ZNAČAJ KOMPJUTERIZOVANO- TOMOGRAFSKIH (KT) … · 2020. 5. 4. · 3.ULTRAZVUČNI PREGLED ABDOMENA I MALE KARLICE 4. PREGLED CT-OM. INDIKACIJE ZA PREGLED CT-om A.Tumorske dijagnoze

Dr sci.med Sava StajićDr sci.med Sava Stajić

ZNAČAJ KOMPJUTERIZOVANO-ZNAČAJ KOMPJUTERIZOVANO-TOMOGRAFSKIH (KT) PROTOKOLA U TOMOGRAFSKIH (KT) PROTOKOLA U

DIJAGNOSTICI OBOLJENJA ABDOMENA I DIJAGNOSTICI OBOLJENJA ABDOMENA I MALE KARLICE MALE KARLICE

PRAVILNA PRIPREMA ZA KT PREGLED ABDOMENA I MALE PRAVILNA PRIPREMA ZA KT PREGLED ABDOMENA I MALE KARLICE I NJEN KLINIČKI ZNAČAJ KARLICE I NJEN KLINIČKI ZNAČAJ

UPOZNAVANJE SA PROTOKOLIMA ZA KT PREGLED UPOZNAVANJE SA PROTOKOLIMA ZA KT PREGLED ABDOMENA I MALE KARLICEABDOMENA I MALE KARLICE I KLINIČKI ZNAČAJ I KLINIČKI ZNAČAJ

SPROVOĐENJA ODREĐENIH PROTOKOLA U SPROVOĐENJA ODREĐENIH PROTOKOLA U DIJAGNOSTIČKOM PROSUĐIVANJUDIJAGNOSTIČKOM PROSUĐIVANJU

UPOZNAVANJE SA KT PROTOKOLIMA ZA PREGLED UPOZNAVANJE SA KT PROTOKOLIMA ZA PREGLED FOKALNIH LEZIJA U JETRI I KLINIČKI ZNAČAJ PRIMENE FOKALNIH LEZIJA U JETRI I KLINIČKI ZNAČAJ PRIMENE

ODREĐENIH PROTOKOLA U DIFERENCIJACIJI PROMENA. ODREĐENIH PROTOKOLA U DIFERENCIJACIJI PROMENA.

UPOZNAVANJE SA KT PROTOKOLIMA ZA SPROVOĐENJE UPOZNAVANJE SA KT PROTOKOLIMA ZA SPROVOĐENJE VIRTUELNIH PREGLEDA (KOLONA). VIRTUELNIH PREGLEDA (KOLONA).

UPOZNAVANJE SA PROTOKOLIMA ZA KT UPOZNAVANJE SA PROTOKOLIMA ZA KT PREGLED ABDOMENA I MALE KARLICEPREGLED ABDOMENA I MALE KARLICE I I

KLINIČKI ZNAČAJ SPROVOĐENJA KLINIČKI ZNAČAJ SPROVOĐENJA ODREĐENIH PROTOKOLA U ODREĐENIH PROTOKOLA U

DIJAGNOSTIČKOM PROSUĐIVANJUDIJAGNOSTIČKOM PROSUĐIVANJU

NAPOMENA !

. SAVREMENI MULTISLAJSNI ODN. MULTIDETEKTORSKI SKENERI SA VELIKIM BROJEM PRESEKA DODATNO POVEĆAVAJU OZRAČENOST POJEDINACA I POPULACIJE U CELINI.

NAPOMENA !

. KO UPUĆUJE PACIJENTE ?- LEKARI OPŠTE PRAKSE- SPECIJALISTI OPŠTE MEDICINE- SPECIJALISTI I

SUBSPECIJALISTI SVIH PROFILA. ZAŠTO UPUĆUJE PACIJENTE ?

- DIJAGNOSTIČKA POTREBA ILI DIJAGNOSTIČKA SUMNJA

- CILJANA DIJAGNOSTIKA-DIJAGNOSTIČKO i

TERAPIJSKO PRAĆENJE

ULOGA RADIOLOGA U ODLUČIVANJU O OPRAVDANOSTI UPUĆIVANJA NA PREGLED !

CT DIJAGNOSTIKA ABDOMENA I MALE KARLICE PODRAZUMEVA PRE SVEGA EKSPLORACIJU DVA VELIKA PROSTORA :. PERITONEALNE DUPLJE (SA SVIM PROSTORIMA, PERITONEALNIM FASCIJAMA I LIGAMENTIMA, ODN. ORGANIMA KOJE OBLAŽE PERITONEUM), i. RETROPERITONEUMA ( SA SVIM PROSTORIMA , FASCIJAMA I ORGANIMA SMEŠTENIM U OVOM PROSTORU)

DIJAGNOSTIČKE METODEU VIZUELIZACIJI TIH PROSTORA:

1. CT dijagnostika Najveći značaj, velika dostupnost ove dijagnostike, široka primena, visok procenat senzitivnosti, preko 85%, da utvrdi prisustvo patoloških promena, odn dovoljno visoka specifičnost, preko 80%, da isključi patološke promene.

2. MR dijagnostikaVeliki značaj, značajno manja dostupnost ove dijagnostike, ograničena primena, uglavnom ciljana u onkološkim bolestima, visoka senzitivnosti i specifičnost (preko 90%).

DIJAGNOSTIČKE METODE U VIZUELIZACIJI PERITONEALNOG I RETROPERITONEALNOG

PROSTORA:

INDIKACIJE ZA PREGLED CT-omINDIKACIJE ZA PREGLED CT-om

Osnovne indikacije za CT pregled abdomena i Osnovne indikacije za CT pregled abdomena i male karlice odredjene su kliničkim nalazom, male karlice odredjene su kliničkim nalazom, prethodno sprovedenim dijagnostičkim prethodno sprovedenim dijagnostičkim pregledima, laboratorijskim nalazima i pre svega pregledima, laboratorijskim nalazima i pre svega

uputnom dijagnozomuputnom dijagnozom..


DIJAGNOSTIČKI ALGORITAMDIJAGNOSTIČKI ALGORITAM

1.1. KLINIČKI PREGLEDKLINIČKI PREGLED

Osnovne indikacije za CT pregled abdomena i Osnovne indikacije za CT pregled abdomena i male karlice odredjene su male karlice odredjene su kliničkim nalazomkliničkim nalazom, , prethodno sprovedenim dijagnostičkim prethodno sprovedenim dijagnostičkim pregledima, laboratorijskim nalazima i pre svega pregledima, laboratorijskim nalazima i pre svega uputnom dijagnozom.uputnom dijagnozom.



1.1. KLINIČKI PREGLEDKLINIČKI PREGLED2.2. NATIVNA RADIOGRAFIJA NATIVNA RADIOGRAFIJA

ABDOMENAABDOMENA



1.1. KLINIČKI PREGLEDKLINIČKI PREGLED2.2. NATIVNA RADIOGRAFIJA ABDOMENANATIVNA RADIOGRAFIJA ABDOMENA3.3. ULTRAZVUČNI PREGLED ABDOMENA ULTRAZVUČNI PREGLED ABDOMENA

I MALE KARLICEI MALE KARLICE



1.1. KLINIČKI PREGLEDKLINIČKI PREGLED2.2. NATIVNA RADIOGRAFIJA ABDOMENANATIVNA RADIOGRAFIJA ABDOMENA3.3. ULTRAZVUČNI PREGLED ABDOMENA ULTRAZVUČNI PREGLED ABDOMENA

I MALE KARLICEI MALE KARLICE4. PREGLED CT-OM4. PREGLED CT-OM

INDIKACIJE ZA PREGLED CT-omINDIKACIJE ZA PREGLED CT-omA.A. Tumorske dijagnozeTumorske dijagnoze

Primarna evaluacija svih tumorskih promena, Primarna evaluacija svih tumorskih promena, benignih i malignih (solidnih ili cističnih) na benignih i malignih (solidnih ili cističnih) na parenhimatoznim organima (jetri, pankreasu, bubrezima, parenhimatoznim organima (jetri, pankreasu, bubrezima, slezini), kao i kod svih peritonealnih i retroperitonealnih slezini), kao i kod svih peritonealnih i retroperitonealnih masamasa

Stažiranje tumora skladu sa TNM klasifikacijom Stažiranje tumora skladu sa TNM klasifikacijom Onkološko praćenjeOnkološko praćenje


B.B. Suspektno prisustvo abscesaSuspektno prisustvo abscesaTraženje fokusaTraženje fokusa


C.C. Hematomi/hemoragijeHematomi/hemoragijeDetekcija, lokalizacija,akutno krvarenje?Detekcija, lokalizacija,akutno krvarenje?


D. Preoperativni CT, interventni CTD. Preoperativni CT, interventni CTPreoperativna drenaža abscesa ili Preoperativna drenaža abscesa ili drenažna insercijadrenažna insercija

E. Dijagnostička FNAE. Dijagnostička FNA (aspiracija iglom ili biopsija) (aspiracija iglom ili biopsija)Vidjenih masa ili tečnih kolekcijaVidjenih masa ili tečnih kolekcija


F. DrugoF. DrugoLezije nerešene ultrazvučnim pregledomLezije nerešene ultrazvučnim pregledomTraumeTraume

INDIINDIKAKACIJE ZA PREGLED CT-OMCIJE ZA PREGLED CT-OM

Šire gledano nameće se čitav niz patoloških stanja Šire gledano nameće se čitav niz patoloških stanja koje treba dijagnostičkikoje treba dijagnostički razrešiti ili samo pratiti : razrešiti ili samo pratiti :

•prisustvo tečnosti u abdomenu i maloj karliciprisustvo tečnosti u abdomenu i maloj karlici




Šire gledano nameće se čitav niz patoloških stanja Šire gledano nameće se čitav niz patoloških stanja koje treba dijagnostičkikoje treba dijagnostički razrešiti ili samo pratiti : razrešiti ili samo pratiti :

•kod abdominalnih blunt trauma, posebno kod abdominalnih blunt trauma, posebno parenhimatoznih organa jetre i slezine, kao i parenhimatoznih organa jetre i slezine, kao i retroperitonealnih organa - pankreasa i bubregaretroperitonealnih organa - pankreasa i bubrega•kod akutnih hemoragija, odn hematoperitoneumakod akutnih hemoragija, odn hematoperitoneuma

INDIINDIKAKACIJE ZA PREGLED CT-OMCIJE ZA PREGLED CT-OM Šire gledano nameće se čitav niz Šire gledano nameće se čitav niz patoloških stanja koje treba patoloških stanja koje treba dijagnostičkidijagnostički razrešiti ili razrešiti ili samo pratiti: samo pratiti:

•kod intestinalnih perforacija, odn kod intestinalnih perforacija, odn kod sumnje na perforaciju šupljeg kod sumnje na perforaciju šupljeg organa (želuca, duodenuma, odn organa (želuca, duodenuma, odn creva)creva)•kod sumnje na postojanje kod sumnje na postojanje intestinalnih fistula intestinalnih fistula •kod sumnje na spontanu rupturu kod sumnje na spontanu rupturu vaskularizovanog tumora, vaskularizovanog tumora, •kod pogoršanja u sklopu kod pogoršanja u sklopu antikoagulantne terapijeantikoagulantne terapije


Šire gledano nameće se čitav Šire gledano nameće se čitav niz patoloških stanja koje treba niz patoloških stanja koje treba dijagnostičkidijagnostički razrešiti ili samo razrešiti ili samo pratiti : pratiti :

•kod postoperativnih upala ili kod postoperativnih upala ili komplikacijakomplikacija•kod svih malignih procesa, koji kod svih malignih procesa, koji mogu da zahvate peritoneum i mogu da zahvate peritoneum i

intraperitonealne organe intraperitonealne organe (peritonealna karcinomatoza), i (peritonealna karcinomatoza), i kod svih malignih procesa koji kod svih malignih procesa koji

zahvataju retroperitonealne zahvataju retroperitonealne prostoreprostore

INDIINDIKAKACIJE ZA PREGLED CT-OMCIJE ZA PREGLED CT-OM Šire gledano nameće se čitav niz patoloških stanja Šire gledano nameće se čitav niz patoloških stanja koje treba dijagnostičkikoje treba dijagnostički razrešiti ili samo pratiti : razrešiti ili samo pratiti :

•kod vidjenih suspektnih promena na ultrazvukukod vidjenih suspektnih promena na ultrazvuku•kod susp tuberkuloze crevakod susp tuberkuloze creva•kod biloma, urinoma i limfocelekod biloma, urinoma i limfocele•kod sumnje na trombozu mezenteričnih arterija, kao i kod sumnje na trombozu mezenteričnih arterija, kao i vena peritoneuma. vena peritoneuma. •kod sumnje na traumatsku leziju torakalnog duktusa kod sumnje na traumatsku leziju torakalnog duktusa •kod ovarijalnih cista i benignih tumora ovarijumakod ovarijalnih cista i benignih tumora ovarijuma•kod benignih tumora uterusakod benignih tumora uterusa

CT PROTOKOLICT PROTOKOLIParametri za CT pregled moraju biti odabrani Parametri za CT pregled moraju biti odabrani prema dijagnostičkoj nameni.prema dijagnostičkoj nameni.

a.a. U odsustvu specifičnih pitanjaU odsustvu specifičnih pitanja odabira se odabira se ::STANDARDNI PROTOKOL SNIMANJASTANDARDNI PROTOKOL SNIMANJA

b.b. U odgovoru na specifična pitanjaU odgovoru na specifična pitanja, kao što su analiza , kao što su analiza vaskularnih struktura, ili različitih promena u vaskularnih struktura, ili različitih promena u

parenhimatoznim organima parenhimatoznim organima koristimokoristimo

DDINAMSKINAMSKEE STUDIJ STUDIJEE Protokol po Rossi-juProtokol po Rossi-ju

CT PROTOKOLICT PROTOKOLIParametri za CT pregled moraju biti odabrani Parametri za CT pregled moraju biti odabrani prema dijagnostičkoj nameni.prema dijagnostičkoj nameni.

c.c. Kod MSCT koristimo protokol (Silvermanu) za pretragu Kod MSCT koristimo protokol (Silvermanu) za pretragu abdomena i pelvisa kako bi utvrdili proširenost tumora i abscesnih abdomena i pelvisa kako bi utvrdili proširenost tumora i abscesnih kolekcija.kolekcija.

d.d. MSCT MSCT posebposebnene protokoleprotokole ((JorgensenJorgensenuu i Prokop i Prokopuu)) u dijagnostici u dijagnostici krvarenja, infekcija i različitih tumora.krvarenja, infekcija i različitih tumora.

CT PROTOKOLICT PROTOKOLISTANDARDNI PROTOKOL SNIMANJA ABDOMENASTANDARDNI PROTOKOL SNIMANJA ABDOMENA

•PREKONTRASTNU PREKONTRASTNU (NATIVNU) (NATIVNU) SERIJUSERIJU koristimo za koristimo za preliminarne informacije (prisustvo kalkulusa, tečnosti u preliminarne informacije (prisustvo kalkulusa, tečnosti u abdomenu, maloj karlici). abdomenu, maloj karlici). •Učine se Učine se konsekutivne serije sa presecima na najviše 5mmkonsekutivne serije sa presecima na najviše 5mm, , od dijafragme do simfize, odn do išijadičnih tuberositasa.od dijafragme do simfize, odn do išijadičnih tuberositasa.

•Skaut snimci (dole) Skaut snimci (dole)

CT PROTOKOLICT PROTOKOLI

STANDARDNI PROTOKOL SNIMANJA ABDOMENASTANDARDNI PROTOKOL SNIMANJA ABDOMENA

•PREKONTRASTNA (NATIVNA) SERIJAPREKONTRASTNA (NATIVNA) SERIJA


• Po uključivanju CT pumpe (injektora) i ubrizgavanja bolusa Po uključivanju CT pumpe (injektora) i ubrizgavanja bolusa kontrasta u venu (oko 5ml kontrasta praćenog izotoničnim kontrasta u venu (oko 5ml kontrasta praćenog izotoničnim rastovorom NaCl), meri se bolus triggering sa postizanjem rastovorom NaCl), meri se bolus triggering sa postizanjem denziteta u torakalnoj/abdominalnoj aorti oko 100HU. denziteta u torakalnoj/abdominalnoj aorti oko 100HU.


• SERIJE NAKON IV APLIKACIJE KONTRASTA SERIJE NAKON IV APLIKACIJE KONTRASTA • arterijska faza (20-30s od početka davanja kontrasta )arterijska faza (20-30s od početka davanja kontrasta )•venska (4venska (455-60s od početka davanja kontrasta)-60s od početka davanja kontrasta)

Sa Sa presecima na 3 ili 5mm, na 16-to detektorskim presecima na 3 ili 5mm, na 16-to detektorskim skenerima na 1mmskenerima na 1mm, , a a na 64 i multidetektorskim skenerima i na 64 i multidetektorskim skenerima i na 0,5mm. na 0,5mm.


Nejonsko jodno sredstvo iv datog kontrastnog agensa Nejonsko jodno sredstvo iv datog kontrastnog agensa (80 do 150ml u zavisnosti od koncentracije jodnog kontrasta)(80 do 150ml u zavisnosti od koncentracije jodnog kontrasta) pojačava vizuelizaciju vaskularnih struktura , parenhimatoznih organa, pojačava vizuelizaciju vaskularnih struktura , parenhimatoznih organa, crevnog zidacrevnog zida. Time se potencira mogućnost diferencijacije tih . Time se potencira mogućnost diferencijacije tih prikazanih struktura, u odnosu na prikazanih struktura, u odnosu na subperitonealnu i retroperitonealnu subperitonealnu i retroperitonealnu mastmast, tečnosti i nevaskularizovane, odn slabo vaskularizovane , tečnosti i nevaskularizovane, odn slabo vaskularizovane strukture, sto omogucava identifikaciju struktura i karakterizaciju strukture, sto omogucava identifikaciju struktura i karakterizaciju patoloških procesa..patoloških procesa..


UROANGIOGRAFSKA JODNA NEJONSKA KONTRASTNA UROANGIOGRAFSKA JODNA NEJONSKA KONTRASTNA SREDSTVA U RADIOLOGIJISREDSTVA U RADIOLOGIJI su: su: Jodni preparati (derivate tri-jod-benzenove kiseline), u vodi Jodni preparati (derivate tri-jod-benzenove kiseline), u vodi rastvorljiva krastvorljiva kontrastna sredstva)ontrastna sredstva). . Jod se u organskom molekulu čvrsto vezan pa se ne Jod se u organskom molekulu čvrsto vezan pa se ne oslobađa u organizmu. Od koncentracije J zavisi i oslobađa u organizmu. Od koncentracije J zavisi i kontrastnost (J mg/ml). kontrastnost (J mg/ml). Koriste se za pregledKoriste se za pregled radi radi kontrastnog pojačanja kod CT-a. kontrastnog pojačanja kod CT-a.


UROANGIOGRAFSKA JODNA NEJONSKA KONTRASTNA SREDSTVA UROANGIOGRAFSKA JODNA NEJONSKA KONTRASTNA SREDSTVA

Građa nejonskih kGrađa nejonskih kontrastnih sredstavaontrastnih sredstava. . U vodenom rastvoru ne disociraju već ostaju u molekulskom obliku. U vodenom rastvoru ne disociraju već ostaju u molekulskom obliku. Umesto katUmesto katjjona, vezana je nejonskim radikalima za benzolski prsten ona, vezana je nejonskim radikalima za benzolski prsten ((padapada broj čestica u rastvoru, broj čestica u rastvoru, padapada osmolalnost). Bolja podnošljivost, osmolalnost). Bolja podnošljivost, manje neželjenih pojava. manje neželjenih pojava. Farmakokinetika: Dosevši u krv 90% ostaje slobodno i izlučuje se Farmakokinetika: Dosevši u krv 90% ostaje slobodno i izlučuje se putem bubrega glomerularnom filtracijom (10% se vezuje za albumine putem bubrega glomerularnom filtracijom (10% se vezuje za albumine plazme i izlučuje tubularnom sekrecijom).plazme i izlučuje tubularnom sekrecijom).Karakteristike KS: Viskozitet Karakteristike KS: Viskozitet rasteraste srazmerno koncentraciji J. srazmerno koncentraciji J. OsmolalanostOsmolalanost::HOCMHOCM – high osmolarity contrast media – high osmolarity contrast media (>1000 mOsm/kg H2O) (>1000 mOsm/kg H2O) LOCMLOCM – low osmolarity contrast media – low osmolarity contrast media (≈600 mOsm/kg H2O) IOCM (≈600 mOsm/kg H2O) IOCM – – isoosmolarity contrast media isoosmolarity contrast media


SPISAK DOSTUPNIH KONTRASTNIH SREDSTAVA SPISAK DOSTUPNIH KONTRASTNIH SREDSTAVA

1.VISIPAQUE rastvor za injekciju 270 mg I/ml, 10 bočica x 20 ml 270 1.VISIPAQUE rastvor za injekciju 270 mg I/ml, 10 bočica x 20 ml 270 mg I/ml, 10 boca x 50 ml 320 mg I/ml, 10 bočica po 20 ml 320 mg I/ml, mg I/ml, 10 boca x 50 ml 320 mg I/ml, 10 bočica po 20 ml 320 mg I/ml, 10 boca po 50 ml 320 mg I/ml, 10 boca po 100 ml Proizvo10 boca po 50 ml 320 mg I/ml, 10 boca po 100 ml Proizvodjdjač: GE ač: GE Healthcare Healthcare 2.ULTRAVIST® 370 rastvor za infuziju, 10 x 50 ml, 10 x 100 ml, 10 x 200 2.ULTRAVIST® 370 rastvor za infuziju, 10 x 50 ml, 10 x 100 ml, 10 x 200 ml, 8 x 500 ml Ultravist® 300 rastvor za infuziju, 10 x 50 ml, 10 x 100 ml ml, 8 x 500 ml Ultravist® 300 rastvor za infuziju, 10 x 50 ml, 10 x 100 ml ProizvoProizvodjdjač: Bayer Schering Pharma AG ač: Bayer Schering Pharma AG 3.OMNIPAQUE™ 300mg I/mL rastvor za injekciju3.OMNIPAQUE™ 300mg I/mL rastvor za injekciju

Lekovi koji se primenjuju u toku ambulantnog odnosno bolničkog Lekovi koji se primenjuju u toku ambulantnog odnosno bolničkog lečenja uzdravstvenim ustanovamalečenja uzdravstvenim ustanovama na B listi RFZO. na B listi RFZO.


Jodni kontrasti:Koncentracija 300 mg/ml 350 mg/ml 370 mg/mlCT grudnog koša 70 - 95 ml 60 - 80 ml 55 - 75 ml

CT abdomena i male karlice CT abdomena i male karlice 100-150ml100-150ml 80-120ml80-120ml 60-100ml60-100ml

CT PROTOKOLICT PROTOKOLINajčešće primenjivana jodna kontrastna sredstva

Jedinjenje Naziv Vrsta Sadržaj joda Osmolaritet Nivo

Nejonska Jopamidol (Isovue 370)

Monomer 370 mgI/ml 796 Niska osmolarnost

Nejonsku Joheksol (Omnipaque 350)


Nejonska Joksilan (Oxilan 350)


Nejonska Jopromid (Ultravist 370)


Nejonska Vizipak (Visipaque 320)

Dimer 320 mgI/ml 290 Niska osmolarnost

https://sh.wikipedia.org/wiki/Jopamidol

https://sh.wikipedia.org/wiki/Joheksol

https://sh.wikipedia.org/wiki/Joksilan

https://sh.wikipedia.org/wiki/Jopromid

https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Vizipak&action=edit&redlink=1

CT PROTOKOLICT PROTOKOLIb. b. U odgovoru na specifična pitanjaU odgovoru na specifična pitanja (vaskularne strukture, (vaskularne strukture, parenhimatozne organe) koristimoparenhimatozne organe) koristimo DDINAMSKINAMSKEE STUDIJ STUDIJEE (PREBOJAVANJE I ISPIRANJE (ODBOJAVANJE) (PREBOJAVANJE I ISPIRANJE (ODBOJAVANJE) RAZLIČITIH STRUKTURA U RAZLIČITIM VREMENSKIM RAZLIČITIH STRUKTURA U RAZLIČITIM VREMENSKIM INTERVALIMA) INTERVALIMA) ::

Protokolom po Rossi-ju (digitalna abdominalna radiografija) :Protokolom po Rossi-ju (digitalna abdominalna radiografija) : •Prekontrastna (nativna) serija Prekontrastna (nativna) serija na 3 do 5mmna 3 do 5mm•Postkontrastno višefazično skeniranjePostkontrastno višefazično skeniranje (brza iv injekcija kontrastnog sredstva - bolus)(brza iv injekcija kontrastnog sredstva - bolus)arterijska fazaarterijska faza ( (ranarana posle posle 1515s od s od davanja kontrastadavanja kontrasta, , kasna kasna 225 do 305 do 30 sekundi posle početka sekundi posle početka davanja kontrasta)davanja kontrasta)venska ili portna fazavenska ili portna faza ( (ranarana 4545s od početka davanja s od početka davanja kontrasta, kontrasta, kasna – portnakasna – portna 60 sekundi od početka davanja 60 sekundi od početka davanja kontrasta)kontrasta)Parenhimska faza Parenhimska faza (preko (preko 9090-120s od početka davanja -120s od početka davanja kontrasta) kontrasta) OdloženaOdložena (3 do 5 min od početka davanja kontrasta) (3 do 5 min od početka davanja kontrasta)Količina nejonskog jodnog kontrasta, zavisno od Količina nejonskog jodnog kontrasta, zavisno od koncentracije : koncentracije : 80 do 150ml80 do 150mlDavanje kontrasta preko automatskog injektora ( Davanje kontrasta preko automatskog injektora ( pumpepumpe) ) Korišćenje braunile debljine Korišćenje braunile debljine 16 do 18 G16 do 18 GBrzina davanja od Brzina davanja od 3 do 4ml3 do 4ml u sekundi u sekundiDebljina preseka na Debljina preseka na 1mm1mmRekonstruktivna serija Rekonstruktivna serija (na 0,5mm) sa multiplanarnim i 3D (na 0,5mm) sa multiplanarnim i 3D rekonstrukcijamarekonstrukcijama


Digitalna abdominalna radiografija protokolom po Rossi-ju :Digitalna abdominalna radiografija protokolom po Rossi-ju :

U PRIPREMIU PRIPREMI : :

Serija dubokih udaha pre skeniranjaSerija dubokih udaha pre skeniranja (cilj da obezbedi plućnu (cilj da obezbedi plućnu hiperventilaciju i pomogne pacijentima da zadrže dah svo vreme hiperventilaciju i pomogne pacijentima da zadrže dah svo vreme skeniranja)skeniranja)Želudac ili kolon ispunitiŽeludac ili kolon ispuniti vodom ili niskodenznim kontrastnim agensom vodom ili niskodenznim kontrastnim agensom (Gastrografin i slično), koji se može dati oralno ili preko klizme.(Gastrografin i slično), koji se može dati oralno ili preko klizme. Lako zagrejana voda redukuje spazme i peristaltičku aktivnost.Da bi distendirali želudac, duodenum i jejunum daje se distendirali želudac, duodenum i jejunum daje se 500ml500ml tečnosti tečnosti peroralnoperoralno, najčešće u dve dozeu dve doze, oko 60 min pre 60 min pre snimanja i snimanja i neposredno neposredno prepre skeniranja skeniranja. Za klizmuklizmu je potrebno 1 do 1,5l rastvorenog kontrastnog sredstva1 do 1,5l rastvorenog kontrastnog sredstva , što omogućava distenziju kolona.


Digitalna abdominalna radiografija protokolom po Rossi-ju :Digitalna abdominalna radiografija protokolom po Rossi-ju :

OPASNOSTI OPASNOSTI ::

•Davanje kontrastnog sredstva per os može biti opasno u slučajevima Davanje kontrastnog sredstva per os može biti opasno u slučajevima prisutne prisutne kongestivne srčane bolestikongestivne srčane bolesti ili ili hroničnog renalnog oštećenjahroničnog renalnog oštećenja,,•Davanje klizme radi distenzije kolona opasno u slučajevima prisutnih Davanje klizme radi distenzije kolona opasno u slučajevima prisutnih striktura ili intestinalnih okluzijastriktura ili intestinalnih okluzija,,•Davanje rastvora jodnog kontrastnog sredstva niskih koncentracija Davanje rastvora jodnog kontrastnog sredstva niskih koncentracija oralno ili preko nazogastrične sonde opasno u slučajevima kada oralno ili preko nazogastrične sonde opasno u slučajevima kada sumnjamo na postojanje sumnjamo na postojanje intestinalne perforacijeintestinalne perforacije, postojanje , postojanje dehiscencijedehiscencije digestivne anastomoze ili kod sumnje na postojanje digestivne anastomoze ili kod sumnje na postojanje intestinalnih fistulaintestinalnih fistula. . •Klizma kontrastnim sredstvom ne treba da se koristi u pacijenata sa Klizma kontrastnim sredstvom ne treba da se koristi u pacijenata sa sumnjom na sumnjom na intestinalni infraktintestinalni infrakt, , ulcerativni rektokolitisulcerativni rektokolitis ili ili toksički toksički megakolon megakolon

CT PROTOKOLICT PROTOKOLIc. c. MSCT protokolom (MSCT protokolom (Silverman -Silverman - 2002.) za pretragu 2002.) za pretragu abdomena i pelvisa :abdomena i pelvisa :

- - u slučajevima odredjivanja u slučajevima odredjivanja proširenosti tumoraproširenosti tumora, i kod , i kod abscesnih kolekcijaabscesnih kolekcija u abdominalnoj šupljini u abdominalnoj šupljini

• 600 do 800 ml600 do 800 ml oralnog nejonskog jodnog kontrasta oralnog nejonskog jodnog kontrasta • 45 do 60 min45 do 60 min pre studije, odn pre studije, odn

još još 200200 ml neposredno pre skeniranja. ml neposredno pre skeniranja.• Zadržavanje daha pre skeniranja,Zadržavanje daha pre skeniranja,• Vreme rotacije 0,5 do 1 sec,Vreme rotacije 0,5 do 1 sec,• Akviziciona debljina slajsa Akviziciona debljina slajsa 1 do 3mm1 do 3mm,,• Količina iv datog kontrastnog sredstva Količina iv datog kontrastnog sredstva 80 do 150ml80 do 150ml,,

CT PROTOKOLICT PROTOKOLIc. c. MSCT protokolom (MSCT protokolom (Silverman -Silverman - 2002.) za pretragu 2002.) za pretragu abdomena i pelvisa :abdomena i pelvisa :

- - u slučajevima odredjivanja u slučajevima odredjivanja proširenosti tumoraproširenosti tumora, i kod , i kod abscesnih kolekcijaabscesnih kolekcija u abdominalnoj šupljini u abdominalnoj šupljini

• VremeVreme od početka iv davanja kontrastnog sredstva do vremena od početka iv davanja kontrastnog sredstva do vremena započinjanja pregleda iznosi započinjanja pregleda iznosi 60 do 75 sek60 do 75 sek.,.,• Samo jedna serijaSamo jedna serija, nakon iv aplikacije kontrasta , nakon iv aplikacije kontrasta u tzv kasnoj venskoj u tzv kasnoj venskoj

fazifazi, , • Ev. odložena serija regije mokraćne bešike nakon 15 min. Ev. odložena serija regije mokraćne bešike nakon 15 min. • Alternativno pregled se može raditi pre i postkontrastno, s tim da Alternativno pregled se može raditi pre i postkontrastno, s tim da se pregled nakon aplikacije kontrasta može odvijati u dve faze, se pregled nakon aplikacije kontrasta može odvijati u dve faze, arterijskoj nakon 20 sek., i venskoj fazi nakon 50 sek od arterijskoj nakon 20 sek., i venskoj fazi nakon 50 sek od započinjanja pregleda.započinjanja pregleda.


MSCT protokolom (MSCT protokolom (Silvermanu -Silvermanu - 2002.) 2002.)- - U snimanju samo U snimanju samo pelvisapelvisa ( u ( u onkološkomonkološkom stažiranju ) stažiranju )

• Oralno Oralno 600 do 800ml600 do 800ml kontrasta, kontrasta, 45 do 6045 do 60 min pre min pre snimanja , a snimanja , a ne davatine davati kontrastno sredstvo neposredno kontrastno sredstvo neposredno pre snimanjapre snimanja • Količina iv datog kontrastnog sredstva Količina iv datog kontrastnog sredstva 100 do 120 ml100 do 120 ml,,• VremeVreme započinjanja pregleda nakon iv kontrasta iznosi započinjanja pregleda nakon iv kontrasta iznosi 60 do 75 s.60 do 75 s. • Ovaj pregled je najčešće Ovaj pregled je najčešće unifazičanunifazičan, mada se može odvijati u , mada se može odvijati u dve postkontrastne faze , pre i nakon izlučivanja kontrastnog sredstva dve postkontrastne faze , pre i nakon izlučivanja kontrastnog sredstva iz bubrega uz prebojavanja mokraćne bešike. iz bubrega uz prebojavanja mokraćne bešike.


d.d. MSCT protokolom ( MSCT protokolom (Jorgensena i ProkopaJorgensena i Prokopa - 2003 ) - 2003 ) u u dijagnostici tumoradijagnostici tumora :

•GladovanjeGladovanje pacijenta najmanje pacijenta najmanje 6 sati pre6 sati pre pregleda pregleda •1 do 1,5 l1 do 1,5 l rastvorenog rastvorenog kontrastnog sredstva oralno 60 do 90 min prekontrastnog sredstva oralno 60 do 90 min pre

pregleda. pregleda.

•Pregled se izvodi u najčešće u Pregled se izvodi u najčešće u unifazičnom postkontrastnom moduunifazičnom postkontrastnom modu, , •Ili kao postkontrastni bifazičan protokol (arterijska i venska faza), Ili kao postkontrastni bifazičan protokol (arterijska i venska faza), sa sa dodatnim serijama uz prikaz odložene faze nakon 3 min i urografske dodatnim serijama uz prikaz odložene faze nakon 3 min i urografske faze nakon 12 minfaze nakon 12 min. .


Jedan od najnovijih predloženih protokola (Jedan od najnovijih predloženih protokola (Jorgensena Jorgensena i i

ProkopaProkopa) u dijagnostici različitih patoloških stanjau dijagnostici različitih patoloških stanja :

•kod kod AKUTNOG KRVARENJAAKUTNOG KRVARENJA predlažu predlažu PREKONTRASTNUPREKONTRASTNU seriju, seriju, POSTKONTRASTNU ARTERIJSKUPOSTKONTRASTNU ARTERIJSKU fazu, a po fazu, a po potrebi i portnu fazupotrebi i portnu fazu

•kod kod TRAUMATRAUMA PREKONTRASTNUPREKONTRASTNU seriju, u pojedinim seriju, u pojedinim slučajevima arterijsku fazu, ali slučajevima arterijsku fazu, ali obaveznoobavezno PORTNUPORTNU fazu, a fazu, a po potrebi CT urografiju, odn multiplanarnu rekonstrukciju po potrebi CT urografiju, odn multiplanarnu rekonstrukciju (MPR)(MPR)

CT PROTOKOLICT PROTOKOLIJedan od najnovijih predloženih protokola (Jedan od najnovijih predloženih protokola (Jorgensena Jorgensena i i ProkopaProkopa) u dijagnostici različitih patoloških stanjau dijagnostici različitih patoloških stanja :

•kod kod URINOMAURINOMA po proceni prekontrastnu seriju, a po proceni prekontrastnu seriju, a obaveznoobavezno PORTNUPORTNU fazu i fazu i CT UROGRAFIJUCT UROGRAFIJU..

•kod kod ABSCESAABSCESA PORTNUPORTNU fazu, i po potrebi intersticijsku fazu, i po potrebi intersticijsku fazu, odn MPRfazu, odn MPR


Jedan od najnovijih predloženih protokola (Jedan od najnovijih predloženih protokola (Jorgensena Jorgensena i i ProkopaProkopa) u dijagnostici različitih patoloških stanjau dijagnostici različitih patoloških stanja :

•kod kod PERITONITISAPERITONITISA OBAVEZNO PORTNUOBAVEZNO PORTNU fazu i po potrebi fazu i po potrebi intersticijsku fazuintersticijsku fazu

•kod kod RETROPERITONEALNE FIBROZERETROPERITONEALNE FIBROZE PORTNUPORTNU fazu fazu, a po , a po potrebi intersticijsku fazu, CT urografiju i MPRpotrebi intersticijsku fazu, CT urografiju i MPR


Jedan od najnovijih predloženih protokola (Jedan od najnovijih predloženih protokola (Jorgensena Jorgensena i i ProkopaProkopa) u dijagnostici različitih patoloških stanjau dijagnostici različitih patoloških stanja :

kod kod SARKOMASARKOMA ARTERIJSKU I PORTNUARTERIJSKU I PORTNU fazu sa obavezno fazu sa obavezno MPRMPR

kod kod MEZOTELIOMAMEZOTELIOMA PORTNUPORTNU i po potrebi intersticijsku i po potrebi intersticijsku fazu, odn MPRfazu, odn MPR

kod kod OSTALIH TUMORAOSTALIH TUMORA PORTNUPORTNU fazu, fazu, CT UROGRAFIJUCT UROGRAFIJU i i obavezno MPRobavezno MPR..


•Izuzetna pažnja Izuzetna pažnja dozama dozama koje pacijent prima koje pacijent prima tokom pregleda, tako da je sastavni deo savremenih tokom pregleda, tako da je sastavni deo savremenih protokola naznačivanje maksimalnih kondicija pri skeniranju protokola naznačivanje maksimalnih kondicija pri skeniranju ( na primer ( na primer kv 120 do 140, odn mA 210 do 330kv 120 do 140, odn mA 210 do 330 ). ).

•Brižljivo Brižljivo planiranje pregleda i procenjivanje pacijentaplaniranje pregleda i procenjivanje pacijenta, kako bi , kako bi uslovi pri snimanju datog pacijenta odgovarali njegovoj masi uslovi pri snimanju datog pacijenta odgovarali njegovoj masi uz maksimalni kvalitet, odn rezoluciju dobijene slike. uz maksimalni kvalitet, odn rezoluciju dobijene slike. •Kontrastno sredstvo odgovarajuće koncentracijeKontrastno sredstvo odgovarajuće koncentracije, odn. , odn. količine jodida (od 300 do 400 mg/ml, i u odgovarajućoj dozi količine jodida (od 300 do 400 mg/ml, i u odgovarajućoj dozi (100 do 150ml).(100 do 150ml).•Najnoviji Najnoviji softverisoftveri koji imaju za cilj dobijanje kvalitetne slike koji imaju za cilj dobijanje kvalitetne slike na monitoru uz što niže primenjene doze pri snimanju (tzv. na monitoru uz što niže primenjene doze pri snimanju (tzv. «scaner settings»). «scaner settings»).


Danas visoko rezolutivne Danas visoko rezolutivne CT tCT tehnike prikazom detalja ehnike prikazom detalja omogućavaju :omogućavaju :

PPrepoznavanjerepoznavanje najmanjih najmanjih strukturastruktura uz uz postkontrastnopostkontrastno pojačanje denziteta pojedinih delova intestinalnog pojačanje denziteta pojedinih delova intestinalnog trakta;trakta;PProcenu tumororskog širenjarocenu tumororskog širenja izvan pojedinih izvan pojedinih napadnutih organa ;napadnutih organa ;VVizuelizacija ekstraorganske patologijeizuelizacija ekstraorganske patologije u vrlo slabih u vrlo slabih pacijenata, odn pacijenata sa vrlo malo pacijenata, odn pacijenata sa vrlo malo intraabdominalnog intraabdominalnog masnog tkiva. masnog tkiva.

CT PROTOKOLICT PROTOKOLIDanas visoko rezolutivne Danas visoko rezolutivne CT tCT tehnike prikazom detalja ehnike prikazom detalja omogućavaju :omogućavaju :

Poseban značaj imaju Poseban značaj imaju koronarna, sagitalna i koronarna, sagitalna i volumetrijska rekonstrukcijavolumetrijska rekonstrukcija koje topografski prikazuju koje topografski prikazuju

nakupljanje tečnosti u peritonealnoj duplji, kao i nakupljanje tečnosti u peritonealnoj duplji, kao i bolji prikaz prvenstveno vertikalno proširenih bolji prikaz prvenstveno vertikalno proširenih struktura ( struktura ( vaskularnihvaskularnih struktura, struktura, ekstrahepatičnih ekstrahepatičnih žučnih puteva, žučnih puteva, ureterauretera, , ligamenataligamenata), kao i ), kao i odnose odnose

izmedju organa, ligamenata i peritonealne šupljineizmedju organa, ligamenata i peritonealne šupljine. Zato . Zato su radi optimalnih rekonstrukcija obavezno potrebni su radi optimalnih rekonstrukcija obavezno potrebni slajs preseci od 3mm i tanji. slajs preseci od 3mm i tanji. Dobar Dobar izbor prozoraizbor prozora u kome štampamo filmove u kome štampamo filmove posebno je značajan i mora biti izabran prema traženim posebno je značajan i mora biti izabran prema traženim informacijama. Zato su neophodni laserski štampači uz informacijama. Zato su neophodni laserski štampači uz mogućnost skladištenja studija na CD medijima.mogućnost skladištenja studija na CD medijima.

CT PROTOKOLICT PROTOKOLIU vizulizaciji pankreasaU vizulizaciji pankreasa u dvofaznom u dvofaznom

skeniranju obavezno treba koristiti manju kolimaciju, na skeniranju obavezno treba koristiti manju kolimaciju, na 0,5 do 1mm, sa redukcijom polja od interesa na nivo 0,5 do 1mm, sa redukcijom polja od interesa na nivo

regije pankreasa , kako bi se dobila slika visoke regije pankreasa , kako bi se dobila slika visoke rezolucije. rezolucije.

CT PROTOKOLI ZA CT PROTOKOLI ZA PRIKAZ UROTRAKTAPRIKAZ UROTRAKTA

Kod bubrega kao organa koji Kod bubrega kao organa koji aktivno koncentriše kontrastni aktivno koncentriše kontrastni

medijum unutar parenhima, medijum unutar parenhima, najviše renalnih anomalija najviše renalnih anomalija najbolje se uočava najbolje se uočava na CT-u na CT-u

nakon iv administracije nakon iv administracije kontrasta (u kortikomedularnoj kontrasta (u kortikomedularnoj

fazi) . fazi) .


CT protokol za CT protokol za kalkuluse (CT-KUB)kalkuluse (CT-KUB)

je nekontrastni CT urinarnog je nekontrastni CT urinarnog ttrakta rakta u cilju dijagnostike u cilju dijagnostike

prisustva kalkulusa u urinarnom prisustva kalkulusa u urinarnom traktu i detektovanja akutnih traktu i detektovanja akutnih

urinarnih obstrukcija urinarnih obstrukcija uzrokovanih kalkulusima. Ovaj uzrokovanih kalkulusima. Ovaj

protokol podrazumeva odsustvo protokol podrazumeva odsustvo per oralnog i iv kontrasta. per oralnog i iv kontrasta.


je nekontrastni CT urinarnog je nekontrastni CT urinarnog ttrakta rakta u cilju dijagnostike u cilju dijagnostike

prisustva kalkulusa u urinarnom prisustva kalkulusa u urinarnom traktu i detektovanja akutnih traktu i detektovanja akutnih

urinarnih obstrukcija urinarnih obstrukcija uzrokovanih kalkulusima. Ovaj uzrokovanih kalkulusima. Ovaj

protokol podrazumeva odsustvo protokol podrazumeva odsustvo per oralnog i iv kontrasta. per oralnog i iv kontrasta.



nekada se mora dopuniti nekada se mora dopuniti serijama učinjenim nakon iv serijama učinjenim nakon iv

aplikacije kontrasta, posebno aplikacije kontrasta, posebno odloženim serijama nakon 5 odloženim serijama nakon 5 do10 minuta, pa i nakon 1h. do10 minuta, pa i nakon 1h.

Kao primer može poslužiti studija Kao primer može poslužiti studija učinjena u pacijenta sa simptomima učinjena u pacijenta sa simptomima

renalne kolike. Na nativnoj seriji susp renalne kolike. Na nativnoj seriji susp znaci staze, ali se radi o parapijeličnim znaci staze, ali se radi o parapijeličnim cistama obostrano. Prisutna je i tečna cistama obostrano. Prisutna je i tečna

kolekcija oko levog bubrega, kao i kolekcija oko levog bubrega, kao i prisustvo kalkulusa u levom ureteru. prisustvo kalkulusa u levom ureteru.


Nakon 10 minuta nema izlučivanja Nakon 10 minuta nema izlučivanja kontrastnog sredstva iz levog kontrastnog sredstva iz levog bubrega, ali se i odloženoj fazi bubrega, ali se i odloženoj fazi

nakon 60 minuta uočava nakon 60 minuta uočava izlučivanje kontrasta uz isticanje izlučivanje kontrasta uz isticanje prebojenog urina perinefritično prebojenog urina perinefritično

levo, što odgovara tečnoj kolekciji levo, što odgovara tečnoj kolekciji po tipu urinoma. po tipu urinoma.


Aksijalni CT sken sa prikazom bubrega u nativnoj fazi hipodenznog izgleda parenhima bubrega.


Aksijalni CT sken sa prikazom Aksijalni CT sken sa prikazom bubrega u bubrega u kortikomedularnoj kortikomedularnoj fazi fazi nakon 30 sec od početka nakon 30 sec od početka

davanja iv kontrastnog agensa, davanja iv kontrastnog agensa, uz izrazito prebojavanje uz izrazito prebojavanje

korteksa u odnosu na medularni korteksa u odnosu na medularni deo bubrega. deo bubrega.

Prikaz Prikaz bubrega u bubrega u nefrogramskoj nefrogramskoj fazifazi, nakon 60 sekundi od , nakon 60 sekundi od

početka davanja kontrastnog početka davanja kontrastnog agensaagensa ( izmereni denziteti ( izmereni denziteti

parenhima oko 170HU). parenhima oko 170HU).


Prikaz Prikaz bubrega u bubrega u pijelogramskoj pijelogramskoj fazifazi, 5 minuta posle injekcije, 5 minuta posle injekcije

kontrastnog agensa kontrastnog agensa ( izmereni denziteti oko 110 HU). ( izmereni denziteti oko 110 HU).

Treba napomenuti da Treba napomenuti da kortikomedularna faza bolje kortikomedularna faza bolje

definiše renalne arterije i vene definiše renalne arterije i vene nego nefrogramska faza. nego nefrogramska faza.


Za evaluaciju renalnih Za evaluaciju renalnih masa na MSCT masa na MSCT najveći najveći broj protokola koristi broj protokola koristi

kolimaciju od 5mm, odn i kolimaciju od 5mm, odn i tanju kolimaciju (2,5mm)tanju kolimaciju (2,5mm)..

U slučaju manjih lezija U slučaju manjih lezija na bubrezima može se na bubrezima može se korkoriistiti redukcija polja stiti redukcija polja

od interesa. Ovim od interesa. Ovim pristupom se dobija pristupom se dobija

senzitivnost u detekciji senzitivnost u detekciji renalnih masa do 95%, u renalnih masa do 95%, u odnosu na eksodnosu na ekskkretorne retorne

urografije (IVU) 67%, urografije (IVU) 67%, odn. ultrazvučne odn. ultrazvučne preglede 79% .preglede 79% .


CT urogram CT urogram (CT-IVU)(CT-IVU)

razvio se u imidžind razvio se u imidžind metodu izbora koja metodu izbora koja

obezbedjuje obezbedjuje evaluaciju celog evaluaciju celog

urotrakta, posebno u urotrakta, posebno u slučajevima slučajevima hematurija. hematurija.


MULTIPLANARNE MULTIPLANARNE REKONSTRUKCIJEREKONSTRUKCIJE

sa prikazom sa prikazom ekskretorne faze ekskretorne faze bubrega na nivou bubrega na nivou pijelona (A), levog pijelona (A), levog ureteropijeličnog ureteropijeličnog

prelaza (B), prelaza (B), proksimalne trećine proksimalne trećine levog uretera (C), levog uretera (C), srednja i distalna srednja i distalna

trećina levog uretera trećina levog uretera (D), ureteroilijačnog (D), ureteroilijačnog

ukrštanja (E), ukrštanja (E), prevezikalnog prevezikalnog

segmenta levog segmenta levog uretera (F) i uz prikaz uretera (F) i uz prikaz mokraćne bešike koja mokraćne bešike koja

je ispunjena je ispunjena kontrastom (D i E). kontrastom (D i E).


CT protokoli za karakterizaciju adrenalnih masa CT protokoli za karakterizaciju adrenalnih masa su specifični, sa su specifični, sa tankom kolimacijom radi boljeg prikaza volumena nadbubrežnih tankom kolimacijom radi boljeg prikaza volumena nadbubrežnih

žlezda, na 2 do 3 mm, uz rekonstruktivne serije na 1mm na MSCT-u žlezda, na 2 do 3 mm, uz rekonstruktivne serije na 1mm na MSCT-u kako bismo bolje prikazali volumen žlezde tokom rekonstruktivnog kako bismo bolje prikazali volumen žlezde tokom rekonstruktivnog

prikaza.prikaza.

CT PROTOKOLI ZA CT PROTOKOLI ZA ANALIZU NADBUBREGAANALIZU NADBUBREGA

Aksijalni CT sken nadbubrežnih žlezda prekontrastno (A) sa Aksijalni CT sken nadbubrežnih žlezda prekontrastno (A) sa izmerenim denzitetima oko 10HU (normalan nalaz). izmerenim denzitetima oko 10HU (normalan nalaz).

CT PROTOKOLI ZA CT PROTOKOLI ZA ANALIZU NADBUBREGAANALIZU NADBUBREGANekontrastno skeniranje Nekontrastno skeniranje na nivou na nivou adrenalnih žlezda adrenalnih žlezda sa sa

atenuacijom adrenalnih masa manjom od 10HU upućuje na atenuacijom adrenalnih masa manjom od 10HU upućuje na dijagnozu lipidnih adrenalnih adenoma, tako da dalja evaluacija dijagnozu lipidnih adrenalnih adenoma, tako da dalja evaluacija

nije potrebna.nije potrebna.

Ukoliko se dobije denzitet preko 10 HU na nekontrastnom CT-u, Ukoliko se dobije denzitet preko 10 HU na nekontrastnom CT-u, obavezno se učini obavezno se učini postkontrastno skeniranje postkontrastno skeniranje nakon iv aplikacije bolusa nakon iv aplikacije bolusa

kontrastnog agensakontrastnog agensa.. Postkontrastni skenovi učine se nakon 60 sekundi od početka davanja Postkontrastni skenovi učine se nakon 60 sekundi od početka davanja kontrasta, a potom ponovo iste regije nakon 15 minuta posle injekcije kontrasta, a potom ponovo iste regije nakon 15 minuta posle injekcije

kontrastakontrasta..


Ukoliko je ispiranje postkontrastnog pojačanja veće od 50%, a Ukoliko je ispiranje postkontrastnog pojačanja veće od 50%, a atenuacije nakon 15 minuta manje od 35HU, onda je dijagnoza atenuacije nakon 15 minuta manje od 35HU, onda je dijagnoza benignih adrenalnih adenoma siromašnih mastima učinjena. benignih adrenalnih adenoma siromašnih mastima učinjena.

Ukoliko je postkontrastno ispiranje manje od 50%, ili ukoliko je nakon Ukoliko je postkontrastno ispiranje manje od 50%, ili ukoliko je nakon 15-to minutnog kašnjenja atenuacija adrenalnih masa veća od 35HU 15-to minutnog kašnjenja atenuacija adrenalnih masa veća od 35HU

treba učiniti biopsiju zbog suspektnog nalaza. treba učiniti biopsiju zbog suspektnog nalaza.


Bitno je napomenuti da se odredjuju u tri akta denziteti adrenalnih masa, Bitno je napomenuti da se odredjuju u tri akta denziteti adrenalnih masa, prekontrastno, nakon jednog minuta od početka davanja kontrasta i prekontrastno, nakon jednog minuta od početka davanja kontrasta i

nakon kašnjenja od 15 minuta od početka davanja kontrasta. nakon kašnjenja od 15 minuta od početka davanja kontrasta.

Aksijalni CT sken nadbubrežnih žlezda, prekontrastno (A) sa Aksijalni CT sken nadbubrežnih žlezda, prekontrastno (A) sa izmerenim denzitetima oko 10HU (normalan nalaz), nakon iv aplikacije izmerenim denzitetima oko 10HU (normalan nalaz), nakon iv aplikacije kontrasta (B) sa izmerenim denzitetima oko 70HU (normalan nalaz) i u kontrasta (B) sa izmerenim denzitetima oko 70HU (normalan nalaz) i u seriji (C) nakon 15 min. (tzv. “ispiranje postkontrastnog pojačanja”) sa seriji (C) nakon 15 min. (tzv. “ispiranje postkontrastnog pojačanja”) sa

izmerenim denzitetima do 35HU (normalan nalaz). izmerenim denzitetima do 35HU (normalan nalaz).


Pravo pojačanje kontrasta predstavlja razliku denziteta nakon Pravo pojačanje kontrasta predstavlja razliku denziteta nakon jednog minuta i prekontrastne serije, a ispiranje kontrasta razliku jednog minuta i prekontrastne serije, a ispiranje kontrasta razliku denziteta u prvoj postkontrastnoj seriji ( nakon 1 minuta) i u seriji denziteta u prvoj postkontrastnoj seriji ( nakon 1 minuta) i u seriji

nakon 15 minuta. Procenat ispiranja odredjuje se kroz odnos nakon 15 minuta. Procenat ispiranja odredjuje se kroz odnos ispiranja kontrasta i pravog pojačanja pomnoženo sa 100%. ispiranja kontrasta i pravog pojačanja pomnoženo sa 100%.


- ABDOMINOPELVIČNI PERITONEALNI PROSTORIABDOMINOPELVIČNI PERITONEALNI PROSTORI

Klinički značaj putanje ascita (na multiplanarnoj KT

rekonstrukciji).

DIJAGNOSTIČKE METODE U VIZUELIZACIJI CREVNOG TRAKTA:

1.1. KLASIČNA X ZRAČNA KLASIČNA X ZRAČNA DIJAGNOSTIKA DIJAGNOSTIKA (pasaža tankog creva (pasaža tankog creva i pregled tankog creva plasiranjem i pregled tankog creva plasiranjem enterokliznog katetera)enterokliznog katetera)

2.2. CT DIJAGNOSTIKA CT DIJAGNOSTIKA (CT enterografija i (CT enterografija i CT enterokliza) CT enterokliza)

3. MR DIJAGNOSTIKA 3. MR DIJAGNOSTIKA (MR enterografija)(MR enterografija)

4. UZ DIJAGNOSTIKA4. UZ DIJAGNOSTIKA


1. KLASIČNA X ZRAČNA DIJAGNOSTIKA – PASAŽA TANKOG CREVA I ENTEROKLIZA

SA KATETEROM

Danas pasaža tankog creva nema široku dijagnostičku primenu, senzitivnost ove metode procenjuje se na ispod 50%, sa nešto višom senzitivnošću kod enteroklize, oko 70%.


2. CT DIJAGNOSTIKA –CT ENTEROGRAFIJA I

CT ENTEROKLIZA

Najveći značaj, velika dostupnost ove dijagnostike, široka primena, visok procenat

senzitivnosti, preko 80%, odn dovoljno visoka specifičnost, oko 90%.

DIJAGNOSTIČKE METODE U VIZUELIZACIJI CREVNOG TRAKTA :

4. UZ dijagnostika

Izrazita dostupnost ove dijagnostike, široka primena, ali nezadovoljavajuća senzitivnost i specifičnost (ispod 60%,

odn.70%).


3. MR DIJAGNOSTIKA –MR ENTEROGRAFIJA

Veliki značaj, značajno manja dostupnost ove dijagnostike, ograničena primena, uglavnom

ciljana u onkološkim bolestima, visoka senzitivnosti i specifičnost (preko 90%).

INDIKACIJE ZA CT PREGLED INDIKACIJE ZA CT PREGLED TANKOG CREVA TANKOG CREVA

1.1.Inflamatorne bolesti Inflamatorne bolesti crevacreva

2.2.Krvarenje iz Krvarenje iz gastrointestinalnog gastrointestinalnog

traktatrakta

3.3.Tumori tankog crevaTumori tankog creva


Kod :Kod :

- - Inflamatornih bolesti Inflamatornih bolesti creva creva ( pre svega ( pre svega

Kronove bolesti Kronove bolesti koja koja predstavlja u oko 80% predstavlja u oko 80% slučajeva indikaciju za slučajeva indikaciju za pregled tankog creva, pregled tankog creva, ali i kod ulceroznog ali i kod ulceroznog

kolitisa).kolitisa).


Izmedju ostalog i kod :Izmedju ostalog i kod :

- - Drugih inflamatornih Drugih inflamatornih stanja stanja , kao što su , kao što su

pankreatitis, pankreatitis, apendicitis, kao i svih apendicitis, kao i svih inflamatornih bolesti u inflamatornih bolesti u

abdomenu i maloj abdomenu i maloj karlici praćenih karlici praćenih panikulitisompanikulitisom

-42 HU



- - Kod vaskularnih Kod vaskularnih poremećajaporemećaja, kao što su , kao što su

arterijske i venske arterijske i venske okluzije, posebno okluzije, posebno tromboza VMS sa tromboza VMS sa ishemijom tankog ishemijom tankog

creva, ali i kod portne creva, ali i kod portne hipertenzije. hipertenzije.



- Kod Kod hemoragijehemoragije sa sa hemoragičnom hemoragičnom

ishemijom tankog ishemijom tankog crevacreva



- Kod Kod elektrolitnih elektrolitnih poremećajaporemećaja sa sa

ishemijom tankog ishemijom tankog creva creva



- Kod Kod celijakijecelijakije



-Kod Kod iritabilnog kolona iritabilnog kolona i pseudokolitisa i pseudokolitisa



- Kod Kod obstrukcija i obstrukcija i subokluzija subokluzija usled usled

adhezija, kao i drugih adhezija, kao i drugih sekvela nakon sekvela nakon

hirurških intervencija, hirurških intervencija, posle zračne terapije, posle zračne terapije, kod širenja tumora i kod širenja tumora i

depozita na depozita na peritoneum. peritoneum.



- Kod Kod spoljašnjih i spoljašnjih i unutrašnjih hernijaunutrašnjih hernija, kao , kao

i i volvulusavolvulusa



- Kod Kod divertikuloze i divertikuloze i divertikulitisa. divertikulitisa.



- Kod Kod polipozepolipoze, kao , kao premalignih lezija ili u premalignih lezija ili u

sklopu različitih sklopu različitih sindroma . sindroma .



-Kod različitih Kod različitih malignih malignih bolesti tankog crevabolesti tankog creva, , kao što su karcinoid, kao što su karcinoid,

limfom, limfom, pseudomiksom. pseudomiksom.



- Kod Kod gojaznih osoba gojaznih osoba

CT PROTOKOLI ZA CT PROTOKOLI ZA PRIKAZ TANKOG CREVAPRIKAZ TANKOG CREVA

1.1.CT enterografijaCT enterografija2.2.CT enteroklizaCT enterokliza

1.1.CT enterografijaCT enterografija2.2.CT enteroklizaCT enterokliza


1.1.CT ENTEROGRAFIJACT ENTEROGRAFIJACT enterografija je neinvazivan, brz, dobro tolerantan test koji CT enterografija je neinvazivan, brz, dobro tolerantan test koji pomaže u dijagnostici i lečenju bolesti tankog creva, kao što pomaže u dijagnostici i lečenju bolesti tankog creva, kao što

su Kronova bolest, ulcerozni kolitis, celijačna bolest, su Kronova bolest, ulcerozni kolitis, celijačna bolest, divetikululitis tankog creva, kao i različite abnormalnosti divetikululitis tankog creva, kao i različite abnormalnosti

tankog creva. Posebno je važno vizuelizovati lumen, mukozu i tankog creva. Posebno je važno vizuelizovati lumen, mukozu i ekstraluminalne strukture, a zahvaljujući multiplanarnim ekstraluminalne strukture, a zahvaljujući multiplanarnim

reformacijama obezbeđen je globalan pregled abdomena i reformacijama obezbeđen je globalan pregled abdomena i male karlice, uključujući i izgled solidnih organa. male karlice, uključujući i izgled solidnih organa.


1.1.CT ENTEROGRAFIJACT ENTEROGRAFIJA

Izvođenje metode : Izvođenje metode :

1.1.DIJETA PRE SNIMANJA - 24H. DIJETA PRE SNIMANJA - 24H.

2.2. NAJMANJE 4h PRE SNIMANJA BEZ VODE I HRANENAJMANJE 4h PRE SNIMANJA BEZ VODE I HRANE

3.3.KONTRASTNO SREDSTVO PER OS - PEG ILI KONTRASTNO SREDSTVO PER OS - PEG ILI RASTVOR BARIJUMA SA SORBITOLOM. RASTVOR BARIJUMA SA SORBITOLOM.

4.4.IV JODNI KONTRAST - 150 ML .IV JODNI KONTRAST - 150 ML .

5.5.SNIMANJE U JEDNOJ SERIJI.SNIMANJE U JEDNOJ SERIJI.


1.1.CT ENTEROKLIZACT ENTEROKLIZA

1.1.CT enterokliza sa neutralnim enteralnim i intravenskim CT enterokliza sa neutralnim enteralnim i intravenskim jodnim kontrastomjodnim kontrastom

2.2.CT enterokliza sa pozitivnim enteralnim kontrastom, bez CT enterokliza sa pozitivnim enteralnim kontrastom, bez iv aplikacije kontrastaiv aplikacije kontrasta



1.1.CT ENTEROKLIZA SA NEUTRALNIM ENTERALNIM I CT ENTEROKLIZA SA NEUTRALNIM ENTERALNIM I INTRAVENSKIM JODNIM KONTRASTOMINTRAVENSKIM JODNIM KONTRASTOM

a.a.Radioskopska faza :Radioskopska faza :PLASIRA SE ENTEROKLIZNI KATETER U DISTALNI DEO PLASIRA SE ENTEROKLIZNI KATETER U DISTALNI DEO

DUODENUMA.DUODENUMA.DAJE SE IV GLUKAGONA, RADI DISTENZIJE CREVA.DAJE SE IV GLUKAGONA, RADI DISTENZIJE CREVA.

KROZ KATETER UBACUJE SE VODA. KROZ KATETER UBACUJE SE VODA.

b. CT faza : b. CT faza : DAJE SE JOŠ IV GLUKAGONA, RADI DISTENZIJE CREVA.DAJE SE JOŠ IV GLUKAGONA, RADI DISTENZIJE CREVA.

UBACIJE SE JOŠ VODE KROZ KATETER.UBACIJE SE JOŠ VODE KROZ KATETER.DAJE SE IV NEJONSKI JODNI KONTRAST.DAJE SE IV NEJONSKI JODNI KONTRAST.

SKENIRANJE U JEDNOJ SERIJI SA PRIKAZOM OPTIMALNO SKENIRANJE U JEDNOJ SERIJI SA PRIKAZOM OPTIMALNO POJAČANE MUKOZE.POJAČANE MUKOZE.



2.2.CT ENTEROKLIZA SA POZITIVNIM ENTERALNIM CT ENTEROKLIZA SA POZITIVNIM ENTERALNIM KONTRASTOM, BEZ IV APLIKACIJE KONTRASTAKONTRASTOM, BEZ IV APLIKACIJE KONTRASTA

a.a.Radioskopska faza Radioskopska faza

PLASIRA SE ENTEROKLIZNI KATETER U DISTALNI DEO DUODENUMA.PLASIRA SE ENTEROKLIZNI KATETER U DISTALNI DEO DUODENUMA.DAJE SE VODENI RASTVOR KONTRASTNOG SREDSTVA KROZ KATETER I DAJE SE VODENI RASTVOR KONTRASTNOG SREDSTVA KROZ KATETER I

PRATI SE KRETANJE KONTRASTA DO NIVOA CEKUMA.PRATI SE KRETANJE KONTRASTA DO NIVOA CEKUMA.

a.a.CT fazaCT faza

DAJE SE JOŠ VODENOG RASTVORA KONTRASTNOG SREDSTVA KROZ DAJE SE JOŠ VODENOG RASTVORA KONTRASTNOG SREDSTVA KROZ KATETER, SA PRAĆENJEM KONTRASTA TOKOM SKENIRANJA.KATETER, SA PRAĆENJEM KONTRASTA TOKOM SKENIRANJA.


Documents

ZNAČAJ KOMPJUTERIZOVANO- TOMOGRAFSKIH (KT) … · 2020. 5. 4. · 3.ULTRAZVUČNI PREGLED ABDOMENA I MALE KARLICE 4. PREGLED CT-OM. INDIKACIJE ZA PREGLED CT-om A.Tumorske dijagnoze