Postępowanie w stanach

zagrożenia życia u dzieci

Anna Chmielewska

Bernadeta Patro-Gołąb

Klinika Pediatrii

Możliwe przyczyny ALTE (Apparent Life-

threatening Events) lub nagłego zgonu

Przyczyna

OUN Drgawki, zaburzenia nerwowo-mięśniowe, wady OUN

Ukł. Krążenia Zaburzenia rytmu (np. long Q-T), wady serca (np. stenoza aortalna)

Ukł. Oddechowy Nadciśnienie płucne, choroby krtani/tchawicy, aspiracja ciała

obcego

Ukł. Pokarmowy Zapalenie trzustki, biegunka i/lub odwodnienieUkł. Pokarmowy Zapalenie trzustki, biegunka i/lub odwodnienie

Zaburzenia

endokrynologiczne/

metaboliczne

Wrodzony przerost nadnerczy, choroby metaboliczne

Infekcja Sepsa, zapalenie opon m.-r., mózgu, wątroby, nerek, oskrzelików

Uraz Dziecko maltretowane, zadławienie, uraz fizyczny

Zatrucie Kwas borny, salicylany, tlenek węgla, narkotyki, insulina

Nelson Textbook of Pediatrics, 18/e

Jakie są najczęstsze przyczyny zgonów wśród

dzieci?

Najczęstsze przyczyny zgonów wśród dzieci

0-4 rż. 5-14 rż. 15-29 rż,

Infekcje dolnych dróg

oddechowych

Choroby wieku dziecięcego HIV/AIDS

Biegunka Wypadki komunikacyjne Wypadki komunikacyjne

Choroby wieku dziecięcego Utonięcia GruźlicaChoroby wieku dziecięcego Utonięcia Gruźlica

Niska masa urodzeniowa Infekcje dolnych dróg

oddechowych

Samookaleczenie

Malaria Biegunka Przemoc

Nelson Textbook of Pediatrics, 18/e

Szybka ocena „ABC”

• A

• B

• C

• Airways

• Breathing

• Circulation• C

• D

• Circulation

• Disability

A – airways

Drożność dróg oddechowych

• Wyraźny wysiłek oddechowy?

• Stridor? Chrapanie?

• Wysiłek oddechowy + „cisza”• Wysiłek oddechowy + „cisza”

(całkowita niedrożność dróg oddech.)

A - airways

• Pozwól dziecku przyjąć

dogodną pozycję ciała

• Wysuń żuchwę

• Odchyl głowę • Odchyl głowę

(uwaga! uraz

kręgosłupa szyjnego)

A - airways

• Ciało obce?

– < 1 rż. – 5 uderzeń w plecy

– > 1 rż. – manewr Heimlicha (brzuch)

B - breathing

• Częstość oddechów

• Wysiłek oddechowy

• Odgłosy przy oddychaniu• Odgłosy przy oddychaniu

• Pulsoksymetria (%Sat O2)

Tachypnoe

0-2 mż. 2 – 12 mż. > 12 mż.

wg WHO

> 60 /’ > 50 / ‘ > 40 / ‘

60 oddechów / ‘

w każdym wieku

Wysiłek oddechowy

• Poruszanie skrzydełkami nosa

• Praca dodatkowych mięśni oddechowych

– Wciąganie przepony

– Wciąganie mm.międzyżebrowych

– Wciąganie dołków nadobojczykowych, mostka

Odgłosy przy oddychaniu

• Stridor

– Na wdechu, dźwięk o wysokiej częstotliwości

– Niedorożność górnych dróg oddechowych (ciało

obce, zapalenie krtani, wiotkość krtani

Postękiwanie• Postękiwanie

– Krótki, niski dźwięk, przypomina popłakiwanie

– Wydech przy przymkniętej głośni

– Zapobiega zamknięciu pęcherzyków płucnych

(pneumonia, ARDS, obrzęk płuc)

• Osłuchiwanie: furczenia, świsty, trzeszczenia

Pulsoksymetria

• % wysycenia hemoglobiny tlenem

• Wykrywa obniżenie % Sat O2 zanim pojawi się sinica,

bradykardiabradykardia

• Norma: 94 – 100%

• < 92% podaj tlen

C - circulation

• Skóra: kolor i temperatura

• HR, miarowość

• BP

• Tętno na obwodzie i dużych tętnicach• Tętno na obwodzie i dużych tętnicach

• Nawrót kapilarny

Skóra

• Bladość?

• Sinica?

– Obwodowa (dłonie, stopy)

– Centralna (wargi, śluzówki jamy ustnej)– Centralna (wargi, śluzówki jamy ustnej)

• Marmurkowanie?

• Wybroczyny?

HR – częstość uderzeń serca

0-3 mż. 3 mż.-2 rż. 2-10 rż. >10 rż.

85 – 205/‘ 100 – 190 60 – 140 60 – 100

we śnie

80 – 160

w czuwaniu

75 – 160 60 – 90 50 – 90

140

średnio

130 80 75

PALS Provider Manual 2005

Ciśnienie tętnicze krwi

Definicja hipotensji

Wiek Ciśnienie skurczowe

noworodki

urodzone o czasie

< 60 mmHg

Niemowlęta < 70 mmHgNiemowlęta

(1 mż. – 12 mż.)

< 70 mmHg

Dzieci 1 – 10 rż. < 70 + (wiek w latach x 2)

mmHg

Dzieci > 10 rż. < 90 mmHg

PALS Provider Manual 2005

Tętno

• Duże tętnice:

– Udowa

– Szyjna (dzieci starsze)

– Pachowa– Pachowa

UWAGA! osłabienie tętna na tt. centralnych=

=zagrożenie zatrzymaniem krążenia

• Obwodowe:

– Ramienna – najlepiej wyczuwalna

– Mniej: promieniowa, grzbietowa i tylna stopy

Czas nawrotu włośniczkowego

• Naciskaj ok. 5 sekund

• Norma < 2 s

D - disability

• Ocena stanu świadomości

• AVPU

• Glascow Coma Scale• Glascow Coma Scale

• Reakcja źrenic na światło

AVPU

krótka skala oceny stanu świadomości

A ALERT

świadome, aktywne, reaguje na bodźce

zewnętrzne, kontakt z otoczeniem odpowiednio do

wieku

V VOICEV VOICE

Reaguje dopiero na głośne mówienie

np. wołanie po imieniu

P PAINFUL

Reaguje tylko na bodziec bólowy

U UNRESPONSIVE

Nie reaguje na bodźce

Skala Glasgow

Glasgow Coma Scale

Ocena stopnia

urazu głowy :

13 – 15 łagodny

9 – 12 umiarkowany

3 – 8 ciężki

2-letni chłopiec…

• Od doby wysoka gorączka (39 st. C)

• Objawy infekcji dróg oddechowych – katar, kaszel

• W ciągu ok. ½ godziny 2-krotny napad drgawek • W ciągu ok. ½ godziny 2-krotny napad drgawek

toniczno-klonicznych

• Dziecko nieprzytomne w czasie badania oraz wg

rodziców bez kontaktu pomiędzy napadami

4-letnia dziewczynka…

Od kilku godzin wysoka gorączka, ból gardła

W chwili badania:

– narastające trudności z połykaniem, ślinotok– narastające trudności z połykaniem, ślinotok

– wilgotny kaszel

– nie chce leżeć

– słyszalny stridor

Chłopiec 11- miesięczny

• Biegunka od 2 dni

• Dziś dołączyły się wymioty

• Temp. 38,2°C

• Nie chce jeść, nie pije od kilkunastu godzin• Nie chce jeść, nie pije od kilkunastu godzin

• Nie oddał moczu od 12 godzin

• Od kilku godzin apatyczny, podsypiający

10-letnia dziewczynka

z obrzękiem warg i języka

• Karetka „R” przybywa na miejsce zdarzenia 5 minut

od wezwania

• Dziecko leżące, przytomne (oczy otwarte, kiwa głową • Dziecko leżące, przytomne (oczy otwarte, kiwa głową

w odpowiedzi na pytanie), oddycha szybko, z trudem,

jest blade, spocone, ma czerwone plamy na szyi i

dekolcie, obrzęk warg znaczny

10-letnia dziewczynka

z obrzękiem warg i języka

• Kilkanaście minut temu jadła deser mieszanką

orzechów

• W trakcie jedzenia zaczęła odczuwać mrowienie ust i • W trakcie jedzenia zaczęła odczuwać mrowienie ust i

języka, po ok. 1min pojawił się obrzęk

• Po kolejnych kilku minutach pokrzywka na twarzy i

dekolcie

• Trudność w oddychaniu, osłabienie

Pacjent nieprzytomny…