ZZBBOORRNNIIKK RRAADDOOVVAA

RReeggiioonnaallnnaa nnaauu nnoossttrruu nnaa kkoonnffeerreenncciijjaa

-- EERRAAZZ 22001155 --

BBeeooggrraadd,, 22001155..

OOddrržžiivvii eekkoonnoommsskkii rraazzvvoojj

-- ssaavvrreemmeennii ii mmuullttiiddiisscciipplliinnaarrnnii pprriissttuuppii --

REGIONALNA NAU NOSTRU NA KONFERENCIJA ERAZ 2015

Održivi ekonomski razvoj

– savremeni i multidisciplinarni pristupi –

ZBORNIK RADOVA

Konferenciju je finansijski podržalo Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja

Republike Srbije

Beograd, Srbija, 11. jun 2015. godine

CIP - Katalogizacija u publikaciji - Narodna biblioteka Srbije, Beograd

338.2(082) 338.1(082) 336.76(082) 005(082) 658.8(082)

REGIONALNA nau no stru na konferencija ERAZ 2015 (2015 ; Beograd) Održivi ekonomski razvoj : savremeni i multidisciplinarni pristupi : zbornik radova / Regionalna nau no stru na konferencija ERAZ 2015, Beograd, 11 jun 2015. godine ; [organizatori Fakultet za ekonomiju i inženjerski menadžment - FIMEK... [et al.]. - Beograd [etc.] : Udruženje ekonomista i menadžera Balkana - UdEkoM Balkan [etc.], 2015 (Beograd : All in one copy centar). - XV, 607 str. : graf. prikazi, tabele ; 30 cm

Tiraž 100. - Napomene i bibliografske reference uz tekst. - Bibliografija uz svaki rad. - Abstracts, apstrakti.

ISBN 978-86-80194-01-1 1. Fakultet za ekonomiju i inženjerski menadžment -FIMEK (Novi Sad) a) Ekonomska politika - Zbornici b) Ekonomski razvoj -Zbornici c) Finansijsko tržište - Zbornici d) Menadžment - Zbornici e) Marketing -Zbornici COBISS.SR-ID 216614924

Konferencija ERAZ 2015 Održivi ekonomski razvoj – savremeni i multidisciplinarni pristupi Zbornik radova

PPrrooggrraammsskkii ooddbboorr kkoonnffeerreenncciijjee:: 1. Prof. dr Slobodan Slovi , Visoka škola strukovnih studija za ekonomiju i upravu - R&B College,Beograd 2. Prof. dr Pankov Viktor Vasilievich, Fakultet poslovnih studija, Ruski ekonomski univerzitet„Plehanov“ – Moskva 3. Prof. dr Branko Ljuti , Fakultet za ekonomiju i inženjerski menadžment - FIMEK, Novi Sad4. Prof. dr Gojko Rikalovi , Ekonomski fakultet, Univerzitet u Beogradu5. Prof. dr Mom ilo Živkovi , Fakultet za poslovne studije, Megatrend univerzitet6. Doc. dr Slagjana Stojanovska, Fakultet za biznis ekonomiju, Skoplje7. Prof. dr Siniša Varga, Pravni fakultet, Univerzitet u Kragujevcu8. Prof. dr Živan Nikoli , Visoka škola strukovnih studija za ekonomiju i upravu - R&B College,Beograd 9. Doc. dr Nenad Jankovi , Ekonomski fakultet, Univerzitet u Kragujevcu10. Doc. dr Vladimir Jovanovi , Pravni fakultet za privredu i pravosu e - Univerzitet Privrednaakademija - Novi Sad 11. Prof. dr Nenad Avramovi , Pravni fakultet za privredu i pravosu e - Univerzitet Privrednaakademija - Novi Sad 12. Prof. dr Slavomir Kali anin, Visoka škola strukovnih studija za ekonomiju i upravu - R&B College,Beograd 13. Prof. dr Nina Planojevi , Pravnifakultet, Univerzitet u Kragujevcu 14. Doc. dr Vuk Bevanda, Fakultet zaposlovne studije, Megatrend univerzitet 15. dr Miroljub Nikoli , Ministarstvoprivrede Republike Srbije, Sektor za regionalni razvoj i strateške analize privrede

OOrrggaanniizzaacciioonnii ooddbboorr kkoonnffeerreenncciijjee:: 1. Prof. dr Ivana Slovi -Kr adinac2. dr Marija Jovanovi3. Nikolina Vrcelj4. Dejan Jeremi5. Uroš Mir evi6. Ivana Vasi7. Nevena Vrcelj8. Stefan Zelenbaba

Izdava : 1. Udruženje ekonomista i menadžera

Balkana – UdEkoM Balkan 2. Fakultet za ekonomiju i inženjerski

menadžment – FIMEK, Novi Sad 3. Visoka škola strukovnih studija za

ekonomiju i upravu - R&B College, Beograd

4. Internacionalni univerzitet „Br ko“ –BiH

5. Fakultet poslovnih studija, Ruskogekonomskog univerziteta „Plehanov“ iz Moskve

Beograd, 2015

ISBN 978-86-80194-01-1

i

SS AA DD RR ŽŽ AA JJ

ASSESSING THE SERBIAN AND MACEDONIAN ENVIRONMENTAL SUSTAINABILITY VALUE DELIVERY NETWORK PRACTICES....................................................................................1

PHD, SLAGJANA STOJANOVSKA

ALTERNATIVNOM EKONOMIJOM DO ODRŽIVOG RAZVOJA................................................15

DR.SC. DRAGO PUPAVAC MR.SC. HRVOJE BUDI ANTONIA BEGOVI

EKONOMSKE RAZVOJNE MOGU NOSTI SRBIJE.......................................................................24

DR SLOBODAN BRACANOVI

KONKURENCIJA U KONTEKSTU GLOBALIZACIJE ...................................................................35

PHD. GORDANA BILBILOVSKA PHD. IVANA BILBILOVSKA

UPRAVLJANJE KVALITETOM KAO FAKTOR POVE ANJA KONKURENTNOSTI PREDUZE A SRPSKE TEKSTILNE INDUSTRIJE..........................................................................44

MR JELENA LAZI DR ISIDORA LJUMOVI DR JANKO CVIJANOVI

GOVERNMENT’S ROLE IN DEALING WITH THE ECONOMIC AND FINANCIAL CRISIS - COLLECTION OF CLAIMS IN MACEDONIA..................................................................................53

MR SNEZHANA DIMKOVSKA

ECONOMIC POLICY FOR DECREASING THE UNEMPLOYMENT IN MACEDONIA...........59

PHD, VANCO UZUNOV PHD, BILJANA PETREVSKA

THE IMPACT OF EU ACCESSION ON FDI FLOWS BETWEEN NEW AND OLD MEMBER STATES.....................................................................................................................................................69

DOC. DR.SC. OZREN PILIPOVI

SPECIFI NOSTI POSLOVANJA BANAKA U SRBIJI U FUNKCIJI NA INA ULASKA NA TRŽIŠTE...................................................................................................................................................76

DR, ISIDORA LJUMOVI DR, JANKO CVIJANOVI MR, JELENA LAZI

EKONOMSKA KRIZA I JA ANJE KONKURENTNOSTI PREDUZE A U PODUNAVSKOM REGIONU.................................................................................................................................................82

MSC JOVAN RUDEŽ

LOCAL GOVERNMENT IN MACEDONIA: ON THE EMERGENCE AND SIGNIFICANCE OF LOCAL ECONOMIC DEVELOPMENT STRATEGIES....................................................................88

PHD, SNEZHANA HRISTOVA

FINNISH MODEL OF ECONOMIC DEVELOPMENT SINCE 1990S – LESSONS AND CHALLENGES ........................................................................................................................................94

DR NENAD RAN I

ii

ODRŽIVOST EKONOMSKOG RASTA I DIREKTNE STRANE INVESTICIJE – PRIMER SPREMNOSTI ZA STRANA ULAGANJA U OPŠTINAMA SLOVENIJE I SRBIJE...................104

DR ANITA MA EK DR RASTO OVIN JELENA ZVEZDANOVI LOBANOVA

THE HIGH RATE OF UNEMPLOYMENT IN REPUBLIC OF MACEDONIA ...........................114

JETON ZUKA

EXCHANGE RATE AND EXPORT-LED GROWTH IN SEE6: ECONOMIC CONVERGENCE MACHINE – WHAT HAPPENED? WHAT NEXT? .........................................................................122

PHD, GLIGOR BISHEV PHD, TATJANA BOSHKOV

SOCIAL INEQUALITY IN THE REPUBLIC OF MACEDONIA...................................................136

PROF. BILJANA PETREVSKA PROF. VANCO UZUNOV

EKONOMSKA EFIKASNOST CENE ELEKTRI NE ENERGIJE PO VRSTAMA ENERGENATA......................................................................................................................................144

DR DRAGOLJUB TICA ALEKSANDRA GALONJA ANDREJ KURTOVI

EU CAPITAL MARKETS UNION AND IMPLICATIONS FOR THE SMALL MEMBER STATES – CASE OF CROATIA..........................................................................................................153

PHD, IVANA BAJAKI

UTICAJ RIZIKA ZEMLJE I POLITI KOG RIZIKA NA ALOKACIJU KAPITALA U SAVREMENIM ME UNARODNIM USLOVIMA POSLOVANJA ...............................................162

MSC, ANA RAN ELOVI

INOVATIVNI MENADŽMENT KROZ ORGANIZACIONO U ENJE.........................................175

DR SNEŽANA KIRIN MSC GORDANA GAVRI DR ALEKSANDAR SEDMAK

LJUDI KAO KLJU NI ELEMENTI RAZVOJA OP INA U BOSNI I HERCEGOVINI............184

MR FATIMA GUŠI

ELECTRONIC DATA PROCESSING OF NUMBER OF POPULATION IN THE MUNICIPALITY OF PRESEVO AND USE OF INFORMATION TECHNOLOGY FOR MANAGEMENT OF DATABASES AND HUMAN RESOURCES .................................................191

DR. SC. RAGMI MUSTAFA DR. DOC. NASER KAMBERI DR. SC. MENTOR SHAQIRI KUJTIM MUSTAFA

ANALIZA PRIMENE E-TRGOVINE U SRBIJI U PROTEKLOM PERIODU .............................207

ALEKSANDAR ALEKSI MILAN LAZI MARIJA UROŠEVI

ADVANCED COMMUNICATION TECHNOLOGIES AS SUPPORTING TOOL FOR CONTEMPORARY MANAGEMENT................................................................................................214

MSC, DANIELA KOTESKA LOZANOSKA MSC, LJUBINKA GJERGJESKA SANDJAKOSKA

iii

OPEN INNOVATION CONSTRAINTS IN MACEDONIAN SMES ...............................................220

PHD, JANEVSKI ZORAN PHD, DAVITKOVSKA ELENA PHD, PETKOVSKI VLADIMIR

TEHNOLOŠKO PREDUZETNIŠTVO U FUNKCIJI ODRŽIVOG RASTA I RAZVOJA JAVNIH PREDUZE A .........................................................................................................................................229

MSC, MARIJA OR EVI

PRAVNA REGULATIVA OPOREZIVANJA DUHANSKIH PRERA EVINA U TROŠARINSKOM SUSTAVU REPUBLIKE HRVATSKE U FUNKCIJI ODRŽIVOG EKONOMSKOG RAZVOJA................................................................................................................235

DOC. DR. SC. SONJA CINDORI MATO BARIŠI

INFLUENCE OF SOCIOPSYCHOLOGICAL BELIEF FACTORS ON USERS’ ATTITUDES AND BEHAVIOUR TOWARD MARKETING COMMUNICATION ON SOCIAL NETWORKS..................................................................................................................................................................245

DR DENIS TOMŠE DR BORIS SNOJ

ENERGY AND LIBYA’S ECONOMIC DEVELOPMENT ..............................................................255

KHALID MAKHLOF- LIBYA

COMPANY INNOVATIVE STRATEGIC PLANING AND ALOCATIVE OPTIMIZATION OF THE FINANCIAL RESOURCES.........................................................................................................259

PHD. EMILIJA STEVANOVSKA PHD. EMANUELA ESMEROVA

THE COMMON PUBLIC UNDERSTADING ABOUT THE VALUES AND ITS’ PRACTICE IN THE ORGANISATIONS.......................................................................................................................270

PHD, KRISTINA KRSTESKA

PRIHVATANJE KONCEPTA ORGANIZACIONOG U ENJA I UTICAJ NACIONALNE KULTURE ..............................................................................................................................................278

MSC, VIOLETA JOVANOVI DR, DŽEJN PAUNKOVI DR, SR AN ŽIKI

SKRA ENJE VREMENA RAZVOJA NOVIH IT PROIZVODA POMO U TEHNOLOŠKIH INKUBATORA ......................................................................................................................................287

DR, RADOVAN VLADISAVLJEVI MR, PREDRAG STOJKOVI

EKONOMSKI I DRUŠTVENI ASPEKTI ODRŽIVOG RAZVOJA................................................294

MR.SCI NERMA OLAKOVI -PRGUDA

ODGOVORNOST POSLODAVCA ZA ŠTETU KOJU RADNIK PRETRPI NA RADU ILI U VEZI SA RADOM..................................................................................................................................302

MR, DANIJELA DESPOTOVI MR, JELENA URI I

U INCI IZGRADNJE AUTOCESTE A1 NA ODRŽIVOST TURIZMA PODVELEBITSKOG PRIMORJA ............................................................................................................................................308

DR.SC. DRAGO PUPAVAC MR.SC. TOMISLAV ŽUPI IVICA BAKOVI

iv

BIZNIS IGRA.........................................................................................................................................317

DR VOJISLAV OR EVI DR MILOŠ GAJI DR DRAGI MARI

PRESENTATION OF CHOICE OF THE OPTIMAL DEPARTURE DESTINATION IN CONNECTION WITH EUROPEAN COUNTRIES FLIGHT SERVICE .......................................328

M.SC., ANTON VORINA M.SC., DARKO PIRTOVŠEK

SPECIFI NOSTI ME UNARODNOG TRŽIŠTA PAMUKA.........................................................336

MSC, DUŠAN PEROVI

ZNA AJ EBRD–A U STRATEGIJI RASTA JADRANKE D.D., MALI LOŠINJ..........................344

DR. SC. ELVIS MUJA EVI MAG. OEC. FERNANDO KIRIGIN

ME UNARODNE RA UNOVODSTVENE RAZLIKE I NJIHOV UTICAJ NA FINANSIJSKO IZVEŠTAVANJE ...................................................................................................................................350

MSC, ŽARKO RA ENOVI

ORGANIZACIONA STRUKTURA POLICIJSKE ORGANIZACIJE – STANJE I PERSPEKTIVE RAZVOJA...............................................................................................................................................359

DR, ANDREA BU ALINA MATI NIKOLINA VRCELJ DR, ANA JUR I

OBAMA AND CUBA: NEW AMERICAN – CUBAN RELATIONS ...............................................368

MR. SC. MILIJANA RATKOVI

METHODOLOGY FOR DESIGN AND IMPLEMENTATION OF THE TQM SYSTEM IN AUTOMOTIVE INDUSTRY COMPANIES IN MACEDONIA .......................................................373

DR, ELIZABETA MITREVA DR, NAKO TASKOV HRISTIJAN GJORSHEVSKI

KOMUNIKACIJA I NEFORMALNI NA INI KOMUNIKACIJE U KOMPANIJAMA..............385

MR SAŠA STAMENKOVI DR MILAN STAMATOVI DR UR ICA VUKAJLOVI

DOKUMENTARNI AKREDITIV........................................................................................................394

ZDRAVKOVI IVANA

CONTEMPORARY TRENDS IN STRATEGIC PLANNING THROUGH EMPLOYEES INVOLVEMENT AND APPLICATION OF ORGANIZATIONAL INTELLIGENCE ................399

PHD, LIDIJA STEFANOVSKA PHD, GORAN VASILEVSKI

RAZLI ITOST LJUDSKIH RESURSA KAO POTENCIJAL PREDUZE A ...............................408

AZAM HUSSEIN-LIBYA

SAMOREGULATIVA U OBLASTI MARKETING OGLAŠAVANJA U KONTEKSTU ZAŠTITE POTROŠA A SA POSEBNIM OSVRTOM NA DECU I MALOLETNIKE ..................................412

DR, DRAGANA NEŠOVI MSC, SNEŽANA CIVRI MARKOV DANICA NEŠOVI

v

ZNANJE, ODLU UJU I FAKTOR USPEŠNOG POSLOVANJA PREDUZE A........................421

DR, MIRJANA ŠEKARI DIPL. EKONOMISTA, MARINA KOSTI DIPL. EKONOMISTA, JELENA ŠEKARI -SOTIROVSKI

POLOŽAJ POLJOPRIVREDE SRBIJE U ME UNARODNIM INTEGRACIJAMA ..................429

MSC, MILICA CVETKOVI MSC, MILOŠ STOJANOVI

ODRŽIVI EKONOMSKI RAZVOJ POLJOPRIVREDNOG SEKTORA REPUBLIKE SRBIJE436

MIHAILO UR I SINIŠA ABARKAPA NEMANJA SMAJOVI

LABOUR MARKET FUNCTIONING IN THE REPUBLIC OF MACEDONIA ...........................444

PH.D. ALEKSANDRA LOZANOSKA PH.D. ELIZABETA DJAMBASKA PH.D. VESNA GEORGIEVA SVRTINOV

IDENTIFIKACIJA SAVREMENOG PREDUZETNI KOG KONCEPTA I MOGU NOSTI PRIMENE U SRBIJI .............................................................................................................................451

DR, JOVANKA POPOVI DR, VLADO RADI NIKOLA RADI

THE INFLUENCE OF PERFORMANCE ORIENTATION ON ECONOMIC AND SOCIAL INDICATORS ........................................................................................................................................458

PHD, ANA BINOVSKA-KOCHEVA PHD, MAJA KOCHOSKA

INDIKATORI FINANSIJSKIH PREVARA U CILJU UVO ENJA PREVENTIVNIH MJERA U PREDUZE A .........................................................................................................................................467

MR SVJETLANA VRANJEŠ

M-BANKING U SRBIJI ........................................................................................................................474

GABRIJELA LILI

MEASURING POVERTY USING PARAMETERIZED LORENZ CURVE – THE CASE OF MACEDONIA ........................................................................................................................................479

PHD, DIMITAR FTIMOSKI MSC, DUSHKO JOSHESKI

NOVI KONTEKST EKONOMSKOG RAZVOJA: KAKO UBRZATI EKONOMSKI RAST U CRNOJ GORI.........................................................................................................................................489

DR, NINA VUJOŠEVI

ULOGA MARKETING KAMPANJA ZA PROMOCIJU ODRŽIVOG RAZVOJA TRANSPORTA..................................................................................................................................................................494

MR VELJKO RADI EVI DR, NIKOLA KRSTANOSKI MR NENAD STANKOVI

STRATEGICAL EDUCATIONAL REFORMS IN LIBYA ..............................................................509

MUFTAH ASSEID-LIBYA

FINANSIJSKA POMO DRŽAVE U CILJU PODIZANJA NIVOA EFIKASNOSTI I KONKURENTNOSTI POLJOPRIVREDE U EU ..............................................................................513

DR BOJAN KRSTI DR TANJA STANIŠI

vi

MSC. EKON. JELENA STANOJEVI

ZNA AJ PRA ENJA I MERENJA KVALITETA ZA MENADŽMENT I RAZVOJ POSLOVNOG SISTEMA......................................................................................................................523

DR, ALEKSANDRA ŽIVALJEVI NIKOLINA VRCELJ DR, DRAGANA TRIFUNOVI

ANALYSIS OF THE ROLE AND IMPORTANCE OF CORPORATE SOCIAL RESPONSIBILITY FROM THE VIEW OF CITIZENS OF BOSNIA AND HERZEGOVINA....529

MR, RUŽICA ERVIDA- LEKANI DR, ADRIANA RADOSAVAC

FAKTORI KRETANJA AGREGATNE TRAŽNJE ZA NOVCEM U SRPSKOJ PRIVREDI .....536

DR, MILICA GAVRILOVI DR, VESNA MILETI

POVEZIVANJE PREDUZE A KAO FAKTOR UNAPRE ENJA EFIKASNOSTI POSLOVANJA.......................................................................................................................................545

DR VUK BEVANDA DR MIRO SOKI DIPL. ECC DANIJELA RUTOVI

KUPOVINA I MOTIVI KUPOVINE U SAVREMENOM MARKETING MENADŽMENT SISTEMU................................................................................................................................................554

DR, JANA ALEKSI AN ELI

KAPACITETI KAO OSNOVA KONKURENTSKE PREDNOSTI PREDUZE A........................560

DR, BOJAN KRSTI DR, FILIP OKOVI

THE CURRENT STATE OF VARIOUS CHARACTERISTICS RELATED TO THE WINE MARKET IN THE REPUBLIC OF MACEDONIA...........................................................................566

PROF. DR NAKO TASKOV PROF. DR ELIZABETA MITREVA JULIJANA SAZDOVA

REPUBLIKA KINA NOVA SVJETSKA GOSPODARSKA VELESILA........................................576

DR.SC, ELVIS MUJA EVI MAG.OEC, MAJA VIZJAK

INTERNA KOMUNIKACIJA KAO FAKTOR ZADRŽAVANJA ZAPOSLENIH – IZ PERSPEKTIVE LITERATURE MARKETINGA I MENADŽMENTA LJUDSKIH RESURSA.586

DR VESNA MILANOVI DR ANDREA BU ALINA MATI DR ANA JUR I

THE ROLE OF MARKETING IN ECONOMIC DEVELOPMENT AND PROMOTION OF THE COUNTRIES ..........................................................................................................................................594

ANETA STOJANOVSKA-STEFANOVA NAKO TASHKOV

ROLE OF THE ENTREPRENEUR, OWNER OF THE COMPANY IN MOTIVATING THE EMPLOYEES IN THE TOURIST SECTOR......................................................................................601

PHD MARIJA MAGDINCEVA SOPOVA PHD TANJA ANGELKOVA PETKOVA PHD , KIRIL POSTOLOV

vii

IINNDDEEKKSS AAUUTTOORRAA

Adriana Radosavac, 529 Aleksandar Aleksi , 207 Aleksandar Sedmak, 175 Aleksandra Galonja, 144 Aleksandra Lozanoska, 444 Aleksandra Živaljevi , 523 Ana Binovska-Kocheva, 458 Ana Jur i , 359, 586 Ana Ran elovi , 162 Andrea Bu alina Mati , 359, 586 Andrej Kurtovi , 144 Aneta Stojanovska-Stefanova, 594 Anita Ma ek, 104 Anton Vorina, 328 Antonia Begovi , 15 Azam Hussein-Libya, 408

Biljana Petrevska, 59, 136 Bojan Krsti , 513, 560 Boris Snoj, 245

D, Danica Nešovi , 412 Daniela Koteska Lozanoska, 214 Danijela Despotovi , 302 Danijela Rutovi , 545 Darko Pirtovšek, 328 Davitkovska Elena, 220 Denis Tomše, 245 Dimitar ftimoski, 479 Dragana Nešovi , 412 Dragana Trifunovi , 523 Dragi Mari , 317 Drago Pupavac, 15, 308 Dragoljub Tica, 144

ur ica Vukajlovi , 385 Dušan Perovi , 336 Dushko Josheski, 479 Džejn Paunkovi , 278

E Elizabeta Djambaska, 444 Elizabeta Mitreva, 373, 566 Elvis Muja evi , 344, 576 Emanuela Esmerova, 259 Emilija Stevanovska, 259

F Fatima Guši , 184 Fernando Kirigin, 344 Filip okovi , 560

G Gabrijela Lili , 474 Gligor Bishev, 122 Goran Vasilevski, 399 Gordana Bilbilovska, 35 Gordana Gavri , 175

H Hristijan Gjorshevski, 373 Hrvoje Budi , 15

I Isidora Ljumovi , 44, 76 Ivana Bajaki , 153 Ivana Bilbilovska, 35 Ivica Bakovi , 308

J Jana Aleksi An eli , 554 Janevski Zoran, 220 Janko Cvijanovi , 44, 76 Jelena uri i , 302 Jelena Lazi , 44, 76 Jelena Šekari -Sotirovski, 421 Jelena Stanojevi , 513

B

viii

Jelena Zvezdanovi Lobanova, 104 Jeton Zuka, 114 Jovan Rudež, 82 Jovanka Popovi , 451 Julijana Sazdova, 566

K Khalid Makhlof- Libya, 255 Kiril Postolov, 601 Kristina Krsteska, 270 Kujtim Mustafa, 191

L, Lj Lidija Stefanovska, 399 Ljubinka Gjergjeska Sandjakoska, 214

M Maja Kochoska, 458 Maja Vizjak, 576 Marija or evi , 229 Marija Magdinceva Sopova, 601 Marija Uroševi , 207 Marina Kosti , 421 Mato Bariši , 235 Mentor Shaqiri, 191 Mihailo ur i , 436 Milan Lazi , 207 Milan Stamatovi , 385 Milica Cvetkovi , 429 Milica Gavrilovi , 536 Milijana Ratkovi , 368 Miloš Gaji , 317 Miloš Stojanovi , 429 Mirjana Šekari , 421 Miro Soki , 545 Muftah Asseid-Libya, 509

N Nako Tashkov, 594 Nako Taskov, 373, 566 Naser Kamberi, 191 Nemanja Smajovi , 436 Nenad Ran i , 94 Nenad Stankovi , 494 Nerma olakovi -Prguda, 294 Nikola Krstanoski, 494

Nikola Radi , 451 Nikolina Vrcelj, 359, 523 Nina Vujoševi , 489

O Ozren Pilipovi , 69

P Petkovski Vladimir, 220 Predrag Stojkovi , 287

R Radovan Vladisavljevi , 287 Ragmi Mustafa, 191 Rasto Ovin, 104 Ružica ervida- Lekani , 529

S Saša Stamenkovi , 385 Siniša abarkapa, 436 Slagjana Stojanovska, 1 Slobodan Bracanovi , 24 Snežana Civri Markov, 412 Snežana Kirin, 175 Snezhana Dimkovska, 53 Snezhana Hristova, 88 Sonja Cindori, 235 Sr an Žiki , 278 Svjetlana Vranješ, 467

T Tanja Angelkova Petkova, 601 Tanja Staniši , 513 Tatjana Boshkov, 122 Tomislav Župi , 308

V Vanco Uzunov, 59, 136 Veljko Radi evi , 494 Vesna Georgieva Svrtinov, 444 Vesna Milanovi , 586 Vesna Mileti , 536 Violeta Jovanovi , 278 Vlado Radi , 451

ix

Vojislav or evi , 317 Vuk Bevanda, 545

Ž Žarko Ra enovi , 350

Zdravkovi Ivana, 394

x

xi

PP RR EE DD GG OO VV OO RR

Ekonomski razvoj odnosi se na unapre enje aktivnosti u privredi, što upu uje na progresivne promene u socio-ekonomskoj strukturi i porast životnog standarda. S obzirom da je cilj održivog ekonomskog razvoja eliminacija siromaštva, nejednakosti i nezaposlenosti – što dalje vodi ka socijalnoj inkluziji i unapre enju kvaliteta življenja; potrebno je u analizi ovog važnog pitanja primeniti izrazito multidisciplinaran pristup.

Navedeno su prepoznali organizatori konferencije ERAZ 2015: Fakultet za ekonomiju i inženjerski menadžment – FIMEK iz Novog Sada, Visoka škola strukovnih studija za ekonomiju i upravu - R&B College iz Beograda, Internacionalni univerzitet „Br ko“ – BiH, Udruženje ekonomista i menadžera Balkana - UdEkoM Balkan, Fakultet poslovnih studija, Ruskog ekonomskog univerziteta „Plehanov“ iz Moskve; te u Beogradu 11. juna 2015. godine na osamnaestom spratu hotela „Srbija“ organizovaliregionalnu nau nostru nu konferenciju uz podršku Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije pod nazivom: Održivi ekonomski razvoj – savremeni i multidisciplinarni pristupi.

Konferencija je kreirana sa namerom da postane klju na manifestacija ovog tipa u regionu, a ima za krajnji cilj objavljivanje radova istraživa a u svrhu popularizacije nauke i njihove li ne i kolektivne afirmacije.

Program konferencije ERAZ 2015 bio je pažljivo dizajniran i kombinovao je prezentacije najnovijih nau nih dostignu a, interaktivne diskusije i druge vidove interpersonalne razmene iskustava; a glavna tema konferencije je obra ena kroz slede e tematske oblasti:

Ekonomska politika,Me unarodna ekonomija,Savremeni menadžment i inovativnost,Berze i finansijska tržišta,Finansijski menadžment i bankarstvo,Marketing i trgovina,Savremeni oblici preduzetništva i investicija,Ra unovodstvo i osiguranje,Radno pravo,

xii

Poslovno pravo.

Konferenciju je otvorio dr Miroljub Nikoli iz Ministarstva privrede Republike Srbije, Sektora za regionalni razvoj i strateške analize privrede. Nakon toga prisutne su pozdravili prof. dr Mom ilo Živkovi sa Fakulteta za poslovne studije – Megatrend univerziteta i doc. dr Slagjana Stojanovska sa Fakulteta za biznis ekonomiju iz Skoplja.

U eš e u radu konferencije uzelo je ukupno 113366 iissttrraažžiivvaa aa -- 6677 iizz zzeemmlljjee ii 6699 iizz iinnoossttrraannssttvvaa, odnosno iz/sa:

sedam razli itih zemalja,28 razli itih univerziteta,32 eminentna fakulteta,etiri instituta,

pet visokih škola,razli itih ministarstava, lokalnesamouprave, javnih i privatnihpreduze a, multinacionalnihkompanija, ambasada iadvokatskih kancelarija.

U zborniku radova sa konferencije ERAZ 2015 objavljena su ak 7733 rraaddaa na više od 660000 ssttrraanniiccaa.

1. Srbija2. Makedonija3. Crna Gora4. Bosna i

Hercegovina5. Hrvatska6. Slovenija7. Austrija

1. Dardania univerzitet, Priština2. Megatrend univerzitet, Beograd3. Nezavisni univerzitet, Banja Luka4. Panevropski univerzitet Apeiron, Banja

Luka5. Slobomir P Univerzitet, Doboj6. University American College, Skoplje7. Univerzitet “Goce Del ev”, Štip8. Univerzitet ”Privredna akademija”, Novi

Sad9. Univerzitet „Džemal Bijedi “, Mostar10. Univerzitet „Nikola Tesla“, Gospi11. Univerzitet „Sv. irilo i Metodije“, Skoplje12. Univerzitet „Sv. Kliment Ohridski“, Bitolj13. Univerzitet Donja Gorica, Podgorica14. Univerzitet informacionih nauka i

tehnologije “Sv. Paul the Apostle”, Ohrid15. Univerzitet Metropolitan, Beograd16. Univerzitet Singidunum, Beograd17. Univerzitet u Banjoj Luci18. Univerzitet u Beogradu19. Univerzitet u Kragujevcu20. Univerzitet u Nišu21. Univerzitet u Novom Sadu22. Univerzitet u Požegi23. Univerzitet u Prištini sa privremenim

sedištem u Kosovskoj Mitrovici24. Univerzitet u Rijeci25. Univerzitet u Zagrebu26. Univerzitet Union – Nikola Tesla27. Univerzitet za biznis, inženjering i

menadžment, PIM Banja Luka28. Vienna University of Technology

xiii

1. Beogradska bankarska akademija - Fakultet za bankarstvo, osiguranje i finansije, Beograd2. Biznis Akademija Smilevski - BAS Skopje3. Doba fakultet, Maribor4. Ekonomski fakultet, Banja Luka5. Ekonomski fakultet, Kragujevac6. Ekonomski fakultet, Niš7. Ekonomski fakultet, Prilep8. Ekonomski fakultet, Skopje9. Fakultet ekonomije i biznisa, Maribor10. Fakultet inženjerstva elektrike, ra unarski inženjering, Priština11. Fakultet kompjuterskih nauka i inženjeringa, Skoplje12. Fakultet projektnog i inovacionog menadžmenta, Beograd13. Fakultet trgova kih i poslovnih nauka, Slovenija14. Fakultet turizma i poslovne logistike, ev elija15. Fakultet za biznis ekonomiju, Skoplje16. Fakultet za hotelijerstvo i turizam, Vrnja ka Banja17. Fakultet za me unarodnu ekonomiju finansije i biznis, Podgorica18. Fakultet za me unarodnu ekonomiju, Beograd19. Fakultet za menadžment, Zaje ar20. Fakultet za poslovne studije i pravo, Beograd21. Fakultet za poslovne studije, Beograd22. Fakultet za pravo, bezbednost i menadžment “Konstantin Veliki”, Niš23. Fakultet za primenjeni menadžment, ekonomiju i finansije, Beograd24. Fakultet za turizam i hotelijerstvo, Opatija25. Farmacijski i zdravstveni fakultet u Travniku, Bosna i Hercegovina26. Iustinianus Primus škola prava, Skoplje27. Mašinski fakultet, Beograd28. Pravni fakultet, Mostar29. Pravni fakultet, Novi Sad30. Pravni fakultet, Zagreb31. Prirodno-matemati ki fakultet, Niš32. Tehni ki fakultet, Bitolj

1. Ekonomski institut, Beograd2. Ekonomski institut, Skoplje3. Institut društvenih nauka, Centar za

ekonomska istraživanja, Beograd4. BAS Institut za menadžment, Bitolj

xiv

1. Visoka poljoprivredna škola,Šabac

2. Visoka škola za poslovnuekonomiju i preduzetništvo,Beograd

3. Visoka strukovna škola zamenadžment i poslovnekomunikacije, Sremski Karlovci

4. Strukovna škola, Celje5. Visoka škola za poslovnu

ekonomiju i preduzetništvo

1. Ministarstvo za finansije, Republike Makedonije2. Ministarstvo odbrane, Republike Makedonije3. Ministarstvo odbrane, Republike Srbije4. Opština Preševo5. Centar za socijalni rad, Pan evo6. JP “Pošta Srbije”, Beograd7. Sparkasse Bank, Makedonije8. Ambasada Libije u Srbiji9. Agencija za sprovo enje ste ajnih postupaka

„Kancelarija Stojkovi “, Novi Sad10. Advokatska kancelarija „Vera abarkapa“, Beograd11. Siemens Beograd12. Doo Montenegro Art13. Credit Agricole S.A. A.D.14. Vip Makedonija15. Gradska uprava grada Niša16. JKP Direkcija za javni prevoz grada Niša17. Dunav Osiguranje a.d.

xv

Od ukupno 3300 rraaddoovvaa iji su autori zaposleni u nau noistraživa kim institucijama sa sedištem u Republici Srbiji, ak ddeevveett (30%) je bilo oslobo eno pla anja kotizacije obzirom da predstavljaju rezultat istraživanja u okviru projekata koje ina e finansira nadležno ministarstvo nauke koje je podržalo konferenciju.

Pomenuti projekti su: OI 179001 - Organizaciona i informaciona podrška sistemu upravljanja kvalitetom kaoklju nim faktorom pove anja konkurentnosti naših preduze a i njihovog bržeg izlaskana svetsko i EU tržište;OI 179066 - Unapre enje konkurentnosti javnog i privatnog sektora Srbijeumrežavanjem kompetencija u procesu evropskih integracija Srbije;III 47010 - Društvene transformacije u procesu evropskih integracija –multidisciplinarni pristup;III 47004- Unapre enje javnih politika u Srbiji u funkciji poboljšanja socijalnesigurnosti gra ana i održivog privrednog rasta;III 45003 - Optoelektronski nanodimenzionalni sistemi – put ka primeni;III 44006 - Razvoj novih informaciono-komunikacionih tehnologija, koriš enjemnaprednih matemati kih metoda, sa primenama u medicini, telekomunikacijama,energetici, zaštiti nacionalne baštine i obrazovanju.