KONSEP PERKEMBANGAN TAMADUN, NILAI DAN
INTERAKSI
MPU3113 TAMADUN ISLAM T DAN TAMADUN ASIA
(TITAS) HS AHMAD NASIR MOHD YUSOFF (PhD)
Jabatan Pengajian Kenegaraan dan Ketamadunan Fakulti Ekologi Manusia, 43400, UPM, Serdang
Selangor No. Telefon: 013 9966057
KONSEP PERKEMBANGAN TAMADUN, NILAI DAN INTERAKSI
PENGENALAN KONSEP PERKEMBANGAN TAMADUN
TEORI TURUN NAIK PERADABAN
FAKTOR KELAHIRAN, PERKEMBANGAN &
KEJATUHAN
PERSAMAAN & PERBEZAAN ANTARA TAMADUN
NILAI2 UNIVERSAL ANTARA TAMADUN
INTERAKSI ANTARA TAMADUN
PENGENALAN KONSEP PERKEMBANGAN TAMADUN
Berkembang
Lahir
Sifat dinamik tamadun
dunia
Jatuh/ Pupus
PENGENALAN KONSEP PERKEMBANGAN TAMADUN
Perkembangan tamadun
Faktor2 yang perlu diteliti
Persamaan & perbezaan yang perlu difahami
KONSEP PERKEMBANGAN TAMADUN, NILAI DAN INTERAKSI
PENGENALAN KONSEP PERKEMBANGAN TAMADUN
TEORI TURUN NAIK PERADABAN
FAKTOR KELAHIRAN, PERKEMBANGAN &
KEJATUHAN
PERSAMAAN & PERBEZAAN ANTARA TAMADUN
NILAI2 UNIVERSAL ANTARA TAMADUN
INTERAKSI ANTARA TAMADUN
TEORI TURUN NAIK PERADABAN
Bilangan tahap
Pelopor
Nama teori
TEORI
Kitaran
Ibn Khaldun
Lima
Linear
Quigley
Tujuh
Alunan
Akbar S. Ahmed
TEORI KITARAN
TEORI KITARAN
Kemewahan, pemborosan, penyalahgunaan
Kehilangan adab, akhlak & jati diri
Tahap kemuncak
Ketua mantapkan kuasa Wujud 2 kelompok masyarakat
Tahap perkembangan
Dinasti baru ditubuhkan
Rasa kekitaan & solidariti yang tinggi
Tahap permulaan
TEORI KITARAN
Kebencian, penentangan, konflik dalaman & luaran Tahap menurun
Kemusnahan dinasti /kerajaan / tamadun
Dinasti /kerajaan /tamadun baru Tahap naik kembali
TEORI LINEAR
TEORI LINEAR: TAHAP 1
Mixture / Percampuran
Percampuran dua atau lebih
tamadun
Berlaku di sempadan (border
area) / pinggir (peripheral area)
tamadun terdahulu
Cth: Tamadun Rom Tamadun Barat,
Tamadun Rusia & Tamadun Islam
TEORI LINEAR: TAHAP 2
Gestation / Kandungan
Berlaku dalam masyarakat yang
berpotensi untuk lahir sebagai sebuah
tamadun
Tiga alat penting untuk berkembang:
Sistem hasilkan ciptaan baru Sistem tingkatkan surplus Sistem - manfaatkan surplus untuk
guna ciptaan baru
Perubahan2 tahap expansion /
perkembangan
Produktiviti meningkat
Penduduk bertambah
Geografi meluas
Ilmu meningkat
Sains & teknologi yang maju
Politik demokrasi
TEORI LINEAR: TAHAP 3
Ciri2 tamadun yang ada konflik (Conflict)
Kemerosotan kadar pengembangan
Peningkatan ketegangan & konflik antara kelas
Peperangan berbentuk imperialis
Kemerosotan pemikiran bersifat rasional & optimistik
TEORI LINEAR: TAHAP 4
TEORI LINEAR: TAHAP 5
Cth: Islam KI ditakluki kawasan pinggiran (Umaiyyah & Abbasiyyah), diikuti empayar sejagat Uthmaniyyah
Kawasan induk (KI) ditakluki satu negara, diikuti penaklukan semua
tamadun oleh sebuah empayar sejagat
Zaman keemasan Kepentingan pihak berkuasa mengatasi
segalanya
Empayar Universal
Akibat keamanan & kemakmuran
pada zaman kegemilangan
empayar sejagat, kemerosotan
berlaku dengan tanda2:
Kemelesetan ekonomi
Penurunan taraf hidup
Kekerapan perang saudara
Peningkatan kadar buta
huruf
Kehidupan intelektual,
sosial & politik rosak
Kemunculan gerakan
agama baru
TEORI LINEAR: TAHAP 6
TEORI LINEAR: TAHAP 7
Invasion / Pencerobohan
Apabila sesebuah tamadun tidak berdaya mempertahankan dirinya
Tamadun terdedah kepada penceroboh luar (barbarian), iaitu tamadun yang lebih baru & gagah
TAMADUN EMPAYAR PENCEROBOH TAHUN
Mesopotamia Parsi Greek 334 300 B.C.
Islam Uthmaniyyah Eropah 1770 - 1920
TEORI ALUNAN
Adakah semua
tamadun
mengalami pr
oses kelahiran
&
keruntuhan?
Berikan hujah
.
KONSEP PERKEMBANGAN TAMADUN, NILAI DAN INTERAKSI
PENGENALAN KONSEP PERKEMBANGAN TAMADUN
TEORI TURUN NAIK PERADABAN
FAKTOR KELAHIRAN, PERKEMBANGAN &
KEJATUHAN
PERSAMAAN & PERBEZAAN ANTARA TAMADUN
NILAI2 UNIVERSAL ANTARA TAMADUN
INTERAKSI ANTARA TAMADUN
FAKTOR2 KELAHIRAN TAMADUN
Tamadun Cina Tamadun India Kedudukan geografi
Tamadun Islam Peranan agama
Tamadun Cina Tamadun Islam
Penghayatan etika, nilai & moral
Surplus menjana pendapatan & kualiti hidup Dorongan ekonomi
Esprit de corps/ Solidariti Kesatuan masyarakat Peningkatan kemahiran & penghasilan teknologi
Kesengsaraan hidup
Terbuka terhadap tamadun lain Interaksi dengan tamadun lain
NATIJAH KEMUNCULAN TAMADUN
Perilaku & budaya
masyarakat yang tinggi
dalam pentadbiran & perekonomian
Pencapaian dalam pelbagai
bidang & penciptaan teknologi
Zaman kemerosotan
FAKTOR-FAKTOR KEJATUHAN TAMADUN
Perpecahan organisasi
sosial
Ketidakadilan ekonomi
Keruntuhan akhlak, moral
& nilai
Penindasan & kezaliman
Jumud
Bencana alam
KONSEP PERKEMBANGAN TAMADUN, NILAI DAN INTERAKSI
PENGENALAN KONSEP PERKEMBANGAN TAMADUN
TEORI TURUN NAIK PERADABAN
FAKTOR KELAHIRAN, PERKEMBANGAN &
KEJATUHAN
PERSAMAAN & PERBEZAAN ANTARA TAMADUN
NILAI2 UNIVERSAL ANTARA TAMADUN
INTERAKSI ANTARA TAMADUN
PERSAMAAN ANTARA TAMADUN
Teologi
Semua agama
Konsep ketuhanan, kecuali Buddhisme
Ada doktrin & amalan tertentu
Islam & Kris;an Kehidupan selepas ma;
& pembalasan di akhirat
Buddhisme & Hinduisme
Konsep kelahiran semula & karma
PERBEZAAN ANTARA TAMADUN
Teologi
Manifestasi ketuhanan
Islam - monoteisme / Tauhid
Yahudi - asosiasi nabi dengan Tuhan
Kris;an - Trini;
Hinduisme - Trimur;
Manifestasi bbrp konsep spt kenabian, ibadah, hari pembalasan
Konsep penjelmaan semula & reinkarnasi dalam Hinduisme
KONSEP PERKEMBANGAN TAMADUN, NILAI DAN INTERAKSI
PENGENALAN KONSEP PERKEMBANGAN TAMADUN
TEORI TURUN NAIK PERADABAN
FAKTOR KELAHIRAN, PERKEMBANGAN &
KEJATUHAN
PERSAMAAN & PERBEZAAN ANTARA TAMADUN
NILAI2 UNIVERSAL ANTARA TAMADUN
INTERAKSI ANTARA TAMADUN
NILAI2 UNIVERSAL ANTARA TAMADUN (NILAI KEKELUARGAAN)
Keluarga
- Asas pembentukan masyarakat
Konfusianisme
Ko
nse
p w
u l
un
Per
ka
hw
ina
n
un
tuk
la
hir
ka
n
gen
era
si b
aru
Islam P
rin
sip
m
un
ak
ah
at
Ker
eda
an
ib
u
ba
pa
Hinduisme
Ash
ram
ad
arm
a
Sis
tem
so
ko
ng
an
fiz
ika
l &
sp
irit
ua
l
NILAI2 UNIVERSAL ANTARA TAMADUN (NILAI KEMASYARAKATAN)
Tamadun Islam
Ikatan kekerabatan,
agama & kemanusiaan
Konsep ummah
Konsep takwa
Tamadun Cina
Hubungan darah
Taraf vs tahap pendidikan &
kemahiran
Kuasa lelaki & bapa
Tamadun India
Konsep dharma
Sistem kasta
NILAI2 UNIVERSAL ANTARA TAMADUN (NILAI POLITIK & PEMERINTAHAN)
Moral & akhlak
Peranan & tanggungjawab
kerajaan / pemerintah
Kesetiaan kepada raja & perlindungan
raja
NILAI2 UNIVERSAL ANTARA TAMADUN
Tamadun Islam Politik &
agama tidak terpisah
Al-Farabi,
al-Mawardi,
al-Ghazali
Tamadun India Kesetiaan kepada raja
Kautilya
Tamadun Cina Ajaran Konfusius
Mo-Tze,
Lao-Tze,
Kung Fu-Tze
NILAI2 UNIVERSAL ANTARA TAMADUN (NILAI TERHADAP ALAM SEKITAR)
Alam sekitar
Islam, Buddhisme & Kris;an
Anugerah Tuhan & manusia sebagai
penjaga
Hinduisme
Divine Power - disembah
NILAI2 UNIVERSAL ANTARA TAMADUN (NILAI DALAM EKONOMI)
Ekonomi - konsep moral semesta (universe moral)
Tamadun Cina Jalan Lapan Lapis Mulia
Tamadun Islam Prinsip akhlak
Tamadun Barat (zaman pertengahan) Moral & etika perniagaan
NILAI2 UNIVERSAL ANTARA TAMADUN (NILAI DALAM PENDIDIKAN)
Pendidikan
Pembinaan sifat2 mulia
Islam
Konsep Tauhid
Dimensi rohani / perubahan dalaman
Buddhisme & Hinduisme
Proses mencari diri sendiri (self-discovery)
NILAI2 UNIVERSAL ANTARA TAMADUN
(NILAI TENTANG KESIHATAN)
Kesihatan dipengaruhi alam sekitar
Dipulihkan dengan ada
keseimbangan badan
TAMADUN CINA - KONSEP YING & YANG
Sentiasa berlawanan, bantu-membantu, relatif membesar & mengecil serta mengalami perubahan
Keseimbangan yin & yang mempengaruhi kesihatan
Tanpa keseimbangan, tubuh badan akan jatuh sakit / berpenyakit
KONSEP PERKEMBANGAN TAMADUN, NILAI DAN INTERAKSI
PENGENALAN KONSEP PERKEMBANGAN TAMADUN
TEORI TURUN NAIK PERADABAN
FAKTOR KELAHIRAN, PERKEMBANGAN &
KEJATUHAN
PERSAMAAN & PERBEZAAN ANTARA TAMADUN
NILAI2 UNIVERSAL ANTARA TAMADUN
INTERAKSI ANTARA TAMADUN
AGAMA NILAI ADAT
BUDAYA SISTEM SOSIAL PEMIKIRAN TEKNOLOGI
HUBUNGAN, PERTEMUAN, KOMUNIKASI & PERKONGSIAN
ANTARA INDIVIDU, KELOMPOK, MASYARAKAT,
& NEGARA
MAKSUD BENTUK
INTERAKSI ANTARA TAMADUN
Jenis Interaksi
Budaya yang sama
Pelbagai suku kaum dalam satu budaya
Cth: Masyarakat Hindu & Islam
India
Budaya & tamadun yang
berbeza
Satu kaum berlainan budaya &
kepercayaan
Cth: Masyarakat Islam & Buddha Asia Tenggara
Tamadun kuat & tamadun
lemah
Dr segi kuasa & pengaruh
Cth: Masyarakat Islam & Kristian
Faktor-faktor
Interaksi
Geografi
Ekonomi
Politik
Agama
Kepimpinan
Keterbukaan
POSITIF (KONTEKS MALAYSIA)
MELAYU & INDIA MELAYU & CINA MELAYU & ARAB MELAYU & PERIBUMI
NEGATIF (KONTEKS MALAYSIA)
13 MEI 1969 PERISTIWA KG MEDAN MAC 2001
INTERAKSI ANTARA TAMADUN
KONSEP PERKEMBANGAN TAMADUN, NILAI DAN INTERAKSI
PENGENALAN KONSEP PERKEMBANGAN TAMADUN
TEORI TURUN NAIK PERADABAN
FAKTOR KELAHIRAN, PERKEMBANGAN &
KEJATUHAN
PERSAMAAN & PERBEZAAN ANTARA TAMADUN
NILAI2 UNIVERSAL ANTARA TAMADUN
INTERAKSI ANTARA TAMADUN