Karcinom bronha

Karcinom bronha

Epidemiologija• m→ 1. mesto; ž→ 2. mesto

Faktori rizika• pušenje (10-20 x češći)• profesionalna izloženost (azbest, uranijum, nikl, hrom)• fibrozirajući alveolitis, sistemska skleroza

Životna dob• < 50 godina

Osnovni patohistološki tipovi karcinoma bronha• Planocelularni• Adenokarcinom (uključujući bronhioloalveolarni karcinom)• Mikrocelularni• Gigantocelularni• drugi

Osnovni patohistološki tipovi karcinoma bronha

Planocelularni karcinom• najveća učestalost (35-50%)• centralna lokalizacija (2/3)• nekroza, ekskavacija• duži lokalni rast, kasnije udaljene

metastaze

Adenokarcinom• učestalost →20%• periferna lokalizacija• ekskavacija• rane hematogene metastaze

Bronhioloalveolarni karcinom• nodularna (solitarna) forma,

multifokalna forma, pneumonični infiltrat

Gigantocelularni karcinom• sličan adenokarcinomu

Mikrocelularni karcinom• učestalost →20%• centralna lokalizacija• rane limfogene metastaze• rane hematogene metastaze• najagresivniji! • osobine sistemske maligne bolesti

Radiološka podela karcinoma bronha

Karcinom bronha centralnog tipa (glavni, lobarni ili segmentni bronh)

• atelektaza• opstruktivni pneumonitis • ventilni mehanizam

(ekspirijum/inspirijum)• mukocele• voluminozna i intenzivnija hilusna

senka (“rani” znak)

Karcinom bronha perifernog tipa (subsegmentni bronh)

1. sa lokalizacijom na periferiji2. sa centralnom (hilusnom) lokalizacijom3. Pancoast Tobias karcinom

A. Kružna ili tumorska senka:• konture

– neoštro ocrtana (corona radiata, znak “mišjeg repa”, “zečjih ušiju”)

– lobulirana– umbilikovana

• homogenost – nehomogena

• oblik– nepravilan

B. Prstenasta senka (debeli zidovi, nejednaka debljina zida, ekscentrična svetlina sa zupčastim zasenčenjima od unutrašnjeg ruba prstena)

Karcinom bronha centralnog tipaAtelektaza celog plućnog krila

• sužen hemitoraks (u transverzalnom dijametru, suženi medjurebarni prostori, strmi zadnji okrajci rebara)

• zasenčen hemitoraks (senka homogena, mekotkivna, stapa se sa medijastinumom i hemidijafragmom)

• povlačenje okolnih struktura ka zasenčenju (traheja, medijastinum, hemidijafragma→Rö levo)

• hiperinflacija (kompenzatorna) kontralateralnog plućnog krila• Ddg: Sy. jednostrano zasenčeno (tamno) plućno krilo

Karcinom bronha centralnog tipaLobarna atelektaza

(gornji režanj desnog plućnog krila)

Golden “S” znak

Karcinom bronha centralnog tipa Lobarna atelektaza

(gornji režanj levog plućnog krila)

“Luftsichel” znak

Znak “siluete”-aortno dugme, srčani zaliv

Karcinom bronha centralnog tipa Lobarna atelektaza

(srednji režanj)

Znak “siluete”-desna pretkomora

Karcinom bronha centralnog tipa Lobarna atelektaza

(donji režanj)

• redistribucija krvnih sudova u gornjem režnju sa hiperinflacijom

• 1-2 “stražarske” linije usled povlačenja bronha ispunjenog mukusom naniže

Karcinom bronha centralnog tipa Segmenta atelektaza

(apikalni segment gornjeg režanja)

Znak “siluete” – ascendentna aorta

Ddg. parenhimski trougao, pleuralni trougao

Karcinom bronha centralnog tipa Opstruktivni pneumonitis

Pneumonitis obstructivaPatofoziološki → fizički i hemijski efekti distalno od mesta opstrukcije bronha, a ne

inflamacija zbog infekcijePatohitološki → atelektaza + bronhiektazije sa mukoznim čepovima + konsolidacija

parenhima sa makrofagima nabijenim lipidima, fibrozom i mononuklearima + bronhitis sa bronhiolitisom

Radiološki → mekotkivno zasenčenje slabijeg intenziteta u odnosu na atelektazu, redukcija volumena plućnog parenhima, bez znaka “negativnog vazdušnog bronhograma” ili sa ovim znakom

Klinički → hronična ili recidivna pneumonija istovetne lokalizacijeKomplikacija → apscedirani karcinom

Pneumonitis Atelektaza

Karcinom bronha perifernog tipaCorona radiata

Corona radiata (Nordenstrem → “Corona maligna”)Patohistološki → dezmoplastična (dezmoplazična) reakcija oko

malignog tumoraRadiološki → trakaste senke radijalnog rasporeda oko kružne ili

tumorske senke, kao “paoci na točku”Ddg → hronična, lipoidna pneumonija

AdenoCa bronchi lobi superioris sinistri

1 cm

Karcinom bronha perifernog tipa...

sa lokalizacijom na periferiji

sa centralnom (hilusnom) lokalizacijom

Pancoast Tobias Ca

(Superior sulcus Tu.)

12

3a

3b 3c

3d 3e

T1W T2W

Ekskavirani karcinom bronha perifernog tipa

Patofiziološki → posledica ishemijske nekroze, infekcije, eliminacije razmekšanog sadržaja i sekreta, disekcije vazduha u tumor

Patohistološki tipovi → planocelularni, adenokarcinomRadiološka slika → prstenasta senka debelih zidova, nejednaka debljina zida,

ekscentrične svetline sa zupčastim zasenčenjima od unutrašnjeg ruba prstenaPravilo → deblji zid prstenaste senke, veća verovatnoća maligne prirode

(prstenaste senke jednake debljine zida < 1mm → benigne promene; zid >15mm → maligne promene)

Komplikacija → pneumotoraks (retko)

Propratne promene usled karcinoma bronha

• Medijastinalna limfadenopatija (mikrocelularni!)

• Pleuralni izliv (ddg. karcinom dojke, maligni melanom!)

• Paraliza hemidijaframe (karcinom bronha perifernog tipa sa centralnom lokalizacijom u levom plućnom krilu!)

• Metastaze (hematogene) u ipsilateralnom plućnom krilu

• Paraneoplastični sindrom (ginekomastija, hipertrofična pulmonalna osteoartropatija)

Metastaze u plućima (sekundarni maligni tumori pluća)

Osnovni tipovi sekundarnih malignih po morfologiji promena u plućima:

1. “Pečataste metastaze” i “topovska djulad” → oštro ograničene i homogene senke, intenziteta od mekog tkiva do kalcijumske gustine, dimenzija kružnih ili tumorskih senki (najčešći tip metastaza, a isključivo za karcinom bubrega, seminom testisa, sarkome mekih tkiva i koštanog sistema) (Dif.dg.)

2. Milijarna karcinoza pluća (Carcinosis miliaris pulmonum) → milijarne senke različite veličine, u srednjim i donjim plućnim poljima (karcinom dojke, štitaste žlezde, a posebno za karcinome ginekološke regije) (Dif.dg)

3. Lymphangitis carcinomatosa → intersticijalni crtež sa Kerley linijama (karcinom dojke, a posebno karcinomi digestivne cevi)

Svi gore navedeni tipovi nastaju hematogenim putem!!!

Posebni tipovi sekundarnih malignih tumora pluća po načinu nastanka:

• Intersticijalni crtež u plućima + hilusna/medijastinalna limfadenopatija → sekundarna infiltracija pluća usled limfoma ili leukoza (limfogena propagacija!)

• Endobronhijalne metastaze u plućima → slika atelektaze; (hematogena propagacija!); najčešće karcinom ovarijuma, dojke, maligni melanom; Ddg. primarni karcinom bronha centralnog tipa

Metastaze u plućima (sekundarni maligni tumori pluća)

Posebna svojstva:

• metastaze kalcijumske gustine

• ekskavirane metastaze (pneumotoraks!)