2.10.
51
2.1.8. – –
, . ,
, , . -
, -
. , , , ,
, , . ,
, , .
( ) , .
, , .
E
I) (I = 0), :
0 ln .IE RT,
21 ,2 i i
iI m Z
mi – i, Zi – ., -
, .,
, .r ( )
Z
00
.4
Zer
52
. , r , , .
I ( 3) :
0
exp( ).4I
Ze r Dr
D1 2
02
4 .8 A
kTDe N I
, -,
, , -. I 0 -, ,
I 0., ,
, I 0:
00
exp( / ) 1 .4a I
Ze r Dr
, << 1,
r 0:
0 0
(0) 1 1 .4 4a
Ze r Zer D D
Ze 1
2 2
0
.2 4
AZ e NED
33 2 2
03/ 20
ln 2 10 ,4
AE e N Z I A Z I
RT kT
53
k = 1,38 10–23 – , e – (1,6 10–19 ), 103 ,
. CGSE :
32 2
03/ 2 3
2ln ,( ) 10
ANe Z I A Z IkT
k = 1,38 10–16 , e = 4,8 10–10
CGSE. .,
, 25A0 0,509:
2 2lg 0,509 0,5 .Z I Z I–-
. 1,1- 10–2 .
:2 2
0 0,5lg .1 1A Z I Z I
aB I I (aB), a
– , – , T. , 0,3 ,
, ( ) 1 –1/2 1/2. 2.1
A B
T, C A, [ –1/2 1/2] B, [ –1 –1/2 1/2]25 0,509 3,2930 0,514 3,3035 0,519 3,3140 0,524 3,3250 0,535 3,3460 0,547 3,37
10–1 .:
54
20,5lg .1
Z I CII
– .-
, I.
-. -
, ,
, . KCl HCl, -
(1,1-1,1- ),
.
+ – , , [9].-
, – , -
:lg 0,5 ,Z Z I
0,5lg ,
1Z Z I
I
0,5lg .
1Z Z I
CII
-. ,
, -.
, -
55
. « » .
1,1- a 22ma ,
m – . , ,
. a , , .
,a m , , ,
[9] .
2.2.
2.2.1. -1. -
H+ Cl–
.
-,
HCl :2Pt | H | HCl( ) | AgCl | Ag.m
1/2 H2( ) + AgCl( ) = HCl( . ) + Ag( ). ( )
2
00,5
( )ln .H
RT a HF P
1 , 0 ln ( ).RT a H
F ( )
0 ln ( ).RT a ClF
56
, ,
0 0ln ( ) ( ) ln ( ),RT RTE E a H a Cl E a HClF F
E0 – . H+ Cl– ,
:22220 lg0591,0222,0ln mm
FRTEE .
E m 0,
m . , -, . 2.2.
2.2
m, E, (0,222 – E), (0,222 – E)/0,0591 (m )
2 m
0,001 0,5784 –0,3564 –6,0310 9,31E–07 0,000965 0,9651 0,2329 –0,0109 –0,1841 0,654481 0,809 0,809
0, .
: 0
, . – .
, -– . ,
HCl I m, 1:Z Z
0 02 ln ln 0,1183 lg( ) lg .RTE E m E mF
0,5lg .1
m C mm
, :
0 0,0590,1183 lg( ) 0,1183 .1
mE E m C mm
57
:E0
. -, , -
E0. :00,0590,1183 lg( ) 0,1183 .
1mE m E C m
mE , :
0 0,1183 .E E C m.
E m E0 ,y. E -
m, m. E0
.
-, ,
, -,
. 2.11).
. 25 , -
. -
. , -.
.
HCl, -, 0,005; 0,01; 0,05; 0,1; 0,5; 1,0 N.
, -, .
59
2.3E0
CHCl, mHCl, E, E',
E' mE0. E0,
. . 2.4.
2.4
m,m , lg m lg
.
.m .
Excel, – Origin SciDaViz.
2.2.2. -2. -
:–
;– -
.
, ,. . -
.-
. ,
( , ,
60
). .
S ,
. ,
.. - ( ) -
. , , H+ ,
, . ,
, , ,
. , , , Ka
KC – .-
( , – )
. :
HA
AAH
HA
AHa m
ma
aaa
K .
, .HA HAa m, :
lg lg lg lg lg .Aa HAA A A
HA
mpK pH pH m m
m,
, .
A– H+, , :
HA mm .
61
, ,
,lg HAa mpHpHpK. .
HAa mpHpK lg2 . (2.11)
,, .
. [3]., ,
, . -
, KOH:
HA + KOH = KA + H2O.
a, - – b.
b , a.
KA , K+ ( Km )
. ,
[K+] + [H+] = [A–] + [OH–],
[A–] = b –[OH–] + [H+].
b >> |[H+] – [OH–]|. [A–] b.
,HA Aa m m
,HAm a b:
62
.a H A
bK aa b
lg lg .a A
bpK pHa b
– . ,pKa:
0,506lg .1a
b IpK pHa b I
(2.12)
pKa, (2.12),
« » , , .
. 2.12.
- 100 ,
--10601/7, -
-
. ,
( . 2.12 , ).
.
- ,.
:– « 4101» ;– KOH ;– ;– 100 ;
63
– .
:
, 0,1 ()
KOH 0,1 ()
, , ,
, . 20 40 100 , . -
, pH ,.
-.
, 1 , – 0,1 .
pH VVpH V (V – ), -
..
pKa (2.11), - pH ).
pKa , (2.12)
. -pKa .
, , (2.12),
, .
64
2.2.3. -3. -
-
. , HCl
. « » ,
(2.3), E
:.G ZFE
, :
.P P
G ES ZFT T
, ,
:
2Pt | H | HCl( ) | AgCl | Ag.m
1/2 H2 + AgCl = HCl + Ag.
( )
2
00,5
( )ln .H
RT a HF P
1 ,
0 ln ( ).RT a HF
( )
0 ln ( ).RT a ClF
65
, ,
0 0ln[ ( ) ( )] ln ( ),RT RTE E a H a Cl E a HClF F
E0 – . H+ Cl– ,
:22
0 ln mF
RTEE .
, 0,E [9].
, -1. ,
.-
, ,, -
, . 2.11).
25 , -.
, -. ,
. c
HCl 0,5 1,0 N ( ).
, Cl, -, 25 , -
10–15 . 1 ,
. 35,45 55 . .
66
2.5
HCl ,° E , 0,E
0E -, ( E0/ T)P rG0
rS0., ,
rG0
rS0. .
2.3. 1. ?
I II .2. .3. ?4. ?5. . -
?6.
?7. . .
. -.
8. , Ag+ + I– = AgI.
-?
9. .
?10. – . ?11. – .
67
-11. ,
, .2. , , -
– .
-21. « 4101»
( ) . . 2.12). ?2.
4101».3. , ( -
) « 4101».4. .
?5. .
?
-31. , , -
?2. ?
,?
-1– -3. . . .: . « -
», 2005.. ., . ., . . -
. .: , 2003.. . . -
. .: , 2002.. ., . ., . . . .:
, 2001.. ., . . .
.: , 1980.
68
. ., . .. .: . « », 2008.
. . , - // . 2000. . 6(10).
. 50–56.. . //
. 2001. . 7(4). . 44–51.. . . //
. 1998. 1. . 33–39.. . //
. 1999. 5. . 60–65. / . . . . .: -
, 1981.
http://anchem.ru/literature/books/01.asp ( -. .
.) http://www.neolab.ru/000004.php?qr=000009&division=5&article=51&sort=2. ( .) http://www.xumuk.ru/encyklopedia/2/3657.html ( -
. : , .) http://multitest.semico.ru/pribor.htm ( : -
-.)
http://www.issep.rssi.ru/pdf/0010_050.pdf. ( . . -, // -
. 2000. . 6(10). . 50–56.)
2.1
« 4101»
., . -
( ) , ( ),
,
69
. , ,
, -.
, .
- 1,68; 6,86 9,18. -
, -14.
, ..
1. . ,.
2. .3. .
. 1,68 .
4. , .
, , . .
5. « .» .
. ,, .
. S –57.
6. .
. -, ,
, .
14 = 0 + S lg(a), S –, a – H+.
70
, , -. ,
-.
«---» . «---» « »,
. » .
. .
( )-
« :00». -
, « :01», « :02». .
[ ] [ ].-10601
KCl. , :
1. -. .
3 KCl ( . 2.7).2. ( ) l 0,1 8 .
.3. .4. ,
.!
.
71
5. ,
. 16 .6.
, .
7. - KCl,
. .
-160. ( ).-
:– , -, ;
– ;
– . [ ] [ ] 6, ;
– », .
», .,
.
-16
[U – XX], [OFF]..
.
[ ]. - [ ].
. [ ] [ ],
72
[ ] [ ]. - [ ].
25, 10 , ,
.
2.2
( KCl)
, E0, KCl, 3,5 .
202530354045505560
225,6222,3219,0215,7212,1208,4204,5200,6196,5
208,2204,6200,9197,1193,3
––––
204,0198,9193,9188,7183,5
––––
( KCl)
-,
E0, - KCl,
0,1 1,0 .
2025303540
269,5268,1266,1264,7262,9
336,8336,5336,2335,9335,6
284,0282,8281,6280,4279,2
247,1243,8240,5237,3234,0
73
3. 3.1. -
( . spectrum – « , »,. skopéo – « »)
.
.
, , ,. . -
.,
( , , , . .) . -
-:
.f ih hc E E E)
( 2), : ( ), ( ), ( –1).
-. 3.1.
3.1
, , –1
10 200 5·104 106
200 400 2,5·104–5·104
400 750 1,3·104 2,5·104
750–2,5·104 400 1,3·104
2,5·104–106 10 400
74
. ,
– D. , -, ,
, (I0), ,
(I):0lg .D I I
D.
, ( . 3.2).
3.2
, 400–440 -440–480480–490 -490–500 -500–560560–580 -580–595595–610 -610–680 -680–750
3.1.1.
– – ( ),
:0lg ,I I C l D
I I0 – ; lg – ; – ;
75
l – ; – ,, -
. , :
.D C ll
, – , –,
–1 –1. , -,
1,0 , 10 .-
: ,-
:( ) .i i
iD l C
, ,
.
s << i. .3.3, -
.
3.3
, , 326210276200210215210
280270265
210245210
76
3.1.2. . 3.1 -
.
. 3.1. : 1 – -; 2, 3 – ; 4, 8 – ; 6 – ; 5, 7 –
; 9 – ; 10 –
360–1000 .
200–360 .-
.-
UV-mini-1240 Shimadzu, Thermo Spectronic, Cary-50 Agilent 8354. . 3.4.
. .-
( . 3.2).
. 3.2.
i'2i1
i'1
77
-.
. - – ,
, 1000 . -
, (
). , .
, .
. 3.3.
, ,
sin / ,m dm = 0, ±1, ±2, ±3 … – ,
, –m , d –
. , , -. m = 0
, .
, -.
78
(m = 1), (m = 2) .
.
, -.
– .
1,6 . ,
, – , ., –
1600 . . ,
, . , CD-
DVD- .
3.1.3.
.,
. ,
.
– – .
. D C ( -
), .
, .
.
79
-.
-.
, -
, , .,
.
0 D 4,
. :
0
lg .10 D
ID eD I D
( D/D) D,, I I0
, . 3.4. ,
D = lg(e) = 0,4343,
, .
,
0,1 < D < 1,4. --
, -
,
.
0.0 0.5 1.0 1.5
4
6
8
10
12
14
. 3.4. -
D/D
,%
D
80
3.1.4. ,
A B ( . 3.5) ( , HA A–),
HA + A– = 0 = const.
HA A–. ,
, .
,
-.
2 ,
,
(. 3.5). 0 -
D -2, -
B
2B 0
B 2
( ) ,( )
DC CD
DB( 2) –
B.1
, ,HA 1( ) 1A
( ) ,
HA A– ( . (3.4)).
, -, HA HA HAA A A
( ).D D D l C C
0,
350 400 450 500
D
B
A
D*
21
. 3.5. A B ( )
) + = 0
*
81
0 HA HAA( ( )),D l C (3.1)
= ( A–
0) – . (3.1) . 3.5,
* ( A = B = *), D * -
0 .,
.-
,
. -
, . ( – ),
, . -
.
3.1.5. .
., ,
– , . --
:1H A H H A ,x y x y
H Ax y – , 1H Ax y – -.
,
, -:
82
1(H ) (H A ).
(H A )x y
ax y
a aK
a (3.2)
, . :
2 4 4H SO H HSO ,+ 2
4 4HSO H + SO .
4HSO, – ,
24SO . ,
) , , .
:+ 2 + 3
+.0(1 – ) 0 0 .
0A H A H A HA
HA HA HA 0
,(1 )a
a a C a f C aK f
a C f C
H.
1aK a f (3.3)
, f
1. f– , – . C
. (3.1)
0 HA HAA( ( )),D l C
.
, .
HA,
83
A.
=0 = 1 2–3 .
, , D D :
HA 0 0A, ,D l C D l C
0 < < 1 :
0 HA HA 0 HA 0 0 HAA A( ( )) ,D l C l C l C l C
,D D D D
A
0
.C D DC D D
(3.4)
(3.3) (3.4) . ,
, –
:0,509lg ,1
IfI
(3.5)
1 ,2
2i i
iI C Z (3.6)
I – , i Zi – . -
. ,, -
. , ,
. (3.3) , = – lg +, :
lg lg pH lg .1aK f (3.7)
84
.
3.2.
3.2.1. -1. -
, 2,4- ( )
2,6- ( ). , .
, , :
-
(3.7).
(3.4). – (3.6) -
f–. ,f– , K .
K:
– , , -
(0,1 < D < 1,4);–
, I. ,
I 0,01 ,
– (3.6);
OHNO2
O2N
ONO2
O2N + H +
-
85
– -, -
.:
– - pH
;–
, ;– – – . -
;– .
:– ( );– ( );– ( ).
:
, - - 0,001
HCl 0,1NaOH 0,1
3 0,3 I ( I) 200
15 . I pH = 4,3, , pH = 4,0,
. ,
0,02 . AcH :
(AcNa)pH lg (AcH) lg ,(AcH)a
CKC
15 , .
86
K (AcH) = 1,75·10–5. pH I « 4101»,
. II (pH = 4,1 pH = 3,8 ) I 50 ,
. pH . III (pH = 3,9 pH = 3,6 )
I 50 . 50 .
:
0,001 0,1 1 4,0 5 HCl
,
50
2 2,0 5 HCl3 1,0 5 HCl4 4,0 5 NaOH5 2,0 5 NaOH6 1,0 5 NaOH7 0,5 5 NaOH8 4,0 25 I9 4,0 25 II
10 4,0 25 III
, :
0,001 0,1 1 7,0 5 HCl
,
50
2 3,0 5 HCl3 1,5 5 HCl4 7,0 5 NaOH5 3,0 5 NaOH6 1,5 5 NaOH7 1,0 5 NaOH8 7,0 25 I9 7,0 25 II
10 7,0 25 III
87
220–500 300–550 .
l = 1 . .
-
. 1, 4, 8–10
1, . , -
( * *). 1–3 4–7
D1. . 3.4. – – .
D.
1.
3.4
1 = _____
-- .
0,
.
D
.
, –1· –1
.
1
-.)
1
23
-.
)
4567
-2, . 3.4.
88
(3.7), , -.
1 2. . 3.5. K.
3.5
- pH I , lg f– Dlg
lg K K
1 2 1 2 1 2 1 2 1 2
148910
3.2.2. -2. -
, (
4'- -4- ).,
, :
,
. , .
N N
N(CH3)2SO3-
H+
N NN(CH3)2
SO3- + H +
89
-
(3.7). -
(3.4). – (3.6)
f–. , f– , K .
K , :– ,
,
(0,1 < D < 1,4);–
, I. ,
I 0,01 ,
– ;– -
.:
– pH
;–
, ;– – – . -
;– .
:– ( );– ( );– ( ).
:
90
1 HCl 0,1 NaOH 0,1
3 0,3 I ( I), pH = 3,9,
200 . -, . -
, 0,02 .
:( )pH lg ( ) lg ,( )a
C AcNaK AcHC AcH
K ( H) = 1,75·10–5. « 4101»
I, .
II (pH = 3,7) III (pH = 3,5) I 50 , .
pH . 0,2 -
50 .
50 ( ):
0,2 0,1 1 2,0 5 HCl
-
,
50
2 1,5 5 HCl3 1,0 5 HCl4 0,5 5 HCl5 2,5 5 NaOH6 2,0 5 NaOH7 1,5 5 NaOH8 1,0 5 NaOH9 2,0 25 I
10 2,0 25 II11 2,0 25 III
91
300–600 .l = 1 .
.
. 1, 6, 9–11
1, . , -
( * *). 1–4 5–8
D.
. 3.6. – – .D
.
1. 3.6-
1 = _____
-- .
-0,
.
D
.,
–1 –1 n
-.
1
234
-.
5678
-2, . 3.6.
92
(3.7), , -.
1 2. . 3.7.
3.7
- pH I , lg f– Dlg
lg K K
1 2 1 2 1 2 1 2 1 21691011
3.2.3. -3.
, 3,3
, ). , :
. 2
2 3HA + H O A H O .
MeBr
OH
Me2CH
SO3H
OMe
CHMe2
Br
C
MeBr
OH
Me2CH
SO2
Me
CHMe2
BrOH
C O
93
pH :2lg lg pH lg .
1afKf
(3.8)
-
pH (3.4). –
fi–:20,509lg .
1i
iZ If
I, pH fi–,
K .
:– ,
,
(0,1 < D < 1,4);–
, I. ,
I 0,01 ,
– ;-
.:
– - pH;
– , ;
– – – . -
;– .
94
:– ( );– ( );– ( ).
:
1,0 HCl 0,1 NaOH 0,1
( I)pH = 6,86
II (pH = 7,3) 50 I, NaOH. pH -
« 4101». 0,2
50 .-
50 ( ):
0,2 0,1 ,1 8,0 5 HCl
-
-,
50
2 6,0 5 HCl3 4,0 5 HCl4 2,0 5 HCl5 4,0 5 NaOH6 2,0 5 NaOH7 1,0 5 NaOH8 0,5 5 NaOH9 4,0 5 I10 4,0 5 II
95
220–700 . l = 1 .
.
. 3, 5, 9–10
1, .
( * *). 1–4 5–8
D . – – .
D.
1.. 3.8.
3.8
1 =___
-- .
-,
.-D
.
, –1 –1
-.
1234
--
.2
5678
-2, . 3.8,
. HA A–.
96
(3.8), , -.
. 3.9. 3.9
- pH I , lg f– D lg lg K K
1 2 1 2 1 2 1 2 1 235910
K.
3.2.4. -4. -(II)
. ,
. -
, ,
. ,
.-
, , , . -
, .
97
, Al, Co, Cu, Fe, Mn, Ni . ,
:
Cu
OC
HC
C O O C
CH
CO
CH3
CH3
H3C
H3C
-, , -
, -.
-.
. ,
-.
-(II) -
.-
. (II) Cu(acac)2
:
98
Cu(acac)2 -: 1 = 546 2 = 660 .
Cu(acac)2,
Cu(acac)2Py, , -.
, –
.
:
2 2( ) ( ) .Cu acac Cu acac PyD D D – –
:lCD iii , – [ –1 –1];
– [ –1]; l – [ ]. ,:
2 2 2 2( ) ( ) ( ) ( ) .Cu acac Cu acac Cu acac Py Cu acac PyD C C l (3.9)
(I) :
2
2
( )
( ) [ ]Cu acac Py
Cu acac
CK
C Py.
( 0)
2 20 ( ) ( )Cu acac Cu acac PyC C C
2
0( ) 1 [ ]Cu acacC
K Py
2
0( )
[ ].
1 [ ]Cu acac PyK Py C
CK Py
(3.10)
(3.10) (3.9),
2 2( ) ( )0
[ ].
1 [ ]Cu acac Cu acac Py K Py
D C lK Py
D0 – , ,
99
20 ( ) 0 .Cu acacD C l
( D) :
2 2( ) ( )0 0
[ ]
1 [ ]Cu acac Py Cu acac K Py
D D D C lK Py
. (3.11)
22 )()( acacCuPyacacCu . ( Py)
, Cu(acac)2Py, [Py] CPy.
(3.11), 1/ D:
0 0
1 1 1 1
PyD l C l C K C. (3.12)
, ,
1/ D 1/ Py:1 1
Py
A BD C
, (3.13)
:
.AKB
(3.14)
:– (II) – Cu(acac)2 2H2O;– ;– ;– 3–5 ;– 10–200 – 25 ;– ;– Shimadzu UV-mini-1240 ( Cary-50);– 1 ;– .
100
-, ,
20 ° . 25 -
0,02 . 440–820 . -
l = 1 .
. -. 3.10.
1. 3 - 0,02 ,
3–5 . 2. , -
10 .
3. 10 ( - 20 ) .
4–12 . UV-mini-1240 Shimadzu,
, , -
. 3.4. Origin, -
( , ). ( )
D. . 3.10.
(3.12) 1/ D ( y) – 1/CPy ( ).
, A ( . (3.13)) -
. (3.14) K.
101
3.1016
VPy,*
CPy, 1/CPy,–1 D D 1/ D
1 02 103 204 305 406 507 608 709 8010 10011 12012 150
, 20–45 ° ). , -
lnK 1/T. ,
. ( , -
).
3.3. -1– -41. .2. .3. : , .
16 , -
(< 5 %) , (3.12).
102
4. .5. , ,
.6. .
.7. .8. – . -
? ?9.
.10. .11. (3.4). (
) D, D D ?12. .13. -4). ,
(3.12), , --
Cu(acac)2Py.
3.4. ( ) UV-mini-1240 Shimadzu
UV-mini-1240 , –
.
: -, ,
. -
. « » –
. – .
103
, -.
Mode Menu ( )., -
. F1 [Params], F2[Set], , , Enter.
, . -
, , Enter.
- (
). F1
[BaseCorr]..
- START / STOP.
-.
6. F4 [FileCurv], Curve file list (
). F2 [Save] Enter. -
?». « » OK Enter. ,
Enter. F1 [End].
-.
1. , UV Data Manager,.
2. Mode Menu, Return.
, F3[FileTrans]. File transfer.
Return.
104
3. UV Data Manager Connect. Port Select 1 OK.
, , Connect
Update. , .4. data2013 -
), . -,
UV Data Manager, Save
*.csv. – ,
Origin. *.ors, .
( _1.csv). Origin [10].
5.0 , -
UV-mini-1240 Shimadzu, . Origin
Origin .
(Worksheet).File, Import >
ASCII, . (Worksheet).
– .
, «B» . , -
Properties. , Column Label, ,
, OK. “Do you wish toautomatically display the column label?” “Yes”.
, ,File, New Worksheet.
. .
105
« », .
, Worksheet -, . Plot
Line. «A»X, ,
. «B»Y OK. ,
– , . , X(Y) axis title
, , .,
Graph (, Worksheet), Add plot to layer > Line.
, Worksheet, . «A» X, «B» – Y Add.
Worksheet. , -
, OK. : «B» , –
, .
Project, File,Save as, . C
: 2013\).
.
ThermoSpectronic ThermoSpectronic -
. ( )
5 . Utility. –
Utility . . , .
106
. .
« » « »
, -
( , .),
.test
. scanning
Stored Tests .Load internal Test. -
,
, 2).. Data File
Name, Enter. , .
. . Enter
Accept name.
Run test. « »
Collect Baseline..
. « »,
. MeasureSample. .
. , ,
( 1, 2, 3 . .).
107
. , , 1 10.
-. data2013 ),
. .
Agilent 8354.
.
(Instrument 1 online). Operator
Name and Password – Cancel.
-
, UV Vis (
Vis – UV ). ,
Lamp On.
Lamp Off.blank (
). , .
, . 15–20-
. . ,
, . .
-. Sample. -
. , .
108
. , . . -.
, ,,
. .
,.
, -
. , -, .
. .
-
. .Delete Selected Sample
).Setup
, .
Math ( , ) -. – Add
Subtract ( ). -Add Subtract. ,
, , .
( ) , . : >
HpChem > [1] > Data > [ ].
. : [ -2_Ivanov].,
( ),File, Save
109
Sample As. . 6 ,
-.cd. ( -
) , File > Save > SelectedSample As.
. ASCII,
Origin, , . -
, File > Export Selected Spectrum As -.csv ( ASCII ,
). , .
, , -.
, ( ),
File > Load Sample. , .
.,
, « ».
Cary-50-
,,
Scan)
. ,
Setup
. Y, « »,
110
. , Scan ControlsSimple – Medium.
Overlay data, .
Baseline Baseline Correction. ,Accessories .
Reports , . ,
, : “User data form”,“Graph”, “All traces”, “All picks”. Autoconvert
Select for ASCII(csv), - Origin
. Auto store Storage on(promt at start). OK, .
. Baseline, OK.
, 2–3 . ,
.-
Start. -.dsw.
Save OK. . ,
– .
, OK.
Finish . .
, . ,
, Pick labels ., Print OK.
.
111
-1– -4. . : .
. .: , 1987.., ., .
/ . . . . . .: , 1992.. . : . -
. : , 1991. / . -
, . , . ; . . . . . .: ,1979.
: 2 . / . . ; . .. . . .: , 1976. . 1.
. .URL: http://physics.nad.ru/Physics/Cyrillic/DG10/DG.htm
3.1) (II)
: (II) ( .), , , , ( .).
-. -
.: , -
, , , «», .
(II) (1:1 ). -
( 2 1 ).
2 . «
»), , , . ,
(54,99 % ; 3,30 % ; 20,78 % Cu;20,93 % O).
112
4. . -
.
. – , .
-.
, ,
: ,, -
. .
- ( . . 4.1.4)
, .
( ) ,17.
, -, M,
V, :q . M 3/2·T 3/2·V.
. , , -
1 3 300 , 1030, .
q -
. .
.
17 . . 4.3.
113
. .
, :
. 5ln ,2A
qS RN
. .ln 1 .S R q
[9]. , .
, ,
.
200 4500 –1. -.
, , ,
. 1 –1
: .
4.1
. 4.2 :
. .
.-
. 4.3.
. 4.4.
116
.,
, .
10 000–100 000 –1. 50–4000 –1, . .
, , - – , 0,1–200 –1. ,
,
.
–( , –1), , 1 . , ,
:cE h h hc ,
– ( ), – ( ), h – ( ).
. . 4.2), -. ,
, -.
4.1.2.
. m1 m2,
. ( –1)
ke = m1m2/(m1+m2):
117
1 .2
ek
:1 1 ,2 2
E h hc (4.1)
0, 1, 2,... – .
11 112 2
E E E hc hc hc
. ,
( ) .
4.1.3.
, – .
, ( . 4.3).
) 1 1 2 2m r m r ,
2 21 1 2 2I m r m r .
, , ,
-re:
. 4.3.
2 21 2
1 2e e
m mI r rm m
,
– .-
118
1 ,eE hc B J JJ = 0, 1, 2, 3,… – . Be
:44
12 2
2,798 10( ) ,8 ( )e e
hBc I I
c = 3 108 ., Be -
. re
, ., 2
e eI r -, B . , -
(. 4.3),
:1 ,2e eB B
e – ,. ,
B .
:1 ,E hc B J J (4.2)
22,
8hB
c rr –
, , - ( ) .
J = 0 . -. -
:1
1 2 1 2 1 .J JE E E
hcB J J hcB J J hc B J
119
, J, J (2B , 4B , 6B ,…), . .
( . 4.4).-
,
-.
:221 1 ,E hc B J J DJ J
D – . D
B, , 2
B = 1,445 –1, -D = 5,0 10–6 –1,
. 4.4.
J. D
, J. ,
B = 10,59 –1, D = 532 10–6 –1.
J , J. ,
( ), .
, , ,
g = (2J + 1).,
, -
, = 1 – 100 –1.
120
4.1.4. -
D (A – absorbance) :
0lg .IDI
– – :
,D C l – ( –1 –1), –
), l ( ) – .
, (P- R-), = 0
= 1 ( . 4.5). , .
-.
J ( ) J = 1.
, ,
. J = 1. ,
, . ,
» , . . , .
±1. (
.)
. , – . ,
.
122
– P- ( J = –1). R- ( J = +1) , -
J = 0. P- ( J = –1) , -
J = 1. .
R- P- (Q- ), -J = 0, -,
. . 4.6 , - R-
P- .,
( = 0) ( = 1), -
(4.1) (4.2):
1, 0( ) 1/ 2 1 ,J
E EB J J
hc0 – = 0
= 1.-
J ( = 1) ( = 0):
11
10
1, 0
0, 0
( ) 1 1/ 2 1 ,
( ) 1/ 2 1 .
J
J
E EB J J
hcB J J
(4.3)
R- . ,,
, J , – J . R- , J = J + 1:
10
20
1 0
1 1 0 1 0
( ) 1 1
2 3 .R B J J B J J
B B B J B B J(4.4)
, J = J – 1, :
123
10
20
1 0
1 0 1 0
( ) 1 1
.P B J J B J J
B B J B B J(4.5)
( .. 4.1.3.) 1 0B B
1 0 eB B ., J R-
, ( . . 4.5).J -
1 0B B B , :
0 2 2 ,R B BJ
0 2 .P BJ
2 , .
1B 0B
2F(J), :
2 ,R PF J J J
2 1 1 ,R PF J J J
R J ( –1) J R- , P J – P- .
. 4.6, 2F 2F – P- R- , ( 2F ) ( 2F )
. . 4.6 , –1, . ,
P- R- , J = 1. (4.4) (4.5) ,
2F:
2 21 01 14 , 42 2
F J B J F J B J . (4.6)
124
, 2F(J) (J + 1/2). 2F
2F , 1B 0B .,
. (4.6) :22 4 8 1 2 ,
1 2F J
B D JJ
(4.7)
y = a + bx, 24 , 8 , 1 2 .a B b D x J ,
, b –
D . (4.7) HCl. CO
, (4.6). NO (4.6) B,
(4.7) . -1.
4.2.
. , .
4.2.1. « » ,
. .
.» -,
. –
, .
( . 4.7, ) ( . 4.7, ) ,
.
126
4.2.2.
, -.
, ,. ,
,,
. -
. , - ,
. , .
4.2.3. , ,
: -.
, , .
: , , , -
. , -.
, , ( !) . ,
, ., -
. , , , -
, .
:, ,
.
127
, -. ,
., ,
. -, -
, . , -, ( 10–14 ),
. , , . , ,
. , -
, , .
- ( ), , -
, ( . 4.8). -, – .
, . , .
t
I
1
I(t)=I0 sin(2 1 t)
. 4.8. 1 ( ) ( ) ( )
, , .
, .
. 4.9, ) – , -. -
, . 4.9, .
128
. 4.9. ( ), ( ) ( ) ( ) ( )
, , -
, .
, ,,
, ,: -
, - . , , .
, , : (
) , ., -
, ( . 4.10).
, .
3 -, 1 2.
131
: ,
. .
. 4.10, – . 4.11.
4.3. – -
. , :
exp ,ii
i
EQ gkT
(4.8)
gi – i .-
, , ,
. , , –
, :.E E E E E
-, .
, , -, ,
(4.8), ,:.q q q q q
N, Q -
!
NqQN
,
q – .
132
4.3.1. .
.:
. exp Eq dkT
22 2
30 0 0 0 0 0
exp exp exp2 2 2
1 .yx z
yx zx y zmkT mkT mkT
pp pdx dy dz dp dp dph
:3/ 23/ 2
2
2 2
A
mkT M kTq V Vh N h h
,
V – , ( 3); m – ( ); M – ( ); NA – ; h – ; k – ;
– .
1. ( -, V
):, 298,15 500 1000 1500
q 10–30 0,024 0,087 0,494 1,361
. , .-
.-
, , q
2
2
8 ,IkTqh
I – ( 2), – .,
. ,
133
, 360. = 2 ( , H2, N2, O2, CO2, HC CH),
= 1 ( , HCl, HD, CO).2/(8 )B h c I
. . 4.1.3), :
.kTqc B h
2. ( -, r = 0,1207 , I = 19,35 10–47 2):
, 298,15 1000 2000q . 71,6 240,2 480,4
I1, I2, I3:3/ 22
1/ 21 2 32
8 .kTq I I Ih. -
0exp ,
n
h nqkT
n = 0, 1, 2… – , .
, q . -,
2 3 11 ...1
X X XX
.
q
1 ,1 exp
qh kT
– , -.
134
,
:, ,ini
i
q q
ni – i .
3. ( , = 2358,0 –1):
, 298,15 1000 2000q . 1,0000 1,0348 1,2245
4.3.2. . Q
. :
ln .A kT QN ,
ln!
NqA kTN
.
! expNN N N :
ln .qA NkT NkTN
-,
, . NkT.:
ln ,qA NkT NkTNln ,A NkT q
ln .A NkT q
.ANk N k R
135
. , , :
ln[ ( )] ln[ ( )].V
A q TS RT R q TT T
, , -S . S .
ln ln 1A A
RT RT RT
q q qTSN N q T
3 5ln 1 ln ,2 2A A
q q qTR RN q T N
ln ln 1 .qTS R q R q
q T, i
,
, ln 1 exp ,exp 1i
ii
i
TS R TT
ii
hk – .
:
, ,ii
S n S
ni – i .
. -,
. , 2
2
ln[ ( )]ln[ ( )]
ln[ ( )]ln[ ( )] .
q TU A TS RT q T RTT
q TRT q T RTT
136
-:
2 ln[ ( )] 3 .2
q TU RT RTT
T :U RT ,
32
U RT .
U . :exp( / ) .
1 exp( / )i i
i i
TU RT
-H G:
5 ,2
H U pV RT ,H U ,H U
,G A pV A RT ,G A .G A:
2ln[ ( )] ln[ ( )]2 .VV
U q T q TC RT RTT T T T
,
3 ,2
C R ,C R2
2
exp( / ) .1 exp( / )
i i
i i
TC RT T
, -.
(, , .), -
, , , . .
. , , .
137
4.4. 4.4.1. -1.
:– -
;– ;– -
.
:– Varian 640-IR « »
Specord IR-75;– 100 ;– ;– : CO, NO, HCl, HCCH, CH4.
1. - Varian 640-IR ( Specord IR-75).
Varian 640-IR ,
, . “Specord IR-75”
.2. -
.!
!3.
1 , NO, HCl, CH4, C2H2 . – ).
, 0,5–1 ( -
100 100 ).4.
.5. Varian 640-IR -
, , ,
138
. ,
.6. Specord IR-75
, , ,
. ,
, –1.7.
( . . 4.1.4). - R- P- , J
R- P- . -2F 2 F .
1B 0B , (4.6) (4.7).8. .
.9. .
CO. CO (4.6) (4.7) .HCl. -
(4.7), . , -
, H35Cl H37Cl.
NO. NO - CO ,
:– Q- ;– ( );– Q- P- R-
2B, , 3B. Q- NO . -
, , , 0–0-
139
, -.
, NO -, 2
1/22
3/2. , 2
, .
. 4.12. NO
NO, -,
. 4.1. (CO2, N2O,
HCCH) (CH4)-
. -, -
.
4.4.2. -2. 2NO2 N2O4
- NO2
. ,
. KP
2 02
1P
P PKP
2 2
0 1 1 1
1 ,PK DP D P
(4.9)
P = P1 + P2, .10)
140
P1 P2 – , Di i – , P0 – , P –
, . ., P0 .
KP P.P1 (4.9),
(4.10),
2
1 1
1 1 1 .PP P P
:
1 ,P
P f fdd K
(4.11)
d = D2/D1, f = 1/ 2.
2NO2 N2O4.
:– Varian 640;– ;– 1 ;– ;– .
1 .
, .
. --
. NO2 , -
.
141
:1) (6–7 );2) ;3)
;4) ;5) ;6) .
1. . 4.13.
. : 1 – , 2 – , 3 – , 4 – .
. 4.13.
2. 2 5 10–2 .
1 ( 90°). .
, 200 . 6–7 20–200 .
3. NO2 -, NO2
142
, . , NO2, , 2.
4. , 1 , , -
NO2. , -, -
, , .
400–2000 –1. 1530–1780 –1.
- NO2 (1620 –1) (1732 –1).
. .KP -
f, - (4.11).
:– ;– KP
298 ;– P1 P2 P, -
KP;– (4.11);– KP, -
.
P1 P2 P. ,
T = 298 .
4.5. 1.
, ?
2. . , .
.
143
3. Q- (0–0- ), Q- ?
4. CO CO2 , O2 – . ?
5. ? ?
6. : ?
7.?
8. . .9. .10. ( -2.)
?
-1 -2. . .: , 1985.
. . // (ScientificAmerican, ). 1989. 8. . 48.
. . . .: ,1980.
4.1
NO -
( 1 NO),
1 2S . S12S 2 . -
2 . ,, 0
, S
SM . - 2(2S+1)-
12S
144
-2 1S ,
JS L12 LS .
. 4.14.
L
S
. 4.14.
A , B, J
,
2 1 2 21 1 2 2SJ A B J J S S . (4.12)
A ,0 , += , S S , a (
) J, 1, 2J … NO
1 2S , 1 ,
2/12
2/32 .
J , (4.12) 3BQ- P- R- -
NO, ( , B1 B0) Q-
.
145
a . -
, XI)
. . . . ( .. .: , 1989).
(4.12) J - P- R-
NO. 2 1S
( ) .
12S S. , -
2 1 ( )S ()
2 1 ( )S
2 1S . NO
:2 ( ) 1/ 2
1/ 21 1 11 ( 1) 2 ,
2 4 2 2j
JA
B J J p q J (4.13)
1 3 5, , ... ;2 2 2
J
471
2)(2/3
2 JJBAJ , (4.14)
3 5 7, , ...2 2 2
J
A , B , , p q
, ( 1
0 123,147A , 10 1,6961B ,
10 0,00647 , 1
0 0,01169p , 10 0,00009q ).
, T = 300 kT 431,6 –1, , A0,
146
23 2
21 2 NO.
(4.13), (4.14) )(2/1
2 )(2/1
2 . (4.14) ( )
)(2/3
2 , , (4.14)
. , (4.13),
(4.14) BA
J . J
( B , q ) -)(2/1
2 )(2/3
2 , )(2/1
2 )(2/3
2 .,
, . a
b .
4.2
e , –1e ex , –1 re, Å
I 1047,2 Be, –1
H2 4396,554 117,973 0,741 0,46 60,87
O2 1579,78 11,699 1,207 19,35 1,447
CO 2169,812 13,289 1,128 14,5 1,93
H35Cl 2990,95 52,819 1,275 2,64 10,606
NO 1904,40 14,187 1,151 16,42 1,705
: e – ,
e ex – , re – -, I – , Be – .
147
5. 5.1. , ,
– , -
. , ,
, .– ,
. – ,
.– -
, , ( ) .
- (W),
(K') ( ):W = K' – +2.
( i) –
, -,
:
, ,
.j i
iii P T n
GGn
(5.1)
, -
, ,
,j
ii P S n
Hn
, ,
,j
ii V T n
Fn
, ,
.j
ii S V n
Un
(5.2)
G – ; F – ; H – ; U – ; S – ;
V – ; T – ; P – ; n – . –
148
B i) ,
:
, ,
.j i
ii P T n
BBn
( ) B:
.i ii
B n B
, -:.
iiiVnV
-:
, ,
.j i
i ii P T n
GGn
– :0,i i
in dB
, .
. , i, 0,i i
iA
0,i ii
(5.3)
i – .
0 lni i iRT X 0 ln( ),i i i iRT Xxi – , i – .
149
5.1.1. , -
,
P, T = const.dni (') ('')
dG, dG' dG'':
, , , ,
' ''' '' ' ''.j j
i ii iP T n P T n
G GdG dG dG dn dnn n
(5.4)
dni' = – dni'', '' '' ' '' ( '' ') ''.i i i i i i idG dn dn dn
, .
, , i'' = i', :
' '' ''' ...i i i (5.5),
.
5.1.2. -
. -
.
, .
-
,....
..
VTH
dTdP
(5.6)
H . –
150
, ), V . – ,.
– (5.6) , ,
.
(5.6) . . ,RTV V V VP
– :. .
2 .P HdP
dT RT(5.7)
(), -
(5.7):0 0 0
0 0
1 1ln .H H SPP R T T RT R
(5.8)
P0 T0 – , – .
P0 = 1 , T0 – , S0 = H0/T0 –
. (5.8)
.
0. (lnP)–(1/T) ,
H ..
5.1.3. – – -
, ,:
01 1 1 ,P P x 0
2 2 2 ,P P x0
1P 02P – -
, 1x 2x – ,T = const. , ,
151
+ . P:
0 01 1 2 2 .P P x P x
) , . 5.1 (1) + (2).
, .P
1x ( ) ., 1
01 1 1
1 0 01 2 1 1 2 2
.P P xxP P P x P x
, 1 1x x
. 5.1 H, A, D «» K, C, M « »,
.
. 5.1. P–x- + = 360 , -
1 :0 0
1 1 2 2 1 ,P P x P x
152
1 ,x 2x – , 01 ,P
02P – .
1 , 2 – . 2 11 ,x x
0 01 1 2 1(1 ) 1P x P x
02
1 0 01 2
1 .PxP P
, (5.8), 0 0
0 01 21 20 0
1 2
1 1 1 1( ) exp , ( ) exp ,H HP T P TR T T R T T
0 ( )iP T – ( ) ,T0iH – , 0
iT – , 1 .
T :02
02
1 0 01 2
0 01 2
1 11 exp( ) .
1 1 1 1exp exp
HR T T
x TH H
R T T R T T
. 5.2. T–x- « » + , 1
153
-T–x
, + ( . 5.2).
, , , .
( ) 1P T , 0
0 111 1 1 0
1
02
02
0 01 2
0 01 2
( ) 1 1( ) ( ) exp( )
1 11 exp.
1 1 1 1exp exp
HP Tx T P T xP T R T T
HR T T
H HR T T R T T
T–x, , . .
. . 5.2, ,
, -. , ,
.T–x
,
. , ,.
, – ., 360
c x1 = 0,4 x1 = 0,29 , x1 = 0,51.
, , -, .
, . 5.1 5.2, , « » (« »
»). ,
154
.
.-
( ). –, ,
, : .x x, , ,
+ CCl4, ( . 5.3). ,
. ,
.
0,0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0
65
70
75
80
,
CCl4
. 5.3. T–x « »: + - = 1
, – .
: -,
-. ,
: ,
155
. – : -
.
5.1.4. – -. , 1
2 , ,
. , , ,
, .
( ) ( ),i i i = 1 2, 0 0( ) ln ( ).i i iRT a
0 0( ) ( )ln .i iia
RT
:0 0 0 0
2
ln ( ) ( )1 1 ,i i i i
P P P
a G HT R T T R T T RT
0iH – i .
0
2
ln ,i i
P
a HT RT
(5.9)
0
2
ln ,i i
P
x HT RT
(5.10)
. , . . ,
. ,
156
0iH ,
(5.10)0
0
21
ln ,i
i i
x Ti
ix T
Hd x dTRT
0
0
1 1ln ,ii
i
HxR T T
(5.11)
0iT – i .
(5.11) ,
. (5.11)
0
0
1 1ln .i i
i i
x Hx R T T
-,
. 0 0,S iH -. ,
273 373 K2Cr2O7 21,3 .
, 0 0S iH , -. , 273
373 Ce2(SO4)3 38,2 . 0 0S iH , ,
V2O5 .-
( , , -).
, –x. –x-
, ,
157
.-
– . ,
. – ( . . 5.2, 5.3).
» , , , (Fe2SiO4) +
(Mg2SiO4) : +, + , + , + , +
( . 5.4, ). , – « », ,
(Ca2Al2SiO7) + (Ca2MgSi2O7), +, + ( . 5.4, ).
. 5.4. - ,
P = 1 : – Au + Pt; – Na2CO3 + Na2SO4
, .,
. -. -
, , : (Ca[Al2Si2O8]) + (CaMg[Si2O6]), (Na[AlSi3O8]) + (Fe2SiO4), (KAlSi2O6) + (Ca[Al2Si2O8]). -
158
, , , .
, , Ag + Pb, Zn + Sn, Bi + Cd, KCl + LiCl, AgBr + KBr, ( ),
, NH4Cl + H2O, NaNO3 + H2O. . 5.5 : -, - -
.
. 5.5. « » -
, P = 1 : – ( ) + (B); – ( ) + (B); – ( ) + (B)
. , ,
, , .
. 5.5,- .
, -.
(5.9)–(5.11). -
159
,
, . BD, ,
,.
, –. ,
,, .
. , .
( T .x ) , :
1.
.1
2.
.2
1 1ln(1 ) ,
1 1ln .
HxR T T
HxR T T
(5.12)
: I – ; II – ; III – ; IV –
., ,
. , -
, ,.
, .
. ,
: 1) 2) -.
, -.
160
, .
, , . 5.6, .
, . PbMg2
, ,
PbMg2. . 5.6, ,. , -
. 5.6. -
, : – – Mg + Pb; – -
– SiO2 + Al2O3
PbMg2, -. ,
. .1 0,33,3
PbPb
Pb Mg
x –
. . 0,81,Pb PbPb
Pb Pb Mg Mg
MxM M
,i iM – -
-.
( ) -
161
, , ,
. ,
. . 5.6, .
, , , ,
, . -, ,
1810 ° ( DF), . D .
K + Na, Au + Sb, C6H5I + SbCl3., -, ,
. , .
--
. . 5.7.
. 5.7. -
NaNO3 + KNO3
--
-
, AE DE, , AB DF.
BF BC FG.
162
. -, -
( ) . « –» ( ).
, ,
. ,, ,
. Au + Pt
. 5.8, ) P = const ( . 5.8, ). ( 1 . 5.8, )
. 5.8. ( ) ( ) Au + Pt
( 6 . 5.8, ) (1338 2045 )
. 1338 2045 Au Pt.
, , .
163
.1 6.
. 5.9. : – ( 1 , 100 );
– , Cu2(OH)2CO3 ( 10 , 100 ). T . – , T –
2 , 20 %. 1567 .
, , . 1405
,
. T–x, 2,
( . 5.8, ).
( 3–5). -,
– . , , ( . 5.9, T ).
- « »
). - (dT /dt),
,
, . . 5.9.
a
164
5.2. 5.2.1. -1. -
: ( )
(). -
, .. -
, -
. , ,
, – – . ,
. 5.10.
,
, -, .
. -
P = const, ,
, -.
, .
, ,
, -.
,, . 5.10.
165
1 2. ,
, , . -
3 ( ) 4, .
-. -
. 5. 6
. 7, -
8, .
. 5.11).
. 5.11. : 1 – ; 2 –; 3 – ; 4 – ; 5 –
; 6 – ; 7 – ; 8 –
; 9 –
1 , : U- -
2 3.
166
. , 4,
, 5
. 6
. , . 7
, 8 .
0. S0
.. -
.
60 120 ° ..
, U- , -
.
, .
1. 2 ( . . 5.10) 60 .
. -, , , ,
.2. 8 ( . . 5.11),
1 6.
250 . . 6. , , ,
, P – P . P.
500 . . 700 .3. 6.4.
. 200 .
167
, .5. , ,
, 40–50 . 5
,.
6. : ) 0,1 ° ;) P,
18, ;) , .
7. 8 , 40–50 . .
.,
.8. ,
. .
9. 10–12 . –
. . 5.1. 5.1
P , P = 0,5*( P + P )
P =P – P,
. .
ln(P) T, 103/T
P P
18 U-,
PP P. PP , ,
, . P + P )/2 P.
168
ln(P) – (1000 / T). ,
760 . ., .-
0. S0
., .
.
5.2.2. -2. – -
. , -
. 5.12.
-.
,,
. 5.12.-
1 15.
,
. 3,
5 -4,
. - 9.
6 10, . ,
11, 812, 13,
. .
169
,, .
10 ,. -
14 15.16.
2. , ,
– , -.
-.
, .,
, .
, , . .
.
: + (); + ( -
).-
– nD.
. : ,
. -.
0,5 (0,5; 1,0; 1,5; 2,0; 2,5; 3,0; 3,5; 4,0;4,5 4,5; 4,0; 3,5; 3,0; 2,5;2,0; 1,5; 1,0; 0,5 ). -
.
170
.,
-, . .
. , , ,
k = S1/(S1 + S2), S1 S2 – -, k
.–x
.
1. 40 .
,
.2. .
0,5 . .,
8 40 .3. , ,
10 , (~ 0,1 ) 14 15.
. . ,
.4. , ,
5 . nD, . ,
. . .
5. , 16
. -
171
.. 1.
6. , .
7. -, .
. 5.2.
5.2
T , 0 , .
nD nD-
–x. .
.,-
.
, .
- ( -
).
5.2.3. -3. - KNO3 – NaNO3
- KNO3 – NaNO3. -
, -, . 5.7.
, KNO3 NaNO3
NaNO3 KNO3.
172
( ), ( ) .
-
, . . 2 .
, ,-
( -, -
). ,
,
.-
, . KNO3 – NaNO3
.
, , , .
KNO3 – NaNO3 , --
. – .
KNO3 129 ° . NaNO3 (276 ° ) (306,6 ° ) , KNO3 –NaNO3 .
, , , , -
., , ,
174
, .
-4 .
-. -
( ), “ADAM” . -
. 5.13.
. – ,
.-
. , . 5.3.
5.3
A-1 A-2 A-3 B-1 B-2 B-3 C-1 C-2 C-3
KNO3 - 1,0 0,85 0,0 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,15
. 380 380 380 340 340 340 340 340 340
, , ,.
1. - ~ 4,5 . KNO3 NaNO3
. -,
. KNO3 NaNO3, 4,5 ,
175
, ,.
2. . -. , 0,
.3. « »,
. -. ,
. ( ),
.4. .
DT, .
5. (« » ).
6. DT Rec/Stop « » -4 .
. .
7. . –
, – ( ) : (1 – 0), (2 – 0), (3 – 0),
– .8.
.9. 5–10
« », .10. , ,
129 ° 276 ° , – KNO3 NaNO3.
, .11. , ,
, ( – ).
12. , 180 ° ,, DT -
176
Rec/Stop. D:\data.,
– ( ), – ( ). , .
PrtScr, Paint,
. , .
13. 1– 3, ( !).
150 ° ,
129 ° .14. , -
. , -
. , « » -
, . . , . -
, , , – .
15. B1–B3. ,
, . . 1– 3.
, ,
, .
--
.
, C:\data Origin.
.
177
, DT.
, .
. -3.
T–x. , ,
., -
(5.11). KNO3 NaNO3.
5.3. 1. « », « », « -
».2. .3. .
.4. – .
– .5. – .
. .6. –x –x -
. , . .7. – - ?8. –
. .9. . ,
. .10. :
) ;) ;) .
178
11. – ?
12. .13. (
).
-1- -3. ., . ., . . -
. .: , 1976.. ., . . : .
. : , 2003.. ., . ., . . -
– / . . . . .: , 1987.. ., . ., . . .
– / . . .. .: , 1989.
. . -. .: . ., 1980.
. . , . .: , 1987.
. . .: , 1978.Gallagher P. K. Handbook of thermal analysis and calorimetry. Parts
1–5. Elsevier, 2003–2008.
5.1
5.4T
– , KNO3 NaNO3
- T , 1 , 2 H0
KNO3 380 77 129 335 9,80 NaNO3 380 – 276 307 15,09
179
6.
6.1. 6.1.1. , ,
, , . , -
( . 6.1). -
, .
,
.
, . 6.1. (a)
( )
, , -
. , 1 , - 6 2,
10–6 (10 ), 600 2.
, 2 .
. 6.1. ,
, ( . . 6.1, )., , ,
, . . 6.1, ). ,
( ), . . . ,
F ., l
180
19 , :
.Fl
(6.1)2.
-.
dA -.W dA
:dAdWdF (V, T = const),dAdWdG ( , T = const).
, , :
,
.T P
dGdA
(6.2)
(6.1) (6.2) , .
--
. . 6.1 .
, .
: ( ,),
, . , ,
, .
19 , .
181
6.1
103, ,0 10 20 30 40 50 6026,21 25,00 23,70 22,01 21,16 19,90 18,6175,62 74,22 72,75 71,15 69,55 67,91 66,1720,56 19,51 18,46 17,40 16,31 15,26 14,2319,4 18,2 17,0 15,8 14,6 13,5 12,4
24,5 23,5 22,6 21,8 20,9 20,1 19,330,92 29,70 28,53 27,32 26,15 25,04 23,94– – 40,9 – – 37,66 36,57– 28,50 27,14 25,89 – – 21,7324,05 23,14 22,03 21,48 20,20 19,80 18,43
484 ( .) 1500 (1000 )
. , ,
, – , –, – ( . 6.2).
, ,, , .
- « – »
().
--
, - « – »
. 6.2. ,
. ,
.-
, : ,
, .
183
6.1.3. .
, « – » -, « -
» ( . 6.4). -
:X+Z XZ,
– , Z – « -
», XZ – .
. 6.4.
[ ],aXZK
Z P[ ]XZ Z –
.Zm.
, . . ,
:[ ] [ ] .
[ ]am
XZ XZKZ P Z XZ P
, – -
. , 0 1.
/ 0, 0 – .
Zm 0, :
0
000
[ ] 1
.[ ] 1
ma
m
m m
XZZ PK PZ PXZ P
PZ Z P0 ,
, K = KaP0:
184
0
.1
KP P
0
0
.1
K P PK P P
(6.3)
(6.3) . 6.5).
. 6.5.
-.
/ 0) K·( / 0)
, (6.3)
: = K·( / 0).
/ 0 1 , . .
. (6.3)
:
0
1 11 .K P P
K.
6.1.4. -
– – , , -
, , ,
. « »
, .
:
185
1) , . . – » ;
2) -, ,
, , , . . ( . 6.6);
3) 1 0, 0 –
;4) ;5) 0 = 1, ,
, ., ,
, . . ,,
. 6.6.
Zm, - – 0, , 1 , –
1, 2 – 2, i – i.
Z :1 2 3( 2 3 ... ...).m iZ Z i (6.4)
. K1
11
0
,KP
. . 1 1 0 .K P
:
186
22
1
;KP
22 2 1 1 2 0.K P K K P
:3
32
;KP
2 33 3 2 1 3 1 1 2 3 0.K P K K P K K K P
i :1
1 2 0 1 00
... ,i
ii i
PK K K P K PP
(6.5)
K2 = K3 =…= Ki = 1/ 0.P/ 0 =
(6.5) / :1 1
1 0 0 .i ii
K PK P (6.6)
, 1 11 0
0
K P K P K PP P
.
(6.6), 1K P :
0 .ii c (6.7)
(6.4) :2
0 01
( 2 ... ...) .i im m
i
Z Z c i Z c i
,
( ),i idid
0 01 1
.i im m
i i
dZ Z c i Z cd
-
, ,1
187
0 0 2 .1 1m m
dZ Z c Z cd
(6.8)
, , 0
0 1 2 31
1 ( ... ...) 1 .i ii
, (6.7) 0 ,ii c :
0 0 01 1
1 1 1 .1
ii
i i
c c
01 .
1 c0 (6.8):
0 2 .(1 ) 11m
cZ Z cc
0:
0
0 0
.1 1 1m
c P PZZ P P c P P
(6.9)
– –.
Z, . . , , , . . ,
. Z/Zm = m,., -
(6.9) .
:0
00
1 1 ,1 m m
P P c PX c X c PX P P
(6.10)
m – , .
188
II . 6.3. -, ,
.
6.1.5.
-. , ,
, .
, -, ( . 6.7), :
,A NaN – , – «
» .
. 6.7.
N -m,
-2 ):
.ma
XA N aM
(6.11)
– , Na – 1/ . « » -
,.
.
189
23
,a
Ma fN
(6.12)
– 3, f – ,.
) f = 1,091. (6.12)f = 1,091, 78 ,
(808 3) , = 16,2 Å2.
6.1.6. .
-.
-.
-, .
-, . .
, . , , -
, .
, . . -, -
. , ,
,
.
), – . ,,
« »
190
». ).
. 6.8.
. 6.8 -
.
-.
-
2 ,C dRT dC
(6.13)20. –
, – , ,
, 2 – 2.
(6.13) , ,
0,ddC 2 > 0
.
.
6.2. 6.2.1. -1.
« – »
, .
20 (6.13) ., , [1, 8] ( . 10).
191
. -.
. -. ,
, ,
. , -, 2 ,R P P –
. ,, 2 .R
, ( / 2) .R P
, ,
, , ., ,
P:.f P
f , , .
, , . 6.9.
. 6.9. : 1 – ; 2 – ; 3 – ;4 – ,
192
, :
– ( . 6.9);– 100 – 8 .;– 1–5 ;– ;– ;– -1 .
-,
, – .
.-1
0,5; 0,4; 0,3; 0,2; 0,1; 0,05; 0,025; 0,01 ., -
, -. ,
.. 1
, 2.
0,3–0,5 . , -
, . -
3 4, . 6.9. .
, ..
, -.
193
, ,
10 . ,, .
-h.
f. 72,76 10–3
20 71,95 25 . , . 6.1.
1, f,
.
-C, ( . 6.10).
. 6.10. ddC
(6.13).d dC
, , . . 6.10
,
tg( ) tg(180 ) tg( ) ,d ZdC C
194
2 .C Z ZRT C RT
, , -
1 2, 1 2.:
.CRT C
1
2.,
(6.3).
:
,1m
K CK C
(6.14)
m – ., , , -
. .
(6.14) 1 1 1 1 ,
m m K C1 1 ,
C-
m ( 2) K.m, ,
. m NA,, .
, , , :
01 .
m A
SN
: -
195
, , , .
6.2.2. -2.
()
. ,
. (6.3),
, :0
0
.1
K C CK C C
C0 – , 1 . ,
C0
.1m
X K CX K C
1 1 1 1 .m mX X KX C
1/ 1/ , m K.
– ( , ).
K .
, :
– 200 – 6 .;– 100 – 6 .;– ;– 0,1 M NaOH ;– ;– (SiO2 ).
196
1. 200 - 0,01; 0,02; 0,05; 0,1; 0,2
0,4 .2. -
NaOH ( – ). , ,
. 1, 25, 25, 10, 5, 5, 5 .3. 100 -
.4. 1
).5. 1–2
30 , .6. , -
. . 6.2.
6.2
,
V NaOH,,
-
, V
- ,-
,
-
m, 1 252 253 104 55 56 5
197
= – ( / ).
. 6.3. 6.3
, , 1/ , 1/ 1/
123456
- (1 1/C ).
m, Zm. -K. .
1/3 2, .
6.2.3. -3.
. ,, ,
. ,
. .
.-
, , . -,
,
198
( . 6.4). ,
., -
. , – -
.
. – -
.
, :
– ( , . .);– (7 .);– (13 .);– ;– ;– ;– .
:) ( n
; 1–5, 7–9, 11–15);) ( - (2n – 1) ; 1–15).
1. (, , ) 200–250
2–3 .2. : – -
, 5–90 %, .
3. – ). .
. 6.5. . 6.7 6.8.
199
4. . 2/3
. .5. ,
. 6.7 6.8.6. -
. (6 .)
. , .
, , , ,
.7. (7 .) -
.8.
.9. ,
., . 6.4 6.5.
10..
11..
-1 -1, – -2 -2 . .
, – .
12. . , .
-
. , -
.13.
.
200
, , .
.14. -
.15. , (6.10)–
(6.12) . -
. 6.4
/ 0
25 , %/ 0
25 , %NaOH*H2O 6,0 SrCl2*6H2O 71,9LiBr*2H2O 6,9 NaClO3 75ZnBr2*2H2O 8,0 NaNO3 75,5ZnCl2 10 NaCl 75,4KOH*2H2O 10,0 NaOAc*3H2O 76LiCl*H2O 11 – 15 H2C2O4*2H2O 76CaBr2*6H2O 17,6 Na2S2O3*5H2O 78LiI*3H2O 19,4 NH4Cl 79,3KOAc 20 KBr 81,9CaCl2*6H2O 31,0 (NH4)2SO4 81MgCl2*6H2O 32,9 KCl 84NaI*2H2O 39,7 Sr(NO3)2*4H2O 85,0Zn(NO3)2 42 KHSO4 86K2CO3*2H2O 43,5 K2CrO4 88KNO2 45 ZnSO4*7H2O 90KSCN 47 BaCl2*2H2O 90,4NaHSO4*H2O 52 CsI 91,4Na2Cr2O7*2H2O 52 KNO3 93,2Ca(NO3)2*4H2O 53,8 Na2SO3*7H2O 95Mg(NO3)2*6H2O 53,6 Na2HPO4*12H2O 95NaBr*2H2O 58 K2SO4 97,4NH4NO3 65 – 67 Pb(NO3)2 98KI 69,8 CuSO4*5H2O 98
201
6.5
-1 – – 1-2 – – 2
… …-1 – – 1
… …-1 – – 1-2 – – 2
… …-1 – – 1
… …
-.
. 6.6. 6.6
, 2
SiO2 5–800300–1500
- ( ) 2500
-Al2O3 20–500
« », , .
: ( ) = 5–800 2 ,
V = 0,3–2,5 3 ,r = 1–100 ,
= 0,15–0,9 3. = 400 2 ,
= 0,5 3. 1 2 3
. , 2 , ,,
.
6.7
1. “__”_______20__
2. 7 “__”_______20__
3. 14 “__”_______20__
m0 m1 m2 = m1 – m0 m3, m4 = m3 – m1 m5 m6 = m5 – m1
+ + +
+ +
CA-1CA-2
6.8
1. “__”_______20__
2. 7 “__”_______20__
3. 7 “__”_______20__
m0 m1 m2 = m1 – m0 m3, m4 = m3 – m1 m5 m6 = m5 – m1
+ + +
+ +
C -1C -2
203
6.2.4. -4. -
– , -,
. , .
( . 6.11).
. 6.11.
, t0 –, t –
. , -
,
. t0.
UV:
0VtU
.
t0 t, -.
-. , ,
, .
205
,1 ,
1 /NW
N N N NN N –
. ,
.Nt N Kt N
, = tR, = t0, N / NKN.
, t0 -. , ,
, :0 0
0 0ln( ) ln( ) ln( ) ln( ) .R NH St t K t
RT R0 ,
ln(tR) – 1000/T.-
. :
2
2
1 2 3 3
13 .2 1
out H Oin out colR out R out
room outin out
P PP P Tt U f f f t UT PP P
f1, f2
, f3 , -
. –
. –
-1.
206
-8 ». :
– ( );– ;– 6- ;– ,
, ;– ;– .
,.
, ,.
, .
6- .-
« -8 ». -, -
.
Himlab-3. , -, , .
( ), 4 . -
.-
. 125 - ( 150 ).
100 . 30 30 ;
207
. - Himlab . : « » – 25,
» – 0, 20 « »., .
1. « » . « », ,
. » « » -
. , ,
. . » ( ), .
2. 6- « » 30 .
3. « ». .
4. 6-» -
( – ). .
10–15 (t0), – , ,
– .5. « ».6. -
, : , .
t0.7. .8. , 10
30 , « » -.
9. 3–5 .
. 6.9.
208
6.9
, 1000 t tR ln(tR)
. 6.9 ln(tR) 1000/T .
, .
6.3. 1. : , , -
, , , .
2. .3. . ,
.4. . .
.5. : .
-11. .2. , -
.3. .4. .
-2 -31.2. .3.
.-4
1. , .2. .3. ,
.
209
4..
5. : H0 H ? ?
6..
-1– -4. . .: , 1979.
. .. .: . ., 1973.
. ., . . -. .: . ., 1975.
., . . . ..: , 1984.
. . . . : , 1999.
. . . .: , 1984.., . ., . . .
/ . . . . .: , 2006.. . . .: .
., 1991.. . . : ,
1995.. . .
. .: , 1989.-
/ . . . , . . . .: ,1990.
Broul et al. Solubility of Inorganic Two-Component Systems //Elsevier. N. Y., 1981.
Ralph T. Y. Adsorbents: fundamentals and applications: John Wiley &Sons. Inc., 2003.
210
7. .
7.1. ( ) –
. 20–30 -
, , . 1–2 . -
. -
-.
1903 .. , ,
.
. « -
». -.
40- . . 1941 .-
, .
50- ., ( – ,
– ) -.
: , . ,
-, , :
.
, 6- ( . 7.1).
212
. , 30 .
, , ( ),
. -, -
. ,
- .
-.
.-
, , . ,
( ), -.
, ( 100 ).
,, , -, ,
. -,
, .
, .
) , « ». -
-.
( ). : .
, , .
213
7.2. . :
0i ii
A ,
Ai – , i – . i , i -
.
:.0i
ii
00ln ,i i iRT P P
P0 – , , . .1 , 105 . ,
:0
0ln 0,i i i ii i
RT P P
00
1 ln 0.i
i i ii
P PRT
00i
iirG ,0
iPPK iP
:.ln 0 RTGK rP (7.1)
, rG0. 298 ,
. rG0
. rH0T rS0
T,
, rG0. – – , . .
22100298
0298
0 McMcMbMaTSTHG rrrrrrTr .
214
ra, rb, r rc – ,
0, 1, 2, –2 .
. (7.1) P = const ,
0 0 0r T r T r TG H T S , (7.2)
0
2
ln P rd K HdT RT
,
, –.
r0 .
:
,298
0298
0 dTCHHT
PrrTr (7.3)
r0
298 – = 298 , r – -,
. ,
r :22 TcTcTbaC rrrrPr .
:0 0
298298
.T
r Pr T r
CS S dTT
(7.4)
(7.3) (7.4) (7.2),
:T
Prr
T
PrrTr dTTCTSTdTCHG
298
0298
298
0298
0 . (7.5)
, rG0T -
, – , Mi :
215
0 0 0298 298 0 1 2 2r T r r r r r rG H T S T a M b M c M c M . (7.6)
M0., ra (7.5),
rG0T:
ra (T – 298) – ra T ln(T/298) = – T ra [ –(T – 298)/T + ln(T/298)]. (7.7) (7.6) (7.7), ,
M0 = [– (T – 298)/T + ln(T/298)].Mi .
, -, ,
. , , -
, , .-
, . . .
, -, ,
. , , .
7.3. -
, ,
. – .
, – .
. –, , , -
, .
216
, –
.-
: 1) ; 2) ; 3)
. , ,
, , ,
. , .
, , ,
. .
, 30–50 .% .
, - (350–400 )
, -,
.
( ) (CS).
.
, CS – -.
. 7.1.,
(CC) (CS) 350 450 .
217
7.1
uCu0,
SCu0,
2
( ) 0,27CuCr2O4
Cu0/CuCr2O4 10–15 7
(CS)0,45 * Cu0/SiO2 3–8 24
– Cu4H4[Si4O10](OH)8 nH2O, -
700 .
-.
( ) ., -, 200 ,
– 185–190 .
300 . - 300
. – ,
-, 2 .
7.4. 7.4.1. -1. -
130,120 110 :
3)2 = ( 3)2 + 2.
.
218
2 2
0
0 0
( ),H
P
P P P P PK
P P P (7.8)
– ; 0
2HP 2HP – , P0 –, , . . 1 .
, -
, , .
K; r
0 ; r0 K -
.: -
r0 ; ,
. + .
, « », .
( . 7.2):– ( 10 % );– ( );– ;– ;– ;– .
, ,
10 % , , mass-flow-controller (MFC). -
: .MFC , . 7.3.
219
. 7.2.
. 7.3. MFC: 1 – ; 2 – ;3 – ; 4 – ; 5 – ,
; 6 – ;7 – ; 8 – ; 9 – ; 10 –
; 11 – ; 12 – ; 13 –
6 7
220
7. 12.
, 10 9MFC . .
, -.
. MFC , ,
., ,
. MFC , , -
0 . .
-.
, . .
- « -8 ». -, ,
.
. 7.4.
6- (6- ). 1 (S1)
: - ( )
). 2 -
.
, --
, .
221
6-. 7.4. ,
2. , 2 - 1, 1, . .
.
Himlab-3. , -
, .
( )1. « » .2. ( ) .3. ,
3 .4. (10 %
), 3 .5. .6. ( -
-4).7. .8. ( « »).9. .10. HimLab3 .11. : – « , » – 1,0 , « » – ; – « » – 20 , « » – , – « » – 25 ( 0,5 ), – ; – «Wax»: – 25, – 10 ( . . 10 « »).12. -
.13. 10 : – -4; – 130 ( );
222
– « »; – (30 ); – « ».14. 30 -
. « » 90 .» ( ).
( ):1. : – 0 , « » – .2. ( – « »).3. : – 1,0 ; « » – .4. .
:1. HimLab-3.2. .3. .4. .5. , .
, .
, -. :
– ( -);
– - Himlab.
– 1,0 ;– .
« » – , ,
;– ; -
– 130 ;– 1: « ». -
1, «S1», , «Wax».
«S1» « »;
223
– , 120 , ;
– 1: « », « »;– , 120
; ;–
-.
-.
130 , .1. « », «
». 130.tmr, « »,. « »
, . «OK».
2.
. « :\data 2013 therm». Himlab.
-.
3. « » ( ).
, . ,
, . .
4. -: ,
, , . -
, . ( -
, Excel Origin) .
224
5. 120 110 , 120.tmr 110.tmr.
, . -
– : . – .
– .
. , ( ) -.
10 %. , , ,
.
, .
= 0 , -
, . 7.2. , -
– . 7.2
P . 1 10 40 100 760–26,1 2,4 23,8 39,5 82,5
(S0 ) (P0 ),
f = P0 / S0
.
., ,
(7.8), .. -
225
. , K
-. .
, P P ( ).
K lnK 1000/T
r0. K
r0 ,
. – .
7.4.2. -2. -
-1, .
. , -
, = 0 .
, -1.
7.5. 1. . ,
6- 1 2.2. . ,
.3. , .4.
.5. .6. r
0.7. -
.
226
8. ..
.
5–6- . 5 ,
11- , 0 5 0,5 .
3–4 .
. -
. -
. , 21 ,
..
: , --
. -.
., ,
, . . , ,.
8.1 ( )
0 ½ 10 ½ 10 ½ 10 ½ 10 ½ 1
227
., , . . -
. .1. « …».
, , . – .
» . .2. .
, .
.3. (
). : , , ,
. , .
4. : , , , , . .
, .
5. . -, ,
, . . , .
, .
, , . . Origin
.
.,
.
228
, , , ,
. .4
. - Origin-5, Origin-8
SciDaViz (open Origin). ( « »
, « -») [email protected]
.,
, ,,
, , , .
. -.
10 . 10 .
PowerPoint. -, , .
..
.
, , :
– , ;– ( ,
, . .);– ;– , -, ;
– -;
– ;– ;– ;
229
– , ;
– ( ),
;–
.
9.
1. :– ;– ;– ;– ;– ;– ;– .
2. ().
3. ( -).
4. :– ;– , , ;– ;– ;– ;– ;– ;– ;– ;– , , ( ).
5. . ,-
.6. :
230
) ;) U;) °?
7. -: ,
, .8.
, -, -
S°?9. ?10. ?11. ?12.
(U, H, F, G).
13. : ,P
GT
?T
GP
14. .15. :
) G;) U;) ;) S.
?16. KP
?17. i T; P; ai?18. – .19. ?20. ?21. KP
?
231
22. --
:) G° < 0;) G < 0;) K 1;) K > ;) S > 0;) > 0?
23. . -, P = const?
24. : ; ; .
25.,
; -?
26.?
27.: ) ; ) ; ) ; ) -
?28. , ,
?29.
– .30. -
?31. , -
, ( -),
?32. ,
?
232
33.?
34., -
( ) ?35. .
, ? -
?36.
-?
37. « » .
38. :) – ;) . -
;) . .
39. , :)
?) « »
« – », « - – ». -
« – »?) , -
( « – ») ( « – ») .
– ?40. . ,
.41. . ,
.
233
10.
1. . . : .. : , 2004.
2. . ., . ., . ., . . -: . . :
, 2012.3. . ., . ., . .
: . . : , 1999. . 1, 2.4. . ., . ., . .
. .: , 2000.5. . ., . ., . .
. 2- . .: , 2004.6. . . . 3- . .:
, 1975.7. ., . .
. », 2013.8. . . . .: .., 1962.9. / .
. . , . . . .: , 2003.10. . . : .- . .
: , 2003.
1. . ., . . .-1). : , 2012.
2. . ., . . pKa -. ( -2).
: , 2012.3. . ., . ., . . -
-. ( -1). : ,
2008.
234
4. . ., . ., . .
. ( -2). : , 2008.5. . ., . ., . .
Cary-50 . ( --1 -2). : , 2009.
6. . ., . ., . .UV-mini-1240 Shimadzu -
. ( -1 -2). : , 2009.7. . ., . ., . .
. Agilent 8354. ( -3). : ,2008.
8. . ., . . – . ( -1). -
: , 2013.9. . ., . ., . .
– . ( -2).: , 2013.
10. . ., . ., . ., . .. : , 2008.
11. . ., . ., . ., . .,. . KNO3 + NaNO3.
-3). : , 2013.12. . ., . .
. ( -3). :, 2013.
13. . ., . ., . .. (
-4). : , 2008.14. . . -. ( -1). : , 2008.
235
…………………………………………………… 3
………….……………….. 5
1. ………………………………………….. 9
1.1. ………………….………………. 91.2. 141.3. -1 -2 ………………………….. 191.4. ………………………………………... 29
……………………...……………….. 29 1.1 ……………………………………………………. 30
2. ………………………………………….. 31
2.1. ……………………………………………………….. 312.2. -1– -3 …………………………........ 552.3. ……………………………………….. 66
………………..…………..…………. 67 2.1 ……………………………………………………. 68 2.2 ……………………………………………………. 72
3. …………………………. 73
3.1. ………... 733.2. -1– -4 ……………………………… 843.3. ………………………………………... 1013.4. ( ) …. 102
…………………………...……….... 111 3.1 …………………………………………………… 111
4. . - …………………………………………………. 112
4.1. ………………... 1144.2. ……………………... 1244.3. …………….... 131
4.4. -1 -2 ……………………… 137
236
4.5. ……………………………………… 142 ………………………….………… 143
4.1 …………………………………………………. 143 4.2 …………………………………………………. 146
5. …………………………………. 147
5.1. , , ………………... 1475.2. -1– -3 …………………….…….. 1645.3. ……………………………………… 177
……………………………….…… 178 5.1 …………………………………………………. 178
6. ………………………………………………… 179
6.1. ………………… 1796.2. -1– -4 …………………………… 1906.3. …………………………………….. 208
……………………………………. 209
7. . - ……………………………………………………… 210
7.1. ……………………………………. 2107.2. . ………… 2137.3. ……………….. 2157.4. -1 -2 ………………………. 2177.5. …………………………………….. 225
8. . - . …………………………….. 226
9. ………….…….. 229
10. …………………………... 233