แผนวิทย์ ม.1 พว

A

แผนการจดการเรยนร วทยาศาสตรพนฐาน

ชวงชนท 3

ชนมธยมศกษาปท 1

- แผนการจดการเรยนรเพอปฐมนเทศ - แผนการจดการเรยนรท 1 เรอง เซลลของสงมชวต - แผนการจดการเรยนรท 2 เรอง พช - แผนการจดการเรยนรท 3 เรอง สารและการจ าแนก - แผนการจดการเรยนรท 4 เรอง สารละลาย - แผนการจดการเรยนรท 5 เรอง สารละลายกรด-เบส - แผนการจดการเรยนรท 6 เรอง การแยกสาร - แผนการจดการเรยนรท 7 เรอง งานและพลงงาน - แผนการจดการเรยนรท 8 เรอง แรงและการเคลอนท - แผนการจดการเรยนรท 9 เรอง ปรากฏการณเกยวกบอากาศในชวตประจ าวน

B

ค าอธบายรายวชาวทยาศาสตรพนฐาน ชนมธยมศกษาปท 1

ศกษาวเคราะห โครงสรางสวนประกอบของเซลล การสรางอาหารของพช การเจรญเตบโต การสบพนธและ

การตอบสนองตอสงเรา สมบตของสาร การจ าแนกประเภทของสาร สมบตของสารละลาย ความเขมขนของสารละลาย การเตรยมสารละลาย สมบตของสารละลาย กรด-เบส คา pH กบความเปน กรด-เบสของสาร อนดเคเตอรส าหรบกรด-เบส กรด-เบสในชวตประจ าวนและสงแวดลอม การกรอง การตกผลก การกลนแบบธรรมดา การกลนล าดบสวน การสกดโดยการกลนดวยไอน า การสกดดวยตวท าละลาย การแยกสารโดยวธโครมาโทกราฟ การแยกสารโดยวธการอยางงาย งาน พลงงาน พลงงานความรอน การถายโอนพลงงานความรอน สมดลความรอน แรง แรงลพธ แรงเสยดทาน โมเมนต บรรยากาศ สมบตของอากาศ เมฆ หมอกและน าคาง ฝน ลมและพาย การพยากรณอากาศ การเปลยนแปลงอณหภมของโลก วธปองกนปรากฏการณทางลมฟาอากาศ โดยการสงเกต การสบคนขอมล การส ารวจตรวจสอบ ทกษะปฏบต การอภปรายและอธบาย เพอใหเกดความร ความเขาใจ มความสามารถตดสนใจ น าความรไปใชในชวตประจ าวน มจตวทยาศาสตร คณธรรม จรย-ธรรมและคานยม

โครงการเขยนแผนการจดการเรยนร ตารางแสดงความสมพนธของแผนการจดการเรยนรกบเรอง/ผลการเรยนรทคาดหวง/กจกรรมทเนน BBL

แผนการจด การเรยนร

หนวย การเรยนรท

เรอง ผลการเรยนรทคาดหวง ฝกการคดแบบ จ านวน ชวโมง

- - การปฐมนเทศ มความรความเขาใจเกยวกบวธเรยน ขอบขายเนอหาสาระ การวดและประเมนผลวชาวทยาศาสตรพนฐาน ชนมธยมศกษาปท 1

- คดวเคราะห - คดแบบมล าดบขนตอน

2

1 1 เซลลของสงมชวต สบคนขอมล อภปรายและอธบายลกษณะของสงมชวต ส ารวจ ตรวจสอบ สวนประกอบทส าคญของเซลลพชและเซลลสตวได

- คดเชอมโยง - คดสรปความ - คดเรยงล าดบเหตการณกอนหลง - คดวเคราะห

6

2 2 พช ส ารวจตรวจสอบ สบคนขอมล สงเกต อภปรายและอธบายเกยวกบสวนประกอบ การเจรญเตบโต กระบวนการสรางอาหาร ระบบล า เลยง การสบพนธ การใชเทคโนโลยชวภาพในการขยายพนธและการตอบสนองตอสงเราของพช

- คดทบทวนความรเดม - คดเปรยบเทยบ - คดเรยงล าดบเหตการณกอนหลงหรอคดมเหตผล

- คดวเคราะห - คดแบบใยแมงมม (web) - คดสงเคราะห - คดแบบหกมม - คดสรปความ - คดเชอมโยง

21

C




3 3 สารและการจ าแนก ส ารวจตรวจสอบ อภปรายและอธบายเกยวกบสมบตทางกายภาพ สมบตทางเคม การจ าแนกสารเปนหมวดหม โดยใชสมบตของสารเปนเกณฑ การจ าแนกสารตามเนอของสาร เปนสารเนอเดยว สารเนอผสม สารบรสทธ ธาต สารประกอบ สารละลาย คอลลอยดและสารแขวนลอย

- คดเรยงล าดบเหตการณกอนหลง - คดเปรยบเทยบ - คดทบทวนความรเดม - คดวเคราะห - คดสรางสรรค - คดจ าแนกแยกแยะ - คดจดหมวดหม - คดเชอมโยง - คดสรปความ

10

4 4 สารละลาย ส ารวจตรวจสอบ อภปรายและอธบายสมบตของจดเดอดและจดหลอมเหลวของสารละลาย ความหมายของหนวยความเขมขนของสารละลายเปนคารอยละโดยมวล รอยละโดยปรมาตร รอยละโดยมวลตอปรมาตร การเตรยมสารละลายทมความเขมขนในหนวยรอยละ

- คดวเคราะห - คดตามล าดบขนตอน - คดสรปความ - คดค านวณแกปญหาโจทย - คดประยกตใช

10

5 5 สารละลายกรด-เบส ส ารวจตรวจสอบ สบคนขอมล อภปรายและอธบายเกยวกบสมบตความเปนกรด-เบสของสารละลายดวยอนดเคเตอร ความสมพนธระหวางคา pH กบระดบความเปนกรด-เบสของสารละลาย สมบตของสารละลายกรด -เบส ทใชในชวตประจ าวนและผลกระทบตอสงแวดลอม

- คดวเคราะห - คดทบทวนความรเดม - คดเปรยบเทยบ - คดสรางสรรค - คดแบบใยแมงมม (web) - คดเชอมโยง

11

D




6 6 การแยกสาร ส ารวจตรวจสอบ สบคนขอมล อภปรายและอธบายหลกการแยกสาร โดยการกลน การกรอง การตกผลก การสกดดวยตวท าละลาย และวธโครมาโทกราฟ เพอแยกสารไปใชในชวตประจ าวน

- คดวเคราะห - คดเปรยบเทยบ - คดสรางสรรค - คดทบทวนความรเดม

8

7 7 งานและพลงงาน ส ารวจตรวจสอบ สบคนขอมล อภปรายและอธบายเกยวกบการเกดงาน ค านวณและวเคราะหปญหาโจทยเกยวกบงาน การจดจ าแนกพลงงานเปนพลงงานจลนและพลงงานศกย การอนรกษพลงงาน พลงงานความรอนและการถายโอนพลงงานความรอนดวยการน า การพา และการแผรงสความรอน สมดลความรอน ความรอนกบการขยายตวของวตถ

- คดวเคราะห - คดเปรยบเทยบ - คดค านวณแกปญหาโจทย - คดทบทวนความรเดม - คดแบบผงมโนทศน - คดเชอมโยง - คดสรางสรรค - คดจดล าดบเหตการณ - คดสรปความ - คดใหเหตผล - คดประยกตใช

22

E




8 8 แรงและการเคลอนท ส ารวจตรวจสอบ สบคนขอมล อภปรายและอธบายเกยวกบแรง เขยนเวก-เตอรของแรง หาแรงทกระท าตอวตถ การหาแรงลพธของแรงหลายแรงทกระท าตอวตถ แรงเสยดทาน ประโยชนจากการเพมหรอลดแรงเสยดทาน ความหมายของโมเมนต หลกการท างานและการน าโมเมนตไปใชประโยชน

- คดทบทวนความรเดม - คดล าดบเหตการณตามขนตอน - คดค านวณแกปญหาโจทย - คดแบบผงมโนทศน

- คดจ าแนกรายละเอยด

- คดเชอมโยง

- คดเปรยบเทยบ

- คดสรางสรรค

- คดสรปความ

- คดวเคราะห

18

9 9 ปรากฏการณเกยวกบอากาศในชวตประจ าวน

ส ารวจตรวจสอบ สบคนขอมล อภปรายและอธบายองคประกอบและการแบงชนบรรยากาศ การสงเกตอณหภม ความชน และความกดอากาศในทองถน ความสมพนธระหวางอณหภม ความชนและความกดอากาศ การเกดและชนดของเมฆ การเกดฝน และการวดปรมาณน าฝน พายหมนเขตรอน พายฝนฟาคะนองและผลตอมนษย และสงแวดลอม วธปองกนปรากฏการณทางลมฟาอากาศ การพยากรณอากาศ กจกรรมของมนษยและปรากฏการณธรรมชาตทมผลตอการเปลยนแปลงอณหภมของโลก

- คดทบทวนความรเดม - คดสรางสรรค - คดล าดบเหตการณหาเหตผล - คดเปรยบเทยบ - คดค านวณแกปญหาโจทย - คดวเคราะห - คดสรปความ - คดเชอมโยง

11

F

สารบญ หนา

แผนการจดการเรยนรเพอปฐมนเทศ 1

แผนการจดการเรยนรท 1 เรอง เซลลของสงมชวต 9

แผนการจดการเรยนรท 2 เรอง พช 32

แผนการจดการเรยนรท 3 เรอง สารและการจ าแนก 73

แผนการจดการเรยนรท 4 เรอง สารละลาย 106

แผนการจดการเรยนรท 5 เรอง สารละลายกรด-เบส 126

แผนการจดการเรยนรท 6 เรอง การแยกสาร 155

แผนการจดการเรยนรท 7 เรอง งานและพลงงาน 178

แผนการจดการเรยนรท 8 เรอง แรงและการเคลอนท 212

แผนการจดการเรยนรท 9 เรอง ปรากฏการณเกยวกบอากาศในชวตประจ าวน 248

แผนการจดการเรยนรเพอปฐมนเทศ วชาวทยาศาสตรพนฐาน ชนมธยมศกษาปท 1

เรอง การปฐมนเทศ เวลา 2 ชวโมง

1. ผลการเรยนรทคาดหวง

มความรความเขาใจเกยวกบวธเรยน ขอบขายเนอหาสาระ การวดและประเมนผลวชาวทยาศาสตรพนฐาน ชนมธยมศกษาปท 1

2. สาระการเรยนร การอภปรายและอธบายขอบขายเนอหาสาระและวธเรยนวทยาศาสตรทเนนการคดวเคราะหการประเมนผลตาม

สภาพจรงและรจกผเรยนเปนรายบคคล

3. จดประสงคการเรยนร 3.1 บอกขอบเขตเนอหาของวชาวทยาศาสตรพนฐาน ชนมธยมศกษาปท 1ได 3.2 บอกวธเรยนรวชาวทยาศาสตรพนฐาน ชนมธยมศกษาปท 1ได 3.3 อธบายการวดและประเมนผลการเรยนรวชาวทยาศาสตรพนฐาน ชนมธยมศกษาปท 1ได 3.4 บอกความส าคญของความรบผดชอบ การตรงตอเวลา การรกการอานและการคดวเคราะหได

4. ฝกการคดแบบ ฝกทกษะการคดวเคราะหและคดแบบมล าดบขนตอน

5. กระบวนการเรยนร คดวเคราะหและคดแบบมล าดบขนตอน 5.1 ขนน า

1. นกเรยนเขยนตอบค าถามตอไปน - ทานจะมวธเรยนรอยางไร จงจะเกดคณลกษณะเกง ด และมความสข

2. นกเรยนและครรวมกนอภปราย เพอตอบค าถามวธการเรยนอยางหลากหลาย โดยครน าอภปรายขอดของวธเรยนทนกเรยนเขยนสงคร

3. นกเรยนรวมแสดงความคดเหน แนวทางของการปฏบตตนในการเรยนวทยาศาสตร

5.2 ขนสอน 1. ครอธบายวธเรยนทท าใหนกเรยนกระตอรอรนและการเนนนกเรยนเปนผปฏบตกจกรรมเพอสรางองค

ความรดวยตนเอง

ชวโมงท 1-2

แผนการจดการเรยนรวทยาศาสตรพนฐาน ชนมธยมศกษาปท 1 2

2. การท ากจกรรมมทงการท าคนเดยวและท ากจกรรมกลม ซงมทงท ากจกรรม 2 คนกบเพอนคคดและท าเปนกลม 4-6 คน ตามความเหมาะสม

3. ครอธบายแผนการก าหนดคะแนนตลอดป ครแจกแบบประเมนผลใหนกเรยนพรอมอธบายวธประเมนผลและผประเมนผล

4. ใหนกเรยนท ากจกรรมเพอวเคราะหผเรยนเปนรายบคคล

5.3 ขนสรป นกเรยนสรปวธปฏบตในการเรยนวชาวทยาศาสตรพนฐานเพอพฒนาผลสมฤทธในการเรยนได

6. การวดและประเมนผลการเรยนร 6.1 วธการวดและประเมนผล

สงเกตพฤตกรรมของผเรยน 6.2 เครองมอวดและประเมนผล

1) แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนร 2) แบบประเมนพฤตกรรมดานทกษะปฏบต 3) แบบประเมนการน าเสนอผลงานกลม 4) แบบประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง 5) แบบประเมนการเขยนรายงานการทดลอง

6.3 เกณฑผานขนต าและการสรปผลการประเมน ผลการประเมนไดคณภาพระดบพอใชขนไปทกรายการ

7. สอการเรยนร 7.1 หนงสอเรยนมาตรฐานแมค วทยาศาสตร เลม 1 ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 1

8. แหลงการเรยนร -

9. กจกรรมเสนอแนะ -


10. บนทกหลงสอน บนทกหลงสอน

(บนทกเฉพาะประเดนทมขอมลสารสนเทศชดเจน) ประเดนการบนทก จดเดน จดทควรปรบปรง

1. การจดกจกรรมการเรยนร

2. การใชสอการเรยนร

3. การประเมนผลการเรยนร

4. การบรรลผลการเรยนรของผเรยน

บนทกเพมเตม ............................................................................................................................................................................. ....................... ........................................................................................................... ......................................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................................... ......................................................................................................................................................... ........................................... .................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .......................................................................

ลงชอ .................................................................... ผสอน

บนทกความเหนของผตรวจสอบแผนการจดการเรยนร ............................................................................................................................ ........................................................................ ............................................................................................................................. ....................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................................... .......................................................................................................................................................................... ..........................

ลงชอ ......................................................................... ต าแหนง ....................................................................


11. ใบความร ใบงานและเครองมอวดผล

แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนร

วชา ...................................................................................................... ชน ............ .............................

เลขท ชอ-นามสกล ตงใจเรยนและท า กจกรม

รวมกนอภปรายซกถาม

รวมท า กจกรรมกลม

ตงปญหาหรอค าถามสรางสรรค

ท างานได เรยบรอย ถกตองและครบถวน

หมายเหต

หมายเหต ใหบนทกโดยใชเครองหมาย = แสดงพฤตกรรมทพงประสงคตามคาดหวง = ไมแสดงพฤตกรรมทพงประสงคตามคาดหวง เกณฑการประเมน นกเรยนมพฤตกรรมทพงประสงคตามคาดหวงตงแต 3 รายการขนไป ผานเกณฑการประเมน


แบบประเมนพฤตกรรมดานทกษะปฏบต

ท รายการทปฏบต ระดบคณภาพการปฏบต

2 (ด) 1 (พอใช) 0 (ปรบปรง)

1. ใชอปกรณไดเหมาะสมและถกตอง

2. ท าการทดลองตามขนตอนทก าหนดไว

3. ท าการทดลองเสรจในเวลาทก าหนด

4. จดพนทการทดลองเหมาะสมและปลอดภย

5. รกษาความสะอาดและจดเกบอปกรณไดถกตอง

รวมคะแนน คะแนน

10 เกณฑการใหคะแนน

ได 2 คะแนน เมอปฏบตถกตองเหมาะสม มขอบกพรองเพยงเลกนอยหรอไมมเลย ได 1 คะแนน เมอปฏบตถกตองเหมาะสมเกนครงหนง มขอบกพรองคอนขางมาก ได 0 คะแนน เมอปฏบตถกตองเหมาะสมต ากวาครงหนง มขอบกพรองเปนสวนใหญหรอไมไดปฏบต

เกณฑคณภาพ

ชวงคะแนน ระดบคณภาพ 0-4 ปรบปรง 5-7 พอใช 8-10 ด


แบบประเมนการน าเสนอผลงานกลม

รายการประเมน คะแนน กลมท

หมายเหต 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1. เทคนคการน าเสนอ 5

2. ความรวมมอภายในกลม 5

3. สอ/อปกรณทใชในการรายงาน 5

4. สาระทไดจากการรายงาน 5

รวม 20

กลมทประเมน ..................................................................................

สมาชก 1. .......................................................................................

2. .......................................................................................

3. .......................................................................................

4. ....................................................................................... เกณฑการประเมน - ผานเกณฑการประเมนตงแต 11 คะแนนขนไป - ระดบพอใช 12-15 คะแนน - ระดบด 16 คะแนนขนไป


แบบประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง

ใหนกเรยนประเมนตนเองจากผลทไดจากการเรยนรในวชาวทยาศาสตร โดยท าเครองหมาย ลงในชองทตรงกบระดบความพงพอใจของนกเรยนทมในแตละหวขอ สปดาห

ท เรอง/หวขอยอย

ระดบความพงพอใจ บนทกเพมเตม

มาก ปานกลาง นอย

1.

2.

3.

4.

5.

6.


แบบประเมนการเขยนรายงานการทดลอง

ท รายการประเมน ระดบคณภาพ


1. การเขยนจดประสงคการทดลอง

2. การตงสมมตฐาน

3. การแปลผลการทดลอง

4. การสรปผลการทดลอง

5. ความสมบรณของชนงาน



ได 2 คะแนน เมอมความถกตอง สมบรณ ชดเจน หรอบกพรองเพยงเลกนอย ได 1 คะแนน เมอมขอบกพรองไมเกนครง ได 0 คะแนน เมอมขอบกพรองมากเกนครงหนงหรอไมไดเขยน



12. เฉลยกจกรรม แบบทดสอบและค าถามทายหนวยการเรยนร

-

หนวยการเรยนรท 1 “เซลลของสงมชวต” แผนการจดการเรยนรท 1 เรอง เซลลของสงมชวต

เวลา 6 ชวโมง

สาระท 1 มฐ. ว 1.1 ขอ 1

สาระท 8 มฐ. ว 8.1 ขอ 1-3

1. ผลการเรยนรทคาดหวง สบคนขอมล อภปรายและอธบายเกยวกบลกษณะของสงมชวตส ารวจตรวจสอบสวนประกอบทส าคญของเซลล

พชและเซลลสตว

2. สาระการเรยนร 2.1 การสบคนขอมล การอภปรายและอธบายลกษณะของสงมชวต 2.2 การส ารวจตรวจสอบและสงเกตสวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว

3. จดประสงคการเรยนร 3.1 อธบายลกษณะของสงมชวตได 3.2 อธบายหนาทของสวนประกอบส าคญของเซลลพชและเซลลสตวได 3.3 อธบายรปรางของเซลลพชและเซลลสตวทท าหนาทพเศษได 3.4 ทดลองใชกลองจลทรรศนศกษาลกษณะและสวนประกอบส าคญของเซลลพชและเซลลสตวได 3.5 เขยนแผนภาพแสดงสวนประกอบส าคญของเซลลพชและเซลลสตวเพอน าเสนอได 3.6 บอกประโยชนทไดรบจากการศกษาเรองเซลลของสงมชวตได

4. ฝกการคดแบบ ฝกทกษะการคดเชอมโยง คดสรปความ คดล าดบเหตการณและคดวเคราะห

5. กระบวนการเรยนร

คดเชอมโยงและคดสรปความ 5.1 ขนน า

1. นกเรยนยกตวอยางสงมชวตทนกเรยนรจกคนละ 1 ชนด ไดไมนอยกวา 7 ชนด 2. นกเรยนอภปรายลกษณะของสงมชวตทนกเรยนน าเสนอดวยแผนโปรงใสขนจอภาพหนาชนเรยน 3. ครน าอภปรายพรอมกบเขยนแผนภาพสรปลกษณะของสงมชวต ซงเปนหวขอทนกเรยนจะไดศกษาตอไป 4. ครน าเสนอจดประสงคการเรยนร



5.2 ขนสอน 1. นกเรยนจบคกนเปนเพอนคคดศกษาเรองลกษณะของสงมชวต 7 ประการ ตามหนงสอเรยนสลบกน

ถาม-ตอบ คนละ 5 ขอ ดวยค าถามทไมซ ากน เขยนค าถามและสรปผลการตอบของเพอนคคดสงครเพอประเมนผล 2. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1 แลกกนตรวจ ลงชอเพอนผตรวจ ครเฉลย นกเรยนประเมน

ตนเอง คดล าดบเหตการณและคดวเคราะห

3. ครน าอภปรายถงการใชอปกรณทชวยในการมองเหน ไดแก แวนขยาย กลองจลทรรศน และกลองโทรทรรศน นกเรยนรวมกนอภปรายจ าแนกรายละเอยดถงความแตกตางในการเลอกใชประโยชนจากอปกรณดงกลาว จากนนใหนกเรยนศกษาสวนประกอบและการใชกลองจลทรรศน คดล าดบเหตการณขนตอนการใชกลองจลทรรศนศกษาสงทมองไมเหนดวยตาเปลา

4. ครแบงกลมนกเรยนกลมละ 4-6 คน แตละกลมมนกเรยน เกง กลาง ออน ในสดสวนใกลเคยงกน 5. ใหตวแทนกลมรบกลองจลทรรศนพรอมอปกรณไปศกษากลมละ 1 ชด 6. นกเรยนใชกระบวนการกลมอภปรายและสรปเกยวกบสวนประกอบและวธใชกลองจลทรรศนตาม

หนงสอเรยน 7. นกเรยนตวแทนกลมตวอยางน าเสนอรายงานผลการศกษาคนควาเกยวกบกลองจลทรรศนจ านวน 3 กลม 8. ครน าอภปรายและสรปวธใชและขอควรระวงในการใชกลองจลทรรศนพรอมการสาธตประกอบ 9. นกเรยนใชกระบวนการกลมปฏบตการใชกลองจลทรรศนตามขนตอนของกจกรรมท 1.1 การใชกลอง

จลทรรศนในหนงสอเรยน 10. ตวแทนกลมนกเรยนน าเสนอผลการท ากจกรรม 11. ครประเมนผลการใชกลองจลทรรศนของนกเรยนทกกลม 12. นกเรยนทบไขนกกระทาหรอไขไกใสในบกเกอรขนาด 100 cm3 สงเกตสวนประกอบของไขดงกลาว

วาดรปเซลลไขตามทสงเกตได เปรยบเทยบลกษณะเซลลไขของสตว 13. ใหนกเรยนน าใบไมขนาดตางๆ กน มาฉกเปนชนเลกๆ สงเกตแลวตอบค าถามตอไปน

1) องคประกอบของใบไมสวนทเลกทสด มลกษณะอยางไร 2) นกเรยนสงเกตเหนไดดวยตาเปลาหรอไม 3) นกเรยนจะศกษาสวนทเลกทสดของใบไมไดอยางไร

14. ครน าอภปรายเปรยบเทยบลกษณะของเซลลไขนกกระทากบเซลลของสตวใหนกเรยนสงเกตรปรางและองคประกอบของเซลลเมดเลอดแดง เซลลประสาท เซลลกลามเนอ จากแผนภาพโปรงใส หรอ power point หรอรป

15. ครน าเสนอรปลกษณะรปรางและองคประกอบของเซลลพชไดแก เซลลผวใบ เซลลปากใบ เซลลทอล าเลยงน าและอาหาร ใหนกเรยนศกษาเปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตางกน

16. นกเรยนใชกระบวนการกลมศกษากจกรรมท 1.2 ดเซลลพชและเซลลสตว แบบ GI (Group Investigation) โดยก าหนดให กลม 1-2 ศกษาเซลลเยอหอมกบเซลลเยอบขางแกม กลม 3-4 ศกษาเซลลสาหรายหางกระรอกและเซลลเยอบขางแกม กลม 5-6 ศกษาเซลลผวใบวานกาบหอยกบเซลลเยอบขางแกม


11 แผนการจดการเรยนรวทยาศาสตรพนฐาน ชนมธยมศกษาปท 1

17. นกเรยนศกษาขนตอนการท ากจกรรมใหเขาใจแลวปฏบตกจกรรมส ารวจตรวจสอบ วาดรปตามทสงเกตเหนจากการใชกลองจลทรรศน อภปรายและสรปผลทไดจากการสงเกต

18. ครใหขอเสนอแนะ ชวยแนะน าเมอนกเรยนเกดปญหาและประเมนผลทกษะปฏบต 19. ตวแทนกลมนกเรยนน าเสนอผลการศกษาแลกเปลยนเรยนรกน ดวยการวาดรปบนแผนโปรงใสฉายขน

จอภาพหนาชนเรยน 20. ครน าอภปรายดวยค าถามเพอน าไปสขอสรปดงน

1) เซลลพชแตละชนดเหมอนกนหรอไม 2) เซลลพชมสวนประกอบอยางไร 3) เซลลเยอบขางแกมมรปรางและสวนประกอบเปนอยางไร

21. นกเรยนสรปองคความรเกยวกบ 1) ลกษณะรปรางและสวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว 2) เปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตางระหวางเซลลพชกบเซลลสตวดวยการคดแบบเวนไดอะแกรม

22. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 2 และครประเมนผล

คดวเคราะห 23. ใหนกเรยนยกตวอยางเซลลพชและเซลลสตวทมรปรางแตกตางไปเพอท าหนาทพเศษ เชน เซลลประสาท

ของสตว เซลลปากใบของพช 24. ครแบงกลมนกเรยนเปน 9 กลม ศกษาแบบศนยการเรยนโดยใหแตละกลมใชกลองจลทรรศนศกษาเซลล

จากสไลดส าเรจตามทไดรบมอบหมายกลมละ 1 ลกษณะ จ านวน 9 ลกษณะ คอ เซลลปากใบ เซลลแพลเซด เซลลไซเลม เซลลขนราก เซลลประสาท เซลลกระดก เซลลเมดเลอดแดง เซลลกลามเนอ และเซลลอสจ

25. นกเรยนแตละกลมเขยนปายแสดงฐานในการศกษารปรางของเซลล เชน ฐานศกษารปรางของเซลลปากใบ เปนตน

26. นกเรยนแตละกลมแลกเปลยนเรยนรกนศกษารปรางของเซลลทเปลยนไปท าหนาทพเศษ วาดรปตามทสงเกตเหน สบคนขอมลจากหนงสอเรยนประกอบ

27. ครน าอภปรายสรปใหนกเรยนซกถามขอสงสย 28. ครน าเสนอรปลกษณะของสงมชวตเซลลเดยวกบสงมชวตหลายเซลล ใหนกเรยนเปรยบเทยบความ

แตกตางของกลมสงมชวต 2 กลม 29. ตวแทนนกเรยนน าเสนอผลการวเคราะหเปรยบเทยบลกษณะของสงมชวตเซลลเดยวกบสงมชวตหลาย

เซลล 30. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 3 และครประเมนผล 31. นกเรยนตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 1 สงครประเมนผล

5.3 ขนสรป

1. นกเรยนสรปความรความเขาใจตามจดประสงคการเรยนร 2. นกเรยนเขยนรายงานการศกษาเซลลพชและเซลลสตวดวยกลองจลทรรศน สงคร 3. นกเรยนจบคเพอนคคด สลบกนทบทวนตรวจสอบการท ากจกรรมเพอความรความเขาใจ

ชวโมงท 8


4. นกเรยนเขยนผงความรสรปความรความเขาใจเรองเซลลของสงมชวต 5. นกเรยนท าแบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 1 จ านวน 10 ขอ


1) สงเกตพฤตกรรมการเรยนร 2) สงเกตพฤตกรรมดานทกษะปฏบต 3) ประเมนการน าเสนอผลงานกลม 4) ประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง 5) ประเมนการเขยนรายงานการทดลอง 6) ประเมนการตอบค าถามกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1-3 7) ประเมนการตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 1 8) ประเมนการท าแบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 1

6.2 เครองมอวดและประเมนผล 1) แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนร 2) แบบประเมนพฤตกรรมดานทกษะปฏบต 3) แบบประเมนการน าเสนอผลงานกลม 4) แบบประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง 5) แบบประเมนการเขยนรายงานการทดลอง 6) การตอบค าถามกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1-3 7) การตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 1 8) แบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 1

6.3 เกณฑผานขนต าและการสรปผลการประเมน 1) ผลการประเมนไดคณภาพระดบพอใชขนไปทกรายการ 2) ผลการตอบค าถามกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1-3 และการตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 1 ไดถกตอง

รอยละ 80 ขนไป 3) ผลการท าแบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 1 ไดถกตองรอยละ 70 ขนไป

7. สอการเรยนร 7.1 หนงสอเรยนมาตรฐานแมค วทยาศาสตร เลม 1 ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 1 7.2 กลองจลทรรศน 7.3 แผนสไลด 7.4 กระจกปดสไลด 7.5 ตวอยางของจรง ไดแก

1) ไขไกหรอไขนกกระทา 2) ใบไม


7.6 อปกรณชดการศกษารปรางและองคประกอบของเซลลดวยกลองจลทรรศน 7.7 แผนภาพโปรงใสหรอโปสเตอรรปแสดงตวอยางเซลลพช เซลลสตว หลายชนด 7.8 สไลดส าเรจรปแสดงเซลลพชและเซลลสตวทมรปรางแตกตางไปเพอท าหนาทพเศษ 7.9 รปสงมชวตเซลลเดยวกบสงมชวตหลายเซลล

8. แหลงการเรยนร 8.1 หองสมดกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 8.2 หองปฏบตการวทยาศาสตร 8.3 หองสมดโรงเรยน 8.4 แผนซดรวมเวบไซตความร 8.5 อนเทอรเนตจากเวบไซตตางๆ เชน

- http://biologyweb.esmartstudent.com/about1.html - http://student.nu.ac.th/phitsanu_edu/cell_animal.htm - http://www.bwc.ac.th/Science/sumena/cell1.htm - http://61.19.145.7/student/science401/bio/bio4-1/index.html - http://www.sci.kmitnb.ac.th/sn/Media/Science/Cell/index.html - http://www.aksorn.com/lib/libshow.asp?sid=687&sara=sci_01&level=P

9. กจกรรมเสนอแนะ กจกรรมสงเสรมการอานเชงวเคราะห ประกอบดวย 4 ขนตอนดงน 9.1 ขนรวบรวมขอมล

1) ครแจกรปพชและสตว (ลกษณะก าลงเคลอนไหว) 2) นกเรยนจบคเพอนคคด 3) ใหแตละกลมคดเปรยบเทยบเขยนความแตกตางและความเหมอนระหวางพชกบสตวใหไดมากทสด

9.2 ขนวเคราะห นกเรยนรวมกนคดวเคราะหขอมลเพอน าไปสขอสรป 1) พชและสตวแตกตางกนอยางไร 2) พชและสตวมความสมพนธกนหรอไม อยางไร

9.3 ขนสรป นกเรยนอภปรายสรปความรทไดบนทกไวในสมดงาน

9.4 ขนประยกตใช ใหนกเรยนส ารวจพชทมลกษณะพเศษ เชน พชกนแมลงหรอขาวการพฒนาสายพนธสตวและพชโดยการท า

GMO

http://biologyweb.esmartstudent.com/about1.html/

http://student.nu.ac.th/phitsanu_edu/cell_animal.htm

http://www.bwc.ac.th/Science/sumena/cell1.htm

http://61.19.145.7/student/science401/bio/bio4-1/index.html

http://www.sci.kmitnb.ac.th/sn/Media/Science/Cell/index.html

http://www.aksorn.com/lib/libshow.asp?sid=687&sara=sci_01&level=P








บนทกเพมเตม ........................................................................................................................................... ......................................................... .................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................................... ............................................................................................................................. .......................................................................

ลงชอ .................................................................... ผสอน

บนทกความเหนของผตรวจสอบแผนการจดการเรยนร ............................................................................................................................ ........................................................................ ............................................................................................................................. ....................................................................... ............................................................................................................................. .......................................................................

ลงชอ ......................................................................... ต าแหนง ....................................................................




วชา ...................................................................................................... ชน .........................................

























หมายเหต 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10





รวม 20

กลมทประเมน ..................................................................................

สมาชก 1. .......................................................................................

2. .......................................................................................

3. .......................................................................................








1.

2.

3.

4.

5.

6.

















จากสถานการณตอไปนเปนกระบวนการของชวตในดานใด 1. เตาทะเลสบพนธโดยการวางไขทหาดทราย 2. ตนไมมการเจรญเตบโต โดยออกดอกบานสะพรง 3. รางกายตองมการหายใจ เพอน าพลงงานไปใชในการออกก าลงกาย 4. เดกๆ รบประทานอาหารและดมนมสดหลงอาหารเชาทกวน 5. นกนางนวลมการเคลอนไหว ดวยการบนอยเหนอทะเล 6. เตารบความรสกดวยการหดหวเขาไปในกระดอง 7. ตนหกวางขบถายโดยใบหกวางรวงลงมามสน าตาล ลองท าด อะไรคอชวต ใหนกเรยนเขยนรายการสงมชวตและสงทเคยมชวตทพบเหนไดในบานของตนเองมาอยางนอย 5 ชนด แลวใหเปรยบเทยบและบอกความแตกตางของสงเหลานน

สงมชวตในบานของฉน สงทเคยมชวตในบานของฉน

1. ตนพลดาง 2. แมว 3. พอ 4. แม 5. นองสาว

1. พวงมาลยดอกไมสดทหองพระ 2. เกาอไมสก 3. ปลากรอบ 4. ดอกกหลาบในแจกน 5. เนอหมทอด

ความแตกตางของทงสองสง

1. มการเจรญเตบโต 2. มการเคลอนไหว 3. มการขบถาย 4. มการกนอาหาร 5. มการรบความรสก 6. มการหายใจ

1. ไมมการเจรญเตบโต 2. ไมมการเคลอนไหว 3. ไมมการขบถาย 4. ไมมการกนอาหาร 5. ไมมการรบความรสก 6. ไมมการหายใจ

กจกรรมท 1.1 การใชกลองจลทรรศน จดประสงคการทดลอง

1. ใหสามารถใชกลองจลทรรศนไดอยางถกวธ 2. ใหมทกษะในการใชกลองจลทรรศน

กจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1


ตวอยางผลการทดลอง

ภาพทมองเหนจากกลองจลทรรศน ลกษณะทสงเกตได

เปนเสนสด า มลกษณะผวไมเรยบ

มสงมชวตขนาดเลกหลายชนดเคลอนทไปมา

ถาตองการใหแสงสองผานเขาไปในล ากลองจลทรรศนไดเตมทตองปรบกระจกเงาใตแทนวางวตถ การหาภาพของเสนผม เมอวางสไลดลงบนแทนวางวตถแลวควรปฏบตดงน

1. หมนปมปรบภาพหยาบจนเลนสใกลวตถเลอนลงต าสด โดยมองดานขางทแทนวางวตถ 2. มองผานเลนสใกลตาคอยๆ หมนปมปรบภาพหยาบขนจนมองเหนภาพของวตถ

เมอมองเหนภาพของหยดน าจากแหลงน าธรรมชาตแลว ถาตองการใหภาพชดเจนมากขนและมองเหนต าแหนงทเราสนใจควรปฏบตดงน

- หมนปมปรบภาพละเอยดและเลอนแผนสไลด เพอใหมองเหนวตถในต าแหนงทนาสนใจ ถาตองการมองเหนภาพในกลองจลทรรศนมขนาดใหญขน ควรปฏบตดงน - หมนเลนสใกลวตถทมก าลงขยายสงมาแทนท และปรบภาพโดยใชปมปรบภาพละเอยด หลงจากใชกลองจลทรรศนสงเกตลกษณะเสนผมและสงมชวตในหยดน าธรรมชาตแลว ควรท าความสะอาด

และเกบกลองจลทรรศนดงน 1. ใชผาแหงและนมท าความสะอาดกลอง 2. เลอนทหนบสไลดใหขนานกน 3. ปรบกระจกเงาใหอยในแนวดงตงฉากกบตวกลอง 4. หมนเลนสใกลวตถทก าลงขยายต าสดใหตรงกบล ากลอง และเลอนใหอยในระดบต าสด

ภาพเสนผมททานเหนจากกลองจลทรรศนแตกตางจากเสนผม คอ เหนเสนผมมลกษณะผวไมเรยบ ในหยดน าจากแหลงน าธรรมชาตมสงมชวตอาศยอย เพราะมสงมชวตเคลอนทไปมา

กจกรรมท 1.2 ดเซลลพชและเซลลสตว จดประสงคการทดลอง

1. บอกสวนประกอบและหนาทของเซลลในสงมชวตได 2. บอกความแตกตางระหวางเซลลพชกบเซลลสตวได 3. สามารถเตรยมสไลดของเซลลพชและเซลลสตว เพอศกษาความแตกตางของเซลลได


สมมตฐานการทดลอง เซลลพชและเซลลสตวมความแตกตางกน อภปรายกอนการทดลอง ครน าอภปรายและสาธตวธการเตรยมสไลดในการศกษาเซลลพชและเซลลสตวดงตอไปน ตอนท 1 เซลลเยอหวหอม

1. ลอกผวชนในบางๆ ออกมา แลวใชใบมดตดใหเปนชนเลกๆ 2. น าปากคบ คบชนเยอหวหอมวางลงบนแผนสไลด และหยดสารละลายไอโอดนลงไป 1-2 หยด แลวคอยๆ วาง

กระจกปดสไลดปดทบเยอหวหอม 3. วางแผนสไลดลงบนแทนวางวตถของกลองจลทรรศนปรบภาพใหเหนชดเจน 4. สงเกตสวนประกอบของเซลลและวาดรปเซลลเยอหวหอม

ตอนท 2 เซลลสาหรายหางกระรอก 1. เดดใบออนของสาหรายหางกระรอกมา 1 ใบ วางลงบนแผนสไลด แลวหยดน าลงไป 2-3 หยด 2. คอยๆ วางกระจกปดสไลดบนหยดน า 3. ปฏบตเชนเดยวกบขอ 3 และ 4 ตอนท 1

ตอนท 3 เซลลผวใบวานกาบหอย 1. ตดใบวานกาบหอยมา 1 ใบ ฉกใหแฉลบตรงสวนทองใบทมสมวง เพอใหไดเยอผวบางๆ 2. ใชปากคบจบเยอผวบางๆ ของใบวานกาบหอยลงบนแผนสไลด หยดน าลงไป 2-3 หยดแลวคอยๆ วางกระจก

ปดแผนสไลดบนหยดน า 3. ปฏบตเชนเดยวกบขอ 3 และ 4 ตอนท 1

ตอนท 4 เซลลเยอบขางแกม 1. ใชส าลพนปลายไม ถขางแกมดานในเบาๆ 2. ปายส าลลงบนแผนสไลด หยดสารละลายเมทลนบลบรเวณทปายส าลไวคอยๆ ปดทบดวยกระจกปดสไลด 3. ปฏบตเชนเดยวกบขอ 3 และ 4 ตอนท 1

ตวอยางการทดลอง

ภาพเซลลทมองเหนจากกลองจลทรรศน สวนประกอบของเซลลทพบ

เซลลเยอหวหอม 1. นวเคลยส 2. ผนงเซลล 3. เยอหมเซลล 4. ไซโทพลาซม

เซลลสาหรายหางกระรอก 1. คลอโรพลาสต 2. ผนงเซลล 3. ไซโทพลาซม 4. นวเคลยส


ภาพเซลลทมองเหนจากกลองจลทรรศน สวนประกอบของเซลลทพบ

เซลลผวใบวานกาบหอย 1. เซลลคมหรอเซลลปากใบ 2. ผนงเซลล 3. นวเคลยส 4. ไซโทพลาซม

เซลลเยอบขางแกม 1. นวเคลยส

2. เยอหมเซลล

3. ไซโทพลาซม

รปรางของเซลลเยอหวหอม เซลลสาหรายหางกระรอก และเซลลผวใบวานกาบหอยมลกษณะเปนรปเหลยมๆ เรยงตอกนเปนชองๆ

เซลลผวใบวานกาบหอยมเซลล 2 ลกษณะทแตกตางจากเซลลพชชนดอน คอเซลลทเปนชองสเหลยม 2 เซลล และเซลลทมลกษณะเมลดถว 2 เมลดประกบกน เราเรยกวา ปากใบหรอเซลลคม

เซลลปากใบหรอเซลลคมพบในใบวานกาบหอย เซลลเยอหวหอมตางจากเซลลสาหรายหางกระรอกดงน

1. เซลลเยอหวหอมมองเหนนวเคลยสชดเจน เซลลสาหรายหางกระรอกเหนนวเคลยสไมชดเจน 2. เซลลเยอหวหอมไมมคลอโรพลาสต เซลลสาหรายหางกระรอกมคลอโรพลาสต

เซลลเยอบขางแกมมสวนประกอบดงน เยอหมเซลล นวเคลยส และไซโทพลาซม ลกษณะของเซลลเยอบขางแกมกบเซลลผวใบวานกาบหอยตางกนดงน

1. เซลลเยอบขางแกมมรปรางไมเปนเหลยม 2. เซลลผวใบวานกาบหอยมรปรางเปนเหลยม และมเมดคลอโรพลาสต

รปรางของเซลลเยอหวหอม เซลลสาหรายหางกระรอก และเซลลผวใบวานกาบหอยมลกษณะคลายกนคอ - มรปรางเปนเหลยมๆ เรยงตดกนเปนชองๆ

เซลลผวใบวานกาบหอยมลกษณะตางจากเซลลพชชนดอนดงน - เซลลผวใบวานกาบหอยมเซลล 2 ลกษณะคอ 1. เซลลทเปนชองสเหลยม 2. เซลลทมลกษณะคลายเมลดถว 2 เมลดประกบกนทเราเรยกวา ปากใบหรอเซลลคม

เซลลทพบในใบวานกาบหอยเรยกวา เซลลปากใบหรอเซลลคม เซลลเยอหวหอมตางจากเซลลสาหรายหางกระรอกดงน

1. เซลลเยอหวหอมไมมคลอโรพลาสต สวนเซลลสาหรายหางกระรอกมคลอโรพลาสต 2. เซลลเยอหวหอมมองเหนนวเคลยสชดเจน เซลลสาหรายหางกระรอกมองเหนนวเคลยสไมชดเจน

เซลลเยอบขางแกมประกอบดวย - เยอหมเซลล นวเคลยส ไซโทพลาซม

ลกษณะของเซลลเยอบขางแกมกบเซลลผวใบวานกาบหอยตางกนคอ 1. เซลลเยอบขางแกมมรปรางไมเปนเหลยม 2. เซลลผวใบวานกาบหอยมรปรางเปนเหลยม และมเมดคลอโรพลาสต


1. สวนประกอบ A คอเยอหมเซลล B คอผนงเซลล C คอคลอโรพลาสต 2. โครงสราง B ในเซลล y ท าใหเซลลแขงแรง โครงสราง C ในเซลล z ท าหนาทสงเคราะหดวยแสง 3. เซลล x เปนเซลลสตว เพราะไมมผนงเซลล เซลล z เปนเซลลพช เพราะมผนงเซลลและมเมดคลอโรพลาสต

4. โครงสราง A คอเยอหมเซลล B คอไซโทพลาซม C คอนวเคลยส 5. โครงสราง A ท าหนาทหอหมเซลล และควบคมการผานเขาออกของสารตางๆ 6. โครงสราง C ท าหนาทส าคญอยางหนงในกระบวนการสงเคราะหแสง 7. รปโครงสรางตางๆ ภายในเซลลพช มดงน

1. โครงสรางทพบในเซลลพชแตไมพบในเซลลสตว คอผนงเซลลและคลอโรพลาสต 2. สวนประกอบและหนาทของเซลลเปนดงน

2.1 นวเคลยสท าหนาทควบคมการท างานของเซลลและถายทอดลกษณะทางพนธกรรม 2.2 ผนงเซลลท าหนาทสรางความแขงแรงใหกบเซลล 2.3 ไซโทพลาซมท าหนาทเปนทรวบรวมของสงตางๆ และทเกดปฏกรยาเคมในเซลล 2.4 เยอหมเซลลท าหนาทหอหมเซลล และควบคมการผานเขาออกของสารตางๆ


A B

C

x y z

A

คลอโรพลาสต

เยอหมเซลล

นวเคลยส เยอหมนวเคลยส

แวควโอล

ไซโทพลาซม

ผนงเซลล


B

C


3. โครงสรางของคลอโรพลาสตมสารคลอโรฟลลท าหนาทจบพลงงานแสงเพอใชในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง ท าใหพชสามารถสรางอาหารเองได พชจงเปนแหลงอาหารขนตนของสงมชวตทกชนด

4. ความสมพนธระหวางเซลลกบรป 4.1 เซลลแพลเซด รป C 4.2 เซลลประสาท รป D 4.3 เซลลขนราก รป E 4.4 เซลลกลามเนอ รป A 4.5 เซลลอะมบา รป B

5. ลกษณะหรอการท างานของเซลลมความสมพนธกบรปดงน 5.1 ดดซมปยและน าจากดนเขาสรากและล าตนพช รป E 5.2 สงความรสกเยนจากปลายนวมอเมอไดรบความเยน รป D 5.3 ท าใหแขนและขาเกดการเคลอนไหว รป A 5.4 เปนสงมชวตเซลลเดยว รป B 5.5 เมอมแสงแดดสามารถสรางน าตาลกลโคสไดเอง รป C

1. สงมชวตทกชนดประกอบขนมาจากหนวยเลกๆ ทเรยกวา เซลล 2. เซลลพชและเซลลสตวมโครงสรางบางอยางแตกตางกนดงน

เซลลพช เซลลสตว - รปรางคลายกลอง เพราะมผนงเซลล - มนวเคลยสอยดานขางของเซลล - แวควโอลมขนาดใหญ

- มรปรางไดหลายแบบไมแนนอน - มนวเคลยสอยบรเวณกลางเซลล - แวควโอลมขนาดเลก

3. พชสามารถสรางอาหารไดเอง เนองจากพชมคลอโรพลาสตเปนองคประกอบส าคญ 4. กลองจลทรรศนมประโยชน คอชวยขยายการมองเหนวตถทมขนาดเลกใหมขนาดใหญขน 5. ก าลงขยายของกลองจลทรรศนเทากบ 10 x 40 เทา หมายความวาภาพทมองเหนจากกลองจลทรรศนมขนาดใหญกวา

วตถจรง 400 เทา 6. นวเคลยสมหนาทควบคมการท างานของเซลลและถายทอดลกษณะทางพนธกรรมของสงมชวตนนๆ

A B

C

D

E

เฉลยค าถามทายหนวยการเรยนรท 1


7. การสบพนธแบบอาศยเพศของสงมชวต หมายความวาตองมการปฏสนธโดยอาศยเซลลสบพนธเพศผ (ตวอสจ) กบเซลลสบพนธเพศเมย (ไข)

8. เพอเพมพนทผวสมผสกบดนในการดดน าและแรธาตจากดน 9. สงมชวตเซลลเดยวเคลอนทไดโดยการเปลยนแปลงรปรางของเซลลและเลอนไหลได

10. เซลลของสงมชวตจะมรปรางและลกษณะแตกตางกนไป เพราะเซลลของสงมชวตแตละแบบแตละเซลล จะมหนาทแตกตางกนไปตามประโยชนใชสอยของเซลลนนๆ เชน เซลลขนรากจะยาวและยนยาวออกมามาก เพอทจะดดน าและแรธาตจากดนไดอยางมประสทธภาพ เซลลประสาทมลกษณะยาวและแตกแขนงเพอทจะไดสงกระแสประสาทไปไดอยางรวดเรว


แบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 1 เรอง เซลลของสงมชวต

จงเลอกค าตอบทถกตองทสด

1. จงศกษาขอมลตอไปน ก. แมวเคลอนไหวดวยการเดนมากนอาหาร ข. ตนมะเขอสบพนธดวยการออกดอกสะพรง ค. นกสบพนธดวยการออกไขในรงบนตนไม ง. กงกอขบถายดวยการมวนตวเปนกอนกลม ขอความใดถกตอง 1. ก และ ข 2. ค และ ง 3. ก และ ค 4. ข และ ค

2. ถาตองการศกษาสงทมองดวยตาเปลาไมเหนควรใชอปกรณในขอใด 1. แวนขยาย 2. กลองจลทรรศน 3. กลองโทรทรรศน 4. กลองสองทางไกล จงพจารณาขอมลตอไปนแลวตอบค าถามขอ 3-4 ก. เยอหมเซลลจะชวยควบคมการผานเขาออกเซลลของสาร ข. คลอโรฟลลในคลอโรพลาสตจบพลงงานแสงเพอสงเคราะหแสง ค. นวเคลยสท าหนาทควบคมการท างานของเซลล ง. ผนงเซลลท าหนาทสรางความแขงแรงใหกบเซลล

3. ขอใดทท าหนาทคลายกบยามรกษาการณ 1. ก และ ข 2. ค และ ง 3. ก และ ค 4. เฉพาะขอ ก

4. ขอมลใดทพบไดทงเซลลพชและเซลลสตว 1. ก และ ข 2. ค และ ง 3. ก และ ค 4. ข และ ง

5. ขอใดกลาวไมถกตองเกยวกบเซลลพช 1. เซลลปากใบของพชมรปรางคลายเมลดถว 2. เซลลของพชทกชนดจะมคลอโรพลาสต 3. เซลลของพชทกชนดจะมนวเคลยส 4. ทอล าเลยงน าและแรธาตเปนเซลลทเปลยนไปท าหนาทพเศษ


6.

จากรปสวนประกอบใดท าหนาทเปรยบเสมอนศนยสงการของระบบบรหารงาน 1. A 2. B 3. C 4. D

7. ของเสยภายในเซลลของพชอยในสวนใด 1. A 2. B 3. C 4. D

8. จงพจารณาขอมลตอไปน ก. การดภาพในกลองจลทรรศนควรลมตาทงสองขาง ข. เลนสใกลตาเปนเลนสนน ท าหนาทรบภาพจากวตถ สามารถถอดเปลยนไดตามตองการ ค. การหาภาพใหหมนเลนสใกลวตถ โดยเลอกเลนสทมก าลงขยายต าสดมาใชกอน ง. การหาภาพหมนปมปรบภาพละเอยดจนมองเหนวตถกอนแลวจงหมนปมปรบภาพหยาบใหมองเหนภาพชดเจน ขอใดถกตองตามหลกการใชกลองจลทรรศน 1. ก และ ข 2. ค และ ง 3. ก และ ค 4. ข และ ง

9. ขอใดกลาวไมถกตองเกยวกบเซลลสตว 1. มรปรางของเซลลไดหลายแบบ 2. นวเคลยสของเซลลมกอยกลางเซลล 3. แวควโอลมขนาดเลก 4. มน าเลยงเซลลในแวควโอล

10. เซลลทเปลยนแปลงไปเพอท าหนาทน าขาวสารสงไปทวรางกายไดแกเซลลในขอใด 1. เซลลผวหนง 2. เซลลประสาท 3. เซลลกลามเนอ 4. เซลลเมดเลอดแดง

เฉลยแบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 1

เรอง เซลลของสงมชวต

1. 3 2. 2 3. 4 4. 3 5. 2 6. 4 7. 3 8. 3 9. 4 10. 2

A B

C D


การประเมนและสะทอนตนเองหลงเสรจสนการเรยนในหนวยการเรยนรท 1 (Self Reflection)

1. การประเมนตนเองของผเรยน ใหด าเนนการดงน

1.1 ครทบทวนผลการเรยนรประจ าหนวยทกขอ ใหนกเรยนไดทราบ โดยอาจเขยนไวบนกระดาน พรอมทงทบทวนถงหวขอกจกรรมการเรยนวาไดเรยนอะไรบาง

1.2 ใหนกเรยนเขยนบนทกการประเมนตนเองไวในสมดงานดานหลงตามหวขอดงน

บนทกการประเมนและสะทอนตนเองประจ าหนวยท ......................................... วน/เดอน/ป ทบนทก .................... / .................... / ....................

รายการบนทก 1. จากการเรยนทผานมาไดมความรอะไรบาง

. .

2. ปจจบนนมความสามารถปฏบตสงใดไดแลวบาง . .

3. สงทยงไมร ไมกระจาง ไมเขาใจ มอะไรบาง . .

4. ผลงานหรอชนงานทเนนความภาคภมใจจากการเรยนในหนวยนคออะไร ท าไมจงภาคภมใจ . .

2. การพฒนาการเรยนการสอนโดยใชกระบวนการวจยในชนเรยนของคร

ชอเรองทวจย ......................................................................................

1. ความเปนมาของปญหา สงทคาดหวง . . สงทเปนจรง . . ปญหาทพบคอ . . สาเหตของปญหา . .


แนวทางการแกไขปญหาคอ . .

2. วตถประสงคในการแกปญหา 1) เพอแกปญหาเรอง .

ของนกเรยนชน หอง จ านวน คน โดยใช . .

2) เพอศกษาผลการแกไขปญหาเกยวกบ . หลงจากทไดทดลองใชวธแกปญหาโดย .

3. ขอบเขตของการแกปญหา 3.1 กลมเปาหมายในการแกปญหาคอ นกเรยนชน หอง จ านวน คน

ในภาคเรยนท ปการศกษา ทมปญหาเกยวกบ . 3.2 เนอหาทใชในการศกษาคอ เรอง .หนวยการเรยนร .

วชา . 3.3 ระยะเวลาในการศกษา ประมาณ สปดาห/เดอน ตงแตวนท เดอน พ.ศ. .

ถงวนท เดอน พ.ศ. . 4. วธด าเนนการในการแกไขปญหา

4.1 เครองมอทใชในการแกปญหาคอ . . ซงมขนตอนในการสรางและพฒนาดงน . . .

4.2 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลคอ . . ซงมขนตอนในการสรางและตรวจสอบคณภาพดงน . . .

4.3 การเกบรวบรวมขอมล ไดด าเนนการเกบรวบรวมขอมลตามวธการดงน 1) น าเครองมอทใชในการแกปญหาไปทดลองใชกบนกเรยนในเวลา .

โดย . . .

2) น าเครองมอเกบรวบรวมขอมลไปเกบขอมลเกยวกบ . โดย . .


4.4 การวเคราะหขอมลและการสรปผล ไดด าเนนการวเคราะหขอมลและสรปผลดงน . . . .

5. ผลการแกปญหา ผลการแกปญหาเกยวกบ . ของนกเรยนกลมเปาหมาย ปรากฏผลดงน . . . . . . .

หนวยการเรยนรท 2 “พช” แผนการจดการเรยนรท 2 เรอง พช




1. ผลการเรยนรทคาดหวง ส ารวจตรวจสอบ สบคนขอมล สงเกต อภปรายและอธบายเกยวกบสวนประกอบ การเจรญเตบโต กระบวนการ

สรางอาหาร ระบบการล าเลยง การสบพนธ การใชเทคโนโลยชวภาพในการขยายพนธและการตอบสนองตอสงเราของพช

2. สาระการเรยนร 2.1 การสบคนขอมล การสงเกตและการอภปรายเกยวกบสวนประกอบและการเจรญเตบโตของพช 2.2 การส ารวจตรวจสอบและการอภปรายเกยวกบกระบวนการสรางอาหารของพช 2.3 การส ารวจตรวจสอบและการอภปรายเกยวกบระบบการล าเลยงในพช 2.4 การสบคนขอมลและการอภปรายเกยวกบการสบพนธของพช 2.5 การสบคนขอมลและการอภปรายเกยวกบเทคโนโลยชวภาพทใชในการขยายพนธและปรบปรงพนธพช 2.6 การส ารวจและวเคราะหการตอบสนองของพชตอสงเรา

3. จดประสงคการเรยนร 3.1 อธบายสวนประกอบและการเจรญเตบโตของพชได 3.2 อธบายการสรางอาหารและการล าเลยงสารของพชได 3.3 อธบายเกยวกบการใชเทคโนโลยชวภาพในการขยายพนธและการปรบปรงพนธพชได 3.4 อธบายการตอบสนองของพชตอสงเราได 3.5 ทดลองเกยวกบเมลดกบการงอกของพชได 3.6 ทดลองเกยวกบกระบวนการสรางอาหารของพชได 3.7 ทดลองและเขยนแผนภาพแสดงโครงสรางของระบบล าเลยงในพชได 3.8 เขยนแผนภาพแสดงระบบสบพนธในพชได 3.9 ส ารวจพชทตอบสนองตอสงเราได 3.10 บอกประโยชนของการใชเทคโนโลยชวภาพเพอปรบปรงพนธและขยายพนธพช

4. ฝกการคดแบบ ฝกทกษะการคดทบทวนความรเดม คดเปรยบเทยบ คดเรยงล าดบเหตการณกอนหลง คดวเคราะห คดแบบใย

แมงมม (web) คดสงเคราะห คดแบบหกมม คดสรปความและคดเชอมโยง


5. กระบวนการเรยนร

คดทบทวนความรเดม คดเปรยบเทยบและคดสรปความ 5.1 ขนน า

ครและนกเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบประโยชนจากพชใชเปนอาหาร เครองนงหม ทอยอาศย ยารกษาโรคและความรมรนสดชน ซงจะไดส ารวจตรวจสอบและสบคนขอมลเกยวกบพชตอไป

5.2 ขนสอน 1. ใหนกเรยนคดทบทวนความรเดมแลวเขยนสวนประกอบของพชพรอมหนาทของสวนประกอบอนๆ

ในเวลา 5 นาท ตวแทนนกเรยน 3 คน น าเสนอกระบวนการคด ครน าอภปรายเกยวกบเนอเยอและอวยวะของพชตามหนงสอเรยน

2. ครใหนกเรยนแตละกลมเตรยมพชมากลมละ 2-3 ตน ซงอาจเปนพชผกสวนครวกได 3. นกเรยนใชกระบวนการกลมสบคนขอมลสวนประกอบของพชจากหนงสอเรยนเปรยบเทยบกบตนพชท

น ามา สรปลกษณะและหนาทของราก ล าตนและใบของพชบนแผนโปรงใส 4. ครสมตวแทนกลมนกเรยนน าเสนอผลการสบคนขอมล 2-3 กลม 5. ครเปดโอกาสใหนกเรยนซกถามปญหาเกยวกบสวนประกอบของพช แลวน าอภปรายเพอน าไปสขอสรป 6. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1 เสรจแลวจบคเพอนคคดสลบกนตรวจสอบผลการท ากจกรรม

ครและนกเรยนรวมกนเฉลยและอภปรายค าตอบทถกตอง 7. นกเรยนประเมนตนเอง ครบนทกผลการท ากจกรรม 8. ครสงงานลวงหนา โดยแจกเมลดถวแดงใหนกเรยนทกกลมน าไปเพาะลวงหนาเพอใชผลมาศกษาเรองการ

งอกของเมลดในชวโมงตอไป คดวเคราะห

9. นกเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบการเจรญเตบโตของพช สงเกตไดอยางไรวาพชเจรญเตบโต 10. นกเรยนใชกระบวนการกลม ท ากจกรรมท 2.1 เมลดและการงอก ตามขนตอนในหนงสอเรยน 11. นกเรยนน าเสนอผลการศกษา 2 กลม ครน าอภปรายกระบวนการเจรญเตบโตของพชกบการงอกของเมลด

เพอน าไปสขอสรปตามคมอคร 12. นกเรยนเขยนรายงานการทดลองสงครกลมละ 1 ฉบบ เพอใหครประเมนผล

คดวเคราะห คดแบบใยแมงมม (web) และคดสรปความ

13. นกเรยนดรปพชทเจรญเตบโตไดสมบรณกบพชทเหยวแหงตายแลวคดวเคราะหและอภปรายเกยวกบปจจยทมผลตอการเจรญเตบโตของพชตามหนงสอเรยน

14. นกเรยนใชกระบวนการกลมคดแบบใยแมงมม (web) เกยวกบปจจยการสรางอาหารของพช ดวยการใหนกเรยนท ากจกรรมท 2.2 คลอโรฟลลและแสงกบการสรางอาหารของพช กลมท 1- 6 ทดลองตอนท 1 คลอโรฟลลกบการสรางอาหารของพชตามขนตอนในหนงสอเรยน สงเกตและบนทกผลการทดลอง อภปรายผลการทดลองแลวตอบค าถามหลงการท ากจกรรม





กลมท 7-12 ทดลองตอนท 2 แสงกบการสรางอาหารของพช สงเกตและบนทกผลการทดลอง อภปรายผลการทดลองและตอบค าถามหลงการท ากจกรรม

15. ครสมกลมตวอยาง น าเสนอผลการทดลอง อภปรายกระบวนการสงเคราะหดวยแสงทงตอนท 1 และตอนท 2 แลกเปลยนเรยนรกนตอนละ 2 กลม ครและเพอนตงปญหาซกถาม นกเรยนเขยนขอมลแบบ web สรปปจจยตางๆ ทมผลตอการเจรญเตบโตของพชเพมเตมใหไดมากทสด คดสงเคราะห

16. นกเรยนจบคเพอนคคดศกษาเรองกระบวนการสงเคราะหแสงของพชและผลผลตจากกระบวนการสงเคราะหแสงตามหนงสอเรยน สลบกนตงปญหาถาม-ตอบ คนละ 5 ขอ เขยนบนกระดาน เพอนคคดประเมนผลแลวสงคร

17. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 3 จากนนครใหนกเรยนตอบค าถามแบบลกโซ โดยครเปนผเรมตนเรยกนกเรยนดวยการสมเลขท 1 คน ตอบค าถามขอ 1 จากนนนกเรยนคนทตอบค าถามจะเรยกเพอนเลขทตอๆ กนไปแบบไมเฉพาะเจาะจง ตอบค าถามทละขอจนครบ 10 ขอ โดยมครคอยควบคมกระบวนการตอบค าถามใหตรงประเดน นกเรยนประเมนตนเอง คดเปรยบเทยบและคดแบบหกมม

18. ครตงค าถามใหนกเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบพชล าเลยงน าและแรธาตจากรากขนไปยงใบและล าเลยงอาหารจากใบไปใหรากไดอยางไร

19. ครตงปญหาวาการแพรกบการออสโมซสตางกนหรอไมอยางไร ใหนกเรยนศกษาตามหนงสอเรยนแบบกระตอรนรนคออานไปขดเสนใตขอความส าคญไป คดเปรยบเทยบ สรปสรางองคความรดวยตนเอง ครสมเลขทนกเรยนน าเสนอขอสรปของนกเรยน 3 คน ครประเมนผล

20. นกเรยนรวมกนอภปรายในประเดนทวา การใสปยใหกบตนไม ควรใสในปรมาณมากหรอนอย เพราะเหตใด ครรวมอภปรายสรปตามหนงสอเรยน ฝกการคดแบบหกมม ปยมประโยชน ถาใสมากจะเปนโทษได คดวเคราะห

21. นกเรยนใชกระบวนการกลม ศกษากจกรรมท 2.3 การแพรของสาร กลมทเปนเลขค ทดลองตอนท 1 ศกษาการแพรของหมกสแดงในน า สงเกตและบนทกผลการทดลองแลวตอบค าถามหลงการท ากจกรรม กลมทเปนเลขค ทดลองตอนท 2 ศกษาการแพรของหมกสแดงกบการออสโมซสของน า สงเกตและบนทกผลการทดลองแลวตอบค าถามหลงการท ากจกรรม

22. ใหกลมทดลองเลขคกบเลขคจบคแลกเปลยนเรยนร สลบกนศกษาวธทดลองและผลทสงเกตได บนทกผลการทดลอง อภปราย วเคราะหผล เขยนรายงาน

23. ตวแทนกลมนกเรยนน าเสนอผลการทดลองและตอบค าถามหลงการท ากจกรรมดวยแผนโปรงใสทงตอนท 1 และตอนท 2 ครน าอภปรายสรปผลการทดลอง นกเรยนสงรายงานการทดลองครกลมละ 1 ฉบบ





คดสงเคราะห

24. ใหนกเรยนดรปขนราก ตงปญหาวาขนรากเปนเซลลทเปลยนแปลงรปรางไปท าหนาทอะไร พบไดบรเวณใด มกระบวนการท างานอยางไร ใหนกเรยนอภปรายรวมกน

25. นกเรยนจบคเพอนคคดศกษาเซลลขนรากของถวด า ซงครเตรยมไวใหตามขนตอนของกจกรรมท 2.4 เซลลขนราก ในหนงสอเรยน วาดรปบรรยายลกษณะทสงเกตได ตอบค าถาม สลบกนตรวจ ลงชอเพอนคคด คดเปรยบเทยบ

26. นกเรยนน าตนขนฉายแชในหมกสแดงวางไว สงเกตการล าเลยงของพช 27. นกเรยนน าพชมากลมละ 2 ชนดเปนพชใบเลยงค 1 ชนด ใบเลยงเดยว 1 ชนด ใชกระบวนการกลมสงเกต

คดแบบเวนไดอะแกรมเปรยบเทยบของ 2 สง บนทกผลสบคนขอมลจากหนงสอเรยนประกอบผลการสงเกต เขยนสรปแบบเวนไดอะแกรม

28. ตวแทนกลมนกเรยนน าเสนอผลการสงเกตลกษณะทแตกตางกนของพชใบเลยงคกบพชใบเลยงเดยว 29. นกเรยนใชกระบวนการกลม ศกษากจกรรมท 2.5 การล าเลยงน าและแรธาตในพช ตามขนตอนในหนงสอ

เรยน วาดรปและบรรยายลกษณะทสงเกตไดตามล าดบเหตการณล าเลยงน ากอนหลงในพช ตอบค าถามหลงการทดลอง 30. ครสมตวแทนกลมน าเสนอผลการศกษาดวยแผนโปรงใสหนาชนเรยน ครน าอภปรายสรป 31. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 4 จากนนสลบกนตรวจกบเพอนคคด ครเฉลยค าตอบ นกเรยน

ประเมนผลเพอน คดเชอมโยง คดวเคราะหและคดเรยงล าดบเหตการณกอนหลง

32. ครตงค าถาม พชคายน าทสวนใด เพออะไร และมกระบวนการอยางไร นกเรยนรวมกนอภปรายคดเชอมโยงความร เพอตอบค าถาม

33. ครตงค าถามตอไปวา พชคายน าไดมากหรอนอยขนอยกบปจจยอะไรบาง และการคายน าของพชมประโยชนอยางไรบาง นกเรยนรวมกนอภปรายคดวเคราะหเพอตอบค าถาม

34. นกเรยนใชกระบวนการกลม ท ากจกรรมท 2.6 การคายน าของพช ตามขนตอนในหนงสอเรยน สงเกต บนทกผล และตอบค าถามหลงการท ากจกรรม

35. ครน าอภปรายผลการทดลองเพอน าไปสขอสรป นกเรยนสงรายงานการทดลองกลมละ 1 ฉบบ 36. นกเรยนศกษาการล าเลยงอาหารและแกสออกซเจนตามหนงสอเรยน สรปทศทางการล าเลยงและเสนทาง

การล าเลยงตามล าดบกอนหลง เขยนเปนแผนภาพ 37. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 5 ครน าอภปรายเฉลยค าตอบทถกตองตามคมอคร นกเรยน

ประเมนตนเอง คดทบทวนความรและคดวเคราะห

38. ครสงนกเรยนลวงหนากอนถงชวโมงเรยนใหน าดอกไมมาคนละ 1 ดอก ซงในแตละกลมใหมความหลากหลาย 39. นกเรยนใชกระบวนการกลมคดทบทวนความร อภปรายประโยชนของดอกไมใหไดมากทสด เลขากลม

จดบนทก






40. ครสมตวแทนกลม น าเสนอประโยชนของดอกไมแลวน าอภปรายในประเดนของการใชสบพนธแบบอาศยเพศของพช

41. นกเรยนใชกระบวนการกลมศกษาลกษณะของดอกไมจากของจรงทน ามา และสบคนขอมลในหนงสอเรยนเพอสรางองคความรเรองโครงสรางของดอกไม

42. นกเรยนกลมเดยวกนน าดอกไมมารวมกนคดวเคราะหจดจ าแนกดวยเกณฑสวนประกอบของดอกไมไดเปนดอกสมบรณเพศกบดอกไมสมบรณเพศ โดยศกษาขอมลจากหนงสอเรยนประกอบการจดจ าแนก

43. นกเรยนใชกระบวนการกลมท ากจกรรมท 2.7 สวนประกอบของดอกไม จากดอกไมทน ามาท าการทดลองตามขนตอนในหนงสอเรยน บนทกผลการสงเกต อภปรายและตอบค าถาม

44. ครสมตวแทนกลมน าเสนอผลการท ากจกรรม 1 กลม ตอบค าถามหลงท ากจกรรม 1 กลม แลวน าอภปรายสรปลกษณะสวนประกอบและหนาทของสวนประกอบของดอกไมตามคมอคร

45. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 6 แลกเปลยนเรยนร ตรวจสอบความถกตอง ครเฉลยกจกรรม นกเรยนประเมนตนเอง คดเรยงล าดบเหตการณกอนหลง

46. ครน าเสนอรปการถายละอองเรณของพชดอกขนจอภาพ นกเรยนจบคเพอนคคด เขยนบรรยายรป ใหตวแทนนกเรยนน าเสนอผลการเขยนบรรยาย 3 กลม

47. ครน าอภปรายเรองกระบวนการสบพนธของพชดอก เพอสรปขนตอนตามล าดบเหตการณตงแตการถายละอองเรณจนถงการปฏสนธ

48. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 7 สงครประเมนผล คดสงเคราะหและคดเปรยบเทยบ

49. ครน าเสนอรปการสบพนธแบบไมอาศยเพศของพช นกเรยนยกตวอยางพชทสบพนธแบบไมอาศยเพศคนละ 1 ชนด จ านวน 7 ชนด นกเรยนรวมกนอภปรายขอดขอเสยของการสบพนธแบบไมอาศยเพศดวยการคดทบทวนความรเดม

50. ตวแทนกลมนกเรยนจบฉลากเรองทตองศกษาตอไปน 1) การตอนกง 2) การตดตา การทาบกง การตอกง 3) การเพาะเลยงเนอเยอ 4) การตอบสนองของพชตอสงเรา

51. นกเรยนใชกระบวนการกลมก าหนดปญหา เพอสบคนขอมลจากเรองทไดรบมอบหมาย ใหศกษาเกยวกบชนดของพช วธการขยายพนธ ขอดขอเสย เขยนบนแผนโปรงใส ตวแทนกลมน าเสนอผลการสบคนขอมล สวนนกเรยนทไดหวขอการตอบสนองตอสงเราใหน าเสนอประเภทของสงเรา พรอมยกตวอยาง หารปประกอบในการน าเสนออยางสรางสรรค

52. ครและเพอนซกถามขอสงสย จากนนครน าอภปรายเพมเตมและสรปเปนองคความรดวยตนเอง 53. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 8 ครอภปราย เฉลย นกเรยนประเมนตนเอง




54. นกเรยนตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 2 จ านวน 20 ขอ สงครตรวจประเมนผลการเรยนรหนวยการเรยนรท 2

5.3 ขนสรป 1. นกเรยนสรปความรความเขาใจตามจดประสงคการเรยนร 2. นกเรยนเขยนรายงานการศกษาเกยวกบเมลดกบการงอกของพช กระบวนการสรางอาหารของพช

โครงสรางการล าเลยงในพช 3. นกเรยนเขยนรายงานผลการส ารวจพชทตอบสนองตอสงเรา 4. นกเรยนเขยนผงมโนทศนสรปความรความเขาใจเรองพช 5. นกเรยนจบคแลกเปลยนกนตรวจสอบการท ากจกรรมเพอความรความเขาใจ และการเขยนผงความคด 6. นกเรยนท าแบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 2 จ านวน 20 ขอ


1) สงเกตพฤตกรรมการเรยนร 2) ประเมนพฤตกรรมดานทกษะปฏบต 3) ประเมนการน าเสนอผลงานกลม 4) ประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง 5) ประเมนการเขยนรายงานการทดลอง 6) ประเมนการตอบค าถามกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1-8 7) ประเมนการตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 2 8) ประเมนการท าแบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 2





7. สอการเรยนร 7.1 หนงสอเรยนมาตรฐานแมค วทยาศาสตร เลม 1 ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 1 7.2 ชดการทดลอง ประกอบดวย อปกรณ และสารเคมตามคมอครดงตอไปน

1) ชดการทดลองเรองเมลดและการงอก 2) ชดการทดลองเรองคลอโรฟลลและแสงกบการสรางอาหารของพช 3) ชดการทดลองเรองการแพรของสาร 4) ชดการทดลองเรองเซลลขนราก 5) ชดการทดลองเรองการล าเลยงน าและแรธาตในพช 6) ชดการทดลองเรองการคายน าของพช 7) ชดการทดลองเรองสวนประกอบของดอกไม

7.3 ดอกไมชนดตางๆ 7.4 พชทมตนขนาดเลกชนดตางๆ 7.5 รปพชทเจรญเตบโตอยางสมบรณกบรปพชทแหงตาย

8. แหลงการเรยนร 8.1 หองสมดกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 8.2 หองปฏบตการวทยาศาสตร 8.3 หองสมดโรงเรยน 8.4 สวนพฤกษศาสตร 8.5 แผนซดรวมเวบไซตความร 8.6 อนเทอรเนตจากเวบไซตตางๆ เชน

- http://web1.dara.ac.th/karuna/Section/section1/section1_1_1.html - http://www.dlf.ac.th/dltv/dltv-uploads/libs/html/1745/plant.html - http://www.bwc.ac.th/sumena/cell3.htm - http://www.bwc.ac.th/sumena/cell4.htm - http://www.bwc.ac.th/sumena/cell5.htm - http://members.thai.net/m6141/Lesson12.htm - http://yalor.yru.ac.th/~suchirat/ch2.htm - http://61.19.145.7/student/science401/bio/bio4-1/diffusion.htm - http://school.obec.go.th/webrusan/plant/title3/menu.html

9. กจกรรมเสนอแนะ กจกรรมบรณาการ นกเรยนขยายความรดวยการท าโครงงานวทยาศาสตรประเภทส ารวจดงตอไปน 9.1 เรองการส ารวจพชดอกในโรงเรยน 9.2 เรองการส ารวจพชไรดอกในโรงเรยน

http://www.dlf.ac.th/dltv/dltv-uploads/libs/html/1745/plant.html

http://www.bwc.ac.th/sumena/cell3.htm



http://members.thai.net/m6141/Lesson12.htm

http://yalor.yru.ac.th/~suchirat/ch2.htm

http://61.19.145.7/student/science401/bio/bio4-1/diffusion.htm

http://school.obec.go.th/webrusan/plant/title3/menu.html


9.3 เรองการส ารวจพชสมนไพรในทองถน 9.4 เรองการส ารวจพชทใชท าสยอมในทองถน 9.5 เรองการส ารวจปรมาณปากใบของพชบกกบพชน า 9.6 เรองการส ารวจพชทใชท าเครองเทศ 9.7 เรองการส ารวจลกษณะของใบพชในทองถนดวยเกณฑแกนสมมาตร 9.8 เรองการส ารวจพชเศรษฐกจในทองถน 9.9 เรองการศกษาวธเปลยนสดอกไมจากสขาวเปนสตามตองการ 9.10 เรองการส ารวจพชสมนไพรทใชไลยงได

10. บนทกหลงสอน

บนทกหลงสอน (บนทกเฉพาะประเดนทมขอมลสารสนเทศชดเจน)

ประเดนการบนทก จดเดน จดทควรปรบปรง 1. การจดกจกรรมการเรยนร




บนทกเพมเตม ............................................................................................................................. ....................................................................... ........................................................................................................................................................................... ......................... ......................................................................................................... ...........................................................................................

ลงชอ .................................................................... ผสอน


ลงชอ ......................................................................... ต าแหนง ....................................................................




วชา ...................................................................................................... ชน .........................................

























หมายเหต 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10





รวม 20

กลมทประเมน ..................................................................................

สมาชก 1. .......................................................................................

2. .......................................................................................

3. .......................................................................................








1.

2.

3.

4.

5.

6.
















แบบฟอรมการน าเสนอเคาโครงของโครงงานวทยาศาสตรประเภทส ารวจ

เรองการส ารวจ .............................................................................

1. ผจดท า .

2. ทมาและความส าคญ .

.

.

.

3. จดมงหมายของการศกษา

3.1 เพอส ารวจ .

3.2 เพอจ าแนก .

4. ขอบเขตของการศกษา .

.

.

.

5. วธด าเนนการส ารวจ

.

.

.

.

6. ผลการส ารวจ .

.

.

.

7. เกณฑในการจดท าขอมล .

.

.

.



1. เนอเยอและอวยวะมความแตกตางกนดงน

เนอเยอ เปนกลมเซลลชนดเดยวกนทท าหนาทอยางเดยวกน เชน กลมเซลลทอล าเลยงน า กลมเซลลทอล าเลยงอาหาร เปนตน อวยวะ เปนกลมของเนอเยอทท าหนาทรวมกน เชน ล าตนของพชประกอบดวยกลมเซลลทอล าเลยงน าและกลมเซลลทอล าเลยงอาหารท างานรวมกน เปนตน

2. ความส าคญของอวยวะตางๆ ของพช มดงน

2.1 ราก เปนอวยวะทท าหนาทยดล าตนไวกบดนและดดน าและแรธาตจากดนสล าตนของพช 2.2 ล าตน เปนอวยวะทท าใหพชทรงตวเพอยดกง กาน ใบ และดอกของพช นอกจากนล าตนยงเปนเสนทางล าเลยงน า

แรธาต และอาหารไปยงสวนตางๆ ของพช 2.3 ใบ เปนอวยวะทท าหนาทสรางอาหารดวยกระบวนการสงเคราะหดวยแสง ซงเปนแหลงอาหารทส าคญของสงมชวต

นอกจากนใบของพชยงเปนอวยวะทมการคายน า การแลกเปลยนแกสคารบอนไดออกไซด และแกสออกซเจน 3. รปตวอยางพชทมการสะสมอาหารไวตามอวยวะตางๆ มดงน

3.1 ล าตนสะสมอาหาร ไดแก หวหอม ตนออย 3.2 รากสะสมอาหาร ไดแก แครอท หวผกกาด


ทอล าเลยงน า ทอล าเลยงอาหาร

หวหอม ตนออย

แครอท หวผกกาด


3.3 รากสรางอาหาร ไดแก รากกลวยไม

กจกรรมท 2.1 เมลดและการงอก จดประสงคการทดลอง

1. อธบายลกษณะและสวนประกอบภายในของเมลดพชได 2. อธบายลกษณะของการงอกของเมลดพชได 3. สรปปจจยทมผลตอการงอกของเมลดพชได

สมมตฐานการทดลอง ถาเมลดของถวแดงไดรบความชนและอากาศในอณหภมทเหมาะสม เมลดถวแดงจะเกดการงอก วสดและอปกรณ

รายการ จ านวนตอกลม

1. แวนขยาย 2. ใบมด 3. เมลดถวแดง (แชน าไว 1 คน) 4. หลอดทดลองขนาดใหญ 5. ส าล 6. น า 7. น ามนพช 8. น าทตมแลว

1 อน 1 อน

20-25 เมลด 4 หลอด

5 cm3 20 cm3

การเตรยมลวงหนา ครควรเตรยมการดงน

1. แชเมลดถวแดงไว 1 คน 2. ตมน าตงทงไวใหเยน 3. การทดลองนตองสงเกตเปนเวลา 1 สปดาห จงควรเตรยมการลวงหนา 1 สปดาห เพอใหสามารถสงเกตผลได

ตามเวลาทตองการ

รากกลวยไม


อภปรายกอนการทดลอง 1. ครน าอภปรายโดยแนะน าใหนกเรยนสงเกตลกษณะภายนอกของเมลดอยางละเอยด 2. ครแนะน านกเรยนใชใบมดกรดเปลอกหมเมลดถวแดงดวยความระมดระวง เพอไมใหตนออนหลดออกจาก

ใบเลยง และควรวางเมลดบนกระดาษสขาว ตวอยางผลการทดลอง

รปแสดงลกษณะภายนอกของ เมลดถวแดง

รปแสดงลกษณะภายในของ เมลดถวแดง

หลอดทดลอง ลกษณะของการงอกของเมลดถวแดง

A (หลอดควบคม) B (ไมมน า) C (ไมมอากาศ) D (อณหภมต า)

เมลดถวแดงงอกโดยปลายรากออกมากอนและใบเลยงแยกออกมาจากเปลอกหมเมลด เมลดถวแดงไมมการงอก เมลดถวแดงไมมการงอก เมลดถวแดงไมมการงอก

การแชเมลดถวแดงในน ากอนน ามาใชในการทดลอง เพอใหเปลอกหมเมลดออนนม เมลดถวแดงมใบเลยง 2 ใบ จดเปนพชใบเลยงค ตนออนของเมลดถวแดงอยภายในเมลดตดอยกบบรเวณรอยแผลเปนของเมลด ถาน าเมลดขาวโพดแชน าไว 1 คน แลวน ามาผาดภายในเมลดจะพบสงทเหมอนกบเมลดถวแดง คอ มเปลอก

หมเมลดและมตนออนอยภายใน สงทแตกตางกนคอ ลกษณะของใบเลยง เมลดถวแดงมใบเลยง 2 ใบ สวนเมลดขาวโพดจะไมมใบเลยง แตมอาหารสะสมเรยกวา เอนโดสเปรม

สวนของพชทงอกออกมาจากเมลดกอนคอราก เมลดถวแดงในหลอดทดลอง A มการงอกเกดขน เนองจากเมลดถวแดงไดรบน าจากส าล อากาศ และอณหภม

ทเหมาะสมตอการงอกของเมลดพช นกเรยนควรจะสรปผลการทดลองเรองเมลดและการงอกไดวา

1. เมลดของพชประกอบดวยเปลอกหมเมลด ตนออน และใบเลยงเปนอาหารสะสมส าหรบตนออน 2. ปจจยทมผลตอการงอกของเมลด ไดแก น าและอากาศ

มรอยแผลเปน

เปลอกหมเมลดสแดง

เปลอกหมเมลด ยอดแรกเกด

ใบเลยง รากแรกเกด

ล าตน


อภปรายหลงการทดลอง ครและนกเรยนรวมกนอภปรายโดยใชค าถามหลงการทดลองเพอใหไดขอสรปวา เมลดของพชมตนออนอยภายในและจะเจรญเตบโต เมอไดรบความชนและออกซเจน ขอเสนอแนะเพมเตม

1. อาจใชเมลดถวด าหรอถวลสงแทนเมลดถวแดง 2. อาจน าเมลดขาวโพดแชน าไว 1 คนมาใหนกเรยนสงเกตสวนประกอบภายในเมลด เพอเปรยบเทยบเมลดของ

พชใบเลยงคและพชใบเลยงเดยว

1. กระบวนการเจรญเตบโตของพชม 3 ประการ คอ กระบวนการแบงเซลล กระบวนการขยายขนาดของเซลล และกระบวนการเปลยนแปลงรปรางของเซลลเพอท าหนาทเฉพาะ

2. สวนของพชทมกระบวนการแบงเซลลและการขยายขนาดของเซลลอยตลอดเวลาคอ บรเวณปลายรากและปลายยอดของพช

3. เมอเกดการงอกของเมลด ตนออนในเมลดจะเกดกระบวนการแบงเซลลและกระบวนการขยายขนาดของเซลล 4. ในการเจรญเตบโตของพช กระบวนการเปลยนแปลงรปรางของเซลลเพอท าหนาทเฉพาะจะเรมตนเมอพชม

ใบแท ล าตน และเมอรากหยงลงสดน 5. ตนออนในเมลดไดรบพลงงานจากใบเลยงหรอเอนโดสเปรมมาใชในการเจรญเตบโตระหวางการงอก 6. การปองกนไมใหเมลดพชงอกกอนเวลาทตองการ ควรเกบเมลดไวในททแหงหรอมความชนต า 7. อากาศมความจ าเปนตอการงอกของเมลด เนองจากอากาศมแกสออกซเจน ซงเปนสงจ าเปนตอกระบวนการ

หายใจของเซลลพช 8. สงจ าเปนในการเจรญเตบโตของพช ไดแก แสงแดด น า อากาศ และแรธาต 9. ถาโลกนไมมแสดงแดดจะเกดผลกระทบตอพชและสตวคอ พชและสตวขาดแหลงพลงงาน อาหาร และอากาศ

หายใจ กจกรรมท 2.2 คลอโรฟลลและแสงกบการสรางอาหารของพช จดประสงคการทดลอง

1. ท าการทดลองเพอตรวจสอบแปงในใบพชได 2. บอกผลทดสอบแปงกบสารละลายไอโอดนได 3. อธบายวธสกดคลอโรฟลลจากใบพชได 4. สรปไดวาคลอโรฟลลและแสงจ าเปนในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง

สมมตฐานการทดลอง ตอนท 1 ถาคลอโรฟลลชวยในการสรางอาหารของพช ดงนนใบพชสวนทมคลอโรฟลลจะตรวจพบแปง ตอนท 2 ถาแสงชวยในการสรางอาหารของพช ดงนนใบพชทถกแสงจะตรวจพบแปง



วสด อปกรณ และสารเคม


1. บกเกอรขนาด 250 cm3 2. บกเกอรขนาด 100 cm3 3. ถวยกระเบอง 4. หลอดทดลองขนาดใหญ 5. หลอดทดลองขนาดเลก 6. หลอดฉดยาขนาด 25 cm3 7. หลอดหยด 8. ปากคบ 9. ชดตะเกยงแอลกอฮอล

10. ทจบหลอดทดลอง 11. สารละลายไอโอดน 12. น าแปงสก 13. เอทานอล 14. น ากลน 15. ใบชบาดาง (ใบออน) 16. ตนผกบงทปลกในกระถาง 17. กระดาษสด า 18. คลปหนบ

1 ใบ 1 ใบ 1 ใบ

1 หลอด 1 หลอด 1 อน 1 อน 1 อน 1 ชด 1 อน 5 หยด 5 cm3 15 cm3

150 cm3

1 ใบ

1 แผน 2-3 อน

การเตรยมลวงหนา ครควรเตรยมการดงน

1. ใบชบาดางจากตนทถกแสงประมาณ 3 ชวโมง 2. ตนผกบงทใชกระดาษสด าปดทบใบใหถกแสงประมาณ 3 ชวโมง

อภปรายกอนการทดลอง

1. ครแนะน าใหนกเรยนสงเกตและเปรยบเทยบสของน าแปง สารละลายไอโอดน และน าแปงเมอทดสอบกบสารละลายไอโอดน

2. ครแนะน าใหนกเรยนสงเกตสของใบชบาดางวาบรเวณใดทมสเขยวและสขาว 3. ครแนะน านกเรยนเกยวกบการสกดคลอโรฟลลโดยใชเอทานอล ควรระมดระวงในขณะทตมในน ารอน เนองจาก

เอทานอลเปนสารทตดไฟงาย


ตวอยางผลการทดลอง ตอนท 1

สารละลาย สของสารละลาย

สารละลายไอโอดน น าแปงสก น าแปงสก + สารละลายไอโอดน

สน าตาลเหลอง สขาว สน าเงนเขม

รปใบชบาดาง

กอนสกดคลอโรฟลล หลงสกดคลอโรฟลลและหยดสารละลายไอโอดน

การทดสอบน าแปงดวยสารละลายไอโอดนไดผลการทดสอบ คอ น าแปงเปลยนจากสขาวเปนสน าเงนเขม

การสกดคลอโรฟลลออกจากใบกอนน าไปทดสอบหาแปง เพอใหสงเกตสของแปงเมอทดสอบกบสารละลายไอโอดนไดชดเจน

การใชเอทานอลในการสกดคลอโรฟลล เนองจากคลอโรฟลลละลายไดดในเอทานอล สวนของใบชบาดางทตรวจพบแปง คอ สวนทเปนสเขยว ทราบไดจากเมอหยดสารละลายไอโอดนไปทใบท

สกดคลอโรฟลลสวนทเปนสเขยวเปลยนเปนสน าเงนเขม


สวนของใบผกบง ผลการทดสอบดวยสารละลายไอโอดน

สวนทถกปดทบดวยกระดาษสด า (ไมถกแสง) สเหลอง

สวนทไมถกปดทบดวยกระดาษสด า (ถกแสง) สน าเงนเขม

การทใบผกบงสวนทปดทบดวยกระดาษสด าตรวจไมพบแปง เนองจากใบผกบงสวนทปดทบดวยกระดาษ สด าไมถกแสง จงไมมการสรางอาหาร

สวนของใบผกบงทไมถกปดทบดวยกระดาษสด าหรอสวนทถกแสงตรวจพบแปง เนองจากเมอหยดสารละลายไอโอดนจะเปลยนเปนสน าเงนเขม

นกเรยนควรจะสรปผลการทดลองทง 2 ตอนไดดงน 1. การทดสอบแปงดวยสารละลายไอโอดนผลทดสอบเปนสารละลายสน าเงนเขม 2. คลอโรฟลลละลายไดดในเอทานอล 3. คลอโรฟลลและแสงจ าเปนในการสรางอาหารของพช

สเขยว

สขาว

สน าเงนเขม

สเหลอง


อภปรายหลงการทดลอง ครและนกเรยนรวมกนอภปรายโดยใชค าถามหลงการทดลอง เพอใหไดขอสรปวา พชสามารถสรางอาหารได โดยมคลอโรฟลลและแสงเปนสงจ าเปนในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง ซงสามารถตรวจสอบแปงทไดจากกระบวนการสงเคราะหดวยแสงดวยสารละลายไอโอดน ครน าอภปรายเกยวกบกระบวนการสงเคราะหดวยแสงของพช วาคลอโรฟลลท าหนาทดดกลนแสงสตางๆ เพอเปลยนแกสคารบอนไดออกไซดและน า ซงเปนวตถดบในการสรางอาหารเปนผลตภณฑ คอน าตาลกลโคสและแกสออกซเจน

1. การสงเคราะหดวยแสงเกดขนในเซลลทมคลอโรพลาสต ซงมสารคลอโรฟลลเปนสวนประกอบหลกอยในใบ

ของพช 2. สงจ าเปนทท าใหเกดกระบวนการสงเคราะหดวยแสงของพชคอ แสงและคลอโรฟลล 3. วตถดบทใชในการสงเคราะหดวยแสงคอ แกสคารบอนไดออกไซดและน า ผลผลตทไดจากการสงเคราะหดวย

แสงคอ น าตาลกลโคสและแกสออกซเจน 4. อาหารทพชสรางขนจะถกเกบไวในรปแปงและตรวจสอบไดโดยใชสารละลายไอโอดน 5. ถาตองการเรงการเจรญเตบโตของพชโดยใหมการสงเคราะหดวยแสงในเวลากลางคน ควรเปดหลอดไฟทม

ความเขมของแสงสวางมาก 6. คลอโรฟลลเปนสารสเขยวในใบพช จะไมดดกลนแสงสเขยว จงสะทอนแสงสเขยวเขาสตา สวนดอกกหลาบส

แดงจะดดกลนแสงสอนๆ นอกจากแสงสแดง และจะสะทอนแสงสแดงออกมา 7. พชไดรบแกสคารบอนไดออกไซดจากการดดเขาทางปากใบ 8. น าเขาสตนพชไดโดยการออสโมซสเขาทางรากของพช 9. ผลตภณฑจากกระบวนการสงเคราะหดวยแสงทพชคายออกมาทางใบคอ แกสออกซเจน

10. พชเกบอาหารทสรางขนไวในใบ ล าตน และราก กจกรรมท 2.3 การแพรของสาร จดประสงคการทดลอง

1. ทดลองศกษาการแพรของสารได 2. อธบายทศทางการเคลอนทของอนภาคของน าหมกในน าได 3. อธบายการแพรของน าและน าหมกแดงทเคลอนทผานแผนเซลโลเฟนได 4. อธบายความหมายของการแพรและการออสโมซสของน าได

สมมตฐานการทดลอง ตอนท 1 อนภาคของดางทบทมจะเคลอนกระจายไปในน าทวทงบกเกอร ตอนท 2 ระดบของเหลวในหลอดแกวจะสงขนและอนภาคของน าหมกสแดงจะเคลอนทเขาไปในถงสารละลายน าตาลทรายเขมขน





1. บกเกอรขนาด 100 cm3 2. หลอดหยด 3. หลอดแกวมขนาดเสนผานศนยกลาง 0.5 cm ยาว 20 cm 4. แผนเซลโลเฟนขนาด 15 x 15 cm 5. ยางรด 6. ทตงหลอดทดลองพรอมทจบ 7. สารละลายน าตาลทราย 8. น าหมกแดง 9. น า

3 ใบ 1 อน 2 อน 2 แผน 2 เสน 1 ชด 30 cm3 1 ขวด 160 cm3

การเตรยมลวงหนา - อภปรายกอนการทดลอง ครน าอภปรายโดยแนะน าใหนกเรยนสงเกตทศทางการเคลอนทของอนภาคของน าหมกสแดงขณะหยดลงในน า และเมอเวลาผานไป ตวอยางผลการทดลองตอนท 1

รปแสดงการแพรกระจายของน าหมกในน า ลกษณะการเปลยนแปลงสของน าหมกในน า

ในวนาทแรก

สแดงจากหยดน าหมกคอยๆ เคลอนทกระจายแทรกไปในน า

ผานไป 5 นาท

สแดงของน าหมกกระจายไปในน าทวทง บกเกอร

สงทแสดงใหเหนวาโมเลกลของน าหมกสแดงมการเคลอนท คอ การทโมเลกลของสแดงคอยๆ เคลอนทแทรกไปในน า

โมเลกลของน าหมกสแดงเคลอนทจากบรเวณทมปรมาณมากไปยงบรเวณทมปรมาณนอย การเคลอนทของโมเลกลน าหมกสแดงเรยกวา การแพร


ถาเทน าหวานสเขยวลงในแกวทมน าจะเกดการเปลยนแปลงดงน น าหวานสเขยวจะเคลอนทไปรวมเปนเนอเดยวกบน า

ตวอยางเหตการณทเกดการแพรขนในชวตประจ าวน เชน การแพรของกลนทเรยนสก ตวอยางผลการทดลองตอนท 2

ของเหลวทใชแชถงสารละลายน าตาลทราย การเปลยนแปลงทสงเกตได

น า ระดบของเหลวในหลอดแกวสงขน

น าหมกสแดง สารละลายน าตาลทรายในถงมสแดง

เมอน าถงสารละลายน าตาลทรายแชในน าระดบของเหลวในหลอดแกวจะสงขน เพราะน าในบกเกอรมปรมาณมากกวาในถงสารละลายน าตาลทราย

เมอน าถงสารละลายน าตาลทรายแชในน าหมกสแดง สารละลายน าตาลทรายจะมสแดง เพราะโมเลกลของน าหมกสแดงในบกเกอรมปรมาณมากกวาจงแพรผานเขาไปในถงสารละลายน าตาลทราย

การทน าเคลอนทผานเยอบางๆ ของถงเรยกวา การแพรแบบออสโมซส น าหมกสแดงผานเยอบางๆ ของถงเรยกวา การแพร

น าหมกสแดงเปรยบเทยบไดกบปยหรอแรธาตในดน ถงเซลโลเฟนเปรยบเทยบไดกบเยอหมเซลลในรากของพช รปแสดงทศทางการเคลอนทของโมเลกลของน าและน าหมกสแดงในการทดลอง

สรปผลการทดลองทง 2 ตอน ไดดงน 1. อนภาคหรอโมเลกลของสแดงในน าหมกแพรกระจายจากบรเวณทมจ านวนอนภาคปรมาณมากไปยง

บรเวณทมจ านวนอนภาคปรมาณนอยกวาเรยกวา การแพรของสาร 2. โมเลกลของน าแพรผานเยอบางๆ ของแผนเซลโลเฟนเรยกวา การแพรแบบการออสโมซส และการแพร

ของโมเลกลของสารสแดงในน าหมกผานเยอบางๆ ของแผนเซลโลเฟนเรยกวา การแพร การอภปรายหลงการทดลอง ครและนกเรยนอภปรายรวมกนโดยใชค าถามหลงการทดลอง เพอใหไดขอสรปวา การแพรของสารเปนการเคลอนทของอนภาคของสารจากบรเวณทมปรมาณอนภาคมากไปยงบรเวณทมปรมาณนอยกวา และการแพรของน าผานเยอหมเซลลเรยกวา การแพรแบบออสโมซส

น า

น า

สแดง

สแดง


ขอเสนอแนะเพมเตม ครแนะน าใหนกเรยนลองท ากจกรรมลองท าดเรองการแพรของน าผานเยอหมไขไก เพอใหเขาใจเรองการแพรไดดยงขน

กจกรรมท 2.4 เซลลขนราก จดประสงคการทดลอง

1. บอกลกษณะของเซลลขนรากของพชได 2. วาดรปแสดงเซลลขนรากของเมลดถวด าหรอเมลดขาวโพดได

สมมตฐานการทดลอง เซลลขนรากของเมลดถวด ามลกษณะเปนเสนบางๆ ขนาดเลก และมจ านวนมาก

วสดและอปกรณ


1. แวนขยาย 2. ปากคบ 3. กระดาษสด า 4. เมลดถวด าหรอเมลดขาวโพดทมรากงอกจากเมลด

1 อน 1 อน 1 แผน 3-5 เมลด

การเตรยมลวงหนา เตรยมเพาะเมลดถวเขยวหรอเมลดขาวโพดบนส าลหรอกระดาษทชชชบน าไวลวงหนาเปนเวลา 4-5 วน

อภปรายกอนการทดลอง 1. ครแนะน าใหนกเรยนใชปากคบหยบเมลดทมรากงอกวางบนกระดาษสด าดวยความระมดระวงเพอไมให

ขนรากหลด 2. ครแนะน าการใชแวนขยายโดยใชมอจบทกานและเลอนแวนขยายขนลงเพอปรบใหเหนภาพทชดเจน หามใช

มอจบทเลนสของแวนขยาย


รปแสดงลกษณะของขนราก ลกษณะของขนราก

เปนเสนเลกๆ บางๆ มจ านวนมากอยรอบๆ ปลายรากทงอกออกมาจากเมลด


เซลลขนรากมลกษณะเปนเสนเลกๆ บางๆ มจ านวนมากอยบรเวณรอบๆ ปลายราก เซลลขนรากมลกษณะเปนเสนยาวบางเปนจ านวนมาก เปนผลดตอพชเนองจากเปนการเพมพนผวของเซลล

ในการดดน าและแรธาตจากดน ถาเซลลขนรากของพชถกท าลายจะท าใหการดดน าและแรธาตของรากลดลง พชทขาดน าและแรธาตจะเหยวเฉา

และตายในทสด สรปผลการทดลองไดดงน

เซลลขนรากของพชเปนเซลลทเปลยนแปลงรปราง เพอท าหนาทในการดดน าและแรธาตเขาสราก มลกษณะเปนเสนเลกๆ บางๆ จ านวนมากอยบรเวณปลายราก อภปรายหลงการทดลอง ครและนกเรยนอภปรายรวมกนโดยใชค าถามหลงการทดลอง เพอสรปลกษณะและรปรางของเซลลขนรากของพช กจกรรมท 2.5 การล าเลยงน าและแรธาตในพช จดประสงคการทดลอง

1. ท าการทดลองเพอศกษาการล าเลยงน าและแรธาตในพชได 2. อธบายการล าเลยงน าและแรธาตในพชได 3. วาดรปแสดงลกษณะของกลมเซลลทอล าเลยงน าในล าตนของตนขนฉายได

สมมตฐานการทดลอง ถารากและล าตนของพชมการล าเลยงน าและแรธาต เมอแชตนขนฉายไวในน าหมกสแดงจะสงเกตเหนกลมเซลลทอล าเลยงของพชในรากและล าตนเปนสแดง วสด อปกรณ และสารเคม


1. ขวดปากกวาง 2. กลองจลทรรศน 3. กระจกสไลด 4. กระจกปดสไลด 5. ใบมด 6. หลอดหยด 7. บกเกอรขนาด 100 cm3 8. น าหมกสแดง 9. น า

10. ตนขนฉาย

1 ใบ 1 กลอง 2 แผน 2 แผน 1 ใบ

1 หลอด 1 ใบ 5 cm3 500 cm3 1 ตน


การเตรยมลวงหนา 1. หยดน าหมกสแดง 5 ลกบาศกเซนตเมตร ใสในน า 500 ลกบาศกเซนตเมตร ใสในขวดปากกวาง 2. น าตนขนฉายทลางสวนรากใหสะอาดแชลงในน าทหยดน าหมกสแดงเปนเวลา 3 ชวโมง


1. ครแนะน าการใชใบมดตดล าตนของตนขนฉายดวยความระมดระวง และสงเกตลกษณะของล าตนดานทถกตด 2. ครแนะน านกเรยนในการตดเนอเยอตามยาวและตามขวาง ควรใชใบมดเฉอนใหบางทสด


ภาพตดขวาง ลกษณะของล าตนตามขวาง

มกลมเซลลสแดงเปนกลมๆ รอบล าตน

ภาพตดตามยาว ลกษณะของล าตนตามขวาง

มกลมเซลลสแดงเรยงตอกนเปนเสนยาวตามล าตน

เมอแชน าตนขนฉายในน าหมกสแดงเปนเวลา 30 นาท จะสงเกตเหนล าตนของตนขนฉายทมสแดง จากผลการทดลองกลมหรอหยอมสแดงรอบๆ ล าตนตดตามขวางคอ กลมเซลลทอล าเลยงน าของพช จากการสงเกตภาพตดตามยาวของล าตน กลมเซลลทอล าเลยงน าของพชมลกษณะเรยงตวตอกนเปนหลอดยาว อนภาคของน าหมกสแดงเขาสรากและเคลอนทไปสสวนบนของล าตนโดยการแพร ถาแชตนขนฉายในน าหมกสแดงเปนเวลาหลายชวโมง สแดงจะเคลอนทขนไปสใบและสวนตางๆ ของพช สรปผลการทดลองเรองการล าเลยงน า และแรธาตในพชไดดงน

1. น าและแรธาตถกล าเลยงจากเซลลขนรากไปสราก ล าตนและสวนตางๆ ของพชโดยการออสโมซสและการแพร

2. กลมเซลลทอล าเลยงน าของพชอยเปนกลมๆ รอบล าตน และเรยงตอกนเปนหลอดยาวจากราก ล าตน และเสนใบของพช อภปรายหลงการทดลอง ครและนกเรยนอภปรายรวมกนโดยใชค าถามหลงการทดลองและตามรายละเอยดในหนงสอเรยน เพอใหไดขอสรปวาการล าเลยงน าและแรธาตของพชเกดขนดวยการท าหนาทของกลมเซลลทอล าเลยงน าโดยกระบวนการแพร และการ


ออสโมซสของน าจากเซลลขนรากสเนอเยอล าเลยงน าในราก ล าตน และเสนใบของพช ดงนนกลมเซลลทอล าเลยงของพชจงรวมตวอยเปนกลมรอบล าตนและเรยงตวตอกนเปนหลอดยาวจากราก ล าตน และเสนใบ จากนนใหนกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 4

ขอเสนอแนะเพมเตม 1. นอกจากตนขนฉาย อาจใชตนผกกะสงหรอตนเทยนแทนได 2. ครอาจชวยตดล าตนตามยาวและตามขวางใหกบนกเรยนเนองจากตองใชความระมดระวงอนตรายจากการใช

ใบมด

1. ระบบล าเลยงในพชมเนอเยอล าเลยง 2 ชนด คอ เนอเยอล าเลยงน าเรยกวา ไซเลม และเนอเยอล าเลยงอาหารเรยกวา โฟลเอม

2. น าถกล าเลยงโดยการออสโมซส แรธาตถกล าเลยงโดยการแพร 3. จากแผนผงการล าเลยงน าและปยในตนพชหลงจากรดน าและใสปยใหกบตนพชเปนเวลา 1 วน ผานไป ดงน

4. สาเหตทเมอใสปยใหแกตนพชในปรมาณมาก พชจะเหยวเฉา เนองจากเซลลของพชสญเสยน าออกจากเซลล เพราะปรมาณน าในดนมนอยกวาในเซลลพช

5. เสนใบของพชคอ เนอเยอไซเลมและเนอเยอโฟลเอม 6. รปแสดงกลมเซลลทอล าเลยงน าของพชใบเลยงคและพชใบเลยงเดยว

7. กลมเซลลทอล าเลยงน ามลกษณะเปนเซลลของพชทเปลยนแปลงรปรางเพอท าหนาทเฉพาะรวมกนเปนกลมรอบๆ ล าตน และเรยงตวตอเนองกนเปนหลอดยาวตามราก ล าตน และเสนใบของพช

กจกรรมท 2.6 การคายน าของพช จดประสงคการทดลอง

1. ท าการทดลองเพอศกษาการคายน าของพชได 2. บอกไดวาการคายน าสวนใหญเกดขนในสวนใดของพช


น า ปย

ออสโมซส เซลลขนราก ไซเลม เซลลพช

แพร

พชใบเลยงค พชใบเลยงเดยว

รปแสดงกลมเซลลทอล าเลยงน า


สมมตฐานการทดลอง ถาการคายน าของพชสวนใหญเกดขนทใบ ดงนนกงชบาทไมไดเดดใบออกจะมการคายน าไดมากกวากงชบาทเดดใบออกหมด วสดและอปกรณ


1. ขวดปากกวาง 2. ถงพลาสตกขนาดใหญ 3. กงชบาหรอพระหง 4. เชอกเสนเลก 5. น า

1 ใบ 2 ใบ 3 กง 2 เสน 500 cm3

การเตรยมลวงหนา ใหนกเรยนเตรยมกงชบา กงพระหง หรอพชชนดอนๆ ทมขนาดเทาๆ กน 2 กง อภปรายกอนการทดลอง

1. ครแนะน าวากงชบาทเดดใบออกควรเดดใบออกใหหมด เพอใหสงเกตเหนการคายน าของพชไดแตกตางกนอยางชดเจน

2. การผกปากถงพลาสตกกบกงชบาควรผกใหแนน เพอไมใหไอน าทพชคายออกมารวออกมานอกถง ท าใหสงเกตหยดน าในถงพลาสตกไดชดเจน ตวอยางการทดลอง

ลกษณะของกงทใชในการทดลอง สงทสงเกตไดภายในถงพลาสตก

กงชบาทไมไดเดดใบออก

กงชบาทเดดใบออก

มหยดน าเกาะภายในถงพลาสตกจ านวนมาก

มหยดน าเกาะในถงพลาสตกเพยงเลกนอย

สงทเกดขนภายในถงพลาสตกทงสองแตกตางกนคอ ในถงพลาสตกทหมกงชบาทไมไดเดดใบออกจะมหยดน ามากกวาในถงพลาสตกทหมกงชบาทเดดใบออก

จากผลการทดลอง การคายน าของพชจะเกดขนทบรเวณใบเปนสวนใหญ กงไมทไมมใบมการคายน าเพยงเลกนอย สงเกตไดจากทมละอองน าภายในถงพลาสตกทหมไว การน ากงไมทงสองไปตงไวกลางแสงแดดเพอใหใบพชคายน าไดมากขน ถาไมใสน าลงไปในขวดทแชกงไมทงสองภายในถงพลาสตกทหมกงชบาทมใบจะมละอองน าเกาะอยภายใน

ปรมาณนอยกวาเมอแชกงในน า และถงพลาสตกทหมกงไมทเดดใบจะมละอองน านอยมาก เนองจากกงไมไมมแหลงดดน า สรปผลการทดลองเรองการคายน าของพชไดดงน


การคายน าของพชเกดขนเนองจากในเซลลของพชมปรมาณน ามากเกนความตองการ ท าใหเซลลคมของพชอยในสภาพเตงหรอพองออก ปากใบเปดท าใหน าระเหยกลายเปนไอน าออกมาทางปากใบ ลกษณะเชนนจะเกดขนไดดในเวลากลางวน ดงนนการคายน าของพชจงเกดขนทใบพชเปนสวนใหญ และกลางวนมแสงแดดพชจะคายน าไดด อภปรายหลงการทดลอง ครและนกเรยนรวมกนอภปรายโดยใชค าถามหลงการทดลองและตามรายละเอยดในหนงสอเรยนเพอใหไดขอสรปวา การคายน าของพชเกดขนทใบเปนสวนใหญ และการคายน าของพชเกดขนไดดในเวลากลางวน จากนนอภปรายเกยวกบปจจยทมผลตอการคายน าและประโยชนของการคายน าของพชตามรายละเอยดในหนงสอเรยน

1. สาเหตทพชตองคายน า เนองจากพชตองการลดปรมาณน าทเกนความตองการในเซลล 2. การคายน าของพชสวนใหญเกดขนทใบ เนองจากมปากใบจ านวนมาก 3. สาเหตทการคายน าของพชเกดขนในเวลากลางวนมากกวากลางคน เนองจากเวลากลางวนพชตองการใชน า

ปรมาณมากในการสรางอาหาร รากของพชจงดดน าเขาสล าตนและใบจ านวนมาก ท าใหเซลลคมอยในสภาพเตงหรอพองออก ปากใบจงเปดกวาง น าทเกนความตองการจงระเหยออกทางปากใบไดด

4. ปจจยทมผลตอการคายน าของพช ไดแก แสงแดด อณหภม ความชนของอากาศ ลม และความกดอากาศ 5. การคายน าของพชมประโยชนตอพช คอ ชวยลดอณหภมของล าตนและใบ ชวยใหรากดดน าและแรธาตไดด 6. ตวอยางพชทคายน าไดด และพชทคายน าไดนอย มดงน พชทคายน าไดด เชน ตนหกวาง ตนชบา พชทคายน า

ไดนอย เชน ตนสน สาหราย 7. พชล าเลยงอาหารโดยวธการแพร 8. เนอเยอล าเลยงอาหารของพชประกอบดวยกลมเซลลทเรยกวา โฟลเอม 9. ถาเนอเยอล าเลยงอาหารถกท าลายจะเกดผล คอ เซลลของพชทถกตดการล าเลยงอาหารอาจตายได

10. แผนผงเสนทางการล าเลยงอาหารของพชวาเรมตนและไปสนสดทสวนใดของตนพชเปนดงน การล าเลยงอาหารของพชเรมตนจากใบ กาน ล าตน ราก กจกรรมท 2.7 สวนประกอบของดอกไม จดประสงคการทดลอง

1. อธบายและชสวนประกอบของดอกไมได 2. ระบชนดของดอกไมทน ามาทดลองได 3. วาดรปและบอกลกษณะของละอองเรณของดอกไมได

สมมตฐานการทดลอง ดอกไมทประกอบดวยกลบเลยง กลบดอก เกสรตวผ และเกสรตวเมยเปนดอกครบสวน สวนดอกไมทขาดสวนประกอบใดสวนประกอบหนงจดเปนดอกไมครบสวน





1. กลองจลทรรศน 2. กระจกปดสไลด 3. กระจกสไลด 4. แทงแกว 5. หลอดหยด 6. บกเกอรขนาด 100 cm3 7. มดตดกระดาษ 8. แวนขยาย 9. เขมหมด

10. ดอกกลวยไม ดอกผกบง ดอกต าลง ดอกบว หรอดอกไมชนดอนๆ

11. น า

1 กลอง 4 อน 4 อน 1 อน

1 หลอด 1 ใบ 1 เลม 1 อน 1 อน

ชนดละ 1 ดอก

50 cm3 การเตรยมลวงหนา

1. ครควรใหนกเรยนแตละกลมเตรยมดอกไมแตละชนดทก าหนดในหนงสอเรยน และดอกไมชนดอนๆ มาศกษาโครงสรางและสวนประกอบ เพอใหนกเรยนไดประสบการณตรงทหลากหลาย

2. ครอาจเตรยมไวลวงหนา เพอความสะดวกในการสงเกต อภปรายกอนการทดลอง

1. ครแนะน าใหนกเรยนศกษาและวาดรปของดอกไมแตละชนดอยางละเอยด และเกบสวนทเปนเกสรตวผของดอกไมแตละชนดไว เพอน าไปใชในการศกษาละอองเรณดวยกลองจลทรรศนตอไป

2. ครแนะน าใหนกเรยนสงเกตและวาดรปละอองเรณของดอกไมแตละชนด เพอเปรยบเทยบลกษณะของละอองเรณของดอกไมชนดตางๆ ตวอยางผลการทดลอง

ชนดของดอกไม

สวนประกอบของดอกไม

กลบเลยง กลบดอก เกสรตวผ เกสรตวเมย

อบละอองเรณ ละอองเรณ รงไขและออวล

ดอกกลวยไม


ชนดของดอกไม

สวนประกอบของดอกไม

กลบเลยง กลบดอก เกสรตวผ เกสรตวเมย

อบละอองเรณ ละอองเรณ รงไขและออวล

ดอกบว

ดอกผกบง

ดอกต าลง

ดอกไมทน ามาศกษาแบงประเภทไดดงน - ดอกครบสวน ไดแก ดอกพระหงและดอกตอยตง - ดอกไมครบสวน ไดแก ดอกต าลง

ดอกไมทมเกสรตวผและเกสรตวเมยอยภายในดอกเดยวกนจดเปนดอกสมบรณเพศ ไดแก ดอกพระหง ดอกบว และดอกตอยตง

ดอกไมทมเกสรตวผหรอเกสรตวเมยเพยงอยางเดยวจดเปนดอกไมสมบรณเพศ ไดแก ดอกต าลง ละอองเรณของดอกไมแตละชนดมลกษณะแตกตางกน การทดลองเรองสวนประกอบของดอกไมสรปไดดงน

1. ดอกไมแตละชนดมลกษณะและสวนประกอบแตละสวนตางกน ดอกไมบางชนดเปนดอกครบสวน ดอกไมบางชนดเปนดอกไมครบสวน

2. ดอกครบสวนจดเปนดอกสมบรณเพศ แตดอกครบสวนอาจเปนดอกสมบรณเพศหรอไมสมบรณเพศกได 3. ลกษณะของละอองเรณของดอกไมแตละชนดจะแตกตางกน

อภปรายหลงการทดลอง ครและนกเรยนอภปรายรวมกนโดยใชค าถามหลงการทดลอง เพอใหไดขอสรปวา ดอกไมแตละชนดมลกษณะและสวนประกอบตางกน จากนนใหนกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 6

1. สวนประกอบของดอกไมตอไปนมความส าคญตอการสบพนธของพช คอ 1.1 กลบดอกชวยดงดดแมลงเพอชวยผสมเกสร



1.2 เกสรตวผท าหนาทสรางเซลลสบพนธเพศผคอ ละอองเรณ 1.3 เกสรตวเมยท าหนาทสรางเซลลสบพนธเพศเมยคอ เซลลไขในออวล

2. เซลลสบพนธเพศผเรยกวา ละอองเรณ อยในอบละอองเรณบนยอดเกสรตวผ เซลลสบพนธเพศเมย เรยกวา เซลลไข อยในออวลซงอยในรงไขของเกสรตวเมย

3. บนยอดเกสรตวเมยมสารเหนยวๆ เพอดกจบละอองเรณ 4. ตวอยางดอกไมแตละประเภทมดงน

4.1 ดอกครบสวน ไดแก ดอกกหลาบ ดอกชบา ดอกมะเขอ ดอกตอยตง 4.2 ดอกไมครบสวน ไดแก ดอกหนาวว ดอกต าลง ดอกฟกทอง และดอกขาวโพด 4.3 ดอกสมบรณเพศ ไดแก ดอกขาว ดอกมะมวง ดอกชบา และดอกมะเขอ 4.4 ดอกไมสมบรณเพศ ไดแก ดอกบวบ ดอกมะละกอ ดอกขาวโพด และดอกแตง

1. ใชรปตอไปนในการตอบค าถามขอ 1.1-1.3

1.1 A เปนกระบวนการทเรยกวา การถายละอองเรณ 1.2 การเปลยนแปลงทเกดขนหลงจากเกด A ขน คอ ละอองเรณจะสรางสเปรม และงอกเปนหลอดลงไปตาม

กานชเกสรตวเมย เพอไปผสมกบเซลไขในออวล 1.3 A เกดขนไดโดยอาศยลม น า แมลง นก และคน

2. การถายละอองเรณของดอกไมแตละชนดตอไปน เกดขนในเวลาตางๆ กนดงน 2.1 ดอกบวเกดในเวลากลางวน 2.2 ดอกราตรเกดในเวลากลางคน 2.3 ดอกทานตะวนเกดในเวลากลางคน 2.4 ดอกขาวโพดเกดในเวลากลางวน

3. การปฏสนธเกดขนเมอสเปรมผสมกบเซลลไขในออวลภายในรงไข 4. สงตอไปนเจรญเตบโตมาจากสวนตางๆ ดงน

4.1 เมลดเจรญเตบโตมาจากออวล 4.2 ตนออนในเมลดเจรญเตบโตมาจากไซโกต 4.3 เนอผลไมเจรญเตบโตมาจากรงไข



1. การสบพนธแบบไมอาศยเพศทเกดขนเองตามธรรมชาต ไดแก การแตกหนอ การแตกตนใหม และการสรางสปอร 2. การขยายพนธมนเทศและมนส าปะหลงนยมใชรากในการขยายพนธ 3. การขยายพนธพชโดยใชสวนตางๆ ของพช ไดแก ล าตน กง ใบ และราก มขอดคอ ท าใหไดตนใหมทมลกษณะ

เหมอนตนพอ-แมหรอไมกลายพนธ 4. การตอนกงใชขยายพนธพชใบเลยงคทมเปลอกและเนอไม 5. การขยายพนธพชแบบไมอาศยเพศวธทท าใหไดพชตนใหมคราวเดยวกนในปรมาณมาก คอ การเพาะเลยง

เนอเยอ 6. การเพาะเลยงเนอเยอเปนการน าเนอเยอเจรญ ไดแก ตา ปลายยอด และปลายรากของพชมาขยายพนธ 7. อาหารวนประกอบดวยแรธาตทจ าเปนในการเจรญเตบโตของพช 8. การตดตา การทาบกง และการตอกงท าใหไดตนตอทแขงแรง

1. หนาทของสวนประกอบตอไปนของพช 1.1 รากมหนาทดดน าและแรธาตจากดน และชวยยดล าตนของพช 1.2 ล าตนมหนาทยดกง กาน ใบ และดอกของพช 1.3 ใบมหนาทในการสรางอาหาร ดดแกสคารบอนไดออกไซด คายน าและแกสออกซเจน

2. การเจรญเตบโตของพชประกอบดวยกระบวนการเพมจ านวนเซลล กระบวนการขยายขนาดของเซลล และกระบวนการเปลยนรปรางของเซลลเพอท าหนาทเฉพาะ

3. เมลดประกอบดวยเปลอกหมเมลด เนอเมลด และตนออน 4. ปจจยทมผลตอการงอกของเมลดพช คอ น า แกสออกซเจน และอณหภม 5. พชสรางอาหารจากแกสคารบอนไดออกไซดและน า อาหารทพชสรางคอ น าตาลกลโคส 6. ปจจยส าคญในการสรางอาหารของพชคอ แกสคารบอนไดออกไซด น า แสง และคลอโรฟลล 7. อาหารทตรวจพบในใบพชคอ แปง ตรวจสอบโดยใชสารละลายไอโอดน 8. พชล าเลยงอาหารโดยการแพรผานกลมเซลลทอล าเลยงอาหารเรยกวา โฟลเอม 9. น าเขาสตนพชทางรากและล าเลยงไปยงสวนตางๆ โดยการแพรแบบออสโมซส แรธาตเขาสตนพชทางรากและล าเลยง

ไปยงสวนตางๆ โดยการแพร 10. เนอเยอล าเลยงน าและแรธาตมชอเรยกวา ไซเลม 11. การคายน าของพชเกดขนทปากใบ การคายน าชวยลดอณหภมของล าตน และใบชวยในการดดน าและแรธาตของพช 12. พชเกบสะสมอาหารไวทราก เชน มนเทศ มนส าปะหลง ทล าตน เชน ขง ขา ออย หวหอม ทใบ เชน วานหางจรเข พชทใชใบเปนอาหาร 13. การสบพนธทเกดจากการผสมระหวางเซลลสบพนธเพศผและเซลลสบพนธเพศเมย 14. เซลลสบพนธเพศผคอ ละอองเรณ เซลลสบพนธเพศเมยคอ เซลลไข




15. สเปรมจากละอองเรณผสมกบเซลลไข การปฏสนธเกดขนในออวลภายในรงไข 16. การถายละอองเรณหมายถงการทละอองเรณไปตกบนยอดเกสรตวเมย 17. การสบพนธของพชมดอกมกระบวนการทเกยวของดงน การถายละอองเรณ การงอกของละอองเรณและการปฏสนธ 18. ผลไมเจรญมาจากรงไข 19. การสบพนธแบบไมอาศยเพศของพช ไดแก การแตกหนอ การแตกตนใหม การสรางสปอร การตอนกง การทาบกง การ

ตดตา และการเพาะเลยงเนอเยอ 20. ตวอยางการตอบสนองตอสงเราของพช ไดแก

1. การเบนเขาหาแสงของดอกทานตะวน 2. การหบใบของตนไมยราบเมอไดรบการสมผส


A

B

C

D

E

แบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 2 เรอง พช


1. ขอใดถกตองทสด 1. สวนทงอกออกจากเมลดเปนครงแรกเมอมแสงและออกซเจนคอยอดออน 2. สวนทงอกออกจากเมลดเปนครงแรกเมอมแสงและออกซเจนคอราก 3. สวนทงอกออกจากเมลดเปนครงแรกเมอมความชนและออกซเจนคอยอดออน 4. สวนทงอกออกจากเมลดเปนครงแรกเมอมความชนและออกซเจนคอราก

จงพจารณารปตอไปนแลวตอบค าถามขอ 2-3

2. สวนประกอบใดใชขยายพนธพชทสบพนธแบบอาศยเพศ 1. A 2. B 3. C 4. D

3. สวนประกอบใดถาขาดไปพชจะขาดน าและแรธาต 1. B 2. C 3. D 4. E

จงพจารณารปตอไปน

4. A, B และ C คออะไร

1. แกสออกซเจน แปงและแกสคารบอนไดออกไซด 2. แกสคารบอนไดออกไซด แปงและแกสออกซเจน 3. แกสออกซเจน พลงงานและแปง 4. แกสคารบอนไดออกไซด แปงและพลงงาน

น า A

น าตาลกลโคส + C

B


5. ขอใดตอไปนไมถกตองเกยวกบปจจยทมตอการสงเคราะหดวยแสงของพช 1. พชสามารถสงเคราะหแสงในเวลากลางคนไดเมอเปดหลอดไฟใหแสงสวาง 2. พชคายแกสออกซเจนและดดแกสคารบอนไดออกไซดทางปากใบ 3. เมอเพมความเขมของแสงสเขยวใหพชมากขนพชจะสงเคราะหแสงไดมากขน 4. พชเกบอาหารทสรางขนไวในรปของแปง ทดสอบดวยสารละลายไอโอดน

จงพจารณารปตอไปน 6. จากรปตองการศกษาเรองอะไร

1. แสงกบการเจรญเตบโตของพช 2. น ากบการเจรญเตบโตของพช 3. แรธาตกบการเจรญเตบโตของพช 4. คลอโรฟลลกบการเจรญเตบโตของพช

7.

จากรปจะพบขนรากบรเวณใด 1. A 2. B 3. C 4. D

8. สารในขอใดไมสามารถผานเขาออกขนรากได 1. แรธาต 2. หมกแดง 3. น าตาลกลโคส 4. น าตาลทราย

9. การล าเลยงน าในพชเปนไปตามขอใด 1. จากราก ล าเลยงเขาสล าตนล าเลยงขนสใบ 2. จากใบ ล าเลยงลงผานล าตนไปสราก 3. จากราก ล าเลยงตามทอล าเลยงไปยงเซลลพชทกเซลล 4. จากราก ล าเลยงเขาสล าตนล าเลยงขนไปยงใบออกสภายนอกทางปากใบ

A

B

C D

ดน + แรธาต ดน + แรธาต


A B C D

10. ล าดบการเจรญเตบโตของพชเปนไปตามขอใด 1. รากงอก ใบเลยงหลดรวง ล าตนงอก ใบแทเจรญออกมา เพมจ านวนใบและความสง เปลอกเมลดออนนม 2. เปลอกเมลดออนนม รากงอก ใบแทเจรญออกมา ล าตนงอก ใบเลยงรวงหลน เพมจ านวนใบและความสง 3. เปลอกเมลดออนนม ล าตนงอก รากงอก ใบแทเจรญออกมา ใบเลยงหลดรวงไป เพมจ านวนใบและความสง 4. ล าตนงอก รากงอก ใบเลยงหลดรวง ใบแทเจรญออกมา เพมจ านวนใบและความสง เปลอกเมลดออนนม

11. ถาฟลมตองการศกษาวาขณะทเมลดถวเขยวงอกและเจรญเตบโตเปนตนออนตองการอาหารหรอไม ฟลมควรท าอยางไรกอนวางเมลดถวเขยวไว 4-5 วน แลวสงเกตการเจรญเตบโต 1. หยดรดน า 2. น าไปแชน า 3. เดดใบเลยงทงใหหมด 4. หลงแชน าน าเมลดถวไปไวทมแสงสวาง

12. ขอใดอธบายความหมายของการสบพนธพชไดถกตองทสด 1. การทเซลลสเปรมผสมกบเซลลไข 2. การพฒนาเทคโนโลยการขยายพนธเพอด ารงพนธพช 3. การทละอองเรณตกลงบนยอดเกสรตวเมย 4. กระบวนการทพชด ารงเผาพนธไมใหสญไปจากโลก

จงพจารณาจากรป

13. ดอกไมในขอใดเปนดอกครบสวน 1. A B 2. A C 3. B D 4. A D

14. ดอกไมในขอใดเปนดอกตวผ 1. A 2. B 3. C 4. D

15. X + สเปรม เอนโดสเปรม X คออะไร 1. ออวล 2. เซลลไข 3. ไซโกต 4. โพลารนวเคลยส

16. การขยายพนธพชวธใดทพชโคนลมงายทสด 1. ทาบกง 2. ตอนกง 3. เพาะเมลด 4. ตดตา


แสง

17. การเพาะเลยงเนอเยอ ใชสวนใดของพชไปเพาะเลยงในอาหารสงเคราะห 1. ตา 2. ปลายยอด 3. ปลายชอดอก 4. ถกทกขอ

18. ขอใดไมถกตองเกยวกบการขยายพนธพชดวยวธทาบกง 1. ตองเปนพชใบเลยงเดยว 2. ไมท าใหเกดการกลายพนธ 3. ตองเปนพชทมเนอเยอชนดเดยวกน 4. ไดพชทมพนธแขงแรง ทนตอสภาพแวดลอม

19. ขอใดไมใชการตอบสนองตอสงเราของพช 1. ใบตนไมยราบจะหยดทนทเมอถกสมผส 2. รากพชเจรญเขาหาศนยกลางโลก ยอดพชจะเจรญในทศทางตรงขามเสมอ 3. ปลกพชไวรมหนาตางจะเบนเขาหาแสงสวาง 4. การหายใจและคายน าทางปากใบของพช

20.

จากการวางกระถางตนถวแลวเกดผลดงรปเปนการตอบสนองของพชตอสงเราใด 1. แสง 2. การสมผส 3. น า 4. แรงโนมถวงของโลก


เรอง พช

1. 4 2. 3 3. 4 4. 2 5. 3 6. 1 7. 3 8. 4 9. 4 10. 2 11. 3 12. 4 13. 3 14. 2 15. 2 16. 2 17. 4 18. 1 19. 4 20. 4








. .





ชอเรองทวจย ......................................................................................














โดย . . .





หนวยการเรยนรท 3 “สารและการจ าแนก” แผนการจดการเรยนรท 3 เรอง สารและการจ าแนก




1. ผลการเรยนรทคาดหวง ส ารวจตรวจสอบ อภปรายและอธบายเกยวกบสมบตทางกายภาพ สมบตทางเคม การจ าแนกสารเปนหมวดหม

โดยใชสมบตของสารเปนเกณฑ การจ าแนกสารตามเนอของสารเปนสารเนอเดยว สารเนอผสม สารบรสทธ ธาต สารประกอบ สารละลาย คอลลอยดและสารแขวนลอย

2. สาระการเรยนร 2.1 การส ารวจตรวจสอบ วเคราะหและอภปรายเกยวกบสสารและสาร 2.2 การส ารวจตรวจสอบ วเคราะหและอภปรายการจ าแนกประเภทของสสาร

3. จดประสงคการเรยนร 3.1 อธบายความหมายของการเปลยนแปลงทางกายภาพและการเปลยนแปลงทางเคมได 3.2 จ าแนกสารโดยใชสมบตของสารเปนเกณฑได 3.3 บอกความหมายของอะตอม โมเลกลและไอออนได 3.4 ระบธาต สารประกอบ สารละลาย คอลลอยดและสารแขวนลอยได 3.5 ทดลองศกษาสมบตบางประการของสารได 3.6 ทดลองเพอทดสอบสมบตของสารละลาย คอลลอยดและสารแขวนลอยได 3.7 ทดลองเพอศกษาคอลลอยดบางชนดในชวตประจ าวนได 3.8 น าความรเรองการแยกสารไปใชประโยชนได 3.9 บอกประโยชนของคอลลอยดในชวตประจ าวนได

4. ฝกการคดแบบ ฝกทกษะการคดเรยงล าดบเหตการณกอนหลง คดเปรยบเทยบ คดทบทวนความรเดม คดวเคราะห คดสรางสรรค

คดจ าแนกแยกแยะ คดจดหมวดหม คดเชอมโยงและคดสรปความ


5. กระบวนการเรยนร คดจ าแนกแยกแยะ คดวเคราะห คดเปรยบเทยบและคดจดหมวดหม 5.1 ขนน า

1. ใหนกเรยนยกตวอยางสสารมาคนละ 1 ชนด ครเขยนบนแผนใสประมาณ 20 ชนด 2. นกเรยนสรปความหมายของสสาร ครน าอภปรายความหมายของสาร 3. นกเรยนจบสลากแสดงบทบาทสมมต

- น า - น าสมสายช - เกลอแกง - น าตาลทราย

4. นกเรยนสรปตวชบงชนดของสารตางๆ ดวยสมบตทวไป และสมบตเฉพาะตวของสาร

5.2 ขนสอน 1. นกเรยนศกษาเรองการจ าแนกสมบตของสารทางวทยาศาสตรตามหนงสอเรยน 2. ศกษาการเปลยนแปลงของสารทางเคมและทางกายภาพ วเคราะหเปรยบเทยบตวบงชการเปลยนแปลงของ

สารทางเคมและทางกายภาพ 3. แบงกลมนกเรยนกลมละ 5-6 คน ท ากจกรรมท 3.1 สมบตบางประการของสาร ประธานกลมน าอภปราย

ถงจดประสงค วธส ารวจทางกายภาพ และสมบตทางเคมบางประการของสาร 6 ชนด 4. ตวแทนกลมนกเรยนน าเสนอผลการส ารวจ จดท าขอมลผลการส ารวจ จดกลมสารเปนหมวดหมตามความ

คลายคลงกนของสมบตทวไป 2 กลม 5. ครน าอภปราย นกเรยนสรปผลการท ากจกรรมเปนขอๆ สงรายงานการทดลองกลมละ 1 ฉบบ ครตรวจ

ประเมนผล คดเชอมโยงและคดเปรยบเทยบ

6. ครใชเกมสสถานะของสาร โดยครเปนผน าเลนเกมสไมเกน 5 นาท วธเลนครเดนไปในกลมนกเรยนพรอมพดวา ของแขง ของเหลว แกส พดซ าไปเรอยๆ ตองการใหนกเรยนคนใดบอกชอสารในสถานะดงกลาว ใหชไปทนกเรยนคนนน เชน ชไปทนกเรยนคนหนงพรอมกบพดวา แกส นกเรยนตอบวา ออกซเจน เปนตน

7. นกเรยนคดเปรยบเทยบความแตกตางของสาร 3 สถานะ 8. ครสาธตกจกรรมท 3.2 อนภาคในของแขง ของเหลวและแกส นกเรยนหมนเวยนกนออกมาศกษาทละกลม

บนทกผลการสงเกต อภปราย คดวเคราะห ตอบค าถามหลงการท ากจกรรม 9. ครอภปราย เฉลยกจกรรมท 3.2 นกเรยนประเมนตนเอง

คดเรยงล าดบเหตการณ

10. ครน าเสนอรปวฏจกรของน า สมตวแทนนกเรยนเลาเรองจากรป ครน าอภปรายแลวใหนกเรยนสรปสาเหตทท าใหสารเปลยนสถานะ





11. นกเรยนใชกระบวนการกลมท ากจกรรมท 3.3 การเปลยนสถานะของน าแขง ประธานกลมแบงหนาทรบผดชอบใหสมาชกในกลมทดลอง สงเกต บนทกผล อภปราย วเคราะห ตอบค าถามหลงการทดลอง คดล าดบเหตการณ สรปสาเหตทท าใหสารเปลยนสถานะ

12. ครใชค าถามหลงการทดลองน าอภปราย ตวแทนกลมตอบค าถามกลมละ 1 ขอ จนครบทกขอ และขอสรปทไดจากการท ากจกรรมท 3.3

13. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1 สลบกนตรวจความถกตองกบเพอนคคด 14. ครน าอภปราย เฉลยกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1 นกเรยนประเมนเพอนสงครแลวบนทกผลการท า

กจกรรม คดวเคราะหและคดสรปความ

15. นกเรยนจบคเพอนคคดศกษาเรองอนภาคของสารในหนงสอเรยนดวยการอานแบบกระตอรอรน ขดเสนใตขอความส าคญ สรปองคความรทได อภปรายวเคราะห สรปความหมายของอะตอม โมเลกลและไอออน

16. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 2 สลบกนถาม-ตอบคนละขอจนครบทกขอ 17. ครน าอภปราย สรปความหมายของอะตอม โมเลกลและไอออน และเฉลยกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 2

นกเรยนประเมนตนเองสงครบนทกผลการท ากจกรรม คดจดหมวดหม คดวเคราะห คดทบทวนความรเดมและคดเปรยบเทยบ

18. ครน าอภปรายการจ าแนกประเภทของสาร โดยใชสถานะเปนเกณฑ ใชความเปนโลหะเปนเกณฑ ใชการละลายน าเปนเกณฑ จากนนใหนกเรยนคดทบทวนความรเดมดวยการเขยนชอโลหะและอโลหะทรจกใหไดมากทสดในเวลา 5 นาท ครใหรางวลนกเรยนทเขยนไดถกตองมากทสด

19. ครน าอภปรายการจ าแนกสารโดยใชเนอของสารเปนเกณฑ ใหนกเรยนยกตวอยางสารเนอเดยว 7 ชนด สารเนอผสม 7 ชนด

20. นกเรยนใชกระบวนการกลมท ากจกรรมท 3.4 สารเนอเดยวกบสารเนอผสมตางกนอยางไร ตามขนตอนในหนงสอเรยน เลขากลมบนทกผลการทดลองทสงเกตได

21. ประธานกลมน าอภปรายคดวเคราะหตอบปญหาหลงการทดลอง สรปเปรยบเทยบความแตกตางระหวางสารเนอเดยวกบสารเนอผสม

22. ตวแทนกลมนกเรยนน าเสนอผลการท ากจกรรม 1 กลม น าเสนอผลการตอบค าถามหลงการทดลอง 1 กลม ครน าอภปราย นกเรยนสรปสรางองคความร

23. ครน าอภปรายความหมายของสารบรสทธ ชนดของสารบรสทธ ไดแก ธาตและสารประกอบ 24. นกเรยนคดทบทวนความรเดมดวยการบอกชอธาตและสารประกอบทรจกคนละ 1 ชนด จ านวน 10 ชอ 25. ครน าอภปรายเรองสารละลาย นกเรยนคดวเคราะหการใชจดเดอดเปนตวบงชความแตกตางระหวาง

สารละลายกบสารบรสทธ เขยนเวนไดอะแกรมสรปองคความร ผลการคดวเคราะหความแตกตางระหวางสารละลายกบสารบรสทธ

26. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 3 ครอภปรายเฉลย นกเรยนประเมนตนเองสงผลคร แลวบนทกผลการท ากจกรรม




คดสรางสรรค คดทบทวนความรเดมและคดเชอมโยง

27. ครน าอภปรายความหมายของสารแขวนลอยกบคอลลอยด นกเรยนยกตวอยางสารแขวนลอยกบคอลลอยดคนละ 1 ชนด จ านวน 10 ชอ

28. นกเรยนใชกระบวนการกลมศกษากจกรรมท 3.5 และกจกรรมท 3.6 โดยให กลมทเปนเลขค ท ากจกรรมท 3.5 สารละลาย คอลลอยด และสารแขวนลอย กลมทเปนเลขค ท ากจกรรมท 3.6 คอลลอยดบางชนดในชวตประจ าวน

29. ประธานกลมแตละกลมแบงหนาทรบผดชอบใหสมาชกกลมปฏบตการทดลอง สงเกต บนทกผล วเคราะห ตอบค าถามและสรปผลการทดลอง

30. ตวแทนกลมนกเรยนคดสรางสรรคน าเสนอผลการทดลอง และผลการตอบค าถามหลงการทดลองกจกรรมละ 2 กลม

31. ครและเพอนซกถาม ครน าอภปรายเรองทนกเรยนตอบค าถามไมไดใหเขาใจ นกเรยนสรปสรางองคความรดวยตนเอง

32. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 4 33. สลบกนตรวจกบเพอนคคด ครอภปรายเฉลยเพอประเมนเพอนสงครและบนทกผลการท ากจกรรม

5.3 ขนสรป

1. นกเรยนสรปความรความเขาใจตามจดประสงคการเรยนร 2. นกเรยนเขยนผงมโนทศนสรปผลการเรยนร 3. นกเรยนคดทบทวนความรเดมเชอมโยงกบความรใหมเกยวกบการจดจ าแนกสารตามเนอของสาร 4. นกเรยนท าแบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 3 จ านวน 10 ขอ


1) สงเกตพฤตกรรมการเรยนร 2) ประเมนพฤตกรรมดานทกษะปฏบต 3) ประเมนการน าเสนอผลงานกลม 4) ประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง 5) ประเมนการเขยนรายงานการทดลอง 6) ประเมนการตอบค าถามกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1-4 7) ประเมนการตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 3 8) ประเมนการท าแบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 3

6.2 เครองมอวดและประเมนผล 1) แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนร 2) แบบประเมนพฤตกรรมดานทกษะปฏบต



3) แบบประเมนการน าเสนอผลงานกลม 4) แบบประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง 5) แบบประเมนการเขยนรายงานการทดลอง 6) การตอบค าถามกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1-4 7) การตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 3 8) แบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 3



7. สอการเรยนร 7.1 หนงสอเรยนมาตรฐานแมค วทยาศาสตร เลม 1 ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 1 7.2 ชดการทดลองเรองสมบตบางประการของสาร 7.3 ชดการทดลองเรองสารเนอเดยวกบสารเนอผสมตางกนอยางไร 7.4 ชดการทดลองเรองสารละลาย คอลลอยด และสารแขวนลอย 7.5 คอลลอยดบางชนดในชวตประจ าวน 7.6 แผนภาพโปรงใส

8. แหลงการเรยนร 8.1 หองสมดโรงเรยน 8.2 หองสมดกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 8.3 บานของนกเรยน 8.4 แผนซดรวมเวบไซตความร 8.5 อนเทอรเนตจากเวบไซตตางๆ เชน

- http://www.acsp.ac.th/learnsquarev/index.php?mod=Courses&op=course_lesson&cid=26&sid= - http://school.obec.go.th/science_wp/sasan/jamnek/htm - http://www.thaigoodview.com/library/teachershow/prachinburi/nonglak-bolsan/index.html - http://www.thaigoodview.com/library/studentshow/st2545/4-5/no10/kanjamnaaksan.html - http://www.wt.ac.th/~pojjamarn/e-sci02.html - http://www.school.net.th/library/create-web/10000/science/10000-4849.html

9. กจกรรมเสนอแนะ กจกรรมบรณาการ นกเรยนท าโครงงานวทยาศาสตรส ารวจสสารในหวขอตอไปน

http://www.acsp.ac.th/learnsquarev/index.php?mod=Courses&op=course_lesson&cid=26&sid

http://school.obec.go.th/science_wp/sasan/jamnek/htm

http://www.thaigoodview.com/library/teachershow/prachinburi/nonglak-bolsan/index.html

http://www.thaigoodview.com/library/studentshow/st2545/4-5/no10/kanjamnaaksan.html

http://www.wt.ac.th/~pojjamarn/e-sci02.html

http://www.school.net.th/library/create-web/10000/science/10000-4849.html


9.1 การส ารวจสารประเภทอลลอยในชวตประจ าวน 9.2 การส ารวจสารประเภทคอลลอยดในชวตประจ าวน 9.3 การส ารวจธาตทมในรางกายมนษย 9.4 การส ารวจธาตทพบในชวตประจ าวน 9.5 การส ารวจสารประกอบทพบในชวตประจ าวน 9.6 การส ารวจสารแขวนลอยทพบในชวตประจ าวน







บนทกเพมเตม ............................................................................................................................. ....................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................................... .............................................................................................................................................................................. ......................

ลงชอ .................................................................... ผสอน


ลงชอ .........................................................................


ต าแหนง ....................................................................



วชา ...................................................................................................... ชน .........................................







หมายเหต ใหบนทกโดยใชเครองหมาย = แสดงพฤตกรรมทพงประสงคตามคาดหวง = ไมแสดงพฤตกรรมทพงประสงคตามคาดหวง เกณฑการประเมน


นกเรยนมพฤตกรรมทพงประสงคตามคาดหวงตงแต 3 รายการขนไป ผานเกณฑการประเมน

















หมายเหต 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10





รวม 20

กลมทประเมน ..................................................................................

สมาชก 1. .......................................................................................

2. .......................................................................................

3. .......................................................................................








1.

2.

3.

4.

5.

6.
















แบบฟอรมการน าเสนอเคาโครงของโครงงานวทยาศาสตรประเภทส ารวจ

เรองการส ารวจ .............................................................................

1. ผจดท า .

2. ทมาและความส าคญ .

.

.

.

3. จดมงหมายของการศกษา

3.1 เพอส ารวจ .

3.2 เพอจ าแนก .

4. ขอบเขตของการศกษา .

.

.

.

5. วธด าเนนการส ารวจ

.

.

.

.

6. ผลการส ารวจ .

.

.

.

7. เกณฑในการจดท าขอมล .

.

.

.



กจกรรมท 3.1 สมบตบางประการของสาร จดประสงคการทดลอง

1. ท าการทดลองเพอศกษาสมบตบางประการของสารได 2. ระบไดวาสมบตลกษณะใดเปนสมบตทางกายภาพและสมบตทางเคม 3. ระบเกยวกบสมบตบางประการของสารได

สมมตฐานการทดลอง ถาสมบตทางกายภาพของสารเปลยนแปลงจะไมท าใหเกดสารใหม และถาสมบตทางเคมของสารเปลยนแปลงจะท าใหมสารใหมเกดขน วสด อปกรณ และสารเคม


1. หลอดทดลองขนาดกลาง 2. บกเกอรขนาด 250 cm3 3. ชดตะเกยงแอลกอฮอลพรอมทกนลม 4. ทตงหลอดทดลอง 5. คมโลหะ 6. ชอนตกสาร 7. ไมขดไฟ 8. แทงแกวคนสาร 9. น า

10. น าแขง 11. เกลอแกง 12. น าตาลทราย 13. หนปน 14. ทองแดงขนาด 1 x 3 cm 15. กระดาษสขาวขนาด 1 x 3 cm

8 หลอด 2 ใบ 1 ชด 1 อน 1 อน 2 อน

1 กลอง 1 อน

150 cm3

5 cm3 2 ชอนเบอร 2 2 ชอนเบอร 2 1 ชอนเบอร 2

1 แผน 1 แผน

การเตรยมลวงหนา

1. ตดแผนทองแดงขนาด 1 x 3 เซนตเมตร เทากบจ านวนกลมของนกเรยน 2. ตดแผนกระดาษสขาวขนาด 1 x 3 เซนตเมตร เทากบจ านวนกลมของนกเรยน



1. ครแนะน าใหนกเรยนท าการทดลองและท าตามขนตอนการทดลอง เพอสงเกตลกษณะของสารแตละดาน 2. สารแตละชนดทก าหนดให จะศกษาสมบตไมครบทกดาน ในการบนทกผลการทดลองใหเวนวางไวในชอง

สมบตทไมไดท าการทดลอง 3. ในการศกษาการเผาไหมของสารใหใชคมโลหะจบสารส าหรบท าการเผาไหม หามใชมอจบ


สาร ผลการสงเกตสมบตทางกายภาพและทางเคมของสาร

สถานะ/ส การหลอมเหลว การละลายน า การเผาไหม

น าแขง เกลอแกง น าตาลทราย ทองแดง กระดาษขาว หนปน

ของแขงไมมส ของแขงสขาว ของแขงสขาว ของแขงสแดง ของแขงสขาว ของแขงสขาว

หลอมเหลว ไมหลอมเหลว ไมหลอมเหลว ไมหลอมเหลว - -

- ละลายน า ละลายน า ไมละลาย -

-

- - - ไมลกไหม ลกไหมเปนของแขงสเทาขาว

ไมลกไหม

สมบตทางกายภาพของสารทสงเกตไดจากภายนอกโดยไมตองท าการทดลอง ไดแก สและสถานะของสาร สมบตทางกายภาพของสารทสงเกตไดจากการทดลองอยางงาย ไดแก การหลอมเหลวและการละลายน า จากผลการทดลอง สารทหลอมเหลวไดงาย คอ น าแขง สารทละลายน าไดงาย คอ เกลอแกง และน าตาลทราย

เมอละลายน าแลวจะไดสารละลายใสไมมส กระดาษตดไฟงายทสด การเผาไหมกระดาษเปนการเปลยนแปลงทางเคม เนองจากเกดสารชนดใหมซงมลกษณะแตกตางไปจากเดม สาเหตททองแดงไมตดไฟ เนองจากความรอนจากตะเกยงแอลกอฮอลไมเพยงพอ

อภปรายหลงการทดลอง ครและนกเรยนอภปรายรวมกนโดยใชค าถามหลงการทดลองและรายละเอยดในหนงสอเพอใหไดขอสรปวา สารแตละชนดมสมบตบางประการคลายคลงกนและสมบตบางประการแตกตางกน กจกรรมท 3.2 อนภาคในของแขง ของเหลว และแกส จดประสงคการทดลอง

1. ท าการทดลองเพอศกษาลกษณะอนภาคในของแขง ของเหลว และแกสได 2. อธบายลกษณะของอนภาคของสารในสถานะของแขง ของเหลว และแกสได

สมมตฐานการทดลอง


ของแขงมลกษณะอนภาคเรยงชดตดกนอยางมระเบยบ ของเหลวและแกสมอนภาคเคลอนทและอยหางกน วสด อปกรณ และสารเคม


1. ลกปดพลาสตกขนาดเลก 2. ถาดพลาสตก 30 x 50 cm

100 เมด 1 ถาด

การเตรยมลวงหนา - อภปรายกอนการทดลอง ครแนะน านกเรยนดงน

1. ลกปดแตละลกแทนอนภาคของสาร 1 อนภาค 2. การเขยาถาดเพอใหลกปดแยกออกจากกนเปนการเปรยบเทยบการใหพลงงานกบอนภาคในสถานะของเหลว

และแกส 3. ใหนกเรยนสงเกตระยะหางและการเคลอนทของลกปด

ตวอยางการทดลอง

การทดลอง ลกษณะการเคลอนทของลกปดทสงเกตได

ระยะหางระหวางลกปด การเคลอนทของลกปด

1. เมอเทลกปดไปรวมกนทมมถาด 2. เมอเอยงถาดเลกนอยและเขยาเบาๆ 3. เมอเขยาถาดเรวๆ และแรง

ลกปดอยชดกน ระยะหางนอยมาก ลกปดอยหางกนเลกนอย ลกปดอยหางกนมากขน

ลกปดไมเคลอนท ลกปดเคลอนทชาๆ ลกปดเคลอนทเรวและแรง

ลกษณะอนภาคในของแขง ของเหลว และแกส เปรยบไดกบลกษณะของลกปดดงน 1. ของแขงเปรยบเทยบกบลกษณะลกปดทไปรวมกนทมมถาด อนภาคจะอยชดตดกนและไมมการเคลอนท 2. ของเหลวเปรยบเทยบกบลกษณะลกปดทถกเขยาเบาๆ อนภาคจะเคลอนทอยางชาๆ และมระยะหางกน

เลกนอย 3. แกสเปรยบเทยบกบลกษณะลกปดถกเขยาอยางแรงและเรว อนภาคจะเคลอนทเรวและอยหางกนมาก

อนภาคของสารในสถานะแกสมพลงงานมากกวาสถานะของเหลว และอนภาคของสารในสถานะของเหลวมพลงงานมากกวาสถานะของแขง อภปรายหลงการทดลอง ครและนกเรยนอภปรายรวมกนโดยใชค าถามหลงการทดลองเพอใหไดขอสรปวา สารทอยในสถานะของแขงมรปรางไมเปลยนแปลง เนองจากอนภาคในของแขงจดเรยงตวชดตดกนอยางเปนระเบยบและไมมการเคลอนท สวนของเหลวและแกสอนภาคมการเคลอนท ซงอนภาคของของเหลวเคลอนทชากวาอนภาคของแกสทมลกษณะฟ งกระจาย


ความรเพมเตมส าหรบคร

1. ของแขงบางชนด ณ อณหภมและความดนปกต การจดเรยงอนภาคไมเสถยร อนภาคมการสนสะเทอน ท าใหเกดการถายเทพลงงานจากการสนสะเทอนมายงอนภาคทอยทผวหนาของของแขงจนอนภาคทผวหนาเอาชนะแรงยดเหนยวระหวางอนภาคอนๆ หลดกลายเปนไอเรยกวา “ของแขงเกดการระเหด” เชน ลกเหมน(แนฟทาลน) พมเสน การบร เปนตน

2. แรงยดเหนยวระหวางอนภาคของของแขงมมากกวาแรงยดเหนยวระหวางอนภาคของของเหลวมคามากกวาแรงยดเหนยวระหวางอนภาคของแกส

3. ลกษณะอนภาคของของเหลวและแกสมการเคลอนท ท าใหมสมบตการแพร นอกจากนของเหลวยงมสมบตในการระเหยซงเกดขนไดทกอณหภมและแกสมลกษณะฟ งกระจาย จงมปรมาตรเทากบขนาดของภาชนะทบรรจ

กจกรรมท 3.3 การเปลยนสถานะของน าแขง จดประสงคการทดลอง

1. ท าการทดลองเพอศกษาการเปลยนสถานะของสารได 2. อธบายการเปลยนแปลงเมอน าแขงไดรบความรอนได 3. เขยนแผนผงสรปการเปลยนสถานะของน าแขงได

สมมตฐานการทดลอง เมอน าแขงไดรบความรอนจะเปลยนสถานะจากของแขงเปนน า และจากน าเปนไอน า



1. หลอดทดลองขนาดใหญ 2. บกเกอรบรรจน าแขงขนาด 250 cm3 3. เทอรมอมเตอร 0-100 oC 4. ขาตงพรอมแขนจบหลอดทดลอง 5. ชดตะเกยงแอลกอฮอลพรอมทกนลม 6. ไมขดไฟ

1 หลอด 1 ใบ 1 อน 1 ชด 1 ชด 1 กลอง

การเตรยมลวงหนา -

อภปรายกอนการทดลอง ครแนะน านกเรยนดงน

1. การใสเทอรมอมเตอรลงในหลอดทดลองทมน าแขงควรระมดระวง เนองจากบรเวณกระเปาะของเทอรมอมเตอร มลกษณะบางมากอาจแตกไดงาย


2. การสงเกตอณหภมควรสงเกตทก 30 วนาท และสงเกตลกษณะการเปลยนแปลงของน าแขงเมอไดรบความรอนในขณะเดยวกนได ตวอยางผลการทดลอง

เวลา (วนาทท) อณหภม (oC) ลกษณะของน าแขง

เรมทดลอง 30 60 90 120 150 180 210 240 270 300 330 360

0 3 12 15 23 39 60 80 96 98 99 99 99

ของแขงและของเหลว ของแขงและของเหลว ของแขงและของเหลว ของเหลว ของเหลว ของเหลว ของเหลว ของเหลว ของเหลวเรมเดอด ของเหลวเดอด ของเหลวเดอด ของเหลวเดอด ของเหลวเดอด

น าแขงเมอไดรบความรอนจะหลอมเหลวกลายเปนน า และเมอไดรบความรอนตอไปน าจะเดอดกลายเปนไอน า จากการทดลองชวงวนาทแรกถงวนาทท 210 อณหภมเพมขน และอณหภมของน าคงททวนาทท 240

รปกราฟแสดงความสมพนธระหวางอณหภมกบเวลาจากการเปลยนสถานของน าแขงจนกลายเปนไอน า


น าเดอดมอณหภมคงททงทไดรบความรอนเนองจากความรอนทไดรบขณะนนใชในการเปลยนสถานะจากน ากลายเปนไอน า

แผนผงและรปแสดงอนภาคของน าในการเปลยนสถานะจากน าแขงเปนน า และจากน ากลายเปนไอน า เปนดงน

อภปรายหลงการทดลอง ครและนกเรยนอภปรายรวมกนโดยใชค าถามหลงการทดลองและจากรปภาพทนกเรยนเขยนเพอใหไดขอสรปวา เมอใหความรอนแกน าแขงทอยในสถานะของแขง น าแขงจะหลอมเหลวกลายเปนน าทอยในสถานะของเหลว และเมอใหความรอนแกน า น าจะกลายเปนไอทอยในสถานะแกส

1. สงทก าหนดทงหมดเปนสสาร ไดแก กอนอกกาบาตจากดาวหาง หนภเขาไฟ หนแกรนต กอนวตถจากดาวองคาร น าทะเล และน ามนดบ สารหมายถงสสารททราบสมบตหรอไดศกษาคนควาแลว ไดแก หนจากภเขาไฟ หนแกรนต น าทะเล และน ามนดบ

2. การเปลยนแปลงตอไปน แบงไดดงน

การเปลยนแปลงทางกายภาพ การเปลยนแปลงทางเคม

2.1 น าเดอดกลายเปนไอน า 2.4 การน าไฟฟาของลวดทองแดง 2.6 การละลายของน าตาลทรายในน า 2.8 การหลอมเหลวของเกลอแกง

2.2 การเผาไหมแกสหงตม 2.3 การจดไมขดไฟ 2.5 การสงเคราะหดวยแสงของพช 2.7 การผกรอนของรวเหลก

3. สมบตของสารทใชระบชนดของสารได ไดแก จดเดอด จดหลอมเหลว และความหนาแนนของสาร 4. พลงงานความรอนท าใหสารเกดการเปลยนสถานะ 5. เมอสารเกดการเปลยนสถานะ สารในสถานะแกสมพลงงานสงสด เนองจากในการเปลยนสถานะของสารจากของแขง

เปนของเหลวและแกสระบบจะดดพลงงาน 6. น าแขง น า ไอน า

การเปลยนแปลง ก หมายถงการหลอมเหลว ข หมายถงการกลายเปนไอ ค หมายถงการเยอกแขง ง หมายถงการควบแนน


ก ค

ข ง

น าแขง น า ไอน า ความรอน ความรอน


ก าหนดให ○ และ ● แทนอะตอมชนดตางๆ 1. รปแสดงแกสบรสทธทเปนอะตอมเดยว คอ A 2. รปแสดงอนภาคในโลหะทองแดง คอ E และเรยกอนภาคเหลานนวา อะตอม 3. รปแสดงโมเลกลของแกสออกซเจน คอ C 4. รปทมทงอนภาคของอะตอมและโมเลกล คอ B 5. รปทแสดงโมเลกลของน า (H2O) หรอแกสคารบอนไดออกไซด (CO2) คอ D ความรเพมเตมส าหรบคร

1. ธาต (element) หมายถงสารบรสทธทประกอบดวยอะตอมเพยงชนดเดยว อาจอยในรปของอะตอมหรอโมเลกล ไดแก

- อะตอมของธาตโลหะในผลกโลหะ เชน ทองแดง (Cu) เหลก (Fe) ทองค า (Au) สงกะส (Zn) เปนตน - โมเลกลของธาต เชน H2 , O2 , N2 , F2 , Cl2 , P4 , S8 เปนตน - โมเลกลของแกสเฉอยเปนโมเลกลอะตอมเดยว (monoatomicmolecule) หมายถงโมเลกลทประกอบดวย

อะตอมเดยว ไดแก He , Ne , Ar , Kr , Xe และ Rn 2. สารประกอบ (compound) หมายถงสารบรสทธทเกดจากอะตอมของธาตตงแต 2 ชนดขนไปมารวมกนทางเคม

หนวยทเลกทสดของสารประกอบ คอ โมเลกล และสญลกษณทเขยนแทนโมเลกล เรยกวา สตรเคม เชน น า ((H2O) หรอแกสคารบอนไดออกไซด (CO2) แกสแอมโมเนย (NH3) น าตาลกลโคส (C6H12O6) หนปน (CaCO3) เกลอแกง (NaCl) เอทานอล (C2H5OH) เปนตน กจกรรมท 3.4 สารเนอเดยวกบสารเนอผสมตางกนอยางไร จดประสงคการทดลอง

1. ท าการทดลองเพอศกษาลกษณะของสารเนอเดยวและสารเนอผสมได 2. ระบไดวาสารชนดใดเปนสารเนอเดยวและสารเนอผสม 3. สรปเกยวกบลกษณะเนอสารของสารเนอเดยวและสารเนอผสมได

สมมตฐานการทดลอง


A B C D E


สารทมลกษณะของเนอสารผสมกลมกลนกนจดเปนสารเนอเดยว สวนสารทมลกษณะเนอสารไมผสมกลมกลนเปนเนอเดยวกนจดเปนสารเนอผสม วสด อปกรณ และสารเคม


1. บกเกอรขนาด 100 cm3 2. หลอดทดลองขนาดกลาง 3. ชอนตกสาร 4. หลอดฉดยา 5. น า 6. น ามน 7. เกลอ 8. แปงมน

4 ใบ 3 หลอด 2 อน 1 อน 50 cm3 50 cm3

30 กรม

2 กรม การเตรยมลวงหนา

ครเตรยม สารหมายเลข 1 คอน า สารหมายเลข 2 คอน ามน สารหมายเลข 3 คอเกลอ สารหมายเลข 4 คอแปงมน


1. ใหนกเรยนสงเกตลกษณะเนอสารจากตวอยางท 1-4 แตหามชมสาร 2. ใชหลอดฉดยาวดปรมาตรของน าคอสารตวอยางท 1 ใสหลอดทดลองหลอดละ 5 ลกบาศกเซนตเมตร 3. ใชชอนตกสารตกเกลอและแปงมนอยางละ 1 ชอน และหยดน ามนพช 2 หยดใสลงในหลอดทดลองทมน า

อยางละหลอด 4. เมอผสมสารหมายเลข 2, 3 และ 4 กบน าแลวควรเขยาเบาๆ


สารทน ามาทดลอง ลกษณะเนอสารทสงเกตได

1. น า 2. น ามน 3. เกลอ 4. แปงมน

ของเหลวใส ไมมส มเนอเหมอนกนทกสวน ของเหลวใส สเหลอง มเนอเหมอนกนทกสวน ของแขงสขาว มเนอเหมอนกนทกสวน ของแขงสขาว มเนอเหมอนกนทกสวน


5. น า + น ามน 6. น า + เกลอ 7. น า + แปงมน

ของเหลวแยกเปน 2 ชน ของเหลวมเนอเหมอนกนทกสวน ของเหลวและของแขงไมรวมเปนเนอเดยวกน

สารตวอยางท 1-4 มลกษณะเปนสารเนอเดยว ลกษณะของสารเนอเดยวทสงเกตไดพบวาทกสวนของเนอสารเหมอนกนทกสวน เมอน าสารตงแต 2 ชนดขนไปมารวมกนจะเกดเปนของผสมหรอสารเนอผสม

ของผสมทไดจากการทดลองนมลกษณะเนอสารทเปนสารเนอผสมและสารเนอเดยว ของผสมระหวางน ากบน ามนและน ากบแปงเปนสารเนอผสม ของผสมระหวางน ากบเกลอเปนสารเนอเดยว จากกจกรรมนไดขอสรปเกยวกบสารเนอเดยวและสารเนอผสมดงน

1. สารทประกอบดวยสารเพยงชนดเดยวเปนสารเนอเดยว 2. เมอน าสารตงแต 2 ชนดขนไปผสมกน

- ถาสารทงสองชนดผสมกลมกลนเปนเนอเดยวกน จดเปนสารเนอเดยว - ถาสารทงสองชนดมเนอแยกเปนสวนๆ จดเปนสารเนอผสม

อภปรายหลงการทดลอง ครและนกเรยนอภปรายรวมกนโดยใชค าถามหลงการทดลองเพอใหไดขอสรปวา สารเนอเดยวอาจประกอบดวยสารเพยงชนดเดยวหรอมากกวาหนงชนดทผสมกนแลวมลกษณะเนอสารเหมอนกนทกสวน สารเนอผสมเปนสารทมเนอสารไมผสมกลมกลนเปนเนอเดยวกน จากน นครน าอภปรายเพอใหความรเกยวกบสารบรสทธ ซงแบงเปนธาตและสารประกอบ ลกษณะ สถานะ และสมบตบางประการของสารละลาย โดยใหนกเรยนน าขอมลแสดงความสมพนธระหวางอณหภมกบเวลาจากตารางในหนงสอเรยนทก าหนดใหมาเขยนกราฟ โดยก าหนดใหแกนตงแทนอณหภมและแกนนอนแทนเวลา ซงควรไดรปกราฟดงน

น ากลนเรมเดอดทอณหภม 99 องศาเซลเซยส วนาทท 120 สวนเอทานอลในน าเรมเดอดทอณหภม 70 องศาเซลเซยส วนาทท 60

รปกราฟแสดงความสมพนธระหวางอณหภมกบเวลาของน ากลนและเอทานอลในน า


น ากลนเปนสารบรสทธ สวนเอทานอลในน าเปนสารละลาย สารบรสทธมอณหภมขณะเดอดคงท สารละลายมอณหภมขณะเดอดไมคงท จากขอมลและกราฟ ครและนกเรยนอภปรายรวมกนในประเดนเกยวกบสารเมอเพมอณหภม ซงควรสรปไดวา

1. น ากลนเปนสารบรสทธ เมอไดรบความรอนจะมอณหภมสงขนเรอยๆ จนกระทงเดอด และมอณหภมขณะเดอดคงทเทากบ 100 องศาเซลเซยส

2. สารละลายเอทานอลในน า เมอไดรบความรอนอณหภมจะสงขนจนกระทงเดอด และมอณหภมขณะเดอดไมคงท

3. สารบรสทธมอณหภมขณะเดอดคงท สวนสารละลายมอณหภมขณะเดอดไมคงท จากสมบตดงกลาวนสามารถใชเปนเกณฑในการพจารณาวาสารใดเปนสารบรสทธหรอสารละลาย

1. สารเนอผสม หมายถงสารทมลกษณะเนอสารไมผสมกลมกลนเปนเนอเดยวกน เชน หนออน น าสมคน

น าโคลน เปนตน 2. สารเนอเดยว หมายถงสารทมลกษณะเนอสารผสมกลมกลนเปนเนอเดยวกน ไดแก

- ของแขง เชน ทองค า ทองแดง นาก เปนตน - ของเหลว เชน น าประปา น าหวาน น าอดลม เปนตน - แกส เชน อากาศ แกสหงตม แกสธรรมชาต เปนตน

3. การจ าแนกสารทก าหนดใหโดยใชสถานะและเนอสารเปนเกณฑไดดงน สถานะ ของแขง ไดแก เกลอแกง น าตาลทราย โซดาไฟ หนออน ของเหลว ไดแก น าสมสายช น าประปา น าผลไม น าอดลม น าโซดา แกส ไดแก อากาศ คารบอนไดออกไซด คลอรน เนอสาร สารเนอเดยว ไดแก เกลอแกง น าตาลทราย โซดาไฟ น าสมสายช น าประปา น าอดลม น าโซดา อากาศ

คารบอนไดออกไซด คลอรน สารเนอผสม น าผลไม หนออน 4. จากขอ 3 สารทก าหนดใหทจดเปนสารบรสทธ ไดแก เกลอแกง น าตาลทราย โซดาไฟ คารบอนไดออกไซด

คลอรน สารละลาย ไดแก น าสมสายช น าประปา น าอดลม น าโซดา อากาศ 5. จากขอ 3 สารทก าหนดใหทจดเปนธาต ไดแก คลอรน สารประกอบ ไดแก เกลอแกง น าตาลทราย โซดาไฟ

คารบอนไดออกไซด 6. แผนผงการจ าแนกสารในขอ 3 เปนดงน


ลกษณะเนอสาร สาร

สารเนอเดยว สารเนอผสม

น าผลไม หนออน เกลอแกง น าตาลทราย โซดาไฟ น าสมสายช น าประปา น าอดลม น าโซดา อากาศ

คารบอนไดออกไซด คลอรน ความบรสทธของสาร

สารละลาย สารบรสทธ


กจกรรมท 3.5 สารละลาย คอลลอยด และสารแขวนลอย จดประสงคการทดลอง

1. บอกลกษณะของสารละลาย คอลลอยด และสารแขวนลอยได 2. เปรยบเทยบขนาดอนภาคของสารละลาย คอลลอยด และสารแขวนลอยได

สมมตฐานการทดลอง สารละลาย คอลลอยด และสารแขวนลอยสามารถจ าแนกประเภทไดดวยขนาดของอนภาคทตางกน วสด อปกรณ และสารเคม


1. บกเกอรขนาด 100 cm3 2. บกเกอรขนาด 250 cm3 3. กรวยกรอง 4. แทงแกวคนสาร 5. หลอดฉดยาขนาด 25 cm3 6. กระดาษกรองขนาดเสนผานศนยกลาง11 cm 7. แผนเซลโลเฟนขนาด 20 x 20 cm 8. เชอกส าหรบผกถงเซลโลเฟน 9. สารละลายโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนต

10. นมสดผสมน าในอตราสวน 1:1 โดยปรมาตร 11. น าแปงดบ

3 ใบ 3 ใบ 1 อน 1 แทง 1 หลอด 1 หลอด 3 แผน 3 เสน 40 cm3

40 cm3

40 cm3 การเตรยมลวงหนา

1. เตรยมสารละลายโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนต โดยใสโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนต 1 ชอนอะลมเนยมขนาดเลกในน ากลน 500 ลกบาศกเซนตเมตร

2. เตรยมนมสดใหเจอจาง โดยผสมน าในอตราสวน 1:1 โดยปรมาตร 3. เตรยมน าแปงดบ โดยใสแปงมน 10 ชอนเบอร 2 ในน า 500 ลกบาศกเซนตเมตร 4. ตดแผนเซลโลเฟนขนาด 20 x 20 cm


น าสมสายช น าประปา น าอดลม น าโซดา อากาศ เกลอแกง น าตาลทราย โซดาไฟ คารบอนไดออกไซด คลอรน

องคประกอบสาร

ธาต สารบรสทธ

เกลอแกง น าตาลทราย โซดาไฟ คารบอนไดออกไซด คลอรน


1. แนะน าการสงเกตสและลกษณะเนอสาร โดยใหพจารณาสารตวอยางวาเปนสารเนอเดยวหรอสารเนอผสม 2. การเทสารลงในแผนเซลโลเฟน ควรรวมแผนเซลโลเฟนใหมลกษณะเปนถง และเทสารลงในถงประมาณ 2 ใน 3

ผกปากถงใหแนน การแชน าตองระวงไมใหถงจมลงใตน าทงหมด ตวอยางการทดลอง

สาร ส ลกษณะ เนอสาร

ผลสงเกตเมอน าไปกรองดวย

กระดาษกรอง แผนเซลโลเฟน

สารละลายโพแทสเซยม-เปอรแมงกาเนต นมสด น าแปงดบ

มวงแดง ขาวขน ตะกอนสขาวในของเหลวใส

เนอเดยว

เนอเดยว

เนอผสม

ไมมสารเหลอบนกระดาษกรอง และไดของเหลว สมวงแดง ไมมสารเหลอบนกระดาษกรอง และไดของเหลว สขาวขน มตะกอนสขาวบนกระดาษกรอง และไดของเหลวใสไมมส

น าในบกเกอรมสมวงแดง น าในบกเกอรใส ไมมส น าในบกเกอรใส ไมมส

สารละลายโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนตและนมสดเปนสารเนอเดยว น าแปงดบเปนสารเนอผสม อนภาคในสารละลายโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนตและนมสดผานกระดาษกรองไดทงหมด สวนน าแปงดบม

ตะกอนสขาวตดคางบนกระดาษกรอง อนภาคของสารละลายโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนตและนมสดมขนาดเลกกวารพรนของกระดาษกรอง อนภาคของสารละลายโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนตผานไดทงกระดาษกรองและแผนเซลโลเฟน อนภาคของนมสดผานรพรนของกระดาษกรองได แตไมผานแผนเซลโลเฟน เนองจากอนภาคมขนาดเลกเทา

รพรนของกระดาษกรอง แตใหญกวารพรนของแผนเซลโลเฟน อนภาคของน าแปงดบไมผานทงกระดาษกรองและแผนเซลโลเฟน เนองจากอนภาคมขนาดใหญกวารพรน

ของกระดาษกรองและแผนเซลโลเฟน อนภาคของน าแปงดบมขนาดใหญทสด และอนภาคของสารละลายโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนตมขนาด

เลกทสด ขนาดอนภาคของสารตวอยางเรยงล าดบจากขนาดเลกไปหาขนาดใหญเปนดงน

สารละลายโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนต < นมสด < น าแปงดบ น าแปงดบเปนสารแขวนลอย นมสดเปนคอลลอยด สารละลายโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนตเปนสารละลาย

อภปรายหลงการทดลอง


ครและนกเรยนอภปรายรวมกนโดยใชค าถามหลงการทดลองเพอใหสรปไดวา ถาใชขนาดอนภาคของสารทกระจายอยในตวกลางของของเหลวเปนเกณฑ จะแบงสารไดเปน 3 ประเภท ดงน

1. สารทมอนภาคผานทงกระดาษกรองและแผนเซลโลเฟน แสดงวามขนาดอนภาคเลกกวารพรนของกระดาษกรองและแผนเซลโลเฟน เรยกสารนวา สารละลาย จดเปนสารเนอเดยว เชน สารละลายโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนต

2. สารทมอนภาคผานกระดาษกรองไดแตไมผานแผนเซลโลเฟน แสดงวาอนภาคมขนาดเลกกวารพรนของกระดาษกรอง แตใหญกวารพรนของแผนเซลโลเฟน เรยกสารนวา คอลลอยด จดเปนสารเนอเดยว เชน นมสด กจกรรมท 3.6 คอลลอยดบางชนดในชวตประจ าวน จดประสงคการทดลอง

1. ท าการทดลองเพอเตรยมคอลลอยดได 2. อธบายการเกดคอลลอยดชนดไมถาวรและถาวรได 3. บอกความหมายของอมลชนและอมลซฟายเออรได 4. ระบชนดของอมลซฟายเออรได

สมมตฐานการทดลอง มสารบางชนดทท าใหคอลลอยดซงเปนสารเนอผสมเกดเปนสารเนอเดยวได



1. หลอดทดลองขนาดกลาง 2. หลอดฉดยาขนาด 10 cm3 3. จกยาง 4. บกเกอรขนาด 100 cm3 5. น า 6. น ามนพช 7. น าสมสายช 8. แชมพผสมน าในอตราสวน 1:1 โดยปรมาตร 9. ไขแดง (ไขดบ)

2 หลอด 4 หลอด 2 อน 4 ใบ 3 cm3 6 cm3 3 cm3 3 cm3 1 cm3

การเตรยมลวงหนา 1. เตรยมน าแชมพ 50 ลกบาศกเซนตเมตร โดยใชแชมพ 25 ลกบาศกเซนตเมตร ผสมกบน ากลน 25 ลกบาศก

เซนตเมตร 2. ตอกไข 1 ฟองลงในบกเกอรขนาด 50 ลกบาศกเซนตเมตร และคนใหไขแดงผสมเปนเนอเดยวกบไขขาว


1. ควรสงเกตการทดลองลกษณะของสารทกขนตอนทท าการทดลอง


2. ควรเขยาสารใหผสมกนทกสวนและตงทงไวสกคร เพอสงเกตลกษณะเนอสาร


สาร ผลการสงเกต

กอนเขยา กระดาษกรอง แผนเซลโลเฟน

น า + น ามนพช น าสมสายช + น ามนพช น า + น ามนพช + น าแชมพ น าสมสายช + น ามนพช + ไขแดง

ของเหลวแยกชน ของเหลวแยกชน ของเหลวแยกชน ของเหลวแยกชน

ของเหลวรวมเปนเนอเดยวกน ของเหลวรวมเปนเนอเดยวกน ของเหลวรวมเปนเนอเดยวกนของเหลวรวมเปนเนอเดยวกน

ของเหลวแยกชน ของเหลวแยกชน ของเหลวรวมเปนเนอเดยวกน ของเหลวรวมเปนเนอเดยวกน

เมอใสน าในน ามนพช และใสน าสมสายชในน ามนพช จะไดของเหลวทไมรวมเปนเนอเดยวกนและแยกเปน 2 ชน

เมอเขยาหลอดทดลองทมน ากบน ามนพช และน าสมสายชกบน ามนพช ของเหลวจะรวมเปนเนอเดยวกน เมอตงหลอดทดลองทเขยาแลววางไว ของเหลวจะแยกชนเปน 2 ชน ไมรวมเปนเนอเดยวกน น าแชมพท าใหน าและน ามนรวมเปนเนอเดยวกน ไขดบท าใหน าสมสายชและน ามนพชรวมเปนเนอเดยวกน น าแชมพและไขดบท าใหเกดคอลลอยดทอยตว การเขยาท าใหเกดคอลลอยดทไมอยตว เมอตงทงไวท าใหของเหลวแยกชน

อภปรายหลงการทดลอง ครและนกเรยนอภปรายรวมกนโดยใชค าถามหลงการทดลอง เพอใหไดขอสรปวา

1. น ากบน ามนพชเมอเขยาจะท าใหเกดคอลลอยดทไมถาวร เมอเตมน าแชมพและเขยาใหเขากนจะไดคอลลอยดทถาวร สวนน ามนพชกบน าสมสายชเมอเขยารวมกนจะเกดคอลลอยดทไมถาวร แตเมอเตมไขดบจะไดคอลลอยดทถาวร

2. น าแชมพท าหนาทเปนตวประสานใหน ารวมตวกบน ามนพช จงจดวาน าแชมพเปนอมลซฟายเออร และไขดบเปนอมลซฟายเออรในน ามนพชกบน าสมสายช

3. คอลลอยดทเกดจากของเหลวสองชนดรวมเปนเนอเดยวกน โดยมตวประสานทเรยกวา อมลชน

1. สารแขวนลอยเปนสารผสมทมอนภาคของของแขงขนาดใหญแขวนลอยในตวกลางของเหลว 2. ขนาดอนภาคในตวกลางของคอลลอยดมขนาดใหญกวาขนาดอนภาคในสารละลาย 3. ตวอยางคอลลอยดในชวตประจ าวน เชน น าสลด นมสด วน เยลล กาว 4. ตวอยางสารละลายในชวตประจ าวน เชน น าสมสายช น ายาบวนปาก ฟวส น าอดลม อากาศ



5. อมลชนคอคอลลอยดทเกดจากการเตมตวประสานในของเหลวทไมรวมเปนเนอเดยวกน อมลซฟายเออรคอสารทท าหนาทเปนตวประสานท าใหของเหลวทไมรวมเปนเนอเดยวกนใหรวมกนได

6. สารตอไปนเปนอมลซฟายเออรในอมลชน 6.1 เคซนเปนอมลซฟายเออรในนมสด 6.2 ไขแดงเปนอมลซฟายเออรในน าสลด 6.3 น าดเปนอมลซฟายเออรในระบบยอยไขมนและน ามนในรางกาย

1. สาร A มจดเดอด 78 องศาเซลเซยส เปนของเหลวใส ไมมส สมบตดงกลาวของสาร A เปนสมบตทางกายภาพ 2. ก จากรป ต าแหนง ก เกดการเปลยนแปลงทางเคม ข ต าแหนง ข เกดการเปลยนแปลงทางกายภาพ 3. รปแสดงลกษณะการจดเรยงตวของอนภาคใน

3.1 ทองค า 3.2 น าอดลม

3.3 แกสทอยในลกโปง

4. กระบวนการทท าใหเกดการเปลยนสถานะของเหตการณตอไปน

4.1 การระเหยของเหงอ เปนการระเหย 4.2 การเกดน าคาง เปนการควบแนน 4.3 เทยนไขไดรบความรอน เปนการหลอมเหลว 4.4 การเกดหมอกในตอนเชา เปนการควบแนน 4.5 กอนการบรมขนาดเลกลง เปนการระเหด

5. ก าหนดหลอดทดลองมาให 4 หลอด บรรจสารทแตกตางกน ดงรป 1

น าแอมโมเนย

2

เกลอกบน าตาล

3

น าอดลม

4

ดนกบน า

5.1 สถานะ 5.2 เนอสาร 5.3 ประเภทของสาร

ของเหลว เนอเดยว

สารเนอเดยว

ของแขง เนอผสม

สารเนอผสม

ของเหลว เนอเดยว สารละลาย

ของเหลว/ของแขง เนอผสม

สารแขวนลอย

6. สาร x มสถานะเปนของแขงสขาว เมอใหความรอนจะเกดสาร y มสด า และแกส z สาร x จดเปนสารประกอบ



7. จากรปตอไปนเปนรปแสดงอนภาคของสารชนดตางๆ ดงน

7.1 ธาต รป 1 และ 3 7.2 ธาต 2 ชนด รป 4 7.3 สารประกอบบรสทธ รป 5 7.4 ของผสมระหวางธาตและสารประกอบ รป 2

8. อมลชนตอไปนมสารอมลซฟายเออรเปน 8.1 น า + น ามน อมลซฟายเออร คอ น าสบหรอน าแชมพ 8.2 น านม + ไขมนในนม อมลซฟายเออร คอ เคซน 8.3 น าสลด อมลซฟายเออร คอ ไขแดง 8.4 ไขมน + น ายอยในล าไสเลก อมลซฟายเออร คอ น าด

1 2 3 4 5


ก ข ค ง

แบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 3 เรอง สารและการจ าแนก


1. สมบตเฉพาะของสารไดแกขอใด 1. เกลอมสถานะเปนของแขง 2. เกลอมรสเคม 3. เกลอเปนผลกสขาว 4. เกลอละลายน าได

2. ขอใดเปนการเปลยนแปลงทางกายภาพของสาร 1. การสงเคราะหแสงของพช 2. การเกดหนงอกหนยอย 3. การยอยอาหารของคน 4. การเกดวฏจกรของน า

จงพจารณาขอมลตอไปน ก. การระเหยของน าในแหลงน า ข. การเกดน าคาง ค. การเกดหมอก ง. การคายน าของพชทางปากใบ

3. ขอใดเปนการเปลยนแปลงแบบคายพลงงาน 1. ก และ ข 2. ค และ ง 3. ข และ ค 4. ก และ ง

จงพจารณาขอมลตอไปน แลวตอบค าถามขอ 4-5 - สาร A มจดหลอมเหลว 2oC จดเดอด 105 oC - สาร B มจดหลอมเหลว -39oC จดเดอด 375 oC - สาร C มจดหลอมเหลว -219 oC จดเดอด -183 oC - สาร D มจดหลอมเหลว 419 oC จดเดอด 906 oC

4. สารในขอใดมสถานะเปนของแขงทอณหภมหอง 1. A 2. B 3. C 4. D

5. สารในขอใดมสถานะเปนแกสทอณหภมหอง 1. A 2. B 3. C 4. D

จงใชแผนภาพตอไปนตอบค าถามขอ 6-7


6. ขอใดแทนโมเลกลของสารประกอบ

1. ก 2. ข 3. ค 4. ง

7. ขอใดแทนสารเนอผสม 1. ก 2. ข 3. ค 4. ง

จงใชขอมลตอไปนตอบค าถามขอ 8-9 A นาก B แกสไนโตรเจน C น าแปง D ก ามะถน E น าอบไทย F น าตาลทราย

8. สารในขอใดเปนสารเนอเดยวทงหมด 1. A B C 2. A D F 3. B E F 4. C D E

9. สารในขอใดเปนสารบรสทธ 1. B D F 2. A C D 3. B E F 4. A D F

10. จงพจารณาขอมลตอไปน ก น า ข เกลอ ค แกสคารบอนไดออกไซด ง น าปนใส จ แอลกอฮอล สารในขอใดเมอผสมกนแลวไดสารเนอผสม 1. ก กบ จ 2. ค กบ ง 3. ก กบ ข 4. ก กบ ง



เรอง สารและการจ าแนก

1. 2 2. 4 3. 2 4. 4 5. 3 6. 2 7. 3 8. 2 9. 1 10. 2

การประเมนและสะทอนตนเองหลงเสรจสนการเรยนในหนวยการเรยนรท 3

(Self Reflection) 1. การประเมนตนเองของผเรยน ใหด าเนนการดงน





. .





ชอเรองทวจย ......................................................................................

1. ความเปนมาของปญหา สงทคาดหวง . . สงทเปนจรง .


. ปญหาทพบคอ . . สาเหตของปญหา . . แนวทางการแกไขปญหาคอ . .











โดย .


. .




หนวยการเรยนรท 4 “สารละลาย” แผนการจดการเรยนรท 4 เรอง สารละลาย




1. ผลการเรยนรทคาดหวง ส ารวจตรวจสอบ สบคนขอมล อภปรายและอธบายเกยวกบจดเดอด จดหลอมเหลวของสารละลาย การบอกความ

เขมขนและการค านวณความเขมขนของสารละลาย

2. สาระการเรยนร 2.1 อธบายสมบตของสารละลาย 2.2 ค านวณหาความเขมขนของสารละลาย 2.3 ส ารวจตรวจสอบการเตรยมสารละลาย

3. จดประสงคการเรยนร 3.1 อธบายสมบตเกยวกบจดหลอมเหลวและจดเดอดของสารละลายได 3.2 อธบายความหมายของความเขมขนของสารละลายในหนวยรอยละโดยมวล รอยละโดยปรมาตรและรอยละ

โดยมวลตอปรมาตร 3.3 ทดลองเตรยมสารละลายทมความเขมขนในหนวยรอยละได 3.4 ค านวณหามวลของตวละลายทใชในการเตรยมสารละลายทมความเขมขนตามทก าหนดได 3.5 บอกประโยชนของสารละลายในชวตประจ าวนได

4. ฝกการคดแบบ ฝกทกษะการคดวเคราะห คดตามล าดบขนตอน คดค านวณแกปญหาโจทย คดสรปความและคดประยกตใช

5. กระบวนการเรยนร คดสรปความ 5.1 ขนน า

นกเรยนเขยนชอสารละลายทรจกมาใหไดมากทสดในเวลา 5 นาท สลบกนตรวจกบเพอนคคด 5.2 ขนสอน

1. ครตงค าถาม จดเดอด จดหลอมเหลวของสารละลายกบตวท าละลายบรสทธแตกตางกนหรอไม อยางไร



2. ครน าอภปรายเพอหาค าตอบนกเรยนสรปสรางองคความรเกยวกบการเปลยนแปลงความเขมขนของสารละลายทมผลตอจดเดอด จดหลอมเหลว คดวเคราะหและคดค านวณแกปญหาโจทย

1. ตวแทนกลมจบสลากเรองความเขมขนของสารละลายตอไปน - รอยละโดยมวลตอมวล - รอยละโดยปรมาตรตอปรมาตร - รอยละโดยมวลตอปรมาตร - การเตรยมสารละลาย

2. ใชกระบวนการกลม สบคนขอมลเกยวกบความหมาย คดวเคราะหและอธบายตวอยางการค านวณหาความเขมขน ใหตวแทนกลมน าเสนอแลกเปลยนเรยนรกนดวยแผนโปรงใส

3. หลงจากตวแทนกลมน าเสนอเรองรอยละโดยมวลตอมวล ครอภปรายการค านวณดวยวธเทยบอตราสวน นกเรยนคดวเคราะห สรางองคความรการคดค านวณ

4. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1 ตวแทนนกเรยนน าเสนอผลการท ากจกรรมดวยแผนโปรงใสคนละขอ ครอภปรายสรปจนครบทกขอ นกเรยนประเมนตนเองดานทกษะการค านวณ คดวเคราะห

5. ตวแทนกลมน าเสนอ เรองรอยละโดยปรมาตรตอปรมาตร ครอภปรายการค านวณดวยวธเทยบอตราสวน นกเรยนวเคราะหสรางความคดรวบยอด

6. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 2 7. นกเรยนสลบกนตรวจ ครอภปรายและเฉลย นกเรยนประเมนผลเพอนแลวสงคร

คดตามล าดบขนตอน

8. ตวแทนกลมนกเรยนน าเสนอผลการสบคนขอมล เรองรอยละโดยมวลตอปรมาตร 9. ครอภปรายสรปวธการค านวณหาความเขมขนของสารในหนวยรอยละ ดวยวธเทยบอตราสวน นกเรยนคด

ตามล าดบขนตอน เขยนผงมโนทศนการหาความเขมขนของสารละลายในหนวยรอยละ 10. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 3 11. ตวแทนนกเรยนน าเสนอผลการท ากจกรรมคนละขอ ครอภปรายสรปทละขอจนครบทกขอ นกเรยน

ประเมนตนเอง คดสรปความ

12. ครสาธตการใชอปกรณในการเตรยมสารละลายและขนตอนเตรยมสารละลาย ความเขมขนในหนวยรอยละโดยมวล รอยละโดยปรมาตร รอยละโดยมวลตอปรมาตร และวธเกบสารละลาย

13. นกเรยนใชกระบวนการกลมท ากจกรรมท 4.1 จะเตรยมสารละลายไดอยางไร ประธานกลมวางแผนแบงงานใหสมาชกในกลมด าเนนการเตรยมสารละลายตามขนตอน บนทกผลการทดลอง ค านวณหาความเขมขนของสารละลายทเตรยมได






14. ครสงเกตประเมนพฤตกรรมดานทกษะปฏบต 15. ตวแทนกลมนกเรยนน าเสนอผลการท ากจกรรม ครอภปรายการค านวณหาความเขมขน นกเรยนสรปสราง

องคความรและประเมนตนเอง คดประยกตใช

16. ครน าอภปรายประโยชนของสารละลายตางๆ ในชวตประจ าวน นกเรยนยกตวอยางสารละลายทพบในชวตประจ าวน

17. นกเรยนตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 4 จ านวน 5 ขอ ตวแทนนกเรยนน าเสนอผลการตอบค าถามคนละขอ ครอภปรายสรป แลวนกเรยนน าเสนอทละขอจนครบทกขอ นกเรยนประเมนตนเอง

5.2 ขนสรป 1. นกเรยนเขยนผงความคดสรปความรเรองการเตรยมสารละลายทมความเขมขนในหนวยรอยละ 2. นกเรยนแตละกลม ตงโจทยปญหาเกยวกบการค านวณหาความเขมขนของสารละลายหรอหาปรมาณ

ตวละลายกลมละ 1 ขอ ในกระดาษ สลบกนกบเพอนตางกลมใหแกปญหาโจทยกลมละ 1 ขอ สงครตรวจประเมนผล 3. นกเรยนส ารวจสารทพบในชวตประจ าวนทมความเขมขนในหนวยรอยละ 4. นกเรยนท าแบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 4 ทครเตรยมไว จ านวน 10 ขอ


1) สงเกตพฤตกรรมการเรยนร 2) ประเมนพฤตกรรมดานทกษะปฏบต 3) ประเมนการน าเสนอผลงานกลม 4) ประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง 5) ประเมนการตอบค าถามกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1-3 6) ประเมนการตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 4 7) ประเมนการท าแบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 4

6.2 เครองมอวดและประเมนผล 1) แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนร 2) แบบประเมนพฤตกรรมดานทกษะปฏบต 3) แบบประเมนการน าเสนอผลงานกลม 4) แบบประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง 5) การตอบค าถามกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1-3 6) การตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 4 7) แบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 4



6.3 เกณฑผานขนต าและการสรปผลการประเมน 1) ผลการประเมนไดคณภาพระดบพอใชขนไปทกรายการ 2) ผลการตอบค าถามกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1-3 ไดถกตองรอยละ 80 ขนไป 3) ผลการท าแบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 4 ไดถกตองรอยละ 70 ขนไป

7. สอการเรยนร 7.1 หนงสอเรยนมาตรฐานแมค วทยาศาสตร เลม 1 ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 1 7.2 ชดสาธตการเตรยมสารละลายและการเกบสารละลาย 7.3 ชดการทดลองเรองจะเตรยมสารละลายไดอยางไร 7.4 แผนโปรงใส 7.5 ปากกาเขยนแผนโปรงใส

8. แหลงการเรยนร 8.1 หองสมดโรงเรยน 8.2 หองสมดกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 8.3 บานของนกเรยน 8.4 หองพยาบาลโรงเรยน 8.5 แผนซดรวมเวบไซตความร 8.6 อนเทอรเนตจากเวบไซตตางๆ เชน

- http://www.acsp.ac.th/learnsquarev/index.php?mod=Courses&op=course_lesson&cid=26&sid= - http://www.geocities.com/scied2002/mainindex.html - http://chemku.sci.ku.ac.th/staff/academic/inorganic/ladda/403113/lesson11.files/frame.htm - http://web.ku.ac.th.schoolnet/snet5/topic7/solution.html - http://web.ku.ac.th.schoolnet/snet5/topic1/dissolve.html - http://th.wikipedia.org/wiki - http://web1.dara.ac.th/yanin/material4.html - http://e-chemistry.tripod.com/sasan/s2-4.htm - www.thaigoodview.com/library/studentshow/st2545/4-5.no10/sanlalai.html - www.school.net.th/library/create-web/10000/science/10000-4849.html

9. กจกรรมเสนอแนะ กจกรรมบรณาการ นกเรยนท าโครงงาน เรองผลกแสนสวย 9.1 การศกษาวธผลตผลกเกลอแกง 9.2 การศกษาวธผลตผลกสารสม 9.3 การศกษาวธผลตผลกจนส

http://www.acsp.ac.th/learnsquarev/index.php?mod=Courses&op=course_lesson&cid=26&sid


9.4 การศกษาวธผลตผลกซโครส 9.5 การศกษาวธผลตผลกก ามะถน 9.6 การศกษาวธสกดน ามนร าขาว 9.7 การศกษาวธสกดน ามนจากเมลดเงาะ







บนทกเพมเตม ............................................................................................................................. ....................................................................... ............................................................................................................................. .......................................................................

ลงชอ .................................................................... ผสอน

บนทกความเหนของผตรวจสอบแผนการจดการเรยนร ............................................................................................................................. ....................................................................... ............................................................................................................................. .......................................................................

ลงชอ ......................................................................... ต าแหนง ....................................................................




วชา ...................................................................................................... ชน .........................................

























หมายเหต 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10





รวม 20

กลมทประเมน ..................................................................................

สมาชก 1. .......................................................................................

2. .......................................................................................

3. .......................................................................................








1.

2.

3.

4.

5.

6.



1. น าน าตาลกลโคสไปละลายน าใหมความเขมขนรอยละ 3 โดยมวล หมายความวา

1.1 สารละลายมตวละลายอย 3 กรม 1.2 สารละลายมตวท าละลายอย 97 กรม 1.3 สารละลายทเตรยมไดมมวล 100 กรม

2. เมอน ากลโคสมา 30 g ละลายในน า 200 g สารละลายกลโคสมมวล = 30 + 220 = 250 g วธเทยบอตราสวน มวลตวละลายกบมวลสารละลายค านวณหาความเขมขนของสารละลาย X

มวลของตวละลาย (g) คอ

30 g =

X g มวลของสารละลาย (g) 250 g 100 g

X =

30x100 250 = 12 g

ดงนนสารละลายเขมขนรอยละ 12 โดยมวล วธเทยบบญญตไตรยางค

มวลสารละลาย 250 g มกลโคสละลายอย 30 g

มวลสารละลาย 100 g มกลโคสละลายอย = 30x100

250 = 12 g ดงนนสารละลายเขมขนรอยละ 12 โดยมวล

3. ถาตองการน าเชอมเขมขนรอยละ 12 โดยมวล จ านวน 150 กรม จะตองใชน าตาลทรายกกรม วธเทยบบญญตไตรยางค

สารละลาย 100 g มน าตาลทรายละลายอย 12 g

สารละลาย 150 g มน าตาลทรายละลายอย = 12x150

100 ดงนนปรมาณน าตาลทรายทใช = 18 กรม

วธเทยบอตราสวน มวลตวละลายกบมวลสารละลาย มวลตวละลาย (g)

คอ X g

= 12 g

มวลสารละลาย (g) 150 g 100 g

X = 12x150

100 = 18 g

ดงนนจงชงน าตาลทราย 18 กรม น ามาละลายในน าจ านวน (150-18) = 132 กรม



4. น าทะเลมเกลอแกงอยรอยละ 3.5 โดยมวล ถาน าทะเลจ านวน 200 กรม ใหความรอนจนระเหยหมด จะไดเกลอแกงกกรม วธเทยบบญญตไตรยางค

ในน าทะเล 100 g มเกลอแกงอย = 3.5 g

ในน าทะเล 200 g มเกลอแกงอย = 3.5x200

100 = 7 g

วธเทยบอตราสวน มวลตวละลายกบมวลสารละลาย มวลตวละลาย (g)

คอ X g

= 3.5 g

มวลสารละลาย (g) 200 g 100 g X = 3.5x200 100 = 7 g

1. น าเอทานอล 35 ลกบาศกเซนตเมตร ละลายน า 165 ลกบาศกเซนตเมตร

1.1 สารละลายทไดมตวละลายอย 35 ลกบาศกเซนตเมตร 1.2 สารละลายทไดมน าเปนตวท าละลาย มปรมาตร 165 ลกบาศกเซนตเมตร 1.3 สารละลายมปรมาตร 200 ลกบาศกเซนตเมตร 1.4 สารละลายมความเขมขนรอยละโดยปรมาตรตอปรมาตรเปนดงน วธเทยบบญญตไตรยางค

สารละลาย 200 cm3 มเอทานอลละลายอย = 35 cm3

สารละลาย 100 cm3 มเอทานอลละลายอย = 35x100

200 สารละลายมความเขมขนรอยละ = 17.5

วธเทยบอตราสวน ปรมาตรของตวละลายกบปรมาตรของสารละลาย ปรมาตรของตวละลาย (cm3)

คอ 35

= X

ปรมาตรของสารละลาย (cm3) 200 100

X = 35x100

200 สารละลายมความเขมขนรอยละ = 17.5

1. ในสารละลาย D 50 ลกบาศกเซนตเมตร มสาร D ละลายอย 10 กรม จงค านวณหาความเขมขนของสารละลายเปนรอยละ

โดยมวลตอปรมาตร




วธเทยบบญญตไตรยางค ในสารละลาย 50 cm3 มสาร D ละลายอย = 10 g

ในสารละลาย 100 cm3 มสาร D ละลายอย = 10x100

50 = 20 g สารละลายเขมขนรอยละ 20 โดยมวลตอปรมาตร

วธเทยบอตราสวน ปรมาตรของตวละลายกบปรมาตรของสารละลาย ตวละลาย (g)

คอ 10 g

= X g

สารละลาย (cm3) 50 cm3 100 cm3 X = 10x100 50

= 20 g / cm3 2. ชงเกลอแกง 20 กรม ใสในบกเกอรขนาด 250 ลกบาศกเซนตเมตร จะตองเตมน าในบกเกอรอกเทาไรจงจะไดสารละลาย

เขมขนรอยละ 10 โดยมวลตอปรมาตร วธเทยบบญญตไตรยางค

ใชเกลอแกง 10 g ละลายในสารละลาย = 100 cm3

ใชเกลอแกง 20 g ละลายในสารละลาย = 100x20

10 จะตองเตมน าจนไดสารละลาย = 200 ลกบาศกเซนตเมตร

วธเทยบอตราสวน มวลของสารละลาย (g)

= 10 g

= 20 g

ปรมาตรของสารละลาย (cm3) 100 cm3 X cm3

ปรมาตรของสารละลาย X = 20x100

10

ปรมาตรของสารละลาย X = 20x10

1 = 200 cm3

กจกรรมท 4.1 จะเตรยมสารละลายไดอยางไร จดประสงคการทดลอง

1. ทดลองเตรยมสารละลายทมความเขมขนตามตองการได 2. ค านวณหาความเขมขนของสารละลายตามตองการได 3. เลอกอปกรณและท าใหเปนสารละลายได

สมมตฐานการทดลอง เมอค านวณหามวลหรอปรมาตรของตวละลายจะสามารถเตรยมสารละลายได ตอนท 1 ถาตองการเตรยมสารละลายเกลอแกงเขมขนรอยละ 10 โดยมวลของจ านวน 50 กรม มขนตอนในการเตรยมอยางไร 1. ค านวณหามวลของตวละลายเปนรอยละ


มวลของตวละลาย (g) คอ

10 =

X มวลของสารละลาย (g) 100 50

X = 10x50

100 = 5 g ดงนนมวลของตวละลายคอ 5 กรม

2. วสด อปกรณ และสารเคม 1. เครองชง 1 เครอง 2. บกเกอรขนาด 100 ลกบาศกเซนตเมตร 1 ใบ 3. แทงแกวคนสาร 1 อน 4. เกลอแกง

3. ท าตวละลายใหเปนสารละลายและบนทกขอมลลงในตาราง ตารางบนทกผลการทดลอง

มวลของสาร สารละลายทได

ตวละลาย ตวท าละลาย มวลสารละลาย ความเขมขนสารละลาย เกลอแกง 5 g น า 45 g 50 g รอยละ 10

ตอนท 2 ถาตองการเตรยมสารละลายเอทานอลเขมขนรอยละ 8 โดยปรมาตรจ านวน 50 ลกบาศกเซนตเมตร มขนตอนในการเตรยมอยางไร 1. ค านวณหาปรมาตรของตวละลายและตวท าละลาย

ปรมาตรของตวละลาย (cm3) คอ

8 =

X ปรมาตรของสารละลาย (cm3) 100 50

X = 8x50 100

= 4 cm3 2. วสด อปกรณ และสารเคม

1. กระบอกตวง 10 cm3 2. ขวดรปกรวยขนาด 150 cm3 3. เอทานอล 4 cm3 4. น ากลน 50 cm3

3. ท าใหเปนสารละลายและบนทกขอมลลงในตาราง ตารางบนทกผลการทดลอง

มวลของสาร สารละลายทได

ตวละลาย ตวท าละลาย มวลสารละลาย ความเขมขนสารละลาย เอทานอล 4 cm3 น า 46 g 50 g รอยละ 8

สารละลายเกลอแกงทนกเรยนเตรยมไดมมวล 50 กรม


สารละลายเอทานอลเขมขนรอยละ 8 จ านวน 50 ลกบาศกเซนตเมตร จะตองใชเอทานอล 4 ลกบาศกเซนตเมตร น า 46 ลกบาศกเซนตเมตร ถาตองการเตรยมสารละลายเกลอแกงเขมขนรอยละ 10 โดยมวล จ านวน 200 ลกบาศกเซนตเมตร จะตองใชเกลอแกง

มวลเทาไร มวลตวละลาย (g)

คอ 10

= X

มวลสารละลาย (g) 100 200

X = 10x200

100 = 20 g

ถาตองการเตรยมสารละลายเอทานอลเขมขนรอยละ 20 โดยปรมาตร จ านวน 200 ลกบาศกเซนตเมตร จะตองใชเอทานอลจ านวนเทาไร

ปรมาตรของตวละลาย (cm3) คอ

20 =

X ปรมาตรของสารละลาย (cm3) 100 200

X = 20x200

100 = 40 cm3

1. ศกษาและพจารณาขอมลในตารางทก าหนดให แลวระบวาสารใดเปนตวท าละลายหรอตวละลายโดยท าเครองหมาย ลงในตาราง

สารละลาย สถานะ สวนประกอบของสารละลาย สวนประกอบทเปน

ตวท าละลาย ตวละลาย

น าอดลม ของเหลว น า น าตาลทราย ส กลน แกสคารบอนไดออกไซด

น าสมสายช ของเหลว น า กรดแอซตก

อากาศ แกส แกสออกซเจน 20% แกสไนโตรเจน 79% อน 1%

แกสหงตม แกส โพรเพน 70% บวแทน 30%

นาก ของแขง ทองค า 45% ทองแดง 55%



สารละลาย สถานะ สวนประกอบของสารละลาย สวนประกอบทเปน

ตวท าละลาย ตวละลาย

ฟวส ของแขง ดบก 25% ตะกว 25% บสมท 50%

2. เกลอแกง 50 กรม ละลายในน า 200 กรม มความเขมขนรอยละเทาไรโดยมวล

มวลตวละลาย (g) คอ

50 =

X มวลสารละลาย (g) 200+50 100

X = 50x100

250 = 20 คดเปนความเขมขนรอยละ 20 โดยมวล

3. สารละลายน าตาลทรายเขมขนรอยละ 25 โดยมวล จ านวน 2 กโลกรม จะมน าตาลทรายกกรม มวลตวละลาย (g)

คอ 25

= X

มวลสารละลาย (g) 100 2,000

X = 25x2,000

100 = 500 g จะมน าตาลทราย 500 กรม

4. แผนผงแสดงขนตอนการเตรยมสารละลายสารสมเขมขนรอยละ 5 โดยมวล

ค านวณหามวลและปรมาตร ของตวละลาย

เลอกอปกรณ

ชงมวลของสาร 5 g

ละลายน า 95 g ละลายน า 95 g ละลายสารสม 5%

โดยมวล


แบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 4 เรอง สารละลาย


1. จงพจารณารปตอไปน ก

ข

ค

ง

สาร A 5 กรม น า 95 กรม




ขอสรปใดถกตอง 1. สารละลายรป ง เขมขนมากทสด 2. สารละลายรป ข เขมขนเทากบสารละลายรป ง 3. สารละลายรป ง เขมขนนอยทสด 4. สารละลายรป ข เขมขนมากทสด

2. จงพจารณาสมบตของสารละลายตอไปน ก จดเดอดต ากวาตวท าลายบรสทธ ข จดเยอกแขงต ากวาตวท าลายบรสทธ ค จดเดอดเทากบตวท าละลายบรสทธ ง จดเยอกแขงสงกวาตวท าละลายบรสทธ ขอใดถกตอง 1. ก และ ข 2. ค และ ง 3. ข และ ค 4. เฉพาะขอ ข

3. สารละลายชนดหนง มสถานะแกสประกอบดวยสาร A รอยละ 65 สาร B รอยละ 20 และสาร C รอยละ 15 ตวละลายไดแกขอใด 1. สาร A และ B 2. สาร B และ C 3. เฉพาะสาร A 4. เฉพาะสาร C

4. สารละลาย X เขมขนรอยละ 7 โดยมวล ถาตองการเตรยมสารละลายจ านวน 75 กรม จะตองใชสาร X กกรม 1. 3.5 กรม 2. 4.25 กรม 3. 5.25 กรม 4. 6 กรม

5. ในสารละลาย A 400 cm3 มสาร A ละลายอย 120 cm3 สารละลาย A มความเขมขนรอยละเทาไร 1. 27 โดยมวล 2. 30 โดยมวล 3. 27 โดยปรมาตร 4. 30 โดยปรมาตร


6. น าเกลอแกง 12 กรม ผสมกบน า 60 ลกบาศกเซนตเมตร สารละลายมความเขมขนรอยละเทาไร 1. 12 โดยมวลตอปรมาตร 2. 12 โดยปรมาตร 3. 15 โดยมวล 4. 15 โดยมวลตอปรมาตร

7. จงพจารณาขอมลในตารางตอไปน

สาร ละลายน าได (g/น า 100 g)

30OC 100OC X 32 38.7

จากขอมลในตาราง ละลายสาร X อมตวท 30OC ถาตองการท าใหสารละลาย X อมตวทอณหภม 100OC จะตองเตมสาร X อกกกรม 1. 6.7 กรม 2. 5.7 กรม 3. 6 กรม 4. 4.5 กรม

8. จงพจารณารปตอไปน

ถาลดอณหภมสารละลายอมตว A จาก 100OC เปนอณหภมหอง สาร A จะตกผลกไดเทาไร 1. 15.5 กรม 2. 16.7 กรม 3. 17.3 กรม 4. 18.7 กรม

9. ถาตองการเตรยมสารละลายเอทานอลเขมขนรอยละ 15 โดยปรมาตร จ านวน 500 ลกบาศกเซนตเมตร ท าไดดงขอใด 1. ใชเอทานอล 15 ลกบาศกเซนตเมตร ผสมน า 425 ลกบาศกเซนตเมตร 2. ใชเอทานอล 15 กรม ผสมน า 500 ลกบาศกเซนตเมตร 3. ใชเอทานอล 75 กรม ผสมน า 425 ลกบาศกเซนตเมตร 4. ใชเอทานอล 75 ลกบาศกเซนตเมตร ผสมน า 425 ลกบาศกเซนตเมตร

10. ความเขมขนของสารละลายทน ามาใชประโยชนในชวตประจ าวนขอใดถกตอง 1. น าสมสายชทใชปรงแตงอาหารในชวตประจ าวนเขมขนรอยละ 5 โดยมวล 2. แอลกอฮอลใชฆาเชอโรคลางแผลเขมขนรอยละ 50 โดยปรมาตร 3. น าเกลอใชลางแผลเขมขนรอยละ 15 โดยมวลตอปรมาตร 4. เอทานอลทบรรจขวดขายมความบรสทธสงสดรอยละ 90 โดยปรมาตร


1. 2 2. 4 3. 2 4. 3 5. 4 6. 1 7. 1 8. 2 9. 4 10. 1


สาร A 28.7 กรม น า 100 กรม

สารละลาย A อมตวท 25OC

สารละลาย A อมตวท 100OC








. .





ชอเรองทวจย ......................................................................................














โดย . . .





หนวยการเรยนรท 5 “สารละลายกรด-เบส” แผนการจดการเรยนรท 5 เรอง สารละลายกรด-เบส




1. ผลการเรยนรทคาดหวง สารวจตรวจสอบ สบคนขอมล สงเกต อภปรายและอธบายเกยวกบสมบตความเปนกรด-เบสของสารละลายดวย

อนดเคเตอร ความสมพนธระหวางคา pH กบระดบความเปนกรด-เบสของสารละลาย สมบตของสารละลาย กรด -เบสในชวตประจาวนและผลกระทบตอสงแวดลอม

2. สาระการเรยนร 2.1 การสารวจตรวจสอบความเปนกรด-เบสของสารในชวตประจาวน 2.2 การสารวจตรวจสอบสมบตของสารละลายกรด-เบส 2.3 การสบคนขอมลคา pH กบความเปนกรด-เบสของสารละลาย 2.4 การสารวจตรวจสอบการใชอนดเคเตอรสาหรบกรด-เบส 2.5 การอภปรายผลของสารละลายกรด-เบสในชวตประจาวนและสงแวดลอม

3. จดประสงคการเรยนร 3.1 บอกความหมายของกรด-เบสได 3.2 บอกความหมายของคา pH ได 3.3 ระบสมบตของกรด-เบสในชวตประจาวนได 3.4 ทดลองจาแนกความเปนกรด-เบสของสารละลายดวยอนดเคเตอรได 3.5 ทดลองศกษาสมบตของสารละลายกรดได 3.6 ทดลองศกษาประเภทของกรดได 3.7 ทดลองศกษาสมบตของสารละลายเบสได 3.8 ทดลองศกษาความสมพนธระหวางคา pH กบสมบตความเปนกรด-เบสในชวตประจาวนและสของฟนอลฟ-

ทาลนได 3.9 บอกประโยชนของสารละลายกรด-เบสในชวตประจาวนได 3.10 บอกผลกระทบของสารละลายกรด-เบสในชวตประจาวนทมตอสงแวดลอมได


4. ฝกการคดแบบ ฝกทกษะการคดวเคราะห คดทบทวนความรเดม คดเปรยบเทยบ คดสรางสรรค คดแบบใยแมงมม (web) และคด

เชอมโยง

5. กระบวนการเรยนร คดทบทวนความรเดมและคดเปรยบเทยบ 5.1 ขนน า

1. นกเรยนคดทบทวนความรเดมดวยการเขยนชอสารทมสมบตเปนกรด และสารทมสมบตเปนเบสทนกเรยน รจกใหไดมากทสดในเวลา 5 นาท

2. นกเรยนนาเสนอผลการเขยนทบทวนชอกรดชอเบส 3 คน ครนาอภปราย สมบตเฉพาะตวของสารละลายกรด-เบส นกเรยนสรปความแตกตางระหวางกรดกบเบส เขยนแผนผงความคด

5.2 ขนสอน 1. แบงกลมนกเรยนปฏบตการทดลองในกจกรรมตางๆ ตอไปน

- กจกรรมท 5.1 การจาแนกความเปนกรด-เบสของสารละลาย - กจกรรมท 5.2 สารละลายกรดมสมบตอยางไร - กจกรรมท 5.3 ประเภทของกรด

2. ตวแทนของนกเรยนแตละกลมจบสลากเรองทไดรบมอบหมายใหศกษากลมละ 1 เรอง คดสรางสรรค คดแบบใยแมงมม (web) คดเปรยบเทยบและคดเชอมโยง

3. นกเรยนใชกระบวนการกลม ประธานกลมแบงหนาทใหสมาชกปฏบตการทดลอง บนทกผลการทดลอง อภปรายรวมกน เพอตอบคาถามและเพอวเคราะหผลการทดลอง

4. ตวแทนนกเรยนใชความคดสรางสรรค นาเสนอผลการทดลองกจกรรมท 5.1 การจาแนกความเปนกรด -เบสของสารละลาย หลงการนาเสนอทกกลมททาเรองนสงรายงานครกลมละ 1 ฉบบ

5. ครซกถามและนาอภปราย นกเรยนคดแบบเวนไดอะแกรมเปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตางระหวางสารละลายกรดกบเบส

6. ตวแทนกลมนกเรยนนาเสนอผลการทดลองและตอบคาถามเพอวเคราะหผลการทดลองกจกรรมท 5.2 สารละลายกรดมสมบตอยางไร หลงการนาเสนอใหเพอนตางกลมยกตวอยางผลอนเนองจากสมบตของกรดทพบในชวตประจาวนกลมละ 1 เรอง เชน ไมใชภาชนะโลหะใสน าสมสายชเพราะเปนกรดแอซตก นกเรยนคดแบบใยแมงมม (web)

7. ครประเมนผลการอภปรายโตตอบกนของนกเรยนและรวมอภปรายดวยในประเดนทเกดปญหาเพอใหมความชดเจน

8. ตวแทนกลมนกเรยนนาเสนอผลการทดลอง และตอบคาถามเพอวเคราะหผลการทดลองกจกรรมท 5.3 ประเภทของกรด จากนนใหเพอนตางกลมยกตวอยางกรดทใชประโยชนในชวตประจาวน และกรดในรางกายของเราวาจดเปนกรดชนดใดกลมละ 1 ชนด ครประเมนผลการอภปรายของนกเรยน




9. ครนาอภปรายเกยวกบสมบตของกรด ประเภทของกรด นกเรยนเขยนแผนผงความคดสรางองคความร 10. นกเรยนทากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1 ครอภปรายและเฉลยคาตอบ นกเรยนประเมนตนเอง

คดวเคราะห

11. นกเรยนใชกระบวนการกลมทากจกรรมท 5.4 สมบตของเบส ประธานกลมนาอภปรายผลการทดลองและตอบคาถามเพอวเคราะหผลการทดลอง

12. ตวแทนกลมนาเสนอผลการทดลองและผลการวเคราะหผลการทดลอง ครนาอภปรายสมบตของเบส นกเรยนสรปสรางองคความร

13. นกเรยนทากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 2 14. ครเฉลยกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 2 นกเรยนประเมนตนเอง

คดวเคราะห

15. นกเรยนจบคเพอนคคด สบคนขอมล เรอง คา pH กบความเปนกรด-เบสของสาร อภปรายเกยวกบคา pH ของสารทพบในชวตประจาวน และคา pH ของสารละลาย

16. นกเรยนทากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 3 17. ครสมตวแทนนกเรยนเฉลยกจกรรมคนละขอจนครบ 3 ขอ ครอภปรายเพมเตม สรปสรางองคความร

คดสรางสรรคและคดเชอมโยง

18. นกเรยนใชกระบวนการกลมทากจกรรมท 5.5 คา pH ของสารละลาย ประธานกลมนาอภปรายผลการทดลอง ตอบคาถามเพอสรปสรางองคความร

19. นกเรยนกลมตวอยางนาเสนอผลการทากจกรรมท 5.5 ครนาอภปราย นกเรยนซกถามเพอสรางองคความร 20. นกเรยนใชกระบวนการกลมศกษากจกรรมลองทาดดวยการสกดสจากดอกไม ทาอนดเคเตอรจากสาร

ธรรมชาต 21. นกเรยนทากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 4 22. ครนาอภปราย เฉลยกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ นกเรยนประเมนตนเอง

คดสรางสรรคและคดเชอมโยง

23. นกเรยนใชกระบวนการกลมศกษากรด-เบสในชวตประจาวนและสงแวดลอม ประธานกลมนาอภปรายเกยวกบกรด-เบสในชวตประจาวนและสงแวดลอม

24. ตวแทนกลมนกเรยนนาเสนอผลการอภปราย ครและเพอนซกถาม ครใหขอเสนอแนะเพมเตม นกเรยนเขยนแผนผงความคดสรปองคความร

25. นกเรยนทากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 5 ตวแทนนกเรยนเฉลยผลการทากจกรรมคนละ 1 ขอจนครบทง 6 ขอ ครประเมนผล






5.3 ขนสรป 1. นกเรยนเขยนแผนผงความคดสรปองคความรเรองสารละลายกรด-เบส แลกเปลยนเรยนรกนภายในกลม 2. นกเรยนตอบคาถามทายหนวยการเรยนรท 5 จานวน 12 ขอ 3. นกเรยนทาแบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 5 จานวน 10 ขอ


1) สงเกตพฤตกรรมการเรยนร 2) ประเมนพฤตกรรมดานทกษะปฏบต 3) ประเมนการนาเสนอผลงานกลม 4) ประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง 5) ประเมนการเขยนรายงานการทดลอง 6) ประเมนการตอบคาถามกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1-5 7) ประเมนการตอบคาถามทายหนวยการเรยนรท 5 8) ประเมนการทาแบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 5

6.2 เครองมอวดและประเมนผล 1) แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนร 2) แบบประเมนพฤตกรรมดานทกษะปฏบต 3) แบบประเมนการนาเสนอผลงานกลม 4) แบบประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง 5) แบบประเมนการเขยนรายงานการทดลอง 6) การตอบคาถามกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1-5 7) การตอบคาถามทายหนวยการเรยนรท 5 8) แบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 5

6.3 เกณฑผานขนต าและการสรปผลการประเมน 1) ผลการประเมนไดคณภาพระดบพอใชขนไปทกรายการ 2) ผลการตอบคาถามกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1-5 และการตอบคาถามทายหนวยการเรยนรท 5 ไดถกตอง

รอยละ 80 ขนไป 3) ผลการทาแบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 5 ไดถกตองรอยละ 70 ขนไป

7. สอการเรยนร 7.1 หนงสอเรยนมาตรฐานแมค วทยาศาสตร เลม 1 ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 1 7.2 ชดการทดลองการจาแนกความเปนกรด-เบสของสารละลาย 7.3 ชดการทดลองสารละลายกรดมสมบตอยางไร 7.4 ชดการทดลองประเภทของกรด


7.5 ชดการทดลองสมบตของเบส 7.6 ชดการทดลองคา pH ของสารละลาย

8. แหลงการเรยนร 8.1 หองสมดโรงเรยน 8.2 หองสมดกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 8.3 supper market ในหางสรรพสนคา 8.4 บานของนกเรยน 8.5 แผนซดรวมเวบไซตความร 8.6 อนเทอรเนตจากเวบไซตตางๆ เชน

- http://www.geocities.com/scied2002/mainindex.html - http://www.e-learning.sg.or.th/ac3_14/content3.html - http://www.sci.nu.ac.th/chemistry/E%20learning/chapters/acid-base1.ppt - http://www.aksorn.com/lib/libshow/asp?sid=651&sara=&level= - http://chemsci.kku.ac/th/choosak/Acidbo1.html

9. กจกรรมเสนอแนะ กจกรรมบรณาการ นกเรยนฝกคดวเคราะห และบรณาการความรดวยการทาโครงงานวทยาศาสตรประเภทสารวจรวบรวมขอมลใน

หวขอตางๆ ตอไปน 9.1 การสารวจสารประเภทกรด-เบสในชวตประจาวน 9.2 การสารวจสารทใชทาความสะอาดในบาน 9.3 การสารวจอนดเคเตอรจากสธรรมชาตในทองถน 9.4 การสารวจ pH ของสารในรางกาย








บนทกเพมเตม ............................................................................................................................. ....................................................................... ................................................................................................................................................................. ................................... .................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................................... ............................................................................................................................................. ....................................................... ....................................................................................................................................................................................................

ลงชอ .................................................................... ผสอน

บนทกความเหนของผตรวจสอบแผนการจดการเรยนร ............................................................................................................................. ....................................................................... ........................................................................................................................................................................................ ............ ...................................................................................................................... .............................................................................. ............................................................................................................................. .......................................................................

ลงชอ ......................................................................... ตาแหนง ....................................................................




วชา ...................................................................................................... ชน .........................................













2. ทาการทดลองตามขนตอนทกาหนดไว

3. ทาการทดลองเสรจในเวลาทกาหนด





ได 2 คะแนน เมอปฏบตถกตองเหมาะสม มขอบกพรองเพยงเลกนอยหรอไมมเลย ได 1 คะแนน เมอปฏบตถกตองเหมาะสมเกนครงหนง มขอบกพรองคอนขางมาก ได 0 คะแนน เมอปฏบตถกตองเหมาะสมตากวาครงหนง มขอบกพรองเปนสวนใหญหรอไมไดปฏบต






หมายเหต 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10





รวม 20

กลมทประเมน ..................................................................................

สมาชก 1. .......................................................................................

2. .......................................................................................

3. .......................................................................................




ใหนกเรยนประเมนตนเองจากผลทไดจากการเรยนรในวชาวทยาศาสตร โดยทาเครองหมาย ลงในชองทตรงกบระดบความพงพอใจของนกเรยนทมในแตละหวขอ สปดาห




1.

2.

3.

4.

5.

6.

















กจกรรมท 5.1 การจ าแนกความเปนกรด-เบสของสารละลาย จดประสงคการทดลอง

1. ทาการทดลองเพอทดสอบสมบตความเปนกรด-เบสของสารละลายได 2. จาแนกประเภทของสารละลายโดยใชสมบตความเปนกรด-เบสของสารเปนเกณฑได

สมมตฐานการทดลอง สารละลายในชวตประจาวนมทงสารละลายทมสมบตเปนกรด เบส และกลาง วสด อปกรณ และสารเคม


1. หลอดทดลองขนาดกลาง 2. กระจกนาฬกา 3. แทงแกว 4. บกเกอรขนาด 100 cm3 5. กระดาษลตมสสแดงและสน าเงน 6. สารละลายแคลเซยมไฮดรอกไซด 7. สารละลายโซเดยมไฮโดรเจนคารบอเนต 8. สารละลายโซเดยมคลอไรด 9. สารละลายแอมโมเนย

10. นาสมสายช 11. นายาลางกระจก 12. นาอดลม 13. นามะนาว 14. นาขเถา 15. นาสบ 16. นามะกรด 17. สารละลายสารสม 18. แอลกอฮอลลางแผล 19. สารละลายปยยเรย 20. สารละลายปยแอมโมเนยมคลอไรด

14 หลอด 1 อน 1 อน 1 ใบ 1 ใบ 5 cm3 5 cm3 5 cm3 5 cm3 5 cm3 5 cm3 5 cm3 5 cm3 5 cm3 5 cm3 5 cm3 5 cm3 5 cm3 5 cm3 5 cm3

อภปรายกอนการทดลอง ครนาอภปรายเกยวกบวธทดสอบสมบตความเปนกรด-เบสของสารละลายดงน


1. การใชกระดาษลตมสทดสอบสมบตความเปนกรด-เบสของสารตองตดใหมขนาดยาวประมาณ 1 เซนตเมตร และใชทงกระดาษลตมสสน าเงนและสแดง โดยวางกระดาษลตมสบนกระจกนาฬกา แลวใชแทงแกวแตะสารละลายไปแตะบนกระดาษลตมสทงสองส

2. เมอทาการทดสอบสารละลายชนดใหมตองลางแทงแกวในบกเกอรทใสน าไว แลวเชดใหแหงกอนนาไปทดสอบสารใหม ตวอยางผลการทดลอง

สารทน ามาทดสอบ ผลการทดสอบกระดาษลตมส

กระดาษลตมสสแดง กระดาษลตมสสน าเงน

1. สารละลายแคลเซยมไฮดรอกไซด 2. สารละลายโซเดยมไฮโดรเจนคารบอเนต 3. สารละลายโซเดยมคลอไรด 4. นาอดลม 5. นามะนาว 6. นามะกรด 7. นาขเถา 8. นาสบ 9. สารละลายแอมโมเนย

10. นาสมสายช 11. สารละลายสารสม 12. นายาลางกระจก 13. แอลกอฮอลลางแผล 14. สารละลายปยยเรย 15. สารละลายปยแอมโมเนยมคลอไรด

สน าเงน สน าเงน

- - - -

สน าเงน สน าเงน สน าเงน

- -

สน าเงน -

สน าเงน -

- - -

สแดง สแดง สแดง

- - -

สแดง สแดง

- - -

สแดง

สารละลายทนามาทดสอบแบงไดเปน 3 กลม ซงมสมบตดงน กลมท 1 เปลยนสกระดาษลตมสจากสน าเงนเปนสแดง กลมท 2 เปลยนสกระดาษลตมสจากสแดงเปนสน าเงน กลมท 3 ไมเปลยนสกระดาษลตมสทงสองส

สารละลายทมสมบตในการเปลยนสกระดาษลตมสจากสน าเงนเปนสแดง ไดแก น าอดลม น ามะนาว น ามะกรด น าสมสายช สารละลายปยแอมโมเนยมคลอไรด และสารละลายสารสม

สารละลายทมสมบตในการเปลยนสกระดาษลตมสจากสแดงเปนสน าเงน ไดแก สารละลายแคลเซยม- ไฮดรอกไซด สารละลายโซเดยมไฮโดรเจนคารบอเนต น าขเถา น าสบ สารละลายแอมโมเนย สารละลายปยยเรย และน ายาลางกระจก

สารทมสมบตไมเปลยนสกระดาษลตมสทงสองส ไดแก สารละลายโซเดยมคลอไรด และแอลกอฮอลลางแผล


จากผลการทดลองสามารถจาแนกความเปนกรด-เบสของสารตวอยางโดยใชการเปลยนสกระดาษลตมสไดดงน 1. สารละลายกรดเปลยนสกระดาษลตมสจากสน าเงนเปนสแดง 2. สารละลายเบสเปลยนสกระดาษลตมสจากสแดงเปนสน าเงน 3. สารละลายทเปนกลางไมเปลยนสของกระดาษลตมสทงสแดงและสน าเงน

อภปรายหลงการทดลอง ครและนกเรยนอภปรายรวมกนโดยใชคาถามหลงการทดลองเพอใหไดขอสรปวา สารละลายกรดเปลยนสกระดาษลตมสจากสน าเงนเปนสแดง สารละลายเบสเปลยนสกระดาษลตมสจากสแดงเปนสน าเงน และสารละลายทเปนกลางไมเปลยนสกระดาษลตมสทงสองส กจกรรมท 5.2 สารละลายกรดมสมบตอยางไร จดประสงคการทดลอง

1. ทาการทดลองเพอทดสอบสมบตของสารละลายกรดได 2. บอกสมบตบางประการของสารละลายกรดได

สมมตฐานการทดลอง สารละลายกรดเปนสารทเปลยนสกระดาษลตมสจากสน าเงนเปนสแดง มฤทธกดกรอนโลหะและหนปนได วสด อปกรณ และสารเคม


1. หลอดทดลองขนาดกลาง 2. กระจกนาฬกา 3. แทงแกวคนสาร 4. กระดาษลตมสสแดงและสน าเงน 5. ทตงหลอดทดลอง 6. สารละลายกรดแอซตกเจอจาง 7. สารละลายกรดซลฟวรกเจอจาง 8. สารละลายกรดไฮโดรคลอรกเจอจาง 9. ชนสงกะสขนาด 1 x 1 cm

10. หนปนกอนเลก

6 หลอด 1 อน 1 อน

1 อน 5 cm3 5 cm3 5 cm3 3 ชน

6 กอน การเตรยมลวงหนา ครเตรยมสารเคมลวงหนา โดยเตรยมสารละลายกรดทง 3 ชนดไวใชในการทดลองกจกรรมท 5.3 ดวย

1. สารละลายกรดแอซตกเจอจางเตรยมโดยการใชสารละลายกรดแอซตกเขมขนจานวน 5 ลกบาศกเซนตเมตร เตมลงในน า แลวเตมน าใหไดปรมาตร 100 ลกบาศกเซนตเมตร


2. สารละลายกรดซลฟวรกเจอจางเตรยมโดยใชสารละลายกรดซลฟวรกเขมขนจานวน 5 ลกบาศกเซนตเมตร เตมลงในน า แลวเตมน าใหไดสารละลายปรมาตร 100 ลกบาศกเซนตเมตร

3. สารละลายกรดไฮโดรคลอรกเจอจางเตรยมโดยใชสารละลายกรดไฮโดรคลอรกเขมขนจานวน 5 ลกบาศกเซนตเมตรเตมลงในน า แลวเตมน าใหไดสารละลายปรมาตร 100 ลกบาศกเซนตเมตร

4. ตดโลหะสงกะสใหเปนชนทมขนาด 1 x 1 เซนตเมตร ตามจานวนทจาเปนตองใชทกกลม อภปรายกอนการทดลอง ครนาอภปรายเกยวกบวธการทดลองดงน

1. การบรรจกรดในหลอดทดลองควรทาเครองหมายไวทหลอดทดลอง เพอปองกนการสบสนและควรระมดระวงไมใหกรดสมผสกบผวหนงและตา

2. การใชแทงแกวคนสาหรบแตะสารละลายกรดแตละชนด ตองทาความสะอาดและเชดใหแหงกอนนาไปแตะกบสารละลายกรดอนๆ ตวอยางผลการทดลอง

กรดทน ามาทดสอบ

ผลการทดลอง

ทดสอบกบกระดาษลตมส ทดสอบกบสงกะส ทดสอบกบหนปน

สแดง สน าเงน

กรดแอซตกเจอจาง - สแดง เกดฟองแกส สงกะสผกรอน

เกดฟองแกส หนปนสกกรอน

กรดซลฟวรกเจอจาง - สแดง เกดฟองแกส สงกะสผกรอน


กรดไฮโดรคลอรกเจอจาง - สแดง เกดฟองแกส สงกะสผกรอน


เมอนาสารละลายกรดมาทดสอบกบกระดาษลตมสจะเปลยนจากสน าเงนเปนสแดง เมอใสชนสงกะสลงในสารละลายกรด จะเกดฟองแกสและชนสงกะสผกรอน เมอใสกอนหนปนลงในสารละลายกรด จะเกดฟองแกส และหนปนเกดการสกกรอน จากผลการทดลองไดขอสรปเกยวกบสมบตของกรดไดดงน

1. กรดเปลยนสกระดาษลตมสจากสน าเงนเปนสแดง 2. กรดสามารถกดกรอนโลหะและทาใหเกดฟองแกส 3. กรดสามารถกดกรอนหนปนและทาใหเกดฟองแกส

อภปรายหลงการทดลอง ครและนกเรยนอภปรายรวมกนโดยใชคาถามหลงการทดลองเพอใหไดขอสรปเกยวกบสมบตของกรดวา กรดเปนสารทเปลยนสกระดาษลตมสจากสน าเงนเปนสแดง มสมบตในการกดกรอนโลหะและหนปน ครนาอภปรายเพอใหความรเกยวกบสมบตของกรดและปฏกรยาทเกดขนเมอสารละลายกรดกดกรอนโลหะและหนปน ตามรายละเอยดในหนงสอเรยน


จากนนครและนกเรยนอภปรายเกยวกบการนาสารละลายกรดไปใชในชวตประจาวน พรอมทงใหนกเรยนยกตวอยางการใชประโยชนจากสารละลายกรด รวมทงขอควรระวงและความปลอดภยในการใชสารละลายกรด กจกรรมท 5.3 ประเภทของกรด จดประสงคการทดลอง

1. ทาการทดลองเพอทดสอบประเภทของกรดได 2. อธบายวธการและผลการทดสอบกรดอนทรยและกรดอนนทรยได 3. จาแนกประเภทของกรดและบอกขอแตกตางของกรดอนทรยและกรดอนนทรยได

สมมตฐานการทดลอง กรดอนทรยไมเปลยนสของสารละลายเจนเชยนไวโอเลต สวนกรดอนนทรยเปลยนสของสารละลายเจนเชยน- ไวโอเลตจากสมวงเปนสเขยวหรอสน าเงน วสด อปกรณ และสารเคม


1. หลอดทดลองขนาดกลาง 2. หลอดหยด 3. ทตงหลอดทดลอง 4. นากลน 5. สารละลายกรดแอซตกเจอจาง 6. สารละลายกรดซลฟวรกเจอจาง 7. สารละลายกรดไฮโดรคลอรกเจอจาง 8. นามะนาว 9. นามะกรด

10. นามะขาม 11. สารละลายเจนเชยนไวโอเลต

8 หลอด 1 หลอด

1 อน 3 cm3 3 cm3 3 cm3 3 cm3 3 cm3 3 cm3 3 cm3 5 cm3

การเตรยมลวงหนา ครควรเตรยมลวงหนาดงน

1. สารละลายกรดแอซตกเจอจาง สารละลายกรดซลฟวรกเจอจาง และสารละลายกรดไฮโดรคลอรกเจอจาง ใชจากทเตรยมไวในกจกรรมท 5.2

2. การเตรยมน ามะนาว น ามะกรด และน ามะขาม ไมควรเตรยมไวลวงหนานานเกนไป 3. การสงเกตสของสารละลาย เพอใหสงเกตสของสารละลายไดชดเจนควรนาหลอดทดลองทาบกบกระดาษสขาว



สารทน ามาทดสอบ ผลการทดสอบดวยสารละลายเจนเชยนไวโอเลต

นากลน กรดแอซตก นามะนาว นามะกรด นามะขาม กรดซลฟวรกเจอจาง กรดไฮโดรคลอรกเจอจาง

สมวง สมวง สมวง สมวง สมวง สเขยว สเขยว

เมอหยดสารละลายเจนเชยนไวโอเลตลงในน ากลนจะไมเกดการเปลยนแปลงสของสารละลายโดยยงเปนสมวงเหมอนเดม

สารละลายกรดซลฟวรกและสารละลายกรดไฮโดรคลอรกทาใหสของสารละลายเจนเชยนไวโอเลตเปลยนจากสมวงเปนสเขยว ซงเปนกรดทไดจากสงไมมชวต

สารละลายกรดแอซตก น ามะนาว น ามะกรด และน ามะขามไดมาจากสงมชวตพวกพช จากผลการทดลองนสามารถนาการเปลยนสของสารละลายเจนเชยนไวโอเลตมาจาแนกประเภทของกรดได 2

ประเภทคอ กรดทไดจากสงมชวตเรยกวา กรดอนทรย และกรดทไดจากสงทไมมชวตเรยกวา กรดอนนทรยหรอกรดแร จากการทากจกรรมนไดขอสรปเกยวกบการจาแนกประเภทของกรดและการทดสอบสมบตของกรดแตละ

ประเภทดงน 1. กรดจาแนกได 2 ประเภทคอ กรดอนทรยและกรดอนนทรย 2. กรดอนทรยไดจากสงมชวต และไมเปลยนสของสารละลายเจนเชยนไวโอเลต 3. กรดอนนทรยไดจากแรธาต และเปลยนสของสารละลายเจนเชยนไวโอเลตจากสมวงเปนสเขยวหรอสน าเงน

อภปรายหลงการทดลอง ครและนกเรยนอภปรายรวมกนโดยใชคาถามหลงการทดลองเพอใหขอสรปวา กรดแบงเปน 2 ประเภทคอ กรดอนทรยและกรดอนนทรย ซงสามารถตรวจสอบไดโดยใชสารละลายเจนเชยนไวโอเลต จากนนครนาอภปรายเกยวกบตวอยางของกรดอนทรยและกรดอนนทรยตามรายละเอยดในหนงสอเรยน ตลอดจนผลกระทบและอนตรายทเกดจากการใชสารทมสมบตเปนกรดในชวตประจาวน

1. นกเรยนควรเลอกภาชนะประเภทททาจากแกวใสน าสมสายชทใชปรงรสอาหาร 2. สงกอสรางททาจากปนซเมนตหรอหนออนมกเกดการสกกรอนไดโดยธรรมชาต เนองจากฝนกรดหรอกรดจากธรรมชาต

และสงแวดลอม 3. ถานกเรยนสงสยวาน าสมสายชทรบประทานอาจเปนน าสมสายชปลอมทใชแชกรดแรเปนสวนผสมจะทดสอบโดยหยด

สารละลายเจนเชยนไวโอเลตลงในน าสมสายชนน ถาเปลยนสเปนสน าเงนหรอสเขยวแสดงวาเปนน าสมสายชทมกรดแร หรอทดสอบโดยใชผกหรอพรกสด ถาใสลงไปแลวมสคลาหรอผกเหยวเฉาแสดงวาน าสมสายชนนไมควรนามารบประทาน



กจกรรมท 5.4 สมบตของเบส จดประสงคการทดลอง

1. ทาการทดลองเพอทดสอบสมบตของสารละลายเบสได 2. บอกสมบตบางประการของสารละลายเบสได

สมมตฐานการทดลอง สารละลายเบสเปนสารทเปลยนสกระดาษลตมสจากสแดงเปนสน าเงน ไมมสมบตในการกดกรอนโลหะและทาปฏกรยากบน ามนจากพชหรอสตวไดสบ

วสด อปกรณ และสารเคม รายการ จ านวนตอกลม

1. หลอดทดลองขนาดกลาง 2. แทงแกวคนสาร 3. กระจกนาฬกา 4. หลอดหยด 5. ชดตะเกยงแอลกอฮอล 6. ไมหนบ 7. จกยาง 8. ไมขดไฟ 9. สารละลายโซเดยมไฮดรอกไซด

10. สารละลายแคลเซยมไฮดรอกไซด 11. แอมโมเนยมไนเตรต 12. นามนพช 13. กระดาษลตมสสน าเงนและสแดง 14. ตะปเหลก

6 หลอด 1 อน 1 อน

1 หลอด 1 ชด 1 อน 1 อน

1 กลอง 9 cm3 9 cm3

2 ชอนเบอร 1 3 cm3

2 ตว

การเตรยมลวงหนา ครควรเตรยมลวงหนาดงน

1. ตดกระดาษลตมสใหมขนาด 1 x 0.5 เซนตเมตร 2. สารละลายโซเดยมไฮดรอกไซด โดยเตรยมจากโซเดยมไฮดรอกไซด 0.4 กรมมาละลายน าและทาเปนสารละลาย

100 ลกบาศกเซนตเมตร แลวกรองเอาสารละลายสวนทใสใสขวดแลวปดจกใหแนน

อภปรายกอนการทดลอง ครนาอภปรายเกยวกบวธการทดลองและเตอนใหนกเรยนระวงในเรองตอไปน

1. การตมสารในหลอดทดลองใหใชไมหนบจบหลอดทดลอง และหนปากหลอดทดลองไปทางทไมมคน ในการทดลองนไมตองตมสารละลายเดอด แตตมเพยงตองการใหสารรอนเทานน


2. เมอไมใชตะเกยงแอลกอฮอลใหดบทนท 3. การดมกลนสารใหใชมอโบกไอสารเขาทางจมก อยาสดไอสารโดยตรง 4. ถาเบสหกรดมอตองรบลางดวยน าสะอาดทนท


วธทดสอบสมบตของสาร สารละลายทน ามาทดสอบ

โซเดยมไฮดรอกไซด แคลเซยมไฮดรอกไซด

1. กระดาษลตมสสแดง กระดาษลตมสสน าเงน

2. เตมแอมโมเนยไนเตรตแลวนาไปตม 3. เตมน ามนพชและนาไปตม จากนนเตม

น าปดจกแลวเขยา 4. ใสตะปเหลก

เปนสน าเงน ไมเปลยนแปลง ไดกลนฉนของแอมโมเนย เกดฟอง ลนมอ คลายสบ ไมเกดการเปลยนแปลง

เปนสน าเงน ไมเปลยนแปลง ไดกลนฉนของแอมโมเนย เกดฟอง ลนมอ คลายสบ ไมเกดการเปลยนแปลง

สารละลายทนามาทดสอบดวยกระดาษลตมสเกดการเปลยนสกระดาษลตมสจากสแดงเปนสน าเงน เมอเตมแอมโมเนยมไนเตรตลงในสารละลายเบสแลวนาไปใหความรอน จะไดกลนฉนของแกสแอมโมเนย เมอหยดน ามนพชลงในสารละลายเบสจะไมเกดการเปลยนแปลง เมอใสตะปเหลกลงไปในสารละลายเบสจะไมเกดการเปลยนแปลง จากการทากจกรรมนนกเรยนจะสรปสมบตของสารละลายเบสไดดงน

1. เบสจะเปลยนสกระดาษลตมสจากสแดงเปนสน าเงน 2. เบสทาปฏกรยากบแอมโมเนยมไนเตรตเกดแกสแอมโมเนย 3. เบสทาปฏกรยากบน ามนพชหรอน ามนสตวไดสบ 4. เบสไมมสมบตกดกรอนโลหะ

อภปรายหลงการทดลอง ครและนกเรยนอภปรายรวมกนโดยใชคาถามหลงการทดลองเพอใหไดขอสรปวา เบสเปนสารทเปลยนสกระดาษลตมสจากสแดงเปนสน าเงน ทาปฏกรยากบแอมโมเนยมไนเตรตเกดแกสแอมโมเนย ทาปฏกรยากบน ามนพชหรอสตวไดสบ และไมมฤทธกดกรอนโลหะ ยกเวนโลหะอะลมเนยม โดยเมอทาปฏกรยากบสารละลายเบสจะเกดแกสไฮโดรเจน ดงนนจงไมควรเกบเบสไวในภาชนะอะลมเนยม นอกจากนเบสบางชนดมสมบตรนแรงสามารถกดเนอเยอของสงมชวตได ดงนนเมอรางกายถกกบเบสจงตองลางดวยน าสะอาดทนท

1. นกเรยนสามารถทาสบไดจากปฏกรยาของเบสกบไขมนพชหรอสตว 2. นาสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซดเกบไวในภาชนะอะลมเนยมไมได เพราะจะเกดปฏกรยากดกรอนภาชนะได 3. ถาตองการทดสอบปย A วาเปนปยยเรยหรอไม จะตองนาปย A ไปใสในสารละลายเบส จะไดกลนแกสแอมโมเนย



4. สารละลาย B มลกษณะใส ไมมส มสมบตในการเปลยนสกระดาษลตมสเชนเดยวกบสารละลายแคลเซยมไฮดรอกไซด แสดงวาสารละลาย B มสมบตเปนเบส เพราะเปลยนสกระดาษลตมสจากสแดงเปนสน าเงน

1. สารละลาย A มคา pH เทากบ 5.5 สารละลาย B มคา pH เทากบ 3 สารละลายทงสองชนดมสมบตเปนกรดเพราะม pH

นอยกวา 7 และสารละลาย B มความเปนกรดมากกวา เนองจากมคา pH ตากวา 2. สารละลายทมคา pH เทากบ 12 เมอนามาทดสอบกบกระดาษลตมสจะเปลยนสกระดาษลตมสจากสแดงเปนสน าเงน

เพราะสารละลาย pH เทากบ 12 มสมบตเปนเบส 3. นามะนาวม pH นอยกวา 7 เพราะน ามะนาวมสมบตเปนกรด

กจกรรมท 5.5 คา pH ของสารละลาย จดประสงคการทดลอง

1. ใชอนดเคเตอรทดสอบสมบตความเปนกรด-เบสของสารในชวตประจาวนได 2. เปรยบเทยบผลการทดสอบความเปนกรด-เบสของสารละลายโดยใชกระดาษ pH กบการใชฟนอลฟทาลนได

สมมตฐานการทดลอง 1. สารในชวตประจาวนมสมบตความเปนกรด-เบสแตกตางกน 2. กระดาษ pH และฟนอลฟทาลนเมอนาไปทดสอบความเปนกรด -เบสของสารละลาย จะไดผลการตรวจสอบ

ความเปนกรด-เบสของสารละลายไดแตกตางกน


1. จานหลมพลาสตกหรอแผนพลาสตกใส 2. บกเกอรขนาด 250 cm3 3. แทงแกวคนสาร 4. กระดาษ pH หรอกระดาษยนเวอรซลอนดเคเตอร 5. ฟนอลฟทาลน 6. สารตวอยาง ไดแก น าสมสายช น าสบ น ายาลางกระจก

น าอดลม น ามะนาว น าเกลอ น าเชอม น าขเถา น ากลน

1 ใบ 1 ใบ 1 อน

1 ตลบ 1 ขวด

ชนดละ 2 cm3

การเตรยมลวงหนา 1. ครควรเตรยมสารตวอยางลวงหนาหรอมอบหมายใหนกเรยนนาสารตวอยางมาจากบาน อาจเปนสารตวอยาง

อนๆ นอกเหนอไปจากทกาหนดให 2. ควรเขยนฉลากปดขางภาชนะทใสสารตวอยางใหชดเจน



อภปรายกอนการทดลอง ครนาอภปรายเกยวกบวธการทดลองดงน

1. ใหนกเรยนเขยนชอสารตวอยางแตละชนดทจานหลมพลาสตก เพอไมใหสบสนหรอคลาดเคลอน 2. กรณทไมมจานหลมพลาสตกอาจใชแผนพลาสตกแทนได 3. กระดาษ pH ตองตดใหมขนาด 0.5 x 1 เซนตเมตร 4. เมอใชแทงแกวแตะสารใดไปทดสอบ เมอเปลยนสารใหมตองลางแทงแกวใหสะอาด และเชดใหแหงกอน

นาไปใชทดสอบสารใหมเสมอ ตวอยางผลการทดลอง

สาร คา pH โดยประมาณ สของสารละลายเมอ หยดฟนอลฟทาลน

ความเปนกรด-เบส

1. นาสบ 2. นายาลางกระจก 3. นาสมสายช 4. นาอดลม 5. นามะนาว 6. นาเกลอ 7. นาเชอม 8. นาขเถา 9. นากลน

10 12 3

2-3 3 7 7 10 7

สแดง สแดง ไมมส ไมมส ไมมส ไมมส ไมมส สแดง ไมมส

เบส เบส กรด กรด กรด กลาง กลาง เบส

กลาง

สารทมสมบตเปนกรด ไดแก น าสมสายช น าอดลม และน ามะนาว สารทมสมบตเปนกลาง ไดแก น าเชอม น าเกลอ และน ากลน สารทมสมบตเปนเบส ไดแก น าสบ น ายาลางกระจก และน าขเถา สารละลายทหยดฟนอลฟทาลนแลวไดสารทไมมส ไดแก น าสมสายช น าอดลม น ามะนาว น าเกลอ น าเชอม

และน ากลน - สารทเปนกรด ไดแก น าสมสายช น าอดลม และน ามะนาว - สารทมสมบตเปนกลาง ไดแก น าเกลอ น าเชอม และน ากลน

อนดเคเตอรทบอกความเปนกรด-เบสไดถกตองคอกระดาษ pH เพราะบอกคา pH โดยประมาณไดและสามารถใชระบความเปนกรด-เบสได แตสารละลายฟนอลฟทาลนเมอทดสอบในสารละลายทเปนกรดและเปนกลางจะใหสารทไมมสเหมอนกน

นกเรยนจะสรปเกยวกบการใชอนดเคเตอรในการทดสอบความเปนกรด-เบสของสารไดดงน 1. กระดาษ pH สามารถบอกความเปนกรด-เบส หรอระบคา pH ของสารละลายไดดกวาฟนอลฟทาลน 2. ในสารละลายทมสมบตเปนกลางหรอเปนกรด ฟนอลฟทาลนจะใหสารทไมมส สวนในสารละลายเบส

จะมสมวงแดง


อภปรายหลงการทดลอง ครและนกเรยนอภปรายรวมกนโดยใชคาถามหลงการทดลองเพอใหไดขอสรปวา สารทใชบอกความเปนกรด-เบสของสารเรยกวา อนดเคเตอร และกระดาษ pH สามารถระบคา pH ของสารไดชดเจนกวาฟนอลฟทาลน เนองจากฟนอลฟทา-ลนจะใหสารทไมมสกบสารละลายกรดและสารทเปนกลาง เมอนกเรยนสรปผลการทดลองแลว ครนาอภปรายเกยวกบวธเตรยมอนดเคเตอรจากธรรมชาตตามรายละเอยดในบทเรยน และแนะนาใหนกเรยนทากจกรรมลองทาดเรองอนดเคเตอรจากสของดอกไมตามรายละเอยดในบทเรยน ซงถาใชดอกชบาหรอดอกอญชนควรไดผลการทดลองดงน ตวอยางผลการทดลองกจกรรมลองท าด

ดอกไมท น ามาสกดส

สของกระดาษ กรองทยอมได

ผลการทดสอบกบสารละลาย

กรดไฮโดร-คลอรก

แคลเซยม- ไฮดรอกไซด

น าสมสายช น าขเถา น ามะนาว

ดอกชบา สชมพ สชมพ สน าเงน สน าเงน สน าเงน สชมพ ดอกอญชน สน าเงน สชมพ สน าเงน สชมพ สน าเงน สชมพ

ครนาอภปรายผลการทดสอบความเปนกรด-เบสของสารโดยใชกระดาษกรองทยอมสทสกดไดจากดอกชบาและดอกอญชน ซงควรสรปไดดงน

1. กระดาษกรองทยอมสทสกดจากดอกชบาจะมสชมพ สวนกระดาษกรองทยอมสทสกดจากดอกอญชนจะมสน าเงน 2. กระดาษอนดเคเตอรททาขนจากสทสกดไดจากดอกชบาและดอกอญชน ใชทดสอบสมบตความเปนกรด-เบส

ของสารละลายได 3. กระดาษทยอมสดอกอญชนจะมสน าเงน เมอทดสอบกบสารละลายกรดจะเปลยนจากสน าเงนเปนสชมพ สวน

ในสารละลายเบสไมเปลยนส 4. กระดาษทยอมสดอกชบาเมอนาไปทดสอบกบสารละลายกรดจะไมเปลยนส แตถาเปนสารละลายเบสจะเปลยน

สจากสแดงหรอสชมพเปนสน าเงน 5. การเลอกสของดอกไมมาใชกบอนดเคเตอรควรเลอกดอกไมทมสชดเจน

อภปรายหลงการท ากจกรรมลองท าด ครนาอภปรายเกยวกบผลการทากจกรรมลองทาด ซงนกเรยนควรไดขอสรปดงน

1. ควรเลอกตวทาละลายทเหมาะสมในการสกดสจากดอกไม 2. ดอกไมทนามาใชทาอนดเคเตอรควรใหสทชดเจน และเปลยนสตางกนในสารละลายกรดและสารละลายเบส 3. สทสกดไดเมอนาไปยอมกระดาษกรองไมควรนาไปตากแดด ควรใชวธผงใหแหง ครแนะนาใหนกเรยนทากระดาษอนดเคเตอรโดยนาดอกไมทมสสดมาสกดส และยอมดวยกระดาษกรองเพอทาไว

ใชตรวจสอบสมบตความเปนกรด-เบสของสารตางๆ ได


1. สารทเปนอนดเคเตอรไดมสมบตจาแนกสารละลายกรด-เบสได 2. สารละลาย A มลกษณะใสไมมส สารละลาย A มสมบตเปนกรดหรอเบสสามารถทดสอบไดโดยใชกระดาษลตมส

ถาเปลยนสของกระดาษลตมสจากสน าเงนเปนสแดงแสดงวาสารละลาย A เปนกรด ถาเปลยนสกระดาษลตมสสแดงเปนสน าเงนแสดงวาสารละลาย A เปนเบส

3. สารละลาย X เมอทดสอบดวยกระดาษยนเวอรซลอนดเคเตอร เมอเทยบสพบวามคา pH ประมาณ 9 แสดงวาสาร X มสมบตเปนเบส

4. สารละลายมสมบตเปนกลางมคา pH เทากบ 7 5. ถานกเรยนตองการสกดสจากธรรมชาตมาทาเปนอนดเคเตอร นกเรยนควรเลอกสแดง สมวง หรอสน าเงน เหมอน

กระดาษลตมส

1. สบและผงซกฟอกมสมบตเปนเบส ทดสอบโดยใชกระดาษลตมสจะเปลยนสกระดาษลตมสจากสแดงเปนสน าเงน 2. นายาลางหองน ามสมบตเปนกรด 3. ถาตองการทาขนมปงหรอขนมถวยฟควรใชโซเดยมไฮโดรเจนคารบอเนตหรอผงฟ ซงมสมบตเปนเบส 4. ในแบตเตอรรถยนตบรรจสารละลายกรดซลฟวรกหรอกรดกามะถนไวภายใน เพอทาใหเกดปฏกรยาไฟฟาเคม 5. ในน าโซดาและน าอดลมมกรดคารบอนก 6. ยาเคลอบกระเพาะอาหารเปลยนสกระดาษลตมสจากสแดงเปนสน าเงนแสดงวามสมบตเปนเบส

1. การทดสอบความเปนกรด-เบสควรใชพ.เอส. มเตอร จงจะบอกความเปนกรด-เบสไดดทสด 2. กรดทไดจากสงมชวตไมเกดอนตรายเพราะมสมบตกดกรอนนอย สวนใหญใชเปนสารปรงแตงอาหารและใชเปนยา 3. เพราะในกระเพาะอาหารมน ายอยทมสมบตเปนกรด เมอเกดความหวน ายอยจะหลงออกมามากและกดเยอบกระเพาะ

อาหาร 4. ถาใชกระดาษลตมสสน าเงนทดสอบสารละลายชนดหนงพบวาไมเปลยนส สารละลายนนอาจมสมบตเปนเบสหรอกลาง

กได ตองนากระดาษลตมสสแดงมาทดสอบ ถาไมเปลยนสแสดงวาเปนกลาง 5. ถาสงสยวาน าสมสายชทใชปรงรสกวยเตยวเปนกรดแอซตกหรอไม จะทราบไดโดยการทดสอบดวยสารละลายเจนเชยน-

ไวโอเลต ถาสของสารละลายเจนเชยนไวโอเลตมสมวงเหมอนเดมแสดงวาเปนกรดแอซตก ถาเปนกรดแร เชน กรดซล-ฟวรกจะเปลยนเปนสน าเงนหรอสเขยว

6. ถาอยากทราบวาสารละลายมความเปนกรดมากหรอนอยสามารถตรวจสอบไดดวยกระดาษยนเวอรซลอนดเคเตอร หรอกระดาษ pH แลวนาไปเปรยบเทยบกบสทปรากฏอยบนกลองกระดาษยนเวอรซลอนดเคเตอรหรอกระดาษ pH เพออานคา pH ถาคา pH นอยแสดงวาเปนกรดมาก





7. แชมพสระผมและน ายาลางจานมสมบตเปนเบส สงเกตไดจากการทดสอบดวยกระดาษลตมสจะเปลยนสกระดาษลตมสจากสแดงเปนสน าเงน และสารละลายเบสเมอสมผสจะลนมอคลายสบ

8. เมอใชปยเคมไปนานๆ จะทาใหดนมสมบตเปนกรด ซงสามารถทดสอบดวยกระดาษยนเวอรซลอนดเคเตอร เปลยนสไปตรงกบชวง pH ทต ากวา 7 แสดงวาดนมสมบตเปนกรด คา pH นอยความเปนกรดยงมาก

9. กรดคารบอนกรบประทานได มสมบตเปนกรดออน พบในน าอดลมหรอฝนกรด เกดจากแกสคารบอนไดออกไซดละลายในน า แตในขณะทหวอาหารไมควรรบประทานน าอดลม เนองจากจะไปเพมความเปนกรดในกระเพาะอาหาร ทาใหกระเพาะอาหารเปนแผล

10. ฝนกรดคอฝนทละลายแกสคารบอนไดออกไซด แกสซลเฟอรไดออกไซด หรอแกสไนโตรเจนไดออกไซดทเกดจากการเผาไหมน ามนเชอเพลง ทาใหน าฝนมสมบตเปนสารละลาย ซงมผลตอสงแวดลอมดงน 1) ทาใหเครองมอ เครองใช หรอสงกอสรางทมสวนประกอบเปนโลหะหรอหนปนเกดการผกรอน 2) ถาน าและดนมความเปนกรดมาก อาจทาใหพชไมเจรญเตบโตและตายได 3) ถาหญาและใบไมมความเปนกรดเนองจากฝนกรดทตกลงมา เมอสตวไปกนหญาหรอใบไมตดตอกนเปนเวลานานก

อาจทาใหสตวนนตายได 4) ทาใหเกดหนงอกและหนยอยเนองจากน าฝนทตกลงมาละลายแกสคารบอนไดออกไซดในอากาศไดกรดคารบอนก

เมอสารละลายกรดคารบอนกละลายหนปนตามภเขาและไหลไปตามเพดานถา เมอน าและแกสคารบอนไดออกไซดระเหยไปจะเกดผลกหนปนสะสมยอยลงมา แตถาสารละลายตกลงมาทพนแลวน าและแกสคารบอนไดออกไซดระเหยไปจะเกดผลกหนปนสะสมเปนหนงอก

11. โรงงานอตสาหกรรมทขาดความรบผดชอบในการรกษาสงแวดลอมอาจกอใหเกดมลภาวะในดานตางๆ ดงน 1) ทาใหเกดมลภาวะทางอากาศ เนองจากปลอยอากาศเสยทเกดจากการเผาไหมจากเชอเพลง 2) ทาใหเกดมลภาวะทางน า เนองจากปลอยน าเสยลงในแหลงน าสาธารณะ โดยไมผานกระบวนการบาบดน าเสย 3) ทาใหเกดมลภาวะทางดน เนองจากสารพษและขยะมลฝอยทนาไปทงโดยไมจากดความเปนพษกอน

12. วธใชสารเคมตางๆ ในชวตประจาวนใหปลอดภยไดดงน 1) ตองมความรเกยวกบความเปนกรด-เบสของสารทใชในชวตประจาวนและแนะนาผทเกยวของใหทราบ 2) กอนใชสารเคมตองอานฉลากทระบวธใชและทาความเขาใจใหชดเจนกอนใช 3) สารทมอนตรายใหเกบไวในททเดกหยบเลนไมได 4) สารพษหรอสารทมอนตรายควรกาจดใหถกวธ


แบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 5 เรอง สารละลายกรด-เบส


1. ขอใดถกตอง 1. กรด+โลหะเกลอ+แกสคารบอนไดออกไซด 2. กรด+เบสเกลอ+แกสไฮโดรเจน 3. กรด+สารประกอบคารบอเนตเกลอ+น า+แกสคารบอนไดออกไซด 4. กรด+เบสเกลอ+แกสแอมโมเนย

2. ขอใดคอกรด 1. NaCl 2. H2O 3. CO2 4. HCl

3. ขอใดคอเบส 1. NaCl 2. H2SO4 3. HCl 4. CH3COOH

4. สมการในขอใดถกตอง 1. Zn+H2SO4ZnSO4+H2 2. Zn+H2SO4NaCl+H2 3. Zn+HClNaCl+Zn 4. Zn+H2CO3ZnCO3+CO2

5. เมอนากระดาษลตมสสน าเงนไปจมในน ามะนาว สของกระดาษลตมสจะมการเปลยนแปลงอยางไร 1. ไมเปลยนส 2. เปลยนสเปนสแดง 3. เปลยนสเปนสเหลอง 4. เปลยนสเปนสสม

6. ฟนอลฟทาลนซงเปนสารละลายทไมมส เมอปฏกรยากบกรดแลวจะเปลยนเปนสอะไร 1. สน าเงน 2. สแดง 3. สชมพ 4. ไมเปลยนส

7. การกดกรอนของกรดทกระทาตอหนปนทเหนในธรรมชาตคอขอใด 1. หนกอนกลมเกลยงทพบไดตามน าตกตางๆ 2. หนกอนกลมเกลยงซงพบไดตามชายหาด 3. หนทแตกเปนกอนซงพบไดตามภเขา 4. หนงอกหนยอยซงพบไดในถา

8. pH ยอมาจากคาวาอะไร 1. potential of hydrogen ion 2. peak of helium ion 3. protein of hydrogen ion 4. potential of helium ion


9. ขอใดไมใชอนดเคเตอรของกรดและเบส 1. บรอมไทมอลบล 2. เมทลออเรนจ 3. เจนเชยนไวโอเลต 4. เมทลเรด

10. เราสามารถทายนเวอรซลอนดเคเตอรไดอยางไร 1. นาอนดเคเตอรมาปรบปรง 2. นาอนดเคเตอรหลายชนดมารวมกน 3. นาอนดเคเตอรทดทสดมาทา 4. นาอนดเคเตอร 2 ชนดมารวมกน


1. 3 2. 4 3. 1 4. 1 5. 2 6. 4 7. 4 8. 1 9. 3 10. 2



1. การประเมนตนเองของผเรยน ใหดาเนนการดงน

1.1 ครทบทวนผลการเรยนรประจาหนวยทกขอ ใหนกเรยนไดทราบ โดยอาจเขยนไวบนกระดาน พรอมทงทบทวนถงหวขอกจกรรมการเรยนวาไดเรยนอะไรบาง




. .



4. ผลงานหรอชนงานทเนนความภาคภมใจจากการเรยนในหนวยนคออะไร ทาไมจงภาคภมใจ . .


ชอเรองทวจย ......................................................................................





ของนกเรยนชน หอง จานวน คน โดยใช . .


3. ขอบเขตของการแกปญหา 3.1 กลมเปาหมายในการแกปญหาคอ นกเรยนชน หอง จานวน คน



ถงวนท เดอน พ.ศ. . 4. วธดาเนนการในการแกไขปญหา



4.3 การเกบรวบรวมขอมล ไดดาเนนการเกบรวบรวมขอมลตามวธการดงน 1) นาเครองมอทใชในการแกปญหาไปทดลองใชกบนกเรยนในเวลา .

โดย . . .

2) นาเครองมอเกบรวบรวมขอมลไปเกบขอมลเกยวกบ . โดย . .


4.4 การวเคราะหขอมลและการสรปผล ไดดาเนนการวเคราะหขอมลและสรปผลดงน . . . .


หนวยการเรยนรท 6 “การแยกสาร” แผนการจดการเรยนรท 6 เรอง การแยกสาร




1. ผลการเรยนรทคาดหวง สบคนขอมล ส ารวจตรวจสอบ อภปรายและอธบายหลกการแยกสารโดยการกลน การกรอง การตกผลก การสกด

การสกดดวยตวท าละลาย และวธโครมาโทกราฟ

2. สาระการเรยนร 2.1 การอภปรายหลกการแยกสารโดยการกลน การกรอง การสกดดวยตวท าละลาย และวธโครมาโทกราฟ 2.2 การส ารวจตรวจสอบการแยกสารและสกดสารบางชนดดวยวธการทเหมาะสม 2.3 การสบคนขอมลและการอภปรายเกยวกบการน าหลกการแยกสารไปใชในชวตประจ าวน

3. จดประสงคการเรยนร 3.1 อธบายหลกการแยกสารโดยการกลน การกรอง การตกผลก การสกด และวธโครมาโทกราฟได 3.2 ทดลองแยกสารโดยการกลน การกรอง การตกผลก การสกดดวยตวท าละลายและวธโครมาโทกราฟได 3.3 บอกประโยชนของการแยกสารดวยวธการกลน การกรอง การตกผลก การสกดดวยตวท าละลายและวธโคร

มาโทกราฟได

4. ฝกการคดแบบ ฝกทกษะการคดวเคราะห คดเปรยบเทยบ คดสรางสรรคและคดทบทวนความรเดม

5. กระบวนการเรยนร คดทบทวนความรเดมและคดสรางสรรค 5.1 ขนน า

1. นกเรยนเขยนวธแยกสารผสมใหเปนสารบรสทธเพอการน ามาใชประโยชนคนละ 1 วธ 2. ตวแทนนกเรยนน าเสนอผลการคดทบทวนความรเดม 5 คน ครน าอภปรายสรปความส าคญของการแยก

สารเพอน าไปใชประโยชน



5.2 ขนสอน 1. ครจดศนยการเรยนจ านวน 9 ศนยการเรยนคอ

ศนยการเรยนท 1 เรองการกรอง ศนยการเรยนท 2 เรองการตกผลก ศนยการเรยนท 3 เรองการกลนแบบธรรมดา ศนยการเรยนท 4 เรองการกลนล าดบสวน ศนยการเรยนท 5 เรองการสกดโดยการกลนดวยไอน า ศนยการเรยนท 6 เรองการสกดดวยตวท าละลาย ศนยการเรยนท 7 เรองการแยกสารดวยวธโครมาโทกราฟ ศนยการเรยนท 8 เรองการแยกสารโดยวธการอยางงาย ศนยการเรยนท 9 ศนยส ารอง หมายเหต : ศนยการเรยนท 1 เรองการกรอง ท ากจกรรมท 6.1 การกรอง ศนยการเรยนท 2 เรองการตกผลก ท ากจกรรมท 6.2 การแยกสารโดยวธการตกผลก ศนยการเรยนท 3 เรองการกลนแบบธรรมดา ท ากจกรรมท 6.3 การกลน ศนยการเรยนท 6 เรองการสกดดวยตวท าละลาย ท ากจกรรมท 6.4 การสกดดวยตวท าละลาย ศนยการเรยนท 7 เรองการแยกสารดวยวธโครมาโทกราฟ ท ากจกรรมท 6.5 สทใชบรสทธหรอไม ทงน ท งครและนกเรยนสามารถศกษาวธการทดลองไดตามรายละเอยดในหนงสอเรยน

2. ครจดเตรยมอปกรณการทดลอง พรอมทงค าชแจงการปฏบตกจกรรมประจ าศนยการเรยนทกศนย 3. ครอธบายวธเรยนแบบศนยการเรยน ใหนกเรยนแบงกลมเปน 8 กลม ศกษาหาความรแตละศนยการเรยน

ศนยละ 25 นาท ครชแจงและสาธตการใชอปกรณของศนยการเรยนทควรระวงอาจเกดอนตรายได เชน การกลน ใหแตละกลมหมนเวยนสบเปลยนกนศกษาในศนยการเรยนทง 8 ศนยการเรยนตามลกศรดงตอไปน

หมายเหต : ศนยท 9 เปนศนยส ารองกรณทศนยใดศกษาเสรจกอนไมมศนยวางใหไปหยดรอทศนยส ารองเพอทบทวนและจดท าขอมลจากศนยทผานมาใหเรยบรอย

4. นกเรยนเขาศกษาตามศนยการเรยนทครจดเตรยมอปกรณไวให ใชค าอธบายการท ากจกรรม บนทกผลการทดลองและตอบค าถามเพอวเคราะหผลการทดลองตามหนงสอเรยน ประธานกลมน าอภปรายใหครอบคลมค าถามทกขอ เขยนสรปองคความรดวยผงความคดทกศนยการเรยนสงครประเมนผลทกชวโมง

5. ครเดนไปพบนกเรยนทกศนยการเรยน ใหค าปรกษา ค าแนะน า ขอเสนอแนะกบนกเรยนเมอพบปญหา 6. ทกกลมด าเนนกจกรรมตามค าชแจงและปญหาใหศกษาจากศนยการเรยนจนครบทง 8 ศนย ศนยการเรยนใด

มการทดลองใหสงรายงานการทดลองครกลมละ 1 ฉบบ

1 2 3 4

5 6 7 8

9 ศนยส ารอง


คดเปรยบเทยบและคดสรปความ

7. ตวแทนกลมนกเรยนน าเสนอผลการศกษาหาความรจากศนยการเรยนตางๆ กลมละ 1 ศนย หลงการน าเสนอ ตงค าถามจากเรองทน าเสนอรายงาน 3-5 ขอ เพอนตางกลมตอบ ครประเมนผล

8. ด าเนนการเชนเดยวกบขอ 7 จนครบทกศนยการเรยน 9. ครน าอภปราย นกเรยนคดเปรยบเทยบ หลกการ สมบตของสารทน ามาแยก และลกษณะสารทแยกได

ของวธแยกสารบรสทธทง 8 วธ นกเรยนเขยนผงความคดสรปเปนองคความร

5.3 ขนสรป 1. นกเรยนเขยนแผนผงความคดสรปองคความรเรองการแยกสารใหครอบคลมทง 8 วธ 2. เปดโอกาสใหนกเรยนซกถามเรองทไมเขาใจ 3. นกเรยนตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 6 จ านวน 19 ขอ 4. ครเฉลยค าถามทายหนวยการเรยนรท 6 ตดปายนเทศ นกเรยนตรวจสอบความถกตองประเมนผลตนเอง 5. นกเรยนท าแบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 6 จ านวน 10 ขอ


1) สงเกตพฤตกรรมการเรยนร 2) ประเมนพฤตกรรมดานทกษะปฏบต 3) ประเมนการน าเสนอผลงานกลม 4) ประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง 5) ประเมนการเขยนรายงานการทดลอง 6) ประเมนการตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 6 7) ประเมนการท าแบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 6

6.2 เครองมอวดและประเมนผล 1) แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนร 2) แบบประเมนพฤตกรรมดานทกษะปฏบต 3) แบบประเมนการน าเสนอผลงานกลม 4) แบบประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง 5) แบบประเมนการเขยนรายงานการทดลอง 6) การตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 6 7) แบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 6

6.3 เกณฑผานขนต าและการสรปผลการประเมน 1) ผลการประเมนไดคณภาพระดบพอใชขนไปทกรายการ 2) ผลการตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 6 ถกตองรอยละ 80 ขนไป 3) ผลการท าแบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 6 ไดถกตองรอยละ 70 ขนไป



7. สอการเรยนร 7.1 หนงสอเรยนมาตรฐานแมค วทยาศาสตร เลม 1 ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 1 7.2 ชดการทดลอง เรองการกรอง 7.3 ชดการทดลอง เรองตกผลก 7.4 ชดการทดลอง เรองการกลน 7.5 รปการกลนน ามนดบ 7.6 รปการสกดโดยการกลนดวยไอน า 7.7 ชดการทดลอง เรองการสกดดวยตวท าละลาย 7.8 ชดการทดลอง เรองการแยกสารโดยวธโครมาโทกราฟ 7.9 ชดการแยกสารดวยวธระเหยแหง และการแยกสารดวยกรวยแยกสาร 7.10 บตรอธบายวธปฏบตกจกรรมประจ าศนยการเรยนทกเรอง

8. แหลงการเรยนร 8.1 หองสมดโรงเรยน 8.2 หองสมดกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 8.3 แผนซดรวมเวบไซตความร 8.4 อนเทอรเนตจากเวบไซตตางๆ เชน

- http://www.thaigoodview.com/library/studentshow/st2545/4-5/no10/kanyaaksan.html - http://e-chemistry.tripod.com/sasan/s3-0.htm - http://school.obec.go.th/science_wp/sasan/yeksan.htm - http://www.acsp.ac.th/learnsquarev/index.php?mod=Courses&op=course-lesson&cid=26&sid= - http://vdo.kku.ac.th/mediacenter/mediacenter-uploads/libs/html/1321/content/01substant.doc - http://www2.pn.ac.th/webpn/Elearning/Wit/sas/sas/.html

9. กจกรรมเสนอแนะ 9.1 นกเรยนสบคนอตสาหกรรมผลตน ามนพช 9.2 ส ารวจวธสกดสจากสารธรรมชาต 9.3 ส ารวจวธแยกกลนหอมออกจากดอกไม 9.4 ส ารวจวธแยกกลนสม มะกรด มะนาว ยคาลปตส








บนทกเพมเตม ............................................................................................................................. ....................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................................... ......................................................................................................................................... ........................................................... .................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................................... ............................................................................................................................. .......................................................................

ลงชอ .................................................................... ผสอน

บนทกความเหนของผตรวจสอบแผนการจดการเรยนร ............................................................................................................................. ....................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................................... ................................................................................................................................................................ .................................... .............................................................................................. ......................................................................................................

ลงชอ ......................................................................... ต าแหนง ....................................................................




วชา ...................................................................................................... ชน ............ .............................

























หมายเหต 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10





รวม 20

กลมทประเมน ..................................................................................

สมาชก 1. .......................................................................................

2. .......................................................................................

3. .......................................................................................








1.

2.

3.

4.

5.

6.

















กจกรรมท 6.1 การกรอง จดประสงคการทดลอง

1. ทดลองแยกสารดวยวธการกรองดวยกระดาษกรองได 2. บอกหลกการแยกสารดวยวธการกรองได

สมมตฐานการทดลอง สารทน ามาแยกไดดวยวธการกรองตองเปนสารแขวนลอยและมขนาดใหญกวารพรนของกระดาษกรอง วสด อปกรณ และสารเคม


1. กระดาษกรอง 2. กรวยพลาสตก 3. บกเกอรขนาด 100 cm3 4. แทงแกวคน 5. ชดขาตงพรอมไมหนบ 6. ชดตะเกยงพรอมทกนลม 7. ถวยกระเบอง 8. เกลอแกง 9. ลกเหมน

1 แผน 1 อน 2 ใบ 1 อน 1 ชด 1 ชด 1 ใบ

1 ชอนเบอร 2 1 ชอนเบอร 2

อภปรายกอนการทดลอง ครน าอภปรายใหนกเรยนสงเกตสมบตเฉพาะตว ไดแก สและกลนของเกลอแกงและลกเหมนกอนน าไปละลายน า ตวอยางผลการทดลอง

การทดลอง การเปลยนแปลงทสงเกตได

1. ลกษณะสารกอนละลายน า 2. การละลายน า 3. การกรอง

4. การน าของเหลวทกรองไดไประเหย

เปนของแขงสขาว มกลนของลกเหมน ลกเหมนไมละลายน า สวนเกลอละลายน าไดเปนสารเนอผสม พบลกเหมนตดคางบนกระดาษกรองและสารทกรองไดมลกษณะใสไมมส ไดผงสขาวตดอยทกนถวยกระเบอง

เมอน าของผสมระหวางเกลอแกงกบลกเหมนมาละลายน าไดสารเนอผสม


เมอน าของผสมไปกรองพบลกเหมนตดคางบนกระดาษกรอง ของเหลวทผานกระดาษกรองไดมลกษณะใสไมมส ซงเปนสารละลายเกลอแกง เพราะเกลอแกงมสมบตท

ละลายน าได 1. วธการกรอง ใชแยกสารทเปนของแขงทไมละลายในตวท าละลาย 2. สารทแยกดวยกระดาษกรองไดมขนาดใหญกวารพรนของกระดาษกรอง

อภปรายหลงการทดลอง ครน าอภปรายหลงการทดลองดวยค าถามเพอการวเคราะหผลการทดลอง เพอน าไปสขอสรปใหนกเรยนเกดความคดรวบยอดเรองการกรองได กจกรรมท 6.2 การแยกสารโดยวธการตกผลก จดประสงคการทดลอง

1. ทดลองแยกสารโดยวธการตกผลกได 2. บอกหลกการแยกสารโดยการตกผลกได

สมมตฐานการทดลอง การตกผลกเปนวธแยกของแขงทละลายในตวท าละลายออกจากสารละลาย วสด อปกรณ และสารเคม


1. บกเกอรขนาด 100 cm3 2. ชอนเบอร 2 3. แทงแกวคน 4. น ารอน 5. จนส 6. เกลอแกง

2 ใบ 1 อน 1 อน 25 cm3

10 ชอนเบอร 2 1 ชอนเบอร 2


1. ในการเตรยมสารละลายตองใหสารละลายอมตวทอณหภมสง 2. วางบกเกอรสารละลายทตองการใหตกผลกโดยไมเคลอนยายหรอสนสะเทอน


การทดลอง การเปลยนแปลทสงเกตได

1. น าของผสมระหวางจนสกบเกลอแกงไปละลายในน ารอน 2. รนสารละลายอมตวลงในบกเกอร แลวตงทงไวใหเยน

ไดสารละลายใสมสฟา เกดผลกรปสเหลยมขนมเปยกปน มสฟาตกลงกนบกเกอร


เกลอแกงและจนสละลายน าได เพราะไดสารละลายสฟา เมอไดสารละลายอมตวจะมจนสเหลออยเนองจากจนสมปรมาณมากกวาเกลอแกง และสงเกตพบสารท

เหลออยกนบกเกอรมสฟาซงไดแกจนส เมอรนสารละลายอมตวใสบกเกอรแลวท าใหเยนลง พบผลกรปสเหลยมขนมเปยกปนสฟาตกลงกนบกเกอร สารทไมตกผลก คอ เกลอแกง เนองจากไมพบผลกของเกลอแกงซงมลกษณะเปนกอนสเหลยมลกบาศกใส

ไมมส สรปผลการทดลองและหลกการแยกสารโดยวธตกผลกไดดงน

1. รปผลกเปนของแขงทมรปทรงเรขาคณต 2. สารตางชนดกนละลายในตวท าละลายชนดเดยวกนไดตางกน 3. สารละลายอมตวทอณหภมสง เมอลดอณหภมจะเกดการตกผลก

อภปรายหลงการทดลอง ครน าอภปรายหลงการทดลองดวยค าถามเพอวเคราะหผลการทดลอง ใหนกเรยนรวมอภปรายเพอน าไปสขอสรปเรองการตกผลก ครใชค าถามเพอสบเสาะใหนกเรยนรวมอภปรายเกดความเขาใจในหลกการแยกสารดวยวธการตกผลก ใหนกเรยนยกตวอยางการแยกสารดวยวธตกผลกทนกเรยนเคยพบในชวตประจ าวน

กจกรรมท 6.3 การกลน จดประสงคการทดลอง

1. ทดลองกลนแยกสารบรสทธออกจากสารละลายได 2. บอกหลกการกลนแยกสารแบบธรรมดาได

สมมตฐานการทดลอง การแยกสารดวยวธการกลนแบบธรรมดาใชความแตกตางของจดเดอดของสารเปนเกณฑในการกลนแยก


1. หลอดทดลองขนาดใหญ 2. หลอดทดลองขนาดกลาง 3. จกยางพรอมหลอดน าแกสและเทอรมอมเตอร 4. ชดขาตงพรอมไมหนบ 5. ชดตะเกยงแอลกอฮอลพรอมทกนลม 6. บกเกอรขนาด 250 cm3 7. น าเกลอเจอจาง 8. น าเยน 9. หนปนกอนเลกหรอเศษกระเบองทสะอาด

1 หลอด 1 หลอด 1 ชด 1 ชด 1 ชด 1 ใบ 15 cm3 250 cm3 2-3 ชน


การเตรยมลวงหนา ครเตรยมน าเกลอเจอจาง โดยน าเกลอแกง 10 ชอนเบอร 2 ละลายในน ากลน 250 ลกบาศกเซนตเมตร คนใหละลาย ตวอยางผลการทดลอง

การทดลอง ผลการสงเกต

1. ของเหลวกอนน าไปกลน 2. ของเหลวทกลนได 3. เมอน าของเหลวไประเหย

ลกษณะใสไมมส ลกษณะใสไมมส ไมพบสงใดเหลออยในถวยกระเบอง

ขณะจนสเดอดอณหภมของเทอรมอมเตอรอานไดมคามากกวา 100 องศาเซลเซยส ของเหลวทกลนไดมลกษณะใสไมมส ของเหลวทกลนไดเปนน าบรสทธ ทราบไดจากเมอน าไประเหยแหงไมพบคราบเกลอแตอยางใด ไมมจนสปนมากบไอน า เพราะจดเดอดของน ากบจนสตางกนมาก น าเปลยนสถานะทอณหภม 100 องศา

เซลเซยส สวนจนสเปลยนสถานะท 1,413 องศาเซลเซยส สรปผลการทดลองและหลกการแยกสาร โดยวธการกลนไดดงน

1. กลนแยกน าออกจากสารละลายน าเกลอได 2. การกลนเปนวธแยกของเหลวออกจากสารละลายซงมตวละลายทมจดเดอดสงกวาตวท าละลาย 3. สารทมจดเดอดต าจะระเหยและควบแนนแยกออกมากอนสารทมจดเดอดสงกวา

อภปรายหลงการทดลอง ครอภปรายหลงการทดลองดวยผลการทดลองและค าถามเพอวเคราะหผลการทดลอง พรอมรปแสดงการกลนแบบธรรมดาประกอบการอภปราย ใหนกเรยนยกตวอยางการแยกสารดวยการกลนธรรมดาจากประสบการณ กจกรรมท 6.4 การสกดดวยตวท าละลาย จดประสงคการทดลอง

1. ทดลองแยกสารดวยวธสกดดวยตวท าละลายได 2. บอกหลกการสกดสารดวยวธสกดดวยตวท าละลายได 3. น าวธการสกดดวยตวท าละลายไปใชประโยชนในชวตประจ าวนได

สมมตฐานการทดลอง ตวท าละลายตางชนดกนละลายในสารละลายไดดตางกน


1. หลอดทดลองขนาดใหญ 2. หลอดทดลองขนาดกลาง

2 หลอด 2 หลอด



3. ชอนพลาสตกเบอร 1 4. จกยาง 5. ขงแก 6. น ากลน 7. เอทานอล

1 อน 2 อน

4 ชอนเบอร 2 5 cm3 5 cm3


1. ครน าอภปรายใหหนขงเปนชนเลกๆ 2. ใหนกเรยนสงเกตสและกลนขงจากการทดลอง

ตวอยางตารางบนทกผลการทดลอง

การทดลอง ของเหลวทสกดได

1. ขงแก + น ากลน 2. ขงแก + เอทานอล

ไดกลนขงแกชดเจน ของเหลวใสสเหลองออน ไดกลนขงปนกบเอทานอล ของเหลวใสสเหลอง

ของเหลวทไดจากการใชน าสกดสารจากขงแกมลกษณะไดกลนขงชดเจน แตสของขงไดสเหลองออนมาก ของเหลวทไดจากการใชเอทานอลสกดสารจากขงแกมลกษณะสขงเปนสเหลองชดเจน แตกลนขงไมชดเจน

มกลนของเอทานอลปนอย ตวท าละลายทใชสกดกลนขงไดดคอ น า เพราะน าไมมกลนเฉพาะตว ถาตองการสกดสจากขงควรใชเอทานอลเปนตวท าละลาย เพราะละลายสขงออกมาไดด สรปหลกการแยกสารโดยการสกดดวยตวท าละลายไดดงน

1. กลนแยกน าออกจากสารละลายน าเกลอได 2. การกลนเปนวธแยกของเหลวออกจากสารละลายซงมตวละลายทมจดเดอดสงกวาตวท าละลาย 3. สารทมจดเดอดต าจะระเหยและควบแนนแยกออกมากอนสารทมจดเดอดสงกวา

อภปรายหลงการทดลอง ครใชค าถามอภปรายหลงการทดลองเพอใหนกเรยนเขาใจหลกการและวธการสกดดวยตวท าละลายและน าไปสขอสรปไดดวยตนเอง กจกรรมท 6.5 สทใชบรสทธหรอไม จดประสงคการทดลอง

1. ทดลองแยกสารโดยวธโครมาโทกราฟได 2. อธบายหลกการแยกสารโดยวธโครมาโทกราฟได 3. บอกประโยชนของการแยกสารโดยวธโครมาโทกราฟได


สมมตฐานการทดลอง ตวท าละลายชนดเดยวกนละลายตวละลายไดตางกน และตวดดซบชนดเดยวกนดดซบตวละลายในสารละลายไดตางกน


1. หลอดทดลองขนาดใหญ 2. ขาตงพรอมไมหนบหลอด 3. กระดาษโครมาโทกราฟขนาด 2 x 15 cm 4. ปากกาหมกซมสเขยว 5. ปากกาหมกซมสด า 6. น า

1 หลอด 1 อน 1 ชน 1 ดาม 1 ดาม 2 cm3


1. ก าหนดระยะจดสกบระยะทตวท าละลายเคลอนทไปถงเปนระยะ 10 เซนตเมตร 2. ระวงอยาใหจดสจมลงในน า 3. เมอน าเคลอนทถงเสนดนสอดานบนของกระดาษโครมาโทกราฟ ใหยกกระดาษโครมาโทกราฟออกจากน าทนท


สทน ามาแยก สทแยกได ระยะทางทสเคลอนทได (cm)

สเขยว สด า

สน าเงน สเหลอง สน าเงน สแดง สน าตาล

2.3 5.9 9.4 8.2 3.9

สเขยวและสด าทน ามาแยกเปนสารไมบรสทธ เพราะสามารถแยกออกเปนสตางๆ หลายชนด สทปนอยในสเขยวเคลอนทบนกระดาษโครมาโทกราฟไดไมเทากน สเหลองเคลอนทไดเรวกวาสน าเงน สวนประกอบของสน าเงนมสเขยวปรมาณมาก ทราบไดจากขนาดของแถบสมขนาดใหญ (ขนอยกบผลการ

ทดลองและหมกทใช) กระดาษโครมาโทกราฟท าหนาทเปนตวดดซบ การแยกสารโดยวธนสามารถแยกสทเปนสวนผสมของสทน ามาแยกได เพราะสของสารตางชนดกนละลาย

ในน าไดตางกน และถกดดซบดวยกระดาษโครมาโทกราฟไดตางกน สารทละลายไดไมดจงเคลอนทไปไดไกล จากผลการทดลองสรปหลกการแยกสารโดยวธโครมาโทกราฟไดดงน

1. ใชแยกสารทมปรมาณนอยไดด 2. ใชแยกไดทงสารทมสและไมมส


3. สารทละลายในตวท าละลายไดดและถกดดซบโดยกระดาษไดไมดจะเคลอนทไดระยะทางมาก สวนสารละลายไดนอยและถกดดซบไดดจะเคลอนทไดระยะทางนอย อภปรายหลงการทดลอง ครน าอภปรายหลงการทดลองดวยค าถามเพอการวเคราะหผลการทดลอง เพอความรความเขาใจน าไปสขอสรปเรองการแยกสารดวยวธโครมาโทกราฟ

1. น าเชอมมเศษผงลกษณะเปนชนเลกๆ ปนอย ท าใหน าเชอมขนเลกนอย ถาตองการท าใหน าเชอมใสขน ท าไดโดยการกรองแยกเศษผงเลกๆ ออก

2. สารละลายทมของเหลว ก มจดเดอด 95 องศาเซลเซยส สารละลายทมของเหลว ข มจดเดอด 135 องศาเซลเซยส จะแยกสาร ก และสาร ข ออกจากกนไดดวยวธการกลนธรรมดา

3. โทลอนและสารละลายคอปเปอร (II) ซลเฟต เปนของเหลวทไมรวมเปนเนอเดยวกน ถาตองการแยกโทลอนและ คอปเปอร (II) ซลเฟตออกจากกนใหไดสารบรสทธ จะตองใชวธแยกสารดวยกรวยแยก โทลอนกบน าจะแยกชนกน โดยโทลอนอยดานบนและน าอยดานลาง

4. ถาตองการแยกผงคารบอนออกจากสารละลายเกลอแกงท าไดโดยใชน าเปนตวท าละลาย ไดสารเนอผสมคอผงถานในสารละลายน าเกลอ จากนนน าไปกรองแยกผงถานออกจากสารละลายน าเกลอแลวจงน าน าเกลอไประเหยแหงไดผงเกลอ

5. วธการแยกสารทสามารถแยกจนไดสารบรสทธคอ การตกผลก การกลน และโครมาโทกราฟ 6. การแยกสารทมกลนหอมออกจากใบยคาลปตส ใชวธการสกดโดยการกลนดวยไอน า เรยกสารมกลนทแยกไดวา น ามน ยคาลปตส จดเปนน ามนหอมระเหยชนดหนง

7. การสกดสออกจากดอกกระเจยบเพอใชท าสารทดสอบความเปนกรด-เบส ควรใชน าหรอเอทานอลเปนตวท าละลาย 8. หลกการเลอกใชตวท าละลายในการสกดสารมดงน

1) สามารถละลายสารทตองการสกดไดด 2) ไมท าปฏกรยากบสารทตองการสกด 3) ถาตองการแยกสารทมส ตวท าละลายตองไมมส ถาตองการแยกสารทมกลน ตวท าละลายตองไมมกลน 4) ไมเปนพษและสามารถแยกออกจากสารทตองการสกดไดงาย

9. โครมาโทกราฟเปนการแยกสารผสมโดยอาศยสมบตดานความสามารถในการละลายในตวท าละลาย และความสามารถในการถกดดซบโดยตวดดซบ

10. ขอดของวธการแยกสารโดยวธโครมาโทกราฟ คอ 1) ใชแยกสารทมปรมาณนอยๆ ได 2) ใชวเคราะหเพอระบชนดของสารได

11. การทดลองโครมาโทกราฟกระดาษเพอแยกสของหมกด าชนดหนง พบวาหมกด าเปนของผสมของสาร A, D, E และ F 12. ถามการบรปนอยกนหนปนควรใชวธการระเหด 13. ถามดตกลงไปในบอน าจะน ามดขนมาไดโดยการใชแมเหลกดดขนมาหรอการปลอยน าออกจากบอ



14. การแยกผงตะไบเหลก ผงก ามะถน และน าตาลออกจากกนโดยอาศยสมบตทแตกตางกน ซงอาจมวธการแตกตางกนขนอยกบความเหมาะสม เชน วธท 1 ใชแมเหลกดดผงตะไบเหลกออกจากของผสม แลวน าของผสมทเหลอไปละลายน า ซงน าตาลละลายน าได สวน

ก ามะถนไมละลาย แลวน าสารผสมนนไปกรองดวยกระดาษกรองเพอแยกก ามะถน วธท 2 น าของผสมทงหมดไปละลายน า เนองจากน าตาลละลายน า สวนเหลกและก ามะถนไมละลายน า น าของผสมไป

กรองแยกก ามะถนและผงตะไบเหลก จากนนใชแมเหลกแยกผงตะไบเหลกออกจากก ามะถน 15. สารทสกดจากสวนของพชโดยวธการกลนดวยไอน าเรยกวา น ามนหอมระเหย 16. เมอน าสวนของพชมาสกดน ามนหอมระเหยควรเลอกสวนของพชใหเหมาะสมดงน

1) มะกรด มะนาว และสมใชผว 2) ยคาลปตส กะเพรา และโหระพาใชใบ 3) ตะไครใชล าตน

17. การสกดน ามนหอมระเหยออกจากใบโหระพา สารทกลนไดจะมลกษณะเปนของเหลวแยกเปน 2 ชน น ามนหอมระเหยอยชนบนและน าอยชนลาง ซงสามารถแยกน ามนหอมระเหยไดโดยใชหลอดหยดดดน ามนหอมระเหยออกมา ถาน ามนหอมระเหยมปรมาณมากๆ ควรใชกรวยแยกสาร

18. การสกดจากกระชายแดง ผทดลองเลอกตวท าละลาย A เปนสารสกด ดงนนตวท าละลาย A ควรมสมบตสามารถละลายสารสแดงจากกระชายแดงไดด

19. การสกดน ามนพชจากเมลดนนนยมใชเฮกเซน เมอสกดแลวจ าเปนตองน าสารละลายไปกลนแยกเอกเซนและสารอนทตกคางจนไดน ามนพชบรสทธ เนองจากเฮกเซนเปนพษตอผบรโภค


แบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 6 เรอง การแยกสาร

จงเลอกค าตอบทถกตองทสด ใชวธการแยกสารทก าหนดใหตอบค าถามขอ 1-3

ก. การกรอง ข. การระเหย ค. การระเหด ง. ใชอ านาจแมเหลก จ. การกลน ฉ. โครมาโทกราฟ

1. ถาตองการแยกเกลอแกงออกจากของผสมทมน า เกลอแกง และหนปนปนอยดวยกนควรใชวธใด 1. ขอ ก และ ข 2. ขอ ข และ ค 3. ขอ ค และ จ 4. ขอ ก เทานน

2. ถาตองการผลตน าบรสทธจากน าบาดาลควรใชวธการใด 1. ขอ ก 2. ขอ ข 3. ขอ จ 4. ขอ ฉ

3. ถาตองการแยกสเขยวออกจากน าสทสกดไดจากใบไม ควรใชวธการใด 1. ขอ ก 2. ขอ ข 3. ขอ จ 4. ขอ ฉ

4. ถาตองการสกดสของใบเตยเพอน ามาท าขนมควรท าอยางไร 1. ใชเอทลแอลกอฮอลเปนตวท าละลาย 2. โขกใหละเอยดแลวใชน าเปนตวท าละลาย 3. หนใบเตยเปนชนเลกๆ แลวใชเฮกเซนเปนตวท าละลาย 4. สกดโดยการกลน

5. การกลนเกยวของกบขอใด 1. การระเหย 2. การควบแนน 3. การระเหด 4. ขอ 1 และขอ 2 ถกตอง

6. อาหารดงขอใดทแสดงใหเหนวามการแยกของสารเมอตงทงไว 1. ขนมปง 2. ตมย า 3. กาแฟ 4. ขอ 2 และขอ 3 ถกตอง

7. การสกดน ามนจากพชควรใชสารใดเปนตวท าละลาย 1. น า 2. เอกเซน 3. โบรมน 4. ควตน

8. สารในขอใดทควรน ามาแยกโดยวธการกลน 1. น าทมเศษผงเจอปน 2. น าเกลอ 3. น าโคลน 4. น าประปา


9. โครมาโทกราฟเปนวธการแยกสารดงขอใด 1. ระเหยใหแหง 2. กลนหลายๆ ครง 3. กรองดวยกระดาษกรองชนดละเอยด 4. ใหสารเดนทางผานตวกลาง

10. วธการแยกสารในขอใดทมขนตอนยงยากมากทสด 1. การตม 2. การกลน 3. การกรอง 4. โครมาโทกราฟ


1. 1 2. 3 3. 4 4. 2 5. 4 6. 4 7. 2 8. 2 9. 4 10. 2








. .





ชอเรองทวจย ......................................................................................














โดย . . .






หนวยการเรยนรท 7 “งานและพลงงาน” แผนการจดการเรยนรท 7 เรอง งานและพลงงาน




1. ผลการเรยนรทคาดหวง ส ารวจตรวจสอบ สบคนขอมล อภปรายและอธบายเกยวกบการเกดงาน ค านวณและวเคราะหปญหาโจทยเกยวกบ

งาน การจดจ าแนกพลงงานเปนพลงงานจลนและพลงงานศกย การอนรกษพลงงาน กฎการอนรกษพลงงาน พลงงานความรอนและการถายโอนพลงงานความรอนดวยการน า การพาและการแผรงสความรอน สมดลความรอน ความรอนกบการขยายตวของวตถ

2. สาระการเรยนร 2.1 การส ารวจตรวจสอบ และอภปรายเกยวกบการเกดงานและการค านวณ 2.2 การส ารวจตรวจสอบ และอภปรายเกยวกบพลงงานและการอนรกษพลงงาน 2.3 การส ารวจตรวจสอบ และอภปรายเกยวกบพลงงานความรอน 2.4 การส ารวจตรวจสอบ และอภปรายเกยวกบการถายโอนพลงงานความรอน 2.5 การส ารวจตรวจสอบ และอภปรายเกยวกบสมดลความรอน

3. จดประสงคการเรยนร 3.1 บอกปจจยทมผลตอการเกดงานได 3.2 ชบงพลงงานศกยและพลงงานโนมถวงได 3.3 เปรยบเทยบความแตกตางระหวางพลงงานศกยโนมถวงกบพลงงานจลนได 3.4 อธบายกฎการอนรกษพลงงานได 3.5 ชบงการถายโอนพลงงานความรอนจากการน า การพา และการแผรงสความรอนได 3.6 ชบงการเปลยนแปลงอณหภมของสารเมอมการดดและการคายพลงงานได 3.7 ทดลองเกยวกบการเกดงานได 3.8 แกปญหาโจทยเกยวกบงานได 3.9 เขยนการเปลยนรปพลงงานระหวางพลงงานดวยกนได 3.10 ทดลองวดอณหภมของพลงงานความรอนในระดบตางๆ กนได 3.11 ทดลองเกยวกบการดดกลนแสงและการคายพลงงานความรอนของวตถได 3.12 ทดลองและอภปรายผลเกยวกบการขยายตวของวตถเมอไดรบความรอนได 3.13 บอกประโยชนของพลงงานได


3.14 บอกประโยชนจากการขยายตวของวตถได

4. ฝกการคดแบบ ฝกทกษะการคดวเคราะห คดเปรยบเทยบ คดค านวณแกปญหาโจทย คดทบทวนความรเดม คดแบบผงมโนทศน

คดเชอมโยง คดสรางสรรค คดจดล าดบเหตการณ คดสรปความ คดใหเหตผล คดประยกตใช

5. กระบวนการเรยนร คดวเคราะหและคดเปรยบเทยบ 5.1 ขนน า

1. นกเรยนเขยนการกระท าทหมายถงการท างานใหไดมากทสดในเวลา 5 นาท ครคดเลอกคนทเขยนไดมากทสดน าเสนอและอภปราย โดยเฉลยวาใชความหมายของการท างานทางวทยาศาสตรหรอไม นกเรยนคดวเคราะห

2. นกเรยนดรปในหนงสอเรยนแลวคดเปรยบเทยบสรปสรางองคความรความหมายของงาน 3. ครตงค าถามการเกดงานมากหรอนอยนนขนกบอะไรบาง

5.2 ขนสอน

1. นกเรยนใชกระบวนการกลมท ากจกรรมท 7.1 เรองการเกดงาน ประธานกลมแบงหนาทรบผดชอบและน าอภปรายผลการทดลอง ตอบค าถามเพอวเคราะหผลการทดลอง

2. ตวแทนกลมนกเรยน 2 กลม น าเสนอผลการท ากจกรรม ครและเพอนซกถามขอสงสย 3. ครน าอภปราย นกเรยนสรปสรางองคความรเขยนไวในสมด 4. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1 5. ตวแทนนกเรยนน าเสนอผลการท ากจกรรมคนละ 1 ขอ จนครบ 5 ขอ ครอภปรายเพมเตมใหสมบรณทกขอ

นกเรยนประเมนตนเอง คดค านวณแกปญหาโจทยและคดทบทวนความรเดม

6. ครอธบายตวอยางการค านวณเกยวกบงานตามหนงสอเรยน นกเรยนแกปญหาโจทย 1 ขอ ครอธบายและเฉลย 7. นกเรยนจบคเพอนคคดท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 2 ตวแทนนกเรยนน าเสนอผลการท ากจกรรมคนละ

1 ขอ จนครบ 5 ขอ ครอภปรายแกไขขอทนกเรยนท าไมถกตอง นกเรยนประเมนตนเอง 8. นกเรยนศกษาเรองพลงงานเปนรายบคคลดวยการคดทบทวนความรเดม ตอบค าถามความหมายของ

พลงงาน จบคสลบกนถาม – ตอบ นกเรยนประเมนผลเพอน 9. ครน าอภปรายความหมายของพลงงานกบการเปลยนรปพลงงาน นกเรยนเขยนผงมโนทศน

คดแบบผงมโนทศน

10. ครน าอภปรายเกยวกบรปแบบของพลงงานและนกเรยนระบายสตนมะพราวและผลมะพราว ในหนงสอเรยน เขยนลกศรชไปทผลมะพราวทตดอยกบทะลายมะพราวเปนคาพลงงานศกยโนมถวง





11. นกเรยนใชกระบวนการกลมศกษากจกรรมท 7.2 พลงงานศกยโนมถวง ประธานกลมบนทกผลการทดลอง อภปรายผลการทดลองและตอบค าถามเพอวเคราะหผลการทดลอง

12. ครน าอภปรายเกยวกบแรงโนมถวงของโลก มวลและน าหนกของวตถ นกเรยนเขยนสรปดวยผงมโน-ทศน

13. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 3 ดวยการระบายสรปตนมะมวงและผลมะมวงใหสวยงาม แลวตอบค าถาม 5 ขอ

14. ครใหตวแทนนกเรยนน าเสนอผลการท ากจกรรมคนละ 1 ขอ จนครบ 5 ขอ ครน าอภปรายสรป นกเรยนประเมนตนเอง คดเชอมโยง คดวเคราะหและคดสรางสรรค

15. นกเรยนยกตวอยางพลงงานจลนทพบในชวตประจ าวนคนละ 1 อยาง ใหยกตวอยาง 7 คน ครน าอภปรายลกษณะและปจจยทมผลตอพลงงานจลน นกเรยนสรปเขยนผงมโนทศนสรางองคความร

16. ครน าอภปรายลกษณะของพลงงานกล นกเรยนศกษารปรถไฟเหาะตลงกาพรอมเขยนบรรยายความสมพนธระหวางต าแหนงทรถอยกบพลงงานศกยโนมถวงและพลงงานจลน ตวแทนกลมน าเสนอผลการบรรยาย 2 คน

17. นกเรยน 1 คน อธบายรปการแกวงของลกตมจากหนงสอเรยน พรอมใหเหตผลประกอบการเปลยนรปพลงงาน

18. นกเรยนระบายสเดกชายด ารงก าลงไตเชอก จบคเพอนคคดอภปรายผลรวมของพลงงานศกยโนมถวงกบพลงงานจลนคงททกระยะในหนงสอเรยน คดวเคราะหสรางองคความรดวยตนเอง

19. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 4 ครอภปรายและเฉลย นกเรยนตรวจสอบผลการท ากจกรรมและประเมนตนเอง คดจดล าดบเหตการณ คดสรางสรรคและคดเชอมโยง

20. นกเรยนเขยนการเปลยนรปของพลงงานจากรปหนงไปเปนพลงงานอกรปหนงใหไดมากทสดในเวลา 5 นาท ครน าอภปรายการเปลยนรปพลงงานแสงอาทตย นกเรยนคดล าดบเหตการณและจนตนาการการเกดการเปลยนรปพลงงาน ตวแทนนกเรยนน าเสนอผลการล าดบความคดอยางเปนกระบวนการคนละ 1 รายการ จนครบ 6 รายการ ครอธบายเพมเตมเกยวกบเรองการเกดเซลลสรยะ

21. นกเรยนยกตวอยงการเปลยนพลงงานไฟฟาเปนพลงงานรปอนๆ คนละ 1 ชนด จ านวน 5 คน 22. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายการน ากฎการอนรกษพลงงานมาใชในชวตประจ าวน นกเรยนสรปดวย

การเขยนผงมโนทศน วาดรปหรอหารปตดประกอบ 23. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 5 สลบกนตรวจสอบความถกตองกบเพอนคคด เพอน

ประเมนผลสงคร

คดค านวณแกปญหาโจทย คดเชอมโยง คดจดล าดบเหตการณและคดสรปความ 24. นกเรยนยกตวอยางแหลงก าเนดพลงงานความรอนคนละ 1 ชนด จ านวน 7 คน ครน าอภปรายความหมาย

ของพลงงานความรอน และความหมายของอณหภม

ชวโมงท 75 -76




25. นกเรยนจบคเพอนคคดศกษาการใชเทอรมอมเตอรวดระดบความรอน หนวยของระดบความรอน การเปลยนหนวยอณหภมของเทอรมอมเตอร และการใชเทอรมอมเตอร 26. นกเรยนแตละคของเพอนคคดน าเสนอผลการศกษาตามประเดนค าถามของคร และคดค านวณหาค าตอบการเปลยนหนวยอณหภมในเทอรมอมเตอร ครประเมนผล 27. นกเรยน 1 ค สาธตการใชเทอรมอมเตอรวดอณหภมของสาร 28. ครน าเสนอแผนภาพอนภาคของสารสถานะของแขง ของเหลวและแกส นกเรยนอภปรายหาสาเหตทท าใหสารเปลยนสถานะและความหมายของความรอนแฝงจ าเพาะ การดดพลงงาน การคายพลงงานของสาร 29. นกเรยนใชกระบวนการกลม ศกษากจกรรมท 7.3 อณหภมกบการเปลยนสถานะของน า บนทกผลการทดลอง อภปรายผลการทดลอง และตอบค าถามเพอวเคราะหผลการทดลอง 30. ตวแทนกลมนกเรยนน าเสนอผลการทดลองและตอบค าถามเพอวเคราะหผลการทดลอง ครน าอภปรายผลการท ากจกรรม นกเรยนคดเชอมโยงล าดบเหตการณสรปดวยแผนผงความคดพรอมวาดรปประกอบสงรายงานผลการทดลองครกลมละ 1 ฉบบ คดสรปความ 31. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 6 ตวแทนกลมน าเสนอผลการท ากจกรรมคนละ 1 ขอจนครบ 4 ขอ 32. นกเรยนศกษาประโยชนจากการเปลยนสถานะของสารพรอมกบระบายสรปวฏจกรของน า ใชสใหเหมาะสมตามจนตนาการของนกเรยน 33. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 7 ครเฉลยตดไวทปายนเทศหนาหองเรยน นกเรยนตรวจสอบผลการท ากจกรรม ประเมนตนเอง คดใหเหตผลและคดประยกตใช

34. นกเรยนดรปการประกอบอาหาร การทอดปลา ตมจดดวยภาชนะทท าจากโลหะ แลวรวมกนอภปรายวา อาหารทอยในภาชนะสกไดอยางไร 35. ครน าอภปรายเกยวกบการถายโอนพลงงานความรอนเ รองการน าความรอน น กเ รยนดรปประกอบการจนตนาการ คดอยางมเหตผล ครอภปรายเรองการน า การพา และการแผรงสความรอน 36. ครแบงกลมนกเรยนกลมละ 6 คนเปนกลมบานนกเรยนทง 6 คน แบงหนาทรบผดชอบคนละ 1 เรอง ดงน

1) กจกรรมท 7.4 การน าความรอน 2) กจกรรมลองท าด ตวน า หรอฉนวนความรอน 3) กจกรรมท 7.5 การพาความรอน 4) การเกดลมบกลมทะเล 5) กจกรรมลองท าด แกวกระดาษไมไหมไฟ 6) การแผรงสความรอน อธบายรป กจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 10

37. นกเรยนแยกออกจากกลมบาน (home group) ไปรวมกลมใหม เปนกลมวชาการ (expert group) โดยผทสนใจศกษาเรองเดยวกนรวมกลมเดยวกน ตงประธานกลม เลขากลม ด าเนนการแบงหนาทรบผดชอบใหสมาชกในกลม




ปฏบตการสบคนขอมล ปฏบตการทดลอง บนทกผลการทดลอง อภปรายเพอตอบค าถามหลงการทดลองจนสมาชกทกคนเขาใจเรองทศกษาเปนอยางด ครเดนใหค าแนะน าชวยแกปญหาใหทวถงทกกลม คดสรปความ 38. นกเรยนแยกออกจากกลมวชาการ (expert group) กลบกลมบาน (home group) กลมเดม สมาชกของกลมทกคนทแยกกนไปศกษาหาความรคนละเรองทง 6 คน สลบกนเปนวทยากร อธบายใหเพอนในกลมฟงทละคนจนครบทกคน ถาเรองใดมการทดลอง ใหสงรายงานการทดลองเรองละ 1 ฉบบ 39. ครสมตวแทนกลมนกเรยนน าเสนอกจกรรมท 7.4 การน าความรอน ครซกถาม น าอภปราย นกเรยนสรป 40. ตวแทนกลมนกเรยนน าเสนอกจกรรมลองท าด ตวน าหรอฉนวนความรอน 1 กลม เพอนตางกลมซกถาม ครน าอภปราย นกเรยนสรป 41. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 8 สลบกนตรวจความถกตองในกลม 42. ตวแทนกลมน าเสนอผลการท ากจกรรมท 7.5 การพาความรอน ครและเพอนซกถาม นกเรยนสรปเปนองคความร 43. ตวแทนกลมน าเสนอผลการสบคนเรองลมบกลมทะเล 1 กลม ครซกถามและน าอภปราย นกเรยนสรป 44. ตวแทนกลมน าเสนอกจกรรมลองท าด แกวกระดาษไมไหมไฟ 1 กลม เพอนซกถาม นกเรยนอธบาย ครประเมนผล 45. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 9 ดวยการจนตนาการระบายสรปภาพ แลวตอบค าถาม ครสมเลขทนกเรยนน าเสนอผลการท ากจกรรมคนละ 1 ขอ จนครบทง 5 ขอ 46. นกเรยนตวแทนกลมน าเสนอผลการสบคนขอมลเรองการแผรงสความรอน พรอมอธบายกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 10 ครประเมนผล คดวเคราะหและคดสรางสรรค 47. ครน าอภปรายสถานการณการลดอณหภมของน านมเดกออนดวยการน าขวดนมไปแชน าเยน นกเรยนรวมอภปรายสรปผลการคดวเคราะห ใหความหมายของสมดลความรอน 48. นกเรยนใชกระบวนการกลมท ากจกรรมท 7.6 สมดลความรอน แบงหนาทรบผดชอบ ปฏบตการทดลอง บนทกผลการทดลอง อภปรายผลการทดลอง ตอบค าถามหลงการทดลอง และสรป 49. ตวแทนกลมน าเสนอผลการท ากจกรรม 1 กลม ครน าอภปราย นกเรยนสรปสรางองคความร 50. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 11 สลบกนตรวจความถกตอง ครอภปรายเฉลย และใหเพอนประเมนผล คดใหเหตผลและคดสรปความ 51. ครน าเสนอรปการเวนรอยตอเหลกรางรถไฟ การขงลวดราวตากผา การขงสายโทรศพท นกเรยนอภปราย คดหาเหตผล ท าอยางไรจงจะไมเกดปญหาในการใชงาน 52. นกเรยนใชกระบวนการกลมท ากจกรรมท 7.7 การขยายตวของวตถเมอไดรบความรอน ดวยการแบงหนาทรบผดชอบปฏบตการทดลอง บนทกผลการทดลอง อภปรายผล ตอบค าถามหลงการทดลอง เขยนรายงานการทดลองสงคร 1 ฉบบ





53. ตวแทนกลมนกเรยนน าเสนอผลการทดลอง 1 กลม เพอนรวมซกถาม อภปรายผลการตอบค าถามรวมกน นกเรยนสรปสรางองคความร 54. ครตงชดสาธตเรองการขยายตวของสารตางชนดกนระหวางน า เอทานอล และแกสตามหนงสอเรยน นกเรยนสงเกต บนทกผล ครน าอภปราย นกเรยนสรปสรางองคความร 55. นกเรยนจบคเพอนคคดเขยนผงความคดแสดงประโยชนของการขยายตวของวตถทน ามาใชในชวตประจ าวน น ารปมาตดประกอบ หรอวาดรประบายสสงครประเมนผล 56. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 12 สลบกลมกนตรวจสอบความถกตอง ลงชอผตรวจ ครประเมนผล คดทบทวนความรเดมและคดสรปความ 57. ครตงค าถามใหนกเรยนคดทบทวนความรเดมดงน

1) เพราะเหตใด เมอยนกลางแดดจงรสกรอน 2) เมอใชมอสมผสผมบนศรษะ จะรสกรอนมากกวาบรเวณอนๆ ของรางกายนนเปนเพราะเหตใด นกเรยน อภปรายใหเหตผลประกอบ

58. นกเรยนท ากจกรรมท 7.8 การดดกลนแสงและการคายความรอนของวตถ ประธานกลมน าอภปรายผลการทดลองและตอบค าถามหลงการทดลอง 59. ตวแทนกลมนกเรยนน าเสนอผลการทดลอง ครและเพอนซกถามขอสงสย จากน นครน าอภปรายประโยชนจากการดดกลนแสงและการคายความรอนของวตถ นกเรยนเขยนผงมโนทศนสรปสรางองคความร 60. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 13 จ านวน 5 ขอ ครน าอภปรายเฉลยจนครบทกขอ นกเรยนประเมนตนเอง

5.3 ขนสรป 1. ครใหนกเรยนถามขอสงสยจากทกเรองทไดศกษาและทดลอง 2. ครน าอภปรายสรป นกเรยนเขยนผงความคดเรองงาน พลงงานรปตางๆ พลงงานกล การอนรกษพลง-

งาน การถายโอนพลงงานและสมดลความรอน โดยในกลมเดยวกนเขยนผงความคดใหครอบคลมเรองทเรยนคนละ 1 เรอง ระบายสใหสวยงาม แลวแลกเปลยนเรยนรกนใหเพอนทกคนในกลมทอาน เขยนความรสกและประเมนผลงานของเพอนในกลมเดยวกน

3. นกเรยนตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 7 ในกลมเดยวกนเวยนตอบรอบวงจนครบ 12 ขอ เขยนค าตอบในกระดาษสงครประเมนผล แลวน ากลบไปเยบตดกบหนาค าถามทายหนวยในหนงสอเรยน 4. ครทดสอบความรดวยแบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 7 จ านวน 10 ขอ


1) สงเกตพฤตกรรมการเรยนร 2) ประเมนพฤตกรรมดานทกษะปฏบต 3) ประเมนการน าเสนอผลงานกลม 4) ประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง



5) ประเมนการเขยนรายงานการทดลอง 6) ประเมนการตอบค าถามกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1-13 7) ประเมนการตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 7 8) ประเมนการท าแบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 7


6.3 เกณฑผานขนต าและการสรปผลการประเมน 1) ผลการประเมนไดคณภาพระดบพอใชขนไปทกรายการ 2) ผลการตอบค าถามกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1-13 และการตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 7 ท าได

ถกตองรอยละ 80 ขนไป 3) ผลการท าแบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 7 ไดถกตองรอยละ 70 ขนไป

7. สอการเรยนร 7.1 หนงสอเรยนมาตรฐานแมค วทยาศาสตร เลม 1 ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 1 7.2 ชดทดลอง เรองการเกดงาน 7.3 ชดทดลอง เรองพลงงานศกยโนมถวง 7.4 ชดทดลอง เรองอณหภมกบการเปลยนสถานะของน า 7.5 ชดทดลอง เรองการน าความรอน 7.6 ชดทดลอง เรองสมดลความรอน 7.7 ชดทดลอง เรองการขยายตวของวตถเมอไดรบความรอน 7.8 ชดทดลอง เรองการดดกลนและการคายความรอนของวตถ 7.9 แผนโปรงใส 7.10 ปากกาเขยนแผนโปรงใส

8. แหลงการเรยนร 8.1 หองสมดโรงเรยน 8.2 หองสมดกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 8.3 แหลงเรยนรในชมชน


8.4 แผนซดรวมเวบไซตความร 8.5 อนเทอรเนตจากเวบไซตตางๆ เชน

- http://www.dekgeng.com/thai/conp/9812.htm - http://www.dlf.ac.th/dltv/dltv-uploads/libs/html/1759/read2.html - http://www.bs.ac.th/nectec/begin/page7/p9/page9.html - http://e-learning.ne7.go.th/ntc/basic/cs_pensri/science/unit7.doc - http://203.172.212.132/jintana/index.html

9. กจกรรมเสนอแนะ 9.1 ส ารวจเครองใชไฟฟาในบานทมการเปลยนรปพลงงานไฟฟาเปนพลงงานรปอน พรอมน าเสนอวธใช

เครองใชไฟฟาทประหยดพลงงาน 9.2 ส ารวจวเคราะหเครองเลนในสวนสนกทใชหลกการของพลงงานศกยโนมถวงกบพลงงานจลน 9.3 ส ารวจการน าความรอนของวตถตางชนดกน จดล าดบผลการส ารวจแลอภปรายผล 9.4 ส ารวจของใชในบานทน าหลกการดดกลนแสงและคายความรอนของวตถ พรอมอภปรายหลกการและเหตผล

ประกอบ








บนทกเพมเตม ............................................................................................................................. ....................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................................... ....................................................................................................................................................................... ............................. ..................................................................................................... ............................................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................................... ................................................................................................................................................... .................................................

ลงชอ .................................................................... ผ สอน

บนทกความเหนของผตรวจสอบแผนการจดการเรยนร ............................................................................................................................. ....................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................. .............................................................................................................................................................................................. ...... ............................................................................................................................ ........................................................................

ลงชอ ......................................................................... ต าแหนง ....................................................................




วชา ...................................................................................................... ชน ............ .............................

























หมายเหต 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10





รวม 20

กลมทประเมน ..................................................................................

สมาชก 1. .......................................................................................

2. .......................................................................................

3. .......................................................................................








1.

2.

3.

4.

5.

6.

















กจกรรมท 7.1 การเกดงาน จดประสงคการทดลอง 1. ทดลองเพอศกษาการเกดงานได 2. บอกความสมพนธระหวางมวลกบการเกดงานได 3. บอกความสมพนธระหวางระยะทางในการเคลอนทของวตถกบการเกดงานได สมมตฐานการทดลอง 1. วตถทมมวลตางกน เคลอนทในระยะทางเทากนไดงานตางกน

2. วตถเคลอนทไดระยะทางตางกน มมวลเทากนไดงานตางกน วสดและอปกรณ การเตรยมลวงหนา ตรวจสอบเครองชงสปรงใหมความพรอมในการ ใชงานเพอใหไดขอมลทถกตอง อภปรายกอนการทดลอง 1. ตองท าการทดลองบนโตะตวเดยวกน เพอควบคมผวสมผสระหวางผวโตะกบถงทราย 2. ขณะออกแรงดงถงทรายดวยเครองชงสปรงนน ใหคอยๆ ลากใหถงทรายเกดการเคลอนทไปอยางชาๆ เพอการอานคาของแรงดงไดอยางถกตอง ตวอยางผลการทดลอง

จ านวนถงทราย (ถง)

แรงทใชดงถงทราย (นวตน)

ระยะทางทถงทรายเคลอนท (เมตร)

งานทได แรงระยะทาง (นวตน-เมตร)

1 1 2

2 2 4

0.5 1.0 0.5

2 0.5 = 1 2 1.0 = 2 4 0.5 = 2

รายการ จ านวนตอกลม 1. ถงทราย 2. เครองชงสปรง 3. ไมเมตร

2 ถง 1 เครอง

1 อน


การออกแรงลากถงทราย 1 ถง ดวยเครองชงสปรงใหไดระยะทาง 0.5 เมตรและ 1 เมตร จะตองออกแรงเทากน

งานทไดจากการลากถงทราย 1 ถง ในระยะทาง 0.5 เมตรและ 1 เมตรไดงานตางกน คาของงานท ไดเปน 1 จลและ 2 จล ตามล าดบ เมอเพมจ านวนถงทรายเปน 2 ถง จะออกแรง ดงตางจาก 1 ถง การดงถงทราย 1 ถงออกแรง 2 นวตน สวนการดงถงทราย 2 ถงออกแรง 4 นวตน งานทไดจากการออกแรงดงถงทราย 2 ถง ใน ระยะทาง 0.5 เมตร เทากบ 2 จล งานทไดจะมากหรอนอยขนอยกบแรงท กระท าตอวตถและระยะทางในการเคลอนทของวตถ อภปรายหลงการทดลอง ครน าอภปรายดวยค าถามหลงการท ากจกรรม เพอน าไปสขอสรปดงน 1. เมอวตถเคลอนทไปตามแนวทแรงกระท าจะท าใหเกดงาน 2. งานทเกดขนจะมคามากหรอนอยขนอยกบมวล ของวตถ และระยะทางทเกดจากการเคลอนทของวตถตามแนวทแรงกระท า 1. เมอออกแรงกระท าตอวตถจะไมเกดงานเสมอไป ถาออกแรงแลววตถไมเคลอนทจะไมเกดงาน 2. ทกครงทไดงานเกดขนจะตองมแรงมากระท าตอวตถเสมอ 3. เมอออกแรงดนรถยนตไปตามแนวราบ แตรถยนตไมเคลอนท แสดงวาไมเกดงาน 4. ออกแรงหวถงน าเดนไปในแนวราบเพอน าไปรดตนไมในระยะทาง 3 เมตร ไมไดงานเพราะแนวแรงทกระท าตงฉากกบ ระยะทางในการเคลอนทไมไดไปในทศทางเดยวกบแรงทออก 5. การทนกเรยนนงอานหนงสอทโตะไมไดงาน เพราะระยะทางเปนศนย 1. นกเรยนออกแรง 10 นวตน หวกระเปาขนบนไดไปเรยนทชนสองอยสง 5 เมตร งาน = แรง (N) ระยะทาง (m) งานทเกดขน = 10 5 = 50 N.m หรอ = 50 J 2. สดายกของจากพนหนก 15 นวตน น าไปวางบนโตสงจากพน 0.80 เมตร งานทสดาท า = แรง (N) ระยะทาง (m) = 15 0.80 = 12 N.m หรอ = 12 J 3. นกเรยนออกแรงลากโตะ 50 นวตน ลากโตะไปไดไกล 120 เซนตเมตร เทากบ 1.2 เมตร งานทนกเรยนลากโตะได = แรง (N) ระยะทาง (m)




= 50 1.2 = 6 N.m หรอ = 6 J 4. จากรป ให W หมายถงงาน 30 N F 1.25 m W = 30 12.5 = 375 N.m หรอ = 375 J 5. จากรป

แรงยกวตถ = 50 N ยกขนสง = 165 cm = 1.65 m งานทเกดจากการแยกวตถ

165 cm = 50 1.65 = 82.5 N.m หรอ = 82.5 J วตถ F = XN กจกรรมท 7.2 พลงงานศกยโนมถวง จดประสงคการเรยนร 1. ทดลองเพอศกษาปจจยทมผลตอคาของพลงงานศกยโนมถวงได 2. บอกไดวาคาพลงงานศกยโนมถวงแปรตาม ความสงของวตถ 3. บอกไดวาคาพลงงานศกยโนมถวงแปรตาม มวลของวตถ สมมตฐานการทดลอง 1. วตถทมมวลเทากนอยในระดบสงตางกนจะมคาพลงงานศกยโนมถวงตางกน 2. วตถทอยในระดบความสงเทากนแตมมวล ตางกน จะมคาพลงงานศกยโนมถวงตางกน

50 N



รายการ จ านวนตอกลม 1. ลกแกวขนาดใหญ 2. ลกแกวขนาดเลก 3. ไมเมตร 4. ดนน ามน

1 ลก 2 ลก 1 อน

2 กอน อภปรายกอนการทดลอง 1. ในการทดลองใหลกแกวขนาดตางกนตกลง บนดนน ามน โดยจะตองควบคมระดบความสงใหเทากน 2. พลงงานศกยโนมถวงจะมคามากหรอนอย สงเกตไดจากรองรอยการยบตวของดนน ามนอนเนอง มาจากแรงกระท าของลกแกว ถาลกแกวจมลงในดนน ามนมาก แสดงวามพลงงานศกยโนมถวงมาก ตวอยางผลการทดลอง

การทดลอง ผลการสงเกตลกษณะผวหนาของดนน ามน ขนาดของ

ลกแกว ระดบความสง

(cm) ขนาดเลก ขนาดเลก ขนาดใหญ

25 50 25

ลกแกวกดผวหนาของดนน ามนยบตวลงไป ลกแกวกดผวหนาของดนน ามนยบตวลงไปมากกวาครงแรก ลกแกวกดผวหนาของดนน ามนใหยบตวลงไปมากทสด

ลกแกวทมขนาดเทากน เมอปลอยใหตกลงมาในระดบความสงตางกนจะมคาพลงงานตางกน สงเกตไดจากสวนทจมลงในดนน ามนตางกน ลกแกวขนาดตางกน เมอปลอยใหตกลงมาในระยะความสงเทากนจะมคาพลงงานตางกน สงเกตไดจากสวนของลกแกวทจมลงในดนน ามนตางกน เมอปลอยมอ ลกแกวจะตกลงสพนทมกอนดนน ามนรองรบ เนองจากแรงโนมถวงของโลก ขณะทลกแกวตกลงสดนน ามน มวลของลกแกวไมเปลยนแปลง คาพลงงานศกยโนมถวงของวตถมความสมพนธกบมวลของวตถและระยะทางระหวางผวโลกถงวตถ อภปรายหลงการทดลอง ครและนกเรยนอภปรายผลการทดลองดวยการ ตอบค าถามเพอน าไปสขอสรปเกยวกบพลงงานศกย โนม-ถวงไดวา ปจจยทมผลตอคาพลงงานศกยโนมถวง คอมวลของวตถกบระยะหางระหวางวตถถงผวโลก ซงคาของพลงงานศกยโนมถวงแปรตามมวลของวตถ และระยะหางระหวางวตถถงผวโลก


1. ผลมะมวงสกทหลนจากตน ณ ต าแหนงท 2 เกดความเสยหายและรอยช ามากทสด เนองจาก สะสมพลงงานศกยโนมถวง ไวมากกวาต าแหนงท 1 2. เครองบนทบนอยในอากาศ เมอเครองยนตเกดขดของจนท างานไมได เครองบนจะหยดและตกลงสผวโลกดวยแรงโนม ถวงของโลก 3. น าในอางเกบน าเหนอเขอนศรนครนทรจงหวดกาญจนบร มพลงงานศกยโนมถวง 4. น าในแมน าล าคลองไหลจากตนสายน าไปสปลาย ทางของสายน าไดดวยแรงโนมถวงของโลก 5. การตงถงน าประปาของหมบานจ าเปนตองตงถงน าใหมระดบสงจากผวโลกมากนน เพอใหน าไหลแรง เนองจากมคาพลง งานศกยโนมถวงมากและจายน าไปไดไกล 1. เมอออมถบรถจกรยานขนสะพาน เมอขนไปอยบนเนนสงสดของสะพานจะมคาพลงงานศกยโนมถวงสงสด 2. ขณะทออมถบรถจกรยานขนเนนสงบนสะพานจะเหนอยมากกวาถบรถจกรยานบนพนราบเนองจากตองออกแรงตานกบ แรงโนมถวงของโลก เพอสะสมพลงงานศกย 3. ชวงทรถจกรยานเกดพลงงานจลนคอ รถจกรยาน เคลอนทลงจากเนนสงของสะพานเองโดยทออม ไมไดออกแรงถบท บนไดรถ 4. ณ ต าแหนงเนนสงสดของสะพาน รถจกรยานจะมคาพลงงานจลนเปนศนย 5. ขณะทออมปลอยใหรถจกรยานวงลงจากสะพานเองนน คาพลงงานศกยโนมถวงจะลดลงและคาพลงงานจลนจะเพมขน ครน าอภปรายหลงการท ากจกรรมเพอน าไปสขอสรปวา พลงงานศกยโนมถวงและพลงงานจลนเปลยนรปพลงงานกนได ถาสะสมพลงงานศกยโนมถวงไวมากจะเปลยนเปนพลงงานจลนไดมากดวย สถานการณท 1 1. เปดไฟ การเปลยนรปพลงงานไฟฟาเปนพลงงานแสง 2. เปดพดลม การเปลยนรปพลงงานไฟฟาเปนพลงงานกล 3. เปดโทรทศน การเปลยนรปพลงงานไฟฟาเปนภาพและเสยง 4. รโหมดหลน การเปลยนรปพลงงานศกยโนมถวงเปนพลงงานจลน สถานการณท 2 การไปเทยวสวนสนก เครองเลนทใชหลกการเปลยนพลงงานศกยโนมถวงเปนพลงงานจลน เชน เรอไวกง เรอซง รถไฟเหาะตลงกา เปนตน





กจกรรมท 7.3 อณหภมกบการเปลยนสถานะของน า จดประสงคการทดลอง

1. ทดลองศกษาความสมพนธระหวางอณหภมกบการเปลยนสถานะของน า 2. บอกไดวาพลงงานทน าน าไปใชเปลยนสถานะโดยทอณหภมไมเปลยนแปลงเรยกวา ความรอนแฝง

สมมตฐานการทดลอง เมอใหพลงงานความรอนกบน าในสถานะใดสถานะหนง แลวถาอณหภมของน าไมเปลยนแปลง แสดงวาสถานะของน าตองเปลยนแปลง วสด อปกรณ และสารเคม


1. น าแขงทบละเอยด 2. บกเกอรขนาด 100 cm3 3. เทอรมอมเตอร 100OC 4. กระดาษแขงขนาด 5 x 5 cm 5. แทงแกวคน 6. ตะเกยงแอลกอฮอล ทกนลม ตะแกรงลวด

30 cm3 1 ใบ 1 อน 1 แผน 1 อน 1 ชด


1. ในการใชเทอรมอมเตอรจมลงในน าแขงควรระวงกระเปาะแตก 2. ขณะใชแทงแกวคนน าแขงควรระวงไปกระแทกกระเปาะของเทอรมอมเตอร 3. ในการอานอณหภม ใหระดบสายตาตรงกบระดบสงสดของแอลกอฮอลในเทอรมอมเตอร


สถานะของน า อณหภม (OC)

น าแขง น าแขงหลอมเหลว น าเดอด ไอน าเดอด

0 0 100 100

อณหภมน าแขงมคา 0 องศาเซลเซยส ขณะน าแขงหลอมเหลวมการใชพลงงานในการเปลยนสถานะ ขณะน าแขงหลอมเหลวอณหภมไมเปลยนแปลง เนองจากใชพลงงานความรอนแฝงในการเปลยนสถานะ การทน าไดรบอณหภมเพมขนจนเดอด เนองจากน าไดรบพลงงานความรอนจากตะเกยง น าเดอดกบไอน าเดอดมอณหภมเทากน เนองจากน าพลงงานความรอนไปใชเปลยนสถานะ


ทงทใหพลงงานความรอนกบน าตลอดเวลา แตอณหภมไมเพมขนเปนเพราะน าน าความรอนไปใชในการเปลยนสถานะ อภปรายหลงการทดลอง

1. คาพลงงานความรอนทน าน าไปใชเปลยนสถานะท าใหอณหภมของน าไมเปลยนแปลง 2. คาพลงงานความรอนทน าน าไปใชเปลยนสถานะจะม 2 คา 3. คาพลงงานความรอนทใชเปลยนสถานะจากน าแขงเปนน าจะมคานอยกวาคาพลงงานความรอนทใชเปลยน

สถานะจากน าเปนไอน า 4. การทน าน าพลงงานความรอนไปใชแลวมอณหภมสงขน สถานะของน าจะไมเปลยนแปลง ใหนกเรยนศกษาแผนภาพแสดงการเปลยนสถานะของน า เพอท าใหเกดความรความเขาใจถงความสมพนธ

ระหวางการเปลยนสถานะของน ากบการดดและคายพลงงาน

1. การตมน าใหเดอดเพอใชละลายอาหารเสรมรบประทานนน เปนการดดพลงงาน 2. การท าไอศกรม เปนการคายพลงงาน 3. ในการน าเหลกมาหลอใหมรปรางเหมาะสมกบสภาพการใชงานตางๆ นน เปนการดดพลงงานกอนแลวจงคายพลงงาน

ทหลง 4. การเกดไอน าในอากาศ เปนการดดพลงงาน

1. พลงงานความรอนมความสมพนธกบอณหภมคอ เมอเกดพลงงานความรอนมากจะมระดบความรอนมาก พลงงานความ

รอนแปรตามอณหภม 2. นกเรยนทราบระดบความรอนของสารใดๆ ไดจากเครองมอทเรยกวา เทอรมอมเตอร ทใชวดระดบความรอนของสารนน 3. หนวยของระดบความรอนม 3 ระบบ คอ

องศาเซลเซยส 0-100OC องศาฟาเรนไฮต 32-212OF เคลวน 273-373 K

4. ถานกเรยนตองการทราบระดบความรอนของน าในบอเลยงปลา ขณะไดรบพลงงานความรอนจากแสงอาทตยในตอนกลางวนนน ท าไดโดยใชเทอรมอมเตอรวดอณหภมใหสวนทเปนกระเปาะจมอยในน าในบอเลยงปลา

5. การเกดน าคางในตอนเชาตร เนองจากไอน าในอากาศคายพลงงานความรอน แลวควบแนนเกดเปนหยดน าเมออากาศเยน กจกรรมท 7.4 การน าความรอน จดประสงคการทดลอง

1. ทดลองศกษาความแตกตางในการน าความรอนของวตถ 2. บอกไดวาวตถทเปนตวกลางใหความรอนผานไปไดเรยกวา ตวน า




3. บอกไดวาโลหะเปนตวน าความรอนทด

สมมตฐานการทดลอง วตถตางชนดกนมสมบตการน าพลงงานความรอนไดตางกน


1. น า 2. กระดาษแขงขนาด 10 x 10 cm 3. ลวดเหลก ลวดทองแดง ไมยาว 18 cm 4. ดนน ามน 5. ตะเกยงแอลกอฮอล ทกนลม ตะแกรงลวด 6. บกเกอรขนาด 250 cm3

100 cm3 1 แผน

ชนดละ 1 อน 3 กอน 1 ชด 1 ใบ

อภปรายกอนการทดลอง 1. นกเรยนใชลวดเหลก ลวดทองแดง และไมเจาะกระดาษแขงประมาณระยะทจมลงในน าไดเทากน 2. ปนดนน ามนเปนกอนกลมขนาดเทากน ตดกบลวดเหลก ลวดทองแดง และไมใหมระยะหางเทาๆ กน 3. สงเกตและบนทกผลการรวงของกอนดนน ามน ตามล าดบ


การรวงของดนน ามน วตถทใชเปนตวน า

ล าดบท ต าแหนง ไม ลวดเหลก ลวดทองแดง

1 2 3

ใกลกระดาษแขง ใกลกระดาษแขง

กอนถดไป

- - -

- ----

-

-- -

---

ดนน ามนกอนทรวงเปนอนดบแรกรวงจากลวดทองแดง ดนน ามนทรวงเปนอนดบแรกอยทางดานปลายลวดทจมอยในน ารอน การทดนน ามนรวงจากวตถไดเนองจากวตถรอนขน เพราะมการสงผานความรอนจากน ารอนใหกบ

ลวดทองแดงจนถงบรเวณทดนน ามนตดอย ดนน ามนจงออนตวและรวงลงมา การรวงของดนน ามนทตดอยกบลวดเหลกและลวดทองแดงมล าดบการรวงเหมอนกนคอ รวงจากกอนทอย

ปลายลวดดานทไดรบความรอนกอน แลวกอนทไดรบพลงงานความรอนถดขนไปจงรวงเรอยๆ ไปจนถงกอนสดทาย จากการทดลองวตถทไดรบพลงงานความรอนแลวดนน ามนไมรวงคอ ไม การทปลายดานหนงของไมไดรบความรอน แลวดนน ามนรวง เปนเพราะไมไมสามารถสงผานความรอนไป

จนถงบรเวณทดนน ามนตดอยได จากผลการทดลองวตถทสงผานความรอนไดดคอโลหะ ไดแก ลวดทองแดงและลวดเหลก


อภปรายหลงการทดลอง 1. การน าความรอนตองมตวกลางสงผานความรอนตอเนองกนไป โดยตวกลางอยกบท 2. ลวดเหลกกบลวดทองแดงเปนตวกลางทน าความรอนไดด

1. วตถในสถานะของแขงน าความรอนไดดทสด เพราะมอนภาคอยชดกน สงผานความรอนไดด 2. การถายโอนพลงงานความรอน โดยการน าความรอนของวตถเกดขนได เนองจากมการสงผานความรอนตอๆ กนไปโดย

วตถอยกบทแลวพลงงานความรอนเคลอนทผานไปได 3. บรเวณหหมอ หกระทะ และดามตะหลว จะหมดวยวสดทมสมบตเปนฉนวน เพอไมใหน าความรอนมายงมอผจบได 4. ตวน าความรอน ไดแก ลวด ชอน ตะหลว กระทะ และหมอ ฉนวนความรอนไดแก แกว ไม พลาสตก หนงสอ และยาง

กจกรรมท 7.5 การพาความรอน จดประสงคการทดลอง

1. ทดลองศกษาการพาความรอนของน าได 2. บอกไดวาน าพาความรอนจากบรเวณทมอณหภมสงไปยงบรเวณทมอณหภมต ากวา

สมมตฐานการทดลอง ในการพาความรอนของน า โมเลกลของน าจะเคลอนทไปพรอมกบพลงงานความรอนดวย ตวอยางผลการทดลอง

สมวงของสารละลายดางทบทมเคลอนทจากกนบกเกอรทมเกลดดางทบทมไปยงปากบกเกอร สมวงของดางทบทมจากกนบกเกอรซงไดรบพลงงานความรอนจะเคลอนทขนสปากบกเกอร สารทพาพลงงานความรอนไปได คอ สารละลายดางทบทม สารละลายในบกเกอรจะเปนสเดยวกนทงบกเกอร เมอมการพาความรอนไปยงบรเวณตางๆ จนมอณหภม

เทากนอยางสมดลทงบกเกอร ประเทศไทยมอากาศรอนเปนสวนใหญ การออกแบบบานควรจะใหมชองลมและหนาตางเพอใหอากาศรอน

ระบายออกนอกบานได อภปรายหลงการทดลอง ครน าอภปรายเรองการเกดลมเนองมาจากการพาความรอนของอากาศ ซงมสาเหตมาจากอณหภมของบรเวณตางๆ บนผวโลกแตกตางกน ใชกระบวนการกลมใหนกเรยนศกษารปการเกดลมบกและลมทะเล วเคราะหขอมลจากรปแลวตอบค าถามดงน

ลมเกดจากการเคลอนทของอากาศ สวนพายเกดจากการถายเทของอากาศอยางรวดเรว ลมบกลมทะเลเปนประโยชนตอชาวประมงมากทสด สาเหตทท าใหเกดลมบกลมทะเล เนองจากพนดนดดและคายพลงงานความรอนไดเรวกวาพนน า



1. เมอพจารณาจากรป บานของคณกลางเหมาะสมกบสภาพอากาศในประเทศไทยมากกวา เพราะมระดบสงและมหนาตาง

ชองลมมากเกดการถายเทอากาศไดด 2. การประกอบอาหารตามรานอาหาร จะมปลองควนไวเหนอเตาไฟ เพอระบายความรอนออกสภายนอกอาคาร 3. ในการตมน าทปากหลอดทดลอง เมอใชมอสมผสบรเวณกนหลอดทดลองไมรสกรอน เพราะเกดการพาความรอนของน า

จากดานลางสดานบนของหลอดทดลอง 4. ในการกอกองไฟ สงเกตไดวาควนไฟจะลอยขนสบรรยากาศได เพราะอากาศรอนเหนอกองไฟลอยสงขน อากาศเยน

รอบขางจะเคลอนเขาแทนทและพาควนไฟลอยขนไป 5. บานทอยในประเทศทมอากาศหนาว จะวางทอน ารอนไวในหองโดยรอบ เพอใหน าพาความรอนไปคายใหกบอากาศใน

หองท าใหอบอนได

จากรปเดกนงยางหมดวยเตาถานทมชองใหอากาศผานเขาดานลางของเตา โดยมคนนงยางหมอยขางเตา 1. หมบนตะแกรงสกไดดวยการถายโอนพลงงานความรอนดวยการพาความรอนของอากาศรอนจากดานลางขนสดานบน 2. เมอใชมอจบดามคมพลกหมไปไดระยะหนงจะรสกรอน เปนการถายโอนพลงงานความรอนดวยการน าความรอน 3. บรเวณใบหนาและแขนของคนปงหมรสกรอนไดดวยการถายโอนพลงงานความรอนโดยการแผรงสความรอนจากถาน

ทก าลงลกไหมไปดานขาง เนองจากไมมตวกลางในการพาความรอน ขอเสนอแนะ ควรใหยกตวอยางการถายโอนพลงงานความรอนดวยการพาความรอนของอากาศกบการแผรงสเพมเตม

เพอใหนกเรยนเกดความรความเขาใจชดเจนขน กจกรรมท 7.6 สมดลความรอน จดประสงคการทดลอง

1. ทดลองเพอศกษาการถายโอนพลงงานความรอนของน าได 2. บอกปจจยทมผลตอการถายโอนพลงงานความรอนได 3. บอกลกษณะของพลงงานความรอนทเกดสมดลความรอนได

สมมตฐานการทดลอง เมอมระดบพลงงานตางกนจะเกดการถายเทพลงงานความรอนขน ดงนนน าทมระดบพลงงานเทากนจะไมมการถายเทพลงงานความรอน วสดและอปกรณ


1. น าอณหภมปกต 2. น าเดอด

350 cm3 100 cm3




รายการ จ านวนตอกลม 3. บกเกอรขนาด 500 cm3 4. ขวดรปกรวยขนาด 100 cm3

5. เทอรมอมเตอร 6. ชดขาตง

1 ใบ 1 ใบ 2 อน 2 ชด


1. ใชชดขาตงพรอมแทนยดเทอรมอมเตอร ใหกระเปาะจมอยในน าอณหภมปกตทอยในบกเกอรขนาด 500 ลกบาศกเซนตเมตร ตลอดเวลา จนอณหภมไมเปลยนแปลง อานอณหภมและบนทกผลเรมตน

2. ใชชดขาตงพรอมแทนยดชดท 2 ยดเทอรมอมเตอร จมอยในน าเดอด แลวอานอณหภม 3. เคลอนยายขวดรปกรวยทมน าเดอดไปแชในบกเกอรน าอณหภมปกต สงเกตอณหภมในภาชนะทงสองบนทกผล


การทดลอง อณหภมทวดไดทก 1 นาท (OC)

เรมตน 1 2 3 4 5 6 7 8 9

น าในบกเกอร 30 35 39 41 43 44 44 45 45 45 น ารอนในขวดรปกรวย 95 81 70 60 56 51 49 47 46 45

น าในบกเกอรกอนน าขวดรปกรวยบรรจน ารอนไปแชมอณหภม 30 องศาเซลเซยส เมอใหความรอนกบน าในขวดรปกรวยขณะทอณหภมเพมขนสงเกตพบวา ปรมาตรน าจะเพมขนดวยตาม

อณหภม เนองจากพลงงานความรอนท าใหน าขยายตว น าในขวดรปกรวยกอนน าไปแชน าในบกเกอรมอณหภม 95 องศาเซลเซยส เมอน าขวดรปกรวยใสน าเดอดแชในบกเกอรใสน าอณหภมปกต เกดการเปลยนแปลงของระดบความรอน

ของน าในภาชนะทงสองคอ ระดบอณหภมของน าในขวดรปกรวยลดลง ขณะทอณหภมของน าในบกเกอรสงขน เมอเวลาผานไป 3 นาท การเปลยนแปลงของอณหภมของน าในภาชนะทงสองมความแตกตางลดลง เนองจาก

คาระดบความรอนของน าในภาชนะทงสองมคาใกลเคยงกน เนองจากเกดการถายโอนพลงงานความรอน เมอเวลาผานไป 8 นาท อณหภมของน าในบกเกอรกบน าในขวดรปกรวยมอณหภมเทากนเพราะเกดการถายโอน

ความรอนจนถงภาวะสมดลความรอน อภปรายหลงการทดลอง ครน าอภปรายหลงการทดลองดวยค าถาม ใหนกเรยนไดวเคราะหปญหาและตอบค าถามเพอน าไปสขอสรปทวา เมอเกดการถายโอนพลงงานความรอนจนระดบพลงงานความรอนของสารเทากนจะหยดการถายโอนพลงงานความรอนเรยกวา ภาวะสมดลความรอน ใหนกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ เพอประเมนผลความเขาใจเรองสมดลความรอน


1. เมอน าขวดนมทรอนของนองไปแชน าเยนจะเกดการถายโอนพลงงานความรอน ท าใหนมเยนเรวกวาปกต 2. วธทชวยใหนมของนองเยนเรวไดอกโดยการละลายนมผงในน ารอนแตนอย แลวเตมน าสกทเยนแลวหรอสะอาดลงไป

ผสมในขวดนม 3. ถาตองการใหน ารอนเยนสามารถดมไดทนทนนใชน าเยนผสมในแกวน ารอนเพอใหเกดการถายโอนพลงงานความรอน

เปนการลดอณหภมของน ารอนและเพมอณหภมของน าเยน กจกรรมท 7.7 การขยายตวของวตถเมอไดรบความรอน จดประสงคการทดลอง

1. ทดลองศกษาการขยายตวของเหลกได 2. บอกลกษณะของเหลกเมอดดพลงงานและคายพลงงานความรอนได

สมมตฐานการทดลอง พลงงานความรอนท าใหของแขงขยายตว เมอน าเหลกไปเผา เหลกจะขยายตวได


1. ชดลกตมเหลกและหวงลอด 2. ชดขาตงพรอมแทนยด 3. ปากคบเหลก 4. ตะเกยงแอลกอฮอล

1 ชด 1 ชด 1 อน 1 อน


1. ยดหวงเหลกตดกบขาตงและแทนยด และใหมอณหภมเทากบอณหภมหอง 2. ขณะเผาลกเหลกกลม ใหลกตมอยตรงกลางของเปลวไฟเพอใหไดรบความรอนมากทสด

ตวอยางตารางบนทกผลการทดลอง

การทดลอง ผลการทดลองทสงเกตได

เมอน าลกเหลกกลมลอดผานหวงเหลกกอนใหความรอน ลกเหลกกลมลอดผานหวงเหลกได

เมอน าลกเหลกกลมลอดผานหวงเหลกหลงใหความรอน ลกเหลกกลมลอดผานหวงเหลกไมได

เมอน าลกเหลกกลมทเยนตวไปลอดผานหวงเหลก ลกเหลกกลมลอดผานหวงเหลกได

ลกเหลกกลมทอณหภมปกตสามารถผานหวงเหลกได ลกเหลกกลมทไดรบพลงงานความรอนลอดผานหวงเหลกไมได



การทลกเหลกกลมไดรบพลงงานความรอนแลวลอดผานหวงเหลกไมไดเปนเพราะมขนาดใหญขนกวาเดม การทลกเหลกกลมมขนาดใหญขนไดนนเนองจากพลงงานความรอนท าใหลกเหลกกลมขยายตว

อภปรายหลงการทดลอง ครน าอภปรายดวยค าถามหลงการทดลองเพอน าไปสขอสรปทวา เมอวตถไดรบความรอนจะขยายตว และเมอคายพลงงานความรอนจะหดตวได

1. ประเทศไทยมอากาศรอน ในการขงลวดใหตงเพอท าราวตากผากลางแดด จะน าความรเกยวกบการขยายตวของวตถมา

ใชไดดวยการขงลวดในขณะทลวดไดรบแสงแดด ลวดจะรอนและขยายตว ท าใหขงราวตากผาไดตง 2. ในการเปดจกขวดแกวทปดปากขวดจนแนนนน ใหน าปากขวดดานนอกไปลนไฟใหปากขวดแกวขยายตว จะท าใหดงจก

ทปดปากขวดออกไดอยางสะดวก 3. เลกตกตมจดใสถวยทนททยกหมอตมจดลงจากเตาแกส ท าใหถวยทใสตมจดราว เนองจากถวยเกดการขยายตวเมอ

ไดรบความรอน กจกรรมท 7.8 การดดกลนแสงและการคายความรอนของวตถ จดประสงคการทดลอง

1. ทดลองเกยวกบการดดกลนแสงและการคายพลงงานความรอนของวตถได 2. บอกไดวาผาสด าดดและคายความรอนไดเรวกวาผาสขาว

สมมตฐานการทดลอง วตถสตางกนดดและคายพลงงานความรอนไดแตกตางกน


1. เทอรมอมเตอร 2. ผาด าสเหลยมขนาดเลก 3. ผาขาวสเหลยมขนาดเลก

3 อน 1 ชน 1 ชน


1. ในการทดลองตองอานอณหภมของเทอรมอมเตอรทงหมผาขาว หมผาด า และไมไดหมทอณหภมหองกอน 2. ตองอานอณหภมของเทอรมอมเตอรทง 3 อนพรอมกนทกครงดวยการใหเพอนในกลมชวยอาน




การทดลองกบเทอรมอมเตอร อณหภมทสงเกตได (OC)

เรมตน วางไวกลางแดด

10 นาท อณหภม ทเพมขน

วางไวในรม 10 นาท

อณหภม ทลดลง

1. ไมมผาหม 36 45 9 36 9 2. มผาด าหม 36 52 16 37 15 3. มผาขาวหม 36 48 12 36 12

อณหภมเรมตนของเทอรมอมเตอรแตละอนทใชในการทดลองมคาเทากน หลงจากน าไปวางไวกลางแดดเปนเวลา 10 นาท อณหภมของเทอรมอมเตอรทง 3 อนเพมไมเทากน เทอรมอ

มเตอรอนทหมดวยผาด ามอณหภมสงสด เทอรมอมเตอรอนทไมมอะไรหมจะมอณหภมต าสด หลงจากน าเทอรมอมเตอรทง 3 อนไปวางไวในทรม 10 นาท อณหภมลดลงไมเทากน การทเทอรมอมเตอรมอณหภมขนไดนนเนองจากพลงงานความรอนทผาดดกลนจากแสงอาทตย

อภปรายหลงการทดลอง ครน าอภปรายดวยค าถามหลงการทดลองเพอใหนกเรยนสรปไดวา วตถสเขมดดและคายพลงงานความรอนไดเรวกวาวตถสออน

1. บานทอยรมน าจะมลมพดจากชายฝงสแมน า ท าใหรสกเยนสบายในตอนค านน เนองมาจากตอนค านนดนคายความรอน

ไดเรวกวาพนน า อากาศเหนอพนน าจะขยายตวลอยสงขน อากาศเหนอพนดนเคลอนไปแทนทจงเกดลมพด 2. ในชวงเดอนเมษายนอากาศรอนมาก ควรเลอกสวมเสอผาเปนผาฝายจะระบายอากาศไดด และมสออน เพอลดการดดกลน

พลงงานแสง ท าใหลดพลงงานความรอนได 3. ภายในกลองอบแหงมกทาดวยสด านน เพอชวยใหดดกลนความรอนจากแสงแลวคายใหกบวตถภายในกลองอบแหง

ท าใหวตถในกลองแหงไดเรวขน 4. พลงงานแสงอาทตยมรงสทมองไมเหน แตท าใหเกดพลงงานความรอนไดนนคอ รงสอนฟราเรด 5. วตถทดดพลงงานรงสความรอนไดเรวมกจะคายพลงงานรงสความรอนไดเรวดวยเชนกน

1. การเกดงานหมายถงการออกแรงใหวตถเคลอนทไปทางเดยวกบทออกแรงกระท าตอวตถ ตวอยาง - การยกของจากพนวางบนโตะ

- การลากกระเปาเดนทางทมลอไปตามถนน - การดนรถจกรยานยนตไปดานหนา

2. พลงงานคอสงทสามารถท าใหเกดงานได ตวอยางเชน พลงงานไฟฟา พลงงานความรอน พลงงานแสง พลงงานเสยง พลงงานกล




3. ขณะวตถตกจากทสงนนมความสมพนธระหวางพลงงานจลนกบพลงงานศกยคอ พลงงานจลนจะเพมขนขณะเดยวกนพลงงานศกยโนมถวงจะลดลง ตวอยาง ผลมะพราวแกหลดจากขวหลนมาทพน ขณะผลมะพราวตดอยกบขวมคาพลงงานศกยโนมถวงมากทสด

และมคาพลงงานจลนเปนศนย เมอรวงจากขวตกลงถงพน คาพลงงานจลนมากทสดแลวคาพลงงานศกยโนมถวงเปนศนย

4. เครองเลนสไลเดอรใชหลกการของพลงงานจลนกบพลงงานศกยโนมถวง ขณะเลนถาขนไปอยต าแหนงทสงมากเปนการสะสมพลงงานศกยโนมถวงมาก และมคาพลงงานจลนเปนศนย เมอรวงจากขวตกลงสพน คาพลงงานจลนมากทสดแลวคาพลงงานศกยโนมถวงเปนศนย

5. น าทอยในถงประปากอนจากไปตามบานจะมคาพลงงานจลนเปนศนยและมคาพลงงานศกยโนมถวงมากทสด 6. เมอใหพลงงานความรอนกบสาร A พบวาอณหภมยงคงท แสดงวาสาร A น าพลงงานความรอนไปใชในการเปลยน

สถานะ 7. เมอใชคมคบถานทรอนแดงจากเตาหนงไปไวอกเตาหนงนน เมอคบถานหลายๆ กอนรสกวาดามคมคบถานรอนขนได

เนองจากมการถายโอนพลงงานความรอนดวยการน าความรอน 8. เมอรนน าเดอดใสแกวไดประมาณ ของแกวแลวแกวแตก เพราะแกวไดรบพลงงานความรอนเกดการขยายตวทนท 9. ในการท ากจกรรมทามกลางแสงแดดจะรสกรอนมาก เพราะไดรบความรอนจากรงสอนฟราเรด ซงรางกายมวธปรบ

อณหภมดวยการระบายความรอนออกทางเหงอ 10. มนษยไดน าความรเรองพลงงานความรอนกบการเปลยนสถานะของสารมาใชประโยชน ดงตวอยาง

- การหลอมโลหะเทลงแบบพมพใหมรปรางตามตองการ - การผลตเครองจกรกล - การผลตเสนใยสงเคราะห - การน าโลหะทใชแลวกลบไปหลอมใชใหม

11. น าเหนอเขอนทน ามาหมนไดนาโมเพอผลตกระแสไฟฟา มก าเนดมาจากดวงอาทตยซงเปนไปตามวฏจกรของน าทใช ความรอนจากดวงอาทตย ท าใหน าเปลยนสถานะเปนไอ และไอกลายเปนเมฆ จากนนเมฆเกดเปนฝนตกลงมาเปนน า ไหลมารวมกนทเหนอเขอน 12. กลองอบแหงใชประโยชนในการท าวสดใหแหงเรวกวาปกต เชน การท าเนอเคม ปลาเคม กลวยตาก เปนตน ซงใชหลกการ กกเกบพลงงานความรอนจากแสงอาทตยไวในกลอง โดยปดดวยกระจกทาสภายในกลองอบแหงดวยสด า

3 4


แบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 7 เรอง งานและพลงงาน


1. ของเหลวในขอใดทนยมน ามาบรรจในกระเปาะของเทอรมอมเตอร 1. น า 2. ทนเนอร 3. ปรอท 4. น ามน

2. หนวยวดอณหภมในขอใดทแบงชวงระหวางจดเยอกแขงและจดเดอดของน าเทากน 1. องศาเซลเซยสและองศาฟาเรนไฮต 2. องศาเซลเซยสและเคลวน 3. องศาฟาเรนไฮตและเควน 4. ถกตองทกขอ

3. ขอใดกลาวไดถกตอง 1. จดคงทต าสดคอจดเดอด 2. จดคงทสงสดคอจดเยอกแขง 3. จดคงทต าสดคอจดเยอกแขง 4. จดคงทสงสดคอจดควบแนน

4. อณหภม 7.9 องศาเซลเซยสมคาเทากบกเควน 1. 280.8 เคลวน 2. 280.9 เคลวน 3. 290.9 เคลวน 4. 300.8 เคลวน

5. อณหภม 41 องศาฟาเรนไฮตมคาเทากบกองศาเซลเซยส 1. 4 องศาเซลเซยส 2. 5 องศาเซลเซยส 3. 6 องศาเซลเซยส 4. 7 องศาเซลเซยส

6. ทองเหลอง อะลมเนยม และเหลกมการถายโอนความรอนดวยวธใด 1. การแผรงสความรอน 2. การน าความรอน 3. การพาความรอน 4. ขอ 2 และ 3 ถกตอง

7. เตารดใชหลกการถายโอนความรอนวธใด 1. การน าความรอน 2. การพาความรอน 3. การสนสะเทอน 4. การแผรงสความรอน

8. สมดลความรอนใหประโยชนในเรองใด 1. ความอบอนและความเยน 2. การปรงอาหารใหสก 3. การอนอาหารใหรอน 4. ถกตองทกขอ


9. สารในสถานะใดเมอไดรบความรอนจะมการขยายตวอยางรวดเรว 1. ของแขง 2. ของเหลว 3. แกส 4. ขอ 1 และ 2 ถกตอง

10. ภาชนะทใสของรอนควรมสมบตดงขอใด 1. ไมขยายตวเมอไดรบความรอน 2. ขยายตวมากเมอไดรบความรอน 3. ขยายตวนอยเมอไดรบความรอน 4. ขยายตวไดรวดเรวเมอไดรบความรอน


1. 3 2. 2 3. 3 4. 2 5. 2 6. 2 7. 1 8. 4 9. 3 10. 3








. .





ชอเรองทวจย ......................................................................................














โดย . . .






หนวยการเรยนรท 8 “แรงและการเคลอนท” แผนการจดการเรยนรท 8 เรอง แรงและการเคลอนท


สาระท 4 มฐ. ว 4.1 ขอ 1-2 และ มฐ. ว 4.2 ขอ 1-3


1. ผลการเรยนรทคาดหวง ส ารวจตรวจสอบ สบคนขอมล อภปรายและอธบายเกยวกบแรง เขยนเวกเตอรของแรงหาแรงทกระท าตอวตถ การ

หาแรงลพธของแรงหลายแรงทกระท าตอวตถ แรงเสยดทาน ประโยชนจากการลดหรอเพมแรงเสยดทาน ความหมายของโมเมนต หลกการท างานและการน าโมเมนตไปใชประโยชน

2. สาระการเรยนร 2.1 ส ารวจตรวจสอบและอภปรายเกยวกบแรง 2.2 ส ารวจตรวจสอบและอธบายเรองแรงลพธ 2.3 ส ารวจตรวจสอบและอธบายเรองแรงเสยดทาน 2.4 ส ารวจตรวจสอบและอธบายเรองโมเมนต

3. จดประสงคการเรยนร 3.1 บอกความหมายของแรงได 3.2 บอกความหมายเกยวกบเวกเตอรของแรงได 3.3 ชบงแรงเสยดทานได 3.4 ชบงวธลดหรอเพมแรงเสยดทานได 3.5 บอกความหมายของโมเมนตได 3.6 เขยนเวกเตอรของแรงได 3.7 ทดลองหาแรงทกระท าตอวตถได 3.8 เขยนเวกเตอรทเกดจากแรงหลายแรงทกระท าตอวตถได 3.9 ทดลองเรองแรงเสยดทานได 3.10 ทดลองเกยวกบโมเมนตได 3.11 บอกประโยชนและโทษของแรงเสยดทานได 3.12 บอกประโยชนของโมเมนตได


4. ฝกการคดแบบ ฝกทกษะการคดทบทวนความรเดม คดล าดบเหตการณตามขนตอน คดค านวณแกปญหาโจทย คดแบบผง

มโนทศน คดจ าแนกรายละเอยด คดเชอมโยง คดเปรยบเทยบ คดสรางสรรค คดสรปความและคดวเคราะห

5. กระบวนการเรยนร คดทบทวนความรเดมและคดเชอมโยง 5.1 ขนน า

1. นกเรยนสาธตการออกแรงดงน - ผลกโตะเคลอนทไปขางหนา - ลากโตะเคลอนทมาขางหลง - ลากกระเปาหนงสอไปขางหนา - นกเรยนผลกโตะในทศตรงขามกนดวยแรงเทากน

2. นกเรยนอภปรายคดทบทวนความรเดมวเคราะหผนวกกบความรใหมสรปความหมายของแรง ซงจะไดศกษาแรงในลกษณะอนๆ ตอไป 5.2 ขนสอน คดเปรยบเทยบและคดสรางสรรค

1. นกเรยนจบคเพอนคคดศกษาแรงแบบตางๆ ทควรรจก 2. ครสมนกเรยนทละ 1 ค ออกมาสาธตพรอมอธบายความหมายของแรงแบบตางๆ ไดแก

- แรงสศนยกลาง - น าหนก - แรงตาน - แรงดง - แรงหมน - แรงลพธ

3. ครน าอภปราย นกเรยนคดเปรยบเทยบสรางองคความร 4. นกเรยนใชกระบวนการกลมท ากจกรรมท 8.1 แรงกบการเคลอนทของวตถตามขนตอนในหนงสอเรยน

บนทกผลการทดลอง อภปรายและตอบค าถามหลงการทดลอง 5. ครสมตวแทนกลมนกเรยนน าเสนอผลการทดลองและตอบค าถาม ครน าอภปราย นกเรยนเขยนผงมโน-

ทศนสรปผลการทดลอง 6. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1 ครสมเลขทนกเรยนออกมาเขยนเวกเตอรของแรงบนกระดาน

หนาหองเรยนคนละ 1 ขอ จนครบ 5 ขอ ครประเมนผล




คดสรปความและคดจ าแนกรายละเอยด 7. ครใชแผนภาพประกอบการอธบายความหมายของแรงลพธ 8. นกเรยนระบายสรปการหาคาแรงลพธจากเวกเตอร ใหตวแทนนกเรยนเขยนทกระดานด าหนาหองเรยน

แสดงแรงลพธรปละ 1 คน ใหครบทง 3 รป ครน าอภปราย นกเรยนสรปความหมายของแรงลพธ 9. นกเรยนใชกระบวนการกลมศกษาเรองตอไปน

1) แรงลพธทกระท าตอวตถ แลวท ากจกรรมท 8.2 แรงลพธทกระท าตอวตถ 2) การหาคาแรงรวมหรอแรงลพธจากการเขยนรป แลวท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 2 3) แรงลพธจากการเคลอนทของวตถ แลวท ากจกรรมท 8.3 แรงลพธจากการเคลอนทของวตถ

10. ประธานกลมจบฉลากเลอกหวขอเรองทจะตองศกษาและทดลอง 11. นกเรยนแตละกลมศกษาทดลองตามเรองทไดรบมอบหมาย อภปรายผลการทดลอง ตอบค าถามหลงการ

ทดลองและเขยนผงมโนทศนสรปผลการทดลอง ครเดนใหค าแนะน าและชวยแกปญหาใหกบนกเรยนทกกลม คดวเคราะห คดจ าแนกรายละเอยดและคดสรางสรรค

12. นกเรยนตวแทนกลมน าเสนอกจกรรมท 8.2 แรงลพธทกระท าตอวตถ โดยสาธตการทดลองใหเพอนในชนเรยนดและเขยนเวกเตอรของแรงลพธ โดยครใชค าถามประกอบการสาธตของเพอนใหเพอนตางกลมตอบค าถามคนละ 1 ขอ จนครบทง 6 ขอ ครประเมนผล

13. นกเรยนกลมทน าเสนอการหาคาแรงรวมหรอแรงลพธดวยการเขยนรป ใชบทบาทสมมตประกอบการท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 2 พรอมเขยนรปประกอบการสาธต เพอนๆ ประเมนผล

14. นกเรยนตวแทนกลมน าเสนอกจกรรมท 8.3 แรงลพธกบการเคลอนทของวตถ ใชวธสาธตพรอมการเขยนคาแรงลพธ เวกเตอรของแรงลพธ และทศทางการเคลอนทของวตถ

15. ครใชค าถามประกอบการสาธตของเพอนใหเพอนตางกลมตอบค าถามคนละ 1 ขอ จนครบ 6 ขอ ครประเมนผล

16. นกเรยนจบคเพอนคคดท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 3 ครอภปรายเฉลย นกเรยนสลบกนตรวจสอบ เพอนประเมนเพอน คดวเคราะหและคดเปรยบเทยบ

17. ครสาธตการเคลอนทของวตถใหนกเรยนดซงมความหลากหลายทงรปรางของวตถและผวสมผส ใหนก-เรยนสงเกต คดวเคราะห ปจจยทมผลตอการเคลอนทของวตถ

18. นกเรยนใชกระบวนการกลมศกษาปจจยทมผลตอการเคลอนทของวตถ โดยกลมทเปนเลขคศกษาลกษณะพนผวกบแรงตานทานของวตถ โดยท ากจกรรมท 8.4 แรงตานทานการเคลอนทของวตถ

19. กลมทเปนเลขคศกษามวลของวตถทมผลตอการเคลอนทของวตถ โดยท ากจกรรมท 8.5 มวลของวตถกบแรงเสยดทาน

20. ครสมตวแทนน าเสนอผลการท ากจกรรมจากนนใหตงค าถามถามเพอนหลงการน าเสนอกลมละ 3-5 ขอ เพอนตางกลมตอบค าถาม ครประเมนผลจนครบทง 2 กจกรรม

21. ครอภปรายประเภทของแรงเสยดทาน ครสาธตการเกดแรงเสยดทานสถตกบแรงเสยดทานจลน พรอมอธบายประกอบการสาธต





22. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 4 สงครตรวจประเมนผล คดสรางสรรคและคดวเคราะห

23. นกเรยนใชกระบวนการลมทดลองศกษากจกรรมท 8.6 หลกของแรงเสยดทาน บนทกผล อภปรายและตอบค าถาม สลบกลมกนตรวจสอบผลการท ากจกรรม ครน าอภปรายสรป

24. ครอภปรายการหาสมประสทธของแรงเสยดทาน 25. ครจดชดการทดลองการลดแรงเสยดทานส าหรบกจกรรมท 8.7 การลดแรงเสยดทาน ใหนกเรยน

สบเปลยนกนไปทดลองศกษา สงเกตผลการทดลอง อภปราย ตอบค าถามและสรปผลการทดลอง 26. ครใชค าถามหลงการทดลองถามนกเรยนเปนรายบคคล ครประเมนผล 27. นกเรยนจบคเพอนคคดอภปรายประโยชนและโทษของแรงเสยดทานตามหนงสอเรยน จากนนท ากจ-

กรรมตรวจสอบความเขาใจ 5 28. ครสมเลขทนกเรยนตอบผลการท ากจกรรมเปนรายบคคล ครประเมนผล

คดวเคราะห คดจดล าดบเหตการณตามขนตอนและคดค านวณแกปญหาโจทย

29. นกเรยนระบายสรปนกเรยนเลนกระดานหก สงเกตแลวอภปรายความสมพนธระหวางน าหนกของนก-เรยนกบระยะหางระหวางทนกเรยนนงกบจดหมนทท าใหคานสมดล - ถาเดกผหญงเลอนถอยหลงไป คานจะเปนอยางไร

30. ครน าอภปรายความหมายของโมเมนต ซงเกดจากแรงกระท าตอวตถใหเคลอนทรอบจดหมน 31. นกเรยนใชกระบวนการกลมศกษาเรองโมเมนตดวยการท ากจกรรมท 8.8 การทดลองเรองโมเมนต

ครเดนประเมนผลการท ากจกรรมและใหขอเสนอแนะกบนกเรยนใหทวถงทกกลม 32. ตวแทนกลมนกเรยนน าเสนอผลการท ากจกรรม ครน าอภปราย นกเรยนสรปสรางองคความร 33. ครสาธตชนดของโมเมนตตามเขมนาฬกาและโมเมนตทวนเขมนาฬกา 34. นกเรยนจบคเพอนคคดศกษาแบบกระตอรอรนเรองกฎของโมเมนต 35. ครน าอภปรายกฎของโมเมนต นกเรยนคดล าดบ เหตการณตามขนตอนใหเกดความเขาใจ 36. ครอธบายตวอยางทใชกฎของโมเมนต นกเรยนคดวเคราะหโจทยปญหาและคดวธค านวณตาม

ขนตอนตงแตตนจนถงค าตอบ 37. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 6 จ านวน 5 ขอ สงครประเมนผล

คดวเคราะหและคดสรางสรรค

38. ตวแทนกลมนกเรยนจบฉลากเรองการน าหลกของโมเมนตไปใชกบคาน ดงน - คานอนดบ 1 - คานอนดบ 2 - คานอนดบ 3 ใหแตละกลมสบคนขอมลและจดหาอปกรณมาสาธตตงแต 1 ชนขนไป

39. ประธานกลมด าเนนการอภปรายหาอปกรณมาสาธตใหเพอนๆ ไดเหนจรงขณะใชงาน แรงพยายาม แรงตานทานและจดหมนอยกนในลกษณะอยางไร





40. ครสมตวแทนกลมน าเสนอผลการสบคนขอมล ครและเพอนซกถามขอสงสย ครประเมนผล 41. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 7 ระบายสรปใหสวยงาม ครอภปรายเฉลย นกเรยนประเมนตนเอง

คดแบบผงมโนทศนและคดสรปความ

42. ครตดตงอปกรณสาธตกจกรรมท 8.9 คานชวยผอนแรง ครน าอภปรายสวนประกอบและวธการทดลอง จากนนนกเรยนสบเปลยนกนออกมาทดลอง บนทกผล แลวกลบไปอภปรายผลและตอบค าถามหลงการทดลองทกลมของนกเรยน

43. นกเรยนท าเชนเดยวกบขอ 42 จนครบทกกลม 44. ครสมเลขทตวแทนนกเรยนตอบค าถามกลมละ 1 คน จนครบทง 6 ขอ ครน าอภปราย นกเรยนเขยนผงมโน-

ทศนสรปผลการท ากจกรรม 45. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 8 และค าถามทายหนวยการเรยนรท 8

5.2 ขนสรป

1. นกเรยนซกถาม ครและนกเรยนรวมกนอภปรายในประเดนทนกเรยนไมเขาใจ 2. นกเรยนเขยนผงมโนทศนสรปความคดรวบยอดทกตอนหลงครอภปราย 3. นกเรยนฝกตงค าถามจากเรองทน าเสนอรายงาน 4. นกเรยนท าแบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 8 จ านวน 10 ขอ


1) สงเกตพฤตกรรมการเรยนร 2) ประเมนพฤตกรรมดานทกษะปฏบต 3) ประเมนการน าเสนอผลงานกลม 4) ประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง 5) ประเมนการเขยนรายงานการทดลอง 6) ประเมนการตอบค าถามกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1 - 8 7) ประเมนการตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 8 8) ประเมนการท าแบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 8

6.2 เครองมอวดและประเมนผล 1) แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนร 2) แบบประเมนพฤตกรรมดานทกษะปฏบต 3) แบบประเมนการน าเสนอผลงานกลม 4) แบบประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง 5) แบบประเมนการเขยนรายงานการทดลอง 6) การตอบค าถามกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1 - 8 7) การตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 8



8) แบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 8 6.3 เกณฑผานขนต าและการสรปผลการประเมน

1) ผลการประเมนไดคณภาพระดบพอใชขนไปทกรายการ 2) ผลการตอบค าถามกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1 - 8 และการตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 8 ท าได


7. สอการเรยนร 7.1 หนงสอเรยนมาตรฐานแมค วทยาศาสตร เลม 1 ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 1 7.2 ชดทดลอง เรองแรงกบการเคลอนทของวตถ 7.3 ชดทดลอง เรองแรงลพธทกระท าตอวตถ 7.4 ชดทดลอง เรองแรงลพธกบการเคลอนทของวตถ 7.5 ชดทดลอง เรองแรงตานทานการเคลอนทของวตถ 7.6 ชดทดลอง เรองมวลของวตถกบแรงเสยดทาน 7.7 ชดทดลอง เรองชนดของแรงเสยดทาน 7.8 ชดทดลอง เรองการลดแรงเสยดทาน 7.9 ชดทดลอง เรองการทดลองเรองโมเมนต 7.10 ชดทดลอง เรองคานชวยผอนแรง 7.11 แผนโปรงใส 7.12 ปากกาเขยนแผนโปรงใส

8. แหลงการเรยนร 8.1 หองสมดโรงเรยน 8.2 หองสมดกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 8.3 แผนซดรวมเวบไซตความร 8.4 อนเทอรเนตจากเวบไซตตางๆ เชน

- http://www.bs.ac.th/lab2000/physicweb/bal.htm - http://www.thaigoodview.com/library/studentshow/st2545/4-5/no17-18/d172karn.html - http://www.school.net.th/library/snet3/kung/kinetic/ek.htm - http://www.kaned1.org/wbi/charpter5/charpter5.asp - http://www.swu.ac.th/sci/phy/Simulation/ph11t/lever.htm - http://ebook.nfe.go.th/ebook/html/020/299.

9. กจกรรมเสนอแนะ 9.1 ส ารวจเครองใชทใชหลกการของโมเมนต


9.2 ส ารวจการน าแรงเสยดทานมาใชประโยชน 9.3 ส ารวจโทษของแรงเสยดทาน 9.4 ส ารวจเครองเลนทใชหลกการของโมเมนต 9.5 ส ารวจประโยชนของคานในชวตประจ าวน








บนทกเพมเตม ............................................................................................................................. ....................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................................... ................................................................................................................................................ .................................................... .................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .......................................................................

ลงชอ .................................................................... ผสอน บนทกความเหนของผตรวจสอบแผนการจดการเรยนร ............................................................................................................................ ........................................................................ ............................................................................................................................. ....................................................................... ............................................................................................................................. .......................................................................

ลงชอ ......................................................................... ต าแหนง ....................................................................




วชา ...................................................................................................... ชน ....................................... ..

























หมายเหต 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10





รวม 20

กลมทประเมน ..................................................................................

สมาชก 1. .......................................................................................

2. .......................................................................................

3. .......................................................................................






ระดบพงพอใจ บนทกเพมเตม


1.

2.

3.

4.

5.

6.
















12. เฉลยกจกรรม แบบทดสอบและค าถามทายหนวยการเรยนร กจกรรมท 8.1 แรงกบการเคลอนทของวตถ จดประสงคการทดลอง 1. ทดลองเพอศกษาแรงลพธกบการเคลอนทของ วตถได 2. บอกความสมพนธระหวางการเคลอนทของวตถกบเวกเตอรของแรงได 3. บอกความสมพนธของแรง 2 แรงทท าใหเวกเตอรของแรงเปนศนยได สมมตฐานการทดลอง เมอวตถเคลอนทจะมแรงลพธเกดขน ถาวตถอยกบทจะมคาแรงลพธเปนศนย วสดและอปกรณ

รายการ จ านวนตอกลม 1. ถงทราย มวล 500 g 2. ตาชงสปรง

1 ถง 2 อน

อภปรายกอนการทดลอง 1. ใหนกเรยนทดสอบเครองชงสปรง โดยใหมขดเรมตนทต าแหนง 0 นวตน 2. เมอใชเครองชงสปรงเกยวถงทรายแลวใหคอยๆ ยกถงทรายใหสงขนจากพน หรอคอยๆ ลากถงทรายใหเคลอนทอยางชาๆ แลวสงเกตต าแหนง ของขดเครองชงสปรงทมคาคงทขณะทถงทรายเคลอนท ตวอยางผลการทดลอง

การทดลอง แรงดง (N) เวกเตอรของแรง 1. ใชตาชงสปรงเกยวถงทรายยกขน 2. ใชตาชงสปรงเกยวถงทรายลากไปทางขวามอ 3. ใชตาชงสปรงเกยวถงทรายลากไปทางซายมอ 4. ใชตาชงสปรง 2 อนเกยวถงทราย แลวลาก ถงทรายในทศทางตรงกนขาม

4.3 2.3 2.3

2 ขางเทากน

เปนศนย

เมอออกแรงกระท าตอถงทรายจะท าให ถงทรายเกดการเปลยนแปลง เนองจากเกดการเคลอนทและมทศทางไปตามแนวทแรงกระท า เมอออกแรงกระท าตอถงทราย 2 ครงดวยแนวแรงทตางกน จะท าใหถงทรายมทศทางการเคลอนทตางกน เนองจากจะเกดการเปลยนแปลงไปตามแนวทแรงกระท า เมอออกแรงดงถงทรายทง 2 ขางดวยแรง ทเทากน ถงทรายเกดการเปลยนแปลงรปรางเลกนอย และไมมการเคลอนท


การออกแรงดงทง 2 ขางของถงทราย สามารถเขยนเวกเตอรของแรงไดดวยขนาดของแรง ทเทากน แตมทศทางตรงขามกนคอ จากผลของการท ากจกรรมไดขอสรปเกยวกบ แรงทกระท าตอวตถดงน 1. เมอมแรงกระท าตอวตถ ท าใหวตถเกดการเปลยนแปลงรปรางหรอเกดการเคลอนท 2. แรงเปนปรมาณเวกเตอรมทงขนาดและทศทางมหนวยเปนนวตน 3. การเคลอนทของวตถเปนไปตามแนวทแรงกระท าซงทราบไดจากแรงลพธทกระท าตอวตถนน อภปรายหลงการทดลอง ครน าอภปรายหลงการตอบค าถามเพอการวเคราะหผลการทดลองน าไปสขอสรปไดวา แรงในปรมาณเวก-เตอรมทงขนาดและทศทาง และเมอมแรงกระท าตอวตถแลว วตถนนจะเคลอนทไดหรอไมขนอยกบแรงลพธของวตถ ถาแรงลพธมคาเปนศนยแสดงวาวตถไมมการเคลอนท

สถานการณ เวกเตอรของแรง 1. เมอเตะลกฟตบอลกลงไปตามพนทางดานหนา 2. สมดรวงจากโตะตกลงสพนหอง 3. สดาลากเกาอไปนงกบเพอนทางดานซาย 4. วางวทยตงไวบนโตะ 5. นสายกกลองหนงสอไมพนจากพน

เปนศนย เปนศนย

กจกรรมท 8.2 แรงลพธทกระท าตอวตถ จดประสงคการทดลอง 1. ทดลองศกษาหาเวกเตอรลพธของแรงหลาย แรงได 2. บอกความสมพนธของแรงลพธกบทศทางและ ขนาดของแรงได 3. เขยนเวกเตอรของแรงยอยและแรงลพธได สมมตฐานการทดลอง 1. เมอแรงยอยกระท าตอวตถในทศทางเดยวกน และขนานกน แรงลพธจะเทากบผลรวมของแรงยอย 2. เมอแรงยอยขนานกน มทศทางตรงขามกน แรงลพธจะมขนาดเทากบผลตางของแรงยอย




รายการ จ านวนตอกลม 1. ถงทรายมวล 500 g 2. ตาชงสปรง

1 ถง 3 อน

อภปรายกอนการทดลอง 1. ในการใชเครองชงสปรงลากถงทรายนน ให คอย ๆ ออกแรงดงถงทรายใหเคลอนทอยางชาๆ และอานคาของแรงจากเครองชง เมอขดแสดงคาของแรงหยดนงจงอานคาของแรงทได 2. ในการใชตาชงสปรงพรอมกนมากกวา 1 อน จะตองออกแรงดงตาชงสปรงพรอมกนทกอน ตวอยางผลการทดลอง

การทดลอง เวกเตอรของแรงลพธ แรงดงจากตาชงสปรง อนท 1 อนท 2 อนท 3

1. ใชตาชงสปรงหนงอนเกยวถงทรายและออกแรงลากไป ทางขวา 2. ใชตาชงสปรง 2 อนเกยวถงทรายดานเดยวกนแลวออก แรงลากไปทางขวา 3. ใชตาชงสปรงอนท 1 และ 2 เกยวถงทรายแลวออกแรง ลากไปทางขวา และใชตาชงสปรงอนท 3 เกยวถงทราย ออกแรงลากไปทางซาย

3F < 1F + 2F

2.3

1.2

0.9

-

1.1

1.5

- -

1.6

เมอใชตาชงสปรงอนเดยวลากถงทรายไปทาง ขวา ถงทรายถกแรงลพธกระท า 2.3 นวตน

เมอออกแรงดงถงทรายดวยตาชงสปรง 2 อน ลากไปทางขวาในแนวขนานกบพนโตะ ถงทรายถกแรงลพธกระท าเปนคาผลรวมของแรงจากตาชงสปรง อนท 1 กบอนท 2 เทากบ 1.2 + 1.1 คอ 2.3 นวตน จากการทดลองจะเขยนคาของแรงรวม (แรง ลพธ) ไดดงน 1F = , 2F = , 3F = 1F + 2F = 1.2 N 1.1N แรงลพธทถงทรายไดรบจากการดงดวยตาชง สปรงอนเดยวกบการดงดวยตาชงสปรง 2 อน มคา เทากนคอ 2.3 นวตน การออกแรงดงถงทรายในทศทางตรงกนขาม โดยใชตาชงสปรง 2 อนดงไปทางขวาและดานซายออกแรงดงดวยตาชงสปรงอนเดยว คาของแรงดงทงสองขางแตกตางกน โดยคาทางดานขวามอม ตาชงสปรง 2 อน ทมแรงรวมมากกวาดานซายมตาชงสปรงอนเดยว ถงทรายจงเคลอนทไปดานขวา


สรปผลการท ากจกรรมเกยวกบการหาคาแรง ลพธไดดงน 1. แรงลพธคอผลรวมของแรงยอยทกระท า ตอวตถ ถามแรงยอยแรงเดยวจะเปนคาของแรงลพธ ทกระท าตอวตถนนดวย 2. ถาแรงยอยขนานกน มทศทางเดยวกนแรงลพธจะเทากบผลบวกของขนาดแรงยอยในทศเดยวกน 3. เมอแรงยอยขนานกน มทศทางตรงกนขาม แรงลพธจะมขนาดเทากบผลตางของขนาดแรงยอย และมทศทางไปทางดานของแรงขางมาก อภปรายหลงการทดลอง ครน าอภปรายหลงการทดลองดวยค าถามเพอน า ไปสขอสรปวา แรงลพธเกดจากแรงยอยมากระท าตอวตถมากกวา 1 แรง ถาแรงยอยมทศทางเดยวกน แรงลพธทกระท าตอวตถจะเปนผลรวมของแรงยอย แตถาแรงยอยมทศทางตรงกนขามแรงลพธจะเปนผลตางของแรงยอย 1. จงเขยนเวกเตอรของแรงตอไปน 1) แรงลพธทเกดจากนกและนยออกแรงลากโตะไปทางเดยวกนดวยแรง 100 และ 200 นวตน โตะถกแรงลพธกระท า = 100 N 200 N แรงลพธ 300 N

2) ชาย 2 คนออกแรงดงลกตมในทศทางตรงกนขาม ชายคนท 1 ออกแรง 100 N ดงไปทางซาย ชายคนท 2 ออกแรง 150 N ดงไปทางขวา ลกตมถกแรงลพธกระท า 50 N มทศทางไปทางขวา 100 N 150 N 50 N 3) นอยตลกวอลเลยบอลลอยขนเหนอศรษะ ลกวอลเลยบอลจะถกแรงลพธกระท าในทศทางขนขางบน แรงทนอยต ลกวอลเลย แรงโนมถวงของโลก



2. จากภาพเวกเตอรแทนแรงกระท าตอวตถดวยมาตราสวนขนาดของแรง 1 นวตน เทากบ 1 เซนตเมตร 1) เกดแรงลพธ 2.5 นวตน มทศทางไปทางขวา

2) เกดแรงลพธ 1 นวตน มทศทางลงขางลาง เกดแรงลพธ 1 นวตน มทศทางลงขางลาง 3) แรงลพธมคาเปน 0 วตถไมมการเคลอนท แรงลพธมคาเปน 0 วตถไมมการเคลอนท 3. ก าหนดให 1F

2F

3F

1) แรงลพธของ 1F

+ 3F มคา 1 หนวย ทศทางไปทางซาย 1F

= 1F

+ 3F

3F 1 หนวย 2) แรงลพธ 1F

+ 2F มคา 6หนวย ทศทางไปทางขวา 1F

2F 1F

+ 2F = 6 หนวย กจกรรมท 8.3 แรงลพธกบการเคลอนทของวตถ จดประสงคการทดลอง 1. เพอศกษาแรงลพธกบการเคลอนทของวตถ 2. เขยนแรงลพธจากการทดลองได สมมตฐานการทดลอง แรงลพธมความสมพนธกบการเคลอนท



รายการ จ านวนตอกลม 1. โตะเรยน 2. เกาอ 3. เสาในหองเรยน 4. กระเปาหนงสอ

1 ตว 1 ตว 1 ตน 1 ใบ

อภปรายกอนการทดลอง ครใหนกเรยน 1 คน สาธตการลากโตะไปขางหนา ระยะทาง 1 เมตร ใหนกเรยนตอบค าถามคาของแรงลพธ เวก-เตอรของแรงลพธ และทศทางการเคลอนทของโตะ แลวใหนกเรยนทดลองจนครบทกขอ ตวอยางผลการทดลอง

การทดลอง คาของแรงลพธ เวกเตอรของแรงลพธ

ทศทางการเคลอนทของวตถ

1. นกเรยน 1 คนลากโตะเลอนไปขางหนา 1 เมตร 2. นกเรยน 2 คนลากโตะไปขางหนา 1 เมตร 3. นกเรยน 1 คนเลอนเกาอไปขางหนา 4. นกเรยน 1 คนดนเสาในหอง เรยน 5. นกเรยน 1 คนยกโตะในหอง เรยนขนจาก พน 6. นกเรยน 1 คนยกกระเปาหนงสอขนจากพน 0.5 เมตร

เทากบแรงกระท าตอโตะ ผลรวมของแรงยอยนกเรยน 2 คน เทากบแรงกระท าตอเกาอ มคาเปนศนย ถายกไดมคาเทากบน าหนกของโตะ ถายกไมไดมคาเปนศนย เ ท า ก บ แ ร ง ก ร ะ ท า ต อกระเปา

0

0,

-

เมอนกเรยนออกแรงลากโตะไปขางหนาคนเดยวเปนระยะ 1 เมตร จะเกดแรงกระท าตอโตะเรยกวา แรง

ลพธ

เมอนกเรยน 2 คน ออกแรงลากโตะเลอนไปขางหนาเปนระยะ 1 เมตร แรงลพธทเกดกบโตะไดมาจาก ผลรวมของแรงยอยจากนกเรยน 2 คน

แรงลพธมผลตอการเคลอนทของวตถดงนคอ วตถมทศทางการเคลอนทไปทางเดยวกบทศทางของแรงลพธ เมอแรงลพธไมเปนศนย ในการออกแรงผลกเสากบยกโตะปรากฏวาไม มการเคลอนท เนองจากมแรงอนมาหกลาง ท าใหคาแรงลพธเปนศนย


การทนกเรยนยกโตะไมขน เนองจากมแรงโนมถวงของโลกมาหกลาง จากการท ากจกรรมไดขอสรปเกยวกบผลของ แรงลพธทมตอการเคลอนทของวตถไดดงน 1. แรงลพธทมคาไมเทากบศนยกระท าตอวตถใดจะท าใหวตถนนเกดการเคลอนทในทศทางเดยวกบแรงลพธ 2. การเคลอนทของวตถแปรตามแรงลพธ เมอมวลของวตถคงท 3. วตถไมมการเคลอนท เมอแรงลพธมคาเปนศนยเนองจากมแรงอนมาหกลาง อภปรายหลงการทดลอง ครน าอภปรายดวยค าถามหลงการทดลองใหนกเรยนสามารถสรปความสมพนธระหวางผลของแรงลพธกบการเคลอนทของวตถไดดวยตวของนกเรยนเอง 1. ก าหนดให 1F

= 3 หนวย

2F = 2 หนวย 3F = 1 หนวย 1) แรงลพธ 1F

+ 3F

1F

3F = 1F + 3F = 2 หนวย

2) แรงลพธ 1F

+ 2F + 3F

1F 2F 1F

+ 2F + 3F = 4 หนวย = 3F 2. แจคเตะลกฟตบอลไปใหเพอนทยนอยกลางสนาม แรงลพธทลกฟตบอลไดรบมคาเทากบขนาดและทศทางของแรงทแจค เตะลกฟตบอล 3. ในการแขงขนกฬาชกเยอระหวางทมสแดงกบทมสเขยว ก าหนดใหมผลงแขงขนทมละ 15 คน ผลการแขงขนพบวา ระยะแรกต าแหนงกงกลางชกเยอของเสนเชอกอยคงทและอยตรงกลางระหวางเขตแดนของทงสองทม ตอมาผล ปรากฏวาทมสเขยวเปนฝายชนะทมสแดง 1) แรงรวมในแตละทมของทมสแดงกบทม สเขยวเกดจากการรวมแรงของผรวมทมชกเยอทง 15 คน 2) เมอเรมแขงขนชวงแรก จดกงกลางของเสนเชอกคงท นกเรยนจะอธบายแรงลพธทกระท าตอเสนเชอกท

ใชดงไดวาคาแรงลพธเปนศนย เพราะเกดแรงในทศทางตรงกนขามและหกลางกนอยางพอด



3) ผลของการแขงขน ปรากฏวาทมสเขยวเปนฝายชนะ คาของแรงลพธและทศทางการเคลอนทของเสน เชอกชกเยอเปนคาของแรงลพธขางสเขยวทมคามากกวาโดยเชอกถกลากใหเคลอนทไปทางสเขยว

4) เขยนเวกเตอรของแรงลพธการเคลอนทของเชอกและทศทางของความเรง เชอก แรงลพธ ความเรง กจกรรมท 8.4 แรงตานทานการเคลอนทของวตถ จดประสงคการทดลอง 1. ทดลองศกษาแรงตานทานการเคลอนทของ วตถได 2. บอกไดวาผวสมผสมผลตอแรงตานทานการเคลอนทของวตถ สมมตฐานการทดลอง ผวสมผสจะมผลตอการเคลอนทของวตถ วสดและอปกรณ

รายการ จ านวนตอกลม 1. ถงทรายมวล 500 g 2. ตาชงสปรง 3. ถงพลาสตก

1 ถง 1 อน 1ใบ

อภปรายกอนการทดลอง ใชตาชงสปรงดงถงทรายใหเคลอนทอยางชาๆ อานคาแรงดงในหนวยนวตน ตวอยางผลการทดลอง

การทดลองครงท การวางถงทราย มวลของถงทราย (g) แรงดง (N) 1 2

เมอวางถงทรายบนพนไม เมอถงทรายอยในถงพลาสตกทวางบนพนไม

500 500

2.3 1.4

เขยว แดง ง


แรงดงถงทรายระหวางใสถงทรายไวในถงพลาสตกกบไมไดใสในถงพลาสตกแตกตางกน แรงดงถงทรายทอยในถงพลาสตกนอยกวา การน าถงทรายใสในถงพลาสตกนนมผลตอถงทรายคอ ชวยลดแรงเสยดทานของถงทรายกบพนโตะขณะทถงทรายเคลอนทไปบนโตะ การออกแรงดงถงทรายในถงพลาสตกใหเคลอนทไปบนโตะใชแรงนอยกวาการดงถงทรายไปบนพนโดยไมไดใสในถงพลาสตก เนองจากถงพลาสตกมผวเรยบและลนจงชวยลดแรงเสยดทานทเกดขนระหวางพนโตะกบถงทรายได จากผลการท ากจกรรมสรปไดดงน แรงเสยดทานเปนแรงตานการเคลอนทของวตถ วตถผวเรยบเกดแรงเสยดทานนอยกวาวตถทมผวขรขระ อภปรายหลงการทดลอง ครอภปรายดวยค าถามหลงการทดลอง จากนนใหนกเรยนสรปขอสงเกตและลกษณะทสงเกตไดตาม หนงสอเรยน ครใชค าถามเกยวกบปจจยอนทมผลตอการเคลอนทของวตถใหนกเรยนรวมกนอภปราย จากนนใหนกเรยนท ากจกรรมท 8.5 กจกรรมท 8.5 มวลของวตถกบแรงเสยดทาน จดประสงคการทดลอง 1. ทดลองศกษาความสมพนธระหวางมวลของวตถกบแรงเสยดทานได 2. บอกไดวาแรงเสยดทานแปรตามมวลของวตถ สมมตฐานการทดลอง วตถทมมวลไมเทากนจะมคาของแรงเสยดทานตางกน วสดและอปกรณ

รายการ จ านวนตอกลม 1. ถงทรายมวล 500 g 2. แผนไมอดรองถงทราย 3. ตาชงสปรง

4 ถง 1 แผน 1 อน

อภปรายกอนการทดลอง การวางถงทรายบนแผนไมอดใหวางซอนกน เพมสงขนครงละ 1 ถง จนครบ 4 ถง สงเกตและเปรยบเทยบขนาดของแรงดง



จ านวนถงทราย (ถง) ขนาดของแรงดง (N) 1 2 3 4

1.4 2.6 3.5 4.5

ผลการออกแรงดงถงทรายนนออกแรงเพมขนตามจ านวนถงทราย

จากผลการทดลองแสดงถงความสมพนธระหวางแรงดงกบมวลของวตถไดวา แรงดงแปรผนตามมวลของวตถ การเพมจ านวนถงทรายเปนการเพมแรงกดทบบนผวสมผส จากการท ากจกรรม แสดงถงความสมพนธระหวางมวลของวตถกบแรงเสยดทานไดวาแรงเสยดทานแปร-ผนตามมวลของวตถ จากผลการท ากจกรรมไดขอสรปดงน 1. เมอเพมแรงกดทบบนผวสมผสของวตถท าใหแรงเสยดทานเพมขน ซงทราบไดจากการออกแรงดงวตถเพมขน 2. การเพมมวลของวตถเปนการเพมแรงกดทบใหกบผวสมผสของวตถ ท าใหแรงเสยดทานบนผวสมผสของวตถเพมขน อภปรายหลงการทดลอง ครน าอภปรายหลงการทดลองดวยค าถามใหนกเรยนสามารถสรปผลการท ากจกรรมไดดวยตนเอง ถงคาแรงเสยดทานแปรตามมวลของวตถ เพราะการเพมมวลของวตถเปนการเพมแรงกดทบ ใหนกเรยนท ากจกรรมท 8.6 เพอใหเกดความเขาใจเกยวกบแรงเสยดทาน 1. จากรปแสดงแรงดงตอแรงกดทบเมอวตถเรมเคลอนทกบเมอวตถเคลอนทไปแลวมความแตกตางกน เมอวตถเรมจะ เคลอนทใชแรงดงมากกวาเมอวตถเคลอนทแลว โดยมแรงกดทบเทาเดม 2. การลากแผนไมไปบนดนสอกลมกลง 4 แทง กบลากแผนไมไปบนโตะจะออกแรงตางกน และการออกแรงลากแผนไม บนดนสอกลมออกแรงนอยกวา เนองจากดนสอกลมกลงไดชวยลดแรงเสยดทาน 3. ถานกเรยนตองการลดแรงเสยดทานระหวางผวสมผสควรท าดงน 1) หยอดน ามนใหผวลน 2) ใชวตถกลมกลงวางไวระหวางผวสมผส เชน ลกปน เปนตน



กจกรรมท 8.6 ชนดของแรงเสยดทาน จดประสงคการทดลอง 1. ทดลองเพอศกษาชนดของแรงเสยดทานได 2. บอกไดวาลกษณะการเคลอนทของถงทรายมผลตอแรงเสยดทาน สมมตฐานการทดลอง ถงทรายเรมเคลอนทกบถงทรายทเคลอนทดวยความเรวคงทมแรงเสยดทานตางกน วสดและอปกรณ

รายการ จ านวนตอกลม 1. ถงทรายมวล 500 g 2. ตาชงสปรง

1 ถง 1 อน


1. ใชตาชงสปรงเกยวถงทราย ออกแรงดงใหถงทรายเรมเคลอนท อานคาแรงดงจากตาชงสปรง ใหท าการทดลองซ าอกครงเพอความถกตองของขอมล เปนคาของแรงครงท 1 2. การอานคาของแรงดงครงท 2 ใชตาชงสปรงลากถงทรายใหเคลอนทดวยความเรวคงทกอนจงอานคาแรงดงจากตาชงสปรง ตวอยางผลการ ทดลอง

เมอเปรยบเทยบคาของแรงดงถงทรายระหวางถงทรายเรมเคลอนทกบขณะทถงทรายเคลอนทดวยความเรวคงทจะมคาของแรงตางกนดงนคอ คาของแรงดงถงทรายเมอเรมเคลอนทจะมคามากกวาคาแรงดงถงทรายขณะเคลอนทดวยความเรวคงท แรงเสยดทานทเกดกบถงทรายทอยนงกบถงทรายทอยนงเรมเคลอนทเรยกวา แรงเสยดทานสถต จะมคามากกวาแรงเสยดทานขณะถงทรายเคลอนท แรงเสยดทานทมตอถงทรายขณะเคลอนทไปบนโตะดวยความเรวคงทเรยกวา แรงเสยดทานจลน จะมคานอยกวา

นกเรยนไดขอสรปเกยวกบแรงเสยดทานดงน

การทดลอง แรงดง (N) 1. เมอถงทรายเรมเคลอนท 2. ขณะถงทรายเคลอนทดวยความเรวสม าเสมอ

1.9 1.5


แรงเสยดทานสถตเกดขณะทวตถอยนงจนกระทงเรมเคลอนทจะมคามาก แรงเสยดทานจลนเกดขณะวตถเคลอนทมคานอย อภปรายหลงการทดลอง ครน าอภปรายผลการทดลองเพอน าไปสขอสรป ทวา แรงเสยดทานของวตถทเรมเคลอนทมคามากกวาแรงเสยดทานของวตถทเคลอนทดวยความเรวคงท กจกรรมท 8.7 การลดแรงเสยดทาน จดประสงคการทดลอง 1. ทดลองศกษาวธลดแรงเสยดทานได 2. บอกไดวาเมอวตถเคลอนทบนวตถทกลมเกลยง จะชวยลดแรงเสยดทานได สมมตฐานการทดลอง การเคลอนทของวตถบนวตถทกลมเกลยงกบการเคลอนทของวตถบนพนผวเรยบมคาของแรงเสยดทานตางกน วสดและอปกรณ

อภปรายกอนการทดลอง ใชตาชงสปรงเกยวถงทรายคอยๆ ออกแรงลากไปบนเมดพลาสตก ถาลากแรงเกนไปอาจท าใหเมดพลาสตกกระเดนออกนอกถาดได ตวอยางผลการทดลอง

การทดลอง แรงกดของถงทราย (N)

การออกแรงดง (N)

สมประสทธของแรงเสยดทาน (N)

1. เมอออกแรงดงถงทรายใหเคลอนท ไปบนเมดพลาสตก 2. เมอออกแรงดงถงทรายใหเคลอนท บนพนถาดไม โดยไมตองวางบน เมดพลาสตก

4.9

4.9

0.1

2.2

0.02

0.44

รายการ จ านวนตอกลม 1. ชดทดลองถาดไมลดแรงเสยดทานพรอมเมดพลาสตก 2. ถงทรายมวล 500 g

1 ชด 1 ถง


การออกแรงดงถงทรายใหเคลอนทไปบนเมดพลาสตกกบเคลอนทไปบนพนถาดไมโดยไมมเมดพลาสตกจะมคาออกแรงดงตางกนคอ แรงดงถงทรายบนเมดพลาสตกจะนอยกวาแรงดงถงทราย บนพนถาดไม จากผลการทดลอง แสดงวาเมดพลาสตก กลมเกลยงบนถาดไมชวยลดแรงเสยดทานระหวางผวสมผสของวตถได คาสมประสทธของแรงเสยดทานหาไดจาก อตราสวนระหวางแรงทใชดงถงทรายใหเคลอนทตอแรงกดของถงทรายบนผวสมผส คาสมประสทธของแรงเสยดทานแปรตามแรงเสยดทาน จากผลการทดลองไดขอสรปเกยวกบแรงเสยดทานวา เมอใหวตถกลมเกลยงไดอยระหวางผวสมผสของแรงเสยดทานชวยลดแรงเสยดทานได อภปรายหลงการทดลอง ครอภปรายหลงการทดลองดวยค าถามเกยวกบการทดลอง ใหนกเรยนไดวเคราะหเพอน าไปสขอสรปไดดวยตนเอง หลงจากนนใหนกเรยนสรปแลวครน าอภปรายตอเกยวกบประโยชนและโทษของแรงเสยดทานในชวตประจ าวน ใหนกเรยนรวมกนยกตวอยางและอภปรายรวมกนเพอน าเขาสหวขอประโยชนของแรงเสยดทาน 1. หนงสอวางไวบนโตะไมเกดแรงเสยดทาน เพราะหนงสอไมมการเคลอนท 2. การออกแรงผลกวตถ 15 นวตน เกดแรงเสยดทาน 15 นวตน แตมทศทางตรงขามกบแรงผลก 3. ขณะทรถยนตเคลอนทไปขางหนา แตลอรถยนต หมนไปขางหลง เพราะแรงเสยดทานผลกดนใหลอเคลอนทไปขางหนา 4. จากขอ 3 แสดงวาถาจะใหรถยนตเคลอนทไปไดดวยดและปลอดภยนนควรเพมแรงเสยดทานใหกบลอรถยนต 5. ตวอยางของงานทไมตองการแรงเสยดทานและวธลดแรงเสยดทาน คอ 1) การหมนของพดลมลดแรงเสยดทานดวยการใสบช 2) การหมนของลอรถจกรยานลดแรงเสยดทานดวยการใสตลบลกปน

3) การหมนของจกรเยบผาใชน ามนหลอลน กจกรรมท 8.8 การทดลองเรองโมเมนต จดประสงคการทดลอง 1. ทดลองหาชนดของโมเมนตรอบจดหมนได 2. บอกชนดของโมเมนตรอบจดหมนได 3. ค านวณคาของโมเมนตทางซายมอและทางขวามอได สมมตฐานการทดลอง เมอวตถอยในภาวะสมดล โมเมนตทางซายมอจะเทากบโมเมนตทางขวามอ




รายการ จ านวนตอกลม 1. ทกนลม 2. ไมบรรทดยาว 1 m 3. ดนสอ 4. ยางรด 5. เหรยญบาท

1 อน 1 อน 1 แทง 1 เสน

3 เหรยญ หมายเหต เหรยญบาท 1 เหรยญหนก 3.4 กรม อภปรายกอนการทดลอง ใหระมดระวงในการจดวางไมบรรทดบนทกนลมใหอยในภาวะสมดลแทจรง ขณะวางเหรยญบาทนนตองคอยๆ วางตรงต าแหนงทก าหนดในวธทดลอง ตวอยางผลการทดลอง

ครงท จ านวนเหรยญทวางบนไมบรรทด (เหรยญ)

ระยะทางจากเหรยญถงดนสอ (m)

ผลคณของน าหนกเหรยญกบระยะทางจากเหรยญถงดนสอ

(N.m) ทางซายมอ ทางขวามอ ทางซายมอ ทางขวามอ ทางซายมอ ทางขวามอ

1 2

1 1

1 2

0.1 0.1

0.1 0.05

0.0034 0.0034

0.0034 0.0034

เมอคานอยในภาวะสมดลแลว วางเหรยญทางดานซายมอกบทางดานขวามอขางละ 1 เหรยญระยะหางจากต าแหนงเหรยญถงดนสอมคาเทากน เทากบ 0.1 เมตร ผลคณของน าหนกของเหรยญกบระยะทางจากเหรยญถงดนสอมคาเทากบ 0.0034 นวตน-เมตร

เมอวางเหรยญเพมทางขวามอเปน 2 เหรยญ หลงจากปรบคานใหสมดล ระยะหางจากเหรยญถงดนสอจะไมเทากบดานขวามอ โดยระยะหางจากเหรยญถงดนสอดานขวามอเปน 0.05 เมตร

ผลคณของน าหนกของเหรยญกบระยะทางตงฉากจากเหรยญถงดนสอ เมอเพมจ านวนเหรยญดานขวามอเปน 2 เหรยญ ยงคงมคาเทาเดม คอ 0.0034 นวตน-เมตร เมอจ านวนเหรยญเพมระยะทางจะลดลง คานจงจะอยในภาวะสมดล ผลการท ากจกรรมไดขอสรปเกยวกบโมเมนตคอ 1. ภาวะสมดลคอภาวะทวางไมบรรทดบนดนสอ แลวจดใหไมบรรทดอยในแนวระดบ และเรยกจดทไมบรรทดสมผสกบดนสอวา จดหมน 2. เมอไมบรรทดอยในภาวะสมดล ผลคณระหวางน าหนกเหรยญกบระยะทางจากจดกงกลางเหรยญถงจดหมนทางซายมอและทางขวามอมคาเทากนเสมอ 3. ผลคณของแรงกบระยะทางจากแนวแรง ถงจดหมนเรยกวา โมเมนต


ถาไมบรรทดอยในภาวะสมดล โมเมนตทางซายมอรอบจดหมนจะเทากบโมเมนตทางขวารอบจดหมน อภปรายหลงการทดลอง ครน าอภปรายหลงการทดลองดวยค าถาม ใหนกเรยนอภปรายสรปความหมายของโมเมนตและการ หาคาโมเมนตเมอคานสมดลได 1. จากรป น าหนก W ท าใหคาน AB หมนตามเขมนาฬกา 2. จากรป น าหนก W ท าใหคาน AB หมนทวนเขมนาฬกา 3. จากรป น าหนก W ท าใหคาน AB หมนทวนเขมนาฬกา 4. เปรยบเทยบโมเมนตของแรงระหวางขอ 1, 2 และ 3 พบวาโมเมนตของแรงในขอ 3 มคามากทสดเพราะมระยะทางจาก แรงกระท าถงจดหมนมากทสด 5. จากรป น าหนก W ไมท าใหคานหมนเพราะไมเกดโมเมนตของแรง เนองจากแรงผานจดหมน 1. จากรป

1) เกดโมเมนตเนองจากน าหนกของเดกอวนกบเดกผอม 2) ถาจะใหคานอยในสภาพทสมดลนนท าไดโดย

- ลดระยะจากจดหมนถงจดทเดกอวนนง - ใหเดกอกคนหนงมน าหนกรวมกบเดกผอมแลวเทากบเดกอวนไปนงขางเดยวกบเดกผอม

3) รปแสดงโมเมนตของแรงคอ ทวนเขมนาฬกา ตามเขมนาฬกา 2. จากรป

1) จากรปท 2 เกดโมเมนตไดเนองจากต าแหนงของไมคานกดบนบาเปนจดหมน สวนน าหนกดานหนากบดานหลงเปนแรงกระท า

2) โมเมนตทวนเขมนาฬกาและโมเมนตตามเขมนาฬกาหาไดดงน โมเมนตทวนเขมนาฬกา = แรงกดจากน าหนกดานหลง ระยะทางจากน าหนกดานหนาถงจดหมนคอบา โมเมนตตามเขมนาฬกา = แรงกดจากน าหนกดานหนา ระยะจากน าหนกดานหลงถงจดหมนคอ บา




3) รปแสดงโมเมนต คอ

ทวนเขมนาฬกา ตามเขมนาฬกา กจกรรมท 8.9 คานชวยผอนแรง จดประสงคการทดลอง 1. ทดลองศกษาเกยวกบคานชวยผอนแรงได 2. บอกต าแหนงการแขวนวตถบนคานทชวยในการผอนแรงได 3. เปรยบเทยบคาของแรงทใชในการยกวตถทแสดงถงการผอนแรงได สมมตฐานการทดลอง ถาตองการลดคาแรงกระท าตอวตถตองเพมระยะทางจากจดทแรงกระท าถงจดหมน คาของโมเมนตจงจะคง-ตว วสดและอปกรณ

รายการ จ านวนตอกลม 1. ไมบรรทดยาว 1 m 2. ถงทรายมวล 500 g 3. ตาชงสปรง 4. เชอก

1 อน 2 เสน

อภปรายกอนการทดลอง ใหนกเรยนเตรยมทแขวนคานใหพรอมกอน น าคานลงมาแขวนถงทรายในต าแหนงทหางจากจดหมน 5 เซนตเมตร แลวจงยกคานขนแขวนในต าแหนงทเตรยมไวแลวใชตาชงดงในระยะตางๆ ตามวธทดลอง ตวอยางผลการทดลอง

ระยะทใชตาชงสปรงดงคานหางจากจดหมน (cm)

แรงทใชดง (N)

5 10 15

4.8 2.4 1.6


แขวนถงทรายหางจากจดหมนเปนระยะ 5 เซนตเมตร ใชตาชงสปรงดงคานในระยะ 5, 10 และ 15 เซนตเมตรจากจดหมนนน การออกแรงดงคานแตกตางกน ดงน ระยะหาง 15 เซนตเมตรออกแรงดงนอยทสดเทากบ 1.6 นวตน ระยะหาง 10 เซนต-เมตรออกแรงดง 2.4 นวตน ระยะหาง 5 เซนตเมตร ออกแรงดงมากทสดเทากบ 4.8 นวตน ถานกเรยนออกแรงดงในระยะหาง 18 เซนตเมตรจากจดหมน แรงดงทใชจะมคานอยกวา 1.6 นวตน เมอใชตาชงสปรงเกยวในต าแหนงทหางจากจดหมน 3 เซนตเมตร การออกแรงดงจะมคามาก กวา 4.8 นวตน การออกแรงดงมความสมพนธกบระยะหางจากจดหมนถงต าแหนงออกแรงดงคอ ถาระยะหางจากจดทแรงกระท าถงจดหมนมากจะออกแรงดงนอย จากการท ากจกรรมสามารถสรปเกยวกบคานชวยผอนแรงไดดงน เมอใหระยะจากแรงดงถงจดหมนมคามากกวาระยะจากจดหมนถงจดแขวนน าหนก คานจะชวยผอนแรงได 1. เมอเกดแรงกระท าตอวตถจนท าใหวตถหมนไดนน เรยกผลทเกดจากแรงกระท าดงกลาววาโมเมนตของแรง 2. โมเมนตของแรงม 2 ชนดคอ โมเมนตทวนเขมนาฬกากบโมเมนตตามเขมนาฬกา 3. หลกของโมเมนตกลาวไววา เมอคานอยในสภาพสมดล โมเมนตรวมในทศทวนเขมนาฬกาเทากบโมเมนตรวมในทศตาม เขมนาฬกา 4. ปจจยทมผลตอคาของโมเมนตตามเขมนาฬกาและโมเมนตทวนเขมนาฬกาคอ

1) แรงทกระท าตอวตถ 2) ระยะทางจากจดทแรงกระท าถงจดหมน 5. ประโยชนจากการน าหลกโมเมนตไปใช 5 ชนด ไดแก กรรไกรตดผา ไมกวาดยาวกวาดพนทตดกระดาษ ทเปดขวดน าอด ลม และคมหนบน าแขง 6. การหามของโดยมน าหนกแขวนตรงกลางจะมวธชวยผอนแรงได โดยผหามของดานใดดานหนงเลอนต าแหนงทบารอง รบไปอยปลายคานซงเปนการเพมระยะจากจดหมนถงต าแหนงทบาสมผสกบคาน

เพมระยะหาง เพมระยะหาง ออกแรงแบก ออกแรงแบก

1. การทวตถมการเปลยนแปลงรปราง เกดการเคลอนทหรอเปลยนทศทางไดนน เนองมาจากมแรงกระท าและอาจเปนแรง



W


เดยวหรอแรงรวมกได 2. เวกเตอรของแรง 2 แรงทกระท าตอวตถดวยแรง 20 และ 30 นวตน ในทศทางตรงกนขามและท าใหวตถเคลอนทไดคอ 30 N 20 N

แรง10 N

3. เมอออกแรงดนไปตามถนนทางดานขวามอ แตรถไมเคลอนท เขยนเวกเตอรของแรงเนองจากออกแรงกระท าคอ เปนเวกเตอรของแรง 4. ขณะวตถอยในสภาพสมดลของการเคลอนท แรงลพธจะมคาเปนศนย 5. แรงเสยดทานมลกษณะเปนแรงตาน มทศทางตรงขามกบการเคลอนทของวตถ 6. แรงเสยดทานมคามากหรอนอยขนอยกบลกษณะของพนผวสมผสกบน าหนกของวตถหรอแรงกดทบ 7. ประโยชนของแรงเสยดทาน 2 ขอ เชน

1) ชวยในการเดน 2) ชวยใหรถยนตวงบนพนได 8. ลดแรงเสยดทานในพดลมดวยการใสบช 9. เมอออกแรงกระท าผานจดหมนจะไมเกดโมเมนต เนองจากไมเกดการหมนและไมมระยะทางจากจดทแรงกระท าไปยง จดหมน 10. E F x y จากรปอธบายดวยกฎของโมเมนตไดวา เมอคานสมดล W X = E Y 11. ตวอยางประเภทของคานอนดบ 1 เชน กรรไกร กระดานหก การหาบของ เปนตน 12. E F X

จากรปแสดงการงดกอนหน ถาตองการออกแรงใหนอยลงตองเพมความยาวของระยะหางจากแรงพยายามถงจด หมน ดวยการเลอนจดหมนไปทางกอนหนหรอเพมความยาวของคานโดยจดหมนอยทเดม 13. จากรปกจกรรมตางๆ ใชหลกการของโมเมนตทกกจกรรมและเครองกลประเภทคานดงน 1. ใชมอถอกอนหน จดเปนคานอนดบ 1 WFE 2. ใชคมคบน าแขง จดเปนคานอนดบ 2 WEF 3. ทคลปกระดาษ จดเปนคานอนดบ 1 WFE

W

W


แบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 8 เรอง แรงและการเคลอนท


1. ปรมาณในขอใดเปนปรมาณสเกลารทงหมด 1. มวล ความเรว แรง 2. เวลา ระยะทาง อตราเรว 3. อตราเรว ความเรง เวลา 4. มวล เวลา แรง

2. ขอใดกลาวถงความหมายของแรงไดถกตอง 1. ปรมาณทท าใหวตถรกษาสภาพการเคลอนท 2. ปรมาณทท าใหวตถเปลยนสภาพการเคลอนท 3. ปรมาณทท าใหวตถเคลอนทดวยความเรวคงตว 4. การเปลยนแปลงความเรวในหนงหนวยเวลา

3. ขอใดเปนการรกษาสภาพการเคลอนทของวตถ 1. วตถอยนง 2. วตถเคลอนทดวยความเรงคงท 3. วตถเคลอนทเปนเสนตรงดวยความเรวคงท 4. ขอ 1 และ 3

4. เดนออกจากบานไปทางทศเหนอ 30 เมตร และเดนไปทางทศตะวนออกอก 30 เมตรถงตลาด อยากทราบวาระยะทางตรงจากบานถงตลาดมคาเทาไร และอยในทศใด 1. 50 เมตร ทศตะวนออกเฉยงเหนอ 2. 50 เมตร ทศตะวนตกเฉยงใต 3. 70 เมตร ทศตะวนตกเฉยงเหนอ 4. 70 เมตร ทศตะวนออกเฉยงใต

5. เมอผลกวตถใหเคลอนทบนพนขรขระ ลกษณะวตถเคลอนทชาลงเปนเพราะแรงชนดใด 1. แรงลพธ 2. แรงเสยดทาน 3. แรงกรยา 4. แรงปฏกรยา

6. สมประสทธความเสยดทานเกดจากอตราสวนระหวางแรงชนดใด 1. แรงกรยากบแรงปฏกรยา 2. แรงเสยดทานกบแรงทพนกระท าตอวตถ 3. แรงดงวตถใหเคลอนทกบแรงเสยดทาน 4. แรงลพธกบแรงปฏกรยา

7. ส าหรบผวสมผสคหนง ขอใดกลาวถกตอง 1. สมประสทธความเสยดทานสถตจะมคามากกวาสมประสทธความเสยดทานจลน 2. สมประสทธความเสยดทานจลนจะมคามากกวาสมประสทธความเสยดทานสถต 3. สมประสทธความเสยดทานสถตจะมคาเทากบสมประสทธความเสยดทานจลน 4. สมประสทธความเสยดทานสถตอาจมคามากกวาหรอนอยกวาสมประสทธความเสยดทานจลนได

8. แรงเสยดทานจะมคามากหรอนอยไมขนกบสงใด 1. น าหนกของวตถ 2. ลกษณะของผวสมผส 3. ชนดของผวสมผส 4. ความเรวของวตถ

9. ขอใดเปนการใชประโยชนจากการเพมแรงเสยดทาน 1. ท าพนรองเทาใหเรยบลน 2. ออกแบบดอกยางของลอรถใหเปนลวดลาย


3. เตมน ามนเครองลงในเครองยนต 4. ใชสาร PTFE ฉาบภายในของกระทะเทฟลอน 10. คานยาว3 เมตร ใชหามกระสอบทรายหนก 150 นวตน ถาใหนาย A แบกทปลายดานซายและนาย B แบกทปลาย

ดานขวา โดยกระสอบทรายแขวนหางจากนาย A เปนระยะ 2 เมตร จงหาวานาย A และนาย B จะตองออกแรงคนละเทาไร 1. นาย A ออกแรง 30 N และนาย B ออกแรง 120 N 2. นาย A ออกแรง 50 N และนาย B ออกแรง 100 N 3. นาย A ออกแรง 60 N และนาย B ออกแรง 90 N 4. นาย A ออกแรง 90 N และนาย B ออกแรง 60 N


1. 2 2. 2 3. 4 4. 1 5. 2 6. 2 7. 1 8. 4 9. 2 10. 2



(Self Reflection)

1. การประเมนตนเองของผเรยน ใหด าเนนการดงน 1.1 ครทบทวนผลการเรยนรประจ าหนวยทกขอ ใหนกเรยนไดทราบ โดยอาจเขยนไวบนกระดาน พรอมทงทบทวน

ถงหวขอกจกรรมการเรยนวาไดเรยนอะไรบาง 1.2 ใหนกเรยนเขยนบนทกการประเมนตนเองไวในสมดงานดานหลงตามหวขอดงน



. .





ชอเรองทวจย ......................................................................................

1. ความเปนมาของปญหา สงทคาดหวง . . สงทเปนจรง . . ปญหาทพบคอ . .


สาเหตของปญหา . . แนวทางการแกไขปญหาคอ . .











โดย . . .

2) น าเครองมอเกบรวบรวมขอมลไปเกบขอมลเกยวกบ .


โดย . .



หนวยการเรยนรท 9 “ปรากฏการณเกยวกบอากาศในชวตประจ าวน” แผนการจดการเรยนรท 9 เรอง ปรากฏการณเกยวกบอากาศในชวตประจ าวน




1. ผลการเรยนรทคาดหวง ส ารวจตรวจสอบ สบคนขอมล อภปรายและอธบายองคประกอบและการแบงชนบรรยากาศ การสงเกตอณหภม

ความชนและความกดอากาศในทองถน ความสมพนธระหวางอณหภม ความชนและความกดอากาศ การเกดและชนดของเมฆ การเกดฝนและการวดปรมาณน าฝน พายหมนเขตรอน พายฝนฟาคะนอง และผลตอมนษยและสงแวดลอม วธปองกนปรากฏการณทางลมฟาอากาศ การพยากรณอากาศ กจกรรมของมนษยและปรากฏการณธรรมชาตทมผลตอการเปลยนแปลงอณหภมของโลก

2. สาระการเรยนร 2.1 การสบคนขอมลเกยวกบบรรยากาศ 2.2 การส ารวจตรวจสอบ อภปรายและอธบายสมบตของอากาศ 2.3 การส ารวจตรวจสอบ อภปรายและอธบายเกยวกบเมฆ หมอก และน าคาง 2.4 การอภปรายและอธบายเกยวกบฝน 2.5 การส ารวจตรวจสอบและอภปรายเกยวกบลมและพาย 2.6 การสบคนขอมลและอภปรายเรองการพยากรณอากาศ 2.7 การสบคนขอมลและอธบายการเปลยนแปลงอณหภมของโลก

3. จดประสงคการเรยนร 3.1 อธบายองคประกอบและการแบงชนบรรยากาศได 3.2 อธบายความหมายของความชนและความกดอากาศได 3.3 บอกความสมพนธระหวางอณหภม ความชนและความดนอากาศได 3.4 อธบายการเกดและชนดของเมฆ การเกดฝนและการวดปรมาณน าฝนได 3.5 อธบายการเกดลมมรสมตางๆ พายหมนเขตรอน และฝนฟาคะนองได 3.6 อธบายผลของปรากฏการณเกยวกบลมและลมพายทมตอมนษยและสงแวดลอมได 3.7 อธบายสญลกษณทใชในการพยากรณอากาศได 3.8 อธบายและยกตวอยางกจกรรมของมนษยและปรากฏการณธรรมชาตทมผลตอการเปลยนอณหภมของโลกได 3.9 ทดลองเพอวดอณหภม ความชนและความดนอากาศได 3.10 อภปรายปรากฏการณธรรมชาตและสงทเกดจากการกระท าของมนษยได


3.11 เสนอแนะวธปองกนภยทเกดจากปรากฏการณของลมฟาอากาศได 3.12 บอกความส าคญของการพยากรณอากาศได 3.13 บอกโทษของพายและลมมรสมได 3.14 บอกวธปองกนอนตรายจากพายฝนฟาคะนองได

4. ฝกการคดแบบ ฝกทกษะการคดทบทวนความรเดม คดสรางสรรค คดล าดบเหตการณหาเหตผล คดเปรยบเทยบ คดวเคราะห คด

ค านวณแกปญหาโจทย คดสรปความและคดเชอมโยง

5. กระบวนการเรยนร คดทบทวนความรเดม 5.1 ขนน า

1. นกเรยนเขยนสวนประกอบและความส าคญของบรรยากาศจากประสบการณเดมใหไดมากทสดในเวลา 5 นาท ครสมตวแทนนกเรยนน าเสนอ 3 คน ครอภปราย นกเรยนสรปเปนองคความร

2. ครน าเสนอแผนภาพแสดงองคประกอบของอากาศ 3. ครตงค าถามวา อากาศจดจ าแนกตามเนอสารแลวจดเปนสารประเภทใด มสารใดบาง และสารใดเปนตวท า

ละลาย สารใดบางทเปนตวละลาย 4. นกเรยนคดทบทวนความรเดมเพอตอบค าถาม ครน าอภปราย ปจจยความส าคญของอากาศทมผลตอการ

ด ารงชวต คดค านวณแกปญหาโจทย

5.2 ขนสอน 1. ครแบงเรองใหนกเรยนศกษาเปนศนยการเรยน โดยเตรยมอปกรณเปนศนยการเรยน 4 ศนย ศนยส ารอง

2 ศนย โดยการใหนกเรยนใชกระบวนการกลมจดท า จดหาสออปกรณมาจดศนยการเรยนกลมละ 1 ศนย เพอมาศกษาแลกเปลยนเรยนรกน โดยตวแทนกลมจบสลากกลมละ 1 เรอง เพอจดศนยการเรยนดงน ศนยการเรยนท 1 ศกษาเรองการแบงชนบรรยากาศโลก (คดเปรยบเทยบลกษณะอากาศ) ศนยการเรยนท 2 ศกษาเรองอณหภมของอากาศ (คดเปรยบเทยบอณหภมกบความสง) ศนยการเรยนท 3 ศกษาเรองความชนในบรรยากาศกบการระเหย (คดวเคราะหล าดบเหตการณหาเหตผล) ศนยการเรยนท 4 ศกษาเรองความกดอากาศทระดบความสงเทากน (คดวเคราะหหาเหตผลเชอมโยง เหตการณและการน าไปใชประโยชน) ศนยการเรยนท 5 ศนยส ารอง

2. นกเรยนชวยครจดอปกรณพรอมค าอธบายประจ าศนย แลวตดปายชอเรองทศกษาประจ าศนยการเรยน 3. ใชกระบวนการกลมแบงหนาทรบผดชอบ ก าหนดประธาน เลขานการ ฝายปฏบตการ จดเกบอปกรณ

สบคนขอมลและจดท ารายงานผลการศกษาสงครทกศนยการเรยน




4. ครอธบายวธเรยนแบบศนยการเรยน โดยใหนกเรยนใชหนงสอเรยนประกอบ พรอม ตอบค าถามหลงการศกษาสงครทกกลมกอนทจะยายศนยการเรยน โดยก าหนดการยายศนยดงน

5. นกเรยนใชกระบวนการกลมหมนเวยนศกษาขอมลปฏบตการทดลอง อภปรายผลการทดลอง และตอบค าถามสงคร ใหประธานกลมบรหารงานศกษาศนยการเรยนละไมเกน 25 นาท

6. นกเรยนทเสรจกอนเวลาใหเขาพกทศนยการเรยนส ารองศนยท 5 ได 7. นกเรยนศกษาจนครบทกศนยการเรยน ครเดนก ากบ ใหขอเสนอแนะ ชวยแกปญหาตลอดเวลา 8. ครเกบรวบรวมผลการศกษา และการตอบค าถามของนกเรยนจากศนยการเรยนทกศนย ตรวจสอบ คนหา

ปญหาจากการศกษาของนกเรยนแตละกลม 9. ครน าอภปรายประเดนปญหาทพบทกศนยการเรยน และทส าคญคอการค านวณหาความชนสมพทธ

10. นกเรยนใชกระบวนการกลมตงโจทยปญหาพรอมแกปญหาโจทยสงครเรองการค านวณหาความชนสมพทธ และการค านวณหาความสงเรองละ 1 ขอ ครประเมนผล คดล าดบเหตการณหาเหตผล คดเชอมโยง คดวเคราะหและคดสรางสรรค

11. ตวแทนกลมนกเรยนจบสลากเรอง เพอศกษาเกยวกบหวขอตอไปน 1) การเกดเมฆ 2) การเกดหมอกและน าคาง 3) การเกดฝน 4) เครองมอวดปรมาณน าฝน 5) สภาพอากาศเหนอพนดนและพนน า 6) ลมบก ลมทะเล 7) ลมมรสม 8) พาย 9) การวดทศทางลม เรองทประกอบเครองมอทดลอง ใหนกเรยนใชชดเครองมอสาธตประกอบการน าเสนอผลงานดวย

12. กลมทจบสลากเรองไดแลว รบผดชอบในการสบคนขอมล ศกษา ทดลอง อภปราย ตอบค าถามใหเขาใจดวยการใชกระบวนคดล าดบเหตการณหาเหตผล คดทบทวนความรเดม คดจนตนาการเชอมโยงความรเพอสรางองคความรใหมตามกจกรรมในหนงสอเรยน


ศนยการเรยนท 1 ศนยการเรยนท 2

ศนยการเรยนท 3 ศนยการเรยนท 4

ศนยส ารอง ศนยท 5


13. นกเรยนน าเสนอผลการศกษา เรองการเกดเมฆ พรอมสาธตการทดลอง เพอนซกถามปญหา นกเรยนและครอภปรายชนดของเมฆรวมกน นกเรยนสรปเขยนผงมโนทศน

14. นกเรยนน าเสนอและสาธตการเกดหมอก ครน าอภปราย อณหภมกบการเกดหมอก ชวงเวลาทเกดหมอก ลกษณะของเมฆกบหมอกและน าคาง คดแบบเวนไดอะแกรม

15. นกเรยนน าเสนอผลการท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 3 จ านวน 10 ขอ ครอภปรายเพมเตมในขอทประเดนการตอบปญหาไมชดเจน

16. นกเรยนน าเสนอ เรองการเกดฝน และชนดของฝน ครน าอภปราย ท าไมปจจบนเมอฝนตกมกมพายฝนฟาคะนอง ท าใหโคลนถลม น าทวม คนเสยชวตมาก นกเรยนรวมคดวเคราะหเชอมโยงประสบการณเดม และสรปหาแนวทางปองกนรวมกน

17. นกเรยนน าเสนอเครองวดปรมาณน าฝนทน ามาสาธตใหเพอนด เพอนซกถาม ครน าอภปรายสรป 18. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 4 จ านวน 5 ขอ ครน าอภปรายเฉลย นกเรยนประเมนตนเอง 19. ตวแทนกลมน าเสนอการเกดลมดวยกจกรรมท 9.4 การรบและคายความรอนของดนและน า พรอมตอบ

ค าถามหลงการทดลอง แลวตงค าถามเพอนตางกลมเกยวกบเรองทน าเสนอ 2 ขอ ครประเมนผล 20. ตวแทนกลมน ารปการเกดลมบกใหเพอนด ใชค าถามใหเพอนในหองมสวนรวมอภปรายสาเหตและ

ประโยชนจากลมบก จากนนน ารปลมทะเลใหเพอนด ใชค าถามใหเพอนคดวเคราะห 21. ตวแทนเพอนน าเสนอรปลมมรสมฤดรอนและลมมรสมฤดหนาว ด าเนนการใชค าถามใหเพอนรวมตอบ

ค าถามจากรป และอภปรายผลกระทบทเกดจากลมมรสมฤดรอน และลมมรสมฤดหนาว ครประเมนผล 22. ตวแทนกลมน าเสนอรปพายหมน และอภปรายถงความแตกตางของความรนแรงของพายหมนดเปรสชน

โซนรอน และไตฝ น และการเรยกชอพายทเกดขนในสถานทตางกน ครและนกเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบพายฝนฟาคะนองและการปฏบตตนเพอความปลอดภย

23. ตวแทนกลมน าเสนอเครองวดทศทางลม และเครองวดความเรวลมอยางงาย พรอมอธบายวธสรางและการใช ครและเพอนซกถามขอสงสย

24. ครน ารปผลของการเกดพายตอมนษยและสงแวดลอมใหนกเรยนด จากนนใหนกเรยนเขยนเรองจากรป บรรยายถงสาเหต ผลกระทบทเกดขนทงจตใจและทรพยสน สงคร

25. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 5 ครสมนกเรยนน าเสนอผลการท ากจกรรมคนละ 1 ขอ จนครบทง 12 ขอ

26. ครใหนกเรยนไปศกษาบนทกการพยากรณอากาศจากโทรทศนมาลวงหนาคนละ 1 วน พรอมบอกชวงระยะเวลาทบนทกมาน าเสนอ

27. ตวแทนกลมนกเรยนน าเสนอผลการจดบนทกการพยากรณอากาศ 2 คน ครน าอภปราย ใหนกเรยนคดทบทวน ดงขอมลทตองน ามาใชในการพยากรณอากาศ และระยะเวลาในการพยากรณอากาศและสญลกษณทใชในแผนทอากาศ มความหมายวาอยางไร

28. นกเรยนท ากจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 6 จบคเพอนคคดสลบกนตรวจสอบสงครประเมนผล 29. นกเรยนจบคเพอนคคด ศกษาเรองการเปลยนแปลงอณหภมของโลก และวธปองกนปรากฏการณทางลม

ฟาอากาศ ดวยวธคดล าดบเหตการณหาเหตผล ใชรปประกอบ ใชปากกาตางสขดเขยนแบบกระตอรอรน ใหเกดความตระหนกถงอณหภมของโลกทสงขน และนกเรยนมสวนชวยปองกนไดดวยวธใด จากนนใหนกเรยนสลบกนตงค าถามและตอบค าถามคนละ 5 ขอ เขยนผลการถาม-ตอบสงครประเมนผล


5.3 ขนสรป 1. ครเปดโอกาสใหนกเรยนซกถามในเรองทยงไมเขาใจ ครอภปรายสรปทบทวนเชอมโยงซ า 2. นกเรยนเขยนผงความคดสรปเปนองคความรเปนเรอง คอ บรรยากาศ สมบตของอากาศ เมฆ หมอก

น าคาง ฝน ลมและพาย การพยากรณอากาศ การเปลยนแปลงอณหภมโลก วธปองกนลมฟาอากาศ โดยนกเรยนในกลมเดยวกนเขยนคนละ 1 แผน 1 เรอง แลวน ามาแลกเปลยนเรยนรกนในกลม

3. นกเรยนตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 9 จ านวน 25 ขอ สงครตรวจประเมนผล


1) สงเกตพฤตกรรมการเรยนร 2) ประเมนพฤตกรรมดานทกษะปฏบต 3) ประเมนการน าเสนอผลงานกลม 4) ประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง 5) ประเมนการเขยนรายงานการทดลอง 6) ประเมนการตอบค าถามกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1 - 6 7) ประเมนการตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 9 8) ประเมนการท าแบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 9

6.2 เครองมอวดและประเมนผล 1) แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนร 2) แบบประเมนพฤตกรรมดานทกษะปฏบต 3) แบบประเมนการน าเสนอผลงานกลม 4) แบบประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง 5) แบบประเมนการเขยนรายงานการทดลอง 6) การตอบค าถามกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1 - 6 7) การตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 9 8) แบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 9

6.3 เกณฑผานขนต าและการสรปผลการประเมน 1) ผลการประเมนไดคณภาพระดบพอใชขนไปทกรายการ 2) ผลการตอบค าถามกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1 - 6 และการตอบค าถามทายหนวยการเรยนรท 9 ท าได


7. สอการเรยนร 7.1 หนงสอเรยนมาตรฐานแมค วทยาศาสตร เลม 1 ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 1 7.2 ชดทดลอง เรองความชนในบรรยากาศกบการระเหย 7.3 ชดทดลอง เรองความกดอากาศทระดบความสงเทากน


7.4 ชดทดลอง เรองการสรางเมฆในหองทดลอง 7.5 ชดทดลอง เรองการเกดหมอก 7.6 ชดสาธตการประดษฐเครองวดน าฝน 7.7 ชดทดลองการรบและคายความรอนของดนและน า 7.8 รปแสดงการเกดลมบก ลมทะเล 7.9 รปแสดงการเกดลมมรสมฤดรอน ลมมรสมฤดหนาว 7.10 รปการเกดพายหมน

- ดเปรสชน - โซนรอน - ไตฝ น

7.11 ชดการวดทศทางของลม 7.12 รปผลของการเกดพายตอมนษยและสงแวดลอม 7.13 ตวอยางการพยากรณอากาศ 1 วน 7.14 รปผลกระทบจากการเปลยนแปลงอณหภมของโลก

8. แหลงการเรยนร 8.1 หองสมดโรงเรยน 8.2 หองสมดกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 8.3 แหลงเรยนรในทองถน เชน เครองวดความเรวลม เครองวดทศทางลม 8.4 ทะเลและชายฝง 8.5 แมน าและชายฝง 8.6 ฤดหนาวในทองถน 8.7 ฤดฝนในทองถน 8.8 แผนซดรวมเวบไซตความร 8.9 อนเทอรเนตจากเวบไซตตางๆ เชน

- http://www.geocities.com/rujida_jan/atm.htm - http://www.thaigoodview.com/library/teachershow/samutprakan/pakhamast_s/atmosphere/index.html - http://www.school.net.th/library/snet6/envi2/air/air.htm - http://web.ku.ac.th/schoolnet/snet3/air/index.htm - http://kanchanapisek.or.th/kp6/BOOK20/chapter8/t20-8-12.htm

9. กจกรรมเสนอแนะ 9.1 น าเสนอบทความทแสดงถงสถตอณหภมของโลกสงขนทกป ใหนกเรยนวเคราะหปญหา สาเหต ผลกระทบท

เกดจากโลกรอนขนและวธปองกนไมใหอณหภมของโลกสงขน 9.2 ส ารวจนกเรยนทมบานอยรมแมน ารวมกลมกนศกษาอณหภมของชายฝงกบน าในแมน าชวงกลางวนกบตอน

หวค าหลงดวงอาทตยตก แตกตางกนอยางไร


9.3 นกเรยนใชกระบวนการกลมส ารวจอณหภมของอากาศกอนฝนตก ขณะฝนตก และหลงฝนตก การระเหย และการระเหยของไอน าสอากาศ แตกตางกนหรอไมอยางไร ใหวเคราะหและอภปรายถงสาเหต

9.4 ส ารวจชวงเวลาฤดกาลในประเทศไทยในรอบ 1 ป







บนทกเพมเตม ............................................................................................................................. ....................................................................... ............................................................................................................................................................................... ..................... ............................................................................................................. ....................................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................................... ............................................................................................................................. .......................................................................

ลงชอ .................................................................... ผสอน บนทกความเหนของผตรวจสอบแผนการจดการเรยนร ............................................................................................................................. ....................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................................... .......................................................................................................................................... ..........................................................

ลงชอ ......................................................................... ต าแหนง ....................................................................




วชา ...................................................................................................... ชน .........................................

























หมายเหต 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10





รวม 20

กลมทประเมน ..................................................................................

สมาชก 1. .......................................................................................

2. .......................................................................................

3. .......................................................................................






ระดบพงพอใจ บนทกเพมเตม


1.

2.

3.

4.

5.

6.

















1. ระหวางทงนากบยานอตสาหกรรม ทงนาจะมองคประกอบของแกสออกซเจนมากกวายานอตสาหกรรม 2. ในอากาศมแกสไนโตรเจนในปรมาณมากทสด 3. แกสเฉอยทมมากทสดในอากาศคอ แกสอารกอน 4. สวนประกอบของอากาศทหอหมโลกมอตราสวนทไมคงทขนอยกบสถานท เวลา และกจกรรมของสงมชวต 5. สวนประกอบของอากาศทแตกตางกนระหวางอากาศแหงและอากาศชนคอ ไอน า 6. ปรมาณฝ นละอองในอากาศในแตละสถานทจะแตกตางกน ท าการทดลองโดยน าเทปกาวดานทมกาวเหนยวทมขนาดเทาๆ กนไปตดตามอาคารเรยนและบรเวณตางๆ ทงไวประมาณ 6 ชวโมง แลวจงน ามาเปรยบเทยบปรมาณฝ นละอองทตดบนเทปกาว

7. บรรยากาศทหอหมโลกชวยปรบอณหภมของโลกใหพอเหมาะแกการด ารงชวตของสงมชวตได โดยในเวลากลางวนบรรยากาศทหอหมโลกจะชวยดดกลนความรอนจากดวงอาทตยไวบางสวน จงท าใหโลกรอนขนอยางชาๆ สวนในเวลากลางคนบรรยากาศจะคอยๆ คายความรอนชวยใหโลกเยนตวลงอยางชาๆ อณหภมในเวลากลางวนและกลางคนจงไมแตกตางกนมากนก

8. บรรยากาศชนโทรโพสเฟยรมความสมพนธกบชวตมนษยอยางมาก เนองจากบรรยากาศในชนนมความแปรปรวนอยเสมอ ท าใหเกดเมฆ หมอก ฝน และพาย

9. บรรยากาศชนเทอรโมสเฟยรชวยสะทอนคลนวทย ท าใหสามารถสงสญญาณไปไดไกลเปนระยะทางหลายพนกโลเมตร 10. บรรยากาศชนสตราโทสเฟยรจะมแกสโอโซนจ านวนมาก ซงชวยดดกลนรงสอลตราไวโอเลตจากดวงอาทตยไว ดงนน

เมอบรรยากาศเกดชองโหว ท าใหรงสอลตราไวโอเลตผานบรรยากาศของโลกมาไดมาก ซงเปนอนตรายตอมนษย ถามนษยไดรบรงสชนดนมากเกนไปอาจท าใหเปนโรคมะเรงผวหนงได

กจกรรมท 9.1 ความชนในบรรยากาศกบการระเหย จดประสงคการทดลอง

1. ท าการทดลองเพอศกษาความชนในบรรยากาศกบการระเหยได 2. เปรยบเทยบอณหภมของเทอรมอมเตอรทหมดวยส าลเปยกกบเทอรมอมเตอรทหมส าลเปยกทอยในกลอง

พลาสตกใสน าและแปลความหมายได 3. อธบายความหมายของความชนของอากาศและอากาศอมตวดวยไอน าได

สมมตฐานการทดลอง เทอรมอมเตอรทหมดวยส าลเปยกทอยในกลองพลาสตกใสน า จะมอณหภมสงกวาเทอรมอมเตอรทหมส าลเปยก วสด อปกรณ และสารเคม


1. เทอรมอมเตอร 2 อน




2. กลองพลาสตก 3. ขาตง พรอมไมหนบ 2 ขาง 4. ส าล 5. ดายหรอยางรด 6. น ากลน

1 กลอง 1 ชด 1 กอน 2 เสน 50 cm3


1. ใหนกเรยนอธบายขนตอนการทดลองเพอทบทวนความเขาใจ 2. การสงเกตอณหภม ใหสงเกตขณะทอณหภมหยดนงและใหระดบของขดบอกอณหภมตรงกบระดบสายตา 3. ในการอานอณหภม ใหระดบสายตาตรงกบระดบสงสดของแอลกอฮอลในเทอรมอมเตอร


การทดลอง อณหภม (OC)

เทอรมอมเตอร อนท 1

เทอรมอมเตอร อนท 2

1. เมอเรมหมดวยส าลเปยก 2. หลงจากวางทงไว 5 นาท

27.5 24.0

28.0 28.0

เมอเวลาผานไป 5 นาท อณหภมของเทอรมอมเตอรอนทอยนอกกลอง (อนท 1) ต ากวา เนองจากขณะน าระเหยจะดดพลงงานจากสงแวดลอม ท าใหเทอรมอมเตอรมอณหภมลดลง

อณหภมของเทอรมอมเตอรอนทเสยบอยในกลอง (อนท 2) ไมคอยเปลยนแปลง เนองจากน าในส าลระเหยไดนอยกวาเทอรมอมเตอรอนทอยนอกกลอง (อนท 1) อณหภมจงลดลงเพยงเลกนอย

จากการทดลองนสภาพอากาศภายในกลองเปนสภาพทอมตวดวยไดน า อากาศอมตวดวยไอน า หมายถงอากาศทอยในสภาพทไมสามารถรบไอน าไดอกหรอสภาวะทอากาศมปรมาณ

ความชนมากทสด อภปรายหลงการทดลอง

ครและนกเรยนอภปรายรวมกนโดยใชค าถามหลงการทดลองเพอใหไดขอสรปวา การระเหยของน าในสภาพอากาศทไมอมตวดวยไอน าจะระเหยไดดกวาสภาวะทอากาศอมตวดวยไอน า ท าใหเทอรมอมเตอรทหมดวยส าลเปยกทอยนอกกลองพลาสตกมอณหภมต ากวาเทอรมอมเตอรทหมดวยส าลเปยกทอยในกลองพลาสตกทมน า เนองจากอยในสภาวะอากาศทอมตวดวยไอน า

1. อากาศจะมความชนมากหรอนอยนนขนอยกบปรมาณไอน าในอากาศ 2. ในบางวนนกเรยนจะรสกเหนยวตว และอดอด เพราะในอากาศมความชนมาก เหงอระเหยไดนอย



3. ในฤดฝน การตากผาเปยกไวจะแหงชากวาในฤดหนาว เพราะในฤดฝนอากาศอมตวดวยไอน า 4. ความชนสมพทธ หมายถงอตราสวนระหวางมวลของไอน าทมอยจรงในอากาศ 1 หนวยปรมาตรกบมวลไอน าอมตวในอากาศขณะนนมปรมาตรและอณหภมเดยวกน

5. ไฮกรอมเตอรใชวดความชนสมพทธของอากาศ 6. อตราสวนระหวางมวลของไอน าในอากาศกบปรมาตรอากาศในขณะนนเรยกวา ความชนสมบรณ 7. อากาศทท าใหเรารสกสบายมคาความชนสมพทธ 60 เปอรเซนต และอากาศทมความชนสมพทธนอยจะท าใหผวแหงและรมฝปากแตกได

8. วธคด ความชนสมบรณ =

แทนคา =

จะไดความชนสมบรณ = 2.8 กรม / ลกบาศกเมตร 9. วธคด

ความชนสมพทธ =

แทนคา =

จะไดความชนสมพทธ = 80% 10. ผาของนกเรยนทตากไววดความชนสมพทธของอากาศได 80 เปอรเซนต จะแหงชากวาผาของนกเรยนทวดความชน

สมพทธได 75 เปอรเซนต เพราะความชนสมพทธของอากาศมนอยกวา แสดงวาปรมาณไอน าในอากาศมนอยน าในผาจะระเหยไดเรว ผากจะแหงเรว

กจกรรมท 9.2 ความกดอากาศทระดบความสงเทากน จดประสงคการทดลอง

1. ท าการทดลองเพอศกษาความสมพนธระหวางความกดอากาศกบระดบความสงทเทากนได 2. อธบายความสมพนธระหวางความกดอากาศกบระดบความสงได

สมมตฐานการทดลอง ทระดบความสงเทากนความกดอากาศมคาเทากน วสด อปกรณ และสารเคม


1. สายพลาสตกขนาดเสนผาศนยกลาง 1 นว 2. น า

1 เสน

มวลของไอน าในอากาศ ปรมาตรของอากาศ 28 10

มวลของไอน าทมอยจรงในขณะนน มวลของไอน าในอากาศอมตวทอณหภมและปรมาตรเดยวกน 60 75

x 100

x 100


อภปรายกอนการทดลอง 1. ใหนกเรยนอธบายขนตอนการทดลองเพอตรวจสอบความเขาใจ 2. ครแนะน าใหนกเรยนสงเกตระดบน าทปลายสายยางทงสองขางขณะทยกปลายสายยาง


การทดลอง ผลการทดลอง

1. จบปลายสายพลาสตกใหสงเทากน 2. จบปลายสายพลาสตกใหสงไมเทากน 3. เปาลมเขาทางปลายขางหนง

ระดบน าในสายพลาสตกทงสองขางจะเทากน ระดบน าในสายพลาสตกทงสองขางจะเทากน ระดบน าทปลายอกดานหนงจะสงกวา

เมอยกปลายสายพลาสตกทงสองขางใหสงเทากน จะพบวาระดบน าในสายทงสองขางจะเทากน เมอยกปลายสายพลาสตกทงสองขางใหสงไมเทากน พบวาระดบน าในสายทงสองขางเทากน เมอเปาลมเขาทางปลายขางหนงของสายพลาสตก พบวาระดบน าทปลายทงสองขางไมเทากน ระดบน าทปลาย

อกดานหนงจะสงกวา ทระดบความสงเดยวกน ความดนอากาศจะมคาเทากน หลกการในเรองความกดอากาศกบความสงของพนท สามารถน าไปใชประดษฐอปกรณใชตรวจสอบแนว

ระดบในการกอสราง เครองสบลม เครองท าน าดมแบบกด ตวอยางผลการทดลอง ตอนท 2

การทดลอง ผลการทดลอง

1. ยกปลายท งสองขางของสายพลาสตกวางทาบบนกระดานแลวตรงอยกบท

2. เลอนเฉพาะปลายสายพลาสตกดานขวามอขนจากต าแหนงเดม

3. เลอนเฉพาะปลายสายพลาสตกดานขวามอใหออกหางจากต าแหนงเดมไปดานขางอกต าแหนงหนง

4. ลากเสนตรงตอระหวางรอยขดของระดบน าทงสามบนกระดาน

1. ระดบน าในสายพลาสตกทงสองขางจะเทากน 2. ระดบน าในสายพลาสตกทงสองขางจะเทากน 3. ระดบน าในสายพลาสตกทงสองขางยงคงเทากน 4. รอยขดทงสามอยในแนวระดบเดยวกน

เมอยกปลายทงสองขางของสายพลาสตกวางทาบบนกระดานแลวตรงใหอยกบท พบวาระดบน าทปลายสายทงสองเทากน เพราะความกดอากาศเหนอระดบน าทปลายสายทงสองมคาเทากน

เมอเลอนเฉพาะปลายสายพลาสตกดานขวามอออกหางจากต าแหนงเดม โดยเลอนไปดานขางอกต าแหนงหนง พบวาระดบน าทปลายทงสองยงคงเทาเดม เพราะความกดอากาศเหนอระดบน าทปลายทงสองขางยงคงมคาเทากน

เมอลากเสนตรงตอระหวางรอยขดของระดบน าทงสามบนกระดาน พบวารอยขดทงสามอยในแนวระดบเดยวกน เพราะความกดอากาศเหนอระดบน าทงสามมคาเทากน


อภปรายกอนการทดลอง ครและนกเรยนอภปรายรวมกนโดยใชค าถามหลงการทดลองเพอใหไดขอสรปวา ทระดบความสงจากระดบน าทะเล

เทากนความกดอากาศจะมคาเทากน จากนนครอภปรายใหความรตามรายละเอยดในหนงสอเรยนเกยวกบขอสงสยของกาลเลโอและการทดลองของเตอรรเชลลดงรป และตอบค าถามดงน

จากผลการทดลองนเปนไปตามความคาดหมายของเตอรรเชลลคอ ระดบปรอทในหลอดแกวจะลดลงเหลอประมาณ 76 เซนตเมตรหรอ 760 มลลเมตร เนองจากปรอทมความหนาแนนมากกวาน า 13.6 เทา ความกดอากาศจงดนปรอทในหลอดแกวใหขนสงไดนอยกวาน า

ครน าอภปรายโดยใหนกเรยนศกษาขอมลจากตารางแสดงคาความกดดนอากาศทระดบความสงตางๆ แลวตอบค าถามดงน

ถาระดบความสงเพมขน ความกดอากาศจะมคาลดลง ระดบความสง 14 กโลเมตร ความกดอากาศมคาประมาณ 130 มลลเมตรปรอท บานนาย ก เปนบานชนเดยวอยสงจากระดบน าทะเล 3 เมตร บานนาย ข เปนบานสองชนอยสงจากระดบน าทะเล

3 เมตรเทากน ความกดอากาศทบานนาย ก และนาย ข เทากน เมอขนไปบนยอดเขาแหงหนงวดความดนของปรอทได 360 มลลเมตร ยอดเขาแหงนนอยสงจากระดบน าทะเล

6 กโลเมตร กราฟแสดงความสมพนธระหวางความสงจากระดบน าทะเลกบคาความกดอากาศไดดงน

กราฟแสดงความสมพนธระหวางความสงจากระดบน าทะลกบความหนาแนนของอากาศจะมลกษณะคลายกนกบกราฟแสดงความสมพนธระหวางความสงจากระดบน าทะเลกบความกดอากาศคอ ระดบความสงเพมขนความหนาแนนของอากาศลดลง

กจกรรมท 9.3 การสรางเมฆในหองทดลอง จดประสงคการทดลอง

1. ท าการทดลองเพอศกษาการเกดเมฆได 2. อธบายการควบแนนของไอน าได 3. อธบายการเกดเมฆได

สมมตฐานการทดลอง เมฆเกดจากการควบแนนของไอน า

ความกดอากาศ (มลลเมตรของปรอท)

ความสงจากระดบน า (กโลเมตร)




1. ขวดปากกวาง 2. ถาดโลหะขนาดเลก 3. ขวดกนกลม 4. จกยางทเจาะร 2 ร 5. เทอรมอมเตอร 6. หลอดน าแกสพรอมสายยาง 7. หลอดฉดยา 8. ขาตงพรอมไมหนบ 9. น าแขง

10. น ารอน

1 ใบ 1 ใบ 1 ใบ 1 อน 1 อน 1 อน

1 หลอด 1 ชด

250 cm3

การเตรยมลวงหนา ครเตรยมน าแขงและน ารอนกอนการทดลองไมนานเกนไป


1. ใหนกเรยนสงเกตลกษณะของอากาศในขวดปากกวาง กอนวางถาดน าแขงและหลงวางถาดน าแขง 2. การดงหลอดฉดยาควรดงอยางรวดเรวและสงเกตอากาศในขวดกนกลมทนท


ลกษณะของอากาศในขวดปากกวาง

กอนวางถาดน าแขง หลงวางถาดน าแขง

อากาศใส ไมมส อากาศขนมว มกลมควนสขาวเปนละอองน าขนาดเลก

เมอน าถาดโลหะบรรจน าแขงมาวางปดปากขวดทบรรจน ารอน ภายในขวดเกดการเปลยนแปลง โดยไอน าภายในขวดจะควบแนนเปนหยดน า แลวรวมเปนกลมของหยดน าเลกๆ

หยดน าในขวดปากกวางเกดขน โดยไอน าลอยตวสงขนไปกระทบความเยนของถาดน าแขง ไอน าจะควบแนนเปนหยดน า


ลกษณะของอากาศในขวดปากกวาง

กอนดงกานหลอดฉดยา หลงดงกานหลอดฉดยา

อากาศใส ไมมส อากาศขนมว มกลมควนสขาวเปนละอองน าขนาดเลก

อณหภมภายในขวดแกวกอนดงกานหลอดฉดยาสงกวาอณหภมหลงจากดงกานหลอดฉดยา


หลงดงกานหลอดฉดยาภายในขวดกนกลม อากาศในขวดจะมลกษณะขนมว มกลมควนสขาวเกดขนเนองจากอากาศในขวดมอณหภมลดลง

หยดน าในขวดกนกลมเกดจากไอน าในอากาศควบแนน เมออณหภมภายในขวดลดลง จากการทดลองทง 2 ตอน ไดขอสรปในการเกดเมฆตามธรรมชาตดงน เมฆเกดจากไอน ากระทบความเยน

และเกดการควบแนนกลายเปนละอองน าเลกๆ ท าใหมองเหนในอากาศวามลกษณะเปนควนสขาว อภปรายกอนการทดลอง ครและนกเรยนอภปรายรวมกนโดยใชค าถามหลงการทดลองเพอใหไดขอสรปดงน ในธรรมชาตเมฆเกดจากมวลอากาศบรเวณใกลพนดนมอณหภมสงจงลอยตวสงขน และเมออณหภมของอากาศลดลง ไอน าในอากาศจะควบแนนกลายเปนหยดน าขนาดเลกรวมตวเปนกลมเมฆในอากาศ

1. อากาศเมอไดรบความรอนจากพนดนและลอยตวขนไดดวยการพาความรอน 2. อณหภมของอากาศลดลง ไอน าเรมกลนตวเปนหยดน า เมอความชนของอากาศเพมขนจนกระทงถงจดน าแขง 3. เมฆควมโลนมบสเกดขนเมออากาศเหนอพนดนไดรบแสงแดด ท าใหอากาศบรเวณนรอนขนจงลอยตวและเกดเปนเมฆ 4. เมฆควมลสและเมฆควมโลนมบสจดเปนเมฆทกอตวในแนวตง 5. เมฆทมรปรางเปนแผน ไดแก สเตรตส เมฆทมรปรางเปนกอน ไดแก ควมลส เมฆทมรปรางเปนฝอย ไดแก เซอรส 6. เมฆควมโลนมบสเปนเมฆรปแทงสง ทยอดเมฆมลกษณะคลายขนนก 7. เมฆและหมอกมลกษณะทเหมอนกนคอ เกดจากการกลนตวของไอน าในอากาศ เนองจากอากาศอนขนพบกบความเยน สวนทตางกนคอ เมฆเกดในระดบสง หมอกเกดในระดบต า

8. ปรากฏการณทคลายคลงกบการเกดหมอก ซงพบเหนไดในชวตประจ าวนไดแก การเกดฝาบนกระจก หมอกควนทออกมากบลมหายใจ หยดน าเกาะดานนอกของแกวทใสน าเยน

9. ในฤดหนาวเรามกพบเหนหมอกเกดขนเหนอน าในแหลงน าตางๆ เนองจากน าในแหลงน าเมอระเหยขนมาพบกบอากาศเยนไอน าจะกลนเปนหมอก

10. น าคางเกดขนชวงระยะเวลาใกลรง จะพบวามน าคางอยตามใบไม ยอดหญาทอยใกลกบพนดน แสดงวาในเวลากลางคนทผานมามลมสงบ ทองฟาแจมใสและมปรมาณความชนสมพทธใกลพนดนสง

1. เมดฝนทมขนาดใหญแตตกลงมาในระยะเวลาสนๆ มกจะเกดจากเมฆควมโลนมบส 2. ฝนทตกหนกแผเปนบรเวณกวางและตกตดตอกนนานเปนฝนพายหมน 3. ฝนทเกดจากลมมรสมมลกษณะคอ ฝนตกหนกเปนพกๆ เวลาฝนตกจะมพายฟาคะนองเกดขน และมกเกดขนในฤดรอน 4. ปรมาณน าฝนทตกลงมาในสวนตางๆ ของโลกจะแตกตางกนขนอยกบต าแหนงทตง ลกษณะภมประเทศ ทศทางลมประจ าทพดผาน ระยะทางใกลไกลจากทะเล และลกษณะของกระแสน าในทะเลและมหาสมทรทไหลผาน

5. เครองมอวดปรมาณน าฝนมาตรฐานทกรมอตนยมวทยาน ามาใชเปนแบบไซฟอน เปนเครองมอวดปรมาณน าฝนแบบอตโนมต ท างานมประสทธภาพดกวาเครองมอวดปรมาณน าฝนชนดอน และสามารถวดปรมาณน าฝนไดตลอดเวลา




กจกรรมท 9.4 การรบและคายความรอนของดนและน า จดประสงคการทดลอง

1. ทดลองเปรยบเทยบความแตกตางในการดดและคายพลงงานความรอนของดนและน า 2. บอกไดวาดนดดและคายความรอนไดเรวกวาน า

สมมตฐานการทดลอง เมอใหพลงงานความรอนในเวลาทเทากน ดนกบน าดดและคายความรอนไดตางกน วสดและอปกรณ


1. กระปองนม 2. เทอรมอมเตอร 3. ชดขาตง 4. ไมหนบ 5. ดนแหง 6. น า

2 ใบ 2 อน 1 ชด 2 อน

กระปอง กระปอง

ตารางบนทกผลการทดลอง

สารทใชใน การทดลอง

อณหภม (OC)

กอน วางกลางแดด

หลงวางกลางแดด 10 นาท

อณหภมเพมขน วางในทรม 10 นาท

อณหภมลดลง

ดน น า

28 28

40 38

12 10

30 32

10 6

กอนวางกลางแดดอณหภมในกระปองใสดนและกระปองใสน าไมแตกตางกน ตางกมอณหภมเทากบ 28 องศาเซลเซยส

หลงวางกลางแดด 10 นาท กระปองดนมอณหภมเพมขนมากกวาน า เมอวางในรม 10 นาท กระปองดนมอณหภมลดลงเรวกวาน า ดนคายความรอนไดเรวกวาน า จากผลการทดลองเรองการรบและคายความรอนของดนและน าไดขอสรปดงน เมอดนและน าไดรบความรอน

ในปรมาณและระยะเวลาทเทากน พบวาดนดดและคายพลงงานความรอนไดดกวาน า ซงมผลท าใหอากาศเหนอพนดนและเหนอพนน ามอณหภมแตกตางกน เปนสาเหตท าใหเกดการเคลอนทของอากาศเรยกวา การเกดลม

ครน าอภปรายเพอน าไปสขอสรปดงน 1. เมอใหปรมาณความรอนเทากนในเวลาเทากน ดนดดและคายความรอนไดเรวกวาน า 2. อณหภมเหนอพนดนและเหนอพนน าทแตกตางกนเปนสาเหตท าใหเกดการเคลอนทของอากาศจากบรเวณทม

อณหภมของอากาศต าเคลอนทไปแทนทอากาศบรเวณทมอณหภมสง

2 3 2 3


กจกรรมท 9.5 ลมพดไปทางใด ตอนท 1

เมอน าอปกรณไปวางในบรเวณทมลมพด หวลกศรจะชไปในทศทางทลมพดมา อปกรณทสรางขนมาเพอใชตรวจสอบทศทางลมเรยกวา ศรลม

ตอนท 2 เมอลมพด กรวยกระดาษจะหมนรอบแกน ถาลมมอตราเรวเพมขน กรวยกระดาษกจะหมนเรวขน อปกรณใชตรวจสอบอตราเรวลมทสรางขนนเรยกวา มาตรวดความเรวลม

1. ความแตกตางของความกดอากาศท าใหเกดลม 2. ลมทะเลเกดขนในเวลากลางวน เนองจากอณหภมของพนน าเพมขนชากวาพนดน อากาศเหนอพนน าจงมอณหภมต ากวาอณหภมเหนอพนดน ท าใหอากาศเหนอพนดนลอยตวสงขน ความกดอากาศจงต า อากาศเหนอพนน าซงมความกดอากาศสงกวาไหลเขามาแทนทเรยกวา ลมทะเล เพราะพดมาจากอากาศเหนอพนน า

3. ลมเกดขนไดเนองจากบรเวณ 2 บรเวณทมความกดอากาศตางกน อากาศทมความกดอากาศสงจะมอณหภมต ากวาอากาศทมความกดอากาศต า ดงนนเมออากาศรอนความหนาแนนของอากาศจะลดลงจงลอยตวสงขน อากาศเยนจะเคลอนทเขามาแทนทจงท าใหเกดลม

4. ลมทพดในชวงฤดใดฤดหนงในรอบปเรยกวา ลมประจ าฤด และเกดในฤดหนาวและฤดรอน 5. ลมมรสมตะวนตกเฉยงใตเกดในฤดรอน และเปนลมทพดจากพนสมทรเขาสภาคพนทวป 6. ลมประจ าวนเวลา ไดแก ลมบกและลมทะเล ลมประจ าฤด ไดแก ลมมรสมฤดรอนและลมมรสมฤดหนาว 7. ในการแบงประเภทของพายหมนใชความเรวสงสดใกลศนยกลางพายเปนเกณฑ แบงออกเปน 3 ชนด คอ พายดเปรสชน พายโซนรอน และพายรนแรง

8. พายไซโคลนเปนพายทมขนาดใหญ มการหมนเวยนของกระแสลมทพดเขาสศนยกลางความกดอากาศต า เกดขนในบรเวณอาวเบงกอลและมหาสมทรอนเดย

9. พายดเปรสชนเปนพายทเกดขนในบรเวณประเทศไทยและท าใหฝนตกบอยๆ ในประเทศไทย 10. ในขณะทเกดพายฝนฟาคะนองจะเกดลมพดกระโชกแรง ฝนตกหนา ฟาแลบ ฟารอง และฟาฝาเกดขน บางครงมลกเหบ

ตกลงมา 11. ผลกระทบของการเกดพายตอมนษยและสงแวดลอมมดงน

1) ท าใหเกดฝนตกหนก เกดน าทวมอยางรนแรง บานเรอนพงทลาย 2) ผลผลตทางเกษตรกรรมไดรบความเสยหาย 3) กอใหเกดความเสยหายเกยวกบกจการขนสงทงทางบก ทางอากาศ และทางน า

12. เครองมอวดความเรวของลมและเครองมอวดทศทางลมเรยกวา มาตรวดความเรวลมหรอแอนมอมเตอร และศรลมเปนเครองมอวดทศทางลม



1. การพยากรณอากาศ หมายถงการคาดคะเนลกษณะของอากาศลวงหนา 2. อตนยมวทยา เปนวชาวทยาศาสตรแขนงหนงทศกษาเกยวกบอากาศ การเปลยนแปลงของอากาศ ปรากฏการณตางๆ ทเกดขนในบรรยากาศ

3. แผนทอากาศ คอแผนททรวบรวมขอมลเกยวกบสภาพอากาศทไดรบขอมลจากสถานตรวจอากาศ โดยเขยนตวเลขและสญลกษณตามต าแหนงตางๆ ทก าหนดไวตามแผนทองคการอตนยมวทยาสากลก าหนดขน

4. ในการเขยนแผนทอากาศ เจาหนาทประจ าสถานตรวจอากาศจะไดรบขอมลจากดาวเทยมตรวจอากาศ เรอตรวจอากาศ ทนลอยตรวจอากาศ เครองวทยหย งอากาศ และเรดารตรวจอากาศ

5. จากแผนทอากาศ ตวอกษร H แทนหยอมความกดอากาศสงหรอบรเวณทมความกดอากาศสง ตวอกษร L แทนหยอมความกดอากาศต าหรอบรเวณทมความกดอากาศต า

6. เสนโคงทลากขวางอยในแผนทอากาศ หมายถงเสนทลากผานบรเวณตางๆ ทมคาความกดอากาศเทากนในขณะทมการตรวจวดสภาพอากาศนน

7. ประชาชนมความจ าเปนตองศกษาและตดตามการเปลยนแปลงของอากาศอยเสมอ เพอหาทางหลกเลยงปองกนและเตรยมการไวคอยรบสถานการณอนเกดจากการเปลยนแปลงของลมฟาอากาศไดอยางเหมาะสม

8. การพยากรณอากาศเปนประโยชนอยางยงส าหรบบคคลทมอาชพทางดานการบน การเดนเรอ เกษตรกร ชาวประมง วศวกรประจ าแทนขดเจาะน ามนกลางทะเล

1. อากาศจดเปนของผสมทประกอบดวยแกสไนโตรเจนรอยละ 78 แกสออกซเจนรอยละ 21 และทเหลอเปนแกสชนดอนๆ และไอน า

2. ถาตองการใหเครองบนไอพนบนพนจากสภาพของอากาศทมความแปรปรวน นกบนควรบงคบใหเครองบนลอยอยในชนสตราโทสเฟยร

3. อากาศทหอหมโลกเรามประโยชน ดงน 1) ท าหนาทลดความรอน ท าใหอณหภมบนพนโลกไมสงหรอต าเกนไป 2) ชวยปองกนอนตรายจากรงสและอนภาคตางๆ ทมาจากนอกโลกได 3) มองคประกอบเปนแกสออกซเจนทมนษย สตว พช และจลนทรยใชในการหายใจ นอกจากนยงมแกสคารบอนได-

ออกไซดทพชน าไปใชสรางอาหารไดดวยกระบวนการสงเคราะหดวยแสง 4. ความหนาแนนของอากาศทบรเวณใกลพนดนจะมความหนาแนนมาก และความหนาแนนของอากาศจะลดลงเมออยสงขนจากระดบพนดน

5. ต าบล ข อยสงจากระดบพนดนมากกวา เพราะมความหนาแนนของอากาศนอยกวา 6. วธคด

ระดบปรอดลดลง 1 mm ตอทกๆ ความสง = 11 m ทสถานทแหงน ระดบปรอทลดลง = 760 – 700 = 60 mm ดงนนยอดเขาแหงนจะอยสงจากระดบน าทะเล = 60 x 11 = 660 m




7. วธคด ความชนสมบรณ =

แทนคา =

จะไดความชนสมบรณ = 1.5 กรม / ลกบาศกเมตร 8.

เดอน ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

ความ ช นส มพท ธ (%)

67 63 62 61 52 69 68 66 70 82 72 69

8.1 เดอนทมคาความชนสมพทธต าสดคอ เดอนพฤษภาคม และสงสดคอ เดอนตลาคม 8.2 ชวงเดอนทอากาศนาอยคอ เดอนกมภาพนธ มนาคม และเมษายน

ชวงเดอนทอากาศไมนาอยคอ เดอนตลาคมและพฤศจกายน 8.3 วธคด ความชนสมพทธ = แทนคา 52 = นนคอมวลของไอน าอมตว = 250 กรม

9. เมฆควมโลนมบสเปนเมฆขนาดใหญทพบบอยในฤดรอนและมกจะเกดฟาแลบฟารอง 10. ในทองทะเลเหนอบรเวณทมกระแสน าอนและกระแสน าเยนมาปะทะกน พบวามหมอกปกคลมเนองจากมวลอากาศรอน

เหนอกระแสน าอนเคลอนทไปปะทะกบมวลอากาศเยนเหนอกระแสน าเยนจงท าใหไอน ามมวลอากาศรอนขนพดพามา กลนตวเปนละอองไอน า และท าใหเกดหมอกขน

11. การท าฝนเทยมใชโซเดยมคลอไรด (NaCl) ท าหนาทเปนเกณฑใหไอน าและละอองน าในอากาศเกาะรวมตวกนน าแขงแหงหรอคารบอนไดออกไซด (CO2) ทอยในสถานะของแขงท าใหขนาดของละอองน าในเมฆมขนาดโตขน

12. พนดนจะดดและคายความรอนไดเรวกวาพนน า 13. บรเวณ ก มความกดอากาศสงกวาบรเวณ ข อากาศบรเวณ ก จะมการเคลอนตวลอยสงขน อากาศบรเวณ ข จะเคลอนทมา

แทนทบรเวณ ก ท าใหเกดลม 14. ลมบกและลมทะเลจดเปนลมประจ าวน เนองจากเปนลมทพดอยางเดนชดในชวงระยะเวลาใดเวลาหนงในรอบวน 15. ภาวะลมสงบจะเกดขน 2 ครง ครงท 1 เกดขนตอนเยนหรอหวค า ครงท 2 ตอนเชาของวนรงขน เนองจากขณะนน

อณหภมของอากาศเหนอพนดนและพนน าจะเทากนไมมการพาของกระแสอากาศเกดขนจงไมมลมพด 16. ลมมรสมเปนลมประจ าฤด เกดขนในภมภาคเอเชยตะวนออก เอเชยตะวนออกเฉยงใต และเอเชยใต 17. ลมฤดรอนในประเทศไทยมชอเรยกวา ลมมรสมตะวนตกเฉยงใต จะเกดขนในชวงเดอนพฤษภาคมถงตนเดอนมถนายน 18. บรเวณทมลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอพดผาน จะมผลท าใหอณหภมของอากาศลดต าลงและแหงแลง 19. พายหมนเปนพายทเกดขนแลวพดวนเขาหาศนยกลางความกดอากาศต า ซงมอตราเรวสงมากและมก าลงแรง

มวลของไอน าทมอยจรงในขณะนน มวลของไอน าในอากาศอมตวทอณหภมและปรมาตรเดยวกน

มวลของไอน าในอากาศ (g) ปรมาตรของอากาศ (m3) 60 40

x 100

130 มวลของไอน าในอากาศอมตว

x 100


20. บรเวณทเกดพายดเปรสชนจะมทองฟามดครม ปกคลมดวยเมฆหนาทบ มฝนตกปานกลางหรอฝนตกหนกแผเปนบรเวณกวาง และมระยะเวลาทฝนตกตดตอกนนาน

21. ความแตกตางระหวางพายไตฝ นกบพายทอรนาโดคอ บรเวณทเกดพายไตฝ น เกดขนในทะเลจนใต สวนพายทอรนาโดเกดในพนทวปอเมรกา

22. พายฝนฟาคะนองเกดขนบอยครงในเขตรอน เพราะในเขตรอนมอณหภมของอากาศสงขนและมความชนมากจงท าใหอากาศลอยตวขนเบองบน อณหภมของอากาศจะลดต าลง ไอน าจะควบแนนกลายเปนเมฆทกอตวหนาทบและเกดขนอยางรวดเรว

23. บรเวณทพายพดผานจะเกดฝนตกหนก ซงน าฝนเหลานสามารถเกบไวใชเพาะปลกในชวงทขาดแคลนน าหรอน ามาใชผลตพลงงานไฟฟา

24. ขาวพยากรณอากาศในแตละวนจะรายงานในเรองอณหภมของอากาศ ปรมาณเมฆบนทองฟา การเกดลม การเกดฝนฟาคะนอง เปนตน

25. ปจจยทมผลท าใหอณหภมของโลกสงขนคอ 1) อทธพลของลม 2) เมฆทปกคลมทองฟา 3) กจกรรมของมนษย 4) กระแสน าในมหาสมทร 5) ปรากฏการณเรอนกระจก


แบบทดสอบทายแผนการจดการเรยนรท 9 เรอง ปรากฏการณเกยวกบอากาศในชวตประจ าวน


1. อากาศเปนของผสมทมแกสออกซเจนและไนโตรเจนเปนองคประกอบรวมกนรอยละเทาไร 1. 21 2. 78 3. 90 4. 99

2. อากาศชนหมายถงอากาศทมสงใดเปนองคประกอบ 1. CO2 2. H2O 3. N2 3. O2

3. ขอใดเปนลกษณะของบรรยากาศชนโทรโพสเฟยร ก. มไอน ามาก ข. มอณหภมลดลงตามระดบความสงทเพมขน ค. มแกสโอโซนมาก ง. มปรากฏการณฝนดาวตก 1. ก และ ข 2. ข และ ค 3. ค และ ง 4. ก และ ง

4. นกวทยาศาสตรคนพบวาโดยเฉลยทกระดบความสงทเพมขนระดบความดนอากาศจะลดลง 1 มลลเมตรของปรอท ทสงกวาระดบน าทะเล 22 เมตร จะมความดนอากาศเทาไร 1. 75 มลลเมตรของปรอท 2. 79 มลลเมตรของปรอท 3. 758 มลลเมตรของปรอท 4. 762 มลลเมตรของปรอท

5. เครองมอวดความชนของอากาศเรยกวาอะไร 1. บารรอมเตอร 2. แอลตมเตอร 3. ศรลม 4. ไฮโกรมเตอร

6. เชาวนหนงอากาศเยนสบายวดอณหภมได 25OC ความชนสมพทธ 62% จงหาอณหภมของเทอรมอมเตอรกระเปาะเปยกบนเครองมอวดความชน (ใชตารางแสดงความชนสมพทธจากในหนงสอเรยนประกอบ) 1. 15 OC 2. 20 OC 3. 25 OC 4. 30 OC

7. กราฟในขอใดแสดงความสมพนธระหวางความกดอากาศกบระดบความสงจากระดบน าทะเลไดถกตอง 1. ความกดอากาศ

2. ความกดอากาศ ความสง ความสง


3. ความกดอากาศ

4. ความกดอากาศ

8. อกษร H และ L บนแผนทอากาศจะบอกขอมลใดแกผอาน 1. ทศทางการเคลอนทของลม 2. ปรมาณน าฝน 3. อณหภมของอากาศ 4. ปรมาณเมฆ

9. การกอตวของเมฆควมโลนมบสในบรรยากาศมกจะเกดขนกอนเกดเหตการณใด 1. ลมมรสม 2. พายฟาคะนอง 3. พายดเปรสชน 4. ลมสนคา

10. การทลมสนคาแรงกวาปกตจะท าใหเกดปรากฏการณใด และมผลอยางไร 1. เอลนโน ฝนตกมากขนในบรเวณทมฝนตกชก 2. เอลนโน ฝนตกนอยมากในบรเวณทเคยแหงแลง 3. ลานนา ฝนตกมากขนในบรเวณทเคยมฝนชก 4. ลานนา ฝนตกนอยลงในบรเวณทเคยแหงแลง


1. 4 2. 2 3. 1 4. 3 5. 4 6. 2 7. 2 8. 1 9. 2 10. 3

ความสง ความสง



(Self Reflection)

1. การประเมนตนเองของผเรยน ใหด าเนนการดงน 1.1 ครทบทวนผลการเรยนรประจ าหนวยทกขอ ใหนกเรยนไดทราบ โดยอาจเขยนไวบนกระดาน พรอมทงทบทวน

ถงหวขอกจกรรมการเรยนวาไดเรยนอะไรบาง 1.2 ใหนกเรยนเขยนบนทกการประเมนตนเองไวในสมดงานดานหลงตามหวขอดงน



. .





ชอเรองทวจย ......................................................................................














โดย . . .



