YAKIN TARİHİMİZDE‘’ VETERİNER HEKİMLİK ’’

“Beşeri Hekimlik insan için,oysa

Veteriner Hekimlik insanlık içindir“ İsmet İnönü

‘’Çünkü bir tecrübe etsen senin aklın da yatar Bize insan hekiminden daha lazım Baytar’’

M.Akif ERSOY

YAKIN TARİHİMİZDE‘’ VETERİNER HEKİMLİK ’’

EĞİTİMİ 1

17. ve 18.yySığır Vebası Avrupa'yı kasıp

kavuruyor. Fransa'da sığır eti Altınla tartılır haldedir.

Bu yıllar uzun savaş yılları.. At yetiştiriciliği yapılamamaktadır.

Mevcutlar ise harpte…

Bu gerçek bir telaşlı düşüncenin eseri…

1762 Lyon şehrinde

‘’ Veteriner Okulu’’ kuruluyor.

Çok değil 4 yıl sonra 1766

Paris’in en iyi arazilerinin büyük kısmına –O zamanki Paris

kadar neredeyse-‘’ Alfort Veteriner Okulu’’

Müteakip 50-60 yıl içinde1825’e kadar

Değişik Avrupa kentlerinin en gözde yerlerinde

12Avrupa devletinde

30‘’ Veteriner Okulu’’

eğitime başlıyor.

Peki,Bizdeki durum Neydi

Bu aralar?

Güçsüzlük, giderek artan dışa bağımlılık gerçeğini gören ve geleceğin kaygısını taşıyan hamiyyet, hürriyet ve vatan

perver bir grup değişimi ateşliyor.

Savaşların olduğu dönemler tarih yiğitleri

yaat sırtında

ya atıyla beraber

yada atını da refakat ettirerek iki

cengaveri beraber yâd eder.

III.Selim;1773:Mühendishane-i Bahri1793:Mühendishane-i Berri

kurduruyor.

1826Askeri Tıp Okulu

‘’Tıphane-i Âmiri ve Cerrahhane-i Mamûre’’

1834

Harp OkuluMekteb-i Ulûmi Harbiyye

Savaş ve Barış için hareket ve manevra ile ulaşımda kullanılan

sadece… ‘’At’’

3 Kasım 1839Tanzimatın ilanı

(II.Mahmut)

‘’Fransa’nın güttüğü siyaset milli menfaatlerimiz lehine değildir.

Dolayısıyla bilim de oradan alınmamalıdır.’’

Prusya’dan ‘’ Askeri Veteriner Hekim ’’ Eğitmen getirtilmesi gündeme gelir. Kabul bulur. Harekete

geçilir.

1840 Eğitim ve Bilim alanında

tamamen bu gündemle geçer

1841Prusya’dan Godlewsky (askeri Veteriner Hekim)

getirtilir.

11 ay Planlama ile geçer…

1842‘’ Veteriner Okulu ‘’

12 Öğrenci, 1 Mütercim

1 Dershane,1 Eczane

Öğrenim süresi: 3yıl

1845 İlk ‘’ Veteriner Hekim ‘’

mezunlar veriliyor.

1845Öğrenci sayısı :32

Godlewski Türkçe öğrenmiş ve dersleri Türkçe anlatıyor.

1848I.Abdülmecid dönemi

Harp okulu müdürü Londra’ya gönderilir.

Amaç:Veteriner okulu öğreniminin durumu ve kaydettiği gelişmeler.

1849 Ahmet Paşa’nın kanaati öğrenimin bakteriyoloji,

farmakoloji ve serum yapımıyla da ilgili mutlak gerekli olduğu

yönünde.

1849Harp okulunda Veteriner Sınıfı

kuruluyor.Fransa’dan Askeri Veteriner

Dubroka getirtilip süvari sınıfını birincilikle bitiren ve Fransızcayı

çok iyi konuşabilen Mehmet Râfet bey yardımcı ve

mütercimliğine veriliyor.

Daha sonra ‘’ Veteriner Hekimliği’’ ile ilgili yabancı bir

çok literatürü Türkçeye kazandıracak olan M. Râfet bey

Paşalığa yükseltiliyor.

Dersler sadece ‘’ Veteriner Hekimlik’’ tababeti

eğitimiyle sınırlı kalmaz yanı sıra binicilik, piyade ve süvari dersleri de verilmeye başlanır.

Müfredat son derece genişletilmiştir.

1873Ordunun ihtiyacına binaen

eğitim süresi dört yıl olan okul -Mezun yetersizliği

-Savaşlarda taşıma amaçlı at gereksinimi-Süvari ihtiyacı

-Muhabere ihtiyacı

-Et ve et ürünleri ihtiyacı başta olmak üzere acil ve mecburen

3(Üç) yıla indirilir

Ve Veteriner sınıfı Galatasaray'da bulunan Askeri

Tıp okuluna nakledilir.(O zamana değin de Binbaşı

rütbesine gelenler süvari olurlar)

-Veteriner Eğitimi temel bilimleri artık Tıbbiyelilerle birlikte yapılır.

-Kadrolar arttırılır-Nazırlığa(=yönetici,bugünkü

Dekanlık) İlk mezunlardan başarılı olan Ahmet Paşa

getirilir.

Askeri Veteriner öğretmenler;-Nuri, Emin, Osman, Hüseyin, İbrahim Ethem, Mehmet Ali,

Minas ve Vahit Beyler öğretim için görevlendirilir.

Bu ilk dönem mezun ve memleket ihtiyacına vakıf kadro;

-Ders programını yeniden düzenler,-Yabancı mesleki literatür, kurulan bir komisyon

tarafından hızla Türkçeleştirilip bir taraftan dersler buralardan takip edilmeye çalışılır öte taraftan da

yeni bilginin gereksinimi teknolojinin alınıp uygulanmasına ilişkin hızla harekete geçilir.

Bu dönemde ‘’ Sivil Veteriner Hekim’’liğin önemi ortaya

çıkmıştır. Askeri bünyede sivil öğrenci alımı ve öğrenimin tamamının düzenlenmesini sağlayan ilk tüzük çıkarılır.

Bu tüzüğe göreTıp okulu Veteriner sınıfına

Bu dönemde;-Askeri Veterinerlik için: 32 öğrenci-Sivil Veterinerlik için: 40 öğrenciToplam 72 öğrenciTıp okulu idadisine sivil 58 öğrenciTıp Okulu Veteriner sınıfına 70 öğrenci alınmak suretiyle ülkenin acil ihtiyacı

8 yılda çözümleneceği planlanır.

1866Veteriner Tababeti (Baytariyye)

o kadar ehemmiyetlidir ki;Mezuniyet sınavına Padişahın

katıldığı tek meslektir.

I. Sınav;Sultan Abdülaziz

ve Konuğu:Prens NapoleonOkul Birincisi:Daniş Bey

Padişahın hediyelerine ilavetenNapolyon bir altın saat bir de ustunç takımı hediye eder.

1888-Veteriner Sınıfları harp okuluna alınıyor.-Ders programları yeniden düzenleniyor.

-Erkanı Harp içinde resmen ilk defa ‘’ Veteriner Subay Sınıfı’’ kuruluyor.

-Ders programları modernize ediliyor.

Burada;-Nazır : Miralay Daniş Bey

(Bugünkü karşılığı Albay Dekan)Klinik dersler sorumlusu:Dezutter -Ameliyat Okulu Müdürü:Galip bey

1889Askeri tıp okulunda okutulmaya başlanan ‘’Bakteriyoloji’’ dersi

Askeri Veteriner okulu öğrencileri için aynı müfredatla ‘’Bulaşıcı ve Salgın Hastalıklar’’

adı altında okutulmaktadır.

1893Askeri-sivil programların ad ve

içerikleri Milli Eğitim Meclisi önerisi ile birleştiriliyor.

1893Bakteriyolog Rifat Hüsamettin Fransa dönüşü her iki sınıfa da Bakteriyoloji okutmaya başlıyor.

1893Bu yıl Mehmet Akif’in mezuniyet

yılıdır.

1893 14 Kanu-ı Evvel 1309

Orman, ‘’Meadin ve Ziraat Nezareti Beşinci Umur-i

Baytariyye Ve Islah-ı Hayvanat Şubesi’’ ne tayin olunan yeni

mezun M. Akif Ersoy’un maaşı:750Kuruş’tur

Askeri tatbikat sınıfı Veteriner Sınıfına dahil ediliyor ve 5(beş)

sınıf olarak programlanıyor.Yurtdışı eğitimlerini tamamlayıp dönen iyi bir ekiple tüm program

yeniden Fransa ile eşdeğer olacak şekilde revize ediliyor ve

uygulamaya konuluyor.

1896-1904-Ders adı: Emraz- müstevliyye(Bulaşıcı Hastalıklar) ve Veteriner Sağlık ZabıtasıÖğretim Görevlisi: Muallim Galip Bey -Ders adı:Bulaşıcı Hastalıklar Ve Et

Muayenesi(teftiş-i lühum) Öğretim Görevlisi: M. Âdil Şehzâdebaşı

Ders adı:Bakteriyoloji Öğretim Görevlisi: Dr. Rifat Hüsamettin

1905Harp Okulu

3 Kurmay Sınıfı

3 Piyade ve Süvari Sınıfı

8 Özel Sınıf

2 İlkokul 5 Orta Okul 1 Lise

7 Veteriner Sınıfı

Bu sınıflarda en çok Veteriner Öğrenci öğrenim görmekteydi.

1905Veteriner Sınıfları

Haydarpaşadaki Tıp Okuluna(Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane)

naklediliyor.Program yeniden revize edilerek

tıp hocalarının katılımı sağlanıyor.

Bu Okulda Emraz- müstevliyye(Bulaşıcı Hastalıklar) ve

Veteriner Sağlık Zabıtası dersini:Alb.Galip Bey

Bulaşıcı Hastalıklar Ve Et Muayenesi(teftiş-i lühum) dersini:

Mustafa Hilmi Bey (Solkolağası) ve Rıza İsmail Sezginer

Bakteriyoloji Dersini: Dr.Rifat Hüsamettin ve Yzb. Mehmet Zeki Bey

Okuturlar.

1909Veteriner Okulu Bağımsız olarak

Haydarpaşa'daki İstasyon binasının Karşısına geçici

olarak taşınıyor.

Kısa süre sonra Eğitimi aksatmadan eskiden itfaiye

kışlası olarak yapılmış ve Kuduz Hastanesi olarak kullanılanSelimiye’deki bilinen binaya

taşınıyor. (1909)

1910Savaşın tüm acımasızlığının

vatan üzerindeki tesiri her alanda hissedilir oluyor.

Bütçeden dolayı Askeri ve Mülki Veteriner Okullarının birleşmesi

gündemdedir.

1910Tarım Bakanlığı birleşmeyi ret eder.

Reddin anlamı uzun vadede anlaşılacaktır. Harbiye Nazırı Mahmut Şevket Paşa Askeri

Veteriner Okulu Müdürü M. Nuri Ural’a destekle binaları genişletilir eğitim sistematiği tekrar gözden

geçirilir. Zira bu dönem ilk ve orta öğrenimdeki değişimler bunu zaruri

kılar.

19101895 ten o güne kadar 5 yıl olan

ve son sınıfı tamamen staj ve uygulama olan eğitim

şeklinden 5.yıl diğer yıllara dağıtılmak suretiyle sıkıştırılır.

1910Yeni uygulama beraberinde 106

maddeden oluşan ‘’Veteriner Okulu iç Yönetmeliği’’

hazırlanmasını sağlar.(Bu kapsamda mesleki eğitim içi

yönetmelik tarihi itibariyle dünyada ilkler arasına girer ve bir çok diğer

meslek mensubuna da ilham kaynağı olur.)

1910-…Trablusgarp, Balkanlar, doğu ve

güneydoğu cepheleri, ile kuzeybatıdaki ayaklanma,

isyanlar ile kışkırtma, işgaller ve ümmete yardım gereksinimi askerimizi o denli sıkıntıya

sokmuştur ki…….

• Bu dönemler (1906-1912) M. Akif’in de içinde bulunduğu bir çok meslektaşımızın

Topraklarımızda savaş için

• ‘’At’’ seçimi

• Hayvan sağlığı

• Ve

• Zoonozlar

İle zorlu mücadele yıllarıdır.

191319151916

Askeri Veteriner Okulu hiçbir öğrenci mezun veremez.

Bu Dönemde Mezunlar;-Cephede Komutan,

-Cephede Hekim,-Cephede Şehit,

-Sağlar ise sahrada(cephede)‘’ Veteriner Hekimlik’’

yapıyorlar.

Şubat 1920 Mülkiye Veteriner Okulu

bilinmeyen bir nedenden dolayı feci bir yangına kurban gidiyor.

1920Bütçe darlığından dolayı Askeri

Veteriner Okulunun kaldırılmasına karar verilir.

12 Mayıs 1921Askeri Veteriner Okulu resmen

bir kararla kaldırılır.

1921Sivil ve Asker

‘’Veteriner Hekimlerin’’ gayretleriyle iki okul birleştirilir.

‘’ Yüksek Veteriner Okulu ‘’(Yüksek Baytar Mektebi)kurulur.

Veteriner Ameliyat Okulu da Askeri Veteriner Tatbikat Okulu’na dönüştürülür.

Veteriner sınıfından mezun olan Teğmenlerin aynı rütbeyle bir yıl ‘’Veteriner Ameliyat Hastanesi’’nde

çalışarak sınavı verdikten sonra Yüzbaşı rütbesiyle orduya katılımları 1881’den beri tüzükle

belirlenmişti.1884’te Belçika’dan sivil Baytar Dezutter’in

getirtilerek Taksim-Beyoğlu kışlası karşısında yeni kurulan ‘’Baytar Ameliyat Mektebi’’nde klinik

eğitimi verdirilmesi yine aynı amaçla dört yıl sonra da orduda veteriner subay sınıfının kurulması ve

mezunlarının direk yüzbaşı rütbesiyle görevlendirilmesi bu tüzüğün gereğiydi.

1928 Askeri Veteriner Tatbikat Okulu Haydarpaşa'daki yeni binaya

taşınarak askeri ve sivil Veteriner Hekimler ’e

aynı müfredat uygulanır.

Askeri Veteriner Tatbikat Okulu bir nevi sivil ve asker yeni

mezunların uzmanlık yaptıkları bir okuldur.

Askeri Veteriner Tatbikat Okulu’nun Ankara'ya taşınması gerçekleşir ve burada at’a olan

ihtiyacın azalmasına kadar yani ikinci dünya harbi yıllarına kadar da görevini başarıyla sürdürür.

• Bu onurlu mesleğin sesiyle ülke değerlerinin sesi aynı ton ve frekans, duymayanların muayeneleri ücretsiz

olmalıdır.

‘’Veteriner hekimi sadece hayvan sağlığından sorumlu olan kişi değildir. Çünkü hayvan sağlığı hayvan sağlığı

noktasında bitmiyor, veteriner hekimi insan sağlığından sorumlu kişi olarak tarif etmek

lazımdır.

Öyledir de ve veteriner hekimin gördüğü fonksiyon toplumun içerisinde sadece gıda

yoluyla değil başka yollarla da insan sağlığıyla çok yakından ilgilidir. Yani veteriner hekimin

gördüğü işi çok önemsemek lazım. Önemsemek lazım, aynı zamanda bu koruyucu hekimliğinde

bir parçasıdır. Eğer veteriner hekimi bir toplumun içerisinde mesleğinin gereklerini yapabiliyorsa, fonksiyonunu iyi icra edebiliyorsa, o aslında o

ülkenin sağlık problemlerinin de kolaylaşmasına yardımcı olmaktadır’’

Hayvanların evcilleştirildiği günden itibaren veteriner hekimliği vardır. Yani medeniyetin

başlamasıyla beraber daha doğrusu  insanlığın başlamasıyla beraber veteriner

hekimliği de başlamıştır. Avrupa bunu 1700’lü yıllarda okul haline getirmiştir.

Türkiye 1842’de veteriner okulunu açmıştır.

‘’Bana sorarsanız Avrupa düzeninde açılan ilk okuldur bu, askeri okullarla beraber. Hatta

tıbbiyeden, mülkiyeden önce, mühendishaneden önce; çünkü Veteriner Hekimliğinin hizmetlerine ülkenin ihtiyacı

vardır. Ülkenin ihtiyacı o günlerde, bu günlerde de bana göre durum çok farklı değil, ülkenin savunulabilmesinde dahi

veteriner hekimliğinin önemli rolü vardır.

Bir yerden bir yere gitmede, bir yerden bir yere gidecek kitleleri beslemede fevkalade önemli yeri vardır ve hadiseler gelişmiştir.

Cumhuriyetin başında Ankara’ya nakledilen ilk okullardandır Veteriner Okulu ve Ankara

Üniversitesi ile beraber fakülte haline gelmiştir. O günden bugüne pek değerli

veterinerler yetişmeye devam etmiştir.’’ S.DEMİREL

2005 yılına gelindiğinde ise Türkiye'nin damızlık hayvanı, Avusturya, Uruguay ve Kuzey Kore‘den,

et ithalatı ise Makedonya‘dan…