Nesibe POLAT@2004Nesibe POLAT@2004 11

Nesibe POLAT@2004Nesibe POLAT@2004 22

Narlıdere’den Manzaralar

Nesibe POLAT@2004Nesibe POLAT@2004 33

YAKIN ÇEVREMİZ

Çevre, içinde yaşadığımız ve her türlü gereksinimlerimizin karşılandığı ortamdır.

Çevremizi ne kadar iyi tanırsak, günlük yaşantımızı o kadar kolaylaştırmış oluruz.

Çevremizden yeterince yararlanmak için onu koruyup geliştirmemiz de gereklidir.

Nesibe POLAT@2004Nesibe POLAT@2004 44

Yaşadığımız çevrede birçok evler, binalar yollar görürüz.

SOKAK: Etrafında evlerin bulunduğu dar ve kısa yollara denir.

CADDE: Sokakların birleştiği ana yollara denir.

BULVAR: Geliş-gidiş yönü ayrı, geniş caddelere denir.

MAHALLE:Sokak ve caddelerin etrafındaki evler topluluğuna denir.

SEMT: Yakın mahallelerin oluşturduğu yerleşim alanlarına denir.

KÖY: En küçük yerleşim yeridir.

Nesibe POLAT@2004Nesibe POLAT@2004 55

YÖNLER

YÖN:Coğrafi yönler;bir yerin, bilinen başka bir yere göre nerede bulunduğunu anlamaya yarar.Bulunduğumuz noktaya göre bir yerin bulunduğu tarafa “yön” denir.

Coğrafi yönler,Güneş’in doğuşuna ve batışına göre belirlenir.

Nesibe POLAT@2004Nesibe POLAT@2004 66

İki tür yön vardır:

1. Ana yönler 2. Ara yönler

DOĞU (E)BATI (w)

KUZEY (N)

GÜNEY (S)

Kuzeydoğu

Güneybatı

Kuzeybatı

Güneydoğu

Nesibe POLAT@2004Nesibe POLAT@2004 77

Yön bulmada kullanılan birçok yöntem vardır.Bunların başlıcaları:

1.Güneşten yararlanarak yön bulma: 21 Mart ve 23 Eylül günleri, Güneş tam doğudan doğar, tam batıdan batar.

2.Çubuk veya gölge yöntemi: Yere dikilen bir çubuğun gölgesinin en kısa olduğu öğle vakti gölgenin yönü yurdumuzda kuzeyi gösterir.

3.Kutup yıldızına bakarak yön bulma: Küçük Ayı yıldız kümesinin başındaki parlak yıldızdır. Daima kuzeyi gösterir. Yeri hiç değişmez.

4.Pusula ile yön bulma: En doğru ve kolay yön bulma yöntemidir.Pusulada ibrenin koyu renkli ucu her zaman kuzeyi ( N ) gösterir. Pusuladan yararlanırken, yatay olmasına, yakında onu etkileyecek bir maddenin ( demir,mıknatıs vs.) bulunmamasına dikkat edilmelidir.

Nesibe POLAT@2004Nesibe POLAT@2004 88

KROKİ, PLÂN ve ÖLÇEK

KROKİ: Bir odanın,evin, okulun veya bir kentin kuş bakışı görünüşünü ana hatlarıyla,ölçmeden kabataslak çizimine kroki denir.

Bir kroki örneği

PLÂN: Bir yerin kuş bakışı görünümünün belli bir oranda küçültülerek yapılmış çizimine plân denir.

Plânın krokiden temel farkı,plânda ölçekle küçültme yapılmasıdır.Plânlar; mühendislik,şehircilik ve ulaşım işlerinde oldukça önemlidir.

Nesibe POLAT@2004Nesibe POLAT@2004 99

Plân veya harita çizerken, gerçek ölçülerin kaç defa küçül- tüldüğünü gösteren küçültme oranına ölçek denir. Ölçekler, harita veya plânın bir kenarında kesir veya çizgi şeklinde gösterilir.

ÖLÇEK

Kesir ölçek: 1/100, 1 , 1: 100 gibi gösterilebilir. 100

Plândaki uzunluk (cm)

Gerçek uzunluk (cm)100

1

1/200 ölçekli plânda 5 cm ile gösterilen uzunluk gerçekte kaç metredir? ÇÖZÜM:Ölçeğe göre plândaki 1 cm, gerçekte 200 cm uzunluğa karşılık gelmektedir.O halde plândaki 5 cm, gerçekte; 5X200=1000 cm uzunluğa karşılık gelir. 1000 cm = 10m olur.

Nesibe POLAT@2004Nesibe POLAT@2004 1010

Çizgi ölçek: Plân veya haritanın bir köşesinde yatay çizgi ile gösterilir. Plân veya harita üzerindeki uzunluğun gerçekte ne kadar uzunluğa eşit olduğu belirlenir ve yatay bir çizgi üzerinde işaretlenir.Böylece çizgi ölçek belirlenir. Harita veya plânın büyütülmesi ve küçültülmesi işleminde çizgi ölçek de aynı oranda büyüyüp küçüleceğinden,kesir ölçeğe göre daha kullanışlıdır.

ı ı ı ı ı ı ı60 40 20 0 20 40 60km

Yukarıda verilen çizgi ölçeğe göre gerçekte 80 km olan uzunlukharita üzerinde kaç cm ile gösterilir?

SORU:

ÇÖZÜM: Ölçekte, haritada 1 cm olan uzunluk haritada 20 km’ye karşılık gelmektedir. O halde: 80 km gerçek uzunluk; 80:20= 4 cm ile gösterilir.