ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINHKHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

KỊCH BẢN DẠY HỌC

Bài 21: MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN

GVHD: Nguyễn Khắc VănSVTH: Đào Ngọc Lam

Lê Hồng Thắm

Tin học 12

Chương I:Khái niệm

về hệ CSDL(5, 2, 2)

Chương II:Hệ QCSDL Microsoft

Access

Chương III:Hệ CSDL quan hệ

Chương IV:Kiến trúc và

bảo mật các hệ CSDL

Mục tiêu

Về kiến thức:Cung cấp cho HS các kiến thức ban đầu về:- Hệ CSDL (CSDL).- Hệ quản trị CSDL quan hệ.- Kiến trúc hệ CSDL và bảo mật hệ CSDL.

Về kỹ năng:Rèn luyện cho HS bước đầu có kĩ năng làm việc với một hệ QTCSDL quan hệ cụ thể.

Về thái độ:Có ý thức bảo mật thông tin và sử dụng máy tính để khai thác thông tin, phục vụ công việc hằng ngày.

Chương I: Khái niệmvề hệ CSDL

(5, 2, 2)

§1. Một số khái niệmcơ bản (3, 0, 0)

Mục tiêu

Kiến thức:- Biết khái niệm cơ bản về cơ sở dữ liệu, hệ quản trị cơ sở dữ liệu.- Biết vai trò của cơ sở dữ liệu trong xã hội hiện đại.

Kĩ năng:-Bước đầu hình thành kĩ năng khảo sát thực tế cho ứng dụng cơ sở dữ liệu.

§2. Hệ quản trị CSDL

Kiến thức

Biết các vấn đề giải quyết trong một bài toán quản lí và sự cần thiết phải có CSDL.Biết vai trò của CSDL trong học tập và cuộc sống. Biết các mức thể hiện của CSDL.Biết khái niệm CSDL

Kỹ năng

Bước đầu hình thành kĩ năng khảo sát thực tế cho ứng dụng CSDL

Thái độ

Thấy được tầm quan trọng trong việc ứng dụng tin học vào quản lí.

MỤC TIÊU BÀI DẠY

1

ĐIỂM TRỌNG TÂM

Các vấn đề cần phải giải quyết trong một bài toán quản lí. Sự cần thiết phải có CSDL. Vai trò của CSDL. Các mức thể hiện của CSDL. Các yêu cầu cơ bản đối với hệ CSDL.

2

ĐIỂM KHÓ

Khi nào cần phải quản lý bằng CSDL. Nhận biết được thế nào là một CSDL đáp ứng đủ yêu cầu và tác dụng cũng như sự cần thiết phả có các yêu cầu đó.

Biết sự cần thiết của việc sử dụng công nghệ trong cách giải quyết vấn đề. Biết một số ứng dụng trong thực tế có sử dụng việc quản lý bằng phần mềm sử dụng cơ sở dữ liệu. Biết các khái niệm dữ liệu, thêm, xóa, sửa, tìm kiếm,..

Kiến thức đã biết

Khái niệm CSDL, hệ QTCSDL. Sự cần thiết của CSDL dùng trong quản lý. Các mức thể hiện của CSDL. Các yêu cầu phải có của một CSDL, sự cần thiết và tác dụng của các yêu cầu này.

Kiến thức cần biết

GIẢ ĐỊNH

Lớp và học sinh• Lớp 12A1, sỉ số 40.• Học sinh trang bị đầy đủ SGK, bút, vở ghi chép.

Phòng học• Được trang bị máy chiếu.• Có phấn bảng phấn.

Giáo viên• Có SGK, giáo án, máy tính.

HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

- Giới thiệu về bài toán quản lý.- Các công việc thường gắp khi xử lý thông tin của một tổ chức (tạo lập, cập nhật, khai thác,..)

- Khái niệm về cơ sở dữ liệu và hệ quản trị cơ sở dữ liệu.- Các mức thể hiện của cơ sở dữ liệu (mức vật lý, mức khái niệm, mức khung nhìn)

- Các yêu cầu cơ bản của hệ cơ sở dữ liệu.- Phân tích một bài toán quản lý bằng cơ sở dữ liệu.

Tiết 1 Tiết 2 Tiết 3

Hoạt Động 4: Củng cố (5p)

Hoạt động 3: Các công việc

thường gặp khi xử lí thông tin

của một tổ chức (20p)

Hoạt Động 2:Bài toán quản

lí (15p)

Hoạt Động 1:Giới Thiệu (5p)

Tiết 1

Bài 1(tiết 2)

Hoạt động 1: Nhắc lại kiến thức của tiết 1

(5 phút)

Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm CSDL và hệ

QTCSDL.(25 phút)

Hoạt động 3: Tìm hiểu các mức thể hiện của CSDL.

(10 phút)

Hoạt động 4: Củng cố và cho bài tập về nhà.

(5 phút)

Hoạt động 1:Nhắc lại kiến thức cũ (10p)

Hoạt động 4:Củng cố

(7p)

Hoạt động 3:Một số

ứng dụng (8p)

Tiết 3Hoạt

động 2:Các yêu

cầu cơ bản của hệ

CSDL (20p)

HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC(tiết 1)

Mục tiêu: Dựa vào tình huống giả định, dẫn dắt vào bài mới. Cách tiến hành: - GV đưa ra tình huống, đặt câu hỏi, HS trả lời. - Từ tình huống đưa ra, dẫn dắt vào bài mới.

Hoạt động 1: Gợi động cơ dẫn dắt vào bài (5 phút)

Mục tiêu: Cho HS biết công tác quản lý chiếm phần lớn trong các ứng dụng tin học. Cách tiến hành: - GV nêu vấn đề về quản lý điểm số của học sinh, đặt một số câu hỏi liên quan đến những thứ quen thuộc với học sinh như sổ điểm, số liên lạc... - Sau đó GV nhận xét, yêu cầu học sinh so sánh việc quản lý điểm trên giấy và trên máy tính, cái nào tiện lợi hơn? - GV rút ra nhận xét về bái toán quản lý , các vấn đề thường phải giải quyết và sự cần thiết của việc quản lý trên máy tính. Ngoài ra, dữ liệu không chỉ hỗ trợ thống kê, báo cáo, tổng hợp số liệu mà còn giúp người dùng rút ra được kết luận và hỗ trợ quyết định.

Hoạt động 2: Tìm hiểu bài toán quản lý (15 phút)

Mục tiêu: Cho HS biết các công việc thường gặp khi xử lý thông tin của một tổ chức. Cách tiến hành: - GV nêu vấn đề, đặt các câu hỏi xoay quanh quá trình quản lý điểm số của học sinh như các trường hợp có thể xảy ra trong quá trình quản lý điểm của học sinh và những thao tác cần phải thực hiện. - GV nhận xét câu trả lời của học sinh và nêu ra những điểm cần lưu ý đối với dữ liệu trong bảng điểm vì đó là căn cứ để đánh giá kết quả học tập của toàn trường. - GV tổng hợp tứ các vấn đề đã gợi mở và nêu ra các công việc cần phải thực hiện. - Thông qua liên hệ thực tế và phân tích các ví dụ, GV hướng dẫn hình thành dần cho HS hiểu, hệ thống hóa các đặc trưng của bài toán quản lý.

Hoạt động 3: Tìm hiểu các công việc thường gặp khi xử lý thông tin của một tổ chức (20 phút)

Mục tiêu: Củng cố và hệ thống lại kiến thức cho học sinh. Cách tiến hành: - GV tóm tắt lại nội dung đã dạy trong tiết. - Dặn dò học sinh học bài và xem trước phần còn lại của bài học trong sách giáo khoa.

Hoạt động 4: Củng cố và dặn dò (5 phút)

HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC(tiết 2)

Mục tiêu: Hệ thống lại các kiến thức đã học ở tiết 1. Cách tiến hành: - GV đưa ra, học sinh trả lời. - Từ câu hỏi đưa ra, dẫn dắt vào bài mới.

Hoạt động 1: Nhắc lại kiến thức của tiết 1 (5 phút)

Mục tiêu: Cho HS biết khái niệm CSDL, khái niệm hệ QTCSDL và các thành phần của hệ CSDL. Cách tiến hành: - GV đưa ra một số câu hỏi hay gặp trong thực tế, liên quan đến thông tin có trong hồ sơ lớp. - Sau đó GV nhận xét, phân tích cho HS thấy sự đa dạng của các câu hỏi có thể gặp, nguồn gốc của sự đa dạng đó,.., từ đó đưa ra khái niệm CSDL. - GV đặt ra một số câu hỏi để HS hiểu rõ hơn về khái niệm CSDL, đưa ra khái niệm hệ QTCSDL và giải thích thêm vể hình 3 SGK, tránh để HS hiểu nhầm hệ CSDL gồm 3 lớp khác nhau.

Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm CSDL và khái niệm hệ QTCSDL (25 phút)

Mục tiêu: Cho HS có được những hiểu biết cơ bản về 3 mức trửu tượng hóa của CSDL. Cách tiến hành: - GV giải thích cho HS vì sao có các mức thể hiện của CSDL Mỗi người dùng khi tương tác với CSDL, tùy theo mức chuyên sâu của mỗi người trong lĩnh vực CNTT hay người dùng mà có những yêu cầu hiểu biết về CSDL khác nhau. - GV giải thích hình minh họa trong SGK (hình 6a, 6b, hình 7a, 7b và hình 8). - Giúp HS hiểu được vì sao chỉ có một CSDL mức vật lý, một CSDL mức khái niệm nhưng có thể có nhiều khung nhìn khác nhau.

Hoạt động 3: Tìm hiểu các mức thể hiện của CSDL (10 phút)

Mục tiêu: Củng cố và hệ thống lại kiến thức cho học sinh. Cách tiến hành: - GV tóm tắt lại nội dung đã dạy trong tiết. - Dặn dò học sinh học bài và xem trước phần còn lại của bài học trong sách giáo khoa.

Hoạt động 4: Củng cố và dặn dò (5 phút)

HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC(tiết 3)

Mục tiêu: Hệ thống lại các kiến thức đã học ở những tiết trước. Cách tiến hành: - GV đưa ra, học sinh trả lời. - Từ câu hỏi đưa ra, dẫn dắt vào bài mới.

Hoạt động 1: Nhắc lại kiến thức của tiết 1 (10 phút)

Mục tiêu: Cho HS biết được các yêu cầu cơ bản của hệ CSDL, từ đó tổ chức lưu trữ dữ liệu thành một hệ thống và tổ chức khai thác chúng. Cách tiến hành: - GV đặt câu hỏi về các yêu cầu cơ bản của hệ CSDL, ví dụ thế nào là tình cấu trúc? Cho ví dụ… - HS tham khảo SGK và phát biểu, phần ví dụ có thể tự suy nghĩ theo cách hiểu và tương tự gợi ý SGK. - GV giới thiệu và giải thích , nhấn mạnh các điểm cần lưu ý trong kiến thức về các yêu cầu cơ bản của hệ CSDL. Thông qua các ví dụ để HS cảm nhận và biết được tác dụng và sự cần thiết phải có các yêu cầu này.

Hoạt động 2: Tìm hiểu các yêu cầu cơ bản của hệ CSDL (20 phút)

Mục tiêu: Cho HS hiểu sự đa dạng và tác dụng to lớn của công nghệ thông tin nói chung và của CSDL nói riêng. Cách tiến hành: - GV gợi ý để HS nêu những ví dụ ứng dụng CSDL trong các công việc quản lý. - Ở mỗi ví dụ GV cần phân tích cho HS thấy:

+ Việc ứng dụng hệ CSDL đã mang lại thay đổi gì?+ Trong mọi hoạt động, con người vẫn đóng vai trò quyết định.+ Có nhiều mức ứng dụng hệ CSDL.

- HS tham khảo SGK, vận dụng kiến thức đã học, suy nghĩ trả lời các câu hỏi của GV.

Hoạt động 3: Tìm hiểu một số ứng dụng của hệ CSDL (8 phút)

Mục tiêu: Củng cố và hệ thống lại kiến thức cho học sinh. Cách tiến hành: - GV tóm tắt lại nội dung đã dạy trong tiết. - Dặn dò học sinh học bài và xem trước bài tiếp theo.

Hoạt động 4: Củng cố và dặn dò (7 phút)