WEB 2.0 ALATI – NOVE MOGUĆNOSTI ZA ARHIVE

Slobodanka Cvetković

Istorijski arhiv Požarevac

Srbija

“Arhivska praksa 2013” Tuzla (BiH)

26-27. septembar 2013.

Istorijski izvori

Istorija kao nauka se temelji na istorijskim izvorima

Istorijski izvori – ostaci prošlosti (materijalni, pisani, usmeni...)

Različite podele Osnovni kriterijum je vrednost za istorijska

istraživanja

Arhivska građa kao istorijski izvor

“Arhivsku građu čine izvorni i reprodukovani, pisani, crtani, kompjutrizovani, štampani, fotografisani, filmovani, mikrofilmovani, fonografisani ili na drugi način zabeleženi dokumentarni materijal od posebnog značaja za nauku i kulturu koji je nastao u radu državnih organa i organizacija, organa jedinica teritorijalne autonomije i lokalne samouprave, političkih organizacija i njjihovih organa, ustanova i drugih organizacija, verskih zajednica, kao i pojedinaca bez obzira na to kad je i gde nastao i da li se nalazi u ustanovama zaštite ili van njih.” (Zakon o kulturnim dobrima Republike Srbije, čl. 24.)

Nove vrste istorijskih izvora

Dokumentarni materijal “rođen” u digitalnoj formi i onaj koji to postaje procesom digitalizacije

Dokumentarni materijal koji nastaje na Internetu (blogovi, forumi, web sajtovi, javni komentari, privatni i poslovni e-mejlovi...)

Problemi u korišćenju elektronskih istorijskih izvora

Nov način rada i korišćenja - nova metodologija istraživanja

Pitanje autentičnosti Pitanje načina korišćenja (digitalna kopija ili

original) Pitanje načina citiranja

Internet kao resurs za istorijska istraživanja

“Digitalni korisnici”, “Google generacija” 66% odraslih Amerikanaca koristi socijalne mreže 41,2% domaćinstava u Srbiji 2011. poseduje Internet

priključak (RZS) 69,8% korisnika Interneta u Srbiji koristi ga za učešće

na socijalnim mrežama (Twitter i Facebook) Arhivi kao uslužni centri

Arhivi i Web 2.0 alati

Web 2.0 alati: socijalne mreže, blogovi, forumi, chat, tagovanje, Flickr, You Tube, Wiki stranice, RSS i dr.

Interaktivnost – dvosmerna komunikacija sa korisnicima

Nedovoljna iskorišćenost potencijala Web 2.0 alata u arhivima

Web 2.0 - mogućnosti za arhive

Korišćenje Web 2.0 potencijala za prikupljanje informacija o arhivskoj gađi

Korišćenje Web 2.0 alata za prikupljanje arhivske građe-istorijskih izvora (digitalizovana dokumenta, usmena svedočenja, zapažanja, komentari o nekoj temi, događaju, istorijskoj pojavi....) i dr.

Predlog osnovnih elemenata web stranice arhiva

O arhivu Fondovi i zbirke Za korisnike Novosti/aktuelnosti Linkovi Lokalna/državna istorija Blog, forum ili dr. za “postavljanje” autorizovanih

zapisa o ličnostima, događajima, vremenu (memoarska i usmena građa)

Primer 1: Istorijski arhiv Bela Crkva

(http://www.arhivbc.rs/)

Primer 2: Fejsbuk stranica Istorijskog arhiva grada Novog Sada (https://www.facebook.com/Historical.Archives.of.Novi.Sad)

Primer 3: Ruski portal Я помню/I remember(http://iremember.ru/)

Uloga arhiva u eri kompjuterizacije

Era kompjuterizacije donosi nove vrste istorijskih izvora - “materijal” za buduću društvenu istoriju

Arhivi su ti koji treba da iniciraju, kanališu, i valorizuju kreiranje novih istorijskih izvora

pojava brojnih “sakupljača” prošlosti

Metodološka i etička pitanja

Paradoks - zaštita podataka o ličnosti i zaštita arhivske građe (izvora za buduću istoriju)

Da li je nešto “javno” samo zato što je svima dostupno” Pitanje zaštite intelektualne svojine, autorskih, ličnih prava...? Mogućnosti za povredu prava drugih ličnosti (dokumenti, fotografije,

izjave, komentari koji su “javni”) Česte promene usled ažuriranja

- Projekat Britanske biblioteke periodičnog skeniranja web sajtova, blogova, elektronskih knjiga

- The Internet Archive – najveća digitalna biblioteka sajtova i drugih materijala na Internetu

HVALA NA PAŽNJI!