ZBORNIK REZIMEA BOOK OF ABSTRACTS - Visoka škola · 2015-10-01 · Zbornik rezimea pripremljen u skladu sa Pravilnikom o mjerilima za ostvarivanje i finansiranje programa održavanja

ZBORNIK REZIMEABOOK OF ABSTRACTS

Banja Luka, 30. septembar 2015.Banja Luka, 30 Sep tem ber 2015

DRUGA MEÐUNARODNA NAUÈNA KONFERENCIJA“EVROPSKA UNIJA – IZAZOVI PROŠIRENJA I ZAPADNI

BALKAN” EUBAL II

SECOND INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE“EUROPEAN UNION – CHALLENGES OF ENLARGEMENTAND WESTERN BALKANS” EUBAL II

Zbornik rezimea pripremljen u skladu sa Pravilnikom o mjerilima zaostvarivanje i finansiranje programa održavanja nauènih skupova,Ministarstva nauke i tehnologije Republike Srpske, Službeni glasnikRepublike Srpske br. 102/14

Book of Ab stracts was pre pared in accordace with the Rules on Stan dards forHold ing and Fi nanc ing of Programme of Sci en tific Events, is sued by the Min -is try of Sci ence and Tech nol ogy of the Republika Srpska, Of fi cial Ga zette of the Republika Srpska No. 102/14

Elektronska verzija Zbornika rezimea dostupna nahttp://www.blc.edu.ba/eu-konferencije/

Elec tronic ver sion of the Book of Ab stracts avail able athttp://www.blc.edu.ba/eu-konferencije/

30. septembra 2015./ 30 Septem ber 2015

Za izdavaèa/for the ed i tor: Doc. dr Nenad Novakoviæ

Glavni i odgovorni urednik/Ed i tor-in-chief: Prof. dr Željko Mirjaniæ

Izdavaè/Ed i tor: Banja Luka Col lege

Priredile/Pre pared by: Doc. dr Vanja Šušnjar ÈankoviæDoc. dr Jasna Èošabiæ

Dizajn logo-a EUBAL/Logo EUBAL de signed by: MA Zoran Gazibariæ

U cilju zaštite životne sredine, ovaj Zbornik je štampan na recikliranompapiru.

In or der to pro tect the en vi ron ment, this Book has been printed on a re cy cledpa per.

Druga meðunarodna nauèna konferencija EUBAL II,ima za cilj da okupinauènu i struènu javnost u pogledu aktuelnih procesa približavanja Bosne iHercegovine Evropskoj uniji, ali i iskustva zemalja u regionu koje su ili mladeèlanice EU ili su, kao zemlje kandidati, u procesu pridruživanja. S obzirom dapridruživanje obuhvata veoma znaèajne procese usaglašavanja zakonodavstva iprakse shodno kopenhagenškim principima u širokom krugu oblasti poèev odpolitièkih, ekonomskih i pravnih, ali i mnogih drugih, okvirne teme obuhvatajusljedeæe oblasti:

• Primjena Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju

• Predpristupni fondovi

• Harmonizacija zakonodavstva

• Regionalni razvoj

• Obrazovanje o Evropskoj uniji

• Znaèaj informacionih tehnologija (ICT) u procesu evropskihintegracija

• Uloga medija u procesu evropskih integracija

• Ekologija i oèuvanje prirodnih resursa, borba protiv prirodnihkatastrofa

The Sec ond In ter na tional Sci en tific Con fer ence EUBAL II aims to gather ac -a dem ics and pro fes sion als re gard ing the ac tual pro cesses of as so ci a tion ofBosnia and Herzegovina to the Eu ro pean un ion, but also the ex pe ri ences of thecoun tries in the re gion that are ei ther young mem ber states of the EU or as a can -di date states they are in the pro cess of ac ces sion. Hav ing in mind that as so ci a -tion and ac ces sion in volve very sig nif i cant pro cesses of con sol i da tion ofleg is la tion and prac tices in line with Co pen ha gen cri te ria in the va ri ety of fieldsstart ing from po lit i cal, eco nomic and le gal, but also many others, the framework topics are focused on the following issues:

• Im ple men ta tion of the Sta bi li za tion and As so ci a tion Agreements

• Pre-ac ces sion in stru ments

• Har mo ni za tion of leg is la tion

• Re gional de vel op ment

• Eu ro pean un ion ed u ca tion

3

• Im por tance of in for ma tion tech nol o gies (ICT) in the pro cess of Eu -ro pean in te gra tion

• Me dia role in the pro cess of Eu ro pean in te gra tion

• En vi ron ment and nat u ral re sources pro tec tion, fighting nat u ral di -sas ters

4

Nauèni odbor konferencije EUBAL IISci en tific Board of the Con fer ence

1. Prof. dr Anis Bajrektareviæ, Pro fes sor and Chair per son In ter na tionalLaw and Global Po lit i cal Stud ies, Vi enna, Aus tria

2. Prof. dr Ioannis (John) M. Nomikos, Di rec tor Re search In sti tute for Eu -ro pean and Amer i can Stud ies (RIEAS) Ath ens, Greece

3. MA, Johann Weick, Eu ro pean In te gra tion Eco nomic Law & In ter na -tional Trade Pol icy Eu ro pean Un ion and Gulf Co op er a tion Coun cil,Brussels, Belgium

4. Prof. dr Dimitar Gelev, Univerzitet „Sv Kiril i Metodije“, Pravni fakultetIustinijan I, FYR Mac e do nia

5. Prof. dr Biljana Vankovska, Filozofski fakultet Univerziteta u Skopju,FYR Mac e do nia

6. Doc. dr sc. Marija Boban, Pravni fakultet, Sveuèilište u Splitu, Hrvatska

7. Dr Slobodan Lekoviæ, predsjednik Komisije za sprjeèavanje sukobainteresa Crne Gore, Crna Gora

8. Prof. dr Darko Marinkoviæ, Visoka strukovna škola za preduzetništvo,Beograd, Srbija

9. Prof. dr Branislav Ðorðeviæ, Visoka poslovna škola strukovnih studija,Novi Sad, Srbija

10. Prof. dr Željko Mirjaniæ, Pravni fakultet Univerziteta u Banjoj Luci, RS,BiH

11. Prof. dr Rajko Macura, Banja Luka Col lege, RS, BiH

12. Doc. dr Vanja Šušnjar Èankoviæ, Banja Luka Col lege, RS, BiH

13. Doc. dr Jasna Èošabiæ, Banja Luka Col lege, RS, BiH

Suorganizatori

VISOKA STRUKOVNA ŠKOLA ZA PREDUZETNIŠTVO, BEOGRADBANJA LUKA COLLEGE, BANJA LUKA

Druga Meðunarodna nauèna konferencija EUBAL II se održava usuorganizaciji Visoke strukovne škole za preduzetništvo iz Beograda iBanja Luka Col lege-a, a održava se na Banja Luka Col lege-u

5

SADRŽAJ/CONTENTS

1. INSTITUCIJE I INSTRUMENTI EU KAO ODGOVOR NA TEKUÆU KRIZU BLISKOG ISTOKA I SJEVERNE AFRIKE / THE EU INSTITUTIONS AND INSTRUMENTS IN RESPONSE TO THE ONGOING MENA CRISISAnis Bajrektareviæ, Austrija/ Aus tria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

2. THE ROLE OF THE BALKAN THINK TANKS AND OPEN SOURCESINFORMATION: EXCHANGE OF IDEAS ON BUILDING UP SECURITYCOOPERATIONJohn M. Nomikos, Grèka/Greece . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

3. EU MIGRANT CRISIS: SYRIAN AND IRAQI REFUGEES INTO THE EU VIA THEBALKAN-ROUTEJohann Weick, Belgija/Belium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

4. HARMONIZACIJA PRAVA TRGOVAÈKIH DRUŠTAVA SA PRAVOM EVROPSKEUNIJE /HARMONIZATION OF COMPANY LAW WITH THE EU LAWDimitar Gelev, Makedonija/Mac e do nia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

5. DIGITAL AGENDA FOR EUROPE: STRATEGIES, LEGISLATION ANDPRIORITIES IN THE FIELD OF CYBER SECURITY, PRIVACY AND PROTECTIONOF PERSONAL DATA – CASE OF CROATIAMarija Boban, Hrvatska/Croatia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

6. SPRJEÈAVANJE SUKOBA INTERESA JAVNIH FUNKCIONERA CRNEGORE-GLAVNA PREPORUKA EK ZA ULAZAK U EU-/PREVENTION OFCONFLICT OF INTERESTS OF PUBLIC OFFICIALS OF MONTENEGRO -KEYOBSTACLE OF THE EC FOR JOINING THE EU-Slobodan Lekoviæ, Crna Gora/Montenegro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

7. MOGUÆNOSTI I OGRANIÈENJA ZA USPOSTAVLJANJESAVETA ZAPOSLENIH USRBIJI/POSSIBILITIES AND CONSTRAINTS AS TO THE ESTABLISHMENT OFCOUNCILS OF EMPLOYEES IN SERBIADarko Marinkoviæ, Vladi mir Marinkoviæ, Srbija/Ser bia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

8. IZAZOVI HARMONIZACIJE PRAVA/CHALLENGES OF LAW HARMONIZATIONŽeljko Mirjaniæ, Bosna i Hercegovina/Bosnia and Herzegovina . . . . . . . . . . . . . 29

9. AKTUELNI IZAZOVI PREGOVARAÈKOG POGLAVLjA 31 - SPOLjNA IBEZBEDNOSNA POLITIKA/CONTEMPORARY CHALLENGES OF NEGOTIATION CHAPTER 31 – FOREIGN AND SECURITY POLICYHatidža Beriša, Igor Barišiæ, Mila Jegeš, Srbija/Ser bia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

10. NOVI IZAZOVI U UPRAVLJANJU VANREDNIM SITUACIJAMA U ZEMLJAMAZAPADNOG BALKANA U BORBI PROTIV PRIRODNIH KATASTROFA USADAŠNJOJ I NASTUPAJUÆOJ DEKADI XXI VEKA/ NEW CHALLENGES IN THECRISIS MANAGEMENT IN THE COUNTRIES OF WESTERN BALKANS IN THEFIGHT AGAINST NATURAL DISASTERS IN THE CURRENT AND

7

FORTHCOMING DECADE OF XXI CENTURYDuško Tomiæ, Predrag Leèiæ, Srbija/Ser bia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

11. DEFINISANJE NAÈINA UPRAVLJANJA KRIZNIM SITUACIJAMA NA PUTUKULTURE TRANSROMANIKE KROZ SRBIJU/DEFINITION OF CRISISMANAGEMENT ALONG THE CULTURAL ROUTE TRANSROMANICA THROUGH SERBIAZoran Kataniæ, Dragan Novoviæ, Srbija/Ser bia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

12. HARMONIZACIJA ZAKONODAVSTVA KAO UVJET ULASKA BOSNE IHERCEGOVINE U EUROPSKE INTEGRACIJE/HARMONIZATION OFLEGISLATION AS THE CONDITION FOR THE PROCESS OF EUROPEANINTEGRATION OF BOSNIA AND HERZEGOVINAMartina Matiæ, Bosna i Hercegovina/Bosnia and Herzegovina . . . . . . . . . . . . . . 39

13. ZNAÈAJ IMPLEMENTACIJE EUROPSKE POLITIKE TRŽIŠNOG NADMETANJA UBOSNI I HERCEGOVINI/THE IMPORTANCE OF THE IMPLEMENTATION OFTHE EUROPEAN COMPETITION POLICY IN BOSNIA AND HERZEGOVINASanja Kavaz Hukiæ, Bosna i Hercegovina/Bosnia and Herzegovina . . . . . . . . . . 43

14. EVROPSKA REGULATIVA MEDIJA/THE EUROPEAN REGULATION OF THEMEDIASvetlana Dušaniæ Gaèiæ, Bosna i Hercegovina/Bosnia and Herzegovina . . . . . 47

15. SPOLJNOTRGOVINSKA POLITIKA BOSNE I HERCEGOVINE U USLOVIMAEVROPSKIH INTEGRACIJA/FOREIGN TRADE POLICY OF BOSNIA ANDHERZEGOVINA IN THE CONTEXT OF EUROPEAN INTEGRATIONVanja Šušnjar Èankoviæ, Bosna i Hercegovina/Bosnia and Herzegovina . . . . . 49

16. KOPENHAGENŠKI PRINCIPI NA PUTU KA EU/COPENHAGEN PRINCIPLES ONTHE ROAD TO EUJasna Èošabiæ, Bosna i Hercegovina/Bosnia and Herzegovina . . . . . . . . . . . . . . 51

17. STRATEGIJA ODRŽIVE POTROŠNJE I ODRŽIVE PROIZVODNJE U FUNKCIJIEKOLOGIJE/SUSTAINABLE CONSUMPTION AND PRODUCTION STRATEGY INTHE FUNCTION OF ECOLOGYNataša Šantiæ, Edin Èolakoviæ,Bosna i Hercegovina/Bosnia and Herzegovina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

18. SOCIJALNO PREDUZETNIŠTVO U EVROPSKOJ UNIJI I BOSNI IHERCEGOVINI/SOCIAL ENTREPRENEURSHIP IN EUROPEAN UNION ANDBOSNIA AND HERZEGOVINARajko Macura, Branka Sladojeviæ, Bosna i Hercegovina/Bosnia and Herzegovina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

19. SOCIJALNA ZAŠTITA U EVROPSKOJ UNIJI I BOSNI I HERCEGOVINI/SOCIALPROTECTION IN THE EUROPEAN UNION AND BOSNIA AND HERZEGOVINAMaja Špica, Bosna i Hercegovina/Bosnia and Herzegovina . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

20. KONCEPT ODRŽIVOG RAZVOJA KAO MOGUÆE REŠENJE GLOBALNIHPROBLEMA/CONCEPT OF SUSTAINABLE DEVELOPMENT AS A POSSIBLE

8

SOLUTION TO A GLOBAL PROBLEMSJasmina Gligorijeviæ, Milosav Stojanoviæ, Dubravka Bradiæ, Srbija/Ser bia . . . 59

21. MOBILNOST NASTAVNOG OSOBLJA IZ UGLA SLOBODE KRETANJA LICA IRAZVOJA LJUDSKOG KAPITALA - EVROPSKA UNIJA I ISKUSTVA IZBiH/MOBILITY OF TEACHING STAFF FROM THE ANGLE OF FREEDOM OFMOVEMENT AND DEVELOPMENT OF HUMAN CAPITAL – EUROPEAN UNIONAND BaH EXPERIENCESSandro Èošabiæ,Bosna i Hercegovina/Bosnia and Herzegovina . . . . . . . . . . . . . 61

22. ANALIZA ISKORIŠTENOSTI SREDSTAVA IZ PREDPRISTUPNIH FONDOVAEVROPSKE UNIJE U BOSNI I HERCEGOVINI/ANALYSIS OF THE UTILIZATIONINSTRUMENT FOR PRE-ACCESSION ASSISTANCE EUROPEAN UNION INBOSNIA AND HERZEGOVINAIrina Aliæ, Bosna i Hercegovina/Bosnia and Herzegovina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

9

UDK 339.9:364.69-054.7(4-672EU)

DOI 10.7251/EUBAL1501001B

INSTITUCIJE I INSTRUMENTI EU KAO ODGOVORNA TEKUÆU KRIZU BLISKOG ISTOKA I SJEVERNE

AFRIKE

Anis Bajrektareviæ1

Rezime

Stari kontinent nastojao je usporiti i odgoditi svoj duboki gospodarski idemografski sunovrat stalnim pritiskom/ometanjem na svojimperfirijama, posebno se grubo i dugotrajno mješajuæi u unutrarnje stvariBalkana, Crnog Mora/Kavkaza te MENA (Bliski Istok – Sjeverna Afrika). Štaje sada ep i log toga? Ozbiljna demokratska recesija. Veæ nerazumno dugi pe -riod, Evropa je na Bliskom istoku i u sjevernoj Africi promovirala sve isvašta, osim stabilnosti i prosperiteta koji je donosio europski postratnisocio-ekonomski model. Nije stoga èudno da je Europa danas, umjestonaprednim susjedima, okružena pojasom politièko-vojne nestabilnosti, tesocijalno-gospodarskim oèajem – od Ukrajine, Balkana do Bliskog Istoka iSjeverne Afrike, otkuda nadiru bezbrojne izbjeglice. Oblik islama kojeg jeEvropa podupirala na Bliskom istoku juèer, jeste oblik islama (ili boljereèeno, fašizma), koju smo dobili danas i u kršæanskoj Europi, i ukršæanskim sredinama u Iraku, Siriji, i Lebanonu.

Tako, kroz svoje reakcije na Balkanu, Bliskom istoku, sjevernoj Africi i naukrajinsku krizu, EU je stalno gubila širi uvid, jasno usaglašenu politikucijelovitog ukljuèivanja svih u njenom strateškom okruženju. EU je sve topromašila – iako ima institucije, povjesno sjeæanje na II S.R., interes ikredibilitet da izbjegne greške – jer je te greške napravila ranije u vlastitojkuæi.

Jedini direktni naèin ukljuèenja Kontinenta bio je u rasponu izmeðuselektivne diplomatske delegitimizacije, satanizacije u medijima, temaskiranih napada pod lažnom zastavom ili posrednih intervencija, sve dokaznenih vojnih operacija koje su provodile ‘ad hoc koalicije voljnih’ u

11

1 Dr Anis Bajrektareviæ, profesor i predsjedavajuæi, Meðunarodno pravo i globalnepolitièke studije, Beè, Austrija, e-mail: anis@bajrekareviæ.eu

kojima je dominirala Atlansko-Centralna Europa (npr. Bal kan, Irak, Libija,Sirija, Ukrajina). Ovo je prirodno dovelo do masivnog priliva izbjeglica, našta evropljani obièno reaguju kriminalizacijom migracija i kažnjavanjemimigrantskog naèina života. Konfrontaciona nostalgija opet je prevladalanad onim što je od vitalne važnosti za našu buduænost: dijalogom(instrumenti) i konsenzusom (institucije). A posljedice su veomaupeèatljive.

Kljuène rijeèi: kriza Bliskog istoka i Sjeverne Afrike, diplomatskadelegitimizacija, priliv izbjeglica, migracije.

JEL klasifikacija: J15, K37

THE EU INSTITUTIONS AND INSTRUMENTS INRESPONSE TO THE ONGOING MENA CRISIS

Anis Bajrektareviæ2

Ab stract

The Old con ti nent tried to am or tize its deep en ing eco nomic and de mo -graphic con trac tion by a con stant in ter fer ence on its pe riph er ies, es pe cially med dling on the Bal kans, Black Sea/Cau-ca sus and MENA (Mid dleEast–North Af rica). What is now an ep i logue? A se vere dem o cratic re ces -sion. For un rea son ably long, Eu rope pro moted in the Mid dle East and Af -rica ev ery thing but the sta bil ity and pros per ity of its own post-WWIIsocio-eco nomic model. No won der that to day, in stead of blos som ing neigh -bor hood, the EU is en cir cled by the ring of po lit ico-mil i tary in sta bil ity andsocio-eco nomic de spair – from Ukraine, Bal kans to MENA, and count lessref uges pour ing from there. The very type of Is lam Eu rope sup ported in theMid dle East yes ter day, is the ver sion of Is lam (or better to say, fas cism), weare get ting to day in the Chris tian Europe as well as in the Christianneighborhoods of Iraq, Syria and Lebanon.

Thus, in re sponse to the Bal kans, MENA and Ukraine cri ses, the EU re peat -edly failed to keep up a broad, sin gle-voiced con sol i dated agenda andall-par tic i pa tory ba sis with its stra te gic neigh bor hood. The EU missed it all

12

2 Anis Bajrektarevic, PhD, Pro fes sor and Chair per son, In ter na tional Law andGlobal Po lit i cal Stud ies, e-mail: anis@bajrekareviæ.eu

– al though hav ing in sti tu tions, WWII-mem ory, in ter est and cred i bil ity topre vent mis takes– as it did wrong before at home.

The only di rect in volve ment of the con ti nent was rang ing be tween a se lec -tive dip lo matic de-le git i mi za tion, satanization in me dia, false-flag or proxyas saults, and pu ni tive mil i tary en gage ments via the At lan tic-Cen tral Eu -rope-led co ali tion of the will ing on the Bal kans, in Af ghan i stan, Iraq, Libya,Syria, Mali, Ukraine. This nat u rally re sults in a mas sive in flux of ref u gees, acon se quence to which Eu ro pe ans usu ally re spond by criminalizing mi gra -tions and pe nal is ing the im mi grants’ way of life. Con fron ta tional nos tal giapre vailed again over both that is es sen tial for any vi a ble fu ture: di a log (in -stru ments) and consensus (institutions). And the consequences are ratherstriking.

Key words: MENA cri sis, dip lo matic delegitimization, in flux of ref u gees, mi -gra tions.

JEL clas si fi ca tion: J15, K37

13

UDK 061.2:338.124(497)

DOI 10.7251/EUBAL1501002N

THE ROLE OF THE BALKAN THINK TANKS ANDOPEN SOURCES INFORMATION: EXCHANGE OF

IDEAS ON BUILDING UP SECURITY COOPERATION

John M. Nomikos3

Ab stract

Dur ing the 1990s the im mi gra tion prob lem in the Bal kan and Med i ter ra -nean states be gan hav ing ex plo sive di men sions due to not only po lit i cal and eco nomic de vel op ments in south east ern Eu rope, but also to con tin u ingcon flicts in the Mid dle East and North Af rica (Arab Spring, Syria and LibyaCon flict, ISIS and Ter ror ist Net works). Now a days, the in crease of il le gal mi -gra tion/hu man- traf fick ing, ex trem ism and ref u gees move ment to the EUMem ber-States has cre ated an en vi ron ment that is un con trol la ble to man -age it with out a Eu ro pean Com mon Mi gra tion and Po lit i cal Asy lum Pol icyand it has become a national serious security threat for Greece and Italy.

This pa per cen ters on es tab lish ing Open Sources In for ma tion Unit in Bal -kan Think Tanks in or der to ex change ideas, in for ma tion, or ga niz ing jointsem i nars/work shops on Skype (as the one or ga nized by the Banja LukaCol lege in B&H) in or der to build up se cu rity co op er a tion among the Bal kan States. Build ing up a Net work of Bal kan Young Schol ars who em pha sizestheir work on se cu rity is sues must be a priority in the Balkan Think Tanks.

Key words: Think-Tanks, Se cu rity, Open Sources In for ma tion, Buidling Trustand Con fi dence.

JEL clas si fi ca tion: K37

14

3 Prof. dr Ioannis (John) M. Nomikos, Di rec tor of Re search In sti tute forEu ro pean and Amer i can Stud ies (RIEAS), Found ing Ed i tor of Jour nal ofMed i ter ra nean and Bal kan In tel li gence (JMBI), Ath ens, Greece,Email: [email protected]

UDK 314.15(4-672EU)DOI 10.7251/EUBAL1501003W

EU MIGRANT CRISIS: SYRIAN AND IRAQIREFUGEES INTO THE EU VIA THE BALKAN-ROUTE

Johann Weick4

Ab stract

Within the twenty-eight mem ber state Eu ro pean Un ion (EU), the pol i cies of en large ment and neigh bor hood are in ter twined. A good ex am ple is foundin Tur key. The sec u lar, dem o cratic yet pre dom i nantly by Mus lims in hab ited coun try be tween the east and the west,re mains de spite its for mally ac -knowl edged can di date sta tus al ready a de cade ago, to day still in limboabout ac ces sion to the EU. Var i ous rea sons can and have been enu mer atedas to why the EU-Tur key en large ment de bate is fol low ing a cum ber sometrack. It is due to an atro cious war in Syria and the ex treme bru tal force of aonce by a surge in US com bat forces nearly de feated for merly al-Qaeda af fil -i ated in sur gent group in Iraq that se cu rity is sues have become imminentfor both Turkey and a Turkey neighboring EU.

With the geo-stra te gic and geo-po lit i cal im por tance of Tur key grow ing, and with a mas sive flow of ref u gees, asy lum seek ers and dis placed per sons de -ter minedly try ing to make their way il le gally into the EU, it has be come im -per a tive to as sess whether the EU could have an tic i pated and moreac cu rately re sponded to a mi gra tion emer gency largely rooted in Arabcoun tries af fected by a more than four-year on go ing life-tak ing con flictwith mul ti ple in ter nal ac tors and ex ter nal prox ies, or both, and the rise andex pan sion of a ruthless Islamist/Jihadist army.

Al though it is true that many have and still travel from all places to North Af -ri can coun tries with a sea board to the Med i ter ra nean Sea in the hope to en -ter the EU from there via It aly, the pa per pre dom i nantly fo cuses on Syr ian

15

4 Post-grad u ate Mas ter in Eu ro pean Stud ies KULeuven and spe cial ized inin ter na tional trade pol icy and Eu ro pean in te gra tion, Johann Weick anal y -ses in de pend ently and teaches on a vis it ing ba sis re la tions be tween theEu ro pean Un ion and the Arab Gulf states. He can be reached at:[email protected]

and Iraqi ref u gees mov ing via EU mem ber ship can di date Tur key to EUmem ber state Greece in or der to try to reach pre ferred EU mem ber statesfrom there via the Balkan-route.

Key words: il le gal im mi gra tion, Syria, Iraq, ISIS, EU.


16

UDK 340.137:347.72(4-672EU)DOI 10.7251/EUBAL1501004G

HARMONIZACIJA PRAVA TRGOVAÈKIH DRUŠTAVASA PRAVOM EVROPSKE UNIJE

Dimitar Gelev5

Rezime

Harmonizacija domaæeg prava trgovaèkih društava sapravilima EvropskeUnije optereæeno je brojnim problemima pre svega zbog razlièite strukturedomaæih kompanija nastale nakon procesa privatizacije i nivoaekonomskog bogatstva svake pojedine zemlje. I pored toga što jedan deopravila evropskih direktiva može veoma lako da se implementira u domaæiporedak, mnogo više problema se javlja u sferi trgovaèkih društava sa èijimse akcijama trguje na berzi i u razumevanju odreðenih pravnih pojmova.

U ovom radu analizira se nekoliko takvih pojmova, a naroèito primenateorije ul tra vires u svakodnevnom poslovanju trgovaèkih društava, kao ipostojanje velikog jaza izmeðu evropskih pravila kojima se regulišeberzansko trgovanje akcijama trgovaèkih društava i objektivne realnosti.

Prvi deo se uglavnom odnosi na manju ili veæu lakoæu u registracijitrgovaèkih društava i razne posledice koje kasnije proizilaze iz toga, dokdrugi deo analizira neprimerenost berzanskog trgovanja akcijamatrgovaèkih društava koje u osnovi nemaju nekog naroèito velikog brojakcionera i uglavnom pretstavljaju porodiène firme ili su u posedu malogbroja ljudi.

Kljuène reèi: pravo, harmonizacija, Evropska Unija, trgovaèko pravo,finansisko pravo, trgovaèka društva.

JEL klasifikacija: K20

17

5 Dr Dimitar Gelev, redovni profesor, Pravni fakultet „Justinijan I“ Univerziteta„Sveti Kiril i Metodije“, Skoplje, Makedonija, [email protected]

HARMONIZATION OF COMPANY LAW WITH THEEU LAW

Dimitar Gelev6

Ab stract

Har mo ni za tion of do mes tic com pany law with EU reg u la tions is bur denedwith a num ber of prob lems pri mar ily due to a dif fer ent struc ture of do mes -tic com pa nies re sult ing from the pri vat iza tion pro cess and the level of eco -nomic wealth of each in di vid ual state. De spite the fact that part of theEu ro pean reg u la tions may be eas ily trans posed into the na tional sys tems,many prob lems oc cur in re gard to com pa nies whose shares are traded inon the stock ex change and in re gard to the understanding of certain legalnotions.

This pa per anal y ses sev eral such no tions and spe cif i cally the ap pli ca tion ofthe ul tra vires the ory in ev ery day busi ness trans ac tions of trad ing com pa -nies, as well as the huge gap be tween the Eu ro pean rules reg u lat ing trad ingin com pa nies’ shares on the stock ex change and the actual reality.

The first part mainly deals with big ger or lesser ease in reg is ter ing com pa -nies and var i ous re lated con se quences, while the sec ond part an a lyzes thein ap pro pri ate ness of trad ing in shares of com pa nies which do not have alarge num ber share hold ers and are manly fam ily firms or are owned by asmall number of individuals.

Key words: law, har mo ni za tion, Eu ro pean Un ion, com mer cial law, fi nan ciallaw, commercialcompanies.


18

6 Dimitar Gelev, PhD, full pro fes sor, Fac ulty of law „Justinijan I“ Uni ver -sity „Sveti Kiril i Metodije“, Skopje, Makedonija, [email protected]

UDK 004.7.056:339(4-672EU)(497.5)DOI 10.7251/EUBAL1501005B

DIGITAL AGENDA FOR EUROPE: STRATEGIES,LEGISLATION AND PRIORITIES IN THE FIELD OFCYBER SECURITY, PRIVACY AND PROTECTION OF

PERSONAL DATA – CASE OF CROATIA

Marija Boban7

Ab stract

“The in ter ests of the in di vid ual and the com mu nity can be in con flict, can be com pat i ble and can be a com pro mise.” With these words prof. ŽivkoAnzuloviæ, PhD back in late1973 opened the sub ject of the im pact that in -for ma tion tech nol o gies had on in di vid ual rights and free dom of cit i zens.Now a days, the sur round ings of dig i tal econ omy and new tech nol o gies have changed the „agenda” of the per spec tives but pri vacy of cit i zens, user rightsand data pro tec tion in whole have never been more vul ner a ble. In this con -tri bu tion to the round ta ble the em pha sis is placed on the area of de fenseagainst harm ful and crim i nal acts and be hav ior where the com mu nitywants to pro tect their own in ter ests, which im poses re stric tions on in di vid -ual lib er ties. Es pe cially in cases where the pri vate in ter ests and the in ter -ests of the com mu nity are con tra dic tory or in con flict raises the ques tion towhat ex tent can the pub lic in ter est cover in di vid ual? In which sphere? Andwith what means? As a log i cal ap proach to data pro tec tion and the pro tec -tion of “in ter ests of an in di vid ual” opens the area of in for ma tion se cu rity,pri vacy and le gal pro tec tion. Especially the role of national regulatoryauthority in the implementation of the Digital Agenda for Europe.

As the first step there is a great need of de fin ing the nec es sary set tings of in -for ma tion se cu rity with de fin ing pri vacy or in fringe of the rights of per sons(in di vid u als) and per son al ity (in di vid u al ity) which sets the ba sis for thepro tec tion of per sonal data and set up an ad e quate frame work for in for ma -tion se cu rity (on the ex am ple e of the Re pub lic of Croatia). The start ingpoint of any dis cus sion firstly pres ents the def i ni tion of the con cept of in -for ma tion, per sonal data, pri vacy and in for ma tion se cu rity as well as the

19

7 Doc. dr. sc. Marija Boban, University of Split Fac ulty of Law

right to pri vacy, the in for ma tion so ci ety and dig i tal econ omy- speak ing inle gal and so ci etal terms based on the complexity of the social changes thathave affected digital economy.

The next pro posed step is set ting the in for ma tion se cu rity man age mentsys tem (ISMS) based on (ac tual) reg u la tory na tional stan dards upon theDig i tal Agenda for Eu rope. Com bined with the def i ni tion of the leg is la tiveand reg u la tory frame work of in for ma tion se cu rity, pri vacy and pro tec tionof per sonal data this model seems to be the most ap pro pri ate so lu tion inor der to pro tect user’s pri vacy es pe cially in the cloud com put ing chal lenges and end-user pro tec tion and pri vacy. Also, in ad di tion to the pro tec tion ofdata in this pa per a spe cial part pres ent the de bate on the right to ac cessdata and the right to cor rec tion of in for ma tion as an im por tant part of datapro tec tion and at the same time as the way of pro tect ing the rights of cit i -zens in the in for ma tion society according to the actualities in EuropeanUnion legislation.

Key words:Dig i tal Agenda, Eu ro pean Un ion, strat e gies, leg is la tion, cyber se -cu rity, pri vacy per sonal data, Croatia.

JEL clas si fi ca tion: Y80

20

UDK 347.51:35.08(497.16)(4-672EU)DOI 10.7251/EUBAL1501006L

SPRJEÈAVANJE SUKOBA INTERESA JAVNIHFUNKCIONERA CRNE GORE

-GLAVNA PREPORUKA EK ZA ULAZAK U EU-

Slobodan Lekoviæ8

Rezime

Sprjeèavanje sukoba interesa, kao preventivni mehanizam, sastavni je dioprocesa demokratije, modernizacije države i javne uprave u cilju zaštiteprava i sloboda graðana, samim tim što je korupcija društveno zlo kojezahtijeva sistemski napor i visok stepen mobilizacije svih društvenih snagapri njegovom suzbijanju. Glavni akteri sprovoðenja antikorupcijskihaktivnosti su državne institucije koje preduzimaju mjere i noseodgovornost, meðu kojima je i Komisija za sprjeèavanje sukoba interesaCrne Gore. Komisija je u proteklom periodu uspješno sprovodilaantikorupcijske aktivnosti u oblasti prevencije sukoba interesa, koje sereflektuju kroz napredak u shvatanju javnog funkcionera o znaèaju „sukoba interesa“, veæoj informisanosti i posveæenosti poštovanja Zakona, kao i ubroju donesenih odluka i izreèenih kaznenih sankcija po zahtjevimaKomisije. Sprjeèavanje potencijalnog sukoba interesa je poèetna karika uborbi protiv korupcije, koja se reflektuje ne samo u zakonskim i sistemskimizmjenama, veæ i u konkretnim sluèajevima. Preventivne radnje kojepreduzima Komisija za sprjeèavanje sukoba interesa u cilju sprjeèavanjapotencijalnog sukoba interesa, sastavni su dio procesa demokratije,modernizacije države i javne uprave u cilju zaštite prava i slobode graðana isve više predstavljaju mjere koje moraju otkloniti i najmanju sumnju upravedno i zakonito vršenje vlasti, a ujedno i vršenje institucionalnekontrole javnih funkcionera prilikom obavljanja javnih funkcija. Komisijaimplementira Zakon o sprjeèavanju sukoba interesa veæ 11 godina, saciljem posveæenosti poštovanju odredbi Zakona, koji je uredio uslove inaèin vršenja javne kontrole djelovanja javnih funkcionera, s intencijom dase sprijeèi sukob privatnog i javnog interesa. Sprovoðenje antikorupcijskihaktivnosti od strane ove državne institucije u oblasti prevencije sukoba

21

8 Dr Slobodan Lekoviæ, predsjednik Komisije za sprjeèavanje sukobainteresa Crne Gore.

interesa, reflektuje se kroz napredak i mobilizaciju svih društvenih snaga uprocese preventivne borbe protiv korupcije, kao i visokom stepenuodgovornosti javnih funkcionera prema poštovanju zakonskih odredbi koje se odnose na „sukob interesa“.9

Kljuène rijeèi:sukob interesa, antikorupcijske aktivnosti, javna uprava,javni funkcioneri.

JEL klasifikacija: Y80

22

9 Ova nezavisna institucija je u prvih osam mjeseci 2015. godine donijela 761odluka za državne i lokalne funkcionere od kojih 61,2% kše Zakon po razlièitimosnovama; podnijela 635 zahtjeva sudovima za prekršaje (presuðeno do danas320); upuæena 22 javna funkcionera za razješenje sa javne funkcije; umreženimsistemom kontrolisala imovinu 1856 funkcionera i utvrdila da 15,9% nije prijavilo u cjelosti imovinu i prihode, itd.

PREVENTION OF CONFLICT OF INTERESTS OFPUBLIC OFFICIALS OF MONTENEGRO-KEY

OBSTACLE OF THE EC FOR JOINING THE EU-

Slobodan Lekoviæ10

Ab stract

Pre ven tion of con flict of in ter ests, as a pre ven tive mech a nism, is a part ofthe pro cess of de moc ra ti za tion, mod ern iza tion of state and pub lic ad min is -tra tion with the aim of the pro tec tion of rights and free doms of cit i zens,hav ing in mind that the cor rup tion is a so cial evil, that asks for a sys tem aticap proach and a high de gree of mo bi li za tion of all so cial pow ers in or der tobe pre vented. The main peers in im ple men ta tion of anticorruption ac tiv i -ties are state in sti tu tions which un der take mea sures and carry re spon si bil -ity, in clud ing the Com mis sion for the pre ven tion of con flict of in ter ests ofMontenegro. The Com mis sion has im ple mented anticorruption ac tiv i tiesin the area of pre ven tion of con flict of in ter ests, which are seen as the prog -ress in ap pre hen sion of a pub lic of fi cial about the im por tance of ‘con flict ofin ter ests’, better in form ing sys tem and ded i ca tion to the rule of law, andalso in in crease of is sued de ci sions and crim i nal sanc tions upon the re -quests of the Com mis sion. Pre ven tion of a po ten tial con flict of in ter est is afirst step in com bat ing cor rup tion that is re flected not only by law and sys -tem changes, but also in con crete cases. The pre ven tion acts done by theCom mis sion for the pre ven tion of con flict of in ter ests with the aim of pre -vent ing the po ten tial con flict of in ter ests, are a part of the de moc ra ti za tion,mod ern iza tion of state and pub lic ad min is tra tion, in the aim of pro tect ingrights and free doms of the cit i zens, and are the mea sures which have to rule out even the small est doubt in right ful and le gal ex e cu tion of power, and atthe same time in the im ple men ta tion of the in sti tu tional con trol of pub licof fi cials when per form ing pub lic func tions. Com mis sion has been im ple -ment ing the Law on pre ven tion of con flict of in ter ests for 11 years, with theaim of ded i ca tion to re spect of the Law pro vi sions which en acted the con di -tions and the mo dal ity of pub lic con trol of pub lic of fi cials, with the in ten -tion that the con flict be tween pri vate and pub lic in ter est is pre vented. Theim ple men ta tion of anticorruption ac tiv i ties by this state in sti tu tion in thearea of pre ven tion of con flict of in ter ests is re flected through the prog ressand mo bi li za tion of all so cial pow ers in the pro cesses of pre ven tive fight

23

10 Slobodan Lekoviæ, PhD, pres i dent of the Com mis sion for the pre ven tion of con -flict of in ter ests of Montenegro.

against the cor rup tion, as well as in the high de gree of re spon si bil i ties ofpub lic of fi cials to wards the re spect of le gal pro vi sions that re late to the con -flict of in ter ests.11

Key words:con flict of in ter ests, anticorruption ac tiv i ties, pub lic ad min is tra -tion, pub lic of fi cials.


24

11 This in de pend ent in sti tu tion has in the first eight months in 2015 is sued 761 de ci -sions with re gard to state and lo cal of fi cials, out of which 61,2% vi o lated the Law in var i ous ways, sub mit ted 635 re quests to the courts (in 320 cases court de ci sionwas is sued), 22 pub lic of fi cials were or dered to be re leased, by its net work it con -trolled the prop erty of 1856 of fi cials and es tab lished that 15,9% has not duly reg -is tered their prop erty nor in come, etc.

UDK 331.107.2(497.11)DOI 10.7251/EUBAL1501007M

MOGUÆNOSTI I OGRANIÈENJA ZA USPOSTAVLJANJESAVETA ZAPOSLENIH U SRBIJI12

Darko Marinkoviæ13, Vladi mir Marinkoviæ14

Rezime

Predmet ovog rada su saveti zaposlenih. Preciznije reèeno, predmetistraživanja biæe usmeren na sagledavanje moguænosti i ogranièenja za afirmisanje znaèaja, kreiranje pravnih osnova i uspostavljanje koncepta iprakse saveta zaposlenih u Srbiji. Pri tome se polazi od nespornihdostignuæa društvene teorije, prema kojima saveti zaposlenih predstavljaju civilizacijsku tekovinu dvadesetog i poèetka dvadeset prvog veka. Savetizaposlenih predstavljaju neophodnu komponentu celovitog koncepta iprakse industrijske demokratije, in stru ment bez koga bi snaga i efikasnostindustrijske demokratije bila mnogo manja. Teorijski koncept i praksasaveta zaposlenih razvijaju se više od jednog veka. Uspostavljanje ipermanentno jaèanje uloge i funkcija saveta zaposlenih svakako su doprineli stvaranju relativne ravnoteže društvene moæi sveta rada i svetakapitala, na kome se danas temelji industrijski i socijalni mir, socijalna ipolitièka stabilnost pojedinih zemalja. To potvrdjuje i èinjenica da savetizaposlenih imaju znaèajnu ulogu u industrijskim odnosima i socijalnojdemokratiji u ekonomski i tehnološki najrazvijenijim zemljama Evrope.

Isto tako, društvena praksa u ekonomski i tehnološki razvijenim zemljama,sa visoko razvijenom industrijskom demokratijom i praksom socijalnogpartnerstva potvrdjuje da se društvena moæ sindikata i društvena moæsaveta zaposlenih nalaze u direktnoj srazmeri. Drugim reèima, u onimpreduzeæima u kojima su jaki i uticajni sindikati, jaki su i uticajni i savetizaposlenih. Istovremeno, u onim preduzeæima u kojima su sindikati slabi,podeljeni, neefikasni, slabi su ili uopšte ne funkcionišu i saveti zaposlenih.

25

12 Ovaj rad se realizuje u okviru Nauèno istraživaèkog projekta : „Unapreðivanjejavnih politika u Srbiji u funkciji poboljšanja socijalne sigurnosti graðana iodrživog privrednog rasta, koji se vodi pod brojem III 47004.

13 Prof. dr Darko Marinkoviæ, Univerzitet „Džon Nezbit“, Beograd, Srbija.14 Prof. dr Vladi mir Marinkoviæ, Visoka strukovna škola za preduzetništvo,

Beograd, Srbija.

Iz toga proistièe da saveti zaposlenih predstavljaju pokazatelj društvenemoæi sindikata u preduzeæima, kao i snažan in stru ment delovanja u borbiza radna i sindikalna prava kako èlanova sindikata, tako i svih zaposlenih.

Naime, kroz rad saveta zaposlenih ostvaruje se èitav niz radnih pravazaposlenih, koja pripadaju grupi osnovnih ljudskih prava (pravo nainformisanje, konsultovanje, saodluèivanje), èije ostvarivanje je uslovslobode i dostojanstva ljudskog rada, dobrih medjuljudskih odnosa upreduzeæu, i motivacije zaposlenih da ostvaruju bolje radne rezultate.

Konaèno, treba imati u vidu da je pravo zaposlenih na osnivanje savetazaposlenih, odnosno ostvarivanje prava koja se ostvaruju kroz delovanjeove institucije definisano odgovarajuæim medjunarodnimpolitièko-pravnim dokumentima, koje je ratifikovala i Republika Srbija. Toje od posebne važnosti, kada se ima u vidu da se stopa sindikalneorganizovanosti u Evropi kreæe u proseku oko 20%, a da je ovde reè opravima svih zaposlenih, a ne samo èlanova sindikata.

Stanje u Srbiji na ovom planu je daleko od zadovoljavajuæeg. Može seslobodno reæi da su saveti zaposlenih, (odnosno radnièki saveti, koji suumali kljuènu ulogu u prethodnom sistemu socijalistièkog samo-upravljanja) u velikoj meri bili žrtva ideološke iskljuèivosti, jer je udruštvenoj teoriji i praksi odbijan svaki trezveni razgovor na ovu temu, a radnièki saveti iskljuèivo oznaèavani kao negativno nasledje socijalizma isamoupravljanja, jugonostalgije i tsl.

Kljuène reèi:socijalna demokratija, prava zaposlenih, radno pravo,sindikati, saveti zaposlenih, radnièka participacija.

JEL klasifikacija: J51, J58

26

POSSIBILITIES AND CONSTRAINTS AS TO THEESTABLISHMENT OF COUNCILS OF EMPLOYEES IN

SERBIA15

Darko Marinkoviæ16, Vladi mir Marinkoviæ17

Ab stract

The sub ject of this re search are Coun cils of em ploy ees. Pre cisely, the sub -ject of re search will fo cus on iden ti fy ing op por tu ni ties and con straints forthe af fir ma tion of im por tance, cre at ing a le gal ba sis for the es tab lish mentof the con cept and prac tice of Coun cils of em ploy ees in Ser bia. It is startedfrom the un con tested achieve ments of so cial the ory, ac cord ing to whichCoun cil of em ploy ees is rep re sent ing civilizational her i tage of the twen ti -eth and early twenty-first cen tury. Coun cil of em ploy ees is a nec es sarycom po nent of a com pre hen sive con cept and prac tice of in dus trial de moc -racy, with out this in stru ment the power and efficiency of industrialdemocracy are much smaller.

The the o ret i cal con cept and the praxis of the Coun cils of em ploy ees are be -ing de vel oped for more then a cen tury. Es tab lish ment and per ma nentstrenghtening of the role and func tion of the Coun cils of em ploy ees havecer tainly in flu enced the cre ation of a rel a tive bal ance of so cial power of thela bor and cap i tal world, which is the grounds for in dus trial and so cial peace to day, the so cial and po lit i cal sta bil ity of some coun tries. That is also con -firmed by a fact that coun cils of em ploy ees have an im por tant role in in dus -trial re la tions and in so cial de moc racy in eco nom i cally and technologicallymost developed countries of Europe.

Also, a so cial praxis in eco nom i cally and tech no log i cally de vel oped coun -tries, with highly de vel oped in dus trial de moc racy and praxis of so cial part -ner ship con firms that so cial power of trade un ions and so cial power ofCoun cils of em ploy ees are di rectly pro por tional. In other words, in suchcom pa nies where trade un ions are strong and in flu en tial, strong and in flu -

27

15 This pa per is be ing real ised within the Sci en tific re search pro ject: “Im prove mentof pub lic pol i cies in Ser bia in func tion of im prove ment of so cial se cu rity of cit i -zens and sus tain able eco nomic growth, reg is tered un der No. III 47004.“

16 Prof. Darko Marinkoviæ, PhD, Uni ver sity „Džon Nezbit“, Bel grade, Ser bia17 Prof. Vladi mir Marinkoviæ, PhD, Visoka strukovna škola za preduzetništvo, Bel -

grade, Ser bia

en tial are also the Coun cils of em ploy ees. At the same time, in such com pa -nies where the trade un ions are weak, di vided, not ef fi cient, coun cils ofem ploy ees are the same. There fore, it ap pears that Coun cils of em ploy eesare the in di ca tor of a so cial power of trade un ions in com pa nies, and alsothey are the strong in stru ment of fight for la bor and trade union rights oftrade union members, and also of all employees.

There fore, through the ac tiv i ties of Coun cils of em ploy ees, the la bor rightsof em ploy ees are ex er cised, which be long to ba sic hu man rights (right to bein formed, con sulted, right to co-de ci sion), whose exercies of a pre req ui siteof a free dom and dig nity of a hu man kind, good re la tions in a com pany, andmo ti va tion of em ploy ees to achieve better results of work.

Fi nally, one should have in mind that the right of em ploy ees to es tab lish theCoun cils of em ploy ees, or to ex er cise the rights through the ac tiv i ties of thisin sti tu tion is de fined by re spec tive in ter na tional po lit i cal-le gal acts, whichwere rat i fied also by Re pub lic of Ser bia. That is es pe cially im por tant hav ingin mind that the rate of trade un ion or gani sa tions in Eu rope is av er agely20%, and we are speak ing of rights of all em ploy ees and not only of tradeunion members.

The sit u a tion in this area in Ser bia is far from sat is fac tory. It can be said thatthe Coun cil of em ploy ees (or work ers’ coun cils, which have had a key role in the pre vi ous sys tem of so cial ist self-man age ment) has been a vic tim ofideo log i cal exclusivism, be cause in so cial the ory and prac tice ev ery so bercon ver sa tion on this sub ject was re jected, and work ers’ coun cils were ex -clu sively de scribed as the neg a tive leg acy of so cial ism andself-management, Yugo-nostalgia, and etc.

Key words: So cial de moc racy, work ers rights, la bour law, trade un ions, work ers coun cil, work ers par tic i pa tion.

JEL clas si fi ca tion: J51, J58

28

UDK 340.12:342.7DOI 10.7251/EUBAL1501008M

IZAZOVI HARMONIZACIJE PRAVA

Željko Mirjaniæ18

Rezime

Predmet pravne analize su razvoj i harmonizacija zakonodavstva, pravila za donošenje i pisanje zakona, važnost meðunarodnih dokumenata o ljudskim pravima èija je primjena obavezna prema Dejtonskom sporazumu. Poslijeratifikacije Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju razvoj zakonodavstvaje uslovljen procesom harmonizacije prava sa pravom Evropske unije.Aneks èetiri ovog sporazuma predviða primjenu demokratskih principa uprocesu donošenja zakona u zakonodavnim instucijama u Bosni iHercegovini. Pravno regulisanje zakonodavnog procesa predstavlja samopoèetnu fazu u uspostavljanju demokratskih odnosa. Primjenademokratskih principa ne može se dovesti do kraja, veæ se ona potvrðujeprilikom donošenja i primjene pravnih propisa. Kod nas, kao i u drugimzemljama u regiji dosljedna primjena važeæih zakona predstavlja veæi prob -lem nego donošenje novih zakona usklaðenih sa evropskim imeðunarodnim izvorima prava. U procesu harmonizacije prava donošenje i primjena zakona predstavljaju meðusobno uslovljene procese.

Kljuène rijeèi:razvoj zakonodavstva, harmonizacija prava, dokumenti oljudskim pravima relevantni za razvoj zakonodavstva, sporazum ospecijalnim paralelnim odnosima.

JEL klasifikacija: K33, K40

29

18 Dr Željko Mirjaniæ, redovni profesor Pravnog fakulteta Univerziteta u BanjojLuci, e-mail: [email protected]

CHALLENGES OF LAW HARMONIZATION

Željko Mirjaniæ19

Ab stract

The sub ject of this le gal anal y sis is de vel op ment and har mo ni za tion of leg -is la ture, rules that re late to en act ment and writ ing of laws, the im por tanceof in ter na tional hu man rights doc u ments the im ple men ta tion of which isoblig a tory ac cord ing to Dayton agree ment. Af ter the rat i fi ca tion of the Sta -bi li za tion and As so ci a tion Agree ment the de vel op ment of leg is la ture is de -pend ent upon the pro cess of har mo ni za tion of law with the Eu ro peanUn ion law. An nex 4 of this agree ment pro vides for the im ple men ta tion ofdem o cratic prin ci ples in the pro cess of law en act ment in leg is la tive in sti tu -tions in Bosnia and Herzegovina. Le gal rules that gov ern the leg is la tive pro -cess are just a start ing point in es tab lish ment of dem o cratic re la tions. Theim ple men ta tion of dem o cratic prin ci ples can not be fi nal ized, but it is ac -knowl edged in the course of en act ment and im ple men ta tion of le gal pro vi -sions. In our so ci ety, as well as in other coun tries in the re gion the ex actap pli ca tion of le gal pro vi sions in force is a greater prob lem than is su ingnew laws in ac cor dance with Eu ro pean and in ter na tional sources of law. Inthe process of harmonization of law, the enactment and implementation oflaws are interrelated processes.

Key words:de vel op ment of leg is la ture, law har mo ni za tion, hu man rightsdoc u ments rel e vant for de vel op ment of leg is la ture, agree ment on spe cialpar al lel re la tions.

JEL clas si fi ca tion: K33, K40

30

19 Zeljko Mirjanic, Ph.D., full pro fes sor, Fac ulty of Law, Uni ver sity of Banja Luka,e-mail: [email protected]

UDK 327:335.02(497.11)(4-672EU)DOI 10.7251/EUBAL1501009B

AKTUELNI IZAZOVI PREGOVARAÈKOG POGLAVLjA31 - SPOLjNA I BEZBEDNOSNA POLITIKA

Hatidža Beriša, Igor Barišiæ20, Mila Jegeš21

Rezime

Usaglašavanje spoljne i bezbednosne politike Republike Srbije saZajednièkom spoljnom i bezbednosnom politikom Evropske unije otvaraset meðusobno povezanih i kompleksnih pitanja na koja nije moguæe datijednostavan odgovor. U ovom radu analiziraæemo glavne izazove iz oveoblasti koji predstoje Republici Srbiji u procesu pristupanja Evropskojuniji. Razmimoilaženja u pogledu krize u Ukrajini i odnosa sa RuskomFederacijom, nerešeno pitanje energetske bezbednosti Republike Srbije,razlièiti pogledi oko rešavanja statusa Kosova i Metohije u svetlu ponovnognametanja Albanskog nacionalnog pitanja u regionu, aktivniji doprinosvojno neutralne Srbije u izgradnji Evropske bezbednosti su glavni izazovisu kojima æe se suoèiti Republika Srbija u procesu pristupanja Evropskojuniji.

Kljuène reèi: Evropska Unija, Republika Srbija, pristupni pregovori, RuskaFederacija, Kosovo i Metohija, vojna neutralnost.


31

20 Dr Hatidža Beriša i mr Igor Barišiæ, nastavnici na Vojnoj akademiji MORepublike Srbije, Beograd, e-mail: [email protected]

21 Mr Mila Jegeš, Centar za razvoj i primenu nauke, tehnologije iinformatike CNTI, Novi Sad, e-mail: [email protected]

CONTEMPORARY CHALLENGES OF NEGOTIATIONCHAPTER 31 – FOREIGN AND SECURITY POLICY

Hatidža Beriša, Igor Barišiæ22, Mila Jegeš23

Ab stract

Har mo ni za tion of for eign and se cu rity pol icy of the Re pub lic of Ser bia withthe Com mon For eign and Se cu rity Pol icy of the Eu ro pean Un ion opens a setof in ter re lated and com plex ques tions that is not pos si ble to give a sim plean swer. In this ar ti cle we will an a lyze the main chal lenges in this field thatare ahead the Re pub lic of Ser bia in the EU ac ces sion pro cess. Dis crep an ciesre gard ing the cri sis in Ukraine and re la tions with the Rus sian Fed er a tion,the un re solved is sue of en ergy se cu rity of the Re pub lic of Ser bia, dif fer entviews about solv ing the sta tus of Kosovo and Metohija in the light of there-im po si tion of the Al ba nian na tional ques tion in the re gion, ac tive con tri -bu tion of mil i tary neu tral Ser bia in build ing Eu ro pean se cu rity are the main challenges which will face the Republic of Serbia in the EU accessionprocess.

Key words: the Eu ro pean Un ion, the Re pub lic of Ser bia, the ac ces sion ne go ti -a tions, the Rus sian Fed er a tion, Kosovo and Metohija, mil i tary neutrality.


32

22 Hatidza Berisa, Ph.D. and Igor Barisic, M.Sc., pro fes sors at the Mil i tary Acad emy of the Min is try of De fence, Re pub lic of Srbija, Bel grade, e-mail:[email protected]

23 Mila Jeges, M.Sc., Cen tre for De vel op ment and Ap pli ca tion of Sci ence and Tech nol ogy CNTI, Novi Sad, email: [email protected]

UDK 504.12:550.343(497)“20“DOI 10.7251/EUBAL1501010T

NOVI IZAZOVI U UPRAVLJANJU VANREDNIMSITUACIJAMA U ZEMLJAMA ZAPADNOG BALKANA

U BORBI PROTIV PRIRODNIH KATASTROFA USADAŠNJOJ I NASTUPAJUÆOJ DEKADI XXI VEKA

Duško Tomiæ24, Predrag Leèiæ

Rezime

Krize se javljaju u vise vidova i oblika. Sukobi, nesreæe uzrokovane ljudskimfaktorom i, prirodne nepogode neprestano narušavaju mir i društvenoureðenje. Novi vek doneo je porast meðunarodnog terorizma, ali takoðe iužasavajuæu svest o novim oblicima nepredviðenih okolnosti koje prete izahorizonta: prekidima u informacionim i komunikacionim sistemima,prirodnim pretnjama, bionuklear- nom terorizmu. Istovremeno, starenepogode (poplave, zemljotresi, cunami) i dalje razotkrivaju ranjivostmodernog društva.

Delovanjem kompleksnih ili pojedinaènih derivata u društvu, dolazi se dopromena u državnim institucijama koje pokušavaju da budu adaptilne nasvaku vrstu promena, jer teže da se izbegnu sve pretnje što iziskujespecifièan oseæaj odgovornosti. U institucijama na državnom nivou ili nivou poslovno specijalizovanih organizacija, promene i rizici nisu stvarpojedinaca, veæ kompleksnih timova, èiji je zadatak da se one (rizici ipromene) svedu na najmanju moguæu meru, ali i da se izgradi u perspektivišto adaptilniji sistem koji æe lako da odgovori buduæim rizicima. Takavsistem je moguæe izgraditi ukoliko su krizni programi (programi zadelovanje u vanrednim situacijama) inventivni i spremni kako bipežorativno rekli, da se uhvate u koštac sa promenama i rizicima. Stoga sepred krizne programe nameæu kao obaveza sledeæe aktivnosti kojedoprinose njegovoj adaptilnosti: definisanje ciljeva, prikupljanjeinformacija, poboljšavanje komunikacije, kvalitetna istraživanja i razvoj,poveæanje ekspertskih znanja, insistiranje na primeni proverenih pristupa,umesto inventivnih, korišæenje proverene metodologije. U takvom

33

24 Dr Duško Tomiæ i Predrag Leèiæ, Fac ulty of En gi neer ing Man age ment, AlfaUniverzitet, Beograd

kontekstu je razvoj adaptilnog sistema monitoringa i raymene i obradeinformacija koji bi mogao adekvatno da predupredi rizike i štete kojinastaju kao posledica prirodnih katastrofa u zemljama Zapadnog Balkana.

Kljuène reèi:kriza, upravljanje vanrednim situacijama, poplave, bujice,odgovor državnog sistema.


34

NEW CHALLENGES IN THE CRISIS MANAGEMENTIN THE COUNTRIES OF WESTERN BALKANS IN THE

FIGHT AGAINST NATURAL DISASTERS IN THECURRENT AND FORTHCOMING DECADE OF XXI

CENTURY

Duško Tomiæ25, Predrag Leèiæ

Ab stract

Cri ses oc cur in sev eral forms and shapes. Con flicts, ac ci dents caused by hu -man ac tiv i ties and nat u ral di sas ters con stantly dis turb the peace and so cialor der. The new cen tury brought the growth of in ter na tional ter ror ism, butalso ter ri fy ing aware ness of new forms of un fore seen cir cum stances aris -ing be yond the ho ri zon: in ter rup tions in in for ma tion and com mu ni ca tionssys tems, nat u ral threats, bionuclear ter ror ism. At the same time, the old di -sas ters (floods, earth quakes, tsu na mis) and further expose thevulnerability of modern society.

Ac tiv i ties of the com plex or in di vid ual prod ucts in so ci ety, lead to changesin the state in sti tu tions that are try ing to be adap tive to ev ery kind ofchange, and they tend to avoid any threat which re quires spe cific sense ofre spon si bil ity. The in sti tu tions at the state level or the level of spe cial izedbusi ness or ga ni za tion, changes and risks are not a mat ter of in di vid u als,but of com plex teams whose task is to make risks and changes re duced to amin i mum, but also to build a per spec tive that more adap tive sys tem whichcan re spond to fu ture risks. Such sys tem can be built if the cri sis pro grams(pro grams for ac tion in emer gency sit u a tions) is in ven tive and ready to, pe -jo ra tively said, cope with the changes and risks. There fore, be fore the cri sis pro grams im pose such ob li ga tions fol low ing ac tiv i ties that con trib ute to itsadapt abil ity: de fin ing ob jec tives, gath er ing in for ma tion, im prov ing com -mu ni ca tion, qual ity of re search and de vel op ment, in creas ing the ex pertknowl edge, in sist ing on the im ple men ta tion of proven ap proaches, ratherthan in ven tive, us ing proven meth od ol o gies. In such a con text, the de vel op -ment of mon i tor ing and more adap tive pro cess of excange in for ma tion that could adequately prevent risks and damages incurred as a result of naturaldisasters in the countries of the Western Balkans.

35

25 Dusko Tomic, Ph.D. and Predrag Lecic, BA, Fac ulty of En gi neer ing Man age -ment, Alfa uni ver sity, Bel grade

Key words:cri sis, emer gency man age ment, flood, the re sponse of the statesys tem


36

UDK 005.334:323.1(497.11)DOI 10.7251/EUBAL1501011K

DEFINISANJE NAÈINA UPRAVLJANJA KRIZNIMSITUACIJAMA NA PUTU KULTURETRANSROMANIKE KROZ SRBIJU

Zoran Kataniæ26, Dragan Novoviæ27

Rezime

Rad obuhvata preporuke koje imaju plan upravljanja krizom,uspostavljenje kriznog menadžmenta u delu regiona koji obuhvata Putkulture Transromanika koji je posebno osetljiv na politièki motivisanonasilje, upravljanje strategijama za zaštitu i obnovu imidža sigurnosti, dauveri potencijalne posetioce na bezbednost oblasti i da ponovo uspostavifunkcionalnost i atraktivnost i da pomogne turizmu u njegovomekononskom oporavku.

Kljuène reèi:krizni menadžment,krizne situacije, terorizam, versko-etnièkisukobi.

JEL klasifikacija: H12

37

26 Mr Zoran Kataniæ, doktorant Univerziteta Singidunum, Beograd, Srbija,[email protected]

27 Mr Dragan Novoviæ, doktorant Univerziteta u Kragujevcu, Kragujevac,Srbija, [email protected]

DEFINITION OF CRISIS MANAGEMENT ALONG THECULTURAL ROUTE TRANSROMANICA THROUGH

SERBIA

Zoran Kataniæ28, Dragan Novoviæ29

Ab stract

The study com prises the rec om men da tions re fer ring to the plan for cri sisman age ment; im ple men ta tion of cri sis man age ment in the part of the re -gion cov er ing the cul tural route “Transromanica” which is es pe cially sen si -tive to po lit i cally mo ti vated vi o lence; man age ment ofstrategiesforprotection and re cov ery of se cu rity im age, aimed at en sur ing the po ten -tial vis i tors into se cu rity and to re store func tion al ity and ac tiv i ties, as wellas to contribute to tourism and its economic recovery.

Key words:cri sis man age ment, cri sis sit u a tions, ter ror ism, re li gious-eth niccon flicts.

JEL clas si fi ca tion: H12

38

28 M.Sc. Zoran Katanic, stu dent of the doc toral pro gram at Uni ver sity Singidunum,Bel grade, Ser bia,[email protected]

29 M.Sc. Dragan Novovic, stu dent of the doc toral pro gram at Uni ver sity ofKragujevac, Kragujevac, Ser bia, [email protected]

UDK 340.137:339.9(497.6)(4-672EU)DOI 10.7251/EUBAL1501012M

HARMONIZACIJA ZAKONODAVSTVA KAO UVJETULASKA BOSNE I HERCEGOVINE U EUROPSKE

INTEGRACIJE

Martina Matiæ30

Rezime

Vanjska politika Bosne i Hercegovine kao jedan od svojih osnovnihstrategijskih ciljeva postavlja ulazak u punopravno èlanstvo Europskeunije, iz više razloga, kakvi su: mir, stalibilizacija i prosperitet države,demokracija i ekonomski razvoj, reforme javne uprave, politièki konsenzus.

Mapom puta u ožujku 2000. godine oznaèen je pravac reformi neophodnihza pristup europskim integracijama, kroz 18 kljuènih uvjeta koje Bosna iHercegovina treba ispuniti kako bi zapoèela izrada Studije izvodivosti. Uzekonomske i politièke mjere, reforme su se odnosile i na podruèje zaštiteljudskih prava, demokracije i vladavine prava. Postavljaju se pitanja je liperspektiva èlanstva u Europskoj uniji dovoljno snažan poticaj za završetak zapoèetih reformi pravosudnog sustava te je li moguæe da Bosna iHercegovina, koristeæi iskustva i znanja država okruženja, ponajprijeRepublike Hrvatske, postigne opæu konsolidaciju sustava i ubrza dinamikuodnosa s Europskom unijom te je li moguæe da dobrosusjedski odnosinadvladaju traume iz prošlosti.

Bosna i Hercegovina i danas konstruktivno sudjeluje u strukturalnomdijalogu koji bi trebao dovesti do nezavisnog i djelotvornog pravosudnogsustava u skladu s relevantnim standardima Europske unije i uskladitinacionalno zakonodavstvo s acquis communautaire-om. Pravilna primjenaEuropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i temeljnih sloboda i analizapravne prakse Europskog suda za ljudska prava ishoditi æe moguæa rješenja de lege ferenda koje je potrebno unijeti u procesne zakone Bosne iHercegovine, sve u svrhu njihove veæe produktivnosti u praksi.

39

30 Magistrica prava (mag.iur.), doktorandica Pravnog fakulteta Sveuèilišta uMostaru, glavna tajnica Univerziteta modernih znanosti – CKM, Mostar,[email protected]

U radu æe se nastojati odgovoriti na pitanje u kojoj je mjeri Bosna iHercegovina u sadašnjem trenutku dosegla pravnu harmonizaciju, a kojestandarde tek treba postiæi u skorijoj buduænosti.

Kljuène rijeèi:Europska unija, Bosna i Hercegovina, reforme, pravosuðe,acquis communautaire, Europska konvencija za zaštitu ljudskih prava itemeljnih sloboda.


40

HARMONIZATION OF LEGISLATION AS THECONDITION FOR THE PROCESS OF EUROPEANINTEGRATION OF BOSNIA AND HERZEGOVINA

Martina Matiæ31

Ab stract

The ac ces sion of Bosnia and Herzegovina to the Eu ro pean Un ion (EU) isstated as the main stra te gic goal of Bosnia and Herzegovina for eign pol icyfor sev eral rea sons: peace, state’s sta bi li za tion and pros per ity, de moc racyand eco nomic pros per ity, pub lic ad min is tra tion re form, politicalconsensus.

In March 2000, the Road Map with re forms nec es sary for the ac ces sion tothe Eu ro pean in te gra tion was agreed on and it laid down 18 con di tions cru -cial for Bosnia and Herzegovina to ful fill in or der for Fea si bil ity Study to becon ducted. Along with eco nomic and po lit i cal mea sures, the re forms alsoaimed at pro tec tion of hu man rights, de moc racy and the rule of law. Sev eralques tions then arise about whether the EU mem ber ship per spec tive rep re -sents in cen tive strong enough for the com ple tion of the re forms of ju di cialsys tem, would it be pos si ble for Bosnia and Herzegovina to achieve gen eralcon sol i da tion of the sys tem and in crease the dy namic of re la tions with EUby us ing ex pe ri ence and knowl edge of neigh borly states (es pe cially ofCroatia) and also would it be pos si ble to overcome trauma from the pastthrough good neighborly relations.

Bosnia and Herzegovina is still con struc tively en gaged in struc tural di a -logue which, in ac cor dance with the rel e vant EU stan dards, should lead tothe in de pend ent and ef fec tive ju di cial sys tem and co or di na tion of na tionalleg is la tion with acquis communautaire. The proper ap pli ca tion of the Con -ven tion for the Pro tec tion of Hu man Rights and Fun da men tal Free doms aswell as the anal y sis of the ju ris pru dence of the Eu ro pean Court of Hu manRights will pro vide pos si ble so lu tions de lege ferenda which should be in -cluded in pro ce dural laws of Bosnia and Herzegovina to increase theirenforcement productivity.

41

31 Mas ter of law (mag.iur.), Fac ulty of Law PhD stu dent, Uni ver sity of Mostar, gen -eral sec re tary of Uni ver sity of Mod ern Sci ences – CKM, Mostar,[email protected]

This pa per will dis cuss the cur rent ex tent of BiH’s har mo ni za tion of leg is la -tion as well as the stan dards that are yet to be reached.

Key words: The Eu ro pean Un ion, Bosnia and Herzegovina, re forms, ju di -ciary, acquis communautaire, the Con ven tion for the Pro tec tion of Hu manRights and Fun da men tal Free doms.


42

UDK 339.137.025:346.545/.546(497.6)(4-672EU)DOI 10.7251/EUBAL1501013H

ZNAÈAJ IMPLEMENTACIJE EUROPSKE POLITIKETRŽIŠNOG NADMETANJA U BOSNI I HERCEGOVINI

Sanja Kavaz Hukiæ32

Rezime

Vitalni dio svakog tržišta, kako na mikro nivou, u okviru granica svakedržave, tako i na makro nivou u poslovnom okruženju Europske unije, jestedobro razvijena i uèinkovita politika tržišnog nadmetanja, koja svojimmehanizmima osigurava pošteno nadmetanje svih privrednih subjekata natržištu. Pravilno funkcioniranje unutarnjeg tržišta sa poštenom tržišnomkonkurencijom, ne samo u Bosni i Hercegovini i Europskoj uniji, nego i šire,u svijetu, omoguæava iskorištavanje svih prednosti sistema slobodnogtržišta, od smanjenja cijena i poboljšanja kvalitete, do šireg izbora,inovacija i bolje takmièarske pozicije na globalnom svjetskom tržištu.Politika tržišnog nadmetanja u Europskoj uniji je usmjerena na èetiriosnovna podruèja djelovanja i to na ukidanje sporazuma koji ogranièavajukonkurenciju i ukidanje zloupotrebe dominantnog položaja, kontroluspajanja, liberalizaciju monopolnih sektora, te praæenje državnih pomoæi, asve u skladu sa Ugovorom o funkcioniranju Europske unije. Obzirom da seposljedice kršenja pravila konkurencije i nezakonitog ponašanja na tržištuosjeæaju i u državama u kojima su se kršenja dogodila, ali i van njihovihgranica, neophodno je uspostaviti saradnju nacionalnih tijela za zaštitutržišnog nadmetanja i Europske komisije, koja ne samo istražujunezakonitosti, nego i nameæu obavezujuæe odluke i znaèajne novèanekazne. U vezi sa navedenim, u radu æe se dati prikaz znaèaja i ciljevaeuropske politike tržišnog nadmetanja kao i prikaz osnovnih aktivnosti nakoje je ista usmjerena, te potreba implementacije navedenih politika uBosni i Hercegovini, dati i pregled institucija koja imaju kljuènu ulogu uprovoðenju politika tržišne konkurencije, te, u konaènici, osvrnuti se i naizglede za buduænost u ovoj oblasti, na razvoj, reforme i uèinkovitoprovoðenje pravila tržišnog nadmetanja, kao i potrebu njihovogusklaðivanja sa razvojem tržišta i potrebe kontinuiranog poticanja kulture

43

32 Mr Sanja Kavaz Hukiæ,Amerièki univerzitet u BiH, doktorant na Pravnomfakultetu Univerziteta „Džemal Bijediæ“ u Mostaru, [email protected]

tržišnog nadmetanja u Europskoj uniji, cijelom svijetu, a osobito u Bosni iHercegovini.

Kljuène rijeèi:politika tržišnog nadmetanja, unutarnje tržište, pravokonkurencije, institucije za zaštitu tržišnog nadmetanja, Europska unija,Bosna i Hercegovina.

JEL klasifikacija: K2, K21

44

THE IMPORTANCE OF THE IMPLEMENTATION OFTHE EUROPEAN COMPETITION POLICY IN BOSNIA

AND HERZEGOVINA

Sanja Kavaz Hukiæ33

Ab stract

A vi tal part of each mar ket, both at the mi cro level, within the bor ders ofeach state, as well at the macro level in the busi ness en vi ron ment of the Eu -ro pean Un ion, is well-de vel oped and ef fi cient com pe ti tion pol icy, which,through its mech a nisms, en sures fair com pe ti tion of all eco nomic en ti tiesin the mar ket. Proper func tion ing of the in ter nal mar ket with a fair mar ketcom pe ti tion, not only in Bosnia and Herzegovina and the Eu ro pean Un ion,but also wider, in the world, al lows us to uti lize all ben e fits of the free mar -ket, from price re duc tions and qual ity im prove ments, to the wider choices,in no va tion and better com pet i tive po si tion in the global mar ket. Com pe ti -tion pol icy of the Eu ro pean Un ion is fo cused on four main ar eas of ac tiv ityand those are elim i na tion of agree ments which re strict com pe ti tion andthe elim i na tion of abuse of dom i nant po si tion, merger con trol, lib er al iza -tion of mo nop o lis tic sec tors, and, also, mon i tor ing of the state aid, all in ac -cor dance with the Treaty on the Func tion ing of the Eu ro pean Un ion. Sincethe con se quences of break ing the rules of com pe ti tion and il le gal be hav iorin the mar ket can be felt both in the states in which the vi o la tion is oc -curred, as well as out side of their bor ders, it is nec es sary to es tab lish co op -er a tion be tween na tional au thor i ties for the pro tec tion of com pe ti tion andthe Eu ro pean Com mis sion, which con sists of, not only in ves ti ga tion of ir -reg u lar i ties, but also of im pos ing bind ing de ci sions and sig nif i cant fines.Re lated to this, this pa per will pro vide in sights into the im por tance and ob -jec tives of the Eu ro pean com pe ti tion pol icy, and a re view of the ba sic ac tiv i -ties on which the same is fo cused, also, the need for im ple men ta tion ofthese pol i cies in Bosnia and Herzegovina. It will of fer an over view of in sti -tu tions which play a key role in the im ple men ta tion of the com pe ti tion pol i -cies, and, ul ti mately, point at fu ture per spec tives in this area, on thede vel op ment, re form and ef fec tive en force ment of the com pe ti tion rules,and on the ne ces sity of their harmonization with the market developmentwith the needs of encouraging a culture of continuous market competition

45

33 Sanja Kavaz Hukic, M.Sc., Amer i can Uni ver sity in Bosnia and Herzegovina,Ph.D. stu dent at the Fac ulty of Law, “Dzemal Bijedic“ Uni ver sity of Mostar,[email protected]

in the European Union, all over the world, and, especially in Bosnia andHerzegovina.

Key words:com pe ti tion pol icy, in ter nal mar ket, com pe ti tion law, in sti tu -tions for pro tec tion of com pe ti tion, Eu ro pean Un ion, Bosnia andHerzegovina.

JEL clas si fi ca tion: K2, K21

46

UDK 316.774:34(4-672EU)DOI 10.7251/EUBAL1501014D

EVROPSKA REGULATIVA MEDIJA

Svetlana Dušaniæ Gaèiæ34

Rezime

Najvažniji seg ment demokratije jeste sloboda izražavanja, ali i pravo nataène informacije. U ostvarivanju toga najvažniju ulogu imaju upravomediji, i to javni servisi.

Slobodan protok informacija i pluralizam sredstava javnog komuniciranjapredstavljaju demokratske vrijednosti zagarantovane evropskimregulatornim okvirom za oblast ra dio-difuzije. Prema tome, u radu æe bitiobjašnjenja regulativa evropska prakse o medijima, a koja poèiva na Deklaraciji o pravima èoveka (1948)2 i Evropskoj konvenciji za zaštituljudskih prava i osnovnih sloboda. Evropksa regulativa nastoji dapromoviše najviše vrijednosti poznate u demokratskim zemljama, a mediji, prvenstveno javni servisi bi ih trebali da afirmišu.

Kljuène rijeèi:mediji, regulativa, komuniciranje, ljudska prava.


47

34 Profesor visoke škole, Visoka škola “Banja Luka Col lege”,[email protected]

THE EUROPEAN REGULATION OF THE MEDIA

Svetlana Dušaniæ Gaèiæ35

Ab stract

The most im por tant seg ment of de moc racy is the free dom of ex pres sion,but also the right to ac cu rate in for ma tion. The most im por tant role in ex er -cis ing this be longs to the me dia and es pe cially the public media.

The free flow of in for ma tion and plu ral ism of the me dia of pub lic com mu ni -ca tion rep re sent dem o cratic val ues guar an teed by the Eu ro pean reg u la tory frame work for the broad cast ing sec tor. Ac cord ingly, this pa per will ex plaindi rec tives the Eu ro pean prac tice of the me dia, which are based on the Dec -la ra tion of Hu man Rights (1948) and the Eu ro pean Con ven tion for the Pro -tec tion of Hu man Rights and Fun da men tal Free doms. Eu ro pean di rec tivesaims to pro mote the high est val ues of dem o cratic coun tries, and the me dia,especially public broadcasters should promote them as well.

Key words:the me dia, reg u la tion, com mu ni ca tion, hu man rights.


48

35 As sis tant Pro fes sor at “Banja Luka Col lege“, [email protected]

UDK 339.56(4-672EU:497.6)DOI 10.7251/EUBAL1501015S

SPOLJNOTRGOVINSKA POLITIKA BOSNE IHERCEGOVINE U USLOVIMA EVROPSKIH

INTEGRACIJA

Vanja Šušnjar Èankoviæ36

Rezime

Spoljna trgovina igra veliku ulogu u ekonomiji svake zemlje, pa tako i naše.Usljed visoke otvorenosti, ali slabe razvijenosti privrede, te niskekonkurentnosti, Bosna i Hercegovina bilježi kontinuiran def i cit uspoljnotrgovinskoj razmjeni sa svijetom. Visok koeficijent važnostitrgovine Bosne i Hercegovine sa Evropskom unijom ukazuje na velikuzavisnost BiH od trgovine sa ovom najveæom regionalnom ekonomskomintegracijom, ali i moguænost dominacije EU u odnosima sa BiH. Osim štoanalizira spoljnotrgovinsku politiku Bosne i Hercegovine tokom njenogprocesa približavanja Evropskoj uniji, ovaj rad ispituje i izazove sa kojimase susreæu preduzeæa iz Bosne i Hercegovine koja se bave uvozom iizvozom.

Kljuène rijeèi:spoljna trgovina, proširenje Evropske unije, trgovinskebarijere.

JEL klasifikacija: F1, F13

49

36 Doc. dr Vanja Šušnjar Èankoviæ, profesor Visoke škole „Banja Luka Col -lege“,[email protected]

FOREIGN TRADE POLICY OF BOSNIA ANDHERZEGOVINA IN THE CONTEXT OF EUROPEAN

INTEGRATION

Vanja Šušnjar Èankoviæ37

Ab stract

For eign trade plays an im por tant role in the econ omy of ev ery coun try, in -clud ing ours. Due to its high open ness, but poor eco nomic growth and lowcom pet i tive ness, Bosnia and Herzegovina has con stant def i cit in for eigntrade ex change with the world. A high co ef fi cient of im por tance of B&Htrade with the Eu ro pean Un ion in di cates a high de pend ency of Bosnia andHerzegovina on trade with this larg est re gional eco nomic in te gra tion, butalso the pos si bil ity of EU dom i nance in re la tions with B&H. In ad di tion toan a lyz ing the for eign trade pol icy of Bosnia and Herzegovina on its path to -wards the Eu ro pean Un ion, this pa per ex am ines the chal lenges faced by im -port ing and exporting companies from Bosnia and Herzegovina.

Key words:for eign trade, en large ment of the Eu ro pean Un ion, trade bar ri -ers.

JEL clas si fi ca tion: F1, F13

50

37 Ph.D. As sis tant Pro fes sor at “Banja Luka Col lege“, [email protected]

UDK 005.942:338.242.2(4-672EU)DOI 10.7251/EUBAL1501016C

KOPENHAGENŠKI PRINCIPI NA PUTU KA EU

Jasna Èošabiæ38

Rezime

Još 1993. godine kada se Evropska unija spremala otvoriti prema novimcentralno i istoènoevropskim državama, Evropski savjet je usvojio osnovneprin cipe sa ciljem približavanja novih èlanova Evropskoj uniji èak i prijenjihovog pridruživanja, kako bi se šok pristupanja smanjio, kako zanovoprimljene èlanice, tako i za EU.

Ovi principi, poznati kao kopenhagenški principi su trostruki i usmjereni su prvo ka jaèanju institucija, buduæih novih èlanica, kako bi mogle garantovati demokratiju, vladavinu prava, ljudska prava, drugo ka ustanovljavanjufunkcionalne tržišne privrede i konaèno kako bi mogle postupiti u skladu sa obavezama iz èlanstva. Prepoznajemo ih kao politièke, ekonomske i acquiscommunautaire kriterije. Iz ovih kriterija je dalje nastalo 35 poglavlja, ilioblasti politike, koji treba da budu predmet pregovora sa svakom državomkandidatom na sistematskoj osnovi. Meðutim, u pogledu država ZapadnogBalkana koje se žele pridružiti EU, još jedna faza je predviðena. Ove državemoraju prvo biti potencijalni kandidati kada je na tapetu njihovastabilizacija, zatim države kandidati i konaèno eventualno èlanice. Ovajproces je poznat kao ‘Proces stabilizacije i pridruživanja’. Ovaj rad æeanalizirati karakteristike kopenhagenških kriterija u odnosu na processtabilizacije i pridruživanja na Zapadnom Balkanu.

Kljuène rijeèi:kopenhagenški principi, jaèanje institucija, funkcionalnatržišna privreda, acquis communautaire.


51

38 Doc, Jasna Èošabiæ, PhD, Banja Luka Col lege, [email protected]

COPENHAGEN PRINCIPLES ON THE ROAD TO EU

Jasna Èošabiæ39

Ab stract

Back in 1993 when the Eu ro pean Un ion was about to open to new Cen traland East ern Eu ro pean coun tries, the Eu ro pean Coun cil agreed ba sic prin ci -ples with the aim to bring new mem bers closer to EU even be fore join ing it,so that the shock of ac ces sion would di min ish, both for newly joined mem -bers and for the EU.

Those prin ci ples, known as Co pen ha gen prin ci ples are three fold and are di -rected first to strenghtenning the in sti tu tions of pro spec tive new mem bers, thus to be able to guar an tee de moc racy, rule of law, hu man rights, sec ondlyes tab lish ing a func tional mar ket econ omy and fi nally to be able to im ple -ment the ob li ga tions of mem ber ship. We re cog nise them as po lit i cal, eco -nom i cal and the acquis communautaire cri te ria. The prin ci ples fur theremerged to 35 chap ters, or pol icy fields, that have to be ne go ti ated witheach can di date coun try on a sistematic ba sis. How ever, as for the West ernBal kan coun tries wish ing to join the EU one stage more was pro vided.Those coun tries would first be the po ten tial can di dates with the sta bili sa -tion at is sue, then can di dates coun tries and fi nally even tu ally mem bers.This pro cess is known as ‘Sta bili sa tion and As so ci a tion Pro cess’. This pa per shall look into the char ac ter is tics of the Co pen ha gen criteria in relation toStabilisation and Association Process in the Western Balkans.

Key words:Co pen ha gen prin ci ples, strenghtenning in sti tu tions, func tionalmar ket econ omy, acquis communautaire.


52

39 Doc. dr Jasna Èošabiæ, Banja Luka Col lege, [email protected]

UDK 502.13:339.732.2(4-672EU)DOI 10.7251/EUBAL1501017S

STRATEGIJA ODRŽIVE POTROŠNJE I ODRŽIVEPROIZVODNJE U FUNKCIJI EKOLOGIJE

Nataša Šantiæ40, Edin Èolakoviæ41

Rezime

Od trenutka kad je u Agendi 21 na summitu u Rio de Janeiru 1992. godinecijelo èetvrto poglavlje posveæeno potrošnji i strategiji održive potrošnje iodržive proizvodnje, kao strategijama održivog razvoja, pokreæe se nizaktivnosti u tom podruèju. Cilj ovog rada je analizirati u kojoj mjeri se uBosni i Hercegovini primjenjuju dijelovi ovih strategija, s obzirom da nepostoje zacrtane strategije nego sporadièna primjena EU smjernica izoblasti energetske uèinkovitosti, principa ekološkog dizajna i ekološkihinovacija. Produžiti životni ciklus proizvoda, poveæati recikliranje, smanjitiutrošak neobnovljivih resursa, ukljuèiti mrežu aktera koja obuhvaæadržavne institucije, privredne subjekte, znanstvene i obrazovneoganizacije, nevladine organizacije i civilno društvo, su samo neki odzahtjeva koje je potrebno zadovoljiti da bi primjena ostvarila rezultate. Kojisu koraci poduzeti u Bosni i Hercegovini, te koji se indikatori koriste zaprikaz sadašnje situacije? Iz navedene analize se izvodi zakljuèak što jepotrebno promijeniti kako bi se poboljšala kvaliteta života.

Kljuène rijeèi:održivi razvoj, održiva potrošnja, održiva proizvodnja,ekološka stopa, energetska uèinkovitost, državne institucije.

JEL klasifikacija: Q50, O13, P28

53

40 Mr.sc. Nataša Šantiæ, viši asistent, Univerzitet modernih znanosti-CKM,Mostar, [email protected]

41 Doc. dr.sc. Edin Èolakoviæ,Porezna uprava Federacije BiH, Federalniistražni inspektor,Univerzitet modernih znanosti CKM Mostar,[email protected]

SUSTAINABLE CONSUMPTION AND PRODUCTIONSTRATEGY IN THE FUNCTION OF ECOLOGY

Nataša Šantiæ42, Edin Èolakoviæ43

Ab stract

Since, in Agenda 21 at the Rio de Ja neiro Sum mit in 1992, the whole Chap ter 4 was ded i cated to con sump tion and sus tain able con sump tion and sus tain -able pro duc tion strat egy, as sus tain able de vel op ment strat e gies, big num -ber of ac tiv i ties in that area were ini ti ated. The ob jec tive of this study is toana lyse to which ex tent are im ple mented parts of these strat e gies in Bosniaand Herzegovina, con sid er ing that de signed strat e gies do not ex ist, butthere is only spo radic ap pli ca tion of EU guide lines in the field of en ergy ef fi -ciency, prin ci ples of eco log i cal de sign and eco log i cal in no va tion. Ex tend the prod uct life cy cle, in crease re cy cling, in clude the net work of ac tors be -tween state in sti tu tions, busi ness sec tor, sci en tific and ed u ca tional or ga ni -za tions, non-gov ern men tal or ga ni za tions and civil so ci ety, are some ofre quests to be sat is fied so the im ple men ta tion achieves its re sults. Whatsteps have been taken in Bosnia and Herzegovina and which are the in di ca -tors used to de fine the pres ent sit u a tion? The conclusion from theabove-mentioned analysis indicates what should be changed to improvethe quality of life.

Key words:sus tain able de vel op ment, sus tain able con sump tion, sus tain ablepro duc tion, eco log i cal foot print, en ergy ef fi ciency, state in sti tu tions.

JEL clas si fi ca tion: Q50, O13, P28

54

42 Natasa Santic, M.Sc., Se nior As sis tant, Uni ver sity of Mod ern Sci ences – CKM,Mostar, [email protected]

43 Edin Colakovic, Ph.D.,The Tax Ad min is tra tion of the Fed er a tion of B&H, fed eralin ves ti gat ing in spec tor, Uni ver sity of Mod ern Sci ences CKM Mostar,[email protected]

UDK 005.32:334.72(4-672EU)(497.6)DOI 10.7251/EUBAL1501018M

SOCIJALNO PREDUZETNIŠTVO U EVROPSKOJ UNIJII BOSNI I HERCEGOVINI

Rajko Macura44, Branka Sladojeviæ45

Rezime

Permanentna ekonomska kriza u BiH koja ima za posljedicu enormnunezaposlenost, najviše se reflektuje na ranjive socijalne kategorije. Zarješavanje problema socijalne iskljuèenosti uzrokovane dugotrajnomnezaposlenošæu, socijalno preduzetništvo nema alternativu. Ovim radom,nastoje se istražiti uspješni modeli socijalnog preduzetništva u zemljamaEvropske unije i njihov doprinos rješavanju uzroka socijalne iskljuèenost,kao i moguæa primjena uspješnih modela u Bosni i Hercegovini. O znaèajusocijalnog preduzetništva za EU najbolje govore èinjenice da u Evropskojuniji, 2 miliona preduzeæa posluje u socijalnoj ekonomiji (10% svihevropskih preduzeæa) i zapošljavaju preko 11 miliona plaæenih zaposlenih(ekvivalent od 6 % radnog stanovništva EU ). Uzajamna društva zazdravstvenu i socijalnu zaštitu pružaju pomoæ i pokrivaju preko 120miliona ljudi. Socijalna preduzeæa su prisutna u skoro svim sektorimaprivrede, kao što su bankarstvo, osiguranje, poljoprivreda, zanatstvo,razne komercijalne, zdravstvene i socijalne usluge, itd. Za prikupljanjeinformacija koristiæe se desk istraživanje teorija i istraživanja drugih autora i field istraživanje stavova korisnika i predstavnika institucija. Ovaj radtreba da ponudi koncept ukljuèivanja u tržište rada socijalnih grupa ikategorija koje nisu konkurentne zbog umanjene radne sposobnosti,nedostatka kompetencija, pripadnosti socijalnoj grupi i sl.

Kljuène rijeèi: socijalno preduzetništvo, socijalna preduzeæa,marginalizovane grupe.

JEL klasifkacija: J1

55

44 Dr Rajko Macura, vanredni profesor, Banja Luka Col lege, Banja Luka,[email protected]

45 Mr Branka Sladojeviæ, pomoænik Ministra, Ministarstvo zdravlja i socijalnezaštite Republike Srpske, [email protected]

SOCIAL ENTREPRENEURSHIP IN EUROPEANUNION AND BOSNIA AND HERZEGOVINA

Rajko Macura46, Branka Sladojeviæ47

Ab stract

Per ma nent eco nomic cri ses in BaH, re sult ing in enor mous un em ploy ment,in flu ences most the vul ner a ble so cial cat e go ries. So cial en tre pre neur shiphas no al ter na tive speak ing of so lu tion of prob lems of so cial ex clu sion. Thispa per, aims to re search the suc cess ful mod els of so cial en tre pre neur ship inthe coun tries of Eu ro pean Un ion and their con tri bu tion to solv ing thecauses of so cial ex clu sion, and the pos si ble ap pli ca tion of suc cess ful mod els in Bosnia and Herzegovina. How im por tant the so cial en tre pre neur ship inEU is, it is the best de scribed by facts that in Eu ro pean un ion, 2 mil lion ofcom pa nies are en gaged in so cial econ omy (10% of all Eu ro pean com pa -nies) and they em ploy more then 11 mil lion of paid em ploy ees (equal to 6% of work ers in the EU). Com pa nies for health and so cial wel fare aid to morethen 120 mil lion peo ple. So cial com pa nies are pres ent in al most all sec torsof econ omy, such as bank ing, in sur ance, ag ri cul ture, crafts man ship, var i ous com mer cial, health and so cial ser vices, etc. We shall use the desk re searchthe ory in or der to col lect in for ma tion, and also the re search done by otherau thors and field re search of at ti tudes of us ers and in sti tu tions rep re sen ta -tives. This pa per is sup posed to of fer a con cep tion of in clu sion of so cialgroups and categories which are not competitive due to decreased workcapability, lack of competencies, membership to a certain social group, etc.

Key words:so cial en tre pre neur ship, so cial com pa nies, marginalized groups.

JEL clas si fi ca tion: J1

56

46 Dr Rajko Macura, Ph.D. As so ci ate Pro fes sor, Banja Luka Col lege, BanjaLuka, [email protected]

47 Mr Branka Sladojevic, M.Sc. As sis tant Min is ter, Min is try of Health andSo cial Pro tec tion of the Re pub lic of Srpska,[email protected]

UDK 304:364(4-672EU)(497.6)DOI 10.7251/EUBAL1501019S

SOCIJALNA ZAŠTITA U EVROPSKOJ UNIJI I BOSNI IHERCEGOVINI

Maja Špica48

Rezime

Sistem socijalne zaštite u Bosni i Hercegovini (BiH) je složen i neefikasan.Sastoji se od 13 autonomnih sistema izmeðu kojih je nizak stepenmeðusobne koordinacije. Navedeni model organizacije ima za posljedicuneefikasan i neracionalan istem socijalne zaštite u BiH i nepostojanjejedinstvenog pristupa sredstvima koja su na raspolaganju i moguænostimakoje pruža sistem.Velika sredstva se izdvajaju po osnovu steèenih socijalnih prava, dok je iznos pomoæi ranjivim grupama stanovništva nedovoljan zanjihove osnovne potrebe, èime se one dovode u stanje višestruke socijalneiskljuèenosti.

Ovim radom, se nastoji ukazati na prob lem neefikasne socijalne zaštite uBiH i predložiti mjere koje æe u znatnoj mjeri doprinijete ubalažavanjunavedenih problema.Uradiæe se analiza sistema socijalne zaštite uzemljama EU koje imaju razvijen sistem socijalne podrške i komparativnaanaliza pravnog okvira i praksi u zemljama EU i BiH. Na osnovu dobijenihrezultata istraživanja, predložiæe se set mejra za poboljšanje efikasnostisistema socijalne zaštite.

U Bosni i Hercegovini, ukupna pomoæ koju ostvaruje pojedinac po osnovusocijalnih prava je nedovoljna za zadovoljenje osnovnih životnih potreba.Nephodne su daljnje promjene Zakona i praksi u pružanju pomoæi naterenu, uz ukljuèivanje svih relevantnih aktera socijalne zaštite, ukljuèujuæiudruženja graðana, socijalna preduzeæa, agencije i sve ljude dobre volje.

Kljuène rijeèi:socijalna zaštita, marginalizovae grupe, socijalna pomoæ.

JEL klasifikacija: I3

57

48 Maja Špica, dipl. socijalni radnik, Centar za socijalni rad KozarskaDubica, BiH, direktorica, [email protected]

SOCIAL PROTECTION IN THE EUROPEAN UNIONAND BOSNIA AND HERZEGOVINA

Maja Špica49

Ab stract

The sys tem of so cial pro tec tion in Bosnia and Herzegovina (BiH) is com plex and in ef fi cient. It con sists of 13 au ton o mous sys tems among which is a lowde gree of co or di na tion. The above-men tioned model of or gani sa tion as acon se quence has an in ef fi cient and ir ra tio nal sys tem of so cial protectioninBosnia and Herzegovina and ab sence of unique ac cess to re sources avail -able and pos si bil i ties that the sys tem of fers. Big funds are al lo cated ac cord -ing to in her ited so cial rights, while the sum of help for vul ner a ble groups ofpop u la tion is in suf fi cient for their ba sic needs, thus brought in condition ofmultiple social exclusion.

This work is try ing to point at the prob lem of in ef fi cient so cial pro tec tion inBiH and sug gest mea sures which would con sid er ably di min ish the men -tioned prob lems. An anal y sis of so cial pro tec tion sys tems will be con ducted in coun tries of Eu ro pean Un ion that have a de vel oped sys tem of so cial sup -port and,also a com par a tive anal y sis of the le gal frame work and prac ticesin coun tries of the EU and BiH will be done. Based on re sults of the re -search,a set of mea sures would be rec om mended to improve social systemefficiency.

In Bosnia and Hercegovina a to tal of help re al ized by an in di vid ual is in suf fi -cient to ful fill ba sic needs. Fur ther changes in the Law and praxis are re -quired in pro vid ing as sis tance on the field with the in clu sion of all rel e vantso cial pro tec tion ac tors, in clud ing as so ci a tions of cit i zens, so cial en ter -prises, agen cies and all peo ple of good will.

Key words:so cial pro tec tion, marginalized groups, so cial help.

JEL clas si fi ca tion:I3

58

49 Maja Špica, grad u ate so cial worker, Cen ter for So cial Work Kozarska Dubica,B&H, di rec tor, [email protected]

UDK 502.13:339.732.2(4-672EU)DOI 10.7251/EUBAL1501020G

KONCEPT ODRŽIVOG RAZVOJA KAO MOGUÆEREŠENJE GLOBALNIH PROBLEMA

Jasmina Gligorijeviæ50, Milosav Stojanoviæ51, Dubravka Bradiæ52

Rezime

Mnoge zemlje u svetu, pa i naša, su godinama razvijale privredu koja nijemnogo brinula o životnoj sredini, a i sami pojedinci nisu vodili brigu o tomeda imamo sve manje èistog vazduha, zdrave hrane, èistih predela, a sve višeotpada. Iz brige za probleme prirodnog okruženja, odnosno prekomernoeksploatisanje prirodnih resursa i zagaðenja životne sredine ponikla jeideja održivog razvoja, koja se razvila u koncept: uskladiti privredni rast sakorišæenjem prirodnih eko sistema i resursa. Koncept održivog razvoja predstavlja i osnovu Strategije Evropa 2020, koja je doneta u ciljupostizanja ekonomskog razvoja Evropske unije zasnovane na znanju, uzoèuvanje životne sredine, visokog nivoa zaposlenosti, produktivnosti isocijalne kohezije. Strategija obuhvata glavne ciljeve koje bi zemljeèlanice Evropske unije trebalo da ispune kako bi stvorile pametnu,održivu i ukljuèivu ekonomiju, koja æe do 2020. godine ostvariti poveæanu stopu zaposlenosti, produktivnosti i društvene povezanosti.Utom smislu, Republika Srbija je donela Nacionalnu strategiju održivograzvoja kako bi svoju ekonomiju uèinila održivom i spremnom za saradnjusa Evropom i svetom.

Kljuène reèi: održiv razvoj, privredni rast, Strategija Evropa 2020,Nacionalna strategija održivog razvoja.

JEL klasifikacija: Q2, Q56

59

50 Doc. dr Jasmina Gligorijeviæ, Banja Luka Col lege,[email protected]

51 Dr Milosav Stojanoviæ, Fakultel za diplomatiju i bezbednost, Beograd,[email protected]

52 Mr Dubravka Bradiæ, sudski veštak za bankarstvo,[email protected]

CONCEPT OF SUSTAINABLE DEVELOPMENT AS APOSSIBLE SOLUTION TO A GLOBAL PROBLEMS

Jasmina Gligorijeviæ53, Milosav Stojanoviæ54, Dubravka Bradiæ55

Ab stract

Many coun tries in the world, in clud ing ours, have been de vel op ing an econ -omy that is not much wor ried about the en vi ron ment, and the in di vid u alsthem selves did not take care about the fact that we have less and less cleanair, healthy food, clean land scapes and more waste. Out of con cern for theprob lems of the nat u ral en vi ron ment or over-ex ploi ta tion of nat u ral re -sources and en vi ron men tal pol lu tion orig i nated the idea of ??sus tain ablede vel op ment, which has de vel oped into a con cept to har mo nize eco nomicgrowth with the use of nat u ral eco sys tems and re sources. The con cept ofsus tain able de vel op ment is the ba sis of the Eu rope 2020 Strat egy, whichwas adopted in or der to achieve eco nomic de vel op ment of the Eu ro peanUn ion based on knowl edge, with oèuvanjeivotne en vi ron ment, high lev elsof em ploy ment, pro duc tiv ity and so cial co he sion. The stategy in cludes themain goals the EU mem ber states should ful fill in or der to cre ate a smart,sus tain able and in clu sive econ omy, which should by 2020 achieve in -creased em ploy ment, pro duc tiv ity and so cial co he sion. In this re gard, theRe pub lic of Ser bia adopted the Na tional Strat egy for SustainableDevelopment to its economy was sustainable and ready for cooperationwith Europe and the world.

Keywords:sus tain able de vel op ment, eco nomic growth, Eu rope 2020Strat egy, The Na tional Strat egy for Sus tain able De vel op ment.

JEL clas si fi ca tion: Q2, Q56

60

53 Jasmina Gligorijevic, Ph.D. As sis tant Pro fes sor, Banja Luka Col lege,[email protected]

54 Milosav Stojanovic, Ph.D., Fac ulty of Di plo macy and Se cu rity, Bel grade,[email protected]

55 Dubravka Bradic, M.Sc., bank ing ex pert wit ness, [email protected]

UDK 330.34:37.014(4-672EU)(497.6)DOI 10.7251/EUBAL1501021C

MOBILNOST NASTAVNOG OSOBLJA IZ UGLASLOBODE KRETANJA LICA I RAZVOJA LJUDSKOG

KAPITALA - EVROPSKA UNIJA I ISKUSTVA IZ BiH

Sandro Èošabiæ56

Rezime

U radu su prikazane razlièite teorije rasta i razvoja, te evolucija uloge koju je u njima imao ljudski kapital, odnosno obrazovanje, a nakon toga – i slobodakretanja ljudi kao jedna od temeljnih sloboda EU. Prikazujuæi mobilnostnastavnog osoblja, ali i znanja uopšte - pa i kroz inoviranje nastavnihprocesa i sl., predstavljamo ulogu koju u tome ima Evropska unija, njeniprogrami, kao i iskustva i odnos BiH prema navedenoj temi.

Evropska unija je prepoznala potrebu mobilnosti nastavnog osoblja kako bi poboljšala kvalitet znanja nastavnog osoblja, te kvalitet odvijanjanastavnog procesa. Mobilnost nastavnog osoblja æemo posmatrati prvo kao dio slobode kretanja radnika u Evropskoj uniji, u sklopu kojeg je i kretanjeznanja, a u kontekstu znaèaja koji znanje ima u ekonomskom rastu odnosno razvoju. Analiziraæemo potom ciljeve Evropskog istraživaèkog prostora,kao i konkretne programe mobilnosti koji se primjenjuju u okviru Evropske unije, ali i drugdje. Na bazi dostupnih podataka, pogledaæemo koliko jeuèešæe BiH istraživaèa u programima mobilnosti, kroz to i inoviranjunastavnih programa, te doæi do adekvatnih zakljuèaka.

Kljuène rijeèi: teorije rasta i razvoja, sloboda kretanja, Evropski istraživaèki prostor, ekonomski rast

JEL klasifikacija: J24

61

56 MA Sandro Èošabiæ, mas ter iz oblasti makroekonomije, e-mail:[email protected]

MOBILITY OF TEACHING STAFF FROM THE ANGLEOF FREEDOM OF MOVEMENT AND DEVELOPMENTOF HUMAN CAPITAL – EUROPEAN UNION AND BaH

EXPERIENCES

Sandro Èošabiæ57

Ab stract

This pa per anal y ses sev eral the o ries of growth and de vel op ment, and ac -cord ingly the evo lu tion of role of hu man cap i tal, the ed u ca tion, and thefree dom of move ment as one of the ba sic free doms of EU. By overviewingmo bil ity of teach ing staff, and of the knowl edge in gen eral, also throughinovation of teach ing pro cesses, we shall pres ent the role of the Eu ro peanun ion in those proceses, its programmes, as well as ex pe ri ences of BaH inthis rel e vant is sue.

Eu ro pean Un ion has rec og nized the need for mo bil ity of teach ing staff in or -der to im prove the qual ity of knowl edge of teach ing staff, as well as thequal ity of teach ing pro cess. We shall ana lyse the mo bil ity of teach ing stafffirst as a part of free dom of move ment of work ers in the Eu ro pean un ion,in clud ing the move ment of knowl edge, in the con text of im por tance ofknowled in the eco nomic growth and de vel op ment. We shall then ana lysethe aims of Eu ro pean Re search Area, and con crete mo bil ity programmesthat are ap pli ca ble withing the Eu ro pean un ion, and else where. On thegrounds of avail able in for ma tion, we shall look into the quan tity of par tic i -pa tion of BaH re search ers in the mo bil ity programmes, and into theinovation of mobility programmes, and reach adequate conclusions.

Key words:the o ries of growth and de vel op ment, free dom of move ment, Eu -ro pean Re search Area, eco nomic growth

JEL clas si fi ca tion: J24

62

57 MA Sandro Èošabiæ, Mas ter in Mac ro eco nom ics, e-mail: sandro.cosabic@out -look.com

UDK 346.543:336.07(4-672EU) (497.6)DOI 10.7251/EUBAL1501022A

ANALIZA ISKORIŠTENOSTI SREDSTAVA IZPREDPRISTUPNIH FONDOVA EVROPSKE UNIJE U

BOSNI I HERCEGOVINI

Irina Aliæ58

Rezime

Instrumenti za predpristupnu pomoæ (IPA) predstavljaju najznaèajniji in -stru ment finansijske pomoæi, koju Evropska unija pruža zemljamakanditatkinjama i potencijalnim kandidatkinjama za èlanstvo u EU. Bosna iHercegovina je, potpisivanjem Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju,dobila sta tus potencijalne kandidatkinje za ulazak u EU, te stekla pravo nakorištenje sredstava odobrenih iz IPA fondova. U periodu od 2007 – 2013.godine, iz IPA fondova, u Bosnu i Hercegovinu alocirano je 513,246 miliona€, od èega je ugovoreno 83%, a isplaæeno 63%. Novim planom, kojiobuhvata pe riod od 2014 – 2017. godine, iz IPA fondova, se namjeravausmjeriti 165,8 miliona € za podršku projektima u BiH.

Svrha ovog rada je analiza iskorištenosti sredstava IPA fondova u BiH. Radæe biti sastavljen iz dva dijela. Uzimajuæi u obzir da se veæ na osnovuizvršene preliminarne analize uoèava nedovoljna iskorištenost sredstavaIPA fondova u Bosni i Hercegovini, svrha prvog dijela rada je identifikovanje faktora koji spreèavaju nedovoljnu iskorištenost navedenih sredstava. Udrugom dijelu rada ispituju se moguænosti efikasnijeg korištenja sredstavaIPA fondova u Bosni i Hercegovini.

Kljuène rijeèi:IPA, iskorištenost sredstava, analiza, Bosna i Hercegovina,Evropska Unija.

JEL klasifikacija: F5, F3

63

58 Irina Aliæ, asistent, Fakultet za ekonomiju i menadžment, Slobomir P Univerzitet,Slobomir, Bijeljina

ANALYSIS OF THE UTILIZATION INSTRUMENT FORPRE-ACCESSION ASSISTANCE EUROPEAN UNION IN

BOSNIA AND HERZEGOVINA

Irina Aliæ59

Ab stract

The In stru ment for Pre-Accesion As sis tance (IPA), rep re sent the most sig -nif i cant fi nan cial in stru ment given by the Eu ro pean Un ion to can di datecoun tries and potenial can di dates for Eu ro pean Part ner ship. ConclusingSta bili sa tion and As so ci a tion Agree ment, Bosnia and Herzegovina be camepo ten tial can di dates for Eu ro pean Part ner ship and ac quired rights on uti li -za tion in stru ment for pre-ac ces sion as sis tance EU. IPA alocated 513,246milon € to Bosnia and Herzegovina, of which 83% was agreed and 63% wascharged in pe riod from 2007. -2013. The new IPA plan ing alocate 165,8milion € sup port to project in BiH during the period form 2014.-2017.

The pur pose of this pa per is an a lyze the utulization of IPA funds. The pa perwill con sist of two parts. Con sid er ing the pre lim i nary anal y sis, no ticed that IPA funds are not utilizied ef fi ciently in BiH so pur pose of the first e part isto iden tify fac tors which pre vent the ef fi cient use of IPA funds. The sec ondpart will ex am ine the pos si bil i ties of more ef fi cient using IPA funds in BiH.

Key words: IPA, uti li za tion of re sources, anal y sis, Bosnia and Herzegovina,the Eu ro pean Un ion.

JEL clas si fi ca tion: F5, F3

64

59 Irina Alic, Teach ing asistant, Fac ulty of Eco nom ics and Man age ment, Slobomir PUni ver sity, Slobomir, Bijeljina

Documents

ZBORNIK REZIMEA BOOK OF ABSTRACTS - Visoka škola · 2015-10-01 · Zbornik rezimea pripremljen u skladu sa Pravilnikom o mjerilima za ostvarivanje i finansiranje programa održavanja