ระบบต่อมไร้ท่อและการ...

ระบบตอมไรทอและการ

พฒนาการของมนษยในครรภ

ดร.รภทร เอกนธเศรษฐ

eknithiset@yahoo.com

ระบบตอมไรทอ (Endocrine System)

ชนดของตอมไรทอ ไดแก

1. พวกแยกเดยวๆ ไดแก

-ตอมใตสมอง

-ตอมไธรอยด อยทคอ สรางฮอรโมน ไธรอกซน

-พาราไธรอยด อยทคอ

-อะดรนล อยทไต จะสรางฮอรโมนโดยเฉพาะเวลาตกใจ

สามารถยกของหนกๆ ได

-ไพเนยล อยทสมอง

2. พวกตอมทอยรวมกบอวยวะอนๆ

-พวกตอมทอยรวมกบIslets of

langerhans of pancrease อยทตบ

ออนจะผลตฮอรโมนอนซลน

-พวกตอมทอยรวมกบ orary (รงไข) และ

testis

-พวกตอมทอยรวมกบกลมเซลลในไต

-พวกตอมทอยรวมกลมเซลลใน

placenta

pituitary gland เปนตอมทอยใตสมองมความส าคญมาก

จะสรางฮอรโมนทควบคมการเจรญเตบโตของรางกาย และยง

ท าหนาทในการควบคมการท างานของตอมอนๆ ดวย

thyroid gland สรางฮอรโมน ไธรอกซน ทมไอโอดนเปน

องคประกอบ ฉะนนถาขาดไอโอดน จะผลตฮอรโมนไดนอย

ท าใหเปนโรคคอหอยพอกได

ระบบตอมไรทอ ประกอบดวยกลมเซลล สรางและหลงพวก

ฮอรโมน (Hormones) แลวสงออกนอกตวเซลลโดยผาน

ทางกระแสเลอด หรอน าเหลองไปยงเปาหมาย คอ อวยวะตางๆ

ทวรางกาย ตอมไรทอบางชนดสรางฮอรโมน ออกมารวม

ท างาน หรอถกควบคมการหลงโดยระบบประสาท เรยกวา

neuroendocrine system เชน ตอมใตสมอง (pituitary

gland) เปนตน

ลกษณะโครงสรางของตอมไรทอโดยท วไป ประกอบดวย

1. Parenchyma (เนอตอม) ประกอบดวย เซลลเนอผวชนด

ท เรยกวา secretory cells และเปนเซลลส าคญทสราง

ฮอรโมน ซงเซลลเหลาน อาจเรยงตวเปนกลม (clumps) ขด

เปนกลม (cord) หรอแผน (plates) โดยมเสนเลอดฝอย

ชนด fenestrated หรอ sinusoid capillaries และเสน

น าเหลอง จ านวนมากแทรก เพอท าหนาทหลอเลยง และล า

เรยงฮอรโมน ออกจากเนอตอมเขาสวงจรไหลเวยน ของ

กระแสเลอดไปกระตนอวยวะตาง ๆ ตามเปาหมาย (target

organs) ทอยหางไกล

2. Stroma (โครงรางพยงเนอตอม) ประกอบดวย เนอ

ประสานโดยใหเปนเปลอกหม และโครงรางใหเซลลของเนอ

ตอมเกาะ ในตอมไรทอบางชนดพบมสวน ของเปลอกหมยน

เขาไปแบงเนอตอม ออกเปนสวน เรยกวา Trabaeculae

ตอมไรทอแบงออกเปน 2 ชนด คอ

.ตอมทพบอยเดยว ไดแก

I. ตอมใตสมอง (Pituitary gland หรอ Hypophysis) มเปลอกหมท

ประกอบดวย เนอประสาน เนอตอมแบงยอยออกเปน 4 สวนคอ

1. Pars Anterior (Pars distalis) สวนนมลกษณะคลายตอมประกอบดวย

เซลล 2 ชนดคอ

a )Chromophils เปนเซลลทชอบตดส แบงยอยออกเปน 2 ชนด (ศกษาจาก

การ ยอมดวย

H&E )

1. Acidophils เซลลชนดน cytoplasm ตดสชมพ พบสวนใหญบรเวณ -

สวนกลางของ pars distalis

2. Basophils เปนเซลลท cytoplasm ตดสน าเงนเขมและมขนาดใหญกวา

เซลล ชนดแรก พบบอยบรเวณรอบนอกของ pars distalis

b) Chromophobe เปนเซลลทไมชอบตดส มขนาดเลกทสดเลก ภายใน

cytoplasm ไมบรรจ granules มกพบเปนกลมเหนแตเฉพาะนวเคลยส

2. Pars Intermedia มลกษณะเปนกลมของถง

น า (colloid-filled follicles) เปลอกของถงน า

ดาดดวยเซลลช นเดยวขนาดเลกตดสน าเงนเขม

3. Pars Nervosa and Infundibular Stalk

สวนนมลกษณะ เหมอนเนอประสาท เซลลทพบใน

pars nervosa คอ pituicytes มลกษณะคลาย

neuroglial cells (เซลลพยงของเซลลประสาท)

นอกจากนนพบ unmyelinated nerve fibers ท

มบรเวณสวนปลาย ขยายออกและบรรจ

neurosecretions ทเรยกวา Herring bodies

4. Pars Tuberalis สวนนประกอบดวยเซลลทรง

ลกเตาทเรยงตว มวนเปนขด อาจจะพบมลกษณะ

เปนถงน าทบรรจ colloid

II. ตอมไทรอยด (Thyroid gland) มเปลอกหม

และยนใหเปน septa แทรก เขาไปในเนอตอม เซลล

ของเนอตอมมลกษณะเปน colloid-filled

follicles โดยเปลอกหม ถงน า ประกอบดวยเซลล 2

ชนดคอ

1. Follicular cells เปน simple

cuboidal epithelium (สวนใหญ) สราง

และหลง iodine-containing hormone

T3 และ T4

2. Parafollicular cells (clear cells)

แทรกอยกบ follicular cells สรางและหลง

Calcitonin

III. ตอมพาราไทรอยด (Parathyroid gland)

มเปลอกหมและ septa ลกษณะ ของพวกเซลลเรยง

ตวเปนแผน ประกอบดวยเซลล 2 ชนด

1. Chief cells พบจ านวนมาก พวกเซลลมขนาด

เลกแตมนวเคลยสคอนขางใหญ

2. Oxyphils พบจ านวนนอย พวกเซลลม

ขนาดใหญ cytoplasm ตดสกรด (ชมพ) และ

มกอยกนเปนกลมๆ

IV. ตอมหมวกไต (Suprarenal หรอ Adrenal gland) มเปลอกหมเนอ

ตอม แบงออกเปน 2 สวน เพราะมแหลงก าเนดทแตกตางกน คอ

1. Cortex เนอตอมสวนนอกก าเนดมาจาก mesodermal cells แบงยอย

ออกเปน 3 บรเวณตามลกษณะของขนาด รปราง และการเรยงตวของพวก

เซลล โดยมเสนเลอดฝอยชนด sinusoidal capillaries แทรกไดแก

a) Zona Glomerulosa พบอยใตเปลอกทหมการเรยงตวของ

เซลล ม ลกษณะขดเปนกลม คลาย glomerulus ของเนอไต

b) Zona Fasciculata พบอยถดลงมา เนอตอมสวนนหนาทสด

เซลลรยงตว เปนแทง และมลกษณะรปทรงลกเตา ภายในเซลลใส

บางคร งเรยกเซลลชนดนวา spongiocyte

c) Zona Reticularis พบอยดานในสดของเนอตอมสวนนอก

ประกอบดวย เซลลขนาดเลก ตดสเขม และตอเนองกนคลายรางแห

2. Medulla เนอตอมสวนในสดมแหลงก าเนดมาจาก neural

crest cells ประกอบดวยเซลลขนาดใหญ ภายใน cytoplasm

บรรจ granules เรยกเซลลชนดนวา chromaffin cells

นอกจากนนยงพบ autonomic ganglion cells ขนาดใหญ

ลกษณะส าคญของเนอตอมสวนนคอพบวาม เสนเลอดด าขนาด

ใหญบรรจอย

V. ตอมไพเนยล (Pineal gland) เปลอกทหมมาจาก pia

mater ม septa แทรกในเนอตอม ประกอบดวยเซลล 2 ชนด

คอ

1. Pinealocytes เปนเซลลทมนวเคลยสขนาดใหญ

2. Neuroglial cells เปนเซลลขนาดเลกมนวเคลยสตดสเขม

กวาเซลลชนดแรก

ลกษณะส าคญในเนอตอมไพเนยลคอพบ Brain Sand

(corpora arenacea) มลกษณะเปน calcified accretions

ตดสมวงเขม

พวกเซลลตอมไรทอทกระจดกระจายหรอเปนกลม โดยพบ

อยรวมกบพวกเซลลตอมมทอ หรอรวมกบอวยวะอนของรางกาย

เชน Islets of Langerhans of pancreas, Interstitial cells

of Leydig in testis และ APUD cells (Amine Precursor

Uptake and Decarboxylation) ซ งกลมเซลลชนดหลงสด

ประกอบดวย hormone-secreting cells สรางและหลง สารเคม

ทมโครงสรางคลาย peptides และ active amines สารเหลาน

ท าหนาทเปนฮอรโมนหรอ neuro- transmitters พบเซลล

เหลาน กระจดกระจายแทรกในเนอผว ทดาดในทอทางเดนอาหาร

ทางเดนลมหายใจ ในระบบไตและทางเดนปสสาวะ เปนตน APUD

cells มบางตวก าเนดมาจาก neuroectoderm เซลลในกลมน

บางตว สามารถสาธตใหเหนในบททเกยวกบ อวยวะเหลานน

ยกเวนพวก APUD cells เพราะสวนใหญบงช ได ตองยอมสพเศษ

หรอศกษาในระดบ กลองจลทรรศนอเลคตรอน

ตอมไรทอในรางกาย

ตอมใตสมอง

เนอของตอมใตสมองแบงออกเปน 2 สวนคอ

.Adenohypophysis (ประกอบดวย Pars distalis,

Pars intermedia, Pars tuberalis) องคประกอบของ

พวกเซลล ในเนอสวนนศกษาจาก

. Neurohypophysis (ประกอบดวย Pars nervosa,

infundibular stalk, Median eminence) ใหสงเกต

pars intermedia (I) เจรญมาพวกเซลลทดาดชองวาง

ของ Rathke's pouch จงมลกษณะเปนถงน าขนาดใหญ

ภายในบรรจ eosinophilic colloid หนาทของ pars

intermedia ในคนยงไมทราบชด แตในสตวบางชนดพบ

มเซลลชนด Basophils ซ ง ภายใน cytoplasm บรรจ

granules ทแยกได เปน alpha หรอ beta endorphin

ในสตวพวกกบ พบวา Basophils นสราง

melanocyte-stimulating hormone (MSH) ท า

หนาทกระตน melanocytes ใหสรางเมดส และยงท าให

เกดการกระจายเมดสใน melanophores

pineal gland

ตอมไพเนยล : ตอมไรทอชนดหนงของสตวทมกระดก

สนหลง อยบรเวณกงกลาง ระหวางซรบรมพซายและพ

ขวา ในสตวช นต าท าหนาทรบแสง ในสตวเลยงลกดวย

น านม ท าหนาทสรางฮอรโมนเมลาโตนน

ตอมไธรอยด

Thyroid disease

ตอมไธรอยดมหนาทอะไร

ตอมไธรอยดมลกษณะเหมอนผเสออยทคอใตลกกระเดอกม

ขนาดยาว 4 ซม.กวาง 1-2 ซม. ท าหนาทสรางไธรอยด

ฮอรโมน ซงฮอรโมนนจะท าหนาทควบคมการเผาผลาญของ

รางกาย อณหภมของรางกาย ความแขงแรงของกลามเนอ

ระดบไขมนในเลอด รวมทงอารมณและความรสก

ปกตตอมไธรอยดจะหลงฮอรโมนออกมาในปรมาณทเหมาะสม

ฮอรโมนทส าคญคอ

tetraiodothyronine (thyroxine หรอ T4) และ

triiodothyronine (T3) โดยฮอรโมนนจะมธาตไอโอดนเปน

สวนประกอบส าคญ ถาฮอรโมนหลงนอยไปเรยก

Hypothyroid รางกายจะเผาผลาญนอยลง แตถาหาก

ฮอรโมนหลงมากรางการจะมการเผาผลาญอาหารมากท าให

น าหนกลด เรยก Hyperthyroid

การวนจฉย

ตอมใตสมอง pituitary gland จะสรางฮอรโมนท

เรยกวา Thyroid stimulating hormone TSH

ท าหนาทกระตนใหตอมไธรอยด สรางฮอรโมน T3

(triiodothyronine) and T4 (thyroxine) เพอให

รางกายเผาผลาญอาหาร

หากตอมไธรอยดสรางฮอรโมนมากเกนไปเรยก

Hyperthyroidism ตรวจเลอดจะพบวา T3 หรอ T4

สงแต TSH ต า

หากตอมไธรอยดสรางฮอรโมนนอยเกนไปเรยก

Hypothyroidism ตรวจเลอดจะพบวา T3 หรอ T4

ต าแต TSH สง

Thyroid scan

คอการตรวจตอมไธรอยดโดยการใหผปวยรบประทาน

เกลอ iodine ทอาจสารรงส หลงจากนนจงน าผปวยเขา

เคร องตรวจ ประโยชน Thyroid scan คอ

-บอกวาตอมไธรอยดมการอกเสบหรอไม Thyroiditis

-บอกวาตอมไธรอยดมการสรางฮอรโมนเพมหรอไม

hyperthyroid

-แยกกอนทไธรอยดวาเปน Hot หรอCold nodule

Hot nodule หมายถงกอนทตอมไธรอยดมการสราง

ฮอรโมนสงมกจะไมเปนมะเรง สวน cold nodule ม

โอกาสเปนมะเรง 5 % มะเรงไธรอยดสวนใหญเปน cold

nodule

Needle aspirate

การใชเขมเจาะเนอธญรอยดโดยการใชเขมเลกๆดดเนอเพอ

น าสงตรวจทางกลวงจลทศนเพอตรวจเนอเยอวาเปนมะเรง คอ

พอกเปนพษ หรอเปน cyst

การตรวจ ultrsound เพอตรวยดวา

กอนธญรอยดทโตเปนกอนเนอหรอเปน

cyst

โรคของตอมไธรอยด

-ตอมไธรอยดท างานนอยไปเรยก

-ตอมไธรอยดท างานมากไปเรยก

-ตอมไธรอยดเปนพษรวมกบตาโปนเรยก

-ตอมไธรอยดอกเสบ Hashimoto's Thyroiditis

-กอนทตอมไธรอยดเรยก

-มะเรงตอมไธรอยด

-ตอมไธรอยดกบสตร

จะพบผปวยจ านวนหนงทเปนโรคตอมไธรอยดขณะตงครรภซ ง

ท าใหวตกกงวลเกยวกบสขภาพตวเองและบตร ปญหาทพบได

บอยคอ

การต งครรภ

พบวาผปวยทเปนคอพอกเปนพษหรอเปนโรค

Graves'disease เมอสามารถควบคมอาการไดกสามารถ

ตงครรภได แตถาจะใหดควรรกษา Graves'disease ดวยการ

ผาตดหรอใหน าแรกอนการตงครรภ โดยแนะน าวาใหสามารถ

ตงครรภหลงจากรกษาอยางนอย 6 เดอน

การรกษาโรคคอพอกเปนพษ Graves'disease ขณะ

ต งครรภ

มขอแตกตางจากการรกษาในคนปกตคอไมสามารถให

รบประทานน าแร และการใหยา PTU Metimazole ตองให

ขนาดนอยทสดทคมโรค เนองจากไมตองการใหยาไปมผลตอ

เดกเพราะยานสามารถผานรกไปสเดกได

การใหฮอรโมนธยรอคซน Thyroxin ระหวางการต งครรภ

ฮอรโมนนใชรกษาภาวะทตอมไธรอยดท างานนอยหรอเปนตอม

ไธรอยดอกเสบ เนองจากฮอรโมนชนดนผานรกไดนอยมากจง

ไมมผลตอเดกในครรภ

การใหนมบตร

ไมควรตรวจทาง thyroid scan หรอรบน าแรเพอรกษาใน

ระหวางการตงครรภ ส าหรบยาทใชรกษาเชนฮอรโมน

Thyroxinและ PTU สามารถใหระหวางการใหนมเพราะผานส

เดกไดเพยงเลกนอย

การเปนหมน

ทงคอพอกเปนพษหรอตอมไธรอยดท างานนอยจะมบตรยาก

เมอรกษาดแลวกสามารถมบตรไดเหมอนคนปกต นอกจากนน

หากไมรกษาความตองการทางเพศกจะลดลง

การมประจ าเดอน

คอพอกเปนพษจะมประจ าเดอนนอยกวาคนปกต สวนคนทตอม

ไธรอยดท างานนอยจะมประจ าเดอนมากกวาคนปกต

ระบบตอมไรทอ (ENDOCRINE SYSTEM)

ตอมใตสมอง เปนกลมหรอแถวของ EPITHELIUM แทรกอย

ระหวาง SINUSOIDS ลอมรอบดวย CONNECTIVE

TISSUE ไมมทอของตอม SECRETION ทสรางขนออกทาง

กระแสโลหตวา HORMONE

ตอม : PITUITARY GLAND

ต าแหนง : ใตสมองเหนอ SELLA TURCICA

ขนาด : 2.5 cm. X 1 cm. X 0.75 cm.

HORMONE : ANTERIOR LOBE

CHROMOPHOBES ไมสราง H.

ACIDOPHILS สราง GH., PROLACTIN

BASOPHILS สราง TSH, ACTH, LH, FSH

POSTERIOR LOBE เกบ VASOPRESSIN และ OXYTOCIN

Pituitary gland หรอ hypophysis cerebri เปนตอมรป

ไขสน าตาลแดงวดตามขวางได 12 มม. และวดตามแนวหนา

หลงได 8 มม. น าหนกของมนประมาณ 500 มก. ตอมนหอย

อยกบของมน (Infundibulum) ซ งเปนเนอสนมองกลวงรป

กรวยยนออกมาจากใต tuber cinereum ของ

hyupothalamus ตอมนวางอยใน hypophysial fossa

ซ งเปนแองทอยดานบนของกระดก sphenoid แองนมนจะ

ถกปดคลมทางดานบน โดยแผนเยอหมสมองช น dura

mater ทเรยวา diaphragma selllae แผนเยอหมสมองน

จะมรเลก ๆ ตรงกลางให infundibulum ทะลผาน และมน

เปนแผนทก นดานหนาของตอมนออกจาก optic chiasma

ทางดานขางทง 2 ดานของตอมนจะเปนต าแหนงของ

cavernous sinus

ตอม PINEAL GLAND

ต าแหนง : ขอบหลงของ CORPUS CALLOSUM บรเวณ

EPITHALAMUS ระหวาง SUPERIOR COLLICULUS ทง 2

ขนาด : 120 mg

Pineal gland หรอ epiphysis cerebri เปนอวยวะเลก ๆ ส

น าตาลแดงรปลกแพร ซงวางอยเหนอสมองสวนกลาง

(midbrain) มนอยได splenium ของ corpus callosum ตอม

นวดความยาวได 8 มม. และสวนฐานของมนชไปทางดานหนาและ

ตดอยกบขว (peduncle หรอ stalk) ซ งแบงออกเปน 2 ช น คอ

superior และ inferior laminae โดยตรงกลางระหวาง 2 ช นน

เปน pineal recess ของ third ventricle inferior lamina อย

ตดกบ posterior commissure สวน superior lamina ไปยด

ตดกบ habenubar commissure ผลของ hormone ทหล ง

จาก pineal gland ตอตอมไรทออน ๆ โดยทวไปเปนผลในการ

ยบยงการท างาน (inhibitory) เมอเสนประสาทตาถกระตนแลวจะ

มการยบยงการท างานของตอน ดงนนตอมนจะท างานมากในเวลา

กลางคน เปนผลใหมการพกของตอมไรทออน ๆ ทมนควบคมอย

ตอม THYROID GLAND

ต าแหนง : หนา TRACHEA ใตกลองเสยง คอ

ดานหนาสวนลางของคอ

ขนาด : 20 gm.

HORMONE : THYROID FOLLICLE

สราง THYROXINE

ตอม PARATHYROID GLAND

ต าแหนง : ดานหลงของตอม THYROID

ขนาด : 5 mm. X 3 mm. X 1 mm.

HORMONE : PARATHORMONE

Suprarenal (adrenal) glands เปนกอนเนอสเหลองแบน

ทางดานหนาหลงสองกอน แตละกอนวางอยในและขางแนว

กลางตวหลงตอเยอบชองทอง (peritoneum) และอยตด

ดานบนคอนไปทางดานหนาของขวบนของไต (superior

pole kidney) มกถกหอหมโดยรอบดวยเนอเยอไขมนหลวม

ๆ เรยกวา perinephric fat มนถกหมรวมอยกบไตในเยอหม

ไต (renal fascia) โดยมแผนพงผดบาง ๆ กนไว

ตอมหมวกไตขวาอยหลงตอ inferior vena cava กลบขวา

ของตบ และอยหนาตอกะบงลม และขวบนของไต มนมฐาน

เปนรปสามเหลยม และบอยคร งมนวาง อยทางดานบนของผว

ดานในของไตมากกวาทจะอยบนขวบนของไต มากกวาทจะอย

บนขวบนของไต ผวดานหนาใกลยอดของตอมขวามรองสน

เลกเปนขวของมนทซ งเสนเลอดด าออกมาส inferior vena

cave

ตอมหมวกไตซาย เปนรปเสยวพระจนทรดานเวาของมนปรบเขา

กบขอบดานในสวนบนของไตซาย ผวดานในโคงนนสวนผวดาน

นอกเวาเขา ขอบบนของมนแหลม และขอบลางโคงมน ผว

ดานหนาอยชดกบสวน cardiac end ของกระเพาะอาหาร สวน

หางของ ตบออน และดานลกของมาม ขวของมนหนไปทางดาน

ลางในสวนของผวหนาทซ งเสนเลอดด าอออกไปส left renal

vein ดานหลงของมนอยชดกบกะบงลมและไตซาย แตละตอม

ประกอบดวยเปลอก หรอ cortex ซ งอดมไปดวยไขมนและเนอใน

หรอ medulla ซ งยอมส chromic salt ตดสเขมทเรยกกนวา

chromaffin tissue adrenal cortex ตางจาก adrenal

medulla ทงในแงโครงสราง

หนาทและตนก าเนด แตมนประกอบเขาดวยกนเปนอวยวะหนวย

เดยวตอมหมวกไตขวา รปรางคลายปรามดคอเปนรปจตรมข

หรอรปกรวยสามเหลยมตอมหมวกไตซาย รปรางเหมอน

พระจนทรเสยวและมกใหญ และอยสงกวาตอมหางดานขวา แตละ

ตอมในผใหญวดตามแนวดงได 50 มม. ตามแนวขวางได 30 มม.

และ 10 มม. ตามแนวหนาหลง และหนกประมาณ 5 กรม

medulla หนก เพยง 1 ใน 10 ของน าหนกทงหมดนน

ตอม : PANCREAS

ต าแหนง : วางอยบนกระดกสนหลงสวนเอว

ขนาด : 1.5 cm x 5 cm x 20 cm.

HORMONE : ISLETS OF LANGERHANS

ALPHA CELL สราง GLUCAGON

BETA CELL สราง INSULIN

D-CELL สราง GASTRIN และ SECRETIN

ตอม : TESTIS

ต าแหนง : ในถงอณฑะนอกชองทอง

ขนาด : 2 นว X 1.5 นว X 3 นว

HORMONE : TESTOSTERONE สราง

โดย INTERSTITIAL CELLS

Testis (ลกอณฑะ) ม 1 ค หอยอยภายในถงอณฑะ (scrotum) นอก

ชองหอง อยระหวางขาออน ในระยะ ตวออน อณฑะอยในชองทอง

ระหวางการเจรญเตบโตของทารกในครรภ อณฑะจะคอยฯ เลอนลงสถง

อณฑะผาน inguinal canal การทอณฑะลงมาอยในถงอณฑะก

เพอใหมอณหภมต ากวารางกายและเหมาะทจะสราง sperm ถาอณฑะ

ไมเลอนลงมาและยงคงอยในชองทองจะไมเกด spermatogenesis

ท าใหเปนหมน

จากช น tunica albuginea จะมแผนยนลงไปแบงอณฑะออกเปน lobule

เลก ภายใน lobules จะมหลอดฝอยเรยกวา seminiferous tubules อย

จาก tubules 1-3 อน จะรวมกนเปน straight tubule จะเหดเขาสชอง

ทเรยกวา rete testis จากนนจะเปนทอประมาณ 15-20 อน เรยกวา

efferent ductules

ไปเปดเขา epididymis ระหวาง seminiferous

tubules จะมกลมของ interstitial cells แทรกอยซ ง

เปนหมของ endocrine cells จะสราง testosterone

ดวยผนงของ seminiferous tubules เปน germinal

epithelium ประกอบดวย epithelial cells s]หลาย

ช นและท าหนาทสราง sperm sperm มสวน head,

middle piece และ tail ระหวางการเปลยนแปลงกจะ

คอย ๆ ถอยรนมาสตรงกลางของ tubules แลวออกจาก

tubules ไป การท sperm มสวน head, middle

piece และ tail ระหวางการเปลยนแปลงกจะคอย ๆ ถอย

รนมาสตรงกลางของ tubules แลวออกจาก tubules

ไป การท sperm มหางนท าใหเคลอนไหวผานทอตาง ๆ

ไปได และเมอถกขบเขาไปสชองคลอดของหญงแลวจะ

สามารถเคลอนไหวผาน

uterus และ uterine tube ไปผสมกบ ovum ได

ตบใน

รางกาย

พฒนาการของมนษย (HUMAN DEVELOPMENT)

พฒนาการ(DEVELOPMENT)

หมายถง ลกษณะของการเปลยนแปลงทมการ

เปลยนแปลงไปอยางมระเบยบแบบแผน งาน

พฒนาการตางๆจะเปนกระบวนการเฉพาะอยาง ซงจะ

มผลตอการเปลยนแปลงในหลายๆแง เชน ทางดาน

สรระทางโครงสรางของรปรางและอน ๆ

จดมงหมายของการศกษาพฒนาการของ

มนษย

1. เพอใหเกดแรงจงใจในการทจะเขาใจลกษณะของพฒนาการใน

ระยะเวลาตางๆวาเปนอยางไร และจะมสวนชวยในการแกไขและ

เขาใจปญหาทเกดขน ตามความเหมาะสมของแตละอาย

2. เพอใหสามารปรบตวใหเขากบความยากล าบากของการพฒนาการ

ในแตละชวงอายวามความแตกตางกนไดเปนอยางด

ลกษณะพฒนาการของมนษย

1. พฒนาการทเปนทศทาง(Developmental direction)

1. Cephalocaudal

2. Proximodistal

2. พฒนาการของมนษยในลกษณะตอเนอง (Continuity)

3. พฒนาการของมนษยจะเกดขนตามล าดบขน (Sequence)

4. พฒนาการของมนษยจะไมเปนอตราเดยวกนในบคคลเดยวกน

(Different growth rate)

5. พฒนาการของมนษยทวไปจะมอตราทไม เทากน (Different Ratio)

6. พฒนาการของมนษยในสวนตางๆของรางกายจะมการพฒนาไมพรอม

กน (Dirrerent parts)

วฒภาวะ วฒภาวะ (Maturation)

หมายถง รปแบบพฤตกรรมในเชงชววทยา ทมความสมพนธกบอาย

โดยการเปลยนแปลงในแบบพฤตกรรมเหลาน จะไดรบการตงโปรมแกรม

โดยยนส ซงไดรวมถงควาสามารถทางกาย และความสามารถทางดาน

ความคด

การเรยนร

การเรยนร (Learning)

หมายถง รปแบบการแปลงพฤตกรรมทเปน

ผลมาจากการฝกฝน

และการฝกหด การเรยนรจะเกดขนไดตอเมอม

วฒภาวะเปนพนฐาน

โดยเดกทมวฒภาวะแลวจะไดรบการเรยนร

ความสมพนธระหวางวฒภาวะ และการเรยนรทมผลตอ

พฒนาการของบคคล

1 พฒนาการของบคคล เปนผลรวมกนระหวางวฒภาวะ และการเรยนร

2 วฒภาวะเปนตวก าหนดขอบเขตของการพฒนาในตวบคคล การทวฒ

ภาวะมขอบเขตจ ากด ท าใหการเรยนรทดทสด อาจจะไมไดผลถาเกน

ขอบเขตของวฒภาวะทบคคลม

3 เมอยงไมถงวฒภาวะ การใหการฝกฝนใด ๆ กจะไมมประโยชนอนใดเลย

ตอการพฒนาการ

4 พฒนาการในชวงตนชวต อาศยวฒภาวะเปนส าคญ แตพฒนาการในวย

ตอมาและในระยะยาวของชวต จะตองอาศยการเรยนรมากกวาวฒภาวะ

การเร มตนพฒนาการทางการเคลอนไหว

ความรสก

การรบร พฒนาการทางภาษาและพฒนาการทาง

สงคม

1 พฒนาการทางดานการเคลอนไหว (Motor development)

ความสามารถทางดานการเคลอนไหว (Motor abilities)

ปฏกรยาสะทอน (Reflexes)

2 พฒนาการทางดานความรสก (Sensory development)

3 พฒนาการทางดานการรบร (Perceptual development)

4 พฒนาการทางภาษา (Language development)

5 พฒนาการทางสงคม (Social development)

พฒนาการในวยตาง ๆ วยทารก

จะมชวงเวลาตงแตแรกเกด - 2 ป วยทารกยงเปนวยทยงชวยเหลอ

ตวเองไมได ตองอาศยความชวยเหลอจากบคคลอน วยนมการ

เจรญเตบโตอยางรวดเรว และเหนพฒนาการทางดานรางกายอยาง

ชดเจน สงทส าคญ คอการพฒนากลามเนอ

วยเดก

วยเดก เปนวยทอยในชวงอาย 2 - 11 ป มการพฒนากลามเนอทใช

ในการเลน มกมพฤตกรรมเลยนแบบผใหญทอยใกลตว พฒนาการ

ทางสตปญญาจะกาวหนาอยางรวดเรวในตอนปลายของวย

วยเดกจะมการพฒนาเอกลกษณของตนเอง (Identification) เดกจะ

รบ

เอาทศนคตและพฤตกรรมจากพอแม

พฤตกรรมทางสงคม เดกจะมความสมพนธกบบคคลอนมากขน

เนองจาก

สงคมขยายวงกวางไป เพอนในวยเดกจะมอทธพลตอเดก

การสรางมตรภาพ จะเลอกคบเพอนโดยการแบงแยกโดยเพศ

วยรน

การเขาสวยรนของเดกชายและเดกหญงแตกตางกน

เดกชายจะมอายประมาณ 13 ป สวนเดกหญงจะมอายประมาณ

11 ป ทงนเพราะผหญงโตเรวกวาผชาย กวา 2 ป และจะสนสด

เมออาย 18-20 ป

พฒนาการทางกายมการเจรญเตบโตอยางรวดเรว

เดกผหญงเร มมประจ าเดอน เดกผชายเร มฝนเปยก มลกษณะ

เปนวยหนมวยสาว

พฒนาการทางสงคมและบคลกภาพ เปนแบบเอกลกษณ

เฉพาะบคคล มความเชอมนในตนเอง มสงคมแบบกลมทเปน

เอกลกษณ

วยรน การสรางมตรภาพ วยรนมกชอบเพอนทมบคลกภาพ และความสนใจ

เดยวกน วยรนชาย - จะพฒนาความสมพนธโดยการท ากจกรรมตาง ๆ รวมกน

วยรนหญง - จะพฒนาความสมพนธโดยการตดตอสอสารซงกนและกน

วยรนเปนวยหนงเปนวยทมปญหา ซ งอาจจะพบปญหาการฆาตวตายใน

วยรนอนเปนมาจากการซมเศรา และความรสกทตนเองดอยคา และปญหา

เร องยาเสพตด และปญหาสขภาพจตอกดวย

วยผใหญ

วยผใหญแบงออกเปน 3 ชวงอาย คอ

1 วยผใหญตอนตน อาย 18 - 45 ป

2 วยกลางคน อาย 45 - 65 ป

3 วยชรา หรอผใหญตอนปลาย อาย 65 ปขนไป

พฒนาการทางกาย

วยผใหญตอนตน จดวาเปนระยะทดทสดของชวต รางกายมการเจรญเตบโตมากทสดตอนอาย 20 ป มความแขงแรงของกลามเนอ

วยกลางคน รางกายจะเร มคอย ๆ เสอมลง จากวยผใหญตอนตน

วยชรา กระบวนการเสอมในรางกายมกปรากฏอยางรวดเรว รางกายจะสญเสยความสามารถทปกปองตนเองจากโรคตาง ๆ

พฒนาการทางสงคมและบคลกภาพของผใหญ

วยผใหญเปนวยทประสบความส าเรจ

ในงานอาชพ จะเพมมากขนในระหวาง

20-40 ป บคคลจะมประสบการณใน

การจดการกบสถานการณตาง ๆ ใน

ชวตประจ าวนและการงานอาชพสง

เหลานจะมผลตอบคลกภาพของ

บคคลในวยผใหญ

การแตงงานและการม

ครอบครว

ผใหญตอนตน เปนวยทจดวา

เปนชวงของการสรางความสนทสนม

กบเพอนตางเพศคนใดคนหนง ซ ง

มกจะน ามาสการแตงงาน และตอมา

คอ การมบตร ซงเปนความรบผดชอบ

ของคสมรส

การเกษยณอาย การเกษยณอายมอย 6 ระยะดวยกน

1 ระยะกอนการเกษยณอาย

2 ระยะของการมความสข

3 ระยะของการหมดความสข

4 ระยะการปรบตวอกคร ง

5 ระยะความมนคง

6 ระยะสดทาย

บคคลในวยชรามลกษณะดงน

1 โครงสรางของรางกายเปลยนแปลง

2 จกจกจจ ขบน

3 หลงลมไดงาย

4 ขนอยใจ

5 เจบปวยไดงาย

จดจบของชวต (การตาย)

1 การปฏเสธ

2 ความโกรธ

3 อาการทบคคลคาดหวงวาจะตอรองได

4 ความซมเศรา

5 การยอมรบ

ทฤษฎพฒนาการ

1 ทฤษฎพฒนาการทางบคลกภาพ ของฟรอยด

2 ทฤษฎจตสงคม ของอรคสน

3 ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญา ของเพยเจท

4 ทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรม ของโคห ลเบรก

ทฤษฎพฒนาการทางบคลกภาพ

ของฟรอยด

มการพฒนาการ 5 ขน จากตงแตเกดจนวยรน

1 ขนปาก 2 ขนทวารหนก 3 ขนอวยวะเพศ 4 ขนฟกตว 5 ขนวยรน

ทฤษฎจตสงคมของอรคสน แบงออกไดเปน 8 ขนตอน

1 ความไววางใจ - ความไมไววางใจ

2 ความอสระ - ความสงสย

3 ความคดรเร ม - ความรสกผด

4 ความขยนมนเพยร - ความรสกมปมดอย

5 เอกลกษณในบทบาท - ความสบสนในบทบาท

6 ความใกลชดสนทสนม - ความโดดเดยว

7 ความคดถงสวนรวม - การค านงถงแกตนเอง

8 ความมงคงสมบรณ - ความสนหวง