Bài báo cáo thực tập kế toán hạch toán chi phí sx và tính giá thành sp tại cty chế biến và kd than hn

more information and additional documentsconnect with me here: http://facebook.com/ngphutien/

1

Më ®Çu

1.1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi

ViÖt Nam ®· vµ ®ang chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ bao cÊp, kh«ng ph¸t huy

®îc néi lùc cña m×nh sang nÒn kinh tÕ më theo xu híng khu vùc ho¸, toµn

cÇu ho¸. §ã chÝnh lµ chÝnh s¸ch kinh tÕ cña §¶ng vµ Nhµ níc ®· thùc hiÖn

nh»m t¹o mét mét m«i trêng kinh doanh, s¶n suÊt míi ®Çy triÓn väng cho tÊt

c¶ çc doanh nghiÖp trong níc, ph¸t huy ®îc néi lùc cña m×nh, gãp phÇn

vµo môc tiªu chung lµ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.

§øng tríc mét çnh cöa më réng nh vËy th× viÖc ®Èy m¹nh s¶n xuÊt vµ

tiªu thô s¶n phÈm cña çc doanh nghiÖp v« cïng quan träng , lµ ®iÒu kiÖn

sèng cßn vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Cã tiªu thô ®îc s¶n phÈm míi ®¶m

b¶o ®îc viÖc thu håi vèn bá ra, tÝch luü s¶n xuÊt n©ng cao ®êi sèng cho çn

bé c«ng nh©n viªn. §ång thêi cßn ph¶i khai th¸c çc nguån lùc tµi chÝnh, huy

®éng nguån lùc ®ã vµ sö dông nguån lùc cã hiÖu qu¶.

Do ®ã mµ h¹ch to¸n kÕ to¸n lµ mét bé phËn rÊt quan träng cña c«ng cô

qu¶n lý kinh tÕ cã vai trß tÝch cùc trong viÖc qu¶n lý ®iÒu hµnh vµ kiÓm so¸t

çc ho¹t ®éng kinh tÕ, kÕ to¸n g¾n liÒn víi ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝnh.

C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi lµ mét c«ng ty võa mang

tÝnh chÊt th¬ng m¹i, võa mang tÝnh phôc vô nhiÖm vô chÝnh cña ngµnh. LÜnh

vùc ho¹t ®éng cña c«ng ty lµ mét lÜnh vùc lín ®Çy tiÒm n¨ng. Bëi v× than lµn

mét nguyªn liÖu truyÒn thèng ®îc sö dông nhiÒu ë çc c¬ së s¶n xuÊt. Do

vËy mµ c«ng ty cã nhiÒu c¬ héi kinh doanh, nhng ®ång thêi ph¶i ®¬ng ®Çu

víi nhiÒu sù c¹nh tranh cña çc s¶n phÈm thay thÕ trªn thÞ trêng ®ßi hái c«ng

ty ph¶i cã sù kÕt hîp nhanh nhÑn vµ khÐo lÐo dÓ gi÷ v÷ng vÞ trÝ cña m×nh trong

nÒn kinh tÕ thÞ trêng.


2

NhËn thøc ®îc vai trß vµ tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n chóng t«i

tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi: “H¹ch to¸n hµng ho¸ vµ tiªu thô hµng ho¸ ë

c«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi”.

1.2. Môc tiªu nghiªn cøu

1.2.1 Môc tiªu chung

H¹ch to¸n hµng ho¸ vµ tiªu thô hµng ho¸ ë c«ng ty chÕ biÕn vµ kinh

doanh than Hµ Néi.

1.2.2. Môc tiªu cô thÓ

- HÖ thèng ho¸ c¬ së lý luËn vÒ H¹ch to¸n hµng ho¸ vµ tiªu thô hµng ho¸

- §¸nh gi¸ thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ch to¸n hµng ho¸ vµ tiªu thô hµng ho¸,

x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô cña c«ng ty

- §a ra mét sè gi¶i ph¸p ®Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n vµ n©ng cao

hiÖu qu¶ kinh doanh cña c«ng ty.

1.3. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu

1.3.1 §èi tîng nghiªn cøu

- Hµng hãa

- Çc qu¸ tr×nh tiªu thô hµng hãa

- C«ng t¸c h¹ch to¸n hµng ho¸ vµ tiªu thô hµng ho¸ cña c«ng ty

1.3.2.Ph¹m vi nghiªn cøu

- Ph¹m vi kh«ng gian: Néi dung ®Ò tµi ®îc thùc hiÖn t¹i c«ng ty chÕ

biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi

-Ph¹m vi thêi gian: Tõ ngµy 15/10/2005 ®Õn ngµy 10/03/2006


3

ch¬ng I

C¬ së lý luËn vÒ h¹ch to¸n hµng ho¸

vµ tiªu thô hµng ho¸

I. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ h¹ch to¸n hµng ho¸

1. Kh¸i niÖm

Hµng hãa lµ nh÷ng vËt phÈm cña lao ®éng nh»m tháa m·n nhu cÇu nµo

®ã cña con ngêi, ®i vµo s¶n s¶n xuÊt hoÆc tiªu dïng th«ng qua qu¸ tr×nh mua

b¸n trao ®æi hµng hãa trªn thÞ trêng.

S¶n phÈm hµng hãa lµ tËp hîp tÊt c¶ çc ®Æc tÝnh vËt lý, hãa häc cã thÓ

quan s¸t ®îc tËp hîp trong mét h×nh thøc ®ång nhÊt lµ vËt võa mang gi¸ trÞ sö

dông võa mang gi¸ trÞ. S¶n phÈm ®ã cã thÓ mang ra trao ®æi ®îc.

Hµng hãa trong çc doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ hµng hãa mua vµo ®Ó

b¸n nh»m ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt tiªu dïng vµ xuÊt khÈu.

Hµng hãa ®îc biÓu hiÖn trªn hai mÆt gi¸ trÞ vµ sè lîng. Sè lîng cña

hµng hãa ®îc x¸c ®Þnh b»ng ®¬n vÞ ®o lêng phï hîp víi tÝnh chÊt hãa häc,

lý häc cña nã nh kg, lÝt, mÐt... nã ph¶n ¸nh quy m«, ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh

doanh cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i. ChÊt lîng hµng hãa ®îc x¸c ®Þnh b»ng

tØ lÖ % tèt, xÊu hoÆc gi¸ trÞ phÈm cÊp cña hµng hãa.

2. §Æc ®iÓm cña qu¸ tr×nh tiªu thô hµng hãa

§ã lµ lµ sù trao ®æi mua b¸n cã tháa thuËn, doanh nghiÖp ®ång ý b¸n vµ

kh¸ch hµng ®ång ý mua, ®· thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n.

Cã sù chuyÓn ®æi quyÒn së h÷u hµng hãa tõ doanh nghiÖp sang kh¸c

hµng.

Doanh nghiÖp giao hµng hãa tõ doanh nghiÖp sang kh¸ch hµng kho¶n

tiÓn hay mét kho¶n nî t¬ng øng. Kho¶n tiÒn nµy ®îc gäi lµ doanh thu b¸n

hµng, dïng ®Ó bï ®¾p çc kho¶n chi phÝ ®· bá ra trong qu¸ tr×nh kinh doanh.


4

C¨n cø trªn sè tiÒn hay kho¶n nî mµ kh¸ch hµng chÊp nhËn tr¶ ®Ó h¹ch

to¸n kÕt qu¶ kinh doanh trong kú cña doanh nghiÖp.

3. Vai trß cña qu¸ tr×nh tiªu thô hµng hãa

Tiªu thô hµng hãa lµ qu¸ tr×nh doanh nghiÖp thùc hiÖn viÖc chuyÓn hãa

vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh tõ h×nh th¸i hµng hãa sang h×nh th¸i gi¸ trÞ,

thùc hiÖn gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña hµng hãa th«ng qua quan hÖ trao ®æi.

Tiªu thô lµ kh©u quan trong cña ho¹t ®éng th¬ng m¹i doanh nghiÖp,

nã thùc hiÖn môc ®Ých cña s¶n xuÊt vµ tiªu dïng ®ã lµ ®a s¶n phÈm hµng hãa

tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu dïng. Tiªu thô hµng hãa lµ kh©u trung gian, lµ cÇu

nèi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng.

Qua tiªu thô míi kh¼ng ®Þnh ®îc n¨ng lùc kinh doanh cña doanh

nghiÖp. Sau tiªu thô doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng thu håi ®îc tæng chi phÝ bá

ra mµ cßn thùc hiÖn ®îc mét phÇn gi¸ trÞ thÆng d. PhÇn thÆng d nµy chÝnh

lµ phÇn quan träng ®ãng gãp vµo ng©n s¸ch nhµ níc, më réng quy m« kinh

doanh.

Còng nh çc qu¸ tr×nh kh¸c, qu¸ tr×nh tiªu thô hµng hãa còng chÞu sù

thay ®æi vµ qu¶n lý cña nhµ níc, cña ngêi cã lîi Ých trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp.

§ã lµ chñ doanh, çc cæ ®«ng, b¹n hµng, nhµ tµi trî, çc c¬ quan qu¶n lý nhµ

níc (thuÕ, luËt ph¸p...). HiÖn nay trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, çc doanh

nghiÖp th¬ng m¹i ®· sö dông nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó qu¶n lý c«ng t¸c tiªu thô

hµng hãa. Víi chøc n¨ng thu thËp sè liÖu, xö lý vµ cung cÊp th«ng tin, kÕ to¸n

®îc coi lµ nh÷ng c«ng cô gãp phÇn gi¶i quyÕn nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh trong

doanh nghiÖp. Cô thÓ kÕ to¸n ®· theo dâi sè lîng, chÊt lîng, gi¸ trÞ cña tæng

l« hµng tõ kh©u mua ®Õn kh©u tiªu thô hµng hãa. Tõ ®ã doanh nghiÖp míi

®iÒu chØnh ®a ra ph¬ng ¸n, çc kÕ ho¹ch tiªu thô hµng hãa nh»m thu ®îc

hiÖu qu¶ cao nhÊt.

Doanh nghiÖp th¬ng m¹i thùc hiÖn tèt nghiÖp vô nµy th× sÏ ®¸p øng

tèt, ®Èy ®ñ, kÞp thêi nhu cÇu cña kh¸ch hµng, gãp phÇn khuyÕn khÝch tiªu


5

dïng, thóc ®Èy s¶n xuÊt, t¨ng doanh thu b¸n ra, më réng thÞ phÇn, kh¼ng ®Þnh

®îc uy tÝn doanh nghiÖp trong mèi quan hÖ víi çc chñ thÓ kh¸c (nh b¹n

hµng, chñ nî, çc nhµ ®Çu t ...). §ång thêi ®éng viªn ngêi lao ®éng, n©ng

cao møc sèng cho hä vµ ®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp sÏ thu héi ®îc kho¶n lîi

nhuËn mong muèn, gãp phÇn x©y dùng nÒn kinh tÕ quèc d©n.

4. Yªu cÇu qu¶n lý tiªu thô hµng hãa

Trong çc doanh nghiÖp th¬ng m¹i tiªu thô hµng hãa chÝnh lµ qu¸

tr×nh qu¶n lý hµng hãa vÒ sè lîng, chÊt lîng, gi¸ trÞ hµng hãa trong qu¸

tr×nh vËn ®éng tõ kh©u xuÊt b¸n cho ®Õn khi thu tiÒn b¸n hµng. C«ng t¸c qu¶n

lý nghiÖp vô tiªu thô hµng hãa ®ßi hái ph¶i thêng xuyªn theo dâi, chØ ®¹o

qu¸ tr×nh b¸n hµng theo kÕ ho¹ch ®· ®Þnh, kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng biÕn ®éng

cña thÞ trêng ®Ó ®iÒu chØnh kinh doanh sao cho mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt.

§ång thêi ph¶i tÝnh to¸n vµ ®a ra çc møc kÕ ho¹ch vµ chi phÝ, kÕt qu¶n kinh

doanh, n¨ng suÊt lao ®éng, thêi gian chu chuyÓn vèn.

ViÖc qu¶n lý tiªu thô hµng hãa theo çc néi dung sau:

Qu¶n lý vÒ sè lîng, chÊt lîng, gi¸ trÞ hµng hãa, bao gåm: ViÖc qu¶n

lý tõng ngêi mua, tõng lÇn göi hµng, tõng nhãm hµng, tõng bé phËn kinh

doanh. ViÖc qu¶n lý chØ kÕt thóc khi quyÒn së h÷u ®îc chuyÓn giao vµ doanh

nghiÖp nhËn ®îc tiÒn hay cã ®ßi hái tiÒn.

Qu¶n lý vÒ gi¸ c¶ bao gåm viÖc lËp dù ®Þnh vµ theo dâi thùc hiÖn gi¸,

®ång thêi doanh nghiÖp ph¶i ®a ra kÕ ho¹ch cho kú tiÕp theo. Doanh nghiÖp

ph¶i ®a ra mét biÓu gi¸ hîp lý cho tõng mÆt hµng, tõng ph¬ng thøc b¸n,

tõng ®Þa ®iÓm kinh doanh. Trong c«ng t¸c qu¶n lý gi¸ c¶ hµng hãa th× hÖ

thèng chøng tõ, sæ s¸ch kÕt to¸n lµ c«ng cô ®¾c lùc nhÊt, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c

nhÊt t×nh h×nh tiªu thô hµng hãa, ®Æc biÖt lµ sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ trong tõng

thêi ®iÓm. Nã gióp cho nhµ qu¶n lý x©y dùng ®îc ®Þnh møc gi¸ hîp lý nhÊt

cho hµng b¸n ra.


6

Qu¶n lý viÖc thu håi tiÒn b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh.

Qu¶n lý viÖc thu håi tiÒn b¸n hµng lµ viÖc xem xÐt sè tiÒn thu ®îc sau tiªu

thô ®îc chuyÓn vÒ ®¬n vÞ díi h×nh thøc nµo, sè lîng bao nhiªu, chiÒu

híng ph¸t sinh çc kho¶n nî khã ®ßi. Qu¶n lý mÆt nµy bao gåm c¶ viÖc qu¶n

lý çc nghiÖp vô ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô nh nhËn ®îc tiÌn tríc

cña kh¸ch hµng, chiÕt khÊu, gi¶m gi¸, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. Sau khi qu¸ tr×nh

tiªu thô hµng hãa kÕt thóc cÇn ph¶i qu¶n lý viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶n kinh doanh,

®¶m b¶o tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ kÕt qu¶ kinh doanh ®· ®¹t ®îc.

5. X¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô

KÕt qu¶ tiªu thô lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ cuèi cïng vÒ viÖc tiªu thô

s¶n phÈm hµng hãa, lao vô, dÞch vô cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh

vµ kinh doanh phô.

5.1. Çc yÕu tè cÊu thµnh viÖc x¸c ®inh kÕt qu¶ tiªu thô

5.1.1. Doanh thu b¸n hµng

Doanh thu b¸n hµng: Lµ tæng gi¸ trÞ ®îc thùc hiÖn do viÖc ban hµng

hãa, s¶n phÈmm cung cÊp lao vô, dÞch vô cho kh¸ch hµng. Tæng sè doanh thu

b¸n hµng lµ sè tiÒn ghi trªn hãa ®¬n, trªn hîp ®ång cung cÊp lao vô, dÞch vô.

Doanh thu b¸n hµng sÏ ®îc ghi nhËn khi tÊt c¶ çc ®iÒu kiÖn sau ®îc

tháa m·n:

Doanh nghiÖp ®· chuyÓn giao phÇn lín rñi ro vµ lîi Ých g¾n liÒn víi

quyÒn lîi së h÷u s¶n phÈm, hµng hãa cho ngêi mua.

Doanh nghiÖp kh«ng cßn n¾m gi÷ quyÒn qu¶n lý hµng hãa nh lµ ngêi

së h÷u hµng hãa hoÆc quyÒn kiÓm so¸t hµng hãa.

Gi¸ trÞ çc kho¶n doanh thu ®îc x¸c ®Þnh mét çch ch¾c ch¾n.

Doanh nghiÖp ®· thu ®îc hoÆc sÏ thu ®îc lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch b¸n

hµng.

X¸c ®Þnh ®îc chi phÝ liªn quan ®Õn giao dÞch b¸n hµng.


7

Víi mçi ph¬ng thøc b¸n hµng th× thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu ®îc

niÖm kh¸c nhau:

- Trong trêng hîp b¸n lÎ hµng hãa: Thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu lµ

thêi ®iÓm nhËn b¸o ço b¸n hµng cña nh©n viªn b¸n hµng.

- Trong trêng hîp göi ®¹i lý b¸n hµng: Thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu

lµ thêi ®iÓm nhËn b¸o ço b¸n hµng do bªn ®¹i lý göi.

- Trêng hîp b¸n bu«n qua kho vµ ban bu«n vËn chuyÓn th¼ng theo

h×nh thøc giao trùc tiÖp th× thêi ®iÓm hµng hãa ®îc x¸c nhËn lµ tiªu thô vµ

doanh thu ®îc ghi nhËn lµ khi ®¹i diÖn bªn mua ký nhËn ®ñ hang, ®· thanh

to¸n tiÒn hµng hoÆc chÊp nhËn nî.

- Trêng hîp b¸n bu«n qua kho, b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng theo h×nh

thøc chuyÓn hµng th× thêi ®iÓm ghi nhËn doanh nghiÖp thu lµ khi thu tiÒn cña

bªn mua hoÆc bªn mua chÊp nhËn thanh to¸n tiÒn.

5.1.2. ChiÕt khÊu th¬ng m¹i

ChiÕt khÊu th¬ng m¹i lµ sè tiÒn mµ doanh nghiÖp ®· gi¶m trõ hoÆc ®·

thanh to¸n cho ngêi mua do mua hµng hãa, dÞch vô víi khèi lîng lín theo

tháa thuËn vÒ chiÕt khÊu th¬ng m¹i ®· ghi trªn hîp ®ång kinh tÕ mua b¸n

hoÆc çc cam kÕt mua, b¸n hµng.

5.1.3. Gi¶m gi¸ hµng b¸n

Gi¶m gi¸ hµng b¸n: lµ sè tiÒn gi¶m trõ cho kh¸ch hµng ngoµi hãa ®¬n

hay hîp ®ång cung cÊp dÞch vô do çc nguyªn nh©n ®Æc biÖt nh hµng kÐm

phÈm chÊt, kh«ng ®óng quy çch, giao hµng kh«ng ®óng thêi gian, ®Þa ®iÓm

trong hîp ®ång....(do chñ quan doanh nghiÖp). Ngoµi ra tÝnh vµo kho¶n gi¶m

gi¸ hµng b¸n cßn bao gåm çc kho¶n thëng kh¸ch hµng trong mét kho¶ng

thêi gian nhÊt ®Þnh ®· tiÕn hµnh mua mét khèi lîng hµng hãa trong mét ®ît.

5.1.4. Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i

Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: Lµ sè hµng ®· ®îc coi lµ tiªu thô (®· chuyÓn giao

quyÒn së h÷u, ®· thu tiÒn hay ®îc ngêi chÊp nhËn tr¶ tiÒn) nhng l¹i bÞ


8

ngêi mua tõ chèi vµ tr¶ l¹i do ngêi b¸n kh«ng t«n träng hîp ®ång kinh tÕ ®·

ký kÕt nhng kh«ng phï hîp víi yªu cÇu, tiªu chuÈn, quy çch kü thuËt, hµng

kÐm phÈm chÊt, kh«ng ®óng chñng lo¹i...T¬ng øng víi hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i lµ

gi¸ vèn cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i (tÝnh theo gi¸ vèn khi b¸n) vµ doanh thu cña

hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i công víi thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép cña hµng b¸n bÞ tr¶

l¹i.

5.1.5. Doanh thu thuÇn

Doanh thu thuÇn: Lµ sè chªnh lÖch gi÷a tæng sè doanh thu víi çc

kho¶n gi¶m gi¸, chiÕt khÊu th¬ng m¹i, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu.

5.1.6. Gi¸ vèn hµng b¸n

Gi¸ vèn hµng b¸n: lµ trÞ gi¸ vèn cña s¶n phÈm, vËt t, hµng hãa lao vô,

dÞch vô tiªu thô. §èi víi s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô tiªu thô gi¸ thµnh s¶n xuÊt

(gi¸ thµnh c«ng xëng) hay chi phÝ s¶n xuÊt. Víi vËt t tiªu thô, gi¸ vèn lµ gi¸

trÞ ghi sæ, cßn víi hµng hãa tiªu thô, gi¸ vèn bao gåm trÞ gi¸ mua cña hµng

hãa tiªu thô céng víi chi phÝ thu mua ph©n bæ cho hµng tiªu thô.

ViÖc x¸c ®Þnh vèn hµng b¸n lµ hÕt søc quan träng, nã cã ¶nh hëng trùc

tiÕp ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh, ®Æc biÖt trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay cßn

nhiÒu biÕn ®éng th× çc doanh nghiÖp cµng ph¶i quan t©m trong viÖc lùa chän

ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ vèn thÝch hîp cho m×nh sao cho cã lîi Ých nhÊt mµ

vÉn ph¶n ¸nh ®óng trÞ gi¸ vèn cña hµng hãa theo quy ®Þnh cña bé tµi chÝnh.

5.1.7. Lîi nhuËn gép

Lîi nhuËn gép: Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh sè chªnh lÖch gi÷a doanh thu

thuÇn vµ gi¸ vèn hµng b¸n ph¸t sinh trong thêi kú.

5.1.8. Chi phÝ b¸n hµng

Chi phÝ b¸n hµng: Lµ bé phËn cña chi phÝ lu th«ng ph¸t sinh díi h×nh

th¸i tiÒn tÖ ®Ó thùc hiÖn çc nghiÖp vô b¸n hµng hãa. Chi phÝ b¸n hµng bao

gåm nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tiªu thô nh:

Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng, vËn chuyÓn, bao b×, hµng hãa tr¶ ®¹i lý.


9

Sè thuÕ GTGT

Ph¶i nép

ThuÕ GTGT

®Çu ra

ThuÕ GTGT ®Çu vµo

®îc khÊu trõ

5.1.9. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp

Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: Lµ mét lo¹i chi phÝ thêi kú ®îc tÝnh khi

h¹ch to¸n lîi tóc thuÇn. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¶n ¸nh çc kho¶n chi

chung cho qu¶n lý v¨n phßng vµ çc kho¶n kinh doanh kh«ng g¾n víi çc ®Þa

chØ cô thÓ trong c¬ cÊu tæ chøc kinh doanh cña doanh nghiÖp còng nh chi

l¬ng nh©n viªn qu¶n lý, ®å dïng v¨n phßng, chi tiÕp kh¸c, c«ng çc phÝ...

5.1.10. Çc kho¶n thuÕ ph¶i nép cã liªn quan ®Õn b¸n hµng

ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng

ThuÕ GTGT lµ lo¹i thuÕ gi¸n thu, ®îc thu trªn phÇn gi¸ trÞ gia t¨ng cña

hµng hãa, dÞch vô.

Môc ®Ých cña thuÕ GTGT lµ nh»m ®éng viªn mét phÇn thu nhËp cña

ngêi tiªu dïng cho ng©n s¸ch nhµ níc, b¶o ®¶m c«ng b»ng x· héi, kiÓm

so¸t kinh doanh, thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn.

§èi tîng nép thuÕ GTGT bao gåm çc tæ chøc, ç nh©n cã ho¹t ®éng

s¶n xuÊt, kinh doanh hµng hãa, dÞch vô chÞu thuÕ ë ViÖt Nam, kh«ng ph©n biÖt

ngµnh nghÒ, h×nh thøc, tæ chøc kinh doanh (gäi chung lµ cë së kinh doanh) vµ

tæ chøc ç nh©n cã nhËp khÈu hµng hãa chÞu thuÕ (gäi chung lµ ngêi nhËp

khÈu) ®Òu lµ ®èi tîng nép thuÕ GTGT.

Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ:

§èi tîng ¸p dông: lµ çc ®¬n vÞ, tæ chøc kinh doanh, bao gåm çc

doanh nghiÖp nhµ níc, doanh nghiÖp ®Çu t níc ngoµi, doanh nghiÖp t

nh©n, çc c«ng ty cæ phÇn, hîp t¸c x· vµ çc ®¬n vÞ, tæ chøc kinh doanh kh¸c.

X¸c ®Þnh thuÕ GTGT ph¶i nép

= -


10

ThuÕ

GTGT

®Çu ra

Gi¸ trÞ tÝnh thuÕ cña

hµng hãa, dÞch vô chÞu

thuÕ GTGT

ThuÕ suÊt thuÕ

GTGT cña hµng hãa,

dÞch vô ®ã

ThuÕ

GTGT

®Çu vµo

Tæng thuÕ GTGT ghi trªn hãa ®¬n GTGT

mua hµng hãa, dÞch vô hoÆc chøng tõ nép

thuÕ GTGT cña hµng hãa nhËp khÈu

Trong ®ã:

= x

=

ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt

Tiªu thô ®Æc lµ lo¹i thuÕ gi¸n thu ®îc trªn thu nhËp doanh nghiÖp cña

mét sè mÆt hµng hãa nhÊt ®Þnh mµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh (Rîu,

bia, thuèc l¸, x¨ng çc lo¹i...). Mäi tæ chøc, ç nh©n thuéc çc thµnh phÇn

kinh tÕ s¶n xuÊt hay nhËp khÈu çc mÆt hµng thuéc diÖn chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc

biÖt ®Òu ph¶i nép thuÕ.

§èi víi çc hµng hãa thuéc diÖn chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, khi vËn

chuyÓn trªn ®îng ph¶i cã ®ñ biªn b¶n nép thuÕ vµ giÊy vËn chuyÓn hµng hãa

®· nép thuÕ. §èi víi hµng dù tr÷ t¹i kho hµng, cöa hiÖu... ph¶i cã giÊy tê

chøng minh ®· nép thuÕ (Biªn lai, hãa ®¬n)

Mçi mÆt hµng thuéc diÖn chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt chØ ph¶i chÞu thuÕ

nµy mét lÇn tøc lµ sau khi mÆt hµng ®ã ®· chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ë kh©u

s¶n xuÊt th× kh«ng ph¶i chÞu thuÕ lÇn thø hai khi lu th«ng trªn thÞ trêng. C¬

së s¶n xuÊt mÆt hµng nµy chØ chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖc mµ kh«ng chÞu thuÕ

GTGT, cßn c¬ së th¬ng nghiÖp kinh doanh mÆt hµng ®ã chØ chÞu thuÕ GTGT

mµ kh«ng ph¶i chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt.

ThuÕ xuÊt khÈu

ThuÕ xuÊt khÈu lµ lo¹i thuÕ gi¸n thu, thu vµo v¸c hµng hãa ®îc phÐp xuÊt

khÈu.


11

§èi tîng chÞu thuÕ xuÊt khÈu lµ hµng hãa ®îc phÐp xuÊt khÈu, nhËp

khÈu qua cöa khÈu, biªn giíi ViÖt Nam (trõ hµng viÖn trî qu¸ c¶nh, hµng t¹m

nhËp t¸i xuÊt, hµng viÖn trî nh©n ®¹o...)

ThuÕ xuÊt khÈu ®îc tÝnh c¨n cø vµo sè lîng tõng mÆt hµng tÝnh thuÕ

vµ thuÕ suÊt tõng mÆt hµng. Çch tÝnh sè thuÕ ph¶i nép nh sau:

= x

5.2. X¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô

KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ sè chªnh lÖch gi÷a doanh thu

thuÇn vµ gi¸ trÞ vèn hµng b¸n (gåm c¶ s¶n phÈm, hµng hãa vµ dÞch vô), doanh

thu tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh, chi phÝ tµi chÝnh, chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n

lý doanh nghiÖp. Vµ ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc:

= - - - -

= + -

ThuÕ xuÊt

khÈu ph¶i

nép

Sè lîng mÆt

hµng chÞu thuÕ kª

khai trong tê khai

hµng hãa

Gi¸ tÝnh

thuÕ b»ng

®ång ViÖt

Nam

ThuÕ xuÊt

Doanhthu

thuÇn

Doanhthub¸nhµng

ChiÕtkhÊu

th¬ngm¹i

Gi¶mgi¸

hµng

Hµn b¸nbÞ tr¶ l¹i

ThuÕTT§B,

XK

Lîi nhuËnthuÇn tõtiªu thô

hµng ho¸

Lîi nhuËngép tõ b¸n

hµng vµcung cÊpdÞch vô

Chi phÝb¸nhµng

Chi phÝph©n bæqu¶n lýdoanhnghiÖp


12

5.3. NhiÖm vô kÕ to¸n tiªu thô hµng hãa vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô

Ghi chÐp, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, kÞp thêi khèi lîng hµng hãa b¸n ra, tÝnh

to¸n ®óng ®¾n trÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt b¸n nh»m x¸c ®Þnh ®óng ®¾n kÕt qu¶

kinh doanh cña doanh nghiÖp, cung cÊp th«ng tin kÞp thêi vÒ t×nh h×nh b¸n

hµng, phôc vô cho l·nh ®¹o ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i.

KiÓm tra tiÕn ®é thùc hiÖn kÕ ho¹ch tiªu thô, kÕ ho¹ch lîi nhu©n, kû

luËn thanh to¸n vµ qu¶n lý chÆt chÏ tiÒn b¸n hµng, kû luËt thu nép ng©n s¸ch

Nhµ níc.

§Ó tæ chøc tèt hÖ thèng chøng tõ ghi chÐp ban ®Çu vµ tr×nh tù lu©n

chuyÓn chøng tõ.

KÕ to¸n cÇn ph¶i cã ®Çy ®ñ çc chøng tõ hîp ph¸p ban ®Çu vÒ nghiÖp vô

b¸n hµng, tæ chøc viÖc lu©n chuyÓn chøng tõ vµ ghi sæ s¸ch kÕ to¸n mét çch

hîp lý nh»m ph¶n ¸nh ®íc çc sè liÖu phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý kinh

doanh tr¸nh ghi chÐp trïng lÆp, phøc t¹p kh«ng cÇn thiÕt, n©ng cao hiÖu qu¶

c«ng t¸c kÕ to¸n. C¨n cø vµo çc trêng hîp hµng hãa ®îc coi lµ b¸n mµ

ph¶n ¸nh ®óng ®¾n kÞp thêi doanh sè b¸n, cung cÊp ®îc çc th«ng tin l·nh

®¹o qu¶n lý kinh doanh vÒ hµng hãa ®· b¸n vµ s« hiÖn cßn trong kho.

B¸o ço kÞp thêi, thêng xuyªn t×nh h×nh tiªu thô, t×nh h×nh thµnh to¸n

víi kh¸ch hµng theo tõng lo¹i hµng, tõng hîp ®ång kinh tÕ, tõng thêi gian ...

®¶m b¶o ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý vµ ph¶i gi¸m s¸t chÆt chÏ hµng b¸n trªn çc

mÆt: s« lîng, chÊt l¬ng, chñng lo¹i... §«n ®èc viÖc thu tiÒn b¸n hµng vÒ

doanh nghiÖp kÞp thêi, tr¸nh hiÖn tîng tiªu cùc sö dông tiÒn b¸n hµng cho

môc ®Ých ç nh©n.

Tæ chøc vËn dông tèt hÖ thèng t¹i kho¶n kÕ to¸n, hÖ thèng sæ s¸ch kÕ

to¸n phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ.

KÕ to¸n tiªu thô hµng hãa thùc hiÖn tèt çc nhiÖm vô cña m×nh sÏ ®em

l¹i hiÖu qu¶ thiÕt thùc cho c«ng t¸c b¸n hµng nãi riªng vµ chi phÝ ho¹t ®éng

cña doanh nghiÖp nãi chung. Nã gióp cho ngêi sö dung nh÷ng th«ng tin cña


13

kÕ to¸n n¾m ®îc toµn diÖn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, gióp cho

nhµ qu¶n lý chØ ®¹o kinh doanh kÞp thêi phï hîp vêi t×nh h×nh biÕn ®éng thùc

tÕ cña thÞ trêng còng nh viÖc lËp kÕ ho¹ch ho¹t ®éng kinh doanh trong

t¬ng lai.

II. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô hµng hãa vµ x¸c

®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i

1. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô hµng hãa

1.1. Çc ph¬ng thøc tiªu thô hµng hãa

Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, tiªu thô hµng ho¸ ®îc thùc hiÖn theo

nhiÒu ph¬ng thøc kh¸c nhau, theo ®ã hang hãa vËn ®éng ®Õn tËn tay ngêi

tiªu dïng. ViÖc lùa chän vµ ¸p dông linh ho¹t çc ph¬ng thøc tiªu thô ®· gãp

phÇn kh«ng nhá vµo viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch tiªu thô vµ doanh nghiÖp. HiÖn

nay çc doanh nghiÖp thêng sö dông mét sè ph¬ng thøc tiªu thô sau:

1.1.1. Ph¬ng thøc b¸n bu«n.

B¸n bu«n ®îc hiÓu lµ h×nh thøc b¸n hµng cho ngêi mua trung gian ®Ó

hä tiÕp tôc chuyÓn b¸n hoÆc b¸n cho çc nhµ s¶n xuÊt.

Ph¬ng thóc nµy cã thuËn lîi lµ cã thÓ gióp cho doanh nghiÖp thu héi

vèn nhanh, ®Èy nhanh vßng quay cña vèn do khèi lîng hµng hãa tiªu thô lín.

Tuy nhiªn, víi ph¬ng thøc nµy doanh nghiÖp còng cã thÓ gÆp nguy c¬ khñng

ho¶ng thõa trong tiªu thô do doanh nghiÖp bÞ ng¨n çch víi ngêi tiªu dïng

cuèi cïng bëi ngêi mua trung gian hoÆc bÞ chiÕm dông vèn do bªn mua thiÕu

thiÖn chÝ, chËm thanh to¸n. Theo ph¬ng thøc nµy cã hai h×nh thøc b¸n bu«n.

1.1.1.1 B¸n bu«n qua kho.

B¸n bu«n qua kho lµ h×nh thøc b¸n hµng mµ b¸n ®îc xuÊt ra tõ kho

b¶o qu¶n cña doanh nghiÖp. B¸n bu«n qua kho bao gåm theo h×nh thøc giao

hµng trùc tiÕp hoÆc b¸n buèn qua kho theo h×nh thøc chuyÓn hµng.


14

B¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc giao hµng trùc tiÕp: Lµ h×nh thøc b¸n

hµng trong ®ã doanh nghiÖp xuÊt kho hµng hãa giao trùc tiÕo cho ®¹i diÖn cña

bªn mua.

B¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc chuyÓn hµng: Lµ h×nh thøc b¸n hµng

trong ®ã doanh nghiÖp c¨n cø vµo ®¬n ®Æt hµng hoÆc hîp ®ång ®· ký kÕt xuÊt

kho hµng hãa.

1.1.1.2. B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng.

B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng lµ h×nh thøc b¸n mµ doanh nghiÖp th¬ng

m¹i sau khi tiÕn hµnh mua hµng kh«ng ®a vÒ nhËp kho mµ chuyÓn th¼ng ®Õn

cho bªn mua. Thuéc h×nh thøc nµy bao gåm b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng trùc

tiÕp vµ b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng theo h×nh thøc göi hµng.

B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng trùc tiÕp: Lµ h×nh thøc b¸n mµ ngêi mua

cö ®¹i diÖn ®Õn nhËn hµng do doanh nghiÖp b¸n chØ ®Þnh theo hãa ®¬n cña

ngêi b¸n ®· nhËn.

B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng theo h×nh thøc göi hµng: Lµ h×nh thøc b¸n

hµng mµ bªn b¸n tù vËn chuyÓn hµng tõ çc ®iÓm nhËn hµng ®Õn ®Þa ®iÓm cña

bªnh mua theo hîp ®ång b»ng ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn tù cã hoÆc thuª ngoµi.

1.1.2. Ph¬ng thøc b¸n lÎ.

B¸n lÎ ®îc hiÓu lµ ph¬ng thøc b¸n hµng trùc tiÕp cho ngêi tiªu dïng,

kh«ng th«ng qua çc trung gian. Thuéc ph¬ng thøc b¸n lÎ gåm cã çc h×nh

thøc sau:

B¸n hµng thu tiÒn tËp trung: Theo h×nh thøc nµy, qu¸ tr×nh b¸n hµng

®îc t¸ch thµnh hai giai ®o¹n: Giai ®o¹n thu tiÒn vµ giai ®o¹n giao hµng.

B¸n hµng thu tiÒn trùc tiÕp: Theo h×nh thøc nµy, viÖc thu tiÒn vµ giao

hµng cho bªn mua kh«ng t¸ch rêi nhau. Nh©n viªn b¸n hµng trùc tiÕp thu tiÒn

vµ giao hµng cho kh¸ch hµng. HÕt ngµy hoÆc ca b¸n, nh©n viªn b¸n gµng cã

nhiÖm vô nép tiÒn cho thñ quü vµ lËp b¸o ço b¸n hµng sau khi ®· kiÓm kª

hµng tån trªn quÇy.


15

1.1.3. Ph¬ng thøc hµng ®æi hµng.

Theo ph¬ng thøc nµy doanh nghiÖp dïng s¶n phÈm hµng hãa cña m×nh

®Ó ®æi lÊy s¶n phÈm hµng hãa cña doanh nghiÖp kh¸c hay cßn gäi lµ ph¬ng

thøc thanh to¸n bï tr÷ lÉn nhau. Khi ®ã ë doanh nghiÖp võa ph¸t sinh nghiÖp

vô b¸n hµng võa ph¸t sinh nghiÖp vô mua hµng.

1.1.4. Ph¬ng thøc b¸n hµng ®¹i lý.

Lµ h×nh thøc b¸n hµng mµ doanh nghiÖp giao cho çc ®¬n vÞ hoÆc ç

nh©n b¸n hé ph¶i tr¶ hoa hång cho hä, sè hµng giao vÉn thuéc quyÒn së h÷u

cña doanh nghiÖp. Hoa hång ®¹i lý ®îc tÝnh theo tû lÖ phÇn tr¨m trªn gi¸ b¸n

cha cã thuÕ GTGT ( ®èi víi hµng hãa chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p

khÊu trõ) hoÆc thanh to¸n bao gåm c¶ GTGT (®«i víi hµng hãa chÞu thuÕ

GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc kh«ng thuéc ®èi trîng chÞu thuÕ

GTGT) vµ ®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ b¸n hµng.

1.1.5. Phong thøc b¸n hµng tr¶ gãp.

Lµ ph¬ng thøc ngêi mua hµng tr¶ ngay mét phÇn tiÒn hµng vµ tr¶ gãp

sè tiÒn cßn l¹i trong nhiÒu kú. Trong trêng hîp nµy doanh thu b¸n hµng vÉn

tÝnh theo doanh thu b¸n lÎ b×nh thêng, phÇn tiÒn nguêi mua tr¶ gãp th× ph¶i

tr¶ l·i cho sè tiÒn gãp ®ã.

1.1.6. Ph¬ng thøc tiªu thô néi bé.

Lµ ph¬ng thøc b¸n hµng çc ®¬n vÞ thµnh viªn trong cïng doanh

nghiÖp víi nhau gi÷a ®¬n bÞ chÝnh víi çc ®¬n vÞ trùc thuéc hoÆc sö dông s¶n

phÈm, hµng hãa cho môc ®Ých biÕu tÆng, qu¶ng ço hay ®Ó tr¶ c«ng cho ngêi

lao ®éng thay tiÒn l¬ng.

1.2. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hµng hãa xuÊt kho

Khi xuÊt kho hµng hãa ®Ó tiªu thô kÕ to¸n ph¶i vËn dông mét trong çc

ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ hµng hãa xuÊt kho sau:

- Ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc (FIFO)

- Ph¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tríc (LIFO)


16

- Ph¬ng ph¸p gi¸ b×nh qu©n

- Ph¬ng ph¸p thùc tÕ ®Ých danh

1.2.1. Ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc( FIFO)

Theo ph¬ng thøc nµy, l« hµng nµo nhËp tríc th× xuÊt tríc. Hµng xuÊt

thuéc l« hµng nµo th× lÊy ®¬n gi¸ vèn l« hµng ®Ó tÝnh.

Ph¬ng ph¸p nµy chØ thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn gi¸ c¶ æn ®Þnh vµ cã xu thÕ

híng gi¶m.

1.2.2. Ph¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tríc (LIFO)

Theo ph¬ng ph¸p nµy, l« hµng nµo nhËp sau th× xuÊt tríc. KÕ to¸n

ph¶i x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn nhËp kho, khi xuÊt kho c¨n cø vµo

sè lîng hµng hãa ®Ó tÝnh ra gi¸ thùc tÕ xuÊt kho, do ®ã gi¸ thùc tÕ cña hµng

hãa tån kho cuèi kú l¹i lµ lÇn nhËp kho ®Çu kú.

Ph¬ng ph¸p nµy chØ thÝch hîp khi nÒn kinh tÕ cã l¹m ph¸t, gi¸ c¶ cã

biÕn ®éng lín.

1.2.3. Ph¬ng ph¸p gi¸ b×nh qu©n

Theo ph¬ng ph¸p nµy:

= x

§¬n gi¸ b×nh qu©n cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh theo mét trong 3 çch:

Çch 1: §¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n liªn hoµn lµ ®¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n

®îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh hµng ho¸ xuÊt kho cho ®Õn khi nhËÇnhngf ho¸

míi, cÇn tÝnh l¹i ®¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp xuÊt.

TrÞ gi¸ hµng

xuÊt b¸n

S¶n lîng hµng

xuÊt b¸n

§¬n gi¸

b×nh qu©n


17

TrÞ gi¸ vèn thùc thÕ TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ hµng

hµng tån kho + hãa nhËp kho tõ lÇn

xuÊt

sau lÇn xuÊt tríc tríc ®Õn lÇn xuÊt nµy

Sè lîng hµng hãa Sè lîng hµng hãa nhËp

Tån kho sau lÇn xuÊt tríc + kho tõ lÇn xuÊt tríc tíi lÇn

xuÊt nµy

Çch 2: §¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷ (b×nh qu©n gia quyÒn)

®îc x¸c ®Þnh vµo cuèi kú h¹ch to¸n.

TrÞ gi¸ vèn hµng hãa TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ

hµng

Tån ®Çu kú + hãa nhËp trong kú

Sè lîng hµng hãa Sè lîng hµng hãa nhËp

Tån ®Çu kú + kho tõ lÇn xuÊt tríc tíi lÇn

xuÊt nµy

Çch 3: Ph¬ng ph¸p gi¸ b×nh qu©n ®Çu kú hay cuèi kú tríc

Ph¬ng ph¸p nµy ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:

=

1.2.4. Ph¬ng ph¸p thùc tÕ ®Ých danh

Theo ph¬ng ph¸p nµy th× hµng xuÊt kho thuéc l« hµng nµo th× lÊy ®óng

®¬n gi¸ nhËp kho cña l« hµng ®Ó tÝnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng xuÊt kho.

Gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng tån kho hiÖn cßn ®îc tÝnh b»ng sè tõng l« hµng

hiÖn cßn víi ®¬n gi¸ nhËp kho cña tõng l« hµng råi tæng hîp l¹i.

§¬n gi¸ thùc

tÕ b×nh qu©n

liªn hoµn

§¬n gi¸ thùc

tÕ b×nh qu©n

liªn hoµn

§¬n gi¸

B×nh qu©n

TrÞ gi¸ hµng hãa tån ®Çu kú

Sè lîng hµng hãa tån ®Çu

kú


18

1.3. H¹ch to¸n chi tiÕt hµng hãa

Çc ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt hµng hãa ®îc ¸p dông phæ biÕn

hiÖn nay:

- Ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song

- Ph¬ng ph¸p sæ sè d

- Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn

Ph¬ng ph¸p thÎ song song

ë kho: Thñ kho sö dông thÎ kho ®Ó ghi chÐo ph¶n ¸nh hµng ngµy t×nh

h×nh nhËp - xuÊt - tån cña tõng lo¹i hµng hãa vÒ nhËp hµng, kÕ to¸n hµnh kiÓm

tra tÝnh hîp lý, hîp ph¸p cña chøng tõ, ph©n lo¹i chøng tõ. Cuèi ngµy c¨n cø

vµo chøng tõ ®Ó ghi vµo thÎ kho tÝnh ra sè tån cuèi ngµy. Sau khi thñ kho s¾p

xÕp l¹i chøng tõ, lËp phiÕu giao nhËn chøng tõ vµ chuyÓn nh÷ng chøng tõ ®ã

vµo phßng kÕ to¸n. Khi giao nhËn chøng tõ thñ kho vµ kÕ to¸n ®Òu ký vµ phiÕu

giao nhËn chøng ts¾p xÕp l¹i chøng tõ, lËp phiÕu giao nhËn chøng tõ vµ

chuyÓn nh÷ng chøng tõ ®ã vµo phßng kÕ to¸n. Khi giao nhËn chøng tõ thñ kho

vµ kÕ to¸n ®Òu ký vµ phiÕu giao nhËn chøng tõ.

ë phßng kÕ to¸n: Khi nhËn ®îc chøng tõ do chuyÓn lªn, kÕ to¸n thùc

hiÖn kiÓm tra tÝnh chÝnh x¸c, hîp lý, hîp ph¸p cña chøng tõ, hoµn chØnh chøng

tõ sau ®ã tiÕn hµnh ghi thÎ hay sæ kÕt to¸n chi tiÕt, kÕ to¸n tæng hîp tõ thÎ hay

sæ chi tiÕt ®Ó lËp b¶ng kª tæng hîp nhËp xuÊt tån kho hµng råi ®èi chiÕu sè

liÖu cña kÕ to¸n tæng hîp.

u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ: ViÖc ghi sæ, thÎ ®¬n gi¶n, râ rµng, dÔ

kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu vµ ph¸t hiÖn sai sãt.

Nhîc ®iÓm: Ghi chÐp cßn trïng lÆp gi÷a kho vµ phßng kÕt to¸n, kh«i

lîng c«ng viÖc ghi chÐp cßn qu¸ lín.


19

Ph¹m vi ¸p dông: ChØ ¸p dông ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã chñng

lo¹i mÆt hµng Ýt, t×nh h×nh xuÊt hµng kh«ng thêng xuyªn vµ tr×nh ®éi kÕ to¸n

vµ qu¶n lý kh«ng cao.

S¬ ®å chi tiÕt hµng hãa theo ph¬ng ph¸p thÎ song song

Ghi chó:Ghi hµng ngµy

Ghi cuèi th¸ng

KiÓm tra, ®èi chiÕu

Ph¬ng ph¸p sæ sè d

ë kho: Thñ kho vÉn sö dông thÎ kho ®Ó ghi chÐp, ph¶n ¸nh hµng ngµy

nh ph¬ng ph¸p trªn, ®ång thêi sö dông sè d ®Ó cuèi th¸ng ghi chuyÓn sæ

tån kho cña tõng lo¹i hµng vµo sæ sè d theo chØ tiªu sè lîng. Sè d ®îc më

theo tõng kho, sö dông cho c¶ n¨m ®Ó ghi tån kho cuèi th¸ng cña tõng lo¹i

theo chØ tiªu sè lîng vµ gi¸ trÞ. Sau khi ghi sè liÖu thñ kho chuyÓn sè d cho

kÕt to¸n.

ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n sö dông b¶n kª lòy kÕ nhËp, b¶ng lòy kÕ xuÊt

hµng ®Ó ghi hµng ngµy hay ®Þnh kú t×nh h×nh nhËp, xuÊt theo chØ tiªu gi¸ trÞ ë

tõng kho vµ sö dông b¶ng kª nhËp - xuÊt - tån kho hµng ®Ó ph¶n ¸nh tæng sè

hµng hãa lu©n chuyÓn trong th¸ng vµ tån kho cuèi th¸ng theo chØ tiªu gi¸ trÞ

ThÎ kho

Chøng tõnhËp

Sæ (thÎ) kÕ to¸nchi tiÕt hµng hãa

Chøng tõxuÊt

Sæ (thÎ) kÕ to¸nchi tiÕt hµng hãa

Chøng tõxuÊt

B¶ng kª tæng hîpnhËp - xuÊt - tån

Chøng tõxuÊt

B¶ng kª tæng hîpnhËp - xuÊt - tån

KÕ to¸ntæng hîp


20

theo tõng mÆt hµng. Hµng ngµy hay ®Þnh kú 3 ®Õn 6 ngµy nh©n viªn kÕ to¸n

xuèng kho nhËn chøng tõ kÕ to¸n vÒ nhËp, xuÊt hµng hãa th× kÕ to¸n ký x¸c

nhËn trªn thÎ kho vµ phiÕu nhËn chøng tõ, kÕ to¸n mang chøng tï vÒ hoµn

chØnh. Khi nhËn ®îc chøng tõ, kÕ to¸n kiÓm tra vµ tÝnh gi¸ chøng tõ (theo gi¸

h¹ch to¸n), tæng hîp céng sè tiÒn vµ ghi vµo cét sè tiÒn trªn phiÕu giao nhËn

chøng tõ, ®ång thêi ghi sè tiÒn võa tÝnh ®îc cña tõng l¹i hµng hãa (nhËp

riªng, xuÊt riªng) vµo b¶ng lòy kª nhËp, xuÊt tån kho hµng th¸ng. B¶ng nµy

®îc më ræng tõng kho, mçi kho mét tê, ®îc ghi trªn c¬ së çc phiÕu giao

nhËn chøng tõ nhËp, xuÊt hµng hãa. TiÕp ®ã céng sè tiÒn nhËp, xuÊt trong

th¸ng vµ dùa vµo d ®Çu th¸ng ®Ó tÝnh ra sè d cuèi th¸ng cña tõng nhãm

hµng hãa. Sè dù nµy ®îc dïng ®Ó ®èi chiÕu víi sè d trªn sè d:

u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy: Gi¶m ®îc khèi lîng c«ng viÖc ghi sæ

kÕ to¸n, sè liÖu c«ng viÖc kÕ to¸n ®îc tiÕn hµnh ®Òu trong th¸ng t¹o ®iÒu kiÖn

cung cÊp kÞp thêi th«ng tin phôc vô c«ng t¸c l·nh ®¹o vµ qu¶n lý ë doanh

nghiÖp thùc hiÖn viÖc kiÓm tra, kiÓm so¸t thêng xuyªn, ®¶m b¶o tÝnh chÝnh

x¸c cña tµi liÖu kÕ to¸n, n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c kÕ to¸n.

Nhîc ®iÓm: Do kÕ to¸n ghi chØ tiªu gi¸ trÞ nªn sè liÖu kÕ to¸n kh«ng

cho phÐp theo dâi sù biÕn ®éng cña hµng hãa, mÆt kh¸c khi ®èi chiÕu, kiÓm

tra sè liÖu ë sæ sè d vµ b¶ng kª tæng hîp nhËp - xuÊt - tån kho hµng hãa

kh«ng khíp th× viÖc t×m ra sai sãt sÏ gÆp nhiÖu khã kh¨n, tèn c«ng søc.

Ph¹m vi ¸p dông: ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông cho nh÷ng doanh nghiÖp

cã nhiÒu hµng vµ viÖc nhËp, xuÊt diÔn ra thêng xuyªn, tr×nh ®é nghiÖp vô kÕ

to¸n t¬ng ®èi tèt.


21

S¬ ®å chi tiÕt hµng hãa theo ph¬ng ph¸p sæ sè d

Ghi chó:Ghi hµng ngµy

Ghi cuèi th¸ng


Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn

ë kho: Thñ kho sö dông thÎ kho ®Ó ghi chÐp ph¶n ¸nh hµng ngµy t×nh

h×nh biÕn ®éng cña hµng hãa gièng nh ph¬ng ph¸p thÎ song song.

ë phßng kÕ to¸n: Kh«ng më thÎ kÕ to¸n chi tiÕt mµ më sæ ®èi chiÕu

lu©n chuyÓn trong th¸ng (tæng nhËp, tæng xuÊt trong th¸ng vµ tån kho cuèi

th¸ng cña tõng lo¹i hµng) sæ nµy ®îc më cho c¶ n¨m, mçi mÆt hµng ë tõng

kho ®îc kiÓm tra tÝnh hîp lý, hîp ph¸p cña chøng tõ, hoµn chØnh chøng tõ, s¾p

xÕp, ph©n lo¹i chøng tõ, cuèi th¸ng tæng hîp sè liÖu trªn b¶ng kª vÒ sè lîng vµ

gi¸ trÞ tõng mÆt hµng ®Ó ghi vµo sæ ®èi chiÕu víi sè liÖu trªn thÎ kho vµ sè liÖu ë sè

kÕ to¸n tæng hîp.

u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy: Gi¶m ®îc khèi lîng ghi sæ kÕ to¸n

do ghi mét lÇn vµo cuèi th¸ng.

Nhîc ®iÓm: c«ng viÖc kÕ to¸n dån vµo cuèi th¸ng, viÖc ®èi chiÕu,

kiÓm tra sè liÖu trong th¸ng gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n kh«ng tiÕn hµnh ®îc.

Chøng tõ nhËp PhiÕu giao nhËnchøng tõ nhËp

ThÓ kho Sæ sè d

Chøng tõ nhËp

Sæ sè d

Chøng tõ xuÊt Chøng tõ xuÊt

PhiÕu giao nhËnchøng tõ nhËp

Chøng tõ xuÊt

B¶ng lòy kÕ N-X-Tkho hµng hãa

KÕ to¸ntæng hîp


22

Ph¹m vi ¸p dông: Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông phæ biÕn.

S¬ ®å chi tiÕt hµng hãa theo ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn:

Ghi chó:

Ghi hµng ngµy

Ghi cuèi th¸ng


1.4. H¹ch to¸n tæng hîp hµng hãa:

1.4.1. Tµi kho¶n sö dông

Tµi kho¶n 156 “Hµng hãa”

Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó theo dâi trÞ gi¸ hµng hãa nhËp, xuÊt, tån kho ë

doanh nghiÖp.

KÕt cÊu:

Bªn nî: - TrÞ gi¸ hµng hãa nhËp kho trong kú

- TrÞ gi¸ hµng hãa ph¸t hiÖn thõa

- TrÞ gi¸ hµng hãa tån kho cuèi kú

Bªn cã: - TrÞ gi¸ hµng hãa xuÊt kho

- TrÞ gi¸ hoÆc hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i

- TrÞ gi¸ hµng tån kho ®Çu kú ®· kÕt chuyÓn

D nî: TrÞ gi¸ hµng hãa tån kho cuèi kú

Chøng tõ nhËp

B¶ng kª nhËp

ThÎ kho

KÕ to¸n tænghîp

Sæ ®èi chiÕulu©n chuyÓn Chøng tõ xuÊt

B¶ng kª xu©t


23

Tµi kho¶n 156 cã 2 tµi kho¶n cÊp 2:

- TK 1561 “trÞ gi¸ hµng mua”

- TK 1562 “ Chi phÝ thu mua hµng hãa”

1.4.2. KÕ to¸n tiªu thô hµng hãa theo ph¬ng ph¸p kª khai th¬ng

xuyªn ë çc doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng khÊu trõ

1.4.2.1. Ph¬ng thøc b¸n bu«n

Lµ ph¬ng thøc b¸n bu«n tiªu thô hµng hãa mµ khi kÕt thóc nghiÖp vô

tiªu thô hµng hãa cha khái lÜnh vùc lu th«ng. Lu chuyÓn hµng hµng hãa

b¸n bu«n trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i vã hai ph¬ng thøc sau:

Ph¬ng thøc b¸n bu«n kho:

Lµ ph¬ng thøc tiªu thô mµ hµng hãa doanh nghiÖp mua vµo ®îc nhËp

kho, sau ®ã míi ®a hµng hãa nµy ®em ra b¸n.

S¬ ®å kÕ to¸n b¸n bu«n qua kho

TK 156 TK 632 TK 511 TK 111,112,131

TrÞ gi¸ vèn hµng b¸n

®· x¸c ®Þnh tiªu thô

TK 157

XuÊt kho göi

b¸n hµng

K/c trÞ gi¸

hµng ®·

x¸c ®Þnh

K/c trÞ gi¸

vèn hµng

tiªu thô

K/c doanh

thu thuÇn

TK 511

TK 531,532

Doanh thu

b¸n hµng

TK 3331

ThuÕGTGT®Çu ra


24

Ph¬ng thøc b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng

Lµ ph¬ng thøc tiªu thô mµ trong ®ã hµng hãa cña doanh nghiÖp mua

vµo kh«ng nhËp kho mµ chuyÓn ngay cho kh¸ch.

1.4.2.2. Ph¬ng thøc b¸n lÎ

Lµ b¸n hµng trùc tiÕp cho ngêi tiªu dïng hoÆc çc tæ chøc kinh tÕ, çc

®¬n vÞ kinh tÕ tËp thÓ mua vÒ mang tÝnh chÊt tiªu thô néi bé.

S¬ ®å kÕ to¸n b¸n lÎ:

TK111,112,113 TK632

KT911

TK511 TK111,112,113

Doanh thu

B¸n hµngK/c trÞ gi¸ vèn

Hµng tiªu thôK/c doanh

Thu thuÇn

TrÞ gi¸ vèn hµng ®·

X¸c ®Þnh tiªu thô

TK1331

ThuÕ GTGT

®Çu vµo

TK157

Hµng göi

B¸n

TK3331

TK531,532

ThuÕ GTGT

®Çu ra

TK156 TK632 TK911 TK511 TK111,112,138

TrÞ gi¸ thùc

TÕ cña hµng ®·

tiªu thô

®a

K/c gi¸ vèn

X¸c ®Þnh

kÕt qu¶

K/c doanh thu

B¸n hµng

Doanh thu

b¸n hµng

hãa

KT 3331

ThuÕ GTGT

Ph¶i nép

KT 131

Doanh thu

b¸n hµng

hãa

KT111

KT331


25

1.4.2.3. Ph¬ng thøc hµng ®æi hµngLµ ph¬ng thøc tiªu thô mµ ngêi b¸n ®em s¶n phÈm, hµng hãa cña

m×nh ®Ó ®æi l©y hµng hãa, vËt t cña ngêi mua.

S¬ ®å kÕ to¸n hµng ®æi hµng:

(1) (4) (3) (2a) (2c)

(2b)

(1) xuÊt kho hµng hãa giao cho kh¸ch hµng

(2a) Ph¶n ¸nh doanh thu thuÕ GTGT cña hµng hãa ®em ®i trao ®æi

(2b) Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vËt t, hµng hãa nhËn vÒ vµ thuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu

trõ

(2c) Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vËt t, hµng hãa nhËn vÒ bao gåm c¶ thuÕ GTGT

(3) KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn

(4) KÕt chuyÓn gi¸ vèn cña hµng hãa mang ®i trao ®æi

1.4.2.4. Ph¬ng thøc b¸n hµng ®¹i lý

Lµ ph¬ng thøc mµ bªn chñ hµng (bªn giao ®¹i lý) xuÊt hµng cho bªn

nhËn ®¹i lý ®Ó b¸n (bªn ®¹i lý)

TK152,156...TK155 TK632 TK911 TK511 TK131

TK1331TK3331


26

S¬ ®å kÕ to¸n b¸n hµng ®¹i lý:

1.4.2.5. Ph¬ng thøc b¸n hµng tr¶ gãp

Lµ ph¬ng thøc tiªu thô hµng hãa mµ ngêi thµnh to¸n tiÒn hµng nhiÒu

ph¬ng thøc vµ ngêi mua ph¶i chÞu mét l·i suÊt do tr¶ chËm.

S¬ ®å kÕ to¸n hµng tr¶ gãp:

XuÊt hµng giao cho ngêi mua: TK632

XuÊt kho giao hµng cho ngêi mua

Theo gi¸ thùc thÕ xuÊt kho

TK154,156 TK157 TK632 KT911 KT511 TK111,112,131

XuÊt hh chuyÓn

Cho kh¸ch hµng

Gi¸ trÞ hh göi

B¸n ®îc

kh¸ch hµng

chÊp nhËn

K/c gi¸ vèn

hµng b¸n

K/c doanh

thu thuÇn

DT b¸n hµng

KT511KT511

KT3331

Gi¸ trÞ hh nhËp kho do

Kh¸ch hµng kh«ng chÊp nhËn


27

Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng tr¶ gãp vµ nî ph¶i thu:

(1): Sè tiÒn ®· nhËn

(2): Sè tiÒn cßn ph¶i thu

(3): Doanh thu b¸n hµng cha cã thuÕ

(4): Lîi tøc cña sè tiÒn tr¶ chËm

1.4.2.6. Ph¬ng thøc tiªu thô néi bé

Lµ viÖc mua, b¸n s¶n phÈm, hµng hãa gi÷a ®¬n vÞ chÝnh víi ®¬n vÞ trùc

thuéc, hay gi÷a çc ®¬n bÞ trùc théc víi nhau trong cïng mét c«ng ty, Tæng c«ng

ty.

S¬ ®å kÕ to¸n tiªu thô néi bé:

TK511 TK111,112

TK3331 TK131

TK3387

(3)

(4)

(3) (1)

(5) (2)

TK136,334

ThuÕ GTGT

Ph¶i nép

TK155 TK632 TK911 TK512

XuÊt hµng hãa

B¸n néi bé

K/C GVHB

Néi bé

K/C doanh thu

Tiªu thô néi bé

Doanh thu b¸n

Hµng néi bé

TK3331


28

tæng hîp doanh thu, chi phÝ vµ x¸c ®Þnh KQKD

(¸p dông cho doanh nghiÖp th¬ng m¹i, kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú)

`

Doanh thu b¸n hµnghãa

Cuèi kú k/c trÞ gi¸ hµng tån khoHµng göi b¸n cha tiªu thô

TK156,157

TK111,112,141,331

§Çu kú k/c trÞ gi¸ hµngtån kho, hµng göi b¸n ®Çukú

Mua hµng hãa trong kú (gi¸ mua vµchi phÝ vËn chuyÓn bèc dì....

TK133

TrÞ gi¸ hµng hãa bÞ tr¶ l¹i cho ngêib¸n hoÆc ®îc gi¶m gi¸

TrÞ gi¸ hµnghãa hao hôtmÊt m¸t

TK 111,112334

TK331,111,112,138

Ghi gi¶m thuÕ GTGT ®Çu t vµo cña b¶nghµng hãa tr¶ l¹i, hoÆc ®îc gi¶m gi¸

TK632 TK 5511

X¸c ®Þnh hµng hãa tiªuthô trong kú

TK635,641,642

K/c chi phÝTC, CPBH...

TK611

TK421

L·i kinh doanh

Lç kinh doanh

TK911

K/c DT thuÇn ®Ó x¸c®Þnh KQKD

k/c çc kho¶ngi¶m trõ DT b¸nhµng hãa ®Ó x®

KQKD

TK 33311

TK 111,112,131

Gi¶m trõ thuÕGTGT ®Çu ra

Doanh thu b¸n hµnghãa

ThuÕ GTGT ®Çuvµo(nÕu cã)

TK 521,531,532,33311


29

§Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô kÕ to¸n sö dông TK911 “ x¸c ®Þnh kÕt qu¶

kinh doanh”

Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh toµn bé kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt

kinh doanh cña doanh nghiÖp.

KÕt cÊu cña TK 911 nh sau:

Bªn Nî: - TrÞ gi¸ vèn cña s¶n phÈm, hµng hãa ®· tiªu thô trong kú.

- Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ chi phÝ kh¸c

- Chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp trong kú.

- Sè lîi luËn tríc thuÕ vµ ho¹t ®éng kinh doanh vµ çc ho¹t

®éng kh¸c

Bªn cã: - Doanh thu thuÇn vÒ sè s¶n phÈm, hµng hãa tiªu thô trong kú

- Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ çc kho¶n thu kh¸c.

- Sè lç vÒ ho¹t ®éng kinh doanh trong kú.

Tµi kho¶n nµy kh«ng cã sè d

Cuèi kú (th¸ng, quý, n¨m) tïy thuéc vµo ®Æc ®iÓm kinh doanh yªucÊu

qu¶n lý cña mçi doanh nghiÖp th× kÕ to¸n tËp hîp vµ kÕt chuyÓn doanh thu

thuÇn, gi¸ vèn hµng b¸n, vhi phÝ b¸n hµng, chi phi qu¶n lý doanh nghiÖp vµo

TK 911.


30

S¬ ®å kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô

Cuèi kú kÕ to¸n kÕt chuyÓn doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô

hoÆc gi¸ vèn hµng b¸n, doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh, chi phÝ tµi chÝnh, chi

phÝ b¸n hµng, chi phÝ QLDN, thu nhËp kh¸c vµ chi phÝ kh¸c ®Ó x¸c ®Þnh kÕt

qu¶ kinh doanh.

TK632 TK511TK911

Cuèi kú k/c gi¸ vèn hµng

B¸n sau khi trõ ®i çc

kho¶n gi¶m trõ

Cuèi kú kÕt chuyÓn doanh

thu b¸n hµng vµ cung cÊp

dÞch vô thuÇn

TK512

Cuèi kú kÕt chuyÓn doanh

thu néi bé thuÇn

TK641,642

Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ

b¸n hµng vµ CPQLDN sau

khi ®· trõ ®i çc kho¶n gi¶m

Cuèi kú kÕt chuyÓn lç tõ

ho¹t ®éng kinh doanh

Cuèi kú kÕt chuyÓn l·i tõ

ho¹t ®éng kinh doanh

TK421


31

Ch¬ng II

§Æc ®IÓm ®Þa bµn vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu

i. Kh¸i qu¸t trung vÒ c«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh

than hµ néi

1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty

C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi lµ 1 trong 10 ®¬n vÞ trùc

thuéc c«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than miÒn B¾c, ®îc thµnh lËp vµo ngµy

9/12/1974 theo quyÕt ®Þnh sè 1878/§T - QLKT cña bé trëng Bé §iÖn Than.

C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi lµ mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n phô

thuéc, cã t çch ph¸p nh©n, cã tµi kho¶n t¹i ng©n hµng nhµ níc vµ ®îc sö

dông con dÊu theo mÉu cña nhµ níc quy ®Þnh.

Tªn giao dÞch: C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi

CÊp qu¶n lý: C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than miÒn B¾c

Trô së chÝnh: Gi¸p NhÞ - Ph¬ng liÖt - §èng §a - Hµ Néi

Sè ®iÖn tho¹i: 04 8643359

Fax: 04 8641169

Tæng sè çn bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty lµ 98 ngêi

NhiÖm vô chÝnh cña c«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi lµ ho¹t

®ét th¬ng m¹i, chuyªn mua than ë má vµ b¸n than cho çc ®¬n vÞ sö dông

than trong ®Þa bµn Hµ Néi vµ çc tØnh l©n cËn. S¶n lîng tiªu thô than hµng

n¨m cña C«ng ty gÇn 200.000 tÊn víi doanh thu hµng n¨m h¬n 45 tû ®ång.

Thùc hiÖn chñ tr¬ng cña nhµ níc qu¶n lý vËt t theo ngµnh, ngµy

15/11/1974 héi ®ång chÝnh phñ ra quyÕt ®Þnh sè 254/CP chuyÓn chøc n¨ng

qu¶n lý vµ cung øng than tõ Bé vËt t qua Bé §iÖn - Than. Ngµy 9/12/1974,

Bé §iÖn - Than ra quyÕt ®Þnh sè 1878/§T - QLKT chÝnh thøc thµnh lËp C«ng

ty, lÊy tªn lµ “C«ng ty qu¶n lý vµ ph©n phèi than Hµ néi”. Do yªu cÇu ho¹t


32

®éng kinh doanh vµ ®Ó phï hîp víi chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c«ng ty trong

tõng thêi kú, C«ng ty ®· nhiÒu lÇn thay ®æi tªn gäi kh¸c nhau, cô thÓ:

Tõ khi thµnh lËp ®Õn n¨m 1978 lÊy tªn lµ “ C«ng ty qu¶n lý vµ ph©n

phèi than Hµ Néi”, trùc thuéc Tæng c«ng ty qu¶n lý vµ ph©n phèi than, Bé

§iÖn - Than

Tõ n¨m 1978 - 1981: ®æi tªn thµnh “ C«ng ty qu¶n lý vµ ph©n phèi

than” Bé §iÖn - Than, sau ®ã thuéc Bé Má Than.

Tõ n¨m 1982 - 1993: ®æi tªn thµnh “C«ng ty cung øng Than Hµ Néi”

trùc thuéc c«ng ty cung øng than, Bé Má Than, sau ®ã chuyÓn sang Bé N¨ng

lîng qu¶n lý.

Tõ 30/6/1993, theo chñ tr¬ng cña nhµ níc c¬ cÊu l¹i doanh nghiÖp

nhµ níc, Bé N¨ng Lîng ®· ban hµnh quyÕt ®Þnh sè 448/NT - TCCB - L§,

c¬ cÊu l¹i c«ng ty vµ ®æi tªn thµnh “ C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ

Néi”

Tõ ngµy 1/4/1995 C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ néi trë thµnh

mét c«ng ty trùc thuéc C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than miÒn B¾c (theo

quyÕt ®Þnh sè 563/TTG cña thñ têng chÝnh phñ), trùc thuéc Tæng C«ng Ty

Than ViÖt Nam.

Sau gÇn 30 n¨m ho¹t ®éng, “C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh Hµ Néi”

®· t¹o dùng ®îc cho m×nh mét vÞ thÕ trªn thÞ trêng. B»ng sù nç lùc vµ phÊn

®Êu cña toµn thÓ çn bé c«ng nh©n viªn trong c«ng t¸c qu¶n lý, s¶n xuÊt kinh

doanh, nghiªn cøu n¾m b¾t thÞ trêng C«ng ty ®· kh«ng ngõng c¶i tiÕn chÊt

lîng s¶n phÈm, gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh, dÞch vô hoµn h¶o... cñng cè vµ

ngµy cµng n©ng cao uy tÝn cña C«ng ty, ®Æc biÖt lµ ®¶m b¶o møc thu nhËp

tháa ®¸ng cho çn bé c«ng nh©n viªn. HiÖn nay t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh

cña C«ng ty rÊt æn ®Þnh vµ cã chiÒu híng ph¸t triÓn thuËn lîi.

2. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña C«ng ty

2.1. Chøc n¨ng cña C«ng ty


33

C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi víi ho¹t ®éng chÝnh lµ

mua than ë má bµ b¸n thanh cho çc ®¬n vÞ sö dông than. Ngoµi ra C«ng ty

cßn ph¶i chÕ biÕn than cã tiªu chuÈn phï hîp víi c«ng nghÖ s¶n xuÊt cho çc

hé tiªu dïng than.

Nh vËy ho¹t ®éng cña c«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi

kh«ng lµ ho¹t ®éng th¬ng m¹i ®¬n thuÇn mµ lµ ho¹t ®éng cã tÝnh s¶n xuÊt.

Ngoµi chøc n¨ng kinh doanh than ë má, ngµnh cßn giao nhiÖm vô tiªu thô

thanh cho më, bëi lÏ C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi n»m trong

d©y chuyÒn s¶n xuÊt vµ tiªu thô than cña ngµnh than. §iÒu ®ã cã nghÜa C«ng

ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi ho¹t ®éng võa mang tÝnh chÊt th¬ng

m¹i, võa mang tÝnh phôc vô nhiÖm vô chÝnh cña ngµnh.

LÜnh vùc ho¹t ®éng cña C«ng ty lµ chÕ biÕn vµ kinh doanh than, ®©y

còng lµ lÜnh vùc lín ®Çy tiÒm n¨ng. Bëi v× than lµ mét nguyªn liÖu truyÒn

thèng ®îc sö dông nhiÒu nhÊt t¹i çc c¬ së s¶n xuÊt do u ®iÓm cña nã lµ chi

phÝ thÊp. §iÒu nµy më ra cho c«ng ty nhiÒu c¬ héi kinh doanh, nhng ®ång

thêi còng ph¶i ®¬ng ®Çu víi çc s¶n phÈm c¹nh tranh, ®iÖn, x¨ng dÇu... ®ßi

hái ë c«ng ty mét sù nhanh nh¹y, khÐo lÐo vµ niÒm tin vµo kh¶ n¨ng cña m×nh

®Ó ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn.

2.2. NhiÖm vô cña c«ng ty

§Ó phï hîp víi chøc n¨ng cña m×nh ë tõng thêi kú kh¸c nhau nhiÖm vô

®Æt ra cho C«ng ty còng cã sù kh¸c nhau. Tríc ®©y nhiÖm vô chñ yÕu cña

c«ng ty lµ thu mua, tiªu thô than cho má, cung øng ph©n phèi than theo kÕ

ho¹ch cña Nhµ níc.

HiÖn nay, víi chøc n¨ng chÕ biÕn vµ kinh doanh than theo c¬ chÕ thÞ

trêng C«ng ty cã mét sè nhiÖm vô c¬ sau ®©y:

X©y dùng vµ tæ chøc thùc hiÖn kÕ ho¹ch hµng n¨m, s¸u th¸ng, quý vÒ

s¶n xuÊt kinh doanh theo sù chØ ®¹o cña c«ng ty chÕ biÔn vµ kinh doanh than

MiÒn B¾c vµ tu©n thñ ®óng ph¸p luËt cña nhµ níc.


34

Qu¶n lý, khai th¸c vµ sö dông çc nguån vèn cã hiÖu qu¶, ®Æc biÖc lµ

nguån vèn do ng©n s¸ch cÊp.

Thùc hiÖn ®Çy ®ñ çc cam kÕt hîp ®ång nãi chung (hîp ®ång mua, hîp

®ång b¸n, vËn chuyÓn...) Qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng theo ®óng ph¸p luËt cña

nhµ níc ban hµng, theo ph©n cÊp tháa íc lao ®éng tËp thÓ cña C«ng ty chÕ

biÕn vµ kinh doanh than MiÒn B¾c.

Thùc hiÖn çc quy ®Þnh cña Nhµ níc vÒ qu¶n lý kinh tÕ, thùc hiÖn

nghÜa vô ®èi víi ng©n s¸ch Nhµ níc vµ cÊp trªn.

Cuèi mçi niªn ®é kÕ to¸n, C«ng ty ph¶i lËp b¸o ço quyÕt to¸n tµi chÝnh

vµ chuyÓn toµn bé phÇn lîi nhuËn cßn l¹i lªn C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh

than MiÒn B¾c sau khi ®· thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi ng©n s¸ch Nhµ níc.

3. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty

§Ó phï hîp vµ ®¸p øng yªu cÇu thùc tiÔn chøc n¨ng nhiÖm vô s¶n xuÊt

kinh doanh. C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi tæ chøc bé m¸y qu¶n

lý theo kiÓu trùc tuyÕn, bao gåm ban gi¸m ®èc, ba phßng ban chøc n¨ng vµ

bèn tr¹m chÕ biÕn, kinh doanh than. §îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:

S¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n lý C«ng ty

Ban gi¸m ®èc

PhßngkÕ

ho¹chvµ thÞtrêng

PhßngkÕ

to¸nthèng

kª

Phßngtæ

chøchµnhchÝnh

Çc tr¹m chÕ biÕn vµ kinh doanh hanh

Tramcæ Loa

Tr¹m« çch

Tr¹mgi¸pnhÞ

Tr¹mVÜnhTuy A

Tr¹mVÜnhTuy B


35

Ban gi¸m ®ãc c«ng ty: Bao gåm mét gi¸m ®èc vµ hai phã gi¸m ®èc: Cã

nhiÖm vô chØ ®¹o, ®iÒu hµnh toµn bé ho¹t ®éng cña c«ng ty vµ chÞu tr¸ch

nhiÖm vÒ toµn bé c«ng viÖc kinh doanh cña c«ng ty tríc cÊp trªn, tríc Nhµ

níc vµ Ph¸p luËt. §Ó ®iÒu hµnh çc ho¹t ®éng cña C«ng ty tríc cÊp trªn,

ban Gi¸m ®èc kh«ng nh÷ng chØ ®¹o trh«ng qua çc phßng ban chøc n¨ng mµ

cßn trùc tiÕp chØ ®¹o c«ng t¸c kinh doanh tíi çc tr¹m. §©y lµ mét nÐt ®Æc thï

ph¶n ¸nh sù chÆt chÏ trong cong ty.

Gi¸m ®èc: Lµ ngêi ®øng ®Çu c«ng ty, lµ ngêi toµn quyÒn quyÕt ®Þnh

ho¹t ®éng cña c«ng ty, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña c«ng ty theo luËt ph¸p vµ chÞu

tr¸ch nhiÖm tríc C«ng ty vµ Nhµ níc vÒ mäi ho¹t ®éng cña C«ng ty.

Phã gi¸m ®èc: Do gi¸m ®èc C«ng ty lùa chän vµ ®Ò nghÞ cÊp trªn bæ

nhiÖm. Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch mét sè lÜnh vùc kinh doanh cô thÓ vµ chÞu

tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc vÒ çc lÜnh vùc ®îc giao. Phã gi¸m ®èc gióp

viÖc, tham mu cho Gi¸m ®èc vÒ çc vÊn ®Ò chuyªn m«n.

Ba phßng ban chøc n¨ng ®ã lµ: Phßng tæ chøc hµnh chÝnh, phßng kÕ

ho¹ch vµ thÞ trêng, phßng kÕ to¸n thèng kª. Çc phßng nµy cã chøc n¨ng,

nhiÖm vô tham mu vµ trî gióp cho Gi¸m ®èc c«ng ty theo lÜnh vùc c«ng viÖc

®îc quy ®Þnh cô thÓ. §ång thêi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tríc ban gi¸m ®èc vÒ

ho¹t ®éng cña m×nh.

Phßng tæ chøc hµng chÝnh: chÞu tr¸ch nhiÖm tham mu cho ban gi¸m

®èc: Tæ chøc nh©n sù, vÒ qu¶n lý çn bé, c«ng t¸c v¨n phßng, v¨n th, lu tr÷,

y tÕ, çc c«ng t¸c liªn quan ®Õn ®¶m b¶o an ninh, quan hÖ víi ®Þa ph¬ng,

®oµn thÓ vµ çc tæ chøc x· héi kh¸c. Ch¨m lo ®êi sèng sinh ho¹t cho çn bé


36

c«ng nh©n viªn, tham mu cho ban gi¸m ®èc ®Ó x©y dùng vµ ban hµnh c¬ chÕ

qu¶n lý trong néi bé C«ng ty.

Phßng kÕ ho¹ch vµ thÞ trêng: Cã nhiÖm vô theo dâi t×nh h×nh kinh

doanh cña C«ng ty, tæ chøc kinh doanh vµ cung øng than cho toµn bé m¹ng

líi cña c«ng ty. Gióp ban gi¸m ®èc nghiªn cøu thÞ trêng, t×m hiÓu ®èi t¸c

liªn doanh liªn kÕt më réng thÞ trêng tiªu thô. C¨n cø vµo kÕ ho¹ch s¶n lîng

, kh¶ n¨ng dù tr÷, ®¬n xin hµng cña çc tr¹m tõ ®ã ®iÒu ®éng ph¬ng tiÖn vËn

t¶i cung øng hµng hãa cho toµn bé m¹ng líi tiªu thô, ®¶m b¶o ®ñ sè lîng,

chñng lo¹i vµ kÞp thêi theo yªu cÇu cña çc tr¹m. Phßng cßn cã tr¸ch nhiÖm tæ

chøc viÖc b¸n hµng, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn çc néi quy b¸n hµng cña çc tr¹m

vÒ gi¸ c¶, chÊt lîng.

Phßng kÕ to¸n thèng kª: Víi chøc n¨ng c¬ b¶n lµ ho¹ch to¸n, qu¶n lý

vèn vµ tµi s¶n Nhµ níc giao. Phßng kÕ cã nhiÖm vô chØ ®¹o lËp chøng lËp sæ

s¸ch ®èi víi çc tr¹m vµ cö hµng, tËp hîp chøng tõ cña çc tr¹m vµ tæ chøc

h¹ch to¸n kÕ to¸n t¹i C«ng ty theo ®óng quy ®Þnh cña cÊp trªn vµ theo ®øng

chÕ ®é kÕ to¸n cña Nhµ níc. ViÖc tæ chøc mét m¹ng líi h¹ch to¸n thãng

nhÊt t tr¹m ®Õn c«ng ty ®· gióp phßng kÕ to¸n qu¶n lý c«ng nî , thu håi c«ng

nî kh«ng ®Ó kh¸ch hµng chiÕm dông vèn qu¸ l©u. Cïng tham gi¸ víi phßng

kinh doanh ®Ó dù th¶o çc hîp ®ång kinh tÕ mua b¸n, bèc xÕp, vËn chuyÓn

than. X©y dùng gi¸ vµ lËp kÕ ho¹ch chi phÝ lu th«ng.

Bèn tr¹m chÕ biÕn vµ kinh doanh than ®ãng ë Cæ Loa, ¤ Çch, Gi¸p

NhÞ, VÜnh Tuy. Çc tr¹m nµy lµ n¬i tæ chøc thùc hiÖn nhËn than, chÕ biÕn than

vµ quan lý kho cu·ng nh çc tµi s¶n ®îc c«ng ty giao ®Ó sö dông. Tr¹m trùc

tiÕp thùc hiÖn çc nghiÖp vô mua b¸n, chÕ biÕn, vËn chuyÓn than theo kÕ

ho¹ch cña c«ng ty giao.

Mäi ho¹t ®éng trong c«ng ty ®Òu cã sù nhÊt qu¸n tõ trªn xuèng díi,

çc bé phËn ho¹t ®éng ®éc lËp nhng cã mèi liÖn hÖ mËt thiÕt víi çc bé phËn

t¹o thµnh mét hÖ thèng, ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh kinh doanh tiÕn hµnh nhÞp

nhµng, cÊn ®èi vµ cã hiÖu qu¶.


37

4. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty

C«ng ty chÕ biªn vµ kinh doanh thanh Hµ néi lµ mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n

phô thuéc, trùc thuéc C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than MiÒn B¾c, do ®ã

ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty chÞu sù ®iÒu tiÕt cña c«ng ty chÕ

biÕn vµ kinh doanh than MiÒn B¾c. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng

ty nh sau:

TÊt c¶ çc hîp ®ång mua b¸n, vËn chuyÓn, bèc xÕp thanh kh©u mua,

b¸n ®Òu do c«ng ty ký kÕt vµ chÞu tr¸ch nhiÖm thanh to¸n. Çc tr¹m c¨n cø

vµo néi dung cña hîp ®ång kinh tÕ mµ c«ng ty ®· ký kÕt ®Ó tæ chøc qu¸ tr×nh

thùc hiÖn hîp ®ång. NÕu cã víng m¾c çc tr¹m ph¶i b¸o ço ®Ó c«ng ty gi¶i

quyÕt, tuyÖt ®èi çc tr¹m kh«ng ®îc tù ý söa ®æi hîp ®ång.

Gi¸ b¸n than do c«ng ty quyÕt ®Þnh. Çc tr¹m c¨n cø vµo b¶ng gi¸ ®·

®îc duyÖt ®Ó thùc hiÖn c¬ cÊu gi¸ b¸n. C«ng ty kiÓm tra, rµ so¸t vµ c¨n cø

vµo t×nh h×nh cô thÓ ë tõng thêi ®iÓm quyÕt ®Þnh gi¸ b¸n phï hîp.

Hµng tuÇn çc tr¹m ph¶i nép toµn bé sè tiÒn b¸n than vÒ C«ng ty hoÆc

cho Ng©n hµng.

Hµng th¸ng çc tr¹m ph¶i lËp kÕ ho¹ch chi tiªu ®Ó ban gi¸m ®èc duyÖt.

Phßng kÕ ho¹ch c«ng ty lËp dù trï sè tiÒn chi ®Ó çc tr¹m cã thÓ chñ ®éng

ho¹t ®éng kinh doanh.

Theo ®Þnh kú 3 ngµy 1 lÇn, çc tr¹m ph¶i chuyÓn toµn bé chøng tõ ph¸t

sinh vÒ phßng kÕ to¸n c«ng ty. Çc tr¹m ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tríc c«ng ty

vµ çc c¬ quan Nhµ níc vÒ tÝnh hîp ph¸p, hîp lÖ cña çc chøng tõ ®ã.

Cuèi th¸ng khi quyÕt to¸n xong, C«ng ty sÏ gi÷ l¹i çc kho¶n tiÒn thu

cè ®Þnh sau:

TiÒn mua than ë má, tiÒn vËn chuuÓn bèc dì than tõ xµ lan lªn b·i,

khÊu hao c¬ b¶n, thuÕ ®Êt, thuÕ m«n bµi, thuÕ GTGT, b¶o hiÓm y tÕ, b¶o hiÓm

x· héi kinh phÝ c«ng ®oµn...


38

KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty ë nh÷ng n¨m gÇn ®©y:

ChØ tiªu N¨m 2004 N¨m 2005

So s¸nh

T¨ng gi¶m vÒ sè

tuyÖt ®èi

T¨ng gi¶m vÒ

tû lÖ (%)

1.S¶n lîng tiªu thô (tÊn) 204.180,679 227.794,575 23.613,9 15,56

2.Tæng doanh thu (®ång) 51.241.440.167 63.055.664.154 11.814.223.987 23,06

3.Tæng nép ng©n s¸ch (®ång) 199.369.737 263.206.479 63.836.722 32,02

4.Tæng lîi nhuËn (®ång) 230.402.621 279.333.455 4/8.930.834 21,24

5.B×nh qu©n thu nhËp 1 ngêi/th¸ng 1.366.000 1.740.338 374.388 24,4

6.Sè lao ®éng b×nh qu©n lao ®éng (ngêi) 98 95 -3 3,06


39

Qua biÓu trªn ta thÊy:

Tæng doanh thu b¸n hµng cña c«ng ty n¨m sau t¨ng so víi n¨m tríc

(do s¶n lîng tiªu thô t¨ng 23.613,9 tÊn víi tû lÖ t¨ng 11,56%). Doanh thu

n¨m 2005 so víi n¨m 2004 ®¹t 123,06% t¨ng 23,06%

Lîi nhuËn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty t¨ng tõ

230.402.621 n¨m 2004 ®¹t 123,06% t¨ng 23,06% hay t¬ng øng víi sè tiÒn lµ

11,814 tû ®ång. Nh vËy c«ng ty ®ang më réng ®ang më réng quy m« kinh

doanh vµ më réng thÞ trêng tiªu thô ®Ó t¨ng doanh thu vµo çc n¨m tíi theo

kÕ ho¹ch v¹ch ra.

Lîi nhuËn cña c«ng ty n¨m 2005 so víi 2004 lµ 48,930 triÖu víi tû lÖ

t¨ng 21,24%. §iÒu nµy thÓ hiÖn râ c«ng ty ®ang ho¹t ®éng cã l·i.

T×nh h×nh vèn cña c«ng ty:

ChØ tiªuN¨m 2004 N¨m 2005

Sè tiÒn (®ång) Tû lÖ (%) Sè tiÒn (®ång) Tû lÖ (%)

Tæng sè vèn 2.934.871.736 100 2.939.301.864 100

Vèn cè ®Þnh 934.871.736 31,8 939.301.864 32

Vèn lu th«ng 2.000.000.000 68,2 2.000.000.000 68

C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh thanh Hµ Néi lµ mét doanh nghiÖp nhµ

níc do ®ã nguån vèn chñ yÕu cña c«ng ty lµ do ng©n s¸ch nhµ níc cÊp.

Thªm vµo ®ã nguån vèn tù bæ sung. Víi viÖc sö dông vµ qu¶n lý hiÖu qu¶ , sè

vèn cña c«ng ty lu«n ®îc b¶o toµn vµ ph¸t triÓn.

II. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty chÕ biÕn vµ kinh

doanh than Hµ Néi

1. Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n

C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n

theo m« h×nh tËp trung. Toµn bé c«ng ty cã mét phßng kÕ to¸n duy nh©ts lµ

nhiÖm vô h¹ch to¸n tæng hîp, chi tiÕt çc nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong

qu¸ tr×nh kinh doanh cña ®¬n vÞ, lËp b¸o ço kÕ to¸n, b¸o b¸o ço tµi chÝnh

theo quy ®Þnh hiÖn hµnh. Çc tr¹m trùc thuéc kh«ng tæ chøc h¹ch to¸n riªng,


40

chØ ®îc bè trÝ mét nh©n viªn kinh tÕ lµm nhiÖm vô tËp hîp vµ ph©n lo¹i çc

chøng tc theo çc nghiÖp vô kinh tÐ ph¸t sinh råi göi vÒ phßng kÕ to¸n c«ng

ty theo ®Þnh kú.

M« h×nh bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ®îc kh¸i qu¸t qua s¬ ®å sau:

S¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n c«ng ty:

S¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n trªn ®îc x©y dùng dùa trªn chøc n¨ng nhiÖm vô

cña çn bé, cô thÓ:

KÕ to¸n trëng: cã nhiÖm vô híng dÉn, chØ ®¹o mäi c«ng viÖc to¸n tõ

viÖc chøng tõ, vµo sæ s¸ch, h¹ch to¸n ...®ång thêi cã nhiÖm vô tæng hîp sæ

s¸ch vµ quyÕt to¸n tµi chÝnh. KÕ to¸n trëng lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm cao

nhÊt vÒ tÝnh x¸c thùc cña çc th«ng tinh kÕ to¸n trong tÊt c¶ çc b¸o ço kÕ

to¸n tµi chÝnh ®îc lËp.

Çc kÕ to¸n viªn ë phßng kÕ to¸n phô tr¸ch çc m¶ng kÕ to¸n chñ yÕu:

Bé phËn kÕ to¸n hµng mua: cã nhiÖm vô qu¶n lý, h¹ch to¸n çc nghiÖp

vô kinh tÕ ph¸t sinh ë kh©u mua hµng. Thu thËp çc chøng tõ vÒ mua hµng,

vµo çc sæ chi tiÕt hµng mua theo chñng lo¹i, sè lîng vµ gi¸.

Bé phËn kÕ to¸n hµng b¸n: cã nhiÖm vô h¹ch to¸n çc nghiÖp vô kinh

tÕ ph¸t sinh ë kh©u b¸n hµng. Thu thËp çc hãa ®¬n b¸n hµng vµ çc chøng tõ

BéphËnkÕ

to¸nhµngmua

BéphËnkÕ

to¸nthanhto¸n

Thñquü

Bé phËnkÕ to¸nhµng

kho tån

BéphËnkÕ

to¸nTSCG

BéphËnkÕ

to¸ntænghîp

KÕ to¸n trëng

BéphËnkÕ

to¸nhµngb¸n

Nh©n viªn kÕ to¸n ëçc tr¹m


41

kh¸c phôc vô viÖc b¸n hµng, ph©n lo¹i chóng theo tõng ®¬n vÞ b¸n, vµo sæ chi

tiÕt hµng b¸n vµ sæ tæng hîp.

Bé phËn kÕ to¸n thanh to¸n: Theo dâi viÖc thanh to¸n víi ngêi b¸n vµ

ngêi mua cña tr¹m kinh doanh. Theo dâi viÖc thùc hiÖn chÕ ®é céng nî çc

®¬n vÞ kinh doanh vµ chÕ biÕn. Thanh to¸n l¬ng vµ b¶o hiÓm.

Thñ quü: tæng hîp çc phiÕu thu, phiÕu chi, lÖch chi vµo sæ quü

Bé phËn kÕ to¸n hµng tån kho: c¨n cø vµo sè liÖu nhËp, xuÊt, tån cña

çc tr¹m ®Ó vµo sæ tæng hîp nhËp, xuÊt , tån.

Bé phËn TSC§: theo dâi t×nh h×nh t¨ng, gi¶m TSC§, khÊu hao TSC§

Bé phËn kÕ to¸n tæng hîp: C¨n cø vµo sæ s¸ch kÕ to¸n vµ çc chøng tõ

vµo b¶ng tæng hîp c©n ®èi kÕ to¸n vµ b¸o ço kÕ to¸n.

Çc nh©n viªn kÕ to¸n ë tr¹m: lËp chøng tõ ban ®Çu vÒ hµng mua, hµng

b¸n, thu - chi tiÒn mÆt, vµo sæ chi tiÕt.

2. Tæ chøc hÖ thèng chøng tõ

C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi ®ang sö dông hÖ thèng

chøng tõ theo mÉu quy ®Þnh cña bé tµi chÝnh

ViÖc lËp, kiÓm tra, lu©n chuyÓn vµ lu chuyÓn chøng tõ cña C«ng ty

tu©n theo quy ®Þnh cña chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh. HÇu hÕt çc nghiÖp vô kinh

tÕ ph¸t sinh ®Òu ®îc lËp chøng tõ. Çc chøng tõ nµy, sau khi ®îc kiÓm tra sÏ

®îc ghi sæ kÕ to¸n, sau ®ã chuyÓn sang lu tr÷.

Çc chøng tõ c«ng ty sö dông trong qu¸ tr×nh tiªu thô:

- Hãa ®¬n GTGT

- Hãa ®¬n cíc vËn chuyÓn

- PhiÕu giao hµng

- PhiÕu thu

3. Tæ chøc hÖ thèng sæ kÕ to¸n

HiÖn nay c«ng ty ®ang sö dông h×nh thøc NhËt ký - Chøng tõ víi hÖ

thèng sæ s¸ch t¬ng ®èi ®Çy ®ñ bao gåm: Çc b¶ng kª, b¶ng ph©n bæ, nhËt ký

- chøng tõ, sæ chi tiÕt, sæ çi.


42

C«ng ty h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng

xuyªn, tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ.

Tr×nh tù kÕ to¸n tiªu thô hµng hãa cña c«ng ty nh sau:

Ghi chó:

Ghi hµng ngµy

Ghi cuèi th¸ng

KiÓm tra ®èi chiÕu

4. HÖ thèng b¸o ço kÕ to¸n

HÖ thèng b¸o ço kÕ to¸n mµ c«ng ty sö dông:

- B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. MÉu B01 - DN

- B¸o ço kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. MÉu B02 - DN

- B¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ. MÉu B03 - DN

- B¶n thuyÕt minh b¸o ço tµi chÝnh. MÉu B09 – DN

Chøng tõ gèc cña hµngtiªu thô

B¶ng kª sè:1,2,8,9,11...

NhËt ký - Chøng tõ sè8

Sæ kÕ to¸n chi tiÕt TK:131,156,632,641...

Sæ çi TK:131,156,632,641,642,

511,532,911...

B¶ng tæng hîpchi tiÕt

B¸o ço tµi chÝnh


43

ch¬ng III

Thùc tr¹ng kÕ to¸n tiªu thô hµng hãa vµ

x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô t¹i c«ng ty chÕ biÕn

vµ kinh doanh than Hµ Néi

1. §Æc ®iÓm c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô hµng hãa vµ x¸c

®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô t¹i c«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh

than Hµ Néi.

Trong c¬ chÕ bao cÊp c«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi chñ

yÕu b¸n than theo chØ thÞ cña cÊp trªn. Nhng chØ khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ

míi, c«ng ty ph¶i tù chñ trong viÖc s¶n xuÊt kinh doanh, tù t×m kh¸ch hµng ®Ó

tiªu thô hµng hãa. §Æc ®iÓm nµy ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng ty trong

t×nh h×nh c¹nh tranh. C«ng ty ®ang ¸p dông ph¬ng thøc b¸n hµng ®ã lµ b¸n

than theo hîp ®ång b¸n lÎ.

HiÖn nay thÞ trêng tiªu thô cña c«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ

Néi kh¸ réng, kh«ng chØ trªn ®Þa b¹n néi thµnh vµ ngo¹i thµnh Hµ Néi mµ cßn

v¬n tíi çc tØnh thµnh trong c¶ níc.

C«ng ty ®ang cã mét lîng kh¸ch hµng kh¸ lín, chñ yÕu lµ kh¸ch hµng

quen biÕt l©u n¨m (kh¸ch hµng truyÒn thèng)

Ph¬ng thøc thanh to¸n cña c«ng ty chñ yÕu lµ b»ng tiÒn mÆt hoÆc

chuyÓn kho¶n.

C«ng ty ¸p dông ph¬ng thøc thÎ song song ®Ó h¹ch to¸n chi tiÕt hµng

hãa vµ tÝnh gi¸ hµng hãa xuÊt kho theo ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn

2. KÕ to¸n tiªu thô hµng hãa t¹i c«ng ty

Do nhiÖm vô cña c«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi lµ tiªu

thô than cho má vµ cho toµn ngµnh nªn tiªu thô hµng hãa vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶

tiªu thô ®ãng vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh kinh doanh.


44

Ngoµi viÖc thùc hiÖn nghiªm ngÆt tr×nh tù nghiÖp vô, thñ tôc chøng tõ

®Ó ®¶m b¶o cho c«ng t¸c giao nhËn ®îc tèt cßn ph¶i tæ chøc ghi chÐp, ph¶n

¸nh nghiÖp vô nµy vµo tµi kho¶n phï hîp víi yªu cÇu theo dâi, kiÓm tra t×nh

h×nh thùc hiÖn çc chØ tiªu kÕ ho¹ch vÒ mua b¸n vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô.

2.1. T×nh h×nh nhËp, xuÊt kho hµng hãa

§èi víi hµng hãa nhËp kho:

Khi nhËp kho hµng hãa th× thñ kho tiÕn hµnh nhËp sè hµng ®ã vµo trong kho.

Sau ®ã c¨n cø vµo sè lîng thùc nhËp, thñ kho ghi vµo phiÐu nhËp kho.

PhiÕu nhËp kho ®îc nhËp thµnh 2 liªn:

Liªn 1: Thñ kho lu

Liªn 2: §îc chuyÓn lªn phßng kÕ to¸n c«ng ty ®Ó ghi kÕ to¸n.

PhiÕu nhËp kho cã mÉu nh sau:

BiÓu sè 1:

§¬n vÞ: C«ng ty CB vµ KD than Hµ Néi

§Þa chØ: Gi¸p NhÞ - Thanh Xu©n - Hµ Néi

MÉu sè: 01 - VT

Ban hµnh theo Q§ sè 1141 - TC/Q§/C§KT

ngµy 01/11/1995 cña Bé Tµi chÝnh

PhiÕu nhËp kho

Ngµy 7 th¸ng 12 n¨m 2004

- Hä tªn ngêi giao hµng: Anh Hïng

- Theo phiÕu xuÊt kho sè 125 ngµy 7/12/2005 cña cöa hµng sè 1 VÜnh Tuy.

STT Tªn quy çch

s¶n phÈm

M· sè §¬n vÞ

tÝnh

Sè lîng §¬n gi¸ Thµnh

tiÒnTheo

chøng tõ

Thùc

nhËp

A B C D 1 2 3 4

1. Than çm 6 TÊn 15 15 440.976 6.614.640

Céng 6.614.640

- NhËp t¹i kho: ¤ çch

NhËp, ngµy 7 th¸ng 12 n¨m 2005

Ngêi giao hµng Thñ kho Thñ trëng ®¬n vÞ

( Ký,hä tªn) ( Ký,hä tªn) ( Ký,hä tªn)

Sè: 125Nî: ……Cã:…….


45

§èi víi hµng hãa xuÊt kho:

C¨n cø vµo ®¬n GTGT hay hîp ®ång mua hµng cña kh¸ch hµng, thñ

kho tiÕn hµnh giao hµng cho kh¸ch hµng.

C¨n cø vµo phiÕu nhËp kho, hãa ®¬n GTGT, thñ kho tiÕn hµnh ghi vµ

thÎ kho ®Ó theo dâi. ThÎ kho ®îc më çc trang riªng cho tõng chñng lo¹i

than.

Cuèi th¸ng, chñ kho tÝnh ra sè tån kho cho tõng lo¹i hµng hãa vµ tiÕn

hµnh ®èi chiÕu víi sè tån thùc tÕ cßn l¹i trong kho.

Sau khi tËp hîp ®Çy ®ñ çc sè liÖu, thñ kho göi çc chøng tõ lªn phßng

kÕ to¸n ®Ó lµm c¨n cø ghi sæ kÕ to¸n.

ThÎ kho cã mÉu nh sau:

BiÓu sè 2:

§¬n vÞ: C«ng ty CB vµ KD than Hµ Néi

Tr¹m than: ¤ Çch

Kho than: ¤ Çch

MÉu sè: 01 - VT

Ban hµnh theo Q§ sè 1141 - TC/Q§/C§KT

ngµy 01/11/1995 cña Bé Tµi chÝnh

ThÎ kho

Ngµy lËp thÎ: 10/01/2005

Tªn chñng lo¹i hµng hãa: Than Don

Ngêi lËp thÎ: TrÇn Duy Nh©n

Chøng tõ DiÔn gi¶i Sè lîng Ký x¸c

nhËn cña

kÕ to¸n

Sè Ngµy NhËp

trong kú

XuÊt trong

kú

Tån cuèi

kú

Th¸ng 1/2005 94,38

3892 15/1 Cung øng than ViÖt Hµ 12,0

3893 18/1 C«ng ty Ph¬ng Nam 82,38

Céng 94,38 0

2.2. Çc ph¬ng thøc tiªu thô hµng hãa t¹i C«ng ty

Tê sè: 1§¬n vÞ: TÊn


46

B¸n hµng lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng chÝnh cã vai trß quan träng ®èi

víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. Bëi vËy C«ng ty lu«n chó

träng tíi viÖc tæ chøc c«ng t¸c b¸n hµng, gióp h¹n chÕ ø ®äng vèn vµ ®em l¹i

lîi nhuËn cao

HiÖn nay C«ng ty ®ang ¸p dông çc ph¬ng thøc b¸n hµng sau:

2.2.1 B¸n than theo hîp ®ång

Hîp ®ång kinh tÕ lµ sù tháa thuËn b»ng v¨n b¶n, tµi liÖu giao dÞch gi÷a

çc bªn ký kÕt vÒ c«ng viÖc s¶n xuÊt, trao ®æi hµng hãa, dÞch vô vµ çc tháa

thuËn kh¸c cã môc ®Ých kinh doanh víi sù quyÕt ®Þnh râ rµng vÒ quyÒn lîi

mçi bªn ®Ó x©y dùng vµ thùc hiÖn ®îc kÕ ho¹ch cña m×nh (§iÒu 1 trong ph¸p

lÖnh hîp ®ång kinh tÕ ngµy 25 th¸ng 9 n¨m 1989).

Hîp ®ång b¸n than cña C«ng ty lµ ®ång kinh tÕ ®îc ký kÕt gi÷a hai

C«ng ty, mét bªn lµ C«ng ty than vµ bªn kia lµ çc nhµ m¸y, xÝ nghiÖp cã nhu

cÇu sö dông than. ViÖc triÓn khai thùc hiÖn hîp ®ång ®îc çc tr¹m trùc tiÕp

thùc hiÖn.

B¸n than theo hîp ®ång gåm 2 h×nh thøc:

B¸n than qua kho cña tr¹m göi hµng:

Dùa vµo hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt gi÷a C«ng Ty vµ kh¸ch hµng, tr¹m

tiÕn hµnh ®iÒu ®éng xe, bèc than lªn xe råi vËn chuyÓn ®Õn ®Þa ®iÓm ®Ó hµng

®· ghi trong hîp ®ång. Bªn mua cö çn bé ®Õn theo dâi viÖc c©n hµng. Sau khi

hai bªn cïng x¸c nhËn vÒ sè lîng vµ chñng lo¹i than gièng trong hîp ®ång

®· ghi th× nh©n viªn kÕ to¸n tr¹m viÕt phiÕu giao hµng cho tõng xe, tr¹m cö

çn bé theo xe ®Õn tËn n¬i giao hµng. Cuèi ngµy, c¨n cø vµo phiÕu giao hµng

vÒ phßng kÕ to¸n cña C«ng ty. Thñ kho cña tr¹m lµ ngêi lËp thÎ, theo dâi

nhËp, xuÊt, tån kho. Hãa ®¬n b¸n hµng lµ hãa ®¬n GTGT, ®îc viÕt lµm 3

liªn: 1 liªn giao cho kh¸ch hµng còng ®îc lËp lµm 3 liªn: 1 liªn giao cho l¸i

xe lµm chøng tõ ®i trªn ®êng, 1 liªn gi÷ l¹i tr¹m, 1liªn göi cïng hµng hãa vµ

phßng kÕ to¸n C«ng ty.


47

Vidô: Tr¹m than VÜnh Tuy b¸n hµng cho C«ng ty gèm x©y dùng Tõ S¬n

than çm 6 víi gi¸ b¸n lµ 315.000®ång/tÊn víi khèi lîng kh¸ch hµng sau khi

kh¸ch hµng ®· xem xÐt hµng hãa:

B¸n hµng giao tay ba:

Than ®îc chuyÓn vÒ ®Õn c¶ng, tr¹m kh«ng tiÕn hµnh bèc lªn b·i mµ

b¸n trùc tiÕp cho kh¸ch hµng vµ göi çn bé ®Õn tËn n¬i trùc tiÕp nhËn hµng.

Trong trêng hîp nµy, kÕ to¸n tr¹m viÕt hãa ®¬n b¸n hµng (Hãa ®¬n GTGT)

nh b¸n qua kho cña tr¹m nhng ghi thªm ®iÒu kiÖn hµng nhËp xuÊt th¼ng

trªn hãa ®¬n b¸n hµng.

2.2.2. Ph¬ng thøc b¸n lÎ than.

Khi kh¸ch hµng ®Õn mua hµng cña çc tr¹m, sau khi xem hµng cÈn

than, phï hîp víi yªu cÇu cña m×nh hoÆc cña C«ng ty m×nh, kh¸ch hµng vµo

phßng nghiÖp vô tiÕn hµnh lËp phiÕu giao hµng (Theo mÉu ë phÇn b¸n qua

kho). Trªn phiÕu giao hµng kÕ to¸n tr¹m còng ghi ®Çy ®ñ vÒ sè lîng, lo¹i

hµng theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng. Kh¸ch cÇm phiÕu giao hµng tiÕn hµnh bèc

xÕp hµng lªn xe (ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn do kh¸ch tù lo) vµ c©n hµng. Hµng

hãa ph¶i ®óng, ®ñ so víi phiÕu giao hµng ®· lËp. Sau khi ®· lÊy hµng, kh¸ch

PhiÕu giao hµng

Sè: 302839

Ngµy: 16/12/2005

§¬n vÞ nhËn: C«ng ty gèm x©y dùng Tõ S¬n

Tªn ngêi nhËn: Anh Thµnh

Lo¹i hµng: Çm 6

Sè xe: 29K 03 - 06

Sè lîng: 10 tÊn

Ngêi lËp biÓu Ngêi nhËn hµng Tr¹m trëng

(§· ký) (§· ký) (§· ký)


48

hµng vµo tæ nghiÖp vô ®Ó nép tiÒn, kÕ to¸n viÕt phiÕu thu tiÒn nÕu kh¸ch hµng

muèn lËp hãa ®¬n GTGT th× tÕ to¸n tr¹m sÏ viÕt. Khi kh¸ch hµng cÇm phiÕu

giao hµng, hãa ®¬n GTGT cã ®Çy ®ñ ch÷ ký vµ dÊu cña tr¹m th× kh¸ch hµng

míi ®îc lÊy hµng ra khái tr¹m.

Cuèi ngµy kÕ to¸n tr¹m tæng hîp phiÕu giao hµng cña kh¸ch hµng. §èi

víi nh÷ng hµng kh«ng lÊy hãa ®¬n GTGT göi vµo C«ng ty (hãa ®¬n lÌm víi

phiÕu giao hµng ), còng nh b¸n than qua kho cña tr¹m, kÕ to¸n tr¹m còng lËp

lµm ba liªn: mét liªn giao cho kh¸ch hµng, mét liªn gi÷ l¹i tr¹m, mét liªu göi

vÒ phßng kÕ to¸n cña C«ng ty.

Nh vËy, kÕ to¸n tr¹m chØ cã nhiÖm vô lËp çc chøng tõ ban ®Çu, thu nhËn,

kiÓm tra vµ göi chøng tõ ®Þnh kú vÒ phßng kÕ to¸n cña C«ng ty. ViÖc h¹ch to¸n,

ghi chÐp vµo sæ s¸ch kÕ to¸n lµ nhiÖm vô cña phßng kÕ to¸n C«ng ty.

2.2.3. B¸n hµng néi bé.

C«ng ty b¸n than cho çc ®¬n vÞ trùc thuéc ®Ó çc ®¬n vÞ nµy tiÕp tôc

b¸n ra ngoµi.

H¹ch to¸n kÕ to¸n b¸n hµng ®îc minh häa b»ng vÝ dô sau:

§èi víi ph¬ng thøc b¸n ngoµi:

VD: Ngµy 1/12/2005 C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi xuÊt b¸n

12.50 tÊn than Çm 6 gi¸ 350.000®ång/tÊn t¹i tr¹m than ¤ Çch cho C«ng ty

An B×nh.

TiÒn b¸n cha cã GTGT: 4.375.000 (®ång)

TiÒn thuÕ GTGT (5%): 217.750 (®ång)

Tæng gi¸ thanh to¸n: 4.593.750 (®ång)

C¨n cø vµo hãa ®¬n GTGT vµ çc chøng tõ cã liªn quan, kÕ to¸n tiÕn

hµnh ghi chÐp vµo sæ chi tiÕt b¸n hµng cña tõng tr¹m, tõ ®ã lËp b¶ng kª sè 11

“ Ph¶i thu cña kh¸ch hµng

Hãa ®¬n GTGT, sæ chi tiÕ b¸n hµng vµ b¶ng kª sè 11 cã mÉu nh sau:


49

BiÓu sè 3:

Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam

§éc lËp - Tù do - H¹nh phóc

Hãa ®¬n (GTGT) MÉu sè: 01GTKT - 3LL

Liªn 3:( Dïng thanh to¸n)

Ngµy 1 th¸ng 12 n¨m 2005 No: 038918

§¬n vÞ b¸n hµng: C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh danh than Hµ Néi

§Þa chØ: Gi¸p NhÞ - Ph¬ng LiÖt - Thanh Xu©n - Hµ Néi

Sè tµi kho¶n: MS: 0100100720-1

§iÖn tho¹i:

Hä tªn ngêi mua: C«ng ty An B×nh

Tªn ®¬n vÞ:

§Þa chØ: §«ng Anh Sè tµi kho¶n:

H×nh thøc thanh to¸n: TiÒn mÆt MS: 0100107437-1

STT Tªn hµng hãa, dÞch vô §V tÝnh Sè lîng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn

A B C 1 2 3 = 1 x 2

1 Than çm 6 TÊn 12,50 350.000 4.375.000

2

A

Céng tiÒn hµng: 4.375.000

ThuÕ suÊt GTGT: 10% TiÒn thuÕ GTGT:218.750

Tæng céng tiÒn thanh to¸n: 4.593.750

Sè tiÒn viÕt b»ng ch÷: Bèn triÖu n¨m tr¨m chÝn m¬i ba ngµn b¶y tr¨m n¨m m¬i ®ång

ch½n

Ngêi mua hµng Ngêi b¸n hµng Thñ trëng ®¬n vÞ


50

(Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn)


51

BiÓu sè 4:

C«ng ty CB vµ KD than MB

C«ng ty CB vµ KD than HN

Sæ chi tiÕt ban hµng

Th¸ng 12 n¨m 2005 Tr¹m ¤ Çch

Sèb¶ng

kª

Hãa ®¬n

DiÔn gi¶iChñng

lo¹i

Than çm 6Gi¸ b¸n

350.000§/TLîng b¸n: tÊn

Than çm chÕbiÕn.

Gi¸ b¸n304.700§/T

L¬ng b¸n: tÊn

….

Tæng céng

SèNgµyth¸ng

Lîngb¸n TÊn

TiÒn b¸n§ång

TiÒn thuÕGTGT§ång

Tæng céngtiÒn thanh

to¸n (®ång)

01 914 1/12 C«ng ty An B×nh Çm

CB

12,5 … 12,5 4.375.000 1.218.750 4.593.750

915 4/12 C«ng ty que hµn Çm

CB

33,312 … 33,312 10.152.165 507.608 10.659.773

… … … … … … … … … … … …

Tæng céng 12,5 33,312 2.820,062 946.837.146 47.341.862 994.179.008

KÕ to¸n KÕ to¸n trëng

(Ký,ghi râ hä tªn) (Ký,ghi râ hä tªn)


52

BiÓu sè 5:C«ng ty CB vµ KD than MBC«ng ty CB vµ KD than HN

B¶ng kª sè 11Ph¶i thu cña kh¸ch hµng (TK131)

Th¸ng 12/2005§¬n vÞ tÝnh: §ång

STTTªn ngêi

muaSè d ®Çu

th¸ng

Ghi Nî TK 131, Ghi cã çc TK Ghi Nî TK 131, Ghi cã çc TKSè d

cuèi th¸ngTK 511 TK 3331 Céng NîTK 131 TK 111 TK 112 Céng Cã TK

131I. Tr¹m VÜnh

Tuy1.309.357.027 2.162.460.217 108.123.464 2.270.583.681 1.937.932.220 926.025.550 2.863.957.770 715.982.938

1 C«ng ty gèm§¹i Thanh

524.317.949 178.807.200 8.940.360 187.747.560 308.000.000 380.000.000 404.065.509

2 C«ng ty VLXD§¹i La

342.299.533 - - - - - - 342.299.533

3 C«ng ty gèmTõ S¬n

300.277.560 140.312.700 7.015.635 147.328.335 400.000.000 400.000.000 47.605.895

4 C«ng ty gèm§«ng TriÒu

615.698.440 210.932.806 10.547.194 221.480.000 150.000.000 200.000.000 350.000.000 487.178.440

5 B¸n lÎ tiÒn sÐc 3.375.523 11.079.989 553.999 11.663.988 18.025.550 18.025.550 3.010.0396 B¸n lÎ tiÒn mÆt 476.611.978 1.621.327.522 81.066.276 1.702.393.798 1.787.932.220 1.787.932.220

… … … … … … … … …VII. Tr¹m ¤ Çch - 946.837.146 47.341.862 994.179.008 964.533.658 29.645.3500 994.179.008 -

1 B¸n lÎ tiÒn mÆt - 946.837.146 47.341.862 994.179.008 964.533.658 29.645.350 994.179.008 -Tæng céng 2.219.004.201 12.231.224.530 611.561.227 12.842.785.760 10.750.582.838 3.088.367.621 13.838.950.459 1.222.839.514


53




54

§èi víi ph¬ng thøc b¸n néi bé:

VD: Ngµy 5/12/2005 C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi xuÊt b¸n 25 tÊn

than Çm 6 víi gi¸ 350.000®ång/tÊn cho C«ng ty than Qu¶ng Ninh

TiÒn b¸n cha cã GTGT: 8.750.000 (®ång)

TiÒn thuÕ GTGT (5%): 437.500 (®ång)

Tæng gi¸ thanh to¸n: 9.187.500 (®ång)

C¨n cø vµo hãa ®¬n GTGT vµ çc chøng tõ cã liªn quan, kÕ to¸n tiÒn hµnh ghi chÐp

vµo sæ chi tiÕn b¸n hµng néi bé.

Sæ chi tiÕn b¸n hµng néi bé cã mÉu nh sau:


55

BiÓu sè 6:



Sæ chi tiÕt b¸n hµng

Th¸ng 12 n¨m 2005

Tµi kho¶n 136 “Ph¶i thu néi bé”

Sèb¶ng

kª

Hãa ®¬n

DiÔn gi¶iChñng

lo¹i

Than çm 6Gi¸ b¸n

350.000§/TLîng b¸n: tÊn

Than çm chÕbiÕn.

Gi¸ b¸n304.700§/T

L¬ng b¸n: tÊn

….

Tæng céng

SèNgµyth¸ng

Lîngb¸n TÊn

TiÒn b¸n§ång

TiÒn thuÕGTGT§ång

Tæng céngtiÒn thanh

to¸n (®ång)

01 902 5/12 C«ng ty An B×nh Çm

CB

25 … 25 8.750.000 437.500 9.187.500

02 903 9/12 C«ng ty que hµn Çm

CB

37 … 37 11.273.900 563.695 11.837.595

… … … … … … … … …

Tæng céng 1.250 68,5 … 3335,952 1.027.413.100 51.373.655 1.078.846.755




56


57

2.3. Çc ph¬ng thøc thanh to¸n

C«ng ty chñ yÕu b¸n hµng cho kh¸ch hµng quen, vµ mua víi sè lîng

lín. Phßng kinh danh lµ n¬i trùc tiÕp giao dÞch víi kh¸ch hµng nªn th«ng tin

vÒ kh¸ch hµng lu«n ®îc cËp nhËt, viÖc mua b¸n ®îc thùc hiÖn mét çch

nhanh chãng, thuËn tiÖn.

Khi cã quan hÖ thanh to¸n víi kh¸ch hµng th× kÕ to¸n c«ng ty sö dông

tµi kho¶n 131 ®Ó theo dâi vµ më sæ theo dâi ®èi víi tµi kho¶n 131, sæ chi tiÕt

b¸n hµng, b¶ng kª sè 11, b¶ng kª sè 1, b¶ng kª sè 2.

Trêng hîp kh¸ch hµng thanh to¸n ngay b»ng tiÒn mÆt hoÆc chuyÓn

kho¶n, sau khi nhËn ®îc hãa ®¬n, kh¸ch hµng mang ®Õn thñ quü ®Ó lµm thñ

tôc nép tiÒn. Thñ quü sau khi thu tiÒn ®ãng dÊu “®· thu tiÒn” vµo hãa ®¬n vµ

ghi vµo sæ quü. Kh¸ch hµng mang hãa ®¬n xuèng kho ®Ó lÊy hµng, thñ kho

c¨n cø vµo hãa ®¬n ®ã ®Ó giao hµng cho kh¸ch hµng theo ®óng chñng lo¹i va

sè lîng ghi trªn hãa ®¬n vµ gi÷a l¹i ®Ó liªn 3 lµm c¨n cø ®Ó ghi thÎ kho. Hãa

®¬n sau khi ghi thÎ kho ®îc tËp hîp ®Ó göi lªn phßng kÕ to¸n. Ph¬ng thøc

nµy ®îc theo dâi ë b¶ng kª sè 1, b¶ng kª sè 2.BiÓu sè 7:

C«ng ty CB vµ KD than MBC«ng ty CB vµ KD than HN

B¶ng kª sè 1Ghi Nî TK111, Ghi Cã çc TK liªn quan

Th¸ng 12/2005 §¬n vÞ tÝnh: §ång

Sè d ®Çu kú: 41.384.291

Sæ quü Ghi Nî TK 111, Ghi Cã çc TK liªn quanTæng céng

STT Ngµy TK112 TK 131 …. TK5151 1/12 738.595.400 738.595.4002 9/12 727.920.000 136.364 273.157.0003 12/12 704.900.000 704.900.0004 15/12 50.000.000 573.900.000 623.900.0005 16/12 454.834.299 458.371.8936 17/12 300.000.000 675.304.000 975.034.000…. … … … …23 31/12 37.800.000 37.800.000

Céng 1.350.000 10.750.582.838 136.364 12.113.795.752Sè d cuèi kú: 24.119.688


(Ký, ghi râ hä tªn) (Ký, ghi râ hä tªn)


58

BiÓu sè 8:



B¶ng kª sè 2Ghi Nî TK111, Ghi Cã çc TK liªn quan

Th¸ng 12/2003 §¬n vÞ tÝnh: §ång

Sè d ®Çu kú: 291.035.100

Sao kª NH Ghi Nî TK 111, Ghi Cã çc TK liªn quanTæng céng

STT Ngµy TK112 TK 1368.3 …. TK6411 1/12 14.884.450 14.884.4502 4/12 683.010.201 683.010.2013 6/12 7.250.000 7.250.0004 8/12 200.000.000 200.000.0005 11/12 158.000.000 158.000.0006 12/12 200.000.000 200.000.0007 15/12 161.228.950 161.228.9508 17/12 200.000.000 100.000.000 300.000.0009 18/12 4.562.000

… … … … … …15 31/12 314.760.900 100.000.000 315.867.841

Céng 3.088.367.621 27.308.296 3.228.857.308Sè d ®Çu kú: 291.035.100



Trêng hîp kh¸ch hµng thanh to¸n chËm theo hîp ®ång kinh tÕ, sau khi

nhËn hãa ®¬n tõ phßng kinh doanh, kh¸ch hµng ph¶i xin x¸c nhËn cña kÕ to¸n

trëng vµ gi¸m ®èc, trªn hãa ®¬n cã ®ãng dÊu "thanh to¸n theo hîp ®ång",

kh¸ch hµng mang hãa ®¬n xuèng kho ®Ó lÊy hµng t¬ng tù nh mua tr¶ tiÒn

ngay. Ph¬ng thøc nµy ®îc theo dâi ë sæ chi tiÕt TK 131.

2.4. Ph¬ng ph¸p vµ tr×nh tù h¹ch to¸n gi¸ vèn hµng b¸n

Gi¸ b¸n hµng hãa c¨n cø vµo b¶ng gi¸ niªm yÕt tõ trªn C«ng ty chÕ biÕn

vµ kinh doanh than MiÒn B¾c. §èi víi viÖc tÝnh gi¸ vèn, ®Ó gi¸ vèn hµng b¸n

ra phï hîp víi thùc tÕ, ®¶m b¶o nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng còng nh tÝnh

to¸n ®îc kÕt qu¶ tiªu thô mét çch chÝnh x¸c, C«ng ty h¹ch to¸n hµng tån


59

kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn, tÝnh gi¸ vèn hµng xuÊt kho theo

ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn.

Gi¸ vèn hµng b¸n bao gåm: TiÒn than, tiÒn vËn chuyÓn tõ má vÒ, tiÒn

bèc xÕp tõ tµu lªn « t«, tiÒn vËn chuyÓn vµo kho b·i C«ng ty.

Çc bíc tÝnh trÞ gi¸ vèn hµng b¸n.

Hµng ngµy, khi xuÊt kho hµng hãa, kÕ to¸n c¨n cø vµo çc chøng tõ

xuÊt kho ghi chi tiÕt lîng hµng xuÊt trong ngµy. Cuèi th¸ng c¨n cø vµo lîng

hµng tån, hµng nhËp trong th¸ng, kÕ to¸n tiÕn hµnh tÝnh gi¸ b×nh qu©n cña

tõng chñng lo¹i hµng hãa. Sau khi tÝnh ®îc gi¸ b×nh qu©n, kÕ to¸n x¸c ®Þnh

®îc trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho cña tõng lo¹i hµng hãa.

TrÞ gi¸ vèn hµng

xuÊt kho trong

th¸ng

=

§¬n gi¸ b×nh qu©n

cña hµng xuÊt kho

trong th¸ng

x

Sè lîng hµng

hãa xuÊt kho

trong th¸ng

Trong ®ã:

§¬n gi¸ b×nh

qu©n cña hµng

xuÊt kho trong

th¸ng

=

TrÞ gi¸ mua cña hµng

hãa tån ®Çu kú+

Tæng trÞ mua cña hµng

hãa nhËp trong kú

Sè lîng hµng hãa

tån ®Çu kú+

Sè lîng hµng hãa

nhËp trong kú

VD: TÝnh trÞ gi¸ vèn cña than Don xuÊt b¸n trong th¸ng 12/2003:

D ®Çu th¸ng: 15.539,39272 tÊn víi sè tiÒn: 6.022.463.042 ®ång

NhËp trong th¸ng: 747,900 tÊn víi sè tiÒn: 318.440.840 ®ång

XuÊt trong th¸ng: 1.017,920 tÊn.

KÕ to¸n tÝnh gi¸ b×nh qu©n sè hµng nµy:

§¬n gi¸ b×nh

Qu©n cña

than Don=

6.022.463.042 + 318.440.840

15.539,39272 + 747,900

= 389.316,0141 (®ång/tÊn)

VËy, trÞ gi¸ vèn cña than Don xuÊt b¸n trong th¸ng 12/2003 lµ:

1.017,920 (tÊn) x 389.316,014 (®ång) = 396.292.557 (®ång)


60

Sau khi tÝnh ®îc trÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt b¸n, kÕ to¸n ghi vµo b¶ng kª

sè 8 “NhËp, xuÊt tån kho hµng hãa” ®Ó tõ ®ã ph¶n ¸nh vµo nhËt ký chøng tõ

sè 8 B¶ng kª sè 8 mÉu nh sau:

2.5. KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng vµ çc kho¶n gi¶m trõ doanh thu b¸n

hµng.

C«ng ty kh«ng ¸p dông çc h×nh thøc gi¶m trõ doanh thu nh: Gi¶m gi¸

hµng b¸n, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, chiÕt khÊu th¬ng m¹i. MÆt hµng cña C«ng ty

kh«ng chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, do vËy doanh thu thuÇn ®îc x¸c ®Þnh chÝnh

lµ doanh thu b¸n hµng thu ®îc.

ViÖc theo dâi doanh thu b¸n hµng ®îc kÕ to¸n theo dâi ë sæ chi tiÕ b¸n

hµng.

Sau khi hãa ®¬n GTGT ®îc lËp, kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi vµo sæ chi tiÕt

b¸n hµng cña tõng tr¹m. Tõ sæ chi tiÕt b¸n hµng cña tõng tr¹m, kÕ to¸n lËp

b¶ng kª sè 11, b¶ng tæng hîp tiÒn b¸n than cña çc tr¹m, tõ ®ã lËp b¸o ço

b¸n hµng. Sè chi tiÕt b¸n hµng cña tõng tr¹m ë biÓu sè 4. Tæng hîp sè liÖu

trªn sè chi tiÕt b¸n hµng cña çc tr¹m ®Ó lËp b¶ng tæng hîp tiÒn b¸n than cña

çc tr¹m vµ b¸o ço hµng b¸n, mÉu nh sau:


61

BiÓu sè 10:



B¶ng kª sè 8

NhËp, xuÊt tån kho hµng hãaTh¸ng 12/2003

§¬n vÞ tÝnh: §ång

TT DiÔn gi¶i

Ghi Nî TK 156, Ghi Cã çc TK Ghi Nî TK 156, Ghi Cã çc TK

TK 331.1 TK331.2 TK 331.2 Céng cã TK

331

Tæng Nî TK

156

TK632 Tæng cã

TK 156Lîng TiÒn Cíc V/C Cíc B/X V/C ®ç b·i Lîng TiÒn

I Than Côc 747,900 254.286.000 44.558.800 9.332.720 10.263.320 318.440.840 318.440.840 1.107,920 400.714.110 400.714.110

1 Than Côc 4b - - - - - - - - - -

2 Than Côc 5a - - - - - - - - - -

3 Than Don KC 747,900 254.286.000 44.558.800 9.332.720 10.263.320 318.440.840 318.440.840 1.017,920 396.292.557 396.292.557

II Than Çm 36.903,810 8.034.118.028 1.190.960 80.398.060 36.492.399 931.719.399 931.719.399 38.357,439 9.945.731.025 9.945.731.025

1 Than Çm 6a 13.412,630 3.288.845.170 485.693.460 29.795.040 14.002.505 3.815.336.175 3.815.336.175 14.870,062 4.239.728.968 4.239.728.968

… … … … … … … … … … … …

III Than chÕ biÕn 3.522,340 629.184.380 40.883.900 11.953.681 7.648.638 689.670.599 689.670.599 4.421,648 596.173.387 596.173.387

Céng 41.174,050 8.917.588.408 1.276.153.660 101.684.461 54.404.309 10.349.830.838 10.349.830.838 43.797,007 10.962.647.360 10.962.647.360

Ngêi lËp KÕ to¸n trëng(Ký, ghi râ hä tªn) (Ký, ghi râ hä tªn)


62

BiÓu sè 11:



B¶ng tæng hîp tiÒn b¸n than cña çc tr¹m

Th¸ng 12 n¨m 2005

STT Tªn ®¬n vÞLîng b¸n

(TÊn)

TiÒn b¸n

(§ång)

TiÒn thuÕ GTGT

(§ång)

TiÒn b¸n cã thuÕ

(§ång)

1 Tr¹m than VÜnh Tuy - A 9313,553 2.162.460.217 108.123.464 2.270.583.681

2 CH sè I - VÜnh Tuy 6854,251 1.594.330.200 79.716.498 1.674.046.698

3 CH sè I - VÜnh Tuy 4017,684 1.066.641.478 53.332.072 1.119.973.550

4 CH sè I - VÜnh Tuy 6011,07 1.530.242.650 76.512.129 1.606.754.779

.. … … … … …

7 Tr¹m than ¤ Çch 2820,06 946.837.146 47.341.862 994.179.008

Tæng céng 43.797,007 12.231.224.530 611.561.227 12.842.785.760

Ngêi lËp KÕ to¸n trëng Gi¸m ®èc

(Ký, ghi râ hä tªn) (Ký, ghi râ hä tªn) (Ký, ghi râ hä tªn)


63

BiÓu sè 12:



B¸o ço hµng b¸n

Th¸ng 12 n¨m 2005

STT Chñng lo¹i §¬n vÞ tÝnh Lîng TiÒn Vèn TiÒn b¸n

I Than Côc TÊn 1.017,920 400.714.110 416.044.000

Than don TÊn 1.011,800 396.292.557 410.536.000

Than côc x« TÊn 6,120 4.421.553 5.508.000

II Than Çm TÊn 38.357,439 9.945.731.025 10.145.276.269

Than Çm 5 TÊn 4.012,478 1.218.989.928 1.307.708.985

Than Çm 6a TÊn 14.870.062 4.239.728.968 4.309.170.910

…. … … … … …

III Than chÕ biÕn TÊn 4.421,648 596.173.387 616.264.578

Céng 43.797,007 10.962.647.360 12.231.224.530

Ngêi lËp KÕ to¸n trëng Gi¸m ®èc


64

(Ký, ghi râ hä tªn) (Ký, ghi râ hä tªn) (Ký, ghi râ hä tªn)


65

3. KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô

3.1. KÕ to¸n chi phhÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp

C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi chØ lµ mét ®¬n vÞ trùc

thuéc cña C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than MiÒn B¾c cho nªn quy m« tæ

chøc bé m¸y qu¶n lý C«ng ty lµ kh«ng lín, chØ bao gåm ban gi¸m ®èc vµ ba

phßng ban chøc n¨ng. Phßng tæ chøc h×nh chÝnh, phßng kÕ to¸n thèng kª,

phßng kÕ ho¹ch vµ thÞ trêng nhng doanh thu hµng n¨m ®¹t gÇn 30 tû ®ång

vµ s¶n lîng tiªu thô than ®¹t h¬n 120.000 tÊn than çc lo¹i. Ngoµi ra v× lµ

C«ng ty h¹ch to¸n trùc thuéc C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than MiÒn B¾c

nªn kh«ng h¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy mµ C«ng ty

kh«ng cã sù t¸ch b¹ch gi÷a chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp,

mµ gép chung chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµo chi phÝ b¸n hµng.

Chi phÝ b¸n hµng cña C«ng ty ®îc ph¶n ¸nh trªn TK 641 “Chi phÝ b¸n

hµng”. H¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng t¹i C«ng ty bao gåm çc kho¶n sau:

* Chi phÝ nh©n viªn

* Chi phÝ vËt liÖu bao b×

* Chi phÝ dông cô

* Chi phÝ khÊu hao

* Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi

* Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn

Mäi chi phÝ b¸n hµng ph¸t sinh trong th¸ng ®îc kÕ to¸n tËp hîp trªn sæ

chi tiÕt chi phÝ b¸n hµng. Tõ sæ chi tiÕt b¸n hµng, kÕ to¸n lËp b¸o ço chi phÝ

b¸n hµng tõ ®ã ph¶n ¸nh lªn nhËt ký chøng tõ sè 8.

Sè chi tiÕt chi phÝ b¸n hµng vµ b¸o ço chi phÝ b¸n hµng cã mÉu nh sau:


66

BiÓu sè 13:



Sæ chi tiÕt chi phÝ b¸n hµng

Th¸ng 12 n¨m 2005


Sè M· CT DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè tiÒn

Ph©n bæ chi phÝ

CP l¬ng

nh©n viªn

CP kh¸c

b»ng tiÒn…

CP dÞch vô

mua ngoµi

6 TMAT2 Bu ®iÖn phÝ, ®iÖn tho¹i 111 7.413.457 7.413.457

11 TMAT2 Thanh to¸n ®iÖn, níc 111 10.992.364 10.992.364

12 TMAT2 VËn chuyÓn hµng hãa 111 174.824.515 174.824.515

19 TMAT3 TÝnh l¬ng 334 498.402.665 498.402.665 498.402.665

.. … …. … … … … … …

23 TMAT2 Chi v¨n phßng phÈm, Ên

lo¸t

111 3.263.115 3.263.155

Céng 989.149.308 498.402.665 498.402.665 102.797.788 348.137.626

Ngêi lËp KÕ to¸n trëng


67



68

BiÓu sè 14:C«ng ty CB vµ KD than MB


B¸o ço chi phÝ b¸n hµng

Th¸ng 12 n¨m 2005


STT Kho¶n môc Sè tiÒnI Chi phÝ nh©n viªn 516.465.654

1 TiÒn l¬ng CBCNV 498.402.665

2 TiÒn ¨n ca CBCNV 10.547.500

3 BHXH 3.015.489

4 BHYT -

5 KPC§ 4.500.000

II Chi phÝ vËt liÖu, bao b× -

III Chi phÝ dông cô 9.470.000

IV Chi phÝ khÊu hao 12.278.240

V Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi (Cã biÓu chi tiÕt) 348.137.626

VI Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn (Cã biÓu chi tiÕt) 102.797.778

Tæng céng 989.149.308

B¸o cao chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn

Th¸ng 12 n¨m 2005


STT Kho¶n môc Sè tiÒn

A Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 348.137.626

1 Bu ®iÖn phÝ, ®iÖn tho¹i 7.413.457

2 TiÒn ®iÖn, níc 10.992.364

3 Thuª nhµ, kho b·i, bÕn c¶ng 14.627.460

4 Thuª vËn chuyÓn 174.824.515… …

B Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn 102.797.788C«ng t¸c phÝ 1.880.000Chi v¨n phßng phÈm, Ên lo¸t tµi liÖu 3.263.155

… …


69

C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi lµ ®¬n vÞ kinh doanh

th¬ng m¹i nªn viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cña C«ng ty chÝnh lµ kÕt qu¶

cña khèi lîng hµng hãa tiªu thô trong kú.

§Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô trong kú, kÕ to¸n C«ng ty sö dông TK 911

“X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh” vµ NhËt ký - Chøng tõ sè 8.

KÕt qu¶ kinh doanh ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:

KÕt qu¶

kinh doanh=

Doanh

thu thuÇn-

Gi¸ vèn

hµng b¸n-

Chi phÝ

b¸n hµng-

Chi phÝ

QLND

Trong ®ã:

Doanh

thu thuÇn=

Tæng doanh

thu b¸n hµng-

Çc kho¶n gi¶m

trõ doanh thu

= 12.231.224.530 - 0

= 12.231.224.530 (®ång)

KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn:

Nî TK 511: 12.231.224.530 (®ång)

Cã TK 911: 12.231.224.530 (®ång)

KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n:

Nî TK 911: 10.962.647.360 (®ång)

Cã TK632: 10.962.647.360 (®ång)

KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng:

Nî TK 911: 989.149.308 (®ång)

Cã TK 641: 989.149.308 (®ång)

KÕt qu¶

kinh doanh=

Doanh

thu thuÇn-

Gi¸ vèn

hµng b¸n-

Chi phÝ

b¸n hµng-

Chi phÝ

QLND

= 12.231.224.530 – 10.962.647.360 – 989.149.308

= 279.427.862 (®ång)

KÕt chuyÓn l·i tõ ho¹t ®éng kinh doanh th¸ng 12/2003:

Nî TK 911: 279.427.862 (®ång)

Cã TK 421: 279.427.862 (®ång)


70

KÕt qu¶ kinh doanh cña C«ng ty trong th¸ng 12/2005 ®îc ph¶n ¸nh

trªn NKCT sè 8.

C¬ së ®Ó lËp NKCT sè 8:

C¨n cø vµo b¶ng kª sè 8 ®Ó ghi vµo cét cã cña TK 156

C¨n cø vµo b¶ng kª sè 11 ®Ó ghi vµo cét cã cña TK 131

C¨n cø vµo b¶ng tæng hîp tiÒn b¸n than cña çc tr¹m ®Ó ghi vµo cét cã

cña TK 511

C¨n cø vµo sæ chi tiÕt TK 632 ®Ó ghi vµo cét cã cña TK 512

C¨n cø vµo sæ chi tiÕt CPBH vµ b¸o ço CPBH ®Ó ghi vµo cét cã cña TK

512

C¨n cø vµo sæ chi tiÕt TK 632 ®Ó ghi vµo cét cã cña TK 632

NKCY sè 8 cã mÉu biÓu sè 15

§Ó phôc vô yªu cÇu qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh cña

C«ng ty, cuèi th¸ng kÕ to¸n C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi lËp

mét sè b¸o ço tµi chÝnh phôc vô cho néi bé C«ng ty, trong ®ã cã B¸o ço kÕt

qu¶ kinh doanh biÓu sè 16.


71

BiÓu sè 13:



NhËt ký chøng tõ sè 8

Ghi Cã TK 156, 131, 511, 512, 632, 641, 911

Th¸ng 12/2005


Sè hiÖu

TK Nî

Çc TK ghi nî

Çc TK ghi cã

TK 156.1 TK 156.2 KT 131 Tk 511 TK 512 TK632 TK641 TK911

111 Quü tiÒn mÆt

112 TiÒn göi ng© hµng

131 Ph¶i thu kh¸ch hµng

13683 Ph¶i thu néi bé

511 Doanh thu b¸n hµng

512 Doanh thu néi bé

632 Gi¸ vèn hµng hãa

641 Chi phÝ b¸n hµng

911 X¸c ®Þnh KQKD

Tæng céng

Ngµy th¸ng n¨m


72

Ngêi lËp KÕ to¸n trëng Gi¸m ®èc(Ký, ghi râ hä tªn) (Ký, ghi râ hä tªn) (Ký, ghi râ hä tªn)


73

BiÓu sè 16:

B¸o ço kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh

Th¸ng 12 n¨m 2005

PhÇn I: l·i lç

§¬n vÞ tÝnh: (§ång)

ChØ Tiªu M· sè Tæng céng

Tæng doanh thu 01

Trong ®ã: Doanh thu XK 02

Çc kho¶n gi¶m trõ 03

Gi¶m gi¸ b¸n hµng 05

Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i 06

ThuÕ TT§B, thuÕ XK 07

1.Doanh thu thuÇn 10

2.Gi¸ vèn b¸n hµng 11

3.Lîi tøc gép 20

4.Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh 21

5.Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh 22

6.Chi phÝ b¸n hµng 24

7.Chi phÝ QKDN 25

8. Chªnh lÖch KQKD néi bé 30

9.Thu thËp kh¸c 31

10.Chi phÝ kh¸c 32

11.Lîi nhuËn kh¸c 40

12.Tæng chªnh lÖch KQKD néi bé 50

13. Chªnh lÖch KQKD néi bé ph¶i nép 51

14.Chªnh lÖch KQKD néi bé cßn l¹i 60


74

ch¬ng IV

Ph¬ng híng hoµn thiÖn kÕ ton¨ng suÊt Tiªu

thô hµng hãa vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô T¹i

c«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than hµ néi

I. NhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ chung kÕ to¸n tiªu thô hµng hãa vµ

x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô t¹i c«ng ty kinh doanh vµ chÕ biÕn

than hµ néi

Tõ khi nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi sang c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña

Nhµ níc, theo ®Þnh híng CHCN, c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty ®· chøng tá

®îc vai trß cña m×nh nh lµ mét c«ng cô qu¶n lý kinh doanh h÷u hiÖu, gãp

phÇn quan träng gi÷ v÷ng vµ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña C«ng ty

hiÖn nay cóng nh trong t¬ng lai.

C«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng hãa nãi

riªng ®· cã nhiÒu sù thay ®æi ®Ó thÝch øng víi c¬ chÕ tµi chÝnh vµ chÕ ®é kÕ

to¸n hiÖn hµnh. Qua thêi gian thùc tËp tai C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than

Hµ Néi, t«i nhËn thÊy C«ng ty ®· ®¹t ®îc mét sè u ®iÓm vµ tån t¹i mét sè

nhîc ®iÓm sau:

¦u ®iÓm:

VÒ vËn dông c¬ chÕ tµi chÝnh:

C«ng t¸c tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô ®· ®¶m b¶o tÝnh thèng

nhÊt vÒ ph¹m vi, ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n çc chØ tiªu kinh tÕ gi÷a kÕ to¸n vµ

çc bé phËn cã liªn quan còng nh ®¶m b¶o cho sè liÖu kÕ to¸n ph¶n ¸nh mét

çch trung thùc, hîp lý, râ rµng, dÔ hiÓu.

Mäi chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ qu¶n lý C«ng ty, ®Òu

®îc tËp hîp ®Çy ®ñ trªn nhËt ký chøng tõ sè 7 vµ chØ sö dông duy nhÊt mét

tµi kho¶n ®Ó tËp hîp chi phÝ ph¸t sinh trong kú kinh doanh. §iÒu nµy gãp phÇn


75

thuËn cho viÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n, tr¸nh sai sãt trong c«ng viÖc tÝnh to¸n kÕt

qu¶ kinh doanh cña C«ng ty.

MÆt hµng than lµ mÆt hµng rÊt ®a d¹ng. C«ng ty cã rÊt nhiÒu chñng lo¹i

than, ®ång thêi ph¶i qu¶n lý nhiÒu tr¹m vµ nhiÒu cöa hµng nhá nªn viÖc theo

dâi viÖc tiªu thô hµng hãa kh«ng ph¶i lµ dÔ. Song trªn thùc tÕ, C«ng ty ®·

h¹ch to¸n kh©u tiªu thô mét çch linh ho¹t, kÞp thêi, phï hîp víi yªu cÇu qu¶n

lý kinh tÕ tµi chÝnh. Mäi nghiÖp vô kinh tÕ tµi chÝnh ph¸t sinh vÒ tiªu thô ®îc

kÕ to¸n ph¶n ¸nh, ghi chÐp ®Çy ®ñ gióp cho viÖc h¹ch to¸n tiªu thô hµng hãa

vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô chÝnh x¸c, dÔ dµng.

VÒ tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n ban ®Çu:

Çc chøng tõ ban ®Çu, ®îc lËp t¹i C«ng ty ®Òu phï hîp víi çc yªu cÇu

qu¶n lý kinh tÕ vµ ph¸p lý cña nghiÖp vô. ViÖc mua b¸n than ®Òu cã hãa ®¬n

tµi chÝnh. Çc chøng tõ ®îc lËp ®Òu cã ®Çy ®ñ ch÷ ký cña ngêi cã liªu quan,

sö dông ®óng mÉu cña bé tµi chÝnh.

Çc chøng tõ ®îc s¾p xÕp ph©n lo¹i hÖ thèng theo nghiÖp vô kinh tÕ tµi

chÝnh ph¸t sinh theo thø tù thêi gian tríc khi ®a vµo lu tr÷. Chøng tõ ®îc

®ãng thµnh lËp, s¾ xÕp theo néi dung, theo th¸ng, quý khi cÇn cã thÓ t×m ®îc

ngay thuËn tiÖn cho viÖc sö dông l¹i chøng tõ.

C«ng ty tæ chøc h¹ch to¸n ban ®Çu t¹i çc tr¹m, lµ tËp hîp ph©n lo¹i

chøng tõ ban ®Çu, vµ ®Þnh kú 3 ngµy göi vÒ phßng kÕ to¸n C«ng ty. Çch lµm

nµy tuy phøc t¹p nhng ®¶m b¶o ®é trung thùc cao. Thùc hiÖn theo çch lµm

nµy sÏ lµm cho viÖc lËp b¶ng kª, ghi sæ chi tiÕt, sæ tæng hîp kh«ng bÞ dån vµo

cuèi th¸ng. Do ®ã sÏ ®¶m b¶o viÖc cung cÊp sè liÖu kÞp thêi cho l·nh ®¹o

C«ng ty.

VÒ vËn dông tµi kho¶n kÕ to¸n:

KÕ to¸n C«ng ty ¸p dông hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n ban hµnh theo

quyÕt ®Þnh sè 1141/TC/Q§/KT ngµy 01/11/1995 cña Bé tµi chÝnh. §Ó phï hîp

víi t×nh h×nh vµ ®Æc ®iÓm kinh doanh, kÕ to¸n C«ng ty më thªm mét sè tµi


76

kho¶n cÊp 2,3 ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc theo dâi vµ h¹ch to¸n, t¨ng hiÖu qu¶ c«ng

t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty.

Do khèi lîng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t triÓn sinh nhiÒu, liªu tôc trong

th¸ng nªn ®Ó h¹ch to¸n t×nh h×nh biÕn ®éng kinh doanh, C«ng ty ¸p dông

ph¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn lµ

rÊt hîp lý. V× vËy c«ng viÖc ghi chÐp nhanh chãng, chÝnh x¸c, kÞp thêi thuËn

tiÖn cho viÖc kiÓm tra ®èi chiÕu sau nµy th«ng qua ®ã gióp cho kÕ to¸n trëng

n¾m b¾t ®îc chi tiÕt, nhanh chãng kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh.

VÒ sæ s¸ch kÕ to¸n:

H×nh thøc sè kÕ to¸n mµ C«ng ty ¸p dông lµ NhËt ký chøng tõ, ®· lµm

gi¶m ®¸ng kÓ viÖc ghi chÐp trïng lÆp, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, ph¸t huy ãc

s¸ng t¹o cña nh©n viªn.

ë phßng kÕ to¸n C«ng ty cã sù ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm cho mçi kÕ to¸n

viªn theo dâi vµ lËp mét sè sæ nhÊt ®Þnh, gióp cho viÖc ghi sæ thèng nhÊt, ®¶m

b¶o thuËn tiÖn cho viÖc kiÓm tra, ®èi chiÕu çc sæ gi÷a çc bé phËn kÕ to¸n.

Doanh thu b¸n hµng cña C«ng ty, kÕ to¸n ®· më sæ chi tiÕt theo dâi cho

tõng tr¹m, theo tõng chñng lo¹i, theo tõng ph¬ng thøc (b¶ng kª sè 10 chi tiÕt

cho tõng tr¹m, theo tõng ph¬ng thøc thanh to¸n tiÒn mÆt hay sÐc). MÆt kh¸c

trong qu¸ tr×nh b¸n hµng C«ng ty kh«ng cã çc kho¶n gi¶m trõ doanh thu nªn

gióp cho viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n ®¬n gi¶n, kh«ng g©y nhÇm lÉn. Doanh thu b¸n

hµng lu«n ®îc ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, kÞp thêi, chÝnh x¸c.

Gi¸ vèn hµng b¸n ®îc tÝnh to¸n mét lÇn vµo cuèi th¸ng dùa trªn çc sæ

chi tiÕt nhËp, xuÊt, tån kho hµng hãa (B¶ng kª sè 8), b¶ng c©n ®èi nhËp, xuÊt,

tån kho cña çc tr¹m. Gi¸ vèn b¸n than ®îc tÝnh cho tõng chñng lo¹i than,

gióp cho l·nh ®¹o C«ng ty thÊy ®îc t×nh h×nh kinh doanh cña tõng chñng lo¹i

than, Qua ®ã ban l·nh ®¹o thÊy ®îc chñng lo¹i than nµo b¸n ®îc nhiÒu nhÊt,

chñng lo¹i than nµo b¸n ®îc Ýt nhÊt, lý do t¹i sao, t×m nguyªn nh©n vµ çch

kh¾c phôc nh»m gióp cho ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty ngµy cµng ph¸t

triÓn.


77

VÒ b¸o ço kÕ to¸n:

B¸o ço kÕ to¸n mµ C«ng ty sö dông hÇu hÕt lµ çc b¸o ço tµi chÝnh,

®· ®¸p øng ®îc yªu cÇu th«ng tin cho çc ®èi tîng sö dông kh¸c nhau, ®¶m

b¶o çc yªu cÇu vÒ tÝnh kÞp thêi, kh¸ch quan, trung thùc, møc ®é tin cËy cao.

VÝ dô nh b¸o ço kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty cã mÉu kh¸c víi

mÉu quy ®Þnh nh»m cung cÊp ®Çy ®ñ çc th«ng tin phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh

doanh cña C«ng ty.

Nhîc ®iÓm:


HiÖn nay, chi phÝ b¸n hµng t¹i C«ng ty bao gåm toµn bé chi phÝ ph¸t

sinh trong qu¸ tr×nh kinh doanh. Nh vËy viÖc x¸c ®Þnh néi dung vµ ph¹m vi

cña chi phÝ b¸n hµng t¹i C«ng ty lµ kh«ng ®óng, vi ph¹m c¬ chÕ qu¶n lý tµi

chÝnh hiÖn hµnh. §iÒu nµy g©y khã kh¨n cho viÖc kiÓm so¸t çc kho¶n chi phÝ

ph¸t sinh còng nh ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña C«ng ty.


Sè liÖu cña kÕ to¸n tµi chÝnh lµ sè liÖu kÕ thõa cña çc phÇn hµnh kÕ

to¸n tríc ®ã. Th«ng qua çc sè liÖu, sè liÖu cña kÕ to¸n b¸n hµng, kÕ to¸n chi

phÝ kinh doanh… cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp,

song kÕ to¸n cÇn ph¶i lËp çc chøng tõ ban ®Çu ®Ó ph¶n ¸nh çc bót to¸n kÕt

chuyÓn, lµm c¨n cø ghi sæ kÕ to¸n. Nhng kÕ to¸n C«ng ty cha lËp çc chøng

tõ ®Ó ph¶n ¸nh bót to¸n kÕt chuyÓn khi h¹ch to¸n kÕt qu¶ kinh doanh, lµm cho

ngêi xem rÊt khã theo dâi quy tr×nh ghi chÐp cña kÕ to¸n.

VÒ vËn dông tµi kho¶n kÕ to¸n:

§Ó ph¸t huy ®Çy ®ñ vai trß vµ t¸c dông cña kÕ to¸n tµi chÝnh, C«ng ty

cÇn ph¶i biÕt vËn dông hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n ë C«ng ty cßn kh¸ ®¬n gi¶n,

kÕ to¸n chñ yÕu sö dông çc tµi kho¶n tæng hîp mµ kh«ng më çc tµi kho¶n

chi tiÕt ®Ó theo dâi doanh thu, chi phÝ vµ h¹ch to¸n kÕt qu¶ cho tõng tr¹m kinh

doanh.


78

KÕ to¸n kh«ng theo dâi t¸ch biÖc çc kho¶n chi phÝ gi÷a bé phËn b¸n

hµng vµ bé phËn qu¶n lý mµ h¹ch to¸n chung trªn TK 641 “Chi phÝ b¸n hµng”.

§iÒu nµy lµ kh«ng hîp lý vµ sÏ g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c dù to¸n chi phÝ vµ

kiÓm so¸t chi phÝ.

VÒ sæ s¸ch kÕ to¸n:

C«ng ty tæ chøc hÖ thèng sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc sæ NhËt ký chøng

tõ, nhng kÕ to¸n chñ yÕu më çc sæ kÕ to¸n tæng hîp mµ cha më ®Çy ®ñ çc

sæ kÕ to¸n chi tiÕt ®Ó ghi chÐp, h¹ch to¸n cô thÓ, chi tiÕt cho tõng mÆt hµng

kinh doanh, tõng tr¹m kinh do¹n. KÕ to¸n cÇn më thªm çc sæ chi tiÕt vÒ

doanh thu, chi phÝ, gi¸ vèn, sæ chi tiÕt kÕt qu¶ kinh doanh cña tõng tr¹m vµ sæ

chi tiÕt chi phÝ thu nhËp cña çc ho¹t ®éng kh¸c.

VÒ b¸o ço kÕ to¸n:

HÖ thèng b¸o ço kÕ to¸n mµ C«ng ty lËp chñ yÕu lµ çc b¸o ço kÕ

to¸n, b¸o ço tµi chÝnh ®îc so¹n th¶o theo ®Þnh kú, thèng nhÊt vÒ toµn bé kÕt

qu¶ kinh doanh cña C«ng ty vµ ®¸p øng nhu cÇu th«ng tin cña nhiÒu ®èi tîng

kh¸c nhau c¶ trong vµ ngoµi doanh nghiÖp. H¬n n÷a, viÖc tæ chøc çc th«ng

tin trªn çc b¸o ço nµy lµ cha khoa häc vµ hîp lý, thiÕu tiªu chuÈn so s¸nh .

Do dã hÖ thèng b¸o ço cha cung cÊp ®îc nh÷ng th«ng tin cã gi¸ trÞ vµ ®Çy

®ñ cho yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp.

II. sù cÇn thiÕt vµ yªu cÇu cña viÖc hoµn thiÖn kÕ to¸n tiªu

thô hµng hãa vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô cña çc doanh

nghiÖp th¬ng m¹i

1. Sù cÇn thiÕt cña viÖc thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng hãa t¹i çc

doanh nghiÖp th¬ng m¹i

Khi ViÖt Nam chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, çc doanh nghiÖp s¶n

xuÊt kinh doanh ph¶i quan t©m nhiÒu h¬n vÒ s¶n phÈm vµ ho¹t ®éng kinh

doanh cña hä. Do vËy, çc doanh nghiÖp rÊt cÇn çc th«ng tin chÝnh x¸c, ®Çy

®ñ, kÞp thêi vÒ t×nh h×nh tiªu thô l·i lç thùc tÕ cña doanh nghiÖp. Tõ ®ã, doanh


79

nghiÖp sÏ ®a ra çc biÖn ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò n¶y sinh trong qu¸

tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nh÷ng th«ng tin nµy cã thÓ lÊy tõ nhiÒu

nguån kh¸c nhau nªn ph¶i cã sù thu thËp vµ chän läc th«ng tin. Thu thËp

th«ng tin tõ phßng kÕ to¸n lµ viÖc mµ chñ doanh nghiÖp vÉn thùc hiÖn, bëi kÕ

to¸n lµ mét c«ng cô qu¶n lý rÊt quan träng kh«ng thÓ bá qua.

Tríc hÕt sù thay ®æi c¨n b¶n vÒ néi dung vµ h×nh thøc cña çc mèi

quan hÖ kinh tÕ còng t¹o nªn sù thay ®æi çch h¹ch to¸n. Cho nªn sù thay ®æi

néi dung vµ h×nh thøc cña çc mèi quan hÖ kinh tÕ nh kinh tÕ nhiÒu thµnh

phÇn cïng víi nã lµ sù xuÊt hiÖn C«ng ty TNHH, C«ng ty cæ phÇn, C«ng ty t

nh©n… ®ßi hái ph¶i hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n ®Ó theo kÞp sù ph¸t

triÓn vµ hßa nhËp víi hÖ thèng kÕ to¸n cña çc níc trªn thÕ giíi. Tõ ®Çu n¨m

1994 díi sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña Thñ tíng ChÝnh phñ, Bé tµi chÝnh ®· tiÕn

hµnh x©y dùng hÖ thèng kÕ to¸n ¸p dông thèng nhÊt trong c¶ níc. Nh vËy

hoµn thiÖn hÖ thèng h¹ch to¸n kÕ to¸n lµ mét viÖc lµm tÊt yÕu vµ cÇn thiÕt.

§èi víi doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh,

tiªu thô lµ kh©u cuèi cïng kÕt thóc qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp nªn

cã ®ãng vai trß quan träng. Thùc tr¹ng kÕ to¸n nãi chung, kÕ to¸n tiªu thô nãi

riªng t¹i çc doanh nghiÖp ë ViÖt Nam hÇu hÕt cha thÓ hiÖn ®Çy ®ñ nhiÖm vô

cña m×nh. Nãi chung, c«ng t¸c kÕ to¸n cßn thô ®éng, chØ dõng ë møc ®é ghi

chÐp, cung cÊp th«ng tin mµ cha cã sù t¸c ®éng tÝch cùc. NghiÖp vô tiªu thô

lµ nghiÖp vô quyÕt ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. NghiÖp vô nµy

sÏ quyÕt ®Þnh sù tån t¹i, ph¸t triÓn hay suy tho¸i cña mét doanh nghiÖp. Hµng

hãa tiªu thô nhanh, c«ng nî Ýt sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn kinh doanh

cña doanh nghiÖp, ngîc l¹i, nÕu hµng hãa tiªu thô chËm, c«ng nî cña kh¸ch

hµng t¨ng, doanh nghiÖp kh«ng thu håi ®îc vèn kinh doanh sÏ dÉn ®Õn kinh

doanh suy tho¸i. Do vËy, hoµn thiÖn qu¸ tr×nh h¹ch to¸n tiªu thô hµng hãa t¹i

çc doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ mét vÊn ®Ò cÇn thiÕt vµ cã ý nghÜa rÊt quan

träng.


80

2. Yªu cÇu cña hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng hãa t¹i çc

doanh nghiÖp th¬ng m¹i:

§Ó viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng hãa ®îc

tèt th× ph¶i thùc hiÖn mét sè yªu cÇu chñ yÕu sau:

B¶o ®¶m phï hîp víi chÕ ®é qu¶n lý chÝnh vµ kÕ to¸n cña Nhµ níc do

Bé tµi chÝnh ban hµnh. Nhµ níc ®· x©y dùng vµ ban hµnh nh÷ng v¨n b¶n

nh»m môc ®Ých ®¸p øng nhu cÇu qu¶n lý ®ång bé ho¹t ®éng kÕ to¸n tµi chÝnh

cña çc doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong c¶ níc. §©y chÝnh

lµ nh÷ng v¨n b¶n cã tÝnh b¾t buéc. Do vËy, khi hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n

trong ®¬n vÞ kinh doanh nhµ qu¶n lý cÇn ph¶i xem xÐt sao cho viÖc hoµn thiÖn

lµ kh«ng vi ph¹m chÕ ®é. HÖ thèng tµi kho¶n thèng nhÊt dïng cho çc doanh

nghiÖp hiÖn hµnh theo quyÕt ®Þnh sè 1141/TC/Q§/C§KT ngµy 1/11/1995 ®·

®îc söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÓm nh»m ®¶m b¶o sù phï hîp víi chÕ ®é kÕ

to¸n doanh nghiÖp, víi c¬ chÕ tµi chÝnh doanh nghiÖp Nhµ níc ban hµnh vµ

çc th«ng t híng dÉn kh¸c. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh sö dông. Doanh

nghiÖp thÊy ®iÓm nµo kh«ng phï hîp th× cã kiÕn nghÞ söa ®æi trong khu«n khæ

nhÊt ®Þnh vµ ®îc sù cho phÐp cña cÊp cã thÈm quyÒn, sau ®ã söa ®æi.

B¶o ®¶m phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh doanh cña doanh nghiÖp. Mçi

doanh nghiÖp cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c nhau tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, lo¹i

h×nh kinh doanh, mÆt hµng kinh doanh, tr×nh ®é nh©n viªn vµ yªu cÇu qu¶n

lý… §©y lµ nh÷ng ®Æc ®iÓm mµ kh«ng doanh nghiÖp nµo gièng doanh nghiÖp

nµo. Cã thÓ hai doanh nghiÖp cïng kinh doanh mét mÆt hµng, cïng lµ doanh

nghiÖp Nhµ níc, bé m¸y qu¶n lý t¬ng tô nhau… nhng mét bªn çn bé

thêng xuyªn häc nh÷ng líp n©ng cao tay nghÒ th× sÏ cho çc kÕt qu¶ kh¸c

nÕu cïng thùc hiÖn mét kÕ ho¹ch. Do vËy, viÖc vËn dông hÖ thèng kÕ to¸n

trong doanh nghiÖp ph¶i hîp lý, phï hîp víi ®Æc ®iÓm riªng cña doanh

nghiÖp.


81

§¶m b¶o quyªn t¾c tiÕt kiÖm nh©n lùc vµ chi phÝ. Yªu cÇu nµy thùc hiÖn

b»ng çch x©y dùng c¬ cÊu sæ s¸ch sao cho khèi lîng c«ng viÖc thùc hiÖn

nhiÒu nhÊt mµ vÉn ®¸p øng ®îc khèi lîng cña c«ng viÖc.

§¶m b¶o cung cÊp th«ng tin kÞp thêi, ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c. KÕ to¸n lµ

mét c«ng cô ®¾c lùc cña qu¶n lý kinh doanh. Qua c«ng cô nµy sÏ gióp nhµ

qu¶n ý n¾m b¾t toµn bé th«ng tin vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh toµn doanh

nghiÖp.

Nh÷ng yªu cÇu trªn lµ nh÷ng yªu cÇu chñ yÕu cña viÖc hoµn thiÖn kÕ

to¸n. Ngoµi ra, tïy thuéc vµo n«i dung hoµn thiÖn mµ çc çc yªu cÇu cô thÓ

kh¸c. Nhng tÊc c¶ çc yªu cÇu ®iÒu nh»m môc ®Ých gióp cho doanh nghiÖp

tèt h¬n.

3. §Þnh híng chung cña viÖc hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô

hµng hãa t¹i doanh nghiÖp th¬ng m¹i:

3.1. Hoµn thiÖn h¹ch to¸n ban ®Çu

H¹ch to¸n ban ®Çu lµ qu¸ tr×nh theo dâi, ghi chÐp, hÖ thèng hoa çc

nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t triÓn vµo çc chøng tõ kÕ to¸n ®Ó lµm c¬ së cho viÖc

h¹ch to¸n tæng hîp, h¹ch to¸n chi tiÕt. H¹ch to¸n ban ®Çu bao gåm: X¸c ®Þnh

çc chøng tõ sö dông, ngêi lËp chøng tõ, sè liÖu chøng tõ cÇn lËp, tr×nh tù

lu©n chuyÓn çc chøng tõ ®ã.

Çc chøng tõ sö dông trong h¹ch to¸n kÕ t¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng

hãa gåm cã:

* Hãa ®¬n GTGT kiÓm phiÕu xuÊt kho

* Hãa ®¬n GTGT cíc vËn chuyÓn

* ThÎ quÇy hµng

* PhiÕu giao hµng

* PhiÕu thu, phiÕu chi

3.3. Hoµn thiÖn vËn dông hÖ thèng kÕ to¸n

HÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp hiÖn hµnh gåm nhiÒu tµi kho¶n cÊp 1

trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®îc chia lµm 9 lo¹i vµ 7 tµi kho¶n ngoµi b¶ng c©n


82

®èi kÕ to¸n. Nhµ níc quy ®Þnh viÖc më còng nh néi dung ph¶n ¸nh, kÕt cÊu

vµ ph¬ng ph¸p ghi chÐp cñ tõng tµi kho¶n nh»m ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt cña

viÖc ghi chÐp sæ kÕ to¸n, tæng hîp sè liÖu ®Ó lËp b¸o ço tµi chÝnh. Tuy nhiªn,

mçi doanh nghiÖp cã chøc n¨ng vµ nhiÖm vô riªng, ®Æc ®iÓm vÒ tæ chøc vµ

ph©n cÊp kh¸c nhau, v× vËy cã khi çc doanh nghiÖp ®· vËn dông sai tµi kho¶n

hoÆc lÉn lén néi dung gi÷a çc tµi kho¶n… Cho nªn, çc doanh nghiÖp cÇn

ph¶i cã thÓ theo dâi chÝnh x¸c, râ rµng çc sè liÖu ®ång thêi thuËn tiÖn cho

viÖc kiÓm tra cña cÊp trªn hoÆc Bé tµi chÝnh.

3.3. Hoµn thiÖn sæ kÕ to¸n

§Ó ph¶n ¸nh ®îc t×nh h×nh tiªu thô hµng hãa cña doanh nghiÖp ph¶i

theo dâi chi tiÕt trªn çc sæ kÕ to¸n theo tõng th¸ng, quý, n¨m. ViÖc sö dôg hÖ

thèng sæ kÕ to¸n nµo phô thuéc vµo h×nh thøc kÕ to¸n mµ doanh nghiÖp ¸p

dông.

* H×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký - Chøng tõ

* H×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký - Sæ çi

* H×nh thøc kÕ to¸n Chøng tõ ghi sæ

* H×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chung

ViÖc ghi chÐp, tæng hîp, hÖ thèng hãa sè liÖu kÕ to¸n tõ chøng tõ ®Ó

cung cÊp sè liÖu b¸o ço tµi chÝnh lµ kh©u chiÕm khèi lîng c«ng viÖc chñ yÕu

cña bé m¸y kÕ to¸n, kh©u tËp trung mäi nghiÖp vô kinh tÕ vµ vËn dông çc

ph¬ng ph¸p kÕ to¸n. Do ®ã, viÖc vËn dông hÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n hîp lý

thÝch hîp víi quy m«, ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña

doanh nghiÖp th× sÏ ph¸t huy ®îc chøc n¨ng gi¸m ®èc kÕ to¸n, cung cÊp

®îc ®Çy ®ñ chÝnh x¸c çc chØ tiªu cÇn thiÕt cho qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh,

cã kh¶ n¨ng ®¬n gi¶n hãa, gi¶m nhÑ viÖc ghi chÐp, ®èi chiÕu n©ng cao hiÖu

suÊt c«ng t¸c kÕ to¸n… Cho nªn, ®©y lµ vÊn ®Ò cÇn hoµn thiÖn trong kÕ to¸n,

®Æc biÖt trong nghiÖp vô kÕ to¸n b¸n hµng.

3.4. Hoµn thiÖn b¸o ço kÕ to¸n


83

Çc doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch

vô ®Òu ph¶i lËp b¸o ço kÕ to¸n nh»m tæng hîp vµ tr×nh bµy mét çch kh¸i

qu¸t, toµn diÖn t×nh h×nh tµi s¶n, c«ng nî, nguån vèn, t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t

®éng s¶n xuÊt kinh doanh cua danh nghiÖp trong kú h¹ch to¸n.

ViÖc lËp b¸o ço kÕ to¸n sÏ cung cÊp th«ng tin kÕ to¸n tµi chÝnh chñ

yÕu cho viÖc ®¸nh gi¸ t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng ®· qua vµ nh÷ng dù ¸n

trong t¬ng lai. Th«ng tin b¸o ço tµi chÝnh lµ c¨n cø quan träng cho çc chñ

doanh nghiÖp, chñ së h÷u, çc nhµ ®Çu tõ, çc chñ nî hiÖn t¹i vµ t¬ng lai cña

doanh nghiÖp.

§èi víi çc nghiÖp vô tiªu thu hµng hãa, kÕt qu¶ cuèi cïng ®îc ph¶n

¸nh trªn b¸o ço kÕt qu¶ kinh doanh. Çc kho¶n môc doanh thu cña hµng b¸n,

gi¸ vèn, chi phÝ b¸n hµng cho ta thÊy ®îc kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña

doanh nghiÖp ho¹t ®éng trªn cïng mét lÜnh vùc. Tïy theo ®Æc ®iÓm kinh

doanh cña tõng ®¬n vÞ mµ theo ®Þnh kú kÕ to¸n ph¶i ®¶m b¶o cung cÊp ®Çy ®ñ,

kÞp thêi çc th«ng tin vÒ t×nh h×nh tiªu thô cho çc cÊp qu¶n lý.

Nãi chung, ®Ó hoµn thiÖn qu¸ tr×nh h¹ch to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng

hãa ph¶i c¨n cø vµo néi dung cña tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n, hoµn thiÖn mét sè

kh©u h¹ch to¸n (tõ h¹ch to¸n ban ®Çu), vËn dông hÖ thèng tµi kho¶n thèng

nhÊt ®Õn viÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh vµo çc sæ b¸o ço kÕt qu¶.

4. ý nghÜa cña viÖc hoµn thiÖn kÕ to¸n tiªu thô hµng hãa vµ x¸c

®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô trong çc doanh nghiÖp th¬ng m¹i

§èi víi c«ng t¸c qu¶n lý, hoµn thiÖn qu¸ tr×nh nghiÖp vô tiªu thô hµng

hãa vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô sÏ gióp çc ®¬n vÞ qu¶n lý chÆt chÏ h¬n ho¹t

®éng tiªu thô hµng hãa, viÖc thanh to¸n hµng hãa cña kh¸ch hµng theo dâi chi

tiÕt kho¶n nî. Tõ ®ã doanh nghiÖp sÏ cã biÖn ph¸p ®Ó thu håi vèn nhanh, t¨ng

vßng quay cho vèn cña doanh nghiÖp, hoµn thiÖn qu¸ tr×nh nµy cho phÐp qu¶n

lý hµng vµ tiÒn hµng tèt, gi¶m chi phÝ cho doanh nghiÖp, x¸c ®Þnh ®óng ®¾n

kÕt qu¶ kinh doanh, ph©n phèi thu nhËp mét çch chÝnh x¸c, kÝch thÝch ngêi

lao ®éng vµ thùc hiÖn tèt nghÜa vô ®èi víi ng©n s¸ch nhµ níc.


84

§èi víi c«ng t¸c kÕ to¸n, hoµn thiÖn qu¸ tr×nh h¹ch to¸n nghiÖp vô tiªu

thô hµng hãa sÏ cung cÊp tµi liÖu cã ®é chÝnh x¸c tin cËy cao, gióp cho nhµ

qu¶n lý ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Th«ng qua çc sè

liÖu kÕ to¸n ph¶n ¸nh sÏ thÊy ®îc nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n cña doanh

nghiÖp, tõ ®ã nhµ qu¶n lý sÏ ®Ò ra nh÷ng biÖn ph¸p gi¶i quyÕt kÞp thêi nh÷ng

khã kh¨n hoÆc ph¸t huy nh÷ng thuËn lîi nh»m môc ®Ých gióp doanh nghiÖp

ngµy cµng ph¸t triÓn.

III. Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn kÕ to¸n tiªu thô hµng

hãa vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô t¹i c«ng ty chÕ biÕn vµ kinh

doanh than hµ néi.

Qua qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i C«ng ty, trªn c¬ së t×m hiÓu, n¾m n¾m v÷ng

t×nh h×nh thùc tÕ còng nh nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn ®· ®îc häc, t«i nhËn thÊy

trong c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô hµng hãa vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cña C«ng ty cßn

cã nh÷ng h¹n chÕ mµ nÕu ®îc kh¾c phôc th× phÇn hµnh kÕ to¸n nµy cña C«ng

ty sÏ ®îc hoµn thiÖn h¬n, cã hiÖu qu¶ cao h¬n. T«i xin ®a ra mét sè kiÕn

nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô t¹i C«ng ty nh sau:

1. Hoµn thiÖn h¹ch to¸n ban ®Çu:

§Æc ®iÓm cña kÕ to¸n tµi chÝnh lµ kÕ thõa sè liÖu cña çc phÇn hµnh kÕ

to¸n tríc ®ã nh kÕ to¸n b¸n hµng, kÕ to¸n chi phÝ kinh doanh., kÕ to¸n çc

ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c…Do ®ã çc chøng tõ ph¸t sinh ®Òu lµ çc chøng

tõ tù lËp. Çc chøng tõ nµy ®îc sö dông trong néi bé ®¬n vÞ lµm c¨n cø ®Ó

h¹ch to¸n kÕt qu¶ kinh doanh. Môc ®Ých cña viÖc lËp çc chøng tõ nµy lµ ®Ó

tËp hîp vµ ph¶n ¸nh mét çch ®Çy ®ñ vµ chi tiÕt çc kho¶n doanh thu, chi phÝ

(theo tõng häat ®éng kinh doanh), ®îc kÕt chuyÓn ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh

doanh. Sè liÖu ®îc ph¶n ¸nh trong çc chøng tõ nµy ®îc thu thËp tõ çc sæ

çi TK 511, TK 623, TK 641…vµ çc sæ chi tiÕt doanh thu b¸n hµng, sæ chi

tiÕt chi phÝ kinh doanh…hoÆc tõ çc nhËt ký chøng tõ sè 7, sè 8…

Do C«ng ty ®ang qu¶n lý vµ h¹ch to¸n çc nghiÖp vô mua b¸n theo tõng

chñng lo¹i vµ theo tõng tr¹m kinh doanh, nªu khi kÕ thõa sè liÖu cña çc phÇn


85

hµnh kÕ to¸n tríc ®ã, kÕ to¸n tµi chÝnh doanh, nªn khi kÕ thõa sè liÖu cña çc

phÇn hµnh kÕ to¸n tríc ®ã, kÕ to¸n tµi chÝnh cÇn lËp çc chøng tõ cã thÓ gióp

cho viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt qu¶ theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh. Ch¼ng h¹n nh

b¶ng ®æng hîp chi phÝ kinh doanh cña çc tr¹m lËp theo mÉu sau:


86



B¶ng tæng hîp chi phÝ kinh doanh çc tr¹m

Th¸ng…..n¨m…..

Kho¶n môc phÝTr¹m ¤

Çch

Tr¹m

VÜnh Tuy

Tr¹m

Cæ Loa

Tr¹m

Gi¸p NhÞ

Tæng

céng

I Chi phÝ bµn hµng

1.Chi phÝ nh©n viªn

2.Chi phÝ vËt liÖu, bao b×

3.Chi phÝ dông cô, ®å dïng

4.Chi phÝ khÊu hao TSC§

5.Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi

6.Çc chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c

II.Chi phÝ qu¶n lý dîc ph©n bæ

Tæng céng

2. Hoµn thiÖn hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n.

2.1. Hoµn thiÖn kÕ to¸n chiÕt khÊu th¬ng m¹i vµ gi¶m gi¸ hµng b¸n.

HiÖn nµy trªn thÞ trêng cã rÊt nhiÒu tËp thÓ vµ ç nh©n ho¹t ®éng kinh

doanh mÆt hµng than nªn t×nh h×nh c¹nh tranh diÔn ra rÊt gay g¾t. C«ng ty

hiÖn nay ®ang cã mét lîng kh¸ch hµng truyÒn thèng, lµ nh÷ng nhµ m¸y, xÝ

nghiÖp lín. Nh÷ng kh¸ch hµng nµy thêng mua than víi sè lîng lín, thanh

to¸n b»ng sÐc. Do vËy C«ng ty nªn ¸p dông mét sè biÖn ph¸p khuyÕn m·i nh

bít gi¸, chiÕt khÊu th¬ng m·i khi kh¸ch hµng mua víi khèi lîng lín, thanh

to¸n tiÒn nhanh, nh»m gi÷ ®îc kh¸ch hµng. B»ng biÖn ph¸p khuyÕn m·i nµy

cã thÓ.

C«ng ty cßn t¨ng ®îc khèi lîng kh¸ch hµng trong t¬ng lai v× cã sù

u ®¹i cña C«ng ty trong viÖc b¸n hµng vµ thanh to¸n. Khi ¸p dông çc biÖn

ph¸p nµy kÕ to¸n ph¶i më TK 521 “ChiÕt khÊu th¬ng m¹i” vµ TK 530 “Gi¶m

gi¸ hµng b¸n” ®Ó theo dâi.


87

Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n TK 521 “ChÕt khÊu th¬ng m¹i” nh sau:

Ph¶n ¸nh sè chiÕt khÊu th¬ng m¹i thùc tÕ ph¸t sinh:

Nî TK 521: ChiÕt khÊu th¬ng m¹i kh¸ch hµng ®îc hëng

Nî TK 3331: ThuÕ GTGT ph¶i nép theo chiÕt khÊu th¬ng m¹i

Cã TK111, 112, 131: Sè tiÒn tr¶ l¹i hoÆc gi¶m nî cho kh¸ch hµng

Cuèi kú, kÕt chuyÓn sè tiÒn (ChiÕt khÊu b¸n hµng ®· chÊp thuËn) cho

kh¸ch hµng sang TK 511 “Doanh thu b¸n hµng”

Nî TK 511: Danh thu b¸n hµng

Cã TK 521: ChiÕt khÊu b¸n hµng

Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n TK 532 “Gi¶m gi¸ hµng b¸n”

Khi ph¸t sinh nghiÖp vô gi¶m gi¸ hµng b¸n, kÕ to¸n ph¶n ¸nh:

Nî TK 532: Sè tiÒn gi¶m gi¸ cho hµng b¸n

NîTK 3331: ThuÕ GTGT ph¶i nép theo sè tiÒn gi¶m gi¸.

Cã TK111,112,131: Tæng sè tiÒn tr¶ l¹i hoÆc gi¶m nî cho kh¸ch hµng.

Cuèi kú h¹ch to¸n kÕt chuyÓn gi¶m gi¸ hµng b¸n ®Ó ®iÒu chØnh gi¶m

doanh thu:

Nî TK 511: Gi¶m gi¸ hµng b¸n

Cã TK 532: KÕt chuyÓn gi¶m gi¸ hµng b¸n

2.2. Hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh

nghiÖp

Çc nhµ qu¶n lý kinh doanh rÊt cÇn biÕt çc th«ng tin chi tiÕt, cô thÓ vÒ

çc kho¶n môc phÝ còng nh viÖc sö dông çc lo¹i phÝ nµy, ®Ó tõ ®ã lËp dô

to¸n chi phÝ vµ chñ ®éng ®iÒu tiÕt chi phÝ. Nhng ë C«ng ty, tÊt c¶ çc kho¶n

chi phÝ ph¸t sinh ®Òu ®îc ph¶n ¸nh trªn TK 641 “Chi phÝ b¸n hµng” vµ kh«ng

h¹ch to¸n chi tiÕt theo tõng kho¶n môc phÝ. Do ®ã, th«ng tin mµ kÕ to¸n cung

cÊp cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý.

KÕ to¸n nªn më TK 642 “Chi phÝ QLDN” ®Ó h¹ch to¸n riªng chi phÝ

qu¶n lý ph¸t sinh t¹i C«ng ty. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó tËp hîp çc kho¶n chi

phÝ ph¸t sinh ë bé phËn v¨n phßng C«ng ty vµ çc chi phÝ liªn quan ®Õn tÊt c¶


88

häat ®éng kinh doanh cña ®¬n vÞ. Khi ®ã TK 641 chØ ph¶n ¸nh çc chi phÝ

ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô hµng hãa, dÞch vô. §Ó theo dâi çc kho¶n

môc chi phÝ ph¸t sinh ë bé phËn b¸n hµng, kÕ to¸n cã thÓ më réng çc TK cÊp

2 cña TK 641 nh sau:

* TK 641.1: Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng

* TK 641.2: Chi phÝ vËt liÖu, bµo b×

* TK 641.3: Chi phÝ dông cô ®å dïng

* TK 641.4: Chi phÝ khÊu hao TSC§

* TK 641.7: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi

* TK 641.8: Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c

H¬n n÷a, kÕ to¸n cÇn ph¶i më çc tµi kho¶n cÊp 3 ®Ó theo dâi chi phÝ

b¸n hµng cña tõng tr¹m, vÝ dô chi phÝ viªn b¸n hµng cã thuª më nh sau:

* TK 6411.1: Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng tr¹m VÜnh Tuy

* TK 6411.2: Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng tr¹m Cæ Loa

* TK 6411.3: Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng tr¹m Gi¸p NhÞ

* TK 6411.3: Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng tr¹m ¤ Çch

T¬ng tù më chi tiÕt çc tµi kho¶n cÊp 3 theo dâi çc kho¶n môc phÝ

kh¸c ë tõ tr¹m.

Riªng chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cña C«ng ty, nÕu h¹ch to¸n chi tiÕt

theo tõng kho¶n môc phÝ sÏ gÆp khã kh¨n vµ phøc t¹p. Do ®ã, kÕ to¸n chØ nªn

h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ qu¶n lý theo tõng tr¹m kinh doanh ®Ó cã c¨n cø x¸c

®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cña tõng tr¹m.

KÕ to¸n më çc tµi kho¶n chi tiÕt cña TK 642 nh sau:

* TK 6420.1: Chi phÝ qu¶n lý tr¹m VÜnh Tuy

* TK 6420.2: Chi phÝ qu¶n lý tr¹m Cæ Loa

* TK 6420.3: Chi phÝ qu¶n lý tr¹m Gi¸p NhÞ

* TK 6420.4: Chi phÝ qu¶n lý tr¹m ¤ Çch

3. Hoµn thiÖn sæ s¸ch kÕ to¸n


89

HÖ thèng sæ kÕ to¸n mµ C«ng ty ®ang ¸p dông ®îc tæ chøc theo h×nh

thøc sæ NhËt ký chøng tõ. Theo h×nh thøc nµy, kÕ to¸n ph¶i më çc lo¹i sæ

tæng hîp, sæ chi tiÕt, çc b¶ng kª vµ b¶ng ph©n bæ ®Ó ghi chÐp, ph¶n ¸nh, hÖ

thèng hãa vµ tæng hîp sè liÖu çc chøng tõ kÕ to¸n nh»m cung cÊp çc th«ng

tin cÇn thiÕt cho viÖc lËp b¸o ço kÕ to¸n. Hoµn thiÖn hÖ thèng sæ kÕ to¸n lµ tæ

chøc hîp lý mét hÖ thèng sæ phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh doanh, quy m« kinh

doanh, yªu cÇu qu¶n lý, tr×nh ®é chuyªn m«n cña nh©n viªn kÕ to¸n, trang bÞ

c¬ së vËt chÊt, ph¬ng tiÖn kü thuËt cho kÕ to¸n… ViÖc tæ chøc mét hÖ thèng

sæ phï hîp ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c tiÕt kiÖm chi phÝ, gi¶m ®Õn møc thÊp

nhÊt c«ng viÖc ghi chÐp cña kÕ to¸n, thuËn lîi cho viÖc lu tr÷ b¶o qu¶n vµ dÔ

dµng kiÓm tra, kiÓm so¸t.

3.1. Hoµn thiÖn viÖc ghi chÐp doanh thu b¸n hµng

Trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n nghiÖp vô tiªu thô than ë C«ng ty, kÕ to¸n

ghi toµn bé doanh thu vµo b¶ng kª sè 10 vµ hé träng ®iÓm vµo sæ chi tiÕt

doanh thu TK 511 (theo n¨m) th× C«ng ty kh«ng theo dâi ®îc sè mçi chñng

lo¹i, cña tõng tr¹m. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, C«ng ty nªn x©y dùng mét b¶ng

chi tiÕt riªng ®Ó theo dâi cho tõng tr¹m (theo tõng ph¬ng thøc thanh to¸n,

theo tõng chñng lo¹i than).

Dùa vµo sæ chi tiÕt doanh thu b¸n hµng cña tõng tr¹m ®Ó lËp b¸o ço

b¸n hµng toµn C«ng ty, thuËn lîi cho viÖc theo dâi ho¹t ®éng kinh doanh cña

çc tr¹m MÉu cã thÓ nh sau:

B¶ng theo dâi tiÒn hµng cña tr¹m…

Th¸ng ….n¨m…..

Chøng tõ

Tªn kh¸ch

hµng

Chñng

lo¹i

than

Sè

lîng

§¬n

gi¸

TiÒn

cha

cã

thuÕ

GTGT

ThuÕ

GTGT

TiÒn

b¸n

cã

thuÕ

Ph¬ng thøc thanh

to¸n

Sè Ngµy 111 112 131 …


90


91

3.2. Hoµn thiÖn viÖc ghi chÐp gi¸ vèn hµng b¸n

Gi¸ vèn hµng b¸n lµ chØ tiªu hÕt søc quan träng cña qu¸ tr×nh tiªu thô.

C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi x¸c ®Þnh gi¸ vèn hµng b¸n theo

ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn, dùa vµo b¶ng kª sè 8 “NhËp, xuÊt, tån kho

hµng hãa”. Sau khi tÝnh gi¸ vèn b×nh qu©n th× tÝnh ngay trÞ gi¸ vèn, lËp b¸o

ço b¸n hµng. Do ®ã, khã cã thÓ tr¸nh khái nhÇm lÉn. V× vËy, ®Ó tr¸nh nhÇm

lÉn vµ gióp cho viÖc tÝnh to¸n dÔ dµng h¬n, C«ng ty nªn lËp b¶ng tÝnh gi¸ vèn

b¸n hµng b×nh qu©n.

MÉu cã thÓ nh sau:

B¶ng tÝnhgi¸ vèn b×nh qu©n

Th¸ng….n¨m…..

STT Chñng lo¹i Sè d ®Çu kú Tæng nhËp trong kúGi¸ vèn

b×nh qu©n

Sè lîng Sè tiÒn Sè lîng Sè tiÒn

3.3. Hoµn thiÖn sæ chi tiÕt chi phÝ b¸n hµng

§Ó thùc hiÖn kÕ to¸n b¸n hµng theo ®Þa ®iÓm kinh doanh, kÕ to¸n cÇn

ph¶i sö dông çc sæ chi tiÕt tËp hîp chi phÝ. Sæ chi tiÕt nµy ®uîc më chi tiÕt

theo tõng ®Þa ®iÓm kinh doanh kÕt hîp víi viÖc theo dâi tõng kho¶ng môc chi

phÝ b¸n hµng. C«ng ty cã thÓ sö dông mÉu sè sau vµ mÉu nµy theo t«i lµ tiÖn

lîi v× cã thÓ theo dâi ®îc c¶ phÇn thuÕ GTGT ®Çu vµo cña çc kho¶n chi phÝ

b¸n hµng.

Sè chi tiÕt TK 641

Tr¹m:…..

Chøng tõ

Néi dung

TK

®èi

øng

Tæng sè

tiÒn thanh

to¸n

ThuÕ

GTGT

®Çu vµo

Ph©n theo kho¶n môc phÝ

SH NT 6411.01 6411.02


92

4. Hoµn thiÖn c«ng t¸c lËp b¸o ço kÕ to¸n

B¸o ço kÕ to¸n cña doanh nghiÖp lµ hÖ thèng çc b¸o b¸o tæng hîp sè

liÖu tõ çc sè kÕ to¸n kª to¸n vµ çc tµi liÖu liªn quan kh¸c theo çc chØ tiªu

kinh tÕ tµi chÝnh, nh»m cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt vÒ t×nh h×nh vµ kÕt qu¶

ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp cho mçi ®èi tîng sö dông thèng tin

kh¸c nhau, ®Ó ®Ò ra çc quyÕt ®Þnh phï hîp víi môc ®Ých sö dông th«ng tin

cña m×nh vµ phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý vÜ m« vµ vi m«.

HÖ thèng b¸o ço kÕ to¸n cña C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ

Néi ®îc chi thµnh:

B¸o ço tµi chÝnh: Lµ çc b¸o ço ®Þnh kú b¾t buéc ®îc lËp theo mÉu biÓu

thèng nhÊt do nhµ níc quy ®Þnh, dùa trªn c¬ së sè liÖu mµ kÕ to¸n cung cÊp.

B¸o ço kÕ to¸n néi bé: Lµ nh÷ng b¸o ço ®îc lËp theo yªu cÇu qu¶n

lý cña ngµnh néi bé C«ng ty. Chóng ph¶n ¸nh chi tiÕt, cô thÓ vÒ mét hoÆc mét

sè lo¹i nghiÖp vô kinh tÕ tµi chÝnh trong häat ®éng kinh doanh cña doanh

nghiÖp. §©y lµ çc b¸o ço nhanh ®îc lËp trong çc kho¶ng thêi gian ng¾n

h¬n so víi çc b¸o ço tµi chÝnh.

Thùc tr¹ng ë C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi, HÇu hÕt çc

b¸o ço kÕ to¸n (Chñ yÕu lµ çc b¸ ço tµi chÝnh) ®· ®¸p øng ®îc yªu cÇu

th«ng tin cho çc ®èi tîng sö dông kh¸c nhau, ®¶m b¶o ®îc ®¶m b¶o ®îc

yªu cÇu vÒ tÝnh kÞp thêi, trung thùc, kh¸ch quan, møc ®« tin cËy cao. Tuy

nhiªn mét sè b¸o ço mµ C«ng ty lËp l¹i cha thÓ hiÖn ®îc çc chØ tiªu so

s¸nh. Do vËy, kÕ to¸n cÇn ph¶i thiÕt kÕ çc th«ng tin trªn b¸o ço ë d¹ng so

s¸nh ®îc, nh»m gióp çc nhµ qu¶n lý ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ mét çch toµn diÖn

tõng mÆt ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ, tõ ®ã x©y dùng chiÕn lîc kinh doanh phï

hîp.

VÝ dô: MÉu b¸o ço kÕt qu¶ kinh doanh néi bé nh sau:


93

B¸o ço kÕt qu¶ kinh doanh néi bé

Th¸ng…..n¨m…..

Tr¹m

Çc chØ tiªu Kú tríc Kú nµyChªnh lÖch

Sè tiÒn Tû lÖ (%)

1.Doanh thu

2.Çc kho¶n gi¶m trõ

3.Doanh thu thuÇn

4.Gi¸ vèn hµng b¸n

5.Chi phÝ b¸n hµng

6.Chi phÝ qu¶n lý

7.KÕt qu¶ kinh doanh

5. ¸p dông m¸y vi tÝnh vµo c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n

HiÖn nay, C«ng ty ®· ¸p dông m¸y vi tÝnh vµo c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ

to¸n, tuy vËy hÖ thèng sæ vµ tr×nh tù ghi sæ cña C«ng ty cha ®îc thùc hiÖn

trªn mét phÇn mÒm kÕ to¸n nµo mµ míi chØ tiªu ®îc x©y dùng trªn chêng

tr×nh EXCEL. Do vËy ®· gi¶m nhiÒu hiÖu qu¶ cña viÖc ¸p dông m¸y vi tÝnh

vµo c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n.

MÆt kh¸c trong ®iÒu kiÖn ¸p dông m¸y vi tÝnh vµo c«ng t¸c h¹ch to¸n

kÕ to¸n th× h×nh thøc NhËt ký chung lµ h×nh thøc mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt.

H×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chøng tõ tuy cã tiªn tiÕn h¬n nhng chØ ph¸t huy

hiÖu qu¶ cao trong ®iÒu kiÖn lµm thñ c«ng.

Theo t«i, C«ng ty ®· ¸p dông m¸y vi tÝnh vµo c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ

to¸n. VËy C«ng ty nªn ¸p dông h×nh thøc NhËt ký chung vµ ¸p dông phÇn

mÒm kÕ to¸n phï hîp nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc ¸p dông m¸y vi tÝnh

vµo c«ng t¸c kÕ to¸n vµ kh«ng ngõng hoµn thiÖn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng

t¸c kÕ to¸n trong qu¶n lý tµi s¶n vµ çc ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝnh ph¸t sinh

trong C«ng ty.


94

KÕt luËn

Nh vËy, tiªu thô hµng hãa trong çc doanh nghiÖp th¬ng m¹i chiÕm

mét vÞ trÝ quan träng trong qu¸ tr×nh kinh doanh, tæ chøc kh©u tiªu thô tèt míi

cã thÓ ®¹t ®îc kÕt qu¶ kinh doanh, kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña çc doanh

nghiÖp. §iÒu ®ã ®ßi hái bé m¸y qu¶n lý ph¶i cã kiÕn thøc tæng hîp vµ chuyªn

s©y vÒ lÜnh vùc kinh tÕ, tæ chøc vµ qu¶n lý ®Ó cã thÓ thiÕt lËp chiÕn lîc l©u

dµi cho C«ng ty. Trong chiÕn lîc vÒ qu¶n lý, kÕ to¸n gi÷ mét vai trß hÕt søc

quan träng, cung cÊp nh÷ng th«ng tin cho viÖc ra quyÕt ®Þnh cña Ban gi¸m

®èc. V× vËy, viÖc h¹ch to¸n khoa häc vµ hîp lý toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n vµ

®Æc biÖt lµ kÕ to¸n trong kh©u tiªu thô cã liªn quan ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn

cña C«ng ty.

Qu¸ t×nh häc tËp t¹i trêng vµ t×m hiÓu thùc tÕ t¹i C«ng ty chÕ biÕn vµ

kinh doanh than Hµ Néi cïng sù híng dÉn cña c« gi¸o híng dÉn còng nh

çc çn bé C«ng ty, em ®· cã ®iÒu kiÖn nghiªn cøu ®Ò tµi “Hoµn thiÖn c«ng

t¸c kÕ to¸n tiªu thô hµng hãa vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô t¹i C«ng ty chÕ

biÕn vµ kinh doanh than Hµ Néi”.

Do h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é vµ thêi gian nªn khãa luËn kh«ng tr¸nh khái

nh÷ng sai sãt. Em rÊt mong sô ®ãng gãp ý kiÕn cña çc thÇy c« gi¸o ®Ó khãa

luËn cña em ®îc hoµn thiÖn h¬n.

Em xin ch©n thµnh çm ¬n c« gi¸o: PGS.TS. §Æng ThÞ Loan cïng çc

çn bé trong C«ng ty ®· gióp em hoµn thµnh tèt khãa luËn.

Sinh viªn

NguyÔn ThÞ CÈm Trang


95

Tµi liÖu tham kh¶o

1. Gi¸o tr×nh kÕ to¸n tµi chÝnh trong çc doanh nghiÖp

Trêng §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Hµ Néi

2. 207 s¬ ®å kÕ to¸n doanh nghiÖp

Nhµ xuÊt b¶n Tµi chÝnh

3. HÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp


4. ChuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam


5. Lý thuyÕt vµ thùc hµnh kÕ to¸n tµi chÝnh


6. Híng dÉn thùc hµnh kÕ to¸n trªn sæ kÕ to¸n

Nhµ xuÊt b¶n thèng kª

7. HÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp

Nhµ xuÊ b¶n tµi chÝnh

Education

Bài báo cáo thực tập kế toán hạch toán chi phí sx và tính giá thành sp tại cty chế biến và kd than hn