YÖNETİM BİLGİ SİSTEMİ

BİLGİSAYAR SİSTEMİ

MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİ

YÖNETİM BİLGİ SİSTEMİ

MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİ

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ

MRP

MRP2

TQM

CRM

DRP

HRP

SCM

KKP

BI

YÖNETİM BİLİŞİM SİSTEMİ

YÖNETİM BİLİŞİM SİSTEMİ

+BİLİŞSEL

TEKNOLOJİLER

Rusya

AB (27)

Almanya

Çin

ABD

200

600

700

800

2006 2010 2011

500

400

300

100

02007 2008 2009

Milyar € Endüstriyel Ürün Satışları

Endüstri 4.0 ya da 4. Sanayi Devrimi, birçok çağdaş otomasyon sistemini,veri alışverişlerini ve üretim teknolojilerini içeren kolektif bir terimdir.

Bu devrim;• Nesnelerin İnterneti,• Hizmetlerin İnterneti ve• Siber-Fiziksel Sistemlerdenoluşan bir değerler bütünüdür.

Aynı zamanda bu yapı, akıllı fabrika sisteminin oluşmasında büyük roloynar.Bu devrim, üretim ortamında her bir verinin toplanmasına ve iyi bir şekildeizlenip analiz edilmesine olanak sağlayacağı için daha verimli iş modelleriortaya çıkacaktır.

Endüstri 4.0 ile modüler yapılı akıllı fabrikalar kapsamında, fizikselişlemleri siber-fiziksel sistemlerle izlemek, fiziksel dünyanın sanalbir kopyasını oluşturmak ve merkezi olmayan kararların verilmesihedeflenmektedir. Nesnelerin interneti ile siber-fiziksel sistemlerbirbirleriyle ve insanlarla gerçek zamanlı olarak iletişime geçipişbirliği içinde çalışabilecektir. Hizmetlerin interneti ile hem iç hemde çapraz örgütsel hizmetler sunulacak ve değer zincirininkullanıcıları tarafından değerlendirilecektir.

4.Endüstri devrimi, otomasyondaki önemli bir gelişmeninötesinde karar alma süreçlerini ve akıllı gözlem süreçlerini deiçeren bir dönüşümün ifadesidir.

Alman Ulusal Bilim ve Mühendislik Akademisi Acatech Raporuna(2013) göre bu dönemin getirmekte olduğu ayırt edici özellikler şu şekilde sıralanmaktadır:

• Depolama kaynakları, depolama sistemleri ve makinelerin global etkileşimi,

• Konum bilgisine sahip benzersiz akıllı ürünlerin gelişimi,

• Ürün özelliklerine uyarlanan, kaynak optimizasyonunu sağlayan akıllı fabrikaların hayata geçmesi,

• Yeni iş modellerinin gerçekleşmesi (Büyük Veri kullanımıyla ortaya çıkan yeni hizmetler gibi),

• Çalışanlar için iş yerinde yeni sosyal altyapı, bireysel farklılıklara duyarlı iş yapısı,

• Daha iyi iş/yaşam dengesi,

• Bireysel tüketici isteklerine yanıt verme,

• Anında mühendislik ve problemlere anlık yanıt için geliştirilmiş akıllı yazılımlar.

Almanya’daki temel gelişim üzerine konuyu içselleştiren Avrupa BirliğiKomisyonu, Endüstri 4.0 paradigmasının esas olarak üç boyuttabiçimlendiğini ifade etmektedir (European Commission, 2015):

1. Değer yaratma ağları arasında yatay entegrasyon,

2. Ürün yaşam döngüsünde baştan sona mühendislik

3. İmalat sistemlerinde bağlantı ve dikey entegrasyon.

OtonomRobotlar

Benzetim

SistemEntegrasyonu

Nesnelerin İnterneti

Siber güvenlikBulutTeknolojileri

Katkılı Üretim

Artırılmış Gerçeklik

Büyük Veri

Endüstri 4.0 Hizmetlerinİnterneti

Endüstri 4.0, 6 ilkeye dayanmaktadır:

1. Birlikte Çalışabilirlik2. Sanallaştırma3. Özerk Yönetim4. Gerçek-Zamanlılık5. Hizmet Yönelimlilik6. Modülerlik

Endüstri 4.0'ın Avantajları

• Sistemin izlenmesinin ve arıza teşhisinin kolaylaştırılması• Sistemlerin ve bileşenlerinin öz farkındalık kazanması• Sistemin çevre dostu ve kaynak tasarrufu davranışlarıyla

sürdürülebilir olması• Daha yüksek verimliliğin sağlanması• Üretimde esnekliğin arttırılması• Maliyetlerin azaltılması• Yeni hizmet ve iş modellerinin geliştirilmesi

Denetim 4.0

BÇD

BİD

BDDT

GENEL KONTROLLER

UYGULAMA KONTROLLERİ

Yönetim

Denetçi

Ölçütler

Kanıtlar

Görüş

DüzenlemelerMuhasebe Süreçleri

Muhasebe Süreçleri

Muhasebe Süreçleri

Geri bildirim

DenetimYordamları

Yönetim Kontrolleri

İç Denetimİç Kontrol Önlemleri

Finansal Kontrol

Güvenlik

Risk Yönetimi

Kalite

Soruşturma

Uygunluk

1. Savunma Hattı 2. Savunma Hattı

3. Savunma Hattı

Dış Denetim

Düzenleyici Otorite

Yönetim Organı / Yönetim Kurulu / Denetim Komitesi

Üst Düzey Yönetim

Endüstri 1.0 Endüstri 2.0 Endüstri 3.0 Endüstri 4.0

• Ele dayalı denetimAraçlar: Kalemler, hesap makineleri

• BT denetimiAraçlar: Lotus, Excel, BDDT yazılımları

• Finansal olmayan verinin denetim analizlerinde içerilmesi

Araçlar: Analiz yazılımları

• Denetimde Yarı-ve ileri otomasyon

Araçlar: Sensörler, SFS, Nİ, Hİ, RFID, GPS

Denetim 1.0 Denetim 2.0 Denetim 3.0 Denetim 4.0

Su ve buhar enerjisine dayalı mekanik üretim

İş bölümüne dayalı, elektrik enerjisine dayalı kitlesel üretim

Üretim otomasyonunda elektronik ve bilgi teknolojileri

Siber-fiziksel sistemler, Sensörler, Nİ, Hİ, Bulut, vb.

19701870 2010

…..

1784

1970 20111990

Denetim 4.0, Endüstri 4.0 tarafından kullanılan teknolojiyi temel alarak, bir işletme ve onun ilişkili taraflarından sağlanan finansal ve finansal olmayan veriyi ve bununla birlikte denetimle ilişkili diğer veriyi, Endüstri 4.0 ortamına uygun olarak derleyen bir denetim yaklaşımıdır.

Denetim 4.0, etkili, verimli ve gerçek zamanlı güvence sağlamak amacıyla; kalıpları/modelleri keşfetmek, anomalileri tanımlamak ve diğer yararlı bilgiyi ayıklamak için, veriyi analiz eder, modeller ve görselleştirir.

Denetim 4.0, tipik olarak endüstri 4.0 işletme yönetim süreçlerini kapsar ve benzer altyapıyı kullanır; ancak güvence amaçlıdır.

Denetim 4.0, sensörler, iliştirilmiş bilgisayarlar ve yazılım modülleri gibi veri derleme ekipmanlarını kullanarak, İşletmenin dışındaki varlıklardan başlayarak (tedarikçiler ve tüketiciler gibi..) ağlar üzerinden neredeyse gerçek zamanlı olarak veri derlemektedir.

Veri analiz teknikleri; üretim kalitesini izlemek, makine hatalarını tanımlamak, maliyetleri düşürmek ve karar almayı kolaylaştırmak amacıyla, bu derlenen veri üzerine inşa edilirler. Burada, otomatikleştirilmiş denetim sürecindeki önemli sapmaları belirlemek için geniş biçimde istisna denetimi kullanılır.Denetim süreci, ayna dünyanın temsil ettiği süreçlere ve güçlü analiz interlinklerine(finansal ve finansal olmayan linkler) güçlü biçimde güven duyar.

Sonuç olarak yaklaşım, savunma hatları kavramını çeşitli tiplerdeki( iç, dış, özel) güvenceye uygulanabilir biçimde büyük ölçüde dengeleyecektir ve temel olarak otomatiktir.

Yapay Zekâ; bilgi teknolojileri biliminin, insana özgü olan; dilikullanabilme, öğrenme, akıl yürütme, problem çözme gibikarakteristiklerini biraraya getirerek insan davranışlarınınbenzetimine dayalı, donanım ve yazılım uygulamalarınıtasarımlayan dalıdır.

Ana İşlem Birimi

Minibilgisayarlar & İş istasyonları

Düşük maliyetli server kümeler

& PC’ler

Google TPU&Dalga sayıcı

veri işleme birimleri

GPU&FPGA tabanlı hızlanma

• Yapay Zeka• Uzman sistemler

• Yapay sinir ağları• OCR• Kredi skorlama

• Pazar analizleri• Hile analizleri• Duygu analizleri• Ağ yükleme analizleri

• Doğal dil işleme • Video etiketleme• Resim sınıflandırma• Karmaşık hile bulma• Öngörü• Tedarik zinciri analizleri• Dahası…

1. Kuşak YZ Erken Ticari YZ Makine Öğrenmesi Derin Öğrenme

1950’ler - 1980’ler 1980’ler - 1990’lar 1990 ortaları - 2012 2012 - Şimdi

VN İşlemcileri

VN MİB + Hızlandırıcılar

VN Merkezi İşlem Birimleri

Veri Akış İşlemcileri

• Görüntü tanıma• Arama• Veri analizi

Bilgiyi elde etme

• Doğal dil işleme• Akıl yürütme• Tahminde bulunma

Bilgiyi kullanılır hale dönüştürme

Bir şeyin neden olduğunu anlama

Karar alma

Karar sonucuna göre davranma

DENETİM STANDARTLARI

İLKELER

TEKNOLOJİ

DENETÇİLER

ENDÜSTRİ 4.0

İLKELERİ

ENDÜSTRİ 4.0

TEKNOLOJİSİ

DENETİM 4.0

• Birlikte çalışabilme

• Sanallaştırma

• Özerk Yönetim

• Gerçek zamanlılık

• Hizmet yönelimlilik

• Modülerlik

• Sensörler

• Siber Fiziksel Sistemler

• Nesnelerin İnterneti

• Hizmetlerin İnterneti

• Akıllı Fabrikalar

• Diğer: RFID, GPS

Resimler, görüntüler, videolar

Konuşmalar

Metinler

Düzenlemeler, Basın bültenleri, kâr beyanları, sözleşmeler, SPK yorumları, makaleler, analist raporları, e-postalar, web siteleri, sosyal medya iletileri, yönetimin yazışma ve analizleri, vb.

Mülakatlar, konferanslar, telefon konuşmaları, proje

toplantıları, sunumlar.

Nesne, insan yüzü, her tür sahne.

Stok sayımı ve diğer kontrol faaliyetleri, mülakatlar, ofis,

depo mağaza videoları.

Hile riski, duygu, varlık, konu, kavram, konuşmacı, anahtar

sözcük.

Duygu, varlık, konu, kavram.

GİRDİ VERİSİ ÇIKTILAR(YZ) DERİN ÖĞRENMEALANLARI

DENETİM YORDAMLARI

Soruşturma, yoklama, analitik

yordamlar, doğrulama,

gözlem.

Denetim Veri Analitiği (DVA)Finansal tablolara temel oluşturan veri ve finansal veya finansal olmayan bilgi ile ilişkili, potansiyel yanlış beyanları veya önemli yanlışlık risklerini tanımlamak amacıyla gerçekleştirilen analizlerdir.

DVA; aşağıdaki amaçlara yönelik metodolojileri içerir:• Veri anomalilerini tanımlamak ve analiz etmek,• Veri örneklerinin içerdiği aykırılıkları tanımlamak ve analiz etmek,• Modelden uzaklaşan anlamlı dalgalanmaları tanımlayan ve Verinin ilişkili

olduğu diğer faktörleri açıklayan istatistiksel (regresyon) veya başka türde modeller inşa etmek,

• Farklı analizlerden ve farklı veri kaynaklarından bütün içindeki bilgi parçalarını sentezleyerek karşılaştırmalar yaparak değerlendirmelerde bulunmak.

Denetçiler;• YZ’i, uzman olmalarına gerek kalmadan bulut tabanlı hizmetler üzerinden

kullanabilirler,• YZ Algoritmalarında Öngörüsel performansı artırarak yargılarını güçlendirmek

için Makine Öğrenmesi ve Derin Öğrenme çalışan uzmanlarla işbirliği yapmalıdırlar,

• Oluşturulacak denetim setleri ile spesifik olarak denetim görevleri için tasarlanmış olan YZ modellerini kullanmalıdırlar,

• Çeşitli veri ve analiz servisleri ile işbirliği yapmalıdırlar.

Ön İnceleme ve İşin Alınması

Büyük Veriden veri derleyerek analiz eder,

Müşteri bilgilerini sistemine yükler, denetim riskini

belirler, denetim iş saatini ve ücretlerini hesaplar,

sözleşmeler veri tabanını analiz ederek sözleşmeyi

hazırlar.

Denetim Raporuİç kontrolün Anlaşılması Kontrol Riskinin Değerlendirilmesi

Tözel Testler ve Kanıtların

Değerlendirilmesi

Raporunu yayımlamak için önceki bilgileri toplar,

raporu kategoriktir.

Denetçi, müşterinin sektörünü, örgütsel yapısını,

işlem yöntemlerini, muhasebe sistemini inceler.

Tahmin edilen denetim riskine uygun olarak

sözleşme mektubunu hazırlar.

Akış çizeneklerini, soru formlarını ve metinleri

sistemine alır ve görüntü tanıma ve metin madenciliği

ile analiz eder. İzleme için Drone kullanarak videoları analiz eder, görselleştirme

ve kalıp tanıma ile risk faktörlerini belirler, hile ve yasadışı eylemlere ilişkin risk faktörlerini belirler.

Örneklemeye dayalı periyodik testler yapar,

işlemlerden oluşan örneklemlerin ayrıntılı testlerini yapar, hesap

kalanlarının ayrıntılı testlerini yapar, analitik prosedürler

uygular.Toplanan kanıtları

değerlendirerek gerekirse daha fazla kanıt toplar.

Sürekli kontrol izleme sistemleri kontrolleri inceler, uygun iç kontrol uygulaması

için süreç madenciliğini kullanır; günlükler,

bütünlüklerinin sağlanması için otomatik olarak

oluşturulur.

Belirlenen çeşitli riskleri tahmin etmede öngörüye

dayalı bir model kullanmaktadır.

Denetim raporu kategorik değil, sürekli olabilir.

Akış çizenekleri, soru formları, metinler vb.

belgeleri inceler, bilgileri toplar ve yargısını

kullanarak risk faktörlerini belirler.

Tözel testlerin ölçüsünü, zamanlamasını ve yapısını belirlemek üzere iç kontrol

hakkında yargıya varır.

İşletmenin iç kontrol politika ve yordamlarını inceler, her

özellik için risk değerlendirmesi yapar,

kontrolleri test eder, riskleri yeniden değerlendirir,

kontrollere ilişkin belge kontrolü yapar.

Sürekli veri kalite güvencesi, veri ve kanıt kalitesini garanti eder, veri kaynağını inceler; evrenin tamamında işlem

ayrıntılarını test eder; hesap kalanlarını sürekli test eder;

sürekli örnek tanıma, belirsizlik belirleme, ölçütler

ve görselleştirme yapar

YZ İl

işkili

Oto

mat

ik D

enet

im S

ürec

iGe

lene

ksel

Den

etim

Sür

eci

İşlemler/Hesaplar

StoklarYer, durum, zaman

Sürekli denetim/

izleme

Denetim-destek

hizmetleri

İşlemler/Hesaplar

İlişkili taraflar

Akıllı ürünler

İşletmeDenetim destek

hizmetleri satıcıları

Denetim Firması

İŞLETME

Denetim firması

Denetim destekhizmetleri satıcıları(Yazılım

sağlayıcılar, Analiz firmaları…)

İlişkili taraflar (Tedarikçiler, Tüketiciler, Bankalar…)

Akıllı ürün taşıma

Diğer işletmeler

Oto doğrulama

Stok değerleme

Ayna Dünya

Fiziksel Dünya

Ağ

Sİ

SD

Sİ

SD

• Büyük veri ve işletme analitiği, işletme ortamını ve işletme süreçlerini dramatik olarak değiştirmeye devam ediyor,

• İşletme fonksiyonları değişiyor, işletmelerin yetenekleri artıyor, eskide kalmış işletme fonksiyonları elimine oluyor ve tüm süreçler radikal biçimde hızlanıyor.

• Aynı değişimler güvence fonksiyonu için de söz konusu. Kurallarının değişmesi gerekiyor. Güvencenin temel süreçleri otomasyonla giderek bütünleşiyor, analitik denetim yordamları gelişiyor ve güvencenin öngörüsel ve önleyici modlardazamanlaması gerçek zamanlıya yaklaşıyor.

Zorluklar

• Digital suçlar

• İşletme verisinin, güvenliği ve mahremiyeti

• Verinin ve bilginin standartlaştırılması

Ve Ötesi!…

Think Ahead ACCA

The robotsare coming?Implications for finance shared services

The Association on of Chartered Certified AccountantsAugust 2015

Akıllı Otonom Robotun(AOR-Smart Autonomus Robot) özellikleri:• Sensörleriyle ve/veya çevresinden veri değişimiyle otonomi

edinerek bir işi yapan ve veri analiz eden,• Kendi öğrenen,• Fiziksel desteği veya yapısı olan,• Davranışlarında ve eylemlerinde çevresine uyarlanabilen.

Robots: Legal Affairs Committee calls for EU-wide rules12.01.2017

I. Robotlar üzerine genel düşünce ve tanımlarII. Robotlara ilişkin sorumlulukların düzenlenmesiIII. Roboetik

• Robotlara Elektronik İnsan kimliğiyle yasal statü verilmesinin raporla tartışmaya açılması

• Robotlar için genel etik çerçevenin tasarlanması: Roboetik ilkeleri önermesi• Robot tasarımcılarının, robotlara, gerekli hallerde kullanılmak üzere kendini imha tuşu

eklemeleri• Piyasaya sürülecek robotların, tıpkı bir ilacın onaylanması sürecinde olduğu gibi, bir

etik komite tarafından onaylanması• Tasarımcıların robotlar tarafından meydana gelebilecek kazalar ve hasarların

araştırılması için temel kodları incelemeye açması• Üreticilerin ve tasarımcıların, robota verilmiş olan komutlar ve sağlanmış olan özgürlük

oranında sorumlu tutulabilmeleri• Robotlara insan erişiminin kısıtlanması

Öngörülen Gelecek ? ! ? ! ? !

Belirgin Gelecek

Muhasebe ve Denetim Mesleğinde

İki Farklı Gelecek

Geleneksel çalışmayı geliştirensofistike teknolojilerin kullanılması

Radikal değişim;Geleneksel mesleki çalışmanın ortadan kalkması.Makineleri yönetenlere dönüşüm.

Muhasebe mesleğinin önümüzdeki 30 yıl içinde karşı karşıya olduğuönemli değişimler:

1. Bilişsel teknolojilerin gelişmesi • Akıllı yazılımlarla dış kaynak hizmetleri gelişecek,• Akıllı teknolojilerle sosyal medya da kullanılarak; işbirliği, açıklama, pay

sahipleri ve yönetim kurulları işbirliği gelişecek,

2. Raporlamanın KüreselleşmesiMal ve fon hareketlerinin küresel dolaşımı; teknik ve mesleki becerilerin ve dış kaynak hizmetlerinin transferini artırarak, muhasebe mesleğine daha fazla fırsat yaratacak,

3. Standartların ve yeni regülasyonların açıklanmasıKuralların kurumsallaşması ve artan düzenlemelerin mesleğe büyük etkisi olacak.

• Bilişsel teknolojiler daha da gelişecek ve Denetçinin düşünme süreçlerini modelleyerek mesleki yargısını çok güçlendirecek,

• Denetçinin ele dayalı işlerini ortadan kaldırarak önemli ölçüde zaman kazandıracak ve risk alanlarına odaklanmasını sağlayacak,

• Denetim analizi için, niteliksel bilgi kolaylıkla niceliksel veriye dönüşebilecek ve denetim kanıtları zenginleşecektir.

• Denetçinin rolü ve önemi artacak; ele dayalı rutin ve tekrara dayalı işlerden kurtularak otomatik görevlerin çıktılarını kullanarak denetim kalitesini artıracak,

• Veri analitiği çıktılarını ve bulgularını inceleyerek, değerlendirecek ve mesleki yargısı için zaman ve destek kazanacak,

• Müşteri işletmeyi daha çabuk ve daha iyi tanıma fırsatı bulacak,• Denetim süreçlerini ve teknolojilerini kullanarak becerilerini artıracak ve mesleki tatmini

artacaktır,• Ancak, Bilişsel Teknolojiler zaman içinde Denetçiye gereksinimi azaltacak.

Muhasebe Meslek Üyelerinin Neye Gereksinimi Var?

Eğitim• Dijital Teknolojiler (Bulut , Büyük Veri vb) eğitimi,• Küreselleşme eğitimi,• Artan ve Gelişen regülasyonlar eğitimi (Entegre raporlama,

Kurumsal raporlama, vergi vb.)

Araştırma• Bulut teknolojileri, büyük veri, teknolojik değişimler, hile

biçimleri, suiistimaller, sürdürülebilirlik vb.

MESLEKLERİN BİLGİSAYARLAŞMAYA KARŞI DUYARLILIKLARIMeslekler Olasılık

Rekreasyonel Terapistler 0.28%Doktor ve Cerrahlar 0.42%Kariyer ve Teknik Eğitim Öğretmenleri, Ortaokullar 0.88%Satış Müdürleri 1.30%İcra Başkanları 1.50%Yazarlar 3.80%Nükleer Mühendisler 7.00%Polisler (Devriye görevi yapanlar) 9.80%Kabin memurları/Uçuş görevlileri 35.00%Ekonomistler 43.00%Polis, İtfaiye ve Ambulans Sevk memurları 49.00%Ticari pilotlar 55.00%Kütüphaneciler 65.00%Tıbbi Sekreterler 81.00%Yönetici Sekreterleri ve Asistanları 86.00%Taksi Şoförleri ve Özel Şoförler 89.00%Muhasebeciler ve Denetçiler 94.00%Kasiyerler 97.00%Defter tutma, Muhasebe ve Denetim Çalışanları 98.00%Vergi Düzenleyiciler 99.00%

Yeni Yaratılacak İş Alanları

Bilgisayar ve Matematik• Bilgisayar Programcılığı

• Yazılım Geliştirme Uzmanlığı• Bilgi Güvenliği Analistleri

Mimarlık ve Mühendislik• Biyokimya• Nanoteknoloji• Robotik• Malzeme

• İleri Ürün Tasarımcılığı

• Hükümet İlişkileri Uzmanları

Uzm

an S

atış

Tem

silci

liği

Muhasebe Mühendisliği

Daha da Ötesi…

Nanoteknoloji

Biyoteknoloji

Bilgi Teknolojileri

Bilişsel Teknolojiler

NBBBDÖNÜŞÜMÜ

Neyle Karşı Karşıyayız?

• Toplumun ve işletmelerin çehresi dramatik biçimde değişiyor,• İnsanlığın yerini yeniden düşündürecek değişimler,• Robotların otonomi derecesi giderek artacak,• Sosyal ve teknolojik değişiklikler,• İşletmelerin yerini ve işlevini yeniden ele almayı gerektirecek değişimler

Sİ

SD

• Denetçinin geleneksel mesleki çalışmasının yeri ve kavramı değişecek,

• NBBB dönüşümü, denetçinin yaptığı işi; yargıda bulunma, karar alma dahil olmak üzere her alanda gerçekleştirecek,

• Denetçiler, bu sistemlerle işbirliği yapabilecek ve onları opereedebilecek kadar uzman ve artık Bilişsel Denetim Danışmanı gibi farklı bir unvana sahip, çok az sayıdaki kişilerden oluşacak.

Ve bir gün, onların yerini de Makineler alacak.