Анатомија на клеткатаАнатомија на клетката

Делови на клетката и нивна функцијаДелови на клетката и нивна функцијаМ.Д.СаридисМ.Д.Саридис

Што е клетка ?Што е клетка ?

Клетка е Клетка е е најмалата единица која е е најмалата единица која е способна за вршење на животните способна за вршење на животните

функции.функции.Тоа е основна единица на живите Тоа е основна единица на живите

суштества.суштества.

Теорија за клеткатаТеорија за клетката

• Сите живи суштества се составени од Сите живи суштества се составени од клетки.клетки.

• Клетки се најмалите работни единици на Клетки се најмалите работни единици на сите живи суштества.сите живи суштества.

• Сите клетки доаѓаат од претходно Сите клетки доаѓаат од претходно постоечка клетки преку клеточната делба.постоечка клетки преку клеточната делба.

Примери на клеткиПримери на клетки

Амеба протеус

Стебло на растение

Црвени крвни зрнца

Нервна клетка

Бактерија

Клеточни органелиКлеточни органели

• Клеточните делови се нарекуваат органели.Клеточните делови се нарекуваат органели.

Клеточен ѕидКлеточен ѕидНајчесто се наоѓа во растителните клетки и бактеритеЈа поддржува и ја штити клетката

Клеточен ѕид

Клеточна мембранаКлеточна мембрана• заштитен слој околу сите клетки• и овозможува на храната и кислородот да влезе во клетките

а отпадните производи да се исфрлат надвор од клетката.

Клеточен ѕидКлеточна мембрана

ЦитоплазмаЦитоплазма• Желатинска материјаЖелатинска материја• Опкружена со клеточна мембрана во неа се Опкружена со клеточна мембрана во неа се

сместени сите органелисместени сите органели

Клеточен ѕид

Клеточна мембрана

Цитоплазма

ЈадроЈадро• Ги контролира сите функции на клетката• Носител е на наследните особини -ДНК

Клеточен ѕидКлеточна мембранаЦитоплазмаЈадро

РибозомиРибозоми• Секоја клетка содржи илјаднициСекоја клетка содржи илјадници• Создава протеиниСоздава протеини

– ((замислете ги како батерии )замислете ги како батерии )– Се сретнуваат во ЕР или низ цела клетка

Клеточен ѕидКлеточна мембрана

ЦитоплазмаЈадро

Рибозоми

Ендоплазматичен РетикулумЕндоплазматичен Ретикулум ((ЕР скратеноЕР скратено))

• Ги движи материите наоколу во ќелијаГи движи материите наоколу во ќелија• (транспортер) на протеини,ј.х.(транспортер) на протеини,ј.х.

Клеточен ѕидКлеточна мембранаЦитоплазмаЈадроРибозомиЕР

МитохондрииМитохондрии

• Ја претвара храната во енергија• (Производител на енергија)

Клеточен ѕидКлеточна мембранаЦитоплазма

РибозомиЕР

Митохондрии

Јадро

ХлоропластиХлоропласти• Ги има само во растителните клетки.Ги има само во растителните клетки.• Содржат зелен пигмент хлорофилСодржат зелен пигмент хлорофил• Во нив се одвива фотосинтезатаВо нив се одвива фотосинтезата• Им помага на растителните клетки да направат храна.Им помага на растителните клетки да направат храна.

Клеточен ѕид

ЦитоплазмаЈадроРибозомиЕР

МитохондрииХлоропласти

Клеточна мембрана

ВакуолиВакуоли• Се обвиткани со мембрана • привремени простори за складирање на резервни мат и вода• Содржат водени раствори со скроб,масти или др. резервни материиСодржат водени раствори со скроб,масти или др. резервни материи• Им помагаат на растенијата да ја одржат форматаИм помагаат на растенијата да ја одржат формата

Клеточна мембранаЦитоплазмаЈадроРибозомиЕР

МитохондрииХлоропласти

Вакуоли

Клеточен ѕид

Голџиев системГолџиев систем• Место каде се пакуваат протеинитеМесто каде се пакуваат протеините• Непотребните материи ги исфрла надвор од Непотребните материи ги исфрла надвор од

клеткатаклетката

Клеточен ѕидКлеточна мембранаЦитоплазмаЈадроРибозомиЕР

МитохондрииХлоропласти

ВакуолиГолџиев систем

Направи клеткаНаправи клетка• Ваша задачаВаша задача::

– Со материјал по слободен избор направи Со материјал по слободен избор направи модел на клетка со сите нејзини делови модел на клетка со сите нејзини делови органели и обележи ги !органели и обележи ги !

Бодовна листаБодовна листа– 2бода - изработено не со сите елементи не 2бода - изработено не со сите елементи не

обележено обележено – 3бода -изработено не обележено3бода -изработено не обележено– 5 бода – изработено со сите елементи 5 бода – изработено со сите елементи

обележенообележено