za 2017 sa planom za 2018. - blberza.com · nabijanja mase za sinterovanje, praćenje cijelog procesa prema utvrĎenim temperaturnim i vremenskim intervalima. Zbog bolovanja jednog

Stra

nic

a0

s

Izvještaj o poslovanju za 2017 sa planom za

2018.

12.12.2017

LIVNICA a.d. LJUBIJA PREDUZEĆE LIVNICA SIVOG I OBOJENOG LIVA Ul. Drage Lukića bb 79 101 Prijedor Tel: +387 52 233 117; Fax: +387 52

233 917; 360 002 e-mail: [email protected]; web: www.fortisgroup.ba

L I V N I C A A D LJ U B I J A - Izvještaj o poslovanju za 2017.

Stra

nic

a1

O poslovanju u 2017.

Poslovanje Livnice a.d. u 2017. se moţe definisati kao zadovoljavajuće s obzirom na činjenicu da

je utrošeno dosta vremena, truda i novca na usvajanje novih tehnologija, što se prevashodno odnosi na

proizvodnju čeličnih odlivaka. Za tehnologiju čeličnih odlivaka angaţovan je bio stariji tehnolog uz pomoć

koga se radilo na usvajanju tehnologija za nove proizvode, njihova da ti odlivci nisu odgovarali izrada kao i

prodaja krajnjem kupcu. Ispostavilo se ni po kvalitetu ni po hemijskom sastavu iz čega su proizišli sporevi

oko naplate sredstava za izvršeni posao. TakoĎe, prenos znanja angaţovanog tehnologa na tehnologa koji je

zaposlen u Livnici a.d. nije odraĎen kako treba, nije postojala nikakva obuka što se tiče uvoĎenja u nove

tehnologije, zbog toga što nije postojala ţelja iskusnijeg tehnologa da znanje prenese, već se to znanje

bukvalno moralo krasti kroz svakodnevni rad i dalje primjenjivati.

Uhodavanje na novoinstaliranim postrojenjima

Od novoinstalirane opreme najvaţnije stavke su: indukciono postrojenje, prese i CNC glodalica. Korištenje

i upravljanje indukcionim postrojenjem je imalo naviše problema i smetnji. 60% zastoja odnosilo se na

elektroinstalacije, 20% problema odnosilo na proizvoĎača peći i njegovih propusta koje su dosta brzo

riješili, dok je se 20% smetnji odnosilo na ranike Livnice odnosno način upotrebe opreme i samog rada.

U toku godine smo povećali kapacitet indukcione peći, koji je prvobitno iznosio 180kg taline po jednom

loncu, na 220kg taline po jednom loncu. Vrijeme topljenja je pribliţno jednako i ono u zavisnosti od

materijala iznosi od 1,20 do 1,45 sati, s tim da je kod prvog lonca nakon hladnog starta potrebno i 2,5 sati

zbog ne zagrijanosti sistema.

Obučavanje ranika na novim postrojenjima i testiranje novih proizvoda

Što se tiče obuke, ona se odnosila najviše na rukovanje indukcionom peći. Prilikom zamijene šamotnog

uloška u indukcionoj peći, vrši se sinterovanje prije ponovnog topljenja materijala. Proces sinterovanja

zahtijeva rad u dvije smjene bez prekida, jer sam proces traje 8 sati, plus minimalno 8 sati topljenja poslije

sinterovanja bez gašenja peći. Sav taj proces je zahtijevao preraspodijelu ljudi u dvije smjene kod ionako

malog broja radnika, njihova obuka za sam proces sinterovanja, zamijene uloška peći, kao i postupka

nabijanja mase za sinterovanje, praćenje cijelog procesa prema utvrĎenim temperaturnim i vremenskim

intervalima. Zbog bolovanja jednog radnika na period više od godinu dana, odlaska jednog radnika

samovoljno, kao i redovnog odlaţenja u penziju jednog radnika, nije se uspjelo u potpunosti formirati dvije

smjene što će ostati kao obavezan cilj u 2018. Zbog napuštanja funkcije direktora od strane prethodnog

vršioca duţnosti, u septebru mjesecu 2017.godine na njegovo mjesto imenovan je dipl.inţ.tehnologije,

odnosno Nikola Banović koji je prethodnih pet godina proveo direktno u pogonu na izvršavanju raznih

duţnosti, kao tehnolog i poslovoĎa u proizvodnji. U budućem periodu akcenat će biti stavljen na zaposlenje

lica koje bi upotpunilo taj jaz u proizvodnji, odnosno lice koje moţe da odgovori na zadatke terhnologa

proizvodnje.

Što se tiče novih proizvoda, njihovo usvajanje je poprilično dug proces, jer za nov proizvod treba da se

napravi odgovarajući model sa tehnologijom livenja, da se dobije gotov proizvod po izraĎenom modelu i

kao takav proslijedi kod krajnjeg kupca koji odobrava dalju proizvodnju i seriju. Dosta novih proizvoda

smo usvojili što se tiče nodularnog i čeličnog liva što se vidi po prihodima na osnovu prodaje na inostranom

trţištu. Za sav ovaj posao oko usvajanja novih tehnologa potrebno je ljudstvo, a to se prije svega odnosi na

tehnologa i cnc operatera zbog izrade modela. Zbog redovnog odlaska u penziju, Livnica je ostala bez

električara koji bio servisirao kvarove na elektroinstalacijama i vršio redovno odrţavanje istih. Zbog svega


Stra

nic

a2

ovoga Livnica je morala da izdvaja sredstva za angaţovanje spoljnih ljudi na popravke i odrţavanja

instalacija. U 2018 godini plan je pored tehnologa i cnc operatera da se zaposli i jedan električar.

Izvještaj o poslovanju za 2017.

Izvještaj za 2017. će se posmatrati kroz uvid u nekoliko sledećih elemenata:

1. Realizacije (prihoda, rashoda i dobiti)

2. Proizvodnja

3. Radna snaga

4. Remont

5. Investicije

Realizacija (prihoda, rashoda i dobiti)

U tabelama 1, 2 i 3 dat je pregled kretanja prihoda, rashoda i dobiti u 2012., 2013., 2014. ,2015., 2016. I 2017.

godini po mjesecima.

Tabela 1. Prihodi

PERIOD

PRIHOD

2012 2013 2014 2015 2016 2017 Pojašnjenje

Januar 5.421 14.596 26.609 14.349 1.740 6.215

Februar 9.586 23.393 36.167 15.868 17.111 34.420

Mart 38.632 10.037 33.560 105.180 18.417 40.527

April 31.013 11.198 28.236 27.147 25.933 17.942

Maj 11.697 31.355 16.838 23.625 25.541 32.608

Jun -42.279 80.275 26.017 24.482 29.391 24.680

JulI 36.560 8.335 20.611 25.715 41.257 27.179

Avgust 32.248 34.572 33.373 26.938 43.628 23.592

Septembar 57.319 33.344 38.085 25.054 49.103 28.458

Oktobar 41.063 25.420 36.373 16.784 52.148 31.683

Novembar 49.415 49.862 36.751 29.782 34.867 38.874

Decembar 2.521 40.803 36.406 71.864 31.415 44.122 Ukupno 273.196 363.190 369.026 411.788 370.551 350.300

DECEMBAR 273.196 363.190 369.026 411.788


Stra

nic

a3

Tabela 2. Rashodi

PERIOD RASHOD

2012 2013 2014 2015 2016 2017 Pojašnjenje

Januar 25.506 25.543 25.605 21.292 18.328 25.480

Februar 34.161 29.922 26.260 24.040 26.591 40.655

Mart 37.393 65.676 26.701 1.010.989 35.159 41.183

April 40.338 41.258 26.927 27.547 30.764 44.104

Maj 43.354 44.692 25.926 25.543 30.550 35.601

Jun 77.357 37.376 31.549 27.482 35.837 40.263

JulI 39.740 35.199 28.495 26.415 44.421 32.605

Avgust 52.270 34.972 26.798 26.973 53.471 33.695

Septembar 45.072 37.577 32.647 25.676 57.754 39.553

Oktobar 31.529 40.299 34.606 23.555 64.338 37.369

Novembar 55.255 37.929 29.642 28.248 42.589 36.529

Decembar 35.596 80.035 31.299 40.622 187.840 31.018 Ukupno 517.571 510.478 346.455 1.308.422 627.642 448.055

DECEMBAR 517.571 510.478 346.455 1.308.422

Tabela 3. Dobit

PERIOD REZULTAT

2012 2013 2014 2015 2016 2017 Pojašnjenje

Januar -20.085 -10.947 1.004 -6.943 -16.588 -19.265

Februar -24.575 -6.529 9.907 -8.172 -9.480 -6.235

Mart 1.239 -55.639 6.859 -905.809 -16.742 -656

April -9.325 -30.060 1.309 -400 -4.831 -16.162

Maj -31.657 -13.337 -9.088 -1.918 -5.009 -2.993

Jun -119.636 42.899 -5.532 -3.000 -6.446 -15.583

JulI -3.180 -26.864 -7.884 -700 -3.164 -5.426

Avgust -20.022 -400 6.575 -35 -9.843 -10.103

Septembar 12.247 -4.233 5.438 -622 -8.651 -11.095

Oktobar 9.534 -14.879 1.767 -6.771 -12.190 -5.686

Novembar -5.840 11.933 7.109 1.534 -7.722 2.345

Decembar -33.075 -39.232 5.107 36.202 -156.425 3.104

Ukupno -244.375 -147.288 22.571 -896.634 -257.091 -97.755

DECEMBAR -244.375 -147.288 22.571 -896.634 --0

-888.671 KM


Stra

nic

a4

Osnove realizacije i plana proizvodnje

Proizvodnja u 2018. treba da se zasniva na produtkivnoj moći novonabavljene opreme kao i na

mogućnosti uvoĎenja novih proizvoda na tim novim proizvodnim sredstvima. Produktivna moć se moţe

iskazati kroz sledeća tri načina livenja kojima je Livnica raspolaţe u cilju prilagoĎavanja trţištu:

1. Livenje na idukcionoj peći od 220 kg taline na sat i pol vremena. Teoretsko i realno planiranje je na

nivou od 8 sati topljenja dnevno kada se moţe proizvesti oko 880 kilograma gotovih proizvoda, što na

mjesečnom nivou sa minimalna 22 radna dana iznosi 19.360,00 kg gotovih proizvoda.

Prosječna cijena gotovih proizvoda od gusa i nodularnog liva je je 2,1 KM po kilogramu, pa je vrijednost

proizvodnje na mjesečnom nivou oko 40.656,00KM, a što na godišnjem nivou iznosi 487.872,00 KM.

Prosječna cijena gotovih proizvoda od čelika je 5,30 KM po kilogramu, ali je realno moguće odliti manje

čeličnih odlivaka zabog komplikovanijeg i sporijeg metoda kalupovanja proizvoda. U svakom slučaju

realan omjer gusanih i čeličnih proizvoda u 2018. na indukcionoj peći bi bio 70:30.

Porblemi. Problemi vezani za puštanje u rad indukcinog postrojenja su neekonomske prirode i odnose se

na špekulantske aktivnosti kojima je bila uslovljena upotreba trafoa sa kojeg se napaja Livnica a.d. Trafo

nije u vlasništvu Elektrodistribucije pa su problemi nastali upravo sa trenutnim vlasnikom navedenog

trafoa, a to je RŢR Ljubija. Trenutno Livnica ima dva ključna problema kod upotrebe indukcinog

postrojenja. Prvi je nestabilnost snabdjevanja električnom energijom što je problem kod Elektrodistirbucije.

Naime, dosta često dolazi do prekida ili smanjenja napona pa se proizvodnja mora obustaviti ili planirati u

nekom drugom terminu uz obavezno velike troškove takvih zastoja pogotovo ukoliko je proizvodnja već

ugovorena sa kupcem. Rješenje ovog problema se vidi u nabavci agregatnog postojenja snage od oko

300kW. Drugi problem se odnosi na loše repromaterijale za visoke temperature na trţištu kojima se sluţi

Livnica. Trenutno se testira više dobavljača ali testirani materijali do kraja ove godine nisu pokazali

zadovaoljavajuće rezultate pogotovo kod mangaskih čelika. Pored toga cijena repromaterijala je skočila i

sad se umjesto dosadašnjih 45 pfeninga po kg opadnog gusa mora platiti od 0,50 do 0,55 pfeninga što će

uticati na cijenu koštanja gotovih proizvoda ako se taj trend i dalje nastavi.

2. Livenje na peći za aluminijum je kapaciteta 120 kg na 6 sati. Snage je 20 kW/h sa klasičnim grijačima i

grafitnim loncem za aluminijum. Mogući teoretski kapacitet je oko 4 tone godišnje gotovih proizvoda. Od

toga jedan dio oko oko 2,5 tona bi bio za proizvodnju potrebnih alata za normalno funkcionisanje livnice.

Prosječna cijena kilograma aluminijskog odlivka je oko 10 KM pa bi godišnja realizacija imala vrijednost

oko 40.000,00 KM dok bi ušetda na vlastitoj izradi alata bila za 10 lata oko 15.000,00 KM. U kombinacoji

sa CNC glodalicom moguća je izrada alata za treća lica koja se kreće od 500 do 2000 km po alatu.

Trenutno, odnosno do kaja 2017. godine, rad na ovoj peći je predviĎen samo za potrebe livnice odnosno za

izradu modela poklopaca i izradu drugih pomoćnih alata. Prednosti ove peći je što za njen rad ne treba više

od 1 radnika osim u momentu livenja aluminijuma kada su potrebna 2. Nedostatak je nemogućnost

naginjanja lonca kako bi se izlila talina pa se mora raditi ručno što ograničava veličnu pojedinačnog

proizvoda koje se izlijeva na nekih 40 kg maksimalno.

3. Livenje na koksnoj peći ima velike prednosti kod teţih odlivaka. Kada je odlivak teţak oko 500 kg

koksna peć ima najniţe troškove kod proizvodnje proizvoda od sivog liva (gusa). Njena iskoristivost u

ukupnoj organizaciji topljenja zavisi od količine naručenih proivoda koje se liju samo od gusa, a kojih mora

biti minimalno 2,5 tona da bi proizvodnja imala isplativost. Jako je pogodna za kombinaciju poslova kao

što su izrada gusanih poklopaca gdje se ramovi poklopaca (koji povećavaju trošak livenja na koksnu peć)

izraĎuju na indukcionom postrojenju, a poklopci odlijevaju na koksnu peć. Tako da bi ograničenost

prostorom, kao problem koji se godinama provlači livnicom, ublaţio povećanjem teţih ( npr.samo

pokopaca bez rama) odlivaka na malom prostoru.


Stra

nic

a5

Tabela 4. Skraćen prikaz rezultata po godinama zajedno sa planom za 2017.

KOLONA 3 – u koloni 3 je uočljiv gubitak. Najviše iz razloga, jer se sa proizvodnjom na indukcionom

postrojenju nije počelo u februaru već u julu 2016. Tako da su troškovi instaliranja opreme, testiranja

novih proizvoda sa novim materijalaima i povećanim brojem zaposlenih, bili nepokriveni prodajom u

dovoljnoj mjeri. Na strani rashoda imamo stavku nabavna vrijednsot prodane robe koja se odnosi na

kupovinu robe za dio posla koji je dobila Livnica od firme Be-Pro za proizvodnju 500 poklopaca. Kako

Livnica nije mogla stići proizvesti tu količinu zbog tehničkih problema sa opremom i radnicima koji su

otišli na bolovanje, bila je primorana da kupi od trgovaca kako bi ispoštovala kupca po pitanju roka.

Ostvarena razlika u cijeni je 10%. Troškovi materijala se neće značajno povećati u odnosu na obim

proizvodnje do kraja 2016. godine, ali će u 2017. biti dosta veći zbog povećanog učešća čelika gdje se traţe

ferolegure kojima je cijena na trţištu prilično visoka i podloţna promjenama. Troškovi amortizacije su

povećani zbog učešća novoinstalirane opreme koja je od mjeseca jula puštena u rad. Iako su u ukupnom

iznosu smanjeni zbog prodaje zgrada Prijedorputeva pa su umanjeni za dio amortizacije zgrada. MeĎutim ti

troškovi su preusmjereni na troškove zakupnine koji su u visini mjesečne amortizacije tek od mjeseca

avgusta. Troškovi naknada i bruto zarada su viši za 4 novozaposlena radnika i visoku platu inţinjera

metalurgije na kojeg bi godišnje bilo potrošeno oko 30.000,00KM ukoliko Livnica ostavri ugovor sa

postojećim metalurgom. Ova stavka je moguće da doţivi korekciju na niţe u toku naredne godine dok se ne

Livnica tehnološki ne usvoji veći broj proizvoda iz oblasti čelika. Stavka Finansijski rashodi su u odnosu

na prethodnu godinu znatno povećani zbog mjesečne rate kredita koja iznosi 5.700,00 KM. Ovaj iznos rate

kredita vraća Livnica, ali je 97.000,00 KM od ukupnog iznosa kredita koriste Prijedorputevi.

KOLONA 4 – Iz analize poslovanja za 2017. godinu vidi se da je i dalje prisutan gubitak, koji je u odnosu

na prethodnu godinu i više nego prepolovljen. U tekućoj godini je bilo dosta eksperimentisanja što se moţe

vidjeti i po ukupnoj proizvodnji u tonama koja je od ranijih godina u prosjeku niţa za oko 10 tona. Ovo je

prvenstveno zbog pokušaja proboja na trţište čeličnih odlivaka kao i nodularnih, koji su dosta zahtijevniji

što se tiče izrade, te samim tim se troši i više vremena za njihovu izradu. Cijena ovih odlivaka jeste veća i

kreće se od 4,50 do 5,50km ali se zato i dosta sporije rade, i cijena izrade je veća nego kod sivog liva.

Problem kod ove vrste odlivaka je i taj što se kod većine mora raditi mašinska obrada, što ako se radi kod

krajnjeg kupca dovodi do mogućih problema. Prilokom obrade ako se ustanovi da je komad na jednom

Opis

POSLOVNA GODINA

januar -decembar 2015

POSLOVNA GODINA


POSLOVNA GODINA


PLANIRANA REALIZACIJA


Kolona 1 Kolona 2 Kolona 3 Kolona 4 Kolona 5

UKUPNO PRIHODI 411.788 370.551,00 350.300,00 450.000,00

Poslovni prihodi 245.119,00 324.301,00 284.620,00 400.000,00

Prihodi od povezanih preduzeća 88.494,00 45.126,00 54.069,00 50.000,00

Ostali prihodi 78.175,00 1.124 9.388.00 0

Finansijski prihodi 0 0 2.223,00 0

UKUPNO RASHODI 1.308.422,00 627.642,00 448.055,00 389.700,00

Nabavna vrijednost prodate robe 501,00 37.721,00 2.282,00 0

Troškovi materijala 157.877,00 234.896,00 201.889,00 147.000,00

Troškovi bruto zarada i naknada 100.331,00 125.000,00 143.800,00 135.000,00

Troškovi amortizacije 63.342,00 66.775,00 80.330,00 61.000,00

Ostali rashodi 984.341,00 141.537,00 263,00 25.000,00

Finansijski rashodi 2.030,00 21.713,00 19.491,00 21.700,00

DOBIT PRIJE OPOREZIVANJA -896.634 -257.091,00 -97.755,00 60.300,00

Porez na dobit 6.030,00

NETO DOBIT PERIODA 54.270,00


Stra

nic

a6

mjestu samo porozan oni ga automatski označuju kao škart i vrše reklamaciju istog, zbog čega se mora

izvršiti zamijena tih odlivaka. U 2018 godine se treba ići na zatvaranje ciklusa proizvodnja obrada odlivaka

od čelika i nodularnog liva jer bi samim tim imali gotov proizvod za koji je uključena komplet cijena i

odlivka, termičke obrade kao i mašinske obrade. Za sve ovo je potrebno stručno ljudstvo koje bi uz pomoć

postojećeg CNC ureĎaja i tokarskog stroja vršilo mašinsku obradu. Ako se pogleda i broj nljudi sa kojim je

Livnica raspolagala, a koji je bio umanjen tokom cijele godine za jednog radnika koji je na bolovanju, kao i

odlaska direktora u septembru mjesecu i jos dva rasdnika polovinom godine, moţe se zaključiti da je i sa

manjim brojem ljudi Livnica uspjela da napravi bolji rezultat u odnosu na prethodnu godinu.

KOLONA 5 - Planirana realizacija u 2018. se zasiniva na činjenici da su u funkciji sve tri peći, da je radna

snaga iskorištena u kapcitetu koji nije bio korišten (radnici na bolovanju su na radnom mjestu), da je

proizvodnja uhodana zajedno sa novim proizvodima, da će se raditi u svih 12 mjeseci što nije bio slučaj u

prethodnoj godini. U tabeli broj 5 koja se odnosi na obim proizvodnje vidljivo je da je prosječna

proizvodnja oko 12 tona što jeste malo za obim radnika, ali je realna zbog uključenih čeličnih odlivaka koji

se sporije proizvode, ali je veća zarada na njima i lakše je naći trţište. Na strani rashoda u koloni broj 5

evidntno je da nema stavke Nabavna vrijednost prodane robe, jer se ne planira kupovina od trgovaca

gdje je zarada manja u odnosu na proizveden odlivak. Stavka Troškovi naknada i bruto zarada su ostali

ne promjenjeni za narednu godinu, jer je palan da se zaposle neki od tehnologa metalurgije i da ostane

postojeći broj zaposlenih. Stim da je ovde moguća korekcija na niţe jer će se traţiti jefitinje tehnološko

znanje ili će se koristiti na nekoliko mjeseci po potrebi, što će se pokazati tokom proizvodnje i prodaje. Što

se tiče finansijskih rashoda oni su na istom nivou iz razloga sto se radi o istom kreditnom aranţmanu.


Stra

nic

a7

PROIZVODNJA

Realizacija iskazana u tonama je u 2017. godini zadovoljavajuća s obzirom na broj dana koje su radnici

proveoli na bolovanju i na broj zastoja uzrokovanih kvarovima i nestankom el.energije. TakoĎe u mjesecu

januaru nije obavljana proizvodnja, odnosno odraĎeno je jedno lijevanje zbog vremenskih uslova, odnosno

niskih temperatura, jednim dijelom i zbog toga što su radnici trošili godišnji odmor u periodu smanjene

produkcije i potraţnje za robom. Mjesec oktobar, novembar i decembar je bio najprodukrivniji zbog

kombinovanog korištenja indukcionig postrojenja i koksne peći. U mjesecu junu se desio kvar na

indukcionoj peći, gdje je pored poravke vršeno i povećanje zapremine sa 180 na 220kg taline, pa je obim

postignut samo na koksnoj peći. Obim je iskazan bez odlivaka koji su odliveni kao probni komadi, kao

uzroci i kao alati (npr. aluminijumski modeli za poklopce koji su teško oko 1000 kg aluminijuma).

Planirana proizvodanja će se ubuduće morati iskazivati teţinski prema vrsti odlivenog materijala s obzirom

na veliku razliku u njihovoj prodajnoj cijeni. (gus 2,2/kg, čelik 5,5/kg, aluminijum 9,5/kg).

Tabela 5. Obim proizvodnje u 2016.i plan za 2017.

Okvirno, planirana ukupna proizvodnja za 2017. godinu se moţe rasčlaniti prema sledećem omjeru: čelik

30 tona, gusani odlivci 105 tona i aluminijski odlivci 2 tona. U okviru 105 tona gusanih odlivaka uračunato

je očekivanih 25 tona odlivaka od nodularnog liva minimalno.

Mjesec Količina (t)

u 2013.god.

Količina (t)

u 2014.god.

Količina (t)

u 2015.god.

Količina (kg)

u 2016.god.

Količina (kg)

u 2017.god.

Količina (t)

u 2018.god.

Januar 0 3,26 3,28 0 1.686 5,00

Februar 0 13,29 5,24 7.663 9.983,50 12.00

Mart 12 12,54 11,10 7.587 10.723,50 12.00

April 17 11,94 9,15 12.064 8.711 12.00

Maj 18 8,30 10,11 7.577 9.192 12.00

Juni 13 5,42 9,17 13.433 8.704,50 12.00

Juli 12 9,46 10,85 17.212 8.634 12.00

Avgust 16 9,17 12,14 20.866 9.039,50 12.00

Septembar 11 12,16 8,54 10.998 8.427,50 12.00

Oktobar 16 15,35 9,90 10.002 11.555 12.00

Novembar 11 15,76 12,00 15.000 11.667 12.00

Decembar 13 17,75 12,00 10.000 11.700 12.00

UKUPNO 139 134,40 113,68 132.404 110.023,50 137.00


Stra

nic

a8

RADNA SNAGA

Ukupna proizvodnja obavlja se sa 9 radnika direktno uključenih u proizvodnju, zatim šefom

proizvodnje koji vodi cijeli ciklus lijevanja (pirprema pijeska, priprema modela, kalupovanje modela,

praćenje zaliha materijala i voĎenje svih ostalih evidencija vezanih za proizvodni poces) i direktorom.

Ovako oraganizovana livnica je funkcionisala do mjeseca septembra. U mjescu septembru došlo je do

promjene snaga, pošto je direktor napustio funkciju, a na njegovo mjesto je došao šef proizvodnje. Trenutno

Livnica broji ukupno 11 zaposlenih.

U toku godine 1 radnik je kontinurano boravio na bolovanju u trajanju od cijele godine, 1 radnik je

zbog povrede na radu bio na bolovanju 2 mjeseca i još je bilo pojedinačnih slučajeva gdje je bolovanje

trajalo po 15 dana minimalno 5 puta. Tako da je to realno problem koji je umanjio kapacitet Livnice za 1/5 .

Poslovi za koje su bili vezani radnici koji su bolovali su 2 kalupara i periodično jedan kalupar i bravar.

U toku proizvodnog ciklusa svaki radnik nema samo jednu funkciju, već je svaki radnik

osposobljen za više poslova što se vidi u tabeli priloţenoj ispod. Za rad na indukcionom postrojenju za

isplativo poslovanje neophodno je imati 2 smjene, za šta je potrebna obučena radna snaga koja mora imati

iste sposobnosti u 2 različite smjene i dva inţinjera. Nešto se postiglo zapošljavanjem novih radnika (pećara

i CNC operatera), a nešto obukom postojećih. Kako je u toku godine došlo do prekida radnog odnosa sa

jednim pećarom i radnikom na CNC-u, trenutno nam manjka radnika za dvije smjene, kako onih u

proizvodnji tako i lica koja vode proizvodnju, inţenjeri. Minimalan broj radnika u proizvodnji za nesmetan

rad u dvije smjene je 16 plus 2 poslovoĎa, inţenjera.

Pregled za prethodnu godinu, tekuću i narednu izgleda ovako:

Tabela 6. Pregled broja zaposlenih I njihova struktura u 2017.i plan za 2018.

Pozicija Obrazovanje

2016

Broj

radnika

2017

Broj

radnika

2018

Broj

radnika

Opis glavnog zadatka i dodatna

aktivnost

Direkor Ing.metal./tehnologije 1 1 1 Uprava i komercijala, kontrola

lijevanja, planiranje i raspored radne

snage- ostalo

PoslovoĎa

pogona Ing.metal./tehnologije 2 0 1

Kontrola lijevanja – planiranje i

raspored radne snage - ostalo

Livac Viša 1 1 1 Kontola lijevanja - modeliranje

Električar KV električar 1 0 0 Odrţava instalacije - priprema

pijeska

Bravar KV bravar 1 1 1 Odraţavanje strojeva - priprema

koksne peći

Kalupar Srednja škola 4 5 5 Kalupovanje - lijevanje

Pećar Srednja škola 2 2 2 Priprema koksne i radn na ind. peći -

brušenje proizvoda

Pomoćni radnik Srednja škola 1 1 1 Kalupovanje- priprema pijeska – rad

na koksnoj peći

CNC operater Srednja škola 1 0 1 Crtanje u 3d – programiranje i izrada

modela

Referent u

računovodstvu Dipl.ecc. 0 1 1

Ukupno: 14 12 14

Plan je da se do karaja godine u potpunosti osposobe ranici za smjenski rad u dvije smjene tako da

bi se rad odvijao uglavnom tako što bi jedna smjena kalupovala (pripremala ono što je planirano da odlije) i

to najvjerovatnije prva u terminu od 07:30 do 15:30h dok bi druga smjena lijevala u terminu od 15:30 do


Stra

nic

a9

23:00 zbog jeftinije tarife za el.energiju. Za ovako organizovan rad Livnica terba da osposobi kuhinju i

trpezariju za ishranu radnika koja će biti završena do kraja 2018. Ovakvim sistemom rada se postiţe da

kupci koji naruče robu mogu da je imaju veoma brzo, a time se stvaraju i pretpostavke za potencijalnu treću

smjenu.

Tabela 7. Pregled bruto izdvajanja po mjesecima

Mjesec

2013

Bruto

izdvajanja

za plate

2014

Bruto

izdvajanja za

plate

2015

Bruto

izdvajanja

za plate

2016

Bruto

izdvajanja

za plate

2017

Bruto

izdvajanja

za plate

2018

Bruto

izdvajanja

za plate

Januar 8.150,57 9.585,90 7.285,75 8.129,00 11.515,00 11.250,00

Februar 8.230,34 9.585,90 7.568,09 8.891,35 10.862,00 11.250,00

Mart 8.983,26 9.585,90 7.860,33 8.869,29 10.166,00 12.250,00

April 9.283,75 9.585,90 7.922,05 8.739,29 11.620,00 12.250,00

Maj 9.094,69 9.585,90 7.925,69 8.443,78 11.525,00 12.250,00

Jun 8.992,90 9.585,90 7.747,24 9120,74 11.430,00 12.250,00

Jul 8.989,55 9.585,90 7.343,21 10.414,74 10.842,00 12.250,00

Avgust 9.090,54 9.585,90 7.218,40 10.389,23 9.799,00 12.250,00

Septembar 9.181,43 8.630,34 7.179,10 10.394,19 9.223,00 12.250,00

Oktobar 9.184,90 8.630,34 7.216,24 10.394,19 8.993,00 12.250,00

Novembar 9.184,90 8.630,34 8.006,77 10.768,98 9.690,00 12.250,00

Decembar 9.184,90 8.630,34 8.012,41 10.737,46 9.682,00 12.250,00

Ukupno 107.551.73 111.208,56 91.284,82 115.292,24 125.347,00 145.000,00

Tabela prikazuje da se od mjeseca septembra smanjuju izdvajanja za plate zbog postepenog odliva radnika,

odnosno napuštanja cnc operatera i direktora. Izdvajanja za plate za 2018 godinu planiramo da budu veća iz

razloga zaposlenja ljudi na mjesta koja su trenutno upraţnjena i goruća u Livnici.


Stra

nic

a10

REMONT OPREME

Remont opreme se uglavnom odvija tokom cijele godine, a najviše u momentima smanjenog obima

posla bilo zbog vremenskih uslova, bilo zbog smanjenog obima poslovanja. MeĎutim, kako su mašine

prilično stare voema je teško predvidjeti koliko dugo će funkcionisati i nakon remonta. Izvršeni remonti i

popravke za 2017. mogu se pregledati u sledećoj tabeli:

Tabela 8. Pregled izvršenih remonta u toku godine

Brusiona Opis potrebnog remonta Vrijednost

u KM

Komora za

sačmarenje

(završna obrada

artikala)

Zamjena manganskih ploča – uvoz iz Slovenije 1.200,00

Obalganje zidova komore za sačmarenje gumom 500,00

Varenje istrošene oplate sačmare, zamijena dijelova lima 500,00

Zamjena puţa na osovini 700

50

Odprašivač

(izvlači prašinu iz

komore za

sačmarenje)

Zamjena leţajeva osovine 380,00

Zamjena platnenih hvatača sitne prašine unutar otprašivača 200,00

Zamjena remenica 100,00

Komora za

sačmarenje

(mala)

Nabavka i ugranja potrošnih dijelova od GOSTOL proizvoĎača iz Sloveni

Stavljena u funkciju 800,00

Hala za lijvanje

Treskalica

(odvaja pijesak od

artikala nakon

lijevanja)

Zamjena ekscentar leţaja 200,00

Zamjena torzione opruge 120,00

Popravka izlaznog lijevka 100,00

Potrebna ugradnja otpašivača – nije ranije postojala, procjena oko 800,00KM 800,00

Zamjena remenja 50,00

Popravka reduktora vučne trake – ulje, leţajevi, učvršćivanje 250,00

Zamjena oštećenih rešetki – posjedujemo materijal 200,00

Mješalica za

pijesak

Remont hidrauličnog skipa 130,00

Lijepljenje gume na točkove koji usitnjavaju pijesak 600,00

Remont centralna dva leţaja sa semerinzima 2.500,00

Remont leţajeva na točkovima 4 komada sa semerinzima 1.200,00

Navarivanje i obrada osovina na kojima se okreću točkovi 1.100,00

Zamjena remenja (4 komada u snopu) 150,00

Kran

glavni

Zamjena kočionih diskova 100,00

Servis na kablovima za komade 120,00

Sklopke na komndama za podizanje i spušanje 200,00

Nabavka komandne tastature za kran i njena zamjena 1.000,00

Kran

Pomoćni Popravka sklopke na kranu za istresanje 100,00

Koksna peć Remont zidne šamotne i gusane obloge

Baždarenje

Spektrometra Jedini ovlašteni serviser iz Češke

UKUPNA SREDSTVA 13.350,00

U toku 2018 godine biće potrebno remontovati iste ove stavke samo će se razlikovati obim kvara i

momenat njihovog remonta. Sve ove stavke su radnog vijeka preko 20 godina pa je njihovo korištenje

uvijek pod odrţavanjem manjeg ili većeg obima. Osim ovih stavki u remont i instaliranje ulazi CNC

glodalica nabavljena putem donacije pa je izdvojena iz spiska troškova, ali za njeno odrţavanje potrebna su


Stra

nic

a11

godišenje dve nabavke maziva u vrijednosti od 400,00 KM, i oštenje i nabavka glodala u virjenosti od

1000,00 KM na godišnjem nivou.

INVESTICIJE

Ivestiranje je dio plana iz 2015. godine. Krajem 2015. su odobrena kreditna sredstva pa je oprema

nabavljana u rasponu od decembra 2015. do maja 2016. Oprema koja je nabavljena je prikazana u tabeli.

Tabela 9. Pregled nabavljene opreme

Naziv Namjena i opis Cijena u KM

Indukciona peć 200 kg Topljenje gusa, nodularnog liva i čelika.. Peć se preuzela

od firme Ferro iz Visokog, a garanciju na ispravnost,

instaliranje, puštanje u rad i obuka radnika je na firmi

Eling iz Loznice. Cijena je bez treansporta, ugradnje

betosnkog leţišta i bunara za hlaĎenje vode.

62.586,56

Sistem za hlaĎenje peći Sistem za hlaĎenje se nabavlja iz firme Eling Loznica čija

je obaveza instaliranje, puštanje u rad i obuka radnika i

granacija minimalno od 12 mjesec

19.558,30

2 Prese za kalupovanje Autmoatsko kalupovanje proizvoda. 29.337,45

Elektrootporna peć za

topljenje aluminijuma

Peć za topljenje aluminijuma je namjenjena prvenstveno

za izradu modela i predmodela kao i za izradu proizvoda

trećim licima. Potrošnja je max 30 kW na sat vremena za

količinu od oko 150 kg aluminijuma. Cijena je sa

transportom, obukom i instaliranjem.

9.410,06

Brusilica za pripremu

uzoraka za spktrometar

Namjena brusilice je da se toliko izglača da se sa njega

moţe izvrštit precizno ispitivanje. Cijena se kreće oko

3.200,00

Vaga do 2000 kg Vaga za vaganje otpadnog ţeljeza, gotovih proizvoda i

repro-materijala. Nabavka podrazumjeva novu vagu jer

polovna sa cijenom baţdarenja identična novoj. Stim da

na novu imamo garanciju i servis.

2.500,00

Mikroskop Mikroskop sluţi za vizuelnu kontrolu odlivka. Najčešće se

vrši za potrebe nodularnog liva da bi se utvrdila struktura

grafita. Provjera oblika i kvaliteta kvarcnog pijeska u koji

se kalupuju proizvodi.

400,00

UreĎaj za ispitivanje

tvrdoće

Testiranje tvrdoće materijala.Često se od strane kupaca

traţi tvrdoća u odgovarajućem rasponu. Neophodan je

ureĎaj za takve postupke.

8.000,00

Pirometar UreĎaj za mjerenje temperature, sa patronama. Patrone su

na zalihama oko 200 komada

2.500,00

GraĎevinski radovi na

ureĎenju laboratorije

Klima ureĎaj

Klima ureĎaj je neophodno instalirati u prostoriju u kojoj

je spektrometar zbog uticaja temperature na rad

spektrometra. Prije instaliranja potrebno je izvršiti

graĎevinske radove suvom gradnjom unutar dijela koji se

planira izraditi kao laboratorija. Cijena je sa klima

5.500,00


Stra

nic

a12

ureĎajem i potrebnim radovima na oko 30m².

Repro-materijal Nabavka portebnih materijala za pokretanje proizvodnje

na novoj tehnološkoj osnovi podrazumjeva količine na

nivou jednog šlepera zbog toga što se cijene i ponude

dobavljača ovakve robe formiraju na kamionsku isporuku.

Materijal koji se planira nabaviti 95% je iz uvoza

23.760,00

Kompresor Kompresor za pokretanje nabavljenih presa.Razvod

pneumatske instalcaije u obe hale kako bi vazduhom bili

snabdjeveni i ostali ureĎaji koji su smešteni u obe zgrade.

Npr CNC glodalica ili prenumatske brusilice.Postojeći

kompresor je snage 37 kW. protoka 8 m³/min i isušivačem

vazduha. U cijenu je uračunata i izgraĎena posebna

prostorija

30.000,00

CNC glodalica Glodalica je neophodna zbog toga što je usko grlo

proizvodnje brza izrada modela. Livnica ne posjeduje

vlastitu modelarnicu pa se mora ići u pravcu

ospoblljavanja ovog segmenta proizuvodnje. Cijena je bez

alata i

30.000,00

Vozilo B kategorije

Nosivosti do 1400 kg

Nabavljeno je vozilo Mercedes 311 sa 7 mjesta i nosivosti

1.400,00 kilograma. Vozilo sluţi nabavku sirovina i

trnsport robe i radnika

18.000,00

Moţe se reći da je u 2016. godini Livnica a.d. znatno podigla svoje proizvodne mogućnosti za kratak

period čime se obezbjeĎuje bolje poslovanje u narednom periodu. Jedan dio opreme koji još nedostaje, a

bio bi neophodan da bi se proizvodni proces zaokruţio mogao bi da se planira nabaviti u 2018.

Tabela 10. Pregled opreme koja bi se trbebala još nabaviti

Naziv Namjena i opis Cijena u KM

UreĎaj za ispitivanje

tvrdoće

Testiranje tvrdoće materijala.

Često se od strane kupaca traţi tvrdoća u odgovarajućem

rasponu. Neophodan je ureĎaj za takve postupke.

9.000,00

Peć za termičku

obradu

Skoro svi čelični odlivci se termički obraĎuju. Da se nebi

traţila usluga trećih lica. Vrijednost nove peći izraĎene

prema potrebama i dimenzijama koje odgovaraju Livnici.

34.000,00

Spektrometar Postojeći spektrometra je starije generacije čiji troškovi

korištenja su visoki zbog male količine taline (200 kg)

koja se moţe izliti. Uz to za testiranje čeličnih odlivaka

neophodno je da se raspolaţe uvidom u 28 hemisjkih

elemenata, a ne samo sa 14 koliko trenutno ima.

40.000,00

Peć za termičku obradu je nabavljena i umještena u livnicu. Za njen nesmetan rad neophodno je još

izvršiti izradu kadi za kupku materijala u ulju i vodi, pošto se čelični odlivci u zavisnosti od hemijskog

sastava nakon termičke obrade podvrgavaju potapanju u kupku sa vodom ili uljem. Taj proces vaĎenja


Stra

nic

a13

odlivaka i potapanja u kupku treba da se odigra jako brzo odnosno bukvalno za 40 sekundi. Pošto se odlivci

ţare na temperaturama i iznad 900 stepeni celzijusa, manipulacija sa njima zahtijeva veliku paţnju radnika i

zahtijeva ogovarajući sistem za vaĎenje iz peći i potapanje u kupku. Za vaĎenje iz peći imamo postavljenu

kransku stazu koja moţe da vrši i potapanje odlivaka u kupku i njihovo vaĎenje iz iste. Ono što je

neophodno napraviti jesu kade za kupke u kojima bi stajala vod i ulje i koje bi se po potrebi mogle

izmiještati iz livnice zavisno koja je kupka potrebna. Treba naglasiti da je prostor oko peći za termičku

obradu jako skučen i da su manevarske mogućnosti jako male što se prostora tiče. Pored ovoga svega

neophodno je napraviti odgovarajući sistem ventilacije iznad pomenutih kupki, jer prilikom potapanja

uţarenih odlivaka u kupku sa uljem ili vodom dolazi do burne reakcije, odnosno do velike količine dima i

gasova. Peć za ţarenje se moţe koristiti i kao usluţna. Cijena termičke obrade po kilogramu odlivka na

primjer u „Jelšingradu“ Banja Luka , se kreće oko 0,80 pfeninga, što nije zanemarivo.

Documents

za 2017 sa planom za 2018. - blberza.com · nabijanja mase za sinterovanje, praćenje cijelog procesa prema utvrĎenim temperaturnim i vremenskim intervalima. Zbog bolovanja jednog