ՑԻՏՈՊԼԱԶՄԱ
Լիանա ՎահանյանԳայանե Օհանյան
Մերի Կարապետյան
Ցիտոպլազմա կամ, բջջապլազմա բջջի
կիսահեղուկ կենդանի պարունակությունն է՝
բացի բջջակորիզից ու կիսահեղուկ ներքին
միջավայրը։
, Ցիտոպլազման անգույն լույսի ճառագայթները ուժեղ բեկող
սպիտակուցների և այլ օրգանական նյութերի կոլոիդային լուծույթ է և իր
խտությամբ հիշեցնում է թանձր հեղուկ՝ իր մածուցիկությամբ մոտ գլիցերինին։
Կազմված է մեմբրաններից և, օրգանոիդներից որոնց միջակա
տարածությունը լցված է ցիտոպլազմայի մատրիքսով՝ հիալոպլազմայով։ Վերջինս որոշակի պայմաններում կարող է
, փոխակերպվել ավելի պինդ կարծր վիճակի՝ հել և նորից վերափոխվել
հեղուկի՝ զոլ։
Խտության այս փոփոխությունը
۞ նպաստում է ներբջջային նյութերիտեղաշարժմանը,
۞ նպաստում է միջբջջայիննյութափոխանակությանը,
۞ օրգանոիդների միջև ստեղծում է ֆիզիկոքիմիական և ֆերմենտային կապեր:
۞ Ցիտոպլազման կազմված է
۞ Ավելի պինդ՝ պլազմոգելից կամէկտոպլազմա ,ից
۞ Ավելի հեղուկ՝ պլազմոզոլից կամէնդոպլազմաից։
Ցիտոպլազման արտաքինից սահմանազատված է բջջային մեմբրանով՝
, պլազմոլեմայով իսկ ներսից կորիզաթաղանթով։ Բուսական բջիջներին
հատուկ է նաև ներքին՝ բջջահյութը , սահմանազատող մեմբրանը որն
առաջացնում է վակուոլ։ Ցիտոպլազման ընդունակ է շարժման։ Ցիտոպլազմայում
կարող են կուտակվել տարբեր նյութեր։Դ , րանք կոչվում են ներառուկներ որոնք
ցիտոպլազմայի ոչ մշտական կառուցվածքներ են։ Ցիտ ոպլազման ունի
, որոշակի ռեակցիա բջիջների մեծ մասում այն թույլ հիմնային է։
Ցիտոպլազման
۞ կազմում է բջջի ներքին հեղուկ միջավայրը,۞ , բջջին տալիս է ամրություն ճկունություն,۞ ապահովում է միջավայր քիմիական
ռեակցիաների համար,۞ ներբջջային նյութերի տեղաշարժի
ապահովում,۞ միջբջջային նյութափոխանակության
ապահովում,۞ օրգանոիդների միջև ստեղծում է
ֆիզիկոքիմիական և ֆերմենտային կապեր:
Recommended