View
67
Download
4
Category
Preview:
DESCRIPTION
Stany zagrożenia życia W-13 „Toksykologia-1”. lek. Tomasz Gutowski. Trucizna. Substancja, która po wchłonięciu do organizmu lub wytworzeniu w organizmie powoduje zaburzenie jego funkcji/ zgon. ZATRUCIE. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Stany zagroenia ycia
W-13
Toksykologia-1lek. Tomasz Gutowski
Trucizna Substancja, ktra po wchoniciu do organizmu lub wytworzeniu w organizmie powoduje zaburzenie jego funkcji/ zgon
ZATRUCIETo proces chorobowy z klinicznymi objawami podmiotowymi i przedmiotowymi wywoany przez substancj chemiczn pochodzenia egzo- lub endogennego.
Skutek dziaania substancji toksycznych zaley od:Dawki= stosunek iloci substancji do ciaru ciaa (w jednostkach wagowych lub objtociowych na kg. m c.) Przy naraeniu na substancje gazowe1.Stenie substancji w powietrzu.2.Czas naraenia.
Dawki:
- minimalne (progowe)leczniczetoksyczne miertelne
wg WHO75% zatru dotyczy maych dzieci- nieodpowiednio zabezpieczone rodki chemiczne gospodarstwa domowego
W Polsce najczciej zatrucia lekami:psychotropowe, nasenne, uspokajajcealkoholeGazy (CO)
miertelno w ostrych zatruciach wynosi ok. 1% a znaczn cze poszkodowanych udaje si uratowa przy uyciu klasycznych metod terapeutycznych
Efekt toksyczny trucizny1.Dawka wchonitaProporcjonalnie do szybkoci wchaniania wzrastaj skutki dziaania toksycznego w leczeniu naley opnia wchanianie trucizn. 2.Droga wchaniania- substancje lotne wdychane dziaaj szybko i narkotycznie, - doustne- wolniej uszkadzajc narzdy. Przy zatruciu przez drogi oddechowe wysiek fizyczny zwiksza dawk wchonitej substancji przez wzmoenie wentylacji.
3.Dziaanie toksyczne w pierwotnej postaci lub przez metabolity. 4.Hamowanie aktywnoci enzymw (rodki ochrony rolin.)
5.Nasilanie aktywnoci enzymw
6.Toksyczno substancji jest proporcjonalna do jej rozpuszczalnoci w tuszczach.
Rozpoznawanie ostrych zatruI.Objawy kliniczne.
II.Analiza chemiczno - toksykologiczna
Objawy kliniczne:1.piczka.
2.Niewydolno oddechowa bezdech:a/ niedrono drg oddechowychb/ dziaanie na orodek oddechowy (np. narkotyki)c/ dziaanie na minie oddechowe (rodki ochrony rolin)d/ toksyczny obrzk puc (rodki gazowe, ciecze lotne)
Objawy ze strony przewodu pokarmowego.
Zmiany skrne (np. pcherze w zatruciu barbituranami)
Obnienie lub podwyszenie temperatury ciaa
Drgawki
Zapach z ust (alkohol,cyjanki)
8.Zaburzenia rytmu serca, wstrzs toksyczny.
Rokowanie w ostrych zatruciach zaley od:1. Iloci przyjtej trucizny.
2.Szybkoci eliminacji trucizny z ustroju.
ZATRUCIE OSTRE - Szybki rozwj szkodliwych zmian w organizmie
Zmiany powstaj w krtkim czasie po wprowadzeniu jednorazowej dawki trucizny
zwykle objawy uszkodzenia lub mier w cigu 24h
- Wystpuje dua dynamika objaww klinicznych
DROGI WNIKANIA TRUCIZNPokarmowa (najczciej doustnie) - kwas acetylosalicylowy, - alkohol, - paracetamol, - detergenty, - grzyby, - produkty ropopochodne
Przyczyny:czenie lekw i alkoholu Przechowywanie substancji trujcych w opakowaniach spoywczych Przedawkowanie lekw Przechowywanie rodkw chemicznych w miejscach dostpnych dla dzieci Nieznajomo grzybw
DROGI WNIKANIA TRUCIZNOddechowa - tlenek wgla, - amoniak, chlor, - dwutlenek wgla, siarkowodr, - pary rozpuszczalnikw organicznych,- dwutlenek siarki
Przez skr (iniekcje, udlenia, ukszenia) Leki i narkotyki Niebezpieczestwo reakcji anafilaktycznej w wyniku uksze i udle
- niebezpieczestwo reakcji miejscowych- oparze, reakcji zapalnych, oglnoustrojowych
Objawy wskazujce na moliwo zatrucia- Zaczerwienie - Obrzki- Pcherze na odsonitych czciach skry- Zaczerwienienie spojwek- Obrzk powiek- zawienie- Uszkodzenie skry w kcikach ust, na wargach podbarwienia, naderki, oparzenia- podobne zmiany na bonie luzowej innych naturalnych otworw - Szczeglny zapach z ust, zapach potu- Zaburzenia wiadomoci (senno, piczka)- Stany pobudzenia, Euforia, Lk
- Drenia i skurcze miniowe- Zmiany szerokoci renic- Nudnoci, wymioty- Biegunki, biegunki krwawe- Zaburzenia oddychania- Duszno- Kaszel- Sinica- taczka- Nadmierna sucho skry i bon luzowych lub nadmierna potliwo i linienie
PACJENCI O NAJWYSZYM PRIORYTECIE- Utrata wiadomoci- Zaburzenia oddychania- Zaburzenia rytmu serca - tachykardia - bradykardia - arytmia- Wymioty przy zmienionym stanie wiadomoci- Drgawki- Temperatura ciaa powyej 380 C
PRZYCZYNY ZABURZE PODSTAWOWYCH FUNKCJI YCIOWYCHNIEDRONO DRG ODDECHOWYCH - opadnicie nasady jzyka - oparzenia luzwki jamy ustnej i garda - obrzk naczyniopochodny
ZABURZENIA ODDYCHANIA - depresja orodka oddechowego - poraenie mini oddechowych - zachynicie - toksyczny obrzk puc
ZABURZENIA KRENIA - depresja orodka krenia - niedotlenienie minia sercowego - kardiotoksyczne dziaanie lekw
ZASADY POSTPOWANIA W ZATRUCIACH - bezpieczestwo wasne !!!- bezpieczestwo miejsca zdarzenia - schemat ABC- obejrzenie miejsca zdarzenia- wywiad z pacjentem i/lub z otoczeniem- wezwanie zespou ratownictwa medycznego
Stany zagroenia ycia
Toksykologia- cz.2
Podstawowe pojcia toksykologicznelek. Tomasz Gutowski
Toksykologia:dyscyplina: - naukowa - eksperymentalna
specjalno lekarska zajmujca si: diagnostyk/ terapi/ profilaktyk
Toksykologiatoxicon(trucizna)+logos(nauka)
Toksykologia- dziedziny:Toksykologia teoretyczna oglna/ szczegowaToksykologia dowiadczalna
Toksykologia stosowana (praktyczna)Toksykologia kliniczna z epidemiologi zatruToksykologia sdowo-lekarska
Z powodu ostrych zatru umiera na wiecie ok. 50 ty. ludzi
rozmylne:1. prby samobjcze2. zbrodnicze
przypadkowe:1. przedawkowanie przypadkowe lekw2. powikania leczenia3. skaenia rodowiska4. zatrucia zawodowe
Czynniki etiologiczne ostrych zatru?
Czynniki etiologiczne ostrych zatruLeki(50%)
AlkoholeCOGrzybyRozpuszczalnikiPestycydySubstancje rceZwizki metali
Podstawowe pojcia toksykologiczne
Trucizna?
TruciznaSubstancja, ktra po wprowadzeniu do organizmu wywouje w nim uszkodzenia, zaburzenia czynnoci fizjologicznych i mier.
Substancja silnie toksyczna:efekt po podaniu maej dawki
Substancja mao toksyczna:- efekt po podaniu duej dawki
Naraenie?
Naraenie (ekspozycja)Fizyczny kontakt ywego organizmu z czynnikiem toksycznym (biologicznym/ fizycznym/ chemicznym)
Dawka?
DawkaIlo substancji podanej/ pobranej/ wchonitejdo organizmu w okrelony sposb.
Dawka:graniczna (progowa)lecznicza (terapeutyczna)toksycznamiertelna
Efekt dziaania trucizny:Kada zmiana biologiczna w organizmie, narzdzie lub tkance spowodowana bd zwizana z naraeniem na dan substancj.
Zatrucie:?
Zatrucie:Proces chorobowy z klinicznymi objawami wywoanymi przez substancj egzogenn i endogenn
Ze wzgl. na dynamik rozwoju:zatrucia ostrezatrucia podostrezatrucia przewleke
Rodzaje trucizn wywoujcych zatrucia
KLINICZNY PODZIA ZATRU WYPADKOWE, PRZEDAWKOWANIAOMYKOWEPEDIATRYCZNESAMOBCY ZDETERMINOWANI (2/3)SAMOBJCY DEMONSTRACYJNI (1/3)?Zawodowe, awarie proceswtechnologicznych
WIKSZO DT I DL WYZNACZONYCH JEST DLA POPULACJI DOROSYCH PRZYJMUJE SI, E DLA DZIECI DO 12 r.. DAWKA DT LUB DL TO 1/10 WYZNACZONEJ BOTULINA 0,0001mg/kg mc.. CIQUATOKSYNA 0,001 (MICZAKI) TETRADOTOKSYNA 0,01 (RYBA FUGU) KURRARA, JAD WW MORSKICH 0,01 NIKOTYNA, AMANITYNA, ALKALOIDY ROLINNE 0,1 MORFINA, NIEKTRE JADY WY 10 BARBITURANY 100 ALKOHOLE, ANESTETYKI 10 000 WODA 1 000 000 mg/kg mc. OPISANO OKOO 2 MIL. ZWIZKW
PRZYKADY ZATRU PRZBIEGAJCYCH NAJCZCIEJ BEZOBJAWOWO MATERIAY CIERNE, SMARY FOLIA ALUMINIOWA RODKI ZOBOJTNIAJCE ODWIERZACZE POWIETRZA DEZODORANTY OSOBISTE KOSMETYKI DLA DZIECI PIELUSZKI NIEMOWLCE PYNY I BALSAMY DO KOMPIELI BALSAMY DO CIAA POKARM DLA ZWIERZT POPI WGIEL DRZEWNY, BRYKIETY WGLAN WAPNIA (KREDA) PAPIEROS (< 1 SZT.) PIGUKI ANTYKONC. (BEZ Fe) MACI W TYM ZE STEROIDAMI KLEJE ( W TYM TYPU GLU) DETERGENTY (PYNY) SZAMPONY DO WOSW 3% WODA UTLENIONA TUSZE DO PIR I DUGOPISW LANOLINA SZMINKI, TUSZE DO RZS.... SODZIKI BARWNIKI SPOYWCZE
LEK W POSTACI FARMACEUTYCZNEJLEK W ROZTWORZE
KOMPARTMENT KRWI frakcja wolna frakcja zwizanametabolity
NERKIWydalanie i Wchanianie zwrotne (R) leku macierzystego i metabolitw
Losy w ustroju
ABSORPCJA
WTROBAmetabolizacja
FRAKCJA TKANKOWAzwizana / wolna/ efekt ?
MIEJSCE DZIAANIA receptor - efekt biologiczny
W
R
CZYNIKI WPYWAJCE NA KINETYK TRUCIZNCzynniki biologiczne (cechy osobnicze) 1. wiek i rozwj osobniczy,
2. pe,
3. rwnowaga hormonalna,
4. sposb odywiania,
5. stan zdrowia wydolno narzdw, choroby
6. czynniki genetyczne - synteza enzymw biotransformacji
POSTPOWANIE OGLNE I LECZENIE OSTRYCH ZATRU Zebranie wywiadu (KTO, CO, KIEDY, GDZIE, ILE) pene badanie fizykalne badanie neurologiczne badanie okulistyczne Zabezpieczenie i podtrzymanie podstawowych funkcji yciowychPrzerwanie wchaniania prowokowanie wymiotw pukanie odka wgiel aktywowany irygacja jelitIntensywna opieka medycznaStaa kontrola EKGLeczenie objawoweOpieka paliatywnaPobranie materiau do badaKrew, mocz, popuczyny poziom glikemii gazometria wodno-elektrolitowa biochemia BADANIE TOKSYKOLOGICZNEPrzyspieszona eliminacja forsowna diureza hemodializa hemoperfuzja, MARS plazmaferezaTerapia celowanaOdtrutka
MONITOROWANIE STANU PACJENTASTOPIE ZABURZE WIADOMOCI I STANU NEUROLOGICZNEGOLECZENIE PRZECIWOBRZKOWECZSTO ODDECHWGDY INTUBACJA LUB CECHY DEPRESJI -WENTYLACJA MINUTOWALECZENIE PRZECIWOBRZKOWEEKG, RRCEWNIKOWANIE UKADU MOCZOWEGOOCENA DIUREZYBILANS PYNWTEMPERATURA - ZACHYSTOWE ZAPALENIE PUC - ANTYBIOTYKI POZIOM GLIKEMII GAZOMETRIA KRWI Wstpne badania laboratoryjne (rnicujce) morfologia + OB., badanie gazometryczne krwi jonogram, badania biochemiczne (aktywno aminotransferaz, kinazy kreatynowej oraz stenia mocznika, kreatyniny, poziom bilirubiny), ocena ukadu krzepnicia, badanie oglne moczukrew, mocz, popuczyny odkowe (pierwsza porcja) do bada toksykologicznych.
PROWOKOWANIE WYMIOTW1. LETNIA WODA - nie jest preferowane dodawanie NaCl z uwagi na moliwo hipernatremii 2. SYROP Z WYMIOTNICY (IPECACUNANA) - preferowana metoda - 30 ml w szklance wody, jeeli po 20 minutach brak reakcji, mona raz powtrzy - uwaga nie stosowa stonego wycigu pynu (dziaanie 14 razy silniejsze) 3. MECHANICZNA stymulacja (tylko mikkimi narzdziami (np. pirko umaczane w oliwie), nie polecane szpatuki, yeczki z uwagi na ma efektywno i moliwo perforacji i innych uszkodze
PRZEPROWADZENIE PUKANIA ODKA1. Pacjent w pozycji siedzcej / na lewym boku z obnionym podgwkiem2. wprowadzi zgbnik (nr 22 0,7 cm lub 32 1,1 cm)3. sprawdzi (papierek lakmusowy) czy zgbnik jest w odku wpust okoo 40 cm od siekaczy
4. wprowadzi 250- 300 ml letniej, czystej wody (dzieci - 0,9% NaCl)
5. odzyska wprowadzony pyn (grawitacyjnie lub przez odsysanie
powtrzy kilkakrotnie a do uzyskania czystej frakcji pozbawionej treci i cia staych (np. masa tabletkowa)
przy ostatnim zabiegu wprowadzi 30- 40 g wgla aktywowanego i pozostawi w odku, po okoo 30-45 minutach poda rodki przeczyszczajce (15-30 g siarczanu sodowego, magnezowego)
PACJENCI NIEPRZYTOMNI po uprzednim zaintubowaniu i dokadnym uszczelnieniu mankietu rurki intubacyjnej
PRZECIWWSKAZANIA DO PUKANIA ODKA1. wstrzs2. ylaki przeyku3. krwawienie z przewodu pokarmowego4. zaburzenia rytmu serca (podr. N. bdnego)5. objawy ostrego brzucha 6. napadowe (niekontrolowane) drgawki 7. podejrzenie zatrucia substancjami dranicymi (kwasy i zasady) (najpierw wprowadzamy na 15-30 minut przez zgbnik 250 300 ml wodnej zawiesiny biaek jaja kurzego 5-6 jaj)
8. podejrzenie zatrucia pochodnymi ropy naftowej (wprowadzamy do odka 250-300 ml pynnej parafiny)
Niecelowe jest pukanie w przypadku alkoholi gdy czas od zatrucia przekracza 60 - 90 minut
Recommended