ถอดคำ�ประพนัธ์ก�พยเ์ห่เรอื

พระนิพนธเ์จ�้ฟ�้ธรรมธเิบศร( เห่ชมเรอื )

เสนอ อ�จ�รย ์ดร.บวัลักษณ์ น�คทรงแก้ววชิ�ภ�ษ�ไทย

สม�ชกิกลุ่มน�งส�ว ณัฐก�นต์ อรรณพ ณ อยุธย� เลขท่ี ๓ ม.๖/๑น�งส�ว นรศิร� ขวญัยนื เลขท่ี ๔ ม.๖/๑น�งส�ว ม�นิต� ศรยี�ภัย เลขท่ี ๖ ม.๖/๑น�งส�ว วโรดม เตชศรสีธุี เลขท่ี ๗ ม.๖/๑น�งส�ว กีรต� มณีรตัน�พร เลขท่ี ๘ ม.๖/๑

ปางเสด็จประเวศด้�ว ชลาไลยทรงรตันพมิานไชย ก่ิงแก้วพรัง่พรอ้มพวกพลไกร แหนแห่เรอืกระบวนต้นแพรว้ เพลิศพริง้พายทอง

ด้�ว แปลวา่ แดน , ก่ิง แปลวา่ เรอืพระท่ีนัง่ก่ิง สำาหรบัเป็นลำาทรงของพระมหากษัตรยิ์ประเวศ แปลวา่ เขา้สู ่, ชล�ลัย แปลวา่ แมน่ำ้า

กษัตรยิท์รงเสด็จลง ณ เรอืกิ่ง ซึ่งเป็นเรอืทรง เพื่อเสด็จในกระบวนพยุหยาตราทางชลมารค

รายล้อมไปด้วยกำาลังพลมากมาย ขบวนนำาโดยเรอืต้นท่ีงดงามจากแสงระยบิ

ระยบัของพายทอง

พระเสด็จโดยแดนชล ทรงเรอืต้นงามเฉิดฉายก่ิงแก้วแพรว้พรรณราย พายอ่อนหยบัจบังามงอน

เรอืต้น แปลวา่ เรอืของพระเจา้แผ่นดิน , อ่อนหยบั แปลวา่ ขึ้นลงอยา่งเนิบๆ

พระมหากษัตรยิไ์ด้เสด็จประทับบนเรอืต้นอันงดงาม

เพื่อเสด็จทางชลมารค เรอืกิ่งเองก็แพรวพราวระยบิระยบั

ขยบัเคล่ือนไปด้วยฝีพายท่ีพรอ้มเพรยีงงดงามน่ามอง

นาวาแน่นเป็นขนัด ล้วนรูปสตัวแ์สนย�กรเรอืริว้ทิวธงสลอน สาครลัน่ครัน่ครื้นฟอง

แสนย�กร แปลวา่ หมู,่ทหาร,กองทัพ

ขบวนเรอืแน่นเป็นแถวเป็นแนว ประกอบด้วยเรอืที่หวัเรอืเป็นรูปสตัวห์ลาย ๆ ชนิด มอง

เหน็ธงเด่นมาแต่ไกล การเดินทางด้วยขบวนเรอืทำาใหเ้กิดเป็นคล่ืนนำ้าเป็นฟอง

เรอืครุฑยุดนาคหิว้ ล่ิวลอยมาพาผันผยองพลพ�ยกร�ยพายทอง รอ้งโหเ่หโ่อ้เหม่า

พลพ�ย แปลวา่ คนพายเรอื , กร�ย แปลวา่ แกวง่, เฉียด, เลียบ

เรอืครุฑ ซึ่งบนเรอืนัน้มพีลทหารกำาลังพายเรอือยา่งเป็นจงัหวะพรอ้มกับเปล่งเสยีงโห่

รอ้ง

สรมุขมุขสีด้่าน เพยีงพมิานผ่านเมฆามา่นกรองทองรจนา หลังคาแดงแยง่มงักร

แยง่มงักร แปลวา่ ลายมงักร

เรอืสรมุข ลอยมาเปรยีบความสวยงามเหมอืนวมิานบนสวรรค์ท่ีกำาลังเคล่ือนท่ีผ่านหมูเ่มฆ

เรอืสรมุข ตกแต่งไปด้วยมา่นสทีอง หลังคาสแีดงมีลวดลายมงักรประดับอยู่

สมรรถชยัไกรกาบแก้ว แสงแวววบัจบัส�ครเรยีบเรยีงเคียงคู่จร ดัง่รอ่นฟา้มาแดนดิน

ส�คร แปลวา่ นำ้า

เรอืสมรรถชยั ซึ่งกำาลังแล่นมาเทียบเคียงกับเรอืสรมุขนัน้ประกอบไปด้วยกาบแก้ว ขนาดใหญ่มกีารเกิดแสงแวววบัสะท้อนกับแมน่ำ้ามี

ความงดงามมากเหมอืนดัง่วา่ กำาลังรอ่นลงจากสวรรค์ฟากฟา้ลงสูพ่ื้นดิน

สวุรรณหงสท์รงพูห่อ้ย งามชดชอ้ยลอยหลังสนิธุ์เพยีงหงสท์รงพรมมนิทร์ ลินล�ศเล่ือนเตือนตาชม

ลินล�ศ คือ ลีลาศ แปลวา่ ไป หรอืเยื้องกรายด้วยท่าทีงดงาม

เรอืสวุรรรณหงส ์มพูีห่อ้ยอยา่งสวยงามล่องลอยอยูบ่นสายนำ้าเปรยีบดัง่หงสท่ี์เป็นพาหนะของพระพรหมเยื้องกรายมาใหช้ม

เรอืชยัไววอ่งวิง่ รวดเรว็จรงิยิง่อยา่งลมเสยีงเส�้เรา้ระดม ห่มท้�ยเยิน่เดินคู่กัน

เส�้ แปลวา่ ไมก้ระทุ้งจงัหวะ , ห่มท้�ยเยิน่ หม่ มาจาก ขยม่ เยิน่ คือ เนิบ ในท่ีน้ีหมายถึง ท้ายเรอืไหวขึ้นลงเป็นจงัหวะจากการออกแรงพายอยา่งพรอ้มเพรยีงของฝีพาย

เรอืชยั นัน้แล่นด้วยความรวดเรว็เหมอืนดัง่ลม มเีสยีงไมก้ระทุ้งจงัหวะที่คอยใหจ้งัหวะท้ายเรอืใหแ้ล่นไปเคียงคู่

กันไปกับเรอืพระท่ีนัง่ลำาอ่ืนๆ

คชสหีที์ผ�ดเผ่น ดดัูงเป็นเหน็ขบขนัราชสหีท่ี์ยนืยนั คัน่สองคู่ดยูิง่ยง

ทีผ�ดเผ่น แปลวา่ ท่าทางเหมอืนกระโจน

เรอืคชสหี ์ที่กำาลังแล่นไปนัน้ดแูล้วชวนขบขนัสว่นเรอืราชสหีท์ี่แล่นมา

เคียงกันนัน้ดมูัน่คงแขง็แรง

เรอืมา้หน้ามุง่นำ้า แล่นเฉ่ือยฉำ่าลำาระหงเพยีงมา้อาชาทรง องค์พระพายผายผันผยอง

ระหง แปลวา่ สง่างาม

เรอืมา้นัน้กำาลังมุง่หน้าไปขา้งหน้าซึ่งเรอืมา้ทีลักษณะท่ีสงูโปรง่เหมอืนกับ

มา้ทรงของพระพาย

เรอืสงิหว์ิง่เผ่นโผน โจนตามคล่ืนฝืนฝ่าฟองดยูิง่สงิหล์ำ�พอง เป็นแถวท่องล่องตามกัน

ลำ�พอง แปลวา่ ฮึกหา้ว

เรอืสงิหด์เูหมอืนกับวา่กำาลังจะกระโจนลงสูแ่มน่ำ้าและมคีวามฮึกเหมินัน้ก็แล่น

เป็นแถวตามๆกันมา

นาคาหน้าดังเป็น ดเูขมน้เหน็ขบขนัมงักรถอนพายพนั ทันแขง่หน้าวาสกุรี

ขบขนั แปลวา่ น่าด ู,น่าหวัเราะ

เรอืนาค นัน้เหมอืนมชีวีติมองแล้วน่าขบขนั

กำาลังจะถกูเรอืมงักรแล่นตามมาทัน

เลียงผาง่�เท้�โผน เพยีงโจนไปในวารีนาวาหน้าอินทรี มปีีกเหมอืนเล่ือนลอยโพยม

ง่�เท้�โผน แปลวา่ ยกเท้าเตรยีมกระโจน , โพยม แปลวา่ ท้องฟา้

เรอืเลียงผา นัน้ทำาท่าเหมอืนกับกำาลังจะกระโจนลงแมน่ำ้า สว่น เรอือินทร ี ก็มปีีกที่

เหมอืนกับกำาลังจะลอยไปบนท้องฟา้

ดนตรมีีอึ่งอล ก้องก�หลพลแหโ่หมโหฮึ่กครกึครื้นโครม โสมนัสชื่นรื่นเรงิพล

มี ่แปลวา่ เสยีงดัง , อึงอล แปลวา่ ดังลัน่ , โสมนัส แปลวา่ ยนิดี,ความสขุ,เบกิบาน

เสยีงดนตรนีัน้ดังลัน่มเีสยีงก้องมาจากแตรงอน เสยีงพลทหารโหร่อ้งอยา่งครกึครื้นทำาใหเ้กิดความความ

รื่นเรงิในหมูพ่ลทหาร

กรธี�หมูน่�เวศ จากนคเรศโดยสาชลเหิมห่ืนชื่นกระมล ยลมจัฉาสารพนัมี

กรธี� แปลวา่ เคล่ือน , น�เวศ แปลวา่ เรอื , นคเรศ แปลวา่ เมอืง , เหิมห่ืน แปลวา่ ยนิดีอยา่งแรงกล้า

เรอืท่ีเคล่ือนขบวนออกมานัน้ ดเูขม้แขง็เป็นภาพที่ทำาใหช้ื่นอกชื่นใจมองดูเหมอืนฝูงปลาที่มมีากมายในสายนำ้า

ขอบคณุ