Phaàn moät. Lòch söû theá giôùi hieän ñaïi töø 1945-

2000CHÖÔNG I

Baøi 1 SÖÏ HÌNH THAØNH

TRAÄT TÖÏ THEÁ GIÔÙI MÔÙI

SAU CHIEÁN TRANH THEÁ GIÔÙI THÖÙ HAI

(1945 - 1949)

I. HOÄI NGHÒ IANTA (2 - 1945) VAØ NHÖÕNG THOÛA THUAÄN CUÛA BA CÖÔØNG QUOÁC1. Hoaøn caûnh lòch söû: • - Ñaàu naêm 1945, CT TG II saép keát thuùc, nhieàu

vaán ñeà quan troïng vaø caáp baùch ñaët ra tröôùc caùc cöôøng quoác Ñoàng minh:

• + Vieäc nhanh choùng ñaùnh baïi caùc nöôùc phaùt xít.

• + Toå chöùc laïi traät töï theá giôùi sau chieán tranh.• + Vieäc phaân chia thaønh quaû chieán thaéng giöõa

caùc nöôùc thaéng traän.• - Töø ngaøy 4 ñeán 11/2/1945, Myõ, Anh, Lieân Xoâ

hoïp hoäi nghò quoác teá ôû I-an-ta (Lieân Xoâ), vôùi söï tham döï cuûa nguyeân thuû 3 nöôùc laø Xtalin (LX), Rudôven (Mó), Sôùcsin (Anh).

2. Noäi dung cuûa hoäi nghò :• - Xaùc ñònh muïc tieâu quan troïng laø tieâu dieät taän goác chuû nghóa phaùt

xít Ñöùc vaø chuû nghóa quaân phieät Nhaät, nhanh choùng keát thuùc chieán tranh.

• - Thaønh laäp toå chöùc Lieân hôïp quoác ñeå duy trì hoøa bình, an ninh theá giôùi.

• - Thoûa thuaän vieäc ñoùng quaân, giải giaùp quaân ñoäi phaùt xít vaø phaân chia phaïm vi aûnh höôûng cuûa caùc cöôøng quoác thaéng traän ôû chaâu AÂu vaø AÙ.

• + ÔÛ chaâu AÂu: Lieân Xoâ chieám Ñoâng Ñöùc, Ñoâng AÂu; Myõ, Anh, Phaùp chieám Taây Ñöùc, Taây AÂu.

• + ÔÛ chaâu AÙ:

• * Vuøng aûnh höôûng cuûa Lieân Xoâ: Moâng Coå, Baéc Trieàu Tieân, Nam ñaûo Xa-kha-lin, 4 ñaûo thuoäc quaàn ñaûo Cu-rin.

•* Vuøng aûnh höôûng cuûa Myõ vaø phöông Taây: Nhaät Baûn, Nam Trieàu Tieân; Ñoâng Nam AÙ, Nam AÙ, Taây AÙ …

• Nhöõng quyeát ñònh cuûa hoäi nghò I-an-ta ñaõ trôû thaønh khuoân khoå cuûa traät töï theá giôùi môùi, thöôøng ñöôïc goïi laø "Traät töï hai cöïc Ianta".

II. SÖÏ THAØNH LAÄP LIEÂN Hôïp QUOÁC• 1. Söï thaønh laäp.• - Töø 25/4 ñeán 26/6/1945, ñaïi bieåu 50 nöôùc hoïp taïi Xan Phranxixcoâ (Myõ),

thoâng qua Hieán chöông thaønh laäp toå chöùc Lieân hôïp quoác • - Ngaøy 24/10/1945, baûn Hieán chöông chính thöùc coù hieäu löïc ( ñöôïc coi

laø ngaøy thaønh laäp Lieân hôïp quoác). …• 2. Muïc ñích :

- Duy trì hoøa bình vaø an ninh theá giôùi.

• - Phaùt trieån các moái quan heä höõu nghò, hôïp taùc giöõa caùc nöôùc treân cô sôû toân troïng nguyeân taéc bình ñaúng vaø quyeàn töï quyeát cuûa caùc daân toäc.

• 3. Nguyeân taéc hoaït ñoäng:

• - Bình ñaúng chuû quyeàn giöõa caùc quoác gia vaø quyeàn töï quyeát cuûa caùc daân toäc.

• - Toân troïng toaøn veïn laõnh thoå vaø ñoäc laäp chính trò cuûa caùc nöôùc.

• - Khoâng can thieäp vaøo noäi boä caùc nöôùc.

• - Giaûi quyeát các tranh chaáp, xung ñoät quoác teá baèng phöông phaùp hoøa bình.

• - Chung soáng hoøa bình vaø söï nhaát trí giöõa 5 nước lớn: Lieân Xoâ, Myõ, Anh, Phaùp, Trung Quoác.

•

4. Caùc cô quan chính: Coù 6 cô quan chính• Ñaïi hoäi ñoàng: Goàm taát caû caùc nöôùc thaønh vieân, moãi naêm hoïp moät

laàn. • Hoäi ñoàng baûo an: Laø cô quan chính trò quan troïng nhaát, chòu traùch

nhieäm duy trì hoøa bình vaø an ninh theá giôùi, hoaït ñoäng theo nguyeân taéc nhaát trí cao cuûa 5 uûy vieân thöôøng tröïc laø Nga, Myõ, Anh, Phaùp vaø Trung Quoác. …

• Ban thö kyù: Cô quan haønh chính – toå chöùc cuûa Lieân hieäp quoác, ñöùng ñaàu laø Toång thö kyù coù nhieäm kyø 5 naêm. …

• Caùc toå chöùc chuyeân moân khaùc: Hoäi ñoàng kinh teá vaø xaõ hoäi, Toøa aùn quoác teá, Hoäi ñoàng quaûn thaùc…. …

• Trụ sở LHQ đặt tại Niu Óc ( Mĩ ). …•

- Laø dieãn ñaøn quoác teá nhằm duy trì hoà bình và an ninh thế giới.- Giöõ vai troø quan troïng trong vieäc giaûi quyeát caùc tranh chaáp vaø xung ñoät ở nhiều khu vöïc trên thế giới.

• - Thuùc ñaåy các moái quan heä höõu nghò vaø hôïp taùc quoác teá. • - Giúp đỡ các dân tộc veà kinh teá, vaên hoùa, giaùo duïc, y teá…

• Năm 2006 LHQ cóù 192 nước thaønh vieân.• Vieät Nam gia nhaäp LHQ thaùng 9/1977. …• Ngày 16/10/2007, Đại hội đồng LHQ đã bầu VN làm uỷ viên không

thường trực HĐBA nhiệm kì 2008-2009. …

5. Vai trò

III. SÖÏ HÌNH THAØNH HAI HEÄ THOÁNG XAÕ HOÄI ÑOÁI LAÄP.

• Sau chieán tranh theá giôùi thöù hai, treân theá giôùi ñaõ hình thaønh hai heä thoáng xã hội đối lập nhau là XHCN vaø TBCN.

• 1. Veà ñòa lyù - chính trò.• - Thaùng 9/1949, Myõ, Anh, Phaùp ñaõ hôïp nhaát caùc vuøng chieám ñoùng thaønh laäp

nöôùc CHLB Ñöùc (Tây Ñöùc).

• - Ñeå ñoái phoù, thaùng 10/1949 Lieân Xoâ giuùp caùc löïc löôïng daân chuû tieán boä ôû Ñoâng Ñöùc thaønh laäp nöôùc CHDC Ñöùc.(Ñoâng Ñức ).

• - Töø 1945 – 1947, Lieân Xoâ giuùp nhaân daân Ñoâng AÂu ñaõ hoaøn thaønh caùch maïng daân toäc daân chuû nhaân daân, thieát laäp lieân minh chaët cheõ vôùi Lieân Xoâ, hình thaønh heä thoáng caùc nöôùc daân chuû nhaân daân – XHCN Ñoâng AÂu.

• 2. Veà kinh teá:

• - Lieân Xoâ thieát laäp quan heä kinh teá chaët cheõ vôùi caùc nöôùc Ñoâng AÂu thoâng qua toå chöùc SEV (Hoäi ñoàng töông trôï kinh teá) thaønh laäp 1.1949.

• - ÔÛ Taây AÂu, Myõ giuùp caùc nöôùc Taây AÂu phuïc hoài kinh teá qua “Keá hoaïch phuïc höng chaâu AÂu”.

• * Nhö vaäy, sau CTTG II, ôû chaâu AÂu ñaõ hình thaønh theá ñoái laäp giöõa hai khoái: Ñoâng AÂu xaõ hoäi chuû nghóa vaø Taây AÂu tö baûn chuû nghóa.

•

Cuộc họp ngày 26/6/1945 tại Xan Phranxixcô thông qua Hiến chương LHQ thành lập ra tổ chức LHQ

Lá cờ của Liên hợp quốc

Một phiên họp của HĐBALHQ

Tổng thư kí Liên hợp quốc Ban Ki-moon

Trụ sở LHQ tại Niu Óc

VN gia nhập LHQ năm 1977

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng gặp Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-Moon tại trụ sở LHQ.