Tiếng Việt thực hành:

Lớp ATC-A

Học viện Ngân Hàng

TIẾNG VIỆT THỰC HÀNH

A. TÓM TẮT VĂN BẢN

TIẾP NHẬN VĂN BẢN

I. MỘT SỐ KIẾN THỨC CẦN LƯU Ý:

Tóm tắt văn bản là trình bày lại nội dung của một văn bản gốc theo một mục đích đã định trước. Văn bản tóm tắt thường ngắn hơn so với văn bản gốc. Việc lựa chọn thông tin để đưa vào văn bản tóm tắt phụ thuộc vào mục đích tóm tắt (giữ lại những ý chính, luận điểm quan trọng, lược bỏ thông tin phụ, nhưng vấn đề không phải luôn đơn giản như vậy). Mục đích tóm tắt là nhân tố hàng đầu chi phối việc tóm tắt văn bản. Tuy nhiên, văn bản tóm tắt phải mang tính khách quan, yêu cầu hàng đầu là phải phản ánh trung thực văn bản gốc.

Một số lưu ý khi tóm tắt văn bản:

1. Diễn đạt càng ngắn gọn, càng súc tích càng tốt, loại bỏ những thông tin không cần thiết đối với mục đích tóm tắt.

2. Văn bản tóm tắt phải luôn phản ánh trung thành tư tưởng, luận điểm của văn bản gốc, không xuyên tạc hay thêm thắt những luận điểm không có trong văn bản gốc.

3. Người tóm tắt cần diễn đạt theo cách riêng của mình, tránh đến mức tối đa dùng lại các câu, đoạn trong văn bản gốc. Ưu tiên dùng câu đủ thành phần, tránh dùng câu đặc biệt. Tuy nhiên,trong một số trường hợp, chúng ta vẫn có thể sử dụng câu tỉnh lược thành phần

Một số kỹ thuật có thể áp dụng trong tóm tắt văn bản:

1. Xác định ý chính, nội dung của mỗi đoạn văn và của văn bản.

2. Diễn đạt lại các ý chính và nội dung đó bằng một vài câu thích hợp.

3. Dùng các từ ngữ thích hợp để liên kết các câu lại với nhau thành một văn bản hoàn chỉnh.

II. Bài tập thực hành:

Bài tập 9 (trang 104)

1. So sánh:

Tuy nhiên, chúng ta có thể thấy rằng tóm tắt văn bản như đã có chưa thành công vì phần đầu của văn bản tóm tắt quá chi tiết nhưng phần sau lại sơ sài.

Văn bản nghệ thuật Văn bản khoa học thông thường

Tuân thủ mọi quy định trong việc tóm tắt văn bản

Có thể sử dụng ngôn từ mang tính nghệ thuật, từ đa nghĩa, mang tính biểu cảm.

Sử dụng ngôn ngữ chuyên ngành khoa học của văn bản được tóm tắt, từ đơn nghĩa, không mang tính biểu cảm.

Có thể tóm tắt theo nhiều cách: theo kết cấu, diễn biến tâm lí, diễn biến thời gian,…

Phải tuân thủ theo đúng kết cấu của văn bản gốc.

2. Tóm tắt :

Trong những câu chuyện dân gian, chúng ta thường thấy được khát vọng chiến thắng cái ác của nhân dân lao động. Chúng ta có thể dễ dàng nhận ra điều đó ở những câu chuyện cổ Việt Nam như: Thạch Sanh, Tấm Cám, Sọ Dừa…

Tuy là của một quốc gia khác, nhưng câu chuyện “Truyện chàng Rok” cũng đã nói lên khát vọng ấy của những người dân Ấn Độ. Truyện kể rằng: “Ở phía Đông núi Dách, cách xa làng Kông-mơ-xú có một con đại bàng rất mạnh và nhiều phù phép. Mùa hè, nó thường bay đến các làng cắp các cô gái đẹp về làm vợ. Cô em gái chàng Rok rất xinh đẹp và đã bị đại bàng bắt mất. Rok thương nhớ em và đã nhờ một cụ già bày cho cách cứu em gái. Nhờ ngọc quý của lợn rừng, kiếm sắt của cá sấu, búa thiêng của chim gõ kiến, Chàng Rok đã giết chết đại bàng và cứu được em sau ba ngày đêm đánh nhau với chim dữ.”