} }2 7 T E M M U Z 2 0 1 2
SAYFA 11
EKO-MAGAZİN
HAFTALIK İsmailŞen
KARİKATÜRLERDEKİ TARİH
1706 – 1790 yılları arasındayaşamış, Amerika Birleşik
Devletleri’nin kurucubabalarından, yayıncı, yazar,mucit, filozof, bilim adamı,
diplomat ve politikacı…
Eskiden Avrupa’da “Eyvah Türklergeliyor” denilirdi ya, artık “Eyvah Türkdizileri geliyor” denmeye başlandı.Yunanistan’ın ırkçı Altın ŞafakPartisi’nin lideri ve Türk dizilerininamansız düşmanı NikosMihaloliakos’un eşi Eleni Zarulia daTürk dizilerinden rahatsızlığını ifadeetmiş: “Evde oturduğumda neden Türkdizilerini izlemek zorunda olduğumuanlamıyorum. Ben bir Türk değilim.Yunan oyuncuların işlerine mal olanbu diziler kaldırılmalı.”
Yunanistan’da bu tip tepkilermilliyetçi gruplardan daha önce degeliyordu ve kesileceğe de benzemiyor.Ama bu tepkilerin dizilerin izlenmeoranını azaltmadığı kesin…
★★★
İslam ülkelerinde de yoğun biçimdeizlenen Türk dizileri zaman zamantepkilere uğruyor. Bazı ülkelerde“toplumsal yapıyı” bozduğu iddiaedilirken, İran gibi bazı ülkelerde deuydu anteni kullanımına bilesınırlamalar getirilmesine yol açıyor.
Ermenistan’da ise malumnedenlerden Türk dizisiyayınlanamadığı için Türkdizilerinin senaryolarının haklarıalınıp yeniden çekiliyor. Örneğingeçen yıllarda birfenomen halinegelen EzeldizisiErmenistan’daErmenioyuncularlayeniden çekilerekgösterilmeyebaşlandı.Diziyiyayınlayantelevizyonkanalı,dizinin aslındabir Türk dizisi olduğunu“yakında” açıklayacakmış.Tabii aslında korkulanın“kamuoyu” tepkisi değil,“diaspora” korkusu olduğunusöylemeye gerek bile yok. On binlerceErmeni Türkiye’de çalışıpmemleketlerinin ekonomisine katkıda
bulunuyor ve bunu en iyi bilen de Ermenistan vatandaşları…
★★★
Bir başka ilginç gelişme ise“pembe dizi”
kavramınınanavatanıBrezilya’dan.GüneyAmerika’da
da yoğun birtalep gören Türk
dizilerininbenzerlerini
çekmek içinçalışanyapımcılar,
dizilerinfonlarında
Türkiye manzaralarıkullanmaya başlamış. Yani
düpedüz “çakma Türk dizisi”yapmaya başlamışlar. Önce Türkiye’yebelgesel çekmek amacıyla geldiğisöylenen bir ekip gönderiliyor. EkipKapadokya gibi yerlerde bol bol çekimyapıyor. Sonra bu görüntülerin üstüne
dizi oyuncuları eklenip, mekan Türkiyehaline getiriliyor. Bizim KültürBakanlığı yetkilileri durumun farkındaolduklarını, ancak göz yumduklarınıifade ediyorlar. Tabii ki bu da iyi birtanıtım…
★★★
Neticeyi kelam, Türkleri artık kalesurlarıyla durdurmak mümkün değil.Dünya küçüldü, uydudan gelensinyaller hiçbir “sur”, engel vesairetanımıyor.
Dünyanın her ülkesinden seyircibulabilen filmler üretebiliyoruz. Bununne büyük bir avantaj olduğunu umarımçabuk anlarız. Türkiye menşeli sanayiürünlerinin tüm bu ülkelerde potansiyelmüşterileri oluşmuş durumda. Hemdizilerde Türkiye’de üretilen ürünleritanıtmalı hem de ihracatçımız tüm buülkelere özel bir önem vermeli.
Örneğin yurtdışında düzenlenen tümTürk fuarları ve katıldığımız diğerfuarlarda Türk dizileriyle ilgiliekstradan bir stant eklenebilir… Bustantların fuarlara ve Türkiye’ye olanilgiyi artıracağı şüphesiz…
BenjaminFranklin
19 Mart 1339 – 19 Mart 1923 Akbaba Dergisi
BULMACAHaz›rlayan
Nalan M. ALAKENTile ti sim@so rus hop.com
SOLDAN SAĞA:1- 1908 ve 1948 yıllarındadüzenlediğiolimpiyatlardan sonra 27Temmuz-12 Ağustos2012 tarihleri arasındagerçekleşecek olan yazolimpiyatlarına da evsahipliği yapan başkent…Küçük ve Orta Ölçekliİşletmelere verilen genelad… 2- Bir görevde, birişte kullanma…Bankacılıkta kullanılan,borsada kota alabilmekiçin gerekli asgari şirketsermayesi veya pay… 3-Kira… İleri sürülereksavunulan düşünce…Romanya’nın internet kodharfleri… 4- AvrupaKonseyi anlamındakikısaltma… Bir berat, lisanshakkı veya ticari markasahibinin bunu devrettiğifirmalardan aldığı maddikarşılık… 5- Bilmecelerekonu olan bir kışmeyvesi… (Tersi) İlave…Bazı sazlarda kalın sesveren tel veya kiriş (“…”teli)… 6- Derece, makambakımından yükselme…Gümrük Tarifeleri veTicaret Genel Anlaşması’nısimgeleyen İngilizcekısaltma… 7- Mali’nininternet harfleri… Adınımitolojik bir figürden alanhalı markası… Bir haberajansımızı simgeleyenharfler… 8- Baryumelementinin simgesi…Edirne’nin bir ilçesi…Büyük çivi… 9- Pedallı veakülü çocuk otoları üretenbir oyuncak firması…(Tersi) Geniş karşıtı…“Serbest TicaretAnlaşması” anlamına gelenkısaltma… 10- (Tersi)Kirişli bir çalgı… Şişli’ningökdelenleriyle ünlüsemti… 11- OsmanlıDevleti’nde en büyük sivilveya askerî yönetimbölgesi… Dominooyununda bir işaretinitaşıyan taş… 12- Ateşli
silahların veya bazıpatlayıcıların ateşlendiğiçıkıntı… Alasu Gıdatarafından üretilen, adınıManisa’daki bir deredenalan maden suyu markası.
YUKARIDAN AŞAĞIYA:1- Bir malı yabancı firmaadına üretme izni… Devletmemurlarının maaşlarınınderece ve tutarlarınıdüzenleyen sistem veçizelge… 2- Japonya’nınikinci büyük şehri… Devletgelir ve giderlerini yönetenkuruluş… 3- DoğuşHolding bünyesindefaaliyet gösteren özel birTV kanalı… Almanya’dabir TV kanalını simgeleyenharfler… Bir davanınmahkemece nasıl birhükme bağlandığınıgösteren resmî belge… 4-Belirli geçmiş zamaneklerinden biri… Hayatarkadaşı… (Tersi) İskambiloyunlarında oynamasırası… 5- “Kan gruplarısınıflandırması” anlamındakullanılan kısaltma…Televizyon camı… Birbağlaç… 6- Bir işletmenin
veya ticarethanenin yaptığıişlemlerinin, muhasebekayıtlarının geçirildiği ticaridefter… Trabzonspor’usimgeleyen harfler… 7-Procter & Gamble’ınçamaşır suyu markası…Herhangi bir işyeriningelirlerini toplama işiniüzerine alma… 8- Ürüntanıtımlarında “Çokoluyoruz” sloganınıkullanan Türk blucinmarkası… Bir konuüzerine olan… 9-Arjantin’in plaka işareti…Türkçe’deki karşılığı Mobilİletişim Özel Grubu olan,cep telefonu iletişimprotokolünü simgeleyenharfler… 10- O göstermesıfatının eski hali…ABD’nin profesyonelbasketbol liginisimgeleyen harfler…Herhangi bir nedenlesulanmış… 11- Borsadaalım satım fiyatlarının ilanedildiği pano… 12-İstanbul Ticaret Odası içinkullanılan kısaltma…Maden Tetkik Aramaanlamındaki harfler…Beyaz.
BULMACANIN ÇÖZÜMÜ 9. SAYFADA
O BİR İŞADAMI
1904 doğumlu Jean René Lacoste,1920’li yıllarda dünyanın en başarılıtenisçilerinden biri olarak ünlendi. Odönem Dört Silahşörler olarakadlandırılan en iyi dört tenisçiden biriolarak anılıyordu.
Lacoste, 1925 ve 1928’de Wimbledontekler, 1927, 1927 ve 1929’da FransaAçık Tenis Turnuvası teklerbirinciliklerini, Dört Silahşörler’den biriolan Jean Borota ile birlikte 1925’teWimbledon çiftler, 1924, 1925 ve1929’da Fransa Açık Tenis Turnuvasıçiftler şampiyonluklarını kazandı. 1926ve 1927’de kazandığı Amerika AçıkTenis Turnuvası şampiyonluğunu ikikez kazanan ilk yabancı oldu. Bumüthiş kariyerden sonra 1929’da sporubıraktı.
1933’te lakabı timsahı amblem olarakkullandığı Lacoste spor giyim firmasınıkurdu. Tenis maçlarında kullanılmasıiçin, rahat ve hareket yeteneğinisınırlamayan bir tasarımla bugünküLacoste Polo t-shirt’ü üretmeye başladı.Timsah amblemini t-shirt’ün solunayerleştirdi. Bu dünyada ürününgörünen yüzeyinde kullanılan ilk simgeoldu. Zamanla bu simgenin ürünekattığı değeri fark eden diğer markalarda benzer amblemleri ürünlerindekullanmaya başladı. Hem de süreklibüyüterek… 1933 yılından beri kalıbıdeğişmeyen Lacoste Polo, markanınikonik ürünü olma özelliğinisürdürüyor.
Bugün Lacoste, 1996’da ölenkurucusunun kalite ve sportiflikprensiplerini sürdürüyor ve dünyaçapında 1000’den fazla mağazada“değerli” tekstil ürünleri ve aksesuarlarıtüketicilerle buluşturuyor.
Eyvah Türk dizileri geliyor…
TARİHTE BU HAFTA
”
Çocuklara göre vaziyet…
Jean RenéLacoste
Düşmanlarınızısevin; çünkükusurlarınızıyalnız onlar
açıkça söyleyebilir”
27 Temmuz1949 yılında
bugün,dünyanın ilk jetmotorlu yolcuuçağı deHavilland Comet, ilk deneme uçuşunugerçekleştirdi. İlk ticari uçuş ise Mayıs1952’de yapılacaktı.
28 Temmuz1299 yılında bugün, tüccar ve gezgin
Marco Polo memleketi Venedik’edöndü.
1914 yılında bugün Birinci DünyaSavaşı başladı. 11 Kasım 1918’de sonaerecek savaşın en önemlisonuçlarından biri Osmanlıİmparatorluğu, Rus İmparatorluğu veAvusturya Macaristanİmparatorluğu’nun sonunuhazırlamasıdır.
29 Temmuz
1947 yılında bugün, dünyanıngünümüzdeki anlamıyla ilk bilgisayarıENIAC, hafızasının artırılmasıamacıyla verilen aradan sonra tekrar
çalıştırıldı. ENIAC, 2 Ekim 1955’e deksürekli çalışacaktı. Kapasitesigünümüzdeki herhangi bir akıllıtelefondaki bilgisayardan on binlercekat düşük olan ENIAC, 167 metrekareyer kaplıyordu ve 30 tonağırlığındaydı.
30 Temmuz1863 yılında bugün, bant üretimi
geliştirerek otomobilin fiyatınındüşmesini ve herkes tarafındanalınabilir hale gelmesini sağlayanABD’li otomobil üreticisi Henry Forddoğdu. Ford, oldukça ilginç birişadamıydı. Örneğin fabrikalarınasendikanın girmesi 1947 yılındakiölümünden sonra mümkün olacaktı.
1947 yılında bugün, Demokrat PartiKütahya Milletvekili AdnanMenderes’in TBMM’de yaptığıkonuşmayı yayımlayan Tasvir,Demokrasi, Demokrat İzmir, Yeni Asırgazetelerinin sahipleri ve yazı işlerimüdürleri tutuklandılar. 9 yıl sonraaynı gün, Demokrat Parti Hükümeti,
Ordu, Giresun ve Trabzon’da mitingyapmak isteyen Cumhuriyet HalkPartisi’ne izin vermeyecekti.
31 Temmuz1912 yılında
bugün, NobelEkonomi Ödülüsahibi ABD’liekonomist Milton
Friedman doğdu. 2006 yılında ölenMilton Friedman özellikle Monetarizmakımının en önemli ismi olarak tanınır.
1 Ağustos1619 yılında bugün,
Afrika’dan getirilen ilkköleler Jamestown,Virginia’ya ulaştılar.Bu olaydan tam 215 yılsonra aynı gün, Britanyaİmparatorluğu’nda kölelikkaldırılacaktı.
1840 yılında bugün, ilk yarı resmiTürkçe gazete Ceride-i Havadis yayınhayatına başladı. Bir İngiliz tüccar olanWilliam Churchill tarafından çıkarılangazetenin yayını 24 yıl boyuncasürecekti.
2 Ağustos1799 yılında bugün, sıcak
hava balonunun mucidiJacques-Étienne Montgolfieröldü. Fransız mucitöldüğünde 54 yaşındaydı.
1922 yılında bugün, ABD’li mucitAlexander Graham Bell 75 yaşındaöldü.
- Havadisler nasıl kardeş?- Annemin çamaşır dolabı gibi karmakarışık!
Önce‘Timsah’ lakaplı bir
şampiyondu
Geçtiğimiz günlerdeApple ve Google firmalarıarasındaki patenttartışmaları ve ABDSenatosu HukukKomitesi’nin de müdahilolduğu davalar, patentkonusunun karmaşıklığınıve tüketiciler olarak yüksekteknoloji ürünlerinegösterdiğimiz ilgi arttıkçadaha çok karmaşık halegeleceğini gösteriyor.
Patentin tarihçesi ayrı bir yazı ve hattakitap konusu. Teknolojik ürünleri başkafirma ve kişilerin kopya edip haksız geliretmesine bir engel olarak ortaya atılanhukuksal düzenlemeler, aynı zamandageçici bile olsa (15-20 yıl) bir tekelyaratılarak ilerlemenin deönünde bir engel teşkiledebiliyor.
Patent tekelleşmekonusunun ders kitabı örneğiolarak hukuk fakültelerinde James Watt’ınbuharlı makinalar konusundaki patentindenbahsedilir1. Yaptığı teknik buluşlarla ortayaçıkardığı buhar makinasına 1768 yılında birpatent alan James Watt, 1775 yılında zenginbir sanayicinin ortaklığı ile patentiningeçerlilik tarihini 1800 yıla uzattı. Bundansonra tüm zamanını sadece üretim için veortağının parası ve kazandığı paranıngücüyle kendisiyle rekabet etmeye çalışandiğer sanayicileri engellemek için kullandı.Aldığı ilave patentlerle 1835 yılına kadar birtekel oldu. Bu süre içinde buharlı makinateknolojisi kaplumbağa hızıyla ilerledi; bumakinaların enerji dönüşüm etkinliği çokyavaş bir şekilde arttı. James Watt patentsüreleri sona erip, tekelleşme sona erdiktensonra, buhar makinaları teknolojisi çok hızlıbir şekilde ilerledi; sonraki 30 yıl içindebuharlı lokomotiften buharlı gemiye birçokbuluş insanlığın hizmetine girdi. James Watttekelinin bu gelişmeleri 40 yıl
durdurduğunuanlıyoruz.
Gelelim Appleve Googletartışmalarına.Apple, tüketicielektroniği vebilgisayarlarıkonusundadünyanın birnumaralı buluşçufirması. Geçtiğimiz20 yıl (özellikle son 10 yıl), Apple’ınicat edip, başkalarının kopya ettiğiürünlerle dolu: iPod, iPhone, iPad,iTunes, Mac AirBook.
Dikkat edilmesi gereken şey,Apple ürünlerinin sadece teknikilerlemeler olmadığı aynı zamanda
bir yaşam, davranış ve sosyalgrup fikri ve uygulaması dagetirdiği. Örneğin, ekranadokunarak resmi döndürmeveya büyütme, ekran üzerinde
parmağını kaydırarak cihazı açma veyakapatma veya ses ölçüsünü ayarlama.iPhone telefonun büyüklüğü veya kalınlığı;tuşların yeri, telefonla resim çekme veanında paylaşma fikri, telefonla müzik veyavideo satın alma ve izleme. iPad’den hemkitap okuma hem film izleme ve müzikdinleme. Bunların hemen hemen çoğukimsenin aklına bile gelmemişken, 3-5 vehatta 10 yıl öncesinden Apple tasarımcılarıtarafından tartışılıyor, prototipler ortayaçıkarılıyor ve mükemmelleştiriliyor. Buçalışmalar için Apple firması milyar dolarlarseviyesinde Ar-Ge harcamaları yapıyor.
Sonra Apple ürünü piyasaya çıkarıyor.Aradan 6 ay geçmeden iPhone’a olağanüstübenzerlik gösteren bir ürün (ismi lazımdeğil) bir firma tarafından piyasayasürülüyor.
Apple CEO’su Tim Cook, Apple tümdünyanın buluşçusu değil, kendiürününüzü kendiniz icat edin diyor, haklı
olarak. Apple ileGoogle veSamsungarasındaki patentdavaları işte aşağıyukarı buminvalde.
Applesavunmasınasöylenecek birsöz var mı?Google’un iddiası
şu: Apple patentlerinin çoğu teknik,teknolojik patentler değil, tüketiciyiyönlendirme patentlerdir; bu patentlerticari özelliklidir ve tüm tüketicilertarafından kullanılmaktadır.Dolayısıyla Apple bu patentleri başkafirmaların kullanımına (lisans vererek)
açmalıdır, diyor.Ancak, Apple firması bu görüşe çok karşı.
Senato Hukuk Komitesi’ne yazdıklarımektupta, eğer özel bir teknoloji çokpopüler hale gelmişse bu onun tammanasıyla hukuki anlamda uluslararası birstandart haline gelmesi demek değildir,diyor. Yani eğer bir Apple ürünüolağanüstü tüketici başarısı göstermişse,Apple bunun lisansını başka firmalarbenzeri ürünler üretsin diye vermekzorunda değildir.
Buradaki ince çizgi şu: Apple buluşçu(innovator) bir firma olarak devam ettiğisürece ortaya çıkardığı ürünlerinpatentlerini alması ve patent haklarını başkafirmalarla paylaşmak istememesi kötü birşey olmayabilir. Çünkü yaptığı şeyler,tüketicinin beğendiği ve satın alıpkullandığı şeylerdir; toplumsal yararsağlamaktadırlar. Ancak, Apple buözelliğini kaybederse (James Watt tekeliörneğine dönersek), o zaman kötü anlamdatekelleşmeyi artıran ve teknolojik gelişmeyiengelleyen bir durumla karşı karşıya kalırız.Şimdilik birinci durum geçerli.
1http://mises.org/daily/3280
Ticari özellikli patentler…
PROF. DR ÇETİN KAYA KOÇ
internet ve iş dünyası
TimCook
SteveJobs
Nikos Mihaloliakos
Sayfa11_Sayfa 10.qxd 26.07.2012 22:00 Page 1
Recommended
