YALIN YAZILIM Geliştirme

YALIN YAZILIM YALIN YAZILIM GeliştirmeGeliştirme

Gürcan BangerGürcan BangerSanayi Geliştirme Merkezi – SANGEM Genel KoordinatörüSanayi Geliştirme Merkezi – SANGEM Genel Koordinatörü

Yrd. Doç. Dr. Gülsüm ÇalışırYrd. Doç. Dr. Gülsüm ÇalışırGümüşhane Üniversitesi İletişim FakültesiGümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi

G. Banger - G. Çalışır 2

Yalın Düşünce

““Bütün yeteneklerin en Bütün yeteneklerin en değerlisi, tek bir sözcüğün değerlisi, tek bir sözcüğün yeterli olduğu yerde iki yeterli olduğu yerde iki sözcük kullanmamaktır.”sözcük kullanmamaktır.”

Thomas Jefferson (1743-1826)Thomas Jefferson (1743-1826)ABD 3. BaşkanıABD 3. Başkanı

Bağımsızlık Bildirisi YazarıBağımsızlık Bildirisi Yazarı


Yalın Yazılım

Yalın Yazılım GeliştirmeUnsurları

Yalınİlkeler

YalınAraçlar


Yalın Düşünce / Üretim

Anahtar niteliğindeki yalın faaliyet; bir süreci adımlara ayırmak, değer üreten adımları ve değer üretmeyen adımları (atık, fire veya

israf üreten adımları)

ayırt etmektir. Hedef; atığı (israfı ve fireyi) yok etmek

ve değer üreten adımları iyileştirmektir.


Yalın Düşünce / Üretim

ÜretimSüreci

Değer üretmeyenATIK adımları

Değer üretmeyengerekli DESTEK

adımları

Değer üretenadımlar


Yalın Üretim İlkeleri

Yalın üretim ilkeleri: Değer: Müşteri ve / veya kullanıcı tarafından

tanımlanan değer; Değer akımı: Ürünü üretmek için değer yaratan

adımlar; Akış: Üretim sürecinin sürekli akacak biçimde

tasarlanması; Çekiş: Ürünün müşteri tarafından istenmesi,

sipariş edilmesi; Mükemmellik: Atığı yok ederek mükemmelliğin

sürekli hale getirilmesi.L E

A N

P

RO

DU

CT

ION


Yazılımda Yalın İlkeler

Yalın yazılım geliştirme ilkeleri:1. Atığı / israfı / fireyi yok et,2. Öğrenmeyi güçlendir,3. Mümkün olduğunca geç karara bağla,4. Mümkün olan en kısa sürede üret ve

teslim et,5. Takımı güçlendir,6. Bütünlüğü sağla ve yerleştir,7. Bütünü gör.


Yalın Düşünce

““İyimserlik, yazılım İyimserlik, yazılım geliştirmede mesleki bir geliştirmede mesleki bir tehlikedir.”tehlikedir.”

Kent BeckKent BeckYazılım mühendisiYazılım mühendisi

Extreme Programming geliştiricisiExtreme Programming geliştiricisi

Agile Manifesto (2001) yazarlarındanAgile Manifesto (2001) yazarlarından


Atığı yok et

Yazılım Özellikleri Kullanım Oranı

Daima; 7%

Sıklıkla; 13%

Bazen; 16%

Nadiren; 19%

Asla; 45%

Daima

Sıklıkla

Bazen

Nadiren

Asla

Hibbs, Jewett, Sullivan; The Art of Lean Software Development; 2009


Atığı yok et

Geleneksel“ÇağlayanGeliştirme

Modeli”

Bilgi kaybı


Yalın Düşünce

““Her şey, olabildiği kadar basit Her şey, olabildiği kadar basit olmalıdır, ama asla daha fazla olmalıdır, ama asla daha fazla değil.”değil.”

Albert EinsteinAlbert Einstein(1879-1955)(1879-1955)

Alman kökenli ABD’li fizikçiAlman kökenli ABD’li fizikçi

Genel Görelilik Kuramı kurucusuGenel Görelilik Kuramı kurucusu


Atığı yok et

Bir ürüne, müşteri tarafından algılanabilen DEĞER katmayan şeye ATIK ( muda ) denir.

ATIK kavramı, gereksiz kod ve işlevleri, yazılım geliştirmedeki gecikmeleri, iyi tanımlanmamış ihtiyaçları, kayıt-kuyut işlerini ve bürokrasiyi, yavaş iç iletişimi

içerir.


Atığı yok et Atık / İsraf / Fire türleri:

1. Hatalar: Kaynakta yok edilmesi gereken sorunlar,2. Aşırı üretim: İstenmeyen özelliklerin üretilmesi,

eklenmesi,3. Taşıma: Gereksiz iş aktarmalar ve taşımalar,4. Bekleme: Bir başka işin veya sürecin tamamlanmasını

bekleme,5. Envanter: Bekleyen kısmen tamamlanmış işler,6. Hareket: Kişilerin veya malzemelerin sürecin

başarılması açısından gereksiz, amaçsız ve katmayan hareketleri,

7. Aşırı işleme: Müşteri tarafından ihtiyaç duyulmayan aşırı süreçleme / işleme,

8. İnsan kaynağının tam olarak değerlendirilememesi.


Atığı yok et

Örnek 1: Eğer yazılım geliştiriciler, müşterinin ihtiyaçlarını aşan bir kod yazdılarsa bu, bir israf örneğidir.

Örnek 2: Yazılım geliştirmede kodun ve dokümanların biteviye değişik takımlar arasında gidip gelmesi bir başka israf örneğidir.

Örnek 3: Kullanılmamak üzere yarıda bırakılmış kod bir diğer israf örneğidir.


Atığı yok et

Örnek 4: Müşteriler tarafından kullanılmayan fazladan süreçler ve özellikler, israf olarak kabul edilmelidir.

Örnek 5: Başka faaliyetleri, takımları veya süreçleri beklemek israf sayılır.

Örnek 6: Hatalı ürünler veya düşük kalite, israfa başka örneklerdir.

Örnek 7: Gerçek değer üretmeyen yönetim giderleri (genel giderler) israftır.


Atığı yok et

Atığı yok edebilmek için tanımlamak ve görmek gerekir.

Atığı ayırt etmek ve tanımlamak için değer akım haritalama tekniği kullanılır.

Bu teknik sayesinde atık kaynakları tespit edilir ve atık, israf veya fire yok edilir.


Atığı yok et


Öğrenmeyi güçlendir

Yazılım geliştirme ortamını iyileştirmede en etkili yaklaşım öğrenmeyi güçlendirmedir.

Yazılım hatalarının birikimi, kodun yazımının hemen ardından sınamaların yapılması ile önlenebilir.

YAZ ve ardından SINA !...



1 2 3 SINA

1 2 3



Aşırı dokümantasyon veya çok ayrıntılı planlama yerine değişik kod yazma ve yazılım inşası yaklaşımları denenebilir.

Müşterinin ihtiyaçlarını öğrenmek ve şartlarını daha hızlı yerine getirmeye yönelik bilgi toplama sürecinde; kullanıcı ekranlarını (arayüzlerini) anında paylaşmak ve geri bildirim almak kolay ve yararlı bir yoldur.



Öğrenme süreci, kısa ardıştırmalı (iteratif) döngülerle hızlandırılabilir.

İçsel yapıyı değiştiren ama dışsal davranışı değiştirmeyen refactoring ile yazılmış modüllerin bir grup halinde sınandığı integration testing yaklaşımları, bu ardıştırmalı döngülere eklemlenebilir.



1 2 3

Ardıştırmalı döngüler:Refactoring ve integration testing



Müşteri ve kullanıcılarla yapılacak sık ve kısa geri bildirim seanslarından elde edilecek bilgiler, geliştirme sürecinin mevcut aşamasını ve gelecek iyileştirme çabalarını kolaylaştırır.

Yazılımcı

Müşteri / Kullanıcı



Kısa müşteri / kullanıcı ziyaretleri sırasında müşteri temsilcileri ve yazılım geliştiriciler, kaynak sorunları öğrenirler ve yeni geliştirmeler için olası çözümler konusunda bilgilenirler.

Yazılımcı




Bu ziyaretlerde müşteri ve kullanıcılar da yazılım geliştirme çabalarına bağlı olarak kendi ihtiyaçlarını daha iyi kavrarlar.

Yazılımcı




Yazılım geliştirmenin en önemli sorunlarından birisi ürünün geleceğinin (hatta bir sonraki aşamasının) açık ve net olarak görülememesidir.

Bu belirsiz (bulanık) durumun ana kaynağı, geliştirilmekte olan ürünün geleceğine ilişkin bilgi ve deneyimimizdeki boşluklardır.

…kod…

??



Bu boşluklar, geliştirmenin daha sonraki aşamalarında “pahalıya mal olacak” tasarım ve geliştirme geri dönüşlerine neden olur.

Bu durumu aşmanın anahtar faaliyetlerinden birisi müşteri ve kullanıcı ile iletişim ve ilişki içinde olmaktır.

…kod…

??



Burada sözü edilen ilişki ve iletişim, sadece mevcut çözümlere odaklanmaz.

Müşteri ve kullanıcı ile iletişim halinde geleceğe yönelik çözümlerin şart ve kısıtlarını aşacak imkânlar ve kolaylıklar bulmaya çalışır.

Bu yaklaşıma küme tabanlı öğrenme (set-based learning) adı verilir.

…kod…

??



Yazılım geliştirici Müşteri / Kullanıcı

Gelecekteki ihtiyaçlarımız,

müstakbel sorunlarımız…

Birlikte geliştirebileceğimiz

yaklaşımlar, müstakbel

ihtiyaçlarınızı tatmin edecek çözümler…

Küme temelli öğrenme

( Set-based learning )

ortamı


Geç karara bağla Yazılım geliştirme süreci, birtakım

belirsizlikleri içerir. Bu nedenle başarılı sonuçlar elde

etmek için seçenek temelli (seçenekleri

değerlendiren) yaklaşımlar kullanılmalıdır. Yazılım projesini varsayımlar ve

öngörüler üzerine kurmak yerine; gerçekler belirleninceye kadar bazı bağlayıcı kararları geciktirmek gerekebilir.


Geç karara bağla

Yazılım projesinin karmaşıklık düzeyi arttıkça, projeye daha fazla değişebilme kapasitesi verilmelidir.

Bağlayıcı kararların olabildiğince geciktirilmesi, projenin değişebilme kapasitesini ve yeteneğini artırır.

Az önce sözü edilen ardıştırmalı döngüler yaklaşımı da bu fikri destekler.


Geç karara bağla

Bazı önemli kararların geciktirilmesindeki ana fikir, müşterilerin ve kullanıcıların gerçek ihtiyaçlarının farkına varmaları için zamana ihtiyaç duymalarıdır.

Bazı kararların geç verilebilmesi için bir çevik yazılım geliştirme (agile software development) yaklaşımının yaratılmış olması gerekir.


Geç karara bağla

Çevik yazılım geliştirme ortamı (agile software development environmant), müşteri ve kullanıcıların ihtiyaçlarını daha iyi belirlemeleri açısından bağlayıcı kararların geciktirilebilmesine imkan tanır.

Böylece aceleyle alınmış yanlış teknolojik yatırımların da önüne geçilmiş olur.


Hızlı üret ve teslim et

Hızlı teknoloji evrimleşmesi çağında kalıcı ve sürdürülebilir olan, en hızlı ve çevik olandır.

Bir ürün minimum (önemsiz) hata ile üretilip teslim edilebilirse, hızlı biçimde geri bildirim alınır; ek ihtiyaçlar ve talepler bir sonraki ardıştırma (iterasyon) ile ilişkilendirilebilir.


Hızlı üret ve teslim et Hızlı ve çevik olamadan bağlayıcı

kararların geciktirilmesi mümkün olmaz.

Hız, müşterinin ve kullanıcının dün ne istediğini değil; bugünkü gerçek ihtiyaçlarını karşılamayı güvence altına alır.

Müşteri, gerçek ihtiyaçlarını açıklıkla öğrenecek ve bilecek; geliştirici, bunlara hızla ve çeviklikle çözüm üretecektir.



Tam Zamanında Üretim (Just In Time) yaklaşımı, yazılım üretiminde de uygulanabilir.

Bu amaçla kendini yönetip denetleyebilen takımlar oluşturmak gerekir.

Bu takımlar, projeyi görev parçaları halinde gerçekleştirirler.



Hızlı üretim, tam zamanında teslimat ve israfın azaltılması,

değer akım sürecini / süresini kısaltır.



Yalın yazılım geliştirme süreci:1. Müşteri, yazılım ürününü belirleyen

ihtiyaçlarını iletir.2. Geliştirme ekibi, ürünü görev

parçalarına ayırır. Her parçanın ayrı bir kart (kanban) üzerine yazıldığını düşünebilirsiniz.

3. Kart üzerinde işin gerektirdiği girdiler ve zamanlama belirtilmiştir.

4. Her takıma bir kart (iş) verilir.



5. Her takım elemanı her sabah ayakta yapılan bir toplantıda bir gün önce yaptıklarını anlatır, o gün ve ertesi gün yapılacak işleri özetler, çalışma arkadaşlarından veya müşteriden sağlanacak girdileri belirtir.

6. Böylece bir yandan takım içi saydamlık sağlanırken diğer yandan takım içi iletişim geliştirilmiş olur.



Toyota Ürün Geliştirme Sistemi ile yazılım geliştirme (Küme tabanlı tasarım, set-based design):

1. Her iş parçası (kanban) için en az üç takıma potansiyel çözüm geliştirme görevi verilir.

2. Böylece her takım problem uzayını öğrenir ve bir potansiyel çözüm geliştirir.

3. Geçersiz bulunan çözüm(ler) elenir.



4. Eleme sonrası kalan çözümler karşılaştırılır ve bir tanesi uygun olarak belirlenir.

5. Uygun çözüm seçeneği üzerinde açık görüşme açılarak iyileştirme önerileri geliştirilir.

6. Geliştirilen çözüm, bunu geliştirecek takıma verilir.


Takımı güçlendir

İcranın (yönetimin) başarısı, ayrıntıları doğru elde etmekten geçer.

Doğru ayrıntıları ise en iyi o işi gerçekten yapanlar anlar.

Mükemmeliyete ulaşmak için geliştiricileri teknik kararların ayrıntıları ile ilişkilendirmek temel önemdedir.


Takımı güçlendir Geliştirici ekibin (takımların) gerekli

uzmanlıkla donatıldığı ve doğru liderlikle yönetildiği durumda; ekip, daha iyi teknik kararlar ve daha iyi süreç kararları verebilir.

Yalın yazılım üretiminde temel yaklaşım, bağlayıcı kararların geç alınması ve üretim ile teslimatın hızlı ve çevik olması nedeniyle tüm işlerin merkezî otorite tarafından yönetilmesi mümkün olmaz.



Yalın uygulama; iş planlaması yapmak için çekiş (pull) teknikleri kullanır; çalışanların sonraki adımda ne yapılacağını bilmeleri için yerel sinyal mekanizmalarından yararlanılır. (Kanban sistemi)



Yalın yazılım geliştirmede; çekiş mekanizması, çalışan yazılımın iyileştirilmiş sürümlerinin düzenli aralıklarla sunulması konusunda bir anlaşmadır.

Yerel sinyal sistemi; görünür çizelgeler, günlük toplantılar, kısmî ve kapsamlı yazılım sınamaları ile gerçekleştirilir.


Bütünlüğü sağla, yerleştir

Kullanıcının bir ürün hakkında “Evet; benim istediğim tam da bu…” şeklindeki algılaması durumunda; o sistemin bütünlüğe sahip olduğu söylenir. Buna algılanan bütünlük adı verilir.

Pazar payı, algılanan bütünlüğün kaba bir ölçümüdür.



Kavramsal bütünlük; sistemin merkezî kavramlarının düzgün ve kaynaşmış bir bütün olarak birlikte çalışmaları anlamına gelir.

Kavramsal bütünlük, algılanan bütünlüğün sağlanmasında kritik önemdedir.



Yazılım ürünü, bir başka bütünlük düzeyi daha gerektirir.

Yazılım, yararlılığını zamana yaygın olarak sağlamalıdır.

Yazılımın zamana uyum göstererek evrimleşmesi beklenir.

Ölçütler: Kaynaşık mimari, yararlılık, amaca uygunluk, onarılabilme, uyumluluk, genişleyebilirlik…


Bütünü gör

Geliştirme süreci boyunca küçüklü büyüklü hatalar birikerek yazılım son ürününde tanımı ve çözümü zor sorunlara yol açarlar.

Büyük işlerin küçük parçalara bölünmesi ve farklı geliştirme aşamalarının standartlaştırılması ile hataların kaynak nedenleri bulunabilir ve önlenebilir.


Bütünü gör

ÖRNEK: Ishikawa ( Kılçık ) Diyagramı


Bütünü gör

Sistem büyüdükçe geliştirme örgütlenmesi karmaşıklaşır;

Değişik takımlar tarafından üretilen parça sayısı artar;

Yeni ilişkiler ortaya çıkar; Böylece bu karmaşık yapıyı bir bütün

olarak yönetmenin önemi bir kez daha ortaya çıkar.


Bütünü gör

Karmaşık sistemlerde bütünlüğün sağlanması, çeşitliliğe sahip farklı alanlarda derin uzmanlık bilgi ve deneyimi gerektirir.

Böyle bir durumda herhangi bir alandaki bir uzmanın, sistemin bütünsel performansına odaklanmak yerine kendi uzmanlık uygulamasını abartmaya çalışması sık rastlanan bir sorundur.


Bütünü gör

Çoklu geliştirmeden kaynaklanan sorunları çözmenin araçları ölçme ve sözleşme yapmadır.

Geliştiricilerin ve tedarikçilerin performansları, yazılımın tümü dikkate alınarak ölçülmelidir.

Farklı taraflar aynı yazılım projesinde yer aldıklarında gerekli hukuk, sözleşme ile oluşturulmalıdır.


Bütünü gör

Sayılan sorunların aşılması için ilk koşul, yalın düşüncenin tüm ekip tarafından tam ve doğru anlaşılmasıdır.

Büyük düşün,Küçük adım at,

Hızlı yanıl, Çabuk öğren…


Yalın İlkeler

Yalın yazılım geliştirme ilkeleri:1. Atığı / israfı / fireyi yok et,2. Öğrenmeyi güçlendir,3. Mümkün olduğunca geç karara bağla,4. Mümkün olan en kısa sürede üret ve

teslim et,5. Takımı güçlendir,6. Bütünlüğü sağla ve yerleştir,7. Bütünü gör.


Yalın araçlar

Yalın İlke Araçlar

1- Atık 1-Atığı görme, 2- Değer akım haritalama,

2- Öğrenme 3- Geri bildirim, 4- Ardıştrma, 5- Eşzamanlama, 6- Küme tabanlı geliştirme,

3- Kararlar 7- Seçenekli düşünme, 8- Sorumlu son dakika, 9- Karar verme,

4- Hız 10- Çekiş sistemleri, 11- Kuyruk kuramı, 12- Gecikme maliyeti,

5- Takım 13- Yönetişim, 14- Motivasyon, 15- Liderlik, 16- Uzmanlık,

6- Bütünlük 17- Algılanmış bütünlük, 18- Kavramsal bütünlük, 19- Refactoring, 20- Sınama,

7- Görme 21- Ölçümler, 22- Sözleşmeler.


Yalın Düşünce

““Binlerce millik bir yolculuk, Binlerce millik bir yolculuk, tek bir adımla başlamalıdır.”tek bir adımla başlamalıdır.”

Çin atasözü

Documents

YALIN YAZILIM Geliştirme