54
ZAKAŻENIA WYWOŁYWANE PRZEZ GRZYBY, PRĄTKI, CHLAMYDIE, MYKOPLAZMY I RIKETSJE. DOMINIKA LACHOWICZ KATEDRA I ZAKŁAD MIKROBIOLOGII LEKARSKIEJ WUM 26.03.208

Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

ZAKAŻENIA WYWOŁYWANE PRZEZ

GRZYBY, PRĄTKI, CHLAMYDIE,

MYKOPLAZMY I RIKETSJE.

DOMINIKA LACHOWICZ

KATEDRA I ZAKŁAD MIKROBIOLOGII LEKARSKIEJ WUM

26.03.208

Page 2: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Zakażenia grzybicze

Grzyby tworzą królestwo zajmujące pozycję systematyczną między królestwem

roślin i zwierząt.

Grzyby mogą być organizmami jednokomórkowymi lub zbudowanymi z grzybni.

Zakres temperatur dla wzrostu grzybów chorobotwórczych to +10 - + 48 ˚C

(temp. optymalna +20 - +30 ˚C)

W naszej strefie klimatycznej inwazyjne zakażenia grzybicze należą do typowych

zakażeń oportunistycznych – wywołują je zarówno grzyby drożdżopodobne jak i

grzyby pleśniowe.

Zakażenia grzybami drożdżopodobnymi częściej należą do zakażeń endogennych

natomiast grzybami pleśniowymi do zakażeń egzogennych.

Page 3: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Zakażenia grzybicze – grupy ryzyka

Choroby nowotworowe

Biorcy narządów

Urazy

Zakażenie HIV

Wcześniaki

Zabieg chirurgiczny

Choroby krwi

Cukrzyca

Oparzenia

Narkomania

Antybiotykoterapia, kortykoterapia, chemioterapia, immunosupresja

Page 4: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Podział zakażeń grzybiczych

Pierwotne

Wywołane przez typowe patogeny, które mogą zakażać i rozwijać się w tkankach

ludzi zdrowych

Histoplasma capsulatum, Coccidioides immitis, Blastomyces spp.

Wtórne

Patogeny oportunistyczne - czynnikiem sprzyjającym zakażeniu jest niewydolność

lub niedobór w układzie immunologicznym:

Candida spp., Aspergillus spp., Mucor spp.

Page 5: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Cechy grzybów istotne w chorobotwórczości

Zarodniki = dużą rozsiewalność

Termotolerancja

Właściwości adhezyjne

Właściwości alergizujące

Wytwarzanie mykotoksyn (aflatoksyna)

Zdolność wytwarzanie 2 różnych antygenowo form drożdżowej i strzępkowej

https://www.realtimelab.com/molds/aspergillus-fumigatus/

https://microbeonline.com/candida-albicans-pathogenesis-diagnosishttp://www.fungusfactfriday.com/162-candida-albicans/

Page 6: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Diagnostyka zakażeń

Badanie preparatów bezpośrednich z materiału klinicznego, w celu stwierdzenia

obecności komórek, strzępek grzybów.

Hodowla materiałów na podłożu Sabouraud

Identyfikacja na podstawie:

• morfologii kolonii

• preparatów mikroskopowych z kolonii

• podłoża chromogenne

Badania serologiczne – wykrywanie przeciwciał lub antygenów grzybiczych w płynach

ustrojowych:

• mannan – antygen ściany kom. Candida

• galaktomannan – polisacharydowy antygen ściany kom. Asperillus

• glukuronoksylomannan – antygen otoczkowy Cryptococcus

Oznaczanie wrażliwości na leki

Page 7: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Leki przeciwgrzybicze stosowane w terapii grzybic inwazyjnych

Page 8: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej
Page 9: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Grzyby z rodzaju Candida

Naturalną niszą ekologiczną drożdżaków Candida albicans są błony śluzowe

przewodu pokarmowego, pochwy i ujścia cewki moczowej, rzadziej skóra.

Nosicielstwo Candida w jamie ustnej u osób zdrowych wynosi od 25 do 50%.

Najczęstsze gatunki odpowiedzialne za zakażenia człowieka:

• C. albicans

• C. glabrata

• C. tropicalis

• C. parapsilosis

• C. krusei

• C. lusitaniae

Page 10: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Inwazyjne zakażenia Candida

Zakażenie poprzedzone jest kolonizacją.

Kolonizacji sprzyja stosowanie antybiotyków szerokowachlarzowych

Formy zakażenia:

• Kandydemia – odcewnikowa bądź w wyniku rozsiewu drożdżaków z błon

śluzowych przewodu pokarmowego

• Kandydoza narządowa

• Kandydoza rozsiana

Page 11: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Drożdżakowe zapalenie pochwy i sromu

Stany zapalne pochwy i sromu są najczęstszym powodem zgłoszenia się kobiety

po poradę u ginekologa.

Rozwój infekcji drożdżakowej w obrębie pochwy i sromu jest wynikiem

zaburzenia równowagi w złożonym ekosystemie biocenozy pochwy.

Konsekwencje zakażenia:

• pogorszenie jakości życia,

• czasowa niedyspozycja,

• stany zagrożenia życia w przypadku sepsy u pacjentek hospitalizowanych na

oddziałach IT

Większość kobiet doświadcza co najmniej jednego objawowego epizodu

zapalenia w ciągu życia.

Page 12: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Grzybica pochwy w ciąży

Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy.

Mikroflora pochwy zdrowej kobiety obejmuje także grzyby, które występują jako saprofity

w stanie równowagi z jej organizmem.

U 10-30% kobiet izolacji ich nie towarzyszą żadne objawy kliniczne, a u ciężarnych

bezobjawowe nosicielstwo sięga 50%.

Grzyby drożdżopodobne są przyczyną 25% wszystkich objawowych zakażeń pochwy u

kobiet nieciężarnych, a u ciężarnych liczba ta wzrasta do ok.45%.

U 40-50% kobiet zakażenia są nawracające. Sprzyjają temu warunki panujące w drogach

rodnych w czasie ciąży.

Do głównych objawów grzybicy pochwy należą swędzenie i pieczenie pochwy i sromu bez

upławów lub z gęstymi, białymi, serowatymi lub grudkowatymi upławami nieposiadającymi

przykrego zapachu. Błona śluzowa szyjki macicy i pochwy jest obrzęknięta i przekrwiona,

często z białawymi nalotami trudnymi do usunięcia.

Page 13: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Zakażenia Cryptococcus neoformans

Rezerwuarem C. neoformans jest przewód

pokarmowy różnych ptaków, w Polsce

przede wszystkim gołębi.

W wydalinach ptaków i w glebie grzyby

mogą przetrwać kilka miesięcy.

Charakterystyczną cechą C. neoformans

jest tworzenie mukopolisacharydowej

otoczki, widocznej w preparacie

tuszowym.

Zakażenie może przebiegać pod postacią:

• kryptokokozy skóry i tkanki podskórnej

• kryptokokozy płuc

• kryptokokozy układu nerwowego

Page 14: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Aspergiloza

Zakażenie szerzy się drogą powietrzną.

Aspergiloza inwazyjna często rozpoczyna się od inwazji naczyń.

Zakażenia najczęściej powodują:

• A. fumigatus –najczęściej występująca pleśń w powietrzu (aspergiloza zatok przynosowych,

aspergiloza oskrzeli, aspergiloza płuc, zakażenia OUN, aspergiloza oczna)

• A. flavus – wytwarza toksyny o potencjalnym działaniu hepatokarcynogennym

• A. terreus

• A. niger

• A. nidulans

Page 15: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Grzybice powierzchniowe

Rozwojowi zakażenia grzybiczego na skórze i jej przydatkach sprzyja obniżenie

odporności gospodarza oraz obecność czynników predysponujących np.: nadmierna

maceracja naskórka, zaburzenia złuszczania, nieprawidłowe odżywianie skóry i jej

przydatków.

Grzybicę skóry, paznokci i włosów wywołują głównie dermatofity oraz grzyby

drożdżopodobne z rodzaju Candida.

Dermatofity powodujące grzybice powierzchniowe należą do rodzajów:

• Trichophyton – atakuje skórę, paznokcie i włosy

• Epidermophyton – atakuje paznokcie i naskórek

• Microsporum – atakuje przeważnie włosy i naskórek

▪ Diagnostyka: badania mikologiczne z materiału pobranego z miejsc zmienionych

chorobowo – preparat bezpośredni, hodowla

Page 16: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Mykobacterium – prątki

Posiadają unikatową ścianę komórkową bogatą w lipidy – odpowiedzialna jest za charakterystyczne cechy tych bakterii:

• Oporność na wiele środków chemicznych w tym barwniki laboratoryjne mówimy że prątki są kwasooporne - po zabarwieniu fuksyną nie ulegają odbarwieniu pod wpływem kwaśnego alkoholu

• Powolny wzrost w hodowlach na podłożach stałych

• Oporność na antybiotyki

Klasyfikacja prątków: wstępnie na podstawie właściwości wzrostu oraz cech morfologicznych kolonii

Prątki patogenne dla ludzi będące czynnikiem etiologicznym gruźlicy należą do Mycobacterium tuberculosis complex:

Mycobacterium tuberculosis

Mycobacterium africanum

Mycobacterium bovis

Mycobacterium bovis BCG

Mycobacterium microti

Mycobacterium canettii

Mycobacterium caprae

Page 17: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Patogeneza gruźlicy

Do zakażenia dochodzi najczęściej

drogą wziewną

U bardzo wrażliwych osobników,

szczególnie u małych dzieci, może

dojść do rozsianych postaci gruźlicy

o ciężkim przebiegu

Bezpośrednio po zakażeniu choruje

na gruźlicę około 5% zakażonych

(gruźlica pierwotna), kolejne 5%

może zachorować w późniejszym

okresie

Największe ryzyko zachorowania

na gruźlicę występuje w ciągu 2 lat

od zakażeniaZalecenia PTChP dotyczące rozpoznawania, leczenia i zapobiegania gruźlicy u dorosłych i dzieci

Page 18: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Diagnostyka gruźlicy

Zalecenia PTChP dotyczące rozpoznawania, leczenia i zapobiegania gruźlicy u dorosłych i dzieci

Page 19: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Diagnostyka gruźlicy

Gruźlica wrodzona występuje bardzo rzadko

– do zakażenia przed porodem może dojść przez

pępowinę, połknięcie zakażonego płynu

owodniowego lub poprzez kontakt ze zmianami

gruźliczymi matki w obrębie narządów płciowychZalecenia PTChP dotyczące rozpoznawania, leczenia i zapobiegania gruźlicy u dorosłych i dzieci

Page 20: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Diagnostyka gruźlicy

Kryteria mikroskopowej oceny plwociny

leukocyty kom.

nabłonkowe

klasyfikacja

<10 >25 Ślina – dyskwalifikacja

badania

>25 <10 Typowa plwocina

Zalecenia PTChP dotyczące rozpoznawania, leczenia i zapobiegania gruźlicy u dorosłych i dzieci

Page 21: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Diagnostyka gruźlicy

Zalecenia PTChP dotyczące rozpoznawania, leczenia i zapobiegania gruźlicy u dorosłych i dzieci

Page 22: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Leczenie gruźlicy

RMP - ryfampicyna

INH - izoniazyd

PZA - pirazynamid

EMB - etambutol

SM - streptomycyna

Zalecenia PTChP dotyczące rozpoznawania, leczenia i zapobiegania gruźlicy u dorosłych i dzieci

Page 23: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Szczepienie BCG

W Polsce szczepienia BCG (Bacillus Calmette-Guérin) są stosowane od 1955 r.

Szczepienie nie zapobiega zachorowaniu n gruźlicę, ale istotnie zmniejsza,

szczególnie u dzieci, liczbę zachorowań o ciężkim przebiegu takich jak zapalenie

opon mózgowo-rdzeniowych i gruźlica rozsiana.

Zalecenia PTChP dotyczące rozpoznawania, leczenia i zapobiegania gruźlicy u dorosłych i dzieci

Page 24: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Epidemiologia gruźlicy

Według WHO w 2015 roku na świecie zachorowało na gruźlicę 10,4 mln osób.

60% wszystkich chorych na gruźlicę to mieszkańcu Indii, Indonezji, Chin, Nigerii,

Pakistanu i Południowej Afryki.

U 480 tyś. chorych wykryto gruźlicę wielolekooporną MDR-TB

Zapadalność na gruźlicę na świecie wynosiła 142 przypadki na 100 000

Zapadalność na gruźlicę w krajach Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru

Gospodarczego wynosiła średnio 11,7 na 100 000

Page 25: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Epidemiologia gruźlicy – Polska

W 2015 roku do Krajowego Rejestru Zachorowań na Gruźlicę prowadzonego przez

Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie, zgłoszono 6 430 przypadków gruźlicy

(o 2 157 przypadków mniej niż w 2006 roku).

Zapadalność wynosiła 16,7 na 100 000.

Gruźlica płucna stanowiła w 2015 roku 94,5% wszystkich zachorowań.

MDR-TB w 2015 roku rozpoznano u 35 chorych

Page 26: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

https://image.slidesharecdn.com/1-170320092912/95/world-tuberculosis-day-2017-tuberculosis-situation-in-the-eueea-2015-2-638.jpg?cb=1490002653

Page 27: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

http://cdn.primedia.co.za/primedia-broadcasting/image/upload/c_fill,q_70,w_700/vxqirb1eyc5n3anunsof

Page 28: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

https://gis.gov.pl/images/ep/ulotka_gruzlica.pdf

Page 29: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Inne prątki nie gruźlicze

Mycobacterium leprae – prątek trądu

• Objawy choroby mogą rozwinąć się nawet po 20 latach od zakażenia

• Brak możliwości prowadzenia hodowli na podłożach sztucznych

trąd tuberkuloidowy trąd lepromatyczny

• Nieliczne rumieniowate blaszki lub

odbarwienia z płaskim środkiem i

uniesionymi, wyraźnie zaznaczonymi

brzegami.

• Uszkodzenie nerwów obwodowych z

całkowitą utratą czucia.

• Liczne rumienowate plamki, grudki lub

guzki.

• Rozległe uszkodzenie tkanki (np. chrząstki

nosowej, kości, uszu), rozsiane zmiany w

okolicach nerwowych z miejscową utratą

czucia, brak powiększenia nerwów.

Histopatologia Nacieki limfatyczne wokół środka komórek

nabłonkowych, obecne komórki Langhansa,

brak lub nieliczne bakterie kwasooporne.

Głownie „piankowate” makrofagi z nielicznymi

limfocytami. Brak komórek Langhansa, liczne

bakterie kwasooporne w zmianch skórnych i

narządach wewnętrznych.

Zakaźność Niska Wysoka

Page 30: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

http://www.who.int/lep/epidemiology/Geographical_distribution_of_new_leprosy_cases_2015.jpg?ua=1

Page 31: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Inne prątki nie gruźlicze MOTT

Występują powszechnie w środowisku i są izolowane głównie z gleby i z wody,

zarówno ze źródeł naturalnych, jak i z ujęć wody wodociągowej, gdzie przeżywają

na biofilmach w rurach kanalizacyjnych i wylewkach wody.

Mogą powodować u zakażenia bezobjawowe lub pełnoobjawowe – przeważnie

manifestowane ze strony układu oddechowego

• Mycobacterium avium kompleks

• Mycobacterium intracellulare

• Mycobacterium kansasii

• Mycobacterium abscessus

Page 32: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

CHLAMYDIE

Rodzina Chlamydiaceae obejmuje dwa rodzaje drobnoustrojów: Chlamydia i

Chlamydophila, trzy gatunki są odpowiedzialne za zakażenia u ludzi

• Chlamydia trachomatis

• Chlamydophila psittaci

• Chlamydophila pneumoniae

Chlamydiaceae są bezwzględnymi pasożytami wewnątrzkomórkowymi

Podczas cyklu rozwojowego wytwarzają dwie morfologicznie odmienne formy:

• ciałko elementarne EB – stanowi formę zakaźną

• ciałko siateczkowate RB – stanowi formę reprodukcyjną

Page 33: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

cykl rozwojowy

http://biobalance.pl/koinfekcje/chlamydia/

Page 34: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

CHLAMYDIE

diagnostyka:

• badanie w mikroskopie fluorescencyjnym z

zastosowanie przeciwciał znakowanych

fluorochromami – poszukiwanie ciałek

elementarnych

• hodowle komórkowe

• badania serologiczne

• badania metodami biologii molekularnej :

- wykrywanie i analiza sekwencji genu 16SrRNA,

- amplifikacja kwasów nukleinowych swoistych dla danego gatunku sekwencji genów

Page 35: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Chlamydia trachomatis

Patogen człowieka, chorobotwórcze dla ludzi są dwa biowary:

• biowar powodujący jaglicę

• biowar LGV (lymphogranuloma venerum)

▪ Okrągłe ciałko elementarne, wąska przestrzeń periplazmatyczna

serowary zakażenia

A, B, Ba, C jaglica (trachoma)

D-K zakażenia układu moczowo-płciowego

L1, L2, L20, L26, L3 ziarnica weneryczna pachwinowa (LGV)

Page 36: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Chlamydia trachomatis – postaci kliniczne zakażenia

Jaglica – przewlekły, zapalny, ziarniniakowy proces dotyczący powierzchni oka

prowadzący do owrzodzenia rogówki, bliznowacenia i ślepoty

Page 37: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Jaglica

http://www.ntdsupport.org/news/flatworm-named-after-us-president-health-and-economic-burden-evaluated-and-other-ntd-news

Page 38: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Chlamydia trachomatis – postaci kliniczne zakażenia

Wtrętowe zapalenie spojówek dorosłych – ostry przebieg ze śluzowo-ropną

wydzieliną, zapalenie skóry, unaczynienie i naciek rogówki

Zapalenie spojówek u niemowląt – ostry przebieg choroby charakteryzujący

się śluzowo-ropną wydzieliną

Zapalenie płuc u niemowląt – po 2-3 tyg. okresu inkubacji pojawia się nieżyt

nosa, następnie zapalenie oskrzeli z charakterystycznym napadowym kaszlem

Zakażenie układu moczowo-płciowego – ostry przebieg z charakterystyczną

śluzowo-ropną wydzieliną, u kobiet mogą występować zakażenia bezobjawowe

Page 39: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Chlamydia trachomatis – postaci kliniczne zakażenia

Ziarnica weneryczna pachwin (LGV) – w miejscu zakażenia rozwija się

bolesne owrzodzenie, następnie zapalenie i obrzęk węzłów chłonnych, może dojść

do rozwoju objawów ogólnoustrojowych

• choroba przenoszona drogą kontaktów seksualnych

• zakażenie rozpowszechnione w Afryce, Azji i Ameryce Południowej

• ostra postać zakażenia częściej występuje u mężczyzn, zakażenie objawowe u kobiet

występuje rzadko

Page 40: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Chlamydophila pneumoniae

Patogen człowieka, nie wykryto rezerwuarów zwierzęcych

Jeden serowar TWAR – odpowiedzialny za zapalenie zatok, gardła, oskrzeli i płuc

Droga przenoszenia – kropelkowa, wraz z wydzieliną z dróg oddechowych

Gruszkowate ciałko elementarne, duża przestrzeń periplazmatyczna

Kryteria stosowane w ocenie ostrych zakażeń: miano przeciwciał IgM > 1:16

lub czterokrotny wzrost miana przeciwciał IgG

Terapia: makrolidy, doksycyklina, lewofloksacyna

Page 41: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Chlamydophila psittaci

Wywołuje papuzicę, chorobę odzwierzęcą (zoonoza)

Zakażenie przeważnie w skutek inhalacji wysuszonych ekstrementów ptasich lub

wydzielin z układu oddechowego ptaka chorego na papuzicę

Objawy niespecyficzne: bóle głowy, wysoka gorączka, dreszcze, złe samopoczucie,

bóle mięśniowe

Objawy ze strony układu oddechowego: suchy kaszel, osłuchowo rzężenie i

zagęszczenia widoczne w obrazie radiologicznym

Inne objawy: zapalenie spojówek, zapalenie mózgu

Może powodować poronienia u kobiet ciężarnych

Diagnostyka na podstawie badań serologicznych

Okrągłe ciałko elementarne, wąska przestrzeń periplazmatyczna

Terapia: doksycyklina lub makrolidy

http://www.centrumegzotyki.pl/al-wabra-wildlife-preservation/

Page 42: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

MYKOPLAZMY

najmniejsze wolno żyjące Gram-ujemne bakterie, pozbawione ściany komórkowej

wolno rosnące na podłożach sztucznych, namnażanie w hodowlach komórkowych

gatunki patogenne dla ludzi należą do rodzajów: Mycoplasma i Ureaplasma

• M. pneumoniae , M. genitalium, M. hominis

• U. urealyticum

mogą kolonizować powierzchnie błon śluzowych układu oddechowego i moczowo-

płciowego

zakażenie poprzez kontakt bezpośredni: droga płciowa i droga aerogenna

diagnostyka: badanie miana przeciwciał (klasy IgM i IgG) – tylko M. pneumoniae,

badania z wykorzystaniem biologii moleularnej

leki stosowane w terapii: makrolidy, tetracykliny, fluorochinolony

Page 43: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Mycoplasma pneumoniae

Podstawowe informacje o chorobie :

Typowe zakażenie rozwija się dość wolno a objawy choroby

narastają stopniowo. Klinicznie zakażenie M. pneumoniae

najczęściej przebiega pod postacią zapalenia gardła, krtani,

tchawicy, ostrego zapalenia oskrzeli i oskrzelików.

Rzadziej, rozwija się zapalenie płuc, o dość łagodnym przebiegu.

M. pneumoniae jest najczęstszym atypowym, bakteryjnym

czynnikiem pozaszpitalnych zapaleń płuc.

Wskazania do badania:

przewlekły, suchy kaszel

Waites KB, Talkington DF. Mycoplasma

pneumoniae and its role as a human pathogen. Clin

Microbiol Rev. 2004;17:697–728. doi:

10.1128/CMR.17.4.697-728.2004

Page 44: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Mycoplasma pneumoniae

Objawy podmiotowe i przedmiotowe związane z mykoplazmatycznym zakażeniem

układu oddechowego są przede wszystkim wynikiem przylegania patogenu do

nabłonka dróg oddechowych gospodarza – adhezyna P1.

M. pneumoniae odgrywa również rolę superantygenu – powoduje aktywację układu

odpornościowego związaną z migracją komórek zapalnych do miejsca zakażenia i

uwalnianiem cytokin prozapalnych (TNF-α , IL-1,IL-6)

Potwierdzenie mykoplazmatycznego zakażenia dróg oddechowych: hodowla

patogenu, testy serologiczne i/lub testy molekularne.

www.argenta.com.pl/biologia-molekularna-kliniczna/

Page 45: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Mycoplasma pneumoniae

https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fmicb.2016.00513/full

Page 46: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Mycoplasma pneumoniae

Grupy ryzyka to osoby pracujące, przebywające w „zatłoczonych” miejscach:

• szkoły

• akademiki

• koszary wojskowe

• domy opieki

• szpitale

Grupy ryzyka u których może występować cięższy przebieg choroby:

• osoby w trakcie rekonwalescencji po zakażeniach układu oddechowego o innej

etiologii niż M. pneumoniae

• osoby z osłabionym układem immunologicznym

• chorzy na astmę

Page 47: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Mycoplasma genitalium – zakażenia u kobiet

U kobiet zakażenie może prowadzić do ostrego zapalenia błon śluzowych macicy,

śluzowo-ropnego zapalenia szyjki macicy, zapalenia narządów miednicy mniejszej -

konsekwencją zakażenia w skrajnych przypadkach może być niepłodność.

Objawy:

• niezbyt nasilone upławy,

• krwawienie pomiędzy miesiączkami,

• świąd, szczypanie w cewce moczowej.

▪ W przypadku kobiet w ciąży zachodzi ryzyko

przeniesienia infekcji na płód.

▪ U kobiet ciężarnych infekcja M. genitalium może być

związana z ryzykiem przedwczesnego porodu,

poronieniem lub ciążą pozamaciczną.

Page 48: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Mycoplasma genitalium – zakażenia u mężczyzn

U mężczyzn zakażenie ma postać nierzeżączkowego zapalenia cewki moczowej.

Objawy:

• śluzowy, wodnisty, ropny lub śluzowo-ropny wyciek z cewki moczowej,

• uczucie dyskomfortu podczas oddawania moczu,

• szczypanie, mrowienie lub pieczenie ujścia cewki moczowej.

M. geniatalium wiąże się z częściami męskich komórek płciowych co wpływa na obniżenie ruchliwości plemników a w konsekwencji utrudnia zapłodnienie.

Jeżeli zakażenie obejmie najądrza lub gruczoł krokowy może dość do bezpłodności.

Page 49: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Zakażenia Mycoplasma genitalium

Szacuje się, że na całym świecie dotyczy aż 13,6 % młodych kobiet między 14-17

rokiem życia, które są aktywne seksualnie. Wraz z wiekiem procent ten się

zmniejsza. Najmniejszy odsetek zachorować jest u osób obojga płci po 30 roku życia.

Wiąże się to najprawdopodobniej z unormowaniem w tym wieku życia seksualnego

i rodzinnego.

Bezobjawowe zakażenie sprzyja przenoszeniu go na kolejnych partnerów.

W przypadku wykrycia zakażenia u jednego z partnerów, leczeniem powinni być

objęci oboje.

Page 50: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Ureaplasma urealyticum

▪ Powoduje zakażenia głównie w

obrębie dróg moczowow-płciowych,

może występować bezobjawowe

nosicielstwo.

▪ Transmisja zakażenia podobnie jak

M. genitalium.

▪ U. urealyticum może być czynnikiem

etiologicznym nierzeżączkowego

zapalenia cewki moczowej (NGU)

oraz odmiedniczkowego zapalenia

nerek.

U kobiet ciężarnych zakażenie może przyczynić się do poronienia lub

przedwczesnego porodu.

https://www.healthexpress.co.uk/sti/ureaplasma

Page 51: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

Drobnoustrój Lokalizacja zakażenia Postacie zakażenia

M. pneumoniae układ oddechowy • zapalenie tchawicy i oskrzeli,

• zapalenia gardła,

• zapalenie płuc,

• wtórne powikłania np. zaburzenia

neurologiczne, zmiany na błonach

śluzowych i skórze

M. genitalium układ moczowo-płciowy • nierzeżączkowe zapalenie cewki

moczowej,

• zapalenie narządów miednicy

mniejszej

M. hominis układ oddechowy,

drogi moczowo-płciowe

• odmiedniczowe zapalenie nerek,

• gorączka połogowa,

• zakażenie ogólnoustrojowe u

pacjentów z immunosupresją

U. urealyticum drogi moczowo-płciowe • nierzeżączkowe zapalenie cewki

moczowej,

• odmiedniczkowe zapalenie nerek

• poronienia, przedwczesne porody

Page 52: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

RIKETSJE

Zaliczane do bakterii Gram – ujemnych

Bezwzględne pasożyty

Ludzie zakażają się w wyniku pogryzienia przez stawonogi, są gospodarzem przypadkowym

Terapia: tetracyklina

Riketsje wywołujące zakażenia u ludzi

Rickettsia prowazekii - dur wysypkowy (dur epidemiczny, tyfus plamisty), przenoszony przez wesz ludzką, rezerwuarem riketsji i źródłem zakażenia jest człowiek; do zakażenia dochodzi w czasie żerowania wszy na skórze lub poprzez wtarcie kału wszy w uszkodzoną skórę

Rickettsia typhi - dur endemiczny (dur mysi), przenoszony przez pchły, rezerwuarem riketsji są szczury, myszy, koty

Page 53: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej

RIKETSJE

Rickettsia acari - ospa riketsjowa, przenoszona przez określone roztocza,

rezerwuarem riketsji są gryzonie

Rickettsia conori - gorączka guzkowa śródziemnomorska, izraelski dur kleszczowy,

gorączka astrachańska, indyjski dur kleszczowy, kenijski dur kleszczowy, przenoszone

przez określone gatunki kleszczy, rezerwuarem riketsji są różne ssaki

Rickettsia rickettsii - gorączka guzkowa Gór Skalistych, przenoszona przez określone

gatunki kleszczy, rezerwuarem są różne ssaki kopytne i gryzonie

Rickettsia slovaca - TIBOLA (limfadenopatia odkleszczowa), przenoszona przez

określone gatunki kleszczy, rezerwuarem są różne ssaki kopytne i gryzonie

Anaplasma phagocytophilum - anaplazmoza granulocytarna, przenoszona przez

określone gatunki kleszczy, rezerwuarem riketsji są różne ssaki kopytne i gryzonie

Page 54: Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, … · Grzybica pochwy w ciąży Grzybicze zakażenia pochwy w ciąży to przede wszystkim kandydozy. Mikroflora pochwy zdrowej