Kod ucznia Data urodzenia ucznia

Dzień miesiąc rok

Wypełnia Komisja (po rozkodowaniu prac)

………………………………………………… Uczeń uzyskał: ……….. /50 pkt.

Imię i nazwisko ucznia

Wojewódzki Konkurs Historyczny

dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

ETAP REJONOWY

Rok szkolny 2015/2016

Instrukcja dla ucznia

1. Sprawdź, czy test zawiera 12 stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś

Komisji.

2. Czytaj uważnie wszystkie polecenia oraz treści zadań.

3. Pisz czytelnie i używaj tylko długopisu lub pióra z czarnym lub niebieskim

tuszem/atramentem. Nie stosuj korektora.

4. Test, do którego przystępujesz, zawiera 18 zadań.

5. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu lub dobieraniu odpowiedzi, ale jeśli

się pomylisz, przy błędnej odpowiedzi napisz: „błąd” i podkreśl lub dobierz

prawidłową.

6. Podczas trwania konkursu nie możesz korzystać ani z pomocy naukowych, urządzeń

telekomunikacyjnych, ani podpowiedzi kolegów – narażasz ich i siebie na

dyskwalifikację. Nie wolno Ci również zwracać się z jakimikolwiek wątpliwościami

do członków Komisji.

7. Do etapu wojewódzkiego zakwalifikują się uczniowie, którzy zdobędą co najmniej

40 punktów na 50 możliwych.

8. Na udzielenie odpowiedzi masz 60 minut.

Życzymy Ci powodzenia!

ETAP REJONOWY

Wojewódzki Konkurs Historyczny dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

Strona 2 z 13

1. Do wymienionych niżej tytułów dopisz ich autorów .…./4

A. Wojna peloponeska

B. Eneida

C. Odyseja

D. O wojnie galijskiej

2. Spośród wymienionych niżej cech ustrojów politycznych podkreśl dwie, które odnoszą się

do republikański rzymskiej.

.…./2

A. Dziedziczność urzędów

B. Stosowanie procedury ostracyzmu

C. Kadencyjność urzędów

D. Kolegialność urzędów

E. Władza urzędników pochodziła od bogów

E. Dożywotność urzędów

3. Na podstawie treści zamieszczonych niżej fragmentów zbiorów praw określ ich tytuł.

Odpowiedź wybierz spośród następujących propozycji:

Prawo XII tablic

Kodeks Hammurabiego

Kodeks Justyniana

…./2

A

Karą będzie ścięcie dla każdego sędziego legalnie

wyznaczonego, któremu udowodni się branie łapówek

za przychylne werdykty.

(…)

Nie wolno zawierać małżeństw między patrycjuszami

a plebejuszami.

B

195. Jeśli syn ojca swego uderzył, rękę utną mu.

196. Jeśli obywatel oko obywatelowi wybił, oko

wybiją mu.

197. Jeżeli kość obywatela złamał, kość mu złamią.

ETAP REJONOWY

Wojewódzki Konkurs Historyczny dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

Strona 3 z 13

4. Spośród wymienionych niżej faktów historycznych (a-f) wybierz te, których następstwem

były wydarzenia (A-C) i zapisz je w części „Przyczyny”.

…./3

a. Trzecia wojna punicka

b. Bitwa pod Cheroneją

c. Wybuch Wezuwiusza

d. Zwycięstwo Oktawiana w wojnie domowej

e. Wygnanie Tarkwiniusza Pysznego

f. Ustanowienie Prawa XII tablic

Przyczyny Skutki

→ A. Hegemonia Macedonii w Grecji

→ B. Ustanowienie republiki w Rzymie

→ C. Zniszczenie Pompejów

5. Przeanalizuj zamieszczoną niżej ilustrację i wykonaj polecenia. .…./3

M. Sobańska-Bondaruk, S. Lenard, Ćwiczenia źródłowe dla gimnazjum, Warszawa 2002, str. 55

A. Napisz, jaką bitwę przedstawia zaprezentowana ilustracja.

B. Wymień dowódców obu walczących armii.

ETAP REJONOWY

Wojewódzki Konkurs Historyczny dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

Strona 4 z 13

6. Spośród wymienionych niżej cesarzy wybierz tych, których politykę wobec chrześcijan

charakteryzują zamieszczone w tabeli opisy i zapisz obok ich imiona w rubryce „Cesarz”.

...../2

Oktawian August

Teodozjusz Wielki

Dioklecjan

Justynian Wielki

Konstantyn Wielki

Neron

Opis Cesarz

A Przyznał chrześcijanom takie same prawa, jakie mieli

wyznawcy innych religii.

B Uznał chrześcijaństwo za religię panującą.

7. Na podstawie książki Marii Boguckiej, Kazimierz Jagiellończyk i jego czasy podkreśl

właściwe odpowiedzi.

…../4

A. Pomoc udzielona Krzyżakom przez papieża podczas wojny trzynastoletniej polegała na:

a. udzieleniu Krzyżakom pomocy finansowej

b. obłożeniu związków pruskich klątwą

c. ogłoszeniu krucjaty w obronie państwa zakonnego

d. obłożeniu ekskomuniką Kazimierza Jagiellończyka

B. W 1485 r. Kazimierzowi Jagiellończykowi hołd lenny złożył:

a. chan Mengli Girej

b. hospodar Stefan III Wielki

c. książę Bolesław Opolczyk

d. książę Janusz II

C. Po śmierci Macieja Korwina Władysław Jagiellończyk rywalizował

o tron węgierski z bratem:

a. Aleksandrem

b. Janem Olbrachtem

c. Zygmuntem

d. Fryderykiem

D. W 1461 r. doszło skazania krakowskich rajców na skutek:

a. odmowy zapłacenia nowego podatku

b. zabójstwa Jędrzeja z Tęczyna

c. odmowy wystawienia oddziału zbrojnego na wojnę z Krzyżakami

d. profanacji katedry wawelskiej

ETAP REJONOWY

Wojewódzki Konkurs Historyczny dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

Strona 5 z 13

8. Na podstawie tekstu źródłowego i wiedzy własnej wykonaj polecenie. ...../3

Statuty nieszawskie

Przede wszystkim więc przyrzekamy, dając nasze słowo królewskie, że wszystkim mieszkańcom

naszego królestwa zachowamy w całości wszystkie prawa, które przyznali im nasi poprzednicy. Nie

będziemy nakazywać, aby komukolwiek odbierano dobra, nie każemy nikogo więzić, jeśli wpierw sądownie

nie udowodnią mu winy.

Dalej przyrzekamy, że gdy wypadnie nam wyruszyć na wyprawę poza granice królestwa, wszystkim

ziemianom naszym, którzy z nami pójdą, przez czas trwania wyprawy płacić będziemy według praw

ziemskich [...].

Dalej przyrzekamy, że odtąd od ziemian lub ich ludzi nie będziemy żądać żadnych opłat lub danin

czworaków lub sześciu groszy, lecz poprzestaniemy zgodnie z dawnym zwyczajem na pobieraniu opłaty

dwóch groszy od każdego łanu. [...].

Dalej postanawiamy, że dzierżawcy naszych dóbr, mieszkańcy naszych miast i tubylcy, a także

duchowni powinni na żądanie zwracać zbiegów tym, od których uciekli, i do zwrócenia ich zobowiązani są

według zwyczajowego prawa ziemskiego; jeśliby zaś wezwani nie uczynili tego i nie dbali o zwrócenie

zbiegów, wtedy domagającemu się zwrotu zbiegów mają za karę zapłacić trzy grzywny i trzy sądowi, lecz

po zapłaceniu takiej kary mimo to zobowiązani będą zwrócić zbiegów.

M. Sobańska-Bondaruk, S. Lenard, Ćwiczenia źródłowe dla gimnazjum, Warszawa 2002, str. 109

A. Kto wydał cytowany przywilej?

B. Wyjaśnij, w jakim przypadku ziemianie mieli otrzymywać wynagrodzenie za udział

w wyprawie wojennej.

C. Co w świetle przywileju groziło osobom uchylającym się od obowiązku odesłania

zbiegów ich panom?

ETAP REJONOWY

Wojewódzki Konkurs Historyczny dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

Strona 6 z 13

9. W każdym z punktów oznaczonych literami A, B , C D podkreśl jedną prawidłową

odpowiedź.

...../4

A. Wybuch wojny trzynastoletniej bezpośrednio poprzedziło:

a. wcielenie Żmudzi do państwa zakonnego

b. zbrojne powstanie antykrzyżackie w Prusach

c. zajęcie Gdańska przez Krzyżaków

d. sekularyzowanie państwa krzyżackiego

B. W bitwie pod Świecinem w 1462 r. wojskami polskimi dowodził:

a. Kazimierz Jagiellończyk

b. Władysław Jagiełło

c. Piotr Dunin

d. Jan Bażyński

C. Na czele delegacji Związku Pruskiego, która przybyła w 1454 r. do króla Polski, stał:

a. Jan Bażyński

b. Paweł Włodkowic

c. Mikołaj Trąba

d. Jan Długosz

D. Po zawarciu drugiego pokoju toruńskiego stolica państwa zakonnego znajdowała się w:

a. Malborku

b. Wenecji

c. Królewcu

d. Fromborku

ETAP REJONOWY

Wojewódzki Konkurs Historyczny dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

Strona 7 z 13

10. Podkreśl dwa zdania fałszywe. ...../2

A. Za panowania Mieszka II doszło do najazdu Brzetysława na Polskę.

B. Bolesław Chrobry po śmierci Mieszka I przepędził macochę i przyrodnich braci

C. Władysław Herman dokonał podziału Polski między siebie i dwóch swoich synów.

D. Za panowania Mieszka II na ziemiach polskich rozpowszechnił się immunitet.

E. Bolesław Śmiały koronował się na króla Polski dzięki poparciu papieża Grzegorza VII

F. Bolesław Krzywousty odzyskał Pomorze Gdańskie.

11. Spośród wymienionych niżej pojęć wybierz te, które odpowiadają zamieszczonym w tabeli

wyjaśnieniom i zapisz je we właściwych rubrykach.

immunitet, inkorporacja, inwestytura, lenno, lokacja, sukcesja, beneficjum, symonia

...../4

A Wcielenie, wchłonięcie jakiegoś terytorium przez

określone państwo.

B

Przywilej indywidualny, zwalniający ludność

zamieszkującą tereny nim objęte od świadczeń na

rzecz panującego oraz wyłączający ją spod

sądownictwa urzędników książęcych.

C

Zakładanie wsi lub miast na surowym korzeniu,

zwykle na tzw. prawie niemieckim, albo przenoszenie

już istniejących osad z prawa polskiego na

niemieckie.

D Przekazanie wasalowi dóbr lennych lub urzędu przez

seniora.

12. Podkreśl władców, którzy koronowali się na królów Polski. ...../1

A. Bolesław Chrobry

B. Mieszko II

C. Kazimierz Odnowiciel

D. Bolesław Śmiały

E. Władysław Herman

F. Bolesław Krzywousty

ETAP REJONOWY

Wojewódzki Konkurs Historyczny dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

Strona 8 z 13

13. Przeanalizuj zamieszczoną niżej ilustrację i podkreśl prawidłowe zakończenia

zamieszczonych pod nią zdań.

…./2

Binda Mateusz, Historia Polski w obrazach, Bielsko Biała 2012, str. 28-29

A. Autorem obrazu jest:

a. Jan Matejko

b. Artur Grottger

c. Jan Piotr Norblin

d. Aleksander Orłowski

B. Król Polski przedstawiony na obrazie to:

a. Zygmunt II August

b. Henryk III Walezy

c. Stefan Batory

d. Władysław IV Waza

ETAP REJONOWY

Wojewódzki Konkurs Historyczny dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

Strona 9 z 13

14. Napisz imiona i przydomki królów polskich, za panowania których doszło

do wymienionych niżej wydarzeń.

…./3

A Zawarcie unii brzeskiej

B Uchwalenie Konstytucji nihil novi

C Wydanie przywileju/statutu warckiego

15. Wymienione niżej wydarzenia ułóż w kolejności chronologicznej. …./1

A. Uchwalenie Konstytucji 3 maja

B. Uchwalenie Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela

C. Utworzenie Komisji Edukacji Narodowej

D. Ogłoszenie Deklaracji Stanów Zjednoczonych

1

2

3

4

16. Do zamieszczonych w tabeli opisów formacji wojskowych dobierz odpowiadające

im nazwy. Odpowiedzi wybierz spośród zamieszczonych poniżej przykładów:

wojsko najemne, piechota wybraniecka, wojsko zaciężne, pospolite ruszenie

...../3

A

Utworzona za panowania Stefana Batorego formacja

piechoty, w skład której wchodzili powołani z dóbr

królewskich chłopi.

B

Formacja wojskowa składająca się z ochotników

walczących za żołd, organizowana przez prywatnego

przedsiębiorcę, a następnie wynajmowana przez

państw, lub inną instytucję będącą w stanie wojny

C

Formacja wojskowa tworzona w oparciu o powszechny

obowiązek służby wojskowej szlachty. Do spadku tej

formacji przyczyniły się przywileje szlacheckie,

ograniczające możliwość jej wykorzystywania oraz

postęp w sztuce wojennej.

ETAP REJONOWY

Wojewódzki Konkurs Historyczny dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

Strona 10 z 13

17. Spośród wymienionych niżej wydarzeń z historii Polski (a-f) wybierz te, które

miały miejsce w tym samym czasie, gdy toczyły się wymienione w tabeli wojny, i zapisz je

w odpowiadających im rubrykach (A-C).

a. konfederacja warszawska

b. oblężenie Zbaraża

c. rokosz Zebrzydowskiego

d. obrona Chocimia pod dowództwem Jana Karola Chodkiewicza

e. Sejm Niemy

f. sekularyzacja państwa krzyżackiego w Prusach

...../3

A Wojna trzydziestoletnia

B Wojna domowa w Anglii

C Trzecia wojna północna

(wielka wojna północna)

18. Do zamieszczonych w tabeli notatek biograficznych, dopisz nazwiska osób, których

one dotyczą.

...../4

A

Angielski fizyk, matematyk, filozof i astronom. Był

twórcą zasad dynamiki i prawa powszechnego

ciążenia. Opracował korpuskularną teorię budowy

światła i określił zasady optyki geometrycznej.

B

Francuski prawnik, myśliciel, pisarz polityczny.

W dziele O duchu praw przedstawił teorię

praworządnego państwa, rządzonego w myśl zasad

wczesnego oświecenia i ideałów monarchii

konstytucyjnej. Twórca koncepcji trójpodziału władzy

C

Wybitny przedstawiciel polskiego oświecenia – ksiądz,

pedagog, pisarz polityczny. Organizator Collegium

Nobilium. Autor dzieła O skutecznym rad sposobie, w

którym domagał się wprowadzenia zasady głosowania

większością głosów.

D

Szwedzki botanik, lekarz, jeden z najwybitniejszych

przyrodników, profesor botaniki. Opracował reformę

nazewnictwa roślin i zwierząt oraz system klasyfikacji

organizmów.

Suma punktów

ETAP REJONOWY

Wojewódzki Konkurs Historyczny dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

Strona 11 z 13

ETAP REJONOWY

Wojewódzki Konkurs Historyczny dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

Strona 12 z 13

ETAP REJONOWY

Wojewódzki Konkurs Historyczny dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

Strona 13 z 13