DOÇ. DR. AHMET AKÇAYDOÇ. DR. AHMET AKÇAYÇocuk Alerji ve Göğüs Hastalıkları UzmanıÇocuk Alerji ve Göğüs Hastalıkları Uzmanı

www.ahmetakcay.comwww.ahmetakcay.com

KİMLERDEN ALLERJİ TESTİ İSTENİR?

Deri prick testDeri prick test Serumda sepsifik IgESerumda sepsifik IgE Yükleme testleriYükleme testleri

Cilt testleri serum IgE Cilt testleri serum IgE testlerine göre testlerine göre daha daha duyarlı ve spesifiktirduyarlı ve spesifiktir..

Allerji Testleri

Spesifik alerjinin tanısı Spesifik alerjinin tanısı Basit, hızlı, ucuz ve duyarlılığı yüksekBasit, hızlı, ucuz ve duyarlılığı yüksek Allerji tanısında anahtar rol oynarAllerji tanısında anahtar rol oynar Tek başına klinik tanı koydurmaz Tek başına klinik tanı koydurmaz

Allerji Deri Testleri

Uygun olarak yapılmadığı zaman yanlış Uygun olarak yapılmadığı zaman yanlış pozitif ve negatif sonuçlara neden olabilir.pozitif ve negatif sonuçlara neden olabilir.

Pozitif sonuçlarla her zaman klinik uyum Pozitif sonuçlarla her zaman klinik uyum yokturyoktur

Pozitif alerji testi alerjik semptomların Pozitif alerji testi alerjik semptomların başlangıcının habercisi olabilir. başlangıcının habercisi olabilir.

Çapraz reaksiyonlar değerlendirilmelidirÇapraz reaksiyonlar değerlendirilmelidir

Prick test:Prick test: Epidermise yapılır ve cilt Epidermise yapılır ve cilt üzerine uygulanırüzerine uygulanır

Sistemik reaksiyonlar %0.02Sistemik reaksiyonlar %0.02 Ölüm nadirÖlüm nadir

İntradermal test:İntradermal test: Cilt içine yapılan Cilt içine yapılan testtirtesttir

Sistemik reaksiyonlar %0.5Sistemik reaksiyonlar %0.5 Bazı ölümler bildirilmiştir.Bazı ölümler bildirilmiştir.

Allerji Deri Testleri

Her yaşta yapılabilmekle birlikte 3 Her yaşta yapılabilmekle birlikte 3 aylıktan sonra yapılması öneriliraylıktan sonra yapılması önerilir

Yaş

Mevsimsel şikayetlerde polen mevsimi sonrasıMevsimsel şikayetlerde polen mevsimi sonrası Polen mevsimi sonrası polenlere cilt cevabı Polen mevsimi sonrası polenlere cilt cevabı

en yüksektir ve giderek azalıren yüksektir ve giderek azalır Böcek sokması veya anaflaksi reaksiyonlarında Böcek sokması veya anaflaksi reaksiyonlarında

son reaksiyondan 4-6 hafta sonra son reaksiyondan 4-6 hafta sonra İlaç allerjilerinde son reaksiyondan 6-8 hafta İlaç allerjilerinde son reaksiyondan 6-8 hafta

sonrasonra

Ne zaman yapalım?

Prevalansları son 20 yılda artmıştır. Prevalansları son 20 yılda artmıştır. Allerji testi ihtiyacı da artmıştır.Allerji testi ihtiyacı da artmıştır.

Allerjik Hastalıklar

Çocuklarda allerjik hastalıklar ve pozitif cilt testleri

YaşYaş TanıTanı Prevalans%Prevalans% Pozitif cilt testPozitif cilt test

BebeklerBebekler Gıda allerjisiGıda allerjisi 7-87-8 40-6040-60

Okul çocuklarıOkul çocukları Gıda allerjisiGıda allerjisi 1-21-2 60-7060-70

Çocukluk yaşıÇocukluk yaşı Atopik dermatitAtopik dermatit 15-2015-20 33-4033-40

BebeklerBebekler Tekrarlayan hışıltı/astımTekrarlayan hışıltı/astım 21-3421-34 30-6030-60

Okul ÇocuklarıOkul Çocukları AstımAstım 7-107-10 70-9070-90

ÇocuklukÇocukluk Allerjik rinit ve Allerjik rinit ve konjunktivitkonjunktivit

10-1510-15 60-8060-80

<1 yaş<1 yaş İnek sütü proteiniİnek sütü proteini Yumurta Yumurta

Bebeklerde gıda Bebeklerde gıda allerjisi astım ve allerjisi astım ve allerjik rinit allerjik rinit gelişiminin gelişiminin habercisidirhabercisidir

>1 yaş>1 yaş İnhalan allerjilerİnhalan allerjiler

Cilt testi sonuçları

Allerjik hastalık tanısıAllerjik hastalık tanısı Allerjik hastalık gelişme riskini Allerjik hastalık gelişme riskini

değerlendirilmesideğerlendirilmesi Spesifik allerji tedavisiSpesifik allerji tedavisi

Spesifik allerjenden kaçınma önlemleriSpesifik allerjenden kaçınma önlemleri Uygun farmakolojik tedaviUygun farmakolojik tedavi Uygun immunoterapiUygun immunoterapi

Allerji testi niçin yapılır?

Cilt testi pozitifliğiCilt testi pozitifliği Gıda allerjisi, atopik dermatit tanısıGıda allerjisi, atopik dermatit tanısı

Allerjik hastalık gelişme riski

Sorumlu allerjen tespitiyle uygun Sorumlu allerjen tespitiyle uygun önlemler alınarak allerjik hastalıkların önlemler alınarak allerjik hastalıkların semptomları azaltılabilirsemptomları azaltılabilir

Allerjenden kaçınma

Spesifik allerjik hastalık tanısıyla Spesifik allerjik hastalık tanısıyla (allerjik rinit, astım ve diğer allerjik (allerjik rinit, astım ve diğer allerjik hast) doğru antiallerjik tedavi hast) doğru antiallerjik tedavi başlanması sağlanırbaşlanması sağlanır

Uygun Tedavi

Birçok çalışmada astım, allerjik rinit ve Birçok çalışmada astım, allerjik rinit ve konjunktivit tedavisinde spesifik konjunktivit tedavisinde spesifik immunoterapi etkin bulunmuştur. immunoterapi etkin bulunmuştur.

Spesifik Allerji Aşısı

Allerji semptomları olan ve devamlı Allerji semptomları olan ve devamlı proflaktik tedavi ihtiyacı olan tüm proflaktik tedavi ihtiyacı olan tüm kişilere yaşa bakmaksızın (>3ay) allerji kişilere yaşa bakmaksızın (>3ay) allerji testi yapılabilir testi yapılabilir

Allerji testi kimlere yapılmalıdır?

Allerji Testi indikasyonları

Hışıltısı bir aydan daha uzun süren Hışıltısı bir aydan daha uzun süren

ve / veya üç veya daha fazla yineleyen ve / veya üç veya daha fazla yineleyen çocuklar çocuklar Astım gelişme riskini değerlendirmekAstım gelişme riskini değerlendirmek Hışıltı semptomları için günlük tedavi Hışıltı semptomları için günlük tedavi

ihtiyacı olanihtiyacı olan

Hışıltılı çocuklar

Major KriterlerMajor Kriterler1-Ebeveynlerde doktor tanılı 1-Ebeveynlerde doktor tanılı

ASTIMASTIM

2-Doktor tanılı ATOPİK 2-Doktor tanılı ATOPİK

DERMATİTDERMATİT

Minör KriterlerMinör Kriterler1-Doktor tanılı ALLERJİK RİNİT1-Doktor tanılı ALLERJİK RİNİT

2- Nezle olmaksızın wheezing 2- Nezle olmaksızın wheezing

varlığıvarlığı

3-%4’ün üzerinde eozinofili3-%4’ün üzerinde eozinofili

Hışıltıda (Modifiye Astım Tanı İndeksi)

Güçlü İndeks: Persistan hışıltılı süt çocuğunda 1 majör veya 2 minör belirti (+) olanların %76’sında 6-13 yaşlarda aktif astım İndeksi (-) olan çocuklarda astım gelişmeme olasılığı >%95

3-Aeroallerjen pozitifliği3-Aeroallerjen pozitifliği4- Besin allerjisi4- Besin allerjisi

Astım kliniği:Astım kliniği: Uzun süreli hışıltı, Uzun süreli hışıltı, öksürük, nefes sıkışması (Özellikle öksürük, nefes sıkışması (Özellikle fiziksel aktiviteyle ve gece artan)fiziksel aktiviteyle ve gece artan) Daima test gereklidir (Astımlıların Daima test gereklidir (Astımlıların

%85’i allerjik)%85’i allerjik) Sebebi bilinmeyen tekrarlayan pnömonili Sebebi bilinmeyen tekrarlayan pnömonili

çocuklar (Astım ?)çocuklar (Astım ?)

Astım

Allerjik rinit kliniği:Allerjik rinit kliniği: Peşpeşe hapşırma, Peşpeşe hapşırma, nezle, burun kaşıntısı. tıkanması, alerjik nezle, burun kaşıntısı. tıkanması, alerjik selam vbselam vb Alerjik rinitin tanısı için klinik öykü ve Alerjik rinitin tanısı için klinik öykü ve

cilt testi yapıldığında %97-99 dur.cilt testi yapıldığında %97-99 dur. Buna zıt olarak negatif klinik ve negatif Buna zıt olarak negatif klinik ve negatif

cilt testi non-allerjik durumu destekler.cilt testi non-allerjik durumu destekler.

Allerjik Rinit

Tedaviye dirençli vakalarTedaviye dirençli vakalar

Konjunktivit

Cilt prick testi inhalan alerjenlerin tanısı Cilt prick testi inhalan alerjenlerin tanısı için çok etkili metod ve en ucuz metottur.için çok etkili metod ve en ucuz metottur.

Pozitif cilt testi ve klinik uyum varlığında Pozitif cilt testi ve klinik uyum varlığında hastalığın nedeni olarak allerjenleri hastalığın nedeni olarak allerjenleri göstermede çok duyarlıdır.göstermede çok duyarlıdır.

İnhalan allerjenler

Akut Akut ürtiker/anjioödemürtiker/anjioödem Tekrarlayan, ciddi Tekrarlayan, ciddi

vakalar ve/veya vakalar ve/veya spesifik besinlerle spesifik besinlerle allerji şüphesi allerji şüphesi olanlarolanlar

Kronik ürtikerKronik ürtiker

Ürtiker

Atopik dermatit kliniği Atopik dermatit kliniği olan: Kaşıntılı tipik olan: Kaşıntılı tipik morfolojik dağılım, morfolojik dağılım, tekrarlayıcı olması vb. tekrarlayıcı olması vb. olan çocuklardaolan çocuklarda Gıda allerjileri ve Gıda allerjileri ve

inhalan allerjenlere inhalan allerjenlere allerji sıktırallerji sıktır

Tanıda minör Tanıda minör kriterler arasındadırkriterler arasındadır

Atopik dermatit

Besinlerle ilişkili cilt, solunum sistemi ve Besinlerle ilişkili cilt, solunum sistemi ve GIS semptomlarında cilt testi yapılırGIS semptomlarında cilt testi yapılır Genellikle 2 veya daha fazla organ Genellikle 2 veya daha fazla organ

sistemi tutulur sistemi tutulur Atopik dermatitte sadece cilt Atopik dermatitte sadece cilt

tutulabilirtutulabilir

Gıda allerjileri

3 aylık bebek, formula mama ile 3 aylık bebek, formula mama ile besleniyor, gaz ağrısı için kanda spesifik besleniyor, gaz ağrısı için kanda spesifik IgE bakılıyor, serum spesifik IgE Klas 1 IgE bakılıyor, serum spesifik IgE Klas 1 pozitif saptanıyorpozitif saptanıyor

İnek sütü içermeyen mama raporu İnek sütü içermeyen mama raporu çıkarılıyor ve ayda 5 kutu öneriliyorçıkarılıyor ve ayda 5 kutu öneriliyor

Vaka

Bebeklerde düşük seviyede gıda ve Bebeklerde düşük seviyede gıda ve inhalan allerjenlere allerji olmasının inhalan allerjenlere allerji olmasının klinik önemi yokturklinik önemi yoktur

Gereksiz yere diyet kısıtlaması Gereksiz yere diyet kısıtlaması yapılmamalıdıryapılmamalıdır

İnhalan alerjenlere göre çok az güvenilirdirİnhalan alerjenlere göre çok az güvenilirdir Prik cilt testleriPrik cilt testleri

Pozitif prediktif değeri <%50Pozitif prediktif değeri <%50 Negatif prediktif değeri >%95Negatif prediktif değeri >%95

Besin ekstreleriyleBesin ekstreleriyle prik test intradermal testlere göre çok prik test intradermal testlere göre çok daha güvenlidirdaha güvenlidir

İntradermal testlerin çoğu yanlışİntradermal testlerin çoğu yanlış pozitif sonuç verir pozitif sonuç verir Çiğ taze besinlerle Çiğ taze besinlerle prik to prikprik to prik alternatif testtir alternatif testtir Kesin tanı:Kesin tanı: Eliminasyon dieti ve besin provokasyon testi Eliminasyon dieti ve besin provokasyon testi

Gıda allerjisi

Vaka

3 yaşında, her ıspanak yedikten sonra 3 yaşında, her ıspanak yedikten sonra ürtiker olan çocuğun ıspanak cilt prick test ürtiker olan çocuğun ıspanak cilt prick test negatif saptanıyor.negatif saptanıyor.

Tanı?Tanı?

Domates, çilek, patlıcan, ıspanak, peynir, kabuklu deniz hayvanları mast hücrelerini doğrudan uyarabilir

Kusma, ishal, kolik ve gelişme yetersizliğiKusma, ishal, kolik ve gelişme yetersizliği

GİS semptomları

Sebebi bilinmiyorPersistan veya intermittan semptomlar±Atopik semptomlar

Allerji testi

İlaçlarla ilişki olan kaşıntılı cilt İlaçlarla ilişki olan kaşıntılı cilt lezyonları, ürtiker, anjioödem, astım lezyonları, ürtiker, anjioödem, astım veya anaflaksi gibi semptomlarda veya anaflaksi gibi semptomlarda yapılmalıdır. yapılmalıdır.

Kaşıntısız makulopapüler eksantemde Kaşıntısız makulopapüler eksantemde cilt testi gerekli değildir. cilt testi gerekli değildir.

İlaç allerjileri

Cilt testinin değeri değişkendir.Cilt testinin değeri değişkendir. Kas gevşeticileri allerjilerini saptamada etkiliKas gevşeticileri allerjilerini saptamada etkili

Tanı sıklıkla zordur;Tanı sıklıkla zordur; İlaç metobolitlerine allerjiİlaç metobolitlerine allerji Tanısal yöntem eksikliğiTanısal yöntem eksikliği IgE dışı mekanizmalar etkileyebilir.IgE dışı mekanizmalar etkileyebilir.

İlaç allerjisi

3 yaşındaki çocuğa, IVP çekilirken ürtiker 3 yaşındaki çocuğa, IVP çekilirken ürtiker gelişmesi nedeniyle radyoloji bölümünden gelişmesi nedeniyle radyoloji bölümünden allerji testi için gönderiliyorallerji testi için gönderiliyor

Test yapalım mı?Test yapalım mı?

Vaka

•Morfin, polimiksin, vankomisin, tiamin, doksorobusin, radyokontrast maddeler doğrudan mast hücre uyarısı

Penisiline reaksiyon öyküsü pozitifPenisiline reaksiyon öyküsü pozitif

++ Penisilin kullanılması mutlak gerekliPenisilin kullanılması mutlak gerekli

++ Penisiline uygun alternatif yokPenisiline uygun alternatif yok

Penisiline reaksiyon öyküsü güvenilir değilPenisiline reaksiyon öyküsü güvenilir değil

Penisilin allerji testi kimlere yapılmalıdır?

Penisilin majör ve minör determinantları ile prik ve intradermal testlerin negatif prediktif değeri yüksektir

Beta-laktam halkası içerenler:Beta-laktam halkası içerenler: Penisilinler, Penisilinler, karbapenemler, sefalosporinler, karbapenemler, sefalosporinler, monabaktamlarmonabaktamlar

Beta-laktam antibiyotik alınmasından Beta-laktam antibiyotik alınmasından

sonra tip I reaksiyon veya şüpheli öykü sonra tip I reaksiyon veya şüpheli öykü

ve mutlaka beta laktam antibiyotik ve mutlaka beta laktam antibiyotik

uygulaması gerekiyorsauygulaması gerekiyorsa

Beta-laktam ab allerjisi

Pozitif oluşu anlamlı, negatif oluşu allerji varlığını ekarte ettirmez, Negatif prediktif değeri düşük

3 yaşında, her aspirin ve ibufen aldıktan 3 yaşında, her aspirin ve ibufen aldıktan sonra nezle, dudakta şişme ve kaşıntı sonra nezle, dudakta şişme ve kaşıntı şikayeti var.şikayeti var.

Cilt testi yapalım mı?Cilt testi yapalım mı?

Vaka

Cilt testi ile tanı konulmuyorCilt testi ile tanı konulmuyor Provokasyon testleriyle tanı konuyorProvokasyon testleriyle tanı konuyor

Aspirin ve NSAI ilaç allerjileri

Toksik epidermal nekrolizToksik epidermal nekroliz

Stevens-Johnson Stevens-Johnson sendromusendromu

Ağır anaflaktik reaksiyonAğır anaflaktik reaksiyon

Gebe olgularGebe olgular

Testi etkileyecek ilaç kullanımı olanlarTesti etkileyecek ilaç kullanımı olanlar

Aktif deri lezyonu olanlarAktif deri lezyonu olanlar Son reaksiyondan 4 haftadan kısa bir Son reaksiyondan 4 haftadan kısa bir

süre geçmiş olan olgularsüre geçmiş olan olgular Non-IgE aracılı reaksiyon tanımlayanlarNon-IgE aracılı reaksiyon tanımlayanlar

Beta blokör kullananlarBeta blokör kullananlar

Son 1 yıl içinde penisilin/beta laktam Son 1 yıl içinde penisilin/beta laktam AB kullanımı sonrası anaflaktik AB kullanımı sonrası anaflaktik şokşok tanımlayanlartanımlayanlar

Çok duyarlı olgularÇok duyarlı olgular (inhalasyon yolu ile (inhalasyon yolu ile bile rx tanımlayanlar)bile rx tanımlayanlar)

Kimlere ilaç allerjisi testi yapılmamalıdır?

9 yaşında erkek çocuk, üst solunum yolu enfeksiyonu nedeni ile Amoksisilin/Klavulanik asit tedavisi öneriliyor. Hasta önceki kullanımlarda penisilin ile allerjik reaksiyonu olduğunu söylüyor.

Dr., korkulacak bir durum olmayacağını söyleyerek ilacı reçete ediyor. Hasta ilacı içiyor ve takiben dakikalar içinde anaflaktik şok tablosu ile hastaneye yetiştiriliyor

Vaka

Aksi ispatlanıncaya kadar öykü tanımlayan her Aksi ispatlanıncaya kadar öykü tanımlayan her hasta hasta “allerjik“allerjik” kabul edilmeli” kabul edilmeli

Latex içeren maddelerle (Eldiven, bandaj, Latex içeren maddelerle (Eldiven, bandaj, biberon ağızlığı, emzik vb) Tip 1 allerjik biberon ağızlığı, emzik vb) Tip 1 allerjik reaksiyonlar gelişmesi (Cilt, solunum, reaksiyonlar gelişmesi (Cilt, solunum, sistemik belirtiler) sistemik belirtiler)

Farklı latex ekstaraları ile tanısal duyarlılık Farklı latex ekstaraları ile tanısal duyarlılık %90-98 ve spesifiklik %100 dür.%90-98 ve spesifiklik %100 dür.

Latex

4 yaşında piknikte böcek ısırması sonrası 4 yaşında piknikte böcek ısırması sonrası göz kapaklarında şişme, kaşıntı gelişiyor.göz kapaklarında şişme, kaşıntı gelişiyor.

Her böcek ısırmasında aynı reaksiyon Her böcek ısırmasında aynı reaksiyon oluyoroluyor

Cilt testi yapalım mı?Cilt testi yapalım mı?

Lokal reaksiyon/ürtiker test için indikasyon Lokal reaksiyon/ürtiker test için indikasyon değildirdeğildir

Sadece ciddi grade 3,4 ciddi sistemik reaksiyon Sadece ciddi grade 3,4 ciddi sistemik reaksiyon olan hastalara yapılır (olan hastalara yapılır (Solunumsal ve/veya Solunumsal ve/veya kardiyovasküler kollaps semptomları olanlar)kardiyovasküler kollaps semptomları olanlar)

VİT için immunoterapi testinin kesilme kararı VİT için immunoterapi testinin kesilme kararı için de gereklidiriçin de gereklidir

Böcek sokması reaksiyonları

Böcek sokması reaksiyonundan 4-6 hafta sonra

Özellikle astım ve kistik fibrozisli hastalarda;Özellikle astım ve kistik fibrozisli hastalarda; Klinikte kötüleşme, santral bronşektazi, akciğer Klinikte kötüleşme, santral bronşektazi, akciğer

infiltrasyonları (özellikle orta ve üst lobda) infiltrasyonları (özellikle orta ve üst lobda) Total IgETotal IgE>>417 kU/L (1000 ng/ml) 417 kU/L (1000 ng/ml) Allerjik bronkopulmoner aspergillozis akla Allerjik bronkopulmoner aspergillozis akla

gelmelidir ve aspergillozise karşı cilt testi gelmelidir ve aspergillozise karşı cilt testi yapılmalıdıryapılmalıdır

Allerjik Bronkopulmoner aspergillozis

Aspergillus fumigatus antijenini göstermede cilt Aspergillus fumigatus antijenini göstermede cilt testleri önemli bir tanı aracıdırtestleri önemli bir tanı aracıdırAncak patognomonik değildirAncak patognomonik değildir..

Spesifik gözlem altında allerji için Spesifik gözlem altında allerji için değerlendirilmelidirdeğerlendirilmelidir

Anaflaksi

Allerjen ekstrelerin standardizasyonu Allerjen ekstrelerin standardizasyonu sağlarsağlar

Epidemiyolojik çalışmalarEpidemiyolojik çalışmalar

Tanı amaçlı olmayan cilt testleri

Testi kanatarak mı kanatmadan mı Testi kanatarak mı kanatmadan mı yapıyorsunuz?yapıyorsunuz?

(Göğüs hastalıkları uzmanı)(Göğüs hastalıkları uzmanı)

Allerji uzmanı yapmalıdırAllerji uzmanı yapmalıdır

Cilt testini kim yapmalıdır?

Ciddi olmayan ilk ürtikerCiddi olmayan ilk ürtiker Sigara, parfüm gibi irritanlara reaksiyon Sigara, parfüm gibi irritanlara reaksiyon

veren çocuklarveren çocuklar

Kimleri allerji uzmanına göndermeye gerek yoktur?

Allerjik hastalıklar tanı konulması için Allerjik hastalıklar tanı konulması için alleji uzmanlarına yönlendirilmelidiralleji uzmanlarına yönlendirilmelidir

Tek başına cilt testleri tanı koydurmazTek başına cilt testleri tanı koydurmaz Klinik ve gerekli testlerle tanı Klinik ve gerekli testlerle tanı

konulduktan sonra allerji uzmanı konulduktan sonra allerji uzmanı dışındaki hekimler takip edebilir ve dışındaki hekimler takip edebilir ve gerektikçe allerji uzmanlarına gerektikçe allerji uzmanlarına yönlendirilmelidir. yönlendirilmelidir.

Sonuçlar

Tedbirsizlik veya dikkatsizlik Tedbirsizlik veya dikkatsizlik veya meslek ve sanatta veya meslek ve sanatta acemilik ile bir kimsenin acemilik ile bir kimsenin ölümüne sebebiyet veren, 2 ölümüne sebebiyet veren, 2 seneden 5 seneye kadar seneden 5 seneye kadar hapse ve ahapse ve aggır para cezasına ır para cezasına mahküm olur.mahküm olur.

TCK 455. Madde

TEŞEKKÜRLER