LABORATUVAR BİLGİ SİSTEMİNEDİR? ÇALIŞMA PRENSİPLERİ

NELERDİR?

Dr. Ü. Gül ErdemDr. Ü. Gül ErdemS.B.S.B. DışkapıDışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi, AnkaraYıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara

AmaçAmaç

Bilgi sistemi nedir?Bilgi sistemi nedir? Hastane bilgi sistemi nedir?Hastane bilgi sistemi nedir? LaboratuvarLaboratuvar bilgi sistemi nedir?bilgi sistemi nedir? LaboratuvarLaboratuvar bilgi sistemi çalışmabilgi sistemi çalışma

prensipleri nelerdir?prensipleri nelerdir?

Bilgi sistemi nedir?Bilgi sistemi nedir? Hastane bilgi sistemi nedir?Hastane bilgi sistemi nedir? LaboratuvarLaboratuvar bilgi sistemi nedir?bilgi sistemi nedir? LaboratuvarLaboratuvar bilgi sistemi çalışmabilgi sistemi çalışma

prensipleri nelerdir?prensipleri nelerdir?

Bilgi sistemiBilgiyi;

toplama işleme saklama yayma

Bilgiyi; toplama işleme saklama yayma

Bilgi sistemiBilgi sistemihedefhedef

verimliliğin artması

daha iyi hizmet üretilmesi

karar mekanizmalarınındesteklenmesi

hedefhedef verimliliğin artması

daha iyi hizmet üretilmesi

karar mekanizmalarınındesteklenmesi

Hastane bilgi sistemiHastane bilgi sistemi

Tıbbi modülTıbbi modül** poliklinikpoliklinik** servisservis** acilacil** laboratuvarlaboratuvar** kan merkezikan merkezi** hemodiyalizhemodiyaliz** ameliyathane vb.ameliyathane vb. Mali modülMali modül İdari modülİdari modül

Tıbbi modülTıbbi modül** poliklinikpoliklinik** servisservis** acilacil** laboratuvarlaboratuvar** kan merkezikan merkezi** hemodiyalizhemodiyaliz** ameliyathane vb.ameliyathane vb. Mali modülMali modül İdari modülİdari modül

Hastane bilgi sistemi

poliklinikpoliklinik servisservis hemodiyalizhemodiyaliz radyolojiradyoloji eczaneeczane laboratuvarlaboratuvar ameliyathane,ameliyathane, acil servisacil servis kan merkezikan merkezi

döner sermayedöner sermaye muhasebemuhasebe tıbbi kayıttıbbi kayıt personelpersonel stok kontrolstok kontrol ihale dosyalarıihale dosyaları satın almasatın alma diyet planlamasıdiyet planlaması demirbaşların takibidemirbaşların takibi

poliklinikpoliklinik servisservis hemodiyalizhemodiyaliz radyolojiradyoloji eczaneeczane laboratuvarlaboratuvar ameliyathane,ameliyathane, acil servisacil servis kan merkezikan merkezi

döner sermayedöner sermaye muhasebemuhasebe tıbbi kayıttıbbi kayıt personelpersonel stok kontrolstok kontrol ihale dosyalarıihale dosyaları satın almasatın alma diyet planlamasıdiyet planlaması demirbaşların takibidemirbaşların takibi

Laboratuvar bilgi sistemi (LİS)

bilgi ve hizmet üreten bölümler bağımsız, ya da hastane

otomasyonuna bağlı

bilgi ve hizmet üreten bölümler bağımsız, ya da hastane

otomasyonuna bağlı

LaboratuvarLaboratuvar bilgi sistemibilgi sistemi

tarihçesitarihçesi 1982 ilk ticari LIS (1G)1982 ilk ticari LIS (1G) 1988 2G LIS1988 2G LIS 1991 3G LIS1991 3G LIS 1995 4G LIS1995 4G LIS

tarihçesitarihçesi 1982 ilk ticari LIS (1G)1982 ilk ticari LIS (1G) 1988 2G LIS1988 2G LIS 1991 3G LIS1991 3G LIS 1995 4G LIS1995 4G LIS

Laboratuvar bilgi sistemi

tarihçesi

artan ve değişen iş beklentileriartan ve değişen iş beklentileri pazar ve ürünlerin çeşitliliğinde artışpazar ve ürünlerin çeşitliliğinde artış insan sağlığı, güvenliği içininsan sağlığı, güvenliği için politikalar değişirpolitikalar değişir beklentiler değişirbeklentiler değişir veriveri--bilgi saklanmasıbilgi saklanması veriveri--bilgi değerinin artırılmasıbilgi değerinin artırılması

tarihçesi

artan ve değişen iş beklentileriartan ve değişen iş beklentileri pazar ve ürünlerin çeşitliliğinde artışpazar ve ürünlerin çeşitliliğinde artış insan sağlığı, güvenliği içininsan sağlığı, güvenliği için politikalar değişirpolitikalar değişir beklentiler değişirbeklentiler değişir veriveri--bilgi saklanmasıbilgi saklanması veriveri--bilgi değerinin artırılmasıbilgi değerinin artırılması

Laboratuvar bilgi sistemi

tarihçesi

örnek, test ve sonuçörnek, test ve sonuçverilerinden ibaret olmayanverilerinden ibaret olmayan

sürekli bilgisürekli bilgi kalite yönetimikalite yönetimi web tabanlı veri değişimiweb tabanlı veri değişimi işe özel bilgi teknolojiişe özel bilgi teknoloji

sistemleri (sistemleri (businessbusiness criticalcritical IT)IT)

tarihçesi

örnek, test ve sonuçörnek, test ve sonuçverilerinden ibaret olmayanverilerinden ibaret olmayan

sürekli bilgisürekli bilgi kalite yönetimikalite yönetimi web tabanlı veri değişimiweb tabanlı veri değişimi işe özel bilgi teknolojiişe özel bilgi teknoloji

sistemleri (sistemleri (businessbusiness criticalcritical IT)IT)

Laboratuvar bilgi sistemi

Bugünkü yapısı: veritabanlarıBugünkü yapısı: veritabanları MicrosoftMicrosoft Access’denAccess’den Oracle’aOracle’a veve

web tabanlı sistemlere değişkenlikweb tabanlı sistemlere değişkenlik yetkili kuruluş ve istemcininyetkili kuruluş ve istemcinin

ihtiyaçları belirleyiciihtiyaçları belirleyici

Bugünkü yapısı: veritabanlarıBugünkü yapısı: veritabanları MicrosoftMicrosoft Access’denAccess’den Oracle’aOracle’a veve

web tabanlı sistemlere değişkenlikweb tabanlı sistemlere değişkenlik yetkili kuruluş ve istemcininyetkili kuruluş ve istemcinin

ihtiyaçları belirleyiciihtiyaçları belirleyici

Laboratuvar bilgi sisteminedir?

Teknisyen:cihaz ile bağlantılı bilgisayarTeknisyen:cihaz ile bağlantılı bilgisayarsistemisistemi

LaboratuvarLaboratuvar yöneticisi:hastaya daha iyiyöneticisi:hastaya daha iyibilgi veren bir sistembilgi veren bir sistem

Bilgi işlem çalışanı:verileri ana bilgisayardaBilgi işlem çalışanı:verileri ana bilgisayardatoplayan sistemtoplayan sistem

Sayman:maliyeti hasta faturasına ekleyenSayman:maliyeti hasta faturasına ekleyensistemsistem

Teknisyen:cihaz ile bağlantılı bilgisayarTeknisyen:cihaz ile bağlantılı bilgisayarsistemisistemi

LaboratuvarLaboratuvar yöneticisi:hastaya daha iyiyöneticisi:hastaya daha iyibilgi veren bir sistembilgi veren bir sistem

Bilgi işlem çalışanı:verileri ana bilgisayardaBilgi işlem çalışanı:verileri ana bilgisayardatoplayan sistemtoplayan sistem

Sayman:maliyeti hasta faturasına ekleyenSayman:maliyeti hasta faturasına ekleyensistemsistem

Laboratuvar bilgi sistemi

Herhangi bir kurumda, herhangi bir amacaHerhangi bir kurumda, herhangi bir amacahizmet eden, herhangi birhizmet eden, herhangi bir laboratuvarınlaboratuvarın enenönemliönemli ürünüürünü BİLGİBİLGİdirdir..

Herhangi bir kurumda, herhangi bir amacaHerhangi bir kurumda, herhangi bir amacahizmet eden, herhangi birhizmet eden, herhangi bir laboratuvarınlaboratuvarın enenönemliönemli ürünüürünü BİLGİBİLGİdirdir..

Laboratuvar bilgi sistemi

hedef hasta bakımı, iş yönetimi, destek işlemleri, laboratuvar performansı hasta hizmetlerinin iyileştirilmesi

bilginin edinilip, yönetilmesi vekullanılmasıdır.

hedef hasta bakımı, iş yönetimi, destek işlemleri, laboratuvar performansı hasta hizmetlerinin iyileştirilmesi

bilginin edinilip, yönetilmesi vekullanılmasıdır.

Laboratuvar bilgi sistemi

test isteminin kaydı örneklerin toplanması örneklerin kabulü sonuçların işlenmesi sonuçların kaydedilmesi sonuçların iletilmesi test özetlerinin

hazırlanması istatistiklerin çıkarılması sonuçların denetlenmesi kayıtların tutulması

test isteminin kaydı örneklerin toplanması örneklerin kabulü sonuçların işlenmesi sonuçların kaydedilmesi sonuçların iletilmesi test özetlerinin

hazırlanması istatistiklerin çıkarılması sonuçların denetlenmesi kayıtların tutulması

Laboratuvar bilgi sistemi

işlemler tek aşamadaişlemler tek aşamada hastane otomasyonu ile tam entegrasyonhastane otomasyonu ile tam entegrasyon online kayıtonline kayıt servislerden raporservislerden rapor manuelmanuel kayıtkayıt örnekler karışmazörnekler karışmaz aynı veritabanını kullanan kurumlar arasıaynı veritabanını kullanan kurumlar arası

karşılaştırmakarşılaştırma

işlemler tek aşamadaişlemler tek aşamada hastane otomasyonu ile tam entegrasyonhastane otomasyonu ile tam entegrasyon online kayıtonline kayıt servislerden raporservislerden rapor manuelmanuel kayıtkayıt örnekler karışmazörnekler karışmaz aynı veritabanını kullanan kurumlar arasıaynı veritabanını kullanan kurumlar arası

karşılaştırmakarşılaştırma

Laboratuvar bilgi sistemi

SampleLabeling Job

Assignment ProgressTracking

içeri

oluşumuoluşumu

İstem-örnekTest

AşamaProgressTracking

ResultsEntryResults

VerificationReportingdışarı

Sonuç

OnayRaporlama

Laboratuvar bilgi sistemi

işlem yoğunluğunu,işlem yoğunluğunu, iş gücü/zaman kayıplarınıiş gücü/zaman kayıplarını hata oranını azaltırhata oranını azaltır iş gücü verimliliği sağlar.iş gücü verimliliği sağlar.

işlem yoğunluğunu,işlem yoğunluğunu, iş gücü/zaman kayıplarınıiş gücü/zaman kayıplarını hata oranını azaltırhata oranını azaltır iş gücü verimliliği sağlar.iş gücü verimliliği sağlar.

Laboratuvar bilgi sistemi

geçerli, güvenilir ve tam işlem verisigeçerli, güvenilir ve tam işlem verisi doğru veriye kolay erişimdoğru veriye kolay erişim kalite artışıkalite artışı hızlı karar vermehızlı karar verme

Karar verme süreci sezgilere değilKarar verme süreci sezgilere değil gerçekleregerçeklere dayanır.dayanır.

geçerli, güvenilir ve tam işlem verisigeçerli, güvenilir ve tam işlem verisi doğru veriye kolay erişimdoğru veriye kolay erişim kalite artışıkalite artışı hızlı karar vermehızlı karar verme

Karar verme süreci sezgilere değilKarar verme süreci sezgilere değil gerçekleregerçeklere dayanır.dayanır.

Laboratuvar bilgi sistemi

Genel özelliklerGenel özellikler

FonksiyonellikFonksiyonellik Esneklik ve uyumlulukEsneklik ve uyumluluk Kurulum kolaylığı veKurulum kolaylığı ve

sürdürülebilirliksürdürülebilirlik Kullanım kolaylığıKullanım kolaylığı DüzenlenebilirlikDüzenlenebilirlik

İzlenebilirlikİzlenebilirlik Doğru faturalandırmaDoğru faturalandırma Güvenilirlik, tutarlılıkGüvenilirlik, tutarlılık Web tabanlı yazılımWeb tabanlı yazılım İşle ilgili kullanım detayıİşle ilgili kullanım detayı

Genel özelliklerGenel özellikler

FonksiyonellikFonksiyonellik Esneklik ve uyumlulukEsneklik ve uyumluluk Kurulum kolaylığı veKurulum kolaylığı ve

sürdürülebilirliksürdürülebilirlik Kullanım kolaylığıKullanım kolaylığı DüzenlenebilirlikDüzenlenebilirlik

İzlenebilirlikİzlenebilirlik Doğru faturalandırmaDoğru faturalandırma Güvenilirlik, tutarlılıkGüvenilirlik, tutarlılık Web tabanlı yazılımWeb tabanlı yazılım İşle ilgili kullanım detayıİşle ilgili kullanım detayı

Laboratuvar bilgi sistemi

Laboratuvar ve istemci için nelerLaboratuvar ve istemci için neleryapar?yapar?

Laboratuvar ve istemci için nelerLaboratuvar ve istemci için neleryapar?yapar?

Laboratuvar bilgi sistemiLaboratuvar bilgi sistemiİlgilenilenlerİlgilenilenler--kaygılarkaygılar

Fonksiyon (Fonksiyon (FunctionFunction): Sistem ne yapıyor?): Sistem ne yapıyor? Özellik (Özellik (FeatureFeature): Nasıl işlem yapıyor?): Nasıl işlem yapıyor? Uyum (Fit): LIS mevcut bilgi sistemlerine ne kadarUyum (Fit): LIS mevcut bilgi sistemlerine ne kadar

uyumlu?uyumlu? His (His (FeelFeel): Sistem kullanıcı dostumu?): Sistem kullanıcı dostumu? Takip (Takip (FollowFollow upup): Servis desteği verme konusunda): Servis desteği verme konusunda

başarılımı?başarılımı? Maliyet (Maliyet (FinancialFinancial): Maliyeti nedir?): Maliyeti nedir?

Gelecek(Gelecek(FutureFuture): Firmanın gelecekteki planları): Firmanın gelecekteki planları nedir?nedir?

İlgilenilenlerİlgilenilenler--kaygılarkaygılar

Fonksiyon (Fonksiyon (FunctionFunction): Sistem ne yapıyor?): Sistem ne yapıyor? Özellik (Özellik (FeatureFeature): Nasıl işlem yapıyor?): Nasıl işlem yapıyor? Uyum (Fit): LIS mevcut bilgi sistemlerine ne kadarUyum (Fit): LIS mevcut bilgi sistemlerine ne kadar

uyumlu?uyumlu? His (His (FeelFeel): Sistem kullanıcı dostumu?): Sistem kullanıcı dostumu? Takip (Takip (FollowFollow upup): Servis desteği verme konusunda): Servis desteği verme konusunda

başarılımı?başarılımı? Maliyet (Maliyet (FinancialFinancial): Maliyeti nedir?): Maliyeti nedir?

Gelecek(Gelecek(FutureFuture): Firmanın gelecekteki planları): Firmanın gelecekteki planları nedir?nedir?

Laboratuvar bilgi sistemiLaboratuvar bilgi sistemi

İstemci sorumluluklarıİstemci sorumlulukları LİS kapasitesinin değerlendirilmesiLİS kapasitesinin değerlendirilmesi LabLab..ının isteklilik ve yeterliliğininisteklilik ve yeterliliğinin

değerlendirilmesideğerlendirilmesi Personel eğitimiPersonel eğitimi

İstemci sorumluluklarıİstemci sorumlulukları LİS kapasitesinin değerlendirilmesiLİS kapasitesinin değerlendirilmesi LabLab..ının isteklilik ve yeterliliğininisteklilik ve yeterliliğinin

değerlendirilmesideğerlendirilmesi Personel eğitimiPersonel eğitimi

Laboratuvar bilgi sistemiLaboratuvar bilgi sistemi

çalışma prensipleriçalışma prensipleri Örnek kabulÖrnek kabul Otomatik cihazlarda çalışılan testlerOtomatik cihazlarda çalışılan testler El ile çalışılan testlerEl ile çalışılan testler Sonuçların kontrol edilmesi ve onaylamaSonuçların kontrol edilmesi ve onaylama

çalışma prensipleriçalışma prensipleri Örnek kabulÖrnek kabul Otomatik cihazlarda çalışılan testlerOtomatik cihazlarda çalışılan testler El ile çalışılan testlerEl ile çalışılan testler Sonuçların kontrol edilmesi ve onaylamaSonuçların kontrol edilmesi ve onaylama

CLSICLSI

AUTO03AUTO03--A2:A2: LaboratoryLaboratory automationautomation:: communicationscommunicationswithwith automatedautomated clinicalclinical laboratorylaboratory systemssystems,, instrumentsinstruments,,devicesdevices,, andand informationinformation systemssystems;; approvedapproved standardstandard--secondsecond editionedition

AUTO01, AUTO02, AUTO04, AUTO05AUTO01, AUTO02, AUTO04, AUTO05 AUTO8AUTO8--A:A: ManagingManaging andand validatingvalidating laboratorylaboratory

informationinformation systemssystems;; approvedapproved guidelineguideline LIS4LIS4--A: StandardA: Standard guideguide forfor documentationdocumentation ofof clinicalclinical

laboratorylaboratory computercomputer systemssystems

AUTO03AUTO03--A2:A2: LaboratoryLaboratory automationautomation:: communicationscommunicationswithwith automatedautomated clinicalclinical laboratorylaboratory systemssystems,, instrumentsinstruments,,devicesdevices,, andand informationinformation systemssystems;; approvedapproved standardstandard--secondsecond editionedition

AUTO01, AUTO02, AUTO04, AUTO05AUTO01, AUTO02, AUTO04, AUTO05 AUTO8AUTO8--A:A: ManagingManaging andand validatingvalidating laboratorylaboratory

informationinformation systemssystems;; approvedapproved guidelineguideline LIS4LIS4--A: StandardA: Standard guideguide forfor documentationdocumentation ofof clinicalclinical

laboratorylaboratory computercomputer systemssystems

Evrensel LİS gereksinimi

Kalite güvencesi ve kontrolü Hataların azaltılması Hızlı örnek döngüsü Bilgi yönetimi

Kalite güvencesi ve kontrolü Hataların azaltılması Hızlı örnek döngüsü Bilgi yönetimi