BedrijfscultuurBedrijfscultuur en ICen IC

College 2College 2

ComakershipComakership

•• PresentatiePresentatie

VorigVorig collegecollege

•• EersteEerste blikblik op IC op IC

•• BelangBelang, , soortensoorten IC, IC, functiesfuncties van ICvan IC

Weten we het nog?Weten we het nog?

•• IC heeft verschillende facetten: IC heeft verschillende facetten:

–– Individueel Individueel –– collectiefcollectief

–– Technisch Technisch –– sociaalsociaal

–– Formeel Formeel –– informeelinformeel

Weten we het nog?Weten we het nog?

•• IC heeft hoofdzakelijk te maken met vier IC heeft hoofdzakelijk te maken met vier

soorten informatie:soorten informatie:

–– TaakinformatieTaakinformatie

–– BeleidsinformatieBeleidsinformatie

–– BeheerinformatieBeheerinformatie

–– Sociale informatieSociale informatie

Weten we het nog?Weten we het nog?

•• IC heeft drie hoofdfuncties:IC heeft drie hoofdfuncties:

–– SmerenSmeren

–– BindenBinden

–– Interpreteren (kennisdelen)Interpreteren (kennisdelen)

VandaagVandaag

•• WatWat isis eeneen bedrijfscultuurbedrijfscultuur??

•• WaaromWaarom speeltspeelt bedrijfscultuurbedrijfscultuur zozo’’nn

belangrijkebelangrijke rolrol??

•• En En hoehoe hangthangt interne interne communicatiecommunicatie

ermeeermee samensamen??

•• In In hoeverrehoeverre kunkun je IC je IC inzetteninzetten om om eeneen

cultuurveranderingcultuurverandering te te realiserenrealiseren??

Eigen ervaringEigen ervaring

•• Het is nog niet zo gemakkelijk om uit te vinden Het is nog niet zo gemakkelijk om uit te vinden

welke cultuur het beste bij je past. welke cultuur het beste bij je past.

•• Daarom hebben mensen vaak pas bij hun derde Daarom hebben mensen vaak pas bij hun derde

baan het gevoel dat ze iets doen dat bij hen past.baan het gevoel dat ze iets doen dat bij hen past.

Veel gebruikte kwalificatiesVeel gebruikte kwalificaties

•• Open bedrijfscultuurOpen bedrijfscultuur

•• Formeel of informeelFormeel of informeel

•• Platte organisatie, korte lijnenPlatte organisatie, korte lijnen

•• Warm, hartelijkWarm, hartelijk

•• Innovatief, creatiefInnovatief, creatief

•• Krachtige, efficiKrachtige, efficiëënte cultuurnte cultuur

•• Kortom: het blijft een beetje vaag wat bedrijfscultuur Kortom: het blijft een beetje vaag wat bedrijfscultuur nou eigenlijk is.nou eigenlijk is.

Model Model MeijerMeijer

De De MoorMoor

•• BedrijfscultuurBedrijfscultuur alsals optelsomoptelsom van van

organisatieorganisatie--ideologieideologie en en

organisatieklimaatorganisatieklimaat

•• OftewelOftewel: : zichtbarezichtbare en en onzichtbareonzichtbare regelsregels

UiUi--diagramdiagram HofstedeHofstede

SymbolenSymbolen

De meest oppervlakkige kenmerken van een De meest oppervlakkige kenmerken van een

organisatiecultuur worden gevormd door symbolen. organisatiecultuur worden gevormd door symbolen.

Dit zijn woorden, afbeeldingen, gebaren of Dit zijn woorden, afbeeldingen, gebaren of

voorwerpen met een betekenis die alleen door de voorwerpen met een betekenis die alleen door de

leden van de cultuur begrepen worden. De woorden leden van de cultuur begrepen worden. De woorden

uit het jargon horen tot deze categorie, maar ook uit het jargon horen tot deze categorie, maar ook

haardracht, kleding, vlaggen en symbolen.haardracht, kleding, vlaggen en symbolen.

WelkeWelke symbolensymbolen ziezie je?je?

Welke symbolen zie je?Welke symbolen zie je?

HeldenHelden

Helden zijn personen die over eigenschappen Helden zijn personen die over eigenschappen

beschikken die in de cultuur hoog in aanzien staan beschikken die in de cultuur hoog in aanzien staan

en die daarom fungeren als gedragsmodel. Niet en die daarom fungeren als gedragsmodel. Niet

altijd hoeft het om nog levende personen te gaan; altijd hoeft het om nog levende personen te gaan;

soms is het de oprichter van een bedrijf wiens soms is het de oprichter van een bedrijf wiens

prestaties door anekdotes lange tijd blijven leven.prestaties door anekdotes lange tijd blijven leven.

Ook antihelden vervullen deze rol. Verhalen over Ook antihelden vervullen deze rol. Verhalen over

onoplettende collega's laten zien hoe het niet moet. onoplettende collega's laten zien hoe het niet moet.

BenoemBenoem de de heldenhelden!!

RituelenRituelen

Rituelen zijn collectieve activiteiten die eigenlijk Rituelen zijn collectieve activiteiten die eigenlijk

overbodig zijn om het gewenste doel te overbodig zijn om het gewenste doel te

bereiken, maar die als sociaal essentieel worden bereiken, maar die als sociaal essentieel worden

beschouwd binnen een cultuur. Rituelen worden beschouwd binnen een cultuur. Rituelen worden

dus verricht omwille van zichzelf. Voorbeelden dus verricht omwille van zichzelf. Voorbeelden

van rituelen zijn: groeten, recepties, het van rituelen zijn: groeten, recepties, het

zoenritueel of de oranjegekte. zoenritueel of de oranjegekte.

WelkeWelke rituelenrituelen kenken je?je?

WaardenWaarden

De kern van een organisatiecultuur wordt De kern van een organisatiecultuur wordt

gevormd door de waarden. Deze geven aan gevormd door de waarden. Deze geven aan

welk gedrag in de organisatie als goed of welk gedrag in de organisatie als goed of

slecht, als normaal of abnormaal, als rationeel slecht, als normaal of abnormaal, als rationeel

of irrationeel wordt beschouwd. of irrationeel wordt beschouwd.

WaardenWaarden

WaardenWaarden zijnzijn lastigerlastiger van van buitenafbuitenaf te te

herkennenherkennen. . ZeZe zittenzitten diepdiep ‘‘in de in de mensenmensen’’. .

DaardoorDaardoor zijnzijn zeze minderminder zichtbaarzichtbaar..

BelangrijkBelangrijk: : zeze zijnzijn ookook lastigerlastiger te te veranderenveranderen!!

HofstedeHofstede

•• Overigens beOverigens beïïnvloeden de 5 dimensies van nvloeden de 5 dimensies van Hofstede (zie interculturele communicatie) Hofstede (zie interculturele communicatie) óóóók k de interne communicatie. Vooral in de interne communicatie. Vooral in internationale organisaties is dit iets om rekening internationale organisaties is dit iets om rekening mee te houden!mee te houden!

We hebben het dan over machtsafstand, We hebben het dan over machtsafstand, collectivisme vs. individualisme, masculiniteit vs. collectivisme vs. individualisme, masculiniteit vs. FeminiteitFeminiteit, onzekerheidsvermijding en , onzekerheidsvermijding en langelange--kortekorte termijn denken.termijn denken.

OpdrachtOpdracht

•• Jullie eigen klas zou je kunnen zien als een Jullie eigen klas zou je kunnen zien als een organisatie met een eigen bedrijfscultuur. Zijn er organisatie met een eigen bedrijfscultuur. Zijn er helden, rituelen, symbolen en waarden aan te helden, rituelen, symbolen en waarden aan te duiden? Of kun je op een andere manier de duiden? Of kun je op een andere manier de cultuur beschrijven, bijvoorbeeld met zichtbare cultuur beschrijven, bijvoorbeeld met zichtbare en onzichtbare regels?en onzichtbare regels?

•• Denk hier 10 minuten over na met je groep.Denk hier 10 minuten over na met je groep.

•• Daarna presenteren 1 of 2 groepen hun Daarna presenteren 1 of 2 groepen hun bevindingen.bevindingen.

Bedrijfscultuur en ICBedrijfscultuur en IC

BedrijfscultuurBedrijfscultuur

Interne Interne

communicatiecommunicatie

Interne communicatieInterne communicatie

Bedrijfscultuur en ICBedrijfscultuur en IC

•• Bedrijfscultuur en interne communicatie zijn Bedrijfscultuur en interne communicatie zijn

onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ze onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ze

bebeïïnvloeden elkaar, maken deel uit van elkaar. nvloeden elkaar, maken deel uit van elkaar.

•• Tegelijkertijd kan het vanuit Tegelijkertijd kan het vanuit

managementperspectief geprobeerd worden om managementperspectief geprobeerd worden om

door middel van interne communicatie de door middel van interne communicatie de

bedrijfscultuur te veranderen.bedrijfscultuur te veranderen.

Is Is cultuurveranderingcultuurverandering mogelijkmogelijk??

•• BedrijfscultuurBedrijfscultuur isis eeneen dynamischdynamisch

procesproces!!

•• HetHet verandertverandert zichzelfzichzelf

•• Let op: Let op: uiui--diagramdiagram, , hoehoe dieperdieper in de in de uiui, ,

hoehoe moeilijkermoeilijker te te veranderenveranderen..

•• JaJa, in , in driedrie stappenstappen..

DrieDrie stappenstappen voorvoor cultuurveranderingcultuurverandering

1.1. UrgentieUrgentie crecreëërenren

2.2. Anders Anders lerenleren denkendenken

3.3. Anders Anders lerenleren doendoen

CruciaalCruciaal: training en : training en voorbeeldfunctievoorbeeldfunctie management.management.

VoorbeeldVoorbeeld van van eeneen slechtslecht voorbeeldvoorbeeld

BedrijfscultuurBedrijfscultuur in in multicultimulticulti organisatiesorganisaties

•• NonNon--assertieveassertieve communicatiecommunicatie

•• AgressieveAgressieve communicatiecommunicatie

•• AssertieveAssertieve communicatiecommunicatie

NonNon--assertiefassertief

•• ZoveelZoveel mogelijkmogelijk rekeningrekening houdenhouden met de met de

behoeftenbehoeften van van organisatieledenorganisatieleden met met andereandere

culturenculturen..

•• VertalingenVertalingen, , gebedsruimtesgebedsruimtes

•• IdeeIdee: : prettigeprettige omgevingomgeving crcrëëereneren voor hoog voor hoog

rendementrendement

AgressieveAgressieve communicatiecommunicatie

•• DwingenDwingen om om aanaan te te passenpassen

•• AansprekenAanspreken op op afwijkendafwijkend gedraggedrag

•• IdeeIdee: : hoehoe beterbeter zeze zichzich aanpassenaanpassen, , hoehoe

hogerhoger hethet rendement.rendement.

AssertieveAssertieve communicatiecommunicatie

•• De De middenwegmiddenweg

•• GeenGeen specialespeciale voorzieningenvoorzieningen

•• VerschillenVerschillen wordenworden genegeerdgenegeerd

•• IdeeIdee: extra : extra aandachtaandacht kan kan leidenleiden tottot

stigmatiseringstigmatisering

De De toekomsttoekomst

In de In de toekomsttoekomst zullenzullen steedssteeds meermeer organisatiesorganisaties

gekenmerktgekenmerkt wordenworden doordoor cultureleculturele diversiteitdiversiteit. .

SteedsSteeds meermeer organisatiesorganisaties strevenstreven er er zelfszelfs naarnaar. .

ZijZij beschouwenbeschouwen diversiteitdiversiteit alsals eeneen

meerwaardemeerwaarde. . ZijZij proberenproberen hun interne hun interne

communicatiecommunicatie zzóó in te in te richtenrichten datdat de de

meerwaardemeerwaarde ookook bereiktbereikt wordtwordt..

VoorbeeldVoorbeeld: : Volvo GroupVolvo Group

VolgendeVolgende weekweek……

GaanGaan wewe kijkenkijken naarnaar verschillendeverschillende

soortensoorten organisatiesorganisaties en hun ICen hun IC