Handel międzynarodowy

Wykład 12: Nowoczesne argumenty na rzecz aktywnej polityki handlowej

Gabriela Grotkowska

• Tradycyjne argumenty za i przeciw wolnemu handlowi

• Nowoczesne argumenty na rzecz aktywnej polityki handlowej:

– Ochrona przemysłu raczkującego

– Przełamywanie niedoskonałości rynku i efekty zewnętrzne

– Strategiczna polityka handlowa

• Model Brandera-Spencer

• Model Eatona-Grossmana

Pra

lwyk

ład

u 1

2

2

• W warunkach gospodarki otwartej zarówno producenci, jak i konsumenci dokonują efektywnych wyborów, kiedy rządy nie wpływają na ceny rynkowe poprzez politykę handlową

– Krajowy dobrobyt małego kraju jest największy w sytuacji wolnego handlu

– W warunkach ograniczenia swobody handlu, konsumenci płacą wyższe ceny

– W warunkach ograniczenia swobody handlu, zaburzenia cen powodują nadprodukcję realizowaną przez już istniejące przedsiębiorstwa lub przez firmy wchodzące na dany rynek – prowadzi to do nieefektywnego wykorzystania zasobów w gospodarce

Arg

um

en

ty z

a w

oln

ym

han

dle

m (

1)

3

Stra

ta s

po

wo

do

wan

a p

rote

kcjo

niz

me

m

4

Strata

konsumpcyjnaStrata

produkcyjna

Cena światowa plus

cło

Cena światowa

Ilość, Q

Cena, P

• Ponieważ jednak poziom ceł jest już niski w większości krajów, oczekiwane korzyści z przejścia do wolnego handlu stanowiłyby jedynie niewielki ułamek PKB większości krajów

Szac

un

kow

e k

orz

yści

z

libe

raliz

acji

5

• W przypadku niektórych krajów, zwłaszcza rozwijających się, potencjalne korzyści z przejścia do wolnego handlu byłyby jednak większe

Szac

un

kow

e k

orz

yści

z

libe

raliz

acji

6

• Drugi argument za wolnym handlem odwołuje się do obserwacji, iż handel pozwala firmom lub gałęziom wykorzystać korzyści skali produkcji

• Trzeci argument za wolnym handlem stwierdza, iż handel zwiększa konkurencje i motywuje do większej innowacyjności

• Korzyści dynamiczne nie znajdą odzwierciedlenia w statycznych szacunkach korzyści z tytułu usunięcia nieefektywności powodowanych przez aktywną politykę handlową (to po części wyjaśnia powyższe szacunki)Arg

um

en

ty z

a w

oln

ym

han

dle

m (

2)

7

• Czwarty argument, nazywany jest politycznym argumentem za wolnym handlem, stwierdza, że wolny handel jest najlepszą dostępną polityką, mimo, iż w zasadzie (w teorii) istnieją lepsze polityki

– Każda polityka, która odchodzi od zasady wolnego handlu, szybko zostanie zmanipulowana przez partykularne interesy, co doprowadzi do spadku dobrobytu krajowego

Arg

um

en

ty z

a w

oln

ym

han

dle

m (

3)

8

• W dużym kraju, cło lub kwota obniża cenę dobra importowanego na rynkach światowych i powoduje występowanie efektu poprawy terms of trade

– Korzyść ta może być większa niż straty związane z ujemnym efektem konsumpcyjnym i produkcyjnym wówczas wprowadzenie cła podnosi dobrobyt netto społeczeństwa

• W praktyce, najczęściej niskie cło prowadzi do wzrostu krajowego dobrobytu w przypadku kraju dużego. Przy pewnym poziomie cła, zmiana dobrobytu krajowego staje się ujemna (straty efektywnościowe przekraczają korzyści z poprawy terms of trade)

• Argument ten nie bierze pod uwagę ryzyka odwetu ze strony innych krajów

Arg

um

en

ty z

a p

rote

kcjo

niz

me

m (

1)

9

• Drugi argument wykorzystywany przede wszystkim w krajach rozwijających się dotyczy tzw. industrializacji zastępującej import towarzyszy jej zwykle wysoka protekcja celna

• Głównym uzasadnieniem dla polityki protekcjonistycznej w tym przypadku był tzw. argument ochrony przemysłu raczkującego

– Niektóre kraje mogą mieć potencjalnie przewagę komparatywną w produkcji jakiegoś dobra, z tym, że przemysły te – o ile są nie istnieją lub są słabo rozwinięte – nie mogą skutecznie konkurować z rozwiniętymi przemysłami w innych krajach

– Wprowadzenie protekcji danego sektora na jakiś czas daje tym przemysłom szanse na rozwinięcie się na tyle, aby móc skutecznie walczyć z konkurencją. Rząd wprowadza zatem CZASOWĄ ochronę danej gałęzi, chcąc dać jej czas na rozwój

Arg

um

en

ty z

a p

rote

kcjo

niz

me

m (

2)

10

Pro

tekc

jon

izm

wyc

ho

waw

czy

Infa

nt

ind

ust

ry p

rote

ctio

n

• a+ d = inwestycja w proces uczenia się• Utrzymywanie cła po osiągnięciu dojrzałości: c + d = straty dobrobytowe• Powrót do liberalnej polityki: • b + e = przychód z inwestycji - korzyść producenta

q1 q2 q3 q4 q5

PW

PW+t

P

q

S

S’

D

a

b

c d

e

• Przejawy dualizmu gospodarczego:

– duże różnice w poziomie wydajności pracy między nowoczesnym sektorem przemysłowym a rolnictwem (niekiedy 15:1)

– znacznie wyższe płace w przemyśle niż w rolnictwie (do 10:1)

– wysoka kapitało-intensywność nowoczesnego przemysłu

– wysoki poziom bezrobocia

Du

aliz

m g

osp

od

arcz

y w

kr

ajac

h r

ozw

ijaj

ącyc

h s

ię

• Przesunięcie jednego pracownika z produkcji F do produkcji M powoduje wzrost wartości produkcji w gospodarce o wielkość (wM-wF).

• W nieefektywnej gospodarce nie ma mechanizmu wyrównywania się cen

Du

aliz

m g

osp

od

arcz

y w

kr

ajac

h r

ozw

ijaj

ącyc

h s

ię

13

wM

wF

OM L1 L2 OF

PF∙MPLF PM∙MPLM

MPL, w

• Protekcjonizm w M ponosi PM i powoduje, że większe bodźce do przepływu siły roboczej z F do M

• First best policy: stymulowanie bezpośrednie wzrostu produkcji lub zatrudnienia w dziale M.

• Argument Harris-Todaro:

• Obserwuje się duże różnice płacowe i duży poziom bezrobocia.

• Ludzie migrują ze wsi do miast w oczekiwaniu na wyższe płace ponosząc dodatkowy koszt i ryzyko związane z bezrobociem.

Du

aliz

m g

osp

od

arcz

y:

Arg

um

en

t H

arri

s-To

dar

o

1. Czy jest sens wspierać teraz przemysły, które będą miały przewagę komparatywną kiedyś w przyszłości?

2. Z parasolem ochronnym, przemysły raczkujące mogą nigdy nie rozwinąć się na tyle, aby stać się konkurencyjnymi.

3. Interwencja rządu nie ma żadnego usprawiedliwienia, chyba, że jakieś zawodowości rynkowe sprawiają, iż sektor prywatny nie inwestuje w daną dziedzinę.

Wąt

pliw

ośc

i do

tycz

ące

p

rote

kcjo

niz

mu

wyc

ho

waw

cze

go

15

• Trzeci argument przeciw wolnemu handlowi dotyczy faktu, iż w warunkach wolnego handlu mogą mieć miejsce tzw. zawodności rynku – a zatem sytuacje, w których równowaga rynkowa nie jest efektywna (a zatem nie jest optymalna)

• Rachunki dotyczące strat dobrobytowych powstających w wyniku zastosowania cła, wykorzystujące koncepcję nadwyżki konsumenta i producenta, zakładają, że rynku działają efektywnie

Arg

um

en

ty z

a p

rote

kcjo

niz

me

m (

3)

16

• Krzywą Sh obrazuje prywatny koszt krańcowy. Pokazano również krzywą społecznego kosztu marginalnego (Sh'), która jest położona niżej ze względu na dodatkowe korzyści (efekty zewnętrzne) związane z produkowaniem tegoż dobra. Natomiast krzywa popytu krajowego (Dh) prawidłowo odzwierciedla zarówno koszt prywatny jak i społeczny.

Pro

tekc

jon

izm

a p

rod

ukc

yjn

e

zaw

od

no

ści r

ynku

• Dh prywatna wyceny krańcowej a społeczna wycena marginalna (Dh'), jest położona niżej ze względu na dodatkowe koszty (efekty zewnętrzne) związane z konsumpcją.

• Krzywa podaży krajowej (Sh) prawidłowo odzwierciedla zarówno koszty

Pro

tekc

jon

izm

a p

rod

ukc

yjn

e

zaw

od

no

ści r

ynku

• Rodzaje zawodności rynku

– Trwałe i wysokie bezrobocie (niewykorzystanie zasobów pracy)

– Trwałe i wysokie niewykorzystanie zasobów kapitału

– Korzyści technologiczne dla społeczeństwa wiążące się z dodatkową produkcją nie brane pod uwagę w rachunku firmy (co sprawia, że rynkowa wielkość produkcji jest zbyt mała w stosunku do optymalnej)

– Koszty zniszczeń środowiska naturalnego wiążące się z dodatkową produkcją nie brane pod uwagę w rachunku firmy (co sprawia, że rynkowa wielkość produkcji jest zbyt duża w stosunku do optymalnej)Z

awo

dn

ośc

i ryn

ku

19

• Najczęściej firmy, które inwestują w nowe technologie tworzą wiedzę, którą (choć częściowo) mogą użyć inne firmy, nie płacąc za to.

– Jest to przykład efektu zewnętrznego: powstają korzyści dla innych podmiotów niż te, które je generują

– Efekt zewnętrzny oznacza, że krańcowa korzyść społeczna z inwestycji w nowe technologie nie będzie odzwierciedlona w nadwyżce producenta

– Stąd rządy mogą chcieć aktywnie stymulować inwestycje w technologie, wówczas gdy efekty zewnętrzne związane z powstawaniem nowych technologii są wysokie i przekładają się na duże korzyści społeczne

Zaw

od

no

ści

ryn

ku z

wią

zan

e z

te

chn

olo

gią

20

• Podejmując decyzję o subwencjonowaniu inwestycji w nowe technologie należy wziąć pod uwagę pewne problemy związane z taką polityką:

1. Czy rząd wie, jaką działalność firm należy subwencjonować?

– Wiele działań firm przemysłów wysokich technologii nie ma nic wspólnego z generowaniem nowej wiedzy: subwencjonowani zakupu samochodów dla dyrektora czy zatrudnienia pracowników pomocniczych nie tworzy nowej wiedzy

– Z drugiej strona duża część wiedzy i innowacji powstaje w działach zwykle nie zaliczanych do przemysłów owoczesnych technologii

– Zamiast subsydiować całe przemysły, może dofinansowywać samą działalność naukowo-badawczą (prawo podatkowe

Pro

ble

my

zwią

zan

e z

su

bw

en

cjo

no

wan

iem

21

2. Ekonomiczne znaczenie efektów zewnętrznych– Trudno jest określić faktyczne (ilościowe) rozmiary

efektów zewnętrznych

– Trudno zatem stwierdzić, jakiej wielkości powinny być subsydia, aby zrównoważyć negatywne efekty zewnętrzne

3. Efekty zewnętrzne mogą przekraczać granice krajów

– Żaden pojedynczy kraj nie będzie chciał subwencjonować działalności swojego przemysłu, jeśli z wiedzy wytwarzanej przez ten przemysł będą mogli korzystać wszyscy – także za granicą

Pro

ble

my

zwią

zan

e z

su

bw

en

cjo

no

wan

iem

22

• Strategiczna polityka handlowa –poprawa pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstw krajowych w sytuacji niedoskonałej konkurencji

• W sytuacji niedoskonałej konkurencji, firmy osiągają ponadnormalne zyski

• Aktywna polityka rządu może służyć przechwytywaniu tych dodatkowych zysków

• Zilustrujmy tę sytuację przykładem

Nie

do

sko

nał

a ko

nku

ren

cja

i st

rate

gicz

na

po

lityk

a h

and

low

a

23

• Dwie firmy (Boeing i Airbus) konkuruj na rynku międzynarodowym i pochodzą z dwóch różnych krajów (USA i UE)

• Obie firmy zamierzają produkować samoloty, lecz decyzje każdej z nich będą zależne od decyzji podętych przez konkurenta

• Każda z firm decyduje czy wejść na rynek i produkować czy te nie, na podstawie oceny oczekiwanych zysków

• Rynek zbytu jest ograniczony i występują korzyści skali produkcji (produkcja małej liczby samolotów nie jest za bardzo opłacalna)

Prz

ykła

d s

toso

wan

ia

po

lityk

i str

ate

gicz

nej

24

Prz

ykła

d s

toso

wan

ia

po

lityk

i str

ate

gicz

nej

25

• Wynik tej gry zależy od tego, która z firm pierwsza podejmie decyzję o inwestycji/produkcji:– Jeśli Boeing rozpocznie produkcje pierwszy, wówczas

Airbusowi nie będzie się opłacało produkować samolotu

– Jeśli Airbus rozpocznie produkcje pierwszy, wówczas A Boeingowi nie będzie się opłacało produkować samolotu

• Ale jeśli Komisja Europejska przyzna Airbusowi subsydium w wysokości 25, wynik gry się zmieni: Airbusowi będzie opłacało podjąć produkcję bez względu na to, jaka będzie decyzja firmy Boeing

Prz

ykła

d s

toso

wan

ia

po

lityk

i str

ate

gicz

nej

26

Prz

ykła

d s

toso

wan

ia

po

lityk

i str

ate

gicz

nej

27

• Jeśli Boeing spodziewa się, że UE da Airbusowi subsydium, powstrzyma się od rozpoczęcia produkcji

– Zauważ, iż w takiej sytuacji subsydium w wysokości 25 spowodowało, iż zysk firmy Airbus wyniósł 125

– Subsydium podnosi zysk firmy krajowej o więcej niż wynosi jego wielkość (w porównaniu z wynikiem przy braku subsydium) dzieje się tak, gdyż subsydium „odstrasza” konkurencję zagraniczną

• Taka polityka rządu (polegająca na zapewnianiu firmie krajowej strategicznej przewagi nad firmą zagraniczną) nazywana jest strategiczną polityką handlową

Prz

ykła

d s

toso

wan

ia

po

lityk

i str

ate

gicz

nej

28

• Krytycy tego typu polityki argumentują, że:

1. W praktyce podejmowanie tego typu działań wymaga szczegółowych informacji o przedsiębiorstwach, których rząd zwykle nie ma

– Potrzebna jest wiedza m.in. o kosztach, technologii i typie konkurencji między firmami

– Boeing ma pewną przewagę technologiczną pozwalającą mu produkować z zyskiem nawet po wejściu Airbusa na rynek. Ale Airbus nie może odnieść korzyści z produkcji, jeśli Boeing wejdzie na rynek

Pro

ble

my

ze s

trat

egi

czn

ą p

olit

yką

han

dlo

wą

Równowaga bez

subsydium

• W tej sytuacji, w równowadze obie firmy będą produkować i obie osiągną zysk w wysokości 5

• Subsydium nie prowadzi już do wzrostu zysku firmy krajowej ponad wielkość subsydium, ponieważ nie spowodowało „odstraszenia” konkurencji

Pro

ble

my

ze s

trat

egi

czn

ą p

olit

yką

han

dlo

wą

Równowaga z subsydium: jego koszty są większe niż korzyści krajowego producenta

• Jeśli dokonano błędnej oceny poszczególnych wypłat w macierzy gry między Boeingiem i Airbusem, to subwencja dla Airbusa spowoduje, że obaj producenci wejdą na rynek

• Tym razem jednak subwencja jest nieefektywna, gdyż nie udało się wyeliminować Boeinga z rynku

• Marnotrawstwo ograniczonych zasobów

• Skąd brać środki na subwencje (efekty dla innych gałęzi)

• Polityka zubażania sąsiada

Pro

ble

my

ze s

trat

egi

czn

ą p

olit

yką

han

dlo

wą

31

2. Może dojść do działań odwetowych ze strony drugiego rządu:

– W odpowiedzi na subwencjonowani Airbusa przez UE, rząd USA będzie wspomagał firmę Boeing,

– W takiej sytuacji, żadna z firm nie wycofa się z produkcji, dojdzie do wojny handlowej, która spowoduje jedynie straty dla podatników

3. Strategiczna polityka handlowa, podobnie jak każda inna polityka handlowa może być przedmiotem manipulacji grup aktywnych politycznieP

rob

lem

y ze

str

ate

gicz

ną

po

lityk

ą h

and

low

ą

• Model Jamesa Brandera i Barbary Spencer: Export subsidies and international market share rivalry (1985)

• Analiza sytuacji, w której występują jedynie 2 firmy:– wytwarzające identyczny produkt – konkurujące ze sobą w ramach modelu

równowagi ilościowej Cournota– konkurujące na wielu rynkach, przy czym

konsumpcja w krajach pochodzenia wynosi zero, – W swoich krajach pochodzenia będące

monopolistami

• Subsydia mają charakter eksportowy, a nie produkcyjny.

Mo

de

l B-S

: za

łoże

nia

• Dwie firmy krajowa i zagraniczna (*)

• Krajowa wytwarza q, a zagraniczna q*.

• Produkcja obu firm jest eksportowana do kraju trzeciego o liniowej funkcji popytu:

• c: koszt krańcowy produkcji obu firm;

• s: subsydium (na jednostkę produkcji) przyznawane firmie krajowej

• Funkcje zysku obu firm:Mo

del

B-S

: o

znac

zen

ia,

fun

kcja

po

pyt

u i

zysk

u

*)( qqbap

qscqp )(

*** qcqp

• To wówczas wyliczamy funkcje reakcji (wyliczone z warunku maksymalizacji zysku obu firm)

• Firma krajowa:

• Firma zagraniczna:

Mo

del

B-S

: fu

nkc

je r

eak

cji o

bu

fir

m

bqscabqscbqbqaq

sqcqbqqbqaqqscqqqba

202 **

*2*

bqcabqcbqbqaq

cqbqbqqaqcqqqqba

**

*

*

*2*******

202

;

Ró

wn

ow

aga

firm

z

sub

syd

iam

i• A zatem funkcja reakcji firmy krajowej:

• Zaś funkcja reakcji firmy krajowej:

• Przecięcie się obu krzywych reakcji wyznacza równowagę produkcyjną między firmami:

;3

;3

2 *

b

scaq

b

scaq

22

* q

b

caq

;2)(* q

b

scaq

Mak

sym

aliz

acja

d

ob

rob

ytu

• Ustalenie optymalnego poziomu subwencji (maksymalizującej dobrobyt krajowy):

• Rząd krajowy dąży do maksymalizacji zysku firmy krajowej minus koszt subwencji

• (zał.: mikroekonomiczne: że zyski krajowe są tyle samo warte co przychody budżetowe), czyli:

• Jest to ekwiwalentne z funkcją zysku firmy krajowej (bez subwencji)

• Rząd krajowy dąży by zagraniczna krzywa reakcji była styczna do krajowej krzywej jednakowego zysku bez subwencji

qcqpqs

Ró

wn

ow

aga

w m

od

elu

B-S

38

Ust

ale

nie

op

tym

aln

ego

su

bsy

diu

m: s

po

sób

al

tern

atyw

ny

bez

krz

ywe

j je

dn

ako

we

go z

ysku

• Wyliczamy funkcję zysku firmy krajowej z subwencją

• gdzie: z wcześniejszego równania

b

sca

b

scasca

b

scascscaa

b

scasc

b

scabas

9

2

3

2

3

2

3

2

3

33223

3

2

3

)22(

2

sss qscqqbas *)(

;3

;3

2 *

b

scasq

b

scaq ss

sqscps

• Poziom dobrobytu netto z subwencją jest równy zyskowi firmy krajowej minus koszty subwencji:

• Warunek konieczny pierwszego rzędu na maksymalizacje dobrobytu:

• Subwencja maksymalizująca dobrobyt:

Wyz

nac

zen

ie s

ub

syd

ium

z

mak

sym

aliz

acji

fu

nkc

ji d

ob

rob

ytu

csasacscab

scsascscacasacab

b

scasca

b

sscasca

b

scas

b

scasqssW s

229

1

2229

1

9

2

9

322

3

2

9

2

222

222

2

04

9

1 cas

bds

sdW

4

cas

• Wyznaczamy najpierw p’ cena z subwencją

• A ile wynosiłaby cenę bez subwencji (p) w warunkach wolnego handlu?

• Gdyby s=0, to wielkości dostaw obu firm byłyby symetryczne:

• Wówczas cena rynkowa wynosiłaby:

Zmia

ny

cen

po

d w

pły

we

m

stra

tegi

czn

ej p

olit

yki h

and

low

ej

3)(

3

2

33

2'

scaa

b

sca

b

scabap

;3

;3

2 *

b

scaq

b

scaq

*

3q

b

caq

caab

cabap

3

2

32

Simulations on strategic trade policy (sim.11-10)

Marginal cost 1 Marginal cost 1 Total output

EC subsidy (per unit) 0 US subsidy (per unit) 0 Price level

Output 4,3 Output 3,3

Profit 18,8 Profit 11,1

Received subsidies 4,3 Received subsidies 0,0

Legend

Reaction and iso-profit curve Airbus

Reaction and iso-profit curve Boeing

Base case reaction and iso-profit curves

Airbus Boeing Southeast Asia

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ou

tpu

t B

oein

g

Output Airbus

Zyski

Firma A

bez subsydium

Firma A

Optymalne subsydium

Firma B

bez subsydium

13,444

13,444

15,125

7,563

Firma B

Optymalne subsydium

7,563

15,125

8,403

8,403Bra

nd

er-

Spe

nce

r:

sym

ula

cja

pp

qqq

BA

BA

'

• W klasycznym już modelu Brandera-Spencer wykazano, że zastosowanie strategicznych subwencji zmienia charakter konkurencji (firma krajowa staje się liderem Stackelberga) i powinny one zwiększyć dobrobyt krajowy.

• Jednak analiza ta jest oparta na szeregu rygorystycznych założeń (konkurencja typu Cournota, duża firma krajowa, doskonała informacja, niekosztowne transfery od społeczeństwa do firmy).

• Późniejsze modyfikacje modelu Brandera-Spencera, uchylające niektóre z powyższych założeń, pokazują, że wnioski nie są już tak jednoznaczne. W szczególności, konkurencja cenowa typu Bertranda, niedoskonała informacja, kosztowne transfery i zmienna liczba firm, powodują, że udzielenie subwencji nie musi prowadzić do podniesienia dobrobytu

• Przy braku informacji na temat sposobu konkurencji lub nierzetelnej informacji najlepsza może być polityka nieinterwencji (wolnego handlu).

• Wnioski te są w dużym stopniu zbieżne z konkluzjami płynącymi z analizy subwencji w doskonałej konkurencji.

Wn

iosk

i ko

ńco

we

z

mo

de

lu B

-S

• J. Eaton, G. Grossman: Optimal trade and industrial policy under oligopoly, 1986

• Model uproszczony wg Marrewijka• Dwie firmy konkurują na trzecim rynku• Konkurencja cenowa (typu Bertranda)• Dobra nie są doskonałymi substytutami

– popyt na produkty danej firm rośnie gdy cena drugiego dobra rośnie (niedoskonałe substytuty)

• c: koszt krańcowy produkcji (stały i taki sam dla obu firm)

• Liniowa funkcja popytu

Mo

del

Eat

on

a-G

ross

man

a

45

ppaqppaq ***;

• Funkcje zysku:

• Firma krajowa dążąc do maksymalizacji zysku i traktując cenę konkurenta jak daną wyznacza krzywą reakcji w przestrzeni cenowej

• Warunki konieczne maksymalizacji zysku: firmy krajowej:

oraz zagranicznej

Mo

del

Eat

on

a-G

ross

man

a

46

;; *** qcpqcp

**2* cppcacppppappacp ;02 *

cppa

p

;**2***** cpcpacpppapppacp ;02 *

*

*

cppa

p

• Jeżeli rząd krajowy dąży do maksymalizacji krajowego dobrobytu to , powinien zmusić krajowego producenta do zastosowania wyższych cen by osiągnąć możliwie najwyższą krzywą jednakowego zysku

• Aby to osiągnąć powinien zastosować podatek produkcyjny (eksportowy) w wysokości t

• Wysokość podatku można wyliczyć na tej samej zasadzie jak w modelu B-S: maksymalizując dobrobyt krajowy liczony jako suma zysku firmy krajowej i wpływów podatkowych

• Warunek równowagi Eatona-Grossmana:Ró

wn

ow

aga

w w

aru

nka

ch

wo

lne

go h

and

lu

47

;02 *

cppa

p

;02 **

*

cppa

p

;* capp

4

3;

8

9;

4

5';

2

3'

2* at

ac

apc

ap

appaqacacaappaq *** ;)()(

Mo

del

Eat

on

a-G

ross

man

a –

rów

no

wag

a gr

afic

zna

48

• Cena światowa obu firm przy konkurencji Bertranda jest wyższa niż w wolnym handlu bo:

oraz

• Zmieniają się także wielkości dostaw obu firm (nowa równowaga produkcyjna po zastosowaniu strategicznej polityki handlowej):

Ró

wn

ow

aga

w w

aru

nka

ch

sto

sow

ania

po

dat

ku

49

caca

p 2

3' cac

ap

4

5'*

4

3

4

564

4

5

2

3''' *

aac

ac

aappaq

4

5

4

654

2

3

4

5''' **

aac

ac

aappaq

• A zatem:

– firma krajowa dostarcza mniej towaru stosując wyższe ceny

– firma zagraniczna więcej dostarcza i stosuje niższe ceny niż przy braku interwencji

Ró

wn

ow

aga

w w

aru

nka

ch

sto

sow

ania

po

dat

ku

50

4

5'

4

3' *

aqaq

aq

AB

AB

BA

qqq

ppp

• W warunkach duopolu Bertranda, opodatkowanie eksportu podnosi dobrobyt krajowy.

• Rekomendacje wypływające z modeli strategicznej polityki handlowej są wyjątkowo wrażliwe na formę konkurencji;

• Jeśli rząd nie wie, jaka jest typ konkurencji na danym rynku, nie może wprowadzić w życie polityk poprawiających dobrobyt

• A nawet gdyby rząd wiedział, że w danym sektorze mamy konkurencję Bertranda, firma krajowa sprzeciwiałaby się polityce opodatkowania jej (w praktyce podatki eksportowe są bardzo rzadko używane)

Wn

iosk

u z

mo

de

lu

Eato

na-

Gro

ssm

ana

51

• Strategiczna polityka handlowa dostarcza intelektualnej motywacji dla rządów do działania na rzecz zwiększania krajowego dobrobytu; istnieją jednak wyraźne zastrzeżenia: – Ograniczone zasoby: w równowadze ogólnej wzrost

produkcji jednego sektora dokonuje się kosztem innych sektorów (nieefektywna alokacja)

– Wejście i wyjście nowych firm zmniejszy nadzwyczajne zyski

– Retaliacja: istnieje ryzyko odwetu (paradoks więźnia)

– Trudności w uzyskaniu odpowiedniej informacji nt. struktury kosztów, popytu, sposobu konkurencji między firmami wątpliwości co do skuteczności strategicznej polityki handlowej

– Strategiczna polityka handlowa, podobnie jak każda inna polityka handlowa nie jest wolna od naciskówpolitycznych i manipulacji ze strony silnych grup nacisku (lobbing)

Oce

na

stra

tegi

czn

ejp

olit

yki

han

dlo

we

j