Makroekonomi - Ligjerata 4

KËRKESA AGREGATE, OFERTA KËRKESA AGREGATE, OFERTA AGREGATE DHE EKUILIBRI AGREGATE DHE EKUILIBRI

MAKROEKONOMIKMAKROEKONOMIK

Arben Mustafa

05 nëntor 2011

Në këtë ligjëratë do të njiheni me:

Konceptin e kërkesës & ofertës agregate

Kërkesa & Oferta agregate: afatshkurtër, afatgjatë, faktorët përcaktues etj.

Ekuilibri makroekonomik

Shkollat e mendimit ekonomik

Hyrje ne konceptet e kërkesës dhe ofertës

Ne te gjithë jemi te detyruar te dalim ne treg, për te plotësuar nevojat tona!

Secili dëshiron te fitoje nga këmbimi ne treg.

Për te shpjeguar aktivitetet qe ndodhin ne treg dhe funksionimin e tij, na duhet te shpjegojmë konceptin e kërkesës dhe te ofertës!

Koncepti i Kërkesës

Dukuria për te cilën do te flasim është kaq e rëndësishme, sa qe ekonomistet e kane quajtur edhe Ligji i Kërkesës!

“Ekziston një lidhje negative midis sasisë se produkteve qe njerëzit duan te blejnë dhe çmimet qe ata duhet te paguajnë për te marre ato produkte.”

Koncepti i Kërkesës

“Kërkesa përfaqëson sasitë e produkteve qe blerësit janë te gatshëm dhe ne gjendje te blejnë me çmime te caktuara, gjate një periudhe te caktuar kohore, ceteris paribus.”

Ka raste kur çmimi i një produkti rritet e njerëzit blejnë me shume (pritjet për te ardhmen)!

Kërkesa vs. Sasia e Kërkuar

Shpesh, përdoret termi kërkesë, për sasinë e caktuar te një produkti!

Duhet te bëjmë dallimin ne mes te një kërkeses dhe sasisë se kërkuar!

Kërkesa ne teorinë ekonomike është një marrëdhënie midis dy variablave: çmimit dhe sasisë se kërkuar.

Kërkesa vs. Sasia e Kërkuar

Nuk duhet te konsiderojmë kërkesën për ndonjë produkt, thjeshte si sasi!

Kërkesa është gjithmonë një seri çmimesh dhe një seri sasish qe njerëzit do te dëshironin te blinin për secilin çmim.

Kerkesa e shprehur ne forme tabelore

Çmimi Sasi e Kërkuar

80 500

70 700

60 900

50 1200

40 1500

30 1700

20 2000

Kerkesa e shprehur ne forme te grafikut

Kerkesa agregate dhe përcaktuesit e saj

“Kerkesa Agregate (AD) paraqet sasinë e përgjithshme te produkteve qe konsumatoret , firmat, qeveria apo te huajt (agjentet ekonomik) janë te gatshëm te blejnë me çmime te caktuara ne një kohe te caktuar.

AD = C + I + G + Nx (X – M)

Lakorja e AD

Lakorja e AD shpreh lidhjen midis GDP real dhe nivelit agregat te çmimeve, ceteris paribus.

Konsumi ndryshon ndaj nivelit te çmimeve,

Investimet ndryshojnë ndaj nivelit te çmimeve,

Shpenzimet qeveritare ndryshojnë ndaj politikave qeveritare,

Faktorët qe përcaktojnë sjelljen e lakores AD

Efekti i bilanceve reale

Efekti i normave te interesit

Efekti i tregtisë se jashtme

Efekti i bilanceve reale

Vlera reale e parasë matet me sasinë e produkteve qe mund te blihen me ato para.

Kur ulen çmimet, vlera reale e “bilanceve monetare” rritet.

Me te njëjtën sasi parash mund te blejmë me shume mallra dhe

Me paratë e kursyera mund te blejmë mallra.

Efekti i normave te interesit

Kur ngrihet niveli i çmimeve, ulet vlera e “bilanceve reale”, dhe njerëzit mund te kenë nevoje për me shume para, për te blere produktet qe i kane blere deri me tani me ato para.

Duke e supozuar te pandryshuar ofertën e parasë, rritja e kërkesës për para qon ne rritje te normës se interesit.

Por, ngritja e normës se interesit, qon ne ulje te shpenzimeve për investime.

Efekti i tregtisë se jashtme

Sasia e eksportit dhe importit varet direkt nga niveli i çmimeve.

Diskuto:

Nëse niveli i çmimeve tona bie? Nise niveli i çmimeve tona ngrihet?

Oferta Agregate

Oferta dhe lakorja e ofertës

Veç blerësve, ne treg ekzistojnë edhe shitësit, te cilët duhet te vendosin sa te prodhojnë, me çfarë çmimi te prodhojnë dhe çfarë te prodhojnë!

“Oferta përfaqëson sasitë e një produkti qe shitësit janë te gatshëm te ofrojnë për shitje me çmime te caktuara ne periudhe te caktuar kohore, ceteris paribus.

Oferta vs. Sasia e Ofruar

Duhet te bëjmë dallimin ne mes te një oferte dhe sasisë se ofruar!

Oferta ne teorinë ekonomike është një marrëdhënie midis dy variablave: çmimit dhe sasisë se ofruar.

Oferta vs. Sasia e Ofruar

Nuk duhet te konsiderojmë oferten për ndonjë produkt, thjeshte si sasi!

Oferta është gjithmonë një seri çmimesh dhe një seri sasish qe shitesit do te dëshironin te shisnin për secilin çmim.

Oferta ne forme tabelore

Çmimi Sasi e Ofruar

80 500

70 400

60 300

50 200

40 100

30 50

20 0

Oferta Agregate

Oferta Agregate paraqet sasinë totale te produkteve qe prodhuesit janë te gatshëm te ofrojnë ne treg me çmime te caktuara, ne një kohe te caktuar, ceteris paribus.

Oferta e paraqitur me grafik

Faktorët që përcaktojnë sjelljen e lakores AS

Tarifa e pagave

Çmimet e pagave

Produktiviteti

Goditjet e ofertes

Afatshkurtër vs. Afatgjate

Periudhe afatshkurtër, ne kuptimin makroekonomi, është ajo periudhe ne te cilën me ndryshimin e kërkesës apo ofertës, ndryshojnë çmimet por jo edhe pagat.

Periudhe afatgjate, ne kuptimin makroekonomik, është ajo periudhe ne te cilën si çmimet ashtu edhe pagat përshtaten ndaj çdo kërkesë ose oferte te re.

Produkti Potencial

Sjellja e ofertës agregate ndikohet shume nga kapaciteti prodhues i ekonomisë, pra nga produkti potencial.

Produkti potencial e detyron lakoren e ofertës agregate te behet pothuajse vertikale.

Shkollat e mendimit ekonomik

Shkolla Klasike

Shkolla Kejnsiane

Shkollat e mendimit ekonomik

Fleksibiliteti i çmimeve dhe pagave

Fleksibiliteti i ofertës agregate

Efekti i rritjes së kërkesës agregate në prodhim

AS ne periudha afatshkurtra

AS ne periudha afatgjate

Ekuilibri Makroekonomik

Ekuilibri makroekonomik arrihet atëherë kur oferta agregate barazohet me kërkesën agregate, ku sasia e produktit total real qe shitësit janë te gatshëm ta ofrojnë ne treg me një çmim te caktuar, është e barabarte me sasinë e produktit total qe blerësit janë te gatshëm ta blejnë me atë nivel çmimesh.

Ekuilibri Makroekonomik

Ekuilibri Makroekonomik Klasik

Pyetje dhe Diskutim!