�

WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

DLA STUDENTÓW IV ROKUI WYDZIAŁU LEKARSKIEGO

Rok akademicki 2010 / 2011

�

Opracowanie edytorskie i druk:Oficyna Wydawnicza Warszawskiego Uniwersytetu MedycznegoZam. 344 / 2010 nakład 360 egz. tel. (022) 5720 327

e-mail: oficynawydawnicza@wum.edu.plwww.oficynawydawnicza.wum.edu.pl

�

SpIS tREścI

POdZiał rOkU akadeMickiegO 2010 / 2011 .......................................4

WładZe WarSZaWSkiegO UNiWerSYTeTU MedYcZNegO .........5

Skład ZarZądU SaMOrZądU STUdeNTóW WUM W kadeNcji 2010-2012 ................................................................................6

PlaN STUdióW Na rOk akadeMicki 2010/2011 ................................7

FarMakOlOgia i TOkSYkOlOgia ........................................................�0

cHOrOBY WeWNĘTrZNe ..........................................................................��

PediaTria ......................................................................................................�7

derMaTOlOgia i WeNerOlOgia ..........................................................�3

PSYcHiaTria .................................................................................................�6

PSYcHiaTria dZieciĘca ...........................................................................�8

diagNOSTYka laBOraTOrYjNa ...........................................................30

HigieNa ..........................................................................................................3�

ePideMiOlOgia ...........................................................................................34

geNeTYka kliNicZNa ..............................................................................36

MedYcYNa NUklearNa ..........................................................................38

iMMUNOlOgia kliNicZNa ......................................................................40

MedYcYNa rOdZiNNa ..............................................................................4�

OTOlarYNgOlOgia dZieciĘca .............................................................44

�.

�.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

�0.

��.

��.

�3.

�4.

15.

16.

17.

�8.

�

RAMOWY pROGRAM pRAKtYK StUDENtÓW IV ROKUI WYDZIAŁU LEKARSKIEGO

Po iV roku studiów obowiązuje studentów 4 – tygodniowa praktyka (20 dni roboczych) – 140 godzin z Pediatrii do wyboru w klinice (Oddziale) – 2 tygodnie i 2 tygodnie z Medycyny rodzinnej w praktyce lekarza rodzinnego.

kierownik kliniki (Ordynator) lub wyznaczony przez niego opiekun ustala szczegółowy zakres obowiązków i harmonogram praktyk oraz sprawuje kontrolę nad pracą studenta.

Opiekunem praktyki studenckiej powinien być lekarz o odpowiednim przygotowaniu zawodo-wym i ogólnym.

Nieobecność studenta w pracy może być usprawiedliwiona jedynie formalnym zwolnieniem le-karskim. choroba dłuższa niż powoduje konieczność przedłużenia praktyki o odpowiedni okres. W miarę możliwości student pod nadzorem opiekuna winien wykonywać wszystkie czynności le-karskie. Odbycie praktyki potwierdza opiekun, a praktykę zalicza kierownik kliniki lub Ordynator Oddziału.

W czasie 2 – tygodniowej praktyki w Zakładzie Medycyny rodzinnej lub na Oddziale Pedia-trycznym student obowiązany jest odbyć 2 całodobowe dyżury, w czasie których towarzyszy leka-rzowi dyżurnemu we wszystkich czynnościach lekarskich (przyjmowanie chorych w izbie przyjęć, wykonywanie zabiegów koniecznych dla ratowania życia, udział w popołudniowych wizytach le-karskich).

Celem praktyki w Oddziale Pediatrycznym jest:1. Uzupełnienie wiadomości o organizacji Oddziału dziecięcego (kliniki) i powiązaniach organi-

zacyjnych Oddziału z lecznictwem otwartym.2. Ocena stanu dziecka i jego rozwoju psychofizycznego.3. Zapoznanie się z pielęgnacją niemowlęcia.4. Poznanie zasad żywienia zdrowego i chorego niemowlęcia i dziecka.5. doskonalenie umiejętności badania fizycznego dziecka.6. Zapoznanie się z zasadami udzielania pierwszej pomocy.7. Nabycie podstaw właściwego rozpoznawania i różnicowania podstawowych jednostek choro-

bowych ze szczególnym uwzględnieniem przypadków ostrych.8. Poznanie właściwej interpretacji wyników badań pracownianych, radiologicznych i patomorfo-

logicznych.9. Udział w wizytach lekarskich i zapoznanie się z zasadami prowadzenia dokumentacji choroby.10. Ocena stopnia nawodnienia niemowlęcia z ustaleniem wskazań do leczenia nawadniającego

(ilość i skład płynu infuzyjnego).11. Ocena równowagi kwasowo-zasadowej u chorego dziecka, zwłaszcza niemowlęcia.12. Wykonywanie pod nadzorem zabiegów: pobieranie treści żołądkowej i dwunastniczej, płukanie

żołądka, podłączanie wlewu kroplowego i wykonywanie wstrzyknięć.13. Poznanie przepisów sanitarno–epidemiologicznych w Oddziale Niemowlęcym i dziecięcym

oraz metod zapobiegania zakażeniom szpitalnym.14. Uczestniczenie w konsultacjach wielospecjalistycznych.

Celem praktyki w zakresie Medycyny Rodzinnej jest:1. Zapoznanie studentów z zakresem przedmiotowym oraz metodami działania w zakresie medy-

cyny rodzinnej.2. Udoskonalenie umiejętności komunikacji z pacjentem (przekazy niewerbalne, asertywność,

empatia).3. Motywacja do wyboru kariery zawodowej lekarza rodzinnego.

3

Elementami praktyki w poradni Medycyny Rodzinnej będą:a) praca z lekarzem rodzinnym w zakresie opieki nad osobami dorosłymi – 4 dni,b) praca z lekarzem rodzinnym w zakresie opieki nad dzieckiem – 2 dni,c) praca z lekarzem rodzinnym i pielęgniarką w zakresie profilaktyki pediatrycznej – 2 dni,d) praca z lekarzem ginekologiem w poradni dla kobiet – 1 dzień,e) udział w wizytach domowych u chorych dzieci i osób dorosłych – min. 1, 2 wizyty w ramach

punktów a i b,f) praca w innych modułach Poradni Medycyny rodzinnej: w punkcie pobrań, gabinecie zabie-

gowym, pracowniach diagnostycznych (np. ekg, USg itp.) – 1 dzień.

4

pODZIAŁ ROKU AKADEMIcKIEGO 2010 / 2011

SEMESTR ZIMOWY

od dnia do dnia

27.09.2010 �9.��.�0�0 zajęcia dydaktyczne 12 tygodni

�0.��.�0�0 0�.0�.�0�� wakacje zimowe

03.0�.�0�� �3.0�.�0�� zajęcia dydaktyczne 3 tygodnie

�4.0�.�0�� 30.0�.�0�� sesja egzaminacyjna zimowa

3�.0�.�0�� 06.02.2011 przerwa semestralna

07.02.2011 �3.0�.�0�� sesja poprawkowa

SEMESTR LETNI

od dnia do dnia

�4.0�.�0�� �3.04.�0�� zajęcia dydaktyczne 10 tygodni

�4.04.�0�� 01.05.2011 wakacje wiosenne

02.05.2011 05.06.2011 zajęcia dydaktyczne 5 tygodni

06.06.2011 30.06.2011 sesja egzaminacyjna letnia

�9.08.�0�� 04.09.�0�� sesja poprawkowa

WŁADZE WARSZAWSKIEGO UNIWERSYtEtU MEDYcZNEGO

REKTOR – prof. dr hab. MAREK KRAWCZYK

PrOrekTOr ds. dYdakTYcZNO–WYcHOWaWcZYcH – prof. dr hab. MAREK KULUS

PrOrekTOr ds. NaUki i WSPółPracY Z ZagraNicą – prof. dr hab. SŁAWOMIR MAJEWSKI

PrOrekTOr ds. kliNicZNYcH, iNWeSTYcji i WSPółPracY Z regiONeM – dr hab. SŁAWOMIR NAZAREWSKI

PrOrekTOr ds. kadr – prof. dr hab. ANNA KAMIŃSKA

dZiekaN i WYdZiałU lekarSkiegO – prof. dr hab. MIROSŁAW WIELGOśProdziekan ds. i / ii r. – prof. dr hab. BARBARA GÓRNIcKAProdziekan ds. iii / iV r. – prof. dr hab. KAZIMIERZ NIEMCZYKProdziekan ds. V / Vi r. – prof. dr hab. KRZYSZTOF ZIENIEWICZProdziekan ds. przewodów doktorskich – prof. dr hab. CEZARY KOWALEWSKIProdziekan ds. studiów doktoranckich – prof. dr hab. PIOTR PRUSZCZYKProdziekan ds. Oddziału Stomatologicznego – prof. dr hab. RENAtA GÓRSKAPełnomocnik dziekana ds. nauczania elektroradiologii – dr hab. ANDRZEJ cIESZANOWSKIPełnomocnik dziekana ds. nauczania audiofonologii – dr hab. KRZYSZTOF MORAWSKIPełnomocnik dziekana ds. nauczania Higieny Stomatologicznej – dr hab. SYLWIA SŁOtWIŃSKAPełnomocnik dziekana ds. nauczania Technik dentystycznych – prof. dr hab. LEOpOLD WAGNERPrzewodniczący rady Pedagogicznej IV r. – prf. Maria Nowaczyk

kierownik dziekanatu – mgr Joanna Kwiatkowska, tel. (022) 57 20 208,fax (022) 57 20 266, pok. 208.

SEKREtARIAt I WYDZIAŁU LEKARSKIEGOSprawy studenckie IV r. studiów Barbara pszczółkowska, pok. 213 c, przyjmuje w poniedzia-łek, wtorek, czwartek, piątek w godz. 1030–1500, tel. (022) 57 20 212, fax (022) 57 20 266.

SEKcJA SpRAW BYtOWYcH StUDENtÓW tel. (022) 57 20 814, 57 20 815.

WŁADZE UcZELNI urzędują na ul. Żwirki i Wigury 61.

Przychodnia dla studentów WUM: Niepubliczny ZOZ centrum Medyczne WUM ul. Banacha 1 a, tel. (022) 599 18 01, 02-03.

6

SekretarzHonorata Stachelek,

IV rok, I WL kierunek lekarski,Tel. Kom.: 663-320-120

E-mail: stachelekhonorata@gmail.com

PrzewodniczącyŁukasz Marczak,

III rok, I WL kierunek lekarsko-dentystycz-ny,

Tel. Kom.: 509-030-298E-mail: lucasmarczak@gmail.com

WiceprzewodniczącyMarcin Sanocki, IV rok, I WL kierunek lekarski,Tel. Kom.: 503-090-746E-mail: marcin.sanocki@gmail.com

Wiceprzewodniczący, Przewodniczący Komi-sji DydaktykiFilip Dąbrowski, V rok, I WL kierunek lekarski,Tel. Kom.: 605-288-485E-mail: fil.dabrowski@gmail.com

Przewodniczący Komisji Informacji i PromocjiWojciech Figura, III rok, II WL kierunek lekarski,Tel. Kom.: 609-344-009E-mail: wojtala@gmail.com

Przewodniczący Komisji KulturyDominik Gałecki,

III rok, II WL kierunek lekarski,Tel. Kom.: 606-666-799

E-mail: dominik.galecki@gmail.com

Przewodnicząca Komisji Sportu i TurystykiNatalia Szyller,

IV rok, WF kierunek farmacja,Tel. Kom.: 606-107-833

E-mail: syrenka@autograf.pl

SKŁAD ZARZąDU SAMORZąDU StUDENtÓW WUM W KADENcJI 2010-2012

Warszawski Uniwersytet MedycznySAMORZąD StUDENtÓW

ul. Oczki 5, pok. 30702-007 Warszawa

tel./faks: +48 22 62 88 306

7

PLA

N S

TU

DIÓ

W N

A R

OK

AK

AD

EM

ICK

I 201

0/20

11i W

ydzi

ał l

ekar

ski,

kier

unek

leka

rski

– st

udia

6 le

tnie

stac

jona

rne

i nie

stac

jona

rne

(d. w

iecz

orow

e)R

ok st

udió

w IV

licz

ba g

rup

dzie

kańs

kich

13

Nazw

a prze

dmiot

u

ECTS

Seme

str

(1 zi

mowy

,2 l

etni,

c ozn

acza

1 i

2)

Form

a za

licze

nia

Wym

iar go

dzin

obow

iązują

cych

stu

denta

(m

aksy

malny

)

w tym

:Ko

d jed

nostk

iJe

dnos

tka dy

dakty

czna

prow

adzą

ca

zajęc

ia

Minim

alna l

iczba

stu

dentó

w w

grup

ie na

za

jęciac

h

wyk.

sem.

ćwicz

.wy

k.se

m.ćw

icz.

Farm

akolo

gia i t

oksy

kolog

ia9

ceg

zami

n10

5,030

,010

,065

,01 M

9Ka

tedra

i Zak

ład F

arma

kolog

ii Do

świad

czaln

ej i K

linicz

nej

c. ku

rs20

10

Chor

oby w

ewnę

trzne

12c

zalic

zenie

210,0

70,0

140,0

25,0

35,0

1WS

Kated

ra i K

linika

Cho

rób

Wew

nętrz

nych

, Nad

ciśnie

nia

Tętni

czeg

o i A

ngiol

ogii

205

10,0

1WS

Kated

ra i K

linika

Cho

rób

Wew

nętrz

nych

, Nad

ciśnie

nia

Tętni

czeg

o i A

ngiol

ogii –

Odd

ział

Inten

sywn

ej Te

rapii

4

25,0

35,0

1WO

Kated

ra i K

linika

Gas

troen

terolo

gii

i Cho

rób P

rzemi

any M

aterii

205

10,0

1WO

Kated

ra i K

linika

Gas

troen

terolo

gii

i Cho

rób P

rzemi

any M

aterii

– Odd

ział In

tensy

wnej

Tera

pii4

10,0

25,0

1WP

Kated

ra i K

linika

Hem

atolog

ii, On

kolog

ii i C

horó

b Wew

nętrz

nych

205

10,0

25,0

1WN

Kated

ra i K

linika

Cho

rób

Wew

nętrz

nych

i End

okryn

ologii

205

Derm

atolog

ia i w

ener

ologia

61

egza

min

90,0

25,0

43,0

1 M4

Kated

ra i K

linika

Der

matol

ogicz

na20

5

Derm

atolog

ia i w

ener

ologia

10,0

12,0

2 M12

Zakła

d Diag

nosty

ki Ch

orób

Pr

zeno

szon

ych D

rogą

Płci

ową

205

8

PLA

N S

TU

DIÓ

W N

A R

OK

AK

AD

EM

ICK

I 201

0/20

11i W

ydzi

ał l

ekar

ski,

kier

unek

leka

rski

– st

udia

6 le

tnie

stac

jona

rne

i nie

stac

jona

rne

(d. w

iecz

orow

e)R

ok st

udió

w IV

licz

ba g

rup

dzie

kańs

kich

13

Psyc

hiatria

7c

egza

min

120,0

20,0

30,0

70,0

1WJ

Kated

ra i K

linika

Psy

chiat

ryczn

ac.

kurs

205

Psyc

hiatria

dziec

ięca

12

zalic

zenie

23,0

4,07,0

12,0

2 M7

Klini

ka P

sych

iatrii

Wiek

u Ro

zwojo

wego

c. ku

rs20

5

Pedia

tria ul

. Mar

szałk

owsk

a gr.

1-5,

12, 1

3 7 gr

up (5

3,8%

)

6c

zalic

zenie

115,0

30,0

30,0

55,0

4,030

,055

,01W

HKa

tedra

i Klin

ika P

ediat

rii i E

ndok

rynolo

giic.

kurs

204

4,02 M

7Kl

inika

Psy

chiat

rii W

ieku

Rozw

ojowe

goc.

kurs

5,01W

IKa

tedra

i Klin

ika P

ediat

rii i N

efrolo

giic.

kurs

3,01W

GKa

tedra

i Klin

ika P

ediat

rii,

Hema

tolog

ii i O

nkolo

giic.

kurs

Pedia

tria ul

. Dzia

łdows

ka gr

. 6-

11, 6

grup

(46,2

%)

2,010

,0

55,0

1W34

Klini

ka P

neum

onolo

gii i A

lergo

logii

Wiek

u Dzie

cięce

go (ć

w. 42

%)

c. ku

rs20

4

4,08,0

1W33

Klini

ka G

astro

enter

ologii

i Żyw

ienia

Dziec

i (ćw.

26%

)c.

kurs

204

8,012

,01W

44Kl

inika

Ped

iatrii

(ćw. 3

2%)

c. ku

rs20

4

Diag

nosty

ka la

bora

toryjn

a3

ceg

zami

n45

,05,0

15,0

25,0

1WW

Zakła

d Diag

nosty

ki La

bora

toryjn

ej i Im

muno

logii K

linicz

nej W

ieku

Rozw

ojowe

goc.

kurs

205

Higie

na1

cza

licze

nie30

,020

,010

,01 M

31Za

kład M

edyc

yny Z

apob

iegaw

czej

i Higi

eny

2010

Epide

miolo

gia1

cza

licze

nie20

,012

,08,0

2 M8

Zakła

d Epid

emiol

ogii

2010

Gene

tyka k

linicz

na2

2eg

zami

n30

,06,0

10,0

14,0

1W44

Klini

ka P

ediat

riic.

kurs

205

Medy

cyna

nukle

arna

22

zalic

zenie

30,0

15,0

15,0

1W13

Zakła

d Med

ycyn

y Nuk

learn

ej20

5

9

PLA

N S

TU

DIÓ

W N

A R

OK

AK

AD

EM

ICK

I 201

0/20

11i W

ydzi

ał l

ekar

ski,

kier

unek

leka

rski

– st

udia

6 le

tnie

stac

jona

rne

i nie

stac

jona

rne

(d. w

iecz

orow

e)R

ok st

udió

w IV

licz

ba g

rup

dzie

kańs

kich

13

Immu

nolog

ia kli

niczn

a2

1za

licze

nie30

,0

14,0

16,0

10,0

15,0

1 MG

Zakła

d Imm

unolo

gii K

linicz

nej

205

3,01W

22Kl

inika

Med

ycyn

y Tra

nspla

ntacy

jnej

i Nefr

ologii

205

1,01,0

1W21

Klini

ka Im

muno

logii,

Tran

splan

tolog

ii i C

horó

b Wew

nętrz

nych

205

Medy

cyna

rodz

inna

3c

zalic

zenie

75,0

15,0

10,0

50,0

1 MH

Kated

ra i Z

akład

Med

ycyn

y Ro

dzinn

ejc.

kurs

205

Otola

ryngo

logia

dziec

ięca

11

zalic

zenie

20,0

8,012

,01W

TKl

inika

Otol

aryn

golog

ii Dzie

cięce

j20

4

Zajęc

ia do

wyb

oru/f

akult

atywn

e na

III, IV

, V lu

b VI r

oku

cza

licze

nie30

,030

,05

Prak

tyki z

awod

owe

42

zalic

zenie

140,0

140,0

0,0

R a z

e m

(mak

sym

alnie)

prz

edm

ioty

:11

13,0

110,0

286,0

717,0

�0

FARMAKOLOGIA I tOKSYKOLOGIA

KAtEDRA I ZAKŁAD FARMAKOLOGII DOśWIADcZALNEJ I KLINIcZNEJ ul. krakowskie Przedmieście 26/28, 00-927 Warszawa, tel./fax (22) 826-21-16

Kierownik Katedry: prof. dr hab. med. Andrzej członkowskiOdpowiedzialne za dydaktykę: dr med. Iwona Korzeniewska-Rybicka dr med. Sylwia Gajewska-Meszaros.Przyjęcia w sprawach studenckich: sekretariat godz. 1000 – 1400 tel./fax (22) 826-21-16.

roczny wymiar zajęć dydaktycznych wynosi 105 godzin: 30 godz. wykłady, 65 godz. ćwiczenia, 10 godz. seminaria.

Zajęcia prowadzone są w semestrze Vii i ViiiWykłady – 1 godz. tygodniowo odbywają się we wtorki w godz. 1400 – 1500 w sali wykładowej Za-kładu Farmakologii, ul. krakowskie Przedmieście 26/28.Ćwiczenia – 2,5 godz. tygodniowo odbywają się w Zakładzie Farmakologii, ul. krakowskie Przed-mieście 26/28 i w centrum dydaktycznym, ul. Żwirki i Wigury 61.

pROGRAM NAUcZANIAcelem nauczania farmakologii i toksykologii jest zapoznanie studentów z zasadami racjonalnej

farmakoterapii oraz przedstawienie podstawowych korzyści, niebezpieczeństw i trudności związa-nych z leczeniem farmakologicznym. Studenci uczeni są także, z jakich źródeł informacji korzystać w celu aktualizowania wiedzy z zakresu farmakologii oraz jak oceniać publikacje medyczne pod kątem przedstawionego w nich dowodu medycznego. Po odbyciu półtorarocznego kursu nauczania farmakologii i toksykologii student powinien znać ogólne pojęcia i zagadnienia z zakresu farmako-dynamiki, farmakokinetyki i farmakoekonomiki, zasady działania leków oraz posiadać wiadomości na temat grup leków stosowanych w lecznictwie. Wiadomości te obejmują mechanizm działania, efekty kliniczne, kinetykę, podstawowe wskazania, przeciwwskazania, działania niepożądane, inte-rakcje i zasady dawkowania, jak również krytyczną ocenę przydatności leku. Obowiązuje ponadto umiejętność zapisywania recept na leki gotowe i recepturowe.Zakres materiału na iV roku obejmuje:

– w semestrze Vii – leki wpływające na układ współczulny i przywspółczulny, leki w chorobach układu krążenia i układu oddechowego, leki hipolipemizujące i stosowane w leczeniu otyłości, leki wpływające na metabolizm kości, leki wpływające na układ odpornościowy, leki cytostatyczne i inne stosowane w chorobach nowotworowych – podstawy, leki stosowane w chorobach krwi, witaminy i minerały – rola w farmakoterapii, leki biologiczne – podstawy, zasady farmakoterapii wybranych jednostek chorobowych, podstawy farmakoekonomiki;

– w semestrze Viii – leki działające na ośrodkowy układ nerwowy, leki przeciwzapalne i prze-ciwbólowe, farmakologiczne zagadnienia walki z bólem, leki stosowane w chorobach alergicznych, farmakologiczne aspekty uzależnień, leki pochodzenia naturalnego, zasady farmakoterapii wybra-nych jednostek chorobowych, elementy toksykologii, w tym środowiskowej.

ORGANIZAcJA ZAJĘĆĆwiczenia odbywają się raz w tygodniu według rozkładu umieszczonego na tablicy ogłoszeń

Zakładu. Obecność na ćwiczeniach jest obowiązkowa. Ćwiczenia opuszczone z usprawiedliwionej przyczyny należy odrobić po uzgodnieniu z asystentem. jeśli odrobienie ćwiczenia nie jest możliwe, asystent może zgodzić się na ustne zaliczenie ćwiczenia, na którym student nie był obecny.

ZASADY I FORMA OCENY WYNIKÓW NAUCZANIAW trakcie iV roku obowiązują dwa ustne kolokwia semestralne oraz egzamin praktyczny z re-

ceptury w semestrze letnim. Student, który nie zaliczy kolokwium z farmakologii po Vi czy Vii

��

semestrze, musi materiał tego kolokwium zaliczać łącznie z materiałem nauczania w Viii semestrze, czyli przed egzaminem. W sesji letniej po Viii semestrze obowiązuje zdanie egzaminu testowego. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie kolokwiów po Vi, Vii, Viii semestrze i egza-minu praktycznego z receptury. Student, który uzyskał na trzech kolokwiach przewidzianych w pro-gramie nauczania farmakologii na iii i iV roku studiów w pierwszym terminie co najmniej dwie oceny dobre i jedną ponad dobrą może być zwolniony z obowiązku zdawania egzaminu i uzyskuje ocenę egzaminacyjną równą średniej z ocen kolokwialnych Nie wyklucza to zdawania egzaminu testowego – wtedy student otrzymuje ostatecznie lepszą z otrzymanych ocen.Szczegółowy regulamin dotyczący organizacji zajęć i form zaliczeń, a także plan i tematy zajęć oraz zakres materiału obowiązujący do kolokwium i terminy zaliczeń są wywieszone na tablicy informa-cyjnej Zakładu.

ZALEcANE pODRĘcZNIKI I pISMIENNIctWO UZUpEŁNIAJącE1. Farmakologia. podstawy farmakoterapii (tom 1-2), red. kostowski W., Herman Z.S., wyd. 3,

Wydawnictwo lekarskie PZWl, 2005 (iSBN: 8320033500)2. Goodman and Gilman’s the pharmacological basis of therapeutics, red. Brunton l., lazo j.,

Parker k., wyd. 11, Mc-graw -Hill, 2006 (iSBN: 0071422803)3. Basic and Clinical Pharmacology, red. katzung B., Trevor a., Masters S., wyd. 11, Mc-graw-

Hill, 2009 (iSBN: 0071604057)4. A textbook of clinical pharmacology and therapeutics, red. ritter j.M., lewis l.d., Mant

T.g.k., Ferro a., eyd. 5, Hodder arnold 2008 (iSBN: 0340900466)5. Vademecum zatruć, red. dreisbach r.H., robertson W.O, Wydawnictwo lekarskie PZWl,

1995 (iSBN: 8320018633)6. toksykologia. podręcznik dla studentów, lekarzy i farmaceutów, red. Seńczuk W., wyd. 4,

Wydawnictwo lekarskie PZWl, 2002 (iSBN: 8320026482)7. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 maja 2007 r. w sprawie recept lekarskich (dz.

U. 2007 nr 97 poz. 646)8. adresy stron internetowych zawierających charakterystyki leków. Polskie: http://www.urpl.gov.pl/charakterystyki.asp Unii europejskiej: http://www.emea.europa.eu/htms/human/epar/eparintro.htm amerykańskie: http://www.accessdata.fda.gov/scripts/cder/drugsatfda/index.cfm Brytyjskie: http://emc.medicines.org.uk/9. NGc (różne narodowe rekomendacje dotyczące standardów postępowania medycznego w róż-

nych jednostkach chorobowych): http://www.guideline.gov/resources/guideline_index.aspx

StUDENcKIE KOŁO NAUKOWEKoło nr1. Opiekun: dr nauk farm. paweł Krząścik.Koło nr2. Opiekun: dr nauk med. Maciej Niewada.

Studenci biorą udział w pracach doświadczalnych prowadzonych w ramach programów nauko-wych Zakładu. Opracowują wyniki badań korzystając z technik komputerowych, przygotowują prace do publikacji, biorą aktywny udział w krajowych i międzynarodowych konferencjach naukowych.

��

cHOROBY WEWNĘtRZNE

Zajęcia prowadzone są w blokach 6–tygodniowych w 4 Klinikach chorób Wewnętrznych WUM na terenie centralnego Szpitala Klinicznego przy ul. Banacha 1 A, bl. D w łącznym wymiarze 210 godz., 70 godz.– seminaria, 140 godzin – ćwiczenia) w 4 cyklach tematycznych. Program zajęć koordynuje:

KAtEDRA I KLINIKA cHORÓB WEWNĘtRZNYcH, NADcIśNIENIA tĘtNIcZEGO I ANGIOLOGII

Kierownik: prof. dr hab. med. Zbigniew Gacionggodziny przyjęć w sprawach studenckich: codziennie 1100–1300. Zajęcia odbywają się w po-

szczególnych katedrach i klinikach chorób Wewnętrznych WUM w godz. 800–1230.Przed rozpoczęciem bloku zajęć należy zapoznać się z kolejnością cykli tematycznych wg grafi-

ku dla poszczególnych grup, zamieszczonego na tablicy ogłoszeń w tej klinice, blok d, ii piętro.

pROGRAM NAUcZANIANauczanie dotyczy etiopatogenezy, kliniki, diagnostyki i terapii chorób wewnętrznych; jego za-

kres będzie kontynuowany na V roku.

1. KAtEDRA I KLINIKA GAStROENtEROLOGII I cHORÓB pRZEMIANY MAtERII

Kierownik: Prof. dr hab. med. Waldemar KarnafelOdpowiedzialni za dydaktykę: lek. Arkadiusz Krakowiecki, lek. Agnieszka B. Niebisz.Przyjęcia w sprawach studenckich: codziennie w godz. 1100–1300.

pROGRAM NAUcZANIA2 tygodnie zajęć (25 godzin seminariów, 45 godzin ćwiczeń).Seminaria – odbywają się w bloku d (lewy łącznik), pokój 23.Ćwiczenia – blok d, iii piętro.informacje dla studentów znajdują się na tablicy informacyjnej przy Sekretariacie kliniki, blok d, iii piętro.

TEMATY SEMINARIÓWI. Z zakresu diabetologii:

1. Powtórzenie wiadomości o badaniu podmiotowym i przedmiotowym.2. epidemiologia, rozpoznawanie i klasyfikacja cukrzycy.3. diagnostyka laboratoryjna w cukrzycy.4. Patogeneza i przewlekłe powikłania cukrzycy (makroangiopatia, neuropatia).5. Patogeneza i przewlekłe powikłania cukrzycy (retinopatia, nefropatia).6. leczenie cukrzycy typu 2.7. leczenie śpiączek cukrzycowych.8. intensywna i konwencjonalna insulinoterapia.9. Hipoglikemia.10. Przypadki kliniczne w diabetologii.

II. Z zakresu gastroenterologii:11. choroba wrzodowa i rak żołądka.12. kamica pęcherzyka żółciowego.13. Marskość wątroby.14. Ostre zapalenie trzustki.15. Przewlekłe zapalenie trzustki oraz zaburzenia wchłaniania.16. choroby jelita grubego.

�3

17. Nieswoiste zapalne choroby jelit.18. Badanie endoskopowe górnego i dolnego odcinka przewodu pokarmowego.19. Ostre stany w gastroenterologii.20. Przypadki kliniczne w gastroenterologii.

pIśMIENNIctWO OBOWIąZKOWE I ZALEcANE1. „gastroenterologia – wybrane zagadnienia” (pod red. Prof. jacka Muszyńskiego), Wyd. akade-

mia Medyczna 2005 r.2. „diabetologia – wybrane zagadnienia” (pod red. Prof. danuty Śliwonik-janeczko), Wyd. akade-

mia Medyczna 2006 r.3. „choroby wewnętrzne i–ii tom”, pod red. Prof. andrzeja Szczeklika, Medycyna Praktyczna,

kraków 2005 r.4. „choroby wewnętrzne”, pod red. Prof. Franciszka kokota, PZWl, Warszawa 2002 r.5. „Zarys ogólnej diagnostyki lekarskiej”, W. Orłowski, PZWl, Warszawa 1994 r.6. „gastroenterologia i hepatologia kliniczna”, pod red. Stanisława konturka, PZWl, Warszawa 2001 r.

StUDENcKIE KOŁO NAUKOWEOpiekunowie: dr med. Mariusz Jasik, lek. Agnieszka B. Niebisz.

Studenci biorą udział w powstawaniu prac naukowych z ramienia kliniki, z możliwością prezento-wania prac na zjazdach studenckich lub lekarskich oraz uczestniczą w przygotowywaniu publikacji.

Spotkania członków koła oraz osób zainteresowanych z omawianiem kolejnych zagadnień z za-kresu diabetologii odbywają się co około 3 tygodnie w Bibliotece kliniki (informacja o terminach na tablicy informacyjnej przy Sekretariacie kliniki, blok d, iii piętro).

2. KAtEDRA I KLINIKA cHORÓB WEWNĘtRZNYcH I NADcIśNIENIA tĘtNIcZEGO

Kierownik: prof. dr hab. med. Zbigniew GaciongOdpowiedzialna za dydaktykę: dr Agnieszka Kuch-Wocial i dr Izabela Łoń.godziny przyjęć w sprawach studenckich: 1100–1300 (zalecane wcześniejsze umówienie się telefo-niczne (022) 599 28 28.

pOGRAM NAUcZANIA2 tygodnie zajęć (25 godzin seminariów i 45 godz. ćwiczeń).

KARDIOLOGIA cz. I

Zajęcia fakultatywne:1. Badanie usg serca.2. Wrodzone wady serca u dorosłych.3. Nabyte wady serca.4. Bakteryjne zapalenie wsierdzia.5. Zapalenie osierdzia.6. Zapalenie mięśnia serca i kardiomiopatie.7. Zatorowość płucna.8. Przewlekła niewydolność serca.9. Zakrzepowe zapalenie żył.10. Miażdżyca i zapalne choroby tętnic.11. Nadciśnienie pierwotne.12. Nadciśnienie wtórne.

W ramach zajęć programowych ponadto przewiduje się udział:– w posiedzeniach klinicznych: demonstracja przypadków klinicznych,

�4

– w kominkach radiologicznych,– w posiedzeniach międzyklinicznych.

Zajęcia fakultatywne blok dwutygodniowy w godz. 1400–1700 w grupie 30–osob. tematyk fakul-tetów: badania nieinwazyjne w diagnostyce chorób układu krążenia.

StUDENcKIE KOŁO NAUKOWE – opiekun dr Bartosz Symonides,adres internetowy: wwwam.waw.edu.pl sknnt

OBOWIąZUJącE pODRĘcZNIKI�. Wybrane zagadnienia z chorób układu krążenia. Skrypt dla studentów pod red. Z. gacionga 2006 r.�. Badanie Kliniczne. O. epstein 2004., Wyd. czelej.3. F. kokot (red.) Choroby wewnętrzne, Wyd. lek. PZWl, i i ii t. 2002.4. a. Szczeklik (red.) Choroby wewnętrzne, Wyd. Med. Prak, kraków 2005.

ZALEcANA LItERAtURA UZUpEŁNIAJącA1. W. januszewicz, M. Sznajderman: Nadciśnienie tętnicze, PZWl 2002 r.�. Angiologia pod red. T. Pasierskiego, Z. gacionga, a. Torbickiego, j. Szmidta, Wyd. lek. PZWl

�004 r.

Zaliczenie zajęć w oparciu o udział w ćwiczeniach i seminariach oraz kolokwium końcowe w postaci testu.

3. KAtEDRA I KLINIKA cHORÓB WEWNĘtRZNYcH I ENDOKRYNOLOGII

Kierownik: prof. nadzw. dr hab. Tomasz Bednarczuk

Odpowiedzialny za dydaktykę: dr n. med. Marcin Debski.godziny przyjęć w sprawach studenckich: pon. – pt. 1200–1300.Szczegółowe plany zajęć są podane na tablicach informacyjnych przy Sekretariacie katedry i kliniki chorób Wewnętrznych i endokrynologii, oraz w sali seminaryjnej kliniki.

PROGRAM NAUCZANIA1 tydzień zajęć, 10 godzin seminariów, 25 godzin ćwiczeń.

Tematy seminariów:1. Niedoczynność przysadki2. guzy przysadki3. Pierwotna nadczynność i niedoczynność tarczycy4. guzy tarczycy5. Niedoczynność kory nadnerczy6. Zespół cushinga i guzy nadnerczy7. Zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej8. Zaburzenia odżywiania/guzy neuroendokrynne9. Stany nagłe w endokrynologii10. diagnostyka laboratoryjna w endokrynologii

ORGANIZAcJA ZAJĘĆZajęcia seminaryjne odbywają się od poniedziałku do piątku w tygodniu przewidzianym dla danej grupy w sali seminaryjnej kliniki w bloku d na piętrze 7 – odc. B. Początek zajęć o godzinie 800. Zajęcia kliniczne prowadzone są na Oddziale endokrynologii kliniki.

15

Zaliczenie zajęć odbywa się w ostatnim dniu ćwiczeń (piątek) na podstawie:- obecność na seminariach i ćwiczeniach,- sprawdzian pisemny na koniec zajęć (udział w końcowej ocenie 50%),- ocena aktywności na zajęciach przez prowadzącego asystenta (udział w końcowej ocenie 50%).

pIśMIENNIctWO OBOWIąZKOWE�. Podstawy Endokrynologii (skrypt) pod red. e. Bar-andziak, dW aM 2004.�. Endokrynologia w Interna Harrisona, tom iii, część XiV, sekcja i, wydanie polskie 2000 r.

czelej Sp. z o.o.

pIśMIENNIctWO UZUpEŁNIAJącE1. choroby Wewnętrzne pod redakcją prof. dr hab. andrzeja Szczeklika Medycyna Praktyczna,

kraków 2010

StUDENcKIE KOŁO NAUKOWEPrzy klinice istnieje studenckie koło naukowe, którego opiekunem jest dr n. med. U ambroziak.

4. KAtEDRA I KLINIKA HEMAtOLOGII, ONKOLOGII I cHORÓB WEWNĘtRZNYcH

Kierownik: prof. dr hab. Wiesław JędrzejczakOdpowiedzialna za dydaktykę: Dr n. med. Jolanta Wieczorek.Sprawy organizacyjne studentów: od poniedziałku do piątku w godz. od 1100–1300.

pROGRAM NAUcZANIA– 1 tydzień zajęć (10 godz. seminariów i 25 godz. ćwiczeń klinicznych).

Zajęcia fakultatywne:1. Niedokrwistość,

Ostre białaczki.2. aplazja szpiku kostnego,

Przeszczepienie szpiku kostnego,Przewlekłe zespoły mieloproliferacyjne.

3. chłoniaki nieziarnicze,chłoniak ziarniczy Hodgkina.

4. gammapatie monoklonalne,Przetoczenie preparatów krwiopochodnych.

5. interpretacja badań morfologii krwi,interpretacja badań układu krzepnięcia.

ORGANIZAcJA ZAJĘĆZajęcia rozpoczynają się w poniedziałek o godz. 800 w sali seminaryjnej Banku komórek krwio-

twórczych – Blok c, niski parter.1. Zajęcia kliniczne w podgrupach prowadzone są w Klinice Hematologii, Onkologii i chorób

Wewnętrznych – Blok D – IV piętro.�. Każdy student obowiązany jest przygotować historię choroby wybranego pacjenta. Przydziele-

nie pacjenta następuje w pierwszym dniu ćwiczeń w trakcie zajęć przy łóżku chorego. Historia choroby musi być dostarczona nauczycielowi akademickiemu odbierającemu test zaliczeniowy przed rozpoczęciem tego testu. Historia powinna być napisana osobiście, odręcznie i czytelnie z pozostawieniem 5 cm marginesu po prawej stronie i zakończona podpisem studenta.

3. Szczegółowe plany zajęć są podane na tablicach informacyjnych w holu przy klinice Hema-tologii, Onkologii i chorób Wewnętrznych oraz w sali seminaryjnej Banku Komórek Krwio-twórczych.

•

••

•

•

•

16

Zaliczenie zajęć odbywa się w ostatnim dniu ćwiczeń (piątek) na podstawie:− obecności na wszystkich ćwiczeniach i seminariach,− zaliczenia testu sprawdzającego.

pRZY KLINIcE IStNIEJE StUDENcKIE KOŁO NAUKOWE

LItERAtURA OBOWIąZKOWA�. Leczenie rozrostowych chorób hematologicznych pod red. anny dmoszyńskiej, wyd. Folium lublin

2005.�. Podstawy hematologii klinicznej. Z. kuratowska, j. dwilewicz-Trojaczek (red.) aM. 1997

(skrypt aM).3. Podstawy hematologii a. dmoszyńska, T. robak. wyd. czelej Sp. z o.o. 2003.

LItERAtURA UZUpEŁNIAJącA4. Hematologia kliniczna. W. janicki (red.) PZWl 1991.5. Nagłe przypadki w hematologii i onkologii. j. P. dutcher, P. Wiernik PZWl 1993.

17

PEDIATRIA

informacje ogólne:część grup studenckich (i – V oraz grupy Xii – XV) odbywa zajęcia w katedrze i klinice Pediatrii i endokrynologii WUM., ul. Marszałkowska 24.p.o. Kierownika: dr n. med. Beata pyrżak

część grup studenckich (Vi – Xi) odbywa zajęcia w zespole klinik przy ul. działdowskiej 1/3.roczny wymiar zajęć 115 godzin:30 godz. – wykłady,30 godz. – seminaria,55 godz. – ćwiczenia.koordynatorzy zajęć z pediatrii i jednocześnie osoby odpowiedzialne z wpis do indeksu:grupy ćwiczące w klinice Pediatrii i endokrynologii przy ul. Marszałkowskiej –dr n. med. Beata pyrżakgrupy ćwiczące w zespole klinik przy ul. działdowskiej – prof. dr hab. Hanna Szajewska.

Wykłady dla całego roku odbywają się w semestrze zimowym i letnim w poniedziałki w godz. �400–1530: w semestrze zimowym w sali wykładowej a przy ul. Marszałkowskiej 24, w semestrze let-nim w sali wykładowej zespołu klinik przy ul. działdowskiej 1/3. Wykłady obowiązują wszystkich studentów iV roku i Wydziału lekarskiego niezależnie gdzie grupa odbywa ćwiczenia.

tEMAtY WYKŁADÓW:Semestr zimowy – Marszałkowska 241. charakterystyka poszczególnych okresów rozwojowych u dzieci.2. Podstawowe objawy i ich różnicowanie w chorobach układu moczowego.3. Podstawowe objawy i ich różnicowanie w chorobach układu krwiotwórczego.4. Podstawowe objawy i ich różnicowanie w chorobach układu krążenia.5. Podstawowe objawy i ich różnicowanie w chorobach układu nerwowego.6. Podstawowe objawy i ich różnicowanie w okresie dojrzewania u dzieci.7. Postępowanie profilaktyczne i lecznicze po kontakcie z dzieckiem chorym zakaźnie.8. Problemy uzależnień u dzieci.

Semestr letni – Działdowska 1/31. Podstawowe objawy i ich różnicowanie w chorobach układu oddechowego.2. Podstawowe objawy i ich różnicowanie w chorobach układu pokarmowego.3. dojrzewanie układu odpornościowego u dzieci.4. Stany naglące w pediatrii.5. Medycyna ambulatoryjna wieku dziecięcego.6. choroby alergiczne u dzieci.7. choroby tkanki łącznej u dzieci.

pROGRAM NAUcZANIAZagadnienia z pediatrii ogólnej oraz endokrynologii wieku rozwojowego badanie podmiotowe

i przedmiotowe dziecka w poszczególnych okresach rozwojowych ocena auksologiczna w okresach rozwojowych ocena rozwoju psychicznego i umysłowego dziecka algorytmy diagnostyczne.

Tematy seminariów:1. Szczepienia ochronne.2. Podstawowe wiadomości z zakresu zaburzeń wodno-elektrolitowych.3. Najważniejsze choroby infekcyjne okresu niemowlęcego.4. Fizjopatogeneza gospodarki wapniowo-fosforanowej (krzywica, tężyczka, zaburzenia czynności

przytarczyc).5. Zaburzenia wzrastania i dojrzewania.

�8

6. choroby tarczycy.7. choroby metaboliczne u dzieci.8. choroby nadnerczy.9. Stany hipoglikemiczne.10. cukrzyca.11. Zmiany skórne u dzieci – zasady postępowania.12. Zespół metaboliczny. Nadwaga. Otyłość.13. Ostre zatrucia u dzieci.14. Żywienie dzieci zdrowych.

Zajęcia w klinice Pediatrii i endokrynologii odbywają się na oddziale przy ul. Marszałkowskiej 24, tel. (022) 522 73 60, sekret. 522 74 35.

p.o. Kierownika Katedry i Kliniki: dr n. med. Beata pyrżakOdpowiedzialna za dydaktykę: dr n. med. Danuta Janczarskagodziny przyjęć w sprawach studenckich: godz. 1130–1230; tel. (022) 629 06 05, 552 73 60.

Zajęcia w szpitalu przy ul. działdowskiej odbywają się w następujących klinikach:i katedra Pediatrii klinika Pneumonologii i alergologii Wieku dziecięcego, tel. (022) 452 32 04,kierownik – prof. Marek Kulus.

klinika gastroenterologii i Żywienia dzieci – tel. (022) 452 32 01, 452 32 20,kierownik – prof. Andrzej Radzikowski.

ii katedra Pediatrii – kierownik katedry i kliniki – prof. dr hab. Hanna SzajewskaW skład ii katedry Patologii Wchodzi:klinika diabetologii, Patologii Noworodka i Wad Wrodzonych – tel./fax (022) 452 33 09,tel. (022) 452 32 54.Kierownik Katedry i Kliniki – prof. dr hab. Hanna SzajewskaOdpowiedzialne za dydaktykę w zespole klinik przy ul. działdowskiej:lek. Agnieszka Mazur – tel. (022) 452 32 37-8.lek. Anna Chmielewska – tel. (022) 452 32 92dr n. med. Ewa pańkowska – (022) 452 32 84.

pROGRAM ĆWIcZEŃ1. Badanie podmiotowe i fizyczne niemowlęcia i dziecka starszego.2. Ocena odrębności rozwojowej niemowlęcia i dziecka aż do osiągnięcia pełnej dojrzałości.3. Posługiwanie się siatkami centylowymi.4. Praktyczne zasady żywienia naturalnego i sztucznego.5. Podstawy diagnostyki laboratoryjnej i obrazowej – pojęcie normy z uwzględnieniem wieku dziecka.6. Badanie dzieci chorych przebywających w oddziałach poszczególnych klinik, ocena występują-

cych u nich patologii, przeprowadzenie rozumowania klinicznego i różnicowania.

ORGANIZAcJA ZAJĘĆĆwiczenia i seminaria odbywają się w 3–tygodniowych blokach w godz. 815 – 1300 w klinikach

przy ul. Marszałkowskiej 24 lub ul. działdowskiej 1.

ZASADY I FORMA OCENY WYNIKÓW NAUCZANIAasystent prowadzący ćwiczenia wydaje o studentach opinię na piśmie (na indywidualnej karcie stu-denta).Po zakończeniu ćwiczeń każdy student zdaje kolokwium u kierownika kliniki lub upoważnionego adiunkta. Zdanie kolokwium jest warunkiem zaliczenia ćwiczeń.

Przystąpić do kolokwium może tylko ten student, który spełnia takie warunki jak obecność na wszystkich ćwiczeniach i seminariach oraz wykazuje się wymaganą wiedzą praktyczną i teoretyczną (z ćwiczeń, seminariów., wykładów, raportów).

�9

Nauczanie pediatrii kończy się egzaminem na Vi roku studiów. egzamin składa się z części teo-retycznej (test) oraz praktycznej. Nie przewiduje się zwolnień z egzaminu teoretycznego (test).Ocena końcowa z pediatrii będzie zależeć od egzaminu teoretycznego, praktycznego oraz uzyska-nych wyników poszczególnych lat nauki.egzamin teoretyczny (test) będzie obejmował głównie tematykę wykładów, seminariów i ćwiczeń.

pIśMIENNIctWO OBOWIąZKOWE1. ,,Pediatria” red. k. kubicka, k. kawalec PZWl Warszawa 20042. „diagnostyka różnicowa najczęstszych objawów w praktyce pediatrycznej” red. W. kawalec, a.

Milanowski PZWl 2003.3. „repetytorium z pediatrii” red. W. kawalec, k. kubicka PZWl Warszawa 2005.4. „Norma kliniczna w pediatrii” red. M. krawczyński PZWl Warszawa 2005.5. „endokrynologiczne i immunologiczne problemy w pediatrii” red. e. Weimann, g. Horneff

PZWl Warszawa 2005.

W i katedrze Pediatrii odbywają się zajęcia fakultatywne zakresu pulmonologii i chorób alergicz-nych, pediatrii ogólnej i gastroenterologii.W ii katedrze Pediatrii prowadzone są zajęcia fakultatywne „jak czytać publikacje naukowe?

Podstawy eBM.”Program zajęć fakultatywnych dostępny jest w przewodniku dydaktycznym dotyczącym zajęć fa-kultatywnych.

Informacje ogólne:część grup studenckich (i – V oraz grupy Xii i Xiii) odbywa zajęcia w katedrze i klinicePediatrii i endokrynologii WUM., ul. Marszałkowska 24.p.o. Kierownika: dr n. med. Beata pyrżak.

część grup studenckich (Vi – Xi) odbywa zajęcia w zespole klinik przy ul. działdowskiej 1/3.roczny wymiar zajęć 115 godzin:30 godz. – wykłady,30 godz. – seminaria,55 godz. – ćwiczenia.koordynatorzy zajęć z pediatrii i jednocześnie osoby odpowiedzialne z wpis do indeksu:grupy ćwiczące w klinice Pediatrii i endokrynologii przy ul. Marszałkowskiej – dr n. med. Beata pyrżak.

grupy ćwiczące w zespole klinik przy ul. działdowskiej – prof. dr hab. Hanna Szajewska.

Wykłady dla całego roku odbywają się w semestrze zimowym i letnim w poniedziałki w godz. �400–1530: w semestrze zimowym w sali wykładowej a przy ul. Marszałkowskiej 24, w semestrze let-nim w sali wykładowej zespołu klinik przy ul. działdowskiej 1/3. Wykłady obowiązują wszystkichstudentów iV roku i Wydziału lekarskiego niezależnie gdzie grupa odbywa ćwiczenia.

tEMAtY WYKŁADÓW:Semestr zimowy – Marszałkowska 241. charakterystyka poszczególnych okresów rozwojowych u dzieci.2. Podstawowe objawy i ich różnicowanie w chorobach układu moczowego.3. Podstawowe objawy i ich różnicowanie w chorobach układu krwiotwórczego.4. Podstawowe objawy i ich różnicowanie w chorobach układu krążenia.5. Podstawowe objawy i ich różnicowanie w chorobach układu nerwowego.6. Podstawowe objawy i ich różnicowanie w okresie dojrzewania u dzieci.7. Postępowanie profilaktyczne i lecznicze po kontakcie z dzieckiem chorym zakaźnie.8. Problemy uzależnień u dzieci.

�0

Semestr letni – Działdowska 1/31. Podstawowe objawy i ich różnicowanie w chorobach układu oddechowego.2. Podstawowe objawy i ich różnicowanie w chorobach układu pokarmowego.3. dojrzewanie układu odpornościowego u dzieci.4. Stany naglące w pediatrii.5. Medycyna ambulatoryjna wieku dziecięcego.6. choroby alergiczne u dzieci.7. choroby tkanki łącznej u dzieci.

pROGRAM NAUcZANIAZagadnienia z pediatrii ogólnej oraz endokrynologii wieku rozwojowego badanie podmiotowe

i przedmiotowe dziecka w poszczególnych okresach rozwojowych ocena auksologiczna w okresach rozwojowych ocena rozwoju psychicznego i umysłowego dziecka algorytmy diagnostyczne.

Tematy seminariów:1. Szczepienia ochronne.2. Podstawowe wiadomości z zakresu zaburzeń wodno-elektrolitowych.3. Najważniejsze choroby infekcyjne okresu niemowlęcego.4. Fizjopatogeneza gospodarki wapniowo-fosforanowej (krzywica, tężyczka, zaburzenia czynności

przytarczyc).5. Zaburzenia wzrastania i dojrzewania.6. choroby tarczycy.7. choroby metaboliczne u dzieci.8. choroby nadnerczy.9. Stany hipoglikemiczne.10. cukrzyca.11. Zmiany skórne u dzieci – zasady postępowania.12. Zespół metaboliczny. Nadwaga. Otyłość.13. Ostre zatrucia u dzieci.14. Żywienie dzieci zdrowych.

Zajęcia w klinice Pediatrii i endokrynologii odbywają się na oddziale przy ul. Marszałkowskiej 24,tel. (022) 522 73 60, sekret. 522 74 35.p.o. Kierownika Katedry i Kliniki: dr n. med. Beata pyrżakOdpowiedzialna za dydaktykę: dr n. med. Danuta Janczarskagodziny przyjęć w sprawach studenckich: godz. 1130 – 1230; tel. (022) 629 06 05, 552 73 60.

Zajęcia w szpitalu przy ul. działdowskiej odbywają się w następujących klinikach:i katedra Pediatrii klinika Pneumonologii i alergologii Wieku dziecięcego, tel. (022) 452 32 04,kierownik – prof. Marek Kulus.

klinika gastroenterologii i Żywienia dzieci – tel. (022) 452 32 01, 452 32 20,kierownik – prof. Andrzej Radzikowski.

ii katedra Pediatrii – kierownik katedry i kliniki – prof. dr hab. Hanna SzajewskaW skład ii katedry Patologii Wchodzi:klinika diabetologii, Patologii Noworodka i Wad Wrodzonych – tel./fax (022) 452 33 09,tel. (022) 452 32 54.Kierownik Katedry i Kliniki – prof. dr hab. Hanna SzajewskaOdpowiedzialne za dydaktykę w zespole klinik przy ul. działdowskiej:lek. Marlena Błazik – tel. (022) 452 32 84dr n. med. Ewa pańkowska – (022) 452 32 84.

��

pROGRAM ĆWIcZEŃ1. Badanie podmiotowe i fizyczne niemowlęcia i dziecka starszego.2. Ocena odrębności rozwojowej niemowlęcia i dziecka aż do osiągnięcia pełnej dojrzałości.3. Posługiwanie się siatkami centylowymi.4. Praktyczne zasady żywienia naturalnego i sztucznego.5. Podstawy diagnostyki laboratoryjnej i obrazowej – pojęcie normy z uwzględnieniem wieku dziecka.6. Badanie dzieci chorych przebywających w oddziałach poszczególnych klinik, ocena występują-

cych u nich patologii, przeprowadzenie rozumowania klinicznego i różnicowania.

ORGANIZAcJA ZAJĘĆĆwiczenia i seminaria odbywają się w 3–tygodniowych blokach w godz. 815 – 1300 w klinikach

przy ul. Marszałkowskiej 24 lub ul. działdowskiej 1. dla studentów ćwiczących w klinikach przy ul. działdowskiej został przygotowany sylabus, który obejmuje obowiązujący zakres umiejętności, których studenci nabywają w trakcie ćwiczeń.

SYLLABUS PEDIATRIA IV ROK – ćwiczenia

Klinika Pneumonologii i Chorób Alergicznych Wieku Dziecięcego Klinika Gastroenterologii i śywienia Dzieci Klinika Pediatrii

PODRĘCZNIKI: 1. „Pediatria” K. Kubicka, W. Kawalec, PZWL 2. „Pediatria - podręcznik do lekarskiego egzaminu państwowego” A. Dobrzańska, J. RyŜko, U&P 3. „Pediatria. Poradnik kliniczny”, S. Illing, S. Springer (tłumaczenie P. Albrecht), U&P 4. „Pediatria”, Lissauer T, Klayden G. 5. Piśmiennictwo medyczne.

Wymagana wiedza podstawowa zawarta jest w całości w skryptach wydanych przez WUM, podręczniki polecane są jako uzupełniające.

ORGANIZACJA ZAJĘĆ: Zajęcia w Klinikach odbywają się w blokach, według planu: 8.15 - raport lekarski 9.00 - 11.00 - zajęcia przy łóŜku chorego 11.30 -13.00 - seminarium

UDZIAŁ STUDENTÓW W PROCESIE DYDAKTYCZNYM: Studenci na zajęcia przy łóŜku chorego przychodzą przygotowani korzystając z wykazu polecanych podręczników i zgodnie z tematyką poszczególnych ćwiczeń. W czasie zajęć studenci są aktywni, ich wiedza jest weryfikowana i uzupełniana.

Student zobowiązany jest do posiadania fartucha oraz stetoskopu. Asystent ma prawo nie dopuścićdo zajęć jeśli powyŜsze warunki nie zostaną spełnione. Student ma moŜliwość odrobienia nieobecności w formie uzgodnionej z asystentem.

Studenci zainteresowani pediatrią mogą pogłębiać swoją wiedzę i umiejętności w ramach działających przy Klinikach kół naukowych.

SKN przy Klinice Pneumonologii i Chorób Alergicznych Wieku Dziecięcego Opiekun: dr n. med. Agnieszka Krauze; email: AgaKrauze@hotmail.com

SKN GEKON przy Klinice Gastroenterologii i śywienia Dzieci Opiekun: lek. Marcin Dziekiewicz; email: marcin.dziekiewicz@wum.edu.pl

SKN przy Klinice Pediatrii Opiekun: dr n. med. Marek Ruszczyński; email: marek.ruszczynski@gmail.com

CELE ZAJĘĆPo zakończeniu zajęć student powinien posiadać następujące umiejętności: 1. Zebrać wywiad lekarski u dziecka małego i dziecka starszego. 2. Przeprowadzić badanie przedmiotowe. 3. Ocenić stan odŜywienia dziecka z zastosowaniem siatek centylowych. 4. Ustalić optymalny sposób karmienia dziecka w zaleŜności od wieku. 5. Rozpoznać czy dziecko osiągnęło odpowiedni dla wieku stopień rozwoju psychoruchowego. 6. OdróŜnić fizjologię od choroby, znając zakres norm w badaniu przedmiotowym, podstawowych badaniach laboratoryjnych i obrazowych.

VERTE

��

ZASADY I FORMA OCENY WYNIKÓW NAUCZANIAasystent prowadzący ćwiczenia wydaje o studentach opinię na piśmie (na indywidualnej karcie

studenta).Po zakończeniu ćwiczeń każdy student zdaje kolokwium u kierownika kliniki lub upoważnio-

nego adiunkta. Zdanie kolokwium jest warunkiem zaliczenia ćwiczeń.Przystąpić do kolokwium może tylko ten student, który spełnia takie warunki jak obecność na wszystkich ćwiczeniach i seminariach oraz wykazuje się wymaganą wiedzą praktyczną i teoretycz-ną (z ćwiczeń, seminariów., wykładów, raportów). Nauczanie pediatrii kończy się egzaminem na Vi roku studiów. egzamin składa się z części teoretycznej (test) oraz praktycznej. Nie przewiduje się zwolnień z egzaminu teoretycznego (test).

Ocena końcowa z pediatrii będzie zależeć od egzaminu teoretycznego, praktycznego oraz uzy-skanych wyników poszczególnych lat nauki.egzamin teoretyczny (test) będzie obejmował głównie tematykę wykładów, seminariów i ćwiczeń.

pIśMIENNIctWO OBOWIąZKOWE1. „Pediatria” red. k. kubicka, k. kawalec PZWl Warszawa 2004.2. „diagnostyka różnicowa najczęstszych objawów w praktyce pediatrycznej” red. W. kawalec, a.

Milanowski PZWl 2003.3. „repetytorium z pediatrii” red. W. kawalec, k. kubicka PZWl Warszawa 2005.4. „Norma kliniczna w pediatrii” red. M. krawczyński PZWl Warszawa 2005.5. „endokrynologiczne i immunologiczne problemy w pediatrii” red. e. Weimann, g. Horneff

PZWl Warszawa 2005.

W ii katedrze Pediatrii prowadzone są zajęcia fakultatywne jak czytać publikacje naukowe?Podstawy eBM.

cel zajęćdostarczenie narzędzi potrzebnych do skuteczniejszego praktykowania medycyny w duchu eBM.Narzędzia te to między innymi wiedza i umiejętności umożliwiające:

• Zadawanie precyzyjnych pytań klinicznych, na które można uzyskać jasną odpowiedź,• Szybkie i efektywne znajdowanie wiarygodnych informacji,• Odróżnianie informacji bardziej od mniej wiarygodnych,• Wyłowienie informacji przydatnych klinicznie, czyli istotnych dla pacjentów,• Zrozumienie języka badań klinicznych i publikacji medycznych,• Zrozumiałe i proste przekazanie informacji pacjentom.

�3

DERMAtOLOGIA I WENEROLOGIA

KAtEDRA I KLINIKA DERMAtOLOGIcZNAul. koszykowa 82 a, tel. (022) 502 13 24 (sekretariat)

Kierownik Kliniki: prof. dr hab. Wiesław GlińskiOdpowiedzialna za dydaktykę: dr n med. Maria Siwicka, tel. (022) 502 13 90.godziny przyjęć w sprawach studenckich: codziennie 1200–1300.

klinika dermatologii i Wenerologiiul. koszykowa 82 a, tel. (022) 502 13 13 (sekretariat).

Kierownik Katedry: prof. dr hab. Sławomir MajewskiOdpowiedzialna za dydaktykę: dr n. med. Iwona Rudnicka, tel. (022) 502 11 61.godziny przyjęć w sprawach studenckich: 800–1300.roczny wymiar godzin dydaktycznych wynosi 90 godzin: 35 godz. seminaria, 55 godz. ćwiczenia.

pROGRAM NAUcZANIAcelem nauczania dermatologii jest zapoznanie studentów z najczęstszymi chorobami skóry,

z którymi będą się spotykali jako lekarze ogólni. Szczególny nacisk położony jest na zmiany pole-kowe, grzybice, choroby bakteryjne i wirusowe, choroby autoimmunologiczne, alergiczne, choroby skóry będące objawem schorzeń narządów wewnętrznych i nowotworów złośliwych oraz nowotwo-ry skóry i stany przednowotworowe.

Podczas ćwiczeń studenci uczą się zbierania wywiadu dermatologicznego, opisu zmian skórnych, rozpoznania i różnicowania oraz leczenia. Biorą bezpośredni udział w obchodach i pracy z chorymi. W ambulatorium mają możność oglądania pacjentów z najczęściej spotykanymi chorobami skóry oraz zapoznania się z recepturą dermatologiczną.

celem nauczania wenerologii jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami chorób przenoszonych drogą płciową: ich epidemiologią, objawami klinicznymi, różnicowaniem i lecze-niem. Obok zagadnień klinicznych omawiane są: nowe dane dotyczące etiopatogenezy, nowoczesne metody diagnostyczne, sposób prowadzenia wywiadu wenerologicznego, a także zasady postępowa-nia epidemiologicznego i profilaktyka chorób przenoszonych droga płciową.

OBOWIąZUJącE tEMAtY Z DERMAtOLOGIIxx

1. anatomia skóry i przydatków /do przygotowania na pierwszy dzień ćwiczeń/.2. Semiotyka.3. choroby ropne skóry i inne choroby bakteryjne (różyca, łupież rumieniowy, boreliozy).4. gruźlica skóry.5. Sarkoidoza skóry.6. grzybice skóry (wywołane przez dermatofity i grzyby drożdżopodobne).7. choroby pasożytnicze skóry (wszawica, świerzb).8. choroby wirusowe skóry (grupa opryszczek, mięczak zakaźny, zakażenia HPV).9. łupież różowy giberta.10. liszaj płaski.11. rumienie (rumień wielopostaciowy, rumień trwały, rumień guzowaty).12. choroby alergiczne i choroby zawodowe skóry.13. Polekowe zmiany skóry.�4. Panniculitis christian – Weber.15. Fotodermatozy i porfirie.16. łuszczyca.17. choroby pęcherzowe.18. choroby tkanki łącznej.

�4

19. choroby związane z nadmiernym rogowaceniem.20. Pokrzywka barwnikowa.21. rewelatory skórne zmian nowotworowych.22. Owrzodzenia podudzi.23. choroby naczyniowe skóry.24. Zmiany skórne w cukrzycy.25. Znamiona i nowotwory łagodne.26. Stany przedrakowe i raki in situ.27. Nowotwory złośliwe skóry.28. chłoniaki skóry i stany poprzedzające.29. Zaburzenia barwnikowe.30. choroby łojotokowe.31. choroby gruczołów potowych.32. choroby włosów.

xx Tematy nadobowiązkowe podawane są na tablicy ogłoszeń w holu kliniki.

OBOWIĄZUJĄCE TEMATY Z WENEROLOGII1. kiła objawowa wczesna.2. kiła objawowa późna, ze szczególnym uwzględnieniem kiły układu nerwowego.3. kiła utajona wczesna i późna.4. Profilaktyka kiły wrodzonej.5. Odczyny serologiczne i wybrane problemy immunologiczne w przebiegu kiły.6. leczenie kiły i kontrola po leczeniu.7. rzeżączka, powikłania rzeżączki, leczenie i kontrola po leczeniu.8. Nierzeżączkowe zakażenia dróg moczowo–płciowych oraz drożdżyca narządów płciowych.9. aidS – epidemiologia, klinika, leczenie.10. aidS i choroby skóry.11. Zakażenie HiV a choroba przenoszona drogą płciową.12. kłykciny kończyste.13. Opryszczka narządów płciowych.

ORGANIZAcJA ZAJĘĆSzczegółowy rozkład zajęć podawany jest na tablicy informacyjne w holu kliniki.Seminaria odbywają się w godz. 800–9�0 oraz 1015–1130.Ćwiczenia na oddziale męskim lub kobiecym odbywają się w godz. 9�0–1050.Ćwiczenia w ambulatorium odbywają się w godz. 9�0–1130.Ćwiczenia z asystentem prowadzącym grupę – w różnych godzinach między 800 a ��30, zgodnie z planem zajęć w układzie 3–tygodniowym.W tygodniu przeznaczonym na zajęcia z wenerologii ćwiczenia odbywają się na oddziale i w ambu-latorium centrum i w Przychodni Nierzeżączkowych Zapaleń cewki Moczowej.

ZASADY I FORMY OCENY WYNIKÓW NAUCZANIAObecność na wszystkich zajęciach jest obowiązkowa.Obowiązuje punktualność. Spóźnienia wymagają odrabiania w dodatkowych terminach.asystenci prowadzący podgrupy wystawiają ocenę za ćwiczenia po przeprowadzeniu kolokwium

z całości obowiązującego programu, które odbywa się w ostatnim dniu ćwiczeń.egzamin praktyczny stanowi część egzaminu końcowego. Polega on na zebraniu wywiadu, zba-

daniu chorego, rozpoznaniu, różnicowaniu i proponowanym leczeniu; odbywa się dla całej grupy w umówionych poprzednio terminach, nie później niż 3 tygodnie po zakończeniu ćwiczeń /za wyjąt-kiem grupy ćwiczącej w ostatnim bloku/.

25

egzamin testowy obowiązuje wszystkich studentów. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu testo-wego jest uzyskanie pozytywnej oceny z: ćwiczeń z dermatologii, ćwiczeń z wenerologii i z egza-minu praktycznego.

pIśMIENNIctWO OBOWIąZKOWE1. jabłońska S., Majewski S. „Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową”. PZWl,

Warszawa 2005.2. Mroczkowski T.: „Choroby przenoszone drogą płciową”. Wyd. czelej, lublin, 2006.3. Błaszczyk-kostanecka M., Wolska H. „Dermatologia w praktyce” PZWl, Warszawa 2005.

pIśMIENNIctWO ZALEcANE1. jabłońska S.: „Choroby skóry” PZWl, Warszawa, 1980.2. Braun-Falco O. i wsp.: „Dermatologia”, czelej, lublin, 2004.3. Hunter j. a. a. i wsp.: „Clinical Dermatology”, Blackwell Science, 2002.

StUDENcKIE KOŁO NAUKOWEOpiekun koła: dr n. med. Małgorzata OlszewskaZebrania koła odbywają się raz w miesiącu.Formami zajęć na zebraniach są:

a. referaty teoretyczne dotyczące wybranych zagadnień,b. demonstracje przypadków dyskusyjnych, najczęściej z pogranicza dermatologii i innych

dyscyplin,c. dyskusje dotyczące najnowszych poglądów, mechanizmów powstawania i leczenia niektó-

rych chorób skóry.Ponadto studenci mogą brać udział w pracach naukowych poszczególnych pracowni.

26

pSYcHIAtRIA

KAtEDRA I KLINIKA pSYcHIAtRYcZNAWarszawa, ul. Nowowiejska 27, tel. (022) 825-12-36, fax (022) 825-13-15, www.psych.waw.pl

Kierownik Katedry i Kliniki: prof. dr hab. Waldemar SzelenbergerOdpowiedzialne za dydaktykę: dr n. hum. Małgorzata Kostecka-Walenta, dr n. hum. tomasz Gajda.Przyjęcia w sprawach studenckich: sekretariat, wtorki 1200–1300..Program nauczania realizowany jest w wymiarze rocznym 120 godz.(20 godz. wykładów, 30 godz. seminariów, 70 godz. ćwiczeń), w blokach czterotygodniowych.

CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTUcelem nauczania jest zapoznanie słuchaczy z aktualnymi neurobiologicznymi koncepcjami za-

burzeń psychicznych oraz niezbędnymi w praktyce ogólnolekarskiej wiadomościami z zakresu dia-gnostyki i terapii psychiatrycznej. W szczególności celem zajęć jest zdobycie umiejętności, które w przyszłej praktyce lekarskiej pozwolą na:

– właściwe rozpoznawanie zaburzeń psychicznych,– samodzielne leczenie niektórych zaburzeń,– udzielanie pomocy psychiatrycznej w trybie doraźnym,– współuczestniczenie w programach profilaktycznych, a ponadto,– rozumienie sposobu funkcjonowania chorego w trudnych sytuacjach życiowych,– rozumienie własnych zachowań wobec pacjenta i umiejętność ich korygowania.

pROGRAM NAUcZANIAZajęcia obejmują następujące tematy:1. Psychopatologia.2. Schizofrenia i psychozy urojeniowe.3. Zaburzenia afektywne.4. Zaburzenia lękowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną.5. Zaburzenia osobowości.6. Zaburzenia psychiczne na tle organicznym.7. Upośledzenie umysłowe.8. leczenie zaburzeń psychicznych w ciąży.9. Uzależnienie od alkoholu i innych substancji psychoaktywnych.10. doraźna pomoc psychiatryczna.11. leczenie zaburzeń psychicznych.12. Orzecznictwo w psychiatrii.�3. Podstawy medycyny snu.

Organizacja zajęćZajęcia rozpoczyna wykład w godz. 825–9�0 w sali wykładowej na parterze Szpitala Nowowiej-

skiego. Po 10 min. przerwy rozpoczynają się ćwiczenia w oddziałach, w godz. 9�0–1315.Szczegółowy plan zajęć dla każdego bloku znajduje się na tablicy ogłoszeń przed salą wykłado-

wą, przy sekretariacie kliniki i w internecie. W czasie ćwiczeń obowiązuje napisanie historii choroby pacjenta przydzielonego studentowi przez asystenta prowadzącego ćwiczenia.

Zasady ocenyObowiązuje zaliczenie wszystkich zajęć. Zajęcia opuszczone trzeba odrobić. Przy 1–2 nieobec-

nościach usprawiedliwionych można odrobić ćwiczenia podczas dyżuru lekarskiego. jeśli liczba nie-obecności usprawiedliwionych jest większa od 2, sposób zaliczenia ćwiczeń ustala osoba odpowie-dzialna za dydaktykę, w porozumieniu z kierownikiem kliniki. kontrola wyników nauczania odbywa

27

się w toku całego czasu trwania ćwiczeń. W ostatnim dniu ćwiczeń asystent dokonuje sprawdzenia wiadomości. egzamin testowy przeprowadzany jest w sesji letniej. istnieje możliwość zdawania egzaminu po cyklu ćwiczeń. do egzaminu przed sesją dopuszczeni są studenci, którzy zaliczyli ćwiczenia z oceną więcej niż dobrą.

pIśMIENNIctWO OBOWIąZKOWEBilikiewicz a (red.) Psychiatria dla studentów medycyny. Wydawnictwo lekarskie PZWl, Warszawa 2003.

pIśMIENNIctWO ZALEcANEBilikiewicz a., Pużyński S., rybakowski j., Wciórka j. (red.). Psychiatria. Tom i: Podstawy psychiatrii. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2002.Bilikiewicz a., Pużyński S., rybakowski j., Wciórka j. (red.). Psychiatria. Tom ii: Psychiatria Kliniczna. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2002.Bilikiewicz a., Pużyński S., rybakowski j., Wciórka j. (red.). Psychiatria. Tom iii: Terapia, zagadnienia etyczne, prawne, organizacyjne i społeczne. Wydawnictwo Medyczne Urban & Part-ner, Wrocław 2003.Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD–10. Opisy kliniczne i wska-zówki diagnostyczne. Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, instytut Psychiatrii i Neurologii, kraków–Warszawa 2000.Szelenberger W. (red.). Bezsenność. Via Medica, gdańsk 2007.grzesiuk l. (red.). Psychoterapia. Tom i: Teoria. Podręcznik akademicki. enteia, Warszawa 2005.grzesiuk l. (red.). Psychoterapia. Tom ii: Praktyka. Podręcznik akademicki. enteia, Warszawa 2006.Semple d., Smyth r., burns j., darjee r., Mcintosh a. Oxford Handbook of Psychiatry. Oxford University Press 2005.Sims a. c. P. Symptoms in the Mind: an introduction to descriptive Psychopatology Third edition elsevier 2006.

StUDENcKIE KOŁO NAUKOWEPrzy klinice Psychiatrycznej działa Studenckie koło Naukowe. Opiekunem Koła jest dr n.

med. Dariusz Maciej Myszka. Spotkania koła odbywają się co 2 tygodnie. informacje o zebraniach wywieszane są na tablicach ogłoszeń w dziekanacie i w cSk przy ul. Banacha. koło umożliwia pogłębianie wiedzy teoretycznej i praktycznej z zakresu psychiatrii, udział w badaniach naukowych prowadzonych w klinice, realizację własnych projektów badawczych. W okresie wakacji organizo-wane są wyjazdy na obozy naukowe w kraju i za granicą.

klinika prowadzi zajęcia fakultatywne z następujących tematów: medycyna snu, diagnostyka i leczenie depresji, problemy diagnostyki i terapii uzależnienia od środków psychoaktywnych. Zgło-szenia przyjmowane są w sekretariacie, tel. (022) 825-12-36.

�.

�.

�.

3.

4.

5.6.7.

8.

9.

�8

pSYcHIAtRIA DZIEcIĘcA

KLINIKA pSYcHIAtRII WIEKU ROZWOJOWEGO ul. Marszałkowska 24, 00-576 Warszawa, tel.: (22) 52-27-480, tel./fax: (22) 621-16-45e-mail: ula@litewska.edu.pl

Kierownik Kliniki : prof. dr hab. n. med. tomasz Wolańczyk

Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: dr med. celina tomaszewicz-Libudzic.godziny przyjęć w sprawach studentów: poniedziałek 900–1100.

WYMIAR GODZIN pRZEDMIOtUSemestr Vii Wykłady – 4godz. Ćwiczenia – 12 godz. Seminaria – 7 godz.Ogółem – 23 godz.

FORMA ZALICZENIA PRZEDMIOTUZajęcia zalicza się na podstawie obecności na seminariach i ćwiczeniach, które są obowiązkowe.

Student jest zobowiązany przygotować się do każdego zajęcia na podstawie podanej literatury.

CEL NAUCZANIAcelem nauczania przedmiotu jest zapoznanie studentów z prawidłowym rozwojem psychorucho-

wym dziecka oraz z przyczynami, obrazem klinicznym i metodami terapii zaburzeń psychicznych u dzieci i młodzieży.

pROGRAM NAUcZANIAtematy wykładów:1. Propedeutyka psychiatrii dziecięcej (przyczyny zaburzeń psychicznych u dzieci i młodzieży,

w tym znaczenie czynników genetycznych, rola rodziny i środowiska) – wykład w pierwszy czwartek marca w godz. 1345–1515.

2. rozwój człowieka: poznawczy, emocjonalny, społeczny. Tworzenie więzi. Fazy życia rodziny – wykład w drugi czwartek marca w godz. 1345–1515.

Tematy seminariów:1. Psychopatologia rozwojowa, badanie psychiatryczne dziecka i dorastającego, odmienności

obrazu zaburzeń psychicznych u dzieci.2. Zaburzenia psychiczne specyficzne dla okresu wczesnego dzieciństwa: zaburzenia więzi, cało-

ściowe zaburzenia rozwoju, zespół dziecka krzywdzonego.3. Zaburzenia psychiczne specyficzne dla okresu przedszkolnego: mutyzm wybiórczy, moczenie

i zanieczyszczanie się, tiki, Ocd.4. Zaburzenia psychiczne ujawniające się w okresie szkolnym: specyficzne zaburzenia rozwojowe

umiejętności szkolnych, zespół hiperkinetyczny, zaburzenia zachowania.5. Zaburzenia psychiczne specyficzne dla okresu dorastania: jadłowstręt psychiczny, bulimia

nervosa, próby samobójcze.

�9

tematy ćwiczeń:W czasie ćwiczeń prowadzone są ze studentami:

• badanie psychiatryczne dziecka,• stawianie diagnozy,• różnicowanie objawów psychopatologicznych,• planowanie terapii.

Staramy się dobierać pacjentów zgodnie z tematami omawianymi podczas seminariów.

Organizacja zajęć:• wykłady odbywają się w sali wykładowej „a” Samodzielnego Publicznego dziecięcego

Szpitala klinicznego w Warszawie, ul. Marszałkowska 24, piętro V.• seminaria i ćwiczenia odbywają się w klinice Psychiatrii Wieku rozwojowego WUM

w Warszawie, ul. Marszałkowska 24, klatka V, piętro Vi, zgodnie z planem podanym przez dziekanat i Wl dla poszczególnych grup, przez 5 dni w tygodniu w godz. 830–1130 (jeden dzień do godz. 1045).

Obowiązuje biały fartuch i zmiana obuwia

pIśMIENNIctWO OBOWIąZUJącE1. komender j.: Wybrane zagadnienia z psychiatrii (skrypt). akademia Medyczna, Warszawa

�998.2. goodman F., Scott S. (rabe-jabłońska j. – red.): psychiatria dzieci i młodzieży. Wydawnic-

two Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2000.3. Namysłowska i (red.): psychiatria dzieci i młodzieży. Wydawnictwo PZWl, Warszawa 2004.4. Wolańczyk T., komendr j.: Zaburzenia emocjonalne i behawioralne u dzieci. Wydawnictwo

PZWl, Warszawa 2005.

Studenci mogą uczestniczyć w zebraniach Koła Naukowego, a także w zajęciach fakultatyw-nych – z psychiatrii dzieci i młodzieży.

30

DIAGNOStYKA LABORAtORYJNA

Koordynatorem nauczania diagnostyki laboratoryjnej jest:prof. n. med. dr hab. Maria Wąsik

Zajęcia odbywają się w:• Zakładzie Diagnostyki Laboratoryjnej i Immunologii Klinicznej Wieku Rozwojowego

I Wydz. Lekarskiego WUM 00-576 Warszawa, ul. Marszałkowska 24, tel. (022) 629 65 17. Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. med. Urszula Demkow e-mail: zdl@wum.edu.pl, www.wum.edu.pl/zdl Odpowiedzialna za dydaktykę: prof. dr hab. n. med. Urszula Demkow Przyjęcia w sprawach studenckich: Pracownia immunologii komórkowej, poniedziałki i środy

godzina 1230– 1400.

• centralnym Laboratorium Szpitala Klinicznego Dzieciątka Jezus, centrum Leczenia Urazów Wielonarządowych 02-005 Warszawa, ul. lindleya 4, tel. (022) 502 10 33.

Kierownik Labartorium: dr n. med. Dorota Matuszewicz,

roczny wymiar zajęć wynosi 45 godz. w tym: 5 godz. wykładów, 15 godz. seminariów, 25 godz. ćwiczeń,

. Wykłady są w sali wykładowej przy ul. Marszałkowskiej 24.

pROGRAM NAUcZANIAOmawiane są następujące zagadnienia, obowiązujące studentów do egzaminu.

tematy wykładów1. diagnostyka zaburzeń gospodarki wapniowo-fosforanowej.2. Zastosowanie technik biologii molekularnej w diagnostyce laboratoryjnej.3. Podstawy serologii i transfuzjologii.4. diagnostyka laboratoryjna zakażeń pasożytniczych i wirusowych (TOrcH).

Zagadnienia omawiane na wykładach nie będą powtarzane na seminariach. Znajomość tych zagadnień obowiązuje do egzaminu.

tematy seminariów i ćwiczeń1. Zasady pobierania materiału do badań laboratoryjnych.2. Podstawowe błędy laboratoryjne i pozalaboratoryjne, kontrola jakości badań.3. Pojęcie zakresu wartości referencyjnych i metody ich wyznaczania.4. Wartość diagnostyczna wyników badań laboratoryjnych.5. Podstawowe parametry laboratoryjne dla oceny zaburzeń równowagi kwasowo–zasadowej

i wodno–elektrolitowej.6. Możliwości laboratoryjne oceny jakościowej i ilościowej białek surowicy i płynów ustrojo-

wych, z uwzględnieniem metod immunochemicznych i immunologicznych.7. Markery nowotworowe i białka ostrej fazy.8. Podstawy badań enzymologicznych, z uwzględnieniem zmian aktywności enzymów w schorze-

niach serca.9. diagnostyka laboratoryjna w endokrynologii.10. diagnostyka laboratoryjna chorób wątroby i trzustki11. laboratoryjna ocena czynności nerek.12. Badania laboratoryjne w rozpoznawaniu i monitorowaniu cukrzycy.13. Zmiany jakościowe i ilościowe krwinek białych w rozmazie krwi obwodowej.14. Zmiany jakościowe i ilościowe krwinek czerwonych w rozmazie krwi obwodowej.

3�

15. interpretacja wyniku badania moczu.16. Oznaczanie grup krwi układu aBO i rh oraz próba zgodności krwi biorcy i dawcy.17. Podstawowe parametry układu krzepnięcia.18. Najczęściej spotykane typy zaburzeń gospodarki lipidowej.

ORGANIZAcJA ZAJĘĆ• Seminaria i ćwiczenia odbywają się w bloku dwutygodniowym.• Studenci powinni zapoznać się z planem zajęć i przeczytać odpowiednie rozdziały z poda-

nych podręczników przed dniem zajęć.• Wszystkie grupy rozpoczynają blok zajęć w Zakładzie diagnostyki laboratoryjnej i immu-

nologii klinicznej Wieku rozwojowego ul. Marszałkowska 24.• W dniu rozpoczęcia zajęć w Zakładzie na Marszałkowskiej 24 dla każdej grupy będzie

podana dokładna informacja, w których dniach zajęcia będą w centralnym laboratorium Szpitala klinicznego przy ul. lindleya 4.

• Obecność na wszystkich seminariach i ćwiczeniach jest obowiązkowa.• Nieobecność na zajęciach musi być usprawiedliwiona.• Zajęcia zaliczane są w Zakładzie przy ul. Marszałkowska 24, na podstawie obecności i zda-

nego na ocenę kolokwium w ostatnim dniu zajęć.• Studenci zobowiązani są do przynoszenia na zajęcia własnej odzieży ochronnej.

ZASADY I FORMY OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA

Ostateczną formą zaliczenia przedmiotu Diagnostyka Laboratoryjna jest egzamin testowy po VIII semestrze.Studenci, którzy byli obecni na wszystkich zajęciach i zaliczyli kolokwium przynajmniej na 4,5 mogą zdawać egzamin ustny w i terminie.

LITERATURA1. Tomaszewski j.: Diagnostyka laboratoryjna.: PZWl, Warszawa, 2001.2. dembińska-kieć a., Naskalski j. Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej.

Urban & Partner, Wrocław, 2002.3. Krwiodawstwo i krwiolecznictwo. red. Sabliński j, łętowska M. Zbiór przepisów. Wyd.

MZiOS, krajowe centrum krwiodawstwa i krwiolecznictwa, instytut Hematologii i Transfu-zjologii, Warszawa 2001.

4. Mariańska B. (red) „Badania laboratoryjne w hematologii”. PZWl 2003.

Literatura uzupełniająca1. kokot F, kokot S., Badania Laboratoryjne – zakres norm i interpretacjia. PZWl, 2002.2. Skotnicki a Schał: Zaburzenia krzepnięcia. Diagnostyka i Leczenie. Medycyna Praktyczna. 1997.3. S. angielski. Biochemia kliniczna, wyd. PerSeUSZ, rok 2000 lub późniejsze.4. demkow U: Skrypt: Diagnostyka Laboratoryjna dla studentów Akademii Medycznej. Wydanie

aM, 2007.5. Fabijańska Mitek j: Immunologia krwinek czerwonych. Biblioteka diagnosty laboratoryjnego.

Wyd. OiNpharma 2007.

3�

HIGIENA

ZAKŁAD MEDYcYNY ZApOBIEGAWcZEJ I HIGIENY INStYtUtU MEDYcYNY SpOŁEcZNEJ02-007 Warszawa, ul. Oczki 3, tel. (22) 621-51-97

Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. med. Longina Kłosiewicz-Latoszektel. (22) 621-51-97godziny przyjęć w sprawach studenckich: codziennie w godz. 1000-�300, tel. (22) 621-51-97Odpowiedzialna za dydaktykę – lek. med. Anna Ziółkowska

roczny wymiar zajęć 30 godzin: seminaria – 20 godzin, ćwiczenia – 10 godzin.Zajęcia odbywają się na terenie instytutu Medycyny Społecznej aM, ul. Oczki 3 oraz na terenie innych placówek naukowych.godziny zajęć: 815 – 1330 od poniedziałku do piątku.

pROGRAM NAUcZANIAcel nauczania: ocena wpływu czynników środowiskowych na zdrowie, sposób odżywiania i stan

odżywienia organizmu; ocena stanu sanitarnego osiedli i zakładów pracy oraz metod zabezpieczenia się przed działaniem czynników szkodliwych, ze szczególnym podkreśleniem zagadnień istotnych dla udziału lekarza w promocji zdrowia i profilaktyce.

TEMATY SEMINARIÓW1. Uwarunkowania stanu zdrowia.2. Higiena żywności i żywienia.

* Normy żywienia.* Wiedza o produktach spożywczych.

3. Styl życia jako czynnik zagrożenia zdrowia.4. rola żywienia w profilaktyce i leczeniu przewlekłych chorób niezakaźnych.5. Znaczenie chorobotwórcze czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych w środowisku.*Higiena pomieszczeń służby zdrowia (gabinety lekarskie, zabiegowe, sale operacyjne).

* Zanieczyszczenia powietrza a zdrowie.* Wymagania higieniczne stawiane wodzie pitnej.* gleba i jej właściwości higieniczno-sanitarne.

6. Zaburzenia stanu zdrowia związane z jakością środowiska i czynnikami społeczno-ekonomicznymi.* Współczesne kierunki działań na rzecz ochrony środowiska.

7. Podstawy higieny pracy.* Zagrożenia zdrowia na stanowiskach pracy – ryzyko zawodowe.* choroby zawodowe i parazawodowe.

tEMAtY ĆWIcZEŃ1. Ocena homeostazy żywieniowej na podstawie oceny przemiany materii i stanu odżywienia.2. Ocena sposobu żywienia.3. Ocena zanieczyszczeń środowiskowych w aspekcie higieniczno-sanitarnym (środowisko byto-

wania, środowisko pracy w tym obiekty służby zdrowia i szkoły).4. Poradnictwo dietetyczne.

ORGANIZAcJA ZAJĘĆ

• rozkład zajęć podany jest na tablicy informacyjnej Zakładu.• Zajęcia prowadzone są w formie seminariów i ćwiczeń.• Przed przestąpieniem do seminariów studenci winni zapoznać się z zalecaną literaturą.

33

• Obecność na zajęciach jest obowiązkowa. Nieobecność należy odrobić z dowolną grupą Wydziału lekarskiego po uprzednim ustaleniu z dr a. Ziółkowską. W szczególnie uzasad-nionych przypadkach dopuszczalne jest odrobienie nieobecności na indywidualnie określo-nych zasadach.

ZASADY I FORMA OCENY WYNIKÓW NAUCZANIAZ przedmiotu obowiązuje sprawdzian pisemny.Warunkiem dopuszczenia do sprawdzianu jest obecność na wszystkich zajęciach.

LItERAtURA OBOWIąZKOWA1. „Środowiskowe czynniki zdrowia w zarysie” red. l. kłosiewicz – latoszek, H. kirschner

(skrypt WUM, rok wyd. 2006, wznowienie 2008)

Literatura zalecana1. „Podstawy higieny” red. T. Marcinkowski.2. „aktualne problemy zdrowotne” red. H. kirschner i j. kopczyński.3. „Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa” red. Z. jethon i a. grzybowski.4. „Higiena, profilaktyka i organizacja w zawodach medycznych” red. j. T. Marcinkowski.5. „Żywienie człowieka zdrowego i chorego” red. j. Hasik, j. gawęcki.6. „Bromatologia. Zarys nauki o żywności i żywieniu” red. H. gertig, j. Przysławski.

StUDENcKIE KOŁO NAUKOWE HIGIENY I pROFILAKtYKIOpiekun Koła: dr inż. Irena Kosińska.Opiekun sekcji żywieniowej: dr n. med. Dorota Szostak-Węgierek.

Spotkania koła odbywają się min. 1 raz w miesiącu, prezentowane są referaty z zakresu medy-cyny środowiskowej, dietetyki oraz omawiane przypadki pacjentów – interdyscyplinarne leczenie internistyczne, pediatryczne i żywieniowe.

Studenci biorą udział w pracach badawczych prowadzonych przez Zakład Medycyny Zapobie-gawczej i Higieny oraz aktywnie uczestniczą w krajowych i międzynarodowych sympozjach nauko-wych.

Sekcja Żywienia SkN Higieny i Profilaktyki działa od jesieni 2009 roku. Należy do niej 21 stu-dentów dietetyki i wydziałów lekarskich. Zebrania Sekcji poświęcone są szerokiej gamie tematów dotyczących leczenia dietetycznego różnych jednostek chorobowych, a także profilaktyki i promocji zdrowia. Studenci należący do naszej Sekcji mogą pochwalić się publikacjami w piśmiennictwie naukowym, a także wystąpieniami na konferencjach naukowych.

34

EpIDEMIOLOGIA

ZAKŁAD EpIDEMIOLOGII INStYtUtU MEDYcYNY SpOŁEcZNEJul. Oczki 3, tel. 629-02-43

po. kierownika – dr n. med. Maria Mularczyk-Bal

Odpowiedzialna za dydaktykę – dr n. med. Maria Mularczyk-Bal

Nauczanie przedmiotu obejmuje 20 godzin zajęć, w tym 12 godzin seminariów i 8 godzin ćwiczeń.

Forma zakończenia przedmiotu: kolokwium testowe złożone z 50 pytań, po 5 dystraktorów każde. Obok indywidualnej oceny wyników uczestnictwa w zajęciach, wyniki testu stanowią podstawę do zaliczenia przedmiotu.

Cel nauczania:celem nauczania jest: wyjaśnienie pojęcia zdrowia zbiorowego, jego zasadniczych przejawów

oraz sposobów poznawania przyczyn chorób i innych odstępstw od dobrostanu zdrowotnego oraz źródeł ich zmian w czasie i przestrzeni. istotnym wątkiem jest przedstawienie potrzeb zdrowotnych ludności kraju oraz sposobów badania przyczyn najczęstszych niedoborów zdrowia metodami po-pulacyjnymi.

Program nauczania:Seminaria

1. diagnostyka zdrowia zbiorowego na podstawie: danych o liczbie i przyczynach zgonów, obowiązkowych zgłoszeń ostrych chorób zakaźnych i nowotworów złośliwych, chorobowości szpitalnej, wynikach reprezentacyjnych badań terenowych ludności i innych źródeł.

2. Opis stanu zdrowia ludności w oparciu o dane z oficjalnej sprawozdawczości statystycznej, re-jestry chorób i badania specjalnie organizowane. ewolucja stanu zdrowia w czasie i przestrze-ni, perspektywy zdrowotne ludności kraju i świata.

3. Postępowanie kliniczne i profilaktyczne w rozpoznawaniu i leczeniu wczesnych stadiów cho-rób. Masowe i wybiórcze badania przesiewowe w kierunku rozpoznawania wczesnych stadiów chorób przewlekłych, chorób dziedzicznych i wad wrodzonych.

4. Uwarunkowania stanu zdrowia. Metody poznawania przyczyn chorób. czynniki ryzyka. Podstawowe typy zjawisk epidemicznych: epidemie, endemie, pandemie, proces epidemiczny, dochodzenie i nadzór epidemiologiczny. Sytuacja chorób zakaźnych w Polsce i na świecie.

Nowe zagrożenia lub groźby upowszechnienia tradycyjnych zakażeń: bioterroryzm – zakażenia wąglikiem ospą prawdziwą, skażenia toksyną botulinową itp.

5. Metodologia badań klinicznych i epidemiologicznych przy wykorzystaniu metod statystycz-nych. Zasady ujawniania i wyjaśniania patogenności czynników fizycznych, chemicznych i in-nych cech egzogennych oraz właściwości wewnątrzpochodnych przy pomocy metod epidemio-logii analitycznej. rola obserwacji klinicznych oraz epidemiologicznych badań przekrojowych w formułowaniu hipotez przyczynowych. Badania kliniczno-kontrolne i kohortowe w docieka-niu etiologii chorób.

6. rola eksperymentu klinicznego (klinicznych badań kontrolowanych) i zapobiegawczego w ocenie skuteczności postępowania medycznego – podstawy epidemiologii klinicznej. Udział metod genetycznych w wyjaśnianiu etiologii chorób – podstawy epidemiologii genetycznej. Ocena zagrożenia w dociekaniach epidemiologicznych: ryzyko względne i ryzyko przypisane; iloraz szans jako przybliżenie oceny ryzyka względnego.

7. Przykłady zwalczania chorób wśród ludności na podstawie schorzeń zakaźnych oraz innych odstępstw od prawidłowego stanu zdrowia o znanej etiologii zewnątrzpochodnej. Zasady

35

zintegrowanej działalności prozdrowotnej, profilaktycznej i leczniczej: scalone programy specjalistyczne, narodowe programy zdrowia, program „Zdrowia dla wszystkich” Światowej Organizacji Zdrowia.

Ćwiczenia1. dane epidemiologiczne jako podstawa oceny i prognozowania stanu zdrowia ludności. Mię-

dzynarodowa klasyfikacja chorób i Problemów Zdrowotnych. Trafność i rzetelność informacji zawartych w kartach zgonu ze szczególnym zwróceniem uwagi na prawidłowy wybór i trafne zakodowanie wyjściowej przyczyny zgonu.

2. Sytuacja epidemiologiczna chorób powszechnie występujących w kraju. Wykrywanie wcze-snych stadiów chorób o znaczeniu społecznym. Ocena wartości diagnostycznych metod prze-siewowych; ich trafność (czułość i swoistość) i powtarzalność.

3. Wykorzystanie wiedzy epidemiologicznej w opracowaniu ogniska chorób zakaźnych. Zastoso-wanie epidemiologii w dociekaniach egzogennych źródeł głównych chorób niezakaźnych na podstawie skutków palenia tytoniu i wpływu innych czynników.

4. Podstawowe problemy planowania i interpretacji badań epidemiologicznych. krytyczne czyta-nie piśmiennictwa.

pIśMIENNIctWO OBOWIąZKOWE1. jedrychowski W.: Podstawy epidemiologii: Metody badań oraz materiały ćwiczeniowe. Wyd.

Uniw. jagiellonskiego, kraków 2002.2. kopczyński j. i wsp.: Umieralność szczegółowa z powodu niektórych chorób przewlekłych

w Polsce w latach 1960-2000. Wyd. akademia Medyczna w Warszawie, instytut Medycyny Społecznej, Warszawa, 2003.

3. gerald van Belle, lloyd d. Fisher, Patrick j. Heagerty, Thomas S. lumley: Biostatistics: a Me-thodology For the Health Sciences, 2nd edition. august 2004.

piśmiennictwo zalecane1. Brzeziński Z.j., Szamotulska k.: epidemiologia kliniczna. PZWl, Warszawa, 1997.2. Strategia rozwoju Polski do roku 2020; w nim: kopczyński j.: Strategia rozwoju ochrony zdro-

wia do roku 2020. komitet „Polska 2000 plus” przy Prezydium PaN, tom ii, str. 243.

Organizacja zajęćZajęcia są zblokowane i odbywają się w instytucie Medycyny Społecznej WUM ul. Oczki 3.Obowiązuje obecność na wszystkich zajęciach. Zajęcia mają charakter seminaryjny lub polegają

na realizacji przedstawionych programów ćwiczeń. Obie formy zajęć wymagają czynnego udziału studentów w dyskusji lub rozwiązywaniu zadań zawartych w programie ćwiczeń.

36

GENEtYKA KLINIcZNA

ZAKŁAD GENEtYKI MEDYcZNEJul. Pawińskiego 3 c, 02-106 Warszawa tel. (22) 572 06 06

Kierownik Zakładu Genetyki Medycznej: prof. dr hab. med. Rafał płoskigodziny przyjęć w sprawach studenckich: wtorek godz. 1200–1300.

Odpowiedzialni za dydaktykę:prof. dr hab. med. Rafał płoski (Zakład Genetyki),dr med. Agata Skórka (Klinika pediatrii).ul. działdowska 1/3, 01-184 Warszawa, tel./fax: (22) 452 33 09

Wymiar godzin przedmiotu;• Zajęcia odbywają się w semestrze letnim,• roczny wymiar zajęć wynosi 30 godzin,• Wykłady 6 godzin,• Seminaria – 10 godzin,• Ćwiczenia – 14 godzin.

Miejsce odbywania zajęćSala seminaryjna nr 6 w budynku, w którym mieści się Zakład genetyki Medycznej przy ul. Pawiń-skiego 3 c.Zajęcia odbywają się w godzinach 8.00–12.00

CEL NAUCZANIAcelem nauczania genetyki jest:

* Przekazywanie podstawowych wiadomości z genetyki takich jak typy dziedziczenia, klasy-fikacja wad wrodzonych, poradnictwo genetyczne.

* Zdobycie przez studenta umiejętności zbierania wywiadu genetycznego i konstruowanie rodowodów, właściwego zastosowania testów diagnostycznych, rozumienie wyników badań cytogenetycznych i molekularnych także przekazywania informacji genetycznej pacjentowi i jego rodzinie.

pROGRAM NAUcZANIAtematy seminariów i ćwiczeń1. Znaczenie genetyki dla lekarza praktyka.2. Projekt genomu człowieka.3. cytogenetyka kliniczna.4. genetyka zaburzeń, różnicowanie płci.5. Noworodek z podejrzeniem choroby genetycznej – strategia postępowania.6. Teratologia.7. Poradnictwo genetyczne.8. Wady wrodzone i dysmorfologia.9. diagnostyka prenatalna.10. choroby wieloczynnikowe.

Seminaria i ćwiczenia odbywają się w godzinach 800-��00 (od poniedziałku do piątku) dla poszcze-gólnych grup wg rozkładu zajęć.

37

Wykładytematy wykładów – uaktualniane co roku – podawane są na tablicy ogłoszeń w dziekanacie, Zakła-dzie genetyki Medycznej i klinice Pediatrii.

FORMY KONTROLI I OCENY WYNIKÓW NAUCZANIAObecność na wszystkich zajęciach jest obowiązkowa. Nieusprawiedliwione nieobecności należy od-robić na zajęciach z inną grupą studencka.

egzamin w formie testu pisemnego z oceną.

pIśMIENNIctWO OBOWIąZKOWE1. l. B. jorde, j. c. carey, M. j. Babshad, r. l. White „Genetyka medyczna” wyd. polskie czelej 2003 r.

piśmienictwo zalecane1. Bal j. (red) „Badania molekularne i cytogenetyczne w medycynie”, Springer PWN, Warszawa 1998.2. korniszewski l. „Dziecko z zespołem wad wrodzonych. Diagnostyka dysmorfologiczna”

PZWl, Warszawa 2005.3. Friedman j. M., dill F. j., Hayden M. r., gilivray B. c. „Genetyka” Urban & Partner, Wro-

cław 1997.

StUDENcKIE KOŁO NAUKOWEOpiekunem koła jest prof. dr hab. med. Rafał płoski.Zakład genetyki Medycznej, ul. Pawińskiego 3 c, tel. (022) 572 06 06.

38

MEDYCYNA NUKLEARNA

ZAKŁAD MEDYcYNY NUKLEARNEJSamodzielny Publiczny centralny Szpital kliniczny, ul. Banacha 1 a, tel. (022) 599 2270,fax (022) 599 1170.

Kierownik Zakładu: prof. dr hab. med. Leszek KrólickiOdpowiedzialna za dydaktykę: lek. Małgorzata Kobylecka.godziny przyjęć w sprawach studenckich codziennie godz. 1000–1200.

roczny wymiar zajęć wynosi 30 godzin. 15 godzin – seminaria, 15 godzin – ćwiczenia.Zajęcia odbywają się w centrum dydaktycznym oraz w pracowniach izotopowych..Zajęcia trwają 1 tydzień, prowadzone są w godzinach 815–1300.

pROGRAM NAUcZANIAZajęcia obejmują zagadnienia z zakresu medycyny nuklearnej i ultrasonografii.

I. Medycyna nuklearna

1. Elementy fizyki jądrowej. Aparatura medyczna Podstawowe pojęcia z zakresu fizyki jądrowej, rodzaje promieniowania. aparatura i podstawowe jednostki pomiarowe – licznik geigera–Müllera, sonda scyntylacyjna.

Zasady działania scyntygrafu i gammakamery. PeT. aparatura ultradźwiękowa. Zasady ochro-ny przed promieniowaniem jonizującym.

2. Radiochemia i radioochrona definicja radiofarmaceutyku – specyficzne właściwości fizyko–chemiczne, biologiczne i scyn-

tygraficzne. generator molibdenowo–technetowy. Znaczniki izotopowe, znakowane nuklidem technetu 99 m. dobór dawki promieniowania jonizującego. Biologiczne skutki promieniowania jonizującego.

3. Badania narządowea. badania izotopowe tarczycy – wskazania do badań izotopowych tarczycy. Przygotowanie

chorego do badania. Scyntygrafia tarczycy – pojęcie guzka „ciepłego”, „chłodnego” i „zim-nego”. Testy stymulacji po podaniu TSH i hamowania, po podaniu hormonów tarczycy. Znaczenie kliniczne testów. Wskazania i przeciwwskazania do zastosowania terapii izotopo-wej–leczenie nadczynności tarczycy i raka tarczycy.

b. diagnostyka radioizotopowa wątroby, dróg żółciowych, nadnerczy i przytarczyc – zastoso-wanie metod izotopowych w diagnostyce morfologicznej guzów nadnerczy i gruczolaków przytarczyc. Wskazania kliniczne. rodzaje badań izotopowych. Badania izotopowe wątroby. Stosowane radiozwiązki.

c. diagnostyka radioizotopowa nerek – metody izotopowe w badaniu nerek: scyntygrafia sta-tyczna, dynamiczna, angioscyntygrafia. Testy diagnostyczne z użyciem leków.

d. radioizotopowe metody diagnostyczne w neurologii i kardiologii – scyntygrafia mózgu. Związki promieniotwórcze, interpretacja wyników badań. Wskazania kliniczne do wykonania badań scyntygraficznych mózgu. Badania serca metodami radioizotopowymi. Scyntygrafia perfuzyjna mięśnia serca, scyntygrafia bramkowana – wskazania kliniczne.

e. badania izotopowe w diagnostyce kości i płuc – izotopowe badania kości. Znaczniki osteotropo-we, rodzaje badań, wskazania. Scyntygrafia perfuzyjna płuc, wskazania, interpretacja badań.

39

4. Radioimmunologia Metody analityczne z użyciem radioizotopów zaliczanych do analizy saturacyjnej. Teoretyczne

podstawy metod, ze szczególnym uwzględnieniem metody radioimmunologicznej (ria) oraz immunoradiometrycznej (irMa). Praktyczne wykonanie oznaczeń, stosowane jednostki, za-kresy norm dla przykładowych substancji fizjologicznie czynnych. Przydatność metod analizy saturacyjnej w diagnostyce klinicznej, ze szczególnym uwzględnieniem hormonalnej diagno-styki tyreologicznej.

5. Nowoczesne metody w medycynie nuklearnej Badania techniką pozytronowej tomografii emisyjnej PeT, badania układów receptorowych,

stanów zapalnych, przeciwciała monoklonalne w medycynie nuklearnej.

II. UltrasonografiaZastosowanie ultrasonografii w diagnostyce obrazowej narządów szyi, jamy brzusznej i prze-

strzeni zaotrzewnowej.

III. Ćwiczenia praktyczne z medycyny nuklearnej i USG

ORGANIZAcJA ZAJĘĆSzczegółowy program zajęć dostępny jest w sekretariacie Zakładu Medycyny Nuklearnej. Stu-

dent zobowiązany jest do posiadania własnego fartucha. Ćwiczenia w pracowniach izotopowej, ra-dioimmunologicznej i ultrasonograficznej Zakładu znajduje się w bloku e.

W semestrze zimowym przewidziane są zajęcia praktyczne.

ZASADY I FORMY OCENY WYNIKÓW NAUCZANIAdo zaliczenia mogą przystąpić osoby, które były obecne na wszystkich zajęciach. Zaliczenie

ćwiczeń odbywa się w formie kolokwium składającego się z części teoretycznej i praktycznej oceny scyntygramów.

pIśMIENNIctWO OBOWIąZKOWE1. królicki l. Medycyna Nuklearne; Fundacja im. rydygiera, Warszawa 1996.2. Zgliczyński l. S. (red.) Radiologia; PZWl, Warszawa 1989.

piśmiennictwo zalecane1. lass P. (red.), Medycyna nuklearna; Skrypt dla studentów aM, gdańsk 1994.2. Toth k., Przedlacki j, Medycyna nuklearna; PZWl, Warszawa 1983.3. jakubowski W. Diagnostyka ultrasonograficzna: Urban & Partner, Wrocław 1996.4. gąsiorowski W. Tyreologia praktyczna; PZWl, Warszawa 1994.

StUDENcKIE KOŁO NAUKOWEOpiekun koła: lek. Małgorzata Kobylecka.

członkowie koła uczestniczą w co miesięcznych spotkaniach koła, oraz w dyżurach ultrasono-graficznych. Samodzielnie realizują własny program badawczy oraz uczestniczą w pracach nauko-wych Zakładu.

40

IMMUNOLOGIA KLINIcZNA

ZAKŁAD IMMUNOLOGII KLINIcZNEJ INStYtUtU tRANSpLANtOLOGII WARSZAWSKIEGO UNIWERSYtEtU MEDYcZNEGO02-006 Warszawa, ul. Nowogrodzka 59, tel. (22) 502 12 60, 502 14 72, 502 14 73, fax. (22) 502 21 59, e-mail: agorski@ikp.pl, wlojek@am.edu.pl

Kierownik Zakładu: prof. dr hab. med. Andrzej Górski

godziny przyjęć w sprawach studenckich:poniedziałek, piątek w godz. 1300–1500

Odpowiedzialny za dydaktykę: prof. nadzw. Maria Nowaczykroczny wymiar zajęć: 25 godzin (seminaria: 10 godzin, ćwiczenia: 15 godzin).

Miejsce odbywania zajęć: Zakład immunologii klinicznej instytutu Transplantologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Zajęcia dydaktyczne z immunologii klinicznej dla studentów odbywają się w blokach tygodniowych godzinach: 830–1215.

Cel nauczaniacelem zajęć jest zapoznanie studentów z praktycznymi aspektami immunologii użytecznymi

w pracy lekarza.

Program nauczaniaTematy seminariów1) Terapia fagowa – stan obecny i perspektywy.2) Postępy immunologii klinicznej.3) Odpowiedź immunologiczna na przeszczep allogenny.4) immunopatogeneza chorób tkanki łącznej.5) Tło immunologiczne glomerulopatii.6) Wpływ leków immunosupresyjnych na odpowiedź immunologiczną.7) Tło immunologiczne schorzeń neurologicznych.8) Uwarunkowania immunologiczne endokrynopatii.9) cytokiny i ich znaczenie w funkcji układu odpornościowego i immunopatologii oraz możliwo-

ści ich stosowania w terapii.10) Hepatopatie o podłożu immunologicznym.11) immunologia rozrodu.12) immunologia miażdżycy.

program ćwiczeńcelem ćwiczeń jest nabycie umiejętności interpretacji wyników testów immunologicznych opar-

tych na nowoczesnych technikach badawczych (cytometria przepływowa FacSSort, metody ozna-czania poziomu przeciwciał w luminexie, metody izotopowe, techniki immunologii molekularnej, techniki serologiczne i genetyczne oznaczania antygenów zgodności tkankowej, metody immunolo-giczne monitorowania potencjalnych biorców alloprzeszczepów narządowych).Zapoznanie się z metodami diagnozowania pierwotnych i wtórnych niedoborów immunologicznych ich terapią oraz immunosupresją kliniczną.

4�

Organizacja zajęćSzczegółowy program zajęć z immunologii klinicznej dla studentów jest umieszczony w sali

seminaryjnej w Zakładzie immunologii klinicznej oraz na tablicy informacyjnej dla studentów w in-stytucie Transplantologii.

Obecność na wszystkich zajęciach jest obowiązkowa.Trzy spóźnienia na zajęcia są równoznaczne z jedną nieobecnością.dwie usprawiedliwione nieobecności należy odrobić w terminie uzgodnionym z osobą odpowie-dzialną za dydaktykę.Na zajęciach obowiązuje identyfikator, fartuch i obuwie na zmianę.

Zasady i formy oceny wyników nauczaniaZaliczenie zajęć z immunologii klinicznej odbywa się w formie kolokwium (testu z oceną).do kolokwium mogą przystąpić osoby, które były obecne na wszystkich zajęciach lub nieobec-

ności odrobiły.Wyniki kolokwium są przesyłane przez pocztę e-mailową na adres wskazany przez starostę gru-

py lub innej osoby uczestniczącej w zajęciach (dotyczy tylko tych uczestników zajęć, którzy wyrazili na to pisemną zgodę).

indeks z wpisem zaliczenia może odebrać jego właściciel lub osoba, która posiada pisemne upo-ważnienie do odbioru.

Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Immunologii KlinicznejOpiekun Koła: dr hab. Grażyna Korczak-Kowalska

członkowie koła uczestniczą w programach naukowych (działalność statutowa zakładu, tematy własne, granty kBN) realizowanych w Zakładzie.

Ponadto biorą udział w konferencjach naukowo-szkoleniowych organizowanych przez Zakład oraz Polskie Towarzystwo immunologii doświadczalnej i klinicznej.

pIśMIENNIctWO OBOWIąZKOWE1) Podstawy immunologii klinicznej (cz. i i ii): monografia pod redakcją Marii Nowaczyk i an-

drzeja górskiego wydana przez akademię Medyczną w Warszawie, Warszawa 2003 (iSBN 83-88559-36-2).

piśmiennictwo zalecane1) Zarys immunologii klinicznej: pod redakcją Marka Zembali i andrzeja górskiego, PZWl,

Warszawa, 2001.2) david M. edgar: „immunology-Master Medicine” (a core text with self – assessment) – 2005,

elsevier churchill livingstone.3) reginald M. gorczynski, jaqueline Stanley: „Problem – Based immunology” – 2006, Saunders

elsevier.4) david Male, jonathan Brostoff, dawid B. rotth, ivan roitt: „immunology” – seventh edition

– 2006, Mosby elsevier.5) Mark H.Beers, robert S. Porter, Thomas V.jones, justin l. kaplan, Michael Berkwits: „The

Merck Manual of diagnosis and Therapy” – 2006, 18 wydanie, 13 rozdział, str. 1320-1380,6) robert r. rich: “clinical immunology. Principles and Practice. (third edition) – 2008, iSBN:

9780323044042.7) Helen chapel, Mansel Haeney, Siraj Misbah, Neil Snowden: „immunologia kliniczna”,

Wydawnictwo czelej Sp. z o.o. w lublinie, 2009 (redakcja naukowa wydania polskiego: grze-gorz Senatorski), iSBN: 978-83-60608-37-1.

4�

MEDYCYNA RODZINNA

KAtEDRA I ZAKŁAD MEDYcYNY RODZINNEJ Z ODDZIAŁEM KLINIcZNYM cHORÓB WEWNĘtRZNYcH I MEtABOLIcZNYcHWarszawa, ul. Banacha 1 a, blok F, i piętro, 02-097 Warszawa, tel. (022) 599-21-90, faks (022) 599-21-78, e-mail: malgorzata.otto@wum.edu.pl

Uwaga! Sekretariat katedry i Zakładu Medycyny rodzinnej mieści się pod podanym wyżej adresem – jest to blok F (w budynku, w którym znajduje się m.in. centrum Medyczne WUM oraz pracownia rezonansu magnetycznego). Starosta grupy proszony jest o kontakt z sekretariatem przed rozpoczę-ciem zajęć w celu uzyskania informacji dotyczących miejsca odbywania ćwiczeń w praktyce lekarza rodzinnego.

Kierownik Katedry i Zakładu: prof. dr hab. n. med. Kazimierz Wardynkierownik przyjmuje studentów we wtorki i czwartki w godz. 1100–1300 w katedrze i Zakładzie Medycyny rodzinnej, ul. Banacha 1 a, blok F, i piętro, tel. (022) 599-21-90.

Odpowiedzialna za nauczanie:dr n. med. Aneta Nitsch-Osuch, anitsch@amwaw.edu.pldr Agnieszka topczewska-cabanek, atc2001@wp.plkatedra i Zakład Medycyny rodzinnej, ul. Banacha 1 a, blok F, i piętro, tel. (022) 599-21-90.

Wymiar zajęć: Zajęcia są prowadzone w semestrze letnim i zimowym, obejmują: 15 godzin wy-kładów (w semestrze zimowym), 10 godzin seminariów (w semestrze letnim i zimowym), 50 godzin ćwiczeń (w semestrze letnim i zimowym).

Miejsce odbywania zajęć: zajęcia odbywają się w godzinach od 8.00 do 13.15 w katedrze i Zakładzie Medycyny rodzinnej (ul. Banacha 1 a), Oddziale klinicznym chorób Wewnętrznych i Metabolicznych (ul. Stępińska 19/25) oraz we wskazanych praktykach lekarza rodzinnego, Funda-cji dzieci Niczyje (ul. Mazowiecka 12), przedszkolu (ul. Trojdena 5 B, przedszkole nr 241).

Wykłady odbywają się w sali wykładowej kliniki Ortopedii, ul. lindleya 4, w czwartki o godz. �400–1445 (w semestrze zimowym).

pROGRAM NAUcZANIA

tematy wykładów1. Wprowadzenie do medycyny rodzinnej – pryncypia, historia.2. Zasady organizacji i funkcjonowania praktyki lekarza rodzinnego.3. Holistyczne ujęcie opieki zdrowotnej nad rodziną.4. aspekty etyczno-prawne w praktyce lekarza rodzinnego.5. Narodowy program zdrowia w praktyce lekarza rodzinnego.6. Zasady racjonalnej antybiotykoterapii w praktyce lekarza rodzinnego.7. Badania przesiewowe w praktyce lekarza rodzinnego.8. choroby układowe w praktyce lekarza rodzinnego.9. Problemy reumatologiczne w praktyce lekarza rodzinnego.10. Problem bólu w praktyce lekarza rodzinnego.11. choroby cywilizacyjne – zapobieganie, rozpoznawanie, leczenie.12. Opieka nad pacjentem przewlekle chorym.13. Wprowadzenie do wakcynologii.14. grypa i jej profilaktyka.15. Problem przemocy w rodzinie.

43

Tematy seminariów1. Najczęstsze jednostki chorobowe w praktyce lekarza rodzinnego. 2. Opieka nad dzieckiem chorym w praktyce lekarza rodzinnego.3. Opieka nad dzieckiem zdrowym w praktyce lekarza rodzinnego4. Opieka nad pacjentem w podeszłym wieku.5. „Trudny pacjent w praktyce lekarza rodzinnego”6. Zakażenia dróg oddechowych w praktyce lekarza rodzinnego7. Badania dodatkowe w praktyce lekarza rodzinnego8. Procedury profilaktyczne u kobiet i mężczyzn.9. Zasady komunikacji lekarz-pacjent. 10. Opieka na pacjentem w terminalnej fazie choroby.

ĆwiczeniaW trakcie ćwiczeń w praktyce lekarza rodzinnego studenci zapoznają się z funkcjonowaniem

praktyki, uczestniczą w przyjmowaniu pacjentów w gabinecie (w tym w punkcie szczepień – kwali-fikacja do szczepień oraz badania profilaktyczne). Studenci doskonalą umiejętność badania pacjenta (w tym m.in. badania otoskopowego, oftalmoskopowego, spirometrycznego, badania per rectum).Ćwiczenia w oddziale – studenci doskonalą umiejętność badania przedmiotowego i podmiotowego, omawiają zasady współpracy lekarza rodzinnego z lekarzem specjalistą, zasady opieki przed- i po-szpitalnej.

Ćwiczenia w zakresie komunikacji – studenci poznają rodzaje komunikacji i sposoby ich po-prawy, omawiane są problemy empatii, jatropatogenii, intymności i inne (z zastosowaniem techniki „odgrywania ról”, „symulowanych pacjentów”).

Ćwiczenia w Fundacji dzieci Niczyje – studenci zapoznają się z problemem przemocy w ro-dzinie, kartą Praw dziecka, modelem funkcjonowania instytucji opiekuńczych oraz pomocowych i zasadami ich współpracy z lekarzem rodzinnym.

Ćwiczenia w przedszkolu – opieka nad dzieckiem zdrowym, badania profilaktyczne, testy prze-siewowe.

CELE NAUCZANIA• Zapoznanie studentów z pryncypiami medycyny rodzinnej, zasadami organizacji

i funkcjonowania praktyki lekarza rodzinnego.• doskonalenie umiejętności komunikacji z pacjentem, zbierania wywiadu, badania fizykal-

nego, interpretacji wyników badań dodatkowych, prowadzenia dokumentacji lekarskiej.• Motywacja do wyboru specjalizacji z medycyny rodzinnej.

KONTROLA I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIAWarunkiem zaliczenia jest aktywny udział w seminariach i ćwiczeniach oraz zdanie kolokwium

z zakresu wiedzy przekazanej podczas ćwiczeń, seminariów i wykładów, zawartej w zalecanym pi-śmiennictwie. kolokwium odbędzie się w ostatnim dniu zajęć.

Warunkiem uzyskania wpisu zaliczeniowego do indeksu jest zdanie w sekretariacie wypełnionej indywidualnej karty zaliczeniowej.

LITERATURA ZALECANA:1. latkowski B., lukas W. (red.): Medycyna rodzinna. PlWl 2005.2. Bożkowa k., Sito a. (red.): Opieka zdrowotna nad rodziną, PZWl 2003.3. czasopismo „Polska Medycyna rodzinna” – wybrane artykuły.

Studenckie Koło NaukoweOpiekunem koła jest dr hab. n. med. Katarzyna Życińska i prof. dr hab. Kazimierz Wardyn.

Studenci uczestniczą w pisaniu prac naukowych w zakresie tematów podejmowanych w katedrze i Zakładzie, uczestniczą w konferencjach naukowych krajowych i zagranicznych.

44

OtOLARYNGOLOGIA DZIEcIĘcA

KLINIKA OtOLARYNGOLOGII DZIEcIĘcEJ00-576 Warszawa ul. Marszałkowska 24

Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Mieczysław chmielikOdpowiedzialny za dydaktykę: prof. dr hab. med. Mieczysław chmielikgodziny przyjęć w sprawach studenckich codziennie w godz. 900–1400.

Wymiar zajęć dydaktycznych wynosi 20 godz., w tym 8 godz. – seminaria, 12 godz. – ćwiczenia.Zajęcia prowadzone są na terenie kliniki Otolaryngologii dziecięcej WUM, ul. Marszałkowska 24 w godz. 830–1230.

pROGRAM NAUcZANIANauczanie obejmuje następujące zagadnienia otolaryngologii dziecięcej:1. Podstawy diagnostyki chorób uszu, nosa, gardła i krtani.2. Badanie laryngologiczne.3. Postępowanie w stanach nagłych w laryngologii dziecięcej.

ORGANIZAcJA ZAJĘĆPrzed zajęciami zalecane jest nabycie skryptu Pt. „Schorzenia otorynolaryngologiczne u dzieci”

w dziale Wydawnictw WUM ul. Pawińskiego 3. Seminarium prowadzone jest w Sali wykładowej B, natomiast ćwiczenia praktyczne studenci odbywają w oddziale oraz w izbie Przyjęć laryngologicz-nej. każda z grup studenckich uczestniczy w prezentacji dydaktycznych filmów video.

ZASADY I FORMY OCENY WYNIKÓW NAUCZANIAZaliczenie zajęć z otolaryngologii dziecięcej uzyskuje się na podstawie obecności i aktywnego

uczestniczenia w zajęciach oraz sprawdzianu w formie testu. Przeprowadzana jest również ankieta wśród studentów.

ZAJĘcIA FAKULtAtYWNEdla studentów pragnących poszerzyć swoje umiejętności praktyczne istnieje możliwość odrobie-

nia 30 godzin fakultatywnych na dyżurach laryngologii dziecięcej.Program zajęć przewiduje naukę otoskopii oraz postępowanie w schorzeniach zagrażających

życiu z zakresu specjalności.

pIśMIENNIctWO OBOWIąZKOWE1. chmielik M. (red.) Schorzenia Otorynolaryngologiczne u dzieci. WUM W-wa 2008, 2010

pIśMIENNIctWO ZALEcANE�. chmielik M. (red.) Otorynolaryngologia dziecięca. PZWl, Warszawa 2001.2. iwankiewicz S.: Ćwiczenia z otolaryngologii. PZWl, Warszawa 1991.3. kossowska e. (red.): Otolaryngologia dziecięca – wybrane zagadnienia. PZWl, Warszawa

�994.4. Practical Pediatric Otolaryngology. r. cotton (ed.) lippincott-raven, Publ. Philadelphia 1999.

StUDENcKIE KOŁO NAUKOWEOpiekun: lek. med. Magdalena Frąckiewicz

Studenci uczestniczą w pracach naukowych kliniki i w zebraniach koła organizowanych raz w miesiącu.